Rijkskantoor Turfmarkt 147 Den Haag Inhoudsopgave
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
04 | Europees maatkostuum voor nieuw rijkskantoor 10 | Hans Kollhoff: ‘De omgeving met de nieuwbouw verzoenen’ 34 | Stef Blok: ‘Je voelt de transparantie’ 38 | Twee zielen, één gebouw 52 | De zon schijnt weer in de straat blad voor de rijkshuisvesting | oktober 2013 | jaargang 13 | special turfmarkt den haag rijkskantoor turfmarkt 147 den haag INHOUDSOPGAVE 04 | Europees maatkostuum voor ministerietorens 10 | Hans Kollhoff: ‘Werken aan dit project was miraculeus’ 18 | Louw van Sinderen: Lange termijnvisie stond voorop 20 | Ivo Opstelten: ‘Oude gebouw was totaal uitgewoond’ 23 | Buiten adem | column van Martin Lamboo 24 | Ronald Plasterk: ‘Amerikaanse stijl roept herinneringen op’ 26 | ‘Hoe mensen werken, is niet voor te schrijven’ 29 | IJzige elegantie | column van Bauco van der Wal 30 | Werken in de nieuwbouw, interviews met medewerkers 34 | Stef Blok: ‘Je voelt de transparantie’ 38 | Twee zielen, één gebouw 42 | Piet Reijnen van JuBi BV: ‘Wij durfden het samen aan’ 44 | Geen noviteiten, wel unieke schaal 46 | Het geheimzinnige aura rond een monoliet 48 | Oase in de schoot van het gebouw 52 | ‘De zon schijnt weer in de straat’ 55 | Marc van Noort: ‘Alles klopt in dit gebouw’ Rijkskantoor Turfmarkt 147 Den Haag is de hoofdzetel van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en het ministerie van Veiligheid en Justitie. Het atrium met de centrale balie Voorwoord Binnen tijd en binnen budget toen Hoofddirecteur Concernstaf gerealiseerd! Het grootste kantoor- en Bedrijfsvoering van het gebouw van Nederland. Dat mag ministerie van BZK, heb ik tijdens gezegd worden. En dat doe ik met het bouwproces – van fundering trots. Een integer ontwerp, tot oplevering van het complex – bijzondere technische oplossingen, mijn rol als opdrachtgever en uitgekiende logistiek, vakmensen toekomstig gebruiker mogen op de bouw, heldere afspraken, een vervullen. Een geweldige rol in een uitstekende projectdirectie aan uitstekend op elkaar ingespeeld opdracht geverskant en een zeer team. Voor de HTS’er bouwkunde gemotiveerd projectteam van de die ik ben, was het een cadeau om Rijksgebouwendienst. Key-players aan zo’n project te kunnen werken. tijdens de voorbereidingsfase tot de realisatie komen aan het woord Graag wil ik iedereen die heeft in dit nummer van smaak. Hun bijgedragen aan de realisatie van betrokkenheid spat van het papier. het Turfmarktcomplex hartelijk De foto’s spreken boekdelen. bedanken. Denkers, ontwerpers, Enorm trots ben ik op de bijdrage rekenaars, bouwers, bestuurders van minister Opstelten, minister van onze thuisstad, collega’s. Plasterk en onze ‘eigen’ minister Allemaal veel dank! Er staat een Blok. Zij zijn de eerste ministers die complex waar wij trots op zijn. het Turfmarktcomplex als hoofd- Dat de tand des tijds zal door- FOTOGRAFIE: INGE VAN MILL zetel gebruiken. Dat is geschiedenis staan. Een icoon. Ook veel dank schrijven. U zult lezen, dat doen de aan de bewoners en ondernemers ministers met plezier! in het gebied waarin wij gebouwd hebben. Als ik alleen al denk aan Een gebouw van deze omvang het heien van de fundering van het bouwen is een ‘huzarenstukje’. pand ... Dank voor uw geduld. Het In dit geval een huzarenstuk. complex is klaar. Wij zijn graag en Zo’n complex betrekken, met met plezier uw buren. duizenden collega’s uit bijna dertig gebouwen, binnen een paar Graag wens ik u mede namens de maanden verhuizen, in één keer Rijksgebouwendienst veel kijk- en overgaan op een nieuwe werkwijze leesplezier in dit laatste nummer en dat zonder hick-up in de van smaak. De Rijksgebouwen- colofon day-to-day business. Dat is knap dienst gaat in 2014, samen met smaak, blad voor de rijkshuisvesting, werk! Daarom komt in dit nummer Defensie Vastgoed, het Rijksvast- is een uitgave van het ministerie van natuurlijk het projectteam aan het goed- en ontwikkelingsbedrijf en BZK | de Rijksgebouwendienst woord dat deze klus geklaard heeft. de directie Rijksvastgoed op in het foto cover: Eran Oppenheimer En, vanzelfsprekend, collega’s die nieuwe Rijksvastgoedbedrijf. eindredactie: Marianne Schijf het complex gebruiken. Zij verhalen Aan de bouw van het Rijksvast- medewerkers aan deze special: over hun ervaringen, de verrassin- goedbedrijf werken wij met veel Edo Dijksterhuis, Xandra de Jongh, gen die zij tegenkwamen, hoe het energie en inzet. Vanzelfsprekend Martin Lamboo, Ben Maandag, bevalt. En gelukkig, het bevalt. houden wij u vanuit onze nieuwe Marc van Noort, Carien Overdijk, Michiel van Nieuwkerk, Louw van organisatie op de hoogte van wat Sinderen, Anka van Voorthuijsen, Samen met mijn toenmalige ons raakt en bindt. Met enthousi- Marina de Vries, Bauco van der Wal directe collega Joris Demmink, asme sluit ik daarom graag af met: en Michiel Zonneveld. Secretaris-generaal van het wordt vervolgd! fotografie: Cary Markerink, Inge van ministerie van Veiligheid en Mill, Arenda Oomen, Eran Oppenheimer, Susanne Wegner en Levien Willemse. Justitie en plaatsvervangend Roos M. van Erp-Bruinsma vormgeving: Barlock.be | Saskia Wierinck Secretaris-generaal Anneke van CEO/Directeur-generaal a.i. van het druk en verspreiding: Vijfkeerblauw Zanen en mijn collega Nicole Stolk, Rijksvastgoedbedrijf i.o. 3 Europees maatkostuum voor ministeriegebouw Geraffineerd en met een twist vleien de nieuwe ministerietorens zich in de Haagse binnenstad. Onder voormalig Rijksbouwmeester Jo Coenen kwam de keuze tot stand voor de Duitse architect Hans Kollhoff. ‘Kollhoff is een van de knapste hoogbouwarchitecten van dit moment.’ Fier en stevig staan de torens van de architecten met een eigen stijl, die in aan de Turfmarktroute. Alleen rijkskantoor ministeries van Veiligheid en Justitie staat zouden zijn om hoogbouw te daarom hadden de gebouwen al een turfmarkt 147 en van Binnenlandse Zaken en maken waarin internationale allure en bijzondere uitstraling nodig.’ geschiedenis Koninkrijksrelaties op hun plek. Hun een Europees karakter samengaan.’ slanke, ietwat gedraaide silhouet Eind jaren negentig was Den Haag al nieuwbouwplannen met kronen als kantwerk tekent zich BLAUWDRUK een tijdje op weg om zijn imago van duidelijk zichtbaar af tegen de Zo vanzelfsprekend en soepel als het kleine provinciestad af te werpen. skyline. Tegelijk voegen de torens gebouw nu op zijn plek staat, zo Den Haag moest net als veel andere zich met een grootse plint en complex is zijn ontstaansgeschiede- steden mee in de vaart der volkeren entreehof soepel in het stadsweef- nis. In eerste instantie was nieuw- en uitgroeien tot een moderne TEKST: MARINA DE VRIES sel. Alles, van baksteen tot graniet en bouw voor de ministeries helemaal hoogbouwstad. Die hoogbouw zou FOTOGRAFIE: CARY MARKERINK EN van hek tot erker, ademt grandeur. geen optie. De bestaande huisves- zich concentreren langs de Turf- MICHIEL VAN NIEUWKERK (PORTRET) ting op het JuBi-kavel (JuBi verwijst marktroute, een door Carel Weeber Voormalig Rijksbouwmeester Jo naar de toenmalige namen van de bedachte wandelroute van Centraal Coenen heeft de nieuwe huisvesting ministeries van Justitie en Binnen- Station naar Nieuwe Kerk. van de ministeries op het moment landse Zaken, red.) voldeed niet van spreken alleen nog van buiten meer. Die moest worden opgeknapt, Maar nog voor de verbouwing gezien. Dat exterieur vindt hij in de oncourante diepte moest begon, wijzigde het inzicht. Was het twee woorden ‘verpletterend goed’. aangepakt, maar dat kon ook met niet beter om de hele Turfmarktrou- Dit is hoogbouw die de hofstad een rigoureuze verbouwing. te in zijn geheel aan te pakken, in toekomt, chic en verfijnd. ‘Wat ik ook plaats van in delen, vroegen de Rijks- fijn vind: het is geen retro-architec- Althans, daarin voorzag het plan van gebouwendienst en het stadsbestuur tuur. Hoe goed architecten als Coenen, waarmee hij als architect in zich af. En kunnen er dan niet meteen Michael Graves en Sjoerd Soeters (zij 1998 de JuBi-competitie won, een nieuwe cultuur- en theaterzalen bij, tekenden voor het gebouw van het van de eerste Europese aanbeste- een zalencentrum, winkels, waarbij ministerie van VWS, red.) daarin ook dingsprocedures van Nederland. Niet de aansluiting van oud naar nieuw zijn, wij waren daar destijds niet naar afbreken, wel een totaal nieuw soepel verloopt. ‘Van ontwikkelaars op zoek. We wilden ook geen glas- gezicht: ‘Daarvan zag ik de noodzaak tot stadsbestuur, Rijksgebouwen- 4 architectuur. We zochten naar zeker in. Het JuBi-kavel ligt immers dienst en ministeries, iedereen Voormalig Rijksbouwmeester Jo Coenen: ‘Wat ik ook fijn vind: het is geen retro-architectuur.’ Je zag de ambities groeien raakte enthousiast bij dat idee. Je zag de ambities groeien’, zegt Coenen. En dus ging zijn verbou- wingsplan in de koelkast. Desge- vraagd ontwikkelde Coenen een blauwdruk voor dit deel van de stad en bracht hij alle wensen en eisen, voordelen en nadelen van de nieuwe ambities in kaart. Later zag hij af van het verbouwingsplan, omdat hij in november 2000 tot Rijksbouwmees- ter werd benoemd, en elke vorm van belangenverstrengeling wilde voorkomen. GEEN NABOOTSERS Wat de stedenbouwkundige visie van Den Haag betreft: die was nog niet uitgegroeid. Een nieuwe wet- houder trad aan. Die benaderde de Amerikaanse architect Richard Meier voor een masterplan van Amerikaan- se allure. Een torenstad zag Meier in Den Haag, de hoofdstad – zij het officieus – van Nederland aan zee. Om dit visioen te realiseren, sneuvelde woongebouw de Zwarte Madonna. Op die prominente plek 5 zouden de eerste torens verrijzen, als huisvesting voor de ministeries van Veiligheid en Justitie en van Binnen- landse Zaken en Koninkrijksrelaties. Ergens onderweg,