Qərbi Azərbaycan: Tarixi Həqiqiətlər Və Ya Ermənistanin Etnik Təmizləmə Siyasəti

Total Page:16

File Type:pdf, Size:1020Kb

Qərbi Azərbaycan: Tarixi Həqiqiətlər Və Ya Ermənistanin Etnik Təmizləmə Siyasəti İBRAHİM BAYRAMOV QƏRBİ AZƏRBAYCAN: TARİXİ HƏQİQİƏTLƏR VƏ YA ERMƏNİSTANIN ETNİK TƏMİZLƏMƏ SİYASƏTİ BAKI - 2012 Bas məsləhətçi: Əli Həsənov, Azərbaycan Respublikası Baş nazirin müavini, Qaçqınların və Məcburi Köçkünlərin İşləri üzrə Dövlət Komitəsinin sədri Elmi redaktorlar: Süleyman Məmmədov, Əməkdar elm xadimi, tarix elmləri doktoru, professor Həsən Mirzəyev, Əməkdar elm xadimi, filologiya elmləri doktoru, professor İsrafil Məmmədov, tarix elmləri namizədi Rəyçilər: Vilayət Əliyev filologiya elmləri doktoru, professor Əli Məmmədov, tarix elmləri doktoru, professor Mayıs Əmrahov, tarix elmləri doktoru, professor Redaktor: Nazim Mustafa, AMEA A.Bakıxanov adına Tarix İnstitutunun baş elmi işçisi İbrahim Bayramov. Qərbi Azərbaycan: Tarixi həqiqətlər вә ya Ermənistanın etnik təmizləmə siyasəti, Bakı: 2011,288səh. Kitabda indi Ermənistan adlandırılan Qərbi Azərbaycanın tarixi coğrafiyasından, etnik tərkibindən, rusların və ermənilərin Qərbi Azərbaycan ərazisinə köçürülməsi tarixindən, ermənilərin azərbaycanlı­ lara qarşı törətdikləri soyqırımından və onların deportasiyasından bəhs olunur. Eyni zamanda kitabda Qərbi Azərbaycanın toponimlərinin soyqırıma məruz qalması, tarixi abidələri, yaşayış məntəqələri üzrə* azərbaycanlıların miqdarı haqqında da məlumat verilir. Tarixi faktlar və mənbələr əsasında yazılmış bu kitab tədqiqatçılar və geniş oxucu kütləsi üçün nəzərdə tutulmuşdur. 4800000000 2012 0.67 © Çıraq 2012 © İ.Bayramov Son iki əsrdə Qafqazda azərbaycanlılara qarşı məqsədyönlü şəkildə həyata keçirilən etnik təmizləmə və soyqırımı siyasəti nəticəsində xalqımız ağır məhrumiyyətlərə, milli faciə və məşəqqətlərə məruz qalmışdır. Mərhələ-mərhələ gerçəkləşdirilən belə qeyri-insani siyasət nəticəsində azərbaycanlılar indi Ermənistan adlandırılan ərazidən - min illər boyu yaşadıqları öz doğma tarixi- etnik torpaqlarından didərgin salınaraq kütləvi qətl və qırğınlara məruz qalmış, xalqımıza məxsus minlərlə tarixi-mədəni abidə və yaşayış məskənləri dağıdılıb viran edilmişdir. HEYDƏR ƏLİYEV, AZƏRBAYCAN XALQININ ÜMUMMİLLİ LİDERİ İrəvan Ermənistanın paytaxtı kimi Azərbaycan dövləti tərəfindən 1918-ci ildə verilmişdir. İrəvan xanlığında yaşayan əhalinin əksəriyyəti azərbaycanlılar idi. Zəngəzur mahalı qədim Azərbaycan torpağıdır və süni şəkildə Ermənistana verilmişdir. Zəngəzur mahalının Ermənistana verilməsi böyük ədalətsizlik idi. Bütün indiki Ermənistan ərazisinin əksər toponimləri Azərbaycan mənşəli toponimlərdir İLHAM ƏLİYEV, AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASININ PREZİDENTİ DÜZƏLİŞ S.№ Səhifə Getmişdir Oxunmalıdır si 1 Titul səhifə Tarixi həqiqiətlər Tarixi həqiqətlər 2 2 Bakı: 2011 Bakı: Çıraq, 2012 3 35 825000 82500 4 39 H. Verdiyev H.Verdiyeva 5 41 2.690 20.073 3 Son iki əsrdə Qafqazda azərbaycanlılara qarşı məqsədyönlü şəkildə həy! keçirilən etnik təmizləmə və soyqırımı siyasəti nəticəsində xalqımız a məhrumiyyətlərə, milli faciə və məşəqqətlərə məruz qalmışdır. Mərhələ-mərh: gerçəkləşdirilən belə qeyri-insani siyasət nəticəsində azərbaycanlılar iı Ermənistan adlandırılan ərazidən - min illər boyu yaşadıqları öz doğma tari: etnik torpaqlarından didərgin salınaraq kütləvi qətl və qırğınlara məruz qalır xalqımıza məxsus minlərlə tarixi-mədəni abidə və yaşayış məskənləri dağıdı viran edilmişdir. HEYDƏR ƏLİYE AZƏRBAYCAN XALQININ ÜMUMMİLLİ LİDE İrəvan Ermənistanın paytaxtı kimi Azərbaycan dövləti tərəfindən 1918 ildə verilmişdir. İrəvan xanlığında yaşayan əhalinin əksəriyyəti azərbaycanlı idi. Zəngəzur mahalı qədim Azərbaycan torpağıdır və süni şəkildə Ermənista verilmişdir. Zəngəzur mahalının Ermənistana verilməsi böyük ədalətsizlik i Bütün indiki Ermənistan ərazisinin əksər toponimləri Azərbaycan mənş toponimlərdir İLHAM ƏLİYE AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASININ PREZİDEN DÜZƏLİŞ S.№ Səhifə Getmişdir Oxunmalıdır si 1 Titul səhifə Tarixi həqiqiətlər Tarixi həqiqətlər 2 2 Bakı: 2011 Bakı: Çıraq, 2012 3 35 825000 82500 4 39 H. Verdiyev H.Verdiyeva 5 41 2.690 20.073 Son iki əsrdə Qafqazda azərbaycanlılara qarşı məqsədyönlü şəkildə həyata keçirilən etnik təmizləmə və soyqırımı siyasəti nəticəsində xalqımız ağır məhrumiyyətlərə, milli faciə və məşəqqətlərə məruz qalmışdır. Mərhələ-mərhələ gerçəkləşdirilən belə qeyri-insani siyasət nəticəsində azərbaycanlılar indi Ermənistan adlandırılan ərazidən - min illər boyu yaşadıqları öz doğma tarixi- etnik torpaqlarından didərgin salınaraq kütləvi qətl və qırğınlara məruz qalmış, xalqımıza məxsus minlərlə tarixi-mədəni abidə və yaşayış məskənləri dağıdılıb viran edilmişdir. HEYDƏR ƏLİYEV, AZƏRBAYCAN XALQININ ÜMUMMİLLİ LİDERİ İrəvan Ermənistanın paytaxtı kimi Azərbaycan dövləti tərəfindən 1918-ci ildə verilmişdir. İrəvan xanlığında yaşayan əhalinin əksəriyyəti azərbaycanlılar idi. Zəngəzur mahalı qədim Azərbaycan torpağıdır və süni şəkildə Ermənistana verilmişdir. Zəngəzur mahalının Ermənistana verilməsi böyük ədalətsizlik idi. Bütün indiki Ermənistan ərazisinin əksər toponimləri Azərbaycan mənşəli toponimlərdir İLHAM ƏLİYEV, AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASININ PREZİDENTİ DÜZƏLİŞ S.№ Səhifə Getmişdir Oxunmalıdır si 1 Titul səhifə Tarixi həqiqiətlər Tarixi həqiqətlər 2 2 Bakı: 2011 Bakı: Çıraq, 2012 3 35 825000 82500 4 39 H. Verdiyev H.Verdiyeva 5 41 2.690 20.073 i 3 ÖN SÖZ Azərbaycan deyəndə Şimali Azərbaycan, Cənubi Azərbaycan yada düşür. Bu gün də Qərbi Azərbaycan termini coğrafi məhfum kimi yaranmışdır. Qərbi Azərbaycan indi Ermənistan adlanan ərazi məhfumu mənasında işlənir. Azərbaycanşünaslıqda onu ilk dəfə bir termin kimi tarix elmləri doktoru, professor Süleyman Əliyarov işlətmişdir: «Şırak» adından yaranan anlayış sonralar Şiraküvez, Şırakavan, Şurakel (Şurakil) şəklində işlənmişdir. «Şiröküvəz» («Şırəkəyəz»?) yazılışı fonetika baxımından qərbi azərbaycanlıların (kursiv mənimdir - İ.B.) işlətdikləri «Dərələyəz», «Əngəlöyüd» (Əngələyüz) yer adlarının sonluğu ilə uzlaşıb səsləşir» [22, s. 15]. 1988-ci ildə azərbaycanlılar indiki Ermənistandan-tarixi-etnik torpaqların­ dan deportasiya edildikdən sonra Qərbi Azərbaycan coğrafi məhfumu sıx-sıx işlədilməyə başladı və beləliklə, bu gün Ermənistan respublikası coğrafi məfhumunu tam əvəz edə bilir. Qərbi Azərbaycan adını özündə ehtiva edən bu sətirlərin müəllifinin «Qərbi Azərbaycan toponimlərinin tərkibində işlənən söz və coğrafi terminlər lüğəti» [Bakı, «Elm», 2000], «Qərbi Azərbaycanın türk mənşəli toponimləri» [Bakı, «Elm», 2002], «Qərbi Azərbaycan toponimləri sistemi» [Bakı, «Elm», 2005], «Qərbi Azərbaycan şivələrinin leksikası» [Bakı, «Elm və təhsil», 2011], H.Mirzəyevin «Qərbi Azərbaycanın Dərələyəz mahalı [Bakı, «Elm», 2004]», Ə.Ələkbərlinin «Qərbi Azərbaycan» I c., Vedibasar mahalı [Vedi və Qarabağlar rayonları], [Bakı, «Ağrıdağ» 2000], «Qərbi Azərbaycan», II c., [Zəngibasar, Qə- mərli və Ellər rayonları], [Bakı, «Ağrıdağ», 2002], «Qərbi Azərbaycan abidə­ ləri» I [Bakı, «Nurlan», 2006], «Qərbi Azərbaycanın dialektoloji lüğəti» [Bakı, «Ağrıdağ», 2009] kitabları nəşr olunmuşdur. Qərbi Azərbaycan deyəndə İrəvan və Gümrü şəhərləri, Vedibasar, Zəngibasar, Göyçə, Dərələyəz, Dərəçiçək, Zən­ gəzurun Meğri, Gorus, Sisyan, Qafan bölgələri, Ağbaba gözlərimizin önündə canlanır. Qərbi Azərbaycan tariximizin bir parçasıdır: Ürək ağrıdan, qəlb göynədən parçası. Bu torpaqlarda Dədə Qorqud qopuz çalıb, söz qoşub, igidlərə ad verib, Koroğlu qarı düşmənə daş atıb, Aşıq Ələsgər dağlarımızı, buz bulaqlarımızı, güllü-çiçəkli torpağımızı vəsf edib, oxşayıb, tərənnüm edib. Qərbi Azərbaycan torpağı Azərbaycan elminə görkəmli şəxslər - ictimai xadimlər, elm, mədəniyyət, ədəbiyyat və incəsənət aləmində öz sözü olan şəxslər bəxş etmişdir [59]. VII əsr ədəbi abidəsi olan «Kitabi-Dədə Qorqud» dastanının coğrafi mühiti həm də Qərbi Azərbaycanla bağlıdır. Dastanda adı çəkilən Şirökuvən, Altuntaxt, Göyçə gölü oğuz qəhrəmanlarının doğma yurdları olmuşdur və bu ərazilər indi Ermənistan adlanan Qərbi Azərbaycanın ərazisi daxilində yerləşir . Qərbi Azərbaycanın köklü sakinləri Azərbaycan türkləri olmuş, ermənilər isə xaricdən bu ərazilərər köçürülmüşdür. Məhz bunun nəticəsidir ki, tarixən, 4 yəni 1991-ci ilə kimi ərazinin toponimlərindən 90 %-dən çoxunu türk mənşəli toponimlər təşkil edirdi (Ətrafli məlumat üçün bax: İ.Bayramov. Qərbi Azərbay­ canın türk mənşəli toponimləri, Bakı, 2002). XIX əsrin əvvəllərindən başlayaraq 1994-cü ilə kimi Qərbi Azərbaycan ərazisində olan türk mənşəli oykonimlərin, oronimlərin və hidronimlərin adları dəyişdirilərək ermənıləşdırilmiş və ya ruslaş- dırılmışdır. 1828-ci ildə bağlanan Türkmənçay müqaviləsinin nəticəsi olaraq ermənilər İrandan, Türkiyədən bu ərazilərə köçürülmüşdür. Bu tarixi faktlar erməni [85] və rus [83] mənbələrində öz əksini aydın şəkildə tapmışdır. Burada yaşayan azərbaycanlılar isə zaman-zaman - 1905-1906, 1918-1920, 1948-1953 və 1988-1991-ci illərdə tarixi-etnik torpaqlarından deportasiya olunmuşlar. Sovet hakimiyyəti dövründə azərbaycanlıların indiki Ermənistandan dövlət səviyyəsində, özü də SSRİ adlanan nəhəng imperiya tərəfindən deportasiyası köçürmə adı ilə həyata keçirilmişdir. SSRİ Nazirlər Sovetinin 1947-ci il dekabrın 23-də «Ermənistan SSR-dən kolxozçuların və başqa əhalinin Azərbaycan SSR-in Kür-Araz ovalığına köçürülməsi haqqında» 4083 saylı, 1948-ci il martın 10-da isə həmin qərara əlavə olaraq qəbul edilən «Ermənistan SSR-dən kolxozçuların və digər azərbaycanlıların Azərbaycan SSR-in Kür-Araz ovalığına köçürülməsi ilə əlaqədar tədbirlər haqqında» 754 saylı qərarlarına əsasən 150 min azərbaycanlı tarixi-etnik torpaqlarından - Ermənistandan deportasiya edilmişdir. 1988-1991-ci illərdə isə SSRİ dövlətinin himayəsi altında Ermənistan dövləti Qərbi Azərbaycandan - indiki Ermənistan ərazisindən 250 mindən artıq azərbay­ canlını ata-baba torpaqlarından
Recommended publications
  • Aran [Caucasian Albania], Azerbaijan Crime and Expansionism
    Էդիկ Բաղդասարյան (Էդ. Գերմանիկ) Աղվանք, Ադրբեջան Ոճրագործություն Aran եւ Ծավալապաշտություն [Caucasian Albania], (Անգլերեն) Azerbaijan Crime اران، آذرﺑﺎﻳﺠﺎن and ﺟﻨﺎﻳﺖ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻃﻠﺒﻲ Expansionism ﺧﻼﺻﻪ اي از ﺗﺎرﻳﺦ اران و ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﺷﻮم آن (ﺑﻪ زﺑﺎن اﻧﮕﻠﻴﺴﻲ) ﺗﺎﻟﻴﻒ: ادﻳﻚ ﺑﺎﻏﺪاﺳﺎرﻳﺎن (ا. ﮔﺮﻣﺎﻧﻴﻚ) By ISBN: 978-1-927860-42-7 Edic Baghdasarian WWW.Edic-Baghdasarian.com (Ed. Germanic) 1 Caucasian Albania, Azerbaijan Expansionism and Crime By Edic Baghdasarian 2016 Toronto - Canada ISBN: 978-1-927860-42-7 Edic Baghdasarian Caucasian Albania, Azerbaijan-Expansionism and Crime 2 Edic Baghdasarian Caucasian Albania, Azerbaijan-Expansionism and Crime 3 Table of Contents FOREWORD .................................................................................................................... 5 HISTORICAL SOURCES ............................................................................................... 6 1. ARMENIAN SOURCES: .......................................................................................... 6 2. GREEK AND LATIN SOURCES: ............................................................................. 7 3. ARABIC SOURCES, AND OTHER SOURCES ............................................................ 8 THE ARANIANS OR INHABITANTS OF ARAN ..................................................... 10 THE CONCISE HISTORY OF ALBANIA .................................................................. 13 GEOGRAPHICAL BORDERS OF ALBANIA ........................................................... 16 NATIVE PEOPLE OF ALBANIA ...............................................................................
    [Show full text]
  • Local Level Risk Management M a N U
    LOCAL LEVEL RISK MANAGEMENT M A N U A L Y E R E V A N 2012 1 LLRM EXECUTIVE LOCAL LEVEL RISK IMPLEMENTATION BACKGROUND 2 3 SUMMARY MANAGEMENT (LLRM) / FORMAT EXPERIENCE IN ARMENIA VULNERABILITY AND GENERAL APPROACHES AND CAPACITY 1.1 INFORMATION 2.1 3.1 PRINCIPLES APPLIED ASSESSMENT (VCA) HAZARDS RESOURCES AND THREATENING 3.2 PRACTICAL CASES TOOLS ARMENIA PROCESS A PREPARATORY PHASE DATA COLLECTION B AND RESEARCH C ANALYSIS D TOOL KIT PLANNING DRR MAINSTREAMING INTO DEVELOPMENT PLANS / DESCRIPTION AND PLANNING TOOLS IMPLEMENTATION, MONITORING AND EVALUATION DRR AND CLIMATE LLRM RISK MANAGEMENT DRR AND GENDER M A N U A L EQUITY 2 Authors: Ashot Sargsyan UNDP, DRR Adviser Armen Chilingaryan UNDP, DRR Project Coordinator Susanna Mnatsakanyan UNDP DRR Project VCA Expert Experts: Hamlet Matevosyan Rector of the Crisis Management State Academy of the Ministry of Emergency Situations Hasmik Saroyan Climate Risk Management Expert LLRM/VCA implementation Armen Arakelyan Specialist Head of “Lore” Rescue Team This manual is prepared and published with financial support from UNDP within the framework of the Project Strengthening of National Disaster Preparedness and Risk Reduction Capacities in Armenia. Empowered lives The views expressed in the publication are those of the author(s) and do not necessarily represent those of the Resilient nations United Nations or UNDP. 3 ACKNOWLEDGEMENTS This manual is a result of consolidation of collective efforts of many professionals and experts from different organizations and agencies – members of the UN extended Disaster Management Team, which worked during the years hand-to-hand to support and facilitate the strengthening of Disaster Management national system in Armenia.
    [Show full text]
  • 5 Environmental Examination
    5 ENVIRONMENTAL EXAMINATION ENVIRONMENTAL STUDY FOR IMPROVEMENT OF EXAMINATION FOR RURAL WATER SUPPLY AND THE PROPOSED PROJECT SEWAGE SYSTEMS IN RA 5-1 Environmental Examination for Cultural Properties (1/2) Nos. of Nos. of Community cultural Rating Community cultural Rating properties properties ARAGATSOTN MARZ Akunq 9 D Lusagyugh 10 D Aghdzq 9 D Tsaghkahovit 5 D Antarut 3 D Tsaghkashen 2 D Ashnak 16 D Tsilqar 6 D Avan+Khnusik 36 D Katnaghbyur 10 D Avtona 13 D Karmrashen 13 D Aragats (Aparan district) 12 D Kaqavadzor 9 D Arayi 6 D Hartavan 15 D Arteni 1 D Dzoraglukh 14 D Apnagyugh 10 D Dzoragyugh 3 D Baysz 4 D Meliqgyugh 3 D Byurakan 40 D Miraq 4 D Garnahovit 10 D Mulqi 2 D Geghadir 1 D Nigavan 9 D Gegharot 11 D Norashen (Aparan district) 8 D Norashen (Aragats Davtashen 5 D District) 2 D Dian 4 D Shenavan 4 D Yeghipartush 8 D Shgharshik 2 D Yeghnik 10 D Vosketas 2 D Yernjatap 14 D Chqnagh 6 D Zovasar 3 D Vardenis 14 D Ttujur 7 D Vardenut 5 D Irind 6 D Verin Sasunik 18 D Lernapar 4 D Tegher 2 D Lernarot 24 D Orgov 24 D SHIRAK MARZ Alvar 3 D Krasar 6 D Aghvorik 2 D Hovit 11 D Ardenis 3 D Dzorashen 1 D Arpeni 6 D Mets Sariar 3 D Bandivan 14 D Musaelyan 19 D Bashgyugh 8 D Shaghik 3 D Garnaritch + Yeghnajur 4 D Shirak 2 D Kamkhut 2 D Pemzashen 12 D Lernakert 12 D Jajur 4 D Lernut 4 D Jrarat 18 D Tsaghkut 5 D Sarnaghbyur 45 D Kamo 12 D Sarapat 2 D Karmrakar 10 D Sizavet 1 D Kaqavasar 3 D Tzoghamarg 8 D Krashen 2 D Poqr Sariar 2 D Source: The Study Team (2007) EE-1-1/2 ENVIRONMENTAL STUDY FOR IMPROVEMENT OF EXAMINATION FOR RURAL WATER SUPPLY AND THE PROPOSED PROJECT SEWAGE SYSTEMS IN RA 5-1 Environmental Examination for Cultural Properties (2/2) Nos.
    [Show full text]
  • Development Project Ideas Goris, Tegh, Gorhayk, Meghri, Vayk
    Ministry of Territorial Administration and Development of the Republic of Armenia DEVELOPMENT PROJECT IDEAS GORIS, TEGH, GORHAYK, MEGHRI, VAYK, JERMUK, ZARITAP, URTSADZOR, NOYEMBERYAN, KOGHB, AYRUM, SARAPAT, AMASIA, ASHOTSK, ARPI Expert Team Varazdat Karapetyan Artyom Grigoryan Artak Dadoyan Gagik Muradyan GIZ Coordinator Armen Keshishyan September 2016 List of Acronyms MTAD Ministry of Territorial Administration and Development ATDF Armenian Territorial Development Fund GIZ German Technical Cooperation LoGoPro GIZ Local Government Programme LSG Local Self-government (bodies) (FY)MDP Five-year Municipal Development Plan PACA Participatory Assessment of Competitive Advantages RDF «Regional Development Foundation» Company LED Local economic development 2 Contents List of Acronyms ........................................................................................................................ 2 Contents ..................................................................................................................................... 3 Structure of the Report .............................................................................................................. 5 Preamble ..................................................................................................................................... 7 Introduction ................................................................................................................................ 9 Approaches to Project Implementation ..................................................................................
    [Show full text]
  • CBD Sixth National Report
    SIXTH NATIONAL REPORT TO THE CONVENTION ON BIOLOGICAL DIVERSITY OF THE REPUBLIC OF ARMENIA Sixth National Report to the Convention on Biological Diversity EXECUTIVE SUMMERY The issues concerning the conservation and sustainable use of biological diversity of the Republic of Armenia are an important and integral part of the country's environmental strategy that are aimed at the prevention of biodiversity loss and degradation of the natural environment, ensuring the biological diversity and human well- being. Armenia's policy in this field is consistent with the following goals set out in the 2010-2020 Strategic Plan of the Convention on Biological Diversity (hereinafter CBD): 1. Address the underlying causes of biodiversity loss by mainstreaming biodiversity across government and society 2. Reduce the direct pressures on biodiversity and promote sustainable use 3. To improve the status of biodiversity by safeguarding ecosystems, species and genetic diversity 4. Enhance the benefits to all from biodiversity and ecosystem services (hereinafter ES) 5. Enhance implementation through participatory planning, knowledge management and capacity building. The government of the Republic of Armenia approved ''the Strategy and National Action Plan of the Republic of Armenia on Conservation, Protection, Reproduction and Use of Biological Diversity'' (BSAP) in 2015 based on the CBD goals and targets arising thereby supporting the following directions of the strategy of the Republic of Armenia on biodiversity conservation and use: 2 Sixth National Report to the Convention on Biological Diversity 1. Improvement of legislative and institutional frameworks related to biodiversity. 2. Enhancement of biodiversity and ecosystem conservation and restoration of degraded habitats. 3. Reduction of the direct pressures on biodiversity and promotion of sustainable use.
    [Show full text]
  • Ra Shirak Marz
    RA SHIRAK MARZ 251 RA SHIRAK MARZ Marz center – Gyumri town Territories - Artik, Akhuryan, Ani, Amasia and Ashotsk Towns - Gyumri, Artik, Maralik RA Shirak marz is situated in the north-west of the republic. In the West it borders with Turkey, in the North it borders with Georgia, in the East – RA Lori marz and in the South – RA Aragatsotn marz. Territory 2681 square km. Territory share of the marz in the territory of RA 9 % Urban communities 3 Rural communities 116 Towns 3 Villages 128 Population number as of January 1, 2006 281.4 ths. persons including urban 171.4 ths. persons rural 110.0 ths. persons Share of urban population size 60.9 % Share of marz population size in RA population size, 2005 39.1 % Agricultural land 165737 ha including - arable land 84530 ha Being at the height of 1500-2000 m above sea level (52 villages of the marz are at the height of 1500-1700 m above sea level and 55 villages - 2000 m), the marz is the coldest region 0 of Armenia, where the air temperature sometimes reaches -46 C in winter. The main railway and automobile highway connecting Armenia with Georgia pass through the marz territory. The railway and motor-road networks of Armenia and Turkey are connected here. On the Akhuryan river frontier with Turkey the Akhuryan reservoir was built that is the biggest in the country by its volume of 526 mln. m3. Marzes of the Republic of Armenia in figures, 1998-2002 252 The leading branches of industry of RA Shirak marz are production of food, including beverages and production of other non-metal mineral products.
    [Show full text]
  • Social Entrepreneurship in Armenia and Georgia
    ©Development Principles NGO EU4Youth project Social Entrepreneurship in Armenia and Georgia The Overview of the Social Economy of Armenia: Social Enterprises of Shirak, Tavush and Lori marzes Report on Market assessment by Anna Malkhasyan, Researcher, Development Principles NGO May, 2020 Yerevan 0 ©Development Principles NGO Disclaimer: This publication has been produced with the assistance of the European Union. The contents of this publication are the sole responsibility of Development Principles NGO and can in no way be taken to reflect the views of the European Union” will be included in all publications. 1 ©Development Principles NGO Table of content EXECUTIVE SUMMARY ................................................................................................................... 4 INTRODUCTION ................................................................................................................................. 8 OVERVIEW OF THE SOCIAL ECONOMY SECTOR OF ARMENIA ........................................ 11 1.1. Defining social entrepreneurship ............................................................................. 11 1.2. Nature and size of the social economy sector ......................................................... 12 1.3. Enabling environment for social enterprises ........................................................... 13 1.3.1. The role of the donor community ............................................................................ 14 1.3.2. Networks and social business support structures ...............................................
    [Show full text]
  • Development of a River Basin Management Plan for Hrazdan River Basin
    European Union Water Initiative Plus for Eastern Partnership Countries (EUWI+) Results 2 & 3 DEVELOPMENT OF A RIVER BASIN MANAGEMENT PLAN FOR HRAZDAN RIVER BASIN CONSULTATION ON THE PROGRAMME OF MEASURES APPENDIX 1 ANALYSIS OF QUESTIONNAIRES FOR LOCAL SELF-GOVERNMENT BODIES Version 1, 28 September 2020 APPENDIX 1 ANALYSIS OF THE HRAZDAN BASIN PUBLIC CONSULTATION QUESTIONNAIRES FOR LOCAL SELF-GOVERNMENT BODIES EUWI+ PROJECT: "COMMUNICATION ASSISTANCE TO SUPPORT THE IMPLEMENTATION OF THE ACTION PLAN FOR PARTICIPATIVE RBM PLANNING IN ARMENIA" Within the framework of the European Union Water Initiative Plus (EUWI+) programme, the process of developing Hrazdan and Sevan basin management plans started in 2018. The process of public discussion and consultation of the Hrazdan Basin Management Plan took place from 20 June to 20 August 2020. The Water Basin Management Plan is a guidance document developed as a result of collaboration between different stakeholders, offering common solutions to meet the needs of all water users, taking into account also the needs of the environment. Public participation plays a key role in the management plan development process. Questionnaires were used as a key tool in the public discussion and consulting process, through which expert opinions and information were collected to make additions to the water basin management plan. The questionnaires were disseminated through Gegharkunik Marzpetaran, the official website of the Ministry of Environment of the RA, the official website of EUWI+, the social networks of the CWP, as well as various CSO networks. The questionnaire was filled in by local self-government bodies (LSGB) representing 52 communities (57 questionnaires) and by non-governmental stakeholders in the basin – 134 questionnaires .A total of 191 questionnaires were completed.
    [Show full text]
  • Stocktaking Exercise to Identify Legal, Institutional, Vulnerability Assessment and Adaptation Gaps and Barriers in Water Resour
    “National Adaptation Plan to advance medium and long-term adaptation planning in Armenia” UNDP-GCF Project Stocktaking exercise to identify legal, institutional, vulnerability assessment and adaptation gaps and barriers in water resources management under climate change conditions Prepared by “Geoinfo” LLC Contract Number: RFP 088/2019 YEREVAN 2020 Produced by GeoInfo, Ltd., Charents 1, Yerevan, Armenia Action coordinated by Vahagn Tonoyan Date 11.06.2020 Version Final Produced for UNDP Climate Change Program Financed by: GCF-UNDP “National Adaptation Plan to advance medium and long-term adaptation planning in Armenia” project Authors National experts: Liana Margaryan, Aleksandr Arakelyan, Edgar Misakyan, Olympia Geghamyan, Davit Zakaryan, Zara Ohanjanyan International consultant: Soroosh Sorooshian 2 Content List of Abbreviations ............................................................................................................................... 7 Executive Summary ............................................................................................................................... 12 CHAPTER 1. ANALYSIS OF POLICY, LEGAL AND INSTITUTIONAL FRAMEWORK OF WATER SECTOR AND IDENTIFICATION OF GAPS AND BARRIERS IN THE CONTEXT OF CLIMATE CHANGE ............................. 19 Summary of Chapter 1 .......................................................................................................................... 19 1.1 The concept and criteria of water resources adaptation to climate change .................................
    [Show full text]
  • Durham Research Online
    Durham Research Online Deposited in DRO: 31 May 2016 Version of attached le: Accepted Version Peer-review status of attached le: Peer-reviewed Citation for published item: Rezeau, H. and Moritz, R. and Wotzlaw, J.-F. and Tayan, R. and Melkonyan, R. and Ulianov, A. and Selby, D. and d'Abzac, F.-X. and Stern, R.A. (2016) 'Temporal and genetic link between incremental pluton assembly and pulsed porphyry Cu-Mo formation in accretionary orogens.', Geology., 44 (8). pp. 627-630. Further information on publisher's website: http://dx.doi.org/10.1130/g38088.1 Publisher's copyright statement: Additional information: Use policy The full-text may be used and/or reproduced, and given to third parties in any format or medium, without prior permission or charge, for personal research or study, educational, or not-for-prot purposes provided that: • a full bibliographic reference is made to the original source • a link is made to the metadata record in DRO • the full-text is not changed in any way The full-text must not be sold in any format or medium without the formal permission of the copyright holders. Please consult the full DRO policy for further details. Durham University Library, Stockton Road, Durham DH1 3LY, United Kingdom Tel : +44 (0)191 334 3042 | Fax : +44 (0)191 334 2971 https://dro.dur.ac.uk Manuscript Click here to download Manuscript Manuscript_Geology_Rezeau_FINAL.docx 1 Temporal and genetic link between incremental pluton assembly 2 and pulsed porphyry Cu-Mo formation in accretionary orogens 3 Hervé Rezeau1,*, Robert Moritz1, Jörn-Frederik Wotzlaw2, Rodrik Tayan3,†, Rafael 4 Melkonyan3, Alexey Ulianov4, David Selby5, François-Xavier d'Abzac1 and Richard A.
    [Show full text]
  • “Health for Families”
    “Health for Families” Cooperative Agreement #: AID-111-A-10-00002-1 (WV US A-31 194203) Project duration: 06/22/2010 – 06/21/2012 Project Manager: Avetik Harutyunyants, [email protected], (+ 37491) 74-91-19 ext.: 227; fax: 374-10 74-91-46 Reporting period: 01.01.2011 – 03.31.2011 (Q-III) Report date: April 30, 2011 Prepared by: Project Team Project Data: Project Implementation marzes: Syunik (29 villages), Tavush (20 villages), Lori (10 villages) WV ADP target communities: Sisian (23), Meghri (6), Tavush (20), Alaverdi (10) Project Goal: Improve health status of families in targeted communities of three marzes of Armenia Project Results: 1. Child health, growth and development improved in targeted communities 2. Community-based reproductive health, disease prevention and integrated family care promoted in target communities 3. Communities and families are empowered to advocate for and demand improved quality of primary health care services Project Key Partners: “Arabkir” Joint Medical Center- Institute of Child and Adolescent Health (“Arabkir” JMC-ICAH), Yerevan, Armenia “Leontig” Maternal & Child Health Center, Sisian, Armenia List of Abbreviations and Acronyms ADP Area Development Programs AOTR Agreement Officer’s Technical Representative BBP Basic Benefit Package CBO Community Based Organization CHV Community Health Volunteers CV&A Community Voice & Action FAM Fertility Awareness Method FGD Focus Group Discussion FP Family Planning G2G Gateway to Grants GIK Gifts-in-Kind HC Health Care HfF Health for Families IMCI Integrated
    [Show full text]
  • Agriculture and Food Processing in Armenia
    SAMVEL AVETISYAN AGRICULTURE AND FOOD PROCESSING IN ARMENIA YEREVAN 2010 Dedicated to the memory of the author’s son, Sergey Avetisyan Approved for publication by the Scientifi c and Technical Council of the RA Ministry of Agriculture Peer Reviewers: Doctor of Economics, Prof. Ashot Bayadyan Candidate Doctor of Economics, Docent Sergey Meloyan Technical Editor: Doctor of Economics Hrachya Tspnetsyan Samvel S. Avetisyan Agriculture and Food Processing in Armenia – Limush Publishing House, Yerevan 2010 - 138 pages Photos courtesy CARD, Zaven Khachikyan, Hambardzum Hovhannisyan This book presents the current state and development opportunities of the Armenian agriculture. Special importance has been attached to the potential of agriculture, the agricultural reform process, accomplishments and problems. The author brings up particular facts in combination with historic data. Brief information is offered on leading agricultural and processing enterprises. The book can be a useful source for people interested in the agrarian sector of Armenia, specialists, and students. Publication of this book is made possible by the generous fi nancial support of the United States Department of Agriculture (USDA) and assistance of the “Center for Agribusiness and Rural Development” Foundation. The contents do not necessarily represent the views of USDA, the U.S. Government or “Center for Agribusiness and Rural Development” Foundation. INTRODUCTION Food and Agriculture sector is one of the most important industries in Armenia’s economy. The role of the agrarian sector has been critical from the perspectives of the country’s economic development, food safety, and overcoming rural poverty. It is remarkable that still prior to the collapse of the Soviet Union, Armenia made unprecedented steps towards agrarian reforms.
    [Show full text]