Copyright: DOSgg ProgrammaTheek BV

SoftwareBus 2007 3

------= Open Sourcing de iMac =------Jan Stedehouder

Inleiding Het kan dus betrekkelijk onschuldig wor- Het zijn er niet veel, maar zo nu en dan den geïnstalleerd (betrekkelijk, want heb ik een uurtje over voor wat extra het kan altijd misgaan, de risico’s zijn speelwerk. Bij voorkeur doe je dan iets voor uzelf). wat zowel leuk als interessant is en in dit geval stond mijn trouwe iMac Blue Fink sluit bij de uitvoering heel sterk (733 MHz, 768 MB RAM en een 20 GB HD) aan bij Debian en maakt gebruik van de te smeken om onder handen genomen te pakketbeheermogelijkheden die worden worden. De afgelopen maanden heeft ’ie worden geboden door dpkg, dselect en namelijk wat te lijden gehad onder (1) apt-get. Fink Commander is een grafi- een gebrek aan tijd en (2) een reeks ex- sche interface die wel iets weg heeft perimenten met Linux voor de PowerPC van Synaptic. De lijst van beschikbare (zie tekstvak). Het uitgangspunt was nu: programma’s is niet gek. Zo kunnen we ‘Hoe ver kan ik gaan met installeren van KDE en Gnome installeren. In vergelij- open source-software met Mac OSX als king met de complete Debian reposito- platform?’ De speurtocht leverde weer ries (softwarelijsten) is het wel beperkt. voldoende inspiratie op voor dit artikel Mijn Fink-installatie geeft aan dat er en op die wijze kunnen we ook onze Mac- ruim 2500 pakketten beschikbaar zijn, liefhebbers van dienst zijn. We beginnen tegen bijna 20.000 voor de Debian- met Fink, een project om Unix-software repositories. over te zetten naar Mac OS X. Het is een beetje ‘nerdy’, maar wel machtig inter- Uitgaande van een schone Mac OSX- essant. Vervolgens staan we even stil bij installatie moet u de volgende stappen Open Darwin en de Darwin Ports/ Mac zetten. Ports om ten slotte uit te komen bij een 1. Het downloaden van de Fink Binary serie programma's die snel te installeren Installer. Deze is beschikbaar voor zowel zijn. de PowerPC als de nieuwe Intel-bakken, alsmede voor oudere versie van Mac Fink OSX. Het Fink Project is bedoeld om open 2. Het installeren van X11. Hiervoor source-pakketten uit de Unix-wereld be- heeft u de oorspronkelijke installatie- schikbaar te maken voor Mac OSX ge- schijfjes van Mac OSX nodig. U stopt de bruikers. De naam Fink (Duits), in het eerste CD (in mijn geval dan) in de drive Engels finch, is gewoon vink. En het ob- en gaat naar Optional installs. U selec- serveren van vinken vormden de basis teert daar de optie X11 en volgt vervol- voor de theorie van Darwin.. en Darwin gens de instructies. was weer de open source variant van 3. Het installeren van de XCode Tools. Mac OSX. Fink bemoeit zich overigens Fink levert namelijk slechts een deel niet met het Mac OSX besturingssyteem, van de software in binaire vorm, de rest maar richt zich volledig op de applicaties. wordt vanuit de broncode gecompileerd.

―――――――――――――――――――――――――――――――――= 23 =――――――――――――――――――――――――――――――――― Copyright: DOSgg ProgrammaTheek BV

2007 3 SoftwareBus

Zonder de XCode Tools gaat dat niet. De Stable en dat is ondertussen wel erg ver- meest recente versie is te downloaden ouderd. Via Fink krijg je Abiword 2.2 en van de Apple Developer Connection GNumeric 1.4.1, terwijl versies 2.4 en website. U moet zich dan wel even 1.7.8 al beschikbaar zijn met forse ver- aanmelden. beteringen. De interface van de program- Vervolgens installeert u eerst X11 en de ma’s heeft ook te lijden. Het ziet er uit XCode Tools en ten slotte Fink. In de Fink- als een standaard Debian Stable-installa- map vindt u ook de bestanden voor Fink tie en dat is een klap in het gezicht als Commander en die sleept u naar de map je de Mac OSX-interface gewend bent. Programma's. U start Fink Commander op en begint met de eerste installatie, Open Darwin en Darwin Ports namelijk de update van Fink zelf. Dat Het Open Darwin project bestaat niet verloopt als volgt. U gaat naar Binary ‰ meer. In de zomer van 2006 werd de Update description. In de lijst kiest u stekker getrokken uit het project dat het Fink-pakket (éénmaal klikken) en beoogde om enerzijds nieuwe features gaat dan naar Binary ‰ Install. Hiermee voor Mac OSX te ontwikkelen en ander- hebt u gelijk gezien hoe u alle software zijds een open source-variant van Mac via de Fink Commander kunt installeren. OSX te realiseren. Op de website is Dar- Als er geen binair pakket aanwezig is, is win nog wel te vinden plus nog wat links de optie Binary ‰ Install grijs en moet u naar andere interessante en nog actieve kiezen voor Source ‰ Install. projecten zoals DarWine (waarmee je Windows applicaties direct op Mac OSX Het opstarten van de nieuw geïnstalleer- kunt draaien) en MacPorts (het oudere de programma’s was even een uitdaging, Darwin Ports). Het gebruik van de term want die waren nergens te vinden in de ‘ports’ doet natuurlijk denken aan de programmamap. Logisch want Fink be- softwarebeheertool van FreeBSD. Voor moeit zich zo min mogelijk met Mac OSX de MacPorts is wel een grafische inter- en omgekeerd. Om een programma op face beschikbaar - Ports Authority - maar te starten gaat u naar de map Hulppro- dat is niet gratis of open source (share- gramma’s en klikt op het pictogram X. ware, 30-dagen demo). Ports Authority Hiermee start u een terminal op voor de werkt op vrijwel dezelfde manier als X11-omgeving. Stel dat u via Fink Com- Fink. U selecteert een programma en mander het programma Abiword heeft gaat naar Installations ‰ Install a Port. geïnstalleerd, dan is de instructie die u Zonder PA bent u afhankelijk van de in moet tikken: terminal en dat vond ik zelf iets te ver source /sw/bin/init.sh ; abiword gaan voor een verloren uurtje. Maar Dat is niet echt handig, maar omdat de voelt u zich vrij. terminal vorige instructie onthoudt (pijl- tje naar boven) is het vervolgens alleen Open Source software voor Mac OSX nog een kwestie van wijzigen van de Gelukkig er ook een eenvoudiger manier programmanaam. om de iMac op te tuigen met open source Er kleven wel wat nadelen aan Fink. De software. U snapt ook wel dat ik dit software leunt wel heel sterk op Debian eerst heb opgezocht, maar dat terzijde.

―――――――――――――――――――――――――――――――――= 24 =――――――――――――――――――――――――――――――――― Copyright: DOSgg ProgrammaTheek BV

SoftwareBus 2007 3

De website opensourcemac heeft goed ties. De onderstaande tabel is dus ‘met overzicht van de beschikbare software dank aan’. met koppelingen naar de download-loca-

Pictogram Programma Pictogram Programma : : de bekende open source programma voor het bin- webbrowser nenhalen en beluisteren van

Camino: VLC: maakt gebruik van de- Video Lan Cliënt, heel zelfde code als Firefox, sterk programma voor het maar specifieker ge- afspelen van videobestan- schreven richting Mac den OSX Democracy Player: Mplayer: een goede videospeler, videospeler die ook om kan gaan met video podcasts

Adium: Senuti: een cliënt voor internet voor het beheer van de messaging. Voor MSN, bestanden op de iPod maar ook Jabber etc.

Thunderbird: iPodDisk: het emailprogramma uit beheer de bestanden op de Mozilla-familie de iPod via de Finder

Vienna: Handbrake: RSS-programma rippen van DVD's

RSSowl: Burn: nog een RSS-progamma schijfbrand-programma

―――――――――――――――――――――――――――――――――= 25 =――――――――――――――――――――――――――――――――― Copyright: DOSgg ProgrammaTheek BV

2007 3 SoftwareBus

Cabos: NeoOffice: bestandsuitwisseling via iets mooiere variant van het Gnutella-netwerk OpenOffice.org

Transmission: Abiword: bestandsuitwisseling via een licht maar wel com- het Bittorrent-protocol pleet programma voor tekstverwerking

Tomato: Scribus: bestandsuitwisseling via desktop publishing het Bittorrent protocol

Seashore: GIMP: fotobewerking, fotobewerking, installatie gebaseerd op GIMP van X11 vereist

Inkscape: Cyberduck: voor het maken van FTP-programma vectortekeningen

NVU: Smultron: ontwerpen van web- teksteditor en HTML- pagina's editor

Colloquy: Centerstage: IRC-programma maakt van uw Mac een mediacenter

Cashbox: Buddi: beheer van persoonlijke beheer van persoonlijke financiën financiën, vereist Java

―――――――――――――――――――――――――――――――――= 26 =――――――――――――――――――――――――――――――――― Copyright: DOSgg ProgrammaTheek BV

SoftwareBus 2007 3

Blender: : 3D ontwerp Een web-browser

Het duurt even een uurtje om alles bin- alles draait. Het direct installeren van nen te halen en dan nog een uurtje voor de software is natuurlijk het makkelijkst, de installatie, maar aan het eind van de maar projecten als Fink en MacPorts zijn rit hebben we wel een vrijwel compleet vooral voor de hobbyisten onder ons leuk ingerichte iMac. Mijn persoonlijke favo- om in de gaten te houden. Ik heb me maar rieten zijn Adium en Colloquy en ik zou niet gewaagd aan een één op één verge- een omzetting van die programma's (en lijking van de open source-programma’s hun vormgeving) naar Linux zeker willen met de Mac-specifieke programma’s. zien. Wat wel duidelijk is geworden dat voor De Apple-website heeft een eigen afde- de meeste dagelijkse functies het niet ling met open source software en via de meer uitmaakt welk besturingssysteem websites van FreeSMUG en Software for er geïnstalleerd staat. Firefox, Thunder- Starving Students kunt u een complete bird, OpenOffice en VLC zijn zo wat voor- CD met software downloaden. beelden van programma’s die voor elk platform beschikbaar zijn. En met de Conclusies opkomst van web-based applicaties zal Na een paar uurtjes spelen heb ik een dat er in de toekomst ook niet veel meer iMac met vrijwel geen propriëtaire soft- toe doen. Ondertussen mogen wij lekker ware, met uitzondering van het bestu- blijven spelen. ringssysteem en Last.FM. Alles werkt en

Waar is Linux? Als we toch bezig zijn met beerd: Debian Stable, bian Stable draaide prima het open sourcen van de Ubuntu, Yellowdog, Fedo- en was supersnel. Ik kijk iMac, waarom dan niet ge- ra Core, Suse en Open- dan ook echt uit naar de lijk Linux geïnstalleerd? Er Suse. Bij iedere distributie vrijgave van Debian Etch, zijn meer dan voldoende liep ik tegen problemen want daarin zouden de distributies die een versie aan met de X-server en problemen met de X- voor de PowerPC onder- was een handmatig instel- server opgelost moeten houden. Yellowdog Linux len van xorg.conf vereist. zijn. Persoonlijk vond ik is specifiek gericht op de Voor OpenSuse 10.2 was het wel teleurstellend dat PPC, maar eerlijk gezegd zelfs dat niet voldoende een Yellowdog Linux, een is die distributie ondertus- en toen heb ik het maar distributie specifiek voor sen fors verouderd en is even gelaten voor wat het de PPC reeks, niet in staat het verstandiger om Fedo- was. Ubuntu en Debian Sid was direct met een goede ra Core te installeren. Op liepen eveneens vast op grafische interface te ko- de iMac Blue heb ik meer- de X-server, namelijk een men. dere distributies gepro- complete bevriezing. De- x

―――――――――――――――――――――――――――――――――= 27 =――――――――――――――――――――――――――――――――― Copyright: DOSgg ProgrammaTheek BV

2007 3 SoftwareBus

Links Fink: http://www.finkproject.org/download/index.php?phpLang=en Apple Developer Connection: https://connect.apple.com/cgi-bin/WebObjects/ MemberSite.woa/ (voor het bereiken van meer informatie is lidmaatschap vereist) OpenDarwin: http://www.opendarwin.org MacPorts installatie: http://trac.macosforge.org/projects/macports/wiki/InstallingMacPorts MacPorts gebruik: http://trac.macosforge.org/projects/macports/ wiki/UsingMacPortsQuickStart of korter: http://tinyurl.com/2kbneu Open Source Mac: http://www.opensourcemac.org/ Apple Unix en Open Source: http://www.apple.com/downloads/macosx/unix_open_source/ FreeSMUG: http://www.freesmug.org/ NoThickManuals: http://www.nothickmanuals.info/doku.php/opensourcemac Software for Starving Students: http://softwarefor.org/

x

------= Energie =------Ernst Roelofs Sinds de film An Inconvenient Truth van Dit geldt niet alleen voor de computer Al Gore een Oscar won, is het milieu, en thuis, maar ook voor de serverparken die daarmee energiebesparing, pas echt hot bijvoorbeeld internetverkeer of bedrijfs- geworden. Onrendabele energieslurpers databases op gang houden. Een wereld als de gloeilamp worden binnenkort in zonder computer is dan ook al lang niet de ban gedaan en totdat de ledlampen meer denkbaar! betaalbaar worden, zullen we het moe- Gelukkig gaan de nieuwste generaties ten redden met de spaarlamp. Naast procesoren efficiënter met (hun hogere energievreters als wasdroger en stofzui- behoefte aan) energie om. Dit doordat ger doet de computer het (niet) slecht de transistoren steeds kleiner worden en als grootverbruiker. Zelfs als hij uitstaat, omdat ze alleen op vol vermogen draai- verbruikt hij vaak meer vermogen dan en als het echt nodig is. Toch blijven het een halogeenlampje; zonder dat je er ware stroomvreters. Het is dan ook te iets voor terugkrijgt. hopen dat er naast de energiezuinige Is daarmee de computerhobbyist de pa- processor software komt die minder ria van morgen? Als je naar de systeem- energie nodig heeft (voor de Commodore eisen van Vista kijkt, zou je het bijna 64 was er ooit de tekstverwerker Easy denken. De computer is de laatste jaren Script, die het met een werkgeheugen meer en meer energie gaan verbruiken. van 64 kB kon doen). Tevens kan er veel

―――――――――――――――――――――――――――――――――= 284 =―――――――――――――――――――――――――――――――――