MINISTERSTWO ŚRODOWISKA Zleceniodawca
PAŃSTWOWY INSTYTUT GEOLOGICZNY Generalny Wykonawca Mapy Hydrogeologicznej Polski w skali 1 : 50 000
Przedsiębiorstwo Geologiczne "POLGEOL" S. A. 03 - 908 Warszawa, ul. Berezyńska 39
OBJAŚNIENIA DO MAPY HYDROGEOLOGICZNEJ POLSKI w skali 1: 50 000
Arkusz BOĆKI (0458)
Opracowali: DYREKTOR Państwowego Instytutu Geologicznego ...... mgr Marta Glejch - Bulaszewska upr. geol. Nr V-1391
...... mgr Rafał Janica upr. geol. Nr V-1424
Redaktor arkusza:
...... dr Piotr Herbich upr. geol. Nr V–1210 Państwowy Instytut Geologiczny
Sfinansowano ze środków NARODOWEGO FUNDUSZU OCHRONY ŚRODOWISKA I GOSPODARKI WODNEJ Praca wykonana na zamówienie Ministra Środowiska Copyright by PIG & MŚ, Warszawa 2004 ISBN XX–XXXX–XXX–X
SPIS TREŚCI
I. WPROWADZENIE ...... 4 I.1. CHARAKTERYSTYKA TERENU ...... 8 I.2. ZAGOSPODAROWANIE TERENU ...... 10 I.3. WYKORZYSTANIE WÓD PODZIEMNYCH ...... 13 II. KLIMAT, WODY POWIERZCHNIOWE ...... 14
III. BUDOWA GEOLOGICZNA ...... 16
IV. WODY PODZIEMNE ...... 21 IV.1. UŻYTKOWE PIĘTRA WODONOŚNE ...... 23 IV.2. REGIONALIZACJA HYDROGEOLOGICZNA ...... 26 V. JAKOŚĆ WÓD PODZIEMNYCH ...... 38
VI. ZAGROŻENIE I OCHRONA WÓD PODZIEMNYCH ...... 43
VII. LITERATURA I WYKORZYSTANE MATERIAŁY ARCHIWALNE ...... 46
SPIS RYCIN ZAMIESZCZONYCH W TEKŚCIE Ryc. 1 Udokumentowane rozpoznanie otworowe warunków hydrogeologicznych w obrębie arkusza Boćki Ryc. 2 Podział administracyjny Ryc. 3 Wybrane elementy zagospodarowania przestrzennego Ryc. 4 Wielkości poborów ze studni wierconych na arkuszu Boćki – stan na 2003 r. (zestawienie z numerami studni w poszczególnych ujęciach). (aneks „Materiały poufne”) Ryc. 5 Stan rozpoznania i charakterystyka hydrogeologiczna utworów trzeciorzędowych (wg 32) Ryc. 6 Podstawowe wartości statystyczne wybranych parametrów fizyczno – chemicznych wód czwartorzędowych głównego poziomu użytkowego – studnie wiercone (na podstawie analiz archiwalnych i wykonanych do MhP) Ryc. 7 Histogramy rozkładu wybranych parametrów fizyczno – chemicznych wód głównego poziomu użytkowego – studnie wiercone (na podstawie analiz archiwalnych i wykonanych do MhP) Ryc. 8 Wyniki oznaczeń trytu w wodach podziemnych, pobranych na terenie arkusza Boćki (w okresie: 15 - 17.07.2003 r.) Ryc. 9 Zawartość trytu a wiek pobranych próbek wody
SPIS ZAŁĄCZNIKÓW DOŁĄCZONYCH DO TEKSTU Załącznik 1.1 Przekrój hydrogeologiczny I-I Załącznik 1.2 Przekrój hydrogeologiczny II-II
2 Załącznik 1.3 Przekrój hydrogeologiczny III-III Załącznik 2 Mapa głębokości występowania głównego poziomu wodonośnego (w skali 1:100 000) Załącznik 3 Mapa miąższości i przewodności głównego poziomu wodonośnego (w skali 1:100 000) Załącznik 4 Mapa dokumentacyjna (w skali 1:100 000) Załącznik 5 Wybrane warstwy informacyjne mapy (w skali 1:200 000) Załącznik 5 a) Jednostki hydrogeologiczne i hydrodynamika Załącznik 5 b) Wydajność potencjalna typowego otworu studziennego Załącznik 5 c) Jakość wód podziemnych głównego użytkowego poziomu wodonośnego Załącznik 5 d) Stopień zagrożenia wód podziemnych głównego użytkowego poziomu wodonośnego
SPIS TABEL DOŁĄCZONYCH DO TEKSTU Tabela 1a Reprezentatywne otwory studzienne (aneks „Materiały poufne”) Tabela 1b Reprezentatywne studnie kopane Tabela 1d Inne reprezentatywne punkty dokumentacyjne umieszczone na planszy głównej (otwory bez opróbowania hydrogeologicznego) (aneks „Materiały poufne”) Tabela 2 Główne parametry jednostek hydrogeologicznych Tabela 3a Wyniki analiz chemicznych wód podziemnych wykonanych dla mapy - reprezentatywne otwory studzienne Tabela 3b Wyniki analiz chemicznych wód podziemnych wykonanych dla mapy - reprezentatywne studnie kopane Tabela 4 Obiekty uciążliwe dla wód podziemnych Tabela A Otwory studzienne pominięte na planszy głównej (aneks „Materiały poufne”) Tabela B Inne punkty dokumentacyjne pominięte na planszy głównej (otwory bez opróbowania hydrogeologicznego) (aneks „Materiały poufne”) Tabela C1 Wyniki analiz chemicznych wód podziemnych – materiały archiwalne – reprezentatywne otwory studzienne Tabela C2 Wyniki analiz chemicznych wód podziemnych – materiały archiwalne – reprezentatywne studnie kopane Tabela C5 Wyniki analiz chemicznych wód podziemnych – materiały archiwalne – otwory studzienne pominięte na planszy głównej
SPIS MAP (wydruki ploterowe) Mapa hydrogeologiczna Polski - plansza główna w skali 1:50 000 Mapa dokumentacyjna w skali 1:50 000
WERSJA CYFROWA MAPY (GIS) Materiał archiwalny w Centralnym Archiwum Geologicznym PIG
3 I. WPROWADZENIE
Generalnym wykonawcą Mapy hydrogeologicznej Polski w skali 1: 50 000 jest Państwowy Instytut Geologiczny. Prace realizowane są na zlecenie Ministerstwa Środowiska ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Podwykonawcą arkusza Boćki jest Przedsiębiorstwo Geologiczne „POLGEOL” S.A. w Warszawie (umowa z PIG nr GH/2002-074 z dn. 23.08.2002 r.). Arkusz Boćki został wykonany w latach 2002-2004, w IV, ostatnim etapie prac nad opracowywaniem MhP. Został sporządzony w oparciu o „Instrukcję opracowania i komputerowej edycji Mapy hydrogeologicznej Polski w skali 1: 50000” (12), opracowanej i wydanej przez PIG w 1999 roku (wraz z późniejszymi zmianami). Mapy w skali 1 : 50 000 zostały wykonane na podkładzie topograficznym w układzie współrzędnych 1942. Wszystkie arkusze graniczące z arkuszem Boćki: od północy Bielsk Podlaski (nr 419), od wschodu Czeremcha (459), od południa Stacja Nurzec (496) od zachodu Dziadkowice (457), były opracowywane w tym samym czasie, w IV edycji MhP. Lokalizacja arkusza na tle wszystkich ościennych arkuszy MhP w skali 1 : 50 000, znajduje się na wydrukach mapy hydrogeologicznej i dokumentacyjnej
Arkusz został wykonany ze standardowym zakresem prac. Cały teren objęty opracowaniem, znajduje się w zasięgu wykonanych w ostatnim czasie lub realizowanych równoczasowo z MhP regionalnych opracowań hydrogeologicznych (patrz załącznik 4). Prawie cały omawiany teren, z wyjątkiem niewielkich fragmentów przy północno – wschodniej granicy, wchodzi w obszar opracowania: „Warunki korzystania z wód zlewni Bugu od granicy państwa do Zbiornika Zegrzyńskiego” wykonanego na zlecenie Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Warszawie. W ramach tego opracowania wykonana została w P. G. „POLGEOL” S.A. „Dokumentacja hydrogeologiczna określająca zasoby dyspozycyjne wód podziemnych czwartorzędowego piętra wodonośnego na obszarze zlewni Bugu od granicy państwa do Zbiornika Zegrzyńskiego” (9). W dokumentacji zatwierdzonej w 2003 r., ustalone zostały zasoby odnawialne i dyspozycyjne wód podziemnych w utworach czwartorzędowych (metodą modelowania matematycznego), w granicach zlewni Bugu objętej opracowaniem. Kartowanie hydrogeologiczno - sozologiczne terenu objętego dokumentacją regionalną przeprowadzono w 2002 roku. Było ono również przydatne przy realizacji MhP (weryfikacja lokalizacji i aktualnego stanu czynnych ujęć wody). Północno – wschodni fragment arkusza leży w granicach: „Dokumentacji hydrogeologicznej zasobów dyspozycyjnych wód podziemnych piętra czwartorzędowego zlewni rzeki Białej – dopływu Orlanki” (28), która wykonana została w 2001 r., w P.G. 4 „POLGEOL” S.A. w Warszawie. Dla ustalenia zasobów dyspozycyjnych przeprowadzono badania modelowe obejmujące obszar wykraczający poza zlewnię rzeki Białej. Hydrogeologiczne rozpoznanie opisywanego terenu pochodzi również z Mapy Hydrogeologicznej Polski w skali 1 : 200 000 arkusz Biała Podlaska z 1981 r. (16). Opisywany teren jest rozpoznany geologicznie w skali 1: 200 000 – arkusz MGP Biała Podlaska (30, 31). Arkusz Boćki nie ma opracowanej Szczegółowej Mapy Geologicznej Polski w skali 1 : 50 000 (prace nad SMGP są w trakcie realizacji). Pomocne przy hydrogeologicznym opracowaniu arkusza były dane z „Projektu prac geologicznych do SMGP” z 2001 r. (5), jak też wybrane materiały rękopiśmienne udostępnione przez autorów SMGP – t.j. karty otworów badawczych, wykonanych w październiku 2003 r. (4). W opisie utworów geologicznych wykorzystano informacje geologiczne przedstawione w Szczegółowej Mapie Geologicznej Polski w skali 1:50.000 na arkuszach sąsiednich (6, 15). Szczegółowy wykaz wykorzystanych publikacji, dokumentacji i opracowań zestawiono w rozdziale VII.
Prace prowadzące do wykonania niniejszej mapy hydrogeologicznej obejmowały, zgodnie z instrukcją (12), analizę materiałów archiwalnych, przegląd terenu, badania laboratoryjne pobranych próbek wody i opracowanie treści arkusza. Przy opracowywaniu niniejszego arkusza, korzystano z materiałów archiwalnych zgromadzonych w: - Przedsiębiorstwie Geologicznym w Warszawie „POLGEOL” S.A., - Centralnym Archiwum Geologicznym Państwowego Instytutu Geologicznego, - Banku Danych „MONBADA”, - Centralnym Banku Danych Hydrogeologicznych „HYDRO”, - Banku Danych Elektrooporowych dla celów hydrogeologii i kartografii geologicznej P.I.G., - Archiwum Wydziału Geologii U.W., - Bazie Ośrodka Kontroli Zapór IMGW - obserwacja stanów wód gruntowych, - Wydziału Ochrony Środowiska Podlaskiego Urzędu Wojewódzkiego w Białymstoku, - Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Białymstoku, - Starostw Powiatowych i Urzędów Gmin właściwych terytorialnie dla obszaru arkusza. - W Bazie Danych SOH brak jest danych archiwalnych dotyczących arkusza Boćki.
Dla potrzeb MhP, informacje uzyskane podczas kartowania (9 i 28) uzupełniono w lipcu 2003 roku o aktualne dane terenowe (lokalizacja ujęć wyłączonych z eksploatacji,
5 aktualizacja ognisk zanieczyszczeń) oraz informacje znajdujące się w Urzędach Gmin w: Boćkach i Milejczycach. Prace terenowe ponadto objęły: - pomiar położenia zwierciadła wody w wybranych studniach wierconych ( Tab. 1a, A) oraz zebranie danych o wielkości poboru na czynnych ujęciach wodociągowych, - pobór wody do badań fizyczno - chemicznych ze wszystkich możliwych do opróbowania studni wierconych (5 próbek) oraz reprezentatywnych studni kopanych (2 próbki); - pobór wody do oznaczenia zawartości trytu z wybranych studni (5 próbek), - zlokalizowanie i weryfikację wybranych potencjalnych obiektów zanieczyszczeń w terenie (załącznik 5 c) - sprawdzenie wątpliwej lokalizacji otworów studziennych (np. studnie nr: 7, 10, 103, 104).
Stan rozpoznania hydrogeologicznego arkusza Boćki można określić jako średni i nierównomierny. Najsłabiej rozpoznana jest jego wschodnia i centralna część. Wg zebranych danych, na terenie arkusza znajduje się 28 otworów wiertniczych. Spośród wymieniowych, 20 to otwory dające informację o wykształceniu utworów geologicznych w utworach czwartorzędowych, a 8 osiąga strop utworów trzeciorzędowych (4 studnie i 4 otwory badawcze). Tak więc jeden otwór wiertniczy przypada średnio na 11,23 km2 powierzchni arkusza, z czego z informacjami o głębokości i wykształceniu utworów trzeciorzędowych jeden na 39,3 km2. Najnowsze rozpoznanie geologiczne na terenie arkusza Boćki dają trzy otwory badawcze wykonane w październiku 2003 r. dla Szczegółowej Mapy Geologicznej Polski w skali 1 : 50 000. Informacji o litologicznym wykształceniu osadów dostarczają także sondy i płytkie otwory poszukiwawcze o głębokości do ok.10 m, wykonane głównie do inwentaryzacji złóż surowców naturalnych (25). i złóż kopalin (23, 24). Ze względu na charakter niniejszego opracowania nie zostały one naniesione na mapy dokumentacyjne. Warunki hydrogeologiczne rozpoznane są 19 studniami ujmującymi czwartorzędowy poziom wodonośny i 4 ujmującymi wody z utworów trzeciorzędowych. Informację o parametrach hydrogeologicznych ujętej warstwy wodonośnej (wyniki pompowań i współczynniki filtracji) posiada łącznie 20 studni. Jeden otwór z czwartorzędowymi parametrami hydrogeologicznymi przypada na 19,65 km2, a trzeciorzędowymi – na 78,6 km2 powierzchni arkusza. Przy określaniu przewodności warstw wodonośnych, na części terenu wykorzystano orientacyjne wartości współczynników filtracji wybranych utworów, podawane w powszechnie dostępnej literaturze podręcznikowej. 6 Na terenie arkusza znajduje się jeden punkt obserwacji wód podziemnych sieci MONBADA. Jest to studnia kopana w miejscowości Andryjanki (pkt. nr 727). Dane o studni znajdują się w tabelach: 1b i 3b.
Oleksze OBJAŚNIENIA: Dydule BOĆKI - granice arkusza N ur Błoto ze c Dubno Szyposzy Dubno - nazwy miejscowości
Szeszyły - główne rzeki i kanały
Andryjanki Nurzec Wylan Sposób rozpoznania utworów geologicznych: Wandalin - studnie wiercone Mołoczki
a n - studnie kopane ś e L Sasiny - otwory badawcze i poszukiwawcze (bez informacji hydrogeologicznych) D z ia d - rozpoznanie geofizyczne e k
N u r c z y Dostępność otworów hydrogeologicznych k ( stan na 2003 r.) - studnie nieużywane, Pokaniewo (nie podłączone lub wyłączone z eksploatacji) - otwory zlikwidowane Horowszczyzna MILEJCZYCE Mikulicze - miejsca poboru wody do analiz Rogacze
Głębokość rozpoznania od powierzchni terenu Stratygrafia utworów w spągu przewierconych warstw geologicznych: - brak rozpoznania - 90 - 120 m - czwartorzęd - 30 m - 120 - 150 m - trzeciorzęd - 30 - 60 m - > 150 m 0 1 2 3 km - 60 - 90 m
Ryc. 1. Udokumentowane rozpoznanie otworowe warunków hydrogeologicznych w obrębie arkusza Boćki
Głębokościowe rozpoznanie arkusza i lokalizację omawianych otworów przedstawia ryc.1. Najliczniejszą grupę stanowią otwory o głębokości: 60 – 80 m (dziesięć otworów) oraz 30 – 40 m (sześć otworów). Głębokość siedmiu wierceń przekracza 100 m (z czego czterech 140 m). Rozpoznanie uzupełniają badania geofizyczne wykonane dla potrzeb budowy wodociągów (34, 35, 36) - łącznie ok. 7,5 km2 przebadanej powierzchni oraz dokumentacji hydrogeologicznych (28) - ok. 5 km ciągów.
7 Przy opracowaniu arkusza wykorzystano i zestawiono w tabelach następujące materiały: - dane geologiczne i hydrogeologiczne dotyczące 23 studni wierconych (tabele nr 1a i A), - dane geologiczne dotyczące 5 otworów kartograficznych i badawczych i otworów bez danych hydrogeologicznych (tabele nr 1d i B), - wyniki pomiarów zwierciadła wody z 3 reprezentatywnych studniach kopanych i 4 wierconych (tabele: 1a, 1b, A) oraz 5 studni niereprezentatywnych, które były pomocne przy kreśleniu mapy hydroizohips, - wyniki 7 analiz fizyczno - chemicznych próbek wody pobranych z 5 studni wierconych (tabela 3a) i 2 kopanych (tabela 3b), - wyniki oznaczeń zawartości trytu w próbkach z 5 studni wierconych (opis w tekście –ryc.7 i 8)
- archiwalne wyniki analiz wody z 20 studni wierconych (tabele nr C1 i C5)
i 1 studni kopanej (tabela nr C2), - dane dotyczące 8 ognisk zanieczyszczeń umieszczonych na planszy głównej (tabela nr 4) oraz innych opisanych w tekście.
Zebrane informacje i materiały dokumentacyjne posłużyły do wydzielenia i scharakteryzowania głównego poziomu wodonośnego na terenie arkusza. Został on opisany w tekście (rozdział IV – VI), jak też przedstawiony graficznie na planszy głównej, wymaganych mapach (zał. 1-5) oraz rycinach w tekście. Badania fizyczno-chemiczne pobranych próbek wody wykonało Laboratorium Badawcze Przedsiębiorstwa Geologicznego „POLGEOL” S.A. (certyfikat akredytacyjny nr AB 463) oraz Laboratorium Monitoringu Środowiska Instytutu Ochrony Środowiska w Warszawie – w zakresie oznaczeń B, Sr, Ba (certyfikat akredytacyjny nr AB 336). Oznaczenia zawartości trytu wykonane zostały w Instytucie Chemii i Techniki Jądrowej w Warszawie. Analizę statystyczną wyników badań wody opracowała mgr Monika Połujan wraz z autorami arkusza, a opracowanie komputerowe w systemie INTERGRAF wykonał mgr Rafał Janica.
I.1. CHARAKTERYSTYKA TERENU
Teren arkusza Boćki leży pomiędzy 230 00’ - 230 15’ długości geograficznej wschodniej oraz 52˚30` - 52˚40 szerokości geograficznej północnej i zajmuje powierzchnię 314,4 km2.
8 Obszar arkusza położony jest w obrębie województwa podlaskiego. Obejmuje częściowo tereny ośmiu gmin: Boćki, Bielsk Podlaski i Orla leżące w powiecie bielskim, Milejczyce, Dziadkowice, Siemiatycze i Stacja Nurzec – powiat siemiatycki oraz tereny gminy Kleszczele – powiat hajnowski. Podział administracyjny terenu w rejonie arkusza przedstawia ryc. 2.
OBJAŚNIENIA: gm. Bielsk Podlaski gm. Orla - granice arkusza gm. Boćki - siedziby gmin
- granice gmin BOĆKI N u rz Błoto ec Szyposzy - granice powiatów - główne rzeki i kanały L e śn a Nurzec - linie kolejowe - główne drogi
D z ia d e k gm. Kleszczele
gm. Dziadkowice MILEJCZYCE gm. Milejczyce gm. k zy Siemiatycze rc gm. Nurzec Nu Stacja 0 1 2 3 km
Ryc. 2. Podział administracyjny
Według podziału fizyczno - geograficznego Polski (20) obszar arkusza położony jest w granicach makroregionu Niziny Północnopodlaskiej (843.3), w obrębie dwóch mezoregionów: Równiny Bielskiej (843.37) w północnej części arkusza oraz w obrębie mezoregionu Wysoczyzny Drohickiej (843.38) – część środkowa i południowa. Równina Bielska to lekko falista równina morenowa zbudowana z glin zwałowych i utworów zastoiskowych. Wysoczyzna Drohicka jest regionem nieco wyżej wyniesionym, a wyniesienia związane z maksymalnym zasięgiem lodowca stadiału Warty przekraczają na terenie arkusza 180 m (pagórki żwirowe w rejonie Milejczyc).
9 Teren arkusza generalnie obniża się z południa w kierunku północno- zachodnim, ku dolinie rzeki Nurzec i rzeki Leśnej. Deniwelacja między najwyższym punktem na terenie arkusza, na wysoczyźnie (187,2 m n.p.m.) a najniższym w dolinie Nurca (136,2 m n.p.m.) wynosi 51,0 m. Powierzchnia terenu została ukształtowana głównie w okresie postoju i recesji zlodowacenia Warty. Rzeźba terenu jest urozmaicona. Od wsi Sasiny i Mołoczki w centrum arkusza, po Milejczyce na południu i m. Rogacze na południowym wschodzie rozciąga się wysoczyzna morenowa płaska. Największe wysokości osiąga w okolicy m. Nowosiłki, gdzie dochodzi do 187,2 m n.p.m. (najwyższy punkt na arkuszu), oraz w rejonie Milejczyc (183,3 m). W kierunku północnym rzędne wysoczyzny obniżają się do wysokości 160 - 175 m n.p.m. Pojedyncze wzgórza moren czołowych np. we wsi Mołoczki i Pokaniewo osiągają wysokość: 170 - 175 m n.p.m. Ich wysokości względne w stosunku do otaczających je podmokłości wynoszą zwykle 15 - 20 m. Powierzchnię wysoczyzny rozcinają doliny wód roztopowych uformowane również w okresie recesji zlodowacenia Warty. Są one wykorzystywane współcześnie przez doliny rzek: Nurzec, Nurczyk i Leśną. Szerokość dolin osiąga niekiedy kilka km. Dna dolin zajmują tarasy zalewowe i rozlewiska. Szczególnie szerokie rozlewisko i sieć licznych kanałów tworzy rz. Nurzec pomiędzy miejscowościami Szeszyły, Wólka Wygonowska, Śnieżki i Żuki, rzeka Nurczyk i Dziadek na północ od Sobiatyn oraz rzeka Leśna na zachód od m Boćki. Równinę torfową powstałą w dolinie Leśnej (która kontynuuje się na arkuszu Dziadkowice), oraz w dolinie Nurczyka i Nurca wypełniają torfy niskie o znacznej miąższości. Wysokości względne tarasów nadzalewowych nad dna dolin rzecznych wynoszą 5 - 8 m. Na terenie arkusza spotykane są niewielkie wydmy (Kol. Jakubowskie, Szeszyły) i zagłębienia bezodpływowe.
I.2. ZAGOSPODAROWANIE TERENU
Teren omawianego arkusza charakteryzuje się słabym zurbanizowaniem. Największe miejscowości, będące jednocześnie siedzibą władz gminnych to Boćki i Milejczyce. Większe wsie to Dydule, Dubno, Nurzec, Andryjanki, Mołoczki, Sasiny, Pokaniewo Rogacze i Milejczyce. Kompleksy leśne rozrzucone są na całym opisywanym terenie. Największe znajdują się na południe od miejscowości Boćki w widłach Nurca i Nurczyka oraz na wysoczyźnie, w rejonie Milejczyc. Genetycznie stanowią one całość z Puszczą Białowieską. (Zwarte kompleksy leśne w Obszarze Chronionego Krajobrazu otaczającym Białowieski Park Narodowy, znajdują się w odległości 4 – 6 km od wschodniej granicy arkusza.) Są to przeważnie bory mieszane z bogatym podszyciem i grądy (20, 39), obfitujące w grzyby
10 i jagody. Przeważają drzewostany z II klasy wiekowej (21 – 40 lat), głównie drzewa iglaste: sosna i modrzew, a wśród liściastych: brzoza, robinia akacjowa, olcha, dąb, jesion, klon i wiąz (39). Łączna powierzchnia lasów wynosi około 30 % powierzchni arkusza. Stosunkowo duży obszar zajmują podmokłości i tereny okresowo zalewane - około 10 % omawianej powierzchni. Na terenach tych znajdują się najczęściej łąki i pastwiska. Na południu arkusza w dolinie Nurczyka znajdują się stawy rybne. Wybrane elementy zagospodarowania powierzchni arkusza przedstawia ryc. 3.
Dydule OBJAŚNIENIA: BOĆKI Krasna Wieś - obszary zwartej N u rz Błoto zabudowy ec Szyposzy Dubno Dubno - nazwy miejscowości Nurzec Szeszyły - główne drogi L e śn a Nurzec Andryjanki - linie kolejowe - główne rzeki Mołoczki - drobne cieki i kanały Wygonowo Sasiny - jeziora i stawy
D z Sobiatyn ia d - tereny podmokłe e k
N u r - tereny zalesione c z y k Dasze
Pokaniewo MILEJCZYCE Mikulicze Rogacze 0 1 2 3 km
Ryc. 3. Wybrane elementy zagospodarowania przestrzennego
W użytkowaniu powierzchni terenu zdecydowanie przeważają użytki rolne. Rolnictwo prawie w całości związane jest z sektorem prywatnym. Przeważają rodzinne gospodarstwa małej i średniej wielkości. Istniejące do niedawna państwowe i spółdzielcze zakłady produkcji rolnej zostały zlikwidowane (np. w Dydulach i Wandalinie, Horowszczyźnie, Miedwieżykach). Uprawiane przez d. PGR– y i SKR – y ziemie leżą przeważnie odłogiem a opuszczone zabudowania popadają w ruinę. Uprawa ziemi lub hodowla na większą skalę spotykana jest sporadycznie (n.p. w Wandalinie, w zabudowaniach d. PGR dzierżawca prywatny hoduje owce). Gleby należą do słabych lub średnio urodzajnych. Gleby chronione (I – III klasy bonitacyjnej) występują głównie w gminie Boćki, w rejonie wsi Dasze, na niewielkich obszarach na północ od Milejczyc, w okolicach Pokaniewa oraz w dolinie Nurczyka i Dziadka (25).
11 Na terenie arkusza brak jest większych zakładów przemysłowych. W Milejczycach działa SKR i tartak. Po trzech latach przerwy wznowiono produkcję w gorzelni w Pokaniewie (tab. 4). We wsi Oleksze, na północnej granicy terenu jest rozlewnia wód (która w najbliższym czasie ma być zamknięta). Najbliższe większe zakłady produkcyjne zgrupowane poza północną granicą opisywanego terenu, na arkuszu Bielsk Podlaski. Przez teren arkusza nie przebiegają ważne szlaki komunikacyjne. Są to przeważnie drogi lokalne o niewielkim natężeniu ruchu. Większe znaczenie mają jedynie drogi asfaltowe, łączące siedziby gmin na linii: Dziadkowice – Boćki – Bielsk Podlaski (odcinek drogi krajowej nr 19 łączącej Lublin z Suwałkami) i Nurzec Stacja – Milejczyce - Kleszczele. Stan pozostałych dróg jest często niezadawalajacy. Dużo jest dróg nieutwardzonych i szutrowo – żwirowych. Na terenie arkusza znajdują się trzy stacje paliw (w Boćkach w budowie jest nowa stacja, przy drodze Boćki – Białystok). Linia kolejowa Białystok – Czeremcha, przecina północno – wschodni skraj arkusza (ryc. 2 i 3). Na opisywanym terenie nie ma stacji kolejowej. Tereny wiejskie są w dużej mierze zwodociągowane (lub zakładanie wodociągów jest aktualnie prowadzone), często z ujęć poza granicami arkusza. Stopień skanalizowania miejscowości w granicach arkusza jest niewielki. Kanalizacja istnieje głównie w siedzibach gmin. (Boćki są skanalizowane w 62 % a łączna długość sieci kanalizacyjnej wynosi 5,8 km - stan na lipiec 2003 r.) Odpady komunalne i bytowe deponowane są na gminnych składowiskach odpadów i wylewiskach w Boćkach i Milejczycach lub „na dziko”, niekiedy na terenach wyrobisk piasku i żwiru. W obrębie arkusza brak jest obszarów górniczych kopalin podstawowych. Na niewielką skalę, na potrzeby lokalne, eksploatowane są kopaliny pospolite: piaski, pospółki piaski ze żwirem i żwiry (m.: Oleksze, Sasiny, Pokaniewo, Dasze). Na południe od Milejczyc znajdują się udokumentowane złoża surowców ilastych, nadające się do produkcji kafli (produkcja zaniechana) a na południowy – wschód od Bociek (Dubno) i w rejonie m. Andryjanki złoża surowca ilastego do produkcji glinoporytu (obszar perspektywiczny o znaczeniu przemysłowym (25), wymagający dokumentacji). Brak jest terenów objętych ustawową ochroną prawną: parków narodowych i krajobrazowych, obszarów chronionego krajobrazu oraz rezerwatów (39). Ciekawostką i atrakcją przyrodniczą mogą być jednak liczne siedliska bociana wędrownego w miejscowości Andryjanki, a o ptasich upodobaniach regionu mówią prawdopodobnie nazwy miejscowości: Boćki i Wojtki (arkusz Dziadkowice). Wszystkie gminy w granicach arkusza wchodzą w skład tzw. „Zielonych Płuc Polski” (41), dlatego też w zagospodarowaniu rejonu zakłada się rozwój rolnictwa ekologicznego i agroturystyki.
12 Teren arkusza Boćki jest zróżnicowany pod względem etnicznym i religijnym. Mieszkają tu Polacy, Białorusini, Litwini i Ukraińcy, wyznania rzymsko i greko-katolickiego oraz osoby prawosławne. W wielu miejscowościach są świątynie prawosławne (n.p. wieś Sasiny) lub sąsiadują ze sobą kościoły obu wyznań (np. w Boćkach, kościół katolicki i cerkiew). O przemieszaniu kultur w opisywanym rejonie świadczą też zachowane zabytki i miejsca pamięci. W Milejczycach remontowana jest synagoga (ostatnio dom kultury), która będzie przekazana gminie żydowskiej.
I.3. WYKORZYSTANIE WÓD PODZIEMNYCH
Źródłem zaopatrzenia w wodę do celów pitnych, socjalno-bytowych i produkcyjnych (głównie w gospodarstwach rolnych) są na terenie arkusza Boćki wody podziemne. Istniejące na opisywanym terenie studnie umożliwiają pobór wody z utworów czwartorzędowych jak i trzeciorzędowych. W chwili obecnej wykorzystywane są głównie wody z utworów czwartorzędowych. Wody z utworów trzeciorzędowych wykorzystywane są w bardzo niewielkim zakresie, jedynie w m. Mołoczki (st. nr: 9 i 102 - okresowo, do nawodnień, niewielka produkcja). W większości przypadków studnie ujmujące wody piętra trzeciorzędowego nie zostały nigdy podłączone do eksploatacji (m. Sasiny) lub ich eksploatacji zaniechano ze względu na złą jakość wody. Największe czynne ujęcia wód podziemnych znajdują się w miejscowości Oleksze, w Boćkach oraz w Milejczycach. Zaopatrują one wodociągi grupowe. Wodę z własnych ujęć wykorzystuje także gorzelnia w Pokaniewie oraz dzierżawca prywatny w Wandalinie (d. PGR). Pozostałe studnie wiercone, zinwentaryzowane na terenie arkusza nie są używane. Część miejscowości zaopatrują w wodę wodociągi wiejskie z ujęć znajdujących się poza terenem arkusza. N.p. miejscowość Andryjanki, zaopatruje wodociąg z Dołubowa (arkusz Dziadkowice). Większość miejscowości w granicach arkusza jest zwodociągowana. Na części terenu ludność zaopatruje się w wodę z własnych ujęć, z płytkich studni kopanych, abisynek oraz studni wierconych, wykonywanych bez dokumentowania prowadzonych prac. Studnie takie napotkano m.in. w m. Andryjanki, Sasiny (wieś niezwodociągowana) i Rogacze. Są one podłączone jako główne (właściciele prywatni) lub awaryjne źródło zaopatrzenia w wodę (n.p. w szkole podstawowej - Andryjanki, leśniczówce - Rogacze), alternatywne dla wodociągu. Stan istniejących studni wierconych opisano w zestawieniach tabelarycznych (1a i A). Na ryc. 4, zestawiono wielkości rzeczywistych poborów (uzyskane od użytkowników ujęć) i aktualny stopień wykorzystania wód podziemnych w stosunku do zatwierdzonych zasobów ujęć. Dla ułatwienia identyfikacji w zestawieniu podano numery studni (wg numeracji
13 Centralnego Banku Danych Hydrogeologicznych oraz numeracji na mapie dokumentacyjnej). Zestawienie (ryc. 4) znajduje się w części „poufnej” objaśnień. Zestawienie pozwala zauważyć bardzo dużą dysproporcję między wielkością poboru a zatwierdzonymi zasobami ujęć wodociągowych. Pobór nie przekracza 15 % zatwierdzonych zasobów (2,4 % - 13,5 %). Wodociąg Oleksze zaopatruje w wodę łącznie 34 wsie (na arkuszu Boćki: m.in. Mołoczki, Bystre, Dubno, Nurzec, Szeszyły, Krasną Wieś, Pasiekę, Kolonię Boćki, Dziecinne, Wólkę Wygonowską). Tuż za północną granicą arkusza znajduje się druga studnia ujęcia, eksploatowana na potrzeby rozlewni wody (rozlewnia przewidziana do zamknięcia). Pobór jest zróżnicowany sezonowo (latem może dochodzić do: 600 - 700 m3/d, zimą jest to ok. 300 m3/d). Średnia dobowa, wyliczona przez ostatni rok pracy ujęcia ze wskazań wodomierzy (za okres VI 2002 - V 2003) wyniosła 378 m3/d. Rzeczywisty pobór wody na wodociągu Boćki to średnio: 230 - 300 m3/d, a w Milejczycach: 200 - 300 m3/d. W Wandalinie pobór waha się w granicach: 700 - 800 m3/rok, czyli średnio 2 - 2,5 m3/d (na potrzeby hodowli 30 owiec oraz produkcji roślinnej). Gorzelnia w Pokaniewie po wznowieniu produkcji pobiera 60 m3/d. Pozostałe ujęcia wody mają praktycznie znikomy pobór lub nie są wykorzystywane. Na terenie arkusza brak jest ujęć, które miałyby ustanowioną strefę ochrony pośredniej ujęcia wód podziemnych, zgodnie z zasadami określonymi w Ustawie z dnia 18 lipca 2001 r. „Prawo Wodne”.
II. KLIMAT, WODY POWIERZCHNIOWE
Według podziału klimatycznego Polski (37), teren arkusza Boćki leży na pograniczu regionów klimatycznych. Na północnym – wschodzie jest to region mazursko – białostocki, a środkową i południową część arkusza obejmuje swoim zasięgiem region mazowiecko – podlaski. Jest to strefa ścierania się wpływów klimatu morskiego i kontynentalnego. Nasłonecznienie jest tu mniejsze niż w innych rejonach kraju, charakterystyczny jest krótszy okres wegetacji oraz duża wilgotność powietrza Na lokalny klimat na wpływ także bliska obecność dużych kompleksów leśnych (Puszcza Białowieska na wschodzie). Średnie roczne sumy wskaźnika opadów są niższe od średniej rocznej w Polsce i znajdują się w przedziale 500 - 550 mm. Najintensywniejsze opady występują w okresie czerwiec – sierpień – z maksimum w sierpniu, najniższe w styczniu, lutym i marcu. W półroczu letnim spada 350 – 400 mm opadu a w zimowym poniżej 200 mm. Udział opadów stałych w ogólnej sumie opadów stanowi 17 – 18 % a pokrywa śnieżna zalega na tym terenie około 90 - 100 dni w ciągu roku (37).
14 Średnia roczna temperatura powietrza wynosi: 6,5 - 7oC i zmniejsza się ku północy. Średnia temperatura powietrza półrocza zimowego to - 0,5oC a półrocza letniego znajduje się w przedziale 14 – 14,5oC. Liczba dni ze średnią temperaturą dobową poniżej 0oC (czyli czas trwania termicznej zimy) wynosi średnio 90 – 100 dni. Okres wegetacyjny trwa nieco poniżej 200 dni. Średnia roczna suma parowania terenowego wynosi ok. 480 mm / rok (37). Charakterystyka wiatrów jest typowa dla Polski. Wiosną, latem i jesienią dominują wiatry zachodnie, północno - zachodnie i południowo - zachodnie, w okresie zimowym zwiększa się udział wiatrów ze wschodu. Opisywany rejon znajduje się w obrębie zlewiska Morza Bałtyckiego, w dorzeczu Wisły. Przez obszar arkusza Boćki przebiega niewyraźny dział wód powierzchniowych pomiędzy rzekami Narwią i Bugiem (trzeciego rzędu). Niewielka, północno - wschodnia część terenu leży w zlewni Narwi. Odwadniana jest przez płynącą na arkuszu Bielsk Podlaski rzekę Białą (uchodzący do Narwi dopływ Orlanki). Środkowa i południowa część arkusza odwadniana jest przez Nurzec (prawobrzeżny dopływ Bugu) i jego dopływy: Nurczyk, Dziadek i rzekę Leśną. Nurzec od miejscowości Kleszczele do Szeszył i m. Nurzec płynie szeroką, 5 km doliną, podobnie jak rzeka Leśna przy północno – zachodnim skraju arkusza (2 km). Taras zalewowy Nurca i rz. Leśnej jest uregulowany i gęsto zmeliorowany (37, 39). Na Nurcu od źródeł do m Boćki wykonano 99 stopni betonowych i 4 jazy. W wyniku przeprowadzonych prac, w przyujściowych partiach doliny Nurca i jego dopływów zwierciadła wody obniżyło się o 2,5 –3 m i na tych odcinkach nastąpiło głębokie wcięcie rzek w dna dolin (39). Na Nurczyku w rejonie Pokaniewa oraz na rzece Dziadek na południe od m. Bystre znajdują się stawy hodowlane. Rzędna zwierciadła wody w obrębie dolin rzecznych na terenie arkusza (odczytana z mapy topograficznej w skali 1: 25 000), waha się od 172, 0 m n.p.m. (rzeka Nurczyk, w rejonie m. Rogacze) i 150 m n.p.m. (rz. Nurzec), do ok. 137 m (w miejscu ujścia Nurczyka do Nurca oraz w dolinie rz. Leśnej na północy) i 136,0 m n.p.m. (Nurzec przy północnej granicy arkusza). Wielkości przepływów charakterystycznych rzeki Nurzec pochodzą z obserwacji prowadzonych na trenie arkusza, na wodowskazie Boćki (65,1km rzeki). Wodowskaz zamyka zlewnię o powierzchni 556 km2. W wieloleciu 1951 - 1970, średnie przepływy Nurca w Boćkach były rzędu: SWQ – 24,7 m3/s, SSQ – 2,24 m3/s i SNQ - 0,33 m3/s (37). Średni moduł odpływu całkowitego wynosił w tym punkcie 348 m3/24 h km2 a moduł odpływu całkowitego z średnich niskich miesięcznych z w/w wielolecia 51,3 m3/24 h km2 Najbliższy, kolejny wodowskaz na Nurcu, znajduje się w Brańsku. Stan czystości rzek, na dzień 31.12.2001 r przedstawia raport WIOŚ (39). Wg mapy jakości na terenie całego arkusza Nurzec i Nurczyk niosą wody III klasy czystości. 15 Rzeka Nurzec badana jest w ramach monitoringu regionalnego. Najbliższe punkty monitoringu znajdują się na 89,2 km (most Czeremcha - Kleszczele), w Boćkach (65,1 km), oraz powyżej Brańska (45,5 km). Według badań przeprowadzonych w 1999 roku rzeka na całym odcinku niosła wody III klasy czystości, o czym na terenie arkusza zadecydowały fosfor ogólny i miano coli (38, 39). Rzeka Biała na terenie arkusza Bielsk Podlaski niesie wody pozaklasowe (2001 r) a jej stan od 1998 r nie uległ zmianie (38, 39). Powyżej Bielska Podlaskiego (na 11 km biegu rzeki) o zaklasyfikowaniu wody decydowały wskaźniki bakteriologiczne (w miesiącu styczniu i lutym poza III klasę znacznie wykraczały wartości miana coli typu kałowego).
III. BUDOWA GEOLOGICZNA
Opisywany teren jest rozpoznany i opisany geologicznie w skali 1: 200 000 (30, 31). Dla potrzeb arkusza MGP Biała Podlaska, w w/w rejonie został w 1970 r. odwiercony i przebadany palinologicznie otwór badawczy Szeszyły (nr 2 – tab. 1d). Będące w trakcie realizacji opracowanie SMGP w skali 1 : 50 000 - arkusz Boćki (5), zakłada uszczegółowienie rozpoznania geologicznego, sprawdzenie częściowo odmiennych interpretacji stratygraficznych J. Nowak (31) i późniejszych prac regionalnych, a także rozpoznanie przebiegu i wieku przypuszczalnego lobu Nurca i Nurczyka oraz udokumentowanie osadów eemskich w rejonie Bociek i Pokaniewa. Szczegółowe udokumentowanie terenu arkusza ma być wykonane m.in. sondowaniami geofizycznymi (19 km), 3 otworami badawczymi sięgającymi stropu utworów podczwartorzędowych, sondami geoprobe w rejonie występowania kredy jeziornej, gytii i torfów (Boćki i Pokaniewo) oraz badaniami paleobotanicznymi, paleobatanicznymi i litologiczno – petrograficznymi (5). Wyprzedzające prace nad niniejszym opracowaniem pozwalają na wykorzystanie z w/w materiałów jedynie profili litologicznych 3 otworów badawczych, wykonanych w październiku 2003 r (otw. 1, 3, 4 – tab. 1d). Opis budowy geologicznej został ograniczony do elementów niezbędnych do realizacji tematu. Obszar arkusza Boćki leży w obrębie obniżenia podlaskiego wchodzącego w skład platformy wschodnioeuropejskiej (31). Obniżenie wypełnione jest osadami starszego paleozoiku, mezozoiku i trzeciorzędu. Na obszarze objętym arkuszem nie ma żadnego otworu badawczego, który przewiercałby osady trzeciorzędowe i starsze. Najstarszymi utworami nawierconymi na terenie arkusza są osady trzeciorzędowe – oligocenu środkowego. Na sąsiednich arkuszach podłoże osadów czwartorzędowych stanowią osady kredy górnej oraz trzeciorzędu. Na północy, na ark. Bielsk Podlaski bezpośrednio pod utworami czwartorzędowymi nawiercono osady kredy górnej, wykształcone w postaci kredy piszącej lub margli (na głębokości 199,9 m - otw. bad. Kozły oraz na głębokości 147,0 m - studnia nr 6 w Bielsku Podlaskim). Utwory kredy nawiercono również w otworach poszukiwawczo – 16 badawczych zlokalizowanych w północnej części arkusza (otw. nr 101-108) oraz w otworze kartograficznym Parcewo (otw. nr 5). Inne otwory dające informacje o osadach starszych to otwór kartograficzny w Stadnikach (gł. 1560,5 m zakończony w prekambrze) - arkusz Pobikry (456) oraz otwory (max gł. 1813,1 m – do proterozoiku) i wychodnie w Mielniku, w południowo – zachodnim skraju arkusza Stacja Nurzec. W Mielniku obserwowane są bardzo intensywne zaburzenia i rozcięcia stropu osadów kredy (in situ), których deniwelacje sięgają 150 m, a osady kredy i trzeciorzędu obserwowane są na powierzchni (14). Poza wschodnią granicą arkusza Boćki, osady kredy nawiercono w otworze wiertniczym w miejscowości Saki (na gł. 65 – 68 m p.p.t.), w postaci kry w utworach czwartorzędowych (5).
Trzeciorzęd
Utwory trzeciorzędowe zostały nawiercone we wszystkich otworach kartograficznych na obszarze arkusza. Istnieje jednak możliwość, że lokalnie mogły zostać wyerodowane jak to ma miejsce we wschodniej części arkusza Bielsk Podlaski. Reprezentowane są przez morskie osady oligocenu oraz osady słodkowodnych zbiorników śródlądowych miocenu. Głębokość występowania stropu powierzchni osadów trzeciorzędowych na terenie arkusza waha się od 63,8 m w Pasiece (otw nr 1), do 121 133,5 m (?) w Milejczycach (otw. 4 - badania w trakcie). Strop trzeciorzędu najniżej położony jest w rejonie Milejczyc na południu arkusza (na rzędnych 56 43,5 ? m n.p.m.) oraz w rejonie wsi Mołoczki (57,2 – 58,3 m n.p.m.). Powierzchnia stropowa osadów trzeciorzędowych może być miejscami zaburzona glacitektonicznie (tak jak w otworach w Mielniku i Radziwiłówce – ark Stacja Nurzec). Deniwelacje w granicach arkusza Boćki sięgają ok. 50 m – patrz ryc. 5. Paleogen (oligocen) Osady oligocenu na terenie arkusza Boćki przebadano paleontologicznie w otworze Szeszyły (otw. 2). Występujące od gł. 109,5 m (tj. rzędnej 33,5 m n.p.m.) morskie piaski kwarcowo – glaukonitowe, niekiedy z konkrecjami fosforytów, wkładkami mułków, ciemnoszarych iłów i żwirów oraz przeławiceniami węgli brunatnych zostały przez I. Grabowską uznane za osady oligocenu środkowego (31). Ich miąższość w otworze nr 2 sięga 20,5 m, a wg J. Nowak (31) miąższość osadów wynosi co najmniej 28,2 m. W Sasinach (studnie nr 10 i 103), utwory oligocenu występują na głębokościach poniżej 120 i 123 m (tj. na rzędnych: 39,3 i 35,9 m n.p.m.) i osiągają miąższość odpowiednio ponad 23 i 25 m. W rejonie Bielska Podlaskiego przewiercone osady oligoceńskie charakteryzują się miąższością od około 5 m do prawie 40 m. Neogen (miocen) Utwory miocenu reprezentowane są przez śródlądowe, bezwapniste, kwarcowe piaski drobne i pylaste, pyły piaszczyste oraz muły i iły z wkładkami węgla brunatnego i żwirów. Na podstawie badań w otw. 2 określane są jako górnomioceńskie z możliwością pliocenu (31). W otw. nr 2 występują na głębokości 67,6 - 109,5m (tj. od rzędnych 75,4 m n.p.m.), w studniach 17 w Mołoczkch (nr 9 i 102) nawiercono je na głębokości 98 - 142 i 97,5 - 144 m (od 57,8 i 57,7 m n.p.m.) a w Sasinach (studnie nr 10, 103) na 100 –123 m, i 95 – 120 m (od 58,9 i 60 m n.p.m.). Miąższość osadów mioceńskich na terenie arkusza waha się więc od 23 m do ponad 47,5 m. Położenie osadów górnomioceńskich bezpośrednio na środkowo lub górnooligoceńskich świadczy o luce sedymentacyjnej jaka miała miejsce w tym okresie (31). Na południu, w rejonie Werpola (poza granicami arkusza), nieprzewiercone osady miocenu środkowego osiągają ponad 25,7 m.
Czwartorzęd
Deniwelacje powierzchni podczwartorzędowej powodują, że miąższość utworów czwartorzędowych jest zróżnicowana. Jak wskazują dane z sąsiednich arkuszy, prawdopodobnie we wczesnym czwartorzędzie w rejonie Nurca i Nurczyka powstała sieć głęboko wciętych dolin lub rynien lodowcowych, których przebieg nie jest dokładnie rozpoznany. Średnia miąższość utworów czwartorzędowych na terenie arkusza wynosi ok. 100 m. Największa: 121 – 133,5 m (?), została stwierdzona na południu otworem badawczym w Milejczycach (otw. nr 4), najmniejsza: 63,8 – 69,8 m na północy, otworami w Pasiece (nr 1) i Szeszyłach (nr 2). plejstocen Najstarszymi osadami czwartorzędowymi, zachowanymi głównie w obniżeniach podłoża, są znane z otworów archiwalnych gliny zwałowe zlodowacenia podlaskiego (narwi). Zostały one nawiercone w Boćkach (st. nr 3) i Dydulach (st. nr 5) poniżej głębokości: 89,3 i 82,0 m (na rzędnych poniżej 53,7 i 76 m n.p.m.), gdzie nie zostały przewiercone oraz w Szeszyłach (na rzędnych 81,5 - 75,4 m n.p.m.), gdzie ich przewiercona miąższość osiąga ok. 5 m (31). W czasie interglacjału kromerskiego (31) (augustowskiego, podlaskiego) powierzchnia najstarszej gliny zwałowej została zniszczona, a powstałe obniżenia: w Boćkach (na rzędnych 66 – 53,7 m n.p.m. ) i Dydulach (na 86 - 76 m n.p.m.) i zostały wypełnione osadami rzecznymi. Akumulacja tych osadów odbywała się w kilku (prawdopodobnie trzech) cyklach sedymentacyjnych. Osady jednego cyklu sedymentacyjnego występującego w Dydulach mają miąższość 10 m. (31) Zlodowacenia południowopolskie (nidy i sanu) pozostawiły po sobie piaski bardzo drobnoziarniste i pylaste, przechodzące w mułki i iły warwowe, które miejscami są sprasowane i zaburzone. W Szeszyłach mają one miąższość 1,2 m. a w Boćkach 9 m. Na osadach zastoiskowych, bezpośrednio na sobie lub z rozdzielającą je wkładką utworów zastoiskowych (Szeszyły) spoczywają gliny zwałowe kolejnych zlodowaceń (nidy i sanu), osiągające miejscami znaczną miąższość. Rozdzielające gliny utwory zastoiskowe (piaski drobne, mułkowate i pylaste) świadczące o lokalnym przepływie osiągają w Szeszyłach 4,8 m (31). Seria piaszczystych 18 osadów rzecznych o większej miąższości, zalegających między osadami wodnolodowcowymi zlodowaceń nidy i sanu nawiercona została na arkuszu Dziadkowice i kontynuuje się na zachodzie arkusza Boćki. Piaski drobnoziarniste interglacjału małopolskiego rozpoznane w otworze badawczym w Wojtkach (ark. Dziadkowice otw. 1), nawiercono na rzędnych: 102 – 74 m n.p.m. Glina zwałowa (zlodowacenia nidy) występująca powszechnie na opisywanym terenie, jedynie lokalnie została wyerodowana (Milejczyce). Jej miąższość może wahać się od 5,3 m. w Szeszyłach do np. 18 m w Boćkach (31). Na młodszej glinie zwałowej występują kolejne osady zastoiskowe (mułki z wkładkami iłów i piasków pylastych) o miąższości do kilkunastu m. Prawdopodobnie tego wieku (zl. sanu) są nieprzewiercone gliny w otworach w Milejczycach (st. nr 12 i 14). Piaski zlodowacenia sanu razem z piaskami wodnolodowcowymi górnego stadiału zlodowacenia nidy i piaskami rzecznymi interglacjału małopolskiego tworzą na zachodzie, w granicach arkusza Dziadkowice miąższą i szeroko rozprzestrzenioną serię osadów (2). Seria piaszczysto - żwirowa kontynuuje się na arkuszu Boćki do studni nr 2 (na rzędnych: 118 – 83 m n.p.m.) osiągając miąższość ponad 35 m. Dalej ku zachodowi gwałtownie wyklinowuje się (Boćki - studnia nr 3) – przekrój I. Interglacjał mazowiecki (wielki) to czas erozji udokumentowany powstaniem dolin interglacjalnych np. w rejonie Wólki Wygonowskiej, oraz w północno – wschodniej części arkusza w m. Dydule i Oleksze. U schyłku interglacjału doliny zostały wypełnione osadami piaszczysto – żwirowymi jednego lub dwu cykli sedymentacyjnych (31). Miąższość osadów piaszczystych tego okresu w m. Oleksze, w otworze tuż poza granicami arkusza wynosi ponad 25 m (poniżej 124 m n.p.m.) a wg interpretacji na przekrojach (28) przekracza 40 m. W granicach arkusza Boćki gliny zlodowacenia południowopolskiego nie zostały wyerodowane (st. nr 4) a warstwa piaszczysta ma ok. 5 m. W centralnej części arkusza, w Szeszyłach, w dolnej części osadów rzecznych występują osady wód spokojnie płynących i starorzeczy (ponad 4 m piasków drobnych z materiałem organicznym, na rzędnych: 99 –104,4 m n.p.m.). Zlodowacenia Środkowopolskie Osady stadiału maksymalnego (odry), reprezentowane są przez piaski, mułki i iły zastoiskowe, piaski ze żwirami, żwiry wodnolodowcowe oraz poziom glin zwałowych. W Boćkach (st. nr 3), utwory piaszczysto – pylaste z tego okresu osiągają 10 m. (123 – 113 m n.p.m.) Glina zwałowa tego zlodowacenia występuje powszechnie. Miąższość gliny tego stadiału wynosi od kilku do kilkudziesięciu m. W glinie powszechne są przeławicenia iłów oraz porwaki utworów miocenu przebadane w otworze Szeszyły (iły czekoladowe i czarne z domieszką żwiru) Na powierzchni gliny zwałowej podczas zaniku lądolodu wody osadziły miejscami zaglinione żwiry z piaskami (o miąższości ok. 5 m) znane z Milejczyc. (31).
19 Na północ od arkusza Boćki (ark. Bielsk Podlaski), piaski i żwiry wodnolodowcowe zlodowacenia odry tworzą rozległy poziom o bardzo dużej miąższości. W otworze Parcewo udokumentowano je na głębokości 27,8 m (otwór nr 5) gdzie osiągają miąższość 32 m a w otworze Kozły (otwór nr 6) zalegają na piaskach interglacjału mazowieckiego tworząc, stwierdzoną na głębokości 17,3 m, warstwę o miąższości przekraczającej 50 m. (13). Kontynuacją prawdopodobnie tej warstwy są piaski różnoziarniste z pojedynczym żwirem (na rzędnych 124,6 – 105 m n.p.m.) o miąższości 19,6 m nawiercone w Pasiece (otw nr 1), w północnej części arkusza Boćki, które w Szeszyłach (otw. nr 2) nie zostały stwierdzone. Osady kolejnego stadiału: mazowiecko – podlaskiego (zlodowacenia warty), to podobna sekwencja: piasków, mułków i iłów zastoiskowych, piasków, piasków ze żwirem , żwirów wodnolodowcowych i glin zwałowych (5). Rozpoczynające profil iły i mułki zastoiskowe występują m.in. w dolinie Nurca i Nurczyka (31), w otworach w Szeszyłach i Dydulach (miąższość ok. 10 m), Pasiece (12,8 m) i w Pokaniewie (19 m.). W profilu w Szeszyłach widoczne są w nich zaburzenia typu spływowego. Do osadów tego stadiału zaliczono także piaski, żwiry i głazy lodowcowe i moren czołowych, oraz piaski, piaski ze żwirami kemów i ozów występujące na powierzchni omawianego terenu. Piaski ze żwirami i głazami tworzące ciągi moren mogą mieć zróżnicowaną miąższość od 8 m. (Wólka Wygonowska) do ponad 40 m (Milejczyce). Są one lokalnie zaburzone. Glina zwałowa tego zlodowacenia odsłania się na powierzchni. Jej miąższość może dochodzić do ok. 20 m. (np. 22,0 m. w Wólce Wygonowskiej). Lokalnie np. w dolinach Nurca i Nurczyka jest wyerodowana (31). Z recesji lądolodu głównego nasunięcia stadiału mazowiecko – podlaskiego pozostały iły, mułki i piaski pylaste zastoisk o miąższości od kilku do kilkunastu m. znane m.in. z Boćków. Na rejonie Milejczyc i w Nurca występuje niewielkiej miąższości (do 4 m.) brązowa glina ilasta, która ze względu na swoje właściwości była używana do wyrobu kafli. Interglacjał eemski rozpoczął procesy wietrzenia i denudacji trwające do dnia dzisiejszego, np. eluwia. W obniżeniach na wysoczyźnie i w starorzeczach tworzyły się torfy, znane np. z wiercenia w Boćkach (st. nr 3), gdzie występują na głębokości 6 – 8 m. Są one przykryte piaskami pylastymi i mułkami. Jest bardzo prawdopodobne, że wiele zagłębień na wysoczyźnie morenowej w swoich spągowych częściach zawiera osady eemskie (np. torfy występujące w rejonie Pokaniewa, na głębokości 3,7 – 4,1 m.). Osady te są w trakcie badań (5). Podczas zlodowaceń północnopolskich (wisły) obszar arkusza nie był objęty zasięgiem lądolodu. W strefie peryglacjalnej tworzyły się wyższe tarasy Nurca i rzeki Leśnej. Na wysoczyźnie, na glinach zwałowych, powstawały eluwia i deluwia piaszczysto pyłowe. Piaski eoliczne i wydmy powstające na wysoczyźnie jak i w dolinach rzecznych tworzyły się od schyłku ostatniego zlodowacenia do holocenu. W holocenie akumulowane 20 były także piaski i żwiry rzeczne tarasów zalewowych, tworzyły się namuły i torfy, lokalnie mułki i rudy darniowe. Ruda darniowa opisana jest w dolinie Nurca w rejonie Boćków (31) a torfy powstają współcześnie w dolinie Nurca i Nurczyka.
IV. WODY PODZIEMNE
Według podziału hydrogeologicznego Polski (32), teren objęty granicami arkusza, leży w obrębie makroregionu centralnego, regionu lubelsko - podlaskiego (IX), subregionu podlaskiego (IX1) a w nim, w rejonie bialskim (IX1A). Mapa hydrogeologiczna Polski w skali 1: 200 000 (16), klasyfikuje opisywany teren do podregionu północnopodlaskiego (VIII1), należącego do regionu podlaskiego (VIII). Regionalne rozpoznanie hydrogeologiczne, wyróżnia na opisywanym terenie piętra wodonośne w utworach: czwartorzędowych i trzeciorzędowych (16, 32) oraz mezozoicznych - jurajskich (32). Poziom wodonośny w utworach czwartorzędowych (wg 32) występuje na całym omawianym arkuszu, przeważnie na głębokości 15 – 50 m oraz na 50-150 m w części północno – wschodniej. Na większości terenu charakteryzuje się przewodnością: 100 - 500 m2/24h, w północnej i środkowej części oraz w dolinie Leśnej do 100 m2/24h, a na południowo – zachodnim skraju arkusza 500 – 1000 m2/24h. Wydajność potencjalna studni prawie na całym omawianym obszarze mieści się w przedziale 30 - 120 m3/h (< 30 tylko na południowo – wschodnim skraju arkusza). Jakość wody jest wysoka i średnia (woda wymaga prostego uzdatniania). Zasoby odnawialne mieszczą się w przedziale: 50 – 100 m3/24h/km2. Interpretacja warunków hydrogeologicznych w innych pracach przeglądowych (8, 9, 16) sugeruje lokalnie płytsze występowanie czwartorzędowego poziomu użytkowego, jego większe zróżnicowanie oraz większe zasoby odnawialne: > 200 m3/24h km2(9). W archiwalnych opracowaniach regionalnych (8, 16, 32) przyjmuje się, że warstwy wodonośne w utworach trzeciorzędowych występują na terenie całego arkusza Boćki. Hydrogeologiczną charakterystykę piętra trzeciorzędowego w rejonie arkusza, według Atlasu hydrogeologicznego Polski w skali 1 : 500 000 (32) przedstawia rycina 5.
21 Pasieka OBJAŚNIENIA: 1 63,8/99,2 BOĆKI - granice arkusza N ur Błoto ze c Szyposzy Sasiny - nazwy miejscowości 140 Szeszyły 2 - główne rzeki i kanały L e 69,8/73,2 śn a Nurzec Otwory nawiercające stropową Mołoczki część utworów trzeciorzędowych 9 98,0/57,2 102 97,5/58,3 - studnie wiercone Sasiny (tabela 1 a i A) 103 95/64,3 10 - otwory badawcze 95/63,9 (tabela 1d) 160 102 - numer otworu (wg mapy dokumentacyjnej) 97,5/58,3 - głębokość stropu (m) N Sobiatyn u r / rzędna (m n.p.m.) c 98-99,4 ? z y 3 k 77,7-76,1
MILEJCZYCE
4 121-133,5 ? 56-43,5
k zy rc Nu 0 1 2 3 km
Charakterystyka poziomu trzeciorzędowego za B. Paczyńskim* Zasięg występowania: Hydroizohipsy na całym arkuszu i terenach przyległych objętych ryc. rzędna zwierciadła wody[m n.p.m] 0 Głębokość występowania [m]: 16 50 - 150 Jakość wody:
2 Wodoprzewodność [m /24 h]: średnia - wymaga prostego uzdatniania; do 100 100 - 500 niska - wymaga kosztownego uzdatniania
3 Wydajność potencjalna typowej studni wierconej [m /h]: do 30 30 -120 * - Atlas hydrogeologiczny Polski 1995 r.
Ryc. 5. Stan rozpoznania i charakterystyka hydrogeologiczna utworów trzeciorzędowych (wg 32)
Odnawialność wód podziemnych poziomu trzeciorzędowego na opisywanym terenie mieści się w przedziale: 5 – 20 m3/24h km2 (32). Wg MhP w skali 1: 200 000 (16), trzeciorzędowy poziom użytkowy traktowany jest jako podrzędny. Tworzą go piaski drobnoziarniste występujące na głębokości 110 – 130. Ich miąższość wynosi 20 – 30 m, a wydajność typowego otworu studziennego 50 – 70 m3/h.
22 Na terenie arkusza brak jest otworów mogących skorygować informacje nt. zasięgu i wodonośności utworów starszych od trzeciorzędowych. Występujące w podłożu utwory kredy górnej – bardzo słabo rozpoznane margle są w granicach arkusza prawdopodobnie niewodonośne (16). Wg rozpoznania regionalnego (32), na opisywanym terenie wyróżniono poziom wodonośny występujący w utworach jurajskich. Głębokość występowania tego poziomu oceniono na ponad 150 m, wodoprzewodność do 100 m2/24h, a wydajność potencjalną studni poniżej 30 m3/h. Jakość wody została uznana za średnią. Wapienie jurajskie, występujące w strefie głębokości 427,0-575,0 m p.p.t. przewiercono najbliżej w otworze badawczym na arkuszu Brańsk. Brak jest danych o ich wodonośności.
IV.1. UŻYTKOWE PIĘTRA WODONOŚNE
Schemat warunków hydrogeologicznych piętra czwartorzędowego i trzeciorzędowego pokazany na mapach przeglądowych w ogólnych zarysach, został potwierdzony interpretacją warunków hydrogeologicznych przeprowadzoną na opisywanym arkuszu. Na terenie arkusza rozpoznano i udokumentowano cztery poziomy wodonośne w utworach czwartorzędowych (przypowierzchniowy i trzy związane z nakładającymi się utworami piaszczystymi okresów interglacjalnych, izolowane od powierzchni pakietem glin różnych zlodowaceń,) oraz nierozdzielony poziom trzeciorzędowy (oligoceńsko – mioceński).
Czwartorzędowe piętro wodonośne: Poziom wodonośny przypowierzchniowy występuje lokalnie. Jest związany z osadami aluwialnymi zdeponowanymi w dolinach rzek w okresie zlodowacenia warty lub osadami piaszczysto – żwirowymi zlodowacenia odry. Pokrywy piaszczyste lub soczewy występujące w stropowej części glin zwałowych mają bardzo zmienne rozprzestrzenienie i miąższość. Badania poszukiwawcze złóż surowców naturalnych i lokalne szczegółowe rozpoznanie terenu (23, 24) pozwalają stwierdzić, że serie piaszczysto – żwirowe (n.p. kemów związanych bezpośrednio ze strefą moren czołowych w rejonie Pokaniewa) mają charakter gniazd i wyklinowują się we wszystkich kierunkach. Otwory wykonane w odległości kilku metrów od siebie mają odmienne profile litologiczne. Miąższość niezawodnionych, przypowierzchniowych utworów piaszczysto - żwirowych dochodzi miejscami do ok. 30 m. W dolinie rzeki Nurczyk, na rzędnych 152,5 – 163,0 m n.p.m. lokalnie występuje nieizolowany poziom piaszczysty o miąższości od kilku do kilkunastu m (studnie nr: 11, 12, 13, 14, 15, 105, 106). Ze względu na zróżnicowana morfologię, przy wahaniach zwierciadła wody rzędu: 2 – 3 m w dolinach rzecznych, mozaikowość występowania, brak wystarczającej
23 rozciągłości i możliwości utworzenia depresji w studniach wierconych przypowierzchniowa warstwa piaszczysta nie wszędzie może być uznana za poziom użytkowy (wg przyjętych kryteriów MhP). Poziom przypowierzchniowy ma znaczenie użytkowe lokalnie n.p. w dolinie Nurca i Nurczyka, we wsi Sasiny. Do tego poziomu zaliczyć należy utwory piaszczysto pylaste o miąższości 10 m, nawiercone w Boćkach (st. nr 3), uznane za osady zlodowacenia Odry. W jednostce nr 2 pełnią one rolę poziomu podrzędnego. Na południu arkusza w rejonie Milejczyc i wsi Rogacze, przy dużej miąższości i braku głębszego rozpoznania został uznany za poziom główny. Warstwa zawodniona ma na ogół 10 - 20 m, lokalnie więcej n.p. w Rogaczach 24,7 m (st. nr 15). W przypadku kontaktu warstwy przypowierzchniowej z osadami piaszczystymi warstw głębszych (otw. badawczy nr 4), łączna miąższość utworów zawodnionych może sięgać ponad 40 m. Zwierciadło wody poziomu przypowierzchniowego jest swobodne lub lekko napięte. Stabilizuje się na różnych głębokościach najczęściej na < 5 m p.p.t., i 5 - 15 m. Na części powierzchni arkusza poziom przypowierzchniowy nie ma łączności hydraulicznej z poziomami głębszymi. W rejonie Milejczyc zwierciadło poziomu przypowierzchniowego stabilizuje się ok. 4,5 – 7,0 m powyżej zwierciadła poziomu podglinowego. Poziom ten zasilany jest bezpośrednio opadami atmosferycznymi lub przez przesiąkanie przez niewielkiej miąższości utwory słaboprzepuszczalne. Drenowany jest przez rzeki Nurzec i Nurczyk. Eksploatowany jest głównie studniami kopanymi i abisynkami w gospodarstwach indywidualnych, oraz studniami wierconymi do gł. 30 m. I poziom podglinowy tworzą głównie osady piaszczysto – żwirowe interglacjału mazowieckiego. W północnej części arkusza Boćki, na osady tego okresu nakładają się osady fluwioglacjalne zlodowaceń środkowopolskich (gł. odry), i dużej miąższości warstwa kontynuuje się na arkuszu Bielsk Podlaski, gdzie piaski i żwiry wodnolodowcowe tworzą rozległy poziom o bardzo dużej miąższości przekraczającej 50 m. (13). Na arkuszu Boćki, w Pasiece (otw nr 1) warstwa osiąga 19,6 m, a w studniach we wsi Oleksze jej miąższość zmniejsza się od ponad 40 m tuż za granicą arkusza do 24,5 (studnia nr 4). We wschodniej i centralnej części arkusza utwory piaszczyste interglacjału mazowieckiego osadzały się w kilku cyklach sedymentacyjnych. Miąższość pozostawionych osadów na wschodzie oscyluje w granicach 10 – 20 m a w centrum arkusza (jednostka nr 9) miąższość warstw maleje do kilku m. Osady poszczególnych cykli zawierają więcej materiału zastoiskowego (Szeszyły otw. nr 2) i nie tworzą ciągłej warstwy wodonośnej (przekrój I i III). W całym rejonie występowania warstwa spełnia kryteria poziomu użytkowego, jednak nie wszędzie może być uznana za główny poziom użytkowy. Rolę GPU pełni na północy i wschodzie arkusza, gdzie rolę poziomu użytkowego mogą pełnić różne warstwy wykształcone w czasie kolejnych cykli interstadiału mazowieckiego (jednostki nr 5 i 10).
24 II poziom podglinowy jest związany utworami zlodowaceń południowopolskich (piaszczysto – żwirowymi osadami interstadiału małopolskiego, na które na terenie arkusza nakładają się piaszczyste osady zlodowacenia sanu). Utwory wykształcone w tym czasie tworzą rozległą warstwę wodonośną (na rzędnych poniżej 118 m n.p.m.), ujmowaną studniami wierconymi na przeważającej części opisywanego arkusza. W północno – zachodniej, zachodniej i środkowej części, warstwa wodonośna została uznana za główny użytkowy poziom wodonośny (w jednostkach nr 1, 6, 11). Warstwa kontynuuje się powszechnie poza zachodnią, północną i południową granicą. Poza wschodnią granicą arkusza, głębsza warstwa wodonośna opisywana jest jako piaski najmłodszego spośród zlodowaceń południowopolskich (wilgi) (40). Przy braku rozpoznania otworowego na terenie arkusza, w jednostce nr 10 uznana została za podrzędny poziom użytkowy. W rejonie występowania, poziom izolowany jest od powierzchni pokrywą glin zwałowych, której miąższość najczęściej mieści się w przedziale 15 – 50 m. Lokalnie, przy zachodniej granicy arkusza, pakiet izolujących glin zwałowych przekracza 50 m (jednostka 11), a opisywana warstwa wodonośna może być spodziewana poniżej rzędnej 90 – 115 m n.p.m. W dolinie rzeki Nurczyk, nadkład utworów izolujących został miejscami wyerodowany (w jednostce nr 7 występuje izolacja typu ab), a wyżej leżące utwory piaszczyste tworzą warstwę użytkową o znaczeniu podrzędnym. W dolinach rzecznych ma miejsce kontakt hydrauliczny z zawodnionymi warstwami nadległymi i wody drenowane są przez przepływające cieki powierzchniowe. III poziom podglinowy tworzą wodonośne osady interglacjału augustowskiego (podlaskiego, kromerskiego). Stwierdzone zostały w północno – zachodniej części arkusza oraz na północy. Warstwę tą nawierca i ujmuje studnia nr 3 w Boćkach (na rzędnych 66 – 53,7 m n.p.m.), oraz studnie w Dydulach (na 86 - 76 m n.p.m.). Piaski tego wieku kontynuują się na zachodzie, na arkuszu Dziadkowice (otwór badawczy w m. Wojtki) oraz na północy, gdzie o ich występowaniu świadczą wyniki badań geofizycznych na arkuszu Bielsk Podlaski (36). Lokalnie warstwa łączy się z piaskami I warstwy podglinowej n.p. w rejonie Oleksze (st. nr 4) - Dydule (st. nr 101). W jednostce nr 1 warstwa została uznana za podrzędny, a w jednostkach nr 2 i 4 za główny poziom użytkowy.
Trzeciorzędowe piętro wodonośne Na opisywanym terenie utwory trzeciorzędowe są rozpoznane hydrogeologicznie w skali regionalnej. W skali szczegółowej, na terenie arkusza Boćki, zostały rozpoznane i przebadane czterema otworami studziennymi w centralnej części arkusza. W m. Sasiny studnie (nr 10 i 103) na głębokości poniżej 130 m ujmują utwory oligocenu (poniżej rzędnej 29,3 m n.p.m.), a studnie w Mołoczkch (nr 9 i 102) poniżej 106 m p.p.t., utwory uznane za 25 mioceńskie (poniżej rzędnej 99,8 m n.p.m.). Piaszczyste utwory trzeciorzędowe (głównie piaski drobnoziarniste i pylaste, w Szeszyłach na północy, tworzą wspólny kompleks mioceńsko – oligoceński, od głębokości poniżej 91,8m (t.j. rzędnej 51,2 m n.p.m.). Miąższość przewierconych wodonośnych osadów trzeciorzędowych na terenie arkusza waha się więc od 23 m do 35 m. Trzeciorzędowe utwory piaszczyste oligocenu i miocenu na większości opisywanego terenu kontaktują się ze sobą, a zwierciadła wód obu poziomów pozostają w więzi hydraulicznej. W Sasinach (st. nr 10), gdzie piaszczyste warstwy mioceńskie są izolowane od warstw oligoceńskich, zwierciadło poziomu oligoceńskiego stabilizuje się o 6,3 m wyżej, od zwierciadła mioceńskiego (przekrój III). Zgodnie z zasadami opracowania MHP, w wyróżnionych jednostkach hydrogeologicznych poziom trzeciorzędowy został uznany za poziom użytkowy jedynie tam, gdzie istnieje jego rozpoznanie otworami studziennymi. Z uwagi na to, że w centralnej części arkusza utwory czwartorzędowe zostały wykształcone głównie w postaci glin, iłów i mułków, w jednostce nr 9 połączone warstwy wodonośne w utworach trzeciorzędowych uznano za główny poziom użytkowy. W chwili obecnej wody poziomu trzeciorzędowego nie są wykorzystywane na większą skalę. Studnie w Sasinach nie zostały włączone do eksploatacji, a w Mołoczkach jedna ze studni jest używana okazjonalnie.
IV.2. REGIONALIZACJA HYDROGEOLOGICZNA
Podstawowymi kryteriami podziału głównego poziomu użytkowego na jednostki hydrogeologiczne są: zasięg występowania poziomów wodonośnych w utworach czwarto i trzeciorzędowych, stopień izolacji poziomu wodonośnego, zasobność oraz liczba użytkowych poziomów wodonośnych. Jednostki te zostały wydzielone na podstawie rozpoznania hydrogeologicznego, geologicznego i geofizycznego z uwzględnieniem danych z opracowań regionalnych. Granice jednostek i zasoby podawane w materiałach archiwalnych zostały zweryfikowane i niekiedy zmienione ze względu na kryteria stosowane przy wykonywaniu MhP (12). Niepełne rozpoznanie parametrów filtracji uniemożliwia dokładne ustalenie wydajności potencjalnych maksymalnie zafiltrowanych studni. Wydajność potencjalna typowej studni została oszacowana w oparciu o wyniki obliczeń wykonanych z wykorzystaniem nomogramów opracowanych dla potrzeb MhP a przestrzenna interpretacja tego parametru polegała na interpolacji obliczonych wartości. Parametry hydrogeologiczne warstwy trzeciorzędowej podane są na podstawie odwierconych na arkuszu studni oraz literatury (32). Moduły zasobów odnawialnych i dyspozycyjnych przyjęte zostały w nawiązaniu do wartości przedstawionych w opracowaniach regionalnych (8, 28). Zasoby odnawialne
26 i dyspozycyjne w w/w dokumentacjach zostały ustalone na podstawie kartowania i wykonanych modeli matematycznych. Biorąc za podstawę moduły zasobowe w poszczególnych rejonach obliczeniowych wyznaczonych w dokumentacjach dostosowano je do wyznaczonych jednostek w granicach mapy. Zasięg wydzielonych jednostek przedstawiono na mapie głównej i zał. 5, a ich parametry na mapach tematycznych, przekrojach i w tabeli 2. Na arkuszu Boćki wydzielono następujące jednostki hydrogeologiczne: b Q I Q b Q I Q Q 1 , 2 cQI, 3 bc Q I, 4 , 5 , 6 b Q I, 7 ab Q I, 8 , 9 , Q cb Q I Q baQI c Tr I b Q I 10 , 11 c Q I, 12 a Q I. Q b Q I Jednostka 1 , Q Położona jest w północno – zachodnim narożniku arkusza i zajmuje powierzchnię 2 b Q I 19 km . Kontynuuje się na arkuszach sąsiednich: Dziadkowice (jako jednostka nr 2 ), Q b Q I b Q I Brańsk (nr 7 ) oraz na arkuszu Bielsk Podlaski (nr 7 ). Q Q Jednostka charakteryzuje się występowaniem dwóch użytkowych poziomów wodonośnych w utworach czwartorzędowych. Główny użytkowy poziom wodonośny jest kontynuacją występującego powszechnie na terenie arkusza poziomu głównego utworzonego w piaszczystych osadach powstałych w czasie interglacjału małopolskiego i zlodowacenia Sanu (kontynuującego się w jednostkach nr 6, 8, 11). Jednostka wyróżniona została ze względu na występowanie podrzędnego poziomu wodonośnego leżącego poniżej poziomu głównego, związanego z piaskami rzecznymi interglacjału augustowskiego. Główny poziom użytkowy na terenie jednostki jest rozpoznany otworami w Boćkach (st. nr 1 i 2), na arkuszu Dziadkowice otw. nr 1 (Tab. 1d), a w północnym skraju arkusza i arkuszu Bielsk Podlaski badaniami geofizycznymi (36). GPU występuje na głębokości ok. 20 – 30 m p.p.t. Miąższość utworów wodonośnych w granicach jednostki mieści się w przedziale 20 - 40 m (średnio 38 m). Przewodność warstwy wodonośnej w części północnej wynosi 500 - 1000 m2/24h, a w niewielkiej części na południu 200-500 m2/24h. Średnio dla jednostki przyjęto 950 m2/24h. Wydajność potencjalną studni wierconej, z uwagi na dużą miąższość warstwy wodonośnej w części północnej oszacowano na 70 - 120 m3/h, a w Boćkach i na zachodzie jednostki na > 120 m3/h (podana w karcie teoretyczna wydajność studni nr 2 wynosi 186 m3/h). W granicach jednostki główny poziom jest eksploatowany na ujęciu w Boćkach. Poziom jest izolowany od powierzchni warstwą glin o miąższości 15 - 35 m (izolacja typu b). Stopień zagrożenia w jednostce oceniono generalnie jako niski, a w rejonie Boćków z uwagi na obecność potencjalnych ognisk zanieczyszczeń jako średni.
27 Jakość wód w całej jednostce jest średnia (klasa II b). Wody powszechnie zawierają podwyższone ilości żelaza i manganu. W analizach archiwalnych, w studniach w Boćkach obserwuje się ponadto podwyższoną mętność, barwę i lokalnie utlenialność (5,0 mg/dm3 w studni nr 2 - tabela C1) a w analizach wykonanych dla mapy w 2003 r. wymagania dla wód 3 pitnych przekracza mętność (4 mg SiO2/dm - tabela 3a). Zwierciadło wody jest napięte (o napięciu około 25 - 30 m) i stabilizuje na rzędnych: 138 - 142 m n.p.m. Odpływ wód podziemnych odbywa się na północny – zachód, w kierunku doliny Nurca. Moduł zasobów odnawialnych głównego poziomu użytkowego oszacowano na 95 m3/24h km2 a dyspozycyjnych na 65 m3/24h km2(tab. 2). Poziom podrzędny, na północy jednostki został rozpoznany badaniami geofizycznymi, na zachodzie otworem badawczym (Wojtki), a na terenie arkusza został ujęty w jednostce nr 2, w Boćkach (st. nr 3). Jego strop znajduje się na rzędnych 60 – 65 m n.p.m., a miąższość waha się w granicach 20 – 30 m (maleje w kierunku wschodnim). Wyniki badań wieku wód pobranych ze studni nr 2, datowane metodą trytową na dużo powyżej 100 lat (rozdział VI) mogą świadczyć o bardzo dobrej izolacji GPU od powierzchni, dopływie wód głębokiego krążenia z warstwy podrzędnej i powolnej wymianie wód.
Jednostka 2 cQI Jest jedną z mniejszych jednostek na terenie arkusza i zajmuje powierzchnię 7 km2. Pierwsza od powierzchni warstwa piaszczysta (uznana za utwory zlodowacenia Odry), występująca na głębokości 20 – 30 m p.p.t. jest mocno zapylona i nie jest ujmowana studniami wierconymi. Mimo miąższości 5 – 10 m, z powodu dużego zapylenia i braku rozpoznania hydrogeologicznego nie została uznana za poziom użytkowy. Główny użytkowy poziom wodonośny jest kontynuacją podrzędnej warstwy wodonośnej z jednostki 1 (przekrój I). Są to piaski rzeczne interglacjału augustowskiego (drobne i średnie, lokalnie, głównie na zachodzie z domieszką żwiru), których strop znajduje się na głębokości ok. 77 m (na rzędnych 60 – 65 m n.p.m.) Warstwa o miąższości 10 – 20 m, wyklinowuje się w kierunku wschodnim. (W studni nr 3 w Boćkach osiągają miąższość 12,3 m.) Nadkład izolujący to pakiet glin zwałowych, których miąższość w studni nr 3 osiąga 46 m, a na pozostałym terenie przekracza 50 m. Przewodność warstwy wodonośnej na terenie całej jednostki mieści się w przedziale: 100 - 200 m2/24h a wydajność potencjalna typowej studni wierconej: 50 - 70 m3/h. Zwierciadło wody jest napięte i w Boćkach stabilizuje na rzędnej 140,6 m n.p.m. Moduł zasobów odnawialnych GPU w jednostce oszacowano na 70 m3/24h km2 a dyspozycyjnych na 50 m3/24h km2. Jakość wody jest średnia (klasa II b), przy czym w analizach archiwalnych w studni nr 3 obserwuje się podwyższoną barwę i mętność, przekraczającą wartość dopuszczalną dla wód pitnych (tabela C1). W roku 2003 studnia nie była podłączona do wodociągu.
28 Stopień zagrożenia jakości wód podziemnych czynnikami antropogenicznymi, ze względu na izolację i lokalnie ograniczoną dostępność uznano za niski i bardzo niski.
Jednostka 3 bc Q I, Na arkuszu Boćki występuje jako południowy skraj dużej jednostki kontynuującej się głownie na arkuszach północnych: Bielsk Podlaski (jednostka nr 2 bQI) i dalej arkusz Orla oraz na wschodzie - arkusz Czeremcha (nr 1 bQI). Na terenie opisywanego arkusza zajmuje powierzchnię około 16 km2. W opisywanych granicach rozpoznana jest otworem kartograficznym w Pasiece (nr 1), oraz studniami w m Oleksze (nr 4) i Dydulach (nr 101). Jako większa struktura najlepiej rozpoznana jest w rejonie Bielska Podlaskiego, gdzie są zlokalizowane 33 otwory studzienne. Jednostka charakteryzuje się występowaniem jednego użytkowego poziomu wodonośnego związanego z piaskami i żwirami wodnolodowcowymi zlodowaceń środkowopolskich nałożonych na osady interglacjału mazowieckiego. Warstwa wodonośna występuje na głębokościach: od 30 m na północy (przekrój III), przez ok. 38 m (w otw. nr 1 i st. nr 4) do 72 m w Dydulach. Izolacja warstwy na opisywanym fragmencie jest zmienna. Kompleks glin zwałowych i iłów ma miąższości od kilkunastu do prawie 70 m (co daje mozaikową izolację typu bc). Poziom wodonośny na przeważającym obszarze charakteryzuje się korzystnymi parametrami hydrogeologicznymi. Są to na ogół piaski średnio i drobnoziarniste, często z domieszką żwirów. Miąższość utworów wodonośnych maleje na południe, od ponad 40 m w Olekszach do 5 - 10 m. Średnio dla jednostki w granicach arkusza przyjęto miąższość 25 m a współczynnik filtracji 10 m/24h. Przewodność warstwy zmienia się od 500 - 1000 m3/24h na północy do 50 - 100 m2/24h, a wydajność potencjalna studni od ponad 120 m3/h (tam gdzie miąższość poziomu użytkowego wynosi powyżej 40 m) do 10 - 30 m3/h na południu jednostki. Moduł zasobów odnawialnych GPU w jednostce poza granicami arkusza określono na 95 m3/24h·km2, a dyspozycyjnych na 65 m3/24h km2 (13). W granicach arkusza Boćki, ze względu na występowanie w tym rejonie izolacji typu bc moduły oszacowano odpowiednio na 80 m3/24h·km2 i 60 m3/24h·km2. Jakość wody w granicach jednostki jest zmienna, od bardzo dobrej w Olekszach (kl. I), do lokalnie złej w Dydulach (kl. III – zawartość amoniaku > 1,5 mg/dm3, utlenialność 6 mg/dm3). Na przeważającej części jednostki jest uznawana za średnią (mieści się w klasie II b, a wody zawierają ponadnormatywne ilości żelaza i manganu). Stopień zagrożenia jakości wód podziemnych w jednostce uznano za niski. Wyniki badań wieku wód pobranych ze studni nr 4 (rozdział VI), mogą świadczyć o tym, że mimo stwierdzonej w otworach izolacji typu b/c, w rejonie studni istnieją okna hydrogeologiczne (w pobliżu ujęcia, stwierdzono odkrywki żwirowe). Wg datowania trytowego na ujęciu w Olekszach ma miejsce dopływ wód „współczesnych”, płytkiego
29 krążenia. Na „odmłodnienie” wód, prawdopodobnie ma wpływ także eksploatacja ujęcia wodociągowego (dochodząca sezonowo do ok. 600 m3/24h). Widoczne na przekroju nr 1.1 (w otworze badawczym nr 3) przypowierzchniowe utwory piaszczyste uwagi na brak danych hydrogeologicznych, lokalny zasięg oraz możliwy bezwodny charakter nie zostały uznane za użytkowy poziom wodonośny. Podobnie, jako nierozpoznane hydrogeologicznie zostały potraktowane piaszczyste utwory trzeciorzędowe, nawiercone wspomnianym otworem badawczym nr 3. Są to piaski z domieszką węgla brunatnego z wkładkami zaburzonych glacitektonicznie iłów.
Q Jednostka 4 , cb Q I Wyróżniona została na wschodzie arkusza i kontynuuje się na arkuszu Czeremcha Q jako jednostka nr 5 . Powierzchnia jednostki w granicach arkusza wynosi 11 km2. cb Q I W jednostce występują dwie warstwy wodonośne, stwierdzone studniami w Dydulach (st. nr 5) i Wólce Wygonowskiej. Pierwsza od powierzchni warstwa zawodniona to piaski interstadiału mazowieckiego, występujące poniżej głębokości 44 m w Dydulach i 58 m w Wólce Wygonowskiej, których miąższość w granicach arkusza waha się od 5 do 10 m. Na zachodzie, warstwa wyklinowuje się do ok. 5 m i może być nieciągła. W kierunku wschodnim warstwa zalega głębiej i ma większą miąższość (jednostka nr 5). Uznana za GPU warstwa głębsza, to piaski interglacjału augustowskiego. Nawiercona jest na głębokości poniżej 72 – 78 m p.p.t. (t.j. rzędnej 90 m n.p.m.) i w granicach arkusza osiąga najczęściej miąższość 10 – 20 m (lokalnie < 10 m). Podobnie jak w warstwie nadległej, miąższość warstwy rośnie w kierunku wschodnim. Warstwa jest izolowana pakietem glin zwałowych i iłów, które wg kryteriów MhP dają izolację pośrednią typu bc Poziom wodonośny charakteryzuje się średnio korzystnymi parametrami hydrogeologicznymi. Są to na ogół piaski drobne i pylaste. Średni współczynnik filtracji dla jednostki w granicach arkusza wynosi 7 m/24h. Przewodność warstwy na większości powierzchni osiąga wartości z przedziału: 50 - 100 m2/24h, a w części wschodniej: 100 – 200 m2/24h. Wydajność potencjalna studni, w granicach arkusza wynosi: 30 – 50 m3/h, na południu jednostki maleje do 10 - 30 m3/h (na wschodzie, poza granicami arkusza, wydajność potencjalna w drugiej studni w Wólce wzrasta do 50 – 70 m3/h). Moduł zasobów odnawialnych dla GPU jednostki w granicach arkusza oszacowano na 60 m3/24h·km2, a dyspozycyjnych na 40 m3/24h km2. Jakość wody w granicach jednostki jest uznawana za dobrą (klasa II a). Stopień zagrożenia jakości wód podziemnych w jednostce ze względu na dobrą izolację i brak zagrożeń uznano za bardzo niski.
30 b Q I Jednostka 5 , Q Jednostka jest najmniejszą jednostką na terenie arkusza – ma jedynie 4 km2. W jej obrębie występują dwa poziomy użytkowe, wydzielone w opisanej wyżej jednostce nr 4, przy czym za główny poziom użytkowy uznano pierwszą warstwę wodonośną, a za podrzędny – głębszą (która w jednostce nr 4 uznana była za GPU). Jednostka kontynuuje się na wschodzie, b Q I na arkuszu Czeremcha, jako jednostka nr 2 . W granicach arkusza Boćki jest rozpoznana Q jedynie badaniami geofizycznymi (28). Pierwsza od powierzchni warstwa zawodniona występuje na głębokości poniżej 40 m p.p.t., pod nadkładem glin z przewarstwieniami piasków i żwirów (izolacja typu b). Miąższość warstwy waha się w od kilku m na wschodzie (5 – 10 m), kilkunastu m na większości powierzchni jednostki, do ponad 20 m na północy arkusza. Na północy warstwy łączą się tworząc jeden kompleks wodonośny (– jednostka nr 3). Średni współczynnik filtracji dla jednostki w granicach arkusza oszacowano na 8 m/24h. Przewodność warstwy na większości powierzchni jednostki należy do przedziału: 50 - 100 m2/24h, w części północnej i południowej: 100 – 200 m2/24h., a na północy przekracza 200 m2/24h. Wydajność potencjalna studni jest bardzo zmienna od 10 - 30 m3/h w centrum i wschodzie jednostki do ponad 50 m3/h na północy. Moduł zasobów odnawialnych GPU dla jednostki w granicach arkusza oszacowano na 85 m3/24h·km2, a dyspozycyjnych na 55 m3/24h km2. Na arkuszu Czeremcha, na wschodzie moduły zasobów w jednostce określono odpowiednio na 86 m3/24h·km2, a dyspozycyjnych na 43 m3/24h km2 (40). Przez teren jednostki przebiega dział wód powierzchniowych zlewni Nurca i rzeki Białej. Statyczne zwierciadło wody stabilizuje się na rzędnych ok. 150 m n.p.m. Jakość wody w granicach jednostki uznano za dobrą (klasa II a) a stopień zagrożenia wód podziemnych przy braku zagrożeń potencjalnych uznano za niski.
Jednostka 6 b Q I, Jest to największa jednostka w granicach arkusza, o powierzchni 100 km2. Kontynuuje się na arkuszach sąsiednich: Diadkowice na zachodzie (jednostka nr 1 b Q I), Siemiatycze (jednostka nr 3 b Q I) i Stacja Nurzec na południu (jednostka nr 1 b Q I) oraz dalszych, nie graniczących bezpośrednio z arkuszem Boćki. Główny poziom wodonośny jednostki występuje w piaskach związanych ze zlodowaceniami południowopolskimi (Nidy i Sanu ). Jednostka od sąsiednich w granicach arkusza odróżnia się stopniem izolacji poziomu głównego (typu b) lub występowaniem poziomu podrzędnego. Prawie na całym terenie warstwa występuje na głębokości 15 – 50 m, jedynie w części południowej lokalnie głębiej. Miąższość warstwy wodonośnej jest zmienna: od 20 -40 m w północnej i wschodniej części arkusza, do 10 - 20 m na południu i w pobliżu jednostki nr 9 (gdzie warstwa wodonośna
31 przestaje być głównym poziomem użytkowym). Średnia miąższość w jednostce w granicach arkusza wynosi 20 m. Przewodność warstwy wzdłuż całej zachodniej granicy arkusza mieści się w przedziale 200-500 m2/24h, w środkowej części arkusza przeważa: 100-200 m2/24h. a najsłabsze parametry warstwa ma w rejonie wsi Wylan (studnia nr 7) i Wandalin (st. nr 8). Średnio dla jednostki przyjęto 220 m2/24h. Wydajność potencjalna otworu studziennego, podobnie jak miąższość, jest największa w części zachodniej, ponad 120 m3/h. W części centralnej zmniejsza się do: 70-120 m3/h a wraz ze spadkiem miąższości na południu i wschodzie jednostki do 50-70 m3/h. W rejonie m. Wylan, teoretycznie można uzyskać: 30 – 50 m3/h. Zwierciadło wody w warstwie jest napięte i stabilizuje się na rzędnych od ponad 155 m n p.m. na południu arkusza (Milejczyce) i 165 – 170 m n p.m. na wysoczyźnie, do 140 m n.p.m. w części północnej. Przepływ wód podziemnych odbywa się na północ, do doliny Nurczyka. Średni moduł zasobów odnawialnych GPU w jednostce określono na 90 m3/24h km2 a dyspozycyjnych na 60 m3/24h km2. W zachodniej części jednostki jakość wód podziemnych można uznać za średnią (klasa II b) a w centralnej woda jest dobrej jakości (klasa II a). W wodzie występuje ponadnormatywna zawartość żelaza, manganu i podwyższona mętność. Lokalnie (Wylan) zawartość związków żelaza przekracza 2 mg/dm3 a barwa 15 mg Pt/dm3. W południowo – zachodniej części woda jest bardzo dobrej jakości (klasa I) i nie wymaga uzdatniania. Stopień zagrożenia z uwagi na średnią odporność poziomu głównego (izolacja typu b) jest generalnie niski. W obrębie zwartych kompleksów leśnych został obniżony do bardzo niskiego, a w rejonie Milejczyc (nieliczne ogniska zanieczyszczeń) podwyższony do średniego. Oznaczenia trytu w studni nr 12 w Milejczycach wskazują, że wodociąg ujmuje wody głębszego systemu krążenia, napływające z terenów o bardzo dobrej izolacji. Potwierdza to brak łączności hydraulicznej z pobliską jednostką nr 12, o izolacji typu a (potwierdzeniem izolacji hydrogeologicznej uznanych za GPU warstw w jednostkach 6 i 12 jest również wysokość stabilizacji swobodnego zwierciadła wody n.p. w studniach: 12, 14 i 15).
Jednostka 7 ab Q I Jest niewielką jednostką o powierzchni 13 km, obejmującą obszar w widłach Nurca i Nurczyka. W miejscowości Dubno pod nadkładem 13,5 m glin zwałowych nawiercono piaski drobne i średnie ze żwirem o miąższości 15 m. Forma, wypełnienie piaszczysto - żwirowe i poziom zwierciadła wody stabilizujący się na rzędnej 146,9 m n. p. m. (poniżej lub powyżej poziomu użytkowego w jednostkach sąsiednich nr 2, 6 i 9), sugerują, że jest to izolowana soczewka piaszczysta będąca pogrzebaną pradoliną rzeczna lub fluwioglacjalną. Z uwagi na stosunkowo dużą miąższość przewierconych utworów, słabe wykształcenie czwartorzędowych warstw wodonośnych w jednostce nr 9 i brak w opisywanym rejonie 32 głębszego rozpoznania (przekrój I), opisana struktura uznana została za główny poziom wodonośny. Warstwa została nawiercona jednym otworem studziennym (nr 6), jednak podobne soczewki piaszczyste wśród glin o miąższości ok. 10 m są w dolinie Nurczyka spotykane powszechnie (jednostka nr 8, studnia nr 8, 11). W kierunku południowo – zachodnim miąższość warstwy zmniejsza się do 5 – 10 m. Współczynnik filtracji przewierconych utworów wynosi 16,8 m/24h, co przy miąższości 15 m daje przewodność 252 m2/24h. Dla jednostki przyjęto średnią miąższość rzędu 11 m i przewodność 176 m2/24h. Wydajność potencjalna studni przy maksymalnych miąższościach warstwy przekracza 50 m3/h, na pozostałym terenie wynosi 10 - 30 m3/h. Moduł zasobów odnawialnych GPU oszacowano na 180 m3/24h·km2 (jednostka o izolacji a), a dyspozycyjnych na 80 m3/24h km2.
Jakość wody uznano za bardzo dobrą (tabela C 1) a stopień zagrożenia wód podziemnych przy słabej izolacji poziomu głównego uznano za wysoki.
Q Jednostka 8 baQI Została wydzielona z jednostki nr 6, z uwagi na występujące w nadkładzie GPU soczewki piaszczyste, opisane w jednostce nr 7. Na terenie opisywanej jednostki nr 8 mogą one mieć charakter nieciągły i bardzo różną miąższość (przekrój II i III). Mają napięte zwierciadło wody i są niekiedy izolowane hydrogeologicznie. Mogą to być fragmenty pradoliny Nurca i Nurczyka (Wardalin, Pokaniewo) lub ślady intensywnego przepływu fluwioglacjalnego (Sobiatyn). Jednostka ma powierzchnię 23 km2. Warstwa wodonośna uznana za główny poziom użytkowy to utwory zlodowaceń południowopolskich (Nidy i Sanu). Izolowana jest kilkoma warstwami utworów słaboprzepuszczalnych (gliny, pyły, iły), których łączna miąższość waha się od 6 do 21 m. Na całym terenie występuje na głębokości 15 – 50 m. Miąższość warstwy wodonośnej jest zmienna: od 5 - 10 m na północy (w rejonie Wandalina), do 10 - 20 i 20 -40 m na południu. Średnia miąższość w jednostce wynosi 17 m. Przewodność warstwy na południu mieści się w przedziale: 100 - 200 m2/24h, a w rejonie wsi Wandalin poniżej 100 m2/24h. Średnio dla jednostki przyjęto 102 m2/24h. Wydajność potencjalna otworu studziennego jest największa w południowej części jednostki. W Pokaniewie można uzyskać 70-120 m3/h, a w rejonie m. Wandalin teoretycznie jedynie 10 - 30 m3/h. Zwierciadło wody w warstwie jest napięte i stabilizuje się na rzędnych od ponad 160 m n p. m. na południu, do ok. 142 m n.p.m. w części północnej. Przepływ wód podziemnych odbywa się na północ, do doliny Nurczyka. Średni moduł zasobów odnawialnych GPU w jednostce przyjęto za równy 160 m3/24h km2 a dyspozycyjnych 70 m3/24h km2. Na przeważającym obszarze jednostki występują wody dobrej jakości (klasa II a), a w miejscowości Wandalin woda pobrana do analizy dla potrzeb MhP wykazała bardzo dobrą jakość (klasa I).
33 Stopień zagrożenia GPU z uwagi na brak zwartej pokrywy utworów słaboprzepuszczalnych został uznany za średni. Oznaczenie zawartości trytu w próbkach wody ze studni nr 8 (Wandalin) i studni nr 11 (Pokaniewo), sugeruje lepszą izolację warstwy uznanej za GPU niż to wynika z miąższości i rodzaju przewierconego nadkładu (typu b, mimo, że w st. nr 8 nawiercono 11 m gliny i 3 m pyłów, co daje izolację typu b/a; typ c/b w studni nr 11 gdzie gliny piaszczyste mają 7 m a pyły ilaste 15 m). Wiek wód wskazuje także, że nie ma bezpośredniego zasilania i łączności hydraulicznej z leżącymi powyżej GPU utworami piaszczystymi oraz z piaskami pobliskiej doliny Nurca. Ujęta w studniach nr 8 i 11 warstwa wodonośna jest kontynuacją warstwy o dużej rozciągłości o izolacji typu b i c (jest zasilana z kierunku południowego i południowo – zachodniego). Przypowierzchniowe piaski nawiercone w otworze badawczym nr 8 są nierozpoznane hydrogeologicznie. Na podstawie podobieństw profili w pobliskich studniach (nr 105 i 12) można sądzić, że warstwa ta jest niezawodniona (przekrój 1.3).
Q Jednostka 9 , c Tr I Jest drugą pod względem wielkości jednostką na terenie arkusza i ma powierzchnię 76 km2. W centralnej części arkusza utwory piaszczyste interglacjału mazowieckiego osadzały się w kilku cyklach sedymentacyjnych, przy czym osady poszczególnych cykli zawierają więcej materiału zastoiskowego i nie tworzą jednej ciągłej warstwy wodonośnej (przekrój I i III). Rozpoznanie hydrogeologiczne szczególnie północnej części jednostki jest słabe. Miąższość pozostawionych osadów piaszczystych w utworach czwartorzędowych jest zróżnicowana od 11 m (st. nr 9) do kilku metrów. Przy takiej miąższości i praktycznie nierozpoznanych parametrach hydrogeologicznych nie może być uznana za główny poziom użytkowy. Kryteria poziomu użytkowego spełnia prawdopodobnie najpłytsza z warstw piętra czwartorzędowego związana z osadami zastoiskowymi, jednak może być ona lokalnie wyerodowana lub z uwagi na stopień zapylenia mieć bardzo słabe parametry. Na terenie całej jednostki brak jest czynnych studni wierconych ujmujących poziom czwartorzędowy. Ludność zaopatruje się w wodę z płytkich studni kopanych lub z ujęć spoza terenu jednostki. Właśnie w studni kopanej na terenie jednostki, do początku lat dziewięćdziesiątych prowadzone były obserwacje stanu wód gruntowych. Analiza wahań zwierciadła wód gruntowych w zlikwidowanym posterunku IMGW w wsi Bystre, pozwala uznać pomiary wykonane dla MhP w miesiącach letnich 2003 r. za bliskie wartościom średnim. Amplituda wartości ekstremalnych z wielolecia: 1951 - 1995 w analizowanej studni wyniosła 181 cm, a największa amplituda roczna (137 cm) miała miejsce w 1993 r. Wg informacji użytkowników innych studni kopanych, sezonowe wahania zwierciadła wód gruntowych mogą sięgać 2 – 5 m (m. Sasiny).
34 Za główny poziom użytkowy w jednostce uznano wspólny kompleks mioceńsko – oligoceński opisany w rozdziale IV.1. Poziom ten został rozpoznany i przebadany czterema otworami studziennymi i jednym badawczym. Na północy, w Szeszyłach trzeciorzędowe piaski drobnoziarniste i pylaste nawiercono poniżej 91,8m p.p.t. (t.j. rzędnej 51,2 m n.p.m.), w Mołoczkach piaszczyste osady uznane mioceńskie poniżej 106 m p.p.t. (poniżej rzędnej 99,8 m n.p.m.) a w Sasinach studnie (nr 10 i 103) na głębokości poniżej 130 m ujmują utwory oligocenu (poniżej rzędnej 29,3 m n.p.m.). Miąższość przewierconych wodonośnych osadów trzeciorzędowych na terenie arkusza waha się od 23 m do 35 m (Średnio w jednostce 30 m). Parametry hydrogeologiczne utworów wodonośnych występujących w trzeciorzędzie uznawane są za średnio korzystne. Przewodność warstwy mieści się w przedziale: 100 - 200 m2/24h a wydajność potencjalna studni z powodu dużej miąższości utworów może osiągnąć 70 – 120 m3/h (w studni nr 9 w Mołoczkach nawet ponad 120 m3/h). Średni moduł zasobów odnawialnych w utworach trzeciorzędowych na terenie arkusza wynosi 10 – 15 m3/24h km2 (wg 32). Moduł zasobów dyspozycyjnych oszacowano na 10 m3/24h km2. Woda z utworów trzeciorzędowych charakteryzuje się podwyższoną zawartością żelaza, manganu i mętnością oraz bardzo wysoką barwą. W rejonie Sasin barwa w wykonanych analizach wody wynosiła 30 mg Pt/dm3 (wody zakwalifikowano od klasy II b), a w studniach w Mołoczkach oznaczenia barwy wyniosły 45 – 60 mg Pt/dm3 (klasa III). W studni nr 9 w okresie pompowań powykonawczych, stwierdzono ponadto przekroczenie dopuszczalnych zawartości azotynów (0,300 mg N-NO2). Stopień zagrożenia z uwagi na dobrą izolację (typu c) w obrębie całej jednostki jest bardzo niski.
b Q I Jednostka 10 , Q Została wydzielona z jednostki nr 6 z uwagi na pojawiającą się poniżej poziomu użytkowego drugą czwartorzędową warstwę piaszczystą. Głębsza warstwa wodonośna opisywana jako piaski najmłodszego spośród zlodowaceń południowopolskich (wilgi) została nawiercona poza wschodnią granicą arkusza (na rzędnych poniżej 90 m n.p.m.). Przy braku rozpoznania otworowego na terenie arkusza, w jednostce nr 10 uznana została za podrzędny poziom użytkowy. Jednostka na terenie arkusza Boćki ma 15 km2. Na arkuszu Czeremcha b Q I kontynuuje się jako jednostka nr 6 . Q Główny użytkowy poziom wodonośny występuje na głębokości poniżej 40 m p.p.t., pod nadkładem glin z przewarstwieniami piasków i żwirów (izolacja typu b). Są to piaski średnio i drobno ziarniste, średnio o miąższości 15 m. Przewodność warstwy na powierzchni całej jednostki mieści się w przedziale: 200 - 500 m2/24h. Wydajność potencjalna studni na
35 większości terenu powinna osiągnąć 50 – 70 m3/h, lokalnie przy wschodniej granicy arkusza powyżej 70 m3/h, a na południu 30 - 50 m3/h. Moduł zasobów odnawialnych GPU dla jednostki w granicach arkusza (podobnie jak w jednostce nr 5) oszacowano na 85 m3/24h·km2, a dyspozycyjnych na 55 m3/24h km2. Statyczne zwierciadło wody na opisywanym terenie stabilizuje się na rzędnych ok. 170 - 150 m n.p.m. Odpływ wód podziemnych odbywa się na północ, do doliny Nurca. Jakość wody w granicach jednostki uznano za dobrą (klasa II a) a stopień zagrożenia wód podziemnych przy dobrej izolacji poziomu i braku zagrożeń potencjalnych uznano za niski.
Jednostka 11 c Q I, Jest kontynuacją dużej jednostki z arkusza Dziadkowice na zachodzie (jednostka nr 4 c Q I, gdzie zajmuje 124 km2) i arkusza Siemiatycze na południowym zachodzie (nr 4 c Q I). W granicach arkusza Boćki jednostka zajmuje powierzchnię 11 km2 i została rozpoznana jedynie badaniami geofizycznymi. Na arkuszach sąsiednich ma dobre rozpoznanie otworowe, blisko granicy z opisywanym arkuszem. Główny poziom wodonośny występuje w piaskach fluwioglacjalnych zlodowaceń południowopolskich (Sanu) i interglacjału małopolskiego, które są opisane w jednostce nr 6. Przy zachodniej granicy arkusza, pakiet izolujących glin zwałowych, pyłów i pyłów ilastych przekracza 50 m (osiąga 52 - 85 m), a warstwa wodonośna opisywana w jednostce nr 6 może być spodziewana poniżej rzędnej 90 – 115 m n.p.m (przekrój II). Miąższość warstwy wodonośnej w granicach arkusza jest większa w północnej części jednostki (ok. 25 – 27 m), mniejsza w części południowej (ok. 16 m). Średnio dla jednostki przyjęto 22 m. Przewodnictwo na całej powierzchni mieści się w granicach 200-500 m2/24h. Wydajność potencjalna studni podobnie jak miąższość jest większa w części północnej jednostki (ponad 120 m3/h) i mniejsza w części południowej (50 - 70 m3/h). Zwierciadło wody ma charakter napięty, stabilizuje na rzędnej ok. 150 m n.p.m. Średni moduł zasobów odnawialnych GPU w jednostce oszacowano na 60 m3/24h km2 a dyspozycyjnych na 40 m3/24h km2. Jakość wody na terenie całej jednostki w granicach arkusza jest średnia (klasa II b), na południu (na kierunku zasilania) bardzo dobra (klasa I). Stopień zagrożenia z uwagi na dobrą izolację (typu c) w obrębie całej jednostki jest bardzo niski.
Jednostka 12 a Q I Jest strukturą przypowierzchniową, izolowaną od powierzchni bardzo słabo (kilka metrów), lub całkowicie pozbawioną izolacji. Kontynuuje się na południu, na arkuszach: Stacja Nurzec (jednostka nr 2 a Q I) oraz Czeremcha (nr 8 a Q I). Na terenie arkusza jednostka ma 19 km2.
36 Obniżenie w rejonie wsi Rogacze i Miedwieżyki, w którego podłożu nawiercono nieprzewiercone gliny, wypełnione jest osadami piaszczysto – żwirowymi (przekrój II i III). Warstwa zawodniona ma miąższość na ogół 10 - 20 m, lokalnie więcej (np. w Rogaczach - 24,7 m - st. nr 15), a w przypadku kontaktu warstwy przypowierzchniowej z osadami piaszczystymi warstw głębszych (Milejczyce - otw. badawczy nr 4), łączna miąższość utworów zawodnionych może sięgać ponad 40 m. Średnia miąższość utworów zawodnionych w jednostce wynosi 24 m. Przewodnictwo na większości obszaru mieści się w granicach 100 – 200 m2/24h. Na wschodzie (Miedwieżyki – st. nr 16, 106) może lokalnie obniżyć się do 60 – 70 m2/24h, a na południe od Milejczyc, w rejonie większych miąższości, przekroczyć 500 m2/24h. Wydajność potencjalna studni na większości obszaru wynosi 30 - 50 m3/h. Podobnie jak miąższość największa jest na południe od Milejczyc (ponad 120 m3/h) a najmniejsza w części wschodniej: 10 – 30 m3/h. Średni moduł zasobów odnawialnych GPU w jednostce oszacowano na 205 m3/24h km2 a dyspozycyjnych na 95 m3/24h. Zwierciadło wody jest swobodne lub lekko napięte. Stabilizuje się najczęściej na 5 - 15 m p.p.t. Na części jednostki wody tego poziomu nie mają łączności hydraulicznej z poziomami głębszymi. Świadczą o tym badania wieku wód metodą trytowa oraz wysokość stabilizacji wody w studniach (W rejonie Milejczyc zwierciadło poziomu przypowierzchniowego stabilizuje się ok. 4,5 – 7,0 m powyżej zwierciadła poziomu podglinowego.) Poziom użytkowy w jednostce zasilany jest bezpośrednio opadami atmosferycznymi lub przez przesiąkanie przez niewielkiej miąższości utwory słaboprzepuszczalne. Drenowany jest przez rzekę Nurczyk, stąd odpływ wód lokalnie odbywa się na południe. Woda w jednostce jest bardzo dobrej jakości (klasa I) i nie wymaga uzdatniania Lokalnie w północno – wschodnim skraju może mieć podwyższoną zawartość żelaza lub manganu (klasa IIa). W chwili obecnej na terenie jednostki brak jest czynnych studni wierconych (posiadających dokumentację). Mieszkańcy wsi zostali podłączeni do wodociągu lub korzystają z własnych ujęć wody. Brak jest kanalizacji. Stopień zagrożenia z uwagi brak izolacji w obrębie całej jednostki uznano za wysoki. Piaszczyste utwory trzeciorzędowe, nawiercone otworem badawczym nr 4 w Milejczycach są nierozpoznane hydrogeologicznie. Są one w bezpośrednim kontakcie z piaskami (trzeciorzędowymi i czwartorzędowymi) domieszką węgla brunatnego, stad można spodziewać się nie najlepszych parametrów jakościowych wody.
37 V. JAKOŚĆ WÓD PODZIEMNYCH
Określenie składu fizykochemicznego wody podziemnej oparto na wynikach 7 analiz wykonanych dla potrzeb MhP w 2003 roku (Tab. 3a), na 21 archiwalnych analizach różnoczasowych, w tym jednej z banku MONBADA (Tab. C2), a także na podstawie danych o jakości wód podziemnych na obszarach arkuszy sąsiednich. Wody do analizy dla potrzeb mapy zostały pobrane ze wszystkich czynnych i dostępnych do pobrania wody studniach wierconych w granicach arkusza oraz w dwu studniach kopanych. Analizy wykonane dla potrzeb MHP obejmowały oznaczenia 29 różnych elementów hydrochemicznych.
Zestawienia wyników analiz wód podziemnych podano w tabelach: 3a i C1, C2,. C5. Wody występujące w utworach czwartorzędowych są typu wodorowęglanowo- wapniowego lub wodorowęglanowo-wapniowo – magnezowego o suchej pozostałości najczęściej w granicach 200-350 mg/dm3 i z twardością ogólną przeważnie w przedziale 175- 3 300 mgCaCO3/dm .
Sucha SO4 Cl N-NO3 N-NH4 Fe Barwa Twardość pozostałość ogólna Ilość oznaczeń 18 18 17 18 18 18 18 18 Minimum 105.00 0.00 0.70 0.00 0.00 0.00 3.00 90.00 Maksimum 364.00 90.10 25.50 6.82 1.60 2.60 35.00 315.00 Średnia 248.94 26.70 6.28 0.83 0.20 0.80 10.00 212.97 arytmetyczna Odchylenie 67.39 24.42 6.04 1.70 0.40 0.84 8.63 67.25 standardowe Współczynnik. 27.07 91.48 96.19 205.47 201.02 105.08 86.30 31.58 zmienności [%] Mediana 244.00 17.91 4.90 0.10 0.04 0.50 6.00 217.50 Rozstęp 259.00 90.10 24.80 6.82 1.60 2.60 32.00 225.00 Odchylenie 65.50 23.73 5.86 1.66 0.38 0.81 8.39 65.35 standardowe pop. % przekroczeń - - - - 5,5 61,0 16,6 - wartości N* Zakres wartości 200 - 350 0 - 40 0 - 10 0,0 – 0,1 0,0 – 0,2 0,0 – 0,3 0 - 10 175 - 300 występujących 0,9 – 1,5 najczęściej * wartość N- najwyższa dopuszczalna wartość wskaźnika jakości wód do picia i na potrzeby gospodarcze wg Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 19.11.2002 r. (Dz. U. Nr 2003, Poz. 1718).
Ryc.6. Podstawowe wartości statystyczne wybranych parametrów fizyczno – chemicznych wód czwartorzędowych, głównego poziomu użytkowego – studnie wiercone (na podstawie analiz archiwalnych i wykonanych do MhP)
Wyniki analiz wód czwartorzędowych ze studni wierconych (13 archiwalnych oraz 5 wykonanych dla mapy) poddano obróbce statystycznej. W tabeli poniżej (ryc. 6), zestawiono otrzymane parametry statystyczne, a na wykresach, przedstawiono wyniki w formie graficznej (histogramów rozkładu i krzywych kumulacyjnych) - ryc. 7. 38 Z uwagi na małą liczebność zbioru obliczenia statystyczne maja charakter orientacyjny. W analizach wody objętych opracowaniem statystycznym, stwierdzono występowanie przekraczających dopuszczalne dla wód pitnych zawartości żelaza, barwy i azotu amonowego. Zawartość żelaza waha się w granicach od 0,0 do 2,6 mg/dm3 i w 61 % populacji próbek przekracza 0,2 mg Fe/dm3. Podwyższonej zawartości żelaza zwykle towarzyszy podwyższona zawartość manganu. Oznaczenia wartości barwy mieszczą się w granicach 3 - 35 mgPt/dm3. Powyżej wartości dopuszczalnej dla wód pitnych występuje w 16,6 % badanych wód. Zawartość azotu azotanowego przekracza wymaganą jakość w jednym miejscu na terenie arkusza w Dydulach (w nieczynnym PGR). Pozostałe parametry nie przekraczają wartości dopuszczalnych dla wód do picia. Powszechnie niska zawartość głównych wskaźników zanieczyszczeń takich jak chlorki, siarczany i azotany wskazuje, że wody należą do wód naturalnych lub słabo zanieczyszczonych. W analizach wody pobranych dla potrzeb mapy nie stwierdzono przekroczeń dopuszczalnych stężeń zawartości oznaczanych mikroelementów: boru, glinu, kadmu, miedzi, ołowiu, sodu. Zawartość pozostałych oznaczanych mikroelementów również są bardzo niskie, najczęściej poniżej progu oznaczalności (Tab. 3a). Wody ze studni kopanych w 2 na 3 przebadane studnie charakteryzują się nie najlepszą jakością z uwagi na wysokie stężenia azotanów. (W Andryjankach – pkt. sieci
MONBADA tabela C1; oraz w Sasinach – st. nr 1 tabela 3b). Pozostałe parametry fizyczno – chemiczne wód pobranych na terenie arkusza ze studni kopanych w latach: 2001 – 2003 są dobrej jakości i nie przekraczają najwyższych dopuszczalnych wartości dla wód do picia. Wybrane parametry mieszczą się w następujących granicach: ph: 7,5 - 8,1; sucha pozostałość: 3 3 3 193 – 419 mg/dm ; SO4: 43 - 86,4 mg SO4/dm ; Cl: 15 - 56,7 mg Cl/dm ; N-NO3 3,3 - 98,5 3 3 3 mg N/dm ; N-NH4: 0,02 - 0,24 mg N/dm ; Fe: 0,02 - 0,03 mg Fe/dm ; Barwa: 3 – 4 mg 3 3 3 Pt/dm ; Twardość ogólna: 160 – 284 mg CaCO3/dm ; Mangan: 0,0 - 0,02 mg Mn/dm . Jakość wód z utworów trzeciorzędowych scharakteryzowano na podstawie 4 analiz archiwalnych z lat: 1978-1989 (– tabela C1 i C5.). Skrajne wartości wybranych parametrów 3 wody są następujące: pH: 6,8 - 8,0; sucha pozostałość: 188 – 326 mg/dm ; SO4: 0 - 5,0 mg 3 3 3 3 SO4/dm ; Cl: 1 – 8 mg Cl/dm ; N-NO3 0,1 - 0,3 mg N/dm ; N-NH4: 0,26 - 0,60 mg N/dm ; Fe: 0,9 - 1,4 mg Fe/dm3; Barwa: 30 – 60 mg Pt/dm3; Twardość ogólna: 140 – 285 mg 3 3 3 CaCO3/dm ; Mangan: 0,05 - 0,20 mg Mn/dm , mętność 5-10 mg/dm . W analizach wód trzeciorzędowych, stwierdzono przekroczenie wymagań dla wód pitnych z zakresie zawartości żelaza, barwy i mętności (w 100 % opisywanych oznaczeń) oraz manganu (75 % oznaczeń ) i i azotu amonowego (25 % oznaczeń). Opis przestrzennej zmienności chemizmu zamieszczono przy opisie jednostki nr 9. Klasyfikację jakości wód głównego poziomu użytkowego przeprowadzono w oparciu o Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 19 listopada 2002 roku (Dz. U. Nr 2003, poz.
39 1718) oraz kryteria zawarte w Instrukcji wraz z późniejszymi zmianami (12). Na terenie arkusza Boćki wydzielono wody klasy I, II a, II b, III i lokalnie pozaklasowe – patrz zał. 5. Do klasy I – wód o bardzo dobrej jakości – zaliczają się wody podziemne, które bez uzdatniania spełniają warunki stawiane wodom przeznaczony do spożycia przez ludzi zgodnie z wyżej wymienionym Rozporządzeniem MZ. Do klasy II a – wód o dobrej jakości – zaliczają się wody, wymagające prostego uzdatniania ze względu na nieznaczne przekroczenia dopuszczalnej w Rozporządzeniu MZ wartości żelaza i manganu (0,2≤mg Fe/dm3<2,0; 0,05≤ Mn/dm3 <0,1) oraz 3 3 współwystepujących wartości mętności (≤ 5mgSiO2/dm ) i barwy (≤ 20mg Pt/dm ). Klasa II b – to woda o średniej jakości, wymagająca uzdatniania, w której co najmniej jeden z czterech wymienionych wskaźników jakości osiąga następujące wartości: żelazo – 3 3 3 2,0≤mg Fe/dm <5,0, mangan - 0,01≤ mg Mn/dm <0,5, mętność > 15mgSiO2/dm , barwa > 20 mg Pt/dm3 a jednocześnie zawartość wskaźników istotnych dla technologii uzdatniania: 3 3 3 ma wartość: NH4 ≤1,5 mg/dm , H2S 0,2≤ mg/dm , utlenialność ≤0,4 mgO2/dm , zasadowość > 4,5 mval/dm3,pH>7. Do klasy III, wód o niskiej jakości, zaliczają się wody, w których stwierdzono przekroczenie wartości dopuszczalnych dla wód do picia co najmniej trzech wskaźników o charakterze nietoksycznym (z zastrzeżeniem kryteriów klasy IIa i II b) lub występowanie co najmniej jednego wskaźnika toksycznego (azotynów, azotanów, miedzi, srebra, ołowiu) o stężeniu podanym w „Instrukcji...” (12). Do tej klasy zaliczono lokalnie wody czwartorzędowe (jednostka nr 4) z powodu wysokiego stężenia amoniaku oraz część wód trzeciorzędowych (jednostka nr 9) z uwagi na barwę 45 mg Pt /dm3. Wody pozaklasowe stwierdzono w jednym punkcie w Mołoczkach – w studni ujmującej wody trzeciorzędowe (nr 9), z uwagi na ponadnormatywną zawartość azotu azotynowego.
Histogram rozkładu zawartości suchej pozostałości Krzywa kumulacyjna rozkładu wartości suchej pozostałości
50 100 40 80 30 60
Frekwencja [%] 20 40 Frekwencja [%] 10 20
0 0 150 200 250 300 350 400 150 200 250 300 350 400 Górne granice przedziałów klasowych Górne granice przedziałów klasowych Liczebność zbioru n = 18 Liczebność zbioru n = 18 3 Sucha pozostałość [mg/dm ] Sucha pozostałość [mg/dm3]
40 Histogram rozkładu wartości stężeń siarczanów Krzywa kumulacyjna rozkładu stężeń siarczanów
70 100 60
50 80
40 60 30 40 Frekwencja [%] Frekwencja [%] 20 20 10
0 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 Górne granice przedziałów klasowych Górne granice przedziałów klasowych Liczebność zbioru n = 18 Liczebność zbioru n = 18 3 3 SO4 [mg/dm ] SO4 [mg/dm ]
Histogram rozkładu wartości stężeń chlorków Krzywa kumulacyjna rozkładu wartości stężenia chlorków
50 100 40 80 30 60
20 Frekwencja [%] Frekwencja 40 Frekwencja [%] Frekwencja
10 20
0 0 5 1015202530 5 1015202530 Górne granice przedziałów klasowych Górne granice przedziałów klasowych Liczebność zbioru n = 17 Liczebność zbioru n = 17 Cl [mg/dm3] Cl [mg/dm3]
Histogram rozkładu wartości stężeń azotu azotanowego Krzywa kumulacyjna rozkładu wartości stężeń azotu azotanowego 90 80 100 70
60 80 50 60 40
Frekwencja [%] Frekwencja 30 40 Frekwencja [%] Frekwencja 20 20 10 0 0 1234567 123 4567 Górne granice przedziałów klasowych Liczebność zbioru n = 18 Górne granice przedziałów klasowych 3 Liczebność zbioru n =18 N-NO3 [mg/dm ] 3 N-NO3 [mg/dm ]
Histogram rozkładu wartości stężeń azotu amonowego Krzywa kumulacyjna rozkładu wartości stężeń azotu amonowego
90 80 70 100 60 80 50 40 60 30
Frekwencja [%] 40 20
10 Frekwencja [%] 20
0 0 0.2 0.4 0.6 0.8 1 1.2 1.4 1.6 0.2 0.4 0.6 0.8 1 1.2 1.4 1.6
Górne granice przedziałów klasowych Górne granice przedziałów klasowych Liczebność zbioru n = 18 Liczebność zbioru n = 18 3 N-NH4 [mg/dm3] N-NH4 [mg/dm ]
41
Histogram rozkładu wartości stężeń żelaza Krzywa kumulacyjna rozkładu wartości stężeń żelaza
60 100 50
40 80
30 60
20 40 Frekwencja [%] 10 Frekwencja [%] 20 0 0.30.60.91.21.51.82.12.42.7 0 Górne granice przedziałów klasowych 0.3 0.6 0.9 1.2 1.5 1.8 2.1 2.4 2.7 Liczebność zbioru n =18 Górne granice przedziałów klasowych Fe [mg/dm3] Liczebność zbioru n = 18 Fe [mg/dm3]
Histogram rozkładu wartości twardości ogólnej Krzywa kumulacyjna rozkładu wartości twardości ogólnej
25 100 20 80
15 60
10 40 Frekwencja [%] Frekwencja Frekwencja [%] Frekwencja 20 5 0 0 100 125 150 175 200 225 250 275 300 325 100 125 150 175 200 225 250 275 300 325 Górne granice przedziałów klasowych Górne granice przedziałów klasowych Liczebność zbioru n = 18 Liczebność zbioru n = 18 3 Twardość ogólna [mg CaCO3/dm ] Twardość ogólna [mg CaCO /dm3] 3
Histogram rozkładu wartości barwy Krzywa kumulacyjna rozkładu wartości barwy
60 100 50 80 40 60 30 20 40 Frekwencja [%] Frekwencja
10 [%] Frekwencja 20
0 0 5 101520253035 5 101520253035
Górne granice przedziałów klasowych Górne granice przedziałów klasowych Liczebność zbioru n = 18 Liczebność zbioru n =18 3 Barwa [mg Pt/dm ] Barwa [mg Pt/dm3]
Ryc. 7. Histogramy rozkładu wybranych parametrów fizyczno – chemicznych wód czwartorzędowych głównego poziomu użytkowego – studnie wiercone (na podstawie analiz archiwalnych i wykonanych do MhP)
Generalnie w granicach arkusza przeważają wody o dobrej (klasa IIa – we wschodniej i centralnej części arkusza) i średniej jakości (klasa IIb- część północna i zachodnia). Powszechne na tym terenie jest przekroczenie dopuszczalnych dla wód pitnych zawartości 3 3 żelaza (powyżej 0,2 mg Fe/dm ), manganu (powyżej 0,05 mg Mn/dm ) oraz mętności. Na obszarze arkusza, w rejonie m. Wylan występuje przekroczenie zawartości żelaza powyżej 2,0 mg Fe/dm3.Wody o bardzo dobrej jakości występują głównie na południu arkusza w obrębie jednostki nr 6 i 12 oraz w jednostce nr 7. 42 VI. ZAGROŻENIE I OCHRONA WÓD PODZIEMNYCH
Na ocenę stopnia zagrożenia wód podziemnych najważniejsze znaczenie ma istniejący typ izolacji oraz rodzaj ognisk zanieczyszczeń i stopień ich oddziaływania na wody podziemne. W granicach arkusza Boćki główny użytkowy poziom wodonośny występuje przeważnie pod izolacją glin zwałowych o dużej miąższości (w granicach 25 – 70 m i więcej). Tylko w trzech jednostkach (nr 7, 8 i 12) stopień izolacji GPU jest niski lub poziom użytkowy nie jest izolowany. Ogniska zanieczyszczeń są bardzo nieliczne (Tab. 4) i zlokalizowane głównie na terenie siedzib gmin w Boćkach i Milejczycach. Potencjalnym zagrożeniem dla wód podziemnych mogą być: oczyszczalnie ścieków, gminne wysypiska odpadów komunalnych, dzikie wylewisko o podłożu nieuszczelnionym oraz magazyny paliw (głównie stacje paliw). Wg terenowego rozpoznania te ostatnie są w dobrym stanie technicznym a zbiorniki podziemne i dystrybutory mają wykonywane okresowe kontrole szczelności. Na terenie arkusza nie ma dużych ferm hodowlanych, a istniejące PGR –y zostały zlikwidowane lub popadają w ruinę. Jedynie nieliczne gospodarstwa prowadzą hodowlę na większa skalę. N.p. w Wandalinie, w zabudowaniach d. PGR-u dzierżawca prywatny hoduje owce, jednak niewielka wielkość produkcji (30 sztuk) nie kwalifikuje go do wpisania do tabeli 4. Wg „wojewódzkiej listy obiektów uciążliwych” (39 - stan na 31.12.2001 r.), na terenie arkusza brak jest obiektów zagrażających środowisku. Ścieki z terenów skanalizowanych lub gospodarstw indywidualnych trafiają do gminnych oczyszczalni ścieków. Oczyszczalnia ścieków w Boćkach - powstała w 2001 r., (BIOKON, ze stacją mechanicznego odwadniania osadów typu DRAIMAD) przyjmuje obecnie średnio 127,7 m3/d ścieków, docelowo ma być rozbudowana do 240 m3/d (39). Komunalne osady ściekowe składane są na poletku odciekowym a po wysuszeniu pakowane są w worki i wywożone są okresowo na wysypisko w Boćkach. Gorzelnia w Pakaniewie ma własną oczyszczalnię. Największym rzeczywistym zagrożeniem dla środowiska na opisywanym terenie jest nieuporządkowana w pełni gospodarka ściekowa na terenach wiejskich oraz niekontrolowany spływ powierzchniowy z nawożonych i chemizowanych terenów rolnych. Na terenie arkusza dominuje niski stopień zagrożenia, związany z częściową izolacją typu „b” głównego poziomu wodonośnego. Stopień ten jest lokalnie podwyższony do średniego ze względu na obecność ognisk zanieczyszczeń (w rejonie miejscowości Boćki i Milejczyce). W jednostkach o izolacji c i cb (nr 4, 9 i 11) oraz tam, gdzie występują zwarte kompleksy leśne (na północy arkusza i południowym - zachodzie) stopień zagrożenia jest obniżony do bardzo niskiego. Średni stopień zagrożenia występuje na obszarach o niskiej odporności poziomu głównego (o izolacji a i ab), bez ognisk zanieczyszczeń i lokalnie
43 ograniczonej dostępności – w jednostkach 7 i 8. Wysoki stopień zagrożenia wód podziemnych na większym obszarze stwierdzono jedynie w jednostce nr 12 na południu arkusza. Na terenie tym GPU występuje bardzo płytko i brak jest izolacji od powierzchni terenu. Mimo braku punktowych ognisk zanieczyszczeń, trwające zwodociągowanie tego terenu przy braku kanalizacji pozwala na podwyższenie stopnia zagrożenia. Przestrzenne zróżnicowanie stopnia zagrożenia, przedstawiono na planszy głównej oraz na zał. 5. Dla oceny wieku wód, czasu przesączania wód opadowych oraz określenia wrażliwości poziomu wodonośnego na zanieczyszczenia, w próbkach wody pobranych z pięciu studni wierconych oznaczono zawartości trytu. Uzyskane wyniki przedstawia ryc. 8.
Nr punktu Miejscowość Użytkownik Nr Stratygrafia Zawartość trytu TU Uwagi na planszy studni warstwy błąd głównej wg B.H wodonośnej wynik oznaczenia* interpretacja wyników TU** (bez błędu oznaczeń) 2 Boćki wodociąg 233 czwartorzęd 0.46 0.42 izolacja bardzo dobra (typu c), wody głębokiego krążenia, wiek >> 100 lat 4 Oleksze wodociąg 386 czwartorzęd 15.01 0.09 wody współczesne- płytkiego krążenia (izolacja a) 8 Wandalin prywatny 229 czwartorzęd 3.71 0.16 izolacja dobra (typu b), d. PGR wiek ok. 45 lat (±5) słaba odnawialność: 12 Milejczyce wodociąg 242 czwartorzęd 1.20 0.17 izolacja bardzo dobra (typ c), wody głębokiego krążenia, wiek > 100 lat 11 Pokaniewo gorzelnia 228 czwartorzęd 1.44 0.24 izolacja bardzo dobra, wody głębokiego krążenia, (typ b/c), wiek ok. 100 lat (±5) * błąd oznaczenia liczony jako odchylenie standardowe z 6 pomiarów ** wg linii „trendu” (czasu połowicznego rozpadu), za Instytutem Chemii i Techniki Jądrowej w Warszawie
Ryc. 8. Wyniki oznaczeń trytu w wodach podziemnych, pobranych na terenie arkusza Boćki (w okresie 15-17.07.2003 r)
Oznaczenia zawartości trytu wykonane zostały w Instytucie Chemii i Techniki Jądrowej w Warszawie. Interpretacja wyników oznaczeń, pozwala na określenie przybliżonego wieku wód, co teoretycznie odpowiada stopniowi izolacji w rejonie ujęcia. Uzyskane wyniki w czterech przypadkach sugerują większą izolację wód niż to wynika wprost z przeliczenia głębokości nadkładu warstw izolujących w studni lub w jednostce. Konfrontacja otrzymanych wyników ze stopniem izolacji w poszczególnych otworach została przeprowadzona przy opisie izolacji w jednostkach hydrogeologicznych .
44
Na ryc. 9 na linię zawartości trytu w zależności od wieku wód w latach (linia „trendu”), naniesiono wyniki oznaczeń trytu z terenu arkusza.
ZAWARTOŚĆ TRYTU W WODACH PODZIEMNYCH
16 15.01 14 12 10 8 trytu w TU 6 ść 3.71 4 1.44 1.2 2 0.46
zawarto 0 0 102030405060708090100110120130140150 wiek w latach linia "trendu" rozpadu trytu w czasie ** oznaczenia trytu - arkusz Boćki
Ryc. 9. Zawartość trytu a wiek pobranych próbek wody
W podsumowaniu można stwierdzić, że wody podziemne głównego użytkowego poziomu wodonośnego ze względu na przeważającą dobrą izolację i rodzaj zagospodarowania terenu, są w granicach arkusza w niewielkim stopniu zagrożone antropopresją.
45
VII. LITERATURA I WYKORZYSTANE MATERIAŁY ARCHIWALNE
1. Bentkowski A., - Mapa hydrogeologiczna Polski 1 : 50 000 arkusz Brańsk (418) (w opracowaniu) 2. Bentkowski A., - Mapa hydrogeologiczna Polski 1 : 50 000 arkusz Dziadkowice (457) (w opracowaniu) 3. Bentkowski A., - Mapa hydrogeologiczna Polski 1 : 50 000 arkusz Siemiatycze (495) (w opracowaniu) 4. Boratyn J., 2003- karty kartograficznych otworów wiertniczych (K-1, K-2, K-3) dla Szczegółowej Mapy Geologicznej Polski w skali 1 : 50 000, arkusz Boćki (458) (w opracowaniu) 5. Boratyn J., Brud S., 2001 r – Projekt prac geologicznych dla szczegółowej mapy geologicznej Polski w skali 1 : 50 000, arkusze Boćki (458), Czeremcha (459), Witowo (460), L.Podcerkwa (461). (maszynopis arch. P.I.G.) 6. Brud S., 2000 - Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski w skali 1 : 50 000, arkusz Bielsk Podlaski (419). (maszynopis arch. P.I.G.) 7. Brud S., 2000 - Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski w skali 1 : 50 000, arkusz Bielsk Podlaski (419). (maszynopis arch. P.I.G.) 8. Dobkowska A., Kapuściński J., 2000 – Dokumentacja hydrogeologiczna określająca dyspozycyjne zasoby wód podziemnych poziomu kredowego, trzeciorzędowego i czwartorzędowego na obszarze Bugu granicznego. P.G. „Polgeol” S.A. Warszawa. (maszynopis arch. P.G. „Polgeol”). 9. Dobkowska A., Kapuściński J., Janica R., 2003 – Dokumentacja hydrogeologiczna określająca zasoby dyspozycyjne wód podziemnych czwartorzędowego piętra wodonośnego na obszarze zlewni Bugu od granicy państwa do Zbiornika Zegrzyńskiego. PG „Polgeol” S.A. Warszawa. (maszynopis arch. P.G. „Polgeol”). 10. Dowgiałło J., Nowicki Z., 1999 – Ocena wieku wód podziemnych na podstawie wybranych metod izotopowych. Biuletyn P.I.G. nr 388. Warszawa 11. Felter A., Nowicki Z., 1997 – Tryt – bezpośredni wskaźnik wrażliwości warstwy wodonośnej na antropopresję. Przegląd Geologiczny, vol.45, nr 9 12. Instrukcja opracowania i komputerowej edycji Mapy hydrogeologicznej Polski w skali 1 : 50 000, część I i II. 1999. P.I.G. Warszawa 13. Janica R, Glejch – Bulaszewska M,. - Mapa hydrogeologiczna Polski 1 : 50 000 arkusz Bielsk Podlaski (419) (w opracowaniu)
46 14. Janicki T. 2001 r.- Objaśnienia do szczegółowej mapy geologicznej Polski w skali 1 : 50 000 arkusz Stacja Nurzec (496) i arkusz Klukowicze (497). (maszynopis arch. P.I.G.) 15. Janicki T. 2001 r.- Szczegółowa Mapa geologiczna Polski w skali 1 : 50 000 arkusz Stacja Nurzec (496). P.I.G. 16. Jarząbek H., 1981 – Mapa hydrogeologiczna Polski 1 : 200000, Ark. Biała Podlaska, I.G., Warszawa. 17. Kapuściński J., Jarczyńska M., 2000 – Identyfikacja stanu i problemów gospodarki wodnej w zlewni Bugu od granicy państwa do ujścia do zbiornika zegrzyńskiego. P.G. „Polgeol” S.A. Warszawa. (maszynopis arch. P.G. „Polgeol”) 18. Kazimierski i inni, 1996 – Dokumentacja hydrogeologiczna regionu mazowieckiego centralnej części niecki mazowieckiej, zawierająca weryfikację zasobów dyspozycyjnych trzeciorzędowego poziomu wodonośnego. P.I.G.. Warszawa 19. Kleczkowski A. (red.) 1999 - Mapa obszarów Głównych Zbiorników Wód Podziemnych (GZWP) w Polsce wymagających szczególnej ochrony skala 1 : 500 000. Wyd. AGH Kraków (uaktualnienie P.I.G. Warszawa) 20. Kondracki J. 1998 - Geografia regionalna Polski. PWN, Warszawa 21. Kopacz M., Matraszek J., - Mapa hydrogeologiczna Polski 1 : 50 000 arkusz Stacja Nurzec (496) (w opracowaniu) 22. Kubicki S., Ryka W., 1982 – Atlas geologiczny podłoża krystalicznego polskiej części platformy wschodnio-europejskiej, I.G., Warszawa. 23. Kuczyński A. 2001 – Uproszczona dokumentacja geologiczna w kat. C1 złoża kruszywa naturalnego Pokaniewo I. (maszynopis arch. P.I.G.) 24. Kuczyński A. 2002 – Dokumentacja geologiczna złoża kruszywa naturalnego w kat. C1 (Pokaniewo II), m. Pokaniewo Kolonia, gm Milejczyce, pow. Siemiatycki, woj. podlaskie. (maszynopis arch. P.I.G.) 25. Lichwa M., Czochal S., 1992 – Inwentaryzacja złóż surowców mineralnych stałych na terenie województwa białostockiego – gminy: Bocki, Kleszczele, Nurzec – Stacja, Milejczyce. PG „Polgeol” Zakład w Warszawie Warszawa (maszynopis arch. P.G. „Polgeol”). 26. Machelski A. 1971 – Sprawozdanie z prac geologiczno – poszukiwawczych za piaskami do pradukcji cegły wapienno – piaskowej w powiecie Bielsk – Podlaski, woj. białostockie. (maszynopis arch. P.I.G.) 27. Macioszczyk A., 1987 – Zróżnicowanie tła hydrogeochemicznego utworów polodowcowych obszaru środkowo-wschodniej Polski. Problemy hydrogeologii środkowo-wschodniej Polski (Materiały z sympozjum w Kazimierzu Dolnym)
47
28. Madejska E., Madejski C., Kapuściński J., 2001- Dokumentacja hydrogeologiczna zasobów dyspozycyjnych wód podziemnych piętra czwartorzędowego zlewni rzeki Białej – dopływu Orlanki. P. G. "POLGEOL" S. A. Warszawa (maszynopis arch. P.G. „Polgeol”) 29. Malinowski J. (red.), 1991 – Budowa geologiczna Polski t. VII Hydrogeologia. Wydawnictwa Geologiczne. Warszawa. 30. Nowak J., 1971 – Mapa geologiczna Polski 1 : 200 000, arkusz Biała Podlaska. I.G. Warszawa 31. Nowak J., 1974 – Objasnienia do mapy geologicznej Polski 1 : 200 000, arkusz Biała Podlaska. I.G. Warszawa 32. Paczyński B. (red.) 1995 - Atlas hydrogeologiczny Polski w skali 1 : 500 000. P.I.G. Warszawa 33. Pęczkowska B. - Mapa hydrogeologiczna Polski 1 : 50 000 arkusz Orla (420) (w opracowaniu) 34. Pilaciński T., 1980 – Dokumentacja badań geoelektrycznych dla zaopatrzenia w wodę wsi Dydule. (maszynopis arch. P.I.G., BIPR. nr 580) 35. Pilaciński T., 1987 – Dokumentacja badań geoelektrycznych dla zaopatrzenia w wodę wsi Hornowo, Hornowo – Zaporośle, Hornowo – Zuniewo, Jasieniówka, Milewice, Osmole i Żurowice, (maszynopis arch. P.I.G., BIPR nr 757) 36. Rogala S., 1988 – Dokumentacja badań geoelektrycznych dla zaopatrzenia w wodę wodociągu grupowego m. Wiercień, gm. Boćki, woj. białostockie, (maszynopis arch. P.I.G., BIPR.nr 778) 37. Stachy J. (red.) 1987 - Atlas hydrologiczny Polski. Wydawnictwa Geologiczne. Warszawa 38. Stan środowiska województwa podlaskiego w 1999 roku. Raport WIOŚ (praca zbiorowa), Inspekcja Ochrony Środowiska, Bibl. Monitoringu Środowiska, Białystok, 2000 39. Stan środowiska województwa podlaskiego w latach 2000 – 2001. Raport WIOŚ (praca zbiorowa), Inspekcja Ochrony Środowiska, Bibl. Monitoringu Środowiska, Białystok, 2002 40. Szadkowska M., - Mapa hydrogeologiczna Polski 1 : 50 000 arkusz Czeremcha (459) (w opracowaniu) 41. Polska - Ochrona przyrody – mapa w skali 1: 700 000. Stan aktualności 1.07.2001 r. Polskie Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych im. E. Romera S.A. Warszawa
48 Poufne, egzemplarz nr......
Marta Glejch – Bulaszewska
Wykonano w ...... egzemplarzach Egzemplarz nr ...... : CAG Sporządził: Wykonał:
DEWD-0-3 poz. Pf-...... /2004 Poufne, Strona 11 z 11
Poufne, egzemplarz nr......
MINISTERSTWO ŚRODOWISKA Zleceniodawca
PAŃSTWOWY INSTYTUT GEOLOGICZNY Generalny Wykonawca Mapy Hydrogeologicznej Polski w skali 1 : 50 000
Przedsiębiorstwo Geologiczne "POLGEOL" S. A. 03 - 908 Warszawa, ul. Berezyńska 39
MATERIAŁY POUFNE DO MAPY HYDROGEOLOGICZNEJ POLSKI w skali 1: 50 000
Arkusz BOĆKI (0458)
Opracowali: DYREKTOR Państwowego Instytutu Geologicznego ...... mgr Marta Glejch - Bulaszewska upr. geol. Nr V-1391
...... mgr Rafał Janica upr. geol. Nr V-1424
Redaktor arkusza:
...... dr Piotr Herbich upr. geol. Nr V–1210 Państwowy Instytut Geologiczny
Sfinansowano ze środków NARODOWEGO FUNDUSZU OCHRONY ŚRODOWISKA I GOSPODARKI WODNEJ Praca wykonana na zamówienie Ministra Środowiska Copyright by PIG & MŚ, Warszawa 2004 DEWD-0-3 poz. Pf-...... /2004 Poufne, Strona 1 z 11
ISBN XX–XXXX–XXX–X
Poufne, egzemplarz nr......
SPIS ROZDZIAŁÓW POUFNYCH
I. WYKORZYSTANIE WÓD PODZIEMNYCH ...... 3
SPIS TABEL POUFNYCH Tabela 1a Reprezentatywne otwory studzienne Tabela 1d Inne reprezentatywne punkty dokumentacyjne umieszczone na planszy głównej (otwory bez opróbowania hydrogeologicznego) Tabela A Otwory studzienne pominięte na planszy głównej Tabela B Inne punkty dokumentacyjne pominięte na planszy głównej (otwory bez opróbowania hydrogeologicznego)
Poufne, Strona 2 z 11
Poufne, egzemplarz nr......
I. WYKORZYSTANIE WÓD PODZIEMNYCH
Na ryc. 4 (poniżej) zestawiono wielkości rzeczywistych poborów i aktualny stopień wykorzystania wód podziemnych na terenie arkusza Boćki. Dla ułatwienia identyfikacji, przy ujęciach podano nazwę oraz numery studni – kolumna 3 i 4 (wg numeracji Centralnego Banku Danych Hydrogeologicznych oraz numeracji na mapie dokumentacyjnej).
Nazwa Miejscowość Nr otworu Głębokość Zasoby Aktualny pobór Uwagi: ujęcia Gmina studni ujęcia wg BH wg mapy m m3/h m3/24 h m3/h stan studni dokument.
1 2 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. Rolnicza Hornowszczyzna 226 13 47 24.0 0.0 nieczynny Spółdzielnia Tuczu Dziadkowice Zwierząt Gorzelnia Pokaniewo 227 104 74 0.0 0.0 zlikwidowany (w ruinie) Milejczyce 228 11 67 104.0 60,0 2,5 czynny Właściciel Wandalin 229 8 35.2 nieudokumen- 2,0- 2,5 0,1 czynny prywatny (d. PGR) Boćki towane do 1000 m3/rok Zakłady Wylan 230 7 56 19.5 0.0 nieczynny Utylizacyjne Boćki Wodociąg Boćki 231 1 68 114.0 230 – 300 12,5 czynny wiejski Boćki 233 2 61 czynny Suszarnia, Boćki 232 3 93 58.9 nieczynny, wł. prywatny Boćki Kółko Rolnicze Dubno 238 6 39 45.0 0.0 nieczynny Boćki SKR + Wodociągi Mołoczki 240 102 142 60.0 pobór czynny okresowo b. mały Boćki 241 9 144 0.0 nieczynny Wodociąg Milejczyce 242 12 71 171,5 250,0 10,4 czynny wiejski Milejczyce 243 106 71 czynny 244 105 77 awaryjny Tartak Milejczyce 245 14 68 16.0 0.0 nieczynny (d. kaflarnia) Milejczyce Szkoła Rogacze 246 15 34 22.0 0.0 nieczynny Podstawowa Milejczyce (w ruinie) Tuczarnia trzody Rogacze 247 16 35 26.0 0.0 nieczynny (w ruinie) Milejczyce 248 107 35 0.0 nieczynny Zakład Rolny Dydule 260 101 82 55.0 0.0 nieczynny (d. PGR) Orla 261 5 84 0.0 nieczynny Wodociąg Oleksze 386 4 62.5 117.0 378,0 * 15,8 czynny Orla Wieś Sasiny 394 10 156 80.0 0.0 nieczynny Boćki 395 103 155 0.0 nieczynny * ujęcie stanowią dwie studnie: nr 386 (na arkusza Boćki) i 262 (na arkuszu Bielsk Podlaski); Ryc. 4. Wielkości poborów wody ze studni wierconych na arkuszu Boćki - stan na 2003 r. (zestawienie z numerami studni w poszczególnych ujęciach)
Poufne, Strona 3 z 11
Poufne, egzemplarz nr......
Tabela 1a. Reprezentatywne otwory studzienne Numer otworu Numer Miejscowość Otwór Poziom wodonośny Filtr Pompowanie Współ- Przewodność Zatwier- Rok Uwagi planszy Użytkownik pomiarowe czynnik poziomu dzone zatwier- głównej (końcowy filtracji wodonośnego zasoby dzenia stopień) [m3/h] zasobów ------zgodny zgodny z Rok Głębokość Wysokość Straty- Strop Miąższość bez Głębokość Średnica [m/24h] [m2/24h] Depresja ------Wydajność z mapą bankiem wyko- [m] [m n.p.m.] grafia przewarstwień zwierciadła [mm] 3 [m] ------Spąg ------[m /h] HYDRO nania słaboprze- wody ------Stratygrafia [m] przelot Depresja spągu puszczalnych [m] [m] *** [m] od - do [m] 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 1 4580005 1 Boćki 1965 68,0 143,0 czwartorz. 41,3 > 26,7 4,0 193 19,5 36,4 > 971,2 114,0 brak możliwości pomiaru; ------wodociąg 1975 studnia nieczynna; czwartorz. 68,0 --61,6 - 1,8 -1,7 wiejski 66,1 ujęcie: studnie nr 1 i 2; zasoby eksploatacyjne studni 11,8 m3/h, przy depresji 1,1 m poprawka rzędnej BH (było 155,0 m) 2 4580011 1 Boćki 1975 61,0 144,0 czwartorz. 26,0 > 35,0 2,5 273 76,4 14,0 > 489,9 głęb. zw. wody: 2002 r. - 4,3 m, ------wodociąg 1975 2003 r. – 3,5 m; czwartorz. 61,0 --34,0 - 4,6 wiejski 59,0 ujęcie: st. nr 1 i 2; zasoby eksploatacyjne studni 114 m3/h, przy depresji 7,1 m pobór wody do analiz –tab. 3a 3 4580007 1 Boćki 1968 93,0 143,0 czwartorz. 20,0 10,0 2,0 pierwsza warstwa o słabych ------suszarnia, czwartorz. 30,0 parametrach hydrogeolog. wł. prywatny brak możliwości pomiaru; czwartorz. 77,0 12,3 2,4 152 60,0 13,1 161,5 58,9 ------studnia nieczynna; d. ujęcie 1975 89,3 --78,0 - 10,6 -10,4 wodociągowe dla m Boćki. 88,8 4 4580021 1 Oleksze 1988 62,5 162,1 czwartorz. 38,0 > 24,5 15,2 356 102,0 8,2 > 201,1 117,0 1974 ***rura międzyfiltrowa na ------wodociąg głębokości: 44,5 - 52,9 m p.p.t.; czwartorz. 62,5 --38,9 - 11,5 -13,1 60,0 ujęcie: st. nr 4 i 35 na arkuszu Bielsk Podlaski (nr wg BH 4190031); zasoby eksploatacyjne studni 117 m3/h, przy depresji 13.1 m; pobór wody do analizy – tab. 3a
Tabela 1a Poufne, Strona 4 z 11
Poufne, egzemplarz nr......
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 5 4580013 1 Dydule 1977 84,0 158,0 czwartorz. 44,0 5,0 10,5 ***rura międzyfiltrowa na ------zakład rolny czwartorz. 49,0 głębokości: 78,4 - 79,4 m p.p.t.; (d. PGR) studnia nieużywana; czwartorz. 72,0 10,0 10,3 245 51,6 8,1 81,2 55,0 ------ujęcie: st. nr 5 i 101; głęb. zw. 1977 82,0 --72,4 - 16,9 -18,0 wody 2002 r. - 10,35 m; 81,5 6 4580010 1 Dubno 1972 39,0 152,0 czwartorz. 20,0 15,0 5,1 299 59,2 17,3 259,2 45,0 głęb. zw. wody 2002 r. - 5,35 m; ------kółko 1973 studnia nieczynna czwartorz. 35,0 --25,3 - 6,3 -4,4 rolnicze 34,0 7 4580006 1 Wylan 1967 56,0 145,5 czwartorz. 37,5 17,5 1,2 127 20,4 4,1 72,1 19,5 studnia w lesie, zabezpieczona, ------zakłady 1968 nigdy nie podłączona; brak czwartorz. 55,0 39,0 - 10,2 -9,8 utylizacyjne 48,0 możliwości pomiaru; 8 4580002 1 Wandalin 1956 35,2 155,0 czwartorz. 14,0 10,6 zasoby nie podlegały ------(d. PGR) czwartorz. 24,6 zatwierdzeniu; głęb. zw. wody dzierżawca 2002 r. -14,3 m; czwartorz. 28,0 6,7 12,7 165 3,6 prywatny ------analiza wody – tab. 3a;
34,7 --29,0 - badania trytu wskazują na dobrą
33,4 izolację (wody głębokiego
krążenia / słaby kontakt
warstwy ujętej z warstwą
nadległą) 9 4580017 1 Mołoczki 1979 144,0 155,2 czwartorz. 27,0 11,0 3,3 299 słabe parametry SKR + ------hydrogeologiczne warstwy trzeciorz. 38,0 --28,0 - wodociągi 38,0 czwartorzędowej, trzeciorz. 106,0 36,0 4,7 194 60,0 4,7 168,0 60,0 1979 brak możliwości pomiaru; ------studnia nieczynna; 142,0 -122,0 - 13,2 -13,2 138,0 ujęcie: st. nr 9 i 102; zasoby eksploatacyjne studni 60 m3/h, przy depresji 13,2 m 10 4580023 1 Sasiny 1989 156,0 158,9 czwartorz. 33,0 7,0 12,0 warstwa czwartorzędowa z ------wieś trzeciorz. 40,0 przewarstwieniami iłu i gliny studnia nieczynna; brak trz – mio. 100,0 7,0 16,0 ------możliwości pomiaru;
111,0 ujęcie: st. nr 10 i 103; zasoby trz - ol. 130,0 23,0 9,5 245 60,0 6,5 149,0 80,0 eksploatacyjne studni 40 m3/h, ------1989 przy depresji 13,7 m; 153,0 -132,6 - 17,8 -16,7 149,5
Tabela 1a Poufne, Strona 5 z 11
Poufne, egzemplarz nr......
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 11 4580012 1 Pokaniewo 1976 67,0 153,0 czwartorz. 14,0 8,0 5,6 pierwsza warstwa bez kontaktu ------gorzelnia czwartorz. 22,0 hydraulicznego z GPU „MULTI (pogrzebana dolina rzeczna) TRADE CO” czwartorz. 41,0 25,0 3,1 273 69,3 5,9 144,3 104,0 głęb. zw. wody 2002 r. -3,7 m, ------Sp. z o.o. -- 1976 2003 r. – 3,9 m; pobór wody do 66,0 11,2 -16,8 41,7 - analiz – tab. 3 a; 64,8 ujęcie: st. nr 11 i 104; 12 4580019 1 Milejczyce 1980 71,0 170,6 czwartorz. 42,0 25,7 13,8 325 90,2 10,5 268,7 171,5 głęb. zw. wody 2002 r. - 14,25 ------wodociąg -- 1980 m; ujęcie: st. nr 12, 105, 106; czwartorz. 68,0 9,8 -10,0 wiejski 43,9 - zasoby eksploatacyjne 67,0 studni 81,5 m3/h, przy depresji 10,0 m; analiza wody – tab. 3a 13 4570005 1 Hornowszczy 1981 47,0 173,7 czwartorz. 9,5 10,5 9,5 pierwsza warstwa o zasięgu ------zna czwartorz. 20 lokalnym, zwierciadło wody Rolnicza swobodne, wahania rzędu 2 – czwartorz. 30,0 15,0 16,5 325 36,0 19,3 289,0 24,0 Spółdzielnia ------3 m; studnia nieczynna -- 1981 Tuczu 45,0 3,4 -2,0 (gospodarstwo w ruinie); głęb. 30,5 - Zwierząt 45,5 zw. wody 2002 r. - 18,15 m; 14 4580003 1 Milejczyce 1962 68,0 175,0 czwartorz. 13,5 10,0 13,5 pierwsza warstwa wodonośna o ------tartak czwartorz. 23,5 zw. swobodnym, wahania rzędu (d. kaflarnia) 2 – 3 m; studnia nieużywana; czwartorz. 48,0 15,5 17,0 203 16,0 12,2 188,8 16,0 ------głęb. zw. wody 2002 r. - -- 1963 63,5 58,9 - 2,3 -2,3 17,60 m; 62,9 15 4580008 1 Rogacze 1970 34,0 175,0 czwartorz. 5,3 24,7 5,3 245 22,3 7,7 190,6 22,0 brak możliwości pomiaru; ------szkoła -- 1970 studnia nieczynna czwartorz. 32,0 5,8 -5,7 podstawowa 15,8 - (w ruinie) 31,5 16 4580015 1 Miedwieżyki 1978 35,0 175,4 czwartorz. 12,0 11,0 2,8 356 20,4 5,5 60,8 26,0 ***rura międzyfiltrowa na ------tuczarnia -- 1979 głębokości: 20,0 - 26,0 m p.p.t.; czwartorz. 30,0 9,3 -7,0 trzody 16,3 - głęb. zw. wody 2002 r. - 3,15 m; (w ruinie) 29,7 ujęcie: st. nr 16 i 107; studnia nieużywana; zasoby eksploatacyjne studni 20 m3/h, przy depresji 9,2 m
*** Istnieją odcinki rury międzyfiltrowej
Tabela 1a Poufne, Strona 6 z 11
Poufne, egzemplarz nr......
Tabela 1d. Inne reprezentatywne punkty dokumentacyjne umieszczone na planszy głównej (otwory bez opróbowania hydrogeologicznego) Numer punktu Numer Miejscowość Punkt dokumentacyjny Poziom wodonośny Uwagi zgodny zgodny z bankiem planszy Użytkownik Rodzaj Rok Głębokość Wysokość Straty- Strop Głębokość Wydajność ______z mapą HYDRO lub innym głównej punktu wyko- [m] [m n.p.m.] grafia zwierciadła [m3/h] Spąg ______źródłem informacji* nania [m] wody Depresja [m] [m] 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 1 SMGP* K-3 1 Pasieka otwór 2003 80,0 163,0 czwartorz. 13,0 *; brak informacji ______badawczy 25,0 hydrogeologicznych; najbliższe studnie ujmują 2-gą warstwę czwartorz. 38,4 ______piaszczystą; od głęb. 65,7 m p.p.t. 58,0 piaski z wkładkami iłów i trzeciorz. 65,7 domieszką węgla brunatnego, ______80,0 nieprzewiercone 2 4580009 1 Szeszyły otwór 1970 120,0 143,0 czwartorz. 9,4 otwór zlikwidowany, brak ______badawczy 14,7 informacji hydrogeologicznych; za GPU uznano warstwę trzeciorz. 69,8 ______zawodnioną od głębokości 91,8 m 76,0 p.p.t., nieprzewierconą /miocen trzeciorz. 91,8 (91,8-109,5) i oligocen (109,5- ______120,0 120)/ 3 SMGP* K-2 1 Sobiatyn otwór 2003 111,0 175,5 czwartorz. 21,8 *; brak informacji ______badawczy 40,0 hydrogeologicznych; za GPU uznano warstwę poniżej 49,7 m; czwartorz. 49,7 ______poniżej 105 m p. p. t. piaski 69,0 z przewarstwieniami iłów, trzeciorz. 99,4 domieszką węgla brunatnego ______111,0 i okruchami margla, nieprzewiercone 4 SMGP* K-1 1 Milejczyce otwór 2003 138,0 177,0 czwartorz. 11,0 *; studnie ujmują warstwę poniżej ______badawczy 64,5 11 m od p.t., na gł. 41,7 – 47,4 m wkładki glin; od gł. 121,0 m czwartorz. 80,5 ______piaski nierozdzielone Q - Trz 86,5 /brak wyników badań/; na czw.-trz. 113,7 gł.121,0 - 133,5 m piaski z ______138,0 węglem brunatnym
Uwagi: * - dotyczy kolumny "2": SMGP - nr punktu wg Szczegółowej mapy geologicznej Polski w skali 1:50 000, arkusz Boćki – w opracowaniu (dane niepublikowane).
Tabela 1d Poufne, Strona 7 z 11
Poufne, egzemplarz nr......
Tabela A. Otwory studzienne pominięte na planszy głównej Numer otworu Miejscowość Otwór Piętro wodonośne Filtr Pompowanie Współ- Przewodność Zatwier- Rok Uwagi Użytkownik pomiarowe czynnik poziomu dzone zatwier- (końcowy filtracji wodonośnego zasoby dzenia stopień) [m/24h] [m2/24h] zasobów zgodny zgodny z Rok Głębokość Wysokość Straty- Strop Miąższość bez Głębokość Średnica [m3/h] ______z mapą bankiem wyko- [m] [m n.p.m.] grafia przewarstwień zwierciadła [mm] Wydajność ______Spąg ______Depresja dokum. HYDRO nania słaboprze- wody [m3/h] Stratygrafia [m] przelot*** ______[m] spągu puszczalnych [m] od - do Depresja [m] [m] [m] 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 101 4580001 Dydule 1955 82,0 158,0 czwartorz. 72,0 > 10,0 brak możliwości pomiaru; ------zakład rolny czwartorz. > 82,0 studnia nieczynna; brak (d. PGR) danych o zafiltrowaniu otworu; ujęcie: st. nr 101 i 5; zasoby eksploatacyjne studni 6 m3/h, przy depresji 2 m 102 4580014 Mołoczki 1978 142,0 155,8 czwartorz. 27,5 6,5 3,8 głęb. zw. wody 2002 r. 5,9 m; ------SKR + trzeciorz. 34,0 studnia używana sezonowo; wodociągi ujęcie: st. nr 102 i 9, zasoby trzeciorz. 106,0 35,5 5,4 194 59,2 3,6 128,8 ------eksploatacyjne studni 60
141,5 109,0 - 12,2 m3/h, przy depresji 12,5 m 139,0 103 4580024 Sasiny 1989 155,0 159,3 czwartorz. 38,0 6,0 12,0 16,0 studnia nieczynna; ------wieś trzeciorz. 44,0 brak możliwości pomiaru; ujęcie: st. nr 103 i 10; trz – mio. 95,0 12 ------zasoby eksploatacyjne studni 108,0 40 m3/h, przy depresji trz - ol. 130,0 194 60,0 16,7 m ------150,0 20,0 9,9 129,5 - 20,7 5,0 100,2 149,8 104 4580004 Pokaniewo 1963 74,0 160,0 czwartorz. 4,5 > 66,5 3,1 152 12,6 *** rura międzyfiltrowa na ------gorzelnia czwartorz. > 74,0 56,1 - 67,8 11,9 głębokości: 58,0 - 60,2 m „MULTI p.p.t.; studnia zlikwidowana; TRADE CO” ujęcie: st. nr 104 i 11 Sp. z o.o. 105 4580018 Milejczyce 1980 77,0 174,2 czwartorz. 46,0 25,0 17,9 325 114,4 12,9 321,8 głęb. zw. wody 2002 r: ------wodociąg czwartorz. 71,0 48,0 - 71,0 15,1 10,2 m; ujęcie: st. nr: 12, 105 wiejski i 106; zasoby eksploatacyjne studni 90 m3/h, przy depresji 10,0 m, 106 4580020 Milejczyce 1980 71,0 170,9 czwartorz. 43,0 22,0 14,2 325 90,2 12,2 268,0 głęb. zw. wody 2002 r. ------wodociąg czwartorz. 65,0 44,9 - 65,0 9,8 14,80 m; ujęcie: st, nr: 12, wiejski 105 i 106; zasoby eksploatacyjne studni 77,0 m3/h, przy depresji 7,4 m,
Tabela A Poufne, Strona 8 z 11
Poufne, egzemplarz nr......
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 107 4580016 Miedwieżyki 1978 35,0 175,4 czwartorz. 12,0 9,0 3,2 356 31,2 7,4 66,9 ***rura międzyfiltrowa na ------tuczarnia czwartorz. 32,0 13,0 - 32,0 9,4 głębokości: 18,2 - 28,9 m trzody p.p.t.; studnia nieużywana; (w ruinie) ujęcie st. nr 16 i 107; zasoby eksploatacyjne studni 26 m3/h, przy depresji 7 m; głęb. zw. wody 2002 r.: 3,4 m;
*** Istnieją odcinki rury międzyfiltrowej
Tabela A Poufne, Strona 9 z 11
Poufne, egzemplarz nr......
Tabela B. Inne punkty dokumentacyjne pominięte na planszy głównej (otwory bez opróbowania hydrogeologicznego) Numer punktu Miejscowość Punkt dokumentacyjny Poziom wodonośny Uwagi Użytkownik zgodny z mapą zgodny z bankiem Rodzaj punktu Rok wykonania Głębokość Wysokość Straty- Strop Głębokość Wydajność ______HYDRO [m] [m n.p.m.] grafia zwierciadła [m3/h] Spąg ______[m] wody Depresja [m] [m] 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 brak filtra; otwór zlikwidowany; 101 4580022 Sasiny poszukiwawczy 1989 34,1 158,9 czwartorz. 3,0 3,0 ______zasoby nie podlegały wieś > 8,0 zatwierdzeniu
Tabela B Poufne, Strona 10 z 11
Tabela 1b. Reprezentatywne studnie kopane
Nr zgodny Numer Miejscowość Wysokość Warstwa wodonośna Głębokość Głębokość do Data pomiaru Uwagi planszy zwierciadła dna z mapą głównej Użytkownik [m n.p.m.] Stratygrafia Głębokość stropu wody [m] [m] [m] 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 1 1 Andrianki 140.0 czwartorz. 2.3 2.3 3.2 15.07.2003 punkt obserwacji MONBADA nr 727; wł. prywatny analiza archiwalna w tabeli C2; pomiar zw. wody 1.10.2001 r - 2.3 m p.p.t.; rzędna terenu z mapy 1: 50 000; 2 1 Sasiny 159.3 czwartorz. 4.4 4.4 5.0 15.07.2003 rzędna terenu z mapy 1: 50 000; ze studni pobrano wł. prywatny próbkę wody do analizy fizyczno – chemicznej, wyniki w tabeli 3 b; 3 1 Rogacze 175.0 czwartorz. 4.5 4.5 20.0 17.07.2003 studnia pogłębiona w 1998 r (wiercona bez leśniczówka dokumentacji geologicznej - spr. w Nadleśnictwie); warstwa bez izolacji, zw. wody z najbliższej studni kopanej; rzędna z mapy 1: 25 000; pobór wody do analizy - tabela 3 b;
Tabela 2. Główne parametry jednostek hydrogeologicznych Numer Symbol Piętro Miąższość Współczynnik Przewodność Moduł zasobów Powierzchnia Moduł zasobów jednostki jednostki wodonośne [m] filtracji warstwy odnawialnych jednostki dyspozycyjnych hydrogeolo- hydrogeolo- [m/24h] wodonośnej [m3/24h/km2] hydrogeologicznej [m3/24h/km2] gicznej gicznej [m2/24h] [km2] 1 2 3 4 5 6 7 8 9 b Q I 1 Q 38,0 25,0 950 95 19 65 Q 2 c Q I Q 12,0 12,0 144 70 7 50
3 bc Q I Q 25,0 10,0 250 80 16 60 Q 4 Q 13,0 7,0 91 60 11 40 cb Q I b Q I 5 Q 13,0 8,0 104 85 4 55 Q
6 b Q I Q 20,0 11,0 220 90 100 60
7 ab Q I Q 11,0 16,0 176 180 13 80 Q 8 Q 17,0 6,0 102 160 23 70 ba Q I Q 9 Tr 30,0 6,0 180 13 76 10 c Tr I b Q I 10 Q 15,0 14,0 210 85 15 55 Q
11 c Q I Q 22,0 17,0 374 60 11 40
12 a Q I Q 24,0 6,0 144 205 19 95
Tabela 3a. Wyniki analiz chemicznych wód podziemnych wykonanych dla mapy - reprezentatywne otwory studzienne
Numer Data analizy Miejscowość Wiek piętra Przewod Sucha Zasado- Utlenial- SO4 NO2 F SiO2 Ca Na Fe Zn Cu Sr Al Klasa Uwagi ______zgodny wodonośnego -nictwo pozos- wość ność HCO3 jakości Użytkownik ______Cl NO3 P2O 5 NH4 Mg K Mn Cr Pb Ba B z Głębokość pH tałość ogólna TOC wody mapą [mg/dm3 [mval/dm3] podziem- stropu poziomu [S/cm] ] nej wodonośnego [-] [m] [mg/dm3] 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 barwa 7 mg Pt/dm3, 3 Boćki czwartorz. 514 1.7 4 0.003 0.29 22.00 88.2 9.6 2.06 0.100 0.010 0.264 0.000 mętność 4 mg SiO2 /dm , 2 15.07.2003 ______310 6.2 378.2 II b wodociąg 41.3 7.6 1.2 4 0.6 0.15 0.04 15.0 2.2 0.08 0.030 0.020 0.053 0.027 twardość ogólna 3 282.0 mg CaCO3/dm barwa 5 mg Pt/dm3, 3 Oleksze czwartorz. 284 0.7 22 0.000 0.32 10.00 46.5 3.3 0.03 0.100 < 0.010 0.059 0.000 mętność 0 mg SiO2 /dm , 4 15.07.2003 ______176 2.9 176.9 I wodociąg 38.0 7.9 0.6 5 0.8 0.35 0.02 8.2 0.8 0.00 0.020 0.020 0.009 0.004 twardość ogólna 3 150.0 mg CaCO3/dm Wandalin barwa 3 mg Pt/dm3, ______3 czwartorz. 507 0.8 24 0.000 0.30 18.00 84.2 3.9 0.03 0.140 0.010 0.131 0.000 mętność 0 mg SiO2 /dm , 8 16.07.2003 dzierżawca 306 4.2 256.2 I 28.0 7.8 0.4 26 6.8 0.20 0.04 15 1.4 0.00 0.010 0.020 0.028 0.004 twardość ogólna prywatny 3 272.0 mg CaCO3/dm barwa 3 mg Pt/dm3, 3 Pokaniewo czwartorz. 369 0.9 17 0.003 0.40 20.00 64.5 2.7 0.70 0.010 < 0.010 0.078 0.000 mętność 1 mg SiO2 /dm , 11 17.07.2003 ______226 3.8 231.8 II a gorzelnia 41.0 7.8 1.2 5 1.1 0.06 0.04 10.4 1.4 0.06 0.020 0.010 0.013 0.004 twardość ogólna 3 204.0 mg CaCO3/dm barwa 7 mg Pt/dm3, 3 Milejczyce czwartorz. 372 1.5 11 0.004 0.36 22.00 66.5 3.8 1.42 0.020 0.010 0.103 0.000 mętność 2 mg SiO2 /dm , 12 17.07.2003 ______225 4.2 256.2 II a 42.0 7.6 0.7 3 0.3 0.15 0.06 9.2 1.4 0.08 < 0.010 0.010 0.062 0.006 twardość ogólna wodociąg 3 204.0 mg CaCO3/dm
Uwaga: - zawartość związków azotu podana w mg N/dm 3
Tabela 3b. Wyniki analiz chemicznych wód podziemnych wykonanych dla mapy - reprezentatywne studnie kopane
Numer Data analizy Miejscowość Wiek piętra Przewod- Sucha Zasado- Utlenial- SO4 NO2 F SiO2 Ca Na Fe Zn Cu Sr Al Klasa Uwagi ______zgodny wodonośnego nictwo pozos- wość ność HCO3 jakości Użytkownik ______Cl NO3 HPO4 NH4 Mg K Mn Cr Pb Ba B z Głębokość pH tałość ogólna TOC wody mapą [mg/dm3] [mval/dm3] podziem- stropu poziomu [S/cm] nej wodonośnego [-] [m] [mg/dm3] 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 barwa 3 mg Pt/dm3, 3 Sasiny czwartorz. 685 1.3 86 0.000 0.26 12.00 98.6 32.0 0.03 0.050 0.010 0.215 0.000 mętność 0 mg SiO2 /dm , 1 16.07.2003 ______415 3.4 207.4 III wł. prywatny: 4.4 7.7 0.7 57 21.5 0.40 0.02 9.7 5.8 0.00 < 0.010 0.030 0.016 0.058 twardość ogólna 3 284.0 mg CaCO3/dm barwa 4 mg Pt/dm3, 3 Rogacze czwartorz. 317 0.9 43 0.000 0.12 8.00 55.3 2.6 0.03 0.030 0.010 0.064 0.000 mętność 0 mg SiO2 /dm , 2 17.07.2003 ______193 2.4 146.4 I leśniczówka 4.5 8.1 0.7 14 3.3 0.40 0.02 5.3 0.9 0.02 0.020 0.010 0.011 < 0.003 twardość ogólna 3 160.0 mg CaCO3/dm
Uwaga: - zawartość związków azotu podana w mg N/dm 3
Tabela 4. Obiekty uciążliwe dla wód podziemnych
Rodzaj uciążliwości Zanieczysz Zagrożenie -czenie wód Numer Numer Źródło Obiekt Ścieki Emisja Materiały i odpady wód podziemnych Uwagi zgodny planszy informacji Miejscowość Rodzaj Objętość Odbiornik Urządzenia pyłowa gazowa Urządzenie Rodzaj Sposób podziem- + istnieje z mapą główne [m3/d] oczyszczające [Mg/r] [Mg/r] oczyszcza- składowania nych - brak ______j Stan na w roku w roku jące + istnieje rok + istnieje - brak - brak 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 1 1 Urząd Gminy wysypisko i nieczystości odpady wyrobisko - + czynne od 1989 r (planowo do Boćki wylewisko płynne, socjalno - stałe, kruszywa 2009 r)., składowanie zorganizowane, wizja terenu gminne bytowe, komunalne odpady nieuporządkowane; w podłożu Boćki piasek i pył; powierzchnia 1,7 ha 2 1 PG Polgeol S.A. stacja paliw socjalno - bytowe, szambo paliwa i zbiorniki - + stacja dobrze utrzymana; teren (9), "Orlen" nr oleje podziemne wyasfaltowany, zakaz podawania wizja terenu 1412 informacji Boćki 3 1 Urząd Gminy oczyszczalnia socjalno-bytowe 127,7 MB odpady pole - + przepustowość 192 m3/d, docelowo Boćki, (39) ścieków 2003 pościekowe odciekowe; 240 m3/d; Boćki worki 70 kg 4 1 Urząd Gminy wylewisko socjalno - bytowe, wyrobisko - + przy drodze Boćki – Krasna Wieś; wg Boćki, nieczystości gnojowica bez izolacji Urzędu Gminy wylewisko zamknięte, wizja terenu w rzeczywistości używane "na dziko", nieuporządkowane, 100 na 50 m 5 1 wizja terenu gorzelnia socjalno - bytowe, - szambo; - + po trzech latach przerwy gorzelnia Pokaniewo gospodarcze - wywóz na wznowiła produkcję (od 04.2003 r.); pola produkcja spirytusu 1000 dm3/d 6 1 PG Polgeol S.A. stacja paliw paliwa i zbiorniki - + teren uporządkowany, wyasfaltowany, (9), ”Benzen” oleje podziemne właściciel prywatny, nie udziela wizja terenu Milejczyce informacji 7 1 wizja terenu SKR socjalno - bytowe, szambo paliwa i 3 zb. - + zbiorniki szczelne, aktualne kontrole Milejczyce oleje podziemne, szczelności każdy o poj. 20 m3 8 1 PG Polgeol S.A wysypisko socjalno - bytowe, odpady wyrobisko po - + czynne; wielkość: 150 na 50 m; (9), gminne i gnojowica komunalne glinie w podłożu glina wylewisko Milejczyce Używane skróty: zb. - zbiornik poj. – pojemność MB – oczyszczalnia mechaniczno - biologiczna
Tabela C1. Wyniki analiz chemicznych wód podziemnych - materiały archiwalne - reprezentatywne otwory studzienne
Numer Data Miejscowość Wiek piętra pH Sucha Zasadowość Utlenial- SO4 NO2 NH4 Ca Fe Zn Cu Uwagi ______zgodny analizy wodonośnego pozost. ogólna ność Użytkownik ______Cl NO3 Mg Mn z mapą Głębokość stropu w-wy wodonośnej [m] [-] [mg/dm3] [mval/dm3] [mg/dm3] 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 1 1965.07.15 Boćki czwartorz. 7.0 6.0 2.7 2.0 0.000 0.50 2.00 barwa 5 mg Pt/dm3; ______3 mętność 25 mg SiO2/dm ; wodociąg wiejski 41.3 0.0 3 twardość ogólna 270 mg CaCO3/dm 2 1975.01.23 Boćki czwartorz. 7.1 325 6.1 5.0 0.0 0.000 0.32 1.50 barwa 10 mg Pt/dm3; ______3 mętność 15 mg SiO2/dm ; wodociąg wiejski 26.0 5.0 0.0 0.25 3 twardość ogólna 280 mg CaCO3/dm 3 1968.04.29 Boćki czwartorz. 7.2 364 5.8 2.5 19.0 0.000 0.26 1.00 barwa 20 mg Pt/dm3; ______3 mętność 18 mg SiO2/dm ; suszarnia + 77.0 2.0 0.1 0.08 3 wodociąg twardość ogólna 240 mg CaCO3/dm 4 1988.12.07 Oleksze czwartorz. 211 2.4 2.4 11.0 0.000 0.00 41 0.00 barwa 10 mg Pt/dm3.; ______wodociąg 38.0 14.1 0.12 6 0.00 mętność 3 mg SiO2/dm3; twardość ogólna 128 mg CaCO3/dm3 5 1977.01.29 Dydule czwartorz. 7.2 292 6.0 6.0 90.1 0.000 1.60 2.00 barwa 5 mg Pt/dm3; ______3 mętność 15 mg SiO2/dm ; zakład rolny 72.0 9.1 0.0 0.20 3 (d. PGR) twardość ogólna 315 mg CaCO3/dm 6 1972.10.08 Dubno czwartorz. 7.4 300 4.5 2.6 17.0 0.000 0.00 0.10 barwa 5 mg Pt/dm3; ______3 mętność 3 mg SiO2/dm ; kółko rolnicze 20.0 7.0 2.0 0.00 3 twardość ogólna 265 mg CaCO3/dm 7 1967.12.29 Wylan czwartorz. 7.3 294 5.8 2.7 7.0 0.000 0.76 89 2.60 barwa 25 mg Pt/dm3; ______3 mętność 0 mg SiO2/dm ; zakłady 35.5 1.0 0.1 14 0.15 3 utylizacyjne twardość ogólna 278.5 mg CaCO3/dm 3 9 1979.04.27 Mołoczki trzeciorz. 7.4 326 4.5 4.0 0.300 0.60 1.40 barwa 45 mg SiO2/dm ; ______3 SKR + wodociągi 106.0 2.0 0.05 twardość ogólna 255 mg CaCO3/dm 10 1989.05.18 Sasiny trzeciorz. 8.0 190 3.6 4.0 0.0 0.000 0.26 0.90 barwa 30 mg Pt/dm3; ______3 mętność 5 mg SiO2/dm ; wieś 130.0 0.9 0.1 0.12 3 twardość ogólna 140 mg CaCO3/dm 11 1976.06.24 Pokaniewo czwartorz. 7.6 235 4.0 2.5 15.0 0.000 0.02 0.30 barwa 5 mg Pt/dm3; ______3 mętność 7 mg SiO2/dm ; gorzelnia 41.0 3.0 0.0 0.06 3 (w ruinie) twardość ogólna 220 mg CaCO3/dm 12 1980.03.14 Milejczyce czwartorz. 7.6 294 5.6 4.0 17.0 0.001 0.12 0.10 0.500 0.000 barwa 5 mg Pt/dm3; ______3 mętność 5 mg SiO2/dm ; wodociąg wiejski 42.0 3.0 0.0 0.05 3 twardość ogólna 265 mg CaCO3/dm
1
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 13 1981.06.04 Hornowszczyzna czwartorz. 7.5 291 5.0 3.0 12.0 0.003 0.00 0.00 barwa 5 mg Pt/dm3; ______._ 3 mętność 5 mg SiO2/dm ; rolnicza 30.0 8.0 3.0 0.00 3 spółdzielnia tuczu twardość ogólna 265 mg CaCO3/dm zwierząt 14 1962.10.15 Milejczyce czwartorz. 7.2 216 3.8 1.6 15.6 0.100 0.10 1.20 barwa 35 mg Pt/dm3; ______3 mętność 2 mg SiO2/dm ; tartak 48.0 0.10 3 (dawniej kaflarnia) twardość ogólna 170 mg CaCO3/dm 15 1970.10.19 Rogacze czwartorz. 7.2 212 3.4 2.8 39.5 0.001 0.02 0.30 barwa 15 mg Pt/dm3; ______3 mętność 3 mg SiO2/dm ; szkoła podstawowa 5.3 8.0 0.0 0.05 3 (w ruinie) twardość ogólna 140 mg CaCO3/dm 16 1978.09.13 Miedwieżyki czwartorz. 7.6 105 2.5 4.8 38.2 0.000 0.02 0.02 1.000 barwa 5 mg Pt/dm3; ______3 mętność 3 mg SiO2/dm ; tuczarnia trzody 12.0 4.5 0.0 0.05 3 (w ruinie) twardość ogólna 115 mg CaCO3/dm
2
Tabela C2. Wyniki analiz wód podziemnych - materiały archiwalne - reprezentatywne studnie kopane
Numer Data Miejscowość Wiek piętra Przewod- Sucha Zasado- Utlenial- SO4 NO2 F SiO2 Ca Na Fe Zn Cu Sr Al Uwagi ______zgodny analizy ______wodonośnego nictwo pozos- wość ność HCO3 ______Cl NO3 HPO4 NH4 Mg K Mn Cr Pb Ba B z mapą Użytkownik Głębokość pH tałość ogólna TOC [mg/dm3 [mval/dm3] stropu warstwy [S/cm] ] wodonośnej [-] [m] [mg/dm3] 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 1 2001.10.01 Andrianki czwartorz. 523 420 93.0 113 43 0.020 0.10 * 16.70 53 14.5 0.02 0.053 0.009 0.149 0.030 lit = 0.002, ______2.3 7.5 15 98.5 1.00 * 0.24 7 36.4 0.00 0.003 * 0.010 * 0.054 0.150 molibden = 0.003, Punkt wanad = 0.004, obserwacji arsen = 0.01 *, MONBADA; brom = 0.1 *, wł. prywatny cyjanki = 0.01 *, kadm = 0.001 *, kobalt = 0.002 *, nikiel = 0.005 *, tytan = 0.001 *.
* oznacza próg oznaczalności metody (PGO)
Tabela C5. Wyniki analiz wód podziemnych - materiały archiwalne - otwory studzienne pominięte na planszy głównej
Numer Data Miejscowość Wiek piętra pH Sucha Zasadowość Utlenial- SO4 NO2 NH4 Ca Fe Zn Cu Uwagi ______zgodny analizy wodonośnego pozost. ogólna ność Użytkownik ______Cl NO3 Mg Mn z mapą Głębokość TOC stropu w-wy wodonośnej [m] [-] [mg/dm3] [mval/dm3] [mg/dm3] 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 102 1978.08.26 Mołoczki trzeciorz. 6.8 188 5.1 5.0 0.050 0.50 1.40 barwa 60 mg Pt/dm3; ______3 mętność 10 mg SiO2/dm ; SKR + wodociągi 106.0 8.0 0.20 3 twardość ogólna 285 mg CaCO3/dm 103 1989.05.18 Sasiny trzeciorz. 7.8 180 3.6 4.0 0.0 0.000 0.26 0.90 barwa 30 mg Pt/dm3; ______3 mętność 5 mg SiO2/dm ; wieś 130.0 0.9 0.2 0.12 3 twardość ogólna 140 mg CaCO3/dm 105 1980.03.27 Milejczyce czwartorz. 7.2 244 4.5 3.0 51.0 0.000 0.10 1.00 0.000 0.240 barwa 10 mg Pt/dm3; ______3 mętność 10 mg SiO2/dm ; wodociąg wiejski 46.0 0.9 0.0 0.08 3 twardość ogólna 215 mg CaCO3/dm 106 1980.04.04 Milejczyce czwartorz. 7.5 244 4.8 5.6 76.5 0.003 0.12 0.30 0.000 0.030 barwa 5 mg Pt/dm3; ______3 mętność 5 mg SiO2/dm ; wodociąg wiejski 43.0 3.6 0.0 0.10 3 twardość ogólna 220 mg CaCO3/dm 107 1978.10.23 Miedwieżyki czwartorz. 7.4 140 1.8 2.5 26.3 0.000 0.04 0.10 barwa 5 mg Pt/dm3; ______3 mętność 5 mg SiO2/dm ; tuczarnia trzody 12.0 0.9 0.0 0.05 3 (w ruinie) twardość ogólna 90 mg CaCO3/dm