Omgevingsvisie Uden 2015 Internet

N OmgevingsvisieUDE Uden 2015

December 2015

Projectnummer: 085600.19009.02 Versie: vastgesteld Datum: 17 december 2015 Auteurs Rho: Derk-Jan Verhaak en Joost Jansen In opdracht van gemeente Uden Vastgesteld door de gemeenteraad van Uden d.d 17 december 2015

Omgevingsvisie gemeente Uden

Gemeente Uden – Omgevingsvisie - 2

Inhoud

Inleiding 5 Aan de slag 19 1.1. Waarom een omgevingsvisie? 5 4.1. Inleiding 19 1.2. Hoe zijn we tot de omgevingsvisie gekomen? 5 4.2. Naar een nieuwe rol en taakverdeling 19 1.3. Leeswijzer 6 4.3. Spelregels voor initiatieven 20 4.4. Projecten 22 Wat aan de visie vooraf ging 7 2.1. Inleiding 7 Bijlage 1 Signaalkaart omgevingsvisie 23 2.2. De kernkwaliteiten van Uden 7 2.3. Inspelen op trends en ontwikkelingen 9 Bijlage 2 Samenvatting opbrengst Workshop 1 april 2015 25

Visie 11 Bijlage 3 kostenverhaal en projecten conform interimstructuurvisie 3.1. Inleiding 11 2009-2015 29 3.2. Centrum Uden 13 3.3. Woongebieden in de kern Uden 14 3.4. Bedrijventerreinen 15 3.5. Vliegbasis Volkel 15 3.6. Uden Noord 16 3.7. Volkel en Odiliapeel 16 3.8. Buitengebied 17 3.8.1. Natuur/recreatie buitengebied 17 3.8.2. Gemengd buitengebied 18

3.8.3. Agrarisch buitengebied 18

Gemeente Uden – Omgevingsvisie - 3

In Memoriam Anthony Wijnen

Gemeente Uden – Omgevingsvisie - 4

Inleiding

1.1. Waarom een omgevingsvisie? Kortom, tijd voor een omgevingsvisie, die zowel uitno- boven komen drijven waar Udenaren trots op zijn en digend is en tegelijkertijd duidelijk is over wat waar wat de plekken zijn waar echt iets moet gebeuren. Hoe willen we dat onze gemeente er over 20 jaar uit- kan. Hiermee willen we richting geven aan ruimtelijke Op 20 november 2014 hebben we met de raad gespro- ziet? Welke ontwikkelingen komen er op ons af? Op ontwikkelingen. Maar dan alleen waar dat nodig is. ken over kwaliteiten, knelpunten, verwachtingen en welke ontwikkelingen hebben we invloed en hoe spe- ideeën over hoe de gemeente wil sturen op ruimtelijke len we daar op in? Waar willen we dan staan? Hoe zor- Op naar een toekomstbestendig Uden. Samen aan de ontwikkelingen. gen we dat we dan nog steeds een aantrekkelijke leef- slag met een uitnodigend, ondernemend Uden. Ruimte omgeving hebben? Waar zijn we als Udenaren trots op voor initiatief. en waar moeten we echt wat aan gaan doen? Hoe gaan we dat samen doen? 1.2. Hoe zijn we tot de omgevings- Udenaren willen graag een groene, gezonde, gezellige visie gekomen? en gastvrije gemeente zijn. Deze visie op hoofdlijnen Na de toekomstvisie Udenaar de toekomst en de staat in de toekomstvisie Udenaar de toekomst. Udena- G1000 burgertop in oktober 2014 hebben we een ruim- ren zijn ondernemend en willen hier ook actief aan bij- telijke vertaling van onze toekomstvisie gemaakt. We dragen. Die betrokkenheid blijkt onder meer uit de bur- hebben dit in drie stappen gedaan: ophalen, vertalen gertop G1000, waar veel ideeën zijn verzameld, geza- en vaststellen. menlijk zijn opgepakt en verder zijn gebracht.

Ophalen Wie bepaalt of een idee een goed idee is? Het is logisch Voor de opstelling van de visie hebben we eerst breed dat niet alles overal kan. Hoe gaan we om met nieuwe opgehaald wat iedereen belangrijk vindt in Uden. Wat initiatieven? Hoe zorgen we voor een duidelijke visie, maakt Uden Uden? Tijdens een aantal bijeenkomsten is zonder dat alles dichtgetimmerd is?

Gemeente Uden – Omgevingsvisie - 5

Op 1 april 2015 heeft een workshop met de bevolking, Vertalen van Uden. Denk aan ‘Udenaar de toekomst’, maar ook shareholders en gebiedsplatformen plaats gevonden: De opbrengst uit de eerste stap is vertaald in een raam- aan andere beleidsdocumenten waar we rekening mee kwaliteiten, knelpunten en ideeën zijn voor de verschil- werk voor de omgevingsvisie. Dit raamwerk is naar moeten houden. De aanloop naar de eigenlijke visie is lende deelgebieden benoemd. De workshop is aange- deelnemers van de workshop van 1 april 2015 toege- beschreven in hoofdstuk 2. U treft daar ook informatie vuld met de brede kennis die binnen de ambtelijke or- zonden met het verzoek te reageren. Daarnaast is het aan over trends en ontwikkelingen waar we mee te ma- ganisatie aanwezig is. raamwerk met een delegatie van de gemeenteraad be- ken hebben. sproken en getest: kan er voldoende sturing gegeven worden aan nieuwe ontwikkelingen met de doelen die De visie moet uiteindelijk worden uitgevoerd. De manier voor de deelgebieden zijn beschreven? waarop we dat gaan doen, leest u in hoofdstuk 4. Daar De reacties op het raamwerk en de uitkomst van de is beschreven hoe we met bestaande projecten (meer- test zijn verwerkt in de ontwerp-omgevingsvisie die ter jarenperspectief en woningbouwprogramma) willen inzage is gelegd. omgaan en welke ‘spelregels’ we hanteren als er zich een nieuw initiatief aandient. Vaststellen Deze omgevingsvisie is op 17 december 2015 vastgesteld door de gemeenteraad. De visie is bindend voor Wettelijk kader het gemeentebestuur. Met andere woorden, u mag er De omgevingsvisie loopt vooruit op de van uitgaan dat de gemeente handelt naar deze visie. omgevingswet, die, naar verwachting, in 2018, van kracht wordt. 1.3. Leeswijzer De omgevingsvisie wordt, tot het van kracht De kern van de omgevingsvisie, waarin antwoord wordt worden van de Omgevingswet, tevens aangemerkt gegeven op de vraag: ‘wat willen we bereiken’?, vindt u als structuurvisie conform de Wro en is als zodanig terug in hoofdstuk 3. Het antwoord op die vraag kent vastgesteld. een voorgeschiedenis. We zijn niet blanco aan het be-

antwoorden van de kernvraag begonnen. Al eerder heb-

ben we ons bezig gehouden met de kijk op de toekomst

Gemeente Uden – Omgevingsvisie - 6

Wat aan de visie vooraf ging

2.1. Inleiding toont daadkracht, is multicultureel ingesteld en eigen- een onderscheidende positie in de regio en een hoog zinnig. voorzieningenniveau met regionale trekkers. Er zijn De omgevingsvisie is niet vanuit een blanco situatie ont- De rode draad is de trots op het Udens eigene. Dit spe- woonmilieus met veel ruimte en groen en er is een groot staan. We hebben eerder nagedacht over de toekomst cifiek eigene moet behouden blijven en gekoesterd en sterk netwerk van midden- en kleinbedrijf. Ook het met ‘Udenaar de toekomst’ en de G1000. We hebben worden zodat het ook in de toekomst kan worden inge- buitengebied kent haar kwaliteiten; de Maashorst met daar geconstateerd waar we trots op zijn en dat willen zet. haar aantrekkelijke landschap voor recreanten en bewo- we graag behouden. Ook hebben we onze kernkwalitei- De Udenaar staat voor gezamenlijke verantwoordelijk- ners. Unieke elementen als breuklijnen, wijstverschijn- ten vertaald naar 4 G’s. heid en eigen initiatief; dat betekent pit hebben en lef selen en stuifduinen onderstrepen de kwaliteiten van Tegelijkertijd verandert de samenleving. Trends en ont- tonen. Hij wacht niet lijdzaam op wat er komt en speelt het buitengebied. wikkelingen geven daar een beeld van en de omgevings- actief in op wat er gebeurt in de omgeving. Hij kiest visie moet daar een antwoord op bieden. voor samen en ontmoeten; dat is het in gesprek zijn en Maar ook de kwaliteiten als productiegebied voor de We staan kort stil bij onze kernkwaliteiten en de G’s (wat elkaar willen leren kennen. Maar het is ook bewust landbouw moeten niet worden onderschat. Uden maakt we willen behouden) en de trends en ontwikkelingen zoeken naar samenwerking. Verder vindt hij sociale co- niet voor niets deel uit van AgriFood Capital. (waar we op in moeten spelen). Die hebben we vervol- hesie belangrijk. Bewoners ontmoeten elkaar georgani- gens ruimtelijk vertaald in hoofdstuk 3. seerd, maar ook op ‘toevallige’ plaatsen in de wijk zoals Binnen AgriFood Capital werken ondernemers, overheden

de supermarkt en de bibliotheek. Deze behoefte aan en onderwijs samen in concrete projecten en programma’s 2.2. De kernkwaliteiten van Uden sociale samenhang en binding is wezenlijk voor de met een gezamenlijke ambitie: in 2020 is Noord-Oost Bra- De Udenaar Udenaar. bant topregio in AgriFood. Voor meer informatie: http//www.agrifoodcapital.nl De belangrijkste kwaliteiten van Uden vinden we in de

Udenaar zelf: de open mentaliteit, gemoedelijkheid en Uden Uden in de regio gastvrijheid; hij is tolerant, innovatief en creatief; hij Belangrijke kwaliteiten van Uden zijn haar centrale lig- Uden is een belangrijke plaats in de regio. Uden heeft ging en de goede bereikbaarheid via de A50; ze heeft een regionale winkel- en verzorgingsfunctie. Uden-

Gemeente Uden – Omgevingsvisie - 7

Noord is één van de vijf regionale toplocaties voor zorg We koppelen wonen, zorg, bedrijvigheid vijfde G toegevoegd. De G van gezamenlijk. Met elkaar en gezondheid. en onderwijs slim aan onze andere drie in gesprek en samen aan de slag voor meer betrokken- Uden is een belangrijke poort naar de Maashorst. Dit krachten. Daardoor is het voor jong en heid tussen politiek en inwoner. Samen op weg naar recreatie/natuurlandschap in ontwikkeling draagt bij oud fijn opgroeien, wonen, werken en le- een nieuwe democratie. aan een aantrekkelijk (regionaal) woon- en leefklimaat. ven. Een prettige leefomgeving waar je heel je leven De goede bereikbaarheid en de voorzieningen langs de kunt blijven wonen omdat zorg dichtbij is. Mens en om- G1000 A50 zijn een stimulans voor versterking van de agro-lo- geving zijn in balans en houden ervan om voor elkaar te Op 4 oktober 2014 vond in Uden de eerste G1000-bur- gistieke keten (van belang voor de ambities die Uden zorgen. gertop van Brabant plaats. Inwoners van Uden, Volkel heeft in het kader van AgriFood Capital), natuurontwik- en Odiliapeel bespreken elkaars ideeën en maken sa- keling in de Maashorst, mogelijkheden binnen de zorg- We staan bekend om ons gezellige winkel- men keuzes. Aan het einde van de dag is er een geza- economie en nieuwe toeristisch-recreatieve ontwikke- centrum, waar je je een hele dag kunt ver- menlijke top 10 van ideeën gekozen. Met deze top 10 lingen. Tot slot heeft Uden een militaire vliegbasis van maken in alle grote en kleine winkels. En als vertrekpunt, bouwen de inwoners samen aan een nationale betekenis binnen haar grondgebied. Vliegba- kunt genieten van alle sfeervolle restau- betere leefomgeving. sis Volkel heeft spin off naar de hele regio. rantjes en cafés. Bijvoorbeeld na een wandeling in al ons groen of na een bezoek aan het ziekenhuis. Uden is Kernkwaliteiten in vier G’s een plek waar Udenaren en mensen uit de regio elkaar In ‘Udenaar de toekomst’ zijn de kernkwaliteiten be- ontmoeten. noemd in de vier G’s. Van harte welkom! Dat ben je zeker. Dat We houden van Udens groen. Om onze blijft ook zo in de toekomst. We maken vrije tijd in door te brengen, maar ook om ontmoetingen mogelijk. Want mensen ons van energie te voorzien. We gaan op hebben aandacht voor elkaar, zeggen nog een duurzame manier om met onze leef- gedag tegen elkaar op straat en iedereen kan meedoen. omgeving. We kweken bijvoorbeeld groentes in stads- We zijn een vriendelijke gemeenschap met actieve men- tuinen en barsten van de zonne-energie. We zoeken sen die Uden een warm hart toedragen. met elkaar naar nieuwe manieren van leven, organiseren en werken. Udenaar de toekomst heeft al veel mooie, goede initiatieven een plek gegeven. Ideeën zijn verder gebracht, mensen met elkaar verbonden. Tijdens de raads- conferentie op 28 en 29 maart 2014 is spontaan een

Gemeente Uden – Omgevingsvisie - 8

Ruimtelijke vertaling - Uiteindelijk zijn er door de vergrijzing minder Aandacht voor duurzaamheid Om deze kernkwaliteiten een plaats te geven in de om- werkenden. - Klimaatverandering. gevingsvisie, moeten zij ruimtelijk worden vertaald. Dit - Eenvoudig werk wordt steeds meer - Transitie naar een groene economie: hernieuw- hebben we gedaan door deze kwaliteiten te koppelen geautomatiseerd. Door de nieuwe maakindustrie bare energie / energiecoöperatie / energieneu- aan de deelgebieden die we hebben onderscheiden. In zal de werkgelegenheid afnemen. traal. hoofdstuk 3 is dat nader in beeld gebracht. - Er zal meer werk in de zorg zijn, gelet op de - Verduurzaming gebouwde omgeving. vergrijzing. - Duurzame bereikbaarheid / vervoer. 2.3. Inspelen op trends en ontwik- - Kansen voor versterking van de kenniseconomie. - Duurzame voedselvoorziening. - De arbeidsmarkt flexibiliseert. Door internet - Verduurzaming agrosector. kelingen worden functies en activiteiten minder Niets blijft hetzelfde. We moeten inspelen op actuele locatiegebonden. Op vele terreinen is dit te Vergrijzing trends en ontwikkelingen die op ons afkomen. En onze merken; de zorg (huisarts op afstand), onderwijs - De gemiddelde leeftijd van de Udenaar wordt leefomgeving en werkwijze daarop aanpassen als dat (online studeren) en het nieuwe werken. hoger en de totale omvang van de bevolking zal na nodig is. Dit om ook in de toekomst een aantrekkelijke - Internetshoppen. 2040 langzaam gaan dalen. leefomgeving te houden. Uden gaat mee met deze - Vervaging van de grens tussen werk en privé. - In de kern Uden neemt de bevolking licht toe en in trends en ontwikkelingen en is dus nooit af! We blijven Volkel en Odiliapeel zal de bevolking licht krimpen. werken aan een toekomstbestendig Uden. Zelfredzaamheid - Het aandeel ouderen zal stijgen. Met name de - Het ‘einde’ van de verzorgingsstaat (minder verzor- groep tussen de 15 en 45 jaar wordt kleiner. Het In het rapport Midsize Brabant (april 2015) en Udenaar ging, wel vangnet) gaat samen met de ontwikkeling aantal jongeren onder de 15 jaar blijft relatief de toekomst zijn trends en ontwikkelingen van de mid- van een participatiesamenleving en doe-democra- stabiel, maar is qua omvang kleiner dan de groep delgrote steden in Brabant onderzocht. Samengevat tie. ouderen. betreft dit samen met onze eigen toekomstverwachtin- - Er is sprake van een cultuuromslag. Mensen willen gen de volgende onderwerpen: graag onafhankelijk zijn en voor zichzelf kunnen Veranderende woonbehoefte zorgen. De mogelijkheden voor modern noaber- - Het aantal eenpersoonshuishoudens zal door de Nieuwe economische werkelijkheid schap / zelforganisatie zijn enorm toegenomen. vergrijzing en de individualisering fors toenemen. - De tijd van grote groei is voorbij. De focus komt te Uitgangspunt is voor jezelf zorgen en zelf regelen, Door de flexibilisering in de arbeidsmarkt zal ook liggen op het beter benutten van wat er nu is, maar samen organiseren als dat nodig of handig is. de vraag naar huurwoningen toenemen. herontwikkeling en kwaliteitsverbetering. Samen kom je verder. - Meer diversiteit in woningen. - Op zoek naar nieuwe financieringsvormen; er is - Meer flexibiliteit, ook werken aan huis. minder overheidsgeld beschikbaar. - Verandering van migratiestromen en toename van vluchtelingen.

Gemeente Uden – Omgevingsvisie - 9

Gezondheid - Kwaliteit van leven wordt steeds belangrijker. - Belang van gezond eten en leven. - Belang van goede zorg in de buurt, zeker gelet op vergrijzing.

Regionale samenwerking in netwerksamenleving - De positie in een netwerk is mede bepalend voor het creëren en benutten van kansen. Uden is onderdeel van het netwerk Veghel-Uden-Oss, binnen de invloedssfeer van Nijmegen, Eindhoven en Den Bosch. - Uden werkt op vele vlakken samen met anderen partijen en organisaties. Iedere partij versterkt haar eigen kwaliteiten en samen benutten we die van elkaar.

Veiligheid en onafhankelijkheid - Recente ontwikkelingen in de wereld zorgen voor grenzen aan de globalisering (de wereldwijde economische, politieke en culturele integratie) en mogelijk een terugtrekkende beweging. - Waarborgen nationale veiligheid, veilig internet. - Zorgen voor eigen voedselvoorziening en eigen energievoorziening.

Wij houden in onze visie en werkwijze rekening met de bovengenoemde trends en ontwikkelingen.

Gemeente Uden – Omgevingsvisie - 10

Visie

3.1. Inleiding waren, tegenwoordig is er minder sprake van groei knelpunten en doelen, die weer leiden tot verschil- waardoor nieuwe uitleggebieden niet meer nodig zijn. lende ontwikkelingsmogelijkheden. Toekomstbestendig Dit vraagt om uitnodigingsplanologie: de gemeente no- De kernkwaliteiten van Uden en de trends en ontwikke- digt initiatiefnemers uit om nieuwe ontwikkelingen in Per deelgebied beschrijven we: lingen (hoofdstuk 2) leiden tot het volgende hoofddoel, Uden te realiseren, in plaats van deze zelf te sturen. - Wat is er aan de hand (een gebiedsbeschrijving van dat de gemeente nastreeft: een toekomstbestendig Om dat voor elkaar te krijgen, wordt de toetsende rol kwaliteiten en knelpunten). Uden: een goed woon- en leefklimaat voor nu en in de anders; van nee, tenzij naar ja mits. Wij willen graag ini- - Wat willen we bereiken (de doelen/koers, wat toekomst. tiatieven stimuleren en vooral samen met anderen ont- willen we over 20 jaar nog steeds aantreffen en Deze toekomstbestendigheid komt anders tot stand wikkelingen mogelijk maken. waar moet echt iets aan gebeuren). dan in het verleden. Uitbreiding en groei maken plaats - Hoe willen we dat bereiken (wat is er nodig om van voor transformatie en hergebruik. Het ‘kapitaal’ moet Om optimaal te faciliteren, moet de uitnodiging zo visie tot uitvoering te komen, de koppeling naar gezocht worden in de kwaliteiten en potenties van open mogelijk zijn en een minimum aan beperkingen het uitvoeringshoofdstuk 4). Uden en in initiatieven van burgers en ondernemers. kennen. Tegelijkertijd blijft enige sturing gewenst. De Een ander aspect dat onderdeel uitmaakt van toe- uitnodiging is niet voor elke plek hetzelfde. Ontwikke- De visie geeft richting aan nieuwe initiatieven, zonder komstbestendigheid is een energieneutraal Uden in de lingen onderling moeten elkaar bij voorkeur versterken daar vooraf een precieze invulling aan te geven. Die in- toekomst. en niet beperken. vulling kennen we namelijk niet, maar dat is ook niet

belangrijk. De visie geeft hiervoor voldoende ruimte. Van sturen naar faciliteren Visie en ontwikkelingsmogelijkheden deelgebieden Initiatieven die bijdragen aan de gestelde doelen, kun- Om toekomstbestendig te kunnen zijn zonder de groei De ruimtelijke sturing wordt in de omgevingsvisie vorm nen rekenen op een positieve grondhouding. Op de uit- uit het verleden, neemt de gemeente een andere rol gegeven. Een visie waarin onderscheid wordt gemaakt voering is nader ingegaan in hoofdstuk 4. aan in de aansturing van ontwikkelingen. Was er voor- in deelgebieden, met ieder haar eigen kwaliteiten, heen programma voor woningbouw, bedrijventerreinen en voorzieningen waarvoor uitleggebieden nodig

Gemeente Uden – Omgevingsvisie - 11

Gemeente Uden – Omgevingsvisie - 12

Algemene uitgangspunten Voordat uitleg van gebieden voor stedelijke functies aan Naast samenhang tussen deelgebieden bestaat er ook Naast de doelen die voor de verschillende deelgebie- de orde kan zijn, zullen eerst alle mogelijkheden voor in- samenhang binnen de regio waar Uden deel van uit- den zijn geformuleerd, hanteert de gemeente de vol- breiding, gebruik maken van leegstaande gebouwen en maakt. Initiatieven moeten ook passen binnen de af- gende algemene uitgangspunten die voor alle (deel)ge- sloop/nieuwbouw onderzocht moeten zijn. Ook provin- spraken die op regionaal niveau zijn gemaakt. bieden gelden: ciaal beleid gaat uit van dit principe. Tot slot is er ook een samenhang met andere weten Het is aan de initiatiefnemers om duidelijk te maken in regelgeving. Hoe we hier mee om willen gaan is in Duurzaam ruimtegebruik hoeverre hun initiatief aan het duurzaamheidsuitgangs- hoofdstuk 4 toegelicht (omgevingsaspecten). Ontwikkelingen moeten duurzaam zijn (zoals sociaal- punt bijdraagt. Ontwikkelingen mogen geen afbreuk doen aan de alge- maatschappelijk, energiegebruik) en passen binnen de mene uitgangspunten. uitgangspunten van de ’Ladder voor duurzame verste- Ruimtelijke kwaliteit delijking’, die is opgenomen in het Besluit ruimtelijke or- Behoud en ontwikkeling van het landschap staat voorop. dening. We willen voorkomen dat nieuwe ruimtelijke ontwikke- 3.2. Centrum Uden lingen ten koste gaan van de kwaliteit van het landschap. De ladder kent drie treden die achter elkaar worden Economische activiteit is noodzakelijk voor de instand- doorlopen. houding van ons mooie landschap. Economische activiteiten in het buitengebied worden bij bouwen ge- Trede 1 is er een regionale Nee, stop met de proce- bruiksaanvragen gekoppeld aan zorg om kwaliteit van behoefte? dure of pas uw plan zoda- het landschap volgens het ‘Kwaliteitsverbetering van nig aan dat het past bij de het landschap’ principe uit de provinciale ruimtelijke Ja, ga naar trede 2 regionale behoefte verordening. Ja, u bent (voor dit We stimuleren daarom economische initiatieven, in Trede 2 Is (een deel van) de deel) klaar met de mo- combinatie met kwaliteitsverbetering, zodat Uden aan- regionale behoefte op te tivering trekkelijk blijft voor inwoners en recreanten. Wat is er aan de hand? vangen binnen het be- Het centrum van Uden heeft verschillende regionale staand stedelijk gebied? Nee, ga naar trede 3 Binnen de kernen gelden geen regionale/provinciale functies; als winkelgebied en op cultureel gebied (o.a.

spelregels. Hier bepaalt de initiatiefnemer samen met theater, bioscoop, zwembad). Het centrum vormt te-

de gemeente en de omgeving wat de gewenste ruimte- vens een belangrijke ontmoetingsplek en uitgaansge-

Trede 3 Zoek een locatie die multimodaal ontsloten is of lijke kwaliteit is. bied. Ook wordt er gewoond in het centrum. Opvallend

kan worden voor de resterende regionale behoefte is dat met name ouderen een groot deel van deze bewo- http://ladderverstedelijking.minienm.nl/#ladder Samenhang nersgroep vormen (43% is ouder dan 65). Bewoners in Initiatieven moeten in hun onderlinge samenhang wor- het centrum wonen met name in appartementen. den bekeken en beoordeeld. Op die manier kunnen deelgebieden met elkaar in verband worden gebracht.

Gemeente Uden – Omgevingsvisie - 13

Het centrum is ook een belangrijk werkgebied. In het 3.3. Woongebieden in de kern - De eigen identiteit van de wijken als kwaliteit ver- centrum werken ongeveer even veel mensen als op de sterken; bedrijventerreinen. Uden - Goede verbindingen (OV, langzaam verkeer en auto) met centrum, andere wijken en buitenge- Wat willen we bereiken? bied; - De regionale functie behouden; - Ontmoeten in de wijk gemakkelijker mogelijk ma- - Een diversiteit aan functies die elkaar versterken ken; en bijdragen aan gastvrijheid en gezelligheid; - Behoud en versterking van het voorzieningenni- - Een aantrekkelijk en compleet winkelcentrum; veau; - Een levendig en sfeervol centrum; - Mogelijkheden voor functiemenging, zolang bo- - Goede bereikbaarheid, per fiets, auto en OV; venstaande doelen niet worden geschaad. - Goede toegankelijkheid - Een goed woon- en leefklimaat, passend bij de cen- Hoe willen we dat bereiken? trumfunctie. Behoud van de groene inbedding is bepalend voor nieuwe ontwikkelingen. Om de wijken toekomstbesten- Hoe willen we dat bereiken? dig te houden is transformatie binnen de woongebieden Een van de manieren om het winkelcentrum aantrekke- mogelijk. lijk te houden is door het compact te houden. Zo blijven Wat is er aan de hand? Bij initiatieven in de woningvoorraad zal verduurzamen winkels op korte afstand van elkaar gelegen en dus goed Uden kent een aantal monofunctionele woongebieden, nadrukkelijk een rol moeten spelen in de afweging. beloopbaar voor het winkelend publiek. waar soms bedrijvigheid aan huis voorkomt. Verspreid Appartementen worden bij voorkeur zo dicht mogelijk Ook de beeldkwaliteit draagt bij aan de aantrekkelijk- in de woongebieden bevindt zich een groot aantal voorbij voorzieningen gerealiseerd. Wij ondersteunen wijk- heid van het centrum. Door gezamenlijk kwaliteitseisen zieningen. initiatieven (o.a. ook wijken dorpsvisies). te stellen aan nieuwe of te vernieuwen bebouwing kan Binnen de woongebieden is een grote diversiteit aan Behoud en versterking van het voorzieningenniveau kan deze worden versterkt. woonmilieus. Deze kennen over het algemeen een pret- onder meer bereikt worden door deze te concentreren In het centrumplan Uden is aangegeven hoe met beeld- tig woon- en leefklimaat. in multifunctionele accommodaties (MFA’s). kwaliteit kan worden omgegaan. Dit is een vertrekpunt De woonwijken worden omzoomd door een groene in- om met de omgeving in gesprek te gaan over de ge- bedding. wenste kwaliteit. Dit gesprek kan tevens worden benut om een goede balans te vinden tussen een aantrekkelijk Wat willen we bereiken? woon- en leefklimaat en de levendigheid en sfeer die - Behoud van een prettig woon- en leefklimaat; hoort bij het centrum van Uden. - Voldoende duurzame en toekomstbestendige woningen (levensloopbestendig) voor alle relevante doelgroepen;

Gemeente Uden – Omgevingsvisie - 14

3.4. Bedrijventerreinen beperkt worden in hun ontwikkelingsmogelijkheden en 3.5. Vliegbasis Volkel bewoners hinder ondervinden van bedrijven, door deze functies in principe niet te mengen. Herstructurering van bestaande bedrijventerreinen gaat voor uitbreiding. Nieuwe uitbreidingsruimte naast de bestaande uitbreidingsruimte is niet noodzakelijk.

Wat is er aan de hand? Uden kent monofunctionele bedrijventerreinen ten oos- Wat is er aan de hand? ten van de kern. De bereikbaarheid van de bedrijventer- Vliegbasis Volkel is een militaire vliegbasis, die een na- reinen met de A50 behoeft verbetering. Op de oudste tionaal belang vertegenwoordigt. Deze zorgt voor werk- delen van het bedrijventerrein komt leegstand voor. Er gelegenheid en economie. Daarnaast is er sprake van ge- is voldoende ruimte beschikbaar voor nieuwe bedrijven. luidsoverlast.

Wat willen we bereiken? Wat willen we bereiken? - Behoud en groei van de economie en werkgelegen- - Behoud van werkgelegenheid; heid; - Spin-off van nieuwe ontwikkelingen op de vliegba- - Een duurzaam en goed bereikbaar bedrijventerrein sis (bv F35); met oog voor ruimtelijke kwaliteit; - Balans tussen werkgelegenheid en economie ener- - Concentratie van perifere detailhandel/winkels die zijds en een goed woon- en leefklimaat anderzijds. niet in het centrum passen, langs het zuidelijk deel van de Industrielaan; Hoe willen we dat bereiken? - Nieuwe ontwikkelingen mogen het functioneren Wij blijven in gesprek met en werken samen met Defen- van bestaande bedrijven niet belemmeren. sie. We bieden ruimte op bedrijventerreinen voor spin- off activiteiten. Hoe willen we dat bereiken? We willen belemmerende regelgeving voor bedrijven zoveel mogelijk beperken. We voorkomen dat bedrijven

Gemeente Uden – Omgevingsvisie - 15

3.6. Uden Noord aan landschappen van allure. Ontwikkelingen moeten 3.7. Volkel en Odiliapeel ook bijdragen bij aan de functionele structuur van het gebied. Wat is er aan de hand? Volkel en Odiliapeel zijn twee zelfstandige dorpen die toerisme en recre- onderling sterk van elkaar verschillen door hun ligging atie / Poort van de en ontstaansgeschiedenis. Volkel bestaat al heel lang en Maashorst Odiliapeel is een jong (ontginnings)dorp. Beide dorpen wonen en hebben te maken met een teruglopend voorzieningen- werken niveau en kennen een hogere mate van vergrijzing dan zorg en maat- de kern Uden. schappelijk Wat willen we bereiken? snelweg- Waar hebben we mee te maken? - Dorps karakter en eigen identiteit behouden; gebonden Door de nieuwe afrit van de A50 is er ook sprake van een - Leefbaarheid op peil houden; functies nieuwe stadsentree en een snelle entree naar de Maas- - Voldoende duurzame en op relevante doelgroepen horst. gericht woningen; Hier ligt het nieuwe regionale ziekenhuis. - Een zo compleet mogelijk aanbod van voorzieningen; De noordkant van Uden is een rommelige stadsrandzone. - Behoud van de relatie met het buitengebied. Wat willen we bereiken? - Een mooie entree van Uden; Hoe willen we dat bereiken? - Een poort naar de Maashorst; We geven dorpsbewoners de ruimte voor eigen inbreng. - Een regionale gezondheidslocatie; Dit gebeurt momenteel al bij het samen opstellen van de - Tussenstop aan de A50; integrale dorpsontwikkelingsplannen (Idops). Ook willen - Mooie overgang tussen stad en platteland, een we efficiency verbeteren door meer samenwerking en parkachtig gebied. multifunctionele inzet van voorzieningen. Bij initiatieven in de woningvoorraad zal verduurzamen Hoe willen we dat bereiken? entree van Uden nadrukkelijk een rol moeten spelen in de afweging. We geven uitvoering aan het Masterplan Uden Noord. We stellen kwaliteitseisen aan bebouwing die de entree naar Uden markeren. Ontwikkelingen moeten bijdragen Uitsnede visiekaart Masterplan Uden Noord aan de overgang van rood naar groen. Als dat fysiek niet kan, dan kan een financiële bijdrage geleverd worden

Gemeente Uden – Omgevingsvisie - 16

3.8. Buitengebied 3.8.1. Natuur/recreatie buitengebied - Bekendheid geven aan de Maashorst als grootste natuur- en recreatiegebied van Brabant; Het buitengebied is de contramal van het stedelijk ge- - Het gebied beter bereikbaar maken (infrastruc- bied. Er zijn drie verschillende gebieden: buitengebied tuur); met accent op natuur en recreatie, gemengd agrarisch - Duurzaam beheer van het gebied. gebied en primair agrarisch gebied. Deze globale hoofd- indeling is overgenomen uit het Bestemmingsplan bui- Hoe willen we dat bereiken? tengebied. Regionale samenwerking en uitvoering van het Maas- horst Manifest, Landschappen van Allure en Meer Maas- horst! zijn uitgangspunten.

Ontwikkelingen die bijdragen aan bovenstaande doelen en onderling geen afbreuk doen aan elkaar, krijgen de Waar hebben we mee te maken? ruimte. Beheer en inrichting worden zoveel mogelijk De Maashorst en Bedaf en omgeving vormen een rela- door lokaal initiatief ingevuld. We bieden ruimte voor de tief onbekend natuur- en recreatiegebied, gelegen in ontwikkeling van Poorten, die de entree en de bekend- een kleinschalig landschap. Het is een belangrijk ont- heid van de Maashorst etaleren. spanningsgebied voor de omliggende dorpen. Er zijn diverse initiatieven op het gebied van gezondheid, duurzame landbouw, ontspanning en recreatie zonder duide- Zonering Bestemmingsplan Buitengebied lijke samenhang.

Wat willen we bereiken? - Een bron van vitaliteit (gezondheid, gezonde voe- ding, rust, recreatie, spiritualiteit); - Stad en dorp, landelijk gebied, natuur en recreatie in harmonie laten vervlechten; - De achtertuin van Uden voor de Udenaren, deze delen met de regio (en met toeristen en recreanten van elders); - Kwaliteiten (natuur, landschappelijke structuren)

behouden en versterken; Visiekaart Manifest Maashorst

Gemeente Uden – Omgevingsvisie - 17

- Behoud van de ecologische en waterbergende 3.8.3. Agrarisch buitengebied functie van de Leijgraaf; Wat is er aan de hand? - De overgang tussen het stedelijk gebied en het In het oosten van de gemeente ligt een monofunctio- buitengebied herkenbaar houden. neel grootschalig agrarisch gebied met veel (intensieve)

veehouderij. Het gebied kent een karakteristieke, ratio- Hoe willen we dat bereiken? nele verkavelingsstructuur (jong ontginningslandschap) We gaan verdere verstening effectief tegen. Voor en is goed ontsloten. Binnen deze verkavelingsstructuur nieuwe initiatieven moet worden gecompenseerd met komen 2 bosgebieden voor. sloop van bestaande bebouwing. We geven alleen

ruimte aan ontwikkelingen die bijdragen aan versterking Wat willen we bereiken? van het landschap. Wij vragen extra aandacht voor land- - Duurzame productieruimte voor de landbouw; schappelijke inpassing in de overgang stad-land. - Ontwikkelingsmogelijkheden voor aan de land-

bouw gelieerde bedrijven;

Visiekaart Meer Maashorst - Een meer multifunctioneel gebruik van het Agra- risch buitengebied tussen het Gemengd buitengebied en de Torenvalkweg, onder voorwaarde dat 3.8.2. Gemengd buitengebied bestaande agrarische bedrijven niet in hun be- drijfsvoering worden belemmerd; Waar hebben we mee te maken? - Duurzaam goed woon- en leefklimaat Odiliapeel. Dit deel van het buitengebied heeft een grote diversiteit aan functies, waarbij het grondgebruik overwegend Hoe willen we dat bereiken? agrarisch is. Het is een karakteristiek, agrarisch land- Wij geven in dit gebied prioriteit aan de landbouw of aan schap met een groene dooradering en verspreid lig- de landbouw gelieerde bedrijven. Ontwikkelingen die gende buurtschappen. De Leijgraaf is een beekdal met zich daar slecht tot verhouden zijn in principe niet ge- landschappelijke en ecologische betekenis. (6) Het is ook wenst. een gebied dat in de loop der tijd met verdere verstening Desondanks kunnen, ondanks de hiervoor gestelde doe- te maken heeft gehad. len, er in dit gebied beperkingen voor de landbouw op-

treden vanwege milieuregelgeving. Wat willen we bereiken? Voor het gebied tussen het Gemengd buitengebied en - Behoud van een multifunctioneel gebied met over- de Torenvalkweg geldt een nuance. De voorwaarde die wegend agrarisch grondgebruik; daarbij geldt is dat betrokkenen door middel van een di- - Een karakteristiek, agrarisch open landschap met aloog samen de ontwikkelingsruimte bepalen. een groene dooradering.

Gemeente Uden – Omgevingsvisie - 18

Aan de slag

4.1. Inleiding via het Meerjarenperspectief en het Woningbouwpro- plannen ontwikkelen, maar ook op zoek gaan naar gramma. draagvlak in de maatschappij, het gesprek aangaan om In dit hoofdstuk geven we aan hoe de omgevingsvisie plannen (nog) beter te maken en op zoek gaan naar op- wordt uitgevoerd. De uitnodigende visie van de ge- 4.2. Naar een nieuwe rol en taak- lossingen die bijdragen aan de doelen die we met el- meente vraagt om een nieuwe benadering van rollen en verdeling kaar hebben gesteld in de omgevingsvisie. De ge- taken (paragraaf 4.2). Rollen en taken leiden tot spelre- meente zal minder toetsend zijn en zal aan de voorkant gels die we hanteren om te bepalen wanneer een initia- Al enige tijd verkent de gemeente Uden nieuwe samen- van het plan met initiatiefnemers in gesprek gaan om tief een goed initiatief is dat past binnen de omgevings- werkingsvormen tussen gemeente en samenleving. De samen te bezien hoe initiatieven optimaal kunnen bij- visie (paragraaf 4.3). vele overlegplatforms die de gemeente kent, Udenaar dragen aan de gezamenlijke doelen. Maar ook om op- Een van de principes die in de omgevingsvisie wordt ge- de toekomst en G1000 zijn hiervan sprekende voor- lossingen te zoeken als wettelijke kaders in eerste in- hanteerd is ‘voor wat hoort wat’. Dat betekent dat als beelden. Ook blijkt dit uit de toevoeging van de vijfde G stantie een belemmering lijken. Om dit goed te organi- iemand de mogelijkheid krijgt een initiatief uit te voeren, van ‘gezamenlijkheid’. seren zijn spelregels nodig. Deze worden in paragraaf daar een tegenprestatie (fysiek in kwaliteit of in geld) te- Omdat de gemeente de omgevingsvisie graag samen 4.3 beschreven. genover moet staan. Uitgangspunten van dit principe met de bewoners van en initiatiefnemers in Uden wil De omgevingsvisie is daarmee een hulpmiddel om ge- worden toegelicht in paragraaf 4.4. uitvoeren, zijn deze nieuwe samenwerkingsvormen be- zamenlijk te bepalen of een idee een goed idee is. Dit Uitvoering geven aan de omgevingsvisie is een dynami- langrijk voor de omgevingsvisie. We hebben elkaar no- sluit aan bij de ideevorming tijdens Udenaar de Toe- sche activiteit. Bestaande projecten zijn op enig moment dig om de toekomst van Uden vorm te geven en dit komst en de G1000. Er is één verschil, de omgevingsvi- afgerond en verdwijnen uit het programma. Nieuwe sluit ook aan bij de trends als zelfredzaamheid en de sie gaat over de fysieke leefomgeving. Niet alle ideeën projecten dienen zich aan. Het is van belang om de pro- participatiesamenleving. uit Udenaar de toekomst en de G1000 hadden daar be- jecten te monitoren, zodat regelmatig bezien kan wor- trekking op. den of de koers nog actueel is. Monitoring vindt plaats Hier hoort een nieuwe rol- en taakverdeling bij. Er wordt meer van initiatiefnemers verwacht; niet alleen

Gemeente Uden – Omgevingsvisie - 19

Ideeën met betrekking tot de fysieke leefomgeving die invulling geven aan 1 of meer van de 5 G’s en die passen binnen de visie in hoofdstuk 3, kunnen in principe rekenen op medewerking van de gemeente.

Veel ideeën zijn al benoemd. Op de website van de G1000 leest u alles over de opgehaalde ideeën. In bijlage 2 is een overzicht gegeven van de kwaliteiten, knelpunten en ideeën van en over de deelgebieden die tijdens de workshop op 1 april 2015 zijn benoemd.

4.3. Spelregels voor initiatieven

Past een initiatief binnen ruimtelijk wensbeeld Omge- vingsvisie Uit het stroomschema nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen is af te leiden wanneer een initiatief in principe mogelijk is. In ieder geval zal het initiatief moeten bijdragen aan de doelen van de deelgebieden en de kernkwaliteiten. De andere voorwaarden uit het schema worden hieronder toegelicht.

Is een (indirecte) bijdrage mogelijk? Bij een nieuwe ruimtelijke ontwikkeling verwachten wij van de initiatiefnemer dat er ook wordt geïnvesteerd in verbetering van de ruimtelijke kwaliteit. Algemeen uitgangspunt is dat nieuwe economische ontwikkelingen een bijdrage leveren aan versterking van de kwaliteiten van de kernen en het buitengebied. Stroomschema nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen

Gemeente Uden – Omgevingsvisie - 20

Deze bijdrage (verevening) kan op twee manieren Wie: Voldoet het project aan omgevingsaspecten plaatsvinden: rechtstreekse fysieke verevening of com- - De directe omgeving/omwonenden: De omgevingsvisie heeft een signaalfunctie voor nader pensatie via een (verevenings)fonds. Zij moeten worden betrokken bij het genereren onderzoek bij ruimtelijke procedures. Rekening moet van draagvlak. De directe omgeving wordt bepaald worden gehouden met diverse beleidstukken, zoals: Bij rechtstreekse fysieke verevening realiseert de initia- door iedereen waarop het initiatief effect heeft. - Verordening ruimte (EHS, water, e.d.); tiefnemer van een project zelf de verevening. Deze vorm Dat betekent dat bij grootschalige projecten meer - Luchthavenbesluit; van verevening kan op drie wijzen plaatsvinden: mensen worden betrokken dan bij een kleinschalig - Gemeentelijke beleidsstukken (o.a. het GVVP, wo-  geïntegreerd in het project; project. ningbouwprogramma);  aansluitend aan het project; - Belangenorganisaties: - Landschapsbeleid; Partijen die een belang hebben of wiens belang ge-  op afstand van het project. - Cultuurhistorie en archeologie (cultuurhistorische schaad kan worden door het initiatief. waardenkaart);

Bodem en water. Het beleid zoals opgenomen in de Interim Structuurvisie - Wat: ten aanzien van financiering en kostenverhaal is inte- Er moet draagvlak zijn voor het initiatief. Om te kunnen De belangrijkste wettelijke kaders en omgevingsaspec- graal opgenomen in bijlage 3 en is daarmee onverkort beoordelen of dit in voldoende mate aanwezig is, ver- ten zijn weergegeven in bijlage 1, signaalkaart omge- van kracht. langt de gemeente een verslag. Hierin wordt aangege- vingsvisie. Tevens zijn enkele voorbeelden gegeven van

ven in hoeverre er draagvlak is voor het initiatief en hoe omgevingsaspecten waar rekening mee gehouden moet Is de omgeving betrokken en is het project dit draagvlak is verworven en welke maatregelen even- worden. maatschappelijk aanvaardbaar? tueel zijn genomen om het initiatief en daarmee het Wat onder ‘voldoende’ bijdrage aan de visie moet wor- draagvlak te verbeteren. den verstaan, wordt in belangrijke mate bepaald door Een zogenaamde actorenscan kan behulpzaam zijn bij het maatschappelijk draagvlak. Dit wordt door de initia- het beantwoorden van de ‘wie-vraag’ en als zodanig bij- tiefnemer georganiseerd. De gemeente kan hierbij be- dragen aan het genereren van draagvlak. hulpzaam zijn.

Wel gelden enkele voorwaarden waar draagvlak in ieder Hoe: geval aan moet voldoen. De voorwaarden hebben Het verslag van de initiatiefnemer wordt vervolgens ge- vooral betrekking op ‘wie’ en ‘wat’. Het ‘hoe’ wordt aan bruikt bij de besluitvorming over het initiatief door col- de initiatiefnemer overgelaten. Wij gaan kort op deze lege en raad. voorwaarden in.

De Leigraaf e.o. stelt eisen m.b.t. waterberging.

Gemeente Uden – Omgevingsvisie - 21

Beoordeling Tijdens Udenaar de toekomst en de G1000 zijn ideeën Om met de laatste vraag te beginnen, het gemeentebe- Als medewerking van de gemeente noodzakelijk is, dan aangedragen die uit kunnen groeien tot project. Ook stuur ziet monitoring als onderdeel van het initiatief. Dat wordt het project getoetst aan de hand van het stroom- ideeën die voort komen uit de reguliere overlegplat- betekent dat de initiatiefnemer een belangrijke rol schema. Daarin is de gemeente gesprekspartner en faci- forms kunnen uitgroeien tot project. speelt in het monitoringsproces. De initiatiefnemer liteert (ambtelijk). Op een hoger abstractieniveau be- heeft immers bij het nemen van het initiatief aangege- waakt de gemeente (college en raad) de onderlinge sa- Monitoring ven op welke wijze dit bijdraagt aan de gestelde doelen. menhang. Ook als het maatschappelijk draagvlak geen Het monitoren van beleid is belangrijk om de doorwer- Hoe de initiatiefnemer de effecten van zijn initiatief mo- doorslag geeft over de wenselijkheid van het initiatief, king en het behalen van de beoogde ambities te bepa- nitort, zal onderdeel uit moeten maken van het initiatief. zal het gemeentebestuur de knoop doorhakken. Omge- len. Op basis van de monitoring kan worden bezien of keerd betekent dat als een initiatief het stroomschema beleid, proces of middelen effectief worden ingezet. Daarnaast heeft de gemeente zelf een rol in het monito- goed doorlopen heeft en er sprake is van een breed Daarnaast kunnen er gedurende de looptijd van de visie ren van haar beleid. De optelsom van alle projecten draagvlak, het college en raad het initiatief in principe nieuwe inzichten en ontwikkelingen zijn, waarin de Om- moet natuurlijk bijdragen aan het behalen van de doelen zullen omarmen. gevingsvisie niet voorziet. Dit kan leiden tot actualise- die we in zijn algemeenheid en per deelgebied hebben ring van de visie. gesteld. Monitoring maakt daarom onderdeel uit van Financiering, prioriteitstelling en fasering projectencyclus rondom de begrotingsbehandeling. Als (mede)financiering van de gemeente noodzakelijk en gewenst is, dan wordt het project zo mogelijk in de be- Handhaving groting opgenomen. Omdat niet alles tegelijkertijd kan, Handhaving maakt onderdeel uit van beleidsvorming, zal de gemeente prioriteiten stellen en projecten zo no- en -monitoring. Tijdens het monitoringstraject wordt dig faseren. zichtbaar of we ons (initiatiefnemer en gemeente) aan gemaakte afspraken hebben gehouden. Na het consta- 4.4. Projecten teren dat afspraken niet zijn nageleefd, staan er twee wegen open: De nu bekende ruimtelijke projecten die de doelen per 1. Handhaving; deelgebied dichterbij brengen zijn opgenomen in het 2. Aanpassen van de afspraak Meerjarenperspectief en het Woningbouwprogramma. Zij zijn vertrekpunt bij de vaststelling van de visie en wor- Twee vragen zijn hierbij belangrijk: Bepalend voor deze keuze is op welke wijze het achter- den periodiek geëvalueerd en geactualiseerd op basis 1. Hoe gaan we monitoren? liggende beleidsdoel het beste gerealiseerd wordt. Het van nieuwe inzichten en nieuwe projecten. Omdat daar- 2. Wie heeft daarin een rol? gehele monitoringstraject kan ook leiden tot het bijstel- mee ook gemeentelijke kosten gemoeid kunnen zijn or- len van de beleidsdoelen. ganiseren we dit rondom de begroting.

Gemeente Uden – Omgevingsvisie - 22

Bijlage 1 Signaalkaart omgevingsvisie

Gemeente Uden – Omgevingsvisie - 23

Voor de breuklijnen, wijstgronden en het Duits lijntje Breuklijnen en wijstgronden Duits lijntje worden extra inspanningen gevraagd, naast het regu- Door de gemeente Uden lopen breuklijnen met bijbe- De voormalige spoorlijn Boxtel - Wesel, ook wel het liere beleid zoals hierboven genoemd. Per element horende wijstverschijnselen die uniek zijn voor Uden en Duits lijntje genoemd, is belangrijk cultuurhistorisch gaan we hierop in. voor het oosten van Brabant. We willen: erfgoed. De lijn is nu deels fietspad en deels ecologische - De herkenbaarheid en beleving van deze verbinding. bijzondere geomorfologische verschijningsvorm in We willen de cultuurhistorische, ecologische en recrea- stand houden en beter zichtbaar maken; tieve potenties van de lijn benutten. - De ecologische en recreatieve (beleving) Nieuwe ontwikkelingen in de directe omgeving moeten potenties van de breuklijnen en wijstverschijnse- bijdragen aan de herkenbaarheid en beleefbaarheid len benutten. van de spoorlijn en/of aan de functie van de ecologische verbindingszone. Nieuwe ontwikkelingen worden bij voorkeur niet op breuklijnen gerealiseerd. Nieuwe ontwikkelingen in de directe omgeving van de breuklijnen moeten bijdragen aan de herkenbaarheid en beleefbaarheid ervan. Breuklijnen en wijstgronden worden optimaal geïnte- greerd in het ontwerp voor inrichting en beheer.

Duits lijntje: ecologische verbindingszone en fietspad

Roestbruin kwelwater, kenmerkend voor wijst.

Gemeente Uden – Omgevingsvisie - 24

Bijlage 2 Samenvatting opbrengst Workshop 1 april 2015

Op 1 april 2015 is een bijeenkomst georganiseerd om samen met stakeholders, vertegenwoordigers uit gebieds- platforms en andere belangenverenigingen, deelnemers aan de G1000 en Udenaar de toekomst, raadsleden en onze burgers in gesprek te gaan in de vorm van een Worldcafé. Hierbij is in wisselende groepssamenstellin- gen gewerkt.

De deelnemers zijn verdeeld over vijf verschillende gebieden, te weten: - Centrum Uden; - Woongebieden in de kern Uden; - Werkgebieden in Uden (inclusief vliegbasis); - Volkel en Odiliapeel; - Buitengebied.

Per gebied is gebrainstormd aan de hand van de 4 G’s uit Udenaar de toekomst (Groen, Gezellig, Gezond en Gast- vrij) en ideeën uit de G1000. Per G zijn kwaliteiten en knelpunten benoemd. De opbrengst per gebied is vervolgens gepresenteerd.

Gemeente Uden – Omgevingsvisie - 25

Samenvatting opbrengst Worldcafé Gastvrij  Open podia De kwaliteiten, knelpunten en ideeën waar de hoogste  Brabantplein: kleinschalige winkels, food, living, feel-  Buurtapp goodmarkt, concept bi/bu Gezond prioriteit aan is gegeven tijdens het Worldcafé zijn in  Verwaarloosde/leegstaande panden opknappen, beter  Ongezond eetpatroon jeugd doorbreken door omge- onderstaande tabellen samengevat. benutten, slopen of kunst-broedplaats ving verleidingloos te organiseren  Horeca rond de markt concentreren  In alle woongebieden bereikbare zorg Centrum Uden  Sfeervolle gevels, winkels, cafés  Meer fruitbomen in de openbare ruimte  Autovrije markt  Meer openbare beweegmogelijkheden voor volwasse- nen (trimbaan, fitnesstuin) Woongebieden in de kern Uden  Buurtcoach Gastvrij  Gastvrij gemeenschapshuis in elke wijk  Veilig bereikbaar, o.a. goed OV  Balans tussen woongenot en overlast (door gastvrijheid)  Mix van leeftijden en culturele verscheidenheid in wijken

Werkgebieden in Uden

Groen kwaliteiten knelpunten kansen Veel groen Veel auto’s Versstraat/markt leegstand P-plaatsen vervangen Groen door groen  Ook voor bestaande bebouwing duurzaamheidsnor- Gezellig men opstellen Ideeën:  Mensen stimuleren tot groene voortuinen (o.a. clubje  Ouderen inzetten als sfeerelement (+ spellen) mensen die ook voor anderen onderhoud plegen, tui-  Markthal nenwedstrijd, samen tuinieren)  Groen op alle pleinen  Natuur is de basis, niet de bebouwing  Brabantplein: ontmoeten + food + oppepper  Zonnepanelen (in de vorm van een boom)  Horecaplein op de markt Groen Gezellig Gezond  Ruimte voor ruimteregeling voor bedrijfsgebouwen  Gezamenlijke vaste eetpunten (bv bbq’s)  Meer spirituele winkels/mogelijkheden  Cradle to cradle  Kleine (straat)initiatieven stimuleren  Wandelroute door centrum  Groen biedt kansen voor verduurzaming  Meer picknicktafels, bankjes e.d.  Herontwikkeling Brabantplein  Bevordering hergebruik centrale afvalverwerking  Buurttuinen

Gemeente Uden – Omgevingsvisie - 26

Gezellig Gezellig Gezellig  Leegstand is een knelpunt. Regels belemmeren her-  Sociale functies zijn belangrijk (café, veel activitei-  Picknickplaatsen, bankjes huisvesting te veel, maar gebruikers hebben ook ge- ten, ontmoetingsplekken, buurtverenigingen, sport-  Vergroten mogelijkheden voor theetuinen, verkoop brek aan verantwoordelijkheidsbesef clubs streekproducten vanaf erf Gezond  Gezonde leeftijdsopbouw, dus bouwen voor de  Het stinkt minder dan vroeger. Dat moeten we meer  MVO bevordert duurzaamheid en gezondheidsbeleid jeugd uitdragen bedrijven m.a.g. vitale werknemers Gezond Gezond  Goede ordening bedrijventerreinen t.o.v. woningen  Knelpunten: eenzaamheid, sociale armoede, verbor- knelpunten kwaliteiten kansen zorgt voor gezondheid burgers gen armoede Crossmotoren en luchtkwaliteit Stimuleren Gastvrij  Behoud natuur en recreatie en het mooie buitenge- MTB’s streek-producten  Open staan voor nieuwe bedrijvigheid, dus geen be- bied Uitputten grond Duurzame sector lemmerende regelgeving  Borgen van WMO voorzieningen (huisarts, apo- door agr. Bedrij- uitbreiden  Goed benaderbare en ondernemende gemeente theek, fysio) ven Zorgboerderijen  Gastvrij Gastvrij voor duurzame energie Geluid vlieg-  Iedereen mag meedoen/meedenken basis Volkel en Odiliapeel Gastvrij Buitengebied  Toegankelijkheid (o.a. Maashorst)  Ruimte voor kleinschaligheid (is niet kneuteren)  Recreatieve Poort Toon van de Berg realiseren  Parkeerruimte tekort (o.a. bij Bedaf)

Groen  Groen in diverse vormen aanwezig (Bos, weilanden, Groen ruimte, park, dierenpark). Knelpunt is het onder-  Crossterrein bij de startbaan + horecapunt houd ervan  Natuur samen met agrarisch  Het ‘merk’ Peel beter gebruiken  Voldoende schoon water  Veel wandelpaden

Gemeente Uden – Omgevingsvisie - 27

Gemeente Uden – Omgevingsvisie - 28

Bijlage 3 kostenverhaal en projecten conform interimstructuurvisie 2009-2015

Gemeente Uden – Omgevingsvisie - 29

Gemeente Uden – Omgevingsvisie - 30

Gemeente Uden Contactgegevens Omgevingsvisie 2015 Telefoon: 14 0413 December 2015 E-mail: [email protected] Omgevingsvisie Uden 2015 Internet: www.uden.nl