From Museum Specimen Database1 to Ecological Statement

Christine A. Johnson Division of Invertebrate Zoology

44 43 42 41 40 39 38 37 36 35 34 33 32 31 30 29 28 27 26 25 24

Latitude(mean) 23 22 21 20 19 18 17 16 0 20 40 60 80 100 120 140 160 180 200 220 240 260 280 300 320 340 360 380 Day of Year

Entomological Collections Network – Portland 2014 Tri-trophic Digitization Team Thematic Collections Network

Toby Schuh (Lead PI), Christine Johnson, Charles Bartlett, John Heraty, Bob Magill, Rob Naczi, Benjamin Normark, Rich Rabeler, Melissa Tulig, Kim Watson, Christiane Weirauch, Katja Seltmann (Project Manager), Collaborating Institutions, Digitizers!

Funding & Support

NSF-ADBC iDigBio Barbara Thiers (NYBG Herbarium) John Pickering (Discover Life) Tri-trophic Digitization Thematic Collections Network

Photo: S. Bauer Photo: C. A. Johnson Illustration: W. J. Hooker

Entomological Collections Network – Portland 2014 Herbaria (14 + 3) CPNH Collections (18)

MAINE OSAC

MIN UMEC WIS CUIC MICH NYBG EMC ISC CDFA CMNH AMNH INHS CAS ILL EMEC CSUC ILLS MU UDCC COLO SEMC CCH MO KANU UKIC NCSU UCRC SEINET MEM

TEX TAMU

BPBM

Image: Rich Rabeler Tri-trophic Digitization Thematic Collections Network Tri-trophic Digizaon Progress Themac Collecons Network

— Specimens Digized — : 1,211,000 (cps = $1.33) — Plants: 63,513 (complete); 424,747 (“skeletal”) (cps = .47)

— Specimens Imaged — Insects: ~10K — Plants: 1,019,764

— Localies Georeferenced — Insects: 54% — Plants: 16%

— Submied to iDigBio Aggregator — Insects: 785,320 — Plants: 281,127 From Museum Specimen Database to Ecological Statement:

Climate change has an effect on the timing of bug “emergence”

Photo: Prud’homme et al. 2011 Photo: UFAL Campus – Maceió Michal Hoskovec From Museum Specimen Database to Ecological Statement:

Arthropod Easy Capture Database

From Museum Specimen Database to Ecological Statement: iDigBio Aggregator

From Museum Specimen Database to Ecological Statement:

Climate change has an effect on the timing of bug “emergence”

— Downloaded Membracidae from iDigBio Portal (N = 53,959, no duplicate GUID/UUID)

UDCC 3776 (7%)

AMNH TAMU 15,280 9, 314 (17.3%)

OSUC 1,706 (3.6%) CAS 19 (.04%) BYU 2,016 (3.7%) CSUC 1280 (2.4%) NCSU 17,583 (32.6%)

Membracids Data Records Submitted to iDigBio Aggregator By Institution OMNH OSUC 355 (.7%) 1,706 (3.2%)

TAMU 8,834 (16.4%)

TTD-TCN 42,598 (79%)

Membracidae Databased & Submitted to iDigBio By “Project” Name Data “Problems”

• No locality information • Localities not georeferenced • Skeletal records - no information below subfamily or tribe level • Duplicate information in different fields • Some outdated taxonomy • Little info about the host • Outdated/error in host taxonomy also Argentina Bolivia Brazil Canada China Country Costa Rica Ecuador El Salvador French Guiana Guatemala Honduras Jamaica Kyrgyzstan Mexico Nicaragua Northern Mariana Islands Panama Peru Uganda USA Venezuela 0 10000 20000 30000 40000 50000 Record Count Canada Mexico (456) (2,597)

United States (28,091)

“Complete” North American Records of Membracidae Subfamily: Tribe: species Number of Host Plants per Membracid Species Centrodontinae: Centrodontini: Multareis cornutus Centrodontinae: Centrodontini: Multareoides digitatus Centrotinae: Platycentrini: Platycentrus brevicornis Centrotinae: Platycentrini: Tylocentrus reticulatus Darninae: Darnini: Stictopelta nova Membracinae: Hoplophorionini: Platycotis vittata Membracinae: Hypsoprorini: Hypsoprora nogolata Membracinae: Membracini: Campylenchia latipes Membracinae: Membracini: permutata Membracinae: Membracini: Leioscyta ferruginipennis : Acutalini: Acutalis tartarea Smiliinae: Amastrini: arquata Smiliinae: Amastrini: Vanduzea triguttata Smiliinae: Ceresini: taurina Smiliinae: Ceresini: Hadrophallus bubalus Smiliinae: Ceresini: Spissistilus festinus Smiliinae: Ceresini: basalis Smiliinae: Ceresini: Stictocephala brevicornis Smiliinae: Ceresini: Stictocephala diceros Smiliinae: Ceresini: Stictocephala militaris Smiliinae: Ceresini: Stictocephala stimulea Smiliinae: Ceresini: Tortistilus inermis Platycotis vittata (37) Smiliinae: Micrutalini: calva Smiliinae: Micrutalini: Micrutalis occidentalis Photo: E. Gofreed Smiliinae: : carinata Smiliinae: Polyglyptini: Publilia erecta Smiliinae: Polyglyptini: Publilia reticulata Smiliinae: Smiliini: Atymna castaneae Smiliinae: Smiliini: Atymna inornata Smiliinae: Smiliini: Cyrtolobus acutus Smiliinae: Smiliini: Cyrtolobus auroreus Smiliinae: Smiliini: Cyrtolobus clarus Smiliinae: Smiliini: Cyrtolobus dixianus Smiliinae: Smiliini: Cyrtolobus flavolatus Smiliinae: Smiliini: Cyrtolobus funkhouseri Smiliinae: Smiliini: Cyrtolobus gramatanus Smiliinae: Smiliini: Cyrtolobus griseus Smiliinae: Smiliini: Cyrtolobus limus Smiliinae: Smiliini: Cyrtolobus oblongatus Smiliinae: Smiliini: Cyrtolobus pallidifrontis Smiliinae: Smiliini: Cyrtolobus pulchellus Smiliinae: Smiliini: Cyrtolobus rufulus Smiliinae: Smiliini: Cyrtolobus tuberosus Smiliinae: Smiliini: Grandolobus grandis (43) Smiliinae: Smiliini: evelyna Smiliinae: Smiliini: Ophiderma flavicephala Photo: metrioptera Smiliinae: Smiliini: Ophiderma pubescens Smiliinae: Smiliini: Smilia camelus Smiliinae: Smiliini: Telamonanthe pulchella Smiliinae: Smiliini: Xantholobus inflatus Smiliinae: Smiliini: Xantholobus lateralis Smiliinae: Smiliini: Xantholobus nigrocinctus Smiliinae: Telamonini: Archasia auriculata Smiliinae: Telamonini: Carynota marmorata Smiliinae: Telamonini: Carynota stupida Smiliinae: Telamonini: Glossonotus crataegi Smiliinae: Telamonini: Glossonotus turriculatus Smiliinae: Telamonini: Heliria cristata Smiliinae: Telamonini: Heliria scalaris Smiliinae: Telamonini: Palonica portola Smiliinae: Telamonini: ampelopsidis Smiliinae: Telamonini: Telamona concava Smiliinae: Telamonini: Telamona dubiosa Smiliinae: Telamonini: Telamona gibbera Smiliinae: Telamonini: Telamona monticola Smiliinae: Telamonini: Telamona salvini Smiliinae: Telamonini: Telamona tristis Smiliinae: Telamonini: Telamona vestita Smiliinae: Telamonini: uhleri Stegaspidinae: Microcentrini: Microcentrus perditus 0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 (848) Fabaceae (668) HostFamily Adoxaceae Cupressaceae Rhamnaceae Altingiaceae Euphorbiaceae Rosaceae Amaranthaceae Fabaceae Salicaceae Anacardiaceae Fagaceae Sapindaceae Apiaceae Grossulariaceae Sarcobataceae Apocynaceae Juglandaceae Smilacaceae Araceae Lauraceae Solanaceae Araliaceae Magnoliaceae Ulmaceae Fagaceae Arecaceae Malvaceae Unplaced (6,598) Asteraceae Moraceae Urticaceae Betulaceae Myracaceae Vitaceae Brassicaceae Oleaceae Zygophyllaceae Bromeliaceae Phytolaccaceae Cannabaceae Pinacaeae Celastraceae Pinaceae Chenopodiaceae Plantanaceae Cleomaceae Platanaceae Compositae Poaceae Convolvulaceae Polygonaceae Cornaceae Ranunculaceae

Host Families in U.S. Membracid Records Christine A. Johnson

Unique U.S. Collecting Events for 700 Membracids Associated with Quercus (n = 6557)

600

500

400

Count 300

200

100

0

1900-1910 1911-1920 1921-1930 1931-1940 1941-1950 1951-1960 1961-1970 1971-1980 1981-1990 1991-2000 2001-2009 2001-2010 2011-2013 Decade Membracinae: Hoplophorionini: Platycotis vittata Smiliinae: Ceresini: Hadrophallus bubalus Smiliinae: Ceresini: Stictocephala alta Smiliinae: Ceresini: Stictocephala brevitylus Smiliinae: Ceresini: Stictocephala lutea Smiliinae: Ceresini: Stictocephala palmeri Smiliinae: Polyglyptini: Entylia carinata Smiliinae: Polyglyptini: Publilia reticulata Smiliinae: Smiliini: Atymna castaneae Smiliinae: Smiliini: Atymna inornata Smiliinae: Smiliini: Atymna simplex Smiliinae: Smiliini: Cyrtolobus acutus Smiliinae: Smiliini: Cyrtolobus auroreus Smiliinae: Smiliini: Cyrtolobus cinereus Smiliinae: Smiliini: Cyrtolobus discoidalis Smiliinae: Smiliini: Cyrtolobus fenestratus Smiliinae: Smiliini: Cyrtolobus fuliginosus Smiliinae: Smiliini: Cyrtolobus fuscipennis Smiliinae: Smiliini: Cyrtolobus gratiosus Smiliinae: Smiliini: Cyrtolobus inermis Smiliinae: Smiliini: Cyrtolobus maculifrontis Smiliinae: Smiliini: Cyrtolobus pallidifrontis Smiliinae: Smiliini: Cyrtolobus puritanus Smiliinae: Smiliini: Cyrtolobus togatus Smiliinae: Smiliini: Cyrtolobus vanduzii Smiliinae: Smiliini: Grandolobus grandis

Species Smiliinae: Smiliini: Ophiderma definita Smiliinae: Smiliini: Ophiderma flava Smiliinae: Smiliini: Ophiderma grisea Smiliinae: Smiliini: Ophiderma salamandra Smiliinae: Smiliini: Smilia camelus Smiliinae: Smiliini: Telamonanthe pulchella Smiliinae: Smiliini: Xantholobus inflatus Smiliinae: Smiliini: Xantholobus lateralis Smiliinae: Smiliini: Xantholobus nigrocinctus Smiliinae: Telamonini: Archasia auriculata Smiliinae: Telamonini: Glossonotus acuminatus Smiliinae: Telamonini: Glossonotus nimbatulus Smiliinae: Telamonini: Glossonotus univittatus Smiliinae: Telamonini: Heliria gibberata Smiliinae: Telamonini: Palonica pyramidata Smiliinae: Telamonini: Telamona decorata Smiliinae: Telamonini: Telamona extrema Smiliinae: Telamonini: Telamona monticola Smiliinae: Telamonini: Telamona salvini Smiliinae: Telamonini: Telamona vestita Stegaspidinae: Microcentrini: Microcentrus perditus Jan Feb Mar Apr May Jun Jul Aug Sep Oct Nov

Month Species Collected (N = 2889; color = species) 11/17/14 AEC Quercus data CJohnson Membracinae: Hoplophorionini: Platycotis vittata Smiliinae: Ceresini: Hadrophallus bubalus Smiliinae: Ceresini: Stictocephala alta Smiliinae: Ceresini: Stictocephala brevitylus Smiliinae: Ceresini: Stictocephala lutea Smiliinae: Ceresini: Stictocephala palmeri Smiliinae: Polyglyptini: Entylia carinata Smiliinae: Polyglyptini: Publilia reticulata Smiliinae: Smiliini: Atymna castaneae Smiliinae: Smiliini: Atymna inornata Smiliinae: Smiliini: Atymna simplex Smiliinae: Smiliini: Cyrtolobus acutus Smiliinae: Smiliini: Cyrtolobus auroreus Smiliinae: Smiliini: Cyrtolobus cinereus Smiliinae: Smiliini: Cyrtolobus discoidalis Smiliinae: Smiliini: Cyrtolobus fenestratus Smiliinae: Smiliini: Cyrtolobus fuliginosus Smiliinae: Smiliini: Cyrtolobus fuscipennis Smiliinae: Smiliini: Cyrtolobus gratiosus Smiliinae: Smiliini: Cyrtolobus inermis Smiliinae: Smiliini: Cyrtolobus maculifrontis Smiliinae: Smiliini: Cyrtolobus pallidifrontis Smiliinae: Smiliini: Cyrtolobus puritanus Smiliinae: Smiliini: Cyrtolobus togatus Smiliinae: Smiliini: Cyrtolobus vanduzii Smiliinae: Smiliini: Grandolobus grandis

Species Smiliinae: Smiliini: Ophiderma definita Smiliinae: Smiliini: Ophiderma flava Smiliinae: Smiliini: Ophiderma grisea Smiliinae: Smiliini: Ophiderma salamandra Smiliinae: Smiliini: Smilia camelus Smiliinae: Smiliini: Telamonanthe pulchella Smiliinae: Smiliini: Xantholobus inflatus Smiliinae: Smiliini: Xantholobus lateralis Smiliinae: Smiliini: Xantholobus nigrocinctus Smiliinae: Telamonini: Archasia auriculata Smiliinae: Telamonini: Glossonotus acuminatus Smiliinae: Telamonini: Glossonotus nimbatulus Smiliinae: Telamonini: Glossonotus univittatus Smiliinae: Telamonini: Heliria gibberata Smiliinae: Telamonini: Palonica pyramidata Smiliinae: Telamonini: Telamona decorata Smiliinae: Telamonini: Telamona extrema Smiliinae: Telamonini: Telamona monticola Smiliinae: Telamonini: Telamona salvini Smiliinae: Telamonini: Telamona vestita Stegaspidinae: Microcentrini: Microcentrus perditus Jan Feb Mar Apr May Jun Jul Aug Sep Oct Nov

Month Species Collected (N = 2889; color = species) 11/17/14 iDigBio Quercus data CJohnson Membracinae: Hoplophorionini: Platycotis vittata Smiliinae: Ceresini: Hadrophallus bubalus Smiliinae: Ceresini: Stictocephala alta Smiliinae: Ceresini: Stictocephala brevitylus Smiliinae: Ceresini: Stictocephala lutea Smiliinae: Ceresini: Stictocephala palmeri Smiliinae: Polyglyptini: Entylia carinata Smiliinae: Polyglyptini: Publilia reticulata Smiliinae: Smiliini: Atymna castaneae Smiliinae: Smiliini: Atymna inornata Smiliinae: Smiliini: Atymna simplex Smiliinae: Smiliini: Cyrtolobus acutus Smiliinae: Smiliini: Cyrtolobus auroreus Smiliinae: Smiliini: Cyrtolobus cinereus Smiliinae: Smiliini: Cyrtolobus discoidalis Smiliinae: Smiliini: Cyrtolobus fenestratus Smiliinae: Smiliini: Cyrtolobus fuliginosus Smiliinae: Smiliini: Cyrtolobus fuscipennis Smiliinae: Smiliini: Cyrtolobus gratiosus Smiliinae: Smiliini: Cyrtolobus inermis Smiliinae: Smiliini: Cyrtolobus maculifrontis Smiliinae: Smiliini: Cyrtolobus pallidifrontis Smiliinae: Smiliini: Cyrtolobus puritanus Smiliinae: Smiliini: Cyrtolobus togatus Smiliinae: Smiliini: Cyrtolobus vanduzii Smiliinae: Smiliini: Grandolobus grandis

Species Smiliinae: Smiliini: Ophiderma definita Smiliinae: Smiliini: Ophiderma flava Smiliinae: Smiliini: Ophiderma grisea Smiliinae: Smiliini: Ophiderma salamandra Smiliinae: Smiliini: Smilia camelus Smiliinae: Smiliini: Telamonanthe pulchella Smiliinae: Smiliini: Xantholobus inflatus Smiliinae: Smiliini: Xantholobus lateralis Smiliinae: Smiliini: Xantholobus nigrocinctus Smiliinae: Telamonini: Archasia auriculata Smiliinae: Telamonini: Glossonotus acuminatus Smiliinae: Telamonini: Glossonotus nimbatulus Smiliinae: Telamonini: Glossonotus univittatus Smiliinae: Telamonini: Heliria gibberata Smiliinae: Telamonini: Palonica pyramidata Smiliinae: Telamonini: Telamona decorata Smiliinae: Telamonini: Telamona extrema Smiliinae: Telamonini: Telamona monticola Smiliinae: Telamonini: Telamona salvini Smiliinae: Telamonini: Telamona vestita Stegaspidinae: Microcentrini: Microcentrus perditus Jan Feb Mar Apr May Jun Jul Aug Sep Oct Nov

Month Species Collected (N = 2889; color = species) 11/17/14 iDigBio Quercus data CJohnson Membracinae: Hoplophorionini: Platycotis vittata Smiliinae: Ceresini: Hadrophallus bubalus Smiliinae: Ceresini: Stictocephala alta Smiliinae: Ceresini: Stictocephala diceros Smiliinae: Ceresini: Stictocephala militaris

Smiliinae: Ceresini: Stictocephala stimulea Smiliinae: Polyglyptini: Publilia concava Smiliinae: Smiliini: Ashmeadea carinata Smiliinae: Smiliini: Atymna helena Smiliinae: Smiliini: Atymna querci Smiliinae: Smiliini: Cyrtolobus acutus Smiliinae: Smiliini: Cyrtolobus auroreus Smiliinae: Smiliini: Cyrtolobus cinereus Smiliinae: Smiliini: Cyrtolobus discoidalis Smiliinae: Smiliini: Cyrtolobus fenestratus Smiliinae: Smiliini: Cyrtolobus fuliginosus Smiliinae: Smiliini: Cyrtolobus fuscipennis Smiliinae: Smiliini: Cyrtolobus gratiosus Smiliinae: Smiliini: Cyrtolobus inermis Smiliinae: Smiliini: Cyrtolobus maculifrontis Smiliinae: Smiliini: Cyrtolobus pallidifrontis Smiliinae: Smiliini: Cyrtolobus puritanus Smiliinae: Smiliini: Cyrtolobus togatus Smiliinae: Smiliini: Cyrtolobus vanduzii Smiliinae: Smiliini: Grandolobus grandis Smiliinae: Smiliini: Ophiderma definita Smiliinae: Smiliini: Ophiderma flava Smiliinae: Smiliini: Ophiderma grisea Smiliinae: Smiliini: Ophiderma salamandra Smiliinae: Smiliini: Smilia camelus Subfamily ,Tribe & Species& Subfamily ,Tribe Smiliinae: Smiliini: Xantholobus inflatus Smiliinae: Smiliini: Xantholobus lateralis Smiliinae: Smiliini: Xantholobus nigrocinctus Smiliinae: Telamonini: Archasia auriculata Smiliinae: Telamonini: Glossonotus acuminatus Smiliinae: Telamonini: Glossonotus nimbatulus Smiliinae: Telamonini: Glossonotus univittatus Smiliinae: Telamonini: Heliria gibberata Smiliinae: Telamonini: Telamona concava Smiliinae: Telamonini: Telamona extrema Membracid Smiliinae: Telamonini: Telamona monticola Smiliinae: Telamonini: Telamona unicolor Stegaspidinae: Microcentrini: Microcentrus perditus unknown: sp. Quercus Host Red Oak Group: nigra Red Oak Group: rubra White Oak Group: alba Cerris Group: coccifera Cerris Group: coccinea Turkey Oak: acutissima Red Oak Group: falcata Red Oak Group: incana White Oak Group: lyrata Red Oak Group: phellos Red Oak Group: ilicifolia White Oak Group: prinus

Group & Species Red Oak Group: velutina White Oak Group: bicolor Red Oak Group: palustris Red Oak Group: laurifolia White Oak Group: stellata Red Oak Group: imbricaria White Oak Group: gambelii White Oak Group: prinoides White Oak Group: turbinella White Oak Group: virginiana Red Oak Group: marilandica Red Oak Group: ellipsoidalis White Oak Group: chapmanii White Oak Group: oblongifolia White Oak Group: macrocarpa White Oak Group: polymorpha White Oak Group: margarettae White Oak Group: berberidifolia Red Oak Group: hemisphaerica White Oak Group: muehlenbergii (n = 2679; color Cerris Red Oak Unknown White Oak = host species) Group Group sp. Group Day of Year Specimens Collected 340 320 300 280 260 240 220 200 180 160 140 Day of Year Year Dayof 120 100 80 60 40 20 0

1900-19101911-19201921-19301931-19401941-19501951-19601961-19701971-19801981-19901991-20002001-20092001-20102011-2013 Decade

11/17/14 iDigBio Quercus data CJohnson Day of Year Specimens Collected 340 (color = U.S. State) 320 300 280 260 240 220 200 180 160 140 Day of Year Year Dayof 120 100 80 60 40 20 F = 86.5, p < 0.0001 0

1900-19101911-19201921-19301931-19401941-19501951-19601961-19701971-19801981-19901991-20002001-20092001-20102011-2013 Decade

11/17/14 iDigBio Quercus data CJohnson Day of Year Specimens Collected (color = U.S. State) 230

220

210

200

190

180

170

160

150

Day of Year Year Dayof 140

130

120

110

100

90

80 R2 = .73, p < 0.0001 70 28 30 32 34 36 38 40 42 44 46 Latitude

11/17/14 iDigBio Quercus data CJohnson Day of Year Specimens Collected 55

50

45

40

35

30 ) 25 adj

20

(mean 15 Day of Year Year Dayof 10

5

0

-5

-10

1900-19101911-19201921-19301931-19401941-19501951-19601961-19701971-19801981-19901991-20002001-20092001-20102011-2013 Decade 30 14 Red Oak Group White Oak Group 12 25

10 20 8

6 15

4 10 2

0 5 -2

-4 0

-6 ) -5 -8 adj

-10 -10

1900-19101911-19201921-19301931-19401941-19501951-19601961-19701971-19801981-19901991-20002001-20092001-20102011-2013 1900-19101911-19201921-19301941-19501961-19701971-19801981-19901991-20002001-20092001-20102011-2013 (mean Day of Year Year Dayof 15 70 Cerris Oak Group 60 Quercus sp. unknown 10

50

5 40

0 30

20

-5 10

-10 0

-10 -15

-20 1911-1920 1921-1930 1941-1950 1991-2000 2001-2009

1900-1910 1911-1920 1921-1930 1931-1940 1941-1950 1951-1960 1961-1970 1971-1980 1981-1990 1991-2000 2001-2009 Decade Relationship between Quercus bud date & cumulative annual temperature 75

70

65

60

55

(mean) 50

DayBuddingto 45

40

35 300 350 400 450 500 550 Cumulative Temperature (mean) (modified from Nizinski & Saugier 1988 JAE) Conclusion:

• Historical records can provide valuable information about ecological trends associated with specimens

• Seems to be an association among warming trend, oak budding & emergence

• BUT more data records & more complete data records are needed to fill in gaps

• Need data from large AND small institutions/collections

• Approach conclusions with caution

• Data label standards!

• Encourage deposition of some/all data from ecological research?

11/17/14 AEC Quercus data CJohnson Photo: Alex Wild

Unique U.S. Collecting Events for Membracids Associated with Quercus (color = species)

Amastrini

Ceresini

Hoplophorionini

Microcentrini Tribe Tribe

Polyglyptini

Smiliini

Telamonini

Smilia Atymna Entylia Heliria Publilia Archasia Helonica PalonicaPlatycotis Cyrtolobus Ophiderma Spissistilus Telamona Vanduzea Ashmeadea GlossonotusGrandolobus Microcentrus Xantholobus Hadrophallus StictocephalaTelamonanthe Genus Unique U.S. Collecting Events for Membracids Associated with Quercus (color = species)

Membracinae

Smiliinae Subfamily

Stegaspidinae

Smilia Atymna Entylia Heliria Publilia Archasia Helonica PalonicaPlatycotis Cyrtolobus Ophiderma Spissistilus Telamona Vanduzea Ashmeadea GlossonotusGrandolobus Microcentrus Xantholobus Hadrophallus StictocephalaTelamonanthe

Genus