Hendrica A. Akster Muscle Fibre Types of Fishes
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
HENDRICA A. AKSTER MUSCLE FIBRE TYPES OF FISHES; STRUCTURAL AND FUNCTIONAL SPECIALIZATION CENTRALE LANDBOUWCATALOGUS 0000 0036 4683 Promotoren: dr. 3.W.M. Osse, hoogleraar in de algemene dierkunde dr. L.P.M. Timmermans, hoogleraar in de algemene dierkunde /UiJOXLO^W/ HENDRICA A. AKSTER MUSCLE FIBRE TYPES OF FISHES; STRUCTURAL AND FUNCTIONAL SPECIALIZATION Proefschrift ter verkrijging van de graad van doctor in de landbouwwetenschappen, op gezag van de rector magnificus, dr. C.C. Oosterlee, in het openbaar te verdedigen op vrijdag 5 oktober 1984 des namiddags te vier uur in de aula van de Landbouwhogeschool te Wageningen. BIBLIOTHEEK DKR LANDBOUWHOC,r c CHOQk WAGENINGEN \^\)< \£M £l\~ol flüiJ022Ol>W STELLINGEN 1. Bij spiervezels kan een groot aantal combinaties vanverschillend e functio nele eigenschappen voorkomen. Een bruikbare indeling van deze spiervezels in typen vereist dat men één eigenschap als hoofdcriterium kiest, indeelt op kenmerken die hiermee verband houdene nvervolgen so pgron d van andere eigenschappen een steeds verder gaande opsplitsing maakt. 2. Voor het onderscheiden van snellee nlangzam e spiervezels isd erelatiev e lengte van het contact tussen T-systeeme nsarcoplasmatisc h reticulum een beter structuurkenmerk dan het relatieve volume van het sarcoplasmatisch reticulum. Ditproefschrift . 3. De positie van het T-systeem hangt doorgaans samen met de lengte van de actinefilamenten en daarmee indirect met de sarcomeer lengte-spannings rela tie; slechts in enkele gevallen is deze positie gerelateerd aan de mate van contact tussen het T-systeem en het sarcoplasmatisch reticulum. Ditproefschrift . 4. Hetmonopolisere nva n deter m 'slow fibre' voord etonisch e spiervezelzo als die bij amfibiëni sbeschreve n (Morgane nProske )e nhe t definiërenva n 'slow-twitch fibres'al svezel s die een actiepotentiaal voortgeleiden (Vrboväe tal. ) laatweini g ruimte open voor een benaming voor langzame spiervezels van vissen. Morgan,D.L. ,Proske ,U . 1984Physiol .Rev . 64: 103-169 Vrbovä,G. , Gordon,T. ,Jones ,R . 1978Nerve-muscl e interaction,Chapma n and Hall,Londo n 5.D ealgemee n gangbare opvatting dat bijnaas telkaa r liggende sarcomeren gelijknamige banden precieso pee n rij liggen,zoda t deze banden overd e hele spiervezel opdezelfd e hoogte liggen. (Ham,Junqueir ae nCarneiro ; Eckerte nRandall )i sonjuist . Eckert,R. , Randall,D . 1983Anima l Physiology,W.H .Freema n and Company, SanFrancisco ,p .344 . Ham,A.W . 1974Histology ,J.B . Lippincott Company,Philadelphia ,Toronto . 7eed .p .528 . Junqueira,L.C . Carneiro,J . 1981.Functionel e histologie,Bunge ,Utrecht . p. 240. Zie ook: Banks,R.W . 1981 J. Anat.137: 414-415 en Rudel,R. , Thaer,A . 1981 J. Physiol.London .318 :28P . BIBLIOTHEEK Vin LANDBOUWHOGI ;CHOO L WAGENINGE N 6. Heti swaarschijnlij k dati nN lijn ,di e vooral bij lange sarcomeren wordt waargenomen,d eactinefilamente n onderling verbonden zijn door eiwit struc turen die een rol spelen bijd eovergan g van het tetragonaal actinefilament patroon bijd eZ lij n naar het hexagonaal patrooni nd eA band . Wang,K. , 1984in :Pollack ,G.H . en Sugi,H . (eds)Contractil e mechanisms inmuscle .Advance s inExperimenta lmedicin e andbiolog y 170:285-303 , PlenumPress' ,Ne wYork ,Lomdon . 7. Dewaarnemin g van Wigmoree nSticklan d dat grotere varkensfoetussen ongeveer evenveel primairemaa r meer secundaire embryonale spiervezels hebben danhu n kleinere toomgenoten geeft geen informatie over post-natale verschilleni n vezeltyp e tussen toomgenoten. Wigmore,P.M.C. , Stickland,N.C . 1983J . Anat. 137:235-247 . 8.I ntegenstellin g totd ehypothes e van Sticklande nGoldspin k ishe tspier - vezelaantal ind em.flexo r digiti Vbrevi s van het varken geen interessant selectiekenmerk voor het verhogen vand evleesprodukti e bij varkens. Kanis,E. ,Akster ,H.A. , Bouman,T.G.H . 1983CE CWorkshop : Inviv omeasure ment ofbod y composition inmea t animals.Langford ,Bristol . Stickland,N.C. ,Goldspink ,G . 1975Animal .Prod . 21:93-96 . 9. Het samenvatten van gecompliceerde gegevensi noverzichtelijk e schema's werkt vaak zeer verhullend. Schema's dienen dan ook met argwaan teworde n bekeken. 10. Als meni nee n eigen publicatie door anderen gepubliceerde onzinwi l bestrij den,moe tme ne rrekenin g mee houden dat ditd eimpactfacto r van die onzin verhoogt. 11. Het feit dat deskundigen aanwi ed ebeoordelin g over plaatsing van manuscrip teni ntijdschrifte n wordt toevertrouwd, vaak niet gerechtigd zijn zitting te nemeni nee n promotiecommissie,i skenmerken d voor het traditioneleka rakter van promoties. Proefschrift vanH.A . Akster Muscle fibre typeso ffishes ; structural and functional specialization Wageningen,5 oktobe r 1984 INHOUD/ CONTENT S Algemeneinleidin g HoodstukI Musclefibr etype si nhea dmuscle so fth eperc h Peroa 25 fluviatilis (L), Teleostei.A histochemica lan delectromy - graphicalstudy ,H.A .Akste ran dJ.W.M .Osse .Netherland s Journalo fZoolog y2 8 (1):94-11 0 (1978). HoofdstukI I Ultrastructureo fmuscl efibre si nhea dan daxia lmuscle s 47 ofth eperc h (Peroa fluviatilis L.). Aquantitativ estudy , H.A.Akster .Cel lTissu eRes .219 :111-13 1 (1981). HoofdstukII I Acomparativ estud yo ffibr etyp echaracteristic san d 69 terminalinnervatio ni nhea dan daxia lmuscl eo fth ecar p (Cyprinus aarpio L.): Ahistochemica lan delectron-micros copicalstudy ,H.A .Akster .Netherland sJourna lo fZoolog y 33 (2):164-18 8 (1983). HoofdstukI V Contractilepropertie so fa whit ean da red-fibr etyp eo f 95 them.hyohyoideu so fth ecar p (Cyprinus aarpio L.), H.L.M.Granzier ,J .Wiersma ,H.A .Akste ran dJ.W.M .Osse . J.Comp .Physiol .149 :441-44 9 (1983). HoofdstukV Morphometryo fcar p (Cyprinus aarpio L.) musclefibr e 105 types;relation sbetwee nstructura lan dcontractil e characteristics,H.A .Akster .(submitted) . HoofdstukV I Acompariso no fquantitativ eultrastructural -an dcon - 121 tractilecharacteristic so fmuscl efibr etype so fth e perch, Peroa fluviatilis L., H.A.Akster ,H.L.M .Granzie r andH.E.D.J ,te rKeurs ,(submitted ) HoofdstukVI I Force-sarcomerelengt hrelation svar ywit hthi nfilamen t 137 lengthi nmuscl efibre so fth eperc h (Peroa fluviatilis L.)3 H.A.Akster ,H.L.M .Granzie ran dH.E.D.J ,te rKeurs . J.Physiol ,i npress . Summary 139 Eennederlandstallig esamenvattin gi sopgenome ni n paragraaf4 (biz.14-20 )va nd eAlgemen einleiding . Dankwoord 141 CurriculumVita e 143 ALGEMENE INLEIDING 1.VRAAGSTELLIN G Hetspierstelse li she tomvangrijkst eorgaansystee mva nhe tdierlijk ,e n menselijk,lichaam ;mee rda nveerti gprocen tva nhe tlichaamsgewich tbestaa t uitspier .Vanui tlandbouwkundi ggezichtspun ti she the tmees tinteressant e orgaanstelsel;vee -e nvisteel tzij ni nsterk emat egerich to phe tefficien t producerenva nspierweefsel . Hetverschi ltusse nroo de nwi tvlee si sa lzee rlan gbekend .D eeerst edi e dergelijkekleurverschillen ,bi jspiere nva nhe tkonij ne nd erog ,i nverban d brachtme tverschille ni nspierfuncti ewa sRanvie r (1873).He tkarakterisere n vanverschillend etype nspiervezel se nhe tnagaa nva nhu nfunctionel ebetekeni s voorhe tdier ,i sd ehoofdlij nva nhe ti ndi tproefschrif tbeschreve nonder zoek. Spierenzij nbetrokke nbi jhe tuitvoere nva nzee ruiteenlopend ebewegin gen.Di tgeld tzeke rvoo rspiere nva nvissen .Eenzelfd espie rka nzowe lbe trokkenzij nbi jvoedselopname ,vaa kprooivangst ,al sbi jademhaling .Prooi vangsti see nproce sda tzic hzee rsne l (binnen2 0msec ,Muller ,1983 )afspeel t enwaarbi jgrot eversnellinge n (meerda ntie nmaa ld eversnellin gva nd e zwaartekracht,va nLeeuwen ,1983 )worde nuitgeoefend ,terwij lademhalin gee n langzame,maarcontin uritmisc hherhaald ebewegin gis .He tuitvoere nva nzulk e geheelverschillend ebeweginge ndoo rdezelfd espiere ni saanleidin gto the t stellenva nd evraag : "Hoevoldoet een spier aan de, deels tegenstrijdige, eisen die er voor het uitvoeren van verschillende bewegingen aan gesteld worden". Degrot evariati ei naquatisc hmilieu ,e ni ndaaraa naangepast etype nvissen , brengtvee lverschillend emaniere nva nvoedselopnam eme tzic hmee .He ti st e verwachtenda tdez everschille nto tuitin gkome ni nverschille ni nbou wva n despiere nva ndez evissen . Boddeke,Slijpe re nva nde rStel tbeschreve ni n195 9ee nme the t zwemgedrag samenhangendverschi li nsamenstellin gva nd erompspiere nbi jdivers egroepe n vissen.Visse ndi eee ngroo tgedeelt eva nhu ntij dzwemme n (stayers)bleke n relatiefmee rdunne ,rod espiervezel st ehebbe nda nvisse ndi eslecht s gedurende korte tijdee nproo i achtervolgeno fzel fwegvluchte n (sprinters). Bone (1966)e nRayne re nKeena n (1967)toonde nme tbehul pva nelectromyografi e bijd ehondshaa i Soyli.orhi.nus canicula L. end etonij n Katsuwonus pelamis L. aanda the trod edee lva nd erompspiere ninderdaa d gebruiktword t tijdens langzaam enlangduri g zwemmen.He tgrotere ,witt edee lword tpa sactie fbi j hogere zwemsnelheden. Inaansluitin go pdez e gegevens isi ndi tproefschrif td ehierbove n gesteldevraa g aangepaktdoo r onderzoekt everrichte nnaa rhe tvoorkome nva n verschillende typenspiervezel s ind espiere nva nvissen .Vervolgen swer d nagegaanwa td erelati e istusse nd ehistochemische ,structurel ee n contractieleeigenschappe nva ndez e typene nwelk ebetekeni s deze eigenschap penhebbe nvoo rhe tfunctionere nva ndi tvezeltyp ei nd evis .Di tonderzoe k kanda noo kworde n omschrevenal sfunctionel emorfologi eo pcellulai rniveau . Inzichti nd efunctionel ebetekeni se nkenni sva nd ehistochemisch ee n structurelekenmerke nva ndez e typen,isnoodzakelij k omvrage nnaa rd e ontwikkeling,differentiati e engroe iva nspiervezel se