Polisi Trwydded Deledu Ar Sail Oed Ymchwil Ymgynghori

Polisi Trwydded Deledu ar Sail Oed Ymchwil ymgynghori

Ipsos MORI Mai 2019

18-096921-01 | Fersiwn 1 | Cyhoeddus | Cyflawnwyd y gwaith hwn yn unol â gofynion y safon ansawdd ryngwladol ar gyfer Ymchwil i’r Farchnad, ISO 20252, a hefyd â Thelerau ac Amodau Ipsos MORI y gellir eu gweld yn http://www.ipsos-mori.com/terms. © BBC 2019

Ipsos MORI | Polisi trwydded deledu ar sail oed: ymchwil ymgynghori

Cynnwys

1 Crynodeb gweithredol ...... 1 2 Cyflwyniad ...... 5 Y dull ymchwilio ...... 5 Strwythur y sampl ...... 5 Ynghylch ymchwil ymgynghori ...... 6 3 Barn gychwynnol am y consesiwn ...... 8 Defnydd o’r BBC ...... 8 Deall ffi’r drwydded ...... 8 Y penderfyniad y mae Bwrdd y BBC yn gyfrifol am ei wneud ...... 9 4 Meini prawf ar gyfer asesu opsiynau polisi at y dyfodol ...... 11 Tegwch ...... 12 Effaith ariannol ...... 13 Dichonoldeb ...... 15 5 Barn am opsiynau polisi at y dyfodol ...... 16 Copïo ...... 16 Adfer ...... 19 Diwygio ...... 21 Atodiad A ...... 29 Atodiad B ...... 33 Atodiad C ...... 59

Ipsos MORI | Polisi trwydded deledu ar sail oed: ymchwil ymgynghori 1

1 Crynodeb gweithredol

Cyflwyniad

Comisiynwyd Ipsos MORI gan y BBC i gynnal ymchwil ymysg oedolion yn y DU yn rhan o raglen y BBC ar gyfer gwrando ar farn, sylwadau ac awgrymiadau mewn perthynas â’r polisi trwydded deledu ar sail oed. Cyhoeddwyd dogfen ymgynghori’r BBC mewn cysylltiad â’r polisi hwn ar 20 Tachwedd 2018. Mae themâu’r ymchwil yn cwmpasu’r themâu sydd yn y ddogfen ymgynghori, yn cynnwys:

Barn am y tri opsiwn cyffredinol ar gyfer y consesiwn:

▪ Copïo’r consesiwn presennol, a fyddai’n darparu trwydded am ddim i’r holl aelwydydd lle mae o leiaf un preswylydd yn hŷn na 75 oed, y telir amdani gan y BBC;

▪ Adfer ffi’r drwydded gynhwysol, fel na fyddai consesiwn ar sail oed o gwbl;

▪ Diwygio’r consesiwn mewn rhyw ffordd.

Barn am dri opsiwn penodol ar gyfer diwygio:

▪ Gostyngiad, lle bydd aelwydydd lle mae rhywun sy’n 75 oed neu’n hŷn yn talu hanner cost trwydded deledu;

▪ Newid yr oed, lle bydd aelwydydd y rheini sy’n 80 oed neu’n hŷn yn cael trwydded deledu am ddim;

▪ Prawf modd, lle bydd aelwydydd y rheini sy’n 75 oed neu’n hŷn sydd yn yr angen ariannol mwyaf, yn gysylltiedig â’r Credyd Pensiwn, yn cael trwydded deledu am ddim.

Barn am ffyrdd i gymhwyso’r opsiynau ar gyfer Diwygio.

Methodoleg

Ar ôl ystyried natur y materion sy’n ymwneud â pholisi trwydded deledu ar sail oed, roedd Ipsos MORI wedi argymell cynnal ymchwil ymgynghori ar raddfa fawr gyda sampl o boblogaeth oedolion y DU a oedd yn adlewyrchu’r boblogaeth genedlaethol. Roedd yr ymchwil wedi cynnwys cyfanswm o 286 o gyfranogwyr. Cynhaliwyd wyth gweithdy ledled y DU yn Chwefror a Mawrth 2019 ac roedd pob gweithdy yn cynnwys tua 34 o gyfranogwyr 18-86 oed (cyfanswm o 271). Hefyd cynhaliwyd 15 o gyfweliadau ychwanegol ag unigolion yn eu cartrefi ym Mawrth a dechrau Ebrill 2019 gyda chyfranogwyr 79-91 oed a fyddai wedi’i chael yn anodd dod i weithdai mewn lleoliadau hygyrch.

Pwrpas yr ymchwil oedd cofnodi barn ystyriol cyfranogwyr am y polisi trwydded deledu ar sail oed, a’r rhesymau dros eu barn. Cafodd cyfranogwyr amser i ystyried tystiolaeth fanwl o’r broses ymgynghori yn ystod y sesiynau. Roedd hyn yn caniatáu iddynt werthuso – i’r graddau roeddent yn teimlo ei bod yn berthnasol – yr effaith o unrhyw benderfyniad am bolisi at y dyfodol ar yr holl ddeiliaid trwydded, yn cynnwys grwpiau oedran hŷn, a goblygiadau’r costau i’r BBC.

Ipsos MORI | Polisi trwydded deledu ar sail oed: ymchwil ymgynghori 2

Mae’r ymchwil yn cynnig dealltwriaeth o ystod ac amrywiaeth debygol y farn ymysg poblogaeth oedolion y DU. Fodd bynnag, mae’n bwysig pwysleisio mai ymchwil ansoddol yw hon – yn yr un modd ag ymchwil ymgynghori arall – ac felly nad yw’n ceisio pennu’r union nifer yn y boblogaeth sy’n dal barn benodol.

Y prif ganfyddiadau

Mae’r canfyddiadau yn yr adroddiad hwn yn disgrifio’r nifer mawr o farnau gwahanol am ddyfodol y consesiwn a drafodwyd gan gyfranogwyr. Ceir crynodeb o’r trafodaethau hyn drwy’r adroddiad, yn cynnwys yr heriau roedd cyfranogwyr yn eu gweld wrth ystyried y penderfyniad sy’n wynebu’r BBC, a’r gwahanol feini prawf roeddent wedi’u hystyried wrth edrych ar y materion dan sylw. Yn yr adran hon, rydym yn ceisio tynnu ynghyd y casgliadau mwy cyffredinol y gallwn ddod iddynt ar sail trafodaethau’r cyfranogwyr a’r hyn roeddent yn ei ffafrio ar gyfer y consesiwn yn y dyfodol. Mae crynodeb o’r rhain isod:

▪ Roedd trafod y polisi trwydded deledu ar sail oed yn anodd i gyfranogwyr, ac roeddent wedi pwysleisio bob amser fod y penderfyniad hwn yn un anodd i Fwrdd y BBC. Roeddent wedi trafod ffyrdd i gydbwyso’r effaith ar bobl hŷn, yn enwedig yr effaith ddichonol o gymryd yn ôl rywbeth y maent yn ei gael yn barod, a’r effaith ar raglenni a gwasanaethau’r BBC. Roedd nifer mawr yn teimlo bod her fawr i’w hwynebu wrth geisio cydbwyso’r effeithiau hyn gan y byddai rhai ar eu hennill a rhai ar eu colled beth bynnag fydd y penderfyniad.

▪ O ganlyniad i hyn, teimlai rhai y dylai’r BBC fynd yn ôl at y llywodraeth i ofyn am gyllid i barhau â rhyw fath o gonsesiwn, neu am fwy o hyblygrwydd o ran lefel ffi’r drwydded. Roedd nifer mawr o gyfranogwyr hefyd am weld y BBC yn ceisio dilyn llwybrau eraill i sicrhau arian, fel hysbysebu neu danysgrifio fel ffyrdd eraill i godi refeniw.

▪ Beth bynnag oedd eu barn gyffredinol am ddyfodol y consesiwn, roedd cyfranogwyr wedi pwysleisio ei bod yn bwysig i’r BBC barhau i wneud arbedion effeithlonrwydd, yn cynnwys lleihau cyflogau staff a rhoi blaenoriaeth i raglenni a gwasanaethau penodol, cyn gwneud unrhyw newidiadau yng nghonsesiwn ffi’r drwydded ar sail oed. Roedd hyn yn adlewyrchu canfyddiad ymysg y rhan fwyaf o’r cyfranogwyr fod rôl i’r BBC, pobl hŷn, a thalwyr ffi’r drwydded mewn talu am unrhyw gonsesiwn.

▪ Roedd nifer mawr o gyfranogwyr yn ei chael yn anodd cynnig argymhelliad am ddyfodol y consesiwn ac roedd yn golygu pwyso a mesur gwahanol flaenoriaethau, a oedd weithiau’n cystadlu â’i gilydd, ynghylch tegwch, yr effaith ariannol a dichonoldeb. Yn gyffredinol, roedd rhywfaint o gefnogaeth i bob un o’r opsiynau, Copïo, Adfer a Diwygio, ymysg cyfranogwyr. Fodd bynnag, roedd y rhan fwyaf o’r cyfranogwyr o blaid diwygio’r consesiwn mewn rhyw ffordd, yn hytrach na chopïo’r consesiwn presennol neu adfer ffi’r drwydded gynhwysol.

▪ Roedd y rheini a oedd yn ffafrio copïo’r consesiwn yn rhoi blaenoriaeth i ddiogelu pobl hŷn rhag colli’r consesiwn ac nid oeddent yn derbyn y byddai parhau â’r consesiwn presennol yn cael effaith ariannol sylweddol ar y BBC. Teimlai rhai y byddai’r BBC yn gallu gwneud yr arbedion angenrheidiol drwy leihau cyflogau, parhau i wneud arbedion effeithlonrwydd, a chyfuno sianeli neu roi blaenoriaeth i raglenni a gwasanaethau penodol, ac na fyddai cynulleidfaoedd yn sylwi ar hyn. Roedd y farn hon yn fwy cyffredin ymysg cyfranogwyr hŷn a oedd o blaid copïo’r consesiwn. Roedd cyfranogwyr eraill a oedd yn ffafrio copïo’r consesiwn presennol yn gefnogol i’r syniad y dylai’r BBC gynnig gwasanaethau mwy cyfyngedig am eu bod yn teimlo y byddent yn gallu cael cynnwys roeddent yn ei werthfawrogi mewn mannau eraill neu nad oedd y BBC yn cynnig llawer a oedd o werth iddynt ar hyn o bryd.

Ipsos MORI | Polisi trwydded deledu ar sail oed: ymchwil ymgynghori 3

▪ Roedd y rheini a oedd yn ffafrio adfer ffi’r drwydded gynhwysol yn pryderu fwyaf am yr effaith ariannol ar y BBC o ganlyniad i ddarparu consesiwn. Ar y cyfan, y rhain oedd yn fwyaf cefnogol i’r BBC ac roeddent yn credu y byddai lleihau rhaglenni a gwasanaethau’n cael effaith negyddol sylweddol ar ansawdd. Yn eu barn nhw roedd yn decach i bawb1 dalu ffi’r drwydded na chynnig consesiwn ar sail oed.

▪ Fodd bynnag, roedd y rhan fwyaf o’r cyfranogwyr wedi penderfynu yn erbyn copïo’r consesiwn ac yn erbyn adfer ffi’r drwydded gynhwysol. Roeddent yn dadlau nad oedd yr un opsiwn yn deg. Y rheswm am hyn oedd un ai y byddai holl gynulleidfaoedd y BBC ar eu colled oherwydd toriadau i raglenni a gwasanaethau pe byddai’r consesiwn presennol yn cael ei gopïo, neu y byddai pobl hŷn yn colli budd roeddent yn ei gael neu’n haeddu ei gael ar hyn o bryd pe byddai ffi’r drwydded gynhwysol yn cael ei hadfer. Roedd y cyfranogwyr hyn am ddod o hyd i gydbwysedd rhwng diogelu pobl hŷn a chyfyngu’r effaith ar y BBC ac ar dalwyr ffi’r drwydded. Roedd gwahaniaethau barn rhyngddynt am y ffordd orau i sicrhau’r cydbwysedd hwn yn ymarferol. Roedd hyn yn ymwneud yn aml â pha un a oeddent yn teimlo y dylai pawb dalu rhywbeth at y rhaglenni a gwasanaethau roeddent yn eu cael, neu y dylai rhai grwpiau sydd â’r angen mwyaf gael cymorth ychwanegol i dalu ffi’r drwydded.

▪ Oherwydd hynny, roedd cefnogaeth ymysg cyfranogwyr i’r syniad o ostwng ffi’r drwydded fel ffordd i ddiwygio’r consesiwn, yn cynnwys y rheini a oedd yn y diwedd wedi ffafrio copïo’r consesiwn neu adfer ffi’r drwydded gynhwysol. Roedd gostwng ffi’r drwydded yn cael ei weld yn ffordd i barhau i gynnig consesiwn i’r holl bobl hŷn, gan sicrhau yr un pryd fod pawb yn talu rhywbeth at arlwy’r BBC. Roedd cefnogaeth eang hefyd i’r syniad o ddarparu’r consesiwn ar sail prawf modd, er bod yr opsiwn hwn yn pegynnu barn i fwy o raddau, gan fod rhai cyfranogwyr yn poeni am ei ddichonoldeb. Roedd llai o gefnogaeth i godi’r trothwy oed lle y byddai pobl yn dod yn gymwys i gael y consesiwn am fod cyfranogwyr yn teimlo y byddai unrhyw wahaniaethu’n fympwyol ac yn poeni y gellid codi’r trothwy oed eto yn y dyfodol.

▪ Roedd cyfranogwyr hŷn yn fwy tebygol o gefnogi copïo’r consesiwn na’r rheini o dan 65 oed, ond roedd y farn yn gymysg. Oherwydd pryderon am degwch â’r holl ddeiliaid trwydded deledu, roedd lefel y gefnogaeth ymysg cyfranogwyr hŷn i ddiwygio’r consesiwn mewn rhyw ffordd yn debyg i lefel y gefnogaeth i gopïo’r consesiwn presennol. Roedd nifer bach o gyfranogwyr hŷn hefyd o blaid adfer ffi’r drwydded gynhwysol.

▪ Yn gyffredinol, yn yr holl grwpiau oedran, roedd barn egwyddorol y cyfranogwyr am wahanol fathau o degwch yn bwysicach na’u hoed eu hunain neu’r cyfnod yn eu bywyd o ran ffurfio eu barn. Roedd gwahaniaeth barn ymysg cyfranogwyr ynghylch a oedd yn deg i bawb dalu cyfraniad am dderbyn rhaglenni a gwasanaethau’r BBC, neu a ddylid trin rhai grwpiau’n wahanol oherwydd eu hamgylchiadau.

▪ Yn yr un modd, roedd cefnogaeth i’r BBC hefyd yn dylanwadu ar farn. Roedd cyfranogwyr a oedd yn gweld gwerth yn rhaglenni a gwasanaethau’r BBC, neu’n credu eu bod yn bwysig i grwpiau eraill, yn dymuno cyfyngu ar raddau’r toriadau i arlwy’r BBC. Oherwydd hynny, roeddent yn tueddu i gefnogi adfer ffi’r drwydded gynhwysol neu opsiwn ar gyfer diwygio a oedd yn lleihau’r effaith ariannol ar y BBC am eu bod am gyfyngu lleihad yn ansawdd ac ystod y rhaglenni a gwasanaethau. Mae hyn yn helpu hefyd i egluro pam nad oedd barn gyson rhwng cyfranogwyr o oed tebyg – roedd eu barn am y BBC a’u cysyniad o degwch yn y sefyllfa hon yn cael mwy o effaith ar ganfyddiadau.

▪ Yn gyffredinol, roedd cyfranogwyr yn gweld ei bod yn anodd penderfynu ar ddyfodol y consesiwn ar ffi’r drwydded ar sail oed. Yn ystod eu trafodaethau, roeddent yn cydnabod ei bod yn anodd cydbwyso gwahanol ddehongliadau

1 Roedd cyfranogwyr yn defnyddio’r gair ‘pawb’ yn y cyd-destun hwn i olygu pob aelwyd a oedd ag angen trwydded deledu.

Ipsos MORI | Polisi trwydded deledu ar sail oed: ymchwil ymgynghori 4

o degwch a oedd yn bwysig i nifer mawr ohonynt, hyd yn oed pan oeddent yn glir ynghylch eu dewis opsiwn. Roedd y sgyrsiau’n codi cwestiynau sylfaenol ynghylch tegwch â gwahanol grwpiau mewn cymdeithas, lles, a beth mae’r BBC yn ei gynnig yn gyfnewid am ffi’r drwydded, a oedd gyda’i gilydd yn gwneud y penderfyniad hwn yn un anodd. Roeddent hefyd yn pwysleisio y byddai’n rhaid bod yn ofalus wrth roi gwybod am unrhyw newidiadau yn y consesiwn er mwyn osgoi niwed i enw da’r BBC, yn enwedig os oedd Bwrdd y BBC yn penderfynu adfer neu ddiwygio’r consesiwn.

Ipsos MORI | Polisi trwydded deledu ar sail oed: ymchwil ymgynghori 5

2 Cyflwyniad

Y dull ymchwilio

1) Barn am dri opsiwn cyffredinol:

▪ Copïo’r consesiwn presennol, a fyddai’n darparu trwydded am ddim i’r holl aelwydydd lle mae o leiaf un preswylydd yn hŷn na 75 oed, wedi’i thalu gan y BBC;

▪ Adfer ffi’r drwydded gynhwysol, fel na fyddai consesiwn ar sail oed o gwbl;

▪ Diwygio’r consesiwn mewn rhyw ffordd.

2) Barn am dri opsiwn penodol ar gyfer diwygio:

▪ Yn y ddogfen ymgynghori, mae’r BBC yn trafod tair ffordd bosib o ddiwygio consesiwn ffi’r drwydded ar gyfer aelwydydd hŷn. Mae’n disgrifio senarios ar gyfer pob un:

− Gostwng y gost, lle mae aelwydydd lle mae rhywun sy’n 75 oed neu’n hŷn yn talu hanner cost trwydded deledu;

− Newid yr oed, fel y bydd aelwydydd y rheini sy’n 80 oed neu’n hŷn yn cael trwydded deledu am ddim;

− Cymhwyso prawf modd, fel y bydd aelwydydd y rheini sy’n 75 oed neu’n hŷn sydd â’r angen ariannol mwyaf, yn gysylltiedig â’r Credyd Pensiwn, yn cael trwydded deledu am ddim.

3) Barn am ffyrdd i gymhwyso’r opsiynau ar gyfer diwygio. Er enghraifft:

▪ Yn yr opsiwn ar Ostwng y gost, pa ganran o ffi’r drwydded, os o gwbl, y dylai aelwydydd hŷn ei thalu;

▪ Yn yr opsiwn ar Newid yr oed, ar ba oed, os oes un, y dylai aelwydydd gael trwydded deledu am ddim;

▪ Pa rai o’r opsiynau ar gyfer diwygio, os oes rhai, y gellid eu cyfuno.

Ar ôl ystyried y dulliau posibl o gynnal yr ymchwil a natur y pynciau sy’n ymwneud â’r polisi trwydded deledu ar sail oed, roedd Ipsos MORI wedi argymell cynnal ymchwil ymgynghori ar raddfa fawr gyda sampl o’r cyhoedd (18+ oed) yn y DU sy’n adlewyrchu’r boblogaeth genedlaethol.

Strwythur y sampl

Er mwyn cofnodi amrywiaeth y farn yn y boblogaeth o oedolion, roedd yr ymchwil ymgynghori wedi cynnwys sampl o 286 o gyfranogwyr a oedd yn adlewyrchu’r boblogaeth genedlaethol drwy weithdai a chyfweliadau ag unigolion yn eu cartrefi. Cynhaliwyd wyth gweithdy ledled y DU a phob gweithdy yn cynnwys tua 34 o gyfranogwyr 18-86 oed (cyfanswm o 271). Hefyd cynhaliwyd 15 o gyfweliadau ychwanegol ag unigolion yn eu cartrefi gyda chyfranogwyr 79-91 oed a fyddai wedi’i chael yn anodd dod i weithdai mewn lleoliadau hygyrch.

Ipsos MORI | Polisi trwydded deledu ar sail oed: ymchwil ymgynghori 6

Roedd lleoliadau’r gweithdai yn cynnwys pob un o bedair gwlad y DU a chymysgedd o ddinasoedd, trefi a mannau mwy gwledig: Falkirk, Belfast, Abertawe, Newcastle, Solihull, Thetford, Llundain a Newton Abbot. Cynhaliwyd y 15 cyfweliad mewn cartrefi mewn chwe lleoliad: Aberdeen, Lisburn, Aberystwyth, Cheadle Hulme, Nottingham a Reading.

Roedd strwythur y sampl yn sicrhau bod yr ymchwil yn adlewyrchu’r boblogaeth o oedolion yn y DU o ran y nodweddion canlynol:

▪ Grŵp oedran: pennwyd cwotâu i sicrhau bod oed y cyfranogwyr yn adlewyrchu’n fras y proffil cenedlaethol o’r rheini sy’n 18+ oed yn y grwpiau oedran canlynol: 18-34, 35-49, 50-64, 65+. Er mwyn sicrhau bod amrywiaeth y farn ymysg y rheini sy’n hŷn na 75 oed yn cael ei chasglu, roedd y sampl gyfan yn cynnwys cyfran ychydig yn fwy o’r grŵp oedran hwn yn y gweithdai ac yn y cyfweliadau mewn cartrefi.

▪ Rhywedd: pennwyd cwotâu ar gyfer rhywedd yn y grŵp oedran.

▪ Grŵp cymdeithasol-economaidd: pennwyd cwotâu ar gyfer grwpiau cymdeithasol-economaidd yn y grŵp oedran.

▪ Ethnigrwydd: pennwyd cwotâu ym mhob lleoliad i adlewyrchu’r boblogaeth leol.

Roedd y sampl wedi’i chynllunio hefyd i gynnwys y rheini a oedd ag argraff isel, ganolig neu uchel o’r BBC yn unol â’r proffil cenedlaethol, ac i sicrhau bod cyfranogwyr 65+ oed yn adlewyrchu’r cyfraddau cenedlaethol ar gyfer problemau iechyd hirdymor.

Ynghylch ymchwil ymgynghori

Mae ymchwil ymgynghori yn ddull lle mae aelodau o’r cyhoedd yn ystyried materion yn fanwl. Yn ystod y sesiynau, sy’n cael eu hwyluso gan ymchwilwyr annibynnol, bydd cyfranogwyr yn ystyried tystiolaeth, yn mynegi eu barn eu hunain ac yn gallu clywed barn pobl eraill. Defnyddiwyd dull ymgynghori ar gyfer y gwaith ymchwil hwn am fod y testun yn galw am bwyso a mesur nifer o wahanol ystyriaethau.

Felly, bwriad yr ymchwil hon oedd cofnodi barn ystyriol cyfranogwyr am y polisi trwydded deledu ar sail oed, a’r rhesymau dros eu barn. Cafodd cyfranogwyr amser i ystyried tystiolaeth fanwl o’r broses ymgynghori yn ystod y sesiynau. Roedd hyn yn caniatáu iddynt werthuso – i’r graddau roeddent yn teimlo ei bod yn berthnasol – yr effaith o unrhyw benderfyniad am bolisi at y dyfodol ar yr holl ddeiliaid trwydded, yn cynnwys grwpiau oedran hŷn, a goblygiadau’r costau i’r BBC.

Am ei bod yn cynnwys bron 300 o gyfranogwyr a recriwtiwyd i adlewyrchu’r boblogaeth o oedolion yn y DU yn fras ar sail y meini prawf uchod, mae’r ymchwil yn cynnig dealltwriaeth o ystod ac amrywiaeth debygol y farn ymhlith y boblogaeth o oedolion yn y DU. Mae hefyd yn caniatáu i ni edrych ar y ffordd roedd y barnau hynny’n datblygu wrth i gyfranogwyr ystyried gwahanol wybodaeth ac opsiynau ac, yn achos y gweithdai, wrth iddynt ryngweithio â phobl eraill yn ystod y trafodaethau.

Roedd cymedrolwyr wedi defnyddio canllaw trafod a deunyddiau ysgogi i hwyluso sgyrsiau o gwmpas y bwrdd ac i gyflwyno gwybodaeth. Roedd y sgyrsiau wedi’u llywio hefyd gan y farn a’r syniadau a rannwyd gan gyfranogwyr. Oherwydd hyn, roedd persbectifau gwahanol wedi’u cyflwyno ym mhob gweithdy neu gyfweliad yn y cartref gan y cyfranogwyr eu hunain yn ystod y sgyrsiau.

Ipsos MORI | Polisi trwydded deledu ar sail oed: ymchwil ymgynghori 7

Mae’n bwysig pwysleisio bod ymchwil ymgynghori yn ansoddol ac nad yw’n ceisio pennu’r union nifer yn y boblogaeth sy’n dal barn benodol. Er hynny, mae weithiau’n fuddiol nodi’r syniadau a drafodwyd amlaf neu anamlaf gan gyfranogwyr. Dylai unrhyw gyfrannau a nodwyd yn yr adroddiad hwn – yn yr un modd ag adroddiadau ansoddol eraill – gael eu hystyried yn rhai dangosol bob amser.

Yn yr adroddiad hwn, rydym wedi dilyn y confensiynau canlynol:

▪ Defnyddiwyd “y rhan fwyaf o’r cyfranogwyr” lle’r oedd mwyafrif y cyfranogwyr yn yr ymchwil wedi mynegi barn am fater a oedd wedi’i drafod yn eang ar draws y gweithdai ac mewn cyfweliadau yn y cartref. Fe’i defnyddiwyd i ddisgrifio’r hyn a oedd orau ganddynt yn gyffredinol ar gyfer y consesiwn ar sail oed yn y dyfodol, neu i dynnu sylw at faterion cyd-destunol lle’r oedd consensws cyffredinol ymysg cyfranogwyr.

▪ Defnyddiwyd “nifer mawr o gyfranogwyr” i ddisgrifio thema gyffredin a godwyd yn ystod gwahanol drafodaethau gan nifer mawr o gyfranogwyr.

▪ Defnyddiwyd “rhai cyfranogwyr” i ddisgrifio barn a oedd yn gyffredin ond a oedd heb ei chodi mor aml.

▪ Defnyddiwyd “nifer bach o gyfranogwyr” i ddisgrifio barn a gododd yn llai aml o lawer, ond a oedd yn bwysig yn aml i nifer bach o gyfranogwyr.

Defnyddiwyd y termau uchod i gyfleu pa mor gyffredin roedd gwahanol farnau ar draws y trafodaethau, ond mae’r adroddiad yn cynnwys safbwyntiau a oedd yn cael eu dal gan niferoedd bach a mawr o’r cyfranogwyr. Maent wedi’u cynnwys er mwyn sicrhau bod amrywiaeth a chryfder y barnau wedi’u cofnodi, ac i gydnabod y pwys roedd cyfranogwyr yn ei roi ar wahanol bersbectifau.

Mae dyfyniadau gair am air wedi’u cynnwys yn yr adroddiad hwn i ddangos a thynnu sylw at bwyntiau allweddol. Maent un ai’n adlewyrchu teimlad a oedd yn gyffredin ymysg yr holl gyfranogwyr, neu’n adlewyrchu barn gref ymysg grŵp llai o gyfranogwyr. Lle mae dyfyniadau gair am air wedi’u cynnwys, maent yn ddienw ac yn cael eu priodoli i’r lleoliad a’r grŵp oedran.

Mae rhagor o fanylion yn yr Atodiadau am fethodoleg yr ymchwil.

Ipsos MORI | Polisi trwydded deledu ar sail oed: ymchwil ymgynghori 8

3 Barn gychwynnol am y consesiwn

Yn y gweithdai, roedd cyfranogwyr wedi dechrau drwy drafod y rôl gyffredinol sydd gan wasanaethau teledu, radio ac ar- lein yn eu bywydau, yn cynnwys eu canfyddiadau cyffredinol o’r BBC a’u gwybodaeth am ffi’r drwydded. Yn dilyn y sesiwn ragarweiniol fyr hon, rhoddwyd disgrifiad iddynt o’r penderfyniad y mae’n rhaid i Fwrdd y BBC ei wneud am y polisi ffi’r drwydded deledu ar sail oed Roedd hyn yn cynnwys hanes ffi’r drwydded a’r consesiwn, manylion am beth yw ffi’r drwydded, a’r fframwaith ar gyfer y penderfyniad y mae angen i Fwrdd y BBC ei wneud. Yn yr adran hon, rhoddir crynodeb o farn cyfranogwyr am y cyd-destun ehangach i’r BBC a ffi’r drwydded, a sut roeddent yn gweld y penderfyniad cyffredinol y mae Bwrdd y BBC yn gyfrifol am ei wneud.

Defnydd o’r BBC

Ar y cyfan, roedd cyfranogwyr yn defnyddio amrywiaeth o raglenni a gwasanaethau’r BBC. Roedd nifer mawr wedi cynnig enghreifftiau o gynnwys y BBC yr oeddent yn ei werthfawrogi am ei fod yn adlewyrchu eu diddordebau a’u dewisiadau personol. Roeddent hefyd wedi trafod sut roedd aelodau o’u teulu a’u ffrindiau’n mwynhau cynnwys y BBC. Fodd bynnag, roedd y BBC hefyd yn cael ei alw’n un ffynhonnell cynnwys ymysg nifer o wahanol ddarparwyr, a dywedodd cyfranogwyr eu bod yn aml yn cael cynnwys ar-lein ar alwad. Dywedodd nifer bach o gyfranogwyr nad oedd angen iddynt dalu’r ffi’r drwydded bellach. Yn lle hynny, roeddent yn cael cynnwys ar-lein drwy wasanaethau tanysgrifio fel Netflix, Amazon Prime a Now TV, neu wasanaethau ffrydio darlledwyr yn y DU fel All 4 ac ITV Hub. Teimlai’r cyfranogwyr hyn nad oedd arnynt angen llawer gan y BBC.

Dywedodd cyfranogwyr fod y dewis mawr o gynnwys a oedd ar gael drwy gyfryngau yn eu llethu. Oherwydd y dewis a oedd ar gael, roeddent yn fwyfwy aml yn gallu cael cynnwys a oedd o’r ansawdd gorau yn eu barn nhw. Er bod enghreifftiau o arlwy’r BBC ymysg y rhaglenni a gwasanaethau o’r ansawdd gorau yr oedd cyfranogwyr yn eu derbyn, nid oedd holl gynnwys y BBC yn cael ei weld yn eithriadol yn y modd hwn. Rhai enghreifftiau eithriadol o gynnwys y BBC yr oedd cyfranogwyr wedi tynnu sylw atynt oedd Luther, Bodyguard a Blue Planet, yn ogystal â gwasanaethau a oedd yn darparu cynnwys addysgol fel BBC Bitesize, a radio ar gyfer y gwledydd a rhanbarthau Lloegr.

Yn gyffredinol, roedd cyfranogwyr yn gweld bod cenhadaeth a dibenion y BBC yn ddyheadau da i’r BBC fel darlledwr sy’n cael ei ariannu gan y cyhoedd. Teimlent fod cynulleidfaoedd yn disgwyl defnyddio a thalu am gynnwys a oedd yn cyflawni’r dyheadau sydd wedi’u hadlewyrchu yn y genhadaeth i hysbysu, addysgu a diddanu. Fodd bynnag, gan fod mwy o gystadleuaeth ac o ddewis, roedd cyfranogwyr yn teimlo nad oedd cyflawni’r dyheadau hyn yn unigryw i’r BBC bellach. Roeddent hefyd wedi awgrymu meysydd i’w gwella gan y BBC mewn perthynas â’r canfyddiad o ddidueddrwydd BBC News, ansawdd rhywfaint o’r cynnwys o’i gymharu â chynnwys darparwyr eraill, a sicrhau bod gwahanol ddiwylliannau a gwahanol rannau o’r DU yn cael eu portreadu.

Deall ffi’r drwydded

Roedd ymwybyddiaeth eang o ffi’r drwydded, ond nid oedd pob un o’r cyfranogwyr yn gwybod am y consesiwn ar ffi’r drwydded ar sail oed. Yn enwedig mewn grwpiau iau, roedd cyfranogwyr yn anghyfarwydd yn aml â’r ffaith bod hawl gan genedlaethau hŷn i gael trwyddedau teledu am ddim, neu’n anymwybodol bod hyn wedi’i ariannu gan lywodraeth. Roedd hyn yn groes i’r sefyllfa ymysg cyfranogwyr hŷn a oedd bron i gyd yn gwybod am y consesiwn, un ai am eu bod nhw’n derbyn trwydded am ddim, neu’n gwybod am eraill a oedd yn ei derbyn (yn cynnwys eu rhieni neu berthnasau hŷn).

Ipsos MORI | Polisi trwydded deledu ar sail oed: ymchwil ymgynghori 9

Roedd nifer mawr o gyfranogwyr a oedd yn anymwybodol nad oedd angen i holl aelodau’r aelwyd fod yn hŷn na 75 oed er mwyn cael trwydded am ddim.

Yn fwy cyffredinol, prin oedd y ddealltwriaeth hefyd o’r hyn y mae ffi’r drwydded yn talu amdano, ac roedd rhai’n teimlo’n rhwystredig am dalu ffi’r drwydded er nad oeddent yn defnyddio nifer mawr o wasanaethau’r BBC neu’n defnyddio llawer o gynnwys y BBC, gan wrthgyferbynnu hyn â gwasanaethau tanysgrifio fel Netflix a Sky. Teimlai’r cyfranogwyr hyn fod pethau wedi newid bellach mewn ffordd a oedd yn gwneud ffi’r drwydded yn llai perthnasol, ac roeddent yn fwy bodlon o lawer ynghylch dewis talu am y cynnwys yr oeddent am ei gael yn lle talu am drwydded ar raddfa safonol.

Y penderfyniad y mae Bwrdd y BBC yn gyfrifol am ei wneud

O’r dechrau, roedd cyfranogwyr yn cydnabod bod y penderfyniad am y consesiwn yn un anodd i Fwrdd y BBC. Roeddent yn pryderu am yr effaith bosib ar bobl hŷn, ond yn cydnabod hefyd y byddai’r gost ddichonol am barhau i ddarparu’r consesiwn presennol yn y dyfodol yn cyfateb i gyfran sylweddol o wariant y BBC ar raglenni a gwasanaethau. Daeth cyfranogwyr i’r casgliad yn fuan y byddai rhai ar eu hennill a rhai ar eu colled pa benderfyniad bynnag a wneir. Roedd nifer mawr wedi pwysleisio y byddai terfynu consesiwn yn gallu amharu ar enw da’r BBC pe byddai’n cael ei weld yn gweithredu’n annheg tuag at bobl hŷn.

“Rwy’n credu y byddai’n eithaf dadleuol pe byddai’r BBC yn atal y consesiwn. Mae menywod yn eu 60au wedi mynd drwy gyfnod anodd. Mae eu hoedran pensiwn wedi codi. Mae ffrindiau i mi’n dal i weithio yn 68 oed. Dydyn nhw ddim yn cael trwydded am ddim. Mae’r genhedlaeth sy’n 10- 15 mlynedd yn iau na ni wedi gorfod ysgwyddo llawer.” [65+, Thetford]

“Allwn ni ddim fod yn annheg. Mae’n sefyllfa annheg.” [50-64, Falkirk]

Y man cychwyn i gyfranogwyr fel arfer oedd mai pobl hŷn fyddai’n teimlo’r effaith fwyaf o’r penderfyniad, yn enwedig os byddai’r consesiwn yn dod i ben. Ond roedd cyfranogwyr hefyd wedi trafod yr effaith ar dalwyr ffi’r drwydded, y BBC a’i gyflogeion, a llywodraeth.

“Os penderfynir ei gadw fel y mae, ar draul pawb arall, bydd yn effeithio ar bawb. Os byddan nhw’n tynnu’r drwydded am ddim yn ôl, bydd hynny’n effeithio ar bobl hŷn.” [65+, Thetford]

Teimlai nifer bach o gyfranogwyr ei bod yn well i lywodraeth wario’r arian a ddefnyddiwyd o’r blaen i ariannu’r consesiwn ar wasanaethau cyhoeddus eraill. Yn eu barn nhw, roedd teledu’n cael ei weld yn foeth ac nid yn rhywbeth y dylai llywodraeth ei ariannu i bobl, yn cynnwys y rheini sy’n llai cefnog. Teimlai’r cyfranogwyr hyn y byddai rhywun sydd â’r teledu’n rhan bwysig o’i fywyd yn gallu dod o hyd i arian i fforddio’r drwydded deledu neu fod hyn yn rhywbeth y dylai’r BBC ei ariannu i bobl hŷn.

“Roedd y llywodraeth yn talu… ar gyfer pobl dros 75 yn unig. Ble allai’r arian hwnnw fynd? Ar y llaw arall, beth fydd yn digwydd os na fydd y bobl hŷn yn gallu fforddio’r £150?” [18-34, Llundain]

Fodd bynnag, roedd y rhan fwyaf o’r cyfranogwyr yn disgwyl bod teledu’n chwarae rhan bwysig ym mywydau nifer mawr o bobl hŷn, ac roeddent yn pryderu am yr effaith o derfynu’r consesiwn presennol. Roedd rhywfaint o wrthwynebiad i ddod â’r consesiwn presennol i ben oherwydd pryderon bod buddion eraill wedi’u colli eisoes a chanfyddiad bod nifer

Ipsos MORI | Polisi trwydded deledu ar sail oed: ymchwil ymgynghori 10

mawr o bobl yn y wlad yn wynebu anawsterau ariannol – yn hen ac ifanc. Adlewyrchwyd hyn mewn teimlad bod rhaid derbyn ei bod yn debygol y bydd y consesiwn yn cael ei dorri. Roedd hyn yn adlewyrchu profiad cyfranogwyr o newidiadau tebyg eraill, a’r farn bod angen cwtogi yn rhai o feysydd gwariant llywodraeth er mwyn cynnal gwasanaethau cyhoeddus eraill fel y GIG a’r system ysgolion. Roedd rhai cyfranogwyr wedi cymharu’r penderfyniad â newidiadau yn oedran Pensiwn y Wladwriaeth, yn cynnwys y ffordd y mae hawliadau pensiwn menywod yn cael eu trin. Roedd rhai pryderon bod y penderfyniad yn rhan o lethr llithrig at ragor o doriadau ar fuddion i bobl hŷn. Er enghraifft, roedd nifer bach o gyfranogwyr wedi awgrymu y gallai Taliadau Tanwydd Gaeaf gael eu torri nesaf.

Mewn llawer achos, roedd cyfranogwyr yn pryderu am y ffaith mai Bwrdd y BBC oedd yn gyfrifol am wneud y penderfyniad am ddyfodol y consesiwn gan eu bod yn teimlo y dylai hyn fod yn rôl i lywodraeth. Yn ogystal â hyn, teimlent fod y cyfyngiadau ar y BBC yn gwneud y penderfyniad yn fwy anodd. Roeddent wedi trafod y ffaith na allai’r BBC newid lefel ffi’r drwydded a chyfyngiadau ar godi refeniw mewn ffyrdd eraill. Teimlai rhai y dylai’r BBC fynd yn ôl at lywodraeth i ofyn am gyllid ychwanegol, neu ofyn am fwy o hyblygrwydd ynghylch lefel ffi’r drwydded. Roedd nifer mawr hefyd am weld hysbysebu a thanysgrifio yn cael eu hystyried yn bosibilrwydd. I nifer mawr o gyfranogwyr, roedd y cyfyngiadau hyn yn cael eu gweld yn rhwystr mawr wrth drafod yr hyn roeddent yn ei ffafrio ar gyfer y consesiwn yn y dyfodol.

Ipsos MORI | Polisi trwydded deledu ar sail oed: ymchwil ymgynghori 11

4 Meini prawf ar gyfer asesu opsiynau polisi at y dyfodol

Cyn ystyried yn fanwl y gwahanol opsiynau ar gyfer polisi trwydded deledu ar sail oed, roedd cyfranogwyr wedi trafod y meini prawf y credent y dylai’r BBC seilio ei benderfyniad am y consesiwn arnynt. Roedd rhai grwpiau’n ei chael yn anodd cyfleu eu hegwyddorion eu hunain, a hynny’n adlewyrchu cymhlethdod y materion dan sylw. Roedd eraill yn fwy galluog i ddatblygu rhestr o feini prawf eu hunain.

Roedd tegwch â phobl hŷn yn bryder allweddol. Fodd bynnag, yn aml roedd cyfranogwyr hefyd yn cynnwys yr effaith ar raglenni a gwasanaethau’r BBC ac ar dalwyr ffi’r drwydded, a’r angen i unrhyw ddull o weithredu fod yn syml ac ymarferol ymysg y meini prawf allweddol ar gyfer y penderfyniad. Y rhain oedd y meini prawf roedd cyfranogwyr yn eu cymhwyso’n naturiol wrth ddechrau ystyried gwahanol opsiynau yn ddiweddarach yn y drafodaeth.

Rhoddwyd disgrifiad i gyfranogwyr o’r meini prawf yr oedd y BBC wedi’u cymhwyso wrth iddynt ddechrau meddwl am yr opsiynau ar gyfer y consesiwn:

 Tegwch: yr effaith ar grwpiau oedran hŷn, a’r effaith ar holl dalwyr ffi’r drwydded;

 Effaith ariannol: cost unrhyw gonsesiwn i’r BBC ac effaith bosib hynny ar raglenni a gwasanaethau;

 Dichonoldeb: yr angen i allu gweithredu unrhyw gonsesiwn yn effeithiol, yn glir ac yn syml.

Roedd y rhan fwyaf o lawer o’r cyfranogwyr yn cefnogi’r meini prawf ar gyfer tegwch, effaith a dichonoldeb. Teimlent fod pob un o’r rhain yn ystyriaethau pwysig ar gyfer y penderfyniad am y consesiwn ac roeddent wedi’u hadlewyrchu yn llawer o’r awgrymiadau digymell a gafwyd gan gyfranogwyr.

“Rwy’n credu bod angen iddo fod yn glir ac effeithiol, fel y bydd pawb yn gwybod sut mae’n gweithio, beth fyddwn ni’n ei wneud. Rwy’n frwd o blaid tegwch â phobl hŷn, ac rwy’n deall eu bod yn defnyddio llawer o gynnwys. Ond… wrth feddwl am y nifer o bobl hŷn sy’n byw nawr, mae’n effaith ariannol fawr, on’d yw hi?” [18-34, Abertawe]

Roedd gwahaniaethau yn y ffyrdd yr oedd cyfranogwyr yn dehongli, yn cymhwyso ac yn blaenoriaethu’r meini prawf. Roedd y gwahaniaethau hyn yn bwysig drwy gydol eu trafodaethau ac yn dylanwadu ar eu dewisiadau ynghylch yr opsiynau. Roedd hyn yn arbennig o wir am degwch, gan fod cyfranogwyr yn meddwl am degwch mewn nifer o ffyrdd gwahanol, ac yn cydnabod bod rhai ohonynt yn tynnu’n groes i’w gilydd. Roedd hyn yn adlewyrchu canfyddiad gan gyfranogwyr nad oedd un ateb a allai fod yn deg â phawb a bod y penderfyniad yn un anodd ei wneud gan Fwrdd y BBC. Roedd eu dewisiadau terfynol ar gyfer dyfodol y consesiwn wedi’u seilio’n aml ar eu cysyniad o degwch a’u barn am y BBC, yn hytrach na bod cysylltiad cryf rhyngddynt a’u hoed neu gyfnod mewn bywyd. Trafodir hyn yn fanylach wrth ystyried yr opsiynau yn y bennod nesaf (Pennod 5).

Ipsos MORI | Polisi trwydded deledu ar sail oed: ymchwil ymgynghori 12

Tegwch

Roedd cyfranogwyr yn ei chael yn anodd gwybod sut i gydbwyso’r gwahanol fathau o degwch yng nghyd-destun y polisi trwydded deledu ar sail oed. Roedd hyn yn cynnwys pwyso a mesur yr effaith ar bobl hŷn ar y naill law, a’r effaith ar dalwyr ffi’r drwydded ar y llall. Yn gyffredinol, roedd cyfranogwyr yn cydnabod y byddai parhau â’r consesiwn presennol yn arwain at leihau rhaglenni a gwasanaethau’r BBC, fel y byddai talwyr ffi’r drwydded yn talu swm tebyg am arlwy llai. Y prif ffyrdd o feddwl am degwch a oedd yn cystadlu â’i gilydd ymysg cyfranogwyr oedd:

▪ A ddylai pawb roi cyfraniad am dderbyn rhaglenni a gwasanaethau’r BBC (h.y. y dylai fod yn gyffredinol); neu,

▪ A ddylid trin rhai grwpiau’n wahanol oherwydd eu hamgylchiadau.

Roedd rhai cyfranogwyr wedi rhoi blaenoriaeth yn gyson i un o’r mathau hyn o degwch drwy gydol y trafodaethau, tra oedd eraill am sicrhau cydbwysedd rhyngddynt, ac roedd rhai wedi newid eu barn am beth oedd y cydbwysedd cywir wrth i’r trafodaethau barhau.

Tegwch â phobl hŷn

Roedd y rhan fwyaf o’r cyfranogwyr yn teimlo’n reddfol y dylai pobl hŷn barhau i gael eu trin yn wahanol i ddeiliaid trwydded eraill. Rhai o’u prif resymau dros ddadlau bod hyn yn deg oedd y syniad bod nifer mawr o bobl hŷn yn dibynnu ar y teledu am gwmnïaeth, pryderon am bobl hŷn yn methu â fforddio ffi’r drwydded, a theimlad bod pobl hŷn yn haeddu cymorth fel y consesiwn am eu bod wedi cyfrannu dros nifer o flynyddoedd. Roedd hyn yn adlewyrchu’r ddelwedd a oedd ym meddwl rhai cyfranogwyr o rywun ‘nodweddiadol’ dros ei 75 mlwydd oed, a oedd yn ymwneud yn fwy â hyglwyfedd ac unigedd, yn hytrach na phobl hŷn a oedd yn fwy egnïol a chefnog. Yn aml roedd pobl iau a chanol oed yn pryderu’n fawr am bobl hŷn a oedd mewn angen ariannol ac mewn angen mewn ffyrdd eraill, ac roedd y rhain yn cael eu gweld yn rhesymau da dros barhau i gynnig rhyw fath o gonsesiwn.

“Pobl dros 75 oed. Bydd llawer ohonyn nhw’n ei chael yn anodd talu. Dim ond £12 y mis yw hi, ond am bobl dros 75 oed, yn enwedig os ydyn nhw’n byw ar bensiwn bach, ble fyddan nhw’n cael yr arian hwnnw?” [50-64, Newcastle]

Fodd bynnag, roedd rhai cyfranogwyr wedi dadlau yn erbyn hyn. Roeddent wedi nodi bod rhai dros 75 mlwydd oed yr oedden nhw’n eu hadnabod (yn cynnwys nhw eu hunain weithiau) yn byw’n gyfforddus ac y byddent yn fodlon talu ffi’r drwydded i gyfrannu at wasanaethau BBC yr oedden nhw’n eu defnyddio a’u mwynhau. Roedd y cyfranogwyr hyn yn dadlau y dylai pobl hŷn gael eu trin yr un fath â grwpiau eraill mewn cymdeithas, ac yn anghytuno mewn rhai achosion ar gyflwyno consesiwn ffi’r drwydded yn wreiddiol, gan eu bod yn ei weld yn annheg â grwpiau eraill mewn egwyddor.

“Byddwch chi’n talu amdani nes eich bod chi’n 75. Byddwch chi wedi bod ar bensiwn am flynyddoedd lawer. Os oeddech chi wedi talu tan hynny, pam na allwch chi ddal i wneud?” [65+, Thetford]

Roedd cyfranogwyr a oedd yn edrych ar degwch fel hyn un ai’n teimlo y gellid tynnu’r consesiwn yn ôl oddi wrth bobl hŷn neu y dylid ei hestyn i gynnwys yr holl grwpiau oedran ar sail angen. Roedd y rheini a oedd am estyn y consesiwn yn dadlau bod pobl ym mhob rhan o gymdeithas nad oeddent yn gallu fforddio ffi’r drwydded, neu a oedd ag angen consesiwn oherwydd agwedd arall ar eu hamgylchiadau. Yn hyn o beth, teimlent na ddylai pobl hŷn gael eu trin yn

Ipsos MORI | Polisi trwydded deledu ar sail oed: ymchwil ymgynghori 13

wahanol i eraill mewn cymdeithas. Mewn rhai achosion, roedd cyfranogwyr yn dadlau mai’r cenedlaethau iau a oedd wedi’u taro galetaf gan yr argyfwng ariannol. Fodd bynnag, roedd nifer mawr o gyfranogwyr yn teimlo ei fod wedi effeithio ar bawb.

“Pam y dylai rhywun sy’n filiwnydd a rhywun sy’n cael yr isafswm cyflog dalu’r un ffi drwydded? Os byddwch chi’n meddwl amdani yn nhermau treth, fyddech chi byth yn gweld rhywbeth fel ’na.” [18-34, Abertawe]

Roedd cyfranogwyr hefyd wedi trafod a oedd yn deg trin rhai dros 75 oed yn wahanol, yn awr ac yn y dyfodol. Roedd nifer mawr ohonynt yn anghyfforddus ar y dechrau ynghylch cymryd rhywbeth oddi ar rai dros 75 oed a oedd yn derbyn y consesiwn ar y pryd. Dywedent y byddai hyn yn gallu achosi straen a gorbryder mewn grwpiau oedran hŷn, ac roedd y pryder hwn yn gyffredin yn y trafodaethau drwy gydol y sesiynau.

“Dyw hi ddim yn deg os yw pobl yn gorfod dod o hyd i £150 y flwyddyn yn fwyaf sydyn. Os ydyn nhw’n ei chael yn anodd yn barod, byddan nhw’n teimlo mwy o straen.” [35-49, Falkirk]

Er hynny, roedd cyfranogwyr hefyd yn cydnabod, yn ôl pa benderfyniad a wneir am y consesiwn, y gallai olygu y byddai grwpiau gwahanol o bobl hŷn yn cael eu trin yn wahanol yn y dyfodol. Roedd teimlad bod hyn yn digwydd eisoes am mai dim ond y rheini sydd dros 75 oed sy’n gymwys i gael y consesiwn presennol. Nid oedd cyfranogwyr yn glir ynghylch y rheswm dros osod y trothwy oed presennol ar gyfer y consesiwn ar 75, yn lle 65 neu’r oedran ymddeol. Roeddent yn pryderu y byddai newidiadau posibl yn y consesiwn, fel ei gadw ar gyfer y rheini sydd dros 75 ar hyn o bryd ond ei newid neu ei ddileu yn achos y rheini sy’n cyrraedd 75 oed yn y dyfodol, yn gallu creu rhagor o anghyfartalwch.

Tegwch â chynulleidfaoedd y BBC

Roedd tegwch hefyd yn cael ei ddefnyddio fel ffordd o feddwl am doriadau dichonol yn rhaglenni a gwasanaethau’r BBC, er nad oedd hyn yn brif destun y trafodaethau am degwch (roedd yn bwysicach wrth drafod yr effaith ariannol). Roedd cyfranogwyr wedi trafod a fyddai’n deg canolbwyntio ar raglenni sy’n denu’r nifer lleiaf o wylwyr wrth benderfynu ble i arbed arian. Er bod hyn yn ymddangos yn ateb syml i nifer mawr o gyfranogwyr, roedd nifer bach ohonynt wedi nodi y byddai dull gweithredu o’r fath yn gallu golygu bod grwpiau penodol mewn cymdeithas yn colli cynnwys a oedd yn bwysig iddynt na fydd ar gael o bosib mewn mannau eraill. Roedd cyfranogwyr yn anghytuno ar effaith bosib hyn ar allu’r BBC i gyflawni ei genhadaeth a’i ddibenion.

“I rywun fel fy nhaid, mae llawer o bobl yn dod o gefndir Asiaidd felly mae nifer y bobl yn llai o lawer, ond mae’r Asian Network yn golygu cymaint iddyn nhw. Dydyn nhw ddim yn cael yr un cyfle i glywed eu cerddoriaeth.” [18-34, Solihull]

Effaith ariannol

Roedd cost unrhyw gonsesiwn a’r effaith ariannol ar raglenni a gwasanaethau’r BBC yn cael eu gweld yn bwysig.

Roedd bron pob un o’r cyfranogwyr yn dadlau y byddai’r angen i’r BBC wneud pethau’n wahanol yn rhan o’r ffordd i benderfynu am unrhyw gonsesiwn – a thalu amdano. Beth bynnag oedd eu barn am ddyfodol y consesiwn, roeddent yn dal y dylai’r BBC barhau i wneud arbedion effeithlonrwydd a lleihau cyflogau’r staff uchaf eu tâl er mwyn cyfyngu ar effaith ariannol y consesiwn. Roedd canfyddiad cyffredin bod cyflogau’r staff uchaf eu tâl yn y BBC yn rhy uchel a bod lle i’r BBC

Ipsos MORI | Polisi trwydded deledu ar sail oed: ymchwil ymgynghori 14

gwtogi ar hyn heb i gynulleidfaoedd sylwi ar wahaniaeth. Dadleuai nifer bach o gyfranogwyr y gallai cyflwynwyr ddymuno aros yn y BBC am lai o gyflog. Os nad oeddent, teimlai rhai y byddai defnyddio cyflwynwyr ac actorion llai sefydledig a symud timau allan o Lundain yn arwain at arbed costau, yn gwella ansawdd rhaglenni’r BBC ac yn cynnig cyfleoedd ledled y wlad.

“Rwy’n credu y dylen nhw leoli mwy o staff y tu allan i Lundain. Wedyn byddan nhw’n cael pobl â barn wahanol.” [35-49, Falkirk]

Yn aml roedd trafodaethau am effaith ariannol y polisi yn y dyfodol yn cael eu cyfuno â sgyrsiau am ffyrdd o flaenoriaethu rhaglenni a gwasanaethau er mwyn lleihau’r effaith o doriadau ar gynulleidfaoedd. Byddai hyn yn gallu cynnwys blaenoriaethu rhaglenni a gwasanaethau yn ôl nifer eu gwylwyr neu wrandawyr, eu cost gymharol a’r dewisiadau eraill sydd ar gael gan ddarparwyr eraill. Fel arfer, roedd hyn yn cael ei weld fel rhyw fath o gyfuniad o’r canlynol:

▪ Dileu sianeli neu wasanaethau’n llwyr (e.e. BBC Parliament neu orsafoedd radio penodol);

▪ Uno sianeli (e.e. cyfuno sianeli plant CBBC a CBeebies);

▪ Terfynu rhaglenni penodol (e.e. y rheini â nifer bach o wylwyr neu wrandawyr o’i gymharu â’u cost).

“Mae’n siŵr eu bod nhw’n gwneud pethau sydd heb nifer mawr o wylwyr neu wrandawyr. Efallai y gallen nhw edrych ar y rheini sydd â’r nifer lleiaf o wylwyr.” [35-49, Falkirk]

Heblaw derbyn bod angen i’r BBC barhau i wneud arbedion effeithlonrwydd, roedd persbectifau gwahanol o ran a fyddai’r effaith ariannol o unrhyw benderfyniad yn gwneud gwahaniaeth i raglenni a gwasanaethau a oedd yn bwysig i’r cyfranogwyr eu hunain. Oherwydd hynny, roedd disgwyliadau cyfranogwyr am yr effaith ariannol ar y BBC, ynghyd â’u barn gyffredinol am y BBC, yn dylanwadu ar y ffordd yr oeddent yn asesu pob un o’r opsiynau.

Ar y naill law, teimlai rhai cyfranogwyr y dylai’r BBC allu gwneud arbedion effeithlonrwydd sylweddol ac arbedion sylweddol eraill heb newid profiadau cynulleidfaoedd yn sylfaenol. Roedd y grŵp hwn yn fwy tebygol o fod o blaid copïo’r consesiwn presennol. Credent y byddai’r BBC yn gallu gwneud arbedion effeithlonrwydd ac arbedion eraill i osgoi toriadau sylweddol mewn rhaglenni a gwasanaethau a fyddai’n effeithio ar gynulleidfaoedd. Roedd rhai hefyd yn dadlau y byddent yn gallu cael cynnwys tebyg gan ddarparwyr eraill os oedd rhaglenni’n cael eu torri ar y BBC.

Ar y llaw arall, roedd nifer mawr o gyfranogwyr yn pryderu am yr effaith ddichonol ar raglenni a gwasanaethau’r BBC. Credent y dylai’r BBC wneud arbedion effeithlonrwydd a lleihau cyflogau ond roeddent yn pryderu na fyddai hyn yn ddigon i dalu am y consesiwn heb wneud toriadau amlwg mewn rhaglenni a gwasanaethau. Roedd y cyfranogwyr hyn yn pryderu am yr effaith ar ansawdd ac yn pwysleisio y byddai hyn yn gallu cael effaith ganlyniadol ar sefyllfa ariannol y BBC os oedd gwylwyr iau yn rhoi’r gorau i dalu ffi’r drwydded. Gallai hyn arwain at leihau ansawdd ymhellach ar gyfer yr holl grwpiau oedran, yn cynnwys cynulleidfaoedd hŷn.

“Bydd y 18% hwnnw’n cynyddu, a bydd llai o’r gynulleidfa iau yn cyfrannu. Yn y pen draw, bydd y BBC yn gorfod dilyn llwybr arall.” [65+, Thetford]

Roedd rhai cyfranogwyr yn pryderu hefyd y byddai lleihau cyflogau cyflwynwyr yn gallu gostwng ansawdd os oedd y bobl orau yn mynd i weithio mewn mannau eraill. Teimlent fod y BBC yn gorfod cystadlu â darparwyr eraill er mwyn aros yn berthnasol a chyrraedd y safonau yr oeddent yn eu disgwyl.

Ipsos MORI | Polisi trwydded deledu ar sail oed: ymchwil ymgynghori 15

“Rwy’n gwybod bod fy ngŵr yn gwylio un o’r rhaglenni chwaraeon hynny nos Sadwrn, ac mai’r rheswm am hynny yw’r sylwebwyr. Felly, os na fyddan nhw’n talu’r cyflog iawn i’r sylwebwyr, fyddan nhw ddim yn cael y gwylwyr… felly mae’n debyg i gylch cythreulig.” [35-49, Belfast]

Y gwerth yr oedd cyfranogwyr yn ei weld yn cael ei ddarparu gan y BBC oedd un o’r prif ffactorau a oedd yn pennu’r graddau yr oeddent yn pryderu am yr effaith ariannol ar y BBC, ac felly ar eu barn gyffredinol am ba benderfyniad y dylid ei wneud am y consesiwn. Yn gyffredinol, roedd y rheini a oedd yn fwyaf cefnogol i’r BBC – er enghraifft, y rheini a oedd yn eu galw eu hunain yn ddefnyddwyr rheolaidd neu’n pwysleisio gwerth rhaglenni a gwasanaethau i eraill – yn dymuno cyfyngu’r effaith ariannol ar y BBC. Roeddent yn dadlau bod angen diogelu ansawdd rhaglenni a gwasanaethau. Roedd hyn yn llai o destun pryder i’r rheini a deimlai mai ychydig o werth y mae’r BBC yn ei gynnig iddynt ar hyn o bryd neu y byddent yn gallu cael y mathau o gynnwys a oedd yn bwysig iddynt mewn mannau eraill.

Dichonoldeb

Nid oedd dadlau ynghylch y syniad y dylai gweithredu consesiwn yn y dyfodol fod yn ddichonadwy. Pa benderfyniad bynnag a wneir, teimlai cyfranogwyr y dylai fod mor syml â phosibl, i’r BBC ac i bobl hŷn. Gwelwyd bod hyn yn bwysig i sicrhau bod unrhyw newidiadau yn y consesiwn yn syml a dealladwy, gan osgoi ymyrraeth neu straen ar bobl hŷn. Rhoddwyd sylw hefyd i’r angen i gadw’r gost gweithredu yn isel er mwyn osgoi’r angen am doriadau pellach yn y BBC.

“Dylai unrhyw gonsesiynau fod yn syml eu gweithredu, fel y byddan nhw’n gwneud synnwyr i bawb. Dydych chi ddim am i bobl ei ddarllen a methu â’i ddeall.” [65+, Llundain]

Roedd cyfranogwyr wedi trafod rhai opsiynau ar gyfer dyfodol y consesiwn na fyddent yn ddichonol eu gweithredu yn eu barn nhw, yn cynnwys gofyn am gyfraniadau gwirfoddol gan bobl hŷn. Teimlai cyfranogwyr na fyddai hyn yn caniatáu i’r BBC wneud cynlluniau ariannol credadwy ac felly na fydda’n gweithio’n ymarferol.

Roedd cyfranogwyr wedi cymhwyso’r tri maen prawf, sef tegwch, effaith ariannol a dichonoldeb, wrth asesu pob un o’r opsiynau a ddisgrifiwyd gan y BBC yn ystod trafodaethau. Felly mae’r meini prawf hyn wedi’u defnyddio ym mhob rhan o’r adroddiad hwn i egluro barn cyfranogwyr am bob un o’r opsiynau.

Ipsos MORI | Polisi trwydded deledu ar sail oed: ymchwil ymgynghori 16

5 Barn am opsiynau polisi at y dyfodol

Ar y dechrau roedd cyfranogwyr wedi trafod nifer o opsiynau ar gyfer y polisi trwydded deledu ar sail oed. Roedd hyn yn cynnwys eu hawgrymiadau eu hunain. Roedd hefyd yn cynnwys yr holl opsiynau yn nogfen ymgynghori’r BBC. Roedd cyfranogwyr wedi trafod yr opsiynau hyn gan ystyried gwybodaeth yn y ddogfen ymgynghori am nifer y bobl a fyddai’n profi effaith a chost debygol pob un o’r opsiynau.

Ar ôl hynny, rhoddwyd manylion i gyfranogwyr am y tri opsiwn cyffredinol ar gyfer y consesiwn a ddisgrifiwyd gan y BBC. Roedd yr opsiynau hyn wedi’u hegluro yn nogfen ymgynghori’r BBC ar ddyfodol consesiwn ffi’r drwydded:

▪ Copïo: Mae copïo’r consesiwn presennol yn golygu y byddai pob aelwyd lle mae rhywun dros 75 oed yn cael trwydded deledu am ddim;

▪ Adfer: Mae adfer ffi’r drwydded gynhwysol yn golygu na fyddai trwyddedau teledu am ddim i unrhyw grwpiau oedran hŷn. Byddai aelwydydd lle mae rhywun dros 75 oed yn gorfod talu ffi’r drwydded fel aelwydydd eraill;

▪ Diwygio: Byddai diwygio’r consesiwn yn golygu y byddai rhyw fath o gonsesiwn ar ffi’r drwydded yn parhau ar gyfer grwpiau oedran hŷn ond y byddai’n wahanol i’r un presennol.

Roedd cyfranogwyr wedi trafod pob un o’r tri opsiwn cyffredinol yn ei dro. Roeddent wedi gwneud hyn drwy ystyried gwybodaeth a gymerwyd o’r ddogfen ymgynghori am nifer y bobl a fyddai’n profi effaith, cost debygol pob opsiwn a’r hyn a fyddai’n cyfateb iddo o ran cost rhaglenni a gwasanaethau heddiw, a sut byddai’n cael ei weithredu.

Copïo

Barnau cyffredinol

Roedd y rhan fwyaf o’r cyfranogwyr yn pryderu am faint yr effaith ariannol ar y BBC a’i raglenni a gwasanaethau i dalu am yr opsiwn hwn. Roedd rhai hefyd wedi gofyn a fyddai’n deg disgwyl i dalwyr ffi’r drwydded dalu swm tebyg am wasanaeth llai. Ar sail y rhesymau hyn, roedd y rhan fwyaf o’r cyfranogwyr wedi penderfynu yn erbyn yr opsiwn hwn, er ei fod yn cael ei ystyried yn hawdd ei weithredu am ei fod ar waith ar hyn o bryd.

“Os gwnewch chi hynny [yr opsiwn Copïo], yna bydd y BBC yn colli ei bwrpas… fyddwch chi ddim yn cael yr ansawdd sydd ei angen.” [35-49, Newcastle]

Fodd bynnag, roedd rhai cyfranogwyr yn gefnogol iawn i gopïo’r consesiwn presennol. Yn benodol, roedd cyfranogwyr hŷn (65+ oed) yn fwy tebygol o gefnogi’r opsiwn hwn na’r rheini o dan 65 oed. Roedd cyfranogwyr a gefnogodd yr opsiwn hwn yn pryderu am y ffordd y byddai unrhyw newidiadau yn y consesiwn yn effeithio ar bobl hŷn ac nid oeddent yn derbyn y byddai cynulleidfaoedd yn sylwi ar yr effaith ariannol ar y BBC. Y rheswm am hyn yn aml oedd eu bod yn teimlo y gallai’r BBC wneud arbedion sylweddol drwy leihau cyflogau, parhau i wneud arbedion effeithlonrwydd, a chyfuno sianeli neu roi blaenoriaeth i raglenni a gwasanaethau penodol (fel y disgrifiwyd ym Mhennod 4). Roedd eraill a oedd yn ffafrio’r opsiwn Copïo, yn enwedig y cyfranogwyr iau hynny a oedd yn ei gefnogi, wedi mynd ymhellach, gan ddweud eu bod yn fodlon mewn egwyddor i’r BBC gynnig llai o ddewis o gynnwys, yn aml am nad oeddent yn defnyddio nifer mawr o wasanaethau’r BBC eu hunain.

Ipsos MORI | Polisi trwydded deledu ar sail oed: ymchwil ymgynghori 17

“Dydw i ddim yn derbyn y cysyniad canolog mai’r consesiwn yw’r peth y gallan nhw arbed arian arno. Gallan nhw arbed arian ar lawer o agweddau gwahanol a chadw’r consesiwn.” [18-34, Newton Abbott]

Tegwch

Roedd nifer mawr o gyfranogwyr a asesodd yr opsiwn hwn yn nhermau tegwch â thalwyr ffi’r drwydded yn teimlo y byddai graddau posibl y gostyngiadau y byddai eu hangen yn cael effaith annheg ar gynulleidfaoedd y BBC yn gyffredinol, yn cynnwys gwylwyr hŷn. Roeddent yn rhag-weld y byddai ansawdd ac amrywiaeth y gwasanaethau’n sylweddol waeth pe byddai’r consesiwn presennol yn cael ei gopïo. Gwelwyd bod hyn yn annheg â thalwyr ffi’r drwydded a fyddai’n talu swm tebyg am wasanaeth llai. Roedd y cyfranogwyr hyn yn pryderu y byddai gostyngiadau o’r maint hwn yn gallu effeithio ar allu’r BBC i ddarparu ar gyfer gwahanol gynulleidfaoedd ac yn teimlo y byddai’n amhosibl i’r BBC leihau gwasanaethau mewn ffordd a oedd yn dderbyniol i bawb. Yn benodol, roeddent wedi cyfeirio at gynnwys mwy arbenigol ar gyfer grwpiau neu gynulleidfaoedd lleiafrifol mewn gwahanol rannau o’r DU lle’r oedd cynulleidfaoedd bach, a llai o ddewisiadau o ffynonellau eraill hefyd o bosib.

“Mae pobl dros 75 oed wedi talu ar hyd eu hoes. Byddai’n braf cadw hynny oherwydd yr holl refeniw sydd wedi’i greu. Beth sy’n fy mhoeni i yw y byddwn i’n talu am wasanaeth llai.” [65+, Newcastle]

Roedd rhai cyfranogwyr hefyd yn dadlau yn erbyn copïo’r consesiwn presennol am eu bod yn teimlo bod nifer mawr o bobl hŷn yn gallu fforddio ffi’r drwydded, ac y byddent yn fodlon talu amdani am eu bod yn mwynhau gwylio darllediadau teledu a defnyddio gwasanaethau eraill y BBC. Roeddent wedi cyfeirio at y ffaith bod pobl hŷn yn tueddu i dreulio mwy o amser yn defnyddio gwasanaethau’r BBC na chynulleidfaoedd iau, ac yn teimlo y dylid disgwyl iddynt dalu rhywfaint o leiaf at y gost.

“Byddai fy nhaid yn ei chael am ddim beth bynnag er bod ganddo ddigon o fodd i dalu am ei drwydded.” [18-34, Solihull]

Mewn cyferbyniad â hynny, roedd cyfranogwyr a oedd yn rhoi blaenoriaeth uchel i ddiogelu pobl hŷn yn dadlau o blaid copïo’r consesiwn presennol. Roeddent yn dadlau na fyddai’n deg cymryd trwyddedau teledu am ddim oddi ar bobl sy’n eu cael yn barod. Teimlai’r cyfranogwyr hyn y byddai unrhyw newidiadau yn y consesiwn yn gallu peri problemau sylweddol i bobl hŷn. Yn aml roeddent yn nodi bod y teledu yn bwysig fel cwmnïaeth i’r rheini sy’n byw ar eu pen eu hunain neu sy’n gaeth i’w cartrefi. Roedd rhai cyfranogwyr hefyd yn pryderu y byddai peidio â pharhau â’r consesiwn yn gallu arwain at fwy o straen ar wasanaethau cyhoeddus os bydd pobl hŷn sy’n agored i niwed yn mynd yn fwy unig neu’n wynebu problemau iechyd meddwl o ganlyniad. Yn yr un modd, roedd y cyfranogwyr wedi dweud bod cyfrifoldeb gan y BBC i ofalu am genedlaethau hŷn.

“Pe bydden nhw’n cael gwared â’r set deledu, roedden ni wedi sôn am y gwmnïaeth y mae’r teledu’n ei rhoi, yna bydd y bobl yn mynd i ofal y GIG, sy’n costio mwy.” [18-34, Solihull]

Effaith ariannol

Roedd y rhan fwyaf o’r cyfranogwyr yn ei chael yn anodd rhag-weld sut y gallai’r BBC barhau i ddarparu gwasanaethau o ansawdd da a gwasanaethu gwahanol gynulleidfaoedd o ystyried maint yr effaith ariannol sy’n gysylltiedig â’r opsiwn

Ipsos MORI | Polisi trwydded deledu ar sail oed: ymchwil ymgynghori 18

Copïo. Roeddent hefyd yn cydnabod y byddai effaith ariannol yr opsiwn hwn yn cynyddu os bydd y boblogaeth yn heneiddio. Clywyd pryderon na fyddai ansawdd gwasanaethau’r BBC yn ddigon da wedyn i apelio at gynulleidfaoedd (a phobl iau yn benodol). Dadleuai rhai cyfranogwyr y byddai mwy o bobl yn dewis peidio â thalu ffi’r drwydded o ganlyniad i hyn. Roedd rhai hefyd yn pryderu am allu’r BBC i gystadlu â darparwyr cyfryngau eraill yn y dyfodol, ac am y canlyniad o hynny i ansawdd cynnwys y BBC sydd ar gael i gynulleidfaoedd, yn enwedig rhaglenni ar gyfer gwahanol rannau o’r DU. Roedd nifer bach wedi mynegi pryderon am yr effaith ariannol ar ddiwydiant y cyfryngau ym Mhrydain yn gyffredinol, a’r goblygiadau i swyddi yn benodol. Am y rhesymau hyn, roedd y rhan fwyaf o’r cyfranogwyr wedi penderfynu yn erbyn yr opsiwn o barhau i gynnig y consesiwn presennol oherwydd yr effaith ariannol ar y BBC a fyddai’n dilyn.

“Byddech chi’n colli’r bobl allweddol sy’n denu pobl i wylio dramâu a rhaglenni dogfen.” [Llundain, 35-49]

Mewn cyferbyniad â hyn, roedd cyfranogwyr a deimlai y gallai neu y dylai’r BBC leihau ei gyllideb yn fwy tebygol o gefnogi’r opsiwn Copïo. Ym marn rhai cyfranogwyr, nid oedd yn gredadwy y byddai’r BBC yn gorfod torri’n sylweddol ar wasanaethau a oedd yn bwysig iddynt er mwyn ariannu’r opsiwn hwn, ac roeddent yn dadlau y byddai’r sefydliad yn dod o hyd i ffyrdd eraill i arbed arian. Roeddent yn teimlo y byddai mesurau i dorri costau (yn cynnwys lleihau cyflogau) ynghyd â gostyngiadau bach mewn gwasanaethau yn ddigon i barhau â’r consesiwn presennol ac yn gwella effeithlonrwydd y BBC yr un pryd. Mewn nifer bach o achosion, roedd cyfranogwyr yn rhag-weld y byddai rhai o’r rhaglenni yr oeddent yn eu mwynhau yn cael eu torri o dan yr opsiwn hwn, ond yn teimlo y byddai hyn o fudd er mwyn cynorthwyo cynulleidfaoedd hŷn. Gan amlaf, roedd y cyfranogwyr hyn yn teimlo y gallent ddod o hyd i gynnwys tebyg neu well gan ddarparwyr eraill.

“Er cystal yw hi, byddai’n well gen i wrando ar gân neu ddwy mewn ffordd arall a gadael i bobl dros 75 oed wylio gweddill sianeli’r BBC.” [18-34, Falkirk]

Roedd nifer bach o gyfranogwyr o blaid lleihau’r BBC mewn egwyddor. Roedd y rhain yn fwyaf tebygol o fod ymhlith y cyfranogwyr hynaf ac ieuengaf. Teimlent y byddai rhywfaint o ostyngiad ym maint y cynnwys sydd ar gael yn beth da beth bynnag, pa benderfyniad bynnag a wneir am y consesiwn. Roedd rhai cyfranogwyr hŷn a fynegodd y safbwynt hwn wedi sôn am hiraeth am fersiynau cynharach o’r BBC gyda llai o wasanaethau, ac yn aml nid oeddent yn deall pam roedd nifer mwy o lawer o sianeli a gwasanaethau eraill erbyn hyn. Roedd cyfranogwyr eraill a fynegodd y safbwynt hwn yn teimlo bod ganddynt ddigon o ddewis o gynnwys arall gan ddarparwyr eraill fel Netflix, ac na fyddent yn colli rhaglenni a gwasanaethau’r BBC, neu y byddai darparwyr eraill yn parhau â rhaglenni penodol.

“Rwy’n credu, pe byddai pethau’n cael eu colli, y byddech chi’n dod o hyd i ddewis arall. Rwy’n credu y byddai’r farchnad yn camu i’r adwy, ac yn eu cynnig yn rhywle arall.” [65+ Thetford]

Dichonoldeb

Roedd copïo’r consesiwn presennol yn cael ei weld yn syml i’w weinyddu gan lawer gan y byddai’n golygu parhau â’r system bresennol ac na fyddai’n galw am newidiadau yn y gyfraith. Byddai hyn yn osgoi unrhyw ymyrryd â phobl hŷn sy’n derbyn y consesiwn ar hyn o bryd. Er hynny, roedd pryderon cyffredinol gan y rhan fwyaf o’r cyfranogwyr ynghylch dichonoldeb yr opsiwn hwn, o ran a fyddai’n bosib i’r BBC leihau ei gyllideb i’r graddau sydd ei angen heb gael effaith sylweddol ar ei ddarpariaeth.

Ipsos MORI | Polisi trwydded deledu ar sail oed: ymchwil ymgynghori 19

Adfer

Barnau cyffredinol

Roedd cyfranogwyr yn cydnabod mai adfer ffi’r drwydded gynhwysol fyddai’n golygu’r gostyngiadau lleiaf yn rhaglenni a gwasanaethau’r BBC. Roedd yr opsiwn hwn hefyd yn cael ei weld yn hawdd ei weithredu gan y byddai’n golygu na fyddai trwyddedau teledu am ddim i unrhyw grwpiau oedran hŷn. Fodd bynnag, teimlai’r rhan fwyaf o’r cyfranogwyr na fyddai ffi’r drwydded gynhwysol yn deg â phobl hŷn, yn enwedig y rheini a fyddai’n colli consesiwn y maent eisoes yn ei gael. Oherwydd hyn, roedd y rhan fwyaf o’r cyfranogwyr wedi penderfynu eu bod yn erbyn yr opsiwn hwn yn gyffredinol ar ddechrau’r trafodaethau. Roeddent hefyd yn teimlo y gallai’r BBC wneud rhai gostyngiadau mewn rhaglenni a gwasanaethau heb amharu ar ansawdd, fel y byddai’n gallu darparu rhyw fath o gonsesiwn.

“Rwy’n credu bod hynny’n annheg yn bennaf â’r bobl sydd dros 75 oed ac yn byw mewn tlodi a heb dderbyn gwasanaeth y bydden nhw wedi’i gael ychydig flynyddoedd yn ôl.” [18-34, Belfast]

Roedd y rheini a oedd yn ffafrio’r opsiwn hwn yn pryderu fwyaf am yr effaith ariannol ar y BBC. Y rhain, gan amlaf, oedd y mwyaf cefnogol i’r BBC, a chredent y byddai toriadau i raglenni a gwasanaethau’n cael effaith sylweddol ar ansawdd. Roeddent yn dadlau ei bod yn deg bod pawb sy’n defnyddio’r BBC yn talu ffi’r drwydded ac yn gofyn pam roedd y consesiwn wedi’i gyflwyno yn y lle cyntaf.

“Mae’n cadw’r holl wasanaethau. Dyw hi ddim yn ddrud iawn… tan 2000, byddech chi’n ei dalu beth bynnag, felly dyw hynny ddim mor bell yn ôl.” [18-34, Newcastle]

Tegwch

Roedd y syniad y dylai pawb gyfrannu rhywfaint o leiaf am dderbyn gwasanaethau’r BBC yn cael ei weld yn agwedd bwysig ar degwch a oedd yn cael ei chefnogi mewn egwyddor gan nifer mawr o gyfranogwyr. Roedd nifer bach o gyfranogwyr wedi cwestiynu’r penderfyniad i gyflwyno’r consesiwn yn 2000, gan ddadlau ei bod yn deg bod pob aelwyd yn talu am drwydded deledu. Ym marn y cyfranogwyr hyn, nid oedd darparu trwyddedau teledu am ddim i bobl dros 75 oed yn ymddangos yn ffordd fuddiol o ddefnyddio arian cyhoeddus, yn enwedig yng nghyd-destun cyni ariannol a phwysau ar wasanaethau cyhoeddus. Yn yr un modd, nid oeddent yn credu ei fod yn rhywbeth y dylid disgwyl i’r BBC dalu amdano.

Roedd cyfranogwyr a oedd yn ffafrio adfer ffi’r drwydded gynhwysol yn dadlau y byddai pobl hŷn yn gallu fforddio’r gost os oeddent am wylio darllediadau teledu a defnyddio gwasanaethau’r BBC. Roedd hyn yn cael ei weld yn ddewis y gallai pobl hŷn ei wneud – ni fyddent yn gorfod talu ffi’r drwydded os nad oeddent am wneud hynny.

“Dwi ddim yn gwybod a ddylen ni ddisgwyl i’r llywodraeth dalu dim ond am ein bod ni wedi mynd yn hŷn. Nid y llywodraeth sydd ar fai am y ffaith ein bod ni’n dal i fod yma. Maen nhw’n cwyno am ein bod ni’n dal i fod yma ond fyddan nhw ddim yn gadael i ni fynd. Ond pris un cwpanaid o goffi yr wythnos yw hi: prynwch un cwpanaid o goffi yr wythnos neu prynwch drwydded – chi sy’n penderfynu.” [65+, Newcastle]

Roedd cyfranogwyr yn cydnabod yn fwy cyffredinol fod pobl hŷn yn gwneud mwy o ddefnydd o’r BBC na grwpiau oedran eraill, a bod hyn yn ategu’r syniad y dylent dalu rhywfaint o leiaf. Roedd yr egwyddor hon yn cael ei gweld yn bwysicach

Ipsos MORI | Polisi trwydded deledu ar sail oed: ymchwil ymgynghori 20

gan y rheini a oedd am adfer ffi’r drwydded gynhwysol. Roedd rhai cyfranogwyr eraill wedi cymharu hyn â’u profiad o orfod talu ffi’r drwydded er mai ychydig o gynnwys y BBC yr oeddent yn ei ddefnyddio. Roeddent yn gwrthgyferbynnu eu profiad nhw o dalu am rywbeth nad oeddent yn cael llawer o fudd ohono, yn eu barn nhw, â phrofiad pobl hŷn nad oeddent yn gorfod talu am rywbeth yr oeddent yn ei ddefnyddio’n aml.

“Y ffaith yw, hyd yn oed os mai’n anaml iawn y byddwch chi’n gwylio BBC, rydych chi’n dal i orfod talu’r un pris â rhywun sy’n ei wylio drwy’r amser. Rwy’n credu bod hynny braidd yn annheg.” [18- 34, Belfast]

At ei gilydd, roedd y rhan fwyaf o’r cyfranogwyr yn teimlo nad oedd adfer ffi’r drwydded gynhwysol yn sicrhau’r cydbwysedd iawn rhwng eu gwahanol flaenoriaethau o ran tegwch. Clywyd pryder neilltuol am bobl hŷn ar incwm is am ei bod yn bosib na fyddent yn gallu fforddio ffi’r drwydded ac felly na fyddent yn gallu derbyn gwasanaethau y maent yn eu defnyddio a’u gwerthfawrogi. Roedd nifer mawr o gyfranogwyr hefyd yn dadlau bod pobl a oedd wedi talu ffi’r drwydded ar hyd eu hoes yn haeddu cydnabyddiaeth i hyn mewn rhyw ffordd.

“O ran talu ffi’r drwydded, rydyn ni wedi bod yn ei thalu ar hyd y blynyddoedd. Rhaid i bobl iau edrych ar hyn gan eu bod yn talu amdani, er mwyn cael gwobr yn ddiweddarach.” [65+ Solihull]

Roedd pryder mawr, cyffredinol y byddai cymryd rhywbeth oddi ar bobl hŷn yn annheg â’r rheini a fyddai ar eu colled ac y gallai amharu ar enw da’r BBC. Beth bynnag oedd eu hoff opsiwn o ran y polisi trwydded deledu ar sail oed, roedd cyfranogwyr yn pryderu am yr heriau a fyddai’n codi wrth gyfleu unrhyw benderfyniad i newid y consesiwn.

“Rwy’n credu y dylen nhw feddwl am y goblygiad moesol i’r BBC os byddan nhw’n sôn am eu gorfodi nhw i dalu neu gymryd rhywbeth oddi arnyn nhw. Y ffordd y byddai’r cyhoedd yn edrych ar hyn.” [65+ Thetford]

Felly roedd rhai cyfranogwyr yn dadlau o blaid dull o weithredu fesul cam, lle byddai’r rheini sydd eisoes yn cael y consesiwn yn parhau i gael trwydded deledu am ddim, ond lle na fyddai hawl i gael un gan bobl hŷn yn y dyfodol. Fodd bynnag, roedd eraill yn pryderu y byddai hyn yn creu system dwy haen, lle’r oedd rhai pobl hŷn yn cael trwydded am ddim, ac eraill – er nad oeddent ond ychydig yn iau – yn cael dim. Roedd creu ffin fympwyol fel hyn yn cael ei weld yn annheg â’r rheini na fyddent yn cael unrhyw gonsesiwn.

Effaith ariannol

Roedd cyfranogwyr yn cydnabod mai adfer ffi'r drwydded gynhwysol fyddai’n golygu’r gostyngiadau lleiaf yn rhaglenni a gwasanaethau’r BBC, er y byddai costau ar y dechrau yn gysylltiedig â therfynu’r consesiwn. Felly roedd hyn yn apelio at y rheini a oedd am gadw neu wella rhaglenni a gwasanaethau’r BBC. Roedd cyfranogwyr a oedd yn gefnogol iawn i’r BBC yn ffafrio’r opsiwn hwn fel ffordd i ddiogelu’r rhaglenni a gwasanaethau a oedd yn bwysig iddynt, yn cynnwys rhai cyfranogwyr hŷn. Roeddent yn dadlau y byddai’r opsiwn hwn yn gallu helpu’r BBC i wella ei arlwy a pharhau i gystadlu yng nghyd-destun y newidiadau ym maes y cyfryngau.

Ipsos MORI | Polisi trwydded deledu ar sail oed: ymchwil ymgynghori 21

“Mae yna fwlch rhwng beth sydd ei angen arnyn nhw a beth maen nhw’n ei gael, felly os na fydd y bwlch hwnnw’n cael ei gau bydd angen newidiadau mawr yn y BBC. Felly, cadw ffi’r drwydded ar yr un pris i bawb yw’r peth mwyaf synhwyrol.” [18-34, Solihull]

Fodd bynnag, roedd rhai cyfranogwyr yn ei chael yn anodd derbyn yr amcangyfrif y byddai’r gost am adfer ffi’r drwydded gynhwysol yn £72 miliwn i’r BBC yn y flwyddyn gyntaf ond yn gostwng ar ôl hynny, gan holi at beth y byddai’r arian yn mynd. Er eu bod yn cydnabod ei bod yn bwysig rhoi gwybod i bobl hŷn am y system newydd a’r costau eraill a oedd ynglŷn ag adfer ffi’r drwydded gynhwysol, roeddent yn teimlo bod £72 miliwn yn y flwyddyn gyntaf yn amcangyfrif rhy uchel. Ym marn rhai, roedd hyn yn cadarnhau’r gred y gallai’r BBC weithio mewn ffordd fwy effeithlon er mwyn arbed arian.

Dichonoldeb

Roedd yr opsiwn o adfer ffi’r drwydded gynhwysol yn cael ei weld yn hawdd ei weithredu am fod systemau ar waith eisoes ar gyfer talu ffi’r drwydded gan aelwydydd hŷn. Roedd rhai cyfranogwyr hefyd yn awgrymu bod yr opsiwn hwn yn fwy dichonadwy am y byddai’n lleihau’r angen i wneud unrhyw newidiadau yn rhaglenni a gwasanaethau’r BBC.

“Dyma’r opsiwn rhataf. Mae’n syml iawn. Does dim angen gwneud cymaint o newidiadau yn y cefndir.” [35-49, Llundain]

Er hynny, roedd cyfranogwyr yn aml yn pryderu na fyddai rhai pobl hŷn yn gallu deall sut i dalu am ffi drwydded, ac y byddai hynny’n achosi straen a gorbryder. Roeddent yn awgrymu y byddai adfer ffi’r drwydded gynhwysol yn gallu golygu bod pobl hŷn agored i niwed yn colli eu defnydd o raglenni a gwasanaethau’r BBC a darllediadau teledu eraill, neu’n wynebu eu herlyn am beidio â thalu.

Diwygio

Barnau cyffredinol

Daeth y rhan fwyaf o’r cyfranogwyr i’r farn nad copïo’r consesiwn presennol nac adfer ffi’r drwydded gynhwysol oedd eu dewis opsiwn. Roeddent am ddod o hyd i ffordd i gydbwyso eu gwahanol flaenoriaethau’n well. Y pwysicaf o’r rhain oedd bod yn deg â phobl hŷn drwy ddarparu rhyw fath o gonsesiwn, gan ddiogelu’r BBC hefyd rhag y toriadau mwyaf a fyddai’n effeithio ar yr holl gynulleidfaoedd, yn eu barn nhw.

“Er fy mod i’n credu bod y boblogaeth hŷn yn haeddu cael trwyddedau teledu am ddim, rwy’n credu bod y dull presennol o weithredu yn hen ffasiwn a bod angen iddo ddilyn y tueddiadau presennol. Drwy ddiwygio, gallan nhw sicrhau cydbwysedd iawn rhwng cost y drwydded a chynnal ansawdd.” [18-34, Newton Abbott]

O ganlyniad i hyn, dechreuodd cyfranogwyr awgrymu gwahanol ffyrdd i ddiwygio’r consesiwn yn gynnar yn y trafodaethau, yn aml cyn iddynt asesu’r tri opsiwn penodol a ddisgrifiwyd gan y BBC. Roedd y trafodaethau digymell hyn yn cynnwys syniadau tebyg i’r tri opsiwn penodol ar gyfer diwygio’r consesiwn a ddisgrifiwyd gan y BBC. Y tri opsiwn penodol a ddisgrifiwyd gan y BBC yw:

Ipsos MORI | Polisi trwydded deledu ar sail oed: ymchwil ymgynghori 22

▪ Gostwng cost ffi’r drwydded. Byddai hyn yn golygu bod aelwydydd hŷn yn talu rhywfaint, ond nid y swm llawn. Disgrifiodd y BBC senario lle byddai aelwydydd lle’r oedd rhywun dros 75 oed yn talu hanner cost trwydded deledu.

▪ Newid y trothwy oed ar gyfer y consesiwn i unrhyw oed uwchlaw 65. Disgrifiodd y BBC senario lle byddai pob aelwyd lle’r oedd rhywun dros 80 oed yn cael trwydded deledu am ddim.

▪ Cymhwyso prawf modd at y consesiwn i bobl hŷn. Mae’r BBC wedi nodi senario lle byddai trwydded deledu am ddim yn cael ei darparu i aelwydydd yn cynnwys rhywun dros 75 oed mewn angen ariannol mwy yn unig, drwy gysylltu trwyddedau am ddim ag un o ffyrdd y Llywodraeth o fesur incwm pensiynwyr: Credyd Pensiwn.

Cafwyd cefnogaeth i bob un o’r ffyrdd hyn i ddiwygio’r consesiwn, ac roedd cyfranogwyr hefyd wedi trafod yn ddigymell sut y gellid eu cyfuno er mwyn cynnig yr ateb a oedd yn fwyaf teg yn eu barn nhw. Yn benodol, darparu gostyngiad i grwpiau oedran hŷn neu gymhwyso prawf modd at y consesiwn (neu ryw gyfuniad o’r ddau) oedd yr opsiynau a ffafriwyd gan y rhan fwyaf o’r cyfranogwyr a oedd o blaid diwygio’r consesiwn.

Roedd trafodaethau am y gwahanol opsiynau ar gyfer Diwygio yn ymwneud gan mwyaf â dadleuon ynghylch tegwch, er bod pryderon wedi’u mynegi hefyd am ddichonoldeb prawf modd. Roedd effaith ariannol y gwahanol ddulliau o weithredu yn cael ei gweld yn bwysig hefyd. Roedd y rheini a oedd yn ffafrio diwygio’r consesiwn yn gweld yr opsiynau hyn yn ffyrdd gwahanol i gyfyngu’r effaith ariannol ar y BBC gan gynnig rhywbeth i bobl hŷn yr un pryd. Er hynny, roedd nifer mawr hefyd yn credu ei bod yn bwysig mewn egwyddor fod pobl hŷn yn cyfrannu rhywfaint i ddiogelu ansawdd cyffredinol y rhaglenni a gwasanaethau yr oeddent yn eu defnyddio. Roedd hyn yn adlewyrchu canfyddiad y dylai’r BBC, pobl hŷn a thalwyr ffi’r drwydded orfod cyfrannu rhywbeth. Oherwydd hynny, mae’r dadansoddiad isod yn ymwneud yn bennaf â dadleuon am degwch pob un o’r opsiynau, a phwy a ddylai fod yn gyfrifol am dalu am drwyddedau teledu i bobl hŷn, ochr yn ochr ag ystyriaethau am effaith ariannol bosib pob opsiwn.

Gostwng cost ffi’r drwydded

Roedd gostwng cost ffi’r drwydded yn apelio ar nifer mawr o gyfranogwyr, yn cynnwys rhai a oedd yn y pen draw wedi ffafrio copïo’r consesiwn neu adfer ffi’r drwydded gynhwysol yn eu casgliadau terfynol am y penderfyniad. Roedd cynnig gostyngiad yn cael ei weld yn ffordd i roi rhywbeth i bobl hŷn i gydnabod eu bod yn dibynnu’n fwy ar y BBC wrth fynd yn hŷn, ac i adlewyrchu’r ffaith eu bod wedi talu ffi’r drwydded am flynyddoedd lawer. Ond roedd hefyd yn cael ei weld yn ffordd dda i leihau effaith ariannol y consesiwn ar y BBC a dychwelyd i sefyllfa lle mae pawb yn talu rhywbeth at y gwasanaethau y maent yn eu cael. O’i gymharu â chost copïo’r consesiwn yn llawn, byddai gostyngiad hefyd yn gallu helpu i ddiogelu mwy o’r rhaglenni a gwasanaethau sy’n bwysig yng ngolwg cynulleidfaoedd, yn cynnwys cynulleidfaoedd hŷn, drwy rannu’r ariannu ar gyfer gwasanaethau’r BBC ar draws cymdeithas.

“Mae’n fwy fforddiadwy. Pan fyddwch chi’n ei rannu’n daliadau misol, dyw e ddim yn swm mawr.” [50-64, Solihull]

O ran tegwch, teimlai nifer mawr o gyfranogwyr hŷn mai talu am drwydded deledu ar bris gostyngol oedd y ffordd orau i ddiwygio’r consesiwn, pa un ai diwygio oedd eu dewis opsiwn neu beidio. Roedd darparu gostyngiad ar ryw lefel yn cael ei weld yn decach am ei fod yn ffordd i ddangos empathi at y genhedlaeth hŷn, drwy roi rhywbeth yn ôl i’r grŵp hwn, ond mewn ffordd a oedd yn fwy cynaliadwy i’r BBC. Roedd rhai cyfranogwyr hŷn yn fodlon talu rhywbeth at raglenni a gwasanaethau’r BBC a oedd yn bwysig iddynt.

Ipsos MORI | Polisi trwydded deledu ar sail oed: ymchwil ymgynghori 23

“Rwy’n credu y byddai gostyngiad o 50% yn decach. Byddwn i’n fodlon ei thalu’n llawn, ond mae pobl eraill sydd heb allu ei fforddio. Mae’n deg â phawb. Rydyn ni’n rhoi ychydig ac yn cymryd ychydig.” [65+, Llundain]

Er hynny, roedd rhywfaint o bryder y byddai cyflwyno gostyngiad yn gallu arwain at leihau’r consesiwn yn fwy yn y dyfodol, er enghraifft, drwy arwain at ostyngiad llai i rai dros 75 oed ar ôl nifer o flynyddoedd. Roedd nifer bach o gyfranogwyr hefyd wedi mynegi pryderon am y swm y byddai pobl hŷn yn gorfod ei dalu pe byddai ffi’r drwydded yn codi yn y dyfodol. Eu dadl nhw oedd y gallai 50% o gost y ffi drwydded bresennol fod yn fforddiadwy, er enghraifft, ond y byddai cynnydd sylweddol yn y pris yn gallu peri ei bod yn fwy anodd i bobl hŷn ei dalu. Yn eu barn nhw, gallai hyn arwain at sefyllfa yn y dyfodol a allai fod yn annheg â’r grŵp oedran hwn.

O ran yr effaith ariannol, roedd nifer mawr o gyfranogwyr yn cydnabod y byddai gostwng cost y consesiwn yn lleihau’r toriadau i raglenni a gwasanaethau ond nid oeddent yn cynnig sail resymegol glir ar gyfer gostyngiad ar lefel benodol. Roedd gostyngiad o 50% yn ymddangos yn rhesymol i nifer mawr o gyfranogwyr am eu bod yn credu y byddai’r rhan fwyaf o bobl hŷn yn gallu fforddio hyn. Roedd nifer bach o gyfranogwyr wedi awgrymu gostyngiad llai o 25%, gan y byddai hyn yn lleihau’r effaith ariannol ar y BBC. Mewn cyferbyniad â hynny, roedd rhai o’r rheini a oedd yn dymuno diogelu pobl hŷn wedi awgrymu gostyngiadau mwy o tua 75%.

Roedd teimlad cyffredinol ymysg cyfranogwyr y byddai gweithredu’r opsiwn hwn yn ddichonadwy gan y byddai wedi’i seilio ar y system ffioedd trwydded bresennol, sydd eisoes yn cynnig gostyngiad o 50% i’r rheini sydd â nam difrifol ar eu golwg.

Yn gyffredinol, roedd nifer mawr o gyfranogwyr yn credu bod gostwng y pris yn opsiwn a oedd yn cydbwyso eu gwahanol bryderon am degwch, gan wneud yr effaith ar gyllideb y BBC yn haws delio â hi gan gynnig rhywbeth ystyrlon i’r genhedlaeth hŷn yr un pryd.

Newid y trothwy oed

Roedd newid y trothwy oed lle bydd rhywun yn gymwys i gael y consesiwn yn llai poblogaidd na gostwng y pris neu gymhwyso prawf modd ymysg cyfranogwyr yn gyffredinol, ac ymysg y rheini sy’n ffafrio’r opsiwn Diwygio. O ran tegwch, y prif fater oedd nad oedd nifer mawr o gyfranogwyr yn gallu gweld rheswm dros osod y trothwy ar oed penodol, ac roedd y syniad o godi’r trothwy yn dod â hyn i’r amlwg. Teimlent fod codi’r trothwy yn creu ffiniau mympwyol rhwng grwpiau hŷn. Yn gysylltiedig â hyn, roedd rhai cyfranogwyr wedi gofyn pam roedd y consesiwn i’r rheini dros 75 oed wedi’i gyflwyno yn y lle cyntaf, gan eu bod yn ei chael yn anodd gweld rheswm dros ddewis 75 oed yn drothwy.

“Mae’n fwy o drafferth [na gostwng y pris]. Rhaid i chi ei weinyddu i gyrraedd yr un nod. Os gallwch ei gyrraedd drwy’r ffordd gyntaf, bydd yn haws. Mae ychydig o ragfarn ar sail oed yma. Os oeddech chi wedi cael eich geni ar y diwrnod anghywir neu yn y flwyddyn anghywir.” [50-64, Solihull]

Roedd rhai cyfranogwyr a oedd o blaid yr opsiwn hwn yn teimlo y byddai codi’r trothwy oed ar gyfer y consesiwn yn adlewyrchu’r penderfyniad diweddar i godi’r oed ar gyfer derbyn Pensiwn y Wladwriaeth a buddion eraill. Er nad oedd y newidiadau hyn yn cael eu gweld yn deg ym mhob achos, roedd rhai cyfranogwyr yn dadlau bod newid yr oed yn dderbyniol am fod y disgwyliad oes yn codi, er eu bod yn cydnabod anghenion a chyfraniadau pobl hŷn. Nid oedd sail

Ipsos MORI | Polisi trwydded deledu ar sail oed: ymchwil ymgynghori 24

resymegol glir gan y cyfranogwyr a oedd am godi’r trothwy oed ar gyfer pennu oed penodol, er bod y senario (a ddisgrifiwyd gan y BBC) lle’r oedd y trothwy wedi’i godi i 80 yn ymddangos yn fan cychwyn rhesymol iddyn nhw.

“Y pwynt yw bod pobl yn byw’n hirach o lawer felly hyd yn oed os ydyn ni’n ystyried ei gadw am ddim, beth am godi’r oedran yn union fel yr oedran pensiwn?” [50-64, Falkirk]

Roedd eraill wedi nodi bod y disgwyliad oes yn amrywio ar draws y wlad. Roedd y cyfranogwyr hyn yn dadlau y byddai codi’r trothwy oed yn golygu na fyddai rhai pobl hŷn yn cael y consesiwn cyn iddynt farw. Gwelwyd bod hyn yn annheg iawn oherwydd gallai ffafrio pobl fwy cefnog neu’r rheini sy’n byw mewn ardaloedd lle mae darpariaeth well o ofal iechyd a all fod â’r lleiaf o angen am y consesiwn.

“Does dim sicrwydd, nac oes, y byddwch chi’n byw tan yr oed hwnnw, felly os ydych chi am ei roi iddyn nhw, rhowch y gostyngiad yn gynharach. O leiaf y byddan nhw’n cael rhywbeth.” [35-49, Abertawe]

Dadleuodd nifer bach o gyfranogwyr y dylid gostwng y trothwy oed i 65 a’i godi yn unol â newidiadau arfaethedig yn oedran Pensiwn y Wladwriaeth. Yn eu barn nhw, roedd y dull hwn o weithredu’n cynnig sail resymegol glir a theg sy’n cydnabod na fydd pensiynwyr yn gallu fforddio ffi’r drwydded o bosib os nad ydynt yn cael incwm rheolaidd drwy gyflogaeth. Byddai hefyd yn adlewyrchu’r hyn a welent yn wahaniaethau bach rhwng amgylchiadau ariannol rhywun 65 mlwydd oed a rhywun 75 mlwydd oed, gan ddileu’r hyn a welent yn wahaniaethu mympwyol a chreu system a oedd yn trin pobl hŷn yn deg ar y sail eu bod yn hŷn na’r oedran ymddeol. Er hynny, roedd cyfranogwyr yn cydnabod mai’r effaith ariannol o hyn fyddai cynyddu’r gostyngiadau y byddai eu hangen yn rhaglenni a gwasanaethau’r BBC. Yn gyffredinol, felly, nid oedd yr opsiwn hwn yn cael ei ystyried yn dderbyniol oni bai ei fod yn cael ei gyfuno â rhyw fath o ostyngiad yn ffi’r drwydded neu brawf modd.

“Rydych chi’n cael eich pensiwn ac nid yw’n fater o ennill mwy neu lai o arian. Mae’r oed yn amherthnasol ond mae incwm wedi’i fesur drwy brawf modd a gallu yn berthnasol yn sicr.” [50-64, Llundain]

Byddai codi’r trothwy oed hefyd yn golygu y bydd rhai pobl hŷn sy’n cael y consesiwn ar hyn o bryd yn peidio â bod yn gymwys i’w gael. Roedd cyfranogwyr yn gyffredinol yn teimlo ei bod yn bwysig na fydd pobl hŷn sydd eisoes yn cael y consesiwn yn ei golli’n llwyr, ac roedd hon yn ystyriaeth bwysig wrth iddynt bwyso a mesur yr opsiynau roeddent yn eu ffafrio.

“Peidiwch â’i gymryd oddi arnon ni. Y bobl sy’n cyrraedd yr oedran sydd heb ei gael o’r blaen – fyddwch chi ddim yn gweld colli rhywbeth nad ydych chi erioed wedi’i gael. Wedyn dewch ag ef i ben yn raddol.” [65+ Llundain]

Yn gyffredinol, nid oedd y rhan fwyaf o’r cyfranogwyr o blaid newid y trothwy oed fel modd i ddiwygio’r consesiwn. Roedd y rheini a oedd yn gwrthwynebu’r opsiwn hwn yn dadlau ei fod yn gwahaniaethu’n fympwyol rhwng pobl hŷn. Clywyd pryder hefyd y bydd pobl hŷn sy’n cael y consesiwn ar hyn o bryd ar eu colled. Am y rhesymau hyn, roedd cyfranogwyr yn tueddu i ffafrio opsiynau Diwygio y gellid eu cymhwyso at bawb sydd dros 75 oed ar hyn o bryd. Mewn cyferbyniad â hyn, roedd y rheini a oedd o blaid yr opsiwn hwn yn teimlo y byddai’n adlewyrchu’r newid yn y disgwyliad oes a newidiadau eraill lle’r oedd trothwyon oed wedi’u codi fel oedran Pensiwn y Wladwriaeth.

Ipsos MORI | Polisi trwydded deledu ar sail oed: ymchwil ymgynghori 25

Cymhwyso prawf modd

Roedd nifer mawr o gyfranogwyr o blaid cymhwyso prawf modd mewn egwyddor, yn enwedig y rheini a oedd o blaid diwygio’r consesiwn. O ran tegwch, roedd yn cael ei weld yn ffordd deg i ddiogelu’r bobl hŷn sy’n fwyaf agored i niwed gan sicrhau yr un pryd fod y rheini y byddai’n haws iddynt dalu am raglenni a gwasanaethau’r BBC yn gwneud hynny. Fodd bynnag, roedd hefyd yn opsiwn ar gyfer diwygio’r consesiwn a oedd yn pegynnu barn i fwy o raddau gan fod rhai cyfranogwyr yn pryderu ynghylch tegwch â mathau penodol o bobl, ac a fyddai cymhwyso prawf modd yn ddichonadwy.

“Dylid cael maen prawf ar y dechrau o leiaf. Mae’r bobl sydd â’i wir angen wedi’u hadnabod eisoes ac yn rhan o’r system [am eu bod yn gymwys i gael y Credyd Pensiwn].” [50-64, Llundain]

Roedd rhai cyfranogwyr hefyd am gymhwyso prawf modd at bawb dros 65 oed. Roedd y cyfranogwyr hyn yn ei gysylltu â’r oedran ymddeol a phobl sy’n dibynnu ar eu pensiwn am incwm a heb fod â chymaint o gyfle i weithio. Oherwydd hynny, roedd y cyfranogwyr hyn yn teimlo bod cynnig consesiwn i bobl dros 75 oed ar sail angen ariannol mwy yn annheg â’r rheini sy’n 65-74 oed ac mewn amgylchiadau tebyg.

Yn fwy cyffredinol, roedd rhai cyfranogwyr yn teimlo bod oed yn llai perthnasol na ffactorau eraill wrth benderfynu a ddylai rhywun fod yn gymwys i gael consesiwn. Roeddent wedi nodi bod incwm yn un ffactor, a hefyd y graddau y gall rhywun fod yn ddibynnol ar y teledu am gwmni, a oedd yn gysylltiedig yn aml â mesurau procsi o unigrwydd fel symudedd. Byddai’r cyfranogwyr hyn wedi ffafrio system a oedd yn gallu ystyried ffactorau anariannol er mwyn penderfynu a ddylai rhywun fod yn gymwys i gael consesiwn. Ond roeddent wedi sylweddoli’n fuan y byddai hyn yn gwneud y prawf modd yn fwy cymhleth byth ac wedi dod i’r casgliad, gan amlaf, na fyddai’n bosib gweithredu hyn heb fynd i gostau sylweddol, a phenderfynu yn erbyn yr opsiwn ar sail pryderon am ei ddichonoldeb.

Roedd rhai cyfranogwyr hefyd wedi dweud y byddent yn hoffi gweld prawf modd yn cael ei gymhwyso at y boblogaeth gyfan, os oedd yn bosib ar sail tegwch, er eu bod yn cydnabod nad oedd y BBC yn gyfrifol am hyn ar hyn o bryd mewn perthynas â phobl iau. Roedd y farn hon wedi’i seilio ar y canfyddiad y gall hefyd fod yn anodd i rai pobl iau ddod o hyd i’r arian i dalu ffi’r drwydded, tra bydd gan rai pobl hŷn fwy o fodd i dalu.

“Rydyn ni’n canolbwyntio ar bobl dros 75 oed am fod y llywodraeth wedi gwneud hynny, ond pam nad oes cyfraith ar gyfer pobl sengl ar incwm is neu rieni sengl?” [18-34, Solihull]

O ran tegwch, clywyd pryder bod cymhwyso prawf modd yn golygu bod rhai pobl yn methu â bod yn gymwys o drwch blewyn, yn ôl y meini prawf cymhwysedd a ddefnyddir. Roedd y ffaith bod gwahaniaeth bach o bosib rhwng rhywun a oedd yn gymwys i gael y consesiwn a rhywun nad oedd yn peri i rai cyfranogwyr deimlo’n anfodlon hyd yn oed os oeddent o blaid y syniad mewn egwyddor. Teimlai eraill fod hyn yn anochel gan ddadlau bod rhaid tynnu’r llinell ar gyfer cymhwysedd yn rhywle. Roedd rhai cyfranogwyr yn pryderu am sefyllfa lle byddai rhai pobl hŷn yn gymwys i gael y consesiwn er nad oeddent, yn eu golwg nhw, wedi gweithio’n galed neu gadw arian wrth gefn yn ystod eu hoes. Teimlent fod y rheini a fu’n fwy darbodus yn cael eu rhoi o dan anfantais yn aml o’u cymharu â’r rheini a oedd heb fod yn ddarbodus, ac roeddent yn pryderu y byddai hyn yn enghraifft arall o annhegwch yn eu golwg nhw. Yn ogystal â hyn, roedd nifer bach wedi dadlau na ddylai’r BBC fod mewn lle i orfod penderfynu ar gyflwyno prawf modd – gan weld hynny, yn hytrach, yn rhywbeth a ddylai fod yn gyfrifoldeb i lywodraeth.

Ipsos MORI | Polisi trwydded deledu ar sail oed: ymchwil ymgynghori 26

“Mae’n annheg yn fy marn i. Mae’n cosbi pobl ddarbodus.” [65+ Thetford]

“A yw’n deg i’r BBC ddechrau penderfynu pwy a ddylai dalu neu beidio â thalu? Nac yw. Nid Robin Hood ydyn ni.” [18-34, Solihull]

Roedd cyfranogwyr yn cydnabod y byddai cyflwyno prawf modd yn gallu arwain at lai o effaith ariannol ar raglenni a gwasanaethau’r BBC am y byddai’n golygu cynnig y consesiwn i nifer llai o bobl hŷn ar sail angen, yn enwedig os oedd y trothwy oed yn aros fel yr oedd. Ym marn nifer mawr o gyfranogwyr, roedd lleihau’r effaith ariannol ar y BBC yn rheswm pwysig dros ffafrio prawf modd. Roedd cyfranogwyr yn cydnabod y byddai cymhwyso prawf modd yn arwain at lai o gost i’r BBC o’i gymharu â’r opsiwn Copïo ac opsiynau eraill ar gyfer diwygio’r consesiwn. Roedd y rheini a oedd o blaid y syniad hwn yn teimlo ei fod yn cydbwyso eu pryderon am fod yn deg â phobl hŷn a oedd ag angen cymorth, gan gyfyngu hefyd ar faint yr effaith ariannol ar raglenni a gwasanaethau’r BBC a oedd yn bwysig iddyn nhw ac i bobl eraill.

Er gwaethaf y gefnogaeth i gymhwyso prawf modd mewn egwyddor, clywyd pryderon mawr am y dichonoldeb a’r gost o weithredu system fwy cymhleth. Yn benodol, roedd cyfranogwyr a gafodd brofiad mwy uniongyrchol o brofion modd yn pryderu am y gwaith gweinyddol a fyddai’n gysylltiedig â hyn. Gallai hyn beri i’r BBC wario arian ychwanegol ar sefydlu a rhedeg y system, yn lle gwario ar raglenni a gwasanaethau. Roedd pryderon hefyd am y stigma canfyddedig sy’n gysylltiedig â buddion seiliedig ar brawf modd.

“Rwy’n credu bod stigma mawr ynglŷn â chymhwyso prawf modd hefyd. Dwi ddim yn hoffi hynny. Seilio penderfyniadau ar hynny. Mae pobl yn gorfod datgelu gwybodaeth ariannol, ac wedyn mae hynny’n arwain at farnu ynghylch ble a pha bryd a sut maen nhw’n gwario eu harian.” [50-64, Thetford]

Roedd cyfranogwyr hŷn a oedd yn gwybod mwy am y Credyd Pensiwn wedi nodi hefyd eu bod yn credu nad oedd pobl yn hawlio’r budd-dal hwnnw mewn rhai achosion. Teimlent fod hynny’n golygu y byddai’r rheini sydd â’r angen mwyaf yn gallu methu â chael y consesiwn. Mewn rhai achosion, roedd y cyfranogwyr hyn yn dadlau y gall pobl hŷn gael eu cymell i beidio â gwneud cais am Gredyd Pensiwn oherwydd yr angen i ddarparu gwybodaeth bersonol, neu amharodrwydd cyffredinol i ofyn am gymorth ariannol am fod arnynt gywilydd gwneud hynny. Roeddent yn pryderu y byddai hyn yn digwydd hefyd pe byddai prawf modd yn cael ei gymhwyso at gonsesiwn ar ffi’r drwydded.

Yn ogystal, roedd y cyfranogwyr hyn wedi nodi bod y Credyd Pensiwn yn cael ei seilio ar asesiad blynyddol o incwm. Yn ôl y ffordd o gymhwyso prawf modd, roeddent wedi gofyn tybed a fyddai angen i rywun ad-dalu cost ffi’r drwydded heb ddisgwyl hynny pe byddai ei amgylchiadau’n newid. Teimlai’r cyfranogwyr hyn y byddai hyn yn gallu achosi gorbryder a straen ariannol. Felly, o ran dichonoldeb, roedd cymhwyso prawf modd yn cael ei weld yn fwy cymhleth ac yn creu mwy o bosibilrwydd o ganlyniadau annisgwyl na rhai o’r opsiynau eraill ar gyfer diwygio’r consesiwn.

Ar y cyfan, roedd mwy o gefnogaeth i gymhwyso prawf modd fel ffordd i sicrhau y byddai’r bobl hŷn â’r angen ariannol mwyaf yn gymwys i gael consesiwn ar ffi’r drwydded, ond y byddai’r rheini sy’n gallu fforddio talu yn gwneud hynny. Roedd hyn yn cael ei weld gan lawer yn ffordd deg i ddiwygio’r consesiwn, yn enwedig gan y rheini a oedd wedi nodi’n ddigymell eu bod o blaid yr opsiwn hwn. Er hynny, roedd rhai pryderon am gymhlethdodau proses y prawf modd. Yn benodol, roedd y rheini a gafodd y profiad mwyaf o brofion modd neu’r Credyd Pensiwn yn fwy beirniadol o’r opsiwn hwn yn aml ar sail pryderon am ddichonoldeb ei weithredu a’r hyn roeddent yn ei weld yn drothwyon mympwyol yn y system.

Ipsos MORI | Polisi trwydded deledu ar sail oed: ymchwil ymgynghori 27

Opsiynau a chyfuniadau eraill

Roedd cyfranogwyr wedi awgrymu nifer o wahanol ddewisiadau ar gyfer diwygio’r consesiwn – yn cynnwys rhai a drafodwyd yn y ddogfen ymgynghori a oedd yn cael eu gweld yn amhriodol neu’n anfforddiadwy am wahanol resymau gan y BBC yn ei drafodaeth gychwynnol – ac a oedd yn aml yn gyfuniad o nifer o ddulliau gweithredu.

Er enghraifft, roedd cyfranogwyr wedi trafod y posibilrwydd o barhau â’r consesiwn presennol ar gyfer y rheini sydd dros 75 oed yn awr ond trin pobl sydd o dan 75 oed yn awr yn wahanol (un ai drwy ddiwygio’r consesiwn neu adfer ffi’r drwydded gynhwysol i’w thalu ganddynt). Er bod hyn yn cael ei weld yn annheg gan amlaf, roedd cyfranogwyr a oedd o’i blaid yn dadlau ei bod yn bosib na fydd pobl dan 75 oed yn gwybod am y consesiwn ac felly na fyddent yn ymwybodol o reidrwydd o beth fyddent yn ei golli. Roedd hyn yn cael ei weld yn opsiwn ‘lleiaf drwg’ gan y cyfranogwyr hyn, a oedd am sicrhau na fyddai neb sydd dros 75 oed ar hyn o bryd yn gorfod dechrau talu eto. Fodd bynnag, clywyd pryderon hefyd am yr effaith ariannol ar y BBC o drin y consesiwn presennol fel hyn, gan y byddai’n golygu gwneud toriadau yn rhaglenni a gwasanaethau’r BBC a fyddai’n debyg i’r rheini o ganlyniad i gopïo’r consesiwn presennol yn y tymor byr. Dyma un o’r rhesymau dros y gefnogaeth fach i’r ffordd hon o weithredu.

Roedd cyfranogwyr hefyd wedi trafod a ddylai consesiwn fod ar gael i aelwydydd lle mae pawb dros 75 oed yn unig. Roedd y rheini a ddadleuodd o blaid hyn yn teimlo y byddai rhai aelwydydd lle’r oedd person iau yn gallu fforddio ffi’r drwydded ac na ddylai elwa o gonsesiwn sydd wedi’i fwriadu i helpu pobl hŷn. Roedd y rheini a ddadleuodd yn erbyn y dull hwn o weithredu yn pryderu y gallai gymell teuluoedd i beidio â byw gyda pherthnasau hŷn os oedd yn golygu na fyddent yn gymwys wedyn i gael y consesiwn. Yn aml roedd yr opsiwn hwn yn cael ei gyfuno â gostyngiad yn ffi’r drwydded neu brawf modd am y byddai’n arwain at arbedion bach iawn i’r BBC o’i gymharu â’r opsiwn Copïo pe bai’n cael ei gyflwyno ar ei ben ei hun.

“Os ydych chi ar aelwyd lle mae’r aelodau ychydig yn hŷn na 75 oed, yna mae hynny’n deg. Ond pe bawn i’n byw gyda fy mam sydd dros 75 oed, byddwn yn dal i ddisgwyl talu ffi’r drwydded. Os oedd hi’n byw ar ei phen ei hun, fyddwn i ddim am ei gweld yn gorfod talu.” [50-64, Newcastle]

Roedd cyfranogwyr wedi trafod cyfuno gwahanol opsiynau ar gyfer diwygio’r consesiwn am eu bod am wneud y consesiwn mor deg â phosibl gan gyfyngu yr un pryd ar yr effaith ariannol ar y BBC. Yn aml roedd y rhain yn cael eu cynnig yn ddigymell. Roedd yr awgrymiadau’n cynnwys:

▪ Cyfuno prawf modd a gostwng y pris fel bod y rheini sydd â’r incwm lleiaf yn cael gostyngiad yn hytrach na thrwydded am ddim. Roedd hyn yn cael ei weld yn ffordd i ddiogelu pobl hŷn na allent fforddio’r pris llawn, gan leihau’r angen am doriadau yn rhaglenni a gwasanaethau’r BBC a sicrhau bod pawb yn cyfrannu rhywbeth.

▪ Cyfuno prawf modd a gostwng y pris fel bod y bobl dlotaf dros 75 oed yn cael trwydded am ddim tra bydd pawb arall sydd dros 75 oed yn cael gostyngiad o 50%. Roedd hyn yn cael ei weld yn ffordd i ddiogelu’r bobl hŷn dlotaf gan sicrhau hefyd fod pawb dros 75 oed yn cael rhyw fath o gonsesiwn.

▪ Cyfuno codi’r trothwy oed a phrawf modd, gan leihau nifer y bobl sy’n gymwys i gael y consesiwn ac felly lleihau’r gost i’r BBC.

▪ Codi’r trothwy oed ar gyfer cael trwydded am ddim a darparu gostyngiad i bobl sy’n hŷn na 75 oed ond yn iau na’r trothwy newydd. Er enghraifft, byddai rhai 75-79 oed yn gallu cael gostyngiad o 50%, a’r rheini dros 80 oed yn

Ipsos MORI | Polisi trwydded deledu ar sail oed: ymchwil ymgynghori 28

gallu cael trwydded deledu am ddim. Roedd hyn yn cael ei weld yn ffordd i osgoi cymryd y consesiwn llawn oddi ar rai pobl hŷn, gan fod hyn yn flaenoriaeth bwysig i nifer mawr o gyfranogwyr.

▪ Darparu amrediad o ostyngiadau pris ar sail oed, incwm a meini prawf eraill fel symudedd. Roedd hyn yn cael ei weld yn ddull mwy cymhleth o weithredu ond cafwyd cefnogaeth iddo gan gyfranogwyr a oedd am gynnig y consesiwn ar sail ehangach nag angen ariannol yn unig. Fodd bynnag, cafwyd dadleuon yn ei erbyn yn aml ar y sail na fyddai’n ddichonol ei weithredu.

▪ Darparu gostyngiadau cynyddol ar sail gwahanol drothwyon oed. O dan yr opsiwn hwn, byddai lefel y gostyngiad yn gysylltiedig ag oed, a byddai pobl hŷn yn cael gostyngiad mwy. Roedd hyn yn cael ei weld yn ffordd i leihau’r effaith ariannol ar y BBC o’i gymharu â’r opsiwn Copïo ac yn ffordd i sicrhau hefyd fod pobl hŷn, sydd heb gyrraedd 80 oed, er enghraifft, yn parhau i gael consesiwn.

▪ Roedd rhai cyfranogwyr wedi awgrymu’r syniad o barhau â’r consesiwn presennol ar gyfer y rheini sydd dros 75 oed yn awr a chyfuno hynny â chodi’r trothwy oed fel y byddai’r rheini sy’n ei gael ar hyn o bryd yn parhau i’w dderbyn ond y rheini sydd o dan 75 oed yn mynd hebddo nes byddent yn hŷn. Fodd bynnag, roedd hyn yn cael ei weld yn annheg gan lawer am ei bod yn golygu y byddai rhai pobl hŷn yn cael y consesiwn am weddill eu hoes yn 75 oed, ond na fyddai eraill nad oeddent ond ychydig yn iau yn cael trwydded am ddim nes eu bod yn cyrraedd 80 (neu ryw oed arall).

Ipsos MORI | Polisi trwydded deledu ar sail oed: ymchwil ymgynghori 29

Atodiad A

Manylion y fethodoleg

Er mwyn casglu’r farn amrywiol yn y boblogaeth o oedolion, roedd yr ymchwil ymgynghori wedi cynnwys sampl o 286 o gyfranogwyr a oedd yn adlewyrchu’r boblogaeth genedlaethol mewn gweithdai a chyfweliadau ag unigolion yn eu cartrefi. Cynhaliwyd wyth gweithdy ledled y DU rhwng 16 Chwefror a 23 Mawrth 2019. Roedd pob gweithdy yn cynnwys tua 34 o gyfranogwyr 18-86 oed (271 i gyd). Hefyd cynhaliwyd 15 o gyfweliadau ychwanegol ag unigolion yn eu cartrefi rhwng 26 Mawrth a 5 Ebrill 2019. Cynhaliwyd y cyfweliadau mewn cartrefi gyda chyfranogwyr 79-91 oed a fyddai wedi’i chael yn anodd dod i weithdai mewn lleoliadau hygyrch.

Gan ei bod yn cynnwys 286 o gyfranogwyr, roedd yn ymchwil ymgynghori ar raddfa fawr. Roedd y sampl yn adlewyrchu’r boblogaeth genedlaethol gan ei bod yn cynnwys gwahanol rannau o’r DU a phennwyd cwotâu ar sail nodweddion demograffig allweddol ym mhob lleoliad ac yn gyffredinol i adlewyrchu proffil poblogaeth oedolion y DU yn fras yn nhermau’r nodweddion canlynol:

 Grŵp oedran: 18-34, 35-49, 50-64, 65+. Roedd y band oedran 65+ wedi’i rannu rhwng 65-74 a 75+. Roedd y sampl gyfan yn cynnwys cyfran fwy o gyfranogwyr 75+ oed na phroffil cenedlaethol y DU. Y rheswm am hyn yw bod pobl 75+ oed yn 10% o boblogaeth oedolion y DU. Pe byddai hyn wedi’i adlewyrchu yn sampl yr ymchwil ymgynghori, byddai llai na 30 o gyfranogwyr yn y grŵp oedran hwn. Barnwyd bod y nifer hwn yn rhy fach i sicrhau bod yr ymchwil hon yn casglu holl ystod y farn am y pwnc ymysg y boblogaeth 75+ oed. Felly cynyddwyd nifer y cyfranogwyr 75+ oed yn y sampl i tua 50 yn y gweithdai ymgynghori a’r cyfweliadau mewn cartrefi.

 Rhywedd: ym mhob grŵp oedran, cymerwyd rhywedd i ystyriaeth i sicrhau bod pob grŵp oedran yn cynnwys y ddau rywedd. Roedd y sampl ar gyfer cyfweliadau mewn cartrefi yn cynnwys mwy o fenywod nag o ddynion, fel ei bod yn adlewyrchu proffil y grŵp oedran 79+.

 Grŵp economaidd-gymdeithasol: AB/C1C2/DE. Cymerwyd y grŵp economaidd-gymdeithasol i ystyriaeth er mwyn adlewyrchu’n fras y proffil ar gyfer pob grŵp oedran. Am fod y proffil economaidd-gymdeithasol yn amrywio ledled y DU, roedd hyn wedi’i adlewyrchu’n gyffredinol yn y cwotâu ar gyfer pob lleoliad.

 Ethnigrwydd: ym mhob lleoliad, roedd y sampl wedi’i chynllunio i adlewyrchu’n fras y cyfansoddiad ethnig yn y rhanbarth/gwlad.

Yn ogystal â hyn, am fod y cyfraddau ar gyfer problemau iechyd hirdymor/anableddau sy’n effeithio ar fywyd pob dydd yn uwch ymysg grwpiau oedran hŷn, gofalwyd bod cyfranogwyr 65+ oed yn adlewyrchu’r proffil cenedlaethol ar gyfer y boblogaeth 65+ oed o ran y graddau roedd eu gweithgareddau pob dydd wedi’u cyfyngu’n fawr, ychydig neu ddim o gwbl oherwydd problem iechyd neu anabledd a oedd wedi para, neu yr oedd disgwyl iddo bara, am o leiaf 12 mis. Sicrhawyd bod y gweithdai’n hygyrch: er enghraifft, lleoliadau hygyrch; cludiant yn ôl ac ymlaen i’r lleoliadau i’r rheini a oedd â’i angen; darparu cymorth yn ôl yr angen (e.e. dynodi aelodau o’r tîm ymchwil i helpu cyfranogwyr os oedd angen); deunydd ysgogi ac unrhyw bapurau i’w llenwi gan unigolion yn hawdd eu deall. Gan fod nifer yr achosion o gyflyrau iechyd sy’n effeithio ar fywyd pob dydd yn uwch mewn grwpiau oedran hŷn, cynhaliwyd 15 o gyfweliadau ag unigolion yn

Ipsos MORI | Polisi trwydded deledu ar sail oed: ymchwil ymgynghori 30

eu cartrefi hefyd gyda chyfranogwyr 79-91 oed a fyddai wedi’i chael yn anodd dod i weithdai mewn lleoliadau hygyrch. Roedd y rhain yn ychwanegol i’r cyfranogwyr hŷn a ddaeth i’r gweithdai.

Er mwyn sicrhau bod yr ymchwil ymgynghori yn cynnwys pobl â gwahanol farnau am y BBC, roedd y sampl hefyd yn cynnwys y rheini a gafodd argraff isel, ganolig neu uchel o’r BBC yn unol â’r proffil cenedlaethol.

Roedd lleoliadau ymchwil ym mhob un o bedair gwlad y DU ac roeddent yn gymysgedd o fannau dinesig, trefol a mwy gwledig. Cynhaliwyd y gweithdai ymgynghori mewn wyth lleoliad: Falkirk, Belfast, Abertawe, Newcastle, Solihull, Thetford, Llundain, Newton Abbot. Yn ôl lleoliad y gweithdy, gosodwyd cwotâu a oedd yn adlewyrchiad bras o’r ddemograffeg a’r nodweddion uchod yn y rhanbarth/gwlad lle y cynhaliwyd yr ymchwil ymgynghori. Cynhaliwyd y 15 o gyfweliadau mewn cartrefi gyda chyfranogwyr 79-91 oed mewn chwe lleoliad: Aberdeen, Lisburn, Aberystwyth, Cheadle Hulme, Nottingham a Reading.

Mae dadansoddiad o’r sampl isod sy’n ei chymharu â phroffil cenedlaethol y DU.

Proffil y sampl wedi’i gymharu â phoblogaeth oedolion y DU

% o broffil y Nifer yn y sampl % o’r sampl gyfan DU gyfan

18-34 28% 22% 64

Oed 35-49 25% 23% 66

Ffynhonnell proffil y DU: BARB Establishment Survey, Q3 2018 50-64 25% 25% 71 65+ 23% 30% 85 (75+) (10%) (18%) (51)

Gwrywaidd 49% 48% 137 Rhywedd Ffynhonnell proffil y DU: BARB Establishment Survey, Q3 2018 Benywaidd 51% 52% 149

AB 26% 27% 76 Gradd gymdeithasol

Ffynhonnell proffil y DU: BARB C1C2 50% 48% 138 Establishment Survey, Q3 2018 DE 23% 25% 72

Ethnigrwydd

Du, Asiaidd, Ffynhonnell proffil y DU: BARB 11% 8% 23 Establishment Survey, Q3 2018 lleiafrif ethnig

Anabledd (yn gymwys i’r sampl 65+ yn unig) Wedi’i gyfyngu 28% o 65+ 35% o’r sampl 30 Ffynhonnell proffil y DU: BARB ychydig/llawer 65+ Establishment Survey, Q3 2018

Ipsos MORI | Polisi trwydded deledu ar sail oed: ymchwil ymgynghori 31

Agweddau at y BBC Isel (sgôr o 1-4) 15% 14% 41 Ffynhonnell proffil y DU: Kantar Media ar ran y BBC, Accountability Canolig (sgôr o 5- 34% 39% 111 and Reputation Tracker, 2018. Wedi’i 7) seilio ar y rheini a roddodd sgôr allan Uchel (sgôr o 8- o 10 (1= anffafriol iawn; 10 = ffafriol 51% 47% 134 iawn (tua 94% o oedolion y DU). 10) Oherwydd talgrynnu, mae’n bosib na fydd y canrannau’n dod i gyfanswm o 100.

Strwythur y sesiynau

Roedd yr egwyddorion cyffredinol a ddilynodd Ipsos MORI wrth gynnal yr ymchwil ymgynghori hon fel a ganlyn:

Roedd strwythur yr ymchwil ymgynghori yn dilyn cynnwys y ddogfen ymgynghori:

▪ Cyflwynwyd gwybodaeth yn ystod y gweithdai mewn amrywiaeth o ffyrdd a oedd yn briodol i fethodoleg ymchwil ymgynghori:

− sesiwn lawn (cyflwyniad sleidiau yn y tu blaen ar gyfer holl gyfranogwyr y gweithdy);

− wrth fyrddau drwy esboniadau gan gymedrolwr y bwrdd a rhannu taflenni;

− drwy gwestiynau, trafodaethau ac ymarferiadau yr oedd cyfranogwyr yn gweithio arnynt wrth eu byrddau.

▪ Defnyddiwyd y dulliau hyn i gyfleu’r wybodaeth sydd yn y ddogfen ymgynghori i) er mwyn hybu trafod a myfyrio yn unol â natur y sesiwn ymgynghori a ii) drwy amrywiaeth o ddulliau i helpu i barhau i ymgysylltu yn ystod y gweithdy ar sail canfyddiadau o weithdy peilot a gynhaliwyd ar 9 Chwefror 2019. Yn y cyfweliadau mewn cartrefi, roedd y cyfwelydd wedi cyflwyno’r wybodaeth a’r cyfweleion wedi gweithio drwy’r ymarferiadau ar eu pen eu hunain.

Codwyd y wybodaeth a gyflwynwyd i gyfranogwyr o’r ddogfen ymgynghori:

▪ Codwyd y rhan fwyaf o lawer o’r wybodaeth a ddarparwyd yn ystod y gweithdai ac yn y cyfweliadau mewn cartrefi o’r ddogfen ymgynghori ac, i’r graddau mwyaf posibl, defnyddiwyd y geiriad yn y ddogfen. Roedd nifer bach o eithriadau lle’r oedd gwybodaeth wedi’i chyflwyno o ddogfennau y cyfeiriwyd atynt yn y ddogfen ymgynghori. Roedd y rhain yn cynnwys ychydig o wybodaeth yn nogfen drafod Frontier Economics2 ac yn y Siarter Frenhinol3. Hefyd, mewn ymateb i ymholiadau gan gyfranogwyr, darparwyd gwybodaeth o Adroddiad Blynyddol a Chyfrifon y BBC 2017/18 (gwariant yn ôl gwasanaeth BBC; cyrhaeddiad wythnosol cyfartalog yn ôl gwasanaeth BBC (canrannau a ffigurau absoliwt oherwydd y sylfeini gwahanol a ddefnyddir i fesur cynulleidfaoedd teledu a radio)) neu ar lafar (gwybodaeth am gyflogau yn y BBC). Darparwyd y wybodaeth hon os oedd cyfranogwyr wedi gofyn amdani gan

2 Y wybodaeth a gyflwynwyd o ddogfen drafod Frontier Economics oedd: cost trwydded deledu lliw yn 2018/19; pa bryd y mae angen trwydded; dyfyniad gan Weinidog y Trysorlys ar y pryd Dawn Primarolo am y sail resymegol i gyflwyno trwyddedau teledu am ddim ar gyfer aelwydydd dros 75 oed yn 2000; bod bron pawb sy’n gymwys wedi derbyn y consesiwn. 3 Y wybodaeth a gyflwynwyd o’r Siarter Frenhinol oedd: bod Siarter Frenhinol y BBC yn golygu y bydd y BBC yn parhau’n sefydliad sy’n cael ei ariannu drwy ffi’r drwydded tan ddiwedd 2027; manylion y Dibenion. Er mwyn rhoi gwybodaeth gefndir, roeddem hefyd wedi egluro beth yw’r Siarter Frenhinol a beth mae’n ei olygu i’r BBC.

Ipsos MORI | Polisi trwydded deledu ar sail oed: ymchwil ymgynghori 32

nad oedd cyfranogwyr yn y sesiynau yn cael cyfle i chwilio am y wybodaeth eu hunain fel y byddent wrth ymateb i’r ddogfen ymgynghori drwy lenwi’r holiadur.

▪ Cyflwynwyd yr un wybodaeth yn y gweithdai ymgynghori ac yn y cyfweliadau mewn cartrefi.

Roedd strwythur y sesiynau ymgynghori yn dilyn y ddogfen ymgynghori mewn ffordd a oedd yn briodol i fethodoleg yr ymchwil hon:

▪ Mewn proses ar gyfer llenwi holiadur ymgynghori, disgwylir y bydd ymatebwyr yn darllen y ddogfen ymgynghori cyn ateb cwestiynau’r ymgynghoriad. Oherwydd hynny, cyflwynwyd y wybodaeth o’r ddogfen ymgynghori yn y gweithdai a’r cyfweliadau mewn cartrefi (yn cynnwys opsiynau eraill yr oedd y BBC wedi nodi yn y ddogfen ymgynghori eu bod yn ymddangos yn amhriodol neu’n anfforddiadwy ar ôl eu hystyried yn y lle cyntaf) cyn i gyfranogwyr yr ymchwil drafod yn fanwl y tri opsiwn cyffredinol a ddisgrifiwyd gan y BBC: Copïo, Adfer a Diwygio.

Roedd cwestiynau ac awgrymiadau yn y templed trafod yn sicrhau bod gwahanol agweddau’n cael eu trafod.

Hwyluswyd y gweithdai gan ymchwilwyr annibynnol Ipsos MORI. Roedd y gweithdai’n para oddeutu pum awr fel bod digon o amser i gyfranogwyr asesu tystiolaeth, trafod ac ystyried y goblygiadau sy’n codi o’r polisi trwydded deledu ar sail oed. Roedd y cyfweliadau mewn cartrefi yn para 90 munud. Cyn y sesiynau ymgynghori, roedd cyfranogwyr yn gwybod y byddai’r ymchwil yn ymwneud â’r cyfryngau ond nid oeddent yn gwybod am y pwnc dan sylw tan ar ôl y drafodaeth gynhesu gychwynnol ar y diwrnod am eu defnydd o gynnwys gwahanol ddarparwyr cyfryngau a’u barn amdanynt. Yn y gweithdai, roedd cyfranogwyr yn eistedd wrth fyrddau yn ôl eu grŵp oedran (18-34, 35-49, 50-64, 65+). Roedd y rhan fwyaf o’r trafod a’r gweithgareddau wedi digwydd wrth y byrddau. Ar bwyntiau yn ystod y dydd, roeddent hefyd wedi clywed adborth gan y byrddau eraill fel eu bod yn ymwybodol o farn pobl o oed gwahanol. Roedd cyfranogwyr wedi cymryd rhan yn frwd yn ystod y sesiynau. Roedd y trafod yn benagored ac, os oedd yn berthnasol, roedd cyfranogwyr yn gallu cytuno ac anghytuno â’i gilydd yn ddirwystr a derbyn y wybodaeth a gyflwynwyd neu beidio. Roedd cwestiynau ac awgrymiadau yn y templed trafod yn sicrhau bod gwahanol agweddau’n cael eu trafod (er enghraifft, tegwch, effaith ariannol a dichonoldeb yr opsiynau, ac unrhyw effeithiau ar bobl hŷn, talwyr ffi’r drwydded a’r BBC).

Ipsos MORI | Polisi trwydded deledu ar sail oed: ymchwil ymgynghori 33

Atodiad B

Mae Atodiad B yn cynnwys y canllawiau trafod a ddefnyddiwyd yn y gweithdai ac yn y cyfweliadau a gynhaliwyd mewn cartrefi, a’r taflenni gwaith.

Canllaw trafod: gweithdai

Amseroedd Cynnwys Deunyddiau 9.30 - Cyrraedd a chofrestru. Taflenni 10.00am cofrestru ac NDA 10.00 - Cyflwyniadau a chynhesu 10.20am SESIWN LAWN Sleid 1 Croeso byr i bawb o flaen yr ystafell gan brif ymchwilydd Ipsos MORI yn bresennol.

RHANNU I GRWPIAU AR FYRDDAU Rheolau sylfaenol ar gyfer y drafodaeth a chyflwyniadau:  Mae Ipsos MORI yn sefydliad ymchwil annibynnol  Dilyn Cod Ymddygiad MRS – sicrhau anhysbysrwydd  Esbonio bod y drafodaeth yn agored ac anffurfiol – does dim atebion cywir nac anghywir  Mae croeso i chi gytuno ac anghytuno gyda’ch gilydd, ond cadwch y drafodaeth yn gwrtais  Fe fydden ni’n hoffi clywed gan bawb o gwmpas y bwrdd. Bydd y cymedrolwr yn sicrhau bod pawb yn cael cyfle i siarad; a wnewch chi, os gwelwch yn dda, osgoi siarad ar draws eich gilydd, er budd y recordydd sain / y sawl sy’n gwneud nodiadau  Esbonio’r amseroedd ac egluro hyd y sesiwn (10am – 3pm)  Bydd egwyl yn y bore a thoriad am ginio; mae hon yn drafodaeth strwythuredig sy’n golygu y gall y cymedrolwr symud y sgwrs ymlaen ar adegau  Esbonio sut y caiff y canfyddiadau eu defnyddio – adroddiad, gyda sylwadau’n cael eu gwneud yn ddienw  Dim larwm tân wedi’i drefnu – pwyntio at yr allanfa dân; troi ffonau symudol i ffwrdd a’u cadw o’r golwg  Gofyn caniatâd i recordio ac esbonio y bydd y sain yn cael ei drin yn ddiogel a’i ddileu ar ddiwedd y prosiect  Troi'r recordydd digidol ymlaen.

Cyflwyniadau o gwmpas y bwrdd, gan gynnwys y cymedrolwr a’r sawl sy’n gwneud nodiadau.

Trafodaeth i gynhesu ar rôl gyffredinol gwasanaethau teledu, radio a ffrydio ar-lein:

CYMEDROLWR I DDEFNYDDIO SIART DROI YNG NGHYSWLLT POB MATH O WASANAETH  Beth, os o gwbl, ydych chi’n ei wylio/defnyddio/gwrando arno ar y teledu/radio/ar lein?  Pa mor bwysig yw’r gwasanaethau hyn i chi, os o gwbl? Pam?

Ipsos MORI | Polisi trwydded deledu ar sail oed: ymchwil ymgynghori 34

 [OS NA FYDD WEDI’I DRAFOD] Beth, os o gwbl, fyddwch chi’n ei ddefnyddio gan y BBC?  Beth am aelodau eraill eich aelwyd?

 Pa nodweddion ydych chi’n eu cysylltu â’r BBC?  Sut, os o gwbl, fyddech chi’n disgrifio rôl y BBC yn y DU? A yw’r BBC yn cyflawni ei rôl?

Trafodaeth gychwynnol ar ffi'r drwydded:  Beth ydych chi’n ei wybod am ffi’r drwydded, os o gwbl? o Pwy sy’n talu? o Beth yw ei phwrpas?

10.20 - Nodi pwrpas y gweithdy Sleidiau 2-10 10.30am SESIWN LAWN (10 munud) Cyflwyniad i bawb o flaen yr ystafell yn amlinellu’r penderfyniad ynghylch polisi’r drwydded deledu ar sail oed a phwrpas y gweithdy. GWIRIO DEALLTWRIAETH/CWESTIYNAU CYN DYCHWELYD AT Y BYRDDAU.

10.30 - Trafodaeth gychwynnol 10.55am GRWPIAU (5 munud) Ymatebion cychwynnol i’r cyflwyniad / unrhyw gwestiynau ar y byrddau.

 Oes gennych chi unrhyw gwestiynau?  Beth yw eich ymateb i’r hyn yr ydych newydd ei glywed?

CYMEDROLWR: mynd drwy elfennau allweddol y cyflwyniad eto.

Pwy allai gael eu heffeithio gan y penderfyniad hwn? HOLI: Effaith ar:  Bobl hŷn: beth allai hyn ei olygu i bobl hŷn?  Talwyr ffi’r drwydded: beth allai hyn ei olygu i aelwydydd sy’n talu ffi’r drwydded?  Y BBC: beth allai hyn ei olygu o ran y rhaglenni a’r gwasanaethau y mae’r BBC yn eu darparu?

CYMEDROLWR: Cyn i ni siarad ynghylch beth y gallai’r BBC ei wneud, Taflen ar (20 munud) rydym eisiau trafod rôl y BBC a beth mae cael ei ariannu gan y cyhoedd genhadaeth / drwy ffi’r drwydded yn ei olygu. Oherwydd ffi'r drwydded, mae’r BBC yn dibenion / wahanol i ddarlledwyr eraill. Mae gan y BBC genhadaeth gyffredinol a blaenoriaeth phum diben cyhoeddus y mae angen iddo’u cyflawni i bobl y DU. au’r BBC i’r dyfodol CYMEDROLWR YN DARLLEN YN UCHEL Y DAFLEN (sleidiau 12- CENHADAETH/DIBENION/BLAENORIAETHAU I’R DYFODOL. 13)

 Beth yw eich barn am genhadaeth y BBC, os o gwbl?  Beth yw eich barn am y pum diben cyhoeddus, os o gwbl?  Sut maen nhw’n cymharu â rôl y BBC y gwnaethoch chi ei disgrifio’n gynharach? o Oes rhywbeth ar goll?

Ipsos MORI | Polisi trwydded deledu ar sail oed: ymchwil ymgynghori 35

 Sut mae’r BBC yn gwneud o ran cyflawni’r genhadaeth a’r dibenion?  Pa grwpiau y mae’r BBC yn eu gwasanaethu’n dda / ddim cystal, os o gwbl?

HOLI: Dros y degawd diwethaf, mae'r ffordd y mae pobl yn defnyddio’r cyfryngau wedi newid.  Beth fu eich profiad chi o hyn, os o gwbl?  Beth mae hyn yn ei olygu i’r BBC, os o gwbl?  Yn eich barn chi pa mor dda mae'r BBC wedi paratoi ar gyfer y dyfodol?  Sut ddylai’r BBC ymateb, os o gwbl? Beth ddylai fod yn ei wneud yn wahanol?

HOLI: Mae gan y BBC rôl o ran creu rhaglenni a gwasanaethau sy’n adlewyrchu bywyd y DU, ac wedi’u gwneud yn y DU.  Beth yw eich barn chi am hyn?  Sut mae’r BBC yn gwneud o ran cyflawni hyn?

CYMEDROLWR I DDARLLEN YN UCHEL: Hefyd, y Bwrdd sydd yn gyfrifol am sicrhau bod y BBC yn cyflawni ei genhadaeth a’i ddibenion  Sut, os o gwbl, ddylai Bwrdd y BBC ystyried cenhadaeth a dibenion y BBC mewn unrhyw benderfyniad ynghylch consesiwn ar ffi'r drwydded i aelwydydd hŷn?

10.55 - Sut ddylai’r BBC wneud y penderfyniad hwn? 11.35am Pa fath o egwyddorion yn eich barn chi ddylai’r BBC eu hystyried wrth (5 munud) wneud ei benderfyniad? SYNIADAU SIART DROI

(25 munud) MEWN PARAU: Darllen drwy’r cardiau cyd-destun mewn parau a’u didoli Cardiau cyd- yn ôl pa mor bwysig ydynt i’w hystyried. destun

CYMEDROLWR: Gofyn i bob pâr roi adborth ar y pwysicaf a’r lleiaf pwysig yn eu barn hwy, gan holi:  Pa gardiau sy’n fwyaf neu’n lleiaf pwysig i’w hystyried?  Beth allai hyn ei olygu o ran y penderfyniad y mae angen i’r BBC ei wneud?

Cardiau cyd-destun:  Mae tlodi pensiynwyr yn dal yn broblem i rai pobl hŷn  Mae safonau byw ac incwm ar gyfer aelwydydd hŷn wedi gwella ers 2000 pan gyflwynwyd y consesiwn  Mae cynulleidfaoedd hŷn yn defnyddio mwy o raglenni a gwasanaethau’r BBC na chynulleidfaoedd iau  Mae syniad fod pobl ifanc wedi cael eu taro’n galetach gan ddigwyddiadau economaidd diweddar  Gall rhaglenni a gwasanaethau’r BBC fod yn darparu cwmni i bobl hŷn

 Byddai dim consesiwn yn golygu y byddai pob aelwyd sy’n gallu

derbyn gwasanaethau teledu’r BBC yn talu amdanynt

 Byddai unrhyw gonsesiwn yn golygu y byddai gan y BBC lai o arian i

gynhyrchu rhaglenni a gwasanaethau

 Wrth i gyfran yr aelwydydd dros 75 oed gynyddu, byddai cost cynnig unrhyw gonsesiwn yn codi

Ipsos MORI | Polisi trwydded deledu ar sail oed: ymchwil ymgynghori 36

 Byddai toriadau i raglenni a gwasanaethau’n golygu bod talwyr ffi'r drwydded yn talu am lai o wasanaeth  Mae costau cynhyrchu rhaglenni a chynnwys o ansawdd uchel yn cynyddu  Mae angen i unrhyw gonsesiwn fod yn syml i’w weithredu  Mae angen gallu pennu a gwirio pwy sy’n gymwys i dderbyn unrhyw gonsesiwn

 Sut mae eich barn am yr egwyddorion a’r meini prawf wedi newid,

os o gwbl?

o A oes unrhyw egwyddorion neu feini prawf ychwanegol i’w

hystyried?

o A oes rhai yn fwy neu’n llai pwysig?

SESIWN LAWN: Dod ynghyd eto i roi adborth ar yr egwyddorion / meini (10 munud) prawf sydd fwyaf pwysig ym marn pob grŵp.

11.35 - EGWYL 11.50am

11.50 - Beth ddylai’r BBC ei wneud? 12.20pm CYMEDROLWR: Yn awr, rydym yn mynd i drafod beth, yn eich barn chi, y (5 munud) gallai’r BBC ei wneud ynghylch unrhyw gonsesiwn ar y drwydded deledu i aelwydydd pobl hŷn. Byddem yn hoffi clywed unrhyw syniadau sydd gennych.

Sut, yn eich barn chi, y gallai’r BBC ymateb i’r penderfyniad y mae’n rhaid iddo’i wneud ynghylch unrhyw gonsesiwn ar y drwydded deledu i aelwydydd pobl hŷn?  Pa syniadau sydd gennych chi, os o gwbl, ynghylch sut beth allai hyn fod?  Sut mae hyn yn cymharu â’r egwyddorion / meini prawf y buom yn eu trafod yn gynharach?

(25 munud) CYMEDROLWR: Dyma rai syniadau ynghylch sut beth fyddai consesiwn Stimulus yn y dyfodol. CYMEDROLWR I OSOD GWAHANOL OPSIYNAU AR HAP (sleidiau 16- AR Y BWRDD A’U DARLLEN YN UCHEL: 24)

Ipsos MORI | Polisi trwydded deledu ar sail oed: ymchwil ymgynghori 37

 Pa gwestiynau sydd gennych am yr opsiynau hyn, os o gwbl?  A oes unrhyw syniadau eraill a allai weithio? Beth sydd ar goll, os o gwbl?

CYMEDROLWR I YSGRIFENNU I LAWR UNRHYW OPSIYNAU YCHWANEGOL A DRAFODWYD AR Y BYRDDAU.

CYMEDROLWR: Hoffwn i chi gymryd eiliad i edrych ar yr opsiynau hyn ac yna rydyn ni am sôn am bob un.

Pa opsiwn hoffech chi ei drafod gyntaf?  Sut mae hyn yn cymharu â’r egwyddorion / meini prawf y buom yn eu trafod yn gynharach?  Holi: o Tegwch, effaith ariannol, a dichonolrwydd  Holi am yr effaith ar: o Aelwydydd pobl hŷn: beth allai hyn ei olygu i bobl hŷn? o Talwyr ffi’r drwydded: beth allai hyn ei olygu i aelwydydd sy’n talu ffi’r drwydded? o Y BBC: beth allai hyn ei olygu o ran y rhaglenni a’r gwasanaethau y mae’r BBC yn eu darparu? Beth allai ei olygu o ran y ffordd y mae’r BBC yn cyflawni ei genhadaeth a’i ddibenion?  Beth ydych chi’n ei hoffi am yr opsiwn hwn, os o gwbl?  Beth ydych chi ddim yn ei hoffi am yr opsiwn hwn, os o gwbl?

12:20 - Opsiynau y mae’r BBC wedi’u disgrifio 1.15pm SESIWN LAWN: Fel y clywsoch, mae’r BBC wedi bod yn cynnal Sleidiau 26- (5 munud) ymgynghoriad cyhoeddus ar ddyfodol consesiwn ffi’r drwydded i grwpiau 27 oedran hŷn. Yn yr ymgynghoriad hwn, maent wedi disgrifio’u syniadau cychwynnol ar opsiynau. Gyda chymorth Frontier Economics (ymgynghoriad economeg allanol), rhoesant ystyriaeth i syniadau yr ydym newydd edrych arnynt ac yna mewn dadansoddiad cychwynnol aethant ati i edrych ar dri’n fanylach: copïo’r consesiwn, dod â’r consesiwn i ben ac adfer ffi’r drwydded gynhwysol fel y byddai aelwydydd yn cynnwys rhywun 75 oed a throsodd yn talu am drwydded deledu, a diwygio’r consesiwn, a allai gael ei wneud mewn gwahanol ffyrdd. Rydym eisiau cael eich barn chi am yr opsiynau hyn.

Copïo (15 munud) CYMEDROLWR: Byddai cadw’r consesiwn neu “gopïo” y consesiwn Stimulus cyfredol yn golygu bod aelwydydd yn cynnwys rhywun dros 75 oed yn cael (sleidiau 29- trwydded deledu am ddim. Ond er mwyn cwrdd â’r gost o wneud hyn, 30) mae’r BBC o’r farn y byddai’n gorfod gwneud llawer o doriadau i raglenni a gwasanaethau cyfredol.

Ipsos MORI | Polisi trwydded deledu ar sail oed: ymchwil ymgynghori 38

raglenni a gwasanaethau. Pe byddai sianeli neu wasanaethau yn gorfod mynd o'r herwydd, beth yn eich barn chi, fyddai'r BBC yn gallu gwneud hebddo? o Ymarferol: I ba raddau, ydych chi’n meddwl fod hyn yn ymarferol?  Holi am yr effaith ar: o Aelwydydd pobl hŷn: beth allai hyn ei olygu i bobl hŷn? o Talwyr ffi’r drwydded: beth allai hyn ei olygu i aelwydydd sy’n talu ffi’r drwydded? o Y BBC: beth allai hyn ei olygu ar gyfer y rhaglenni a’r gwasanaethau y mae’r BBC yn eu darparu; beth allai hyn ei olygu o ran y ffordd y mae'r BBC yn cyflawni ei genhadaeth a’i ddibenion?  Beth ddylai’r BBC ei ystyried o ran yr opsiwn hwn?  Yn gyffredinol, beth ydych chi’n ei hoffi am yr opsiwn hwn, os o gwbl?  Yn gyffredinol, beth ydych chi ddim yn ei hoffi am yr opsiwn hwn, os o gwbl?

Adfer (15 munud) CYMEDROLWR: Mae rhoi terfyn ar y consesiwn ac adfer ffi’r drwydded Stimulus gynhwysol yn golygu na fyddai unrhyw drwyddedau teledu am ddim i (sleidiau 31- grwpiau oedran hŷn. Byddai’n rhaid i aelwydydd sy’n cynnwys rhywun 32) dros 75 oed dalu ffi’r drwydded fel pob aelwyd arall. Er y byddai yna gost o hyd i’r BBC, cred y BBC mai’r canlyniad cyffredinol fyddai dim toriadau arwyddocaol i wasanaethau’r BBC o ganlyniad i’r opsiwn yma.

 Sut mae hyn yn cymharu â’r egwyddorion / meini prawf y buom yn eu trafod yn gynharach?  Holi: o Tegwch i i) grwpiau oedran hŷn; ii) talwyr ffi'r drwydded? o Effaith ariannol? o Ymarferol: I ba raddau, ydych chi’n meddwl fod hyn yn ymarferol?  Holi am yr effaith ar: o Aelwydydd pobl hŷn: beth allai hyn ei olygu i bobl hŷn? o Talwyr ffi’r drwydded: beth allai hyn ei olygu i aelwydydd sy’n talu ffi’r drwydded? o Y BBC: beth allai hyn ei olygu ar gyfer y rhaglenni a’r gwasanaethau y mae’r BBC yn eu darparu; beth allai hyn ei olygu o ran y ffordd y mae'r BBC yn cyflawni ei genhadaeth a’i ddibenion?

 Beth ddylai’r BBC ei ystyried o ran yr opsiwn hwn?

 Yn gyffredinol, beth ydych chi’n ei hoffi am yr opsiwn hwn, os o

gwbl?

 Yn gyffredinol, beth ydych chi ddim yn ei hoffi am yr opsiwn hwn, os o gwbl?

(10 munud) Diwygio CYMEDROLWR: Byddai newid neu ddiwygio’r consesiwn yn golygu y Stimulus byddai rhyw fath o gonsesiwn ar ffi’r drwydded o hyd i grwpiau oedran (sleid 33) hŷn, ond y byddai’n wahanol i fel y mae ar hyn o bryd. Er enghraifft, gallai hyn olygu:

Ipsos MORI | Polisi trwydded deledu ar sail oed: ymchwil ymgynghori 39

 Darparu rhyw fath o ddisgownt ar gost y drwydded i aelwydydd pobl hŷn  Newid yr oedran pryd y byddai trwyddedau teledu am ddim yn dechrau  Canolbwyntio ar yr aelwydydd hŷn hynny sydd yn yr angen ariannol mwyaf. Cred y BBC y byddai pob un o’r opsiynau yma yn arwain at lai o doriadau i raglenni a gwasanaethau’r BBC, o’i gymharu â chopïo’r consesiwn presennol o drwyddedau am ddim i bob aelwyd.

 Yn gyffredinol, beth ydych chi’n ei hoffi am yr opsiwn hwn, os o

gwbl?

 Yn gyffredinol, beth ydych chi ddim yn ei hoffi am yr opsiwn hwn,

os o gwbl?

SESIWN LAWN: Dod ynghyd eto i roi adborth o bob grŵp. (10 munud)

WRTH Y BYRDDAU: Gan ystyried yr adborth gan y grwpiau eraill:

 Beth yw eich barn am yr hyn a glywsoch gan y byrddau eraill, os o gwbl?  Ym mha ffyrdd y mae eich barn wedi newid, os o gwbl?

1.15- CINIO 1.50pm

1.50 - Opsiynau diwygio y mae’r BBC wedi’u disgrifio 2.30pm CYMEDROLWR: Mae copïo’r consesiwn presennol (trwyddedau teledu am ddim i bawb dros 75 oed) ac adfer ffi’r drwydded gynhwysol (dim trwyddedau teledu am ddim i bobl hŷn) wedi bod yn weithredol ar adegau gwahanol ac rydym yn gwybod sut maent yn gweithio. Ond byddai diwygio’r consesiwn (gwneud rhywbeth gwahanol) yn rhywbeth newydd a byddai angen dylunio hynny. Beth bynnag yw eich barn ar Gopïo, Adfer neu Ddiwygio, byddem yn dal yn hoffi cael eich barn ar ddiwygio’r consesiwn.

CYMEDROLWR YN MYND DRWY BOB UN O’R SENARIOS DIWYGIO YN EU TRO

Ipsos MORI | Polisi trwydded deledu ar sail oed: ymchwil ymgynghori 40

(10 munud) Disgownt Stimulus CYMEDROLWR: Rhoi disgownt ar ffi’r drwydded i aelwydydd pobl hŷn: (sleidiau 34- mae’r BBC wedi disgrifio senario lle y byddai aelwydydd pobl 75 oed a 35) throsodd yn talu hanner cost trwydded deledu.

CYMEDROLWR: Mae gan y BBC y grym i bennu disgownt ar unrhyw lefel Stimulus i aelwydydd pobl hŷn. (sleidiau 36-  Pa ganran, os o gwbl, fyddech chi’n ei rhoi h.y. dylai aelwydydd 37) pobl hŷn dalu pa ganran o ffi’r drwydded, os o gwbl?  Pam ydych chi'n dweud hynny?  Holi: o Tegwch i i) grwpiau oedran hŷn; ii) talwyr ffi'r drwydded? o Effaith ariannol: po leiaf fo’r swm y mae aelwydydd hŷn yn ei dalu am eu trwyddedau teledu, y mwyaf o doriadau y byddai’n rhaid i’r BBC eu gwneud i dalu am y gost hon? o Ymarferol: I ba raddau, ydych chi’n meddwl fod hyn yn ymarferol?

Newid yr oedran (10 munud) CYMEDROLWR: Newid yr oedran pryd y bydd aelwydydd yn derbyn Stimulus trwydded deledu am ddim: mae’r BBC wedi disgrifio senario lle y byddai (sleidiau 38- aelwydydd pobl 80 oed a throsodd yn cael trwydded deledu am ddim. 39)

 Sut mae hyn yn cymharu â’r egwyddorion / meini prawf y buom yn

eu trafod yn gynharach?

 Holi:

o Tegwch i i) grwpiau oedran hŷn; ii) talwyr ffi'r drwydded?

o Effaith ariannol?

o Ymarferol: I ba raddau, ydych chi’n meddwl fod hyn yn

ymarferol?

Ipsos MORI | Polisi trwydded deledu ar sail oed: ymchwil ymgynghori 41

olygu o ran y ffordd y mae'r BBC yn cyflawni ei genhadaeth a’i ddibenion?  Beth ddylai’r BBC ei ystyried o ran yr opsiwn hwn?

CYMEDROLWR: Mae gan y BBC y grym i bennu oedran pan fo Stimulus aelwydydd yn dechrau derbyn trwydded deledu am ddim, a hynny ar (sleid 40) unrhyw oedran o 65 i fyny.  Pa oedran fyddech chi’n ddewis?  Pam ydych chi'n dweud hynny?  Holi: o Tegwch i i) grwpiau oedran hŷn; ii) talwyr ffi'r drwydded? o Effaith ariannol: po isaf yr oedran, y mwyaf o bobl fyddai’n derbyn trwydded deledu am ddim, ond byddai’n rhaid i’r BBC wneud mwy o doriadau i dalu am y gost yma? o Ymarferol: I ba raddau, ydych chi’n meddwl fod hyn yn ymarferol?

Prawf Modd (10 munud) CYMEDROLWR: Prawf modd ar gyfer consesiwn ar ffi’r drwydded deledu i Stimulus bobl hŷn: mae’r BBC wedi disgrifio senario lle y byddai aelwydydd pobl 75 (sleidiau 41- mlwydd oed a throsodd sydd yn yr angen ariannol mwyaf, wedi’i gysylltu â 43) Chredyd Pensiwn, yn derbyn trwydded deledu am ddim.

 Sut mae hyn yn cymharu â’r egwyddorion / meini prawf y buom yn eu trafod yn gynharach?  Holi: o Tegwch i i) grwpiau oedran hŷn; ii) talwyr ffi'r drwydded? o Effaith ariannol: po fwyaf y nifer o bobl fyddai’n derbyn trwydded deledu am ddim, y mwyaf o doriadau y byddai’n rhaid i’r BBC eu gwneud er mwyn talu am y gost yma? o Ymarferol: I ba raddau, ydych chi’n meddwl fod hyn yn ymarferol?  Holi am yr effaith ar: o Aelwydydd pobl hŷn: beth allai hyn ei olygu i bobl hŷn? o Talwyr ffi’r drwydded: beth allai hyn ei olygu i aelwydydd sy’n talu ffi’r drwydded? o Y BBC: beth allai hyn ei olygu ar gyfer y rhaglenni a’r gwasanaethau y mae’r BBC yn eu darparu; beth allai hyn ei olygu o ran y ffordd y mae'r BBC yn cyflawni ei genhadaeth a’i ddibenion?

 Beth ddylai’r BBC ei ystyried o ran yr opsiwn hwn?

Dulliau / cyfuniadau eraill (10 munud) Nid rhoi disgownt, newid y trothwy oedran a phrawf modd yw’r unig opsiynau sydd ar gael. Hefyd, gellid cyfuno’r tri opsiwn ar gyfer ail ddylunio’r consesiwn neu eu rhoi ar waith mewn ffordd wahanol.  Gan feddwl am yr holl opsiynau yr ydym wedi sôn amdanynt heddiw, a oes unrhyw nodweddion y gellid eu cyfuno, os o gwbl? o Pam fyddech chi eisiau eu cyfuno yn y modd hwn?  A oes unrhyw ddulliau eraill rydych chi'n meddwl y dylid eu hystyried?

Yng nghyswllt pob un o’r uchod:

Ipsos MORI | Polisi trwydded deledu ar sail oed: ymchwil ymgynghori 42

 Sut mae hyn yn cymharu â’r egwyddorion / meini prawf y buom yn eu trafod yn gynharach?  Holi: o Tegwch i i) grwpiau oedran hŷn; ii) talwyr ffi'r drwydded? o Effaith ariannol? o Ymarferol?  Holi am yr effaith ar: o Aelwydydd pobl hŷn: beth allai hyn ei olygu i bobl hŷn? o Talwyr ffi’r drwydded: beth allai hyn ei olygu i aelwydydd sy’n talu ffi’r drwydded? o Y BBC: beth allai hyn ei olygu ar gyfer y rhaglenni a’r gwasanaethau y mae’r BBC yn eu darparu; beth allai hyn ei olygu o ran y ffordd y mae'r BBC yn cyflawni ei genhadaeth a’i ddibenion?  Beth ddylai’r BBC ei ystyried o ran yr opsiwn hwn?

2.30 - Beth fyddai eich argymhelliad chi i Fwrdd y BBC? 2.55pm CYMEDROLWR: Gan feddwl yn ôl am yr holl drafodaethau a gawsom (5 munud) gydol y diwrnod, byddem yn hoffi i chi roi eich hun yn esgidiau Bwrdd y BBC. Fel y clywsoch, cyfrifoldeb y BBC yw penderfynu pa gonsesiwn, os o gwbl, ddylai fod yn ei le ar gyfer pobl hŷn o fis Mehefin 2020. Hefyd, y Bwrdd sydd yn gyfrifol am sicrhau bod y BBC yn cyflawni ei genhadaeth a’i ddibenion cyhoeddus i bawb.

(10 munud) CYMEDROLWR: Nawr, rydw i am i chi dreulio munud neu ddau ar eich Taflen waith I pen eich hun yn llenwi’r daflen hon. Disgrifiwch, os gwelwch yn dda, beth ydych chi’n bersonol, yn meddwl ddylai ddigwydd, a pham ydych chi’n meddwl mai dyma’r ffordd orau o weithredu. A wnewch chi hefyd ddisgrifio beth fyddai eich argymhelliad i Fwrdd y BBC pe byddech yn aelod o Fwrdd y BBC a bod angen i chi ystyried yr effaith ar gynulleidfaoedd hŷn ac ar dalwyr ffi'r drwydded ac ar allu’r BBC i gyflawni ei genhadaeth a’i ddibenion i bawb, a pham eich bod o'r farn mai dyma’r ffordd orau o weithredu.

 Pwy fyddai’n hoffi rhannu beth y maent wedi’i ysgrifennu?  Pa opsiwn, neu gyfuniad o opsiynau, fyddech chi’n ei argymell i’r Bwrdd? o Beth sy’n gwneud i chi ddweud hyn?  Sut mae hyn yn cyd-fynd â’r egwyddorion / meini prawf y buom yn eu trafod gydol y diwrnod? o HOLWCH: Tegwch, effaith ariannol, a dichonolrwydd  Holi am yr effaith ar: o Aelwydydd pobl hŷn: beth allai hyn ei olygu i bobl hŷn? o Talwyr ffi’r drwydded: beth allai hyn ei olygu i aelwydydd sy’n talu ffi’r drwydded? o Y BBC: beth allai hyn ei olygu ar gyfer y rhaglenni a’r gwasanaethau y mae’r BBC yn eu darparu; beth allai hyn ei olygu o ran y ffordd y mae'r BBC yn cyflawni ei genhadaeth a’i ddibenion?

SESIWN LAWN: Dod yn ôl ynghyd eto i roi adborth ar yr argymhellion a (10 munud) gynhyrchwyd o bob bwrdd.

Ipsos MORI | Polisi trwydded deledu ar sail oed: ymchwil ymgynghori 43

WRTH Y BYRDDAU: Gan ystyried yr adborth gan y grwpiau eraill:  Beth yw eich barn am yr hyn a glywsoch gan y byrddau eraill, os o gwbl?  Ym mha ffyrdd y mae eich barn wedi newid, os o gwbl?  A oes unrhyw argymhellion eraill a gynhyrchwyd gan fyrddau eraill y byddech chi’n hoffi eu hystyried? o Beth ydych chi’n ei hoffi, neu ddim yn ei hoffi amdanynt? o Sut maen nhw’n cymharu â’r egwyddorion / meini prawf y buom yn eu trafod yn gynharach? o HOLWCH: Tegwch, effaith ariannol, a dichonolrwydd

Yn olaf, oes yna unrhyw beth yr ydych am ei ddweud? Efallai bod gennych rywbeth arall i’w ddweud am eich dewisiadau yn gyffredinol neu’r opsiynau i ddiwygio, neu efallai bod gennych syniad arall ynghylch sut i ddiwygio’r consesiwn.

CYMEDROLWR: Gofyn i gyfranogwyr lenwi taflen waith derfynol gan roi eu barn ar yr opsiynau a rhestru i) Copïo, Adfer, Diwygio yn y drefn sydd Taflenni orau ganddynt; ii) rhestru’r tri senario ar gyfer Diwygio a ddisgrifiwyd gan y gwaith A a B BBC, yn y drefn sydd orau ganddynt.

2.55 - Cloi 3.00pm  Crynhoi’r negeseuon allweddol i’r BBC wrth iddo wneud ei benderfyniad.

DIOLCH I’R CYFRANOGWYR AC ESBONIO’R CAMAU NESAF RHOI CYMHELLION

Ipsos MORI | Polisi trwydded deledu ar sail oed: ymchwil ymgynghori 44

Canllaw trafod: cyfweliadau unigol yn y cartref

Amseroed Cynnwys Deunyddiau d 7 munud Cyflwyniad NDA i’w lofnodi Diolch i chi am gymryd rhan, esbonio amseroedd (hyd at 90 munud), y cyfranogwr i lofnodi’r NDA.

Esbonio natur y drafodaeth: heddiw rydym yn mynd i sôn am bynciau’n ymwneud â dyfodol cyfryngau.

Esbonio fformat y drafodaeth:  Mae Ipsos MORI yn sefydliad ymchwil annibynnol  Dilyn Cod Ymddygiad MRS – sicrhau anhysbysrwydd  Esbonio bod y drafodaeth yn agored ac anffurfiol – does dim atebion cywir nac anghywir  Mae hon yn drafodaeth strwythuredig – efallai y symudir y drafodaeth ymlaen ar adegau  Esbonio sut y caiff y canfyddiadau eu defnyddio – adroddiad, gyda sylwadau’n cael eu gwneud yn ddienw  Gofyn caniatâd i recordio ac esbonio y bydd y sain yn cael ei drin yn ddiogel a’i ddileu ar ddiwedd y prosiect.  Troi'r recordydd digidol ymlaen.

Trafodaeth i gynhesu ar rôl gyffredinol gwasanaethau teledu, radio a ffrydio ar-lein:  Beth, os o gwbl, ydych chi’n ei wylio/defnyddio/gwrando arno ar y teledu/radio/ar lein?  Pa mor bwysig yw’r gwasanaethau hyn i chi, os o gwbl? Pam?  [OS NA FYDD WEDI’I DRAFOD] Beth, os o gwbl, fyddwch chi’n ei ddefnyddio gan y BBC?  [OS YN BYW GYDAG ERAILL] Beth am aelodau eraill eich aelwyd?

 Pa nodweddion ydych chi’n eu cysylltu â’r BBC?  Sut, os o gwbl, fyddech chi’n disgrifio rôl y BBC yn y DU? A yw’r BBC yn cyflawni ei rôl?

Trafodaeth gychwynnol ar ffi'r drwydded:  Beth ydych chi’n ei wybod am ffi’r drwydded, os o gwbl? o Pwy sy’n talu? o Beth yw ei phwrpas?

5 munud Nodi pwrpas y drafodaeth Sleidiau 1-10 yn y pecyn Darllen a dangos sleidiau 1-10, yn amlinellu’r penderfyniad ynghylch sleidiau polisi’r drwydded deledu ar sail oed a phwrpas y cyfweliad.

5 munud Trafodaeth gychwynnol

GWIRIO DEALLTWRIAETH AC OS BYDD ANGEN, MYND DRWY’R ELFENNAU ALLWEDDOL EILWAITH.

Ipsos MORI | Polisi trwydded deledu ar sail oed: ymchwil ymgynghori 45

 Oes gennych chi unrhyw gwestiynau?  Beth yw eich ymateb i’r hyn yr ydych newydd ei glywed?

8 munud Cyn i ni siarad ynghylch beth y gallai’r BBC ei wneud, rydym eisiau trafod rôl y BBC a beth mae cael ei ariannu gan y cyhoedd drwy ffi’r drwydded yn ei olygu. Oherwydd ffi'r drwydded, mae’r BBC yn wahanol i ddarlledwyr eraill. Mae gan y BBC genhadaeth gyffredinol a phum diben cyhoeddus y mae angen iddo’u cyflawni i bobl y DU.

DANGOS A DARLLEN YN UCHEL Y DAFLEN Taflen ar CENHADAETH/DIBENION/BLAENORIAETHAU I’R DYFODOL. genhadaeth /  Beth yw eich barn am genhadaeth y BBC, os o gwbl? dibenion /  Beth yw eich barn am y pum diben cyhoeddus, os o gwbl? blaenoriaeth au’r BBC i’r  Sut maen nhw’n cymharu â rôl y BBC y gwnaethoch chi ei dyfodol disgrifio’n gynharach? (sleidiau 12- o Oes rhywbeth ar goll? 13)  Sut mae’r BBC yn gwneud o ran cyflawni’r genhadaeth a’r dibenion?  Pa grwpiau y mae’r BBC yn eu gwasanaethu’n dda / ddim cystal, os o gwbl?

DARLLEN YN UCHEL: Hefyd, Bwrdd y BBC sydd yn gyfrifol am sicrhau bod y BBC yn cyflawni ei genhadaeth a’i ddibenion.  Sut, os o gwbl, ddylai Bwrdd y BBC ystyried cenhadaeth a dibenion y BBC mewn unrhyw benderfyniad ynghylch consesiwn ar ffi'r drwydded i aelwydydd hŷn?

15 munud Sut ddylai’r BBC wneud y penderfyniad hwn?

Pa fath o egwyddorion yn eich barn chi ddylai’r BBC eu hystyried wrth wneud ei benderfyniad?

Ipsos MORI | Polisi trwydded deledu ar sail oed: ymchwil ymgynghori 46

Byddwn yn hoffi i chi ddarllen yr wybodaeth hon. Mae’n cyflwyno nifer o Cardiau cyd- faterion cyd-destunol y gallai’r BBC orfod eu hystyried. destun Y CYFWELYDD I GYFLWYNO’R CARDIAU CYD-DESTUN A SICRHAU EU BOD YN CAEL EU CYMYSGU/MEWN TREFN AR HAP AR DRAWS CYFWELIADAU

 Pa faterion yw’r rhai pwysicaf i'w hystyried yn eich barn chi? Pam?  Pa faterion yw’r rhai lleiaf pwysig i'w hystyried yn eich barn chi? Pam?  Beth allai hyn ei olygu o ran y penderfyniad y mae angen i’r BBC ei wneud?

 Gall rhaglenni a gwasanaethau’r BBC fod yn darparu cwmni i bobl hŷn

 Byddai dim consesiwn yn golygu y byddai pob aelwyd sy’n gallu

derbyn gwasanaethau teledu’r BBC yn talu amdanynt

 Byddai unrhyw gonsesiwn yn golygu y byddai gan y BBC lai o arian i gynhyrchu rhaglenni a gwasanaethau  Wrth i gyfran yr aelwydydd dros 75 oed gynyddu, byddai cost cynnig unrhyw gonsesiwn yn codi  Byddai toriadau i raglenni a gwasanaethau’n golygu bod talwyr ffi'r drwydded yn talu am lai o wasanaeth  Mae costau cynhyrchu rhaglenni a chynnwys o ansawdd uchel yn cynyddu  Mae angen i unrhyw gonsesiwn fod yn syml i’w weithredu  Mae angen gallu pennu a gwirio pwy sy’n gymwys i dderbyn unrhyw gonsesiwn

Cyflwyno tri maen prawf a ddefnyddiwyd gan y BBC ar gyfer ei syniadau Taflen ar y tri cychwynnol: tegwch i grwpiau oedran hŷn a holl dalwyr ffi'r drwydded, yr maen prawf effaith ariannol ar raglenni a gwasanaethau’r BBC, dichonolrwydd (sleid 14) gweithredu.  Beth yw eich barn chi am y meini prawf hyn?  A oes rhai yn fwy neu’n llai pwysig?  Sut mae’r materion cyd-destunol yn mapio yn erbyn y meini prawf tegwch, effaith ariannol a dichonolrwydd?  Sut mae eich barn am yr egwyddorion a’r meini prawf wedi newid, os o gwbl? o A oes unrhyw egwyddorion neu feini prawf ychwanegol i’w hystyried? o A oes rhai yn fwy neu’n llai pwysig?

15 munud Beth ddylai’r BBC ei wneud?

DARLLEN YN UCHEL: Yn awr, rydym yn mynd i drafod beth, yn eich barn chi, y gallai’r BBC ei wneud ynghylch unrhyw gonsesiwn ar y drwydded

Ipsos MORI | Polisi trwydded deledu ar sail oed: ymchwil ymgynghori 47

deledu i aelwydydd pobl hŷn. Byddem yn hoffi clywed unrhyw syniadau sydd gennych.

Dyma rai syniadau ynghylch sut beth fyddai consesiwn yn y dyfodol. Stimulus CYFWELYDD I DDANGOS OPSIYNAU AR HAP A’U DARLLEN YN (sleidiau 16- UCHEL. GOFYN YNG NGHYSWLLT POB OPSIWN: 24)

 Pa gwestiynau sydd gennych am yr opsiynau hyn, os o gwbl?  A oes unrhyw syniadau eraill a allai weithio? Beth sydd ar goll, os o gwbl? (NODI UNRHYW OPSIYNAU YCHWANEGOL YN YSGRIFENEDIG)

HOLI YNG NGHYSWLLT POB OPSIWN:  Sut mae’r rhain yn cymharu â’r egwyddorion / meini prawf y buom yn eu trafod yn gynharach?  Holi: o Tegwch, effaith ariannol, a dichonolrwydd  Holi am yr effaith ar: o Aelwydydd pobl hŷn: beth allai hyn ei olygu i bobl hŷn? o Talwyr ffi’r drwydded: beth allai hyn ei olygu i aelwydydd sy’n talu ffi’r drwydded? o Y BBC: beth allai hyn ei olygu o ran y rhaglenni a’r gwasanaethau y mae’r BBC yn eu darparu? Beth allai ei olygu o ran y ffordd y mae’r BBC yn cyflawni ei genhadaeth a’i ddibenion?  Beth ydych chi’n ei hoffi am yr opsiwn hwn, os o gwbl?  Beth ydych chi ddim yn ei hoffi am yr opsiwn hwn, os o gwbl?

15 munud Opsiynau y mae’r BBC wedi’u disgrifio

DANGOS SLEID 26, a DARLLEN YN UCHEL: Fel y clywsoch, mae’r BBC Sleid 26 wedi bod yn cynnal ymgynghoriad cyhoeddus ar ddyfodol consesiwn ffi’r drwydded i grwpiau oedran hŷn. Yn yr ymgynghoriad hwn, maent wedi disgrifio’u syniadau cychwynnol ar opsiynau. Gyda chymorth Frontier Economics (ymgynghoriad economeg allanol), rhoesant ystyriaeth i syniadau yr ydym newydd edrych arnynt ac yna mewn dadansoddiad cychwynnol aethant ati i edrych ar dri’n fanylach: copïo’r consesiwn, dod â’r consesiwn i ben ac adfer ffi’r drwydded gynhwysol fel y byddai aelwydydd yn cynnwys rhywun 75 oed a throsodd yn talu am drwydded deledu, a diwygio’r consesiwn, a allai gael ei wneud mewn gwahanol ffyrdd. Rydym eisiau cael eich barn chi am yr opsiynau hyn.

DANGOS SLEID 27 (TEGWCH, EFFAITH ARIANNOL A Sleid 27 DICHONOLRWYDD) A DARLLEN YN UCHEL: I’ch atgoffa, dyma’r meini prawf y mae’r BBC wedi bod yn eu defnyddio. (OS YN BERTHNASOL)

Ipsos MORI | Polisi trwydded deledu ar sail oed: ymchwil ymgynghori 48

Rydych chi hefyd wedi datblygu rhai eich hun, y gallwch eu defnyddio wrth i chi adolygu’r opsiynau hyn yn fanylach.

Copïo DARLLEN YN UCHEL: Byddai cadw’r consesiwn neu “gopïo” y Stimulus consesiwn cyfredol yn golygu bod aelwydydd yn cynnwys rhywun dros 75 (sleidiau 29- oed yn cael trwydded deledu am ddim. Ond er mwyn cwrdd â’r gost o 30) wneud hyn, mae’r BBC o’r farn y byddai’n gorfod gwneud llawer o doriadau i raglenni a gwasanaethau cyfredol.

DANGOS SLEIDIAU 29-30 A DARLLEN Y TESTUN ODDI TANYNT YN UCHEL

 Sut mae hyn yn cymharu â’r egwyddorion / meini prawf y buom yn eu trafod yn gynharach?  Holi: o Tegwch i i) grwpiau oedran hŷn; ii) talwyr ffi'r drwydded? o Effaith ariannol: Mae'r BBC yn dweud y bydd hyn yn cael effaith ariannol a fyddai'n golygu llawer iawn o doriadau i raglenni a gwasanaethau. Pe byddai sianeli neu wasanaethau yn gorfod mynd o'r herwydd, beth yn eich barn chi, fyddai'r BBC yn gallu gwneud hebddo? o Ymarferol: I ba raddau, ydych chi’n meddwl fod hyn yn ymarferol?  Holi am yr effaith ar: o Aelwydydd pobl hŷn: beth allai hyn ei olygu i bobl hŷn? o Talwyr ffi’r drwydded: beth allai hyn ei olygu i aelwydydd sy’n talu ffi’r drwydded? o Y BBC: beth allai hyn ei olygu ar gyfer y rhaglenni a’r gwasanaethau y mae’r BBC yn eu darparu; beth allai hyn ei olygu o ran y ffordd y mae'r BBC yn cyflawni ei genhadaeth a’i ddibenion?  Beth ddylai’r BBC ei ystyried o ran yr opsiwn hwn?  Yn gyffredinol, beth ydych chi’n ei hoffi am yr opsiwn hwn, os o gwbl?  Yn gyffredinol, beth ydych chi ddim yn ei hoffi am yr opsiwn hwn, os o gwbl?

Adfer DARLLEN YN UCHEL: Mae rhoi terfyn ar y consesiwn ac adfer ffi’r Stimulus drwydded gynhwysol yn golygu na fyddai unrhyw drwyddedau teledu am (sleidiau 31- ddim i grwpiau oedran hŷn. Byddai’n rhaid i aelwydydd sy’n cynnwys 32) rhywun dros 75 oed dalu ffi’r drwydded fel pob aelwyd arall. Er y byddai yna gost o hyd i’r BBC, cred y BBC mai’r canlyniad cyffredinol fyddai dim toriadau arwyddocaol i wasanaethau’r BBC o ganlyniad i’r opsiwn yma.

DANGOS SLEIDIAU 31-32 A DARLLEN Y TESTUN ODDI TANYNT YN UCHEL

 Sut mae hyn yn cymharu â’r egwyddorion / meini prawf y buom yn eu trafod yn gynharach?

 Holi:

o Tegwch i i) grwpiau oedran hŷn; ii) talwyr ffi'r drwydded?

o Effaith ariannol?

Ipsos MORI | Polisi trwydded deledu ar sail oed: ymchwil ymgynghori 49

o Ymarferol: I ba raddau, ydych chi’n meddwl fod hyn yn ymarferol?  Holi am yr effaith ar: o Aelwydydd pobl hŷn: beth allai hyn ei olygu i bobl hŷn? o Talwyr ffi’r drwydded: beth allai hyn ei olygu i aelwydydd sy’n talu ffi’r drwydded? o Y BBC: beth allai hyn ei olygu ar gyfer y rhaglenni a’r gwasanaethau y mae’r BBC yn eu darparu; beth allai hyn ei olygu o ran y ffordd y mae'r BBC yn cyflawni ei genhadaeth a’i ddibenion?  Beth ddylai’r BBC ei ystyried o ran yr opsiwn hwn?  Yn gyffredinol, beth ydych chi’n ei hoffi am yr opsiwn hwn, os o gwbl?  Yn gyffredinol, beth ydych chi ddim yn ei hoffi am yr opsiwn hwn, os o gwbl?

Diwygio DARLLEN YN UCHEL: Byddai newid neu ddiwygio’r consesiwn yn Stimulus golygu y byddai rhyw fath o gonsesiwn ar ffi’r drwydded o hyd i grwpiau (sleid 33) oedran hŷn, ond y byddai’n wahanol i fel y mae ar hyn o bryd. Er enghraifft, gallai hyn olygu:  Darparu rhyw fath o ddisgownt ar gost y drwydded i aelwydydd pobl hŷn  Newid yr oedran pryd y byddai trwyddedau teledu am ddim yn dechrau  Canolbwyntio ar yr aelwydydd hŷn hynny sydd yn yr angen ariannol mwyaf. Cred y BBC y byddai pob un o’r opsiynau yma yn arwain at lai o doriadau i raglenni a gwasanaethau’r BBC, o’i gymharu â chopïo’r consesiwn presennol o drwyddedau am ddim i bob aelwyd.

DANGOS SLEID 33 A DARLLEN Y TESTUN ODDI TANO YN UCHEL

Ipsos MORI | Polisi trwydded deledu ar sail oed: ymchwil ymgynghori 50

CYFWELYDD I OFYN AM YR OPSIWN SYDD ORAU HYD YMA GAN Y SAWL SY’N CAEL EI GYFWELD, A PHAM: COPÏO, ADFER NEU DDIWYGIO.

10 munud Opsiynau diwygio y mae’r BBC wedi’u disgrifio

DARLLEN YN UCHEL: Mae copïo’r consesiwn presennol (trwyddedau teledu am ddim i bawb dros 75 oed) ac adfer ffi’r drwydded gynhwysol (dim trwyddedau teledu am ddim i bobl hŷn) wedi bod yn weithredol ar adegau gwahanol ac rydym yn gwybod sut maent yn gweithio. Ond byddai diwygio’r consesiwn (gwneud rhywbeth gwahanol) yn rhywbeth newydd a byddai angen dylunio hynny. Beth bynnag yw eich barn ar Gopïo, Adfer neu Ddiwygio, byddem yn dal yn hoffi cael eich barn ar ddiwygio’r consesiwn.

CYFWELYDD YN MYND DRWY BOB UN O’R SENARIOS DIWYGIO YN EU TRO.

Disgownt DARLLEN YN UCHEL: Rhoi disgownt ar ffi’r drwydded i aelwydydd pobl Stimulus hŷn: mae’r BBC wedi disgrifio senario lle y byddai aelwydydd pobl 75 oed (sleidiau 34- a throsodd yn talu hanner cost trwydded deledu. 35)

DANGOS SLEIDIAU 34-35 A DARLLEN Y TESTUN ODDI TANYNT YN UCHEL  Sut mae hyn yn cymharu â’r egwyddorion / meini prawf y buom yn eu trafod yn gynharach?  Holi: o Tegwch i i) grwpiau oedran hŷn; ii) talwyr ffi'r drwydded? o Effaith ariannol? o Ymarferol: I ba raddau, ydych chi’n meddwl fod hyn yn ymarferol?  Holi am yr effaith ar: o Aelwydydd pobl hŷn: beth allai hyn ei olygu i bobl hŷn? o Talwyr ffi’r drwydded: beth allai hyn ei olygu i aelwydydd sy’n talu ffi’r drwydded? o Y BBC: beth allai hyn ei olygu ar gyfer y rhaglenni a’r gwasanaethau y mae’r BBC yn eu darparu; beth allai hyn ei olygu o ran y ffordd y mae'r BBC yn cyflawni ei genhadaeth a’i ddibenion?  Beth ddylai’r BBC ei ystyried o ran yr opsiwn hwn?

DARLLEN YN UCHEL: Mae gan y BBC y grym i bennu disgownt ar Stimulus unrhyw lefel i aelwydydd pobl hŷn. (sleidiau 36-  Pa ganran, os o gwbl, fyddech chi’n ei rhoi h.y. dylai aelwydydd 37) pobl hŷn dalu pa ganran o ffi’r drwydded, os o gwbl?  Pam ydych chi'n dweud hynny?  Holi: o Tegwch i i) grwpiau oedran hŷn; ii) talwyr ffi'r drwydded? o Effaith ariannol: po leiaf fo’r swm y mae aelwydydd hŷn yn ei dalu am eu trwyddedau teledu, y mwyaf o doriadau y byddai’n rhaid i’r BBC eu gwneud i dalu am y gost hon? o Ymarferol: I ba raddau, ydych chi’n meddwl fod hyn yn ymarferol?

Ipsos MORI | Polisi trwydded deledu ar sail oed: ymchwil ymgynghori 51

Newid yr oedran DARLLEN YN UCHEL: Newid yr oedran pryd y bydd aelwydydd yn derbyn Stimulus trwydded deledu am ddim: mae’r BBC wedi disgrifio senario lle y byddai (sleidiau 38- aelwydydd pobl 80 oed a throsodd yn cael trwydded deledu am ddim. 39)

DANGOS SLEIDIAU 38-39 A DARLLEN Y TESTUN ODDI TANYNT YN UCHEL  Sut mae hyn yn cymharu â’r egwyddorion / meini prawf y buom yn eu trafod yn gynharach?  Holi: o Tegwch i i) grwpiau oedran hŷn; ii) talwyr ffi'r drwydded? o Effaith ariannol? o Ymarferol: I ba raddau, ydych chi’n meddwl fod hyn yn ymarferol?  Holi am yr effaith ar: o Aelwydydd pobl hŷn: beth allai hyn ei olygu i bobl hŷn? o Talwyr ffi’r drwydded: beth allai hyn ei olygu i aelwydydd sy’n talu ffi’r drwydded? o Y BBC: beth allai hyn ei olygu ar gyfer y rhaglenni a’r gwasanaethau y mae’r BBC yn eu darparu; beth allai hyn ei olygu o ran y ffordd y mae'r BBC yn cyflawni ei genhadaeth a’i ddibenion?  Beth ddylai’r BBC ei ystyried o ran yr opsiwn hwn?

DARLLEN YN UCHEL: Mae gan y BBC y grym i bennu oedran pan fo aelwydydd yn dechrau derbyn trwydded deledu am ddim, a hynny o Stimulus unrhyw oedran o 65 ac uwch. (sleid 40)  Pa oedran fyddech chi’n ddewis?  Pam ydych chi'n dweud hynny?  Holi: o Tegwch i i) grwpiau oedran hŷn; ii) talwyr ffi'r drwydded? o Effaith ariannol: po isaf yr oedran, y mwyaf o bobl fyddai’n derbyn trwydded deledu am ddim, ond byddai’n rhaid i’r BBC wneud mwy o doriadau i dalu am y gost yma? o Ymarferol: I ba raddau, ydych chi’n meddwl fod hyn yn ymarferol?

Prawf Modd DARLLEN YN UCHEL: Prawf modd ar gyfer consesiwn ar ffi’r drwydded deledu i bobl hŷn: mae’r BBC wedi disgrifio senario lle y byddai aelwydydd Stimulus pobl 75 mlwydd oed a throsodd sydd yn yr angen ariannol mwyaf, wedi’i (sleidiau 41- gysylltu â Chredyd Pensiwn, yn derbyn trwydded deledu am ddim. 43)

DANGOS SLEIDIAU 41-43 A DARLLEN Y TESTUN ODDI TANYNT YN UCHEL

 Sut mae hyn yn cymharu â’r egwyddorion / meini prawf y buom yn

eu trafod yn gynharach?

 Holi:

o Tegwch i i) grwpiau oedran hŷn; ii) talwyr ffi'r drwydded?

o Effaith ariannol: po fwyaf y nifer o bobl fyddai’n derbyn

trwydded deledu am ddim, y mwyaf o doriadau y byddai’n

rhaid i’r BBC eu gwneud er mwyn talu am y gost yma?

o Ymarferol: I ba raddau, ydych chi’n meddwl fod hyn yn

ymarferol?

Ipsos MORI | Polisi trwydded deledu ar sail oed: ymchwil ymgynghori 52

 Holi am yr effaith ar: o Aelwydydd pobl hŷn: beth allai hyn ei olygu i bobl hŷn? o Talwyr ffi’r drwydded: beth allai hyn ei olygu i aelwydydd sy’n talu ffi’r drwydded? o Y BBC: beth allai hyn ei olygu ar gyfer y rhaglenni a’r gwasanaethau y mae’r BBC yn eu darparu; beth allai hyn ei olygu o ran y ffordd y mae'r BBC yn cyflawni ei genhadaeth a’i ddibenion?  Beth ddylai’r BBC ei ystyried o ran yr opsiwn hwn?

5 munud Dulliau / cyfuniadau eraill Nid rhoi disgownt, newid y trothwy oedran a phrawf modd yw’r unig opsiynau sydd ar gael. Hefyd, gellid cyfuno’r tri opsiwn ar gyfer ail ddylunio’r consesiwn neu eu rhoi ar waith mewn ffordd wahanol.  Gan feddwl am yr holl opsiynau yr ydym wedi sôn amdanynt heddiw, a oes unrhyw nodweddion y gellid eu cyfuno, os o gwbl? o Pam fyddech chi eisiau eu cyfuno yn y modd hwn?  A oes unrhyw ddulliau eraill rydych chi'n meddwl y dylid eu hystyried?

Yng nghyswllt pob un o’r uchod:  Sut mae hyn yn cymharu â’r egwyddorion / meini prawf y buom yn eu trafod yn gynharach?  Holi: o Tegwch i i) grwpiau oedran hŷn; ii) talwyr ffi'r drwydded? o Effaith ariannol? o Ymarferol?  Holi am yr effaith ar: o Aelwydydd pobl hŷn: beth allai hyn ei olygu i bobl hŷn? o Talwyr ffi’r drwydded: beth allai hyn ei olygu i aelwydydd sy’n talu ffi’r drwydded? o Y BBC: beth allai hyn ei olygu ar gyfer y rhaglenni a’r gwasanaethau y mae’r BBC yn eu darparu; beth allai hyn ei olygu o ran y ffordd y mae'r BBC yn cyflawni ei genhadaeth a’i ddibenion?  Beth ddylai’r BBC ei ystyried o ran yr opsiwn hwn?

10 munud Beth fyddai eich argymhelliad chi i Fwrdd y BBC?

Gan feddwl yn ôl am yr holl drafodaethau a gawsom heddiw, nawr byddwn yn hoffi i chi ddweud wrtha’ i beth ydych chi’n bersonol yn meddwl ddylai ddigwydd, a pham eich bod yn meddwl mai dyma’r ffordd orau o weithredu.

Yna, byddwn yn hoffi i chi roi eich hun yn esgidiau Bwrdd y BBC. Fel y clywsoch, cyfrifoldeb y BBC yw penderfynu pa gonsesiwn, os o gwbl, ddylai fod yn ei le ar gyfer pobl hŷn o fis Mehefin 2020. Hefyd, y Bwrdd sydd yn gyfrifol am sicrhau bod y BBC yn cyflawni ei genhadaeth a’i ddibenion cyhoeddus i bawb.

Yn gyntaf, felly, allwch chi ddweud wrtha’ i beth ydych chi’n bersonol, yn meddwl ddylai ddigwydd?  Pa opsiwn, neu gyfuniad o opsiynau ddylai gael eu derbyn yn eich barn chi?

Ipsos MORI | Polisi trwydded deledu ar sail oed: ymchwil ymgynghori 53

 Pam ydych chi’n meddwl mai dyma’r ffordd orau o weithredu?  HOLI: tegwch, effaith ariannol, dichonolrwydd  HOLI: effaith ar bobl hŷn, talwyr ffi’r drwydded, y BBC (beth allai hyn ei olygu ar gyfer y rhaglenni a’r gwasanaethau y mae’r BBC yn eu darparu; beth allai hyn ei olygu o ran y ffordd y mae’r BBC yn cyflawni ei genhadaeth a’i ddibenion?)

Yn awr, hoffwn i chi ddweud beth fyddech chi’n ei wneud os byddech yn aelod o Fwrdd y BBC a bod angen i chi ystyried yr effaith ar gynulleidfaoedd hŷn ac ar dalwyr ffi'r drwydded ac ar allu’r BBC i gyflawni ei genhadaeth a’i ddibenion i bawb?  Pa opsiwn, neu gyfuniad o opsiynau, fyddech chi’n ei argymell pe byddech yn aelod o Fwrdd y BBC?  Pam ydych chi’n meddwl mai dyma’r ffordd orau o weithredu?  HOLI: tegwch, effaith ariannol, dichonolrwydd  HOLI: effaith ar bobl hŷn, talwyr ffi’r drwydded, y BBC (beth allai hyn ei olygu ar gyfer y rhaglenni a’r gwasanaethau y mae’r BBC yn eu darparu; beth allai hyn ei olygu o ran y ffordd y mae’r BBC yn cyflawni ei genhadaeth a’i ddibenion?)

CYFWELYDD I ROI TAFLEN WAITH Taflenni gwaith C a D

Darllenwch drwy’r tri opsiwn: copïo, adfer a diwygio. Rhowch sgôr o 1,2 neu 3 iddynt, pan mai 1 yw eich ffefryn a 3 yw’r lleiaf ffafriol gennych, drwy ddewis y rhifau 1, 2, 3. Os ydych yn dymuno, gallwch nodi’r un mwyaf ffafriol yn unig fel rhif 1.

 Pa opsiwn yw eich ffefryn, a pham?  Pa opsiwn ydych chi’n ei ffafrio leiaf, a pham?

Trowch y daflen waith drosodd a llenwi’r ail ochr, os gwelwch yn dda.

Beth bynnag yw eich barn ar Gopïo, Adfer neu Ddiwygio, byddem yn dal yn hoffi cael eich barn ar ddiwygio’r consesiwn. Rhowch sgôr o 1,2 neu 3 iddynt, pan mai 1 yw eich ffefryn a 3 yw’r lleiaf ffafriol gennych, drwy ddewis y rhifau 1, 2, 3 isod. Os ydych yn dymuno, gallwch nodi’r un mwyaf ffafriol yn unig fel rhif 1.

 Pa opsiwn yw eich ffefryn, a pham?  Pa opsiwn ydych chi’n ei ffafrio leiaf, a pham?

3 munud Cloi

Yn olaf, oes yna unrhyw beth yr ydych am ei ddweud? Efallai bod gennych rywbeth arall i’w ddweud am eich dewisiadau yn gyffredinol neu’r opsiynau diwygio, neu efallai bod gennych syniad arall ynglŷn â diwygio’r consesiwn.

Crynhoi’r negeseuon allweddol i’r BBC wrth iddo wneud ei benderfyniad.

DIOLCH I’R CYFRANOGWYR AC ESBONIO’R CAMAU NESAF, RHOI CYMHELLION

Ipsos MORI | Polisi trwydded deledu ar sail oed: ymchwil ymgynghori 54

Taflenni gwaith

Taflen waith I

Ipsos MORI | Polisi trwydded deledu ar sail oed: ymchwil ymgynghori 55

Taflenni gwaith A, B, C a D

Ipsos MORI | Polisi trwydded deledu ar sail oed: ymchwil ymgynghori 56

Ipsos MORI | Polisi trwydded deledu ar sail oed: ymchwil ymgynghori 57

Ipsos MORI | Polisi trwydded deledu ar sail oed: ymchwil ymgynghori 58

Ipsos MORI | Polisi trwydded deledu ar sail oed: ymchwil ymgynghori 59

Atodiad C

Mae Atodiad C yn cynnwys y sleidiau a’r taflenni a ddefnyddir yn y gweithdai a’r cyfweliadau yn y cartref.

Mae rhifau’r sleidiau y cyfeirir atynt yn y canllawiau trafod (Atodiad B) yn berthnasol i’r sleidiau yma.

Mae’r esboniad sy’n gysylltiedig â’r sleidiau yn adlewyrchu cynnwys y ddogfen ymgynghori ac ychydig o wybodaeth o ddogfen drafod Frontier Economics4 a’r Siarter Frenhinol5.

Hefyd, mewn ymateb i ymholiadau gan gyfranogwyr, darparwyd gwybodaeth o Adroddiad Blynyddol a Chyfrifon y BBC 2017/18 (gwariant yn ôl gwasanaeth BBC; cyrhaeddiad wythnosol cyfartalog yn ôl gwasanaeth BBC (canrannau a ffigurau absoliwt oherwydd y sylfeini gwahanol a ddefnyddir i fesur cynulleidfaoedd teledu a radio)) neu ar lafar (gwybodaeth am gyflogau yn y BBC). Darparwyd y wybodaeth hon os oedd cyfranogwyr wedi gofyn amdani gan nad oedd cyfranogwyr yn y sesiynau yn cael cyfle i chwilio am y wybodaeth eu hunain fel y byddent wrth ymateb i’r ddogfen ymgynghori drwy lenwi’r holiadur.

Sleidiau a thaflenni

4 Y wybodaeth a gyflwynwyd o ddogfen drafod Frontier Economics oedd: cost trwydded deledu lliw yn 2018/19; pa bryd y mae angen trwydded; dyfyniad gan Weinidog y Trysorlys ar y pryd Dawn Primarolo am y sail resymegol i gyflwyno trwyddedau teledu am ddim ar gyfer aelwydydd dros 75 oed yn 2000; bod bron pawb sy’n gymwys wedi derbyn y consesiwn. 5 Y wybodaeth a gyflwynwyd o’r Siarter Frenhinol oedd: bod Siarter Frenhinol y BBC yn golygu y bydd y BBC yn parhau’n sefydliad sy’n cael ei ariannu drwy ffi’r drwydded tan ddiwedd 2027; manylion y Dibenion. Er mwyn rhoi gwybodaeth gefndir, roeddem hefyd wedi egluro beth yw’r Siarter Frenhinol a beth mae’n ei olygu i’r BBC.

Croeso!

18-096921-01 Age-related licence fee workshops| February 2019 | Version 1 | Confidential | 1 Pam rydym ni yma heddiw...

18-096921-01 Age-related licence fee workshops| January 2019 | Version 1 | Confidential | 2 Cyflwyno testun y dydd

. Bydd angen trwydded deledu ar aelwydydd os ydyn nhw: - Yn defnyddio set deledu i wylio neu recordio rhaglenni ar yr un pryd ag y maen nhw’n cael eu darlledu £150.50 - Yn lawrlwytho neu’n gwylio cynnwys y BBC ar iPlayer Cost trwydded deledu lliw am flwyddyn yn ar set deledu, ffôn symudol, tabled neu gyfrifiadur 2018/19 . Mae aelwydydd yn talu ffi’r drwydded eu hunain . Ers 2000, y Llywodraeth sydd wedi bod yn talu ffi’r drwydded ar ran aelwydydd os oes rhywun 75 oed neu hŷn yn byw yno

18-096921-01 Age-related licence fee workshops| February 2019 | Version 1 | Confidential | 3 Ar hyn o bryd, mae bron y cyfan o’r drwydded deledu yn cael ei wario ar raglenni, gwasanaethau a gweithgareddau cysylltiedig

Gwasanaeth Monitro’r Teledu Lleol BBC

Cerddorfa’r BBC / grwpiau perfformio

18-096921-01 Age-related licence fee workshops| February 2019 | Version 1 | Confidential | 4 2015: Y 2019: Bydd y Llinell amser Llywodraeth yn BBC yn penderfynu y bydd penderfynu beth yn rhoi’r gorau i i’w wneud erbyn 1923: cyflwyno ffi’r dalu’r consesiwn mis Mehefin drwydded flynyddol

1920 2000 2015 2020 1946: y drwydded 2000: cyflwyno 2020: cyllid radio a theledu trwyddedau teledu am presennol yn gyfunol gyntaf ddim i bobl dros 75 oed dod i ben

2017: y gyfraith yn 1922: Sefydlu’r BBC “Mae aelwydydd pensiynwyr hŷn yn fwy rhoi cyfrifoldeb ar y fel corfforaeth tebygol o fod ar incwm is, felly dyna pam y BBC i benderfynu gyhoeddus byddwn yn cyfeirio adnoddau ychwanegol at y grŵp 75 oed a hŷn.” ar y consesiwn - Dawn Primarolo, Gweinidog y Trysorlys

18-096921-01 Age-related licence fee workshops| February 2019 | Version 1 | Confidential | 5 Consesiwn trwydded deledu i aelwydydd sy’n cynnwys rhywun dros 75 oed . Heddiw, mae gan bob aelwyd sy’n cynnwys rhywun dros 75 oed hawl i drwydded deledu am ddim. . Mae cost y trwyddedau hyn wedi cael ei ariannu gan Lywodraeth y DU ers iddo gael ei gyflwyno yn 2000. . Mae tua 4.55 miliwn o aelwydydd yn derbyn consesiwn i bobl dros 75 oed ar hyn o bryd. . Yn 2020 bydd y cynllun presennol yn dod i ben, ynghyd ag arian y Llywodraeth ar ei gyfer. . Bydd y BBC yn ymgynghori ac yn penderfynu ar unrhyw gynllun newydd a ddaw i rym o fis Mehefin 2020 er mwyn darparu consesiynau ar gyfer grwpiau oedran hŷn, ac yna yn ariannu hynny.

18-096921-01 Age-related licence fee workshops| February 2019 | Version 1 | Confidential | 6 Pam fod hyn yn bwysig?

. Os na fydd consesiwn ar ôl i arian y Llywodraeth ddod i ben, byddai’n golygu bod yn rhaid i aelwydydd sy'n cynnwys rhywun dros 75 oed dalu am drwydded deledu eu hunain

. Os bydd consesiwn trwydded deledu yn parhau i gael ei gynnig i bobl dros 75 oed ar ôl mis Mehefin 2020, yna bydd llai o arian ar gael ar gyfer rhaglenni a gwasanaethau’r BBC.

. Erbyn 2021/22 bydd y consesiwn cyfredol yn costio tua £745 miliwn. Mae hyn yn cynrychioli 18% o gyllideb y BBC.

18-096921-01 Age-related licence fee workshops| February 2019 | Version 1 | Confidential | 7 Y cwestiwn sy’n wynebu’r BBC yw:

“Pa gonsesiynau, os o gwbl, ddylid eu sefydlu ar gyfer pobl hŷn o fis Mehefin 2020?”

Cyfrifoldeb Bwrdd y BBC yw gwneud y penderfyniad hwnnw

18-096921-01 Age-related licence fee workshops| February 2019 | Version 1 | Confidential | 8 Beth fydd y BBC ddim yn gallu ei wneud?

Ni fydd y BBC yn cael newid pris ffi'r drwydded: Y Llywodraeth, ac nid y BBC, sy’n pennu lefel ffi’r drwydded Cafodd ei rhewi rhwng 2010-2017 Erbyn hyn mae’n gysylltiedig â chwyddiant tan fis Mawrth 2022

18-096921-01 Age-related licence fee workshops| February 2019 | Version 1 | Confidential | 9 Mae llawer o bethau i’w trafod, a byddwn yn gwneud hynny yn ystod y dydd…

Document Name Here | Month 2016 | Version 1 | Public | Internal Use Only | Confidential | Strictly Confidential (DELETE CLASSIFICATION) 11 Cenhadaeth y BBC: Gweithredu er lles y cyhoedd, gan wasanaethu pob cynulleidfa drwy ddarparu allbwn a gwasanaethau diduedd, unigryw o safon uchel sy’n hysbysu, yn addysgu ac yn diddanu.

Pum pwrpas cyhoeddus y BBC:

1. Darparu newyddion a gwybodaeth ddiduedd

2. Cefnogi dysgu ar gyfer pobl o bob oed

3. Dangos allbwn a gwasanaethau creadigol ac unigryw o’r ansawdd gorau

4. Adlewyrchu, cynrychioli a gwasanaethu cymunedau amrywiol holl wledydd a rhanbarthau’r Deyrnas Unedig, a chefnogi'r economi greadigol ledled y Deyrnas Unedig drwy wneud hynny

5. Adlewyrchu’r Deyrnas Unedig, ei diwylliant a’i gwerthoedd i’r byd

18-096921-01 Age-related licence fee workshops| February 2019 | Version 1 | Confidential | 12 Meysydd blaenoriaeth y BBC ar gyfer ailddyfeisio’r BBC ar gyfer y dyfodol:

1. Buddsoddi mwy yn y cynnwys Prydeinig o’r safon uchaf.

2. Sicrhau bod rhaglenni teledu ar gael ar iPlayer am lawer hirach na 30 diwrnod, a’i gwneud yn llawer haws i wrando ar raglenni radio a cherddoriaeth y BBC ar-lein mewn gwahanol ffyrdd.

3. Cynhyrchu mwy o raglenni a chynnwys addysgol i blant ac oedolion ifanc.

4. Parhau i ddarparu newyddion sydd yn ddibynadwy, cywir a diduedd.

5. Adlewyrchu’r DU gyfan yn ein hallbwn.

18-096921-01 Age-related licence fee workshops| February 2019 | Version 1 | Confidential | 13 Mae’r BBC wedi defnyddio tri maen prawf yn ei syniadau cychwynnol

Tegwch: Effaith Dichonoldeb: ariannol: Yr effaith ar grwpiau Yr angen i allu oedran hŷn, a’r effaith ar Cost unrhyw gonsesiwn gweithredu unrhyw bawb sydd yn talu ffi’r i’r BBC ac effaith bosibl gonsesiwn yn effeithiol, drwydded. hynny ar raglenni a yn glir a syml. gwasanaethau.

18-096921-01 Age-related licence fee workshops| January 2019 | Version 1 | Confidential | 14 Opsiynau – trafodaeth gychwynnol

Parhau i ddarparu trwyddedau teledu am ddim i aelwydydd sy’n cynnwys rhywun dros 75 oed

Niferoedd: Cost: Byddai 4.6 miliwn o £745 miliwn yn 2021/22 aelwydydd sy’n cynnwys rhywun dros 75 oed yn derbyn trwydded am ddim

16 B Rhoi’r gorau i ddarparu trwydded deledu am ddim i aelwydydd sy’n cynnwys rhywun dros 75 oed

Niferoedd: Cost: Byddai’n rhaid i 4.6 miliwn £72 miliwn yn 2021/22 ac o aelwydydd sy’n cynnwys yn gostwng wedi hynny rhywun dros 75 oed dalu am drwydded

17 C Codi’r trothwy oedran lle bydd rhywun yn gymwys i gael trwydded deledu am ddim

Niferoedd: Cost: Enghraifft: Os yw’n 80 oed: £481 miliwn yn Byddai 2.77 miliwn o aelwydydd sy’n 2021/22 cynnwys rhywun dros 80 oed yn cael trwydded am ddim; Byddai’n rhaid i 1.87 miliwn o aelwydydd dalu am drwydded os yw’r person hynaf sy’n byw yno rhwng 75-79 oed 18 D

Cynnig ffi’r drwydded am bris gostyngedig i aelwydydd sy’n cynnwys rhywun dros 75 oed

Niferoedd: Cost: Enghraifft: Os cynigir disgownt o £415 miliwn yn 50%: 2021/22 Byddai 4.64 miliwn o aelwydydd sy’n cynnwys rhywun dros 75 oed yn cael disgownt ar gost trwydded

19 E Dim ond aelwydydd pobl hŷn anghenus i gael trwydded deledu am ddim

Niferoedd: Cost: Enghraifft: Os yw’n cael ei chysylltu â £209 miliwn y Chredyd Pensiwn: flwyddyn yn Byddai 900,000 o bobl dros 75 oed sy’n derbyn Credyd Pensiwn yn cael trwydded am 2021/22 ddim; byddai 3.75 miliwn o aelwydydd sy’n cynnwys rhywun dros 75 oed nad ydynt yn derbyn Credyd Pensiwn yn talu’r swm llawn 20 F Newid y meini prawf fel bod angen i holl aelodau’r aelwyd fod yn hŷn na 75 oed er mwyn cael trwydded deledu am ddim

Niferoedd: Cost: Byddai 3.4 miliwn o £550 miliwn yn 2021/22 aelwydydd sy’n cynnwys rhywun dros 75 oed yn derbyn trwydded am ddim

21 G Gofyn am gyfraniadau gwirfoddol gan aelwydydd sy’n cynnwys rhywun dros 75 oed

Niferoedd: Cost: Ansicr Ansicr

22 H

Parhau i gynnig trwydded deledu am ddim i aelwydydd sy’n cynnwys rhywun dros 75 oed sy'n derbyn un yn barod, ond rhoi’r gorau i gynnig trwyddedau teledu am ddim i aelwydydd sy’n cynnwys rhywun dros 75 oed yn y dyfodol

Niferoedd: Byddai 4.6 miliwn o aelwydydd Cost: sy’n cynnwys rhywun dros 75 Mwy na £670 miliwn yn oed ac sy’n derbyn trwydded 2021/22 am ddim ar hyn o bryd yn parhau i wneud hynny, ond ni fydd yn cael ei gynnig i aelwydydd yn y dyfodol 23 I Cynnig trwydded deledu am ddim i bob aelwyd sy’n cynnwys rhywun dros 65 oed

Cost: Mwy na £1,490 miliwn yn 2021/22

24 OPSIYNAU MAE’R BBC WEDI’U DISGRIFIO

Mae copïo’r Byddai adfer ffi’r Byddai diwygio’r consesiwn presennol drwydded gynhwysol consesiwn yn golygu y yn golygu y byddai yn golygu na chynigir byddai rhyw fath o pob aelwyd sy’n trwyddedau teledu gonsesiwn ar ffi’r drwydded o hyd ar gyfer cynnwys rhywun dros am ddim i unrhyw grwpiau oedran hŷn ond 75 oed yn derbyn grwpiau oedran hŷn. y byddai’n wahanol i’r un trwydded deledu am Byddai’n rhaid i presennol. E.e. disgownt, ddim. aelwydydd sy’n newid yr oedran ar gyfer cynnwys rhywun dros dechrau derbyn 75 oed dalu ffi’r trwydded am ddim, drwydded fel pob canolbwyntio ar aelwyd arall. aelwydydd hŷn sydd yn yr angen ariannol mwyaf.

18-096921-01 Age-related licence fee workshops| January 2019 | Version 1 | Confidential | 26 Mae’r BBC wedi defnyddio tri maen prawf yn ei syniadau cychwynnol

18-096921-01 Age-related licence fee workshops| January 2019 | Version 1 | Confidential | 27 OPSIYNAU Y MAE’R BBC WEDI’U DISGRIFIO: MANYLION

Mae 4.6 miliwn o Mae’n hawdd ei Cost y consesiwn: tua aelwydydd sy’n cynnwys roi ar waith £745 miliwn yn 2021/22 rhywun dros 75 oed yn derbyn trwydded deledu Mae hyn yn cyfateb i tua am ddim 18% o gyllideb y BBC

18-096921-01 Age-related licence fee workshops| January 2019 | Version 1 | Confidential | 29 Copïo: byddai tua £745 miliwn y flwyddyn yn cyfateb i:

Tua’r swm mae’r BBC yn ei Mwy na’r swm mae’r BBC Tua’r swm mae’r BBC yn ei wario wario heddiw ar y canlynol: yn ei wario heddiw ar ei holl heddiw ar y canlynol: wasanaethau radio: • Chwaraeon y BBC ar y teledu

NEU NEU • Drama'r BBC ar y teledu

• Rhaglenni adloniant y BBC

• Rhaglenni comedi'r +BBC Local Radio yn Lloegr BBC ar y teledu

18-096921-01 Age-related licence fee workshops| January 2019 | Version 1 | Confidential | 30 Adfer Byddai adfer ffi’r drwydded gynhwysol yn golygu na chynigir trwyddedau teledu am ddim i unrhyw grwpiau oedran hŷn. Byddai’n rhaid i aelwydydd sy’n cynnwys rhywun dros 75 oed dalu ffi’r drwydded fel pob aelwyd arall.

Byddai’n ofynnol i bob un Mae’n gymharol Mae’n costio tua £72 o’r 4.6 miliwn o aelwydydd hawdd ei roi ar miliwn yn y flwyddyn sy’n cynnwys rhywun dros waith gyntaf ac yn gostwng wedi 75 oed dalu ffi’r drwydded hynny yn llawn Mae’n cyfateb i tua 2% o gyllideb y BBC

18-096921-01 Age-related licence fee workshops| January 2019 | Version 1 | Confidential | 31 Adfer: byddai tua £72 miliwn yn cyfateb i:

Tua’r swm mae’r BBC yn ei Tua’r swm mae’r BBC yn ei wario heddiw ar y canlynol: wario heddiw ar y canlynol:

NEU

18-096921-01 Age-related licence fee workshops| January 2019 | Version 1 | Confidential | 32 Diwygio Byddai yna ryw fath o gonsesiwn trwydded deledu o hyd ar gyfer grwpiau oedran hŷn, ond byddai’n wahanol i’r hyn sy’n bodoli heddiw. Mae’r BBC wedi disgrifio tair senario: 1. Gostwng cost ffi’r drwydded 2. Newid y trothwy oedran ar gyfer y consesiwn 3. Consesiwn i bobl hŷn ar sail prawf modd

18-096921-01 Age-related licence fee workshops| January 2019 | Version 1 | Confidential | 33 Diwygio Gostwng cost ffi’r drwydded Senario enghreifftiol y BBC: Lle bydd aelwydydd sy’n cynnwys rhywun dros 75 oed yn cael disgownt o 50%

Byddai pob un o’r 4.64 Diweddariad bach i’r Cost y consesiwn: tua £415 miliwn o aelwydydd sy'n gyfraith miliwn y flwyddyn cynnwys rhywun dros 75 oed yn talu hanner y pris Mae’n cyfateb i tua 10% o am drwydded deledu gyllideb y BBC

18-096921-01 Age-related licence fee workshops| January 2019 | Version 1 | Confidential | 34 Diwygio: byddai tua £415 miliwn y flwyddyn yn cyfateb i:

Yn agos at gost y canlynol Tua chost y canlynol heddiw: heddiw:

NEU

18-096921-01 Age-related licence fee workshops| January 2019 | Version 1 | Confidential | 35 Diwygio: Gostwng cost ffi’r drwydded: faint o ddisgownt?

Gallai’r BBC bennu disgownt ar unrhyw lefel i aelwydydd pobl hŷn.

Po leiaf fo’r swm y mae aelwydydd hŷn yn ei dalu am eu trwyddedau teledu, y mwyaf o doriadau y bydd raid i’r BBC eu gwneud i dalu am y gost yma.

Mae’r BBC wedi disgrifio senario lle byddai aelwydydd sy’n cynnwys rhywun dros 75 oed yn cael disgownt o 50%: hynny yw, yn talu hanner cost trwydded deledu.

0% 25% 50% 75% 100%

Dim disgownt Am ddim

18-096921-01 Age-related licence fee workshops| January 2019 | Version 1 | Confidential | 36 Diwygio: Gostwng cost ffi’r drwydded: faint o ddisgownt?

Petai disgownt ar ffi’r drwydded heddiw, byddai’n costio: 0% 25% 50% 75% 100%

£150.50 £112.88 £75.25 £37.63 £0

Dim disgownt Am ddim

Bydd cost ffi’r drwydded yn newid dros amser. Mae’n bosib i’r gost gynyddu neu ostwng yn y dyfodol.

18-096921-01 Age-related licence fee workshops| January 2019 | Version 1 | Confidential | 37 Diwygio Newid trothwy oedran y consesiwn Senario enghreifftiol y BBC: Codi’r oedran, pan fo aelwydydd sy’n cynnwys rhywun 80 oed a hŷn yn cael trwydded deledu am ddim

Byddai 2.77 miliwn o Mae’n hawdd ei roi Cost y consesiwn: tua £481 aelwydydd sy’n cynnwys ar waith miliwn y flwyddyn rhywun dros 80 oed yn cael trwydded deledu am ddim Mae’n cyfateb i ychydig dros 10% o gyllideb y BBC Byddai 1.87 miliwn o aelwydydd ble mae’r aelod hynaf rhwng 75 a 79 oed yn talu’r swm llawn

18-096921-01 Age-related licence fee workshops| January 2019 | Version 1 | Confidential | 38 Diwygio: byddai tua £481 miliwn y flwyddyn yn cyfateb i:

Yn agos at gost y canlynol Tua chost y canlynol heddiw: heddiw:

NE U

BBC Local Radio yn Lloegr

18-096921-01 Age-related licence fee workshops| January 2019 | Version 1 | Confidential | 39 Diwygio: Newid y trothwy oedran: pa oedran?

Mae’r gyfraith yn rhoi’r cyfrifoldeb ar y BBC i benderfynu pa gonsesiwn, os o gwbl, y dylid ei sefydlu ar gyfer pobl 65 oed a hŷn.

Po isaf yr oedran, y mwyaf o bobl a fyddai’n derbyn trwydded deledu am ddim, ond byddai’n rhaid i’r BBC wneud mwy o doriadau i dalu am y gost yma.

Mae’r BBC wedi disgrifio senario newid yr oedran pan fo aelwydydd sy’n cynnwys rhywun 80 oed a hŷn yn cael trwydded deledu am ddim. 65 75 80 100

Mae pobl 75 oed a hŷn yn derbyn y consesiwn ar hyn o bryd

Mae’r BBC wedi disgrifio gosod yr oedran yn 80 oed a hŷn

18-096921-01 Age-related licence fee workshops| January 2019 | Version 1 | Confidential | 40 Diwygio Consesiwn i bobl hŷn ar sail prawf modd Senario enghreifftiol y BBC: Lle byddai aelwydydd y rheini sy’n 75 oed a throsodd ac yn yr angen ariannol mwyaf, yn gysylltiedig â’r Credyd Pensiwn, yn cael trwydded deledu am ddim Byddai 900,000 o aelwydydd sy’n Yn fwy drud a Cost y consesiwn: tua cynnwys rhywun dros 75 oed ac chymhleth i’w roi ar £209 miliwn y flwyddyn sy’n derbyn Credyd Pensiwn yn waith, ond yn bosib cael trwydded deledu am ddim Mae’n cyfateb i tua 5% o gyllideb y BBC Byddai 3.75 miliwn o aelwydydd sy'n cynnwys rhywun dros 75 oed nad ydynt yn derbyn Credyd Pensiwn yn talu’r swm llawn

18-096921-01 Age-related licence fee workshops| January 2019 | Version 1 | Confidential | 41 Diwygio Rhoi consesiwn ar sail prawf modd

Beth yw Credyd Pensiwn?

• Budd-dal ar sail prawf modd sy’n sicrhau bod aelwydydd hŷn yn derbyn lleiafswm incwm bob wythnos.

• Mae’n cael ei ddefnyddio gan rannau o’r Llywodraeth i alluogi pobl i hawlio budd-daliadau ychwanegol megis y gostyngiad cartref cynnes a rhai lwfansau tai.

• Mae 900,000 o aelwydydd yn derbyn Credyd Pensiwn ar hyn o bryd.

18-096921-01 Age-related licence fee workshops| January 2019 | Version 1 | Confidential | 42 Diwygio: byddai tua £209 miliwn y flwyddyn yn cyfateb i:

Yn cyfateb yn fras i gost y Tua chost y canlynol heddiw: canlynol heddiw:

NEU

18-096921-01 Age-related licence fee workshops| January 2019 | Version 1 | Confidential | 43 Mae taflen ar gael os bydd y cyfranogwyr yn gofyn am yr wybodaeth hon

Cyfanswm Cyfanswm Gwasanaeth Gwasanaeth costau £m costau £m BBC One 1,275.6m BBC Radio 1 50.2m BBC Two 481.2m BBC Radio 2 61.9m BBC Four 52.3m BBC Radio 3 53.1m CBBC 96.1m BBC Radio 4 118.3m CBeebies 43.4m BBC Radio 5 live 59.8m BBC ALBA 10.7m BBC Radio 5 live sports extra 6.1m Sianel BBC News 68.2m BBC 1Xtra 11.6m BBC Parliament 10.1m BBC 6 Music 15.2m CYFANSWM TELEDU’R BBC 2,037.6m BBC 4 Extra 6.2m BBC Asian Network 11.2m Cyfanswm Radio Lleol y BBC ym mhob un o ranbarthau Gwasanaeth 262.0m costau £m Cymru, Lloegr a’r Alban, a Gogledd Iwerddon BBC Ar-lein a Botwm Coch y BBC 290.3 CYFANSWM RADIO’R BBC 655.6m

Adroddiad a Chyfrifon Blynyddol y BBC, 2017/18

18-096921-01 Age-related licence fee workshops| January 2019 | Version 1 | Confidential | 45 Cyrhaeddiad gwasanaethau’r BBC bob wythnos ar gyfartaledd yn 2017/18

Unigolion 4+ Oedolion 15+ Gwasanaeth Gwasanaeth % Miliwn % Miliwn BBC One 69% 41.2m BBC Radio 1 18% 9.6m BBC Two 45% 26.7m BBC Radio 2 28% 15.3m BBC Four 13% 7.6m BBC Radio 3 4% 2.0m CBBC 4% 2.3m BBC Radio 4 21% 11.2m CBeebies 7% 4.4m BBC Radio 5 live 10% 5.3m

tua BBC Radio 5 live sports extra 2% 1.2m BBC ALBA 11% 0.5m (Yr Alban, 16+) BBC 1Xtra 2% 1.0m Sianel BBC News 9% 5.6m BBC 6 Music 4% 2.4m BBC Parliament 1% 0.3m BBC 4 Extra 4% 2.2m CYFANSWM TELEDU’R BBC 76% 45.7m BBC Asian Network 1% 0.7m Radio Lleol y BBC ym mhob un o ranbarthau 16% 8.5m Cymru, Lloegr a’r Alban, a Gogledd Iwerddon CYFANSWM RADIO’R BBC 64% 34.9m

Adroddiad a Chyfrifon Blynyddol y BBC, 2017/18

Sophie Wilson Cyfarwyddwr Cyswllt [email protected]

Lizzie Copp Cyfarwyddwr Cyswllt [email protected]

Daniel Cameron Cyfarwyddwr Ymchwil [email protected]

Nick Pettigrew Dirprwy Reolwr Gyfarwyddwr [email protected]

I gael rhagor o wybodaeth

3 Thomas More Square Llundain E1W 1YW

ffôn: +44 (0)20 3059 5000

www.ipsos-mori.com http://twitter.com/IpsosMORI

18-096921-01 | Version 1 | Public | This work was carried out in accordance with the requirements of the international quality standard for Market Research, ISO 20252:2012, and with the Ipsos MORI Terms and Conditions which can be found at http://www.ipsos-mori.com/terms. ©BBC 2019