DOCSLIB.ORG

ATATÜRK ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ TÜRK DİLİ Ve EDEBİYATI ANABİLİM DALI

Total Page：16

File Type：pdf, Size：1020Kb

Download full-text PDF Read full-text
ATATÜRK ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ TÜRK DİLİ Ve EDEBİYATI ANABİLİM DALI I ATATÜRK ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ TÜRK DİLİ ve EDEBİYATI ANABİLİM DALI Abdulkadir ERKAL 17. YÜZYIL DİVAN ŞİİRİ POETİKASI DOKTORA TEZİ TEZ YÖNETİCİSİ Prof. Dr. Turgut KARABEY ERZURUM-2009 II I İÇİNDEKİLER ÖZET…………………………………………………………………………………...IX ABSTRACT…………………………………………………………………………….X ÖNSÖZ…………………………………………………………………………………XI KISALTMALAR……………………………………………………………………..XIII GİRİŞ 1. POETİKA VE ŞİİR 1.1.Poetika…………………………………………………………………………1 1.1.1.Poetikanın tanımı…………………….………………...………………...1 1.1.2.Batı edebiyatında poetika….….……………........................……………5 1.1.3. Arap Edebiyatında Poetika…….……………………………..……..…..8 1.1.4. İran edebiyatında poetika…….…………………………………..……15 1.1.5. Türk edebiyatında poetika…….….…………………………….……...22 1.2. Şiir…………………………………………..………………………………35 1.2.1. Şiirin tanımı……………………………….……………….…………..35 1.2.2. İslâm ve şiir…………………………………….………………………38 1.3.Türk Şiirinin Tarihi Seyrine Genel Bir Bakış 1.3.1. Eski türk şiiri………………..………………………………………….42 1.3.2. İslâmiyet dönemi türk şiiri……………………………………………...47 1.3.3. Anadolu’da gelişen türk şiiri…………………...………………………53 1.3.3.1. 14. Yüzyıl……………………….………………………….……..60 1.3.3.2. 15.Yüzyıl…………………………………………….…….……...64 1.3.3.3. 16. Yüzyıl………………………………………………..………..69 1.3.4. Tasavvufî Şiir……………………………………………………….78 1.3.4.1. Tasavvufî şiirin karakteristik özellikleri…………………..…...85 1.3.4.2.Tasavvuf ve divan şiiri…………………………………….……89 1.4.14-16. Yüzyıl Arası Divan Şiiri Hususiyetlerine Genel Bir Bakış …...…..... 93 1.4.1.Mana ve edebî sanatlar………………………………………………….96 1.4.2.Mazmunculuk………………………………………………………..…98 1.4.3.Şiirde konu………………….…………………………………………100 II 1.4.4.Mistik semboller………….……………………………………………104 1.4.5.Toplumsal gerçeklik……….…………………………………………..107 1.4.6.Duygusallık ve romantizm…….………………………………………110 1.4.7.Şiir dili………………………….……………………………………...111 1.5. Divan Şâirlerinin Şiir ve Şâir Üzerine Kendi Görüş ve Değerlendirmeleri..114 1.5.1.Şiir……………………………………………………………..………114 1.5.2.Şair………………………………………………………………..…...120 BİRİNCİ BÖLÜM 1. 17. YÜZYIL DİVAN ŞİİRİ 1.1.Siyasî-Sosyal ve Kültürel Ortam……………………………………………126 1.2.Edebî Ortam………………………………………………………………...128 1.2.1.Klasik üslup……………………………..……………………………..129 1.2.2.Bediî üslup (Sebk-i Hindî)………………..…………………………...133 1.2.3.Hikemî üslup…………………………..………………………………137 1.2.4.Mahallî üslup…………………….……………………………………137 1.3. 17. Yüzyıl Divan Şiirinde Görülen Yenilikler……………………………..139 1.3.1 Nazım şekillerinin muhtevalarında yapılan yenilikler…...………........139 1.3.1.1.Kaside ve gazellerin muhtevalarında meydana gelen yenilikle…139 1.3.1.2.Mesnevinin muhtevasında meydana gelen yenilikler………..…...141 1.3.2.Üslupta Yapılan Yenilikler…………………………………...………..142 1.3.2.1. Sebk-i Hindî üslubu………………………………….……….….142 1.3.2.2. Didaktik (Hikemî) üslup…………………………….……….…..147 1.3.2.3.Mahallî üslup…………………………………………….…….…149 İKİNCİ BÖLÜM 2. 17. YÜZYIL DİVAN ŞİİRİ POETİKASI 2.1.Nef’î’nin Poetikası………………………………………………………….150 2.1.1.Nef’î’nin sanatının özellikleri……………………………………...…..151 2.1.1.1.Belâgat…………………………………………………….……...157 2.1.1.2.Ahenk……………………………………………………….…….157 2.1.1.3.Mübâlâğa.,………………………………………………………..161 2.1.1.4. Fahriyye (Övünme)………………………………………….…...163 III 2.1.2.Nef’î’de Sebk-i Hindî özellikleri……………………………………...165 2.1.3. Nef’î’ye göre şiir ve şair…………………….………………………..169 2.1.3.1.Şiir……………………………………………….……………….169 2.1.3.1.1 Nef’î’nin şiirinde öne çıkan kavramlar……………………...183 2.1.3.1.1.1. Mana (Mazmun)……………………………………….183 2.1.3.1.1.2.Hayal…………………………………………………...185 2.1.3.1.1.3.Endîşe (Düşünce-Fikir)………………………………...190 2.1.3.1.2.Nef’î’nin kendi şiiri ile ilgili değerlendirmeleri………..……192 2.1.3.1.2.1.Nef’î’nin şiiriyle ilgili benzetme unsurları………….194 2.1.3.1.2.1.1.Şiirin kıymeti ile ilgili benzetme unsurları…………194 2.1.3.1.2.1.1.1.Cevher (Gevher)………………………......194 2.1.3.1.2.1.1.2. İnci…….……………………..…………..194 2.1.3.1.2.1.1.3.Genc (Hazine)………………………….....196 2.1.3.1.2.1.1.4.Gülistan (Gül bahçesi)…………………....197 2.1.3.1.2.1.2.Şiirin büyüsü ile ilgili benzetme unsurları……..197 2.1.3.1.2.1.2.1.Sihir (Büyü)…………………………...…..197 2.1.3.1.2.1.2.2.Mu’ciz………..…………………………...198 2.1.3.1.2.1.3.Şiirin kudsiyeti ile ilgili benzetme unsurları…...200 2.1.3.1.2.1.3.1.Seb’al Mesânî…………………………......200 2.1.3.1.2.1.3.2.Len Terânî…………………………...……200 2.1.3.1.2.1.3.3.Nun ve’l Kalem………………………...…201 2.1.3.1.2.1.3.4.Âb-ı Hayât…………………………...……201 2.1.3.2. Şair………………………………………..……………………...202 2.1.3.2.1. Genel olarak şair………………………………………..…..202 2.1.3.2.2. Nef’î’nin kendi şairliği üzerine görüşleri………………..….207 2.1.3.2.2.1. Nef’î’nin şairliği ile ilgili kurduğu benzetme unsurları.209 2.1.3.2.2.1.1. Padişah (Hüsrev)…………………………………209 2.1.3.2.2.1.2. Güneş (Hurşîd)…………………………………...210 2.1.3.2.2.1.3. Cengâver………………………………………….211 2.1.3.2.2.1.4. Sâhir (Büyücü)…………………………………...211 2.1.3.2.2.1.5. Peygamberler……………………………………..212 2.1.3.2.2.1.6. Bahr (Deniz)……………………………………...214 IV 2.1.3.2.2.1.7. Tûtî (Papağan)……………………………………214 2.2. Şeyhülislâm Yahyâ’nın Poetikası………………………………………….216 2.2.1. Şeyhülislam Yahyâ’nın sanatının özellikleri……..…………………...217 2.2.2. Şeyhülislam Yahyâ’ya göre şiir ve şair…………………….....………220 2.2.2.1. Şiir……………………………..…………………………………220 2.2.2.1.1. Şeyhülislâm Yahyâ’nın kendi şiiri ile ilgili değerlendirmeleri……225 2.2.2.2. Şair…………….……..………………………………..…………227 2.2.2.2.1. Şeyhülislâm Yahyâ’nın kendi şairliği ile ilgili değerlendirmeleri.229 2.3. Nâ’ilî’nin Poetikası……………………………………….………………..231 2.3.1. Nâ’ilî’nin sanatının özellikleri………………..……………………….232 2.3.1.1. Nâ’ilî’de Sebk-i Hindî özellikleri………………………………..238 2.3.2. Nâ’ilî’ye göre şiir ve şair………………………………….…………..244 2.3.2.1. Şiir………………………………………………………………..244 2.3.2.1.1. Nâ’ilî’nin kendi şiiri ile ilgili değerlendirmeleri…………....253 2.3.2.1.2. Nâ’ilî’nin şiiriyle ilgili oluşturduğu benzetme unsurları…...254 2.3.2.1.2.1. Âb-dâr………………………………….………………255 2.3.2.1.2.2. Âb-ı Hayât……………………………….…………….256 2.3.2.1.2.3. Gevher (güher)…………………………….…………..256 2.3.2.1.2.4. Dür (İnci)………………………………….…………...257 2.3.2.1.2.5. Sihir-Büyü (Efsun, sihr)…………………….…………257 2.3.2.1.2.6. Ateş (Sûz)…………………………………….………..257 2.3.2.1.2.7. İ’câz (Mu’ciz)………………………………….………258 2.3.2.1.2.8. Târ u pûd………………………………………………258 2.3.2.2. Şair………………………….………...………………………….259 2.3.2.2.1. Nâ’ilî’nin kendi şairliği ile ilgili değerlendirmeleri……..….261 2.3.2.2.2. Nâ’ilî’nin şairliği ile ilgili oluşturduğu benzetme unsurları..263 2.3.2.2.2.1. Pâdişâh (Hüsrev)………………………………………263 2.3.2.2.2.2. Güneş (Hurşîd)…………………………….…………..263 2.3.2.2.2.3. Sâhir (Büyücü)………………………….……………..263 2.3.2.2.2.4. Sadef…………………………………………………..264 2.3.2.2.2.5. Peygamberler………………………………………….265 V 2.4. Fehîm’in Poetikası…………………………………………………………267 2.4.1. Fehîm’in sanatının özellikleri…………………………..……………..268 2.4.1.1. Fehîm’de Sebk-i Hindî özellikleri……………………………….271 2.4.2. Fehîm’e göre şiir ve şair………………………………………………275 2.4.2.1. Şiir………………………………..……………………………...275 2.4.2.1.1. Fehîm’in kendi şiiriyle ilgili değerlendirmeleri…………….281 2.4.2.1.2. Fehîm’in şiiriyle ilgili oluşturduğu benzetme unsurları……282 2.4.2.1.2.1. Sihir…………………………………….……………...282 2.4.2.1.2.2. Mu’ciz (İ’câz)………………………………….………283 2.4.2.1.2.3. İnci (Dür)….………………………………….………..283 2.4.2.1.2.4. Gûy u Çevgân…………………………….……………284 2.4.2.2. Şair……………………….………………………………………285 2.4.2.2.1. Fehîm’in kendi şairliği ile ilgili değerlendirmeleri…..……..290 2.4.2.2.2. Fehîm’in şairliği ile ilgili oluşturduğu benzetme unsurları....293 2.4.2.2.2.1. Bülbül………...………………………..………………293 2.4.2.2.2.2. Padişah………...……...…………………………….....293 2.4.2.2.2.3. Sâhir.,………………………………………………….294 2.4.2.2.2.4. Fânus…………………………………………………..295 2.4.2.2.2.5. Peygamberler……………………………………….….295 2.5. Neşâtî’nin Poetikası……………………………………………..…………298 2.5.1. Neşâtî’nin sanatının özellikleri………………………………………..298 2.5.1.1. Neşâtî’de Sebk-i Hindî özellikleri……...…………………….….302 2.5.2. Neşâtî’ye göre şiir ve şair………………...……………………….…..304 2.5.2.1. Şiir………………………………………………………….…….304 2.5.2.1.1. Neşâtî’nin kendi şiiriyle ilgili değerlendirmeleri…………...305 2.5.2.1.2. Neşâtî’nin şiiriyle ilgili oluşturduğu benzetme unsurları…...307 2.5.2.1.2.1. Âb-dâr…………………………………………………308 2.5.2.1.2.2. Âb-ı Hayât (Âb-ı hayvân)…………………………..…308 2.5.2.1.2.3. Âteş…………………………………………………....308 2.5.2.1.2.4. İnci (Dür)……………………………………………...309 2.5.2.1.2.5. Dilber………………………………………………….309 2.5.2.1.2.6. Sihr…………………………………………………….310 VI 2.5.2.1.2.7. Gül…………………………………………………….311 2.5.2.2. Şair…………………………………………..…………………...310 2.5.2.2.1. Neşâtî’nin kendi şairliği ile ilgili değerlendirmeleri………..311 2.5.2.2.2. Neşâtî’nin şairliği ile ilgili oluşturduğu benzetme unsurları..312 2.5.2.2.2.1. Gavvâs………………………………………………....312 2.5.2.2.2.2. Sâhir…………………………………………………...313 2.5.2.2.2.3. Hükümdâr (Sahib-kırân)………………………………313 2.6. Sâbit’in Poetikası…………………………………………………………..314 2.6.1. Sâbit’in sanatının özellikleri……………..……………………………314 2.6.1.1. Sâbit’te Mahallî Üslup özellikleri………………………………..318 2.6.2. Sâbit’e göre şiir ve şair………………………...……………………...321 2.6.2.1. Şiir…………………………….………………………………….321 2.6.2.1.1. Sâbit’in kendi şiiriyle ilgili değerlendirmeleri……..……….325 2.6.2.1.2. Sâbit’in şiiriyle ilgili oluşturduğu benzetme unsurları……...327 2.6.2.1.2.1. Âb-dâr………….……………………………...……….327 2.6.2.1.2.2. Kumaş………….………………………………………328 2.6.2.1.2.3. Ma’cûn………….……………………………………..328 2.6.2.1.2.4. Seb’a-i Muallaka….…………………………………...329 2.6.2.2. Şair………………………………………...………………….….329 2.6.2.2.1. Sâbit’in kendi şairliği ile ilgili değerlendirmeleri……..……332 2.7. Nâbî’nin Poetikası……………………………………………………….…334 2.7.1. Nâbî’nin sanatının özellikleri………………..………………………..334 2.7.1.1. Nâbî ve Hikemî Şiir………………………………………….…..340 2.7.2.
Load more

Recommended publications
  • A History of Ottoman Poetry
    ; All round a thousand nightingales and many an hundred lay. ' Come, let us turn us to the Court of Allah: Still may wax The glory of the Empire of the King triumphant aye, 2 So long as Time doth for the radiant sun-taper at dawn A silver candle-stick upon th' horizon edge display, ^ Safe from the blast of doom may still the sheltering skirt of Him Who holds the world protect the taper of thy life, we pray. Glory the comrade, Fortune, the cup-bearer at thy feast; * The beaker-sphere, the goblet steel-enwrought, of gold inlay ! I give next a translation of the famous Elegy on Sultan Suleyman. It is, as usual, in the terkib-bend form. There is one other stanza, the last of all, which I have not given. It is a panegyric on Suleyman's son and successor Selim II, such as it was incumbent on Baqi, in his capacity of court poet, to introduce into a poem intended for the sovereign but it strikes a false note, and is out of harmony with, and altogether unworthy of, the rest of the poem. The first stanza is addressed to the reader. Elegy on Sultan Sulcym;in. [214] thou, fool-tangled in the incsli of fame and glory's snare! How long this lusl of things of 'I'linc lliat ceaseless lluwolli o'er? Hold tliou in mitiil thai day vvliicli shall be hist of life's fair spring, When Mii:<ls the I uli|)-tinlcd cheek to auluniu-lcaf must wear, » Wiieii lliy lasl (Iwclling-placc must Ije, e'en like tlie dregs', tlic diisl, « When mi<l ihe iiowl of cheer must fail the stone I'injc's haml doth licar.
    [Show full text]
  • A History of Ottoman Poetry
    n J '^nvDjo'^ ^^^ojnvDjo'*^ ^j^hdkvsoi'^ "^/saaAwnatfv^^ ^mmts/j^ ^losANCEi^o. ^5MEUNIVER% ^•UBRARYO^ ^ ^OF'CAUFOff^ ^OFCAllFOft^ ... ^ %umm^ "^aAINMVft^ >&Aavaan-^^ ^lUBRARYQ^, ^mtmOA ^^WEIINIVER% ^10SANCEI% ^^ioJiiwio'^ <J?130NVS(n^ %a3MNrt]ttV^ ^OFCAUFOR^ ^OF-CAUF0«^ ,5S\EUNIVERS/A ^lOSANCEUr^ o ^AHvaan-^ '^^^uonvsoi'^ %a3AiNn]WV^ «^^EUNIVERS5j^ ^IDSANCEl^^ ^lUBRARYQ^ -i^lUBRARYQc. o ^smmm^ "^/smmid ^OJIIVDJO'^ ^mmns/^ ^IDSANCEUr^ ^OFCAUFOff^ ^OFCAIIFOR^ o ^^JlJDNVSm'v? '^^Aavaaiv^'^ "^(^Aavaani^ -^lUBRARYQ^^ -jAl-UBRARY^^, . \WE UNIVERi/A. a>;10SANCEI% ijuivi Ijuivi ii^l tort ^^OilTVDJO'^ ^i^ONVSOl^ "^MAINftiftV^ ^OFCAUFORjj^ «^5ji«llNIVER% ^IDSANCHft^ as ^^AHVaan# ^iJUDNVSOl'^ "^/JiBAINIl-^WV^ ^10SANCEI% ^5MEIINIVER% ^i^UONVSOV^ ^OFCAUFOff^ ^OFCAUFOI?^ %a3AiN(i3Wv ^(?Aavaan-i^ ^Aavaan#' %a3AI -^lUBRARYQc aweuniver% ^lUBRARYQ^ ^lUBR ^tfoJnvDjo'^ '^J^33NVS01'^ "^/saHMNn-iVkV ;OFCAUF0«5«j ^OFCAUF(%, ^OFCA . ^r ^ ^<?Aava8n# clOSANCElCr^ ^•UBRARYO^ ^lUBRARYQr, .5MEUNIV!R% avIOSA i IS ''/sajAiNaiiw ^lOSANCflfjr OFCAllFOff^ OFCAlirORi^, mx^1 ^^/imJNIlii^'^'' -^C^AUVJlllll i^"^"^ iK\'Mn'^ ^•UBRARYOc^ .^ irl^g\ iu I It Hiod hath Treasuries aneath the 'Ihronc, the Keys whereof are tlie Tongues of the Poets.' - • H a d f s i S li e r 1 f. EXninUOTHECA FRANC. BAB[NCL'R HISTORY OF OTTOMAN POETRY BY THE LATE E. J. W. GIBB, M. R. A.S. VOLUME III EDITED r.V EDWARD G. likOWXl-:, M. A., M. B., SIK THOMAS ADAMs' I'ltOI'KSSOK OK AKAIIIC ANI> I'KI.l.i >W OK I'KMUKOKK «;oi,i.k,(;k in iiik iinivkkski'V ok camhkiock; kki.i.ow ml iiik iikitisii acadkmv. EX BinLIOTHECA FRANC. BABINGER I , O N D (^ N LUZAC & CO.. C.Rl'.A'r RUSSl-.I.l. SlRl-l' T ";"4 PRINTED BY E. J. BRILL. LEYDEN.
    [Show full text]
  • Muallim Naci Ile Recaizâde Ekrem Arasındaki Münakaşalar Ve Bu
    MUALLİM NACİ İLE RECAİZÂDE EKREM ARASINDAKİ MÜNAKAŞALAR VE BU MÜNAKAŞALARIN SEBEP OLDUĞU EDEBİ HÂDİSELER Fevzİye Abdullah Muallim Naci ile Ekrem Bey arasında, Naci'nin Terceman-ı Haki- , kaV\n edebî sütununu idare ettiği 183İ tarihinde başlayıp, bu gaze­ teden uzaklaştırılması üzerine şiddetlenen münakaşalar hakkındaki bil­ gimiz, her iki şairin Zemzeme Ut. mukaddimesi ile Takdir-i Ellıan ve Demdeme'dek'ı fikirlerine inhisar eder. O devre ait gazete, mecmua ye eserler tetkik edildiği takdirde, ciddî bir fikir ayrılığına dayan­ mayan, şahsî sebeplerden İleri gelen bu münakaşanın, çevresini geniş­ lettiği, her iki tarafın tilmizlerine intikali, Naci'nin ölümünden sonra da devamla, Servet-İ fünun devrinde, hattâ 1908 den sonra bu mesele ile yakından alâkah birçok edebî meselelerin münakaşasına yol açtığı görülür. Biz bu makalemizde ilk bakışta çok basit görünmekle beraber, derinleştirildiği takdirde birçok edebî meseleler kadar, alâkah şairlerin .şahsiyetlerini de aydınlatan bu münakaşalar üzerinde duracağız. Bilhassa Muallim Naci'nin, Recaizâde Ekrem'in ve Hâmid'in edebî şahsiyetini aydınlatan münakaşaların hakikî mahiyetim izah edebilmek için, makalemizin I. kısmında Naci'nin şöhreti ve Recaizâde Ekrem'le münakaşalarına sebep olan hâdiseler, II. kısmında Naci ve Recaizâde tarafdarları arasındaki münakaşalar tetkik edilmiştir. Neticede Naci, eski tarzı devam ettirenlerin mümessili gösterilmek istenilmiş, o da buna mu­ kabil, devrinde müceddid tanınanlara karşı cebhe almıştır; bu müna­ sebetle makalemizin III. kısmı, Naci'nin çağdaşları ile münasebetlerine, IV. kısmı ise, Naci peyklerine ve Naci'nin ölümünden sonra devam eden münakaşalara ayrılmıştır. I Şöhreti ve Recaizâde Ekrem Bey*le Münakaşaları Muallim' Naci, Kur'an'ı hıfza çalıştığı ve çocuk denilecek bir yaşta şiir yazmağa başlamış1, iik şiirlerini Varna'da onsekiz yaşında iken 1 Şerâre, talı'.ı, s.
    [Show full text]
  • The Concept of the Millet in Turkish Dictionaries: Its Alteration and the Impact on Ottoman Macedonia
    BALCANICA POSNANIENSIA XXVI Poznań 2019 THE CONCEPT OF THE MILLET IN TURKISH DICTIONARIES: ITS ALTERATION AND THE IMPACT ON OTTOMAN MACEDONIA MARIA PANDEVSKA , MAKEDONKA MITROVA ABSTRACT. The Concept of the Millet in Turkish Dictionaries: Its Alteration and the Impact on Ottoman Macedonia. In the 19th century the dictionaries/glossaries represent the first brace which connected different cultures and lan- guages, thus also linking the Orient with the Occident and vice versa. In this context the research is focused on the Turkish dictionaries/glossaries, which for a long time actually represented one of the basic media of trans- mitting the new Western ideas in the East, and in our case, in the Ottoman Empire. Through the short compara- tive analyses of these dictionaries/glossaries and their authors (from the 19th century and early 20th century) we follow the change of the cognitive concept of the term millet with the term nation. The case study is focused on Ottoman Macedonia and on the political implications caused by this change of the meaning of the Ottoman term millet. STRESZCZENIE. W XIX wieku słowniki/glosariusze stanowiły pierwszą klamrę, która łączyła różne kultu- ry i języki, łącząc w ten sposób także Orient z Zachodem i vice versa. W tym kontekście badania koncentrują się na tureckich słownikach / glosariuszach, które przez długi czas faktycznie stanowiły jeden z podstawowych środków przekazu nowych zachodnich idei na Wschodzie, a w naszym przypadku w Imperium Osmańskim. Poprzez krótkie analizy porównawcze tych słowników/glosariuszy i ich autorów (z XIX i początku XX wieku) śledzimy przemiany koncepcji znaczeniowej pojęcia millet w kierunku pojęcia naród.
    [Show full text]
  • Bosnian Muslim Reformists Between the Habsburg and Ottoman Empires, 1901-1914 Harun Buljina
    Empire, Nation, and the Islamic World: Bosnian Muslim Reformists between the Habsburg and Ottoman Empires, 1901-1914 Harun Buljina Submitted in partial fulfilment of the requirements for the degree of Doctor of Philosophy in the Graduate School of Arts and Sciences COLUMBIA UNIVERSITY 2019 © 2019 Harun Buljina All rights reserved ABSTRACT Empire, Nation, and the Islamic World: Bosnian Muslim Reformists between the Habsburg and Ottoman Empires, 1901-1914 Harun Buljina This dissertation is a study of the early 20th-century Pan-Islamist reform movement in Bosnia-Herzegovina, tracing its origins and trans-imperial development with a focus on the years 1901-1914. Its central figure is the theologian and print entrepreneur Mehmed Džemaludin Čaušević (1870-1938), who returned to his Austro-Hungarian-occupied home province from extended studies in the Ottoman lands at the start of this period with an ambitious agenda of communal reform. Čaušević’s project centered on tying his native land and its Muslim inhabitants to the wider “Islamic World”—a novel geo-cultural construct he portrayed as a viable model for communal modernization. Over the subsequent decade, he and his followers founded a printing press, standardized the writing of Bosnian in a modified Arabic script, organized the country’s Ulema, and linked these initiatives together in a string of successful Arabic-script, Ulema-led, and theologically modernist print publications. By 1914, Čaušević’s supporters even brought him to a position of institutional power as Bosnia-Herzegovina’s Reis-ul-Ulema (A: raʾīs al-ʿulamāʾ), the country’s highest Islamic religious authority and a figure of regional influence between two empires.
    [Show full text]
  • Tanzimat Dönemi Türk Edebiyatı Iı
    T.C. ANADOLU ÜNİVERSİTESİ YAYINI NO: 3641 AÇIKÖĞRETİM FAKÜLTESİ YAYINI NO: 2469 TANZİMAT DÖNEMİ TÜRK EDEBİYATI II Yazarlar Dr.Öğr.Üyesi Selim SOMUNCU (Ünite 1) Prof.Dr. Ramazan KORKMAZ (Ünite 2, 7) Dr.Öğr.Üyesi Cafer GARİPER (Ünite 2, 7) Dr.Öğr.Üyesi Oğuzhan KARABURGU (Ünite 3) Doç.Dr. Beyhan KANTER (Ünite 4) Prof.Dr. Nurullah ÇETİN (Ünite 5, 6) Prof.Dr. Sıddıka Dilek YALÇIN ÇELİK (Ünite 8) Editörler Prof.Dr. Ramazan KORKMAZ Doç.Dr. Gökhan TUNÇ Bu kitabın basım, yayım ve satış hakları Anadolu Üniversitesine aittir. “Uzaktan Öğretim” tekniğine uygun olarak hazırlanan bu kitabın bütün hakları saklıdır. İlgili kuruluştan izin almadan kitabın tümü ya da bölümleri mekanik, elektronik, fotokopi, manyetik kayıt veya başka şekillerde çoğaltılamaz, basılamaz ve dağıtılamaz. Copyright © 2017 by Anadolu University All rights reserved No part of this book may be reproduced or stored in a retrieval system, or transmitted in any form or by any means mechanical, electronic, photocopy, magnetic tape or otherwise, without permission in writing from the University. Kapak Düzeni Prof.Dr. Halit Turgay Ünalan Dizgi ve Yayıma Hazırlama Kitap Hazırlama Grubu Tanzimat Dönemi Türk Edebiyatı II E-ISBN 978-975-06-3135-1 Bu kitabın tüm hakları Anadolu Üniversitesi’ne aittir. ESKİŞEHİR, Ocak 2019 2997-0-0-0-1902-V01 İçindekiler iii İçindekiler Önsöz .................................................................................................................. vii Tanzimat Dönemi Türk Edebiyatında Şiir-II (İkinci Kuşak) ........ 2 1. ÜNİTE GİRİŞ ..........................................................................................................................
    [Show full text]
  • The Representation of Ethnic Minorities in Twentieth Century Turkish Fiction
    The Representation of Ethnic Minorities in Twentieth Century Turkish Fiction Ruth Margaret Whitehouse School of Oriental and African Studies London University ProQuest Number: 10672680 All rights reserved INFORMATION TO ALL USERS The quality of this reproduction is dependent upon the quality of the copy submitted. In the unlikely event that the author did not send a com plete manuscript and there are missing pages, these will be noted. Also, if material had to be removed, a note will indicate the deletion. uest ProQuest 10672680 Published by ProQuest LLC(2017). Copyright of the Dissertation is held by the Author. All rights reserved. This work is protected against unauthorized copying under Title 17, United States C ode Microform Edition © ProQuest LLC. ProQuest LLC. 789 East Eisenhower Parkway P.O. Box 1346 Ann Arbor, Ml 48106- 1346 Abstract During the first half of the twentieth century, the ethnically segmented Ottoman empire was transformed into a nation state of Turkish citizens. This thesis explores and evaluates the representation of ethnic minorities in Turkish fiction against a background of demographic, political, and social change. Within this context, novels and short stories of selected writers have been studied with a view to determining differences of experience, perception and attitude. The writers include: Huseyin Rahmi Giirpmar, Halide Edip Adivar, Re§at Nuri Guntekin, Halikarnas Bahk9isi, Orhan Kemal, Haldun Taner, Sait Faik, and Ya§ar Kemal. The thesis comprises an introduction, three chapters and a conclusion. The Introduction gives a brief overview of historical events relating to demographic changes and ethnic minority status, and looks at the popular perception of minorities in the Ottoman performance arts.
    [Show full text]
  • Türk Hiciv Şiirinde Rüşvet
    İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Maliye Araştırma Merkezi Konferansları 57. Seri / Yıl 2012-[1] TÜRK HİCİV ŞİİRİNDE RÜŞVET Prof. Dr. Nihat FALAY İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Maliye Bölümü 2 ÖZET Bu tebliğde hiciv ve rüşvet anahtar sözcükleri çeşitli kaynaklara deği- nilerek kavramsal olarak ele alınacak. Ayrıca ekonomik bir kavram olan rüşvetin Türk hiciv şiirindeki yeri örnekler gösterilerek açıklanacaktır. Osmanlı-Türk toplumlarında rüşvete ilişkin hiciv örneklerinin gelişimi çeşitli yüzyıllar kapsamında incelenecektir. Bu bağlamda 13-14-15. yüzyıllar, 16. yüzyıl, 17. yüzyıl, 18. yüzyıl, 19. yüzyıl ve 20. yüzyıl kendi özgün yapıları içerisinde sırasıyla ele alınmıştır. Osmanlıda 13. ve 14. yüzyıllardan beri ağır eleştiri, suçlama ve hiciv örnekleri ile dolu olan çeşitli zanaat ve mes- leklere ait şiir ve nesir şeklindeki edebiyat yapısı 15. ve 16. yüzyıllarda da devam etmiş, özellikle 17. ve 18. yüzyıllarda bu hiciv giderek artmıştır. 19. ve 20. yüzyılların hiciv örnekleri ise giderek daha bürokratik bir nitelik kazanmıştır. Toplumun üst katmanları ve sınıflarındaki küçük bir azınlık tüketim heveslerine dayalı yüksek hayat standartlarında yaşarken, toplumun orta ve düşük gelirli katmanları ve sınıflarındaki büyük bir çoğunluk ise düşük hayat standartlarında yaşamıştır. Anahtar Sözcükler: Edebiyat, Şiir, Hiciv, Türk Hiciv Şiiri, Rüşvet. Bribery In Turkish Satirical Poetry ABSTRACT In this paper, satire and bribery keywords will be considered as conceptual with reference to various sources. In addition, the meaning of bribery (eco- nomical concept) in Turkish satirical poetry will be explained by showing examples. The development of satire examples for bribery at the Ottoman- Turkish societies will be examined within the scope of several centuries. In this context, 13-14-15th centuries, 16th century, 17th century, 18th century, 19th century, and 20th century have been discussed respectively in their original structures .
    [Show full text]
  • “Our Mission in Oriental Studies”
    Chapter 4 “Our Mission in Oriental Studies” Those [Orientalists] who never get to the Orient or who – upon returning – publish their observations in print must begin the task of systematically creating Czech Orientalist literature. We owe this to our nation, [and] to our students … If it wants to profit the state must invest. Built this way Oriental studies will secure us lasting success in the Orient and will per- haps serve as a model for other Slavic states. alois musil, 19201 In 1920, the year that according to some marks the end of the first phase in the development of Czech Oriental studies,2 the anthropologist, geographer, and Middle Eastern scholar Alois Musil (1868–1944)3 wrote an article titled “Our Mission in Oriental Studies and in the Orient.”4 The field of scholarship de- voted to the languages, cultures, and history of “the Orient” was still relatively young in Czech (and from 1918 Czechoslovak) academia, and only a handful of scholars dealt with the Turkish language and the Turks in their research and teaching. Each of these scholars (all of whom were men) was a personality in his own right, and not everything that Musil wrote in this text about the tasks 1 Alois Musil, Naše úkoly v orientalistice a v Orientě (Prague: Edvard Leschinger, 1920), 19–20. 2 Rudolf Růžička, “Prof. Dr. Rudolf Dvořák: Posmrtné vzpomínky o zemřelých členech Akademie,” in Almanach České akademie věd a umění, vol. 31–32 (Prague: Nákladem České akademie věd a umění, 1922), 82. 3 Musil’s education, research interests, international fame, and adventurous life set him apart from his Czech colleagues.
    [Show full text]
  • Thirst for Wisdom, Lust for Conquest: Ahmedi's 14Th Century
    View metadata, citation and similar papers at core.ac.uk brought to you by CORE provided by Bilkent University Institutional Repository THIRST FOR WISDOM, LUST FOR CONQUEST: AHMEDI’S 14TH CENTURY OTTOMAN ALEXANDER ROMANCE A Master’s Thesis by KAMİL ERDEM GÜLER The Department of History İhsan Doğramacı Bilkent University Ankara September 2013 To Dr.Ulya Ertem THIRST FOR WISDOM, LUST FOR CONQUEST: AHMEDI’S 14TH CENTURY OTTOMAN ALEXANDER ROMANCE Graduate School of Economics and Social Sciences of İhsan Doğramacı Bilkent University by KAMİL ERDEM GÜLER In Partial Fulfilment of the Requirements for the Degree of MASTER OF ARTS in THE DEPARTMENT OF HISTORY İHSAN DOĞRAMACI BİLKENT UNIVERSITY ANKARA September 2013 I certify that I have read this thesis and have found that it is fully adequate, in scope and in quality, as a thesis for the degree of Master of Arts in History. ......................................... Dr. Evgenia Kermeli-ÜNAL Thesis Supervisor I certify that I have read this thesis and have found that it is fully adequate, in scope and in quality, as a thesis for the degree of Master of Arts in History. ......................................... Prof. Dr. Özer ERGENÇ Examining Committee Member I certify that I have read this thesis and have found that it is fully adequate, in scope and in quality, as a thesis for the degree of Master of Arts in History. ........................................... Prof. Dr. Semih TEZCAN Examining Committee Member Approval of the Graduate School of Economics and Social Sciences. ........................................... Prof. Dr. Erdal Erel Director ABSTRACT THIRST FOR WISDOM, LUST FOR CONQUEST: AHMEDI’S 14TH CENTURY OTTOMAN ALEXANDER ROMANCE Güler, Kamil Erdem M.A., Department of History, İhsan Doğramacı Bilkent University Supervisor: Dr.
    [Show full text]
  • Mehmed Fuad Köprülü Bibliyografyasi
    T.C KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI YAYINLARI: 3496 Milli Kütüphane Başkanlığı Yayınları: 2017/2 Konu Bibliyografyaları Dizisi: 2017/2 MEHMED FUAD KÖPRÜLÜ BİBLİYOGRAFYASI -II. BÖLÜM- Makaleler Milli Kütüphane Başkanlığı Ankara-TÜRKİYE 2017 ISBN : 978-975-17-3855-4 Milli Kütüphane Başkanlığı Bahçelievler Son Durak 06490-Ankara TÜRKİYE Telefon : (90 312) 212 62 00 Fax : (90 312) 223 04 51 E-mail : [email protected] Copyright Milli Kütüphane Başkanlığı Milli Kütüphane Başkanlığı Ankara-2017 SUNUŞ Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Teşkilatı’nın (UNESCO) 2016-2017 yılını Hoca Ahmet Yesevi ve Mehmet Fuad Köprülü yılı ilan etmesinin ardından bizlere bırakılan düşünsel ve kültürel mirasın tanıtılabilmesi ve anlaşılabilmesi için dünyada ve ülkemizde çeşitli anma etkinlikleri düzenlenmektedir. Millî Kütüphane ulusal bibliyografyaları hazırlama görevinin yanı sıra Türk Kültür ve Tarihine yön veren önemli şahsiyetler ve olaylarla ilgili bibliyografik kaynaklar oluşturma çalışmalarını da gerçekleştirmektedir. Bu bağlamda Millî Kütüphane, Ord. Prof. Mehmet Fuad Köprülü Bibliyografyası ile araştırmacıları için yeni bir referans kaynağı oluşturmuştur. Hoşgörünün timsali edebi kişilik Ahmet Yesevi’yi “Türk Edebiyatında İlk Mutasavvıflar” adlı eseriyle kazandıran tarihçi olarak da bilinen edebiyat tarihçisi, şair, siyaset ve devlet adamı Mehmet Fuad Köprülü’nün bibliyografyasının hazırlanma sürecinde, ulusal ve uluslararası bibliyografik verilerden yararlanılmıştır. Mehmet Fuad Köprülü’nün engin hoşgörüsünden yola çıkarak hazırladığımız bu çalışmamızda
    [Show full text]
  • Necâtî Bey Divanı'nda Irsâl-I Mesel Ve Temsîlî Teşbih
    T.C. İNÖNÜ ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI ANA BİLİM DALI ESKİ TÜRK EDEBİYATI BİLİM DALI NECÂTÎ BEY DİVANI’NDA İRSÂL-İ MESEL VE TEMSÎLÎ TEŞBİH Orhan AY Danışman Doç. Dr. Cafer MUM YÜKSEK LİSANS TEZİ MALATYA-2016 T.C. İNÖNÜ ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI ANA BİLİM DALI ESKİ TÜRK EDEBİYATI BİLİM DALI NECÂTÎ BEY DİVANI’NDA İRSÂL-İ MESEL VE TEMSÎLÎ TEŞBÎH Orhan AY Danışman Doç. Dr. Cafer MUM YÜKSEK LİSANS TEZİ MALATYA-2016 i BİLDİRİM Hazırladığım tezin tamamen kendi çalışmam olduğunu ve her alıntıya kaynak gösterdiğimi taahhüt eder, tezimin kâğıt ve elektronik kopyalarının İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü arşivlerinde aşağıda belirttiğim koşulda izin verdiğimi onaylarım: • Tezimin tamamı her yerden erişime açılabilir. 14.11.2016 Orhan AY ii ONUR SÖZÜ "Doç. Dr. Cafer Mum’un danışmanlığında Yüksek Lisans Tezi olarak hazırladığım NECÂTÎ BEY DİVANI’NDA İRSÂL-İ MESEL VE TEMSÎLÎ TEŞBÎH başlıklı bu çalışmanın, bilimsel ahlak ve geleneklere aykırı düşecek bir yardıma başvurmaksızın tarafımdan yazıldığını ve yararlandığım bütün yapıtların hem metin içinde hem de kaynakçada yöntemine uygun biçimde gösterilenlerden oluştuğunu belirtir, bunu onurumla doğrularım. " Orhan AY iii NECÂTÎ BEY DİVANI’NDA İRSÂL-İ MESEL VE TEMSÎLÎ TEŞBÎH ORHAN AY İÇİNDEKLER ONUR SÖZÜ ................................................................................................................................ iii ÖN SÖZ .......................................................................................................................................
    [Show full text]