Bul. Shk. Gjeol. 2/2013
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Buletini i Shkencave Gjeologjike 2/2013 Buletin of Geological Sciences Buletini i Shkencave Gjeologjike 2/2013 Buletin of Geological Sciences REDAKSIA : Prof. Dr. Adil Neziraj-Kryeredaktor Prof. Dr. Arjan Beqiraj-Anetar Dr. Arben Pambuku-Anetar Ing. Abedin Xhomo-Anetar Prof. Dr. Aleks Vranai-Anetar Prof. Dr. Ilia Fili-Anetar Ass. Prof. Dr. Kujtim Onuzi-Anetar Ing. Sokol Marku-Redaktor Pergjegjes ISSN 0254-5276 Buletini i Shkencave Gjeologjike 2/2013 Buletin of Geological Sciences Veçoritë e mardhënieve mes shkëmbinjve ofiolitikë dhe depozitimeve sedimentare në rajonin Kaftallë-Gomsiqe-Dushk (Shqipëria veriperëndimore) [Features of relations between ophiolitic rocks and sedimentary deposits in the region Kaftallë-Gomsiqe-Dushk (northwestern Albania)] Viktor Doda, Gjon Kaza, Kristina Gjeçi, Sokol Marku ........ 5 [11] Veçoritë litofaciale të depozitimeve tavanore të basenit qymyror të Kosovës [Litho facial features of the upper depositions of coal basin of Kosovo] Agim Ymeri, Çerçiz Durmishi, Sabit Klinaku ....................... 13[26] Pelasgiella Nov. Gen. dhe disa lloje të reja Nerineidësh (Gastropoda) Nga Kretaku i poshtëm i zonës Mirdita [Pelasgiella nov. gen. and some nerineid’s new species (Gastropoda) from the Creaceous deposits of the Mirdita Zone, Albania] Luftulla H. Peza ............................................................................................... 29[39] Bul. Shk. Gjeol. (Nr. 2/2013), 5-12 Veçoritë e mardhënieve mes shkëmbinjve ofiolitikë dhe depozitimeve sedimentare në rajonin Kaftallë-Gomsiqe-Dushk (Shqipëria veriperëndimore) Viktor Doda**, Gjon Kaza**, Kristina Gjeçi**, Sokol Marku* Abstrakt. cilat janë të paraqitura pjesësrisht në këtë artikull. ë brezin perendimor të ofioliteve të Nzones Mirdita në përgjithësi, fenomenet gjeologjike, të cilat vrojtohen në kontaktin e Ndërtimi gjeologjik dhe formacionet kësaj zone me zonën tektonike Krastë-Cukal, shkëmbore të zonës Kaftallë-Gomsiqe- por edhe të atyre brenda vetë zonës tektonike Dush. Mirdita, pranë kontaktit të saj me zonën Krasta, interpretohen në menyra të ndryshme, që Zona ndërtohet kryesisht nga shkëmbinj shpesh nuk perputhen me të dhënat e vrojtuara ofiolitikë të cilët i përkasin brezit perendimor në terren. të zonës tektonike Mirdita duke filluar Zona për të cilën po shprehemi, është ajo Kaftallë- nga shkëmbinjtë ultrabazikë, gabrorë dhe Gomsiqe, në drejtim të fshatit Dush. Mardhëniet shkëmbinjtë vullkanik, por takohen dhe ndërmjet formacioneve shkëmbore të kësaj zone, shkëmbinj ultramafikë që u përkasin të masivëve shkëmbinj sedimentarë, si rreshpe argjilo- të Gomsiqes dhe Pukës, dhe melanzhit “bloqe silicore, blloqe masive dhe shtresore të në matriks” të Jurasikut të sipërm. Disa punime gëlqerorve të moshës Triasik i mesëm (T2), e që janë përmbledhur dhe paraqitur më pas Trias i mesëm-Jurasik i poshtëm (T3-J1) si dhe në Hartën Gjeologjike të Shqipërisë të shkallës formime te melanzhit “blloqe në matriks” 1:200 000, viti 2002, formimet e melanzhit të Jurasikut të sipërm (J3). “blloqe në matriks”, që zbulohen në këte zone, i sheh të poshtështruara tektonikisht, nën masivët Shkëmbinjtë ultrabazikë: Ndërtojnë pjesën ofiolitikë të Gomsiqes dhe Pukës, pra dalja e tyre perendimore të masivit të Pukës dhe në sipërfaqe midis këtyre dy masiveve, bazuar në ate hartë përfaqëson një dritare tektonike. masivin e Gomsiqes, të cilët bëjnë pjesë në brezin perendimor të ofioliteve të zonës Fjalë kyçe: Lercolite, “blloqe në matriks”, masivi tektonike Mirdita. Përbërësit kryesorë të i Pukës, masivi i Gomsiqes, tektonikë, dritare këtyre shkëmbinjve janë lercolite, lercolite tektonike, horst, graben. plagjiklazike, lercolite të serpenitizuara me ndërthurje të rralla dunitesh e harcburgitesh. Hyrje Megjithëse të dy masivet i përkasin brezit perendimore të ofioliteve, në masivin Gjatë viteve 2010, 2011 e veçanërisht gjatë e Pukës vërehet një prani më e madhe vitit 2012, në kuadër të studimeve regjionale e harcburgiteve në krahasim me atë të në këtë zonë e më gjerë, u kryen vrojtime Gomsiqes, ndërsa prania e lercoliteve është dhe marshuta gjeologjike në zonën Kaftallë- dominuese në të dy masivet. Mardhëniet Gomsiqe-Dush, të cilat paten shpërndarje e këtyre shkëmbinjve në këtë zonë janë në të gjithë zonën, me drejtime Jug-Veri tektonike me shkëmbinjtë rrethues. dhe Lindje-Perëndim. Qëllimi i tyre ishte vëzhgimi i kujdesëshëm i mardhënieve midis Shkëmbinjtë gabrorë: takohen në llojeve shkëmbore, kqyrjen e tektonikës në Korthpulë, si pjesë përbërse e masivit të të gjithë elementet e saj, duke i ballafaquar Pukës. Dallohen mjaft mire prej perberjes ato me konfigurimin e terrenit. Studimi u dhe ngjyrës. Ndërtohen nga plagjioklazi shoqërua me prerje e skica të ndryshme, në në sasi të lartë dhe pirokseni, ngjyra e tyre shërbim të qëllimit të studimeve, skica të është e bardhë me nuancë të grisë. Nga *Instituti i Gjeoshkencave, Energjisë, Ujit dhe Mjedisit, Tiranë **Shërbimi Gjeologjik Shqiptar 5 Doda V., Kaza Gj., Gjeçi K., Marku S. Figura 1. Harta gjeologjike e zones veriperendimore e ofioliteve (sipas SHGJSH etj. 2002) Figure 1. Geological map of northwest part of Albanian ophiolites. (according to SHGJSH etj. 2002) Foto 1. Kontakti tektonik i masivit ofiolitik të Pukës me melanzhin “blloqe në matriks”. Photo 1. The tectonic contact between Puka ophiolitic massif and mélange “blocks in matrix”. 6 Veçoritë e mardhënieve mes shkëmbinjve ofiolitikë dhe depozitimeve sedimentare në rajonin Kaftallë-Gomsiqe-Dushk (Shqipëria veriperëndimore) prania e lartë e plagjeoklazit dhe alterimi të masivit të Pukës dhe, në brendësi të i tyre janë formuar kaolinat e Korthpules formimeve sedimentare të zonës (fig. 3). të cilat dallohen shumë mirë në terren. Ato ndërtohen nga alternim shtresash të Kontakte i kaolinave me shkëmbinjtë holla me trashësi 3-5-10 centimetra rrallë rrethues, kryesisht me ata ultrabazikë të edhe më të trasha të përbëra nga argjila, masivit të Pukës është tektonik. silicorë e ranoro-silicorë me ngjyrë kafe të Shkëmbinjtë vullkanogjenë, përfaqësohen errët në të kuqërremtë, te shtresezuara nga bazalte të brezit perendimor të ofioliteve, dhe të rreshpëzuara. Rreshpe te tilla pak të kloritizuara e karbonatizuara, shumë takohen edhe në brezin perendimor të të epidotizuara. Përhapen në pjesën e Kçires serisë vullkanogjeno-sedimentare të cilat dhe më në veri në Dedaj, Pukë e Kabash. nderthuren me derdhjet vullkanogjene si Copra me madhësi të ndryshme të këtyre në brezin perendimor Porav-Rubik dhe në shkëmbinjve takohen në zonë edhe brenda brezin lindor Gjegjan-Arrëmollë. Mosha e melanzhit me matriks argjilor. tyre është triasike. Në jug, (Mnelë) dhe ne veri, (Karmë) të masivit ultrabazik të Gomsiqes takohen B) Shkëmbinjtë karbonatikë të Triasikut të shkembinj vullkanogjeno-sedimentare mesëm (T2), dhe Triasit të mesëm-Jurasikut të T2-J1 që janë pjesë përbërëse e brezit të poshtëm (T3-J1), perendimor me të njëjtin emër, të serisë Takohen të ndërthurura me rreshpet argjilo- vullullkanogjene-sedimentare të zones silicore, si dhe brenda melanzhit me matriks tektonike Mirdita. argjilor si në zonën e Kaftallës dhe më në Foto 2. Kontakti tektonik i shkëmbinjve ultrabazikeve (majtas) me melanzhin “blloqe në matriks” (djathtas). Photo 2. Tectonic contact between ultrabasic rocks (left) and mélange “blocks in matrix” (right). veri në pjesën Gomsiqe-Qerret i Madh e Shkëmbinjtë sedimentare: me ne veri deri ne Koman. Këto gelqeror janë në përgjithësi masivë me ngjyrë gri A) Rreshpet argjilo-silicore. në të zbardhur, me nuanca të kuqerremta Takohen në zonën e Kaftallës, në kontakt dhe më rrallë shtresë hollë e shtresë trashë. tektonik me shkëmbinjtë ultrabazikë Mardhëniet e këtyre shkëmbinjve me 7 Doda V., Kaza Gj., Gjeçi K., Marku S. shkëmbinjtë rrethues janë tektonike. Këta perbëjnë melanzhin. shkëmbinj janë të njëjtë me shkëmbinjtë Duhet thënë se ndërtimi gjeologjik i rajonit, e kornizes karbonatike perendimore te paraqitur më sipër, nuk përbën një qëllim në ofioliteve te zones tektonike te Mirdites. vetvete të artikullit, por është i nevojshëm Ata nuk krijojnë bërthama të strukturave për të gjukuar mbi pozicionin hapsinor dhe rrënjësore, por janë blloqe tektonike, mardhëniet e masivit të Gomsiqes dhe atij brënda masës heterogjene të melanzhit të Pukës me formimet sedimentare të kësaj sedimentar. zone që u përshkruan më lart. Në Hartën Gjeologjike të Shqipërisë në C). Melanzhi me matriks argjilor (J3). shkallë 1:200 000, botuar në vitin 2002, Është formacion shumë i përhapur në zona ku përhapen shkëmbinjtë sedimentarë rajonin në studim, duke filluar nga Kaftallë- që përshkruam më lart nga Kaftallë- Gomsiqja, Qerreti e deri ne Koman e më Gomsiqja deri ne Koman, janë paraqitur si Figura 2. Prerje gjatë përroit Korthpulë Figure 2. Cross section in Korthpula torrent Figure 3. Prerja e Kaftallës Figure 3. Cross section of Kaftalla tej. Ndërtohet nga material argjilo-silicor, një dritare tektonike mes masivit ultrabazik brenda të cilit ndodhen copra shkëmbore të Gomsiqes dhe atij të Pukës (fig. 1). me përmasa e përbërje të ndryshme deri Por nga vrojtimet në terren të kësaj zone në blloqe ranoresh, shkëmbinjsh efuzivë, gjatë viteve 2010-12, ndërtimi i skicave gëlqerorësh, silicorësh të pa shtresëzuar, dhe i prerjeve në vende dhe pozicione të me ndërtim kaotik. Masa argjilo-silicore, e ndryshme, arrijmë në konkluzioninin se në cila zë volumin kryesor në këtë formacion, këtë zonë nuk kemi të bëjmë me një dritare shërben për lidhjen e dobët të coprave që tektonike midis dy masiveve. 8 Veçoritë e mardhënieve mes shkëmbinjve ofiolitikë dhe depozitimeve sedimentare në rajonin Kaftallë-Gomsiqe-Dushk