PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA GMINY STRZEGOM STRZEGOM, 2004 R. PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA GMINY STRZEGOM 1 WAMECO S.C. Ryszard Szpadt, Szczepaniak Włodzimierz Leibniz-Lubieniecki Wydawnictwo Prawnicze Opracował zespół w składzie: dr hab. inż. Włodzimierz SZCZEPANIAK dr inż. Maciej CZEMARMAZOWICZ dr inż. Ryszard SZPADT mgr Wiktor LUBIENIECKI mgr inż. Wojciech GÓRNIKOWSKI mgr inż. Kornelia KACPERCZYK mgr inż. Daniel KONOPACKI mgr inż. Artur KUBICZEK mgr inż. Małgorzata MIKUŁA mgr inż. Piotr STEFAŃCZYK mgr inż. Agnieszka WOJCIECHOWSKA-ŚWIERGOŃ mgr Kornelia WOLDAN mgr inż. Monika ŻURAŃSKA BMT Polska Sp. z o.o. ul. Sochaczewska 8, 53-133 Wrocław biuro: ul. Mennicza 13 tel./fax: (071) 343-58-95, 343-59-81 e-mail: [email protected] PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA GMINY STRZEGOM 2 SPIS TREŚCI: 1 WSTĘP 5 1.1 Cel opracowania programu 5 1.2 Zakres opracowania 6 1.3 Metodyka opracowania 6 2 UWARUNKOWANIA PRAWNE 8 2.1 Wstęp 8 2.2 Obowiązki gmin i powiatów w zakresie ochrony środowiska i gospodarki odpadami 10 2.3 Zapewnienie przestrzegania Prawa ochrony środowiska 11 2.4 Ochrona powietrza 13 2.5 Ochrona wód 15 2.6 Gospodarowanie odpadami 19 2.7 Ochrona powierzchni ziemi 22 2.8 Ochrona przed hałasem i wibracjami 24 2.9 Ochrona przed polami elektromagnetycznymi 25 2.10 Ochrona kopalin 26 2.11 Ochrona zwierząt i roślin 27 2.11.1 Ochrona zwierząt 27 2.11.2 Ochrona roślin 30 2.12 Właściwość oraganów powiatu i organów gmin, w zakresie stanowienia i stosowania prawa ochrony środowiska 32 3 MIASTO I GMINA STRZEGOM [3÷6] 38 3.1 Położenie 38 3.2 Charakterystyka strzegomia i okolic 38 3.3 podział administracyjny 41 3.4 Rolnictwo 42 3.5 Przemysł 43 3.6 Infrastruktura techniczna 47 3.6.1 Komunikacja 47 3.6.2 Telekomunikacja 47 3.6.3 Zaopatrzenie w energię elektryczną [7] 47 3.6.4 System ciepłowniczy miasta i gminy [4,7] 48 3.6.5 System gazowniczy miasta i gminy [7] 48 3.6.6 Wodociągi i kanalizacja [4] 49 3.7 Gospodarowanie odpadami 50 3.8 Infrastruktura społeczna 50 3.9 Najważniejsze zabytki [4] 50 3.10 Nakłady inwestycyjne na ochronę środowiska [6] 52 4 CHARAKTERYSTYKA I OCENA AKTUALNEGO STANU ŚRODOWISKA [1,4,6,8] 53 4.1 Budowa geologiczna i bogactwa naturalne 53 4.1.1 Rekultywacja wyrobisk poeksploatacyjnych 54 4.2 Gleby 54 4.2.1 Charakterystyka gleb 55 4.3 Środowisko przyrodnicze 55 4.3.1 Lasy 56 4.3.2 Łowiectwo 58 4.3.3 Obszary chronione 58 4.4 Gospodarka wodno-ściekowa i zasoby wód 59 4.4.1 Wstęp 59 4.4.2 Regulacje prawne 59 4.4.3 Gospodarka wodno-ściekowa 61 4.4.3.1 Zaopatrzenie w wodę 61 4.4.3.2 Odprowadzanie ścieków 62 4.4.3.3 Gospodarka wodno-ściekowa gminy Strzegom 63 4.4.4 Oczyszczalnie ścieków 67 4.4.5 Wody powierzchniowe 70 4.4.5.1 Wody powierzchniowe w gminie Strzegom 70 4.4.5.2 Wody opadowe 73 4.4.5.3 Zbiorniki retencyjne 74 4.4.5.4 Ochrona przeciwpowodziowa 74 4.4.5.5 Mała retencja 75 4.4.5.6 Podsumowanie 76 4.4.6 Wody podziemne 76 4.4.6.1 Monitoring jakości wód podziemnych 76 4.4.6.2 Wody podziemne w powiecie świdnickim 78 4.4.6.3 Podsumowanie 79 4.4.7 Wnioski 79 4.5 Powietrze 80 4.5.1 Stan czystości powietrza na terenie powiatu świdnickiego 80 4.5.1.1 Dwutlenek siarki 80 4.5.1.2 Dwutlenek azotu 81 4.5.1.3 Pył zawieszony PM10 81 4.5.1.4 Tlenek węgla 82 4.5.1.5 Ołów 82 4.5.1.6 Podsumowanie 82 BMT Polska Sp. z o.o. ul. Sochaczewska 8, 53-133 Wrocław biuro: ul. Mennicza 13 tel./fax: (071) 343-58-95, 343-59-81 e-mail: [email protected] PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA GMINY STRZEGOM 3 4.5.2 Struktura emisji zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego w gminie Strzegom 83 4.5.2.1 Energetyczne spalanie paliw i emisja zanieczyszczeń podstawowych 83 4.5.2.2 Procesy przemysłowe (emisja związków organicznych) 84 4.5.2.3 Transport drogowy 84 4.5.2.4 Inne źródła 85 4.5.3 Podsumowanie 85 4.6 Hałas 86 4.6.1 Wstęp 86 4.6.2 Klimat akustyczny 86 4.6.3 Uwarunkowania prawne 87 4.6.3.1 Dopuszczalny poziom hałasu 87 4.6.3.2 Pomiary hałasu 89 4.6.4 Hałas komunikacyjny 90 4.6.4.1 Wprowadzenie 90 4.6.4.2 Opis stanu istniejącego 91 4.6.5 Hałas kolejowy 93 4.6.6 Hałas lotniczy 93 4.6.7 Jednostki pływające 93 4.6.8 Hałas przemysłowy 94 4.6.8.1 Wnioski 94 4.7 Gospodarka odpadami 95 4.8 Pola elektromagnetyczne 95 5 PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA GMINY STRZEGOM - PERSPEKTYWY KRÓTKO- I DŁUGOTERMINOWE 99 5.1 Wstęp [9] 99 5.2 Program ochrony powierzchni ziemi, gleb i kopalin 99 5.2.1 Ochrona gleb 99 5.2.2 Ochrona zasobów kopalin 101 5.3 Ochrona przyrody i krajobrazu 102 5.4 Ochrona wód powierzchniowych i podziemnych 104 5.4.1 Ochrona wód oraz poprawa ich jakości 104 5.4.2 Program ochrony wód powierzchniowych podziemnych dla gminy strzegom 106 5.5 Ochrona powietrza atmosferycznego 107 5.5.1 Ograniczanie emisji zanieczyszczeń z niskich źródeł emisji 107 5.5.2 Ograniczanie emisji zanieczyszczeń z zakładów przemysłowych 107 5.5.3 Ograniczanie emisji zanieczyszczeń ze źródeł komunikacyjnych 108 5.5.4 Ograniczanie emisji niezorganizowanej 108 5.5.5 Cele krótko– i długoterminowe 108 5.6 Program ochrony środowiska przed hałasem 109 5.6.1 Ograniczenie emisji hałasu do środowiska 110 5.6.1.1 Hałas przemysłowy 110 5.6.1.2 Hałas drogowy 110 5.6.1.3 Hałas kolejowy 110 5.6.2 Program dla gminy strzegom 110 5.7 Monitoring środowiska 111 5.8 Edukacja ekologiczna 112 5.9 Strategia realizacji 114 5.10 Zgodność z dokumentami 115 5.10.1 Wykaz limitów krajowych ujętych w ii polityce ekologicznej państwa 115 5.10.2 Kierunku strategii rozwoju gminy strzegom [10] 115 5.10.3 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy strzegom [11] 117 5.10.3.1 Kierunki ochrony i odnowy zasobów środowiska przyrodniczego 117 5.10.3.2 Kierunki rozwoju i modernizacji systemu komunikacji i infrastruktury techncznej 119 6 ŚRODKI NIEZBĘDNE DO OSIĄGNIĘCIA CELÓW, W TYM MECHANIZMY PRAWNO – EKONOMICZNE I ŚRODKI FINANSOWE 121 6.1 Źródła finansowania zadań z uwzględnieniem mechanizmów prawno – ekonomicznych 121 6.1.1 Środki publiczne 121 6.1.2 Środki niepubliczne (prywatne) 122 6.1.2.1 Kredyty 122 6.1.2.2 Kredyty komercyjne (denominowane w walutach obcych) 122 6.1.2.3 Kredyty komercyjne i preferencyjne udzielane w walucie polskiej 124 6.1.2.4 Pożyczki 124 6.1.2.5 Obligacje 125 6.1.2.6 Leasing 126 6.1.3 Środki publiczno - prywatne 127 6.2 Pozyskiwanie środków finansowych 128 6.2.1 Środki publiczne 128 6.2.1.1 Środki własne gminy i powiatu 128 6.2.1.2 Dotacje 129 6.2.2 Środki niepubliczne (w tym środki pozabudżetowych instytucji publicznych) 129 6.2.2.1 Fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej 129 6.2.2.2 Banki 131 6.2.2.3 Towarzystwa i inne instytucje leasingowe 132 6.2.2.4 Fundacje, agencje i programy pomocowe 133 6.2.2.5 Fundusze akcesyjne, strukturalne, programy ramowe i operacyjne 136 6.3 Środki w dyspozycji gmin 139 6.3.1 Środki finansowe w dyspozycji gminy Strzegom 140 BMT Polska Sp. z o.o. ul. Sochaczewska 8, 53-133 Wrocław biuro: ul. Mennicza 13 tel./fax: (071) 343-58-95, 343-59-81 e-mail: [email protected] PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA GMINY STRZEGOM 4 SPIS TABEL: Tabela 1. Struktura demograficzna ludności gminy Stzregom (2003 r.) ____________________________________________42 Tabela 2. Struktura gospodarstw rolnych ___________________________________________________________________43 Tabela 3. Struktura użytków rolnych _______________________________________________________________________43 Tabela 4. Struktura zatrudnienia w gminie Strzegom __________________________________________________________46 Tabela 5. Ilość podmiotów gospodarki narodowej zarejestrowanych w KRUPSN REGON w gminie Strzegom _____________46 Tabela 6. Ilość podmiotów gospodarki narodowej zarejestrowanych w KRUPSN REGON w rozbiciu na sekcje gospodarki narodowej w gminie Strzegom ___________________________________________________________________46 Tabela 7. Pomniki przyrody w gminie Strzegom ______________________________________________________________59 Tabela 8. Ścieki przemysłowe i komunalne odprowadzane do wód powierzchniowych lub do ziemi z terenu województwa dolnośląskiego (wg danych Wojewódzkiego Urzędu Statystycznego) _____________________________________63 Tabela 9. Zużycie wody w gminie Strzegom _________________________________________________________________66 Tabela 10. Oczyszczalnie komunalne na terenie powiatu świdnickiego wg danych GUS za 2002 rok ____________________68 Tabela 11. Ilość oczyszczanych ścieków w oczyszczalniach ścieków _____________________________________________70 Tabela 12. Ocena stanu czystości wód Strzegomki, ujścia Czyżynki i ujścia Pełcznicy________________________________72 Tabela 13. Wykaz rzek i potoków przepływających przez teren miasta i gminy Strzegom______________________________73 Tabela 14. Zatwierdzone zasoby wód podziemnych województwa dolnośląskiego (stan na dzień 01.01.2000 r.) ___________77 Tabela 15. Jakość wód podziemnych w sieci krajowej w latach 1991–2002 ________________________________________78 Tabela 16. Jakość wód podziemnych w sieci wojewódzkiej w 2002 roku___________________________________________78 Tabela 17. Klasyfikacja wód podziemnych w 2002 roku – sieć krajowa, powiat świdnicki ______________________________78 Tabela 18. Klasyfikacja wód podziemnych w 2002 roku – sieć wojewódzka, powiat świdnicki __________________________79 Tabela 19. Wyniki pomiarów stężeń dwutlenku siarki w stałych stacjach pomiarowych na terenie powiatu świdnickiego (µg/m3) ____________________________________________________________________________________________80 Tabela 20. Wyniki pomiarów stężeń dwutlenku siarki na terenie powiatu świdnickiego – pomiary pasywne (µg/m3) _________80 Tabela 21. Wyniki pomiarów stężeń dwutlenku azotu w stałych stacjach pomiarowych na terenie powiatu świdnickiego _____81 Tabela 22. Wyniki pomiarów stężeń dwutlenku azotu w stałych stacjach pomiarowych na terenie powiatu świdnickiego – pomiary pasywne µg/m3 ________________________________________________________________________81 Tabela 23. Stężenia pyłu zawieszonego PM10 w powietrzu oznaczonego metodą BS mierzone na terenie powiatu świdnickiego [µg/m3] ______________________________________________________________________________________82 Tabela 24.