Najnowsze Doniesienia Z Zakresu Ochrony Środowiska I Nauk Pokrewnych
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Najnowsze doniesienia z zakresu ochrony środowiska i nauk pokrewnych Najnowsze doniesienia z zakresu ochrony środowiska i nauk pokrewnych Redakcja: Alicja Danielewska Monika Maciąg Lublin 2020 Wydawnictwo Naukowe TYGIEL składa serdeczne podziękowania dla zespołu Recenzentów za zaangażowanie w dokonane recenzje oraz merytoryczne wskazówki dla Autorów. Recenzentami niniejszej monografii byli: prof. dr hab. Zdzisław Targoński dr Artur Banach dr hab. Marzena Brodowska, prof. UP dr Mateusz Dobek dr hab. inż. Czerwiński Jacek, prof. PL dr Łukasz Franczak dr hab. Katarzyna Golan, prof. UP dr Jakub Kuna dr hab. Krzysztof Olszewski, prof. UP. dr inż. Alina Kowalczyk-Juśko dr hab. inż. Joanna Żukowska, prof. PG dr inż. Katarzyna Marciszewska dr hab. Sebastian Bernat dr Anna Pytlak dr hab. inż. Justyna Cybulska dr Elżbieta Rusinek-Prystupa dr hab. Marcin Polak dr Bożena Sosnowska dr hab. inż. Joanna Jeż-Walkowiak Wszystkie opublikowane rozdziały otrzymały pozytywne recenzje. Skład i łamanie: Magdalena Śliwa Projekt okładki: Marcin Szklarczyk Korekta: Ewelina Chodźko © Copyright by Wydawnictwo Naukowe TYGIEL sp. z o.o. ISBN 978-83-66489-19-6 Wydawca: Wydawnictwo Naukowe TYGIEL sp. z o.o. ul. Głowackiego 35/341, 20-060 Lublin www.wydawnictwo-tygiel.pl Spis treści: Monika Makowska, Karolina Dziosa Wykorzystanie odpadów pofiltracyjnych z oczyszczania ścieków mleczarskich do produkcji biomasy alg ...........................................................................................7 Karolina Pietryka Błękitno-zielona infrastruktura a bezpieczeństwo powodziowe środowisk zurbanizowanych ....................................................................................22 Berenika Korzeń, Halina Podsiadło Rola zielonych dachów we wspieraniu idei zrównoważonego rozwoju miast .........41 Klaudia Huszla, Bogdan Wyrwas Niebiologiczne metody usuwania związków powierzchniowo czynnych ze środowiska wodnego ............................................................................................59 Klaudia Godlewska, Piotr Stepnowski, Monika Paszkiewicz Zastosowanie nanorurek węglowych w technikach ekstrakcji zanieczyszczeń z próbek wody ..................................................................................72 Laura Frydel, Nina Rędzia Zastosowanie materiałów węglowo-haloizytowych do usuwania ketoprofenu i naproksenu ze środowiska wodnego ......................................................................85 Dorota Sikora, Justyna Libera Obecność trendu zero waste w przetwórstwie żywności ........................................105 Wioleta Mikucka, Magdalena Zielińska Ekstrakcja jako metoda odzysku związków bioaktywnych z wywaru gorzelniczego .........................................................................................115 Tomasz Kalak .........................................................................................................124 Wykorzystanie odpadu poprodukcyjnego w przemyśle browarniczym do procesów usuwania jonów Cu(II) ze ścieków ...................................................124 Paulina Godlewska .................................................................................................139 Dodawanie biowęgla z osadów ściekowych do gleb jako bezpieczne zagospodarowanie odpadów? .....................................................139 Katarzyna Zięba, Piotr Smoleń, Beata Kultys Charakterystyka metod oznaczania zawartości wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych w organizmie pszczoły miodnej i jej produktach ......................................................................................................148 Beata Kultys Monitoring LZO w powietrzu wewnętrznym jako przykład poszerzania perspektywy badawczej w ochronie środowiska ...................................................157 5 Magdalena Zwierzchaczewska, Halina Podsiadło Nadzieja na Ecopapier ...........................................................................................168 Łukasz Apiecionek, Mateusz Biedziak, Maciej Tomczak Innowacyjny, kompleksowy i precyzyjny system ważenia odpadów dla zwiększenia oszczędności sektora publicznego ................................................177 Anna Jarosiewicz, Brygida Radawiec, Lucyna Klein Efektywność systemu gospodarki odpadami komunalnymi w Polsce – główne trendy i problemy (studium przypadku dla powiatu słupskiego) ..............193 Ewelina Mruk, Tomasz A. Łabuz ...........................................................................206 Ochrona środowiska wydm nadmorskich na polskim wybrzeżu – obszary, formy i efekty ............................................................................................206 Bartłomiej Miszuk Warunki termiczne Jeleniej Góry i ich zmiany w latach 1971-2019 ......................240 Joanna Kijowska-Oberc, Ewelina Ratajczak Czynniki kształtujące odpowiedź adaptacyjną drzew leśnych na zmieniający się klimat ...............................................................................................................254 Magda Żytka, Iwona Makuch-Pietraś Ocena poziomu radioaktywności środowiska glebowego w aspekcie niskiej zabudowy na przykładzie osiedla Zalesie w Rzeszowie .........................................267 Michał Zembrzycki ...............................................................................................284 Zmiany liczebności i rozmieszczenia błotniaków (Circus sp.) w Polsce w pierwszych dekadach XXI wieku ........................................................................284 Rafał Borkowski, Karolina Duńska Digitalizacja i modelowanie 3D pomnika przyrody – dębu „Jana” z wykorzystaniem metod naziemnego skanowania laserowego .............................294 Daria Agnieszka Maciąg Mikroświat w makroobiekcie. Owady niszczące materię zabytkowego drewna na przykładzie XIX-wiecznej chrzcielnicy z Drawna (niem. Neuwedell) ...............305 Joanna L. Strzelczyk, Tomasz A. Łabuz Zmiany linii brzegowej oraz powierzchni wyspy Wolin w holocenie i ich wpływ na osadnictwo od mezolitu do czasów współczesnych .......................320 Agnieszka Piotrowska-Puchała Znaczenie jakości zasobów żywnościowych w ograniczeniu strat spożywczych ...................................................................................................339 Indeks Autorów ......................................................................................................347 6 Monika Makowska1, Karolina Dziosa2 Wykorzystanie odpadów pofiltracyjnych z oczyszczania ścieków mleczarskich do produkcji biomasy alg 1. Wprowadzenie Problem niedoboru wody, a w konsekwencji wzrost jej cen i stosowne regulacje prawne w zakresie ochrony środowiska, w coraz większym stopniu wymuszają na przedsiębiorcach racjonalne gospodarowanie jej zasobami. Sprowadza się ono nie tylko do minimalizowania zużycia wody w procesach produkcyjnych i przeciwdziałania jej marnotrawieniu, ale również powtórnego jej wykorzystania. Recyrkulacja wody w przemyśle jest jednym z najistotniejszych elementów realizacji działań w zakresie zrównoważonego rozwoju. Gospodarka o obiegu zamkniętym (ang. Circular Economy) to koncepcja bazująca na ograniczaniu negatywnego oddziaływania na środowisko wytwarzanych produktów i minimalizowaniu w jak największym stopniu ilości generowanych odpadów. Do jednych z kluczowych gałęzi przemysłu, pod względem zużycia wody, należy przemysł mleczarski, który jest również uważany za największe źródło ścieków z przetwórstwa żywności. Dynamiczny rozwój tej branży wymusza konieczność odprowadzania ścieków w postaci chemicznie modyfikowanych cieczy (ok. 6-10 litrów ścieków na litr mleka przetworzonego) [1]. Zwykle w ich skład wchodzą: mleko lub jego przetwory tracone w cyklach technologicznych, produkty uboczne operacji przetwarzania, kultury starterowe bakterii stosowane do produkcji fermentowanych produktów, odczynniki z systemów czyszczenia na miejscu (CIP – ang. Clean-in- Place), kwaśne i alkaliczne detergenty do mycia pojazdów, instalacji, zbiorników, butelek i podłóg, środki sterylizujące oraz różne dodatki stosowane w procesie produkcyjnym [1]. Ścieki mleczarskie charakteryzują się dużym obciążeniem organicznym (węglowodany, białka i tłuszcze), wysoką wartością BZT i ChZT, zawartością zanieczyszczeń nieorganicznych, a także zróżnicowaną wartością pH, wahającą się w zakresie 4,7÷11 w zależności od branży i sezonu [1, 2]. Ogromna ilość tych zanieczyszczeń trafia do środowiska naturalnego wywołując zjawisko eutrofizacji, co negatywnie wpływa nie tylko na jakość wody, ale także gleby i powietrza, a w konsekwencji przyczynia się do niekorzystnych zmian klimatycznych [3]. W procesach oczyszczania ścieków i uzdatniania wody w przemyśle mleczarskim wykorzystywane są m.in. techniki filtracji membranowej [4]. Część oczyszczanej cieczy z zatężoną frakcją cząstek odseparowanych (tzw. retentat) stanowi jednak odpad, który bez odpowiedniego zagospodarowania jest dużym obciążeniem dla ekosystemu. Jest to poważny problem, wymagający pilnego rozwiązania. Możliwość wykorzystania takiego odpadu jako surowca do otrzymywania nowych produktów 1 [email protected], Sieć Badawcza Łukasiewicz – Instytut Technologii Eks- ploatacji w Radomiu, https://www.itee.radom.pl/. 2 [email protected], Sieć Badawcza Łukasiewicz – Instytut Technologii Eksploata- cji w Radomiu, https://www.itee.radom.pl/. 7 Monika Makowska, Karolina Dziosa lub wytwarzania bioenergii wpisuje się w strategię gospodarki cyrkularnej [1, 5, 6]. Zwłaszcza że coraz częściej usuwaniu związków biogennych towarzyszy także sekwestracja CO2, pochodzącego np. ze spalin [6-8].