Plan-MER Bestemmingsplan Buitengebied Gemeente Emmen 8 November 2011 - I - Definitief
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
SAMENVATTING De gemeente Emmen wil een nieuw bestemmingsplan voor het buitengebied vaststellen. De belangrijkste ontwikkelingen uit het bestemmingsplan waarvan in deze plan-milieueffectrapportage de milieueffecten worden onderzocht zijn ‘de uitbreiding van de landbouw’ en ‘biovergisting’. Daarnaast zijn de milieueffecten van een aantal ‘overige ontwikkelingen’ beschouwd, echter meer op hoofdlijn. De effecten op het Natura 2000- gebied Bargerveen, de effecten op de Ecologische hoofdstructuur en Beschermde en Rode Lijst soorten, en het aspect geur zijn voor de uitwerking van de onderwerpen het meest bepalend. Deze uitwerking kan plaatsvinden in het kader van het bestemmingsplan, maar deels ook later. Belangrijkste aandachtpunt in het kader van de de cumulatie van de verschillende bronnen zijn de stikstofemissies die effect sorteren op het Bargerveen. De exacte cumulatieve depositie van de hoofdonderwerpen en overige onderwerpen is onbekend. Echter, vooralsnog kunnen significante effecten voor het Natura 2000-gebied Bargerveen niet worden uitgesloten. In voorliggende samenvatting wordt een en ander nader toegelicht. 1. INLEIDING De gemeente Emmen wil een nieuw bestemmingsplan voor het buitengebied vaststellen. Het nieuwe bestemmingsplan zal 77 oude plannen vervangen. Door de omvang van de ontwikkelingen die het nieuwe bestemmingsplan mogelijk maakt en de mogelijke invloed daarvan op het milieu, is een beoordeling van de milieueffecten in een zogenaamde plan-milieueffectrapportage (plan-m.e.r.)1 noodzakelijk. Het centrale uitgangspunt van het nieuwe bestemmingsplan buitengebied van de gemeente Emmen is: ‘Het bestemmingsplan richt zich op het ruimtelijk mogelijk maken van initiatieven die bijdragen aan de vitaliteit in het landelijk gebied’. Dit centrale uitgangspunt vertaalt zich in een aantal potentiële ontwikkelingen die het bestemmingsplan mogelijk maakt. Dit zijn: • Uitbreiding van de landbouw: milieueffecten van uitbreiding van de landbouw zijn voornamelijk van belang als het gaat om veehouderijen, al dan niet intensief. Veehouderijen vormen een belangrijke bron van ammoniakdepositie. Wijzigingen in de omvang van deze agrarische bedrijven kunnen een verhoging van de depositie van ammoniak (stikstof) tot gevolg hebben. Deze toename kan negatieve effecten veroorzaken op de natuur, en in Emmen in het bijzonder op het Natura 2000-gebied Bargerveen. • Biovergisting: installaties voor biovergisting zijn normaal gesproken voorzien van een verbrandingsinstallatie voor biogas. Door de verbranding van het biogas kan energie worden opgewekt dat op bedrijfsniveau kan worden gebruikt of aan het net kan worden geleverd. Biovergisting heeft een aantal negatieve milieueffecten, met name voor de woon- en leefomgeving (zoals effecten voor externe veiligheid, geluid, 1 Er kan onderscheid gemaakt worden tussen de termen ‘m.e.r.’ en ‘MER’. De term ‘m.e.r.’ staat voor de milieueffectrapportage procedure en de term ‘MER’ betreft het daadwerkelijke Milieu Effect Rapport. 9V9524/R00008/SBO/Gron Plan-MER Bestemmingsplan Buitengebied Gemeente Emmen 8 november 2011 - i - Definitief verkeer en luchtkwaliteit). Daarentegen draagt biovergisting bij aan de productie van duurzame energie. • Overige ontwikkelingen: het bestemmingsplan buitengebied maakt een aantal ontwikkelingen mogelijk die naar eerste inschatting geen grote milieueffecten hebben, maar die mogelijk wel kunnen leiden tot cumulatieve effecten. Deze ontwikkelingen betreffen: • Hergebruik vrijkomende agrarische bebouwing voor: • wonen; • zorg; • niet-agrarische bedrijvigheid (lichte milieucategorie). • Ontwikkeling bestaande niet-agrarische bedrijvigheid. • Kleinschalige toeristische en recreatieve ontwikkelingen. • Verbreding en verdieping agrarische bedrijven. • Gebruik van gronden rondom het Bargerveen. 2. BELANGRIJKSTE MILIEUEFFECTEN VAN DE UITBREIDING VAN LANDBOUW EN BIOVERGISTING De belangrijkste milieueffecten van de uitbreiding van de landbouw en de biovergisting zijn effecten op het Natura 2000-gebied Bargerveen, effecten op de Ecologische hoofdstructuur en Beschermde en Rode Lijst soorten, geur, klimaat en energie en externe veiligheid. Met name de potentiële effecten op het Bargerveen ten gevolge van stikstofemissies zijn van dien aard dat een duidelijke sturing zal moeten gegeven aan de uitbreiding van de landbouw. Voor geur zijn nauwkeurige berekeningen voor specifieke locaties noodzakelijk om uitsluitsel te kunnen geven over het feit of er sprake is van overbelaste geursituaties. Eén en ander wordt hieronder toegelicht. Invloed op het Natura 2000-gebied Bargerveen Uitbreiding van de landbouw kan leiden tot een toename van de emissie van ammoniak, wanneer sprake is van uitbreiding van de veestapel. In de gemeente Emmen ligt het Natura 2000-gebied Bargerveen, dat gevoelig is voor ammoniak. Een toename van de ammoniakemissie in het buitengebied kan daardoor leiden tot significant negatieve effecten voor het Natura 2000-gebied Bargerveen. Vergelijking van alternatieven om de invloed op het Bargerveen te ontzien Met het oog op de invloed van de landbouw op het Bargerveen zijn de mogelijkheden voor uitbreiding onderzocht aan de hand van een drietal alternatieven. Deze alternatieven onderscheiden zich van elkaar door de mate waarin toename van ammoniakemissies worden toegestaan in bepaalde gebieden. Het gaat om de volgende alternatieven: • Basisalternatief – Uitbreiding van de landbouw vindt in het hele buitengebied plaats volgens een maximaal realistisch scenario; dit gaat gepaard met een verhoudingsgewijze toename van emissie van ammoniak. • Locatiealternatief – Uitbreiding van de landbouw vindt in het hele buitengebied plaats, echter in de zuidelijke helft (gebieden C en D uit de Landbouwnota [Emmen, 2005]) met een stand-still van ammoniakemissie. Plan-MER Bestemmingsplan Buitengebied Gemeente Emmen 9V9524/R00008/SBO/Gron Definitief - ii - 8 november 2011 • Bargerveenalternatief – Uitbreiding van de landbouw vindt in het hele buitengebied plaats, echter in een zone van 5 km rond het Bargerveen met een stand-still van ammoniakemissie. Deze verdeling in alternatieven geeft inzicht in de mogelijkheden die de gemeente heeft om via het ruimtelijk beleid tegemoet te komen aan het strenge beschermingsregime dat geldt voor Natura 2000-gebieden, zoals het Bargerveen. Effecten uitbreiding landbouw op het Natura 2000-gebied Bargerveen Uitbreiding van de landbouw volgens het basisalternatief leidt tot een toename van de ammoniakdepositie, zodanig dat er sprake is van significant negatieve effecten op het Natura 2000-gebied Bargerveen. Om uitbreiding van de landbouw volgens het basisalternatief mogelijk te maken, moet per initiatief een Passende Beoordeling worden opgesteld waarin wordt bekeken of het initiatief doorgang kan vinden. Als blijkt dat er bij een dergelijke uitbreiding sprake is van significante effecten, vindt een toetsing plaats aan de zogenaamde ADC-criteria. Aangetoond moet worden dat er: 1. Geen Alternatieven voorhanden zijn; 2. Sprake is van Dwingende redenen van groot openbaar belang; 3. In Compenserende maatregelen wordt voorzien. Voor uitbreiding van de landbouw is het niet realistisch dat aan deze criteria kan worden voldaan. Het basisalternatief is daarmee niet uitvoerbaar. Wel uitvoerbaar zijn het locatiealternatief en het Bargerveenalternatief. In deze alternatieven geldt voor een deel van het buitengebied van Emmen een stand-still van emissie van ammoniak. In beide alternatieven kunnen significant negatieve effecten worden uitgesloten. Effecten van biovergisting op het Natura 2000-gebied Bargerveen Agrarische bedrijven krijgen, op basis van het bestemmingsplan, de mogelijkheid om een biovergister op te richten. In een biovergister kan mest kan worden vergist voor de productie van biogas. Oprichting van een biovergister leidt enerzijds tot een afname van emissie van ammoniak en anderzijds tot een toename van de emissie van NOX, bij verbranding van het biogas. Zowel de afname ammoniakemissie als de toename van NOX-emissie is zeer gering. Daarom worden significant negatieve effecten op basis van expert judgement uitgesloten. Dit geldt voor alle alternatieven. Effecten van de uitbreiding van de landbouw op Ecologische Hoofdstructuur en Beschermde en Rode Lijst soorten Uitbreiding van de landbouw heeft invloed op de EHS en de Beschermde en Rode Lijst soorten als gevolg van een depositietoename van stikstof door een toename in veebezetting in het buitengebied. Bij uitvoering van het basisalternatief is het effect voor overige natuur negatief. In het locatiealternatief en Bargerveenalternatief is het effect beperkt negatief, vanwege de beperktere toename van stikstofdepositie in dat deel van de gemeente met de meest stikstofgevoelige natuurwaarden. Effecten van uitbreiding van de landbouw op geur In de gemeente Emmen zijn geen geurcontouren vastgelegd en er is geen geurbeleid. Wel bestaat bij de gemeente het vermoeden dat op bepaalde plekken in de gemeente sprake is van een overbelaste situatie als gevolg van cumulatie van geuremissies. Over het algemeen gaat het om de gebieden met een kleinschalige verkavelingsstructuur met een clustering van enkele agrarische bedrijven binnen een zone van enkele kilometers. 9V9524/R00008/SBO/Gron Plan-MER Bestemmingsplan Buitengebied Gemeente Emmen 8 november 2011 - iii - Definitief Voor het aspect geur is aan de hand van een aantal eenvoudige indicatieve berekeningen de huidige situatie voor geur bepaald op vijf plekken in de gemeente waar een vermoeden bestaat van een overbelaste situatie als gevolg van cumulatie van geuremissies. De