Povijest Sportskoga Mačevanja U Zagrebu
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
HRVATSKI STUDIJI Ana Popovčić POVIJEST SPORTSKOGA MAČEVANJA U ZAGREBU DOKTORSKI RAD Zagreb, 2015. CENTRE FOR CROATIAN STUDIES Ana Popovčić HISTORY OF FENCING IN ZAGREB DOCTORAL THESIS Zagreb, 2015 HRVATSKI STUDIJI Ana Popovčić POVIJEST SPORTSKOGA MAČEVANJA U ZAGREBU DOKTORSKI RAD MENTOR: prof. dr. sc. Marino Manin Zagreb, 2015. CENTRE FOR CROATIAN STUDIES Ana Popovčić HISTORY OF FENCING IN ZAGREB DOCTORAL THESIS Supervisor: prof. dr. sc. Marino Manin Zagreb, 2015 Najveća zahvala u prvom redu mojem mentoru prof. dr. sc. Marinu Maninu, bez čije potpore ne bi niti bilo ovog doktorskog rada. Želim mu posebno zahvaliti na slobodi koju mi je dozvolio u mojem istraživanju, kao i na savjetima i opaskama kojima me ipak zadržao u okvirima povijesne znanosti. Njegova podrška, trud, strpljenje i poticaji bili su neprocjenjivi u nastajanju ove radnje. Nadalje zahvaljujem zaposlenicima Nacionalne i sveučilišne knjižnice u Zagrebu, Hrvatskog športskog muzeja, Hrvatskog školskog muzeja te Hrvatskog državnog arhiva u Zagrebu i Osijeku. Mnogi od njih pomogli su mi i angažirali se u mojem istraživanju i više negoli je njihova dužnost, a zahvaljujem im se i na svim nevezanim i usputnim razgovorima koji su mi također bili veliki poticaj i inspiracija da dovršim ovaj rad. Veliko hvala dugujem i svojim starijim kolegama mačevaocima koji su mi bili neprocijenjivi sugovornici u straživanju - Sanjinu Kovačiću i Bogomiru Jambrošiću. Osim navedenih, mnogi drugi su mi na različite načine pomogli u izradi ove disertacije. Profesori i kolege povjesničari i povjesničari sporta savjetima, preporukama literature, diskusijama, pa i povremenim usputnim opsakama, a prijatelji koji nisu iz struke podrškom ili poznavanjem stranih jezika (Tanja, Đurđa). Bilo bi previše nabrajati ih sve, ali svima im od srca hvala. Na kraju zahvaljujem mojim roditeljima na beskrajnoj ljubavi i podršci koju mi pružaju cijeli život i bez čije pomoći u svakom pogledu ne bih bila u mogućnosti izraditi ovu disertaciju. Hvala i Anti i Kaji koji su moja najveća sreća. Njih dvoje bili su stalni podsjetnik da postoji svijet i izvan mojeg doktorskog rada, čime su doprinjeli da mi cijelo istraživanje bude još veći užitak i zadovoljsvo. Svima veliko hvala. Mojim roditeljima POVIJEST MAČEVANJA U ZAGREBU SADRŽAJ: SAŽETAK ................................................................................................................................. V SUMMARY ............................................................................................................................. IX 1. UVOD ................................................................................................................................. 1 2. PREDMET ISTRAŽIVANJA ............................................................................................. 3 3. CILJEVI I HIPOTEZE ISTRAŽIVANJA .......................................................................... 5 4. METODE ISTRAŽIVANJA ............................................................................................... 6 4.1. Metodologija istraživanja ............................................................................................. 6 4.2. Izvori ............................................................................................................................ 7 5. DOSADAŠNJA ISTRAŽIVANJA ..................................................................................... 8 6. POVIJEST MAČEVANJA ............................................................................................... 12 6.1. Povijest mačevanja i nastanak mačevalačkog sporta .................................................... 12 6.2. Povijest mačevanja na području Hrvatske .................................................................... 19 6.2.1. Povijest mačevanja na području Hrvatske do Prvoga svjetskog rata ..................... 19 6.2.1.1. Dubrovnik ..................................................................................................................... 19 6.2.1.2. Zadar ............................................................................................................................. 20 6.2.1.3. Split .............................................................................................................................. 22 6.2.1.4. Rijeka i Istra ................................................................................................................. 24 6.2.1.5. Karlovac ....................................................................................................................... 25 6.2.1.6. Osijek............................................................................................................................ 26 6.2.1.7. Ostala mjesta u Hrvatskoj ............................................................................................. 28 6.2.2. Mačevalački klubovi na području Hrvatske između dva svjetska rata .................. 29 6.2.2.1. Zadar ............................................................................................................................. 29 6.2.2.2. Split i Šibenik ............................................................................................................... 30 6.2.2.3. Dubrovnik ..................................................................................................................... 31 6.2.2.4. Sisak ............................................................................................................................. 32 6.2.2.5. Osijek............................................................................................................................ 33 6.2.2.6. Ostala mjesta u Hrvatskoj ............................................................................................. 34 6.2.3. Hrvatski klubovi izvan Hrvatske ............................................................................ 35 7. MAČEVANJE U ZAGREBU PRIJE PRVOGA SVJETSKOG RATA ........................... 37 7.1. Počeci organiziranog mačevanja u Zagrebu i prvi učitelji ............................................ 37 7.2. Tjelovježba u zagrebačkim srednjim školama .............................................................. 39 7.3. Andrija Hajdenak "Nazivlje za mačevanje" .................................................................. 44 7.4. August Piazza ................................................................................................................ 47 7.5. Uloga Isidora Kršnjavija u razvoju tjelesnog odgoja i sporta ....................................... 49 7.6. Djelovanje Franje Bučara .............................................................................................. 53 I POVIJEST MAČEVANJA U ZAGREBU 7.6.1. Uloga Franje Bučara u razvoju mačevalačkog sporta ............................................ 56 7.7. Tečaj za učitelje gimnastike .......................................................................................... 58 7.7.1. Mačevanje na Tečaju za učitelje gimnastike .......................................................... 62 7.8. Mačevanje u zagrebačkim srednjim školama ................................................................ 65 7.8.1. Mačevanje u Kraljevskoj gornjogradskoj velikoj gimnaziji .................................. 69 7.8.2. Mačevanje u Kraljevskoj donjogradskoj velikoj gimnaziji ........................................ 77 7.8.3. Mačevanje u Kraljevskoj velikoj realki ................................................................. 82 7.9. Milan Neralić ................................................................................................................. 87 7.9.1. Nastup na Olimpijskim igrama 1900. godine u Parizu .......................................... 91 7.10. Giuseppe Galante ........................................................................................................ 94 7.11. Mačevalački klubovi u Zagrebu do Prvoga svjetskog rata ......................................... 99 7.11.1. Hrvatski sport klub ............................................................................................... 99 7.11.2. Prvi hrvatski mačilački klub ............................................................................... 100 7.11.3. Hrvatski akademski športski klub – HAŠK ....................................................... 105 7.11.3.1. Mačevalačka sekcija Hrvatskog akademskog športskog kluba ................................ 107 7.11.4. Hrvatski akademski klub Styx – Hrvatski sveučilišni klub Academia .............. 111 7.11.5. Mačevalačka sekcija Srednjoškolskoga športskog kluba Concordia ................. 117 7.11.6. Vojnički mačevalački klub ................................................................................. 118 7.12. Osnivanje Hrvatskoga športskog saveza ................................................................... 119 7.13. Dvoboji u Zagrebu .................................................................................................... 121 8. MAČEVANJE U ZAGREBU IZMEĐU DVA SVJETSKA RATA ................................. 128 8.1. Zagrebački klubovi između dva svjetska rata ............................................................. 133 8.1.1. Hrvatski srednjoškolski lakoatletski šport klub Marathon ................................... 133 8.1.2. Hrvatski atletski klub Herkules ............................................................................ 135 8.1.3. Prvi hrvatski mačevalački klub ............................................................................ 138 8.1.4. Oblasno koncesionirana mačevalačka