• Abstract and Figures
• Public Full-text

Een herstart voor DAB? Beschikbaarheid, gebruik en toekomst van digitale radio (t­DAB) in internationaal perspectief In opdracht van Ministerie van Economisch Zaken – DG Energie en Telecom Eindrapportage Dialogic innovatie & interactie Utrecht, november 2006 Publicatienr. Auteurs: dr. Rudi Bekkers ir. ing. Reg Brennenraedts drs.ir. Jeroen Segers Dialogic innovatie & interactie 1 Inhoudsopgave 1 Inleiding ............................................................................................... 5 1.1 Achtergrond ................................................................................................ 5 1.2 Doelstelling................................................................................................. 5 1.3 Aanpak....................................................................................................... 6 1.4 Leeswijzer .................................................................................................. 8 2 Ontwikkelingen op technisch gebied................................................... 11 2.1 Introductie van DAB / Eureka­147 ................................................................11 2.2 Nieuwe ontwikkelingen bij DAB.....................................................................13 2.3 Alternatieven/substituten voor DAB...............................................................17 2.4 DAB en de andere technieken: substituten of complementaire technieken? ........21 3 Toepassingen ...................................................................................... 27 3.1 ‘Enhanced’ radio .........................................................................................27 3.2 Datacasting/Narrowcasting ..........................................................................27 3.3 Mobiele TV .................................................................................................29 3.4 Interactieve DAB toepassingen .....................................................................29 4 Business modellen en commerciële ontwikkelingen............................ 33 4.1 Reguliere DAB business modellen .................................................................33 4.2 Business model bij integratie DAB/DMB of DVB­H in mobiele telefoon ...............34 4.3 Business model bij DRM...............................................................................36 5 Case studies........................................................................................ 37 5.1 België........................................................................................................38 5.2 Denemarken ..............................................................................................44 5.3 Groot­Brittannië .........................................................................................48 5.4 Duitsland ...................................................................................................56 5.5 Frankrijk....................................................................................................61 5.6 Zweden .....................................................................................................67 5.7 China ........................................................................................................70 5.8 Zuid­Korea.................................................................................................73 6 Algemene observaties landenscan en casestudies .............................. 77 6.1 Uitgifte van licenties....................................................................................77 6.2 Benutting van frequentiespectrum ................................................................83 6.3 DAB diensten .............................................................................................91 6.4 DAB Consumentenmarkt..............................................................................96 Dialogic innovatie & interactie 3 7 Analyse en conclusies ....................................................................... 103 7.1 De uitgifte en het gebruik van frequentiebanden voor DAB ............................ 103 7.2 Ontwikkelingen op technisch gebied............................................................ 105 7.3 Toepassingsmogelijkheden van de standaarden............................................ 107 7.4 De gebruikte businessmodellen .................................................................. 108 7.5 Informatie over de consumentenkant .......................................................... 110 7.6 Succes van DAB ....................................................................................... 112 7.7 Is een doorstart van DAB realistisch? .......................................................... 116 Referenties ............................................................................................. 117 Lijst van tabellen en figuren ................................................................... 120 Bijlage 1: Geraadpleegde personen ........................................................ 123 Bijlage 2: Fact sheets ............................................................................. 124 Bijlage 3: Panel en vragenlijst webenquête ............................................ 156 4 Dialogic innovatie & interactie 1 Inleiding 1.1 Achtergrond In de jaren ’80 van de vorige eeuw is in Europa de DAB 1 ­standaard voor digitale radiotransmissie ontwikkeld, ook bekend onder de naam van het projectteam (Eureka­ 147). Door het gebruik van relatief nieuwe technieken zoals gecodeerde orthogonale frequentiemodulatie (COFDM), geluidscompressie en een zogenaamd single frequency netwerk kan deze digitale radiostandaard een hogere frequentie­efficiëntie bieden dan reguliere (FM) radio­ontvangst, terwijl ook het gebruiksgemak van de consument sterk kan toenemen. Hoewel men met de ontwikkeling van DAB een techniek voorzag die FM radio volledig zou vervangen, heeft de introductie van deze nieuwe techniek in veel landen op verschillende manieren en snelheden plaatsgevonden. De mate van adoptie loopt in verschillende landen zeer ver uiteen. In sommige landen is de vergunningverleningprocedure al jaren geleden succesvol afgerond en is er sprake van een behoorlijke dekking, dienstenaanbod en een aanzienlijk aantal luisteraars. In andere landen zijn DAB­vergunningen in het geheel nog niet verleend of zijn uitzendingen zelfs stopgezet. De totale en wereldwijde adoptie door radiostations en consumenten is vooralsnog laag, maar neemt toe. Echter, in de VS en in andere landen is voor een concurrerende techniek gekozen en ook in landen waar DAB wel wordt gebruikt vindt een discussie plaats over de vraag of andere technieken niet geschikter zijn. Hierbij wordt niet alleen aan vergelijkbare radiotechnieken gedacht, maar ook bijvoorbeeld aan radio­uitzendingen via het Internet. Op het vlak van het aanbod van DAB­ontvangers is een aantal grotere fabrikanten van consumentenelektronica nog wel actief 2, maar wordt de markt van DAB­ontvangers gedomineerd door nieuwe toetreders, zoals het Britse bedrijf Pure Digital. Ondanks dit gedifferentieerde beeld is de DAB­standaard in Groot­Brittannië en in enkele landen in het Verre Oosten redelijk succesvol en neemt de belangstelling ook in andere landen toe. De recente Regional Radiocommunications Conference (RRC06) in Geneve heeft voor veel landen de vrijgekomen frequenties toegewezen aan DAB (en soms ook een aantal frequenties aan DVB3). Wellicht kan bij het bereiken van een zekere kritische massa een serieuze start gemaakt worden, zoals dat ook bij DVB­T lijkt te gebeuren. Hoewel het te pretentieus is om te beogen met deze studie het antwoord op die vraag te geven, willen we wel een goed en actueel overzicht bieden van de stand van zaken van de DAB­ standaard wereldwijd. 1.2 Doelstelling Het is voor de overheid (en voor DGET in het bijzonder) van groot belang om goed op de hoogte te zijn van de meest recente internationale ontwikkelingen. Een objectief overzicht 1 DAB staat voor Digital Audio Broadcasting en maakt het mogelijk om digitaal radio uit te zenden. 2 Voorbeelden hiervan zijn Philips, Sony en Blaupunkt 3 DVB staat voor Digital Video Broadcasting en maakt het mogelijk om digitaal televisie uit te zenden. In Nederland wordt DVB via de ether (ook wel DVB­T genoemd) aangeboden onder de naam Digitenne. Ook via de kabel (DVB­C) is het mogelijk om digitale TV te verkrijgen. Dialogic innovatie & interactie 5 van de actuele situatie ontbrak echter.4 Ook een organisatie als het WorldDMB forum5 beschikt niet altijd over de meest actuele informatie (hoewel dit toch als één van haar kerntaken gezien kan worden). 6 Bovenstaande situatie heeft geleid tot de volgende doelstelling van voorliggend onderzoek: Het schetsen van de internationale stand van zaken (Europa en enkele landen daarbuiten) op het gebied van de verschillende DAB­standaarden (T­DAB, DMB, DAB­IP, S­DAB). Daarbij worden de volgende deelterreinen onderscheiden: 1. De uitgifte en het gebruik van VHF band III en de L­band voor wat betreft deze DAB­standaarden; 2. De nieuwste ontwikkelingen op technisch gebied; 3. Toepassingsmogelijkheden van deze standaarden; 4. De gebruikte businessmodellen; 5. Informatie over de consumentenkant, onder andere op het gebied van aantallen luisteraars en gebruikers, verkochte DAB apparaten de kosten hiervan. In feite gaat het dus om de beschikbaarheid, het gebruik en de toekomst van de DAB­ standaard voor digitale radio in internationaal perspectief. De beantwoording van onderzoeksvragen 1 en 5 zal sterk per land

Load more

  158

Copy Link