Matuto Sa Kanya at Makinig Sa Kanyang Mga Salita, Pp. 12, 14, 20

Ang Simbahan ni Jesucristo ng mga Banal sa mga Huling Araw • Enero 2011

Matuto sa Kanya at Makinig sa Kanyang mga Salita, pp. 12, 14, 20

Tatlong Kuwento sa Banal na Kasulatan na Nagbibigay sa Akin ng Pag-asa, p. 44 Hinahangad Namin ang mga Bagay na Ito, p. 52 Maaari Kang Maging Misyonero Ngayon, pp. 58, 68 h in Hindi maaaring kopya

Itinuturo ni Eunice sa Kanyang Anak na si Timoteo ang mga Banal na Kasulatan, ni Sandy Freckleton Gagon

Pinuri ni Apostol Pablo si Timoteo dahil “kapatid at ministro sa evangelio ni Cristo” sa “pananampalatayang hindi pakunwari (I Mga Taga Tesalonica 3:2) at matapat na na nasa iyo, na namalagi muna kay Loida katuwang ni Pablo, na tinawag si Timoteo na na iyong lelang, at kay Eunice na iyong ina” “aking tunay na anak sa pananampalataya” (II Kay Timoteo 1:5). Si Timoteo ay kapwa (I Kay Timoteo 1:2). 14

Liahona, Enero 2011

Mga Mensahe 20 Ang Kasaysayang Mga Bahagi Nakapaloob sa Bagong Tipan Mensahe ng Unang Maliliit at mga Karaniwang 4 Ni Thomas A. Wayment 8 Panguluhan: Kailangan ng Bagay Panginoon ng mga Misyonero Sino ang sumulat ng Bagong Ti- Ni Pangulong Thomas S. Monson pan? Paano ito naipasa sa atin? 11 Ating mga Tahanan, Ating mga Pamilya: Ang Nakapa- 7 Mensahe sa Visiting 26 Mahalaga sa Ating Relihiyon nunumbalik na Kapangyari- Teaching: Ang Kasaysayan Ni Elder Dallin H. Oaks han ng Panalangin at Pamana ng Relief Society Maaaring hindi alam ng ating Ni Marcos A. Walker mga kapitbahay ang mahahala- Tampok na mga gang katotohanang ito tungkol 12 Ang Ating Paniniwala: Ang sa ating relihiyon. mga Banal na Kasulatan ay Artikulo Nagtuturo at Nagpapatotoo tungkol kay Jesucristo Ang Tagapagligtas— 34 Ano ang Bago sa 14 Pansariling Pag-unlad? ang Dalubhasang Guro Mga Tinig ng mga Banal sa Ni Elaine S. Dalton 40 Ni Elder Jay E. Jensen mga Huling Araw Ang paggamit ng Panginoon Ipinaliwanag ng Young Women ng mga banal na kasulatan general president ang ilang 74 Mga Balita sa Simbahan sa pagtuturo at pagpapalakas pagbabago sa Pansariling Pag-unlad. 79 Mga Ideya para sa Family sa iba ay isang halimbawa sa Home Evening ating lahat. 37 Ang Aaronic Priesthood— Higit Pa sa Inaakala Ninyo 80 Hanggang sa Muli Nating Ni David L. Beck Pagkikita: Hindi Kailanman Pinabayaan Ni Adam C. Olson Sa pabalat Jesus, Maria at Marta, ni Anton Dorph, sa kagandahang-loob ng Hope Gallery.

Enero 2011 1 Mga Young Adult Mga Kabataan Mga Bata

48 Tuwirang Sagot 68 50 Mula sa Misyon: Sa Presensya ng mga Anghel Ni Samuel Gould 52 Naniniwala Kami! Ng Young Women General Presidency Dapat tayong maniwala sa mga pamantayan at pinahahalagahan at hangarin ang mga bagay na ito upang mapasaatin 44 ang kapangyarihan ng Espiritu Santo. 44 Mga Sinaunang Halimbawa, 60 Ang Pinakamahusay na mga Makabagong Pangako 53 Pagiging Tapat na Lalaking Brigham Young Hindi ibinigay ang pangalan Maytaglay ng Priesthood Ni Karen A. Kimball Bakit makabuluhan sa akin nga- Ng Young Men Mali ang script para sa papel yon ang mga kuwentong ito, na General Presidency ni Brigham Young. Ano ang libu-libong taon nang nangyari. Alam namin na makagagawa magagawa ni Kathy? kayo ng mga dakilang bagay 47 Ebanghelyo sa Aking Buhay: kapag kayo ay naging tapat na 62 Natatanging Saksi: Paano Mula sa Paniniwala tungo sa maytaglay ng priesthood. Ako Magtatayo ng Pagkaalam Espirituwal na Pundasyon? Ni Chiao-yi Lin 54 Taludtod sa Taludtod: Mga Ni Elder Neil L. Andersen Saligan ng Pananampalataya 1:13 63 Ang Ating Pahina 55 Dapat Kang Mag-seminary 64 Oras ng Pagbabahagi: Ang Ni Lisa Pace mga Banal na Kasulatan ay Salita ng Diyos Binago ng mungkahi ng Nina JoAnn Child at Tingnan kung kaibigan ko ang aking buhay. Cristina Franco makikita 56 Ang Bahaging Para sa Atin ninyo ang 66 Mga Kuwento Tungkol kay nakatagong 57 Poster: Mabuti ang Maging Jesus: Si Jesus Noong Bata Pa Liahona sa Mahalaga Ni Diane L. Mangum isyung ito. Hint: Sana Ako’y Makapagmisyon? 68 Nasaan si Isabelle? Pagkakaibigan. 58 Ni Loran Cook Ni Susan Denney Nawawala si Isabelle sa sarili niyang binyag noong 53 magkukuhanan na ng retrato! 70 Para sa Maliliit na Bata Enero 2011 Tomo 14 Blg. 1 LIAHONA 09681 893 Marami Pang Impormasyon Online Opisyal na magasin ng Ang Simbahan ni Jesucristo ng mga Banal sa mga Huling Araw na inilimbag sa Tagalog Liahona.lds.org Ang Unang Panguluhan: Thomas S. Monson, Henry B. Eyring, Dieter F. Uchtdorf Ang Korum ng Labindalawang Apostol: Boyd K. Packer, L. Tom Perry, Russell M. Nelson, Dallin H. Oaks, Para sa Matatanda M. Russell Ballard, Richard G. Scott, Robert D. Hales, Jeffrey R. Holland, David A. Bednar, Quentin L. Cook, D. Todd Christofferson, Neil L. Andersen Ang Tagapagligtas ay dalubhasang guro (tingnan Patnugot: Paul B. Pieper sa pahina 14). Upang mapahusay ang Mga Tagapayo: Stanley G. Ellis, Christoffel Golden Jr., Yoshihiko Kikuchi inyong kasanayan sa pagtuturo, bisitahin Namamahalang Direktor: David L. Frischknecht ang www.teaching.lds.org. Direktor sa Patnugutan: Vincent A. Vaughn Direktor sa Graphics: Allan R. Loyborg Namamahalang Patnugot: R. Val Johnson Para sa mga Kabataan Assistant na Namamahalang mga Patnugot: Jenifer L. Greenwood, Adam C. Olson Sa isyung ito, alamin kung ano ang Associate na Patnugot: Ryan Carr Assistant na Patnugot: Susan Barrett bago sa Pansariling Pag-unlad at Staff sa Patnugutan: David A. Edwards, Matthew D. Flitton, LaRene Porter Gaunt, Larry Hiller, Carrie Kasten, Jennifer Maddy, Tungkulin sa Diyos (mga pahina Melissa Merrill, Michael R. Morris, Sally J. Odekirk, Joshua J. Perkey, Chad E. Phares, Jan Pinborough, Richard M. Romney, 34 at 37). Pagkatapos ay tingnan Don L. Searle, Janet Thomas, Paul VanDenBerghe, Julie Wardell Senior na Sekretarya: Laurel Teuscher ang kaagapay na mga Web site sa Namamahalang Direktor sa Sining: J. Scott Knudsen www.PersonalProgress.lds.org at Direktor sa Sining: Scott Van Kampen Tagapamahala sa Produksyon: Jane Ann Peters www.DutytoGod.lds.org. Staff sa Disenyo at Produksyon: Cali R. Arroyo, Collette Nebeker Aune, Howard G. Brown, Julie Burdett, Thomas S. Child, Reginald J. Christensen, Kim Fenstermaker, Para sa mga Bata Kathleen Howard, Eric P. Johnsen, Denise Kirby, Scott M. Mooy, Ginny J. Nilson Tingnan ang “Pakikipagkaibigan sa Iba’t Bago Ilimbag: Jeff L. Martin Direktor sa Paglilimbag: Craig K. Sedgwick Ibang Panig ng Mundo” sa pahina 72 at Direktor sa Pamamahagi: Evan Larsen saka laruin ang online version ng Pagasasalin: Maria Paz San Juan Ipadala ang mga suskrisyon at mga katanungan sa Manila laro sa www.liahona.lds.org. Distribution Center, at ang mga balita para sa Dateline Philippines sa Liahona sa Area News Editorial Committee, Nakadispley ngayon ang mga sining Ang Simbahan ni Jesucristo ng mga Banal sa mga Huling Araw, Temple Drive, Greenmeadows Subdivision, Quezon na gawa ng mga bata sa Church His- City 1110, Metro Manila, Pilipinas o sa PO Box 1505, Ortigas Center, Emerald Avenue, Pasig 1600, Metro Manila, Pilipinas. tory Museum sa Salt Lake City, at bawat Numero ng telepono 635-9183. Halaga ng suskrisyon sa Pilipinas, P86.40 bawat taon; P4.00 bawat sipi, maliban gawang sining na isinumite ay nakadisp- sa mga natatanging labas. ley online sa www.liahona.lds.org. Ipadala ang mga manuskrito at tanong sa Liahona, Rm. 2420, 50 E. North Temple Street, Salt Lake City, UT 84150-0024, USA; o mag-e-mail sa: [email protected] Ang Liahona (salitang galing sa Aklat ni Mormon na ibig sabihin ay “kompas” o “panuro ng direksyon”) ay inilalathala sa Sa Inyong Wika wikang Albanian, Armenian, Bislama, Bulgarian, Cambodian, Cebuano, Chinese, Croatian, Czech, Danish, Dutch, Espanyol, Ang Liahona at iba pang mga materyal ng Simbahan ay makukuha sa Estonian, Fijian, Finnish, German, Griego, Hapon, Hindi, Hungarian, Icelandic, Indonesian, Ingles, Italyano, Kiribati, maraming wika sa www.languages.lds.org. Koreano, Latvian, Lithuanian, Malagasy, Marshallese, Mongolian, Norwegian, Polish, Portuges, Pranses, Romanian, Russian, Samoan, Sinhala, Slovenian, Swedish, Tagalog, Tahitian, Tamil, Telugu, Thai, Tongan, Ukrainian, Urdu, at Vietnamese. Mga Paksa sa Isyung Ito (Ang dalas ng paglalathala ay nagkakaiba ayon sa wika.) Ang mga numero ay kumakatawan sa unang pahina ng artikulo. © 2011 ng Intellectual Reserve, Inc. Ang lahat ng karapatan ay nakalaan. Inilimbag sa Estados Unidos ng Amerika. Aaronic Priesthood, 37 Katapatan, 60 Panalangin, 48, 56, 62 Maaaring kopyahin ang teksto at mga larawan sa Liahona para Aklat ni Mormon, 47, 56 Media, 48 Pananampalataya, 44, 58 sa angkop, di pangkalakal na gamit sa simbahan o tahanan. Hindi maaaring kopyahin kung mga larawan kung may Bagong Tipan, 20 Mutual, 52 Panguluhang Diyos, 26 nakasaad na mga pagbabawal sa credit line sa gawang-sining. Dapat ipadala anag mga tanong sa Intellectual Property Office, Banal na kasulatan, mga, Pagbabalik-loob, 41, 56 Pansariling Pag-unlad, 50 East North Temple Street, Salt Lake City, UT 84150, USA; 12, 20, 44, 47, 62, 64 Paghahayag, 26 34 e-mail: [email protected]. For Readers in the United States and Canada: Banal na proteksyon, 50 Paglilingkod, 58, 62 Patotoo, 49, 55, 56 January 2011 Vol. 14 No. 1. LIAHONA (USPS 311-480) Tagalog Family history, 8 Pagpapaaktibo, 40 Relief Society, 7 (ISSN 1096-5165) is published monthly by The Church of Jesus Christ of Latter-day Saints, 50 East North Temple, Salt Lake Gawaing misyonero, 4, Pagpapala ng Seminary, 55 City, UT 84150. USA subscription price is $10.00 per year; Canada, $12.00 plus applicable taxes. Periodicals Postage Paid 41, 50, 58, 68 priesthood, mga, 42 Tapang, lakas ng at Salt Lake City, Utah. Sixty days‘ notice required for change Home teaching, 42 Pagsunod, 50 loob, 60 of address. Include address label from a recent issue; old and new address must be included. Send USA and Canadian Jesucristo, 14, 66, 80 Pagtuturo, 14 Tungkulin sa Diyos, 37 subscriptions to Salt Lake Distribution Center at address below. Subscription help line: 1-800-537-5971. Credit card orders Kabaitan, 57, 58, 70 Pakikisalamuha, 8 Tungkulin sa Simbahan, (Visa, MasterCard, American Express) may be taken by phone. Kabanalan, 54 Pamilya, 26, 48 mga, 43 (Canada Poste Information: Publication Agreement #40017431) POSTMASTER: Send address changes to Salt Lake Distribution Center, Church Magazines, PO Box 26368, Salt Lake City, UT 84126-0368. Enero 2011 3 Mensahe ng Unang Panguluhan

Ni Pangulong Thomas S. Monson Kailangan ng Panginoon ng mga Misyonero

oong Oktubre sa pangka- upang maglingkod bilang mga full- paglilingkod bilang deboto at maha- lahatang kumperensya ay time missionary. Kung wala pa kayo baging misyonero. Nnanawagan ako para sa mas sa panahon kung kailan maaari na Isang halimbawa ng gayong pagli- marami pang misyonero. Bawat may kayong maglingkod na mag-asawa, lingkod ang karanasan ng mga misyo- kakayahang binata ay dapat maging hinihikayat ko kayo na maghanda na nerong sina Juliusz at Dorothy Fussek, karapat-dapat at handang maglingkod ngayon para sa araw na kung kailan na tinawag na magmisyon sa Poland. sa mission. Ang gawaing misyonero ay kayo at ang inyong kabiyak ay maaari Si Brother Fussek ay isinilang sa Po- isang tungkulin sa priesthood—isang nang maglingkod. May ilan lamang land. Sinasalita niya ang wika doon. obligasyon na inaasahan ng Panginoon na mga pagkakataon sa inyong buhay Mahal niya ang mga tao. Si Sister Fus- na gagawin natin, tayo na nabiyayaan kung kailan maaari ninyong mata- sek ay isinilang sa England at may kanang lubos. Mga kabataan, hinihikayat masa ang matamis na diwa at kasiya- unting alam tungkol sa Poland ngunit ko kayong maghandang maglingkod han ng paglilingkod nang magkasama walang alam tungkol sa mga mama- bilang misyonero. Manaliting malinis, sa gawain ng Guro. mayan nito. Sinimulan nila ang kani- walang bahid-dungis at karapat-dapat Ngayon, maaaring ang ilan sa inyo lang tungkulin nang may pagtitiwala na kumatawan sa Panginoon. Maging ay sadyang mahiyain o iniisip na sa Panginoon. Malungkot ang gawain malusog at malakas. Pag-aralan ang kulang ang inyong kakayahan upang at napakabigat ng kanilang tungkulin. mga banal na kasulatan. Kung saan tanggapin ang tawag na maglingkod. Wala pang naitatag na mission noon mayroon, makibahagi sa seminary Alalahanin na gawain ito ng Pa- sa Poland. Ang tungkuling ibinigay sa at institute. Pag-aralang mabuti ang nginoon, at kapag nasa paglilingkod mga Fussek ay ihanda ang daan upang hanbuk ng misyonero na Mangaral ng tayo ng Panginoon, may karapatan makapagtatag ng mission doon. Aking Ebanghelyo. tayo sa tulong ng Panginoon. Palala- Nasiraan ba ng loob sina Elder at Mga kabataang babae, samantalang kasin ng Panginoon ang likod upang Sister Fussek dahil sa bigat ng kani- wala kayong gayong responsibilidad makaya ang pasaning iaatang dito. lang tungkulin o gawain? Hindi kahit ng priesthood tulad ng mga kabata- Maaaring madama ng iba, kahit isang saglit. Alam nilang tinawag sila ang lalaki, na maglingkod ng full-time karapat-dapat silang maglingkod, ng Diyos. Nagdasal sila at hiningi ang na misyon, maaari rin kayong magbi- na may mas mahahalaga silang pra- Kanyang banal na tulong, at buong- gay ng mahalagang kontribusyon bi- yoridad. Naaalala kong mabuti ang puso nilang inilaan ang kanilang sarili lang misyonero, at ikagagalak namin pangako ng Panginoon: “Yaong sa kanilang gawain. ang inyong paglilingkod. mga nagpaparangal sa akin ay aking Di nagtagal sina Elder Russell M. Sa inyong mga nakatatandang pararangalin” (I Samuel 2:30). Walang Nelson ng Korum ng Labindalawang kapatid ng Simbahan, ipinaaalala ko sinuman sa atin ang makapagpapa- Apostol; Elder Hans B. Ringger, sa inyo na kailangan ng Panginoon rangal sa ating Ama sa Langit at sa na miyembro noon ng Pitumpu;

ng marami, mas marami pa sa inyo ating Tagapagligtas nang higit kaysa at ako, kasama ni Elder Fussek, ay D imond Craig h ew R eier, at nina Hyun G yu L ee, M att M ga paglalarawan

4 Liahona nakipagpulong sa ministro ng mga gawaing ukol sa relihiyon na si Adam Wopatka, ng pamahalaan ng Poland. Narinig naming sinabi niya, “Malu- god naming tinatanggap ang inyong simbahan dito. Maaari kayong magtayo ng mga gusali; maaari ninyong ipadala ang inyong mga misyonero. Ang lalaking ito,” habang nakaturo kay Juliusz Fussek, “ay naglingkod na mainam sa inyong simbahan. Lubos ninyong mapasasalamatan ang kanyang halimbawa at gawain.” Gaya ng mga Fussek, gawin natin ang nararapat nating gawin sa gawain ng Panginoon. Sa gayon, gaya nina Juliusz at Dorothy Fussek, ay mabibigkas natin ang Awit na: “Ang saklolo sa akin ay nang- gagaling sa Panginoon, na gumawa ng langit at lupa. “. . . Siyang nagiingat sa iyo, ay hindi iidlip. “Narito, siyang nagiingat ng Israel hindi iidlip ni matutulog man” (Mga Awit 121:2–4). ◼

Pagtuturo mula sa Mensaheng Ito akasaad sa Pagtuturo, Walang NHigit na Dakilang Tungkulin: “Magbahagi ng personal na karanasan tungkol sa paano nabiyayaan ang inyong buhay ng pamumuhay ng isang alituntunin ng ebanghelyo. Anyayahan ang inyong mga tinuturuan na maikling ibahagi ang kanilang sariling mga karanasan” ([2000], 211–212). Basahin ang mensaheng ito at pagkatapos ay itanong sa mga miyembro ng pamilya kung sino ang sinabi ni Pangulong Monson na dapat magmisyon. Magbahagi ng mga personal na karanasan ninyo o ng iba pang naglingkod bilang mga full-time missionary. O ibahagi ang inyong mga plano na maglingkod bilang misyonero balang-araw. Hili- ngan ang mga miyembro ng pamilya na ibahagi ang kanilang mga plano at mga positibong karanasan.

Enero 2011 5 Mensahe ng Unang Panguluhan Mga Kabataan Mga Bata

Maghahanda Ako Habang Ako’y Bata pa pang matulungan ang mga bata na maalaala Uang panawagan ni Pangulong Monson na maghandang maglingkod sa misyon, i-photocopy itong sertipiko, i-print ito mula sa LDS.org, o gumawa ng sarili ninyong sertipiko na lalagdaan ng inyong mga anak at itatabi bilang paalala, marahil sa kanilang dingding o sa kanilang journal.

Magbisikleta Tungo sa Hinaharap Nina Peter Evans at Richard M. Romney araming kabataang lalaki ang naghahanda sa pi- Mnansiyal upang makapagmisyon. Sa Africa bahagi ng paghahandang iyan ang pagkita ng sapat na salapi para makakuha ng pasaporte. Kinita ni Sedrick Tshiambine ang kailangan niyang halaga sa pamamagitan ng pangangala- kal: sa pagtitinda ng mga saging sakay ng bisikleta. Si Sedrick ay nakatira sa Luputa, Democratic Republic of Congo. Isa siya sa 45 mga kabataang lalaki sa Luputa district na nagtatrabaho upang makapag-ipon para Maghahanda Ako makakuha ng pasaporte at makapagmisyon. Sa DR Congo ang isang pasaporte ay nagkakahalaga ng $250, na mga Tinawag ako ni Pangulong dalawang-katlo ng halaga ng pagtatayo ng isang bahay. Thomas S. Monson na maghanda Ngunit buo na ang loob ni Sedrick. Kinita niya ang upang makapagmisyon. salapi o pera para sa kanyang misyon sa pamamagitan ng Gagawin ko na: pagbibisikleta ng 15–30 kilometro (9–19 milya) mula Luputa • Manaliting malinis at walang papunta sa maliliit na nayon, kung saan siya namimili ng mga saging, at pagkatapos ay magbibisikleta pabalik at bahid-dungis at karapat-dapat patawid sa maalinsangang kapatagan ng Africa, at ang kan- na kumatawan sa Panginoon. yang bisikleta ay puno ng mga prutas na ititinda sa lungsod. • Maging malusog at malakas. Linggu-linggo ay naglalakbay siya ng mga 180 kilometro • Mananalangin at pag-aaralan (112 milya) sa mabuhangin na mga lansangan, at minsan ang mga banal na kasulatan. lang tumaob ang bisikleta dahil sa hindi ito balanse. Sa kanyang pagpapagod ay kumikita si Sedrick ng mga Maghahanda ako upang $1.25 sa isang linggo, o $65.00 sa isang taon. Apat na taon makapaglingkod sa misyon. ang kinailangan upang makapag-ipon siya ng sapat na salapi para makuha ang kanyang pasaporte, ngunit ngayon ay batid niyang kasama sa kanyang hinaharap ang full- (lagda) time mission dahil handa na siya sa pinansiyal na tumugon sa tawag na maglingkod. avid N ewman D avid ku h a nina R i ch ard M . omney at M ga larawang 6 Liahona Mensahe sa Visiting Teaching

Pag-aralan ang materyal na ito at, kung angkop, talakayin Ang Kasaysayan at Pamana ito sa kababaihang dadalawin ninyo. Gamitin ang mga ng Relief Society tanong upang matulungan kayong patatagin ang inyong mga kapatid at gawing aktibong bahagi ng inyong sariling buhay ang Relief Society. Pananampalataya • Pamilya • Kapanatagan

aalala ni Eliza R. Snow ang turo ni Propetang Ano ang Mula sa Ating Kasaysayan NJoseph Smith na “bagama’t ngayon lang lu- Magagawa Ko? ng Relief Society ay organisasyon ng “ 6 mitaw ang pangalang ito [Relief Society], noon pa A Diyos para sa kababaihan.” Sa kanyang man ay may ganito nang institusyon.” 1 1. Ano ang ma- katungkulan bilang propeta, inorganisa ni Jo- Dinalaw ng Ama sa Langit at ng Kanyang Anak gagawa ko para seph Smith ang Relief Society noong Marso 17, na si Jesucristo si Joseph Smith at sa pamamagitan matanggap ng 1842. Ang maliit na grupo sa unang pulong na niya ay ipinanumbalik ang kabuuan ng ebang- kababaihang iyon ay binuo ng iba’t ibang matatapat na ba- binibisita ko ang helyo sa mundo. Ang Relief Society ay bahagi ng bae, na katulad ng kababaihan sa Relief Society kaloob na pag-ibig panunumbalik na iyon. Nang maorganisa ang ngayon. “Ang pinakabata ay tatlong dalagita, at sa kapwa? kababaihan, noon lamang ganap na nabuo ang ang pinakamatanda ay isang babaeng mahigit organisasyon ng Simbahan. 2 2. Ano ang masisi- 50 ang edad. Labing-isa sa kababaihang ito ang Sa mga buwang darating, bawat Mensahe sa mulan kong gawin may-asawa, dalawa ang balo, anim ang dalaga, Visiting Teaching ay magbibigay sa atin ng pagsa buwang ito na at ang isa ay hindi alam kung may-asawa o kakataong matuto pa tungkol sa kasaysayan ng huhubog sa isang wala. Ang kanilang mga pinag-aralan at pinag- Relief Society at sa bahagi nito sa ipinanumbalik na mabuting kina- mulan ay lubhang magkakaiba, gayundin ang ebanghelyo. Sa maraming dahilan, ang maunawaan bukasan para sa kanilang mga kabuhayan. Ang kanilang pagka- aking sarili? para ang ating kasaysayan ay hindi lamang mahalaga kaiba-iba ay lubha pang mag-iibayo sa patuloy sa aking pamilya? kundi kailangan. na paglago ng organisasyon, ngunit sila ay para sa iba? Una, ang pag-unawa sa ating kasaysayan ay hu- nagkaisa at patuloy na magkakaisa.” 7 mihikayat sa atin na maging kababaihan ng Diyos Para sa iba pang na kailangan nating kahinatnan. Sa pamamagitan impormasyon, bisitahin ang www. ng pagsunod sa mga halimbawa ng mararangal na reliefsociety.lds.org. Mga Tala babaeng Banal sa mga Huling Araw, maaari tayong 1. Eliza R. Snow, “Female Relief Society,” Deseret News, Abr. 22, 1868, 81. matuto mula sa nakaraan kung paano harapin ang 2. Tingnan sa Mga Turo ng mga Pangulo ng Simbahan: kinabukasan. 3 Joseph Smith (2007), 528. Ikalawa, itinuturo sa atin ng kasaysayan na ang 3. Tingnan sa L. Tom Perry, “Ang Lumang Paraan ng Pagharap sa Kinabukasan,” Liahona, Nob. 2009, mga alituntuning umiral sa Simbahan noon ay siya Mula sa mga 73–76. ring mga saligang alituntunin natin ngayon. Ang 4. Henry B. Eyring, “Ang Walang-kupas na Pamana ng kaalamang ito at ang ating mga layunin—na pala- Banal na Relief Society,” Liahona, Nob. 2009, 124–25. kasin ang ating pananampalataya at sariling ka- Kasulatan 5. Spencer W. Kimball, “Privileges and Responsibilities of Sisters,” Ensign, Nob. 1978, 102. butihan, patatagin ang mga pamilya at tahanan, at Esther 9:28–29; 6. Spencer W. Kimball, “Relief Society—Its Promise and tulungan ang mga nangangailangan—ay iniuugnay Mga Taga Roma Potential,” Ensign, Mar. 1976, 4. ang ating nakaraan sa ating kasalukuyan. 7. Jill Mulvay Derr, Janath Russell Cannon, at Maureen 16:1–2; Ursenbach Beecher, Women of Covenant (1992), 28. Ikatlo, kapag pinahalagahan natin ang ating Alma 37:8; kasaysayan, mas maibabahagi natin ang ating espi- Moroni 7:45–47 rituwal na pamana. Sinabi ni Pangulong Henry B. Eyring, Unang Tagapayo sa Unang Panguluhan: “Naipapasa ninyo ang pamana sa pagtulong ninyo sa iba na tanggapin ang kaloob na pag-ibig sa kapwa sa puso nila. . . . Ang kasaysayan ng Relief Society ay mababasa at mabibilang, ngunit ipina- pasa ang pamana nang puso sa puso.” 4 Sa huli, ang pag-unawa sa ating kasaysayan ay

History M useum R ane, sa kaganda h ang-loob ng C ur ch History alter ginagawa tayong epektibong bahagi ng hinaharap ng Relief Society. Ipinaliwanag ni Pangulong Spen- cer W. Kimball (1895–1985), “Alam natin na ang kababaihang may malalim na pagpapahalaga sa nakaraan ay mag-aalala tungkol sa paghuhubog ng mabuting kinabukasan.” 5 Julie B. Beck, Relief Society general president. ni W Ang Na uvoo Relief Society, Enero 2011 7 Maliliit at mga Karaniwang Bagay “Sa pamamagitan ng maliliit at mga karaniwang bagay ay naisasakatuparan ang mga dakilang bagay” (Alma 37:6).

Paggawa ng Gawain sa Family History arahil ikaw lang ang tanging • Interbyuhin ang iyong mga Mmiyembro ng Simbahan sa kapamilya upang maitala pamilya mo at bago sa iyo ang ang kasaysayan ng kanilang gawain sa family history. O marahil buhay. Magsimula sa pinaka- Mga Kaya- ay marami nang nagawa ang ibang matanda mong kamag-anak manan sa mga miyembro ng pamilya mo na nabubuhay. Magtanong Langit sa gawain sa family history at sa ng ganito: Saan po galing templo para sa inyong mga ninuno. ang inyong pangalan? Ano “ apag si- nasaliksik Mga Paraan para Anuman ang sitwasyon mo, marami po ang mga tradisyon ng K pa ring paraan na makapag-aambag pamilya ninyo noong bata natin ang sarili Matulungan ang mga nating angkan Bagong Miyembro na ka sa mahalagang gawaing ito. pa kayo at ngayon? Ano po Kung hindi mo tiyak kung saan ang masasabi ninyo tungkol nagiging in- Madamang Tanggap magsisimula, simulan sa alam na sa mga espesyal na talento o teresado tayo Sila alam mo: sa iyong sarili. Tutal, katangian ng inyong pamilya? hindi lamang • ipakilala ang inyong sarili sa hindi lang naman tungkol sa mga Ang pagtitipon ng mga kasa mga panga- mga bagong miyembro ng namatay mong mahal sa buhay ang saysayan ng iba ay magiging lan o bilang ng ward o branch at sadyaing family history. Tungkol din ito sa yaman ng pamilya sa darating mga panga- umupo sa tabi nila sa mga pagtatala ng sarili mong kasaysayan na mga henerasyon. lang ipapasok sa templo. klase at sacrament meeting. habang buhay ka. Narito ang ilang • Magrehistro para sa isang paraan na makapagsisimula ka: account sa www.New.Family- Ibinabaling ng • Sikaping tandaan ang mga Search.org at ipasok ang im- ating interes • Maghanap ng matibay na ka- pangalan nila. pormasyon tungkol sa iyong ang ating puso hong paglalagyan at ilagay ang • maaanyayahan ng mga lider talaangkanan na natipon mo sa ating mga mahahalaga mong dokumento: ng priesthood at miyembro tungkol sa iyong sarili at sa ama—hinaha- ang iyong birth certificate, mga mga miyembro ng pamilya. ng mga presidency ng Sun- diploma, award, journal, retrato ngad nating Tutulungan ka ng mga online day School at Relief Society —anumang bagay na kumakata- matagpuan tutorial sa bawat hakbang. ang mga bagong miyembro wan sa iyong buhay. sila at makilala • Kung maaari, dumalo sa • Kung may scanner sa paligid at mapagling- na magpakilala bago magsi- templo upang magsagawa ng mo, maaari mong i-scan ang kuran. mula ang aralin. mga ordenansa para sa iyong mga lumang retrato upang ma- “Sa pag- • mag-alok na tulungan ang mga ninuno. kalikha ng mga digital copy ng gawa nito ay mga bagong lipat sa pagli- mahahalagang retrato. Kung may mga tanong ka nagtitipon pat at pagiging pamilyar sa • Itala sa journal ang nagbibigay- tungkol sa gawain sa family his- tayo ng ka- lugar. inspirasyong mga ideya, dam- tory, matutulungan ka ng inyong yamanan sa • Anyayahan sila sa mga akti- damin, at kaganapan sa iyong ward o branch family history langit.” bidad ng ward o branch. buhay. consultant. Pangulong Boyd K. • makipagkaibigan! Patuloy Packer, Pangulo ng Korum ng na kilalanin ang mga ba- Labindalawang gong miyembro sa susunod Apostol, “Ang Inyong Kasaysayan na mga linggo at buwan. ng Mag-anak: Pag- sisimula,” Liahona, Ago. 2003, 17. oto; paglalarawan ni Th omas S . C h ild © IRI © i S to c kp h oto; paglalarawan ng Hungary retrato Casey; ku h a ni R obert ni Jo h n L uke © IRI ; larawang paglalarawan M ula kaliwa:

8 Liahona Ang Kasaysayan ng Simbahan sa Iba’t Ibang Panig ng Daigdig

Pagharap sa Paghihirap ng pamumuhay ng ebanghelyo ay nakatu- Sa loob ng maraming taon ay Ang Hungarian A Hungary nalimitahan ng mga isyu sa pulitika Parliament Build- long sa amin ng pamilya ko na agama’t ang unang misyo- sa Hungary ang gawaing misyonero ing, na natapos madaig ang tukso. Alam ko noong 1904, ay Bnerong Banal sa mga Huling doon. Noong 1980s, dahil sa mga na sa pamamagitan ng pag- Araw ay dumating sa Hungary no- lathalain tungkol sa Simbahan ma- nasa baybayin ng aayuno, pagbabayad ng ikapu, ong 1885, kakatiting ang kanyang raming Hungarian ang nagsiyasat Danube River sa Budapest. tagumpay at umalis pagkaraan ng tungkol dito, at sa huling bahagi ng at pagdarasal araw-araw, na mga tatlong buwan. Ang unang 1986, pumayag ang mga pinuno ng may kaakibat na pag-asa sa Hungarian na kilalang sumapi pamahalaan ng Hungary na papa- Pagbabayad-sala ni Jesucristo, sa Simbahan, si Mischa Markow, sukin ang mga misyonero sa bansa. ay nabinyagan sa Constantino- Mula noon, malaki na ang madaraig natin ang tukso. ple noong 1887. Bunga niyon ay naging tagumpay ng mga mis- Ngunit hindi ibig sabihin nagmisyon siya sa Europa, ngunit yonero. Ang Aklat ni Mormon niyan ay hindi na tayo mahi- kalaunan ay pinaalis siya sa Bel- ay inilathala sa wikang Hunga- grade at kalaunan ay sa Hungary rian noong 1991, at ang unang hirapan sa buhay. Nalaman ko dahil sa kanyang pangangaral. stake ay binuo noong 2006. rin na kapag mas maraming hadlang ang nakakaharap natin, lalo tayong nagiging karapat-dapat sa mga pagpapala at natututo sa ating mga karana- Ang Simbahan sa Hungary san. Gusto kong isipin na ang Bilang ng mga Miyembro 4,594 paghihirap ay hanging umiihip Mga Mission 1 sa saranggola. Kapag lumakas Mga Stake 1 ang ihip nito, mas mataas ang Mga District 2 lipad ng saranggola. Mga Ward at Branch 21 Chhoeun Ravuth, Cambodia

Enero 2011 9 Maliliit at mga Karaniwang Bagay

Howard W. Hunter Gordon B. Hinckley Thomas S. Monson Joseph Smith Brigham Young Mga Pangulo ng Simbahan

aano ninyo kakilala ang mga Pangulo ng Simbahan? Sagutin ang Gquiz na ito at alamin. Nasa ibaba ang mga sagot. 1. Pagkatapos ni Joseph Smith, sino ang may pinakamaikling panahon ng paglilingkod bilang Apostol bago naging Pangulo ng Simbahan? 2. Sino ang pinakamatagal na naglingkod bilang General Authority? Ezra Taft Benson 3. Sino ang pinakamatagal na naglingkod bilang Pangulo ng John Taylor Simbahan? 4. Sino ang kaisa-isang Pangulo ng Simbahan na ipinanganak sa labas ng Estados Unidos? 5. bago si Pangulong Thomas S. Monson, sino ang kaisa-isang Pangulo ng Simbahan na naglingkod bilang bishop? 6. Sino ang nagmisyon sa ngayon ay Hawaiian Islands na noong siya ay 15 anyos lamang? 7. Sino ang naglingkod bilang United States Secretary of Agriculture habang naglilingkod bilang Apostol? Spencer W. Kimball 8. Sino ang Pangulo ng Simbahan na pinakamahaba ang buhay? Wilford Woodruff 9. Sino ang nabalian ng mga buto sa mga braso at binti, aksidenteng nahiwa ng palakol ang paa, nakagat ng asong ulol, nadaganan ng bumagsak na mga puno ang mga binti, muntik nang mamatay sa pagkalason ng dugo, muntik nang malunod, halos mamatay sa paninigas sa lamig, at nakaligtas sa pagkawasak ng rumaragasang tren?

Joseph Fielding Smith David O. McKay George Albert Smith Heber J. Grant Joseph F. Smith

oodruff W ilford W 9. unter unter H W. oward H 5. 64 na taon na 64

inckley, edad 97 edad inckley, H . B ordon G 8. ngland E ilnthorpe, M halos cKay, M . O David 2.

aft Benson aft T zra E 7. sa isinilang aylor, T John 4. righam Young, 12 taon 12 Young, righam B 1.

Mga sagot: Mga 6. Joseph F. Smith F. Joseph 6. righam Young, 30 taon 30 Young, righam B 3.

10 Liahona Ating mga Tahanan, Ating mga Pamilya Ang Kaloob na Panalangin “Ang panalangin ay makalangit na Ang Nakapanunumbalik na kaloob ng ating Ama sa Langit sa bawat kaluluwa. Isipin ninyo: Kapangyarihan ng ang lubos na Makapangyarihang Nilalang, na nakaaalam ng lahat, Panalangin nakakakita ng lahat, ang makapangyarihang personahe, ay hinihi- Ni Marcos A. Walker kayat tayo, na mga abang nilikha, na makipag-usap sa Kanya bilang ating Ama. . . . aaalala ko pa ang nadama ko nanginginig at umiiyak matapos ma- “Anuman ang ating katayuan, nang makita ko ang mga luha kipagtalo sa kuya niya, ay pabalang mapagkumbaba man o mapagma- Nng pagsisising dumaloy sa pis- na sumagot sa akin. Pinagsabihan ko taas, mahirap o mayaman, malaya ngi ng aking 10-taong-gulang na anak siya nang dalawang beses (ngayon o alipin, nakapag-aral o hindi, mi- na lalaking si Arián. ay ako na ang katalo niya), pero lalo nahal o tinalikuran, maaari tayong Kalaro niya sa kuwarto ang kuya lang lumala ang sitwasyon. Nagwa- makipag-usap sa Kanya. Hindi natin niyang si Joel, na 12 anyos, nang bigla wala na siya, namumula ang mukha, kailangang makipag-appointment. silang nagtalo, at kinailangan kong at nanginginig. Naiinis na ako noon, Ang pagsamo natin ay maaaring pero alam ko na kailangan maging maikli o kaya’y pag-ukulan itong malutas nang hindi ng lahat ng panahong kailangan. ako sumisigaw. Maaaring dagdag na pahiwatig ito ng pagmamahal at pasasalamat o Agad kong naisip ang agarang paghingi ng tulong. Hindi alituntunin ng panalangin. na mabilang ang nilikha Niyang Oo, iyan ang sagot, kaya mga sansinukob at pinuno ito ng isinama ko siya sa kuwarto mga daigdig. Gayunman, ikaw ko, isinara ko ang pinto, at at ako ay maaaring personal na sinabing, “Arián, lumuhod makipag-usap sa Kanya nang sari- tayo, at magdarasal ako sa linan, at Siya ay palaging handang Ama sa Langit.” sumagot.” Pareho kaming lumuhod Elder Richard G. Scott ng Korum ng Labindala- habang patuloy siyang umi- wang Apostol, “Paggamit sa Kaloob ng Langit iyak sa galit. Nanalangin na Panalangin,” Liahona, Mayo 2007, 8. ako sa adhikaing matulungan ang aking anak. Sa kalagitnaan ng panalangin napansin kong papahina na ang kanyang mga hikbi. Ang mga luhang duma- daloy sa kanyang mga pisngi ay mga luha na ng pagsisisi. pa si Arián, ngunit alam ko na nara- Pagkatapos naming nasan niya ang nakapanunumbalik manalangin, nagmulat si na kapangyarihan ng panalangin at Arián at nagtanong, “Itay, naantig ng Espiritu Santo ang kan- mapapatawad po ba ninyo yang puso. mamagitan at ayusin ito. Siguro dahil ako?” Nagyakap kami, at hindi ko Ngayo’y hindi lang niya alam ang sa edad nila, madalas mag-away ang na napigilan ang luha ko. Napuspos tungkol sa kapangyarihan ng pana- mga batang ito. ng kapayapaan at pagmamahal ang langin, kundi nagkaroon pa siya ng avid S toker ni D avid aglalarawan

P Bilang tugon, si Arián, na halatang aking kaluluwa. Wala nang sinabi patotoo tungkol dito. ◼

Enero 2011 11 Ang Ating Paniniwala

Tinatanggap ng mga miyembro ng Ang Ang Simbahan ni Jesucristo mga Banal ng mga Banal sa mga Huling Araw ang su- na Kasulatan musunod bilang banal ay Nagtuturo at Nagpapatotoo na kasulatan: tungkol kay Jesucristo

ng mga banal na kasulatan ay sa Langit at ang Tagapagligtas na si naglalaman ng payo ng mga Jesucristo. Mababasa natin ang Kani- A propeta, mga nagbibigay-ins- lang mga utos at, dahil dito, makikita pirasyong salaysay ng pakikitungo ng natin ang kaibhan sa pagitan ng tama Diyos sa mga tao, at mga paghahayag at mali. Magtatamo tayo ng lakas na ng Diyos sa Kanyang mga propeta. labanan ang tuksong magkasala. Mag- Itinuturo sa mga banal na kasulatan iibayo ang hangarin nating sundin na tayo ay mga anak ng ating Ama sa ang mga batas ng Diyos. Pinapanatag Langit, na nagmamahal sa atin. Bilang at tinuturuan tayo ng mga banal na “Ang lahat ng mga bahagi ng Kanyang plano para sa kasulatan habang narito tayo sa lupa, ating walang hanggang kaligayahan, at ipinapakita sa atin ang daan paba- kasulatan na kinasihan pumarito tayo sa lupa. Habang narito lik sa ating tahanan sa langit. ng Dios ay mapapaki- tayo, ang mga banal na kasulatan ay Tala nabangan din naman 1. Thomas S. Monson, “Kayo ay isang espirituwal na gabay sa buhay sa pagtuturo, sa pagsan- patungo sa ating Ama sa Langit at kay Magpakahusay,” Liahona, Mayo 2009, 68. Jesucristo. sala, sa pagsaway, sa Ang pangunahing layunin ng mga Para sa iba pang impormasyon, tingnan ikatututo na nasa katu- banal na kasulatan ay patotohanan si sa Mga Alituntunin ng Ebanghelyo (2009), 53–58; Tapat sa Pananampalataya (2006), wiran” (II Kay Timoteo Cristo, kaya natutulungan tayo nitong 77–82. lumapit sa Kanya at tumanggap ng 3:16). buhay na walang hanggan (tingnan sa Juan 5:39). Sa gayon ay pinapa- yuhan tayo ng mga propeta sa mga huling araw na pag-aralan ang mga “ ng pangunahing layunin ng lahat ng banal na banal na kasulatan araw-araw, kapwa Akasulatan ay puspusin ang ating mga kaluluwa nang mag-isa at kasama ang ating pang pananampalataya sa Diyos Ama at sa Kanyang milya. Sabi ni Pangulong Thomas S. Anak na si Jesucristo. . . . “. . . Ang pananampalataya ay nakakamtan sa Monson: “Magbasa ng banal na pagsaksi ng Banal na Espiritu sa ating mga kaluluwa, kasulatan araw-araw. Ang madaliang nang Espiritu sa espiritu, habang naririnig o binabasa pag-aaral ay hindi kasing epektibo natin ang salita ng Diyos. At lumalalim ang pana- ng araw-araw na pagbabasa at pag- nampalataya kapag patuloy tayong nagpapakabusog sasabuhay ng mga banal na kasula- sa salita. . . . tan. Maging pamilyar sa mga aral na “. . . Maingat at masusing pag-aralan ang mga itinuturo ng mga banal na kasulatan. banal na kasulatan. Pagnilayan at ipanalangin ang . . . Pag-aralan ang mga ito na parang mga ito. Ang mga banal na kasulatan ay paghahayag, at magdudulot ang mga ito ng dagdag na nangungusap ang mga ito sa inyo, paghahayag.” dahil iyon ang totoo.” 1 Elder D. Todd Christofferson ng Korum ng Labindalawang Sa pamamagitan ng mga salita sa Apostol, “Ang Biyaya ng Banal na Kasulatan,” Liahona, mga banal na kasulatan, makikilala at Mayo 2010, 34, 35. mapapamahal sa atin ang ating Ama

12 Liahona 1. Ang Biblia ay koleksyon ng mga sagradong talaang nag- 2. Ang Aklat ni Mormon: Isa lalaman ng mga paghahayag pang Tipan ni Jesucristo ay ng Diyos sa mga sinaunang naglalaman ng mga pagha- 3. Ang Doktrina at mga propeta sa Banal na Lupain. hayag ng Diyos sa mga sinau- Tipan ay isang aklat ng mga Nakasaad sa ating ikawalong nang propeta sa mga lupain paghahayag hinggil sa Pa- 4. Ang Mahalagang Perlas saligan ng pananampalataya, ng Amerika. Naglalaman ito nunumbalik ng ebanghelyo ay naglalaman ng karagda- “Naniniwala kami na ang Biblia ng kabuuan ng ebanghelyo ni Jesucristo, na ibinigay sa gang mga paghahayag ng ay salita ng Diyos hangga’t ito ni Jesucristo (tingnan sa mga makabagong propeta Diyos kina Moises, Abra- ay nasasalin nang wasto.” D at T 20:9). simula kay Joseph Smith. ham, at Joseph Smith. a ng Jo s eph Smith a s i Je uc r to kin Pr opet a kit ary K app © 1996 IRI ; Na gp a , ni G ary tlong N ephit ; paglalarawan ni C h ristina S mit © IRI ku h a ni Craig D imond © IRI ; paglalarawan arson © 1987 IRI ; larawang a in, ni D el P

5. Ang Diyos ay patuloy na naghahayag ng mga katotohanan sa mga buhay na propeta sa pamamagitan ng inspirasyon ng Espiritu Santo. Ang mga katotohanang ito ay itinuturing na banal na kasulatan (tingnan sa D at T 68:4). Dumarating sa atin ang mga ito lalo na sa pamamagitan ng pangkalahatang kumperensya, na idinaraos sa unang Sabado’t Linggo

ng Abril at Oktubre, kung kailan naririnig ng mga ngit M useum; Ang U n a ng Pa R ane, sa kaganda h ang-loob ng C ur ch History alter

miyembro sa iba’t ibang panig ng mundo ang mga ni W y, mensahe ng ating propeta at iba pang mga pinuno ng Simbahan. ◼ t O live r C owde ni Harry A nderson © IRI ; Ta ni D erek I sraelsen © 2002; Si Cr i s to sa G et em a ni, Harry paglalarawan itaas: aikot sa kanan mula kaliwang a P Enero 2011 13

Ni Elder Jay E. Jensen Ng Panguluhan ng Pitumpu

Ang Tagapagligtas ang Dalubhasang Guro

Kailangan nating magpakabusog sa mga salita ni Cristo—ang mga banal na kasulatan— at, tulad ng Kanyang ginawa, gamitin natin ang mga ito para turuan at palakasin ang iba.

a pamamahala ng Kanyang Ama, lumikha mga magulang, lider, at guro—dahil nagpakita si Jesucristo ng mga daigdig na hindi mabi- Siya ng perpektong halimbawa sa lahat ng bagay, Slang. Siya ang dakilang Jehova, ang Diyos pati na ang pagiging dalubhasang guro. ng Lumang Tipan. Isinilang Siya ng isang mortal na ina, si Maria, at ng Diyos Amang Walang Hang- Paghahanda para sa Kanyang Ministeryo gan. Siya ang pinakadakilang nilalang na nabuhay Nang pumarito ang Panginoon sa mundo, sa mundo. Sabi Niya, Siya ay pumarito upang nalambungan ng pagkalimot ang Kanyang “gawin ang kalooban ng sa akin ay nagsugo, at isipan, tulad natin, ngunit Siya, tulad natin, ay tapusin ang kaniyang gawa” ( Juan 4:34). umunlad nang biyaya sa biyaya (tingnan sa Ang kanyang mensahe at ministeryo ay mga D at T 93:11–17). Tinuruan Siya ng Kanyang pagpapahayag na walang pag-aatubili na Siya si Ama sa Langit (timgnan sa Juan 8:28; 12:49) Jesucristo, ang Anak ng Diyos, ang ipinangakong at ng mga mortal na guro. Tulad ng itinuro ni Mesiyas. Elder James E. Talmage (1862–1933) ng Korum Sa Kanyang mga turo madalas Siyang bumanggit ng Labindalawang Apostol: “Ang ating kaala- ng mga talata mula sa Lumang Tipan. Ginamit niya man tungkol sa buhay ng mga Judio sa pana- ang mga banal na kasulatan upang paghandaan hong iyon ay umaakma sa hinuha na naturuang ang Kanyang ministeryo, madaig mabuti ang Batang si Cristo ang kasamaan at tukso, paranga- tungkol sa batas at mga banal lan at patunayan na totoo ang na kasulatan, dahil iyon ang mga propeta noong araw, at pa- “Ako ang tinapay ng patakaran noon. Nakaipon lakasin ang iba. Mula sa Kanyang kabuhayan: ang lumalapit siya ng kaalaman sa pama- halimbawa maaari tayong matu- magitan ng pag-aaral, at tong gamitin nang mas mabisa sa akin ay hindi magugu- nagtamo ng karunungan sa ang mga banal na kasulatan sa tom, at ang sumasampa- pamamagitan ng panalangin, a n, ni C h ris Y oung © 2004 IRI ating mga responsibilidad bilang lataya sa akin kailan ma’y pag-iisip, at pagsisikap.” 1 y hindi mauuhaw.” y ng Ka buh a a T in a p 14 Liahona

“Huwag hangaring ipahayag ang aking salita, kundi hangarin munang matamo ang aking salita, at pagkatapos ay kakalagan ang iyong dila; pagkatapos kung iyong nanaisin, mapapasaiyo ang aking Espiritu at ang aking salita, oo, ang kapangyarihan ng Diyos sa ikahihikayat ng mga tao” (D at T 11:21). Masasaliksik din natin ang mga banal na kasulatan para sa turo at inspirasyon sa pagsisimula ng ating ministeryo, bagong tungkulin man ang ministeryong iyan, bagong responsibilidad (tulad ng pagiging magulang), o simpleng aralin sa family home evening.

Pagdaig sa Kasamaan at Tukso Sa simula ng Kanyang ministeryo, si Jesus ay tinukso ng diyablo. Ang dalawa sa tatlong tukso ay nagsimula sa mapag- dudang pahayag: “Kung ikaw ang Anak ng Dios” (Mateo 4:3, 6). Para madaig si Satanas, bumanggit ang Tagapagligtas ng tatlong talata sa Lumang Tipan, na nagsasabing, “Nasusulat . . .” (mga talata 4, 7, 10). Itinuro din ng Tagapaglig- tas sa Kanyang mga alagad sa pamamagitan ng halimbawa sa mga banal na kasulatan kung Mula sa Kanyang pagkabata hanggang sa mag- paano daigin ang kasamaan. lingkod Siya sa mga tao, ang tanging kuwentong Habang itinuturo sa mga tao na alam natin tungkol sa Kanya ay nang magturo “Makaraan ang tatlong daigin ang tukso o harapin ang Siya sa templo sa edad na 12, na nagpamalas ng kakila-kilabot na mga bunga pambihirang karunungan at kaalaman: “Makaraan araw, ay nangatagpuan nito, binanggit ng Dalubhasang ang tatlong araw, ay nangatagpuan [siya nina Jose nila siya sa templo, Guro ang isang kuwento sa at Maria] sa templo, na nakaupo sa gitna ng mga na nakaupo sa gitna Lumang Tipan: “Higit na mapag- guro, na sila’y pinakikinggan, at sila’y tinatanong” papaumanhinan ang lupa ng (Lucas 2:46). Nilinaw sa Pagsasalin ni Joseph ng mga guro, na sila’y Sodoma at ng Gomorra sa araw Smith ang talatang ito at isinaad na ang mga guro pinakikinggan, at sila’y ng paghuhukom, kay sa bayang

ay nakikinig kay Jesus at Siya ay tinatanong. yaon [na tumanggi sa Kanyang A dventist C h ur ch ; kanan: paglalarawan A nderson, sa kaganda h ang-loob ng S event -day a in ng Aking Am , ni Harry tinatanong.” w Ang Kanyang paglago sa kaalaman bago Siya ebanghelyo]” (Mateo 10:15). nagsimula sa Kanyang ministeryo ay halimbawa Kung susundin natin ito, ang eo at A nnette B eus ni G reg O lsen, sa kaganda h ang-loob nina L eo at h ew R eier © IRI ; Si Je s u sa Sin a gog Na z ar et, ni M att ng Kanyang payo kay Hyrum Smith noong 1829: salita ng Diyos ay may likas na S a Ga K aliwa:

16 Liahona kapangyarihang mangalaga: “Sinuman ang sa “tinapay ng kabuhayan” (tingnan sa Juan makikinig sa salita ng Diyos, at mahigpit na 6). Inilalarawan nito ang Kanyang utos at kakapit dito, kailanman sila ay hindi masa- paggamit ng mga banal na kasulatan gayun- sawi; ni ang mga tukso o nag-aapoy na sibat din ang kahalagahan ng mga ito sa atin. ng kaaway ay makapananaig sa kanila” Isang araw bago Niya ibinigay ang men- (1 Nephi 15:24). saheng ito, naghimala ang Panginoon sa Isa sa mga paborito kong banal na kasula- pagpapakain sa 5,000 katao, na naggan- tan sa paraan ng pagdaig kay Satanas ngayon yak ng mas marami pang alagad (tingnan ang talatang ito: “Ang aking mga mata ay naka- sa Juan 6:5–14). Kung hindi pa sapat ito tuon sa inyo. Ako ay nasa gitna ninyo” (D at T at ang iba pang mga himala para maakay 38:7). Pinapalis nito magpakailanman ang ang iba na maniwala sa Kanya, hayagan kasinungalingan na “walang makakaalam.” niyang ipinahayag sa sermon tungkol sa tinapay ng kabuhayan kung sino Siya. Ang Pagpaparangal sa mga Propeta Noon sermong ito ay nagsilbing pagsasanay sa Kinilala ng Tagapagligtas ang mga sinunang Kanyang mga Apostol, lalo na kay Pedro, propeta at binanggit ang sinabi nila. Sa dis- na lumakas ang patotoo (tingnan sa mga pensasyong ito, inutusan Niya si Sidney Rig- talata 63–71). don na “[tumawag] sa mga banal na propeta Tinukoy ng Dalubhasang Guro ang isang upang patunayan ang . . . mga salita [ni Joseph pangyayari sa Lumang Tipan bilang panimula Ang Dalubha- Smith]” (D at T 35:23). sa sermon tungkol sa tinapay ng kabuhayan: sang Guro Upang mapatotohanan at mapagpitaganan “Hindi si Moises ang nagbigay sa inyo ng “Ang Tagapagligtas ang ang mga propeta ng Lumang Tipan, tinukoy tinapay na galing sa langit; kundi ang aking dalubhasang guro. Ang ng Tagapagligtas sina Noe (tingnan sa Mateo Ama ang nagbibigay sa inyo ng tunay na turo ni Jesucristo ay bi- 24:37–38); Abraham (tingnan sa Lucas 16:22– tinapay na galing sa langit. nubuo ng isang sulatin 31; Juan 8:56–58); Abraham, Isaac, at Jacob “Sapagka’t ang tinapay ng Dios ay yaong tungkol sa pamama- (tingnan sa Mateo 8:11); Moises (tingnan sa bumababang mula sa langit, at nagbibigay raan ng pagtuturo na Juan 5:46); David (tingnan sa Lucas 6:3); Elias buhay sa sanglibutan” ( Juan 6:32–33; tingnan hindi nahigitan ninu- (tingnan sa Lucas 4:25–26); at Isaias (tingnan sa din sa Exodo 16). man. Si Jesus ay inila- Lucas 4:16–21; Juan 1:23). Pinarangalan at sinu- At sinagot nila ng, “Bigyan mo kaming rawan bilang pilosopo, portahan din Niya ang Kanyang kababatang si palagi ng tinapay na ito” ( Juan 6:34). ekonomista, tagapag- Juan Bautista (tingnan sa Mateo 11:7–11). Ang Kanyang sagot ay naghayag sa mga bago ng lipunan, at Sa Sermon sa Bundok, gumawa ng maha- marami pang iba. Ngu- lagang pag-uugnay ang Tagapagligtas sa mga nit higit sa mga ito, ang propeta ng Lumang Tipan at sa kanilang mga turo hinggil sa Kanya. Inilarawan ito sa ma- Tagapagligtas ay isang lapit na pagkakaugnay ng mga talata mula sa guro. Kung itatanong Beatitudes (tingnan sa Mateo 5:3–11) at mula ninyo, ‘Ano ang naging sa Isaias 61:1–3. 2 trabaho ni Jesus?’ Iisa Maaari din nating parangalan ang mga lang ang sagot: Siya ay propeta noon at ngayon sa pagninilay-nilay isang guro. Siya ang sa kahulugan ng kanilang mga turo: ang salita dapat nating maging at kalooban ng Panginoon (tingnan sa D at T huwaran. Siya ang 68:4). Sa paghahanda nating magturo mula sa dalubhasang guro.” mga banal na kasulatan, dapat ay mapanala- Pangulong Boyd K. Packer, Pa- ngin nating saliksikin ang mga alituntuning ngulo ng Korum ng Labinda- lawang Apostol, Mine Errand maihahalintulad natin sa ating mga tinuturuan. from the Lord (2008), 336.

Pagpapatatag sa Iba Ang katangi-tanging makabuluhang mensahe sa buhay ng Guro ay ang sermon tungkol

Enero 2011 17

sermong ito, sapagkat siya ay nagpatotoo, “Kami’y nagsisi- sampalataya at nakikilala namin na ikaw ang banal ng Dios ” ( Juan 6:69). Mahalaga rin sa atin ang sermon tungkol sa tinapay ng kabuhayan, dahil tayo man ay maniniwala at makatitiyak na si Jesus ang Cristo kapag ating binabasa, pinag- aaralan, at binibigkas—hindi binibigyan ng ibang kahulugan—ang banal na kasulatan upang palakasin ang ating mga sarili at ang iba.

Pagtupad sa Banal na Kasulatan: Ang Matagumpay na Pagpasok Ang matagumpay na pagpasok ng Panginoon sa Je- rusalem ay nagpahiwatig ng katibayan ng Kanyang kaalaman at paggamit sa mga banal na kasulatan: “Mapalad siya na dumarating sa pangalan ng Panginoon” (Awit 118:26; tingnan din sa Marcos 11:9–10). Sumakay Siya sa asno patu- ngong Jerusalem, na tumupad sa propesiyang “Magalak kang mainam, Oh anak na babae ng Sion: . . . ang iyong hari ay naparirito sa iyo: . . . nakasakay sa isang asno” (Zacarias 9:9; tingnan din sa Mateo 21:4–5). taong espirituwal ng Kanyang banal na katauhan Mula sa simula ng Kanyang bilang Anak ng Diyos, ang ipinangakong Mesiyas mortal na ministeryo hanggang at Tagapagligtas: “Ako ang tinapay ng kabuhayan: sa Halamanan ng Getsemani, ang lumalapit sa akin ay hindi magugutom, at ang sa krus at sa libingang walang sumasampalataya sa akin kailan ma’y hindi mau- “Magalak kang mainam, laman, napatunayan ni Jesus uhaw” ( Juan 6:35). Oh anak na babae ng ang Cristo—sa pamamagitan Kasunod niyon ay ipinahayag ng Tagapag- ng sinaunang banal na kasula- ligtas ang banal na doktrinang nag-uugnay sa Sion: . . . ang iyong hari tan at ng Kanyang ministeryo, Pagbabayad-sala at mga sagisag ng tinapay at ay naparirito sa iyo: . . . mga himala, at mensahe—na tubig sa sacrament: “Maliban nang inyong kanin nakasakay sa isang asno.” Siya ang ipinangakong ang laman ng Anak ng tao at inumin ang ka- Mesiyas. niyang dugo, ay wala kayong buhay sa inyong Sa Halamanan ng Getse- sarili” ( Juan 6:53) mani, nanalangin si Jesus, Alam natin na nagpalakas kay Pedro ang “Ama, kung ibig mo, ilayo mo

18 Liahona sa akin ang sarong ito; gayon ma’y huwag mangyari ang aking kalooban, kundi ang iyo” (Lucas 22:42). Ang pagpapahayag na ito ng Kanyang pagsunod at pagsasakatuparan ng napakadakilang nagbabayad-salang sakripisyo ay nagpapatunay na Siya ang Anak ng Diyos, ang pinakadakilang gurong nabuhay o mabubuhay. Ang mga banal na kasulatan ay nagpapatunay at nagtuturo tungkol kay Jesucristo. Kapag ibinuhos natin ang ating panahon sa mga ito, makikilala natin Siya at ang Kanyang tinig: “Ang mga salitang ito ay hindi mula sa mga tao ni galing sa tao, kundi mula sa akin; dahil Pagbabahagi ng Tinapay dito, kayo ay magpapatotoo na ang mga ito ay mula sa akin at hindi mula sa tao” (D at T ng Kabuhayan 18:34). Nalaman ko na kapag ibinubuhos ko muna ang aking panahon sa mga banal na Ni Carlos Roberto Fusco, ayon Sabi ko, “Sa halip na bayaran kasulatan sa aming tahanan kasama ang aking sa kuwento kay Maiby Márcia mo ako, bumalik ka na lang sa asawa’t pamilya, mas epektibo ako sa pagli- kapilyang ito sa Linggo ng umaga. Bastos Fusco Kapag narito ka na, sabihin mo lingkod sa Simbahan. sa sinumang makita mo na gusto Mahal ko ang mga banal na kasulatan. ainit ang araw na iyon sa Foz mong makipag-usap sa mga misyo- Pinatototohanan ko na ito ang salita ng Diyos. Mdo Iguaçu, Paraná, Brazil. Ilang nero. OK?” Pumayag siya. Nawa’y magturo tayo mula rito, tulad ng oras akong naglakbay at pagod Umalis na ang babae. Natapos ginawa ng Tagapagligtas, sa ating tahanan at ako. Bilang lider sa Church Educa- ko na ang dapat kong talakayin sa ating tungkulin, nang “ang bisa ng salita ng tional System, may mga bagay ako sa bishop at nagpatuloy ako sa Diyos” ay magkaroon ng “malakas na bisa” sa na dapat naming lutasin ng bishop, pagbiyahe papuntang Paraná, para na kakausapin ko sa simbahan. Ga- magtrabaho. ating mga tinuturuan (Alma 31:5). ◼ yunman, hindi pa niya ako naharap Maraming buwan ang lumipas, Mga Tala nang ilang minuto pagdating ko. at nagkaroon na naman ako ng 1. James E. Talmage, Jesus the Christ, ika-3 ed. (1916), Habang naghihintay ako, isang pagkakataong magpunta sa meet- 112. babae ang pumasok sa simbahan. inghouse na iyon sa Foz do Iguaçu 2. Tingnan sa Thomas A. Wayment, “Jesus’ Uses of the Nilapitan niya ako at mapakumba- para sa kumperensya. Maganda ang Psalms in Matthew,” sa Frank F. Judd at Gaye Stra- bang humingi ng kaunting perang koro at magandang umawit. Nang thearn, mga patnugot, Sperry Symposium Classics: The New Testament, (2006), 137–49. pambili ng tinapay. Ipinaliwanag matapos ang kumperensya, lumapit niya na nagugutom silang magsa akin ang isa sa mga miyembro asawa, at sa kabila ng pagkahiyang ng koro. Iniabot niya ang kanyang manghingi, wala na raw siyang kamay, nakangiti akong binati, at ibang magagawa. “Para sa kaun- madamdaming sinabing, “Salamat, ting tinapay lang po,” dagdag pa brother. Hindi lamang tinapay ang niya. ibinigay mo sa akin para mapawi Naantig ako, at dumukot ako ng ang gutom naming mag-asawa, maliit na halaga sa aking bulsa. Ini- binigyan mo pa ako ng tinapay ng sip niyang sobra-sobra na iyon. Sabi kabuhayan. Salamat.”

h in; R ane © 2009, h indi maaaring kopya alter ko sa kanya, “Bumili ka ng tinapay, Napakasaya ko nang matukoy ko gatas, at kaunting pang-ulam.” na ang babaeng iyon ang minsang Nagpasalamat siya at sinabi na humingi sa akin ng kaunting halaga

AS OK , ni W pinangakuan ng trabaho ang asawa ilang buwan na ang nakararaan. A GP niya sa susunod na Martes. Gusto Natanto ko na ang ebanghelyo ni

Y N A P niya akong bayaran pagkatanggap Jesucristo—na nagpahayag sa Kan- A ng suweldo ng asawa niya. yang Sarili bilang Tinapay ng Kabu-

A GUMP Sabi ko hindi na kailangan. Nag- hayan—ay binabago ang buhay ng T

M A ni Craig D imond © IRI paglalarawan A . McK ay; ni R obert paglalarawan pumilit siya. sinumang tumanggap nito.

Ang Kasaysayang BagongNakapaloob sa Tipan

Ni Thomas A. Wayment Associate Professor of Ancient Scrip- ture, Brigham Young University awat tomo ng sagradong ang salitang “Bagong Tipan” ay banal na kasulatan ay hindi na tumukoy sa koleksyon Bmay kakaibang kasaysa- ng mga aklat tungkol sa buhay yan at nagpapatotoo sa ebang- at kamatayan ng Panginoon helyo ng kaligtasan sa sarili kundi mas tiyakang sa isang nitong paraan. Ang Bagong bagay na sinabi Niya sa Kan- Tipan ay kinikilala bilang tomo yang mga disipulo sa gabi ng ng mga banal na kasulatan na Huling Hapunan: “Ito ang aking nagpepreserba sa mga salita ng dugo ng [bagong] tipan, na mga taong personal na kilala si nabubuhos dahil sa marami, sa Jesus o sumunod sa Kanya ma- ikapagpapatawad ng mga kasa- tapos Siyang Mabuhay na Mag- lanan” (Mateo 26:28; idinagdag uli—kaya naging mahalagang ang pagbibigay-diin). Ang mga sanggunian ang Bagong Tipan salitang Griyego na isinalin para tulungan tayong mas mabilang “bagong tipan” ay tunay palapit sa Tagapagligtas at mana tumutukoy sa isang tipan, tunghayan ang Kanyang mortal ang bagong tipan na ipinarara- na ministeryo. Ang pagkaunawa ting sa atin ng Tagapagligtas sa sa kasaysayan ng Bagong Tipan, pamamagitan ng Pagbabayad- kung paano ito naipasa sa atin, sala. Ang mga nakatala sa Biblia at kung sino ang sumulat nito ay at tinukoy bilang Bagong Tipan makadaragdag sa pagpapaha- ay naglalarawan, nagdodoku- laga natin sa kakaibang aklat na mento, at nagtuturo tungkol sa ito ng mga banal na kasulatan bagong tipan na iyon sa pagitan at kapalit nito ay nagbibigay ito ng Panginoon at ng Kanyang sa atin ng karagdagang espi- mga tao. rituwal na lakas habang tayo, Ang mga iningatang tala sa tulad ng mga sinaunang alagad Bagong Tipan ay nakatuon sa Ang pagkaunawa sa mga pinag- ni Jesucristo, ay humaharap sa iba’t ibang aspeto ng ministeryo sarili nating mga pagsubok. ng Tagapagligtas. Ang Bagong mulan ng kamangha-manghang Tipan ay nagsisimula sa Mga aklat na ito ng mga banal na Ano ang Bagong Tipan? Ebanghelyo, isang katagang ibig Makalipas ang maikling sabihin ay “mabuting balita,” na kasulatan ay makahihikayat sa

panahon pagkamatay ni Jesus, tumutukoy sa buhay, ministeryo, ating pag-aaral. ng © D over P ubli c ations M ga paglalarawan

20 Liahona Si Jesucristo at ang Kanyang mga Apostol sa Huling Hapunan.

at banal na tungkuling ginampanan nagpapayo sa mga sinaunang Kris- manunulat ay may ibang pananaw na ni Jesucristo. Ang Bagong Tipan ay tiyano (na tinawag ding mga Banal) inilahad, at bawat isa ay sumulat na may naglalaman din ng kasaysayan ng na manatiling tapat sa pananampala- partikular na mambabasa sa isipan sa unang gawaing misyonero ng Sim- taya; isang patotoo (Sa Mga Hebreo); halip na tangkaing punan ang mga na- bahan (ang aklat ng Mga Gawa); at isang paghahayag (Apocalipsis) wawalang impormasyon sa kasaysayan. mga sulat mula sa mga sinaunang na nangangakong babalik ang Pa- Sa kalagitnaan ng ikaapat na siglo a.d., lider, tulad nina Pedro at Pablo, na nginoon sa mga huling araw. Bawat ang 27 aklat na nagtala sa bagong tipan

Enero 2011 21

Pinakikinggan ng sinaunang mga Banal ang isa sa mga sulat ni Pablo.

ng Panginoon ay pinagsama-sama at una, ang Jerusalem at ang templo ay nakapreserba ngayon sa Bagong inayos tulad ng makikita ngayon. napasakamay ng hukbong Romano Tipan ay natapos na at malawakang noong a.d. 70. Ikalawa, laganap na napalaganap sa mga sangay ng Sim- Paano Naipasa sa Atin ang ang mga puwersa ng apostasiya (ting- bahan. Ang mga eskriba ay gumawa Bagong Tipan? nan sa Mga Gawa 20:29–30). Samakat- ng kopya ng mga teksto sa papyrus Mula sa mas malaking grupo ng wid, marami sa mga isinulat sa Bagong at kalaunan ay sa materyal na gawa mga disipulo, tumawag si Jesus ng Tipan ang itinala upang tulungan ang sa balat ng hayop, ngunit kakaunti 12 kalalakihan bilang mga Apostol. matatapat na makatahak sa kanilang lang ang makukuhang kopya nito. Sumunod sa Kanya ang kalalakihang landas sa kabila ng mga kasawian at Tinipon ng mga miyembro ng Simba- iyon sa buong ministeryo Niya, nag- pagtatalu-talo sa kanilang panahon. han ang mga aklat na nasa kanila at hirap na kasama Niya, at nagtamasa Sa pagbabalik-tanaw sa kanilang rin ng mga tagumpay at espirituwal mga karanasan, malalaman natin na karanasan. Pagkamatay ni Jesus, kung paano nila hinarap ang mga Marami sa mga isinulat sa sinimulang itala ng mga Apostol, at kaguluhan at paano sila pinatatag ng iba pang matatapat na alagad, ang ng mabuting balita ng ebanghelyo Bagong Tipan ang itinala kanilang mga karanasan. Dalawang sa pakikibaka sa mga puwersa ng upang tulungan ang mata- kaganapan ang maaaring nagpaalab sa apostasiya. hangarin nilang ingatan ang kanilang Sa nalalapit na pagtatapos ng tapat na makatahak sa kani- mga talaan tungkol sa buhay ni Jesus: unang siglo, lahat ng naisulat na lang landas sa kabila ng mga

22 Liahona kapighatian at pagtatalu-talo sa kanilang panahon. binasa at pinag-aralan ang mga salita aklat na bumubuo sa ating Biblia sa ng Panginoon at ng mga Apostol. Ang kasalukuyan ay isinaayos ayon sa ka- isang matinding hadlang sa pagpapa- ayusan nito ngayon. Ang kaayusang laganap ng mga banal na kasulatan ito ay isinunod sa Lumang Tipan. ay ang pang-uusig sa mga Kristiyano Ang Bagong Tipan ay naglalaman ng ng emperador ng Roma na si Diocle- Batas (mga Ebanghelyo), kasaysayan tian noong a.d. 303. Ipinasunog niya ng Kristiyanismo (Mga Gawa), at mga ang mga banal na kasulatan ng mga Propeta (Mga Taga Roma hanggang Sumusulat si Pablo ng isang liham Kristiyano at puwersahang pinag-alay Apocalipsis). Ang Luma at Bagong mula sa bilangguan. ng mga sakripisyo ang mga Kristiyano Tipan ay kapwa nagtatapos sa pasa mga diyus-diyusan ng mga pangakong magbabalik ang Panginoon gano. Itinago ng maraming matatapat (Malakias at Apocalipsis). Ang pag- nakasamang minsan ni Pablo (tingnan na tao ang mga sagradong teksto sa kakaayos ng mga gawang ito ng mga sa Mga Gawa 12:25; II Kay Timoteo mga panahong iyon ng pang-uusig. propeta ay nagbibigay-diin din sa 4:11) at bahagyang inilarawan ang ka- Kalaunan, nang iutos ng unang Kristi- inaasam na kaligtasan at paghahayag pakanan ng dumaraming mga Banal yanong emperador na si Constantine sa hinaharap. na nakatira sa labas ng Judea at hindi ang paggawa ng mga bagong kopya kailanman nakilala ang Panginoon ng mga banal na kasulatan, may Sino ang Sumulat ng noong nabubuhay Siya sa lupa. Sa nakuha pang mga aklat ang kanyang Bagong Tipan? halip, ang kanilang mga tala ay nagbi- mga iskolar na ginamit sa mga sangay Bawat may-akda ng Bagong Ti- bigay ng malinaw na patotoo tungkol bago pa lumabas ang utos ni Diocle- pan ay nagsulat nang may malinaw sa Kanya na kanilang pinaniniwalaan. tian. Ang ating makabagong limbag na pagkaunawa sa nakapagliligtas Ang mga sulat ni Pablo ay mala- na mga edisyon ng Bagong Tipan ay na misyon ni Jesucristo. Dalawa sa mang na pinakauna sa mga nasusulat nagmula sa mga kopya ng Biblia na Mga Ebanghelyo ang isinulat ng mga sa Bagong Tipan, bagama’t hindi ginawa sa panahon ni Constantine Apostol: sina Mateo at Juan. Ang mga ito isinulat lahat nang sabay-sabay. at samakatwid ay mula sa mga taong saksing apostol na ito ay nagbibigay Ang kanyang patotoo ay nagmula sa isinakripisyo ang kanilang kaligtasan ng patotoo ng isang saksi sa buhay kanyang karanasan bilang misyonero, para mapangalagaan ang bagong ni Jesus. Dalawang alagad pa ng mula sa ilang matitinding pangitain tipan ng Panginoon. Panginoon ang nagsulat din ng Mga (tingnan sa Mga Gawa 9:1–6; II Mga Di nagtagal matapos iutos ni Cons- Ebanghelyo: sina Marcos at Lucas, na Taga Corinto 12:1–7), at personal na tantine na kopyahin at muling pala- nagpatotoo sa kanilang nadama at pakikipag-ugnayan kay Pedro at sa ganapin ang Bagong Tipan, ang mga nakita. Ang dalawang lalaking ito ay iba pa (tingnan sa Mga Taga Galacia 1:18–19). Sumulat siya higit sa lahat upang ayusin ang pagtatalu-talo sa mga sangay, ngunit may ilang pagkakataon na sumulat siya sa kanyang mga kaibigan (kina Timoteo at Tito). Sa isang sulat hiniling ni Pablo na tanggapin ng amo ang pagbalik ng isang aliping tumakas na nakilala ni Pablo sa bilangguan (sulat kay Filemon). Karaniwan nang pinaniniwalaan na isinulat ni Pablo ang aklat na Sa Mga Hebreo, bagama’t ang karaniwang panimula sa aklat na tumutukoy na siya ang may-akda noon ay wala roon. Gayunpaman, ang aklat ay nagpapatotoo kung

Enero 2011 23 Nangangaral si Pedro kay Cornelio at sa kanyang sambahayan.

Nangangaral at nagpapagaling sina Pedro at Juan.

paano tayo buong tapang na maka- Tulad ng Santiago, ang aklat na ito iyan ang malinaw at detalyadong lalapit sa Panginoon sa pamamagitan ay malamang na isinulat din ng isa sa tunggalian sa pagitan ng mabuti at mang pananampalataya. Kabilang sa mga kapatid ng Panginoon (“Judas” sama. Karamihan sa mga kabanata ay Bagong Tipan at kasunod ng mga sa Marcos 6:3). Sumulat si Judas sa tumutukoy sa mga kaganapang mang- sulat ni Pablo, ang Sa Mga Hebreo ay pagtatangkang pigilan ang lumalaga- yayari pa lamang kay Juan, kabilang isang pormal na pagtalakay tungkol nap na apostasiya sa mga sangay. na ang mga kaganapan sa mga huling sa pagkakaroon ng pananampalataya Sa huli, ang Bagong Tipan ay nagta- araw—ang ating panahon. sa gitna ng paghihirap. pos sa paghahayag ni Apostol Juan, na Ang maikling Sulat ni Santiago ay nagtala ng pangitain tungkol sa pagba- Para Kanino Isinulat ang isinulat din nang mas una at may mga balik ng Panginoon sa kaluwalhatian Bagong Tipan? reperensya sa mga turo ni Jesus mula para simulan ang Kanyang paghahari Dahil ang Bagong Tipan ay tunay sa Sermon sa Bundok na binanggit at sa milenyo. Inilalarawan ng pangitaing na isang bagong tipan sa pagitan ng ipinarating nang hiwalay sa isinulat na Panginoon at ng mga sumasampa- Ebanghelyo ni Mateo (tingnan sa San- lataya sa Kanya, ang mga aklat ay tiago 1:13; 4:12; 5:12). Si Santiago, ang Mga Salaysay nilayon para sa mga naghahangad nakababatang kapatid ng Panginoon, ng mga Saksi na makilala Siya, sa dispensasyon ang malamang na may-akda ng sulat “Gustung-gusto ko mang ito o sa mga nakaraan. Dati-rati, na ito. Nagkaroon siya ng pribilehi- ang mga paglalak- isinulat ng mga may-akda ng Bagong yong makilala at makita ang nabuhay bay at himala at mga Tipan ang mga teksto na agarang mana mag-uling Tagapagligtas (tingnan sulat ni Pablo bilang gagamit sa mga sangay ng Simbahan sa I Mga Taga Corinto 15:7) at may apostol sa Bagong sa kanilang panahon, sa pagkauna- mahalagang papel sa maraming ka- Tipan. Higit sa lahat, gustung-gusto wang itinatala nila ang pinakamaha- ganapan sa kasaysayan ng Simbahan ko ang mga kuwento ng mga saksi sa halagang kaganapan sa kasaysayan (tingnan sa Mga Gawa 15:13–29). mga salita at halimbawa at Pagbaba- ng sangkatauhan. Halimbawa, itinu- Ang Bagong Tipan ay naglalaman yad-sala ng ating Tagapagligtas na si ring ni Juan na patotoo ang kanyang din ng dalawang sulat ni Apostol Jesucristo. Gustung-gusto ko ang pa- mga isinulat: “Nguni’t ang mga ito ay Pedro at tatlong sulat ni Apostol nanaw at kapayapaang nagmumula nangasulat, upang kayo’y magsisam- Juan. Kapwa nila hinikayat ang mga sa pagbabasa ng Biblia.” palataya na si Jesus ay ang Cristo, ang Kristiyano na maging tapat; lalo na si anak ng Dios; at sa inyong pagsampa- Pedro na nag-alala tungkol sa katapa- Elder M. Russell Ballard ng Korum ng Labindala- lataya ay magkaroon kayo ng buhay wang Apostol, “Ang Himala ng Banal na Biblia,” tan sa panahon ng pagsubok. Liahona, Mayo 2007, 81. sa kanyang pangalan” ( Juan 20:31). Ang aklat ni Judas ay isa sa mga pi- Ang iba pa, tulad ni Lucas, ay sumulat nakahuling isinulat sa Bagong Tipan. upang idokumento ang kasaysayan:

24 Liahona Mga Bata Saan Ito Matatagpuan sa mga Banal na Kasulatan? akalista sa ibaba ang walong kuwento mula sa mga banal na Nkasulatan. Hanapin kung saang banal na kasulatan nang- “Yamang marami ang nagpilit mag-ayos ng galing ang bawat kuwento. Kung hindi ka sigurado, hanapin isang kasaysayan noong mga bagay na naganap ang paksa sa kuwento sa indeks, Topical Guide, o Gabay sa mga sa gitna natin, Banal na Kasulatan. “Alinsunod sa ipinatalos sa atin nilang buhat sa • Nabali ni Nephi ang kanyang busog. (1) pasimula ay mga saksing nangakakakita at mga • Binuo ni Noe ang arka. (2) ministro ng salita, • Ibinigay ang Word of Wisdom. (3) “Ay minagaling ko naman, pagkasiyasat na • Iniligtas ni Esther and kanyang mga tao. (4) lubos ng pangyayari ng lahat ng mga bagay mula • Umuwi ang alibughang anak. (5) nang una, na isulat sa iyong sunodsunod” (Lucas • Ginawa ni Kapitan Moroni ang bandila ng kalayaan. (6) 1:1–3). • itinuro ni Jesus ang Sermon sa Bundok. (7) Magkakaiba ang pinagmulan ng mga sinaunang • Inilaan ang Kirtland Temple. (8) Kristiyano, ang ilan ay mula sa mga pamilyang Judio, at ang iba naman ay lumaki sa tahanan ng Ngayon ay hanapin ninyo ang mga numero sa puzzle na mga Gentil, at ang iba pa ay malamang na kaka- tumutugma sa numerong nakapanaklong. Kulayan ang mga unti ang kaalaman sa relihiyon sa kanilang buhay puwang na iyan ng kulay na nakalista sa ibaba para sa banal na bago nabinyagan. Sila, wika nga, ang larawan ng kasulatang iyan. pagkakaiba-iba ng mga Banal ngayon. Samakat- Lumang Tipan=asul Aklat ni Mormon=dilaw wid, ang kanilang mga pakikibaka ay maaaring Bagong Tipan=pula Doktrina at mga Tipan=brown magpakita sa atin ng matitinding aral kung paano daigin ang kasamaan at manatiling tapat sa kabila ng pagsubok at tukso. Ipinakita rin nila sa atin kung paano nagsikap ang mga sangay noong kakaunti pa sila at kung paano nagkaroon ng kaligtasan sa mga salita ng mga apostol at propeta.

Isang Patotoo para sa Panahong Ito Ipinahahayag ng Bagong Tipan na sa panahon ng kawalang-katiyakan, kapag ayaw makinig ng ilan sa panawagan ng ebanghelyo, may kaligtasan sa mga yaong “nagsipanatiling matibay sa turo ng mga apostol at sa pagsasamasama, sa pagpupu- tolputol ng tinapay at sa mga pananalangin” (Mga Gawa 2:42). Itinuturo sa atin ng iba pang mga halimbawa kung paano sinusubukan maging ang mabubuti (tingnan sa I Mga Taga Corinto 10:13) at kung paano naging simple ngayon ang sentro ng mensahe ng ebanghelyo na katulad noong nakalipas na 2,000 taon: “Ang dalisay na relihion at walang dungis sa harapan ng ating Dios at Ama ay ito, dalawin ang mga ulila at mga babaing bao sa kanilang kapighatian, at pagingatang walang dungis ang kaniyang sarili sa sanglibutan” (Santiago 1:27). Gaya ng Doktrina at mga Tipan, kung saan nagpatotoo si Propetang Joseph Smith “na siya ay buhay!” (D at T 76:22), gayon din ang patotoo sa Bagong Tipan na walang laman ang libingan noong umaga ng Pagkabuhay: “Siya’y wala rito;

anan: paglalarawan ni A dam K oford K anan: paglalarawan sapagka’t siya’y nagbangon” (Mateo 28:6). ◼ Ang artikulong ito ay sinipi mula sa isang mensaheng ibinigay sa faculty at mga estudyante ng Harvard Law School noong Pebrero 26, 2010. lam naming mga Banal sa mga Huling Araw na ang aming mga doktrina at pinahahalagahan ay hindi Aganap na nauunawaan ng mga hindi kasapi sa aming relihiyon. Nakita ito ito sa pambansang pag-aaral ni Gary C. Lawrence na inilathala sa pinakabago niyang aklat na, How Americans View Mormonism. Tatlong-kapat ng mga tinanong ang nag-ugnay sa aming Simbahan sa matataas na pamantayan, ngunit mga kalahati ang nag-akala na kami ay malihim at mahiwaga at may “kakatuwang mga paniniwala.” 1 Nang hilingang pumili ng iba’t ibang salita na inaakala nilang naglalarawan sa lahat ng Banal sa mga Huling Araw, 87 porsiyento ang nag-tsek sa “matibay na pagpapahalaga sa pamilya,” 78 porsiyento ang nag-tsek sa “tapat,” at 45 porsiyento ang nag-tsek sa “pikit-matang sumusunod.” 2 Nang tanungin ng mga nag-iinterbyu si Lawrence, “Sa pagkaunawa mo, ano ang pangunahing pinaniniwalaan MAHALAGA h in a ng La l ki, ni Carl Heinri ch B lo , h indi maaaring kopya sa Ating Relihiyon t

Ni Elder ng Mormonismo?” 14 na porsiyento Dallin H. Oaks lamang ang nakapaglarawan ng anu- Ng Korum ng mang malapit sa ideya ng panunum- Labindalawang Apostol balik o muling pagkatatag ng orihinal na relihiyong Kristiyano. Gayundin, nang tanungin sa isa pang pambansang survey ang mga tao kung anong salita ang pinakamainam na naglalarawan ng pakiramdam nila sa relihiyong Mormon, walang isa mang nagsabi ng mga salita o ideya ng orihinal o ipinanumbalik na Kristiyanismo. 3 Nabawasan lamang nang bahagya ang kalungkutan ko sa mga natuklasang ito dahil sa iba pang mga natuklasan ; detalye mula sa Si Cr i s to Kasa m a ng Ba ni Craig D imond © IRI ; detalye aglalarawan

at naobserbahan ni Lawrence na sa paksang relihiyon P

26 Liahona Bilang Apostol tinawag akong ma- karaniwan ay “lubhang relihiyoso” ang mga Amerikano ging saksi ng doktrina, gawain, ngunit “walang alam.” Halimbawa, 68 porsiyento ang nagsabi na nananalangin sila nang ilang beses sa isang linggo, at awtoridad ni Cristo sa buong at 44 na porsiyento ang nagsabi na halos linggu-linggo mundo. Sa tungkuling iyan suma- silang nagsisimba. Kasabay nito, kalahati lamang ang na- kabanggit ng kahit isa sa apat na Ebanghelyo, karamihan saksi ako sa katotohanan ng mga ay hindi mabanggit ang unang aklat ng Biblia, at 10 porsi- pundasyong ito ng aming relihiyon. yento ang nag-aakala na si Joan of Arc ang asawa ni Noe. 4 Maraming bagay na nag-aambag sa kawalan ng kaalaman tungkol sa relihiyon, ngunit tiyak na isa sa mga ito ang karaniwang pagkapoot o pagbabalewala sa relihiyon ng mga kolehiyo at unibersidad. May iilan lamang na eksepsyon, ang mga kolehiyo at unibersidad ay nawalan ng pagpapahalaga at walang pinapanigan pagdating sa relihiyon. Hindi pinahahalagahan at binabalewala ang mga estudyante at iba pang mga relihiyosong taong naniniwala na tunay na may buhay na Diyos at mga batas ng moralidad. Tila hindi na maaasahan pa ang mga kolehiyo at unibersidad na muling ituro ang pagpapahalaga sa moralidad. Manana- tili iyang responsibilidad ng mga tahanan, simbahan, at kolehiyo at unibersidad na pag-aari ng mga simbahan. Dapat asamin ng lahat na magtagumpay sa mahalagang gawaing ito. Maaaring magkunwari ang akademya na wala silang pinapanigan kung ano ang tama at mali, ngunit hindi mabubuhay ang lipunan nang walang pinapanigan. Nakapili ako ng tatlong pumpon ng mga katotohanang ipapahayag bilang mga pangunahing tuntunin ng pananampalataya ng mga Banal sa mga Huling Araw:

1. Ang likas na katangian ng Diyos, pati na ang papel ng tatlong miyembro ng Panguluhang Diyos at ang kaakibat na katotohanan na may mga batas ng moralidad. 2. Ang layunin ng buhay. 3. Ang tatlong pinagmumulan ng katotohanan tungkol sa tao at sansinukob: siyensya, mga banal na kasulatan, at patuloy na paghahayag—at kung paano natin malalaman ang mga ito.

Enero 2011 27 1. Ang Likas na Katangian ng Diyos Naniniwala kami na ang tatlong miyembro Ang una kong pangunahing tuntunin ng aming pana- ng Panguluhang Diyos ay tatlong magka- nampalataya ay na totoong may Diyos at gayon din ang kahiwalay at magkakaibang nilalang at na mga walang hanggang katotohanan at pinahahalagahan 1 na hindi kayang patunayan ng kasalukuyang mga pama- ang Diyos Ama ay hindi isang espiritu kundi maraan ng siyensya. Walang dudang magkakaugnay ang isang niluwalhating Nilalang na may katawan, mga ideyang ito. Gaya ng mga ibang naniniwala, ipinapa- tulad ng Kanyang nabuhay na mag-uling Anak hayag namin na may pinakamataas na mambabatas, ang ating Diyos Amang Walang Hanggan, at may mga batas ng na si Jesucristo. Kahit magkakahiwalay sa kata- moralidad. Hindi kami umaayon sa kanya-kanyang pani- uhan, iisa ang Kanilang layunin. niwala tungkol sa moralidad na nagiging di-opisyal na doktrina ng karamihan sa makabagong kultura. Para sa amin ang katotohanan tungkol sa likas na katangian ng Diyos at sa ating kaugnayan sa Kanya ang siyang susi sa lahat ng iba pa. Ang mahalaga, ang aming paniniwala sa likas na katangian ng Diyos ang siyang nagpapaiba sa amin sa mga kinikilalang doktrina ng karamihan ng mga simbahang Kristiyano. Nagsisimula ang aming Mga Saligan ng Pananampalataya nang ganito: “Naniniwala kami sa Diyos, ang Amang Walang Hanggan, at sa Kan- yang Anak, na si Jesucristo, at sa Espiritu Santo” (talata 1). Naniniwala kami sa Panguluhang Diyos tulad ng iba pang mga Kristiyano, ngunit para sa amin iba ang kahulugan nito kaysa karamihan. Naniniwala kami na ang tatlong miyembrong ito ng Pangulu- hang Diyos ay tatlong magkakahiwalay at magkakaibang nilalang at ang Diyos Ama ay hindi isang espiritu kundi isang niluwalhating Nilalang na may katawan, tulad ng Kanyang nabuhay na mag-uling Anak na si Jesucristo. Kahit magkakahiwalay sa katauhan, iisa ang Kanilang layunin. Naniniwala kami na tinukoy ni Jesus ang kaugnayang ito nang ipagdasal Niya sa Kanyang Ama na “maging isa” ang Kan- yang mga disipulo maging tulad ni Jesus at ng Kanyang Ama ( Juan 17:11)—nagka- kaisa sa layunin ngunit hindi sa katauhan. Mahalaga sa amin ang aming kakaibang

paniniwala na “ang Ama ay may kata- h in h indi maaaring kopya L . K app, a in, ni G ary wang may laman at mga buto na nahihipo gaya ng sa tao; ang Anak din; subalit ang Espiritu Santo ay walang katawang may laman at mga

buto, kundi isang personaheng Espiritu” (D at T 130:22). ngit Ang U n a ng Pa

28 Liahona Ngunit, tulad ng makikita sa mga interbyu ni Gary Law sa piling ng ating Diyos Amang Walang Hanggan. Ito ang rence, hindi pa namin epektibong naipararating sa iba buod ng mensahe ng mga propeta sa lahat ng panahon. ang paniniwalang ito. 5 Ipinahayag ni Joseph Smith ang dakilang katotohanang Ang paniniwala namin sa likas na katangian ng Diyos ito sa aming ikatlong saligan ng pananampalataya: “Na- ay nagmumula sa tinatawag naming Unang Pangitain, na niniwala kami na sa pamamagitan ng Pagbabayad-sala ni nagpasimula sa Panunumbalik ng kabuuan ng ebanghelyo Cristo, ang buong sangkatauhan ay maaaring maligtas, sa ni Jesucristo. Si Joseph Smith, isang hindi nakapag-aral na pamamagitan ng pagsunod sa mga batas at ordenansa ng batang lalaking 14 anyos na naghangad malaman kung Ebanghelyo.” aling simbahan ang dapat niyang sapian, ay nagkaroon Bilang mga miyembro ng Ang Simbahan ni Jesucristo ng pangitain kung saan nakita niya ang “dalawang Kata- ng mga Banal sa mga Huling Araw, pinatototohanan uhan” na hindi mailarawan “ang liwanag at kaluwalha- naming kasama ng propeta sa Aklat ni Mormon na si tian.” Itinuro ng Isa sa Kanila ang katabi at sinabi, “Ito ang Haring Benjamin “na walang ibang pangalang ibinigay, o Aking Pinakamamahal na anak. Pakinggan Siya!” ( Joseph anumang daan, o paraan kung saan ang kaligtasan ay ma- Smith—Kasaysayan 1:17). Sinabi ng Diyos Anak sa batang papasa mga anak ng tao, tanging kay at sa pamamagitan propeta na lahat ng “doktrina” ng mga simbahan sa pana- lamang ng pangalan ni Cristo, ang Panginoong Makapang- hong iyon ay “karumal-dumal sa kanyang paningin” yarihan” (Mosias 3:17). ( Joseph Smith—Kasaysayan 1:19). Ang banal na pahayag Bakit si Cristo ang tanging daan? Paano Niya mapuputol na ito ay isinumpa ang mga doktrina, hindi ang mga tapat ang mga tanikala ng kamatayan? Paano Niya nagawang na naghahangad na naniwala rito. taglayin sa Kanyang Sarili ang mga kasalanan ng buong Nakita sa Unang Pangitain ni Joseph Smith na ang sangkatauhan? Paano malilinis ang ating marumi at maka- mga umiiral na konsepto noon ng likas na katangian ng salanang buhay at mabubuhay na mag-uli ang ating ka- Diyos at ng Panguluhang Diyos ay hindi totoo at hindi tawan sa pamamagitan ng Kanyang Pagbabayad-sala? Ito maaakay ang mga nananalig dito sa tadhanang hangad ay mga hiwagang hindi ko lubos na maunawaan. Para sa ng Diyos para sa kanila. Inihayag ng sumunod na pag- akin, ang himala ng Pagbabayad-sala ni Jesucristo ay hindi buhos ng makabagong banal na kasulatan ang kahala- kayang unawain, ngunit pinatotohanan sa akin ng Espiritu gahan ng pangunahing katotohanang ito at nagbigay sa Santo ang katotohanan nito, at nagagalak akong gugulin amin ng Aklat ni Mormon. Ang bagong aklat na ito ng ang aking buhay sa pagpapahayag nito. banal na kasulatan ang pangalawang saksi ni Jesucristo. Pinagtitibay nito ang mga propesiya at turo sa biblia 2. Ang Layunin ng Buhay sa Lupa tungkol sa likas na katangian at misyon ni Cristo. Pina- Ang aking ikalawang pangunahing tuntunin ay tung- lalawak nito ang aming pag-unawa sa Kanyang ebang- kol sa layunin ng buhay sa lupa. Ayon ito sa aming pag- helyo at mga turo nang magministeryo Siya sa lupa. unawa sa mga layunin ng Diyos Amang Walang Hanggan Naglalaan din ito ng maraming turo at paglalarawan ng at sa ating tadhana bilang Kanyang mga anak. Ang aming mga paghahayag na nagpapaalam sa amin ng katotoha- doktrina ay nagsisimula sa katiyakan na tayo ay nabu- nan ng mga bagay na ito. hay bilang mga espiritu bago tayo naparito sa daigdig. Ipinaliliwanag ng mga turong ito ang aming patotoo Pinagtitibay nito na ang buhay na ito sa lupa ay may kay Cristo. Hindi kami nakasalig sa karunungan ng mundo layunin. At itinuturo nito na ang aming pinakamatayog o sa mga pilosopiya ng tao—kahit ang mga ito ay nakau- na adhikain ay maging katulad ng aming mga magulang galian na o iginagalang. Ang patotoo namin kay Jesucristo sa langit, na magbibigay sa amin ng kapangyarihang ay nakabatay sa mga paghahayag ng Diyos sa Kanyang ipagpatuloy ang aming mga kaugnayan sa pamilya sa mga propeta at sa bawat isa sa amin. buong kawalang-hanggan. Inilagay tayo sa lupa upang Ano ang pinatitibayan namin sa aming patotoo kay magkaroon ng katawang-tao at—sa pamamagitan ng Jesucristo? Si Jesucristo ang Bugtong na Anak ng Diyos Pagbabayad-sala ni Jesucristo at pagsunod sa mga batas Amang Walang Hanggan. Siya ang Lumikha. Sa pamamagi- at ordenansa ng Kanyang ebanghelyo—maging karapat- tan ng Kanyang walang-katulad na ministeryo sa lupa, Siya dapat sa niluwalhating selestiyal na kalagayan at mga ang ating guro. Dahil sa Kanyang Pagkabuhay na Mag-uli, kaugnayan na tinatawag na kadakilaan o buhay na wa- lahat ng nabuhay ay ibabangon mula sa mga patay. Siya lang hanggan. ang Tagapagligtas, kung kaninong nagbabayad-salang sa- Angkop kaming kinikilala bilang isang Simbahang kripisyo ay nagbubukas ng pintuan para tayo mapatawad nakasentro sa pamilya, ngunit ang hindi lubos na nau- sa ating mga kasalanan para malinis tayo upang makabalik unawaan ay na ang pagsentro namin sa pamilya ay hindi

Enero 2011 29 lamang nakatuon sa mga kaugnayan sa lupa kundi isa Pinagtitibay ng aming doktrina na ang ring pangunahing doktrina. Sa ilalim ng dakilang plano ng buhay na ito sa lupa ay may layunin. mapagmahal na Lumikha, ang misyon ng Kanyang Simba- han ay tulungan tayong magtamo ng kadakilaan sa kaha- 2 At itinuturo nito na ang aming pinaka- riang selestiyal, at maisasakatuparan iyon sa pamamagitan matayog na adhikain ay maging katulad ng lamang ng walang hanggang kasal sa pagitan isang lalaki aming mga magulang sa langit, na magbibi- at isang babae (tingnan sa D at T 131:1–3). gay sa amin ng kapangyarihang ipagpatuloy Walang kalituhan ang tapat kong inang balo tungkol sa likas na kawalang-hanggan ng kaugnayan ng pamilya. Lagi ang aming mga kaugnayan sa pamilya sa niyang iginalang ang katayuan ng aming yumaong tapat buong kawalang-hanggan. na ama. Ipinadama niya ang presensya ng aming ama sa aming tahanan. Binanggit niya ang kawalang-hanggan ng kanilang kasal sa templo at ang aming tadhanang magkasama-sama sa kabilang buhay bilang isang pamilya. Madalas niyang ipaalala sa amin na gusto ng aming ama na maging karapat-dapat kami sa pangako ng Taga- pagligtas para magkasama-sama kami bilang isang pamilya magpakailanman. Hindi niya itinuring ang kanyang sarili na isang balo, at hindi ko naisip kahit kailan na gayon nga siya. Para sa akin, noong binatilyo ako, hindi siya isang balo. Mayroon siyang asawa, at mayroon kaming ama. Nalayo lang siya sandali. Pinagtitibay namin na ang kasal ay mahalaga sa katuparan ng plano ng Diyos na maglaan ng aprubadong lugar para sa pagsilang ng tao at ihanda ang mga miyembro ng pamilya para sa buhay na walang hanggan. Ang pagkaalam sa plano ng Diyos ay nagbibigay sa mga Banal sa mga Huling Araw ng kakaibang pananaw sa kasal at mga anak. Itinuturing namin ang pagdadalantao at pag-aaruga sa mga anak bilang bahagi ng plano ng Diyos at isang sagradong tungkulin ng mga yaong binigyan ng kapangyarihan na gawin ito. Naniniwala kami na ang pinakamahalagang kayamanan sa lupa at langit ay ang aming mga anak at inapo. At naniniwala kami na dapat nating ipaglaban ang uri ng pamilya sa mundo na naglalaan ng pinakamainam na mga kundisyon para umunlad at lumigaya ang mga anak— lahat ng anak. Ang kapangyarihang lumikha ng mortal na buhay ang pinakadakilang kapangyarihang bigay aglalarawan ni L aureni F o ch etto aglalarawan

ng Diyos sa Kanyang mga anak. Ang paggamit nitong P

30 Liahona kapangyarihang lumikha ay iniutos sa unang kautusang buhay na walang hanggan ay buhay-pamilya sa piling “magpalaanakin, at magpakarami” (Genesis 1:28). Ipinag- ng isang mapagmahal na Ama sa Langit at ng ating mga bawal sa isa pang mahalagang utos ang maling paggamit ninuno at inapo. nito: “Huwag kang mangangalunya” (Exodo 20:14), at Ang doktrina ng ipinanumbalik na ebanghelyo ni “kayo’y magsiilag sa pakikiapid” (I Mga Taga Tesalonica Jesucristo ay nauunawaan, panlahatan, may awa, at totoo. 4:3). Ang pagtutuon namin sa batas na ito ng kalinisang- Kasunod ng mahalagang karanasang mabuhay sa lupa, puri ay ipinaliwanag ng aming pag-unawa sa layunin ng lahat ng anak ng Diyos sa huli ay mabubuhay na mag-uli ating kapangyarihang magkaanak sa katuparan ng plano at mapupunta sa isang kaharian ng kaluwalhatiang mas ng Diyos. maganda kaysa mauunawaan ng sinumang tao. Maliban Maraming namimilit sa pulitika, batas, at lipunan na sa iilang eksepsyon, maging ang pinakamasasama sa gumawa ng mga pagbabagong lumilito sa kasarian, huli ay mapupunta sa isang kagila-gilalas—bagama’t mas nagbabalewala sa kahalagahan ng kasal o binabago mababang—kaharian ng kaluwalhatian. Lahat ng ito ay ang kahulugan nito, o pinalalabo ang mga pagkakaiba mangyayari dahil sa dakilang pag-ibig ng Diyos sa lahat ng lalaki sa babae na mahalaga sa katuparan ng daki- ng Kanyang anak, at ginawang posible ito ng Pagbabayad- lang plano ng kaligayahan ng Diyos. Ang aming walang sala at Pagkabuhay na Mag-uli ni Jesucristo, “na siyang hanggang pananaw ay inihahanda kami laban sa mga lumuluwalhati sa Ama, at inililigtas ang lahat ng gawa ng pagbabagong iyon. kanyang mga kamay” (D at T 76:43). Sa huli, kabilang sa aming pag-unawa sa layunin ng buhay sa lupa ang ilang kakaibang doktrina tungkol sa 3. Mga Pinagmumulan ng Katotohanan kasunod ng mortalidad. Gaya ng iba pang mga Kristiyano, Malaki ang pagnanais ng mga Banal sa mga Huling naniniwala kami na kapag nilisan natin ang buhay na ito, Araw na magkaroon ng kaalaman. Pinakamainam ang napupunta tayo sa langit (paraiso) o sa impiyerno. Ngunit pagkasabi rito ni Brigham Young (1801–77): “Ang [ating] sa amin ang dalawang-bahaging dibisyong ito ng mabu- relihiyon . . . ay nag-uudyok sa [atin] upang masusing mag- buti at masasama ay pansamantala lamang habang hinihin- hanap ng kaalaman. Wala nang iba pang taong nabubuhay tay ng espiritu ng mga patay ang kanilang pagkabuhay na ang higit na nananabik na makita, marinig, matutuhan at mag-uli at Huling Paghuhukom sa kanila (tingnan sa Alma maunawaan ang katotohanan.” 6 40:11–14). Ang mga patutunguhang kasunod ng Huling Sa isa pang pagkakataon ipinaliwanag niya na hinihika- Paghuhukom ay higit na magkakaiba, at nagsisilbing yat namin ang aming mga miyembro “[na dagdagan] ang katibayan ng laki ng pag-ibig ng Diyos sa Kanyang mga [kanilang] kaalaman . . . sa bawat sangay ng [pag-aaral], anak—sa kanilang lahat. sapagkat ang lahat ng karunungan, at ang lahat ng sining Kaylaki ng pag-ibig ng Diyos kaya Niya pinasusunod at agham sa daigdig ay mula sa Diyos, at pinanukala para ang Kanyang mga anak sa Kanyang mga batas dahil sa sa ikabubuti ng kanyang mga tao.” 7 pamamagitan lamang ng pagsunod na iyon sila maka- Naghahangad kami ng kaalaman, ngunit ginagawa kasulong tungo sa walang hanggang tadhanang hangad namin ito sa espesyal na paraan dahil naniniwala kami na Niya para sa kanila. Sa gayon, sa Huling Paghuhukom may dalawang sukat ng kaalaman: materyal at espirituwal. lahat tayo ay itatalaga sa kaharian ng kaluwalhatiang Naghahangad kami ng kaalaman sa materyal na panukat katumbas ng ating pagsunod sa Kanyang batas. Sa kan- sa pagtatanong sa siyensya at sa espirituwal na panukat sa yang ikalawang sulat sa mga taga Corinto, nagkuwento si pamamagitan ng paghahayag. Ang paghahayag ay pakiki- Apostol Pablo tungkol sa pangitain ng isang lalaking “ina- pag-ugnayan ng Diyos sa tao—sa mga propeta at sa bawat gaw hanggang sa ikatlong langit” (II Mga Taga Corinto isa sa atin kung hahangarin natin ito. 12:2). Patungkol sa pagkabuhay na mag-uli ng mga patay, Ang paghahayag ay maliwanag na isa sa mga katangi- inilarawan niya ang “mga katawan” na iba’t iba ang ka- ang natatangi sa aming relihiyon. Ginabayan at pinasigla luwalhatian, gaya ng iba’t ibang kaluwalhatian ng araw, si Propetang Joseph Smith ng patuloy na daloy ng pagha- buwan, at mga bituin. Tinukoy niya ang unang dalawa hayag sa buong buhay niya. Isinulong ng napakaraming sa mga ito bilang “mga katawang ukol sa langit, at mga nakalathalang paghahayag sa kanya, pati na ang Aklat ni katawang ukol sa lupa” (tingnan sa I Mga Taga Corinto Mormon at Doktrina at mga Tipan, ang kakaiba niyang 15:40–42). Para sa amin, ang buhay na walang hanggan katungkulan bilang Propeta ng huling dispensasyong ito sa kaluwalhatiang selestiyal, na siyang pinakamataas, ay ng panahon. Sa paghahayag na ito ng propesiya—kay hindi isang pakikipag-isang may kababalaghan sa isang Joseph Smith at sa mga kahalili niya bilang mga Pangulo espiritung diyos na di mawari ng isipan. Bagkus, ang ng Simbahan—naihayag ng Diyos ang mga katotohanan at

Enero 2011 31 kautusan sa Kanyang mga pinunong propeta para mali- Naghahangad kami ng kaalaman sa wanagan ang Kanyang mga tao at para sa pamamahala at materyal na panukat sa pagtatanong sa patnubay ng Kanyang Simbahan. Ito ang uri ng paghahayag na inilarawan sa turo sa Lu- 3 siyensya at sa espirituwal na panukat mang Tipan na “ang Panginoong Dios ay walang gagawin, sa pamamagitan ng paghahayag. Ang pagha- kundi kaniyang ihahayag ang kaniyang lihim sa kaniyang hayag ay komunikasyon ng Diyos sa tao—sa mga lingkod na mga propeta” (Amos 3:7). Ipinahayag ni mga propeta at sa bawat isa sa atin kung Joseph Smith, “Ang Simbahan ni Jesucristo ng mga Banal sa mga Huling Araw ay isinalig sa tuwirang paghahayag, hahangarin natin ito. katulad ng tunay na Simbahan ng Diyos noon pa man.” 8 Itinanong niya, “Alisin ninyo ang Aklat ni Mormon at ang mga paghahayag, at nasaan ang ating relihiyon?” Sagot niya, “Wala.” 9 Itinuro din ni Joseph Smith na dahil hindi tumigil ang paghahayag sa naunang mga Apostol kundi nagpapatuloy sa makabagong panahong ito, bawat tao ay ma- katatanggap ng personal na paghahayag para sa kanyang sariling pagbabalik-loob, pag-unawa, at pagdedesisyon. “Pribilehiyo ng mga anak ng Diyos na lumapit sa Diyos at makatanggap ng paghahayag,” wika niya. “Walang kinikilingan ang Diyos; pare- pareho ang pribilehiyo nating lahat.” 10 Ipinaliliwanag ng Lumang Tipan ang gayong personal na paghahayag. Halimbawa, nang pagtibayin ni Pedro ang kanyang paniniwala na si Jesus ay banal na Anak ng Diyos, ipinahayag ng Tagapagligtas, “Hindi ipinahayag sa iyo ito ng laman at ng dugo, kundi ng aking Ama na nasa Langit” (Ma- teo 16:17). Ang personal na paghahayag—na tinatawag kung minsan na “inspirasyon”—ay dumarating sa maraming anyo. Karani- wan ay sa mga salita o ideyang ipinarating sa isipan sa pamamagitan ng dagling kaliwanagan o sa positibo o negatibong damdamin tungkol sa ipinanukalang mga gagawin. Kadalasan ay dumarating ito bilang tugon sa taimtim at mapanalanging paghiling. Itinuro ni Jesus, “Magsihingi kayo, at kayo’y bibigyan; magsihanap kayo, at kayo’y mangakasusumpong; magsituktok kayo, at kayo’y bubuksan” (Mateo 7:7). Ang paghahayag ay dumarating kapag sumusunod tayo sa mga utos ng Diyos at sa gayon ay nagiging karapat-dapat tayo sa aglalarawan ni R ut h S ipus aglalarawan

pagsama at pakikipag-ugnayan ng Banal na Espiritu. P

32 Liahona Iniisip ng ilan kung paano tinatanggap ng mga miyem- II Pedro 1:21) at “ang mga bagay ng Dios ay hindi nakiki- bro ng Simbahan ang mga turo ng isang makabagong lala ng sinoman, [maliban kung sumakanya ang] Espiritu propeta para magabayan ang kanilang personal na bu- ng Dios” (I Mga Taga Corinto 2:11; tingnan sa talababa c hay, isang bagay na hindi karaniwan sa mga tradisyong mula sa Joseph Smith Translation). Ibig sabihin nito, para pangrelihiyon. Ang personal na paghahayag ding ito ang maunawaan ang banal na kasulatan, kailangan natin ng sagot namin sa bintang na sinusunod nang “pikit-mata” personal na inspirasyon mula sa Espiritu ng Panginoon ng mga Banal sa mga Huling Araw ang kanilang mga upang maliwanagan ang ating isipan. Dahil dito, hinihi- lider. Iginagalang namin ang aming mga lider at nanini- kayat namin ang aming mga miyembro na pag-aralan ang wala kami na sila ay namumuno mga banal na kasulatan at mapa- sa Simbahan at nagtuturo ayon sa nalanging humiling ng inspirasyon inspirasyon. Ngunit lahat kami ay Pagbabahagi ng na malaman ang kahulugan ng may pribilehiyo at hinihikayat na Artikulong Ito mga ito para sa kanilang sarili. Ang patunayan ang kanilang mga turo ng sumusunod na mga ideya ay pinakamahalagang kaalaman ay sa mapanalanging paghiling at Amakakatulong para maibahagi dumarating sa personal na pagha- pagtanggap ng patunay na pagha- ninyo ang artikulo ni Elder Oaks: hayag sa pamamagitan ng Espiritu hayag mula mismo sa Diyos. • mapanalanging mag-isip ng isang Santo. Naniniwala ang karamihan sa kaibigang makikinabang sa pag- Itinuro ni Jesus, “Sa kanilang mga Kristiyano na sinarhan na ng basa sa artikulong ito. Sa pagbisita mga bunga ay mangakikilala ninyo Diyos ang aklat ng mga batas— ninyo sa kaibigang iyon, pag-isi- sila” (Mateo 7:20). Para sa akin, ang pinagkakatiwalaang koleksyon pang ibahagi sa simpleng mga sa di-mabilang na iba pang mga ng mga sagradong aklat na ginamit kataga kung paano pinagpala ng nananalig, at sa maraming naka- bilang mga banal na kasulatan— ebanghelyo ang inyong buhay. masid, mabuti ang mga bunga— ilang araw pagkamatay ni Cristo at • Pag-isipang ibahagi ang artiku- mabuti para sa mga miyembro, wala pang paghahayag na naging long ito sa pamamagitan ng inter- sa kanilang pamilya, sa kanilang katulad nito mula noon. Itinuro net. Bisitahin ang www.liahona. komunidad, at sa kanilang bansa. at ipinamalas ni Joseph Smith na lds.org, hanapin ang artikulo Ang milyun-milyong dolyar na ang aklat ng mga batas ay bukas. 11 sa isyu ng Enero, at mag-klik sa halaga ng mga suplay at serbisyo Katunayan, ang aklat ng mga banal “Share.” Sa mensaheng ipadadala na tahimik at maayos na inilalaan na kasulatan ay bukas sa dalawang ninyo na kasama ng artikulo, ng Ang Simbahan ni Jesucristo ng paraan, at ang ideya ng patuloy na maikokomento ninyo kung paano mga Banal sa mga Huling Araw at paghahayag ay mahalaga sa dala- nagkaroon ng kahulugan sa inyo mga miyembro nito sa pagtugon sa wang ito. ang mga pangunahing doktrinang mga trahedyang tulad ng lindol sa Una, itinuro ni Joseph Smith na ibinahagi ni Elder Oaks. Haiti noong Enero 2010 ay katiba- gagabayan ng Diyos ang Kanyang yan ng katotohanang iyon. mga anak sa pagbibigay ng mga Bilang Apostol tinawag akong bagong karagdagan sa aklat ng maging saksi ng doktrina, gawain, mga banal na kasulatan. Ang Aklat at awtoridad ni Cristo sa buong ni Mormon ay isa sa mga karagdagang ito. Gayon din mundo. Sa tungkuling iyan sumasaksi ako sa katotohanan ang mga paghahayag sa Doktrina at mga Tipan at Maha- ng mga pundasyong ito ng aming pananampalataya. ◼ lagang Perlas. Ang patuloy na paghahayag ay mahalaga Para sa buong teksto sa Ingles, bisitahin ang www.lds.org/fundamental- para malaman natin kung ano ang gusto ng Panginoon na premises-of-our-faith. maunawaan at gawin natin sa sarili nating panahon at mga Mga Tala sitwasyon. 1. Gary C. Lawrence, How Americans View Mormonism (2008), 32. 2. How Americans View Mormonism, 34. Ikalawa, ang patuloy na paghahayag ay nagbubukas sa 3. Tingnan sa How Americans View Mormonism, 42. aklat ng mga batas habang ang mga mambabasa ng banal 4. Tingnan sa How Americans View Mormonism, 40. na kasulatan, sa ilalim ng impluwensya ng Espiritu Santo, 5. Tingnan sa How Americans View Mormonism, 49. 6. Mga Turo ng mga Pangulo ng Simbahan: Brigham Young (1997), 216. ay nakatatagpo ng bagong kahulugan sa banal na kasula- 7. Mga Turo: Brigham Young, 215–216. tan at ng patnubay sa personal nilang sitwasyon. Isinulat 8. Mga Turo ng mga Pangulo ng Simbahan: Joseph Smith (2007), 227. 9. Mga Turo: Joseph Smith, 227. ni Apostol Pablo na “lahat ng mga banal na kasulatan [ay] 10. Mga Turo: Joseph Smith, 153. kinasihan ng Dios” (II Kay Timoteo 3:16; tingnan din sa 11. Tingnan sa Mga Turo: Joseph Smith, 242–48, 309–10.

Enero 2011 33 Ni Elaine S. Dalton Young Women General President Ano ang Bago sa Pansariling Pag-unlad?

gayon ang panahon upang maghanda para sa napakagan- Ang simbolo ng ay pukyutan, dang hinaharap na naghihintay sa inyo. Ang Pansariling Pag- Beehive na paalala ng pagkaka- Nunlad ay tutulungan kayong maghanda at maunawaan ang sundo, kooperasyon, at inyong pagkatao bilang anak na babae ng Diyos. paggawa. Ang Pansariling Pag-unlad ay hindi isang programang hiwalay sa inyong buhay. Matutulungan kayo nitong mas lumapit sa Tagapag- ligtas, maglingkod sa iba, matuto ng mga kasanayan sa pamumuno, makipag-ugnayan, at maghanda para sa mga tipan sa templo. Ma- tutulungan kayo ng Pansariling Pag-unlad na magkaroon ng mabu- Ang simbolo ng buting gawi. Kapag palagi ninyong ginagawa ang maliliit na bagay, Mia Maid ay rosas, na nagiging bahagi ito ng inyong pagkatao at binabago kayo ng mga paalala ng pag-ibig, ito. Tunay na “sa pamamagitan ng maliliit at mga karaniwang bagay pananampalataya, at ay naisasakatuparan ang mga dakilang bagay” (Alma 37:6). kadalisayan. Ang templo ang pabalat ng binagong buklet na Pansariling Pag- unlad. Ang templo ang dahilan ng lahat ng ginagawa natin sa programa ng Young Women. Umaasa kami na habang nakatingin kayo Ang simbolo ng sa pabalat, maaalala ninyo na ang pakikilahok sa Pansariling Pag- Laurel ay korona ng unlad ay tumutulong sa inyo na maghanda sa paggawa at pagtupad laurel, na sagisag ng ations; ations; ng mga tipan sa templo balang-araw. dangal at tagumpay. c ubli Ang bagong Pansariling Pag-unlad ay kulay rosas! Ang mahin- P

hing pambabaeng kulay na ito ay paalala na kayo ay anak ng ating over Ama sa Langit na may kakaibang mga katangian, kaloob, at papel D it © © it na ginagampanan ng babae. h Sa bagong buklet, ang ilan sa mga karanasan at proyekto sa pinahahalagahan ay nagbago nang bahagya upang maging mas napapanahon at mas nakatuon sa mga tipan sa templo na gagawin Kuwintas na Sulo at tutuparin ninyo balang-araw. Narito ngayon ang ilang sagot sa Pagpasok mo sa organisasyon ng Young Women,

bibigyan ka ng mga lider mo ng kuwintas na sulo. gu na drowing mga y; h inyong mga tanong. Ang kuwintas na ito ay sagisag ng iyong katapatang Paano ko sisimulan ang Pansariling Pag-unlad? Madali manindigan sa katotohanan at kabutihan sa lahat otograp

lang magsimula! Simulan sa isa sa mga pinahahalagahan na naka- Ph ng panahon at sa lahat ng bagay at sa lahat ng kaaliw sa iyo. Hindi mo kailangang gawin nang sunud-sunod ang lugar. Ipapaalala rin sa iyo ng simbolo ng h usat mga pinahahalagahan. Ang paggawa ng mga karanasang kinaka- ningas na “bumangon at magliwanag, B ilangan ay magpapaunawa sa iyo sa mga pinahahalagahan at kung nang ang inyong liwanag ay maging alton © © alton bakit mahalaga ang mga ito sa buhay mo. isang sagisag sa mga bansa” (D at T D 115:5). Isuot nang may pagma- ister ister

Sino ang maaaring sumali? Ang Pansariling pag-unlad ay S malaki ang kuwintas na ito at para sa mga kabataang babae ng Simbahan, bagama't maaari ding alalahanin ang iyong tapat na

sumali ang iba. Halimbawa, maaari mong ipasiyang mag-anyaya ng ni etrato obert Casey ku h a ni R obert mga larawang Covey; usbong ng rosas ni T ra c i O ’very pangako. R

34 Liahona

Mga Kabataan

Young Women Young

Pansariling Pansariling

NG Pag-unlad laga agdada Kapag nakumpleto mo ang Pansariling Pag-unlad, mo ang Pansariling Kapag nakumpleto a sa P agkilal isusulat mo ang iyong patotoo sa iyong journal at iin- isusulat mo ang iyong o branch president. Sa gayon ayterbyuhin ka ng bishop tumanggap ng iyong Pagkilala sakarapat-dapat ka nang ay binago upang isama angPagdadalaga. Ang medalyon edad gayundin ang templo. Maymga simbolo ng bawat sa gitna ng rosas ng Mia Maid. Angmaliit na rubi rin ito mo na ang iyong Pansari- rubi ay simbolo na nakumpleto bagong pinahahalagahang kaba- ling Pag-unlad at ang iyo ng rubi na ang isang mabutingnalan. Ipapaalala sa at ang “kaniyang halaga ay higit nadalagita ay mahalaga rubi” (Mgamakapupo kay sa mga 31:10). Kawikaan P Matapos makamit ang iyong medalyon, maaari kang magpatuloy upang makamit ang Honor Bee sa pamamagitan ng muling pagbabasa ng Aklat ni Mormon at paggawa ng dagdag na paglilingkod, kabilang na ang pagtulong sa isa pang dalagita sa paggawa ng Pansari- ling Pag-unlad. Honor Bee ansa- ag-unlad Kapag nakumpleto mo ang mga karanasan at proyekto para sa isang pinahahalagahan, tatanggap ka ng kulay gintong sticker na ilalagay sa likuran ng iyong buklet na Pansariling Pag-unlad. Idagdag ang petsa ng pagkumpleto mo sa pinahahalagahang ito. Ang iyong buklet at journal ang magiging personal mong talaan ng lahat ng mabubuting bagay na naga- gawa mo. Buklet na P riling P

mga kaibigang hindi miyembro ng Simbahan na gumawa ng Pan- sariling Pag-unlad kasama mo. Sa ilang pagkakataon, maipapasiya rin ng iyong ina na sumali kasama mo sa ilan sa mga karanasan at proyekto sa pinahahalagahan. Mga Ribbon para sa mga Gaano kabilis ko ito dapat gawin? Pagbukas mo ng aklat na Banal na Kasulatan Pansariling Pag-unlad, makikita mo ang ilang bagay na ginagawa Kapag nakumpleto mo ang mga mo na sa paaralan o tahanan. Purihin ang sarili sa mga bagay na karanasan at proyekto para sa isang ito at magplano nang maaga upang magawa mo ang mga ito nang pinahahalagahan, tatanggap ka ng may layunin. Magagawa mo ito sa sarili mong bilis. Kung ikaw ay isang ribbon para markahan ang 12 anyos at gumagawa ng isang karanasan bawat buwan at dala- iyong paboritong talata ng mga wang proyekto bawat taon, matatapos ninyo ito kapag Laurel ka banal na kasulatan tungkol sa mga na. At magkakaroon ka ng pagkakataong turuan ang iba pang mga pinahahalagahan. Ang mga ribbon ang kulay ng mga pinahahalagahan: dalagita na gumagawa ng kanilang Pansariling Pag-unlad. Kapag gi- puti para sa pananampalataya, ginto nawa mo ito, maaari kang makatanggap ng Honor Bee, na simbolo para sa kabanalan, at iba pa. Ibibigay ng karagdagang pagsisikap na paglingkuran ang iba. sa iyo ng lider mo ang ribbon na ito Magagawa Ko Ba ang Pansariling Pag-unlad sa Mutual? sa isang miting ng Young Women. Magagawa mo ang ilan sa iyong Pansariling Pag-unlad sa Mutual. Ang isang proyekto ay magagawa mong aktibidad sa Mutual. Maa- ari mo ring gawin ang Pansariling Pag-unlad sa klase mo sa Young Women habang natututo ka tungkol sa mga pinahahalagahan at nag-aaral ng mga banal na kasulatan. Anong mga pagkakataon sa pamumuno ang ibinibigay nito sa akin? Habang naghahanda kang gawin ang isang 10-oras na proyekto, maaari kang magpatulong sa iba pang mga dalagita. Ang paggawa nito ay tutulong sa iyo na matuto ng mga kasanayan sa pamumuno para sa mga tungkulin mo sa hinaharap bilang asawa, ina, at maybahay. Tutulungan ka rin nitong matuto kung paano mag- organisa, makipag-ugnayan, at tapusin ang isang mahirap na gawain. Bakit ako pinagsusulat ng journal? Ang journal na ito ay magiging mahalagang talaan para sa iyo ng panahon mo sa organisasyon ng Young Women at ng mga pangakong iyong ginawa. Ang pagsulat Mga Sertipiko sa Pagsulong Sa pagsulong mo sa kasunod na grupo sa iyong journal ay mag-aanyaya rin sa pagsama ng Espiritu Santo. mula sa dati mong grupo, kikilalanin ka ng Ang mga pagpapala ng Pansariling Pag-unlad ay lagpas pa sa iyong bishop o branch president sa pamama- panahon mo sa Young Women. Mag-iibayo ang iyong pananampa- gitan ng sertipiko ng pagkilala at pagtatapos. lataya at patotoo sa Tagapagligtas at sa Kanyang ipinanumbalik na Ilagay ito sa espesyal na lugar upang maipa- ebanghelyo. Magiging handa ka rin para sa iyong banal na misyon alala sa iyo ang mga bagay na natutuhan at at mga gagampanan sa lupa. Matitikman mo ang tamis ng pagli- nagawa mo noong ikaw ay nasa Beehive, Mia lingkod at kagalakan ng mabubuting gawa. Madarama mo ang mga Maid, at Laurel. pahiwatig ng Espiritu Santo, na gagabay at magtuturo sa iyo. Mag- kakaroon ka ng huwaran ng pamumuhay na magpapala sa iyong buhay, ngayon at sa buong kawalang-hanggan. Ito ay huwaran ng pag-unlad at paggawa at pagtupad ng mga tipan sa templo. Nawa’y Para sa iba pang impormasyon tungkol pagpalain kayo sa pagsisimula ninyo sa huwarang ito ng pag-unlad. sa Pansariling Pag-unlad, basahin ang Mahal namin kayo! Mahal kayo ng Panginoon! Kayo ay Kanyang pambungad sa buklet o bisitahin ang aglalarawan ni Jo h n L uke © IRI aglalarawan

minamahal na mga anak. ◼ www.PersonalProgress.lds.org. P

36 Liahona Mga Kabataan Mga

Ni David L. Beck Young Men General President Ang Aaronic Priesthood— Higit Pa sa Inaakala Ninyo Isang Mensahe tungkol sa Tungkulin sa Diyos

pat na taon na ang nakalilipas gawain, at umaasa Siya na magiging dumalo ako sa burol ng ka- lalaki kayong tapat sa priesthood. Apatid kong si Gary. Isa sa mga nagsalita ang nagbigay ng malaking Ang Malaking Kahalagahan ng papuri sa aking kapatid. Hindi na Aaronic Priesthood nawala sa isip ko iyon mula noon. Isipin na lamang ang kadakilaan Sabi niya, “Si Gary ay isang lalaking ng Aaronic Priesthood na taglay tapat sa priesthood. . . . Naunawaan ninyo: niya ang priesthood, iginalang ang • Isinugo ng Panginoon ang nabu- priesthood, at lubusang niyakap ang hay na mag-uling si Juan Bautista priesthood at mga alituntunin nito.” upang ipanumbalik ang Aaronic Nang mamatay ang kapatid ko, Priesthood. Nang igawad ni high priest siya sa Melchizedek Priest- Juan ang priesthood na ito hood, at 50 taon siyang galak na kina Joseph Smith at Oliver naglingkod sa priesthood. Si Gary ay Cowdery, tinawag niya sila isang mapagmahal na asawa at ama na mga “kapwa tagapag- na marangal na naglingkod sa full- lingkod” (D at T 13:1). time mission, ikinasal sa templo, gi- Binigyang-diin ni Pangu- nampanang mabuti ang kanyang mga long Gordon B. Hinckley tungkulin sa priesthood, at masigasig (1910–2008) na “hindi na naglingkod bilang home teacher. itinuring [ni Juan] na mas Kayo ay mayhawak ng Aaronic mataas ang kanyang kala- Priesthood. Nagsisimula pa lamang gayan kaysa kina Joseph ang paglilingkod ninyo sa priesthood. at Oliver. Itinuring niya Baka nga wala pa kayong 50 araw na silang kapantay niya nang karanasan sa priesthood. Ngunit maa- tawagin niya silang ‘aking ari din kayong maging karapat-dapat kapwa tagapaglingkod.’” sa papuring natanggap ni Gary. Katu- Sinabi pa ni Pangulong nayan, dapat kayong maging karapat- Hinckley na ang isang dapat sa papuring iyon. Tinawag kayo 12-taong-gulang na dea- ng Panginoon sa kagila-gilalas na con ay maaari ding maging aglalarawan ni Craig D imond © IRI aglalarawan P Enero 2011 37 ang karapatang pangasiwaan ang huli, ibahagi ang inyong mga naiisip sacrament. Sa inyong paghahanda, at nadarama tungkol sa inyong natu- pagbabasbas, o pagpapasa ng tuhan at naranasan. Ang ilan sa mga sacrament, kinakatawan ninyo aktibidad na ito ay personal. Ang iba si Jesucristo (tingnan sa 3 Nephi ay maaaring iangkop para gamitin ng 18:1–12). Tinutulungan ninyo ang buong korum ninyo sa mga aralin sa mga miyembro ng inyong pamilya araw ng Linggo o mga aktibidad sa at mga kaibigan na alalahanin Siya, buong linggo. sariwain ang kanilang mga tipan, at Sa pahina 39 ipinapakita ng sam- maging karapat-dapat sa pagsama pol mula sa aklat kung paano gina- ng Banal na Espiritu. gawa ang huwarang ito. Ang mga Kailangan sa gayong mga pagka- puna ay mula sa mga binatilyong kataon ang paggawa ng kalalakihan nagkaroon na ng magagandang kara- Sa paglakas ng inyong espirituwalidad ng priesthood—mga lalaking mala- nasan sa bagong aklat. at pagtulong sa iba na lumapit kay kas ang espirituwalidad at gumaga- Cristo sa pamamagitan ng inyong pag- nap sa kanilang mga tungkulin sa Isang Lalaking Tapat sa Priesthood lilingkod sa priesthood, kayo ay tunay priesthood. Kapag naiisip ko ang katagang na isang lalaking tapat sa priesthood. “lalaking tapat sa priesthood,” naiisip Bagong Aklat na Tungkulin ko talaga ang kapatid kong si Gary. sa Diyos Ngunit naiisip ko rin ang iba. Naiisip Sa patnubay ng ating mga buhay na ko si Pangulong Thomas S. Monson, propeta, isang materyal ang inihanda na nadama, noong deacon siya, na kapwa tagapaglingkod ni Juan. 1 upang tulungan kayong maging nakatuntong siya sa banal na lupa • Hawak ng Aaronic Priesthood ang lalaking tapat sa priesthood. Bagama’t nang tulungan niya ang isang lala- susi ng paglilingkod ng mga anghel bago ang materyal, pamilyar ang pa- king may kapansanan na makibahagi (tingnan sa D at T 13:1). Sa matwid ngalan nito: Tungkulin sa Diyos. ng sacrament. 3 Naiisip ko si Juan ninyong pamumuhay at masiga- Natutuwa ako sa bagong aklat na Bautista, ang dakilang mayhawak ng sig na paglilingkod, matatanggap Tungkulin sa Diyos. Matutulungan Aaronic Priesthood na naghanda ng ninyo ang paglilingkod ng mga kayo nitong sundin ang iniutos ng landas para sa mortal na ministeryo anghel na gagabay at magpapala- Panginoon na “matuto ng [inyong] ng Tagapagligtas sa pamamagitan ng kas sa inyo. Sa inyong panganga- tungkulin” at “kumilos sa katungku- pagtuturo, pagpapatotoo, at panga- siwa ng sacrament, matutulungan lang itinalaga sa [inyo], nang buong ngasiwa sa sagradong ordenansa ng ninyo ang iba na matanggap din sigasig” (D at T 107:99). binyag. At naiisip ko kayo. Sa pagla- ang pagpapalang ito. 2 Sa paggamit ng aklat bilang dea- kas ng inyong espirituwalidad at pag- • Ang Aaronic Priesthood ang “may con, teacher, at priest, makasasali tulong sa iba na lumapit kay Cristo sa hawak ng mga susi ng . . . ebang- kayo sa mga aktibidad sa dalawang pamamagitan ng inyong paglilingkod helyo ng pagsisisi, at ng pagbibin- kategorya: espirituwal na lakas at mga sa priesthood, kayo ay tunay na lala- yag sa pamamagitan ng paglulubog tungkulin sa priesthood. king tapat sa priesthood. ◼ para sa kapatawaran ng mga ka- Para sa iba pang impormasyon tung- salanan” (D at T 13:1). Magkasama Isang Huwaran ng Pagiging kol sa Tungkulin sa Diyos, basahin [Mas Mabuti] ang pagsisisi at binyag sa pagbuo ang pambungad sa buklet o bisitahin ng pasukang papasukin ng mga tao Bawat aktibidad sa aklat na Tung- ang www.DutytoGod.lds.org. upang makapagsimula sa landas kulin sa Diyos ay may sinusunod na Mga Tala tungo sa buhay na walang hang- huwarang tutulong sa inyo na maging 1. Tingnan sa Gordon B. Hinckley, “The gan (tingnan sa 2 Nephi 31:17–18). lalaking mayhawak ng priesthood Aaronic Priesthood—a Gift from God,” Ensign, Mayo 1988, 45. Sa pagkilos ayon sa patnubay ng na nais ng Panginoon na kahinatnan 2. Tingnan sa Dallin H. Oaks, “The Aaronic inyong mga lider ng priesthood, ninyo: Una, matuto tungkol sa isang Priesthood and the Sacrament,” Liahona, matutulungan ninyo ang mga tao alituntunin ng ebanghelyo o tungku- Ene. 1999, 44–45. 3. Tingnan sa Thomas S. Monson, “Gawin na mabuksan ang pasukang ito. lin sa priesthood. Pagkatapos kumilos ang Inyong Tungkulin—Iyan ang underson © 2000; larawang ku h a ni Jo n L uke © IRI ni S teve B underson © 2000; larawang aglalarawan

• Kasama sa Aaronic Priesthood kayo ayon sa inyong natutuhan. Sa Pinakamainam,” Liahona, Nob. 2005, 56. P

38 Liahona

Mga Kabataan

17 17

Matapos

Para sa sa Para

ang Media,” o o Media,” ang

“Pananamit at at “Pananamit

ang Media,” o o Media,” ang

“Pananamit at at “Pananamit

at ipamuhay ang ang ipamuhay at

Kaanyuan,” “Libangan “Libangan Kaanyuan,”

“Pananalita” sa sa “Pananalita” Kaanyuan,” “Libangan “Libangan Kaanyuan,”

“Pananalita” sa sa “Pananalita”

Lakas ng mga Kabataan. mga ng Lakas

Pag-isipang pag-aralan pag-aralan Pag-isipang

Lakas ng mga Kabataan. mga ng Lakas Deacon

Pag-isipang pag-aralan pag-aralan Pag-isipang

Deacon

“Masaya ako’t nakausap ko ang mga mga ang ko nakausap ako’t “Masaya korum sa namin miting mga “Sa “Kapag nagbabahagi ka, nais mong ka, “Kapag nagbabahagi 3. Magbahagi: sa Estados Priesthood Mayhawak ng Aaronic Unidos sa Pilipinas Priesthood Mayhawak ng Aaronic sa Priesthood Aaronic ng Mayhawak Guatemala magulang ko.” ang pag-usapan naming gustung-gusto ng ginagawa ang ano mithiin: mga aming isa sa amin at paano ito nakakatu- bawat long sa amin.” ninyong sundin ang inyong plano, may may plano, inyong ang sundin ninyong inyong kayong ibahagi ang pagkakataon sa mga kapa- at nadarama mga naiisip at iba pa. ng korum, miyembro milya, [ang dahil iba sa banggitin itong palagi na iyo sa nakatulong ay] pagbabahagi ito.” mas maunawaan . Ang Ang . . maka- .

. .

iyong pagkatao. iyong

sa iyong buhay, at ano ang nagiging uri ng ng uri nagiging ang ano at buhay, iyong sa

iyong pagkatao. iyong

natututuhan, paano ito nakaiimpluwensya nakaiimpluwensya ito paano natututuhan,

sa iyong buhay, at ano ang nagiging uri ng ng uri nagiging ang ano at buhay, iyong sa magulang o miyembro ng korum ang iyong iyong ang korum ng miyembro o magulang

pamantayang ito, ibahagi sa iyong mga mga iyong sa ibahagi ito, pamantayang natututuhan, paano ito nakaiimpluwensya nakaiimpluwensya ito paano natututuhan,

magulang o miyembro ng korum ang iyong iyong ang korum ng miyembro o magulang

Matapos pag-aralan at ipamuhay ang mga mga ang ipamuhay at pag-aralan Matapos

pamantayang ito, ibahagi sa iyong mga mga iyong sa ibahagi ito, pamantayang

▪▪▪

Matapos pag-aralan at ipamuhay ang mga mga ang ipamuhay at pag-aralan Matapos

▪▪▪

Magbahagi

pamantayang ito at tulungan ang iba na gawin din ito: din gawin na iba ang tulungan at ito pamantayang

Mga partikular na bagay na gagawin ko upang ipamuhay ang mga mga ang ipamuhay upang ko gagawin na bagay na partikular Mga

pamantayang ito at tulungan ang iba na gawin din ito: din gawin na iba ang tulungan at ito pamantayang

Mga partikular na bagay na gagawin ko upang ipamuhay ang mga mga ang ipamuhay upang ko gagawin na bagay na partikular Mga

na pag-aaralan ko: pag-aaralan na sa mula bahagi Mga Para sa Lakas ng mga Kabataan mga ng Lakas sa Para

Sa bahaging ito ng ito Sa bahaging

Kumilos

. parang diary o diary parang .

na pag-aaralan ko: pag-aaralan na sa mula bahagi Mga . Kabataan mga ng Lakas sa Para Kumilos

“Bilang mga binatilyo sa branch, nagpa- binatilyo sa branch, “Bilang mga “Ang aklat ay . ay aklat “Ang ng pag- mag-iskedyul akong “Hirap

- -

aktibidad, sinusunod ninyo ang inyong sinusunod aktibidad, at naiisip mga ang isinusulat at plano mga inyong sa tungkol ninyo nadarama karanasan. sama- kaming magtakda ng mithiin na siya talaga Nagustuhan mag-jogging. samang pagsasama-samang ang planuhin naming maging na grupo, isang bilang sikapin, at ito pangangatawan.” mas malusog ang aming Mayhawak ng Aaronic Priesthood sa Pilipinas Mayhawak ng Aaronic 2. Kumilos: sa Priesthood Aaronic ng Mayhawak Guatemala Priesthood sa Estados Mayhawak ng Aaronic Unidos journal kung saan maaari kang . journal kung saan maaari ang pagdaanan Magandang pag-isip-isip. prosesong ito.” . kasulatan. na banal ng ko aaral banal mga ang basahin kong mithiin mga nakatulong ay manalangin at kasulatan na manatiling at oras ng ako maglaan na nakagawa Talagang pansin. ang nakatuon ang ko nadama at akin, sa kaibhan ng ito ito.” Espiritu nang gawin ko

Para sa Lakas ng mga mga ng Lakas sa Para

Para sa Lakas ng mga Kabataan, mga ng Lakas sa Para

bahaging ito? bahaging

Pagbabayad-sala at pagsisisi mula sa sa mula pagsisisi at Pagbabayad-sala

bahaging ito? bahaging

Pagbabayad-sala at pagsisisi mula sa sa mula pagsisisi at Pagbabayad-sala

Muhay nang nang Muhay

1. Ano ang natutuhan mo tungkol sa sa tungkol mo 1. natutuhan ang Ano

nod na mga tanong sa notebook o journal: o notebook sa tanong mga na nod

at isulat ang iyong mga sagot sa sumusu sa sagot mga iyong ang isulat at Muhay nang nang Muhay

“Pagsisisi” sa sa “Pagsisisi”

Basahin ang bahaging may pamagat na na pamagat may bahaging ang Basahin

1. Ano ang natutuhan mo tungkol sa sa tungkol mo natutuhan 1. ang Ano

▪▪▪ nod na mga tanong sa notebook o journal: o notebook sa tanong mga na nod

at isulat ang iyong mga sagot sa sumusu sa sagot mga iyong ang isulat at

“Pagsisisi” sa sa “Pagsisisi”

Basahin ang bahaging may pamagat na na pamagat may bahaging ang Basahin

▪▪▪

Matuto

Karapat-dapat

Matuto Karapat-dapat

Ang bahaging ito ng ng ito bahaging Ang

T 58:42). T

karapat-dapat?

na pag-unlad? na

matulungan ang iba na gawin din ito. din gawin na iba ang matulungan

ang gagawin mo para maipamuhay ang mga pamantayang ito at at ito pamantayang mga ang maipamuhay para mo gagawin ang karapat-dapat?

matulungan ang iba na gawin din ito. din gawin na iba ang matulungan

g ano ano g kun isulat at ito, bahaging mga sa pamantayan mga ang aralan

ang gagawin mo para maipamuhay ang mga pamantayang ito at at ito pamantayang mga ang maipamuhay para mo gagawin ang na tutulong sa iyo na mamuhay nang karapat-dapat. Pag- karapat-dapat. nang mamuhay na iyo sa tutulong na Kabataan

na pag-unlad? na

g ano ano g kun isulat at ito, bahaging mga sa pamantayan mga ang aralan Pumili ng kahit tatlong iba pang bahagi mula sa sa mula bahagi pang iba tatlong kahit ng Pumili

sagradong ordenansa. sagradong na tutulong sa iyo na mamuhay nang karapat-dapat. Pag- karapat-dapat. nang mamuhay na iyo sa tutulong na Kabataan

sa paghahandang makapasok sa templo at makibahagi sa mga mga sa makibahagi at templo sa makapasok paghahandang sa

▪▪▪

Pumili ng kahit tatlong iba pang bahagi mula sa sa mula bahagi pang iba tatlong kahit ng Pumili

ng korum. Talakayin kung paano makatutulong sa iyo ang pagsisisi pagsisisi ang iyo sa makatutulong paano kung Talakayin korum. ng

sagradong ordenansa. sagradong Talakayin ang iyong mga sagot sa iyong mga magulang o miyembro miyembro o magulang mga iyong sa sagot mga iyong ang Talakayin

▪▪▪ sa paghahandang makapasok sa templo at makibahagi sa mga mga sa makibahagi at templo sa makapasok paghahandang sa

ng korum. Talakayin kung paano makatutulong sa iyo ang pagsisisi pagsisisi ang iyo sa makatutulong paano kung Talakayin korum. ng 3. Ano ang kaugnayan ng pagsisisi, Pagbabayad-sala, at pagiging pagiging at Pagbabayad-sala, pagsisisi, ng kaugnayan 3. ang Ano

Talakayin ang iyong mga sagot sa iyong mga magulang o miyembro miyembro o magulang mga iyong sa sagot mga iyong ang Talakayin

2. Paano tumutulong ang pagsisisi sa iyong espirituwal espirituwal iyong sa pagsisisi ang 2. tumutulong Paano

3. Ano ang kaugnayan ng pagsisisi, Pagbabayad-sala, at pagiging pagiging at Pagbabayad-sala, pagsisisi, ng kaugnayan 3. ang Ano

2. Paano tumutulong ang pagsisisi sa iyong espirituwal espirituwal iyong sa pagsisisi ang tumutulong 2. Paano

16 16

mga ito” (D ito” mga

ay hindi na naaalaala ang ang naaalaala na hindi ay

at ako, ang Panginoon, Panginoon, ang ako, at

ay siya ring patatawarin, patatawarin, ring siya ay kanyang mga kasalanan, kasalanan, mga kanyang

“Espirituwal kayong matututo” tung- kayong matututo” “Espirituwal “Nagustuhan ko ang mga bahagi bahagi mga ang ko “Nagustuhan “Nagustuhan ko ang ideyang mag-isip mag-isip ideyang ang ko “Nagustuhan “Siya na nagsisi ng ng nagsisi na “Siya

mga ito” (D ito” mga

ay hindi na naaalaala ang ang naaalaala na hindi ay

at ako, ang Panginoon, Panginoon, ang ako, at

ay siya ring patatawarin, patatawarin, ring siya ay

kanyang mga kasalanan, kasalanan, mga kanyang “Siya na nagsisi ng ng nagsisi na “Siya Mayhawak ng Aaronic Priesthood sa Pilipinas Mayhawak ng Aaronic Mayhawak ng Aaronic Priesthood sa sa Priesthood Aaronic ng Mayhawak Guatemala Mayhawak ng Aaronic Priesthood sa Estados Priesthood Mayhawak ng Aaronic Unidos 1. Matuto: aktibidad ay gumagabay sa mga pagsi- gumagabay sa mga aktibidad ay ali- isang sa tungkol matuto ninyong sikap tungkulin isang o ebanghelyo ng tuntunin dito ang tagubilin Kabilang sa priesthood. sarili ninyong ng sa inyo na gumawa natutuhan. plano batay sa inyong priesthood sa tungkulin mga inyong sa kol mga ito. bago ninyo gawin ang tungkol sa pag-aaral ng mga banal na na banal mga ng pag-aaral sa tungkol ko at ginawa kasulatan at pagdarasal, ko ginagawa at ito na bagay mga ang akong Naghahanda ito. mga ang rin pa sa misyon.” maglingkod ng mga bagay na talagang makakatulongng mga bagay na talagang sa akin bilang isang indibiduwal.” Mga Tinig ng mga Banal sa mga Huling Araw

Magagawa Ko Bang Iwan ang Aking Impo?

ang mag-21 anyos ako, ginusto naunawaan ko na sinasanay ako Colombia ang punta ko! Sa kabila ng Nkong magmisyon. Sinuportahan noon ng mga lider ng ward sa mga aking mga pag-aalala, hinikayat ako ng aking impo, si Margarita Sippo de responsibilidad ng priesthood. Dahil ng aking impo na tumuloy. Bago ako Lallana, ang desisyon ko kahit nanga- dito, sinikap kong maging tapat. umalis, nangako siya na magbaba- hulugan iyon na maiiwan siyang mag- Gayunman, nanatiling hindi ga- lik siya sa simbahan sa susunod na isa. Pinalaki niya ako mula noong anong aktibo ang lola ko, na pamin- Linggo mismo at pupunta sa templo maliit pa ako, at nag-alala ako kung san-minsan lang magsimba. Ngunit bago ako bumalik. Mahirap paniwa- sino ang mag-aalaga sa kanya habang sinuportahan niya ang desisyon kong laan ito ngunit ginawa nitong mas nasa misyon ako. magmisyon dahil alam niya sa puso madali para sa akin na iwan siya. Nabinyagan kami noong 1978, no- niya na totoo ang ebanghelyo . Habang nasa misyon ako, tinu- ong 11 anyos ako at ang aking impo Nang ipasa ko ang aking papeles pad niya ang mismong ipinangako ay 73. Di naglaon ay tumigil kami para sa misyon noong 1990, karami- niya. Bagama’t mahigit 80 anyos na, sa pagsisimba, ngunit dumating ang han sa mga full-time missionary mula hindi lamang siya dumalo sa lahat nagmamalasakit na mga kapatid sa sa Córdoba ay tinawag na magling- ng miting niya kundi dumarating pa Simbahan para pabalikin kami. kod sa Argentina Buenos Aires North sa oras. At pinaghandaan niya ang at Naging aktibo akong muli, at ina- o South Missions. Tiyak ko na matata- nagpunta siya sa Buenos Aires Argen- sam ng mga miyembro ng ward ang wag ako sa isa sa dalawang misyong tina Temple. ordenasyon ko. “Magkakaroon tayo iyon at hindi ako gaanong mapapa- Pagkaraan ng 12-oras, buong mag- ng deacon!” tuwang-tuwang sinasabi layo sa aking impo. damag na pagsakay sa bus pauwi mula nila iyon. Noon ay walang maytaglay Kalaunan, nang sa unang paglalakbay na iyon papunta ng Aaronic Priesthood sa ward namin. tumawag ang stake sa templo, dumating ang aking impo sa Naging pangulo ako ng deacons quo- president ko, sinabi aming ward meetinghouse nang alas- rum dahil wala nang ibang deacon. niya sa akin na 8:30 ng Linggo ng umaga, ilang minuto Inisip ko kung bakit nila ako binig- kailangan ko ng lamang bago nagsimula ang mga yan ng gayong katungkulan, ngunit pasaporte dahil sa miting ng Simbahan. Sabi sa kanya ng aming stake president na si ago ako umalis Rúben Spitale, “Ihahatid ko na Bpapuntang mis- kayo pauwi para makapahinga yon, nangako ang na kayo.” aking impo na di- “Hindi,” sagot niya. “Magsi- gaanong aktibo simba ako.” At nagsimba nga na magbabalik siya. siya sa simbahan Pagbalik ko mula sa aking sa susunod na misyon, tatlong beses kaming Linggo mismo nagkasamang dumalo sa at pupunta sa templo bago siya pumanaw templo bago noong 2000. Dahil sa aking ako bumalik. misyon, kapwa kami pinagpala. Kung nanatili ako sa bahay, tiyak kong hindi mapa- pasaamin ang anuman sa mga pagpapalang ito. ◼ Hugo Fabián Lallana, Córdoba,

Argentina ni G regg Thorkelson Mga paglalarawan

40 Liahona Nakinig Kami sa Espiritu

sang umaga nagpasiya kami ng Ikompanyon kong misyonero na magbahay-bahay sa isang maliit na ala kami komunidad sa destino namin sa kati- Wtalagang mugang Pilipinas. Habang abala kami balak na magbasa pagkatok sa mga pinto, lumapit lik para turuan ang isang lalaki at nagtanong kung siya nang gabing ano ang ginagawa namin. Halatang iyon, ngunit sa nakainom siya ng alak. araw-araw na- Sa pag-aakalang hindi naman siya ming pagdaan sa talagang interesado sa aming men- kanyang bahay sahe, inabutan namin siya ng pagkatapos isang polyeto tungkol sa layu- niyon, nadama nin ng buhay. At sinabi namin kong kaila- sa kanya na kung babasahin niya ngan naming ang polyeto at hindi iinom ng alak sa tumigil. gabing iyon, pupunta kami sa kanyang tahanan upang ipaliwanag ang layunin ng buhay. Tumango siya at sinabing hihintayin kami. Nagmadali na kaming magpunta sa nakatakda naming turuan. Napahiya kami at ilang beses na ko rin na karamihan sa kanyang Wala kami talagang balak na mag- humingi ng paumanhin. Nagtakda mga kamag-anak ay sumapi na sa balik para turuan siya nang gabing kami ng oras na babalik sa gabing Simbahan. iyon, ngunit sa araw-araw naming iyon para turuan silang mag-asawa. Nang dumalaw ako kalaunan sa pagdaan sa kanyang bahay pagkata- Hindi nagtagal pinagsisihan ni Bro- dati kong pinagmisyunan, nalaman pos niyon, nadama kong kailangan ther Gumabay (binago ang pangalan) ko na maraming tagaroon ang sumapi naming tumigil. Gayunman, agad ang lahat ng kanyang mga makamun- na sa Simbahan dahil sa magandang kong binabalewala ang damdaming dong bisyo, nabinyagan siya, at na- halimbawa ni Bishop Gumabay, na iyon, at pinangangatwiranan ko ang ging matibay na haligi sa komunidad ipinaubaya ang buhay sa mga ka- desisyon ko sa pagsasabi sa aking na iyon. may ng Panginoon at inilagay Siyang sarili na lasing na lasing siguro siya Ilang araw matapos siyang ma- pinuno sa buhay ng kanyang pamilya para makinig. binyagan, nalipat ako ng lugar at at sa araw-araw nilang mga gawain. Makalipas ang ilang araw lalong nawalan na ng ugnayan sa pamilya. Lubos akong nagpapasalamat na tumindi ang damdaming iyon at hindi Ang tanging nagawa ko ay umasa at nakinig kami sa mga paramdam ng ko na ito mabalewala. Nang kumatok ipagdasal na manatili silang aktibo sa Espiritu na bisitahin ang pamilya kami sa kanyang pinto, sinalubong Simbahan. Gumabay. Sa pamamagitan ng kara- kami ng isang gulat na babae na nag- Kalaunan napag-alaman ko na nasang ito naunawaan ko ang kahulu- tanong kung bakit hindi kami nagba- ang maliit na komunidad kung saan gan ng sinabi ng Panginoon na, “Ang lik kaagad, tulad ng pangako namin. nakatira noon ang pamilya Gumabay mga walang sakit ay hindi nanganga- Sabi niya hinintay kami ng kanyang ay nagkaroon na ng isang branch at ilangan ng manggagamot, kundi ang asawa nang gabing iyon at sa unang pagkatapos ay isang ward. Si Brother mga may sakit” (Mateo 9:12). ◼ pagkakataon sa buhay nilang mag- Gumabay ang tinawag na maging bi- Michael Angelo M. Ramírez, asawa, hindi uminom ang lalaki. shop ng ward na iyon. Napag-alaman New Zealand

Enero 2011 41 Mga Tinig ng mga Banal sa mga Huling Araw

Tawagan Mo ang Iyong mga Home Teacher

araming taon na ang nakalilipas buhok. Umungot siya sa sakit, ngu- naming lahat ang aking anak. Hindi Mnoong maliliit pa ang apat na nit kalmado lang sina Brother Bird nagtagal at umalis na sila, at gising anak namin, nagtrabaho ang asawa at Brother Halverson nang kargahin naman ako nang ilang oras kasama ko sa ibang estado at naiwan ako siya. Pagkatapos habang nakapatong ang anak kong ayaw matulog at gusto hanggang sa makatapos ng pag-aaral ang kanilang mga kamay sa kanyang pang maglaro. Ayos lang ito sa akin. ang dalawa kong nakatatandang anak ulo, binasbasan nila ang anak ko at Maraming taon na ang nagdaan sa taong iyon. Naatasan kaming ma- sinabihan siya sa pangalan ng Taga- mula noong gabing iyon na dalawang ging mga bagong home teacher, na pagligtas na gumaling. naglilingkod na mga anghel, sa katau- nagkaroon ng pagkakataong makabi- Nang magmulat ako ng mata mata- han ng mga home teacher, ang nag- sita nang dalawang beses lang bago pos ang basbas, hindi ko mapaniwa- basbas sa aking anak. Hindi nagtagal nalipat ang asawa ko. laan ang nakita ko. Bumubungisngis lumipat na kami sa Idaho at nawalan Isang gabi matapos patulugin ang na ang anak ko at nagpipilit bumaba kami ng komunikasyon sa kanila, mga bata, narinig kong umiiyak ang para maglaro. Wala na siyang lagnat! ngunit lagi akong magpapasalamat sa anak naming babae sa kuwarto niya. “Naramdaman ko na bumababa na dalawang mababait na home teacher Nang kargahin ko siya, napansin ang lagnat niya habang binabasbasan na dumating nang alas-onse ng gabi kong inaapoy siya ng lagnat. Naisip namin siya,” sabi sa akin ni Brother sa paglilingkod sa Panginoon. ◼ kong dalhin siya sa ospital, ngunit Bird habang manghang minamasdan Diana Loski, Pennsylvania, USA nang tingnan ko ang bagong insu- rance policy namin nakasaad doon na sakop lamang nito ang mga residente ng Idaho—ang estado kung saan kasalukuyang nagtatrabaho ang asawa atakot ako ko. Ang iba sa amin ay mga residente Nnang kunan pa rin ng estado ng Washington. ko ng tempera- Natakot ako nang kunan ko ng tem- tura ang aking peratura ang aming anak—105 degrees anak. Agad akong Fahrenheit (41 degrees C). Agad akong lumuhod upang lumuhod sa panalangin at taimtim na manalangin humingi ng tulong. Dumating ang sagot at taimtim na na hindi ko kailanman naisip: “Tawa- humingi ng gan mo ang iyong mga home teacher.” tulong. Malalim na ang gabi, at alam ko na ang dalawang lalaki, sina Bro- thers Halverson at Bird, ay tiyak na tulog na. Gayunman ay dinampot ko ang telepono at tinawagan pa rin si Brother Bird, at mabilis na sinabi sa kanya ang problema. Sa loob ng limang minuto, alas-11:00 n.g., nasa pinto na ang mga home teacher ko—na naka-amerikana at kurbata. Sa oras na ito mapula na ang mga pisngi at mata ng aming anak, at nanlalagkit na sa pawis ang kanyang

42 Liahona abi ng bishop Sgusto ng Panginoon na magturo ako sa Primary. Mahal ko ang mga bata, Nagkamali Ba pero ano ba ang alam ko sa ang Bishop Ko? pagtuturo sa kanila? ailan lang hinati ang ward namin, Kkaya nang papuntahin ako ng bishop sa kanya, natiyak ko na bibigyan ako ng tungkulin sa bagong ward. Naglilingkod ako noon sa young women at mahal ko sila. Bukas ang puso’t isipan nila sa ebanghelyo at nagagalak akong turuan sila. Tiyak na papayag ang Panginoon na patuloy ko silang turuan. Nagulat ako nang sabihin ng bishop na gusto ng Panginoon na magturo ako sa Primary. Tiyak kong nagkamali siya! Gayunman, tiniyak niya sa akin na nag-ayuno siya at nanalangin at malakas ang pakiramdam niya tungkol sa tungkulin ko. Mahal ko ang mga bata, pero ano ba ang alam ko sa pagtuturo sa kanila? Sa loob ng 15 taong pagsasama, ang tanging kalungkutan naming na akong maawa sa sarili ko at gawin misyon na magturo sa Primary ng mag-asawa ay hindi kami biniyayaan ang lahat ng abot-kaya ko. Fresno, California, Laotian branch. ng Panginoon ng mga anak. Hindi Noon dumating ang mga pagpa- Ang tibay ng loob ng pambihirang rin nagtagumpay ang mga pagsisikap pala. Agad kong natutuhang ma- mga taong ito at ng kanilang mga naming mag-ampon ng bata dahil sa halin ang mga bata, at natutuhan anak ay nagbigay sa akin ng lakas mga karamdaman namin. nila akong mahalin. Nalaman ko na magpatuloy kahit wala na ang Tiwala sa bishop, tinanggap ko ang na sapat ang pagmamahal nila para aking asawa. tawag na magturo sa Primary, ngunit punan ang kahungkagan sa buhay Kaylaking kagalakang makita hirap ang kalooban ko. Nagalit ako ko. Hindi naglaon ay hindi na ako ang mga kabataang tinuruan ko sa Panginoon sa hindi pagbibigay sa makalakad sa bulwagan ng simba- na lumaki, magmisyon, makasal sa akin ng anak, at inis ako sa bagong han nang walang kahit dalawang templo, at magsimula ng sarili ni- tungkuling ito. bata lang na nakakapit sa magkabi- lang pamilya. Marami pa rin sa mga “Panginoon, bakit po Ninyo ito lang kamay ko at ang iba ay niyaya- batang “ampon” na ito ang duma- ipinagagawa sa akin?” naisip ko. “Sa kap pa ako pagdaan ko. Sa kabilang dalaw upang bumati at pasiglahin Inyong karunungan, pinagkaitan po banda, tinawag ang asawa ko bilang ang araw ko, at masaya ako kapag akong magkaroon ng sarili kong mga Scout leader. Hindi nagtagal napuno nakikita ko sila sa Fresno California anak. Bakit po ako hinilingang mag- ng mga bata at tinedyer ang tahanan Temple, kung saan ako naglilingkod turo sa mga anak ng ibang tao?” namin. ngayon. Nagdasal ako at pinaglabanan ang Namatay ang asawa ko sa edad Ang paglilingkod ko sa Primary ay damdaming ito at nakipagtunggali na 47 noong Nobyembre 1986. Min- naging tunay na pagpapala habam- sa Panginoon, at lumuluhang nagsu- san pa ay mas alam ng Panginoon buhay. Lubos akong nagpapasalamat mamo ng pang-unawa. Sa huli nagpa- kung ano ang kailangan ko. Mga na Panginoon ang nagdidikta ng ating siya ako na yamang tinanggap ko ang ilang linggo pagkamatay ng asawa mga tungkulin at hindi tayo. ◼ tungkulin, mas mabuti pang huwag ko, pinaglingkod ako sa isang Jeannie L. Sorensen, California, USA

Enero 2011 43 Mga Sinaunang Halimbawa, mga Makabagong Hindi kailanman naging madali sa akin ang Pangako makipagdeyt, ngunit na- kakahugot ako ng lakas sa mga halimbawa ng katapatan sa mga banal na kasulatan.

Hindi ibinigay ang pangalan agama’t nasisiyahan akong makihalubilo, at sa Diyos (tingnan sa Genesis 37; 39–41). hirap akong makipagdeyt. Hindi pa ako Gayunpaman, sa loob ng 13 taon dumanas Bnakipagdeyt bago magmisyon, at nang siya ng sunud-sunod na di kanais-nais na makauwi na ako pagkaraan ng dalawang taon, sitwasyon. Tila walang gaanong nagawa ang nakadama ako ng kakulangan sa karanasan. kanyang pagsisikap kundi nabilanggo pa siya, Sampung taon mula noon, tila nasubukan kung saan nanatili siya hanggang edad 30. ko na ang “lahat ng [aking] magagawa” (2 Ne- Kung minsan ay iniisip ko kung naisip ba ni phi 25:23) para makapag-asawa—isang bagay Jose na kinalimutan na siya ng Diyos o kung na ipinangako sa akin sa patriarchal blessing itinanong man lang ba ni Jose kung hanggang ko—pero walang nangyari. Kung minsan kailan siya mabibilanggo o kung makakalaya natutukso akong mawalan ng pag-asa na pa siya. Iniisip ko kung ang mga panaginip makakakita pa ako ng mapapangasawa, at sa ni Jose noong kanyang kabataan (tingnan sa madidilim na sandaling ito, naibubulalas ko sa Genesis 37:5–11) ay nagbigay sa kanya ng panalangin na: “Tulungan po Ninyo ako. Hindi pag-asa sa mas magandang kinabukasan. ko alam ang ginagawa ko.” Mangyari pa, naalala nga ng Diyos si Jose, Kamakailan, nakadama ako ng malaking gaya ng pag-alala Niya sa ina ni Jose na si kaaliwan sa mga halimbawa mula sa mga Raquel (tingnan sa Genesis 30:22). Si Jose ay banal na kasulatan. Ang sumusunod na tat- pinagpalang umunlad maging sa di kanais- long kuwento ay napakaepektibong tumulong nais na mga sitwasyon. Sa halip na piliing sa akin na magtiwala sa Ama sa Langit at sa magrebelde, magmukmok o sumpain ang Kanyang plano. Diyos, nagpakita si Jose ng pambihirang pananampalataya. Bunga niyon, pinagpala siya Jose ng Egipto: Manatiling nang lubos.

Sumasampalataya at Umaasa sa Diyos Maaari tayong matuksong idaing ang sarili ard Si Jose ay sapilitang kinuha mula sa kan- nating mga paghihirap, at posibleng maging yang tahanan sa edad na 17 at itinapon sa ban- bulag tayo sa mga pagpapalang naipagkaloob yagang lugar kung saan iilan ang naniniwala sa atin ng Diyos. Ngunit ang pananatiling sa kanyang relihiyon. Sa kabila ng matinding sumasampalataya at umaasa ay makapag- pagsubok na ito, maganda pa rin ang kanyang dudulot sa atin ng malalaking pagpapala,

ugali at nanatiling tapat sa kanyang mga amo tulad ng ginawa nito kay Jose. At kahit hindi ni Jeff W Mga paglalarawan

44 Liahona Mga Young Young Mga A dult at gagawin ko ang lahat sa mahihirap na sitwasyon, tulad ni Jose, darating ang panahon—ang panahon ng Panginoon—na Kan- yang “[huhubdan] ang kaniyang banal na bisig” (Isaias 52:10). Hindi mawawalan ng kabuluhan ang aking pagsisikap. Kanya tayong aalalaha- nin; katunayan, palagi Niya tayong inaalala at may magagandang bagay Siyang laan para sa bawat isa sa atin kung mananatili tayong tapat.

Abraham: Mahalin ang Diyos nang Higit sa Lahat Nitong nakaraan itinigil ko ang pakikipagdeyt sa isang taong mahal na mahal ko. Dahil nababalisa na ako sa di pag-aasawa, nag-alinlangan ako kung makakahanap pa ako ng isang taong makakasundo ko. Hindi nagtagal, napaalalahanan ako ng kuwento tungkol kay Abraham na inutusang ialay si Isaac (tingnan sa Genesis 22:1–14). Natanto ko na pareho kaming inutusang isuko ang isang minamahal. Mangyari pa, napaka- gaan ng karanasan ko kumpara kay Abraham, nagantimpalaan ang ating pananampalataya Ang manatiling ngunit natuklasan ko na may natutuhan ako ayon sa gusto natin, ang pananatiling suma- sumasampala- sa kanyang karanasan na maaari kong tularan. sampalataya ay makakatulong pa rin sa atin na taya at umaasa Napakatagal ng ipinaghintay ni Abraham mabuhay nang mas maligaya. ay makapag- para magkaanak sila ni Sara ng lalaki. Ang Ang karanasan ni Jose ay isa ring katuna- hahatid sa atin pagsilang ni Isaac ay isang himala, at sinabi- yan ng nakahihigit na kapangyarihan at karu- ng malalaking han si Abraham, “Kay Isaac ay tatawagin ang nungan ng Diyos. Sa loob ng maraming taon pagpapala, tulad iyong binhi” (Sa Mga Hebreo 11:18). Subalit tila walang kinahinatnan ang mga pagsisikap ng ginawa nito inutusan ng Panginoon si Abraham na ialay si ni Jose, ngunit sa tulong ng Diyos, pinalaya si kay Jose. At kahit Isaac. Paano “tatawagin” ang binhi ni Abraham Jose mula sa bilangguan at pumangalawa kay hindi nagan- kay Isaac kung iaalay si Isaac? Faraon sa kapangyarihan (tingnan sa Genesis timpalaan ang Batid—bagama’t hindi alam kung pa- 41:41–43). Nakinita o inasam ba ni Jose ang ating pananam- ano—na tutuparin ng Diyos ang Kanyang palataya ayon gayon kalaking mga oportunidad? mga pangako, sumunod si Abraham. Mahal na sa gusto natin, Kung minsan pinipilit nating makagawa ng mahal niya ang kanyang anak, ngunit nakita ang manatiling isang bagay, ngunit ang sarili nating mga pagsi- sa kanyang pagsunod na mahal niya ang sumasampalataya sikap, gaano man kalaki, ay hindi pa rin sapat Panginoon nang higit sa lahat. Tayo man ay ay makakatulong para sa gawain. Alam ko na maaari tayong pa rin sa atin na hinihilingang magpamalas ng gayong bagay pagpalain ng Ama sa Langit ng mas malalaking mabuhay nang (tingnan sa D at T 101:4–5), at tayo man ay pagpapala kaysa una nating inasahan dahil sa mas maligaya. pinangakuan din ng malaking gantimpala ating pananampalataya at pagsunod. Nagtiti- kung tapat tayong magtitiis (tingnan sa Mateo wala ako na kung mabuti ang aking pag-uugali 24:13). Nang matapos ang relasyong iyon, ang

Enero 2011 45 Panginoon—gaya ng pangako na kung ating nanaisin iyon at mananatili tayong tapat, pagpapalain tayong makapag-asawa nang walang hanggan. Itinuro ni Pangulong Dieter F. Uchtdorf, Pangalawang Tagapayo sa Unang Panguluhan ang tungkol sa kalokohang ito: “Maaaring may mga pagkakataon na dapat tayong magpasiya na buong tapang na umasa kahit lahat ng nakapaligid sa atin ay kontra sa pag-asa [natin].” 1 Si Zacarias at kanyang asawang si Elisa- bet ay tapat na nanalangin at naghintay na magkaanak sa buong buhay nila. Sa wakas, pinangakuan ng isang anghel si Zacarias na maglilihi ang kanyang matandang asawa at ipagbubuntis ang isang batang maghahanda ng daan para sa Tagapagligtas. Napakalaki ng pagpapala kaya hindi ito naunawaan ni Zaca- rias. Bagama’t isang anghel ang nagpahayag nito, itinanong ni Zacarias, “Sa ano malalaman ko ito?” (Lucas 1:18). Tulad ni Zacarias, maaari tayong masanay na mabigo sa mga ninanais natin—o tila hindi kapani-paniwala ang mga ipinangakong pag- hirap makalimot. Dahil pinangakuan akong Batid na tutu- papala—nalilimutan natin na “sa Dios ang lahat makapag-aasawa, tila hindi angkop ang pagli- parin ng Diyos ng mga bagay ay mangyayari” (Mateo 19:26). mot sa katuparan ng pangakong iyon. Ngunit ang Kanyang Naalala ko sa karanasan ni Zacarias na ang nagkaroon ako ng pag-asa sa pangako, na mga pangako, pinakadakilang mga pangako ng Ama sa Langit nakatulong sa akin upang muling sumubok sumunod si Abra- ay totoo at lagi Niyang tinutupad ang mga ito. at ipakita sa Ama sa Langit na mahal ko Siya ham. Mahal na Hindi lamang mga kuwento tungkol kina nang higit sa lahat. mahal niya ang Jose, Abraham, at Zacarias ang nagpalakas sa Ang katapatan ni Abraham ay ginantimpa- kanyang anak, aking pananampalataya at nagbigay sa akin laan hindi lamang ng buhay ng kanyang anak ngunit nakita ng pag-asa. Marami pang tala sa mga banal kundi pati na ng hindi mabilang na inapo at sa kanyang na kasulatan tungkol sa mga tao na ang pana- iba pang mga pagpapala (tingnan sa Genesis pagsunod na nampalataya ay nagpaalala sa akin na sumam- 22:15–18). Tayo man ay gagantimpalaan din sa mahal niya ang palataya sa ipinangako ng Panginoon sa akin. Panginoon nang pagsasakripisyo ng mga bagay na hinihingi sa Ngayon ay halos hindi ako makabasa ng isang higit sa lahat. atin ng Diyos at sa pagpapakita ng ating pag- kabanata ng banal na kasulatan nang hindi mamahal sa Kanya. Iyan ang tunay na kahulu- ko naaalala na laging tinutupad ng Panginoon gan ng pagsubok sa ating pananampalataya. ang Kanyang mga pangako. Ang pagkaunawang ito ay nagbibigay sa akin ng malaking Zacarias: Maniwala na Totoo ang mga pag-asa para sa hinaharap. ◼ Pangako ng Diyos Tala Kung minsan hindi natin alam kung paano 1. Dieter F. Uchtdorf, “Ang Walang Hanggang Bisa ng nga matutupad ang mga pangako sa atin ng Pag-asa,” Liahona, Nob. 2008, 23.

46 Liahona Mga Young Young Mga Ebanghelyo sa Aking Buhay

buhay. Naaalala kong bumaling ako sa mga banal na kasula- Mula sa Paniniwala tungo sa tan nang tatapusin ko na ang pakikipagdeyt sa isang tao. Nakadama ako ng matinding lungkot. Ngunit ang isang tala- A Pagkaalam dult tang nabasa ko, 2 Nephi 10:20, ay tuwirang nangusap sa aking puso at napanatag ako: “At ngayon, mga minamahal kong kapatid, nalalamang binigyan Ni Chiao-yi Lin tayo ng ating maawaing Diyos ng maraming kaalaman hinggil na kong nakilala ang totoo ito, at nagdesisyon sa mga bagay na ito, atin siyang mga misyonerong akong magpabinyag. alalahanin, at isantabi ang ating UBanal sa mga Huling Patuloy nang pinagpala mga kasalanan, at huwag iyuko Araw sa isang istasyon ng ng Aklat ni Mormon ang ang ating mga ulo, sapagkat tren noong ako ay 19 anyos. aking buhay mula noon. hindi tayo itatakwil; gayon pa Masasabi kong kakaiba ang Pinagpala ako nito nang man, itinaboy tayo palabas mga dalagang ito, at may maglingkod ako bilang mula sa lupaing ating mana; nagtulak sa akin na kausa- misyonero. subalit tayo ay dinala sa higit pin sila. Kaya’t lumapit ako Pinagpala rin ako nito na mainam na lupain, sapagkat at nagtanong kung ano ang sa aking mga tungkulin. ginawa ng Panginoon na ang ginagawa nila sa Taiwan. Habang naglilingkod dagat ay maging daan natin, Sinabi nilang mga misyonera Ang pani- bilang guro sa institute, nalaman at tayo ay nasa isang pulo ng sila at nagsimulang magsalita niwala na ko na ang Aklat ni Mormon ay dagat.” tungkol sa ebanghelyo. Pagka- isinulat para sa ating panahon. 1 Ang pag-alaala sa Panginoon, tapos ng ilang pagkikita, natuto totoo ang Ngunit sa paghahanda ng aking tulad ng mungkahi sa talatang ako tungkol kay Jesucristo, sa Aklat ni mga aralin, natuklasan ko na iyon, ay nagbigay sa akin ng Kanyang ipinanumbalik na hindi lamang totoo ang pahayag lakas ng loob at pag-asa. Maka- ebanghelyo, at sa Aklat ni Mor- Mormon na iyon sa lahat, kundi sa mga kaasa ako sa “maraming kaa- mon. Ang huli sa mga paksang ay simula partikular na tao sa mga parti- laman” tungkol sa ebanghelyo ito—ang Aklat ni Mormon—ang kular na sitwasyon at panahon. na ibinigay sa akin ng Diyos, at naging dahilan ng pagsapi ko sa lamang. Halimbawa, kung minsan ha- makatitiyak ako na hindi ako Simbahan. bang naghahanda akong mag- “itinakwil.” May mabubuting Naaalala ko pa ang karanasan turo, pumapasok sa isip ko ang bagay na naghihintay. ko nang ipagdasal ko ang tung- mukha ng isa sa mga estudyante Malaking pagpapala ang kol sa aklat. Matapos basahin ito ko, at natatanto ko ang isang maniwala sa sinasabi ng mga isang gabi, isinara ko ang aklat, partikular na bagay na kailangan misyonero nang siyasatin ko lumuhod ako, at nagtanong sa kong ituro para sa kapakanan ang Simbahan. Mas malaking aking Ama sa Langit kung ito ay ng taong iyon. Ang gayong mga pagpapalang malaman ang ka- totoo. May nadama akong init paramdam ay madalas mang- totohanan ng ebanghelyo, lalo na bumalot sa aking pagkatao, yari at napatunayan kong totoo na ang katotohanan ng Aklat ni isang bagay na hindi ko kailan- kapag kinausap ako ng isang Mormon, sa sarili ko. Alam kong man nadama sa mga templong estudyante pagkatapos ng klase buhay ang Diyos at tuwiran at Buddhist na nadaluhan ko na sa para ipaalam sa akin na ang personal Niya tayong tinuturuan buong buhay ko. Kakaiba ang araling iyon mismo ang kaila- sa pamamagitan ng mga banal damdaming ito. Alam kong may ngan niya. na kasulatan. ◼ nakikinig. Sa sandaling iyon Ang huli, at marahil ay pi- Tala 1. Tingnan sa Ezra Taft Benson, “The mula sa paniniwalang totoo nakamakabuluhan, ginabayan Book of Mormon Is the Word of

arawan © IRI L arawan ang Simbahan ay nalaman kong ng Aklat ni Mormon ang aking God,” Tambuli, Mayo 1988, 2.

Enero 2011 47 Tuwirang Sagot

Bakit ko pa kailangang pagdarasal nang mag-isa ay magdasal nang mag-isa tumutulong na maalis ang ating samantalang nagdarasal hiya o pagkukunwari, at anu- na akong kasama ang pamilya ko? mang panlilinlang sa sarili; natutulungan tayo nitong buksan ang ating puso at maging lubos unwari ay nahihirapan na tapat at marangal sa pagsa- K ka sa isang personal na sabi ng lahat ng ating inaasahan problema. Komportable ka at saloobin.” 1 Yaong hindi tayo bang ibahagi sa isang grupo ang “Ikaw ay komportableng ipagdasal sa problema mo, o mas gusto mo manalangin mga panalangin ng ating pa- itong ipagtapat nang sarilinan sa nang malakas milya ay maaaring sambitin—at gayon din sa isang tao? iyong puso; oo, kadalasan ay siyang nararapat— Itinuro ni Pangulong Spen- sa harapan ng sa personal na panalangin. cer W. Kimball (1895–1985): sanlibutan ga- Tinutulutan tayo ng ating “May ilang bagay na mainam yon din nang mga personal na panalangin na na ipagdasal nang lihim, kung palihim, sa maging napakatapat sa ating madla gayon kailan hindi natin kailangang din sa sarili” mapagmahal na Ama sa Langit isipin ang oras o pagiging (D at T 19:28). at talakayin ang pinakamatitindi lihim ng ating ipagdarasal. nating pangamba at hangarin ng Ang pagdarasal nang mag- ating puso. Sa pagdarasal nang isa ay walang katumbas at sarilinan natanggap ni Joseph kapaki-pakinabang. Ang Smith ang paghahayag na

Nanonood ang pamilya ko ng mga pelikulang pangmatanda. Mahalagang pag-ukulan sila ng panahon, kaya paano ko ipaliliwanag kung bakit hindi ako nanonood ng gayong mga pelikula?

ng pagpili ng tama na Ngunit sila pa rin ang pamilya Akasama ang iyong pa- mo, at mahalagang pag-ukulan milya ay kasinghirap gawin sila ng panahon. Makapagmu- na kasama ang iyong mga mungkahi ka ng ibang mga

kaibigan—kung minsan pelikula na alam mong magpa- t John L uke © IRI nga ay mas mahirap pa. pasaya o mga aktibidad tulad Mabuti’t ayaw mong ikom- ng paglalaro o hiking. promiso ang mga pinaha- Mahalagang ipaalam sa halagahan mo. Bagama’t pamilya mo ang iyong mga ayaw mong gawin ito ngayon, pamantayan sa tapat at mapa- ang pag-una sa Panginoon sa kumbabang paraan. Kausapin buhay mo ay magpapala sa sila nang tapatan kung bakit mo iyong pamilya at tutulutan kang piniling huwag manood ng ilang

maging halimbawa sa kanila. klase ng pelikula. Ipanalanging nina Chris t ina Sm i h a Mga paglalarawan Kabataan Mga

nagpasimula sa Pagpapanumba- Nahihirapang magpasiya ang lik ng ebanghelyo ni Jesucristo. kapatid kong lalaki Ang pakikipag-usap sa ating kung totoo Ama sa Langit nang sarilinan ay nga ang Simbahan. nagtutulot sa atin na mas mada- Paano ko siya matutulungan? ling madama ang mga pahiwatig ng Espiritu na nilayon para sa uportahan siya; kailangan ating kapakanan. Sniyang madama na mahal Gayunman, napakahalaga siya—hindi pinipilit—ng kan- rin ng panalangin ng pamilya— yang pamilya. Pag-isipang tanu- itinutulot nito na mas mapala- ngin siya kung ano ang kanyang pit tayo sa ating Ama sa Langit mga problema at duda. Patapu- at magkaroon ng mga espiri- sin siya sa pagsasabi sa iyo ng tuwal na karanasan sa ating lahat ng problema niya bago pamilya. Gaya ng turo ni Pa- ka tumugon. Marahil ang mga ngulong Kimball, “Hinihikayat problema niya ay pakikisama ng Simbahan na manalangin o personal, sa halip na tungkol ang pamilya tuwing umaga at sa pananampalataya. Maaaring tuwing gabi.” 2 ◼ hindi mo maibigay ang lahat ng Mga Tala sagot na hangad niya, ngunit 1. Spencer W. Kimball, “Pray Always,” matitiyak mo sa kanya na malu- Tambuli, Mar. 1982, 2. 2. Spencer W. Kimball, “Prayer,” New lutas ang mga ito. Era, Mar. 1978, 15. Pagdasalin siya kasama mo magpatotoo sa kanya. Ipaalam Tulungan ang tungkol sa kanyang mga pagsa kanya kung ano ang damda- mga mahal aalala at hikayatin siya na perso- min mo tungkol sa ebanghelyo. sa buhay na magtamo ng nal ding ipagdasal ang mga ito. At sa huli, alalahanin na ang patotoo sa Maging sensitibo sa katotohanan Espiritu ang sumasaksi sa kato- pagbabasa mula na may ilang tao na naghihintay tohanan. Para magtamo ng pasa mga banal nang mas matagal bago ma- totoo o matanto na may patotoo na kasulatan magkaroon ka ng lakas na ipara- katanggap ng sagot kaysa iba, na siya, dapat matuto ang kapa- at pagtuturo sa kanila kung ting ito sa kanila at maunawaan lalo na kung kailangan nilang tid mo na kilalanin ang Espiritu paano kilalanin nila ito. Sana naman, maigalang pag-isipan mismo ang mga ito. Santo. Maaaring matagalan ito, ang pagsaksi ng ka ng iyong pamilya dahil dito, Maaari mong basahin sa kanya at hindi ito maipipilit. Maaaring Espiritu Santo. at mapanatili mo sa iyong puso ang tungkol sa panalangin at buong maghapon mong sabihin ang Espiritu habang iniiwasan pagtatamo ng patotoo mula sa sa kanya ang mga katotohanan, mo ang masamang media. ◼ Alma 32, 3 Nephi 17, o Moroni ngunit sa makabuluhan lamang 10. Gayundin, maaari mo siyang na pakikipag-ugnayan sa Espi- hikayating kausapin ang inyong ritu siya magtatamo ng patotoo. mga magulang, bishop o branch Ipagdasal siya at hikayatin, president, o iba pang matata- suportahan siya at pakinggan, pat na miyembro ng Simbahan ngunit tandaan na malaya sina nakaranas ng gayong mga yang magpasiya. Buong talino problema. siyang magpapasiya sa pagsu- Kapag nagkainspirasyon, nod sa patnubay ng Espiritu. ◼

I-e-mail ang inyong mga tanong sa [email protected], na may “To the Point” sa subject line.

Enero 2011 49 Mula sa Misyon

Sa Presensya ng mga Anghel Nang italaga ako bilang misyonero, nangako sa akin ang stake president ko na may mga pagkakataong madarama ko ang presensya ng mga anghel at poproteksyunan nila ako.

Ni Samuel Gould nagtapos sa panalangin, nag-iwan talata sa banal na kasulatan at nag- kami sa pamilya ng isang kabanatang patotoo. Binasa ko ang Doktrina at oong 2003 natawag akong babasahin mula sa Aklat ni Mormon, mga Tipan 84:88: “At sinuman ang magmisyon sa Ivory Coast, sa at dali-daling umuwi. Halos kasu- tatanggap sa inyo, naroroon din ako, Nkanlurang Africa. Sa pagsasalik- nod naming dumating ang isa pang sapagkat ako ay magpapauna sa in- sik ko, nalaman ko na madalas ma- magkompanyon sa apartment namin. yong harapan. Ako ay papasainyong sangkot sa digmaang sibil ang bansa, Tumawag ang mga assistant at sinabi- kanang kamay at sa inyong kaliwa, at ngunit napanatag ako nang malaman han kami na huwag umalis sa apart- ang aking Espiritu ay papasainyong ko na itinigil ang labanan sa lugar. ment anuman ang mangyari—para mga puso, at ang aking mga anghel Mas napayapa pa ako nang maitalaga sa simbahan man o maging para sa ay nasa paligid ninyo, upang dalhin ako. Nangako sa akin ang stake presi- pagkain. Nalaman namin na ilang ta- kayo.” Nang mabasa ko ito, pinag- dent ko na habang naglilingkod ako, gapamayapang Pranses ang namatay isipan ko ang ibinigay na basbas sa may mga pagkakataong madarama sa mga pambobomba, kaya sinalakay akin ng aking stake president, at alam ko ang presensya ng mga anghel at ng France ang paliparan ng hukbong kong maliligtas ako. poproteksyunan nila ako. Ipinangako sandatahan, kaya nawasak ang maliit Hindi kami lumabas ng apartment rin sa akin na kung ako ay masunu- na hukbong panghihimpapawid ng nang isang linggo. Binisita kami ng rin, ligtas akong makakauwi. Ivory Coast. Bilang ganti, nagkaroon mga lider at miyembro ng ward at Sa mga unang buwan ng aking ng matitinding kaguluhan sa kabisera. dinalhan kami ng pagkain. Isang misyon, pinayuhan kami ng mission Libu-libong nagprotesta ang du- miyembro ang kumuha ng aming president na maging handa. Sa apart- magsa sa mga kalsada, may dalang mensahe at nag-e-mail sa aming ment namin sa kabiserang lungsod mga machete, ninakawan ang mga mga pamilya, para ipaalam na ligtas ng Abidjan, nag-imbak kami ng tindahang Pranses, at pinasok ang kami. Kahanga-hanga ang pagtulong tatlong-araw na suplay ng pagkain at mga bahay na hinihinala nilang tira- ng mga miyembrong ito! Samantala, tubig, at sa mga miting tumanggap han ng mga Pranses. Mula sa bintana, ipinagdasal naman ng aming mga kami ng mga pagsasanay kung ano nakita namin ang nangyayaring kara- pamilya at miyembro ng Simbahan sa ang gagawin kapag may mangyaring hasan. Alam namin na delikado kami buong mundo ang aming kaligtasan. labanan. dahil puti ang aming balat. Habang nagdarasal ang pamilya ko, Sa kabila nito, kinabahan kami Linggo ng hapon, Nobyembre 7, nakadama sila ng panatag na kati- nang sirain ng mga rebelde ang sa gitna ng mga sigawan, putukan, at yakan na magiging ayos ang aking aglalarawan ni R i c hard H ull aglalarawan kasunduang itigil ang labanan noong pagsabog, nagdaos kaming apat ng kalagayan. P Nobyembre 4, 2004. Nagtakda ng cur sacrament meeting sa aming apart- Biyernes, Nobyembre 12, nang few ang aming mga lider sa mission ment. Matapos basbasan at ipasa simulan ang paglikas namin. Inihatid na alas-6:00 n.g. Sa huling pagtuturo ang tinapay at tubig mula sa aming kami ng mga Ivorian na miyem- namin kinabukasan, nakarinig kami tatlong-araw na suplay ng pagkain, bro ng Simbahan sa mga kal- ng biglang pagsabog. Agad kaming bawat isa sa amin ay nagbahagi ng sada ng Abidjan, at bagama’t

50 Liahona Kabataan Mga

nabalitaan namin na may ibang mga tumakas na nasaktan, ligtas kaming nakadaan sa mga barikada papuntang tahanan ng embahador ng Britanya. Pagkatapos ay inilikas kami ng hukbo ng Britanya palabas ng bansa, at nasagot ang mga dalangin ng pamilya ko nang makita nila sa balita na nailikas ako at ang dalawa pang elder. Sa di- lim ng gabi, dinala ng mga miyembro ang iba pang mga misyonerong hindi taga-Africa sa mission home. Mula roon inilikas sila ng Italian air force sa Ghana, kung saan kami nagkita-kita. Sa kabila ng maraming pagsalakay sa mga dayuhan sa buong bansa, walang misyonerong nasaktan sa mga kaguluhan, at walang napasok na mga apartment ng mga misyonero. Dahil nakinig kami sa payo ng mission president, ligtas kaming nakauwi nang magsimula ang kaguluhan at may mga suplay kaming kailangan para manatiling ligtas. At mas naka- papanatag pa kaysa proteksyon ng militar ay ang pagkaalam na pinanga- lagaan kami ng Panginoon. Habang inililikas kami, nalaman ko na noong Linggo ng hapon matapos ang aming sacrament meeting, naghahanda ang isang grupo ng mga nagpoprotesta na pasukin ang aming apartment. Isa sa mga kapitbahay namin ang sumigaw, “Hindi sila mga Pranses!” ngunit ayaw nilang umalis. Sa huli, isa pang kapitbahay ang sumigaw, “Mga misyonero sila!” at nag-alisan ang mga nanggugulo. Muli kong naalala ang mga salitang, “Ang aking Espiritu ay papasainyong mga puso, at ang aking mga anghel ay nasa paligid ninyo,” at natanto ko na natupad sa akin ang pangako sa basbas ng aking stake president. Nakita ko ang katuparan ng propesiya. ◼ Paunawa: Ang sitwasyon sa Ivory Coast ay bumuti na mula noong 2004. Ang mga dayuhang misyonero ay naglilingkod nang muli roon ngayon.

Enero 2011 51 Naniniwala Kami! 2011 Ng Young Women General Presidency Tema ng Mutwal aniniwala kami na ang isang kang punuin ang mundo ng mga bagay Nmarangal na kabataang babae, na na marangal, kaaya-aya, at maipagkaka- pinapatnubayan ng Espiritu, ay maba- puri. Nasa dulo ng iyong mga daliri ang “Naniniwala kami sa pagiging mata- bago ang mundo. Bilang Young Wo- kakayahang patotohanan ang ebang- pat, tunay, malinis, mapagkawang- men general presidency, naobserbahan helyo ni Jesucristo sa buong mundo. gawa, marangal, at sa paggawa namin ang mga kabataang babaeng Wala pang henerasyong nagkaroon ng mabuti sa lahat ng tao; sa kato- ginagawa ang pinaniniwalaan nilang kailanman ng gayong kakayahan, pagpa- tama, tumatayo bilang saksi, ipina- pala, at oportunidad. tohanan, maaari naming sabihing mumuhay ang mga pamantayan ng sinusunod namin ang payo ni Pablo— ebanghelyo, at talagang gumagawa ng Tatlong Bagay at Isa Pa— Naniniwala kami sa lahat ng bagay, kaibhan. Kamangha-mangha ang maga- Araw-araw! umaasa kami sa lahat ng bagay, nagawa ng isang kabataang babae kapag Naniniwala kami sa iyo. Ngayon ang kapagtiis kami ng maraming bagay, siya ay marangal, nakikinig sa marahan panahon para magkaisa at simulan ang at banayad na tinig ng Espiritu Santo, at pagbabagong magbibigay-lakas sa iyo at umaasang makapagtitiis sa lahat tumatalima pagkatapos! at magpapala sa iba. Inaanyayahan ka ng bagay. Kung may anumang bagay Nang isulat ni Joseph Smith ang naming patuloy na gawin ang tatlong na marangal, kaaya-aya, o magan- ikalabintatlong saligan ng pananam- bagay bawat araw—at isa pa. dang balita, o maipagkakapuri, palataya, ipinahayag niya ang lahat 1. Magdasal tuwing umaga at gabi. hinahangad namin ang mga bagay ng maaari at dapat nating hangarin at 2. Magbasa sa Aklat ni Mormon kahit kahinatnan bilang mga naniniwala. limang minuto man lang araw-araw. na ito” (Mga Saligan ng Pananampa- Alam ni Joseph Smith na kailangan 3. Ngumiti! lataya 1:13). nating maniwala sa mga pamantayan at 4. Bukod dito, inaanyayahan ka naming pinahahalagahan at hangarin ang mga sundin at ipamuhay ang mga pa- bagay na ito upang magkaroon ng ka- mantayan sa Para sa Lakas ng mga pangyarihan at lakas ng Espiritu Santo. Kabataan. Maging pamilyar sa mga Alam niya na kailangan nating sundin pamantayang ito. Ibahagi ang mga ito ang Tagapagligtas sa salita at gawa. sa iba. At maging halimbawa ng mga

Alam niya na ang paggawa nito ay mananampalataya. ni F rank H el m ri c h t h. c o m ; paglalarawan maghahanda sa atin na maging kara- Ngayong taon, maniwala. Maniwa- pat-dapat sa mga pagpapala ng templo. lang ikaw ay anak ng Ama sa Langit, na nagmamahal at tutulong sa iyo. Maniwala Maniwala sa Iyong Sarili sa Tagapagligtas na si Jesucristo. Siya ang Elaine S. Dalton (gitna), pangulo; Mary N. Cook (kaliwa), unang tagapayo; at Ann M. Dibb Paano mo gagawin ito? Paano mo iyong liwanag. Siya ang iyong pag-asa. (kanan), pangalawang tagapayo. maaakay ang iba na sundin ang ha- Siya ang iyong halimbawa at Manunu- limbawa ng Tagapagligtas, mamuhay bos. Maniwala sa iyong sarili! Maniwala nang marangal, at maghanda para sa sa kapangyarihan ng lahat ng kabataang templo? Una, maniwala sa iyong sarili! babaeng ipinamumuhay ang mga pa- t o ng Young W m en presiden cy © Busa Ang iyong tapang at lakas ay naka- mantayan. Magkakasama nating hangarin R e t ra tulong sa iyo na maging lider, at ang ang mga bagay na marangal, kaaya-aya, matibay mong pangako ang gagawa at maipagkakapuri. Magkakasama tayong ng lahat ng kaibhan ngayong taon. gagawa ng kaibhan sa ating daigdig. Ang iyong mga ideya, inobasyon, at Naniniwala kami na kayo ang hene- mga pagkilos ay maaaring hubugin rasyong may mga paniniwala at ang mundo ngayon at sa hinaharap. pagkilos na magpapabago sa David L. Beck (gitna), pangulo; Larry M. Gibson (kaliwa), unang tagapayo; at Adrián Ochoa Dahil sa teknolohiya ng mundong daigdig. Naniniwala kami sa (kanan), pangalawang tagapayo. iyong ginagalawan, may kakayahan inyo! ◼

52 Liahona Mga Kabataan aronic aronic A Sinasabi sa Doktrina at mga Tipan Sinasabi sa Doktrina at mga Nanalangin siya sa Diyos at nala- Diyos Nanalangin siya sa 58:27–28 na “ang mga tao ay nararatao ay - “ang mga 58:27–28 na ng pat na maging sabik sa paggawa ang na ginagawa mabuting bagay,” sa kanilang sariling“maraming bagay “isakatuparan ang para kalooban” maramingkabutihan; sapagkat ang Ang nasa kanila.” kapangyarihan ay Ipi- nasa inyo. ay kapangyarihang iyon ang kapangyarihan sa inyo nagkatiwala Mahal namin ng Aaronic Priesthood. at alam namin na makakagawa kayo, kapag ng mga dakilang bagay kayo - naging tapat na lalaking may ay kayo ◼ ng priesthood. taglay si Kelon na makibahagi sa mga aktibi- makibahagi sa mga na si Kelon mga aktibidad na Sa dad sa Simbahan. kakaiba na may Kelon napansin ni iyon niyang Gusto roon. sa mga binatilyo tiyak kung ano Hindi niya tularan sila. gusto niya ngunit alam niyang iyon, tulad nila. Nais niyang lumigayang iyon. niyang sumapiman niya na kailangan Bininyagan ni Ben ang sa Simbahan. kaibigan noongkanyang matalik na tungkol Sabi ni Kelon sila. 16 anyos na- ay wakas “Sa sa kanyang binyag, at na- ang kapayapaan, tagpuan ko na bisig ng ang mapagmahal dama ko mula sa pag-ahon ko Tagapagligtas sa Nagpapasalamat ako bautismuhan. mabubuting kaibigang ipinamumuhay nila.” ang pinaniniwalaan Kapangyarihan ng ng Kapangyarihan Priesthood g n i ak l La

Si Ben ay isang magandang ha- isang magandang Si Ben ay limbawa ng pagtulong sa iba at pagi- limbawa nila. ging isang pagpapala sa buhay Naghahanap siya ng mga taong hindi gaanong popular o hindi nadaramang Iniisip niya ang iba nang kabilang sila. Nang lumipat si sarili niya. higit kaysa nito na sinabi ni Ben, sa ward Kelon “pulos kasiyahan niya ay ang buhay na papunta sa maling direksyon. lang” Ngunit pakiramdamang niya. Hungkag ng mga kaibi- dahil sa mga halimbawa gan niyang Banal sa mga Huling Araw at lalo na ng kanyang matalik na kai- mas nakita niya na may bigang si Ben, ni Ben Inanyayahan magandang daan. Mabubuting Halimbawa ay higit pa sa kung paano ay Ang pagiging nito kung kumilos—ipinapakita kayo tunay, matapat, Ang pagiging sino kayo. kayong ginagawa malinis at iba pa ay kaiba sa karamihan ng mga kabataang Kapag nakikita lalaking kaedad ninyo. katangianng iba ang magagandang ang nanaisin nilang makamtan ninyo, natutuhan ninyo Kapag ninyo. taglay priesthoodsa tungkulin mga inyong ang magbabago ito, ang mga at isinagawa ng“[gumagawa] ay Habang kayo kayo. pagpapalain mabuti sa lahat ng tao,” ng ang buhay at mababago ninyo kayo mga tao. na

apat hood st y ng Prie Sa paghayo ninyo na “gumagawa ng mabuti sa mapagpapala at mababago ninyo ang lahat,” buhay ng mga tao. g T g n ang pagbibigay-diin). ang pagbibigay-diin). marangal” (idinagdagmarangal” gla yta gigi ago kayo nagtapos sa Primary, nagtapos sa Primary, ago kayo nakasaulo ng ang marami sa inyo Ang huwarang ito ng pag-uugali Nakasaad sa bahagi ng ikalabin- a ikalabintatlong saligan ng pananampa- ikalabintatlong saligan ito. saulado pa ninyo at sana ay lataya ay taon kami sa panguluhan Ngayong pa ang lampasan hinahamon kayong at talagang alaminsimpleng pagsasaulo ni Prope- kung ano ang ibig sabihin sabihin niyatang Joseph Smith nang ni Pablo. na sinusunod natin ang payo pag-aralang na Hinihiling namin sa inyo katangiang binanggitmabuti ang bawat sa ikalabintatlong saligan ng pananam- ang tema ng Mutual ngayong palataya, namin kayong Inaanyayahan taon. - At ina ninyo. ang natutuhan ipamuhay ibahagi sa iba kayong namin anyayahan na hatid ng pamu- ang galak sa buhay ito. sa mga pamantayang ayon muhay sa ba- ang mismong ginagamit ninyo sa Diyos: gong programangTungkulin Ang magbahagi. kumilos, matuto, pagsunod sa tatlong simpleng hak- sa inyo makakatulong bang na ito ay na maging tapat na lalaking maytaglay ng priesthood. tatlong saligan ng pananampalataya, matapat, kami sa pagiging “Naniniwala [at] mapagkawanggawa, malinis, tunay, Ma P Ng Young Men General Presidency Ng Young B Taludtod sa Taludtod

Mga Saligan ng Pananampalataya 1:13

Ang Mga Saligan ng Pananampalataya ay mula sa liham ni Propetang Joseph Smith noong 1842 sa isang editor na nagngangalang John Wentworth. Unang inilathala ang mga ito sa pahayagan ng Simbahan sa Nauvoo na Times and Seasons at mula noon ay naging bahagi na ng mga banal na kasulatan sa mga huling araw.

Naniniwala Kami Mapagkawanggawa “Ang saligang [ito] ng Ang maging mapagkawanggawa ating pananampa- ay ang maging mabait at mapagbigay, lataya ay isa sa mga ibig sabihin—gumawa ng mabuti. Sa pangunahing pag- Kanyang ministeryo si Jesucristo ay papahayag ng ating “naglilibot na gumagawa ng mabuti, relihiyon. Dapat . . . sapagka’t sumasa kaniya ang natin itong pagnilayin nang paulit- Dios” (Mga Gawa 10:38). Kapag ma- ulit. Kung gayon, tuwing matutukso pagkawanggawa ka sa buhay, palala- tayong gumawa ng anumang ma- kasin at pasisiglahin ka ng Diyos. sama o hindi tapat o imoral, pilit na pamantayang ito at sa ikalabintatlong papasok sa ating isipan ang dakilang saligan ng pananampalataya? Isiping pahayag na ito ng pamantayan ng Payo ni Pablo isulat sa iyong journal kung paano ka ating pag-uugali na sumasakop sa Tingnan sa Mga Taga Filipos 4:8, napagpala sa pagpili ng mabubuting lahat.” na bahagi ng sulat ni Apostol Pablo sa uri ng media. Pangulong Gordon B. Hinckley (1910–2008), mga Banal sa Filipos. “Fear Not to Do Good,” Liahona, Peb. 2000, 5. Marangal Malinis ang puri “Ang kabutihan [ka- “Ang seksuwalidad ng tao ay hindi baitan] ay ‘huwaran lamang pisikal. Katunayan, ang kang pag-iisip at pag- linisang-puri at katapatan ay nagsi- uugali na nakabatay simula sa espiritu, hindi sa katawan. sa mataas na paman- Ang mga ito ay pagpapahayag ng tayan ng moralidad’ kalagayan ng ating espiritu. Kapag (Mangaral ng Aking Ebanghelyo, t h P ho ograph y nakaayon ang ating espiritu sa mga 136). Sakop nito ang kalinisang-puri katotohanan ng ebanghelyo, gusto at kadalisayang moral. Ang kabuti- nating ipamuhay ang matataas na han ay nagsisimula sa puso’t isipan. pamantayan, at nakikita sa mga . . . Ito ay libu-libong maliliit na de- t on na kuha ng Busa kilos natin ang hangaring iyan. sisyon at gawa na natipon. . . . Ang Samakatwid, ang kalinisang-puri mabubuting babae at lalaki ay kapi- at katapatan ay higit pa sa hindi ta-pitagan at may lakas ng kalooban. pakikipagtalik bago ikasal at paki- Sila ay tiwala dahil karapat-dapat kipagtalik sa iyong asawa lamang Hangarin ang mga Bagay na Ito silang tumanggap at magabayan ng pagkatapos ninyong makasal. Ipina- Basahin ang bahaging “Libangan Espiritu Santo.” pakita nito ang uri ng ating espiritu- at ang Media” sa Para sa Lakas ng Elaine S. Dalton, Young Women general presi- wal na buhay.” mga Kabataan (pahina 17). Umaayon dent, “Pagbalik sa Kabutihan,” Liahona, Nob. 2008, 78–80. Terrance D. Olson, “Truths of Moral Purity,” ba ang libangang pinili mo sa mga © 1984; larawan ni S is t er D al Barre tt © 1984; larawan t T. Liahona, Okt. 1999, 31. a ni R o b er I pinin t 54 Liahona Paunawa ng patnugot: Ang pahinang ito ay hindi nilayong magbigay ng ganap na paliwanag sa piniling talata, kundi bilang panimula lamang para sa sarili ninyong pag-aaral. Kabataan Mga Dapat Kang Mag-seminary Ang simpleng mungkahi ng isang kaibigan ay nagpabago ng aking buhay.

Ni Lisa Pace

isa, dapat kang mag-seminary,” “ ang simpleng sabi ni Ashley. LNasa harapan namin ang mga folder ng mga listahang nagpapakita ng mga klaseng pagpipilian para sa susunod na pasukan, noong nagsisimula pa lang kami sa hayskul. Wala sa sariling tiningnan ko ang aking kaibigan, hanggang sa huli ay nagawa kong ngumiti. Ayokong sabihin ito sa kanya, pero malayung- malayo sa isip ko ang seminary. Hindi ako gaanong aktibong miyembro ng Simbahan noon, halos buong buhay ko. Sa paglipas ng mga taon, lumaki ako na kakaunti ang alam sa ebanghelyo pero hindi ako naka- tanggap ng malakas na patotoo sa katotohanan nito. Habang pauwi mula sa eskuwelahan sa araw na iyon, nagsimula akong magkainteres sa seminary. Si Ashley, gayundin ang ibang mga kaibigan ko, ay tila sabik na sabik lahat na maging bahagi nito. Gi- nusto kong gawin din ang ginagawa ng mga kaibigan ko, kahit hindi ko maunawaan ang ginagawa nila o kung bakit nila ito ginagawa. Mata- pos kong ipaalam ang plano ko sa aking mga magulang at makuha ang pahintulot nila, nagpasiya akong mag-seminary sa unang taon ko sa Linggo, kahit hindi aktibo ang pa- magsikap na maging mas mabuting hayskul. milya ko. tao. Hindi ko alam noon ang laki ng Nakatapos na ako ng hayskul, Alam kong mahal ng Diyos ang epekto ng simpleng desisyong iyon pero lagi kong pasasalamatan ang bawat isa sa atin. Alam ko na ang akkel sa buhay ko. Ang unang taon ko sa seminary. Sa loob ng isang oras seminary ay isang pagpapalang seminary ay nagpabago sa buhay na iyon bawat araw, nasagot ang tumulong sa akin na magtayo ng ma- ko nang makita ko na ang sarili mga dalangin ko at napalakas ang tibay na pundasyon kay Jesucristo. ko at ang iba bilang mga anak ng aking patotoo. Tinulungan ako ng Hinihikayat ko kayong mag-enrol sa Diyos, na minamahal at itinatangi. seminary na maghanda para sa seminary. Babaguhin din nito ang aglalarawan ni D oug F aglalarawan

P Nagsimula akong magsimba tuwing kasal sa templo at hinikayat akong buhay ninyo. ◼

Enero 2011 55 Ang Bahaging para sa Atin

Takot na Magbago Ang Aking Ni Olivia Ghafoerkhan Patotoo Tungkol sa umaki akong Kristiyano. Panalangin LKahit hindi kailanman naging relihiyoso ang pamilya ko, indi laging sinasagot ang palaging itinuturo sa akin ng Hmga dalangin sa para- itay ko na kumilos ako ayon sa ang inaasam o inaasahan mo. alam kong totoo. Pag-isipan ang ipinagdarasal Noong tinedyer pa lang ako mo at ituon ang pansin sa na- marami akong dinaanang pag- darama mo. Laging tandaan subok. Naopera ako sa likod, kauna-unahang pagkakataon. na mahal ka ng Panginoon nagdiborsiyo ang mga magu- Pagkatapos ay lumuhod ako, at sasagutin ang iyong mga lang ko, nagkasakit ang nanay na noon ko lamang ginawa, at dalangin. Maaaring sinagot ko, at inalagaan ko ang naka- nagtanong sa Diyos kung ito na Niya ang mga ito, at babata kong kapatid na babae; ay totoo. Hindi pa ako nag- kailangan mo lang dahil dito’y naging malupit ako tanong sa Diyos kahit kailan. matukoy ang at mapaghinala. At ilang buwan Takot na takot akong mag- sagot. bago ako tumuntong ng edad bago. Pagkatapos kong sabi- Mary M., 15, nakilala ko ang mga misyo- hing “amen,” nakadama ako ng edad 17, nero. Itinuro sa akin nina Elder kapanatagan at kapayapaan. England Johnson at Elder Chadwick ang Nalaman kong may isang Ama tungkol sa ebanghelyo. sa Langit na nagmamahal sa Binasa ko ang Aklat ni akin, nalaman kong totoo ang Mormon, ngunit ayaw kong Aklat ni Mormon, at nalaman gawin ang mga pagbabagong kong maaari akong magbago. hiniling ng mga elder na gawin Makalipas ang sampung ko. Sinabi ko sa kanila na araw ako ay nabinyagan. kalabisan ang mga pagbabago Dumalo ang mga magulang at halos sabihin ko sa kanilang ko sa aking binyag. Bagamat Upang iwan o pabayaan na lang niya ako pa rin ang nag-iisang makapag-ambag sa Ang ako. Tumingala ako habang miyembro ng simbahan sa Bahaging para sa Atin, ipadala binibigkas ko ang mga salitang aking pamilya, nananalig sa e-mail ang inyong kuwento, iyon at nagtagpo ang tingin ako na balang-araw sila ay magandang retrato, o feed- namin ni Elder Chadwick. May luluhod din at magtatanong back sa liahona@ldschurch. luhang dumaloy sa kanyang sa Diyos. Binabasa ko nga- org, na inilalagay ang “Our pisngi, at noon lang ako naka- yon ang Aklat ni Mormon sa Space” sa subject line. Isama dama ng matinding kahihiyan. ikawalong pagkakataon, at ang inyong pangalan, kapa- Sinabi kong tatawagan ko sila kasingganda pa rin ito tulad nganakan, ward o branch, kinabukasan. noong una ko itong binasa. stake o district, at pahintulot Umuwi ako galing sa simba- Alam kong totoo ang Aklat ni ng magulang (tinatanggap ang han at natapos ko ang pagba- Mormon. May kapangyarihan e-mail). Ang mga isinumite ay basa ng Aklat ni Mormon sa itong baguhin ang mga tao. ◼ maaaring i-edit para umakma ang haba o mas luminaw pa.

56 Liahona Mabuti ang Maging

ahin Mahalaga t F rederiks b org sa H illerØd, D en m ark, hindi aaaring kop y t ional H is ori c Museu m a t ulo ng N a y pahin

Ngunit Mas Mahalaga ang Maging p it sa A kin, ni Carl H einri c h Blo h, gina m i t nang a na Magsila N inyo ang Maliliit na B ata y e m ula sa Pabayaan al Mabuti D e t Enero 2011 57 Sana Ako’y Makapagmisyon?

Ni Loran Cook • Magtamo ng higit na kakayahang kontro- iguro narinig na ninyo ang awit sa Pri- lin ang inyong katawan at isipan sa pag- mary na “Sana Ako’y Makapagmisyon.” alam sa kahalagahan ng edukasyon, lakas SMay isa pa talagang mahalagang awit ng katawan at kalusugan. pambata tungkol sa pagmimisyon. Sabi rito: • Patuloy na magsisi, sumunod sa mga ka- “Nais ko nang maging misyonero. Di na ma- utusan, mag-ayuno, at manalangin upang hintay ang paglaki.” 1 Sang-ayon dito si Elder padalisayin ang inyong buhay. M. Russell Ballard ng Korum ng Labindala- • Para sa mga kabataang lalaki, sumampala- wang Apostol. Sabi niya, “Bata pa ay dapat taya kay Jesucristo sa pag-alam at pagtupad nang mangako sa sarili ang mga kabataan na ng inyong mga tungkulin sa priesthood. magmimisyon sila.” 2 Gayunpaman, ang malaman na kailangan 2. Espiritu ninyong magmisyon at ang pakiramdam na Itinuro din ni Elder Ballard, “Kailangang handa na kayo ay dalawang magkaibang maging malinis ang moralidad ng mga mis- bagay. Saan kayo magsisimula? Ang pagpa- sionary at espirituwal silang handa.” 3 palakas sa inyong patotoo at kaalaman sa • Pag-aralan at sundin ang mga gabay sa ebanghelyo ay dalawa sa pinakamaiinam na Para sa Lakas ng mga Kabataan. bagay na magagawa ninyo. Nasa ibaba ang • Hangarin ang patnubay ng Espiritu Santo sa ilang paraan na makapaghahanda kayo sa pamamagitan ng pag-aayuno, pag-aaral pagmimisyon. ng mga banal na kasulatan, at pagdarasal para sa patnubay. 1. Pananampalataya • Magbasa tungkol sa mga kaloob ng Es- Kailangan nating palakasin ang ating pana- piritu sa Doktrina at mga Tipan 46:11–26. nampalataya araw-araw. Itinuro ni Jesucristo, Mapanalanging hangarin na matuklasan “Kung kayo ay magkakaroon ng pananam- ang inyong mga espirituwal na kaloob. palataya sa akin, magkakaroon kayo ng ka- Hingin ang payo ng inyong mga magu- pangyarihang gawin kahit na anong bagay na lang at lider para matulungan kayong kapaki-pakinabang sa akin” (Moroni 7:33). magtaglay ng mga espirituwal na kaloob. • Pag-aralan ang mga banal na kasulatan. • Itanong sa inyong sarili, “Ang mga aklat ba Ang mga ito ay nagtuturo at nagpapatotoo na binabasa ko at mga programa sa tele- tungkol kay Jesucristo. bisyon at mga pelikulang pinanonood ko • Sumampalataya kapag naharap sa pansa- ay nakakabuti?” Kung hindi, pag-isipan riling mga problema. Ang pagsampalataya kung paano kayo makakapili ng mas kay Jesucristo ay makakaaliw sa inyo sa mabuting libangan. mga panahon ng hirap at tutulungan ka- • Matutuhang makinig sa mga espiritu- yong malampasan ang lahat ng hadlang. wal na pahiwatig.

58 Liahona Kabataan Mga

o Young Women na magplano ng aktibidad na pang-serbisyo.

5. Paanyaya 3. Pagmamahal Inanyayahan ni Alma, isa sa mga dakilang Kailangan ninyo ng pag-ibig sa kapwa, misyonero sa Aklat ni Mormon, yaong mga ang dalisay na pag-ibig ni Cristo, para ma- hindi miyembro ng Simbahan na “lumapit kapaglingkod nang mabuti bilang misyo- at magpabinyag tungo sa pagsisisi” (Alma nero. Ang magmahal sa iba ay hindi laging 5:62). Maaari ninyong sundan ang kanyang madali. Kailangan dito ng paglilingkod, ng halimbawa. pananampalataya, ng Espiritu Santo, at ng • Maging mabuting kaibigan at halimbawa sa tapang. Sabi ni Mormon, kailangan nin- mga kaibigan at kapamilyang hindi miyem- yong manalangin nang buong lakas upang bro ng Simbahan. mapuspos ng dalisay na pag-ibig ni Cristo • Humanap ng mga pagkakataong maturuan (tingnan sa Moroni 7:48). ang inyong mga kaibigan at kapitbahay • Manalangin nang mapakumbaba at taimtim tungkol sa ebanghelyo. upang makayanang mahalin ang iba tulad • Pag-aralan ang ebanghelyo at magsanay ng pagmamahal ni Cristo. na ituro ito ngayon. Humingi ng gabay sa • Magpakita ng pagmamahal sa inyong pa- inyong ward o branch mission leader tung- milya sa paggawa ng kabutihan sa bawat kol sa paraan ng pagtuturo ng ebanghelyo. kapamilya. Pumili ng isang kapamilyang na- Kung maaari, dumalo sa klase ng mga ngangailangan ng dagdag na pagmamahal o investigator kapag tinuruan sila ng mga full- pansin at pag-ukulan siya ng panahon. time missionary. • Magpakita ng pagmamahal sa isang taong • Pag-aralan ang Mangaral ng Aking Ebang- nangangailangan sa paggawa ng kabutihan helyo kasama ang inyong mga magulang sa kanya. para sa family home evening. Maaari kayong maghalinhinan sa pagtalakay sa mga aralin, magturo ng ilang bahagi nito, 4. Paglilingkod at mag-anyaya sa isa’t isa na magpatotoo Itinuro ni Haring Benjamin sa kanyang tungkol sa inyong natutuhan. mga tao ang kahalagahan ng paglilingkod. Sabi niya, kapag pinaglingkuran natin ang iba, Ang pagmimisyon ay mahalagang mithiing pinaglilingkuran natin ang Diyos (tingnan sa dapat nang gawin ngayon, at ang paghahanda Mosias 2:17) ngayon ay magiging kapaki-pakinabang sa • Gawing regular ang paglilingkod. Maaari inyong buhay araw-araw na hahantong sa kayong kusang maghugas ng mga pinggan pagmimisyon. Sapat na ang edad ninyo para matapos kumain, tumulong sa inyong kapa- magsimulang maghanda—hindi na kayo kaila- tid sa takdang-aralin, makipag-usap sa isang ngang maghintay pa na tumangkad nang isa o o o t taong kailangan ng kaibigan, o tumulong na dalawang talampakan. ◼ mapanatiling malinis ang inyong kapaligiran. al Vellu al Mga Tala S • Ipanalangin na mabigyan kayo ng lakas at 1. Sana Ako’y Makapagmisyon,” Aklat ng mga Awit Pam- patnubay sa pagsunod sa halimbawa ng bata, 91. 2. M. Russell Ballard, “Paano Maghanda para Maging t on

al paglilingkod ng Tagapagligtas. Mabuting Missionary,” Liahona, Mar. 2007, 10. • Tulungan ang grupo ng inyong Young Men 3. M. Russell Ballard, Liahona, Mar. 2007, 12. v is W t Tra a Mga paglalarawan ni ni paglalarawan Mga Enero 2011 59 Ni Karen A. Kimball Bumuntong- Batay sa tunay na buhay hininga si Kathy “Si Brigham Young [ay] inila- habang nakatingin ang bumangon sa kaganapan siya sa lahat ng tang panahon upang makiisa sa nong na iniatas ni Mr. paglalatag ng saligan ng daki- Sodeberg. lang gawain ng huling araw” “Nahirapan ka ba (D at T 138:53). ngayon sa eskuwela?” tanong ni Inay. akinig si Kathy nang “Homework po araw- ipinaliwanag ni Mr. araw,” sabi ni Kathy. Na- N Sodeberg kung paano alala niya ang larawan sa nandayuhan ang mga tao sa Esta- kanyang aklat sa history. dos Unidos. Tuwang-tuwa siya sa “Inay, nasa textbook ko bago niyang klase sa history. Ha- po si Brigham Young. bang binubuklat ang mga pahina Bakit po napakaha- ng bago niyang aklat sa history, laga niya sa kasaysa- tumigil si Kathy sa isang larawan yan ng U.S.?” ni Brigham Young. Hindi niya “Pinamahalaan niya alam ang kabuluhan ni Brigham ang pandarayuhan ng Young sa kasaysayan ng Estados libu-libong Banal sa mga Unidos noong araw. Huling Araw papuntang Tinapos ni Mr. Sodeberg ang kan- Salt Lake Valley. Pagkatapos yang lektyur. “Araw-araw ay may home- ay bumuo siya ng mga pama- work kayo,” wika niya. “Bukas ipapasa yanan,” sabi ni Inay. “Matagal ipin- ang unang asaynment ninyo.” lano iyon. Mahalagang bahagi iyon

Ang Pinakamahusay na Brigham Young 60 Liahona Mga Bata Mga

Bumuntong- ng pandarayuhang pakanluran sa “Mas malala po,” sabi ni Kathy, at pagkatapos ay tumayo siya sa hininga si Kathy bansa.” iniabot sa kanya ang iskrip. “Basa- likod ng entablado habang bini- habang nakatingin Kinabukasan ipinahayag ni Mr. hin po ninyo ito.” bigkas ng mga estudyante ang siya sa lahat ng ta- Sodeberg, “Sa isang linggo mag- Binasa ng ina ang iskrip at na- kanilang bahagi sa dula. nong na iniatas ni Mr. tatanghal tayo ng readers’ theater. pailing. “Walang masyadong alam Nabigkas ni Alex nang wa- Sodeberg. Bawat isa sa inyo ay magsasadula tungkol kay Brigham Young ang lang mali ang kanyang iskrip, “Nahirapan ka ba ng isang tauhan sa pandarayuhang sumulat nito.” ngunit nagkamali-mali sa pag- ngayon sa eskuwela?” pakanluran. Padadaluhin ang mga “Ano po ang gagawin ko?” ta- sasalita si Randall. Pinaulit siya tanong ni Inay. magulang ninyo at iba pang mga nong ni Kathy. ni Mr. Sodeberg mula sa simula. “Homework po araw- estudyante sa pagtatanghal.” “Maghanap muna tayo ng kasuo- Pisil ni Kathy ang kanyang araw,” sabi ni Kathy. Na- Sinimulang iatas ni Mr. Sodeberg tan ni Brigham Young,” sabi ni Inay. tungkod. Nang siya na ang alala niya ang larawan sa ang mga tauhan sa mga estudyante Sinukat ni Kathy ang mahabang magtatanghal, binigkas ni Kathy kanyang aklat sa history. at namigay siya ng mga iskrip. Nang amerikanang itim ng Lolo niya at iti- ang tunay na kuwento tungkol “Inay, nasa textbook ko itanong niya kung sino ang gus- nupi ang manggas ng puting polo ng kay Brigham Young. po si Brigham Young. tong gumanap sa papel ni Brigham kanyang kapatid. Ipinakita ng kapit- “Binago mo ba ang iskrip Bakit po napakaha- Young, agad nagtaas ng kamay si bahay nilang si Mr. Grandi kay Kathy mo?” tanong ni Laura pagkata- laga niya sa kasaysa- Kathy. kung paano lumakad na hawak ang pos ng pagtatanghal. yan ng U.S.?” “Ang homework ngayong gabi ekstrang tungkod niyang kahoy. “Oo. Sinabi ko ang totoo,” “Pinamahalaan niya ay simulang isaulo ang inyong May nakita si Inay na mataas na sabi ni Kathy. ang pandarayuhan ng iskrip,” sabi ni Mr. Sodeberg. “Ka- sumbrerong itim sa kabinet at isi- “Nariyan na si Mr. Sodeberg,” libu-libong Banal sa mga ilangan ninyong bigkasin ito nang nuot ito kay Kathy. “Ipagmamalaki sabi ni Laura. Huling Araw papuntang walang mali. Nakasalalay diyan ang ka ni Brigham Young,” sabi ni Inay. “Ang gagaling ninyo,” sabi ni Salt Lake Valley. Pagkatapos marka ‘nyo.” “Ngayon kailangan mo ng bagong Mr. Sodeberg. “Kathy,” pagpa- ay bumuo siya ng mga pama- Binasa ni Kathy ang kanyang is- iskrip.” patuloy niya, “ikaw ang pinaka- yanan,” sabi ni Inay. “Matagal ipin- krip habang palabas sila ng klase ng Naghanap si Kathy ng impormas- mahusay na Brigham Young na lano iyon. Mahalagang bahagi iyon kaibigan niyang si Laura. Kinilabu- yon tungkol kay Brigham Young nakita ko.” ◼ tan siya. “Mali itong lahat,” sabi niya sa mga aklat ng kasaysayan at Web kay Laura. “Ginawa nitong sinunga- site ng Simbahan. Di ling si Brigham Young.” nagtagal bago na ang “Iba lang ang pananaw mo dahil iskrip. sa simbahan ninyo,” sabi ni Laura. “Ang totoong i Brigham Young ay . . . Paglalarawan ni Julie F. Young ni Julie F. Paglalarawan “Hindi ko masasabi ang mga ito,” kuwento ni Brigham Skumilos ayon sa tamang mga sabi ni Kathy. Young,” sabi ni Kathy. alituntunin, at naging makapang- “Kailangan mo iyang bigkasin Sa araw ng pag- yarihang kasangkapan sa mga nang walang mali,” paalala ni Laura tatanghal, nagtipon kamay ng Panginoon.” sa kanya. ang klase ni Kathy sa Tumulo ang mga luha sa pisngi awditoryum. Naghin- Elder David A. Bednar ng Korum ng Labindalawang Apostol, “At Sila’y ni Kathy habang tumatakbong patay sa kanilang upuan Walang Kadahilanang Ikatitisod,” uwi at dali-daling pumasok sa pinto ang mga magulang Liahona, Nob. 2006, 90. sa harapan. at iba pang mga “Maraming homework?” tanong estudyante. Pinasimu- ni Inay. lan ni Mr. Sodeberg ang programa;

Enero 2011 61 Natatanging Saksi Paano ako magtatayo ng espirituwal na Nagbahagi si Elder Neil L. Andersen ng pundasyon? Korum ng Labindala- wang Apostol ng ilang ideya tungkol sa paksang ito.

4. Dapat ay handa tayong sundin si Jesucristo sa pamamagitan ng paglilingkod sa isa’t isa. Dapat tayong maging mapagparaya at taglayin sa ating buhay ang mga katangiang itinuro ni Cristo sa atin.

3. Dapat tayong sumamba. 2. Dapat tayong manalangin. May kapangyarihan sa mga Huwag mahiga sa gabi nang ordenansa ng ebanghelyo, sa hindi muna lumuluhod sa pakikibahagi ng sacrament harapan ng inyong Ama, linggu-linggo. May kapangyarihan nagpapasalamat sa inyong sa pagpupulong natin nang natanggap, at nagsusumamo sa sama-sama sa Simbahan at, higit Kanya na palakasin ang inyong sa lahat, sa pagsamba sa ating mga espirituwal na pundasyon. tahanan.

1. Dapat nating pag-aralan ang mga banal na kasulatan. Ibinigay sa atin ng Panginoon ang kagila-gilalas na mga aklat na ito upang patibayin ang ating pundasyon. ni Scott Jarrard aglalarawan Kaliwa: p Kaliwa:

Hango sa “Storm Warning,” New Era, Okt. 2001, 44–45. 62 Liahona Mga Bata Mga Ang Ating Pahina

abis akong nagpapasalamat Lna isinilang ako sa isang pamilyang alam ang totoong ebanghelyo ni Jesucristo. Ang ikawalong kaarawan ko ay natapat sa Linggo ng Pagkabuhay, at tuwang-tuwa akong mabinyagan sa araw na ipinagdiriwang natin ang Pagkabuhay na Mag- uli ng Tagapagligtas. Medyo kabado ako, pero naroon ang tatay ko, at alam ko na mapagkakatiwalan ko siya. Sa binyag nakadama ako ng sigla at saya sa puso ko, at pagkatapos ay nalaman ko na mapagkakatiwalaan ko ang Ama sa Langit na katulad ng tatay ko. Ako ay 11 taong gulang na ngayon, at inaasam kong makapunta sa templo upang magpabinyag para sa mga patay. Alam ko na sa pamamagitan lamang ng binyag tayo makababalik sa ating Ama sa Langit. Mirjam S., edad 11, Switzerland

Jerry L., edad 9, Philippines

Si Sakura O., edad 8, mula sa Japan, ay “Family Home Evening,“ ni bininyagan kama- Nicolas M., kailan. Binabasa edad 6, Brazil niya ang Aklat ni Mormon araw-araw. Gustung-gusto niyang magsimba, manalangin, at makita ang templo. Gusto niyang sundin si Jesucristo at sinisikap niyang gumawa ng mabubuting pasiya.

Mga bata ng Primero de Mayo Branch, Bermejo Bolivia District, matapos lumahok sa kanilang pagtatanghal sa sacrament meeting.

Enero 2011 63 Or as ng Pagbabahagi

Ang mga Banal na Kasulatan ay Salita ng Diyos

Nina JoAnn Child at Cristina Franco Nanalangin ang anak ni Lehi na ang Anak ng Diyos, na nagtuturo “Magpakabusog kayo sa mga salita si Nephi upang malaman ang kahu- at nagpapala sa mga tao sa lupa. ni Cristo; sapagkat masdan, ang lugan ng mga bagay na nakita ng Itinuro din kay Nephi na ang gabay mga salita ni Cristo ang magsasabi kanyang ama. Ipinakita rin kay Ne- na bakal ay kumakatawan sa salita sa inyo ng lahat ng bagay na dapat phi ang napanaginipan ng kanyang ng Diyos. (Tingnan sa 1 Nephi 11.) ninyong gawin” (2 Nephi 32:3). ama. Itinuro ng Espiritu kay Nephi Ang mga banal na kasulatan ay na ang punungkahoy ng buhay ay salita ng Diyos. Ang pagbabasa ng a Aklat ni Mormon, ikinu- kumakatawan sa pag-ibig ng Diyos. mga banal na kasulatan ay parang wento ni Lehi sa kanyang pa- Ipinakita kay Nephi si Jesucristo, paghawak nang mahigpit sa gabay Smilya ang kanyang panaginip na bakal. Malalaman natin ang tungkol sa punungkahoy ng buhay. nais ipagawa at ipasabi ni Jesus Sa kanyang panaginip, gusto ni Lehi sa atin. Magkakaroon tayo ng ka- na kumain ang kanyang pamilya pangyarihang labanan ang tukso ng bunga ng punungkahoy, na at makarating sa punungkahoy “kanais-nais sa lahat ng iba ng buhay at madama ang pag- pang bunga” (1 Nephi 8:15). ibig ng Diyos. ◼ Nakita niya ang maraming taong naglalakad sa landas patungo sa punungkahoy Aktibidad ng buhay, ngunit nawala anapin ang mga reperensya sa ang iba sa abu-abo ng kadi- Hbanal na kasulatan sa pahina liman at naligaw ng landas. 65 upang matuklasan ang kahulu- Ang iba ay humawak nang gan ng mga bagay na nakita nina mahigpit sa gabay na ba- Lehi at Nephi sa kanilang pangitain kal sa kahabaan ng landas ng punungkahoy ng buhay. Gupitin patungo sa puno. Sumulong at gamitin ang mga drowing para sila, na nakahawak nang maibahagi sa iba ang natutuhan mahigpit sa bakal hanggang ninyo. Maitatanong din ninyo sa marating nila ang puno at inyong mga magulang kung maaari makain nila ang bunga, na ninyo itong ikuwento sa family home nagdulot sa kanila ng galak. evening. (Tingnan sa 1 Nephi 8.) aglalarawan ni D illeen Mar s h aglalarawan Mga p 64 Liahona Mga Bata Mga

Sariah, Sam, at Nephi 1 Nephi 8:13–14 Maluwang na Gusali 1 Nephi 11:35–36 Mga Taong Nanlalait 1 Nephi 8:26–27 Gabay na Bakal 1 Nephi 11:25

Makipot at Makitid na Landas 1 Nephi 8:20

Punungkahoy ng Buhay 1 Nephi 11:21–22

Abu-abo ng Kadiliman 1 Nephi 12:17

Malawak na Parang 1 Nephi 8:20

Enero 2011 65 Mga Kuwento Tungkol kay Jesus

Si Jesus Noong Bata Pa

Ni Diane L. Mangum awak ni Maria ang sanggol patayin ang lahat ng sanggol na na si Jesus habang naglala- isinilang malapit sa Bet-lehem Hkad siya sa mataong tem- sa nakaraang dalawang taon! plo sa Jerusalem. Dumating sila Isang anghel ang nagpakita ni Jose mula sa Bet-lehem upang kay Jose sa panaginip upang mag-alay ng handog na dalawang balaan siya tungkol sa plano kalapati sa templo. Halos anim na ni Herodes. Tumakas sina Jose linggo pa lang noon ang edad ni at Maria sa gabi. Dinala nila Jesus. si Jesus upang manirahan sa Sa templo ay may matandang lupain ng Egipto, kung saan lalaking nagngangalang Simeon. Siya ay ligtas. emplo sa Jerusalem—Ang Pinangakuan siya na makikita niya Pagkamatay ni Haring Ttemplong ito ay naiiba sa mga templo ang Tagapagligtas balang araw. “Ipi- Herodes, lumipat ang pamilya ngayon. Napakalaki nito, at may mga patyo nahayag sa kaniya ng Espiritu Santo, ni Jesus sa bayan ng Nazaret. at balkon na puno ng mga tao. Nagdala ng na di niya makikita ang kamatayan, Nagtrabaho si Jose bilang kar mga hayop ang mga tao sa templo para hanggang sa makita muna niya ang pintero. Si Maria ang nag-asikaso ialay ng mga saserdote. Cristo ng Panginoon” (Lucas 2:26). sa sambahayan. Nang makita niya ang sanggol na si Natutong magtrabaho si Jesus Jesus, nagalak si Simeon dahil nala- kasama ni Jose. Gaya ng lahat ng man niya na natupad ang pangako. lalaking Judio, pinag-aralan Niya Pagkatapos ay galak na ang mga banal na kasulatan at batas ag-aalay—Nang nagpatotoo ang isang ng mga Judio. Sinunod nina Jose Pmag-alay ng mga ha- babaeng nagngangalang at Maria ang mga kautusan, at na- yop ang mga saserdote sa Ana na naglilingkod sa tuto si Jesus mula sa Kanyang mga altar, itinuro nito sa mga tao templo na si Jesus ang magulang sa lupa. Si Jesus ay “lu- na balang araw ay iaalay ng Tagapagligtas. malaki, at lumalakas, at napupuspos Ama sa Langit ang Kanyang Ngunit hindi lahat ay ng karunungan: at Anak na si Jesucristo, na masaya sa pagsilang ng sumasa kaniya ang Ang salaysay na mamamatay para sa ating Tagapagligtas. Narinig biyaya ng Diyos” mga kasalanan. ni Haring Herodes na (Lucas 2:40). ito ay nagmula naisilang na ang batang Noong si Jesus ay sa Mateo 2; magiging hari ng mga 12 taong gulang, di- Marcos 6:3; Judio. Ayaw ni Herodes ng nala Siya nina Maria Lucas 2:21–52. ibang mga hari sa kanyang at Jose sa Jerusalem lupain. Iniutos niyang upang ipagdiwang

66 Liahona Mga Bata Mga

o.; o.; C

y onro C

on on ang Paskua. Naglakbay sila kang tatlong araw natagpuan nila si s

arri sama ng maraming tao. Nagsilakad Jesus sa templo. Kausap Niya ang H . . aglalarawan ni C a s e y N el on aglalarawan C ang mga babae’t lalaki sa iba’t ibang mga guro at sinasagot ang kanilang grupo, at nagkita-kita ang magpapa- mga tanong. Namangha ang kalala-

ang m ga p milya tuwing gabi para maghapu- kihan sa templo. askua—Ito ay mahalagang pista nan habang nakahimpil sila sa daan. Sinabi ni Maria kay Jesus na Popisyal na ipinagdiwang ang panahon Matapos ang pagdiriwang papa- alalang-alala sila ni Jose. Pinaalala- na tinulungan ni Jehova ang mga Judio na

agandahang-loob ng ng agandahang-loob uwi na sina Jose at Maria. Noong hanan siya ni Jesus na kailangan Ni- makatakas mula sa pagkaalipin sa Egipto, k a a s gabing iyon natanto nila na hindi yang gawin ang gawain ng Kanyang mga 1,400 taon bago isinilang si Jesus. ni Pinuno, m ang Batang ang Maya y e m ula s a Si Cri to at

ann, ann, kasama si Jesus sa anumang gru- Ama sa Langit. Kahit bata pa, alam fm o

H pong kasabay nilang naglakbay. ni Jesus na may mahalagang gawain aglalarawan ni D an B urr; iba p aglalarawan Nagmadali silang bumalik sa Jerusa- Siyang gagawin bilang bahagi ng einrich einrich s : p itaa aliwa: detal s k aliwa: I taa H lem upang hanapin Siya. Pagkaraan plano ng Kanyang Ama sa Langit. ◼

Enero 2011 67 Nasaan si Isabelle?

Ni Susan Denney Batay sa tunay na buhay “Sila ay nagnais na mabinyagan “Magsisimula na ang miting.” “Salamat po sa pagdalo ninyo sa bilang saksi at bilang patotoo na “Maaari po bang hintayin na- binyag ko,” sabi ni Isabelle. sila ay nahahandang paglingkuran tin nang isa pang minuto si Miss “Walang anuman,” sabi ni Miss ang Diyos ng kanilang buong puso” Perkins?” Perkins. “Pasensya ka na at kaila- (Mosias 21:35). Si Miss Perkins ang paboritong ngan kong umalis kaagad. May guro ni Isabelle. Mahilig ito sa mga pupuntahan pa ako ngayon.” uwang-tuwa si Isabelle at aklat, at gayon din si Isabelle. “OK lang po. Pero may ibibigay halos magpaluksu-lukso “Mabuti at inimbita mo siya, po ako sa inyo.” Iniabot ni Isabelle Thabang naglalakad silang Isabelle, pero baka hindi siya duma- sa kanyang guro ang isang Aklat ni mag-ama sa pasilyo. Sinuklay ng ting,” marahang sabi ni Itay. Mormon na kinuha niya sa ibabaw kanyang ina ang maitim niyang Bumuntong-hininga at tumango ng mesa sa pasilyo. “Alam ko po na buhok at isinara ang siper ng ma- si Isabelle. Pumasok na silang mag- gustung-gusto ninyong magbasa, habang puting damit na isusuot ni ama sa silid at naupo sa upuan at talagang maganda po ang aklat Isabelle sa kanyang binyag. Hu- sa harapan. Bago magsimula ang na ito.” minto siya sa labas ng silid kung pambungad na himno, lumingon si “Salamat,” sabi ni Miss Perkins. saan naghihintay ang lahat. Isabelle para tingnan kung naroon “Babasahin po ba ninyo ito?” “Maaari po bang magkaroon ni- ang kanyang guro. Naroon siya ka- tanong ni Isabelle. yon ang kahit sino?” tanong niya sa sama ng pamilya ni Grace! Ngumiti “Oo, babasahin ko,” sabi ni Miss kanyang tatay, habang nakaturo sa si Isabelle. Ngumiti rin sa kanya si Perkins. “Pangako.” mga kopya ng Aklat ni Mormon na Miss Perkins. Masayang-masaya si Isabelle. nasa maliit na mesa. Matapos ang binyag ni Isabelle Nakangiti siya nang bumaling at “Oo. Para iyan sa mga taong gus- hiniling ng bishop sa lahat na sama- makita si Grace na naghihintay sa tong makaalam pa tungkol sa ating samang magparetrato. kanya. simbahan,” sabi ni Itay. “Nasaan si Isabelle?” tanong niya. “Ano ang ginagawa mo rito?” ta- Sumilip si Isabelle sa silid. Puno Lahat ay naghanap. Wala si nong ni Grace. “Gusto ng nanay mo iyon ng mga taong mahal niya. Ang Isabelle! na magparetrato tayong lahat.” kanyang lola, mga tiya, mga tiyo, at Hinanap ni Grace ang kanyang “Lumabas ako para bigyan si Miss mga pinsan ay nakaupo malapit sa kaibigan. Una siyang naghanap sa Perkins ng Aklat ni Mormon,” sabi harapan. Ang matalik niyang kaibi- pasilyo, pero wala roon si Isabelle. ni Isabelle. gang si Grace ay nakaupo sa liku- Pagkatapos ay naghanap siya sa Nanlaki ang mga mata ni Grace. ran kasama ang kanyang pamilya. bulwagan, ngunit wala rin ito roon. “Natakot ka ba?” Ngunit hindi nakita ni Isabelle si Sa huli, naghanap si Grace sa labas “Medyo. Pero mas takot ako na Miss Perkins, ang kanyang guro sa at nakita si Isabelle sa hagdan ng baka itago lang niya iyon sa istante.

eskuwelahan. meetinghouse at kausap si Miss Kaya tinanong ko siya kung babasa- p le y ni C raig Sta aglalarawan

“Pumasok na tayo,” sabi ni Itay. Perkins. hin niya iyon.” Mga p

68 Liahona Mga Bata Mga ararapat na ‘may ganap na pagsusu- Nmikap’ (D at T 123:14) sa pagdadala natin ng liwanag ng ebanghelyo sa mga taong naghahanap sa mga sagot na ibinibigay ng plano ng kaligtasan.” Elder L. Tom Perry ng Korum ng Labindalawang Apostol, “Magdala ng mga Kaluluwa sa Akin,”

Liahona, Mayo 2009, 110.

“Ano ang sabi niya?” tanong ni “Natutuwa ako’t nakita ka ni “Maaalala mo na ngayon ang araw Grace. Grace, Isabelle!” sabi ng bishop. ng binyag mo magpakailanman!” “Nangako siyang babasahin nga Pagkatapos ay hiniling nitong muli wika nito. niya!” na magsiksikan silang lahat para Napangiti si Isabelle. Alam niya “Ang galing!” sabi ni Grace. magparetrato. Nakatayo si Isabelle na may retrato man o wala, hinding- Sumama ang dalawang bata sa sa gitna ng unang hanay. hindi niya malilimutan ang araw ng grupo ng mga kaibigan at kamag- Pagkatapos niyon, yumukod ang kanyang binyag at ang kasiyahang anak. nanay ni Isabelle para yakapin siya. maging isang misyonero. ◼

Enero 2011 69 Para sa Maliliit na Bata Hindi Ba Tayo Puwedeng Maging Magkaibigan? Ni Patricia Graham 3. Pagkatapos ng mga klase tinawag ni Batay sa tunay na buhay Margaret ang kanyang lola at isinumbong “At magmagandang-loob kayo ang mga salbaheng bata. sa isa’t isa, mga mahabagin, na mangagpatawaran kayo sa isa’t isa” (Efesos 4:32).

1. Kinabahan si Margaret dahil wala siyang kilala sa bago niyang paaralan.

Margaret, dapat kang magdasal at humiling sa Ama sa Langit kung ano ang gagawin mo. Tutulungan ka Niya.

2. Tinukso siya ng ilang batang babae. Hinatak pa ng isang bata ang mga laso ni Margaret sa buhok. Sa palagay ni Margaret hindi siya magiging masaya sa bago niyang paaralan. y n R oo s aglalarawan ni Mar aglalarawan Mga p

70 Liahona Mga Bata Mga

5. Noong gabing iyon nagdasal si Marga- 6. At kinabukasan ay sinimulan siyang ret sa Ama sa Langit. Sinabi niya sa Kanya tuksuhin ng mga bata. ang problema niya. Pagkatapos ay may Hindi ba tayo puwedeng naisip siya. maging magkaibigan?

7. Kinabukasan sa paaralan hinatak ng mga bata ang mga laso 8. Isang linggo kalaunan masayang niya sa buhok. ikinuwento ni Margaret sa kanyang lola ang nangyari.

Hindi ba tayo puwedeng maging magkaibigan?

Binigyan ako ng ideya ng Ama sa Langit na maging mabait sa mga babae. Hindi na nila ako tinutukso, at ngayon ay kaibigan ko na sila.

Enero 2011 71 Iba’t Ib n sa ang iga Pa ib ni a g gk ng pa Saan ka man nakatira, maa- M i ari kang makipagkaibigan sa u ik pamamagitan ng pagiging mabait n k sa iba. Tingnan ang mga larawan d a nina Margaret (kaliwa) at Antoine o P (kanan). Sa iba't ibang bansa sila nakatira. Sikaping hanapin at bilugan ang limang bagay na magkakatulad sa dalawang larawan. y n R oo s aglalarawan ni Mar aglalarawan Kaliwa: m ga p Kaliwa:

72 Liahona Mga Bata Mga Para sa Maliliit na Bata hin an da g Ni Lindsay Stevens A an r g a a w P

Tinutulungan ni Manuel ang kanyang ina sa paghahanda ng almusal. Pumapasok si Manuel sa eskuwela.

Nakikinig si Manuel sa niukol ni Manuel ang kanyang ama habang Ikanyang araw sa pag- binabasahan nito ng mga gawa ng mabubuting bagay. banal na kasulatan ang pamilya. Ayusin ang kanyang araw sa pagsulat ng mga numero sa mga kahon para makita kung ano ang una, panga- lawa, pangatlo, at pang-apat Nagdarasal si Manuel na ginawa niya. aglalarawan ni Steve Kro pp aglalarawan bago matulog. Anong mabubuting bagay ang magagawa mo ngayon? Kanan: m ga p

Enero 2011 73 Mga Balita sa Simbahan

Pagpapakilala ng mga Bagong Hanbuk sa Pandaigdigang Pagsasanay Ni Adam C. Olson, Mga Magasin ng Simbahan pinakilala ni Pangulong Thomas S. Monson Mahahalagang Pagbabago at ng mga miyembro ng Korum ng Labindala- Karamihan sa teksto ng Handbook 1: Stake Iwang Apostol ang mga bagong hanbuk Presidents and Bishops ay hindi binago mula ng Simbahan at ang ilan sa mahahalagang nang baguhin noong 2006 ang Church Hand- pagbabagong nilalaman nito sa brodkast ng book of Instructions, Book 1. Ang mga tagubilin Pandaigdigang Pagsasanay sa Pamumuno sa pinakahuling mga liham ng Unang Pangu- noong Nobyembre 13, 2010. luhan ay isinama, ang mga kabanata tungkol Ang pagsasanay sa pamumuno na nagpakilala sa mga tungkulin ng stake president at bishop sa mga bagong hanbuk —ang Handbook 1: Stake ay pinaikli at pinalinaw, at ang ilang mater- Presidents and Bishops at Handbook 2: Adminis- yal ay muling isinaayos para mas madaling tering the Church— ay isinahimpapawid masangguni. sa 22 wika sa mga priesthood at auxiliary Ang mga pagbabago sa Handbook 2: leader sa 95 bansa. Administering the Church ay mas mala- Ang brodkast ay mapapanood sa LDS Ang ikalawang brod- wak. Ang isang pamamaraang nakabatay sa kast ng Pandaigdigang .org sa www.lds.org/leadership-training. Pagsasanay sa Pamu- alituntunin ay ginamit upang bawasan ang muno ay gaganapin sa pagkakumplikado ng mga programa ng Pebrero 2011 upang Simbahan at tulutan ang ilang lokal na pag- Kahalagahan ng mga Hanbuk pagtuunan ang mga angkop kung saan kailangan nang hindi “May kaligtasan sa mga hanbuk,” sabi detalye ng mga respon- isinasakripisyo ang pagkakapare-pareho ng ni Pangulong Monson, na nagbababala sibilidad ng mga stake mga patakaran, pamamaraan, at programa. laban sa mga paglihis sa tamang pagpa- president at bishop, ang Kabilang sa iba pang mga pagbabagong patupad ng mga programa ng Simbahan gawain ng mga korum dapat pansinin ang pagbabawas sa trabaho at auxiliary, at ang par- kapag hindi pamilyar ang mga lider sa ng bishop sa pamamagitan ng pagpapalawak tikular na mga hamon mga patakaran at pamamaraan ng Sim- ng mga yunit na kulang sa trabaho ng ward council at mga miyembro bahan “Magiging pagpapala ang mga ito sa mga miyembro at nito, ang posibleng pagpapadalas ng mga sa inyo at sa mga pinaglilingkuran ninyo lider na magsasagawa ward council meeting, isang paglilinaw sa kapag inyong binasa, inunawa, at sinunod ng buong programa ng misyon ng Simbahan, pagdaragdag sa mga ang mga ito.” Simbahan. talakayan ng mga priesthood executive com- Ang mga hanbuk ay mas pinasimple at mittee (kung saan maaaring anyayahan ang ginawang mas madaling iakma para mai- mga pangulo ng Relief Society kapag kina- wasan ang dalawang malalaking panganib, kailangan) at ward council tungkol sa gawain ayon kay Pangulong Boyd K. Packer, Pangulo ng ward welfare committee, pag-aalis ng tumata- ng Korum ng Labindalawang Apostol. yong ward activities committee at pamamahala sa Ang una ay ang panganib na maalis ang im- mga aktibidad sa pamamagitan ng ward council, pluwensya ng Espiritu Santo sa mga programa at iba pang mga pagbabago. ng Simbahan. “Espirituwal ang ating ginagawa,” wika niya, “at ang espirituwal na gawain ay dapat magabayan ng Espiritu.” Ang Misyon ng Simbahan Ang ikalawa ay ang panganib na “maitatag ang Nililinaw ng mga bagong hanbuk ang tungkol Simbahan nang hindi naitatatag ang ebanghelyo,” sa tinawag ng Unang Panguluhan noong 1981 wika niya. “Kailangan nating mailagay ang Simba- na tatlong misyon ng Simbahan—pagpapahayag, han sa buhay ng mga miyembro at maitatag ang pagpapasakdal, at pagtubos. ebanghelyo sa puso nila.” Muling pinagtitibay ng Handbook 2, section

74 Liahona 2.2, ang layon ng Unang Panguluhan noong 1981 “naglalaman [din] ng napakahahalagang alituntu- Tinalakay nina na ang tatlong aplikasyong ito ay bahagi ng isang ning nagtatakda ng mga kundisyon na magtutulot Elder M. Russell dakilang gawain, na nagsasabing: “Ang Simbahan ng . . . pag-aangkop sa lokal na kalagayan,” sabi Ballard, Jeffrey R. ni Jesucristo ng mga Banal sa mga Huling Araw ay ni Elder Cook. Holland, at inorganisa ng Diyos upang tumulong sa Kanyang Ang mga halimbawa kung saan tamang gawin David A. Bednar gawain na isakatuparan ang kaligtasan at kadakilaan ang mga pag-aangkop ay sa paglalagay ng mga ng Korum ng ng Kanyang mga anak” (tingnan sa Moises 1:39). tauhan at mga programa ng mga auxiliary at sa Labindalawang Nagbabala si Elder Dallin H. Oaks ng Korum format at dalas ng mga leadership meeting at Apostol; Julie ng Labindalawang Apostol laban sa “labis na aktibidad. Ang mga sitwasyong isasaalang-alang pagbibigay ng pansin sa mga kahulugan at hang- ay ang mga sitwasyon ng pamilya, transportasyon B. Beck, Relief ganan ng tatlong aplikasyong ito ng gawain ng at komunikasyon, maliit na bilang ng mga miyem- Society general Panginoon” o “hindi pagbibigay-pansin sa iba bro, at seguridad. president; at pang mahahalagang elemento tulad ng panganga- “Kapag isinaalang-alang kung anong pag- Walter F. González laga sa mga maralita.” aangkop ang tama, dapat humingi ang mga lider ng Panguluhan ng Sabi niya, “Ang pangkalahatang alituntunin, na ng patnubay ng Espiritu sa tuwina at ng payo Pitumpu ang mga nakasaad sa section 2.2, ay na ‘ang mga programa sa nakatataas nilang presiding authority,” sabi ni alituntunin sa at aktibidad ng Simbahan [ay nilayong] suportahan Elder Cook. mga bagong han- at palakasin ang mga indibiduwal at pamilya.’” buk ng Simbahan sa Pandaigdigang Pagsulong Pagsasanay sa Pagkakapare-pareho at Pag-aangkop Sa pamumuno sa isang panel discussion, imi- Pamumuno noong Ang mga alituntunin at doktrinang matatag- nungkahi ni Elder M. Russell Ballard ng Korum ng puan sa unang tatlong kabanata ng Handbook 2 Labindalawang Apostol na ang pag-aaral ng mga Nobyembre 2010. “ay mga pundasyon ng pangangasiwa sa Simba- tagubilin nang paisa-isang kabanata at pagtalakay han at dapat sumuporta sa lahat ng ginagawa [ng sa mga alituntunin sa mga council meeting na mga lider],” sabi ni Elder Quentin L. Cook ng Ko- maaaring humantong sa mas maraming makahu- rum ng Labindalawang Apostol. Gayunman, ang lugang pagkatuto. mga sumunod na kabanata sa aklat na ito, lalo na Kung may mga tanong ang mga lider tungkol ang bagong kabanatang tinatawag na “Uniformity sa mga patakaran at programang hindi masagot and Adaptation,” ay tumutulong na magpaliwanag ng mga hanbuk, dapat nilang talakayin ang mga kung saan maaaring magkaroon ng pag-aakma sa ito sa kanilang presiding priesthood leader, payo mga patakaran at programa ng Simbahan. ni Elder Oaks. Kung may mga tanong na hindi na- Ang kabanatang ito ay tumutulong na “mali- sagot, “tanging ang mga pinaka-senior priesthood naw na itakda kung aling mga bagay ang dapat leader ang dapat makipag-ugnayan sa Office of magkapare-pareho saanman sa Simbahan” at the First Presidency.” ◼

Enéro 2011 75 paaralan ngunit hindi makapunta sa mga klase Ipinagdiwang ang 60 taon ng sa seminary tulad ng mga estudyante sa Granite High. Early-Morning Seminary Sa mabilis na pagdami ng mga miyembro sa ahirap ang early-morning seminary, Southern California noong huling bahagi ng 1940s, ngunit sa nakalipas na 60 taon natu- ang pangangailangang turuan ang mga kabataan sa Mtuhan ng mahigit sa isang milyong ebanghelyo ay nagbigay-inspirasyon sa isang grupo kabataang miyembro ng Simbahan na sulit ang Mahigit isang ng mga stake president na hilingin ang pagkaka- paggising nang madaling-araw at pagsisikap milyong kaba- roon ng seminary program sa Southern California. na ituon hindi lamang ang kanilang mga mata taang Banal Noong school year 1948–49, si Marion D. kundi pati rin ang kanilang isipan sa mga banal sa mga Huling Hanks, na kalaunan ay naglingkod sa Panguluhan na kasulatan. ng Pitumpu, ay nagtagumpay sa pagtuturo ng Araw ang “Ang paggugol ng ilang minuto sa pagbabasa early-morning seminary class sa West High School nakinabang ng mga banal na kasulatan bawat araw, pagpa- sa Salt Lake City. Ang pagkakaroon ng gayunding patotoo, at pagdama sa Espiritu ay hindi lamang sa early-mor- mga klase ay tila magandang solusyon para sa nagpalakas sa mga estudyante sa pagpasok sa ning seminary mga Banal sa California, at 11 stake ang naapruba- paaralan, kundi may nakapagpapagaling itong mula nang han na bumuo ng 13 early-morning class. epekto dahil sa Pagbabayad-sala ni Jesucristo simulan ito 60 sa kanilang buhay,” sabi ni Kelly Haws, assistant taon na ang administrator para sa seminary at institutes of nakararaan. Pagtugon sa Iba’t Ibang Pangangailangan Mula sa opisyal na pagsisimula ng programa noong school year 1950–51, lumaganap ang early-morning seminary sa Estados Unidos at sa iba’t ibang dako ng mundo, tinutulungan ang mga kabataan saanman na pag-aralan ang mga banal na kasulatan at ipamuhay ang mga alituntunin ng ebanghelyo. Ang opisyal na pangalan nito ay pinalitan kalaunan ng “daily seminary,” dahil hindi lahat ng klase ay idinaraos nang napakaaga. Ang isang dahilan ng tagumpay ng daily seminary ay naiaangkop ito. Ang mga programa ay inorganisa sa stake at district, at maaaring mag- © IRI organisa ng mga klase sa isang ward religion. “Ito ay isang malaking oportunidad para o branch o sa magkakasamang ward o branch sa mga kabataan.” ayon sa mga pangangailangan at kalagayan ng mga kabataan, magulang, at lider ng priesthood. Samantalang mga 115,000 estudyante ang na- Ang Simula ng Early-Morning Seminary kikinabang pa rin sa bawat taon mula sa released- Ang unang mga klase sa seminary ay idinaos time seminary na idinaraos sa oras ng klase sa mga sa regular na oras ng klase noong 1912 sa isang lugar na maraming miyembro ng Simbahan, halos seminary na kalapit ng Granite High School sa Salt 217,000 estudyante ng seminary sa iba’t ibang Lake City, Utah, USA. Gayunpaman, sa paglipas ng dako ng mundo ang dumadalo sa daily seminary. mga taon, parami nang parami ang mga kabataan Dahil malayo ang tirahan ng ilang mga kaba- sa Simbahan na naka-enroll sa pampublikong taan sa Simbahan sa iba pang mga miyembro ng

76 Liahona Sa mga Balita

Simbahan upang makadalo sa mga released-time Naglingkod ang magagawa ng pamahalaan para o daily seminary class, ang home-study seminary sa kanila, isang kasiya-siyang program ay itinatag. Ang mga estudyante sa home- mga Banal sa Africa pangyayari ang magkaroon ng study ay gumugugol ng apat na araw bawat linggo Ginugol ng mga miyembro isang organisasyon na patuloy na pinag-aaralang mag-isa ang mga itinalagang mang Simbahan sa kontinente ng na naglilingkod sa mga tao.” ◼ teryal, pagkatapos ay nagtitipun-tipon kasama ang Africa ang araw ng Sabado, iba pang mga estudyante sa home-study minsan sa Agosto 21, 2010, sa pagpapa- isang linggo upang talakayin ang natutuhan nila. ganda ng kanilang komunidad May Triple bilang bahagi ng 2010 All-Africa Combination Helping Hands Day. Isang Batong Natibag, Hindi ng mga Kamay Sa taong ito, inanyayahan na Ngayon sa Ngayon ang mga klase sa seminary ay idinaraos ng Aba Nigeria Stake ang ilang Wikang Indonesian sa bawat estado sa Estados Unidos at sa 140 bansa mga grupo ng kabataan sa sa iba’t ibang dako ng mundo. Noong 1948 ang kanilang komunidad na makiisa May bersiyon na ngayon ng Canada ang naging unang bansa sa labas ng Estados sa kanila, mahigit 1,000 katao triple combination sa wikang Unidos na nagdaos ng seminary. Dahil sa paglaga- Indonesian, dahil dito magka- nap ng early-morning seminary, sumunod ang Me- roon na ang mga nagsasalita ng xico noong 1958, Finland at Germany noong 1962, wikang Indonesian ng Aklat ni Japan noong 1963, Panama noong 1964, at marami Mormon, Doktrina at mga Ti- pang bansa sa paglipas ng mga taon. Ang pinaka- pan, at Mahalagang Perlas sa ka- huli, nagkaroon ng mga klase sa seminary noong nilang sariling wika. Makukuha 2008 sa mga bansang Benin, Georgia, at Morocco. rin ang isang bagong edisyon Kapag lumalaganap ang seminary sa iba’t ng Aklat ni Mormon sa wikang ibang dako ng mundo, nagkakaroon ng pan- Indonesian. daigdigang komunidad ng mga estudyante ng sila sa kabuuan. Sa Umuahia Makikita rin sa internet ang seminary. Hindi mahalaga kung saan nakatira Nigeria District, mahigit 100 mi- Indonesian triple. Ang bersiyon ang mga estudyante ng seminary, isinasaulo nila yembro mula sa anim na branch sa internet ay kinapapalooban ng ang parehong mga talata sa scripture-mastery, ang naghawan ng mga damo, mga talababa, mapa, at larawan pinag-aaralan ang parehong mga talata sa banal nag-ayos ng mga bulaklak, at at nagtutulot sa mga mambabasa na kasulatan, nadarama ang gayunding Espiritu sa naglinis ng mga kanal at baku- na markahan ang mga banal paglakas ng kanilang mga patotoo, at gumagawa ran ng Broadcasting Corpora- na kasulatan at magsaliksik ng upang maitayo ang gayunding kaharian. tion of Abia State. mahahalagang salita. Makukuha Sa Accra, Ghana, ang mga ito sa scriptures.lds.org/ind. branch ay inatasang maglinis sa May mahigit 6,000 miyembro Mga Pagpapala ng Pagsasakripisyo iba’t ibang lugar, kabilang ang ng Simbahan ang nagsasalita ng Ang mga estudyante ng seminary, sila man ay mga ospital, paaralan at presinto Indonesian sa iba’t ibang dako dumadalo sa released-time, daily, o home-study ng pulis. Ipinagawa sa ilang mga ng mundo, karamihan sa kanila seminary, ay nagsasakripisyo na mas naglalapit sa miyembro ang pagpapatag sa ay nasa Indonesia, Malaysia, at kanila sa Ama sa Langit. mga lubak o paglilinis ng mga Estados Unidos. Ang Indonesia “Kapag nagpasiya ang 15 taong gulang na ka- baradong kanal. ay pang-apat sa may pinakama- bataan na, ‘Gigising ako nang alas-5:00 n.u. para Saanman magpunta ang mga laking populasyon sa mundo. sa seminary,’ hindi lamang iyan isang pagsasakri- miyembro na nakasuot ng kani- Hinikayat ng Unang Pangu- pisyo, ngunit ang paggamit ng kalayaang iyan ay lang mga Helping Hands vest, luhan ang mga miyembro na pahayag sa Ama sa Langit na sinusuklian ng isang malugod na tinatanggap ng mga magkaroon ng sarili nilang mga pagpapala,” sabi ni Brother Haws. komunidad ang kanilang tulong. banal na kasulatan at gamitin Totoo ang mga pagpapalang iyon ngayon tulad Sinabi ng rektor ng Abia State ang mga ito sa regular na pag- noong nakalipas na 60 taon, at ang seminary sa Polytechnic sa mga boluntaryo, aaral, sa mga miting ng Simba- lahat ng uri nito ay patuloy na nagpapala sa buhay “Sa isang panahong nagtata- han, at para sa mga gawain sa ng mga kabataan sa iba’t ibang dako ng mundo. ◼ nong ang lahat kung ano ang Simbahan. ◼

Enéro 2011 77 Ang Programa Ang Music and the Spoken Photogra p h y © B u s ath Word ay nanalo sa kategoryang ay Iniluklok sa National Pioneer, na nagpapa- Hall of Fame rangal sa mga brodkaster na Ang Music and the Spoken naglingkod ng 10 taon man lang Word, ang lingguhang pagsasa- sa industriya ng radyo at naging himpapawid ng Mormon Taber- mga lider sa pagkakaroon o nacle Choir, ay iniluklok sa Radio pagpapaunlad ng programa sa isinahimpapawid sa mahigit Ang linggu- Hall of Fame sa Estados Unidos. radyo sa bansa. 2,000 istasyon ng radyo, telebis- hang Music Ang brodkast ay napili matapos Ang Music and the Spoken yon, at cable system. Makukuha and the Spoken ang nominasyon ng mga opisyal Word ang pinakamatagal na rin ito sa internet sa musicand- Word ay ini- ng mga programa para sa paglu- brodkast sa radyo sa Estados thespoken word.org. Mula sa luklok sa Radio luklok at ang publiko ay bumoto Unidos. Ang unang brodkast ay home page, magklik sa Listen Hall of Fame. para sa kanilang paboritong mga nangyari noong Hulyo 15, 1929. Live at sundan ang link para sa programa at personalidad. Ang programa ay online streaming. ◼

Maiikling Balita sa Buong Mundo

Inilabas ng Simbahan ang Muling Binuksan ang Makukuha sa Internet ang Mobile Phone Apps Visitors’ Center ng 200 Milyon Pang Rekord Inilabas ng Simbahan ang Los Angeles Temple Ang FamilySearch.org ay mga mobile phone application Ang Visitors’ Center ng naglabas ng mahigit 200 mil- upang matulungan ang mga Los Angeles Temple ay muling yong bagong masasaliksik na miyembro na pag-aralan ang binuksan noong Agosto 7, 2010, rekord noong Agosto 2010, na ebanghelyo kahit naglalakbay matapos ang dalawang taong nagpaabot sa kabuuang bilang sila. Itinutulot ng Gospel pagsasaayos nito. Itinatampok na 700 milyong rekord na ma- Library application ang sa center ang kasaysayan ng kukuha sa Records Search site. mga gumagamit na mar- Simbahan sa Southern Cali- Upang makakuha ng libreng kahan at magtala habang fornia habang nakatuon sa mga koleksyon, bumisita nagbabasa sila ng mga pangunahing mga alituntu- sa Pilot.FamilySearch.org banal na kasulatan, mga nin ng ebanghelyo. Ang o beta.family search.org. Na- mensahe sa pangkala- 12,000-talampakang- ging posible ang pagdami hatang kumperensya kuwadradong (1,100 ng makukuhang mga rekord at manwal sa Simba- metro kuwadrado) dahil sa 350,000 boluntaryo sa han. Ibinobrodkast gusali ay kinabibilangan FamilySearchIndexing sa iba’t ng Mormon Channel ng ilang lugar para sa ibang dako ng mundo na application ang opisyal na mga eksibit at dalawang ginagawan ng sipi ang mga istasyon ng radyo ng Sim- teatro. Ang nasa makasaysayang talaan para bahan at naglalaman ng mga gitna nito ay isang masaliksik ang mga ito sa banal na kasulatan, mensahe 11-talampakan (3.4 internet. ◼ sa pangkalahatang kumperen- metrong) replika sya, at magasin ng Simbahan. ng estatwa ng Bumisita sa mobile.lds.org Christus, na maki- para sa impormasyon tungkol kita mula sa labas sa compatibility. ng visitors’ center.

78 Liahona Komentaryo Mga Ideya para sa Family Home Evening

Ang Kompas ng Aking Buhay Ang isyung ito ay naglalaman ng mga artikulo at aktibidad na maa- Gusto ko ang Liahona. Ito ang kompas ng aking aring gamitin para sa family home evening. Narito ang ilang halimbawa. buhay; ginagabayan ako nito sa tamang landas at “Paggawa ng Gawain sa Family History,” p. 8: Maaari kayong mas mabubuting bagay. Tinutulungan ako nito na lumakas at maiwasan ang mga tuksong madalas kong magbigay sa bawat kapamilya ng isang kahon na papalamutian nila makaharap. Pinangangalagaan nito ang aking buhay at gagamitin para paglagyan ng mga larawan, journal at iba pang sa araw-araw. Salamat sa paglalathala ninyo nito mga rekord. para makamtan ng mga tao sa mundo ang kompas “Ano ang Nabago sa Pansariling Pag-unlad?” p. 34, at at gabay na ito, na naglalagay sa atin sa landas ng “Ang Aaronic Priesthood—Higit Pa sa Inaakala pananampalataya. Ninyo,” p. 37: Ang bagong programang Pansariling Anastasia N., edad 17, Ukraine Pag-unlad at Tungkulin sa Diyos ay naghihikayat sa mga kabataan na pag-isipang mabuti at ibahagi ang Ang Liahona ay Isang Tagapayo natutuhan nila. Kung may mga tinedyer kayo sa Madalas akong magsuskrisyon sa Liahona para inyong pamilya, maaari ninyong hilingin sa kanila na magplano ng isang iregalo sa Pasko sa aking mga kaibigan at empleyado aralin para sa family home evening batay sa aktibidad sa Tungkulin Diyos bilang paraan ng pagtuturo ng ebanghelyo sa kanila. o Pansariling Pag-unlad na natapos nila kamakailan. Yaong mga nasa trabaho ay madalas lumalapit sa akin at nagkokomento sa mga artikulong nabasa nila. “Paano Ako Magtatayo ng Espirituwal na Pundasyon?” p. 62: Ginagamit nila ang Liahona bilang isang tagapayo, at Sa isang waterproof na lalagyan, maglagay ng ilang magkakapatong sinasabi nila na kapag may problema sila sa kanilang na maliliit na bato. Sa isa pang water proof na lalagyan, maglagay ng pamilya binabasa nila ang Liahona nang magkakasama. buhangin. Maghanap ng dalawang maliit na bagay na kumakatawan Naglalagay rin ako ng isang kopya ng magasin sa waiting room ng aming opisina. Ito ay isang mabisang bilang mga bahay. Ipatong ang isang “bahay” sa mga bato at ang isa kasangkapan ng misyonero. sa buhangin. Pagkatapos lagyan ng tubig ang bawat lalagyan. Ang Prycila Villar, Brazil “bahay” na nakapatong sa buhangin ay lulubog, samantalang ang “bahay” sa mga bato ay nakatayo pa rin. Talakayin kung paano natin Pinagmumulan ng Espirituwal na Lakas napagtitiisan ang malalakas na bagyo sa ating buhay dahil sa malakas Kami ay mga taga Colombia na nakatira sa Logan, na espirituwal na pundasyon (tingnan sa Helaman 5:12). Utah, USA, at nagpapasalamat kami na makatanggap ng Liahona sa wikang Espanyol. Bilang mga magulang, sinisikap naming matuto ang aming apat na anak na Ang mga Aral na Itinuro ng Isang Tuta babae na ipamuhay ang ebanghelyo at mahalin ang Noong bata pa ang aming mga anak, isinama ko sila sa isang pet templo. Salamat sa paglalathala ninyo ng Liahona kada buwan, dahil sa mga mensahe nito nakahahanap ang store para ipagpalit ang isang kupon para sa isang libreng goldfish. Ma- aming pamilya ng pinagkukunan ng espirituwal na kalipas ang dalawang oras lumabas kami na may dalang isang tuta na lakas. binili ng mga bata sa sarili nilang pera. Nang gabing iyon inilagay namin Rincon Family, Utah, USA ang tuta sa labahan para doon matulog. Kinaumagahan magulo na ang labahan. Alam na ng mga bata na maglilinis sila, pero nakita nilang Mangyaring ipadala ang inyong komentaryo o mga napakarami ng lilinisin. “Hindi namin kaya!” paghikbi nila. mungkahi sa [email protected]. Ang mga isi- Nang gabing iyon nag-family home evening kami at tinalakay ang numite ay maaaring i-edit para umakma ang haba o tungkol sa mga ibinubunga ng pagpili. “Nang bumili kayo ng tuta,” sabi mas luminaw pa. ◼ ng kanilang ama, “hindi ninyo naisip ang ibubunga nito. Ngayon ang tuta ay bahagi na ng ating pamilya, at siya ay responsibilidad ninyo.” Tinalakay namin kung paano palaging may kasunod na mga bunga ang anumang pagpiling gagawin natin, at hinikayat namin sila na palaging piliin ang tama. Pumanaw na ang aso kamakailan matapos ang 14 na taon bilang bahagi ng aming pamilya, ngunit ang mga aral sa buhay na itinuro niya sa amin ay mananatili sa amin. Jill Grant, Victoria, Australia ◼

Enéro 2011 79 Hanggang sa Muli Nating Pagkikita

na kasulatan ay hindi lamang katibayan ng pananampalataya kundi isang malaking pag- Hindi Kailanman kakataon para magturo. Bagama’t ang Mga Awit 22 ay nagsisimula sa tanong, ito ay pagpapahayag ng malaking pagtitiwala na hindi nagpapabaya ang Diyos: Pinabayaan “Ang aming mga magulang ay nagsitiwala Ni Adam C. Olson sa iyo: sila’y nagsitiwala, at iyong iniligtas sila. Mga Magasin ng Simbahan “Sila’y nagsidaing sa iyo at nangaligtas: sila’y nagsitiwala sa iyo, at hindi nangapahiya” a panahon ng Kanyang ministeryo mada- (mga talata 4–5). las magbanggit ang Panginoon ng banal Gamit ang mga karanasan ng mang-aawit Sna kasulatan. Kaya hindi tayo dapat mabilang pahiwatig ng pagdurusa ng Tagapaglig- gulat na makakita ng mga talata sa Lumang Ti- tas, ibinadya sa awit ang panlalait (mga talata pan na binanggit ng Tagapagligtas sa Bagong 7–8), ang di matwid na paglilitis at pagpapa- Tipan. Ngunit isang araw nagulat ako nang hirap (mga talata 11–13), ang Kanyang paghi- mabasa ko ang unang talata ng Mga Awit 22: hirap at pagdurusa (mga talata 14), Kanyang “Dios ko, Dios ko, bakit mo ako pinabayaan?” pagkauhaw (talata 15), ang pagkasugat ng Hindi ko naisip na maaaring nagbabanggit Kanyang mga kamay at paa (talata 16), at pag- ang Tagapagligtas ng mga sagradong kasula- papalabunutan at pagpunit-punit ng Kanyang tan nang sabihin Niya ang mga salitang iyon mga kasuotan (talata 18). sa Kanyang pagdurusa sa krus (tingnan sa Bagama’t unang talata lamang ang binang- Mateo 27:46). Ang kaisipang iyan ay nauwi sa Ang git ng Tagapagligtas, ang natitira sa awit ay malalim na espirituwal na pag-unawa. pagbanggit ng isa pang patotoo na Siya ang ipinangakong Halos lahat tayo ay minsan nang nagtanong Tagapagligtas Mesiyas, na sa Kanyang pagdurusa natupad ng, “O Diyos, nasaan kayo?” (D at T 121:1). ang propesiya, at na lubos Siyang nagtiwala sa Ang tanong na iyan ay kadalasang pumapasok sa mga banal Kanyang Ama. sa aking isipan sa mga sandali ng kawalang- na kasulatan Ang pagkaunawang ito ay nagbigay sa katiyakan o kapighatian. aking kaluluwa ng nakapupuspos na kati- Dahil diyan ang mga salita ng Tagapagligtas ay nagbigay yakan na hindi nawalan ng kabuluhan ang ay tila pahiwatig ng tanong na: Ang Kanya sa akin ng aking pananampalataya. Gayunpaman ang bang pagsamo ay dahil sa kawalang-katiya- higit pang nakaaantig kaysa kaalamang hindi kan—maging pag-aalinlangan? Ibig sabihin katiyakan na nag-alinlangan si Jesus at nagtagumpay ay ba nito may katanungan na hindi masasagot hindi tayo ang patotoo sa awit na iyon sa mga panahong ang aking Tagapagligtas, na pinakamakapang- nagtatanong ako kung pinababayaan ako ng yarihan at nakaaalam ng lahat ng bagay, sa kailanman Diyos o kapag nag-aalala ako na hindi Niya mismong sandaling iyon na nakasalalay ang pinabayaan. narinig ang aking pagsamo. aking kaligtasan sa Kanyang kapangyarihang “Kayong nangatatakot sa [Diyos] ay magsi- magbigay ng lahat ng kasagutan at mapagta- puri sa kaniya; kayong lahat na binhi ni Jacob gumpayan ang lahat ng bagay? ay lumuwalhati sa kaniya; at magsitayong may Ang pagbasa ng awit na ito ay nagturo takot sa kaniya, kayong lahat na binhi ni Israel. sa akin na, bagama’t ang mga salitang ito ay “Sapagka’t hindi niya hinamak o pinagta- tunay na nagpahayag ng matinding kapig- niman man ang kadalamhatian ng nagdada- hatian ng kaluluwa sa “kawalan ng pag-asa lamhati [na si Jesus]; ni ikinubli man [ng Ama] dahil pinabayaan Siya ng Diyos,” na maaaring ang kaniyang mukha sa kaniya; kundi nang inasahan na Niya ngunit hindi lubos na nau- [si Jesus ay] dumaing sa kaniya, ay kaniyang nawaan, ang mga ito ay hindi pahiwatig ng dininig ” (mga talata 23–24; idinagdag ang pag-aalinlangan. 1 pagbibigay-diin). ◼ Ang mismong pagtawag sa Kanyang Ama Tala sa pinakamatinding oras ng Kanyang panga- 1. Tingnan sa Jeffrey R. Holland, “Walang Sinuman ang

ngailangan gamit ang mga salita sa mga banal Kasama Niya,” Liahona, Mayo 2009, 87. D oré the Cru c ifixion, ni G u s tave T he Darkne ss at

80 Liahona Mga Salita ni Cristo © 1983 iri Si Jesus sa May Pintuan, ni Del Parson “Narito ako’y nakatayo sa pintuan at tu- umupong kasama ko sa aking luklukan, mutuktok: kung ang sinoman ay duminig ng gaya ko naman na nagtagumpay, at aking tinig at magbukas ng pinto, ako’y papasok umupong kasama ng aking Ama sa kaniyang sa kaniya, at hahapong kasalo niya, at siya’y luklukan. kasalo ko. “Ang may pakinig, ay makinig sa sinasabi ng “Ang magtagumpay, ay aking pagkakaloobang Espiritu” (Apocalipsis 3:20–22). Bagama’t hindi tayo literal na ma- kauupo sa paanan ng Panginoon na tulad ni Maria, maaari tayong matuto sa Kanya at makinig sa Kanyang mga salita habang pinag-aaralan natin ang Bagong Tipan sa Sunday School sa taong ito. Ipinaliwa- nag ni Elder Jay E. Jensen ng Panguluhan ng Pitumpu: “Ang mga banal na kasulatan ay nagpapatotoo at nagtuturo tungkol kay Jesucristo. Kapag ibinuhos natin ang ating panahon sa mga ito, makikilala natin Siya at ang Kanyang tinig.” Tingnan sa “Ang Tagapagligtas—ang Dalubhasang Guro,” pahina 14.