<<

Eerbetoon aan het Friese dorpscafé

Van Spanga tot van spanga tot moddergat Het café als ziel van het Friese dorp beeld Anna Huizinga van spanga tot moddergat

Dit boek is bedoeld als hommage aan eigenaren en Anna Huizinga (Marknesse 1952), kunstacademie tekst Schiermonnikoog uitbaters van horecagelegenheden die in de moeilijke Minerva, Groningen. Fotoreportages in diverse Het café als ziel van het Friese dorp Wio Joustra omstandigheden van de afgelopen decennia naar tijdschriften. Gewerkt voor de Bond Heemschut. Geert Mak beschreef al weer bijnanieuwe een wegen enkwart verdienmodellen zijn eeuwblijven zoeken Exposities geleden o.a. in Landbouwmuseum Earnewâld

om het hoofd boven water te houden. over vervallen boerderijen in de drie noordelijke Buren Nes provincies. Ballum Hollum het oude dorpscafé van Jorwerd alsDe 22‘huiskamer, café ’s die in dit boek worden geportretteerd dorpshuis en zijn willekeurig gekozen. Het voornaamste criterium Wio Joustra (Franeker 1950), was journalist voor de voor die keuze is geweest dat de horecagelegenheid Volkskrant en hoofdredacteur van de Leeuwarder in een relatief klein Fries dorp moet zijn gevestigd. Courant. Auteur van boeken over Margaret Thatcher theaterzaal in één’. Bijna elk Fries dorp had zo’n café, het waren Lauwersoog Pieterburen Westernieland De maximale bevolkingsomvang van zo’n 1000 en Sir Lawrence Alma Tadema en co-auteur van Oosterend Moddergat U kunt nu intekenen op het boek. Het verschijnt zodra er 200 Wierum inwoners is niet in elk dorp gehaald: Bakhuizen, diverse sportboeken Nes Hoorn Lies Den Hornhuizen Kruisweg Molenrij Andel en Makkinga vormen daarop een, zij het Formerum

het café als ziel van café het Friese dorp het N361 Kloosterburen Landerum de ontmoetingsplaatsen van het dorp. Sinds de vroegste tijden N358 Lauwersmeer nipte, uitzondering. Foelke Vos (Groningen 1960), kunstacademie Minerva, Midsland intekeningen binnen zijn.Baaiduinen Striep De prijs van het boek is € 19,90. Groningen. Werkt als vormgever en Art director onder Hee Kaard Kinnum Morra Rasquert

Holwerd Eenrum Baflo De toeristische trekpleisters van , zoals de de naam A twee A, bureau voor grafische vormgeving Wehe-den Leens Hoorn Terschelling Vierhuizen Ulrum wordt er gepraat en gekaart, gefeestWaddeneilanden en en gerouwd.het Merengebied, hebben we in opdracht van diverse uitgeverijen en non-profit West Mensingeweer om die reden zo veel mogelijk buiten beschouwing organisaties. Omdat de cafés zelf dicht zijn, is het mogelijk om on-line in te gelaten. Warfhuizen Zoutkamp Zuurdijk N356 Houwerzijl Ferwert Aalsum N361 Schouwerzijl Ee tekenen op het boek via www.teken-in.nl Winsum N357 N358 En toen kwam, aan het begin van de nieuwe eeuw, in de Lauwerzijl Ezinge Sibrandahûs Feerwerd Garnwerd Oldehove

Oudebildtzijl Wânswert Nij Rinsumageast Driezum Oost-Vlieland Altoenae N910 Niehove Wâlterswâld dunbevolkte contreien de demografische krimp als gevolg van Alde Damwâld Kommerzijl ISBN 9789492052711 Leie Als u aangeeft dat u het boek geleverd wilt hebben via een van Pieterzijl Vrouwenparochie N393 Den Ham N356 St.-Annaparochie N361 Burum Broeksterwâld Westhoek St.-Jacobiparochie N910 Niezijl Visvliet De Falom N355 Noordhorn de ontgroening, vergrijzing, een fikse financiële crisis. En in Aldtsjerk Grijpskerk Aduard de cafés uit de lijst, gaat een percentage van de opbrengst perStiens N393 Readtsjerk Buitenpost De Westereen Minnertsga Wier Wyns Oentsjerk Mûnein Firdgum Zuidhorn 9 789492 052711 N398 Briltil N383 2020 kwam de coronacrisis er nog eens overheen. Berltsum Twijzelerheide Gytsjerk Gerkesklooster N357 Feanwâlden Stroobos Tzummarum Lutjegast boek naar dat café. Bitgum Oosterbierum Bitgummole Twijzel N358 Den Horn Klooster N356 Niekerk Lidlum Ingelum Noardburgum Sebaldeburen Oldekerk Groningen Ryptsjerk N355 Ried Grutte Wielen Enumatil N393 N384 Augustinusga N355 Hurdegaryp Grootegast Hoogkerk Pietersbierum Sexbierum Boer Menaam Kootstertille Tytsjerk Jistrum Slappeterp Marsum Dongjum Surhuizum Oostwold Peins Doezum N369 Skingen Drogeham Schalsum A31 Een aantal dorpscafés heeft dat niet overleefd, maar verbazing- Wijnaldum Dronryp Burgum Burgumer Lettelbert A31 Mar Zweins Deinum Boerakker Franeker Harkema Kornhorn N390 Herbaijum Surhuisterveen Midlum Blessum N356 Suwâld Sumar Tolbert Boksum Eastermar Opende wekkend veel hebben het hoofd toch boven water kunnen Noordwijk Roderwolde 8 Herbergh Het Wapen van Friesland Harlingen N913 N384 Garyp Niebert Wjelsryp N359 Nietap Hitzum Baaium Boelenslaan N358 Leek N31 De Cocksdorp Diverse café ’s en herbergen in Friesland heten ‘Het Meer mysterieuze voorvallen, felleTz umbranden en hevige Bears De Leien Nuis Houtigehage Peize Wapen van ...’, meestal gevolgd door de naam van seksscènes zorgden voor een zinderende spanning. Winsum De Tike Leons N369 houden. Juist in tijden van nood is het platteland vaak niet voor de plaats of gemeente waarin het etablissement is Net als eerder stond Easterlittens ineens op Wirdum gevestigd. Slechts drie horecagelegenheden durfdenAchlum de kaart. Rottevalle Jorwert N31 Marum het – eeuwen geleden al – aan om zich Het Wapen Spannum Baard Nijega van N3Friesland1 of FryslânKims werdte noemen. Ze staan in Die spanning doet zich nog elk jaar voelen gedurende Roden Altena Sint Nicolaasga, Oentsjerk en Easterlittens. Van deze twee zomerweken. Het fraaie dorpsplein is dan het Easterlittens Drachtstercompagnie Nieuw-Roden Saiterpetten Opeinde drie is de laatste, Herbergh Het Wapen van Friesland decor van het Fries kampioenschap Jeu de Pelote. Net A32 Earnewâld Anno 1511, de grootste waaghals omdat het in als het Friese kaatsen is pelote/pelota in de Middel- Zevenhuizen Arum Sânemar verreweg het kleinste dorp is gevestigd van de drie - eeuwen door Franse monniken als balsport bedacht Oudega één gat te vangen. De veerkracht van de dorpsbewoners is Lollum die het vooraanzicht van hun horecagelegenheid en verspreid. Het wordt in meer dan vijftig landen Iens De Wilp N31 Roderesch Lieveren gemeen hebben: vijf ramen en een deur beneden beoefend maar steeds met andere spelregels,Kûbaard N384 A7 en zes ramen op de verdieping. waardoor internationale ontmoetingen nagenoeg Pingjum • EasterlittensHinnaa (430rd inwoners) Easters zijn uitgesloten. • Herbergh Het Wapen van Friesland: Aldwiid Zurich Britswert Frieschepalen Waaksens uitbaters Jasper Buddelmeijer en Karin Hofma Easterwierrum Toch heeft het café aan wat eigenaar/uitbater Jasper Wommels Wiuwert Drachten Buddelmeijer ‘het mooiste plein van Friesland’ noemt De Friese kaatsers beoefenen het pelote om in ieder Smalle Ee N354 groot. Dat geldt zeker voor de uitbaters van de dorpskroegen.De Koog in de moderne tijd even anders geheten:Witm Hetarsu Wapenm geval wedstrijden met Belgen, Fransen,N359 Spanjaarden Itens De Wilgen Drachten-Azeven Siegerswoude van Barslet. Easterlittens was het belangrijkste decor en Zuid-Amerikanen mogelijk te maken. Easterlittens Op het menu staan onder meer lams- en runderstoof- Raerd De Veenhoop Langelo Easterein Sitebuorster Ie Ureterp voor de NCRV/NTR-dramaserie ‘De Geheimen van spreekt op dit toneel een stevig woordje mee: in 2019 potjes, genoemd naar de legendeRien van het Paaltje van N917 Barslet’, die in 2012 werd uitgezonden. De opnamen in werd het partuur van het dorp Nederlands Easterlittens, dat aan het plein als beeld is te 2010 duurden liefst drie maanden en namen het hele kaatskampioen. bewonderen. Een schoenmakerLyts inew hetierr umdorp, straatarmBoazum Oosterend Burgwerd Kortehemmen dorp over. De serie werd enthousiastA7 ontvangen en Voor Buddelmeijer en zijn partner Karin Hofma zijn omdat de mensen er klompen droegen, vond in zijn Dearsum Poppenwier Boornbergum Bakkeveen Cornwerd Wons Schettens Een noopte het dagblad Trouw zelfs tot de kop ‘Nederlands de peloteweken,Hichtum net als de jaarlijkse kermis met bal droom op instigatie van een Amsterdamse monnik Goëngahuizen Schraard God en de grutters mogen dan verdwenen zijn, het café houdt televisiedrama succesvoller dan ooit’. de drukste periode. De rest van de tijd is de herberg Hidaareend schat bij een paaltje in zijn eigen tuin. Dat kon A32 Reahûs De Waal vooral een restaurant: eten en drinken in een niet goed afl open want ‘zaken zijn net kruiwagens, Tersoal Nij Kornwerderzand Norg Wie herinnert zich niet de bijna bijbelse plaag die nostalgische omgeving met een moderne service. ze staan stil als men ze niet voortduwt’. Het staat Beets A7 Longerhouw Olterterp Barslet treft wanneer de plaatselijke politieman Bjorn Hartwerd geschreven op een wandbord in de gelagkamerN3 van54 Sibrandabuorren Haulerwijk Moonen – de van oorsprong Friese acteur Dragan Sinds 2005Bolsward beschikt het Wapen over een complete dit Wapen van Friesland. N917 Bakema – achter het café zit te roken en er plotseling horecakeuken. En ofschoon masseren en pikeren nog Beetsterzwaag Tirns Scharnegoutum Wijnjewoude Waskemeer Westervelde een vis voor hem neervalt? Een tweede vis slaat in zijn steeds verboden zijn, is het biljart in de ‘Taapkeamer’, Gauw Den Burg Makkum stand. Vaak als de gemeenschappelijke huiskamer van het dorp, gezicht. Dan barst de hemel open enEx kletterenmorra waar de oude muurschildering van het vroegere dorp Goënga Nes A7 duizenden vissen neer op het plein, op verbijsterde opvalt, opgeofferd aan de ruimte voor de etensgasten. Akkrum Nijland Loënga Aldeboarn dorpelingen en dwars doorAlling autoruiten.awier N392 Tjalhuizum Idsegahuizum A7 N918 Oudeschild Tjerkwerd Ysbrechtum Terherne 46 easterlittens Herbergh Het Wapen van Friesland 4747 Haule Piaam N359 Folsgare Wolsum Veenhuizen N381 Snitser Hemrik als enige nog resterende trefpunt van een kleine gemeenschap.Den Sneek Offingawier Mar Tijnje Hoorn Terkaplester 3eproef_Van_Spanga_tot_Moddergat.indd 46-47 14/12/2020 13:37 Snitser Puollen Mar Dedgum Blauwhuis Terwispel Donkerbroek Abbega Lippenhuizen Breezanddijk Parrega Gaast Greonterp Westhem Oosthem Goaiïngarypster Oppenhuizen Puollen IJlst Goingarijp Terkaple 't Horntje Hieslum A32 A7 Gersloot Jubbega Ferwoude Gorredijk Assen Uitwellingerga Akmarijp N919 Hoornsterzwaag Vegelinsoord Tjalleberd Luxwoude N392 N380 Aldegeaster Jutrijp Haskerdijken Luinjeberd Brekken Oudega Oosterwolde Nieuwebrug Terband A7 Sandfirden Fochteloo Snikzwaag Langezwaag Broek Makkinga Bovensmilde Nijhuizum N354 Jonkerslân Workum Ringwiel Idzega Hommerts

Idzegeaster Boornzwaag Poel Heeg De Knipe N351 Ravenswoud Langwarder Gaastmeer Wielen Joure Bontebok Langedijke Grutte Smallebrugge A7 A7 In het boek Van Spanga tot Moddergat zijn 22 van deze dorpscafés Gaastmar Nijehaske Oudehorne Nijeberkoop Langweer Appelscha Dijken Oudehaske Hegemer Haskerhorne Heerenveen A32 Smilde Den Helder Mar Koufurderrige Nieuwehorne N353 It Heidenskip De Kûfurd Katlijk Scharsterbrug Oranjewoud Elsloo N381 Indijk Hindeloopen Woudsend N380 Oldeberkoop Teroele Legemeer Ouwsterhaule A6 in woord en beeld geportretteerd. Ook - als eerbetoon - Mildam Den Nieuweschoot N380 Oosterland Rottum Oudeschoot Oever De Fluezen Ypecolsga Sintjohannesga Ouwster-Nijega Stroe Idskenhuizen N928 Rotsterhaule Sint Zorgvlied N359 Elahuizen Nicolaasga Oldeouwer

N927 Rotstergaast Sleattemer Koudum Nijeholtpade Oranje de cafés die het niet hebben overleefd. Journalist Wio Joustra Mar Rohel Zandhuizen Boijl Hoogersmilde A32 N351 Hippolytushoef Oldeholtwolde Ter Oudega Tjerkgaast Doniaga Idzard Harich N353 Oosterstreek Hijken De Holken Molkwerum Nijeholtwolde Julianadorp Westerland Kolderwolde Balk Sloten N924 Oldeholtpade N354 Tsjûkemar Noordwolde schreef de tekst en fotograaf Anna Huizinga maakte deBreezand foto’s. De Haukes Wijckel Nijelamer De Hoeve Van De Morra Follega Ewijcksluis Stavoren Hemelum Ruigahuizen Vledderveen Warns Grutte Brekken Wolvega Vinkega Oosterzee Geeuwenbrug Delfstrahuizen Oldelamer Sonnega Sondel Echten Echtenerbrug Bakhuizen Anna Paulowna N359 Eesterga Beilen Rijs Oldetrijne Wapse Vledder A6 Wilhelminaoord Diever A32 Steggerda Eemster 50 easterlittens Herbergh Het Wapen van Friesland Mirns Nijemirdumeasterlittens Herbergh Het Wapen van Friesland 51 Dieverbrug Munnekeburen Wieringerwerf Oudemirdum Peperga Frederiksoord Slootdorp De Blesse Lemmer N351 1 Spanga Café De Veehandel 3eproef_Van_Spanga_tot_Moddergat.inddKrei le 50-51roord 14/12/2020 13:38 Bantega Langelille Nijetrijne Nijensleek Dwingeloo 't Zand Wieringerwaard Oudesluis Nieuwesluis Scherpenzeel Blesdijke Eesveen Lhee Willemsoord Wapserveen Spier Oldemarkt Wijster 2 Bakhuizen Café Licorne Spanga Witte Paarden Middenmeer Ossenzijl Slijkenburg Rutten Basse Schagerbrug Steenwijkerwold

Kallenkote Café-restaurant Op Warns Kolhorn 3 Warns Uffelte Kuinre Schagen U kunt nu intekenen op het boek. Het verschijnt zodra Steenwijk Barsingerhorn Ansen

Havelterberg Darp Pesse Sint Onna Havelte 4 Blauhûs Café De Freonskip Maarten Haringhuizen Lutjewinkel Bant Blankenham Ruinen er 200Medemblik intekeningen binnen zijn. De prijs van het boekCreil Opperdoes Scheerwolde Stroet 0 2.5 5 7.5 km Winkel 5 Nylân Eetcafé De Herberch fan Nylân is € 19,90. OmdatAndijk de cafés zelf dicht zijn, is het alleen 6 Boazum Café De Boazummer Mjitte mogelijk om on-line in te tekenen via www.teken-in.nl* 7 Easterein Café-restaurant Bergsma Easterein 8 Easterlittens Herbergh Het Wapen van Friesland Een aantal cafés uit het boek is afhaalpunt voor het 9 Baard Café Baard boek. Als u aangeeft dat u het boek geleverd wilt 10 Jorwert Café Het Wapen van hebben via een van die cafés, gaat een deel van de 11 Tijnje Theeschenkerij Ulesprong opbrengst per boek naar dat café. 12 Terwispel Café Spaltenbrêge 13 Makkinga Café Ús Mem 14 Fochteloo Café ’t Korhoen 15 Waskemeer Café De Herberg Teken nu in 16 Frieschepalen Ma Kelly’s Muziek Café Omvang: 120 pagina’s 17 Feanwâldsterwâl Hotel-eetcafé ’t Dûke-Lûk Uitvoering: hardcover, fullcolour 18 Mûnein Café ’t Mounehoekje Formaat: 28 x 21 cm liggend 19 De drie Gemeenten Prijs: € 19,90 20 Oudebildtzijl Eetcafé Het Graauwe Paard 21 Ferwert Café It Hoekje www.teken-in.nl 22 Paesens-Moddergat Café De Zwarte Arend

Zuiderbolwerk 77 * U betaalt pas na levering van het boek. De intekenactie 9101 NE Dokkum wordt gesloten als er 200 intekeningen binnen zijn. Bij levering via de post komen er €1,95 verzendkosten bij. www.wijdemeer.nl