Jaarverslag 2019
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Jaarverslag 2019 Inhoudsopgave 1 Voorwoord 2 De Raad 3 De LCR van maand tot maand 4 (Wettelijke) overleggen 4.1 Ministerie van SZW 4.1.1 breed offensief 4.2 Ambtelijk overleg met het ministerie van SZW 4.2.1 ambtelijk breed offensief 4.3 VNG 4.4 UWV 4.5 Inspectie SZW 5 Activiteiten LCR 5.1 Bewerkstelligen onderzoek samenloop wisselende inkomsten uit werk en uitkering 5.2 Onderzoek Beschutwerk 5.3 ANW 5.4 Cliëntenbelang en ervaringskennis aan tafel 5.5 Wajong 5.6 Ondersteunen Klankbordgroep Banenafspraak 5.7 SyRI 5.8 Breed offensief Banenafspraak 5.9 Switchen in de Participatie keten 5.10 Armoede en schulden 5.11 Cliëntenparticipatie 5.12 Coalitie van Technologie Inclusie 6 Projecten 6.1 Schouders eronder 6.2 Borgen werk en inkomen cliëntenparticipatie 7 Congres LCR 8 Colofon Bijlagen I. Missie en visie LCR II. Overzicht adviezen III. Deelname aan begeleidingscommissie, klankbordgroep, rondetafelgesprekken brainstormsessies, bijeenkomsten en Raad van Advies IV. Spreekbeurten/gespreksleider V. Overzicht Publicaties en artikelen LCR VI. De LCR in de media (geschreven pers, Radio en tv) VII. Ab Harrewijn-rede 2019 VIII. Juryrapport Cliënt in Beeld-prijs 2019 IX. Overzicht leden en plaatsvervangend leden LCR 1 Voorwoord 2019 was het jaar van de toename. De economie groeide en ook het bruto binnenlands product, huishoudinkomens, de consumptie, investeringen, de export en de werkgelegenheid en de krapte op de arbeidsmarkt. En in specifieke sectoren als de ICT en transport konden werkgevers hun vacatures steeds lastiger vervullen. De werkloosheid daalde tot 3,5 procent en kwam daarmee op het laagste niveau sinds 2001. Een op de vijf ondernemers had moeite met het vinden van personeel. Tegen de achtergrond van deze florissante gegevens zou je verwachten dat iedere Nederlander, in het bijzonder de cliënten in de sociale zekerheid, erop vooruit zou gaan en mee zou genieten van de toegenomen economische groei. Het tegendeel is waar. Op het moment dat dit voorwoord wordt geschreven zijn nog geen cijfers beschikbaar van de ontwikkelingen van de armoedecijfers in Nederland. Echter, op basis van de beschikbare cijfers over 2018 valt te verwachten dat de armoede in 2019 is gedaald, maar dat er nog steeds een aanzienlijk aantal Nederlanders kampt met armoede, schulden en werkloosheid. Zo stond ondanks de krapte op de arbeidsmarkt in 2019 de helft van het aantal mensen met een beperking nog steeds werkloos aan de zijlijn. Het was dan ook meer dan terecht dat bij de evaluatie van de Participatiewet hier kritische kanttekenen over werden geplaatst door het SCP en leefde ruim een half miljoen Nederlandse huishoudens in armoede. Dat is bijna 8% van alle huishoudens, waarvan ruim 3% langer dan 4 jaar in armoede leeft. Een minima gezin met twee opgroeiende kinderen kwam in 2019 elke maand structureel meer dan 180 euro tekort om van te leven. Zelfstandigen zonder personeel liepen het hoogste risico op armoede, verder bleek ook dat huishoudens van niet westerse komaf groter risico liepen op armoede dan Nederlandse huishoudens. Wanneer we kijken naar de ontwikkelingen van de schuldenproblematiek schetst dit ook een weinig florissant beeld. Meer dan een half miljoen huishoudens had in 2019 problematische schulden en hiervan werd slechts een klein deel bereikt door de schulddienstverlening en nog een kleiner deel werd ook daadwerkelijk geholpen na een traject en jaren op een houtje bijten. Tegen deze achtergrond heeft de Landelijke Cliëntenraad in 2019 aandacht gevraagd voor de arbeids- en inkomstenpositie van cliënten van de sociale zekerheid, armoede en schulden. Dit laatste deden we onder andere via deelname aan het programma Schouders Eronder en aan de Landelijke Armoedecoalitie. Onze primaire taak voeren we uit op basis van analyse van wetgeving, beleid en uitvoering vanuit het perspectief. Dit doen we in directe samenwerking met cliënten. Deze analyses vulden we namelijk aan met casusbeschrijvingen, klantreizen en storytelling. Dat was mogelijk doordat we ook in 2019 flink hebben geïnvesteerd in ons netwerk, relaties met cliënten en cliëntenparticipatie. Wat dat betreft is onze opdracht van het Ministerie onveranderd, maar wel de wijze waarop we dat invullen. Deze blijkt ook arbeidsintensief. Zonder onze betrokken raadsleden, lidorganisaties, contacten met lokale cliëntenraden door het hele land en enorm gepassioneerde bureaumedewerkers was dit nooit gelukt. Dat is dan ook de reden waarom wij in 2019 het gesprek met u zijn aangegaan over een mogelijke uitbreiding van ons krap bemande bureau van 3 fte. Dit gesprek heeft nog niet geleid tot de gewenste resultaten maar wij blijven hoopvol. We kijken vol tevredenheid terug op de samenwerking met onze partners in de SUWI- keten. Steeds vaker weten andere maatschappelijke organisaties de LCR te vinden, of het nu op het gebied van schulden, armoede of de Wajong ligt. We zagen in 2019 ook dat we steeds vaker werden betrokken en geraadpleegd door het Ministerie van Sociale Zaken om input te geven op wetsvoorstellen, wetswijzigingen en evaluaties. We realiseren ons dat de positie van cliënten in de sociale zekerheid alleen kan worden verbeterd als we de samenwerking met andere maatschappelijke organisaties opzoeken en aangaan. Het is ook in dat kader dat we de samenwerking hebben opgezocht met organisaties als Pakhuis de Zwijger en de Idealenfabriek. Beiden bieden een interessant podium en netwerk op aan de hand waarvan wij ons werk nog beter kunnen doen en het cliënt perspectief kunnen belichten en het inzichtelijker kunnen maken voor een breder publiek. Het behartigen van collectieve cliëntenbelangen vindt immers niet alleen plaats op de vierkante meter van politiek Den Haag, het Ministerie van Sociale Zaken of de vergaderkamers in het SER-gebouw waar de Raad eens in de zes weken bij elkaar komt. De samenleving, het is immers daar waar we de cliënt tegen komen en diens verhaal horen. Wij hebben de volle overtuiging dat wij alleen op die wijze de opdracht die u ons gegeven heeft met verve kunnen uitoefenen en een toegevoegde waarde kunnen zijn voor het Ministerie en onze overlegpartners in de SUWI-keten. Amma Asante Voorzitter Landelijke Cliëntenraad 1 LCR/20-0042 2 De Raad In 2019 is de Raad 6 keer bijeengeweest. Naast de vaste agendapunten; agenda, besluitenlijst DB, in- en uitgaande post, actualiteiten ingebracht door de leden en rapportage van activiteiten van de LCR is onder andere gediscussieerd over de volgende inhoudelijke onderwerpen: - ANW; - Voortgang breed offensief banenafspraak; - Beschutwerk (Thermometer beschutwerk, Wel budget maar weinig plaatsen) - Effect dienstverlening WGA; - 3 rapporten van Inspectie SZW op basis van een enquête onder uitkeringsgerechtigden in de Wajong, WW en WIA/WGA; - Herbeoordelingen Kantoor UWV Groningen; - Discussienota van de commissie regulering van werk over toekomstbestendig; arbeidsrecht, sociale zekerheid en fiscaliteit; In wat voor land willen wij werken? - Kennismaking met Rick Brink minister van Gehandicaptenzaken; - Individuele ondersteuning leden cliëntenraden UWV; - Begroting min SZW 2020. - Rapport Versterking en Borging Cliëntenparticipatie Werk en Inkomen; Vanzelfsprekend zijn ook de bestuurlijke en ambtelijke overleggen met UWV, SVB en het ministerie van SZW in de raadsvergaderingen voorbereid (zie verder hoofdstuk 4). Nieuwe Voorzitter Op 28 april zat Gerrit van der Meer voor de laatste keer de raad voor. En nam hij afscheid van de raad. Hij treedt terug na ruim acht jaar voorzitterschap, de maximale twee termijnen van vier jaar. In de middag werd afscheid genomen van de achterban en de buitenwacht tijdens een minisymposium met het thema: Statushouders en de inclusieve arbeidsmarkt? Daarbij stond de stelling centraal: De weg naar een succesvolle participatie is voor veel vluchtelingen te lang. Aan het einde van de middag kwam ook staatssecretaris Van Ark afscheid nemen. Op 1 mei trad de nieuwe voorzitter Amma Asante aan. Visiedagen Dit jaar zijn er geen trainingen voor de raad georganiseerd. In 2018 is besloten de trainingsdagen 2019 in te ruilen voor twee visiedagen. Eind augustus en eind september is de raad een dag bijeengeweest onder leiding Krijn van Beek, Suzanne de Visser, Martine van Ommeren en Henk Gossink van Policy Design Studio. De eerste dag startte met de vraag: Voor wie doen we het? Dat leverde een schat aan casuïstiek en gespreksthema’s op. Centrale thema: Bestaanszekerheid. In kleine groepen werden verschillende onderdelen van het thema bestaanszekerheid uitgediept. Met daarbij de vraag hoe wordt de LCR belangwekkend. De LCR, specialist in het doorgeven van cliëntervaringen en als brenger van mogelijke oplossingen (zie bijlage 1). Werkgroepen Ter voorbereiding van verschillende adviezen en activiteiten zijn diverse werkgroepen binnen de LCR actief geweest. In werkgroepverband zijn adviezen voorbereid over: Beschut werken, Thermometer beschut werk (zie 5.2); ANW (zie 5.3); Samenstelling LCR; Armoede en schulden; Onafhankelijke cliëntondersteuning; Evaluatie Participatiewet; Breed offensief banenafspraak. Voor een overzicht van alle uitgebrachte wordt verwezen naar bijlage II. De werkgroep congres was actief met de voorbereidingen van het congres 2019 (zie hoofdstuk 7). 2 LCR/20-0042 Dagelijks Bestuur (DB) Ter bewaking van de voortgang van de werkzaamheden van de LCR en voorbereiding van de LCR-vergaderingen hebben 6 DB-vergaderingen plaatsgevonden. Deze vergaderingen vinden uiterlijk 14 dagen voorafgaand aan de raadsvergaderingen plaats. 3 LCR/20-0042 3. De LCR van maand tot maand Januari - Partners Schouders eronder