Хералдичкиот Лав На Марки Heraldic Lion on Postage Stamps
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
БРОЈ 12 • ЈУЛИ 2019 JULY 2019 • ISSUE 12 ISSN 1857-5544 e-ISSN 2671-3136 Гласник на Македонско грбословно друштво Gazette of the Macedonian Heraldic Society ФИЛАТЕЛИЈА • PHILATELY ХЕРАЛДИЧКИОТ ЛАВ НА HERALDIC LION ON POSTAGE МАРКИ STAMPS ХЕРАЛДИКА • HERALADRY ВЕКСИЛОЛОГИЈА • VEXILLOLOGY ОСВРТ ЗА ПРИРОДАТА ПРОЦЕСОТ НА КАКО УСВОЈУВАЊЕ ИЗВОР НА НА ДРЖАВНИТЕ НАЦИОНАЛЕН СИМБОЛИ НА СИМБОЛ НА РЕПУБЛИКА ДРЖАВАТА: МАКЕДОНИЈА ВО „СЛУЧАЈ 1992 АФРИКА“ REVIEW OF THE THE NATURE PROCESS OF AS A SOURCE ADOPTION OF THE OF NATIONAL STATE SYMBOLS OF SYMBOL OF THE THE REPUBLIC OF STATE: ‘CASE MACEDONIA IN 1992 STUDY: AFRICA’ МГД е член на Меѓународната федерација на МХЗ беше член на Меѓународната генеолошка и вексилолошки здруженија • MHS is a member of the FIAV CIGH хералдичка конфедерација • MHS was a member of the International Federation of Vexillologic Association International Genealogic and Heraldic Confederation ВО ОВОЈ БРОЈ • IN THIS ISSUE УРЕДУВАЧКИ ОДБОР ОСВРТ ЗА ПРОЦЕСОТ 3 REVIEW OF THE Д-р Јован Јоновски, aih (Македонија) НА УСВОЈУВАЊЕ НА PROCESS OF ADOPTION Главен и одговорен уредник ДРЖАВНИТЕ СИМБОЛИ OF THE STATE SYMBOLS д-р Иван Нацевски (Македонија) - се- НА РЕПУБЛИКА OF THE REPUBLIC OF МАКЕДОНИЈА ВО 1992 MACEDONIA IN 1992 кретар Јован Јоновски Jovan Jonovski д-р Стојан Антонов, aih (Бугарија) д-р Жељко Хајмер, aih, LF, FF, FFRC ДЕНОМИНАЦИСКИ 25 DENOMINATIONAL (Хрватска) СИМБОЛИ ВО SYMBOLS IN HUNGARIAN проф. д-р Иван Балта (Хрватска) УНГАРСКАТА МЕСНА И CIVIC AND COMMUNAL ОПШТИНСКА ХЕРАЛДИКА HERALDRY доц. д-р Емир О. Филиповиќ (Босна и Шимон Павлас Szymon Pawlas Херцеговина) проф. д-р Стјепан Ќосиќ (Хрватска) ПРИРОДАТА КАКО 44 THE NATURE AS A SOURCE д-р Тудор Раду Тирон, aih (Романија) ИЗВОР НА НАЦИОНАЛЕН OF NATIONAL SYMBOL OF д-р Агне Рајлајте-Барде, aih (Литванија) СИМБОЛ НА ДРЖАВАТА: THE STATE: ‘CASE STUDY: проф. д-р Мито Панов (Македонија). „СЛУЧАЈ АФРИКА“ AFRICA’ Никола Стојаноски Nikola Stojanoski Проф. Лазе Трипков (Црна Гора) ХЕРАЛДИЧКИОТ ЛАВ НА 55 HERRALDIC LION ON МАРКИ STAMPS Симјон Симев Simjon Simev EDITORIAL BOARD ОД УРЕДНИЦИТЕ • EDITORIAL D-r Jovan Jonovski (Macedonia) Editor АКТИВНОСТИ НА МГД 61 ACTIVITIES OF MHS in chief РЕГИСТЕР НА ГРБОВИ 63 REGISTER OF ARMS d-r Ivan Nacevski (Macedonia), Secretary d-r Stoyan Antonov, aih (Bulgaria), d-r Zeljko Heimer, aih, LF, FF, FFRC, НА КОРИЦАТА - ON THE COVER (Croatia), Прв ден пликови - марките од серијата Хералдика во Ма- prof. d-r Ivan Balta (Croatia), кедонија: лево, марката со земскиот грб на Македонија од doc. d-r Emir O. Filipovic (Bosnia and грбовникот на Корениќ- Неориќ; десно, од Оловскиот грбов- Herzegovina), ник и од Стематографијата на Жефаровиќ. prof. d-r Stjepan Cosic (Croatia), First Day Envelopes of series Heraldry in Macedonia: left d-r Tudor Radu Tiron, aih (Romania) with Macedonian Land arm from Korenic-Neoric‘s Armorial; d-r Agne Railaite- Barde, aih (Lithuania), right, from Olovo armorial and Zhefarovic‘s Stemmatographia. prof. d-r Mito Panov (Macedonia). Девојче со знаме на Зелен`Рт/ Girl with Cape Verde flag. Prof. Laze Tripkov (Montenegro) https://commons.m.wikimedia.org/wiki/File:Praia-Carnaval_das_ escolas_(11).jpg Македонски хералд објавува научни ИМПРЕСУМ • IMPRESSUM статии кои се рецензирани и попу- ларни статии кои не се рецензирани Здружение за хералдика, Лектура / Proofreading: / Macedonian herald publishes peer- вексилологија и фалеристика, Силвија Филипова -Митревска reviwed scientific papers as well as МАКЕДОНСКО ГРБОСЛОВНО Ted Kaye ДРУШТВО Macedonian Heraldic Society popular non reviewed articles. Претседател: Јован Јоновски President: Jovan Jonovski Статиите се објавуваат поединечно / +389 70 252 989 [email protected] Papers are published separately http:// heraldika.org.mk/macedonianherald Петар Манџуков 113/6 Petar Mandžukov 113/6 1010 Скопје, Македонија 1010 Skopje, Macedonia Цели броеви / entire issues http:// www.heraldika.org.mk [email protected] heraldika.org.mk/macedonian-herald МАКЕДОНСКИ ХЕРАЛД 12 2 ЈУЛИ • 2019 ОСВРТ ЗА ПРОЦЕСОТ REVIEW OF THE НА УСВОЈУВАЊЕ НА PROCESS OF ADOPTION ДРЖАВНИТЕ СИМБОЛИ НА OF THE STATE SYMBOLS РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА OF THE REPUBLIC OF ВО 1992 ГОДИНА MACEDONIA IN 1992 Јован Јоновски Jovan Jonovski Македонско грбословно друштво, Macedonian Heraldic Society, Претседател и главен хералд President and Chief Herald https://orcid.org/0000-0003-2448-3441 https://orcid.org/0000-0003-2448-3441 УДК 929.911(497.7) UDC 929.911(497.7) АПСТРАКТ ABSTRACT Процесот за утврдување на грбот, The process for determining the coat знамето и химната на Република of arms, the flag, and the anthem. actual- Македонија. фактички започна со ly started with public competition for the спроведување конкурс за избор на selection of their content/design. Proposals идејни решенија. Потоа беа претставени for a law were then presented, followed by предлози на закон и редица амандманиод a series of amendments by the MPs to the страна на пратениците за изгледот design of the coat of arms and the flag, with на грбот, знамето и химната, којашто the anthem remaining unchanged. The остана иста. Трите најдобри решенија three best entries from the public compe- од конкурсот за грб и знаме не се најдоа tition for the coat of arms and flag did not во понатамошната постапка, туку се претстави find themselves in the further procedure, but the концепт за грб и знаме со нов дизајн на сонцето. concept of a coat of arms and a flag with a new de- ХЕРАЛДИКА • HERALDRY Во целиот процес, за знаме од 6 предлози, 3 се sign of the sun was introduced. In the whole proess, со сонце, 2 со лав и 1 со постојниот грб. За грб for a flag, out of six types of proposals, three used 23 предлози се за 16 типа грбови, 8 се со лав the sun, two used a lion, and one used the existing и 8 со сонце. Конечно, најголема поддршка coat of arms. Out of 23 proposals for the coat of имаше концептот за знаме и грб со 16 кракото arms, there were 16 types of arms—half with a lion сонце, предложено од Тодор Петров. Знамето and half with a sun. In the end, the greatest support се изгласа, но не се постигна концензус за грб.. was for the concept of a flag and a coat of arms with a 16-rayed sun, suggested by Todor Petrov. Клучни зборови: грб, знаме, химна, лав, The flag was voted on, but for the arms no concen- сонце, државни симболи, Македонија. sus was reached. Keywords: coat of arms, flag, anthem, lion, sun, state symbols, Macedonia. MACEDONIAN HERALD 12 3 JULY • 2019 Со декларацијата за сувереност на Републи- With the declaration of Sovereignty of the ка Македонија од 25.1.1991 година, започнува Republic of Macedonia on 25 January 1991, the процесот за донесување нови државни симболи process started for adopting new state symbols што ќе ја отсликаат новата реалност на државата that would reflect the new reality of the state (cf (cf Jonovski, 2018). Во членот 3, меѓу другото се Jonovski, 2018). Article 3, among other things, вели: „ќе се донесе нов устав со кој, покрај дру- said: “a new constitution will be adopted by which, гото ќе се определи општественото уредување и among other things, the social order and the future идните симболи на државноста на Македонија“ symbols of the statehood of Macedonia will be de- (Декларација 1991). fined” (Декларација 1991). Процесот на усвојување на знамето и химна- The process of adopting the flag and the an- та, како и за обидот за усвојување грб, може да them, as well as the attempt to adopt the coat of се реконструира со проучување на материјалите arms, can be reconstructed by studying the mate- и стенограмите од првото продолжение на 41 rials and the transcripts from the first proceeding of седница. За жал ликовно графичките прилози не the 41st session. Unfortunately, the graphic designs ХЕРАЛДИКА И ВЕКСИЛОЛОГИЈА • HERALDRY AND VEXILLOLOGY се наоѓаат заедно со материјалите, и веројатно cannot be found with the materials, and probably не се зачувани. Дадените илустрации во текстот were not preserved. The illustrations given in the се реконструкции врз основа на објавени фото- text are reconstructions based on photos published графии во медиумите, и разговор со учесници in the media, and conversations with participants in во тој процес. Дел од предлозите се објавувани the process. Some of the proposals were published во Нова Македонија, којашто добро го покрива- in daily newspaper Nova Makedonija, which cov- ше целиот процес и оттука можат, покрај изгле- ered the entire process well and additional informa- дот на предлозите да се добијат и дополнителни tion on the course of the process, besides the design информации за текот на процесот. of the proposals, can be obtained from its pages. Истражениот материјал се наоѓа во Државни- The material is located in the State Archives of от архив на Република Македонија во Фонд 1304 the Republic of Macedonia in the Fundus 1304 “As- „Собрание на Република Македонија 1990-1994“, sembly of the Republic of Macedonia 1990–1994”, 41 седница, точки 2,3 и 4, кутија 46, каде се на- 41st session, points 2, 3, and 4, box 46, where the оѓаат предлозите за закон за грб, знаме и химна proposals for the law on the coat of arms, flag, and на Република Македонија, како и амандманите anthem of the Republic of Macedonia, as well as на тие предлог закони. the amendments to those draft laws are found. Во текот на летото 1991 година, Тодор Пе- In the summer of 1991, independent MP Todor тров на двапати поднесе иницијатива за до- Petrov submitted an unsuccessful initiative to несување „Одлука за формирање комисија за adopt a “Decision on Establishing a Commission државните симболи на Република Македонија for the State