Hareid kommune 2020 Møre og Romsdal fylkeskommune Stab for strategi og styring desember 2020 Innhald/tema: Demografi Folkehelse, barnehage og sjukeheim • Folketal, folketalsvekst og innvandring • Bruttoinntekt, utdanningsnivå og barnehage Næringsstruktur og sysselsetting Bustadar og hushald • Sysselsetting, pendling og næringsstruktur • Bustadar, hushald og bustadbygging Vidaregåande utdanning Kommunal planlegging • Elev- og gjennomføringsstatistikk • Tal på oppstartsvarsel for plansaker Kommunebeskriving Demografi I januar 2019 var folketalet i Hareid 5 155, det er ei endring på 5 personar (0,1 prosent) frå året før. Folketalsutviklinga er resultatet av fødselsoverskot pluss nettoflytting. Desse komponentane kan vi bryte ned for å forstå utviklinga enda betre. Fødselsoverskotet er talet på fødde eit år minus talet dødde same år. I 2018 blei det fødd 48 barn samstundes som det dødde 51 personar i befolkninga. Det gav eit fødselsoverskot på -3. I 2017 var talet på fødde 63, døde 47 og fødselsoverskotet 16. Fødselstala er låge både regionalt og nasjonalt, og det er svært få kommunar kor fødselstala er høge nok til å oppretthalde befolkningsstorleiken utan tilflytting eller innvandring. Forutan fødselsoverskotet er det innanlandskflytting og innvandring som vil avgjere om ein kommune opplev vekst eller nedgang. For fylket samla er den innanlandske nettoflyttinga negativ, med eit flyttetap på kring 1000 personar årleg i tidsperioden sida 2012. Av det flyttetapet utgjer om lag 60 prosent personar som tidligare har innvandra til fylket. Den innanlandske nettoflyttinga for kommunen var i 2018 på -27 personar. Det er høgare enn året før, med ei endring på 41 personar. Nettoinnvandringa har vore årsaken til den gode folketalsutviklinga fylket har vore gjennom det siste tiåret. Her har særleg arbeidsinnvandringa vore avgjerande. No er talet innvandrarar til fylket lågare enn tidligare. Talet som utvandrar har auka dei seinare åra som ei følgje av nedturen i oljerelaterte næringar, men det kan sjå ut som det no har snudd. Nettoinnvandringa til Hareid var på 35 personar. Det er 18 personar høgare enn året før. Det siste tiåret har folketalet i kommunen auka med 338 personar, som er ei endring på 7,0 prosent. Av dei 35 kommunane i fylket kjem kommunen på 11. plass i befolkningsutvikling i perioden. Folketalsutviklinga handlar om meir enn berre vekst eller nedgang i folketalet. Samansetninga av befolkninga er svært viktig for utviklinga, og ikkje minst for korleis det offentlege skal dimensjonere sitt tenestetilbod. Per 1. januar 2019 hadde kommunen 1 299 barn og unge under 20 år, noko som tilsvarar 25,2 prosent av befolkninga. Talet på personar 67 år og eldre i befolkninga var 810 og utgjer 15,7 prosent. For fylket er delen barn og unge på 23,9 prosent, medan andelen eldre er 16,9 prosent. Talet kvinner per 100 menn i aldersgruppa 20-39 år har vore lågt i Møre og Romsdal samanlikna med dei andre fylka i lengre tid. I 2019 er det 90,7 kvinner i aldersgruppa 30 til 39 år per 100 menn i Møre og Romsdal, medan det i Hareid er 88,2. Hareid kommune Kjelde: SSB Kommunebeskriving Utdanning Den nasjonale utviklinga er at stadig fleire tek høgare og lengre utdanningar, og kvinnar i særleg grad. Utdanningsnivået i befolkninga viser kor mange som har kva som deira høgaste fullførte utdanning. På landsbasis har 26,2 prosent av befolkninga grunnskole som høgaste utdanning, 40,3 prosent har vidaregåande skule eller fagskule, 23,7 prosent kort høgare utdanning (inntil 4 år) og 9,7 prosent har lang høgare utdanning (4 år eller meir). I Hareid er fordelinga 28,6 prosent med grunnskole, 47,6 prosent med vidaregåande skule eller fagskule, 20,0 prosent med kort høgare utdanning og 3,8 prosent med lang høgare utdanning. Dei siste ti åra har utviklinga vore -5,6 prosentpoeng for grunnskuleutdanning, -1,4 prosentpoeng for utdanning frå vidaregåande skule og fagskule, 5,4 prosentpoeng for kort høgare utdanning (inntil 4 år) og 1,7 prosentpoeng for lang høgare utdanning (4 år eller meir). I Møre og Romsdal er det fleire som veljar yrkesfaglege enn studiespesialiserande studieretningar når dei startar på vidaregåande skule. Av 2012-kullet i fylket gjennomførte 63,4 prosent av dei som starta på yrkesfag utdanninga si, medan 90,1 prosent av dei som starta på studiespesialiserande studiar same år gjennomførte den. Inntekt Inntekt er eit viktig tema knytt til levekår. Ofte nyttar ein median som sentralitetsmål når ein ser på inntektsstatistikk. Median er midtverdien i talrekke som er rangert (summen av dei to delt på to om det er partal). På denne måten blir ikkje sentralitetsmålet påverka av ekstremverdiar på same måte som gjennomsnitt kan bli. I 2017 var brutto medianinntekt i Hareid 366 700 kroner. Brutto medianinntekt i Møre og Romsdal var 378 000 i 2017, opp 7 400 kroner frå 2016 (370 600 kroner). I Noreg var den 389 300 kroner i 2017 og 380 200 kroner i 2016, ei endring på 9 100 kroner. Sysselsetting Folketalsutviklinga i Møre og Romsdal er sterkt knytt til utviklinga i arbeidsmarknaden. Den sterke folketalsauka som fylket har opplevd har vore eit resultat av arbeidsinnvandring, samstundes som vi i liten grad ser tilflytting til stader som ikkje har hatt eit arbeidsmarknad med god utvikling. I Hareid var det i alt 1 924 sysselsette som hadde arbeidsstaden sin i 2018. Endringa i perioden 2008 til 2018 var på -11,0 prosent. Det er den 31 sterkaste utviklinga av dei 35 kommunane i fylket. Av dei sysselsette i kommunen arbeider høvesvis 41 i jordbruk, skogbruk og fiske, 662 i sekundærnæringar, 521 i sørvisnæringar, 105 i off.adm., forsvar og sosialforsikring, 142 i undervisning, 401 i helse- og sosialtenester og 42 i personleg tenesteyting. Merknad til sysselsettingstala: I den registerbaserte sysselsettingsstatistikken til SSB har ein stor del av dei tilsette ved NTNU Ålesund fått arbeidssted i Trondheim i 2017. Anslagsvis er det om lag 250 personar som er omfatta av denne feilen. Dette medfører at sysselsettingstala, særleg innan utdanning i statleg sektor, er underrapporterte for 2017 – både for Ålesund og fylket samla. I tillegg til å påverke talet på og utviklinga i sysselsettinga frå 2016 til 2017 og 2017 til 2018, påverkar dette også pendlarstatistikken. Hareid kommune Kjelde: SSB Demografi Hareid kommune Kjelde: SSB Demografi Folketalsutvikling per grunnkrets 2015 til 2020 Hareid kommune Kjelde: SSB Demografi Folketal per grunnkrets 1. januar 2020 80 år eller 0-5 år 6-15 år 16-19 år 20-24 år 25-29 år 30-49 år 50-59 år 60-66 år 67-69 år 70-79 år eldre I alt 15170101 Liavågen 50 84 32 44 38 161 78 40 18 45 19 609 15170102 Hjørungnes-Åsen-Overå 10 27 6 13 7 39 23 17 3 16 10 171 15170103 Øvrelid-Alme 12 17 7 10 12 38 25 16 4 10 8 159 15170201 Plassane 3 6 0 3 0 8 0 4 3 6 3 36 15170202 Brubakken 39 55 30 40 40 116 66 24 13 20 13 456 15170203 Indre Hareid 39 57 30 21 32 147 52 30 16 36 17 477 15170204 Ytre Hareid 60 158 46 56 69 310 128 81 45 107 100 1 160 15170205 Korsnes-Håbakk 27 56 14 18 24 111 60 40 16 44 26 436 15170206 Holstad-Gjerde 3 7 3 5 3 8 13 6 0 6 5 59 15170207 Grimstad 9 14 7 8 3 29 8 9 0 7 3 97 15170208 Brandal-Indredal 23 25 11 18 4 62 32 14 5 8 6 208 15170209 Brandal-Kvitnes 10 23 9 10 9 41 14 22 7 17 3 165 15170301 Snipsøyrdalen 16 24 8 12 7 42 28 24 3 17 12 193 15170302 Røyset 10 10 6 6 3 37 12 17 10 9 0 120 15170303 Rise 6 10 4 0 3 23 7 0 0 8 9 70 15170304 Bigset 34 61 14 20 26 103 43 49 24 36 3 413 15170305 Bjåstad 10 7 3 8 13 30 17 24 3 12 0 127 15170306 Geilane 20 25 14 15 8 45 34 20 6 14 9 210 15179999 Uoppgitt grunnkrets 0 0 0 3 0 7 0 0 0 0 0 10 I alt 381 666 244 310 301 1 357 640 437 176 418 246 5 176 Hareid kommune Kjelde: SSB Demografi Hareid, folketalsutvikling, 2005-2020 6 000 5 000 4 000 3 000 Tal personar 2 000 1 000 0 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 Befolkning utan innvandrarar Innvandrarar Hareid kommune Kjelde: SSB Demografi Hareid kommune SSB sitt framskrivingsalternativ MMMM (hovudalternativ) ligg til grunn for framskrivingane. Kjelde: SSB Demografi Folketalsvekst etter type, 2005-2019 150 100 50 Tal personar 0 -50 -100 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 Fødselsoverskot 18 -11 -1 37 26 8 44 18 11 28 36 13 16 -3 12 Nettoinnvandring -12 22 39 63 52 90 73 59 14 15 88 47 17 35 18 Nettoinnflyttting, innanlands -32 27 28 -18 -36 -25 -49 -20 -61 1 -1 -64 -68 -27 -10 Folkevekst -21 38 66 76 42 73 68 57 -36 44 124 -4 -35 5 20 Hareid kommune Kjelde: SSB Demografi Hareid kommune Hareid Tal personar 100 -20 20 40 60 80 0 1960 1961 1962 1963 1964 1965 1966 1967 1968 1969 1970 1971 til 1960 2019. frå Fødselsoverskot, 1972 1973 1974 Fødselsoverskot 1975 1976 1977 1978 1979 1980 1981 1982 1983 1984 1985 Tal levandefødde Tal 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 Tal døde Tal 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 Kjelde: SSB Demografi Hareid kommune Hareid Del fødslar av folketal 0,0 0,0 % 0,5 % 1,0 % 1,5 % 2,0 % 2,5 % 1980 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 Relativ del fødde av folketalet av del fødde Relativ 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 Kjelde: SSB Demografi Folketalspyramide år 2020 og 2035 100 år eller eldre 0 0 95-99 år -8 0 90-94 år -35 16 85-89 år -47 26 80-84 år -66 50 75-79 år -89 75 70-74 år -125 125 65-69 år -125 162 60-64 år -152 176 55-59 år -163 148 50-54 år -154 176 45-49 år -165 161 40-44 år -158 178 35-39 år -152 186 30-34 år -176 180 25-29 år -143 161 20-24 år -154 153 15-19 år -159 155 10-14 år -156 173 5-9 år -152 180 0-4 år -154 161 200 150 100 50 0 50 100 150 200 250 Tal personar Kvinner 2020 Menn 2020 Kvinner 2035 Menn 2035 Hareid kommune SSB sitt framskrivingsalternativ MMMM (hovudalternativ) ligg til grunn for framskrivingane.