The Indian Queen 20.00 Concertzaal 19.15 Inleiding Door Piet Jan Decorte & B’Rock De Volder ‘De Inspiratie Komt Als Het Nodig Is’ Uitvoerders En Programma
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
donderdag 26.01.2012 The Indian Queen 20.00 concertzaal 19.15 Inleiding door Piet Jan Decorte & B’Rock De Volder ‘De inspiratie komt als het nodig is’ Uitvoerders en programma Voor The Indian Queen kiest Jan Decorte tussen theater en opera, de tekst van Sir Frank Agsteribbe: dirigent opnieuw voor muziek van de barokcomponist Robert Howard heeft voor mij geen belang. De Jan Decorte: enscenering Henry Purcell. Dat doet hij samen met muziek moet gevoeld worden. Boventitels in de Hanna Bayodi: sopraan het ensemble B’Rock, vier zangers en zijn voorstelling heb ik geweigerd. Wie kan lezen Risto Joost: contratenor levensgezel en actrice Sigrid Vinks. ‘De wat de spelers zingen en zeggen, verstaat nog Reinoud van Mechelen: tenor voorstelling moet vooral gevoeld worden.’ minder van wat er eigenlijk gebeurt. Het enige Håvard Stensvold: bariton dat je daartegenover kunt plaatsen, is een Sigrid Vinks: spel en dans Het theater van Jan Decorte zoekt steeds sterke beeldregie. de eenvoud op. In zijn carrière als acteur Jan Decorte, Sigrid Vinks, Sofie D’Hoore: en regisseur, die teruggaat tot de vroege Hoe komt u tot sterke beelden? kostuums jaren 1970, nam de schrijver, scenograaf en Ik zou het uit de grond van mijn hart niet Jan Decorte, Johan Daenen: decor theatermaker al meermaals Shakespeare, weten. De inspiratie komt als het nodig is. Jan Decorte, Luc Schaltin: lichtontwerp Goethe, Tsjechov, Büchner of Müller voor With a little help from my friends raak ik ook zijn rekening. Dé constante in die veelheid veel verder. Johan Daenen creëert het decor, coproductie: Concertgebouw Brugge, deSingel van werken is puurheid, ingetogenheid. Een een heel ‘schone’ gouden ruimte, en het licht (Antwerpen), Kaaitheater (Brussel) & Kunsten- naaktheid die niet zelden ontroert. Decorte, van Luc Schaltin is sober en uitgekiend. De festivaldesarts (Brussel) vaak bijgestaan door zijn lief, de actrice Sigrid kostuums van Sofie D’Hoore zijn ook geslaagd. in opdracht van Kunstenfestivaldesarts & Vinks, ensceneerde in 2006 voor het eerst Sigrid is bijvoorbeeld erg blij met haar ‘rokske’. Kaaitheater een opera, Dido & Aeneas. Ook zijn nieuwe productie: B’Rock & Bloet vzw creatie, The Indian Queen, is van de hand van U werkte nauw samen met B’Rock, het de Engelse barokcomponist Henry Purcell. Belgian Baroque Orchestra Ghent. Eerder B’Rock: Gebaseerd op het toneelstuk van Sir Robert ging u met hen in zee voor Dido & Aeneas. Katelijne Lanneau, Dimos de Beun: Howard, werd het in 1695 opgevoerd als een Het Festival van Vlaanderen en het Kaaitheater blokfluit ‘semi-opera’: een werkstuk waarin tussen de wisten dat ik graag eens een opera zou maken Jean-François Madeuf: trompet gezongen stukken ook nog tekst en dans en stelden me indertijd voor aan B’Rock. Het Meret Lüthi (concertmeester), Sara worden opgevoerd. Grofweg vertelt The resultaat mocht er wezen en was voor herhaling DeCorso, Varoujan Doneyan, Jivka Indian Queen het verhaal van een heerseres in vatbaar. We hadden dit keer graag een koor Kaltcheva, Liesbeth Nijs, Dirk Vandaele: Peru en Mexico, vlak voor de Spaanse invasie. gehad, maar daar was spijtig genoeg geen geld viool meer voor. Daarom gaan de zangers (sopraan Luc Gysbregts, Manuela Bucher: altviool Het is de tweede keer dat u voor Purcell Hanna Bayodi, contratenor Risto Joost, tenor Rebecca Rosen: cello kiest. Waarom spreekt zijn werk u aan? Fredrik Akselberg en bariton Håvard Stensvold, Tom Devaere: violone Jan Decorte: Omwille van de muziek natuurlijk, red.) op het podium een dialoog aan met Sigrid Wim Maeseele: luit die is prachtig. Mijn lievelingsinstrument is het Vinks die speelt en danst. Frank Agsteribbe: klavecimbel klavecimbel en in barokmuziek kun je daarmee niet verkeerd zitten. Het werk van Purcell, een Ive Stevenheydens Henry Purcell (1659-1695) van de typische componisten uit die tijd, vind uit de brochure van Kunstenfestivaldesarts The Indian Queen, Z630 (1695) ik briljant. Zo eenvoudig is het. 2011, met dank aan Marianne Van Kerckhoven & Diederik Verstraete De plot van The Indian Queen is naar verluidt moeilijk te volgen. De voorstelling wordt vaak afgedaan als abstract. MUZIEK Van het verhaal versta ik persoonlijk THEATER gewoonweg niets. Het werk van Purcell ligt Uw applaus krijgt kleur dankzij de bloemen van Bloemblad. Nieuw leven voor The Indian queen Henry Purcell op accordeons; Glucks Alceste The Indian Queen, het laatste theaterwerk Het loskoppelen van dramatische tekst en Montezuma blijft gevoelens koesteren voor als rode draad in een dansvoorstelling van van Henry Purcell, afgewerkt in zijn sterfjaar muziek binnen de semi-opera alsook de Orazia terwijl Zempoalla, die vader en dochter Pina Bausch … De oude meesters gedijen 1695, maakte ook haar opwachting in de traditie om ze een tweede leven te geven ter dood wil veroordelen, haar zinnen heeft al ruime tijd in dans- en muziektheater. eerder genoemde Ayres for the Theatre. Met buiten het theater, rechtvaardigen het losse gezet op de jonge generaal. Er ontstaat een Los van de dramatische context van het aan haar zijde suites uit drie andere semi- en vrije gebruik van muziek eruit. Semi- kluwen van machtspelletjes en alles verterende originele werk, maar als muziekdramatische opera’s die de Engelse componist afleverde: opera’s waren een dure aangelegenheid, passie waarbij ook Zempoalla’s eigen generaal krachtcentrale van een nieuwe voorstelling. Dioclesian, King Arthur en The Fairy Queen. want behalve muzikaal entertainment en Traxalla betrokken is. Met de hulp van Traxalla Schoolvoorbeelden hiervan zijn La Tristeza pakkende songs veronderstelde het genre had Zempoalla eertijds de wettige koning Complice (Alain Platel & les ballets C de la B) Preluding (inleiden), interluding (overbruggen) spectaculaire scenische effecten met letterlijk opzij gezet. Geleidelijk wordt duidelijk dat de waarvoor Dick Van der Harst de bezwerend en framing (omkaderen) waren de functies kunst- en vliegwerk. Het geheel van acteurs én jonge generaal Montezuma de rechtmatige mooie tunes van Purcell met de genereuze van muziek in het Engelse theater uit de zangers, orkest, visueel verbluffende sets en troonopvolger van het Mexicaanse rijk is. sound van tien accordeons drapeerde én restauratie (periode rond 1660-ca.1700 waarin machinerieën moest de toeschouwer van zijn Zempoalla, die duistere voortekenen ontving het indringende Das Stück mit dem Schiff, het koningschap van de Stuarts werd hersteld, sokken blazen. Semi-opera’s werden daarom die het einde van haar rijk voorspellen, pleegt een voorstelling van de betreurde Pina uit red.). De Engelsen hadden het aanvankelijk niet niet om de haverklap gecreëerd, meestal zelfmoord. Montezuma bestijgt de troon en 1993. Twee iconische (en intussen historische) begrepen op opera, het doorlopend gezongen ging het om één nieuw werk per seizoen. verwerft dan toch de hand van de Peruviaanse voorstellingen, spontaan gegrepen uit een drama dat in Italië en Frankrijk in zwang was. Vanaf de jaren 1705-06 moest het genre het prinses Orazia. rijke muziektheatrale oogst. Het Engelse theater was erg geworteld in het onderspit delven voor de Italiaanse opera die gesproken drama. De Italiaanse ariacultuur was sterzangers naar Londen haalde en financieel Wie in Purcells onvoltooide partituur het Dat Purcells songs and ayres autonoom lange tijd te pathetisch en te excessief voor de geen ruimte meer liet voor het eigen Engelse verloop van de handeling terug wil vinden, floreren bleek ook in het verre verleden Engelse smaak. muziektheater. komt bedrogen uit. De eigenlijke, hierboven al. In de jaren 1680-90 vonden Engelse geschetste intrige ontspint zich niet in de muziekuitgevers in songbooks het Wat we vandaag als semi-opera omschrijven Henry Purcells The Indian Queen is gebaseerd betoverende muziek die Purcells weduwe spreekwoordelijke gat in de markt. Meer – het genre waartoe The Indian Queen op de gelijknamige tragedie van John Dryden Frances omschreef als ‘his last and best en meer was er vraag naar muziek voor behoort – is een muzikaal ‘aangedikte’ versie en Sir Robert Howard uit 1664, een toneelstuk performance in Musick’. De songs en duetten privégebruik; naar collecties songs uit diverse van de al behoorlijk met muziek gelardeerde dat een kortstondige mode van geaffecteerde, die tussen de gesproken dialogen worden theaterstukken waarmee men de huiselijke theaterproducties van Shakespeare en anderen heroïsche stukken op rijm inluidde. Bijna geschoven, leveren puntige commentaren op kring kon verrassen en ontroeren. Purcell uit de restauratieperiode. Semi-opera hanteert dertig jaar na de laatste opvoering ervan het verhaal (zoals de woordenstrijd tussen de pikte graag een graantje mee. Meer nog, het principe van het gesproken drama, maar (1668) besloot men de tragedie opnieuw te allegorische personages van Faam en Jaloezie) zijn theatermuziek verwierf een onsterfelijke bouwt een viertal gescheiden episodes of lanceren met muziek van Purcell en met allerlei of weven er sierlijke guirlandes rond. status via de postuum verschenen anthologie ‘masques’ in met zang, dans en instrumentale scenische effecten en dans. Orpheus Brittanicus (1698 en 1706). De titel muziek. Kenmerkend is dat zang en dans Wie smelt niet bij het ontwapenende ‘They is tekenend voor het grote aanzien van de alleen het domein zijn van kleinere rollen; De ingewikkelde plot van The Indian Queen tell us your mighty powers above’? Een lied componist – en de verzameling Ayres for the van geesten, herders, elfen maar ook van neemt het niet te nauw met geografie en over de zoete pijn van de liefde, te groot Theatre (1697). goden. De tragische en menselijke hoofdrollen geschiedenis. Centraal staat de Mexicaanse voor één lichaam. Bevrijd uit de retorische en declameren alleen. Toegepast op The Indian koningin Zempoalla in haar strijd tegen het in visuele bravoure van het Engelse baroktheater Laatstgenoemde bundel was de eerste Queen: de tragische koningin Zempoalla, Peru gevestigde hof van koning Ynca. Bij de klinken Purcells songs en instrumentale tunes publicatie die geheel gewijd was aan een waarnaar de titel van Purcells semi-opera bezetting van Peru door Mexico loopt Ynca’s verrassend raak en eigentijds. Het is de zegen repertoire dat tot dusver enkel te horen was verwijst, is slechts omringd door muziek.