Utopie-Serie
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
Utopie-serie Gepubliceerd in Trouw op 31-12-2016 Auteurs: Romana Abels en Hans de Bruijn Communicatiewetenschapper Romana Abels (1969) is politiek redacteur van Trouw. Bestuurskundige Hans de Bruijn (1962) schrijft wekelijks de rubriek 'Framing' . Romana Abels en Hans de Bruijn doen verslag vanuit Utopie Nederland anno 2023, na zes jaar alleenheerschappij door VVD, SP, CDA of PVV. Is het goed wonen in hun prachtige nieuwe wereld? Let op: Alle personages, gebeurtenissen, plaatsen en entiteiten zijn fictief en verhouden zich op geen enkele manier tot de huidige werkelijkheid van bestaande personen, gebeurtenissen, plaatsen of entiteiten. Utopie VVD ........................................................................................................................... 2 Utopie SP .............................................................................................................................. 5 Utopie CDA ........................................................................................................................... 9 Utopie PVV ...........................................................................................................................13 Utopie VVD Eindelijk die grauwsluier weg Milieu René Leegte kiest voor innovatie René Leegte denkt er nog wel eens aan, 'Loos Leegte', was de slogan. Milieuminnend Nederland was woest geweest toen premier Rutte hem, de conservatieve ijzervreter, benoemde tot minister van milieu. Een 'provocatie van Trumpiaanse omvang', noemde Jesse Klaver het. Hij is nu zes jaar verder, en René Leegte kijkt in Elsevier naar de lijst van populaire ministers van het kabinet- Rutte IV. Hij staat tweede. 'Straalt dynamiek uit, is altijd op zoek naar mogelijkheden', is het commentaar van de journalist. Show not what has been done, but what can be, las hij als puber in 'De Naam van de Roos' van Umberto Eco. Hij zei het onlangs in een interview, waarin hij ook vertelde over een zweverige buurvrouw.' Voor iedere deur die dichtgaat, opent zich een andere', had ze hem voorgehouden. Destijds had hij het twee keer kul gevonden, nu zijn het zijn motto's. Premier Rutte houdt hem vaak voor wat een verademing het voor veel mensen is, de lijn-Leegte. Al was het alleen al omdat het aantal beleidsmaatregelen met een factor 20 is gereduceerd. De redenatie van Leegte is simpel: de overheid verstrekt geen subsidie voor zon en wind. Als die niet uit zichzelf concurrerend zijn, dan moet de techniek beter. Innovatie is key, houdt hij de windboeren voor. En dan de kolen. Hij was nog niet aangetreden of hij had het besluit van Kamp om de energiecentrales te sluiten de nek omgedraaid. Als die dicht moeten, smijt je miljarden euro's over de balk. En waarom? Steenkool is geen schaars goed. Als landen de kolen niet meer afnemen omdat ze centrales sluiten, gaat de prijs omlaag en zal de vraag dus alleen maar toenemen. "Wie per se wil sluiten, is dogmatisch." Leegte houdt niet van dogmatiek. "Met kernenergie kopen we tijd", zegt hij vaak. Fossiele brandstoffen en kernenergie handhaven we als 'tussenoplossing' - zolang de energievoorziening nog niet duurzaam is. René Leegte koos in de strijd tegen de opwarming een andere approach route: die van technologie en ondernemerschap. Er zijn er die het visieloos noemen, maar hij vindt het een dijk van een visie: jaag de economie aan, geef jonge tech-ondernemers alle ruimte, en er ontstaan innovaties - ook innovaties die meer duurzaamheid brengen. En dat verwijt over zijn gebrek aan moreel leiderschap: Leegte heeft het liever over leadership at all levels. Ook bottom-up. Hij ziet dat het werkt. Hoe minder Den Haag doet, hoe meer het bedrijfsleven initiatief neemt. Dus reikt minister Leegte prijzen uit voor groene innovaties, organiseert hij beurzen en is voortdurend aan de technische universiteiten te vinden. Gisteren, voor een spreekbeurt op een congres op de TU Twente, zag hij superkleine windmolentjes die evenveel megawatt opleveren als de kolossen van tien jaar geleden. "Gelukkig zijn we nooit gidsland geweest als het om windmolens gaat", zei hij in zijn toespraak. "We hebben gewoon gewacht tot er heel innovatieve molens waren. Daardoor hebben wij nu de modernste molens en de gidslanden de oude meuk." Hij blijft graag dicht bij zichzelf. Gisteren in Enschede had hij het ook over zijn nichtje Annika van zeventien, die een tussenjaar heeft. Deze week ademt ze ijle lucht in Cusco, de vorige danste ze de tango in Buenos Aires. Hij zei dat hij dat stoer vindt, ongelofelijk belangrijk - ze moet zich kunnen ontplooien, andere culturen leren kennen, haar individuele kracht leren ontwikkelen. Van Leegte mag Annika zich niet schuldig voelen over het vliegen, die duizenden mijlen. "We gaan echt niet minder luchtkilometers maken met elkaar", zegt Leegte. Dus moet technologie vliegtuigen schoner maken. Hij kijkt nog eens naar de populariteitspoll. "Leegte maakt dat je zin hebt om te leven", schrijft Elsevier. Chauffeur Evert kijkt graag op zijn beleggings-app Zelfs Evert, de chauffeur van de minister van economie en onderwijs, Eric Wiebes, kijkt iedere ochtend naar zijn beleggings-app. Bijna altijd start hij dan lachend de wagen. Wiebes ziet dat niemand het meer kan ontkennen: de economie loopt werkelijk als een tierelier. Het kabinet heeft eenvoudigweg de klassieke VVD-receptuur ingezet: minder overheidsuitgaven, lagere belastingen, minder regels. "Het is even eenvoudig als vanzelfsprekend", zegt Wiebes graag. Evert was zes jaar geleden een stuk minder vrolijk geweest. Een boze, witte man - het symbool van het nationale chagrijn in die tijd. Tegenwoordig hoor je daar niemand meer over. Het liberale beleid, ziet Wiebes aan Evert, heeft ook de hearts and minds van de mensen veranderd. Er hangt een sfeer van optimisme in het land - alsof het is ontdaan van een grauwsluier. Dat doet hem denken aan de jaren tachtig, toen hij in Delft studeerde, zei hij onlangs in Zomergasten. Iedere docent, iedere hoogleraar had PvdA gestemd. Je hóórde links te zijn. Maar opeens waren daar Ronald Reagan en Margaret Thatcher, die dwars ingingen tegen de waarheden van de elite. En het werkte. Er kwam economische groei. Meer werk. Meer welvaart. Minder bureaucratie. Het communisme werd ten grave gedragen. Het was een heel bijzonder gevoel voor de jonge Wiebes, 'alsof de geschiedenis hun gelijk gaf'. "Dat gevoel heb ik nu weer. Dat de werkelijkheid, de geschiedenis ons gelijk aan het geven is." In het begin had hij kritiek gekregen: dat zijn liberale beleid de onderkant van de arbeidsmarkt in de steek liet. Daar moet een grote groep mensen het hebben van slecht betaalde 'rommelbaantjes' in plantsoenendiensten, in kassen en bij schoonmaakbedrijven. Zo kwam hij drie jaar geleden, in 2019, op televisie bij Humberto Tan in botsing met de Rotterdamse Tiny, een alleenstaande moeder die haar kinderen per telefoon opvoedde. "Die banen zijn er nu eenmaal", was Wiebes' verweer. "Wat belangrijk is, is dat Tiny er niet te lang in blijft hangen. Het moet een opstap zijn." Daarom moet de economie groeien, zegt hij steeds. Voor Tiny. Het VVD-filmpje uit de campagne van 2021, waarin hij samen met Tiny optreedt, is een van de mooiste momenten uit zijn politieke loopbaan geweest. Tiny werkt inmiddels bij de Hema, dankzij haar opstapbaan. Ook de kritiek dat de middenklasse te weinig profiteert van de economische groei, is verstomd. Onderwijzers en leraren die daarover nog bij hem klagen, stuurt hij steevast per kerende post de onderwijsbegroting toe - de complete 476 pagina's. Dat de salarissen in het onderwijs zijn gestegen, staat op pagina 62. Zeker als het gaat om goede leraren, mensen die hun vak verstaan. Die kunnen dankzij het bonussysteem een mooi salaris verdienen. Zelf had hij zo'n leraar geschiedenis gehad, vroeger in Delft. Een kanjer. Een schril contrast met zijn lerares Frans, die futloos haar dagen uitzat. Ook dat is verleden tijd: nu kunnen slechte leraren binnen een jaar worden ontslagen. Dat het tegenwoordige snelle ontslagrecht relatief veel leraren wis-, natuur- en scheikunde trof, leek even een probleem - maar het bleek een oplossing. Steeds meer scholen nemen voor de basics van deze vakken online onderwijs af - in die modules leggen de beste docenten van Nederland een vak uit. Zo zijn er in die vakken minder 'gewone' leraren nodig. Dat heeft het onderwijs goedkoper gemaakt, beter. En de leraren verdienen meer. Er is maar één nadeel: steeds vaker worden leraren weggekocht door het bedrijfsleven. Het gebeurt zó vaak, dat het kabinet komend jaar de salarissen nog verder zal verhogen. Maar dat mag Wiebes nog niet zeggen, want dat komt pas op Prinsjesdag naar buiten. 'Kan niet bestaat niet', zegt de wethouder van de meest gemiddelde gemeente "Ik kom graag onder de mensen", had wethouder Ad van Beek gezegd, toen hij in 2012 voor het eerst wethouder werd in zijn woonplaats. Dat is, ook al nadert hij nu de 80, nog altijd zo. Van Beek mag graag zijn hele zaterdag doorbrengen in 'Bij van Dongen', het nieuwe multifunctioneel activiteitencentrum. Vroeger heette zoiets 'buurthuis', maar dat was vóórdat men doorhad dat een ondernemer zo'n gebouw het best kan runnen. Voordat ze begrepen hadden dat een dorpstheater overdag kan worden gebruikt voor balletles, dat het inzamelpunt voor petflessen (nodig sinds de afschaffing van het statiegeld) er ook kan zitten, en het obesitas-spreekuur naast de snackbar. En de hennepkas die na de legalisering van cannabis op het dak is gebouwd, profiteert van restwarmte. Ad van Beek eet er graag een broodje bal. Dan vertelt hij de mensen die op hem af komen dat hij doet