Vol. 98, # 21 www.noror.org ÐÆØÜàô²Ì 1922 Wednesday, May 20, 2020

èաÙÏաíաñ ԱզաïաÏան ÎáõëաÏóáõûան Աñ»õÙï»ան ԱÙ»ñÇÏաÛÇ äաßïûնաûñà 98-ñդ ïաñÇ« ÃÇõ 21 ՉորեքշաբÃÇ, 20 Մայիս 2020

Լուրեր Հայաստանէն եւ Արցախէն Տեղական Լուրեր

Արայիկ Յարութիւնեանի Որեւէ Ուժ Ժողովուրդի Ներկայացուցիչը Չի Կրնար Կաշկանդել Պիտի Շարունակենք Զօրակցիլ Երթմանկալութեան Լեռնային Ղարաբաղի Բանակցութիւններու Սեղանին Շուրջ. Լեռնային Ղարաբաղի Արարողութիւնը՝ 21 Մայիսին այաստանի վարչապետ Նիկոլ Փաշինեան Բանակցութիւններուն. Թրամփ ՀՓաշինեանը վստահեցուց, որ տրպէյճանական «Ռիփորթ» կայքը Լեռնային Ղարաբաղի տագնապի Ակը հաղորդէ, որ Ատրպէյճանի լուծման բանակցութիւններու սեղա- անկախութեան տօնին առիթով, այդ նին շուրջ նստած է այն անձը, որ երկրին նախագահ Իլհամ Ալիեւին կը ներկայացնէ Հայաստանի ժողո- յղած իր նամակին մէջ Միացեալ վուրդը: Հայաստանեան որեւէ ուժ, Նահանգներու նախագահ Տանըլտ վարչապետին հաստատումով, չի Թրամփ գրած է հետեւեալը. կրնար կաշկանդել ժողովուրդին «Իբրեւ ԵԱՀԿի Մինսկի խմբակի շահերը ներկայացնողը: Armenpress-ի համանախագահ, մենք պիտի հաղորդումով` այս մասին Փաշինեանը մասնակցութիւնը բանակցութիւննե- շարունակենք զօրակցիլ Լեռնային խօսեցաւ առցանց մամլոյ ասու- րուն շատ էական եւ կարեւոր է: Ղարաբաղի հակամարտութեան լիսի ընթացքին` պատասխանելով «Ոմանք կը փորձեն Հայաստանի մնայուն եւ խաղաղ լուծում գտնելու րցախի Կեդրոնական ընտրա- լրագրողներու հարցումներուն: օրինական ներկայացուցիչները բանակցութիւններուն:Միացեալ Ական յանձնաժողովի կայքէն Ան նշեց, որ Լեռնային Ղարաբաղի կաշկանդել բանակցային սեղանի Նահանգները կը զօրակցի Ատրպէյճանի կը տեղեկացնեն, թէ Արցախի տագնապի լուծման ձեւաչափին շուրջ», ըսաւ վարչապետ Փաշինեան գերիշխանութեան եւ անկախութեան: Հանրապետութեան 7-րդ գումարման մասին բազմիցս արտայայտած է իր եւ կրկնեց` ոչ մէկ ուժ կրնայ զիրենք նորընտիր Ազգային ժողովի առաջին կարծիքը, թէ Արցախի Հանրապետու- կաշկանդել: նստաշրջանը պիտի սկսի 21 մայիս թեան ընտրուած ներկայացուցիչներու Շար. Էջ 02 2020-ին: Իսկ Ազգային ժողովի նախագահ Աշոտ Ղուլեանը հանդէս եկած է Արտակարգ Դրութիւնը Հայաստանի Մէջ Երկարաձգուեցաւ յայտարարութեամբ մը, որուն մէջ Մինչեւ Յունիս 13 նշուած է, թէ 21 մայիսի նիստը տեղի պիտի ունենայ Շուշիի մշակոյթի եւ րաձգումը անհրաժեշտութիւն է, սակայն Պարէտատան գործունէութեան եւ, երիտասարդութեան կեդրոնի դահլի- Միացեալ Նահանգները եւ Ատրպէյճան ճին մէջ: անհրաժեշտութեան պարագային, բնակավայր փակելու որոշումները շուրջ 30 տարի գործակցած են՝ կրնան իրագործուիլ միայն արտակարգ ամրապնդելու համար միջազգային Ռազմարդիւնաբերութիւնը դրութեան պայմաններու մէջ: ապահովութիւնը, եւրոպական ուժա- Փաշինեան ըսած է, որ 1500-էն նիւթի ուղիները եւ աղբիւրները բազմա- Պէտք Է Մեր Տնտեսութեան աւելի հիւանդանոցային բուժում զան դարձնելու ու մեր երկու մեծ Քարշակող Ուժերէն ստացող ունենալու պարագային պետութիւններու ժողովուրդներուն կրկին սահմանափակումներու պիտի համար աւելի պայծառ ապագայ մը Մէկը Ըլլայ. Վարչապետ կերտելու համար: Կը գնահատեմ Փաշինեան այաստանի մէջ «Քորոնա» ժահրի երթայ Կառավարութիւնը: Արդարա- Հհամաճարակին պատճառով դատութեան նախարար Ռուստամ այդ ոլորտներուն մէջ Ատրպէյճանի Մարտ 16-էն յայտարարուած արտա- Բադասեան յայտարարած է, որ կենսական մասնակցութիւնը եւ կը կարգ դրութիւնը երկարաձգուած է եւս սահմանափակումները կրնան նաեւ քաջալերեմ բոլոր քայլերը, որոնք 30 օրով` մինչեւ Յունիս 13-ը` ժամը պայմանով կիրառուիլ, ինչպէս օրինակ` ժողովրդավարական կառավարում 17:00-ն ներառեալ: որոշ վայրերու մէջ կրնայ պարտադիր կը ջատագովեն ու կը պաշտպանեն Կառավարութիւնը հաստատած է դառնալ դիմակներ կրելը: իրաւունքները եւ ազատութիւնները, Արտակարգ դրութիւնը երկարաձգելու Հայաստանի մէջ Մարտ 16-էն արտա- զորս խոստացած ենք պաշտպանել: մասին որոշումը: կարգ դրութիւն յայտարարուած է, Միացեալ Նահանգները Ատրպէյճա- Վարչապետ Նիկոլ Փաշինեան նշած անիկա երկարաձգուած էր մինչեւ նի ժողովուրդին կողքին կը կանգնի` է, որ արտակարգ դրութեան երկա- Մայիս 14: ընդդէմ «Քորոնա» ժահրի համա- Հ վարչապետ Նիկոլ Փաշինեանի ճարակին»: Հգլխաւորութեամբ, 14 Մայիսին տեղի ունեցաւ խորհրդակցութիւն Մայիս 18-էն Հանրային Փոխադրամիջոցնները Սկսան Լուրեր Աշխարհէն մը, որուն ընթացքին քննարկուեցան ռազմական կարիքներու համար Աշխատելու Նախիջեւանի Մէջ պետական պատուէրի ձեւաւորման վերաբերող հարցեր: Այս մասին Հ փոխվարչապետ, պարէտ Զօրավարժութիւններ Սկսած Են յայտնեցին ՀՀ կառավարութեան ՀՏիգրան Աւինեան Մայիս 14-ին տեղի ունեցած Ազգային Ժողովի «Նախիջեւանի մէջ սկսած են հրա- տեղեկատուական գրասենեակէն։ մանատարական զօրավարժու- Խորհրդակցութեան մասնակցե- արտահերթ նիստի ժամանակ յայտնեց, որ Մայիս 18-էն սկսեալ թիւններ, որոնց կը մասնակցին ցան Անվտանգութեան խորհուրդի ինքնավար հանրապետութեան քարտուղարը, վարչապետի աշխա- հանրային փոխադրամիջոցները պիտի սկսին բանիլ: տարածքին մէջ տեղակայուած համա- տակազմի ղեկավարը, ուժային զօրային բանակի շարք մը ստորա- կառոյցներու ու բարձր արհեստա- «Պիտի վերաբացուին առեւտուրի իրականացման վայրերը, հանրային բաժանումներ ու զօրամասեր», կը գիտական արդիւնաբերութեան տեղեկացնէ ազրպէյճանական ԱՓԱ նախարարութեան ղեկավարները: սնունդի տեղերը պիտի կարենան ծառայութիւն մատուցել նաեւ փակ լրատու գործակալութիւնը: Շար. Էջ 22 տարածքներու մէջ: Շար. Էջ 23 Շար. Էջ 10

Զուարթնոցի The Armenian Catholic Patriarchate Աֆէյեանի Ընկերութենէն Յուսադրիչ Ս. Գրիգոր Լուսաւորիչ Տաճարը During The Last 125 Years Լուրեր Ներսէս Գ. Տայեցի Շինող Կաթողիկոսը (1895-2020) Moderna ընկերութիւնը, որուն համահիմնադիրն ու (641-661) գլխաւոր տնօրէնը հայազգի գիտնական, գործարար The former Patriarch of Constantinople Matteos Izmirlian, եւ բարերար Նուպար Աֆէյեան, նախնական տեղե- Ճարտարապետ Թորոս Թորամանեան (1864- after his 12 years exile in the St. James Patriarchate in կութիւններ ներկայացուցած է «Քորոնա» ժահրի 1934) Շապին Գարահիսար ծնած է ուր եւ տարի Jerusalem forced by the Ottoman authorities, ... դէմ պատուաստանիւթի փորձարկումներու առաջին մը ետք ծնաւ Զօրավար Անդրանիկ։ Էջ 03 Էջ 13 փուլի մասին: Էջ 15 ՉորեքշաբÃÇ, 20 Մայիս 2020 2

Լուրեր Հայաստանէն եւ Արցախէն Հայրենիքին Համար Բոլորս Պատասխանատու Ենք Նախարար Զոհրաբ Մնացականեան. «Լեռնային Ղարաբաղի Տագնապի Լուծումը Հիմնուած Է Փոխզիջման Սկզբունքին Վրայ» Հայաստանի արտաքին գործոց նախարար Զոհրաբ Մնացակա- ՀÇÙնáõաÍ 1922-Çն (üñ»զնû) նեան առցանց տեղի ունեցած ԱՊՀ Established 1922 (in Fresno) նախարարական համաժողովի նիստին բացումը կատարելով` äԱՇîúÜԱºՐ èԱØÎԱìԱՐ յայտնեց, որ Ղարաբաղեան ԱԶԱՏԱԿԱՆ ÎàôêԱÎòàôºԱÜ տագնապին լուծումը հիմնուած է ØÆԱòºԱÈ ՆԱՀԱՆԳՆԵՐՈՒ փոխզիջման սկզբունքին վրայ: «Ատի- Առաջին խումբին կը պատկանին ԱՐºôØîºԱÜ ՇՐՋԱՆԻ կա կը նշանակէ նաեւ կողմերէն այն հարցերը, որոնց վրայ նուազ An ADLP Publication ոեւէ մէկուն առաւելապաշտական ազդեցութիւն ունի «Քորոնա» Վերջին ժամանակաշրջանին դիրքերու մերժում եւ համադրում ժահրի պատճառով ստեղծուած ԽՄԲԱԳԻՐ երեւոյթ մը կայ, որ կը ստիպէ, այն պարտաւորութիւններուն, վիճակը, որոնց կարգին է, օրինակ, Անահիտ Կօշկարեան մեզի դէմ յանդիման գտնուիլ ոչ զորս կողմերը կը ստանձնեն հաւա- «Մշակութային մայրաքաղաքը» այնքան հաճելի իրողութեան մը սարակշռուած ամուր փոխզիջման հետաքրքրական նախագիծը, որուն ԳԼԽԱՒՈՐ ԱՇԽԱՏԱԿԻՑՆԵՐ հետ: Երեւոյթ մը, որ օր օրին համար»: Նախարար Զոհրաբ իրագործման իրաւունքը 2022- Խաչիկ Ճանոյեան աւելի կ՛աճի ու զարմանալիօրէն Մնացականեան աւելցուց, որ այդ ին պիտի փոխանցուի ղրղզական Յակոբ Մարտիրոսեան տեղ կը գտնէ մեր ժողովուրդին մօտեցումով ալ պիտի շարունա- Քարաքոլ քաղաքին: Այդ շարքին Սարգիս Յ. Մինասեան մօտ, ըլլան անոնք Հայրենի- կեն Լեռնային Ղարաբաղի տագնա- են նաեւ այն համաձայնագիրներու քի թէ Սփիւռքի մէջ: Խօսքս պի բացառապէս խաղաղ լուծման նախագիծերը, որոնք շահագրգիռ ՄԱՐԶԱԿԱՆ ԲԱԺԻՆ անառողջ քննադատութեան եւ հասնելու մտադրութեամբ աշխա- պետութիւններու ձեւաչափով պիտի Աւետիս Բայրամեան ատելութեամբ լեցուած հրա- տանքը համապատասխան շրջա- կարգաւորեն պաշտպանական նախա- պարակային եւ անձնական նակներու մէջ: րարութիւններու փոխգործակցու- ՎԱՐՉԱԿԱՆ խօսքին կը վերաբերի: Այն ինչ «Ես մտադիր չեմ երկար խօսիլ այս թիւնը տարբեր մարզերու մէջ: ՊԱՏԱՍԽԱՆԱՏՈՒՆԵՐ կը տեսնենք, թէ՛ մեր շուրջը, նիւթին մասին, մենք կը շարու- Օրակարգի հարցերու երկրորդ Գէորգ Գրիգորեան թէ համացանցի վրայ եւ թէ՛ նակենք աշխուժօրէն աշխատիլ խումբին մէջ Մնացականեան նկատի Արա Գասապեան լրատուամիջոցներու մէջ, մեզի այդ ձեւաչափով: Խաղաղ լուծումը ունեցաւ այն հարցերը, որոնց լուծման Կարօ Քիւփելեան կը ստիպէ ցաւ զգալ որպէս այլընտրանք չունի, մենք նպատակ համար ակնյայտօրէն ստիպուած են հայ, այն հայերու համար, որոնք ունինք շարունակել գործնական նկատի առնել համավարակի գործօնը: Հեռաձայն (626) 296-2921 իրենք ալ չի նկատելով կը աշխատանքը, երկու տարի շարունակ Անոնց կարգին են միջազգային Հեռատիպ (626) 296-2922 վերածուին թունաւոր խօսքի մեծ իրականացուցած ենք այդ գործնական երիտասարդական համագործակցու- վարպետներու: աշխատանքը եւ մտադիր ենք թեան, մարմնակրթութիւնը, զբօ- e-mail: Հետաքրքրական է, որ հայերս հետագային եւս նոյնը ընել: Ուժի սաշրջութեան, ցանցային համալսա- [email protected] բաժանուած ենք երկու բանա- կիրարկումը եւ սպառնալիքները րանի եւ մշակոյթի մարզին մէջ կի. անոնք, որոնք հայրենիքը մերժելի են»: համագործակցութեան հիմնական ÊÙµա·Çñ` կը պաշտպանեն արտաքին, Իր խօսքին մէջ նախարարը հաստա- ձեռնարկներուն վերաբերող համա- [email protected] ներքին թէ մեր առողջութեան տեց, որ նիստին համաձայնեցուած գործակցային ռազմավարութիւնները: սպառնացող թշնամիներուն հարցերուն շուրջ Հայաստան Այս բարդ շրջանին ան կարեւոր www.noror.org դէմ եւ անոնք, որոնք անանուն՝ առարկութիւն չունի եւ պատրաստ է նկատեց պետութիւններու համա- հրապարակաւ կը թունաւորեն, կը աջակցելու անոնց: Նախարարը դիտել ձայնեցուած գործողութիւնները, քննադատեն, կը պախարակեն, տուաւ, որ առաջարկուած հարցերու նաեւ` «Քորոնա» համաճարակի Դաւանելով ռամկավարական կը վարկաբեկեն, կը ստորնացնեն ցանկը, տեսականօրէն, կարելի է կանխարգիլման միջոցառումներու ëÏզբունքն»ñáõ« ÏÁ Ñաւատանù կամ պարզապէս անձնական բաժնել երկու խումբի: համակարգման մէջ: բազմակարծութեան »õ ազաï վիրաւորանք կը հասցնեն այլ ËûëùÇ Çñաõáõնքին. Ñ»ï»õաµաñ« անձերուն եւ անոնց կատարած Որեւէ Ուժ Ժողովուրդի Ներկայացուցիչը Չի ÑñաåաñաÏáõաÍ ·ñáõÃÇõնն»ñÁ աշխատանքին: Բայց այս ամենը անåաÛÙան ã»ն աñïաÛաÛï»ñ Կրնար Կաշկանդել Լեռնային Ղարաբաղի ËÙµա·ñáõûանë ï»ëաÏ¿ïÁ£ այդքան պախարակելի չէր ըլլար, ÊÙµա·ñáõûան ÏÁ í»ñաåաÑáõÇ եթէ այդ ըլլար առերես եւ բաց Բանակցութիւններու Սեղանին Շուրջ. Փաշինեան ÛÕáõաÍ ÛûդáõաÍն»ñáõն ÛաåաõáõÙ- ճակատով: Այդ կրնար համարուիլ Սկիզբը Էջ 01 մասնակցութեան: ն»ñáõ ÏաÙ ãÑñաïաñաÏ»Éáõ Çñա- ազատ խօսքի իրաւունքով Պատասխանելով այն հարցումին, թէ õաëáõ ÃÇõնÁ£ խօսող, սեփական կարծիք Փաշինեան շեշտեց, որ որեւէ որո- արդեօք ինք պատրա՞ստ է Արցախի ունենալու խիզախութիւն եւ շում կայացնելէ առաջ պէտք է հարցով հանդիպելու Հայաստանի առողջ քննադատութիւն ունեցող խօսիլ Հայաստանի ու Արցախի նախկին նախագահներուն հետ, Nor Or Weekly մարդու խօսք: Բայց եկուր տես, անվտանգութեան խորհուրդներուն, Փաշինեան նշեց, որ խնդիր չի տեսներ, որ այս՝ «ամեն ինչ գիտցող խորհրդարաններուն եւ ժողովուրդին եթէ այդ անհրաժեշտութիւնը ըլլայ: Nor Or Publishing Association, հետ: «Կայ այսպիսի հանգամանք` նախա- բժիշկ-քաղաքագէտ-լեզուաբան- Inc. «Ես Արցախի հարցի լուծման այնպիսի պէս տեղի ունեցած բանակցութիւննե- միջազգայնագէտները» կը 1901 N. Allen Ave., րուն մասին հաստատութենական խուսափին իրենց խօսքը ուղղել հրապարակային պայման կապած Altadena, CA 91001 տեղեկատուութիւնը պետական կառա- հրապարակաւ ու բացէ ի բաց: եմ մեր ժողովուրդին հետ, որ որեւէ U.S.A. Անոնք իրենց սեւ գործը կ՛ընեն շահարկման տեղ չի կրնար ըլլալ: վարման համակարգին մէջ առկայ է` անանուն նամակներու, կեղծ Ի տարբերութիւն նախկին շարք ձեռքիս տակ է», նշեց վարչապետը: 2nd Class: West Coast $75 օգտատէրերով ընկերային մը դէպքերու, այսօր բանակցու- Անդրադառնալով խաղաղապահ 2nd Class: East Coast $85 համացանցի էջերու եւ անստո- թիւններու սեղանին շուրջ նստած ուժերու հաւանական տեղակայման 1st Class:West Coast, East Coast $120 րագիր նամակներու միջոցով: անձը կը ներկայացնէ Հայաստանի հարցին` վարչապետ Նիկոլ Փաշի- Canada Air Mail: $130 Սակայն այս ամեն բանին մէջ ժողովուրդը», ընդգծեց Նիկոլ Փաշի- նեան նշեց, որ նախապէս եղած All Other Countries զարմանալի տակաւին այս չէ, նեան: փաստաթուղթերուն ու հրապարա- Air Mail: $250 այլ այն հանգամանքը, որ ամենա- Ան յայտնեց, որ ինք չի պատկերացներ կային յայտարարութիւններուն մէջ գէտ-քննադատները գործնա- լուծում մը, որ ըլլայ առանց Արցա- խաղաղապահ ուժերու գաղափարը 1922-2020 Nor Or Weekly կանին մէջ բացարձակապէս խի ընտրուած ներկայացուցիչներու միշտ ալ ներկայ եղած է: ոչ մէկ ընդհանուր բան ունին Mail Postage Paid at Altadena, իրենց ստեղծած բանաւոր յառաջ նետող ի շահ հայրենիքին, ըլլայ համար բոլորս պատասխանատու CA. & Additional office, կերպարին հետ, եւ երբ ժամը ան պատերազմ, հիւանդութիւն թէ ենք, հայրենիքը բոլորիս սեփա- USPS: 391-380 - ISSN: 0029-1161 կու գայ գործելու, օգնելու, պետութեան պահպանման համար կանութիւնն է, հայրենիքը իւրա- որոշելու, փոխելու, յանկարծ կարեւոր այլ երեւոյթ: քանչիւրիս մանկիկն է, որուն POSTMASTER: բոլոր տեսակ առաջին գիծերուն Եւ ուրեմն ինչը կը խանգարէ մեզի պիտի պաշտպանենք ու խնամենք, Send address changes to վրայ կը յայտնուին ոչ թէ վերը դադրիլ զազրախօսութեամբ սեփա- հայրենիքը մեր ընտանիքն ու Nor Or Publishing Association, նշուած հայու շերտը, այլ այն կան անձը մեծարել եւ անոր փոխա- տունն է: Inc. նուիրեալները, որոնք ամեն րէն իրապէս հայրենանպաստ տեղ առաջինն են իրենց անձը գործով զբաղուիլ: Չէ՞ որ հայրենիքի ԱՆԱՀԻՏ ԿՕՇԿԱՐԵԱՆ ՉորեքշաբÃÇ, 20 Մայիս 2020 Յօդուածներ եւ Հարցազրոյցներ 3

«Զարմացուցիչն Տիեզերաց» Պատմիչներու Վկայութիւններ Միջնադարեան հայ պատմիչներ ո՛չ Զուարթնոցի Ս. Գրիգոր Լուսաւորիչ Տաճարը մէկ յուշարձան աւելի հիացումով չեն յիշատակած որքան Զուարթնոցի Ներսէս Գ. Տայեցի Շինող Կաթողիկոսը Տաճարը զոր կոչած են Սուրբ Գրիգոր (641-661) Լուսաւորիչ, երբ տաճարը կանգուն էր մինչեւ 10-րդ դարու առաջին քառորդը։ Սեբէոս Բագրատունեաց Եպիսկոպոս 7- րդ դարու մեր յայտնի պատմիչը «բարձր Դոկտ. ԶԱՒԷՆ Ա. ՔՀՆՅ. ԱՐԶՈՒՄԱՆԵԱՆ շինուածովք եւ չքնաղ զարմանալեօք՝ արժանի աստուածային պատւոյն» որակած Ճարտարապետ Թորոս Թորամանեան (1864-1934) Շապին Գարահիսար է զայն։ Հետաքրքրական է գիտնալ որ ծնած է ուր եւ տարի մը ետք ծնաւ Զօրավար Անդրանիկ։ Փարիզի Սորպոնի միայն Սեբէոսն է որ Տաճարին Զուարթնոց Համալսարանէն վկայեալ ճարտարապետ Թորամանեան ստեղծագործած անունը կուտայ, մինչդեռ բոլոր միւսները է Սոֆիայի, Վառնայի, Պելճիգայի, Ռումանիոյ, Եգիպտոսի, Իտալիոյ, Վաղարշապատի Ս. Գրիգոր Եկեղեցի կոչած Յունաստանի եւ հուսկ ուրեմն պատմական մեր Վաղարշապատ եւ Անի են զայն։ Երեք ականատես պատմիչներ, քաղաքներուն մէջ։ Մովսէս Կաղանկատուացի, Յովհաննէս Դրասխանակերտցի, եւ Ստեփաննոս Ասողիկ «մեծ եւ հրաշալի բազմապայծառ յարկ», «բազմապայծառ եկեղեցի», Բացառիկ Հատորը եւ կամ «բազմապայծառ եկեղեցին զանազան յօրինուածովք» կը կոչեն զայն։ Մօտ յիսնամեակ մը առաջ, 1971 թուին, Երեւանի Գիտութիւնների Ակադեմիան Մխիթար Այրիվանեցի պատմիչ կը գերազանցէ բոլորը Զուարթնոցը կոչելով բացառիկ եւ վաւերագրական մեծադիր հատոր մը ի լոյս ընծայեց՝ մեր «զարմացուցիչն տիեզերաց», վկայակոչելով 7-րդ դարուն Ներսէս Տայեցի Շինող ժամանակակից պատմիչներուն կողմէ հայ հնադարեան եկեղեցիներուն Կաթողիկոսի (641-661) ձեռամբ շինուած ըլլալը։ Կաթողիկոսին ժամանակակից մէջ «Զարմացուցիչն Տիեզերաց» հռչակուած «Զուարթնոցը եւ Նոյնատիպ նոյն Սեբէոս պատմիչը աւելի հաստատ կերպով կը գրէ իր «Պատմութիւն ի Յուշարձանները» անունով, հեղինակութեամբ Ստեփան Մնացականեանի։ Հերակլն» շատ կարեւոր գիրքին մէջ ըսելով որ Վաղարշապատի մօտ Ներսէս Զուարթնոցի Տաճարը, Դուինի մօտիկ, արդէն հազարամեակ մը վիրաւոր եւ Կաթողիկոս շինեց զայն «ի վերայ ճանապարհին յորում ասեն ընդ առաջ խոնարհած, այսօր կը վկայուի իր անջնջելի բեկորներով։ Ան ճարտարապետական եղեւ թագաւորն Տրդատ Սրբոյն Գրիգորի»։ Զուարթնոցը 1000 թուականին գետնի վրայ «վերականգնեցաւ» 1905 թուին յայտնի ճարտարապետ Թորոս արդէն քանդուած էր, քանի որ Յովհաննէս Դրասխանակերտցի երբ իր գրած Թորամանեանի նախագիծով, յաւերժացնելով ինչպէս Տաճարի բեկորները, «Պատմութիւն»ը աւարտած է 924 թուին Զուարթնոցը տակաւին կանգուն էր։ սիւներն ու խոյակները, նոյնպէս Թորամանեանի անունը Հայաստանեայց Եկեղեցւոյ պատմութեան մէջ որպէս անկորնչելի արժէքներ։ Մնացականեանի Գնահատումը Հատորը կը բովանդակէ երկսիւնակ 260 էջ ուսումնասիրւթիւն, յաւելեալ 40 Գիտական հիմունքով իր գրած գիրքին մէջ Ս. Մնացականեան Տաճարը էջերու վրայ 100-է աւելի Զուարթնոցի ԲՈԼՈՐ բեկորներուն լուսանկարներով։ կ՛որակէ «մի մոնումենտ որը սերունդներին պէտք է հասցնէր հայ հանճարեղ Մնացականեան ճարտարապետ Թորոս Թորամանեանի մասին գրած է ճարտարապետի վերասլաց գործը նրա համարձակ մտայղացումների հոյակերտ իր գնահատական խօսքերը, թէ «բարեբախտաբար 1904 թուականին մանրամասնութիւններով»։ Մինչեւ Թորամանեանի վաղարշապատ հասնիլը Էջմիածին է գալիս ճարտարապետ Թորոս Թորամանեան եւ մասնակցելով պեղումներուն վրայ կը հսկէր Խաչիկ վարդապետ Դադեան, որուն օրով պեղումներին կարողանում է անհետացումից փրկել մի շարք բեկորներ»։ արձանագրութիւն մը գտնուած է «ՆԵՐՍԻՍԻՆ Է ՇԻՆԱԾ ՅԻՇԵՑԷՔ» բառերով։ Հատորի վերջաւորութեան գտնուող բոլոր լուսանկարները ուսանելի Սիւներէն մէկուն վրայ եւս՝ «ՆԵՐՍԷՍԻ» եւ «ԿԱԹՈՂԻԿՈՍԻ» բառերը յաջորդականութեամբ, յատակագիծն ու փլատակ սիւները, հոյակապ արծիւներու քանդակուած են որոնք անտարակոյս կը ներկայացնեն օրուան Ներսէս Գ թեւատարած խոյակները որպէս մնայուն վկաներ ահա կը խօսին 1360 տարիներէ Տայեցի Կաթողիկոսը։ ի վեր։ Մասնաւորապէս ուշագրաւ է կ՛ըսէ Թորամանեան տաճարի բեկորներուն Երբ առիթով մը հարցուցի երջանկայիշատակ Տ.Տ. Վազգէն Ա Հայրապետին մէջ պատկերաքանդակ մը որուն գլխի վեղարը ցոյց կուտայ թէ եկեղեցական թէ արդեօք Թորամանեանի վերականգնած նախագիծին համաձայն կարելի մըն է Զուարթնոցի հանճարեղ ճարտարապետը, մէկ ձեռքին բահ եւ միւսին պիտի ըլլա՞ր օր մը վերակառուցանել Զուարթնոցի Տաճարը, Հայրապետին բրիչ, որուն շուրջը գրուած է ՅՕՀԱՆՆԱ անունը։ Թորամանեան կը հիանայ պատասխանը եղաւ «Զուարթնոցը իր բեկորներով եւ տեղադրուած Զուարթնոցի ճարտարապետին հանճարին եւ բազմակողմանի հմտութեան իսկական վայրով կը մնայ անփոխարինելի եւ հարազատ, նոյնիսկ առանց վրայ, որուն «գեղարուեստական ճաշակի մասին կը վկայեն նուրբ եւ գեղեցիկ վերակառուցուելու»։ քանդակները»։ Եւ ի վերջոյ «այնպիսի վայելուչ կերպով խորշերն ու խոյակները իրենց տեղը գտած են որ այլեւս ճարտարապետի հանճարին ու հմտութեան վրայ զարմանալէ զատ մեզի ոչինչ չի մնար ընել»։

Ներսէս Գ Շինող Կաթողիկոս (641-661) Հայաստանի տագնապալից շրջանի Կաթողիկոսը եղաւ Ներսէս Տայեցի, մէկ կողմէն Արաբներու արշաւանքը դէպի Հայաստան 640-ական թուականներուն, եւ միւս կողմէն Բիւզանդիոնի կայսեր ճնշումը Հայ Եկեղեցւոյ՝ դաւանական գետնի վրայ։ Վտանգը այն աստիճանի հասաւ որ Կաթողիկոսը ստիպուեցաւ դէմ յանդիման գալու Կոստանդ Բ Կայսեր հետ, որ 653 թուին բռնի Դուին գալով իր ներկայութեանը Հայ Եկեղեցւոյ մէջ Կաթողիկոսին ընդունել կը պարտադրէր 451 թուի Քաղկեդոնի Ժողովին դաւանանքը՝ գոնէ առժամապէս։ Կայսեր մուտք գործած եկեղեցին Զուարթնոցը չէր, այլ Դուինի Հայրապետանոցի եկեղեցին, քանի որ Զուարթնոց տակաւին կառուցման մէջ էր եւ աւարտած 659 թուին։ Բիւզանդիոն ամէն կերպ կը պարտադրէր Հայ Եկեղեցւոյ ենթակայութիւնը Յոյն Օրթոտոքս եկեղեցիին։

Կոպիտ եւ Բռնի Միջամտութիւն Յիշեալ կայսերական կոպիտ միջամտութեան ներկայ էր Բագրատունեաց եպիսկոպոս Սեբէոս պատմիչ, որուն հաւաստի տեղեկութեանց համաձայն Կաթողիկոսն ու իր հետեւորդ հայ եպիսկոպոսները, «բացի մէկէն», յոյն քահանային կողմէ Հայ Եկեղեցւոյ մէջ կատարուած յունադաւան պատարագին ներկայ ըլլալով հաղորդուեցան Կայսեր ներկայութեան, եւ իբր թէ յունադաւանութիւնը Ճարտարապետ Թորոս Թորամանեան ընդունեցին։ Թէ ո՛վ էր չհաղորդուող անծանօթ եպիսկոպոսը, Մաղաքիա Անկասկած Թորոս Թորամանեանի գլուխ գործոցն է Վաղարշապատի Սուրբ Պատրիարք Օրմանեան կ՛ըսէ թէ անպայման ինք Սեբէոսն ըլլալու էր որ, առանց Զուարթնոց Եկեղեցւոյ աւերակներուն միակ եւ վերջնական պեղումներն անունը տրուելու յաջորդ օրն իսկ յանդիմանուեցաւ Կայսրին եւ Կաթողիկոսին ու յատակագիծի վերականգնումը։ Միայն 300 տարուան կեանք ունեցած է կողմէ իր ըմբոստութեանը համար, եւ սակայն չզիջեցաւ յայտնելու անոնց Ս. զմայլելի, բոլորաձեւ, եռայարկ ու իր տեսակին մէջ եզակի այս Տաճարը, որ Գրիգոր Լուսաւորիչէն կտակուած հայոց հաւատքը որուն ինք հաւատարիմ կը փլած է 10-րդ դարու երկրաշարժին հետեւանքով։ Տաղանդաւոր ճարտարապետ մնար, ինչպէս ինք պատմիչ Սեբէոսը կը վկայէ։ Թորամանեանի 1978 թուին Երեւանի մէջ յետ մահու հրատարակուած Խեղադիւրեալ եւ անկանոն տեղեկութիւններով Յոյներ ուզեցին Զուարթնոց «Զուարթնոց» անուն արժեքաւոր գիրքը Ստեփան Մնացականեանի վերոյիշեալ Տաճարը քաղկեդոնական եկեղեցի անուանել, նոյնիսկ հայոց Թէոդորոս Ռշտունի հատորին հետ միասին օգտագործած եմ սոյն յօդուածին համար։ իշխանի քաղաքական հակումներու լոյսին տակ՝ հանդէպ Բիւզանդիոնի։ Թորամանեան 1903-ին Հայաստան յատուկ այցի գնաց եւ գործակցութեամբ Թէոդորոս Ռշտունիի հոգը պիտի չըլլար այդ։ Սակայն մեր պատմիչներու շարքը Խաչիկ վարդապետ Դադեանի, որ տեղւոյն վրայ Մայր Աթոռ Ս. Էջմիածնի կողմէ անընդհատ երբ հիասքանչ վկայութիւններով կը խօսին Զուարթնոցի մասին, պեղումներ կը կատարէր, ձեռնարկեց Զուարթնոց Տաճարի քննութեանց, զանոնք այլեւս միւսները աննշան կը մնան։ Այս բոլորին վրայ Ներսէս Կաթողիկոս աւարտելով 1905 թուին Մկրտիչ Ա Խրիմեան Հայրիկ Կաթողիկոսի օրով։ Իր Կոստանդ Բ Կայսեր հրահանգով եւ Ռշտունիի դրդումով հարկադրուեցաւ վեց առաջին տեղեկագրին մէջ, տպուած «Մուրճ» ամսագրի նոյն տարւոյ հինգերրդ տարիներ հեռանալ Հայաստանէն ու բնակիլ Տայքի Իշխան իր ծննդավայրը, թիւին մէջ, Թորամանեան տուած է իր տեսութիւնը Տաճարին կառուցուածքային ապահով դարձնելով Զուարթնոց Տաճարի շինութեան աւարտը զայն վստահելով եւ ծաւալային համադրութեան մասին, վկայելով որ «տեղին վրայ մասամբ իր Տեղապահին՝ Անաստաս Ակոռեցի եպիսկոպոսին՝ զայն յոյն եկեղեցւոյ անաղարտ մնացած է միայն յատակագիծը, որուն միջոցաւ համոզուեցայ որ ենթարկելու հեռանկարով։ գտնուած բեկորները բաւական պիտի ըլլային ամբողջ շէնքը վերակազմելու»։ Շար. Էջ 05

ՉորեքշաբÃÇ, 20 Մայիս 2020 Յօդուածներ եւ Հարցազրոյցներ 4

միտք կամ նախադասութիւն երբեւէ փոխա՞ծ է հայրիկս: Ի՞նչպէս Կարելի Է Չսիրել Հոլիուտը - Ո՜չ, բնաւ… - Էհ, ուրեմն`տառասխալնեը եւ կէտադրական նշաններն է, որ կը շտկէ, Ես Սիրում Եմ Հոլիուտը իսկ այդ սխալներն ալ, պարոն Նուպար, նիւթը շարողին մեղքն է: Մինչեւ վերջերս, Ապրիլ գրատան հարեւանութեամբ մի փոքրիկ թատրոն կար: Հիմա շարժում չկայ այդ մայթին, բայց…, բայց` այս ի՞նչ է…, երեք, ՀԵՆՐԻԿ ԱՆԱՍԵԱՆ գրեթէ ամբողջովին մերկ ջահել աղջիկներ ինձ նշան են անում, որ իրենց մօտենամ: Ուղղութիւնս փոխելն ու գրեթէ վազելը մէկ եղաւ: Ի՞նչ իմանաս, այդ ամայի տեղում, շէնքի ետնամասում ինչե~ր չեն կարող լինել, դէ~, ես էլ…մենակ եւ, եւ` երեք աղջիկ, պատկերացնո՞ւմ էք... Ես 42 տարի է, որ ապրում եմ Հոլիուտում, բայց նման տեսարանի չեմ հանդիպել: Ինչեւէ. շարունակում եմ քայլել Սանթա Մոնիքա պողոտայով դէպի Արեւելք: Այս շրջանը, աւելի ճիշդ Ուեստերնից սկսեալ դէպի Արեւելք`Հոլիուտի երկրորդ կարգի թաղամասն է, ուր, հիմնականում ապրում են հայերն ու մեքսիկացիները, առաւել` Հարաւային Ամերիկայի սպանախօս երկրներից արտագաղթածները, որոնք ոչնչով չեն տարբերւում մեքսիկացիներից, որի պատճառով էլ` հայի համար բոլորն էլ դիտւում են որպէս մեքսիկացիներ: Վերջին տարիներին մեր կողմերում են հաստատուել Դեղին ցեղի օրէ-օր աճող մեծահարուստ ներկայացուցիչները, հիմնականում`չինացիներ, կորեացիներ, վիետնամցիներ, որոնք, Լոս Անջելեսի Հարաւից սկսեալ, կանխիկ դրամով «գրաւում» են ամէն ինչ` շէնքեր, տներ, պիզնեսներ, առեւտրային խոշոր ընկերութիւններ: Այժմ արդէն հասել են Սանթա Մոնիքա պողոտայ: Ինձ համար հետաքրքիր էր տեսնել, թէ առաւօտեան այդ կանուխ ժամին ովքեր են քայլում մայթերով եւ ո՞վ` ուր է շտապում: Ահա հասել եմ Նորմանտի փողոցի անկիւնը, մարդաշատ, հայաշատ, … Առաւօտեան ժամը 6-ն է: Երկու ժամ է ոտքի վրայ եմ: Փորձում եմ կրկին հայկական խանութներով, բժշկական եւ այլ կարգի հաստատութիւննե- անկողին մտնել` լրացնելու համար պարտադիր քնի այն վեց ժամը, որ րով հարուստ մի վայր: բժիշկը մշտապէս յիշեցնում է ինձ: Հանրակառքի (Bus) կանգառն է: Մեծաթիւ սպասողներ, բոլորն էլ անխտիր` - Քուն եւ քայլել.- սա է այսօր առողջութեան բանալին,- ասում է նա,- իսկ սպանախօս ազգերից: Բոլորն էլ հանդարտ, խաղաղ, շատերն էլ զրոյցի առողջ քուն բերողը քայլելն է: բռնուած: Ճարպիկ մի կին, մարքէթի սայլակը վեր է ածել շարժական Այս ասողը UCLA հիւանդանոցի փրոֆեսոր Դիւրազոն է, որ մշտապէս, 12 «սրճարանի» եւ այդ ցուրտ եղանակին տաք սուրճ եւ խմորեղէն է տարի անընդմէջ, իր հսկողութեան տակ է պահում իմ առողջական վիճակը: վաճառում: - Դէ լա~ւ Հենրիկ,- ասում եմ ինքս ինձ,- շարժուիր, գնա, քայլիր, միեւնոյնն Եւ, որովհետեւ այդ ժամին փողոցի վրայ եղող սրճարանները փակ են, է` քունդ չի տանում: Լոյսը դեռ չի բացուել: Այսօր արեւ չի լինելու,- ասել շարժուն «սրճարանի» առեւտուրը եռում է: Հանրակառքն արդէն եկել են լուրերում: է, բայց ոչ ոք չի շտապում վեր բարձրանալ: Սեւամորթ վարորդըն էլ Լուսաբացն արդէն իր թեւերն է փռում հորիզոնի վրայ: Երկինքն ամպոտ պահանջուած վայրկեաններից աւելի երկար է սպասում, որպէսզի մարդիկ է, թւում է, թէ ուր որ է այն կը պատռուի ու անձրեւ կը տեղայ: կարողանան սուրճ գնել ու նոր բարձրանալ հանրակառք, թէեւ, ինչպէս Մեր տնից մինչեւ Սանթա Մոնիքա, ոտքով քայլելու պարագային, կարելի բոլորը, նա էլ գիտի, որ սուրճ եւ ուտելիք չի կարելի վայելել հանրակառքի է տասը րոպէում հասնել: Սանթա Մոնիքա չհասած` մի Մաքտոնալտ կայ: մէջ: Հեռուից տեսնում եմ երկու կանանց,- հայեր են,- մտածում եմ ես,- բայց Երկար եմ կանգնած մնում` դիտելու համար չափազանց գրաւիչ, ի՞նչ են անում այստեղ, այս ժամին: Որքան մօտենում եմ նրանց`աւելի եմ մարդկային բնականոն յարաբերութիւնների բովում երեւացող բարի, համոզւում, որ հայեր են: Ինձ տեսնելիս, նրանք փոքր-ինչ շփոթւում են, դիմացինի հանդէպ բարի կամեցող, օգնող ու հասնող մարդուն: Ապշում սակայն ես փորձում եմ դուրս հանել նրանց այդ նեղ վիճակից. ու զարմանում եմ, թէ այստեղ որքա~ն բարեացակամ են մարդիկ, մէկը - Աղջիկնե~ր…, բարի լո~յս… էս ո՞ւր, այս ժամին,ո՞ւր էք գնում: միւսին յարգող, մէկը միւսին զիջող: Դժուար չէր կռահել, որ ամէն օր է - Էս ժամին ո՞ւր կը գնան պարոն, աշխատանքի… նոյն պատկերն այստեղ եւ որ շատերը գիտեն միմեանց ու նոյն ժամին են - Բայց ինչո՞ւ այդպէս կոպիտ աղջիկս… գնում աշխատանքի: - Դէ~, զահլա չունեմ հա~…,- ասաց ու ուղիղ նայեց աչքերիս մէջ, եւ, Այս ամէնը դեռ ոչի~նչ…, քիչ անց հանրակառքի ետին է կանգնում հաւանաբար, տեղը բերելով թէ ով է իր առջեւ կանգնած`մէկ վայրկեան ոստիկանի մեքենան,- Աստուած իմ,- վախուորած մտածում եմ ես, յանկարծ քարացաւ կարծես ու բառերն իրար խառնելով կմկմաց. ոստիկանը չքանդի՞ մարդկային անկեղծ ու ջերմ միաձոյլ շաղախով - Վա~յ…, քոռանամ ես, էդ դուք է՞ք մայսթրօ, պարոն Անասեան…, հազար կառուցուած այս հրաշալի կառոյցը: Բայց ո~չ…, այդ միայն թւում էր, որ ներողութիւն, էս ինչ անհարմար բան ստացուեց: Մենք շատ սիրում ոստիկանը կը գայ ու կ՚արգելի «սրճարանի» տիրուհուն առեւտուր անել ենք ձեզ. լսում, կարդում ենք ձեր գործերը, դիտում ենք ձեր ելոյթները մայթին: հեռատեսիլով: Խնդրում եմ չնեղանաք, որովհետեւ, յաճախ են օտարները Ոստիկանը դուրս էլ չի գալիս մեքենայից ու մի քանի րոպէ անց, տեսնելով, այս ժամին միայնակ կանանց տեսնելով անհանգստացնում մեզ: Դո՞ւք որ ամէն ինչ խաղաղ է` արագօրէն հեռանում է: ինչ էք անում էս ժամին, էն էլ փողոցում: Յստակ է,- օրէնքի պահապանը շրջանցեց օրէնքը, եւ ոչ միայն նա, - Ես քայլում եմ, բժշկի թելադրութեամբ, եւ սիրում եմ քայլել ոչ բանուկ այլեւ գործողութեան բոլոր հերոսներն են խախտել օրէնքը: Ամենամեծ ժամերին: Դու ասացիր, որ աշխատանքի էք գնում, այս ժամի՞ն: «մեղաւորը» ոստիկանն է, որին դու հերոսացնում ես, հերոսացնում` - Այո, մենք աշխատում ենք Տաունթաունում, ոսկերչական ընկերութիւնում նրա մարդկային մաքուր նկարագրի համար: Նախ ՄԱՐԴ, յետոյ` օրէնք: եւ սպասում ենք, որ մեր պոսը գայ ու մեզ տանի: Շտապ պատուէր ունի, Ոստիկանը հասկանում է հասարակ մարդկանց, գործաւորի վիճակը, դրա համար էլ վաղ ենք գնում, օրը 14 ժամ աշխատում ենք, չենք դժգոհում, որոնք հանապազօրեայ հացի սիրոյն, պարտաւորուած են առաւօտ կանուխ երանի միշտ այսքան գործ ունենայ: մեկնել իրենց գործատեղիները: Քիչ անց, քոսմիքական արագութեամբ փողոցն ի վար սուրում է մի կոտրած- Երբ օրն ամբողջովին կը բացուի, սրճատէրն իր սայլակն ու փասա-փուսէն թափած մեքենայ ու կանգնում մեր կանանց կողքին: Քաղաքավարութիւնից հաւաքած կը հեռանայ` յաջորդ օրը դարձեալ նոյն տեղում սպասարկելու դրդուած, օդում ձեռքով հրաժեշտ տալով հեռանում եմ: Մի քանի քայլ համար հանրակառքի սպասող աշխատաւոր ուղեւորներին: անելուց յետոյ, շրջւում եմ` տեսնելու համար, թէ ինչ է կատարւում: Շարունակում եմ քայլել, անցել եմ արդէն մի քանի հայկական խանութների Զգացւում է, որ երկխօսութիւն է տեղի ունենում կանանց եւ վարորդի միջեւ: կողքով: Բոլորն էլ փակ են, միայն French bakery-ն է բաց, որ վերջերս է Ինչպէս երեւաց, երկխօսութիւնը արդիւնք չտուեց: Մեքենան հեռացաւ… բացուել: Անունն է ֆրանսիական, բայց ոչ մի ֆրանսիական խմորեղէն չկայ, Արդէն Սանթա Մոնիքա պողոտայի վրայ եմ: պակէթն էլ (ֆրանսիական չափազանց յայտնի հացատեսակ) Աստուած Մօտենում եմ, ականջը խօսի, Յարութիւն Երէցեանի նախկինում` Ապրիլ պակէթ համարի: գրատանը, որն այժմ վարսահարդարի սրահ է: Միտքս թռչում է դէպի Նոյն մայթի վրայ, Էջմոնտ պողոտայ չհասած, մի Կաթողիկէ եկեղեցի կայ: յետ, աւելի քան երեսուն տարի, երբ այդ գրատուն-տպարանում շարւում - Հենրիկ,- ասում եմ ինքս ինձ,- մտիր եկեղեցի, եթէ այն բաց է, աղօթքդ էր հայրիկիս` մեծանուն պատմաբան, մատենագէտ Յակոբ Անասեանի արա, առողջութիւն մաղթիր ինքդ քեզ, հարազատներիդ, Աստուած քո ստուարածաւալ, հաստափոր «Մանր երկեր» անուանումով գիտական ձայնը կը լսի, մի մոմ էլ վառիր Հայաստանի բարօրութեան եւ անվտանգու- նիւթերի 1200 էջանոց, երեք քիլոկրամանոց գիրքը: թեան սիրոյն: Եկեղեցին` եկեղեցի է, բաւ է, որ քրիստոնէական լինի: - Հենրիկ ջան, մայսթրօ, հաճի~ս,, հայրիկիդ ըսէ, որ արագացնէ սրբագրու- Ժամը եօթն է, մէկ ժամ է անցել տնից դուրս գալուց յետոյ: Մտնում եմ թիւնները…, ծօ~ խենթենամ պիտի, քանի՞ անգամ սրբագրել կ՚ըլլայ: Աս եկեղեցի, խաչակնքում ու միանում այդ ժամին այնտեղ գտնուող 40-50 չորրորդ սրբագրութիւնն է, որ հայրիկդ կ՚ընէ,- նեղսրտած ասում էր հաւատացեալներին: Սկսւում է առաւօտեան աղօթքն ու ժամերգութիւնը: Յարութիւնը: Շուրջիններիս նայելով, ես էլ եմ մի քանի անգամ խաչակնքում - Ճիշդ կ՚ըսէ կոր Հենրիկ, մեր գործերը կը կաղան հօրդ գիրքին պատճա- Անշուշտ, քարոզչի խօսքերից ոչինչ չեմ հասկանում, բայց միջավայրն ռաւ,- աւելացնում է իր կեանքի վերջալոյսին սպասող Յարութիւնի եղբայր ու հաւատացեալների լրջութիւնը խորը ակնածանք են առաջացնում Նուպարը: իմ հոգում: Մի տաս րոպէ նստելուց յետոյ, դուրս եմ գալիս եկեղեցուց Այս ամէնը լսելուց յետոյ խօսքը իմն էր. ու մուտքին, իմ էլեկտրական մոմն եմ վառում մի կոճակի սեղմումով - Տղա~ք, գիտեմ, հայրիկս քանի մը անգամ կը սրբագրէ, շատ բծախնդիր ու խաղաղ հոգով շարունակում ճանապարհս` այս անգամ հետընթաց է եւ մէկու մը չի վստահիր: Սըր-բա-գրել,- հայրիկիս պարագային կը ուղղութեամբ` դիմացի մայթից: նշանակէ տառեր եւ կէտադրական նշաններ շտկել, այդպէ՞ս է,- այո՜,- ասացին եղբայրները միաբերան, -ուրեմն,- շարունակեցի ես,- իսկ բառ, Շար. Էջ 05 ՉորեքշաբÃÇ, 20 Մայիս 2020 Յօդուածներ եւ Հարցազրոյցներ 5

Արա Սեւանեանը, Յարութ Ի՞նչպէս Կարելի Է Չսիրել Հոլիուտը Բամբուկչեանը եւ Մարիեթա Անասեանը: Ես Սիրում Եմ Հոլիուտը … Նայում եմ իւրաքանչիւր անձի համար մի քանի թերթից Սկիզբը Էջ 04 բաղկացած հարցարանը.- Փողոցն արդէն աշխուժացել է: Կամաց-կամաց մարդիկ շատանում են ինչպէս բոլորը, ես էլ պիտի մայթերին: Հեծանուորդները` նոյնպէս: դիմեմ փաստաբանական Հանկարծ տեսնում եմ մի տղամարդու, որը միանգամայն անթոյլատրելի գրասենեակ: Ես դեռ այդ տեղից, դիմացի մայթից վազելով գալիս է դէպի ինձ: Ծանօթ դէմք է, բայց ուժը չունեմ…: - Հենրիկ, տեղը չեմ բերում: ախպերս, փորձիր դու - Հենրի~կ, եղբայր…, ես եմ Վահագը, չես յիշո՞ւմ,- ասում է նա: լրացնել,- մտորում եմ ես,- - Իսկապէս չեմ յիշում, դա դեռ ոչի~նչ…, ինչո՞ւ ես կարգ խանգարում` կ՚անցնի` կ՚անցնի, չէ` այդ դէպքում կը դիմենք փաստաբանի: դիմացի մայթից այս մայթը գալու համար, չէ՞ որ վտանգաւոր է: Ինչեւէ, մեծ դժուարութեամբ ինձ յաջողուեց լրացնել Գրին քարտի - Ախր քառասուն տարի է քեզ չեմ տեսել եւ երբեք առիթ չի եղել հարցարանները: Յաջորդ առաւօտեան, ժամը 6-ին իջայ Տաունթաուն: շնորհակալութիւն յայտնել քեզ` քո մարդկային վերաբերմունքի համար: Գաղթականական գրասենեակում երկար սպասեցի: Վերջապէս բարձրա- - Կարիք կա՞ր դրա համար վտանգի ենթարկել քեզ, ինչի՞ համար է քո խօսը յայտարարեց իմ թիւն ու պատուհանի համարը: շնորհակալութիւնը, ես ոչինչ չեմ յիշում: «Բարի լոյս» եմ ասում ապակու ետեւում նստած բարետես կնոջը, վերջինս - Խօսքս քառասուն տարուայ պատմութեան մասին է: Մենք նոր էինք բարի ժպիտով պատասխանում է իմ ողջոյնին եւ հարցնում. եկել Պարսկաստանից ու փաստաթըղթեր էինք լրացնելու Գրին քարտ - Ինչո՞վ կարող եմ ձեզ օգնել պարոն: ստանալու համար: Իմ ընկերոջ` Անդրանիկի միջնորդութեամբ դու լրացրիր - Ես…, ես բերել եմ իմ ընտանիքի անդամների հարցաթերթիկները` քրին մեր բազմանդամ ընտանիքի թղթերը եւ ոչ մի վարձատրութիւն չուզեցիր քարտ ստանալու համար: քո աշխատանքի համար: - Դուք մենա՞կ էք, ո՞ւր է ձեր փաստաբանը: - Հա~…, այո~, Անդրանիկի անունը, որ տուիր` յիշեցի: Այն տարիներին - Ես փաստաբան չունեմ, ինքս եմ լրացրել հարցաթերթիկները, հնարաւոր ծանօթներին օգնում էի նման հարցերում, թէեւ շատ քիչ անգլերէն գիտէի…, է, որ սխալներ լինեն, կը ներէք դրա համար: Էս ո՞ւր ես շտապում էս ժամին: - Ե՞րբ էք ժամանել Միացեալ Նահանգներ: - Աւտոպուսին եմ ուզում հասնել: Ես եմ բացում խանութը: Հենրիկ ջան, - Վեց ամիս առաջ: ի՞նչ կը լինի, հեռախօսիդ համարը տուր: Օրերը ցրտում են, մի օր խաշի - Դուք նամակ ստացե՞լ էք… եմ հրաւիրելու ձեզ: - Այո՜, տիկին: - Կը տամ համարը, մինչ այդ ասա խնդրեմ, դու` պարսկահայ, ի՞նչպէս ես - Խնդրեմ ցոյց տուէք այդ նամակը: մաքուր հայերէնով խօսում. Տիկինը ուշադրութեամբ ընթերցեց նամակը եւ` - Ասեմ, պարոն Անասեան, նախ, կինս` Հայաստանի ծնունդ է ու մասնա- - Ես մի քանի րոպէից կը վերադառնամ,- ասաց նա,- սպասէք սրահում, գիտութեամբ էլ` լրագրող, եւ յետոյ, իմ բոլոր գործաւորները հայաստանցի ես ձեզ կը կանչեմ: են: Նրանցից էլ սովորեցի իրենց պէս խօսել: Քառասուն տարի է անցել, Սպասումի տանջալից վայրկեաններ: քիչ չէ,- փիլիսոփայում է բարեկամս: - Մի 15-20 րոպէ անց` Պարոն Անասեան, խնդրում եմ մօտենալ 18-րդ Թելադրում եմ հեռախօսիս համարը, ու մինչեւ օրս «սպասում» Վահագի պատուհանին, -ծանօթ, հաճելի ձայնն է. հեռաձայնին…: - Դուք հիմնականում ամէն ինչ ճիշդ էք լրացրել, միայն մէկ-երկու տեղ Վահագն ինձ յիշեցնել տուեց 40 տարուայ վաղեմութիւն ունեցող կառա- այսպէս պիտի գրէք,- ասաց նա ու ցոյց տուեց ճիշդ ձեւը: վարական հինարկների հետ կապուած մի քանի ուսանելի հետաքրքիր - Յաջորդ անգամին այդպէս կ՚անեմ, կը ներէք, թէեւ դրա կարիքը չի լինի: մանրամասներ: Ահա դրանցից մէկը: - Ո~չ, ինչո՞ւ…, դուք կ՚օգնէք ուրիշների, մտերիմներին, բարեկամներին, Ամերիկա ոտք դնելու առաջին շաբաթում իսկ, մեր ընտանիքը հրաժարուեց ինչո՞ւ պիտի ահագին դրամ վճարէք փաստաբաններին, երբ ինքներդ կառավարական նպաստ ստանալ երկու փոքրահասակ երեխաների կարող էք ձեր հարցերը լուծել: Իսկ հիմա ազատ էք, կարող էք գնալ: Մէկ- համար: Ես եւ Մարիետան բաւական ցածր աշխատաժամով անմիջապէս երկու ամսուայ ընթացքին կ՚ստանաք ձեր քարտերը: աշխատանքի տեղաւորուեցինք: Իսկապէս, մէկ ամիս յետոյ եկան մեր Կանաչ քարտերը, այժմ հերթն եկաւ Հինգ-վեց ամիս անց, Լոս Անճելըսի Գաղթականական Գրասենեակից քաղաքացիութիւն ստանալու: (Immigration Office) մի փարթամ պահարան ստացանք, որից յայտնի … Նախկինում շատ աւելի հայ ընտանիքներ էին ապրում Հոլիուտում: դարձաւ, որ օրինապահ ապրելակերպի եւ կառավարական նպաստ Տարիների ընթացքում, ում ձեռքը «գրպանին հասաւ»` թողեց Հոլիուտը ստացած չլինելու համար, մեր ընտանիքի բոլոր անդամներին թոյլատրուած եւ հաստատուեց Գլենդէլում, Պըրպանքում եւ այլ` իբր հանգստաւէտ է լրացնել համապատասխան թղթերը եւ դիմել գրասենեակ` Կանաչ քարտ վայրերում: ստանալու համար: - Չէ՜, ո՜չ, ես չգնացի, թէեւ կարող էի գնալ: Ես սիրում եմ Հոլիուտը: Սիրում Դժուարանում եմ նկարագրել այն ուրախութիւնն ու խանդավառութիւնը, որ եմ աղմկոտ, շարժուն քաղաք: Մենք Հոլիուտցիներս շատ չենք սիրում տիրեց մեր` մէկ սենեականոց բնակարանում, որի մէջ կար տափակ, ճերմակ Գլենդէլ գնալ, եւ, եթէ գնում էլ`միայն մշակութային ձեռնարկներին ներկայ գոյնի դաշնամուր, որ գնել էինք իմ կազմակերպած առաջին համերգի լինելու եւ մէկ էլ բարեկամներին, ընկերներին այցելելու համար: եկամուտով (Հոկտ. 5, 1978, Breakfast Club, Riversid Dr., L.A.): Այդ համերգը … Արդէն յոգնել եմ քայլելուց: Բայց հոգիս խաղաղ է: Բազմաթիւ մանր- կայացաւ, որքան էլ տարօրինակ հնչի, մեր` Լոս Անջելէս հաստատուելուց մունր երեւոյթների բովում կրկին համոզուեցի, թէ որքա~ն քիչ բան է երկուսեւկէս ամիս անց: Համերգի մենակատարներն էին քանոնահար պէտք, որպէսզի մարդ ուրախ եւ երջանիկ զգայ իրեն:

«Զարմացուցիչն Տիեզերաց» Մնացականեանի Համադրութիւնը Մնացականեանի անկրկնելի գործը Զուարթնոցի Ս. Գրիգոր Լուսաւորիչ Տաճարը թէ՛ պատմական եւ թէ՛ ճարտարա- պետական սպառիչ տեղեկութիւններ Ներսէս Գ. Տայեցի Շինող Կաթողիկոսը կը բովանդակէ, միշտ յիշելով եւ օգտագործելով Թորամանեանի (641-661) հիմնական տուեալները։ Հատորին մէջ կան մանրամասնութիւններ Սկիզբը Էջ 03 որոնք կը պակսին Թորամանեանի առաջին աշխատանքներուն մէջ, եւ Վերադարձ Դուինի Հայրապետանոց սակայն երկուքը միասին կը կազմեն Ներսէս Կաթողիկոս Դուին վերադարձաւ եւ վարեց իր կաթողիկոսութեան վերջնական խօսքը Զուարթնոց մնացեալ տարիները մինչեւ 661։ Իր վախճանումէն ետք իր փոխանորդ Տեղապահ Տաճարի հրաշալիքի մասին։ Անաստաս Ակոռեցին դարձաւ Հայոց Կաթողիկոս։ Ներսէսի Հայաստանէն Մնացականեանի մօտ մանրա- առժամեայ հեռանալը կը վկայեն ժամանակակից պատմիչները։ Յովհաննէս մասնօրէն կ՛երեւին Թորամանեանի Դրասխանակերտցի Կաթողիկոս պատմիչը կը վկայէ թէ «Սա (Անաստաս) մանրակրկիտ հաշիւները որոնց համա- սենեկապետ լեալ մեծին Ներսէսի, վերակացու շինուածոյ հրաշակերտ ձայն Տաճարին կեդրոնէն հաւասար եկեղեցւոյն գտանէր հրամանաւ Ներսէսի մինչեւ էր նա (Ներսէս) ի հալածանս հեռաւորութեան վրայ զետեղուած ի գաւառին Տայոց»։ են չորս լայնանիստ եւ հաստ սիւնե- Իսկ 7-րդ դարու Սեբէոս եպիսկոպոս պատմիչը կ՛աւելցնէ թէ երբ Ներսէս րը` կազմելով չորս կիսաբոլորակներ։ Կաթողիկոս Դուին վերադարձաւ, Տաճարին շինարարութիւնը իր ձեռքով Անոնցմէ մին «գոց պատ մըն է եւ կը աւարտեց ըսելով «յետ վեցերորդ ամի հալածանացն դարձաւ անդրէն ի կազմէ Խորանը (Սեղանը), իսկ միւս երեքը սիւնազարդեր են»։ Այս ձեւով տեղիս իւր, եւ հաստատեցաւ յԱթոռ Կաթողիկոսութեան։ Փութայր կատարել Զուարթնոցի ներքին մասը, կ՛ըսէ Թորամանեան, ստացած է «կիսաբոլորակներէ զշինուած եկեղեցւոյն զոր շինեաց ի վերայ պողոտային Վաղարշապատ կազմուած խաչաձեւ մը՝ կեդրոնը ունենալով Մկրտութեան Աւազանը»։ Թորոս քաղաքի»։ Վերադառնալէն երկու տարի ետք Հայրապետը կը վախճանէր 661 Թորամանեան ճարտարապետ Վաղարշապատ գալէն առաջ Անիի աւերակները թուին, եւ Յովհաննէս Կաթողիկոսի հաստատ խօսքերով «եդաւ մարմինն այցելած էր Նիկողայոս Մառի հետ իր առաջին պեղումները կատարելու համար ի հանգստարանի անդ զոր իւրովի իսկ յօրինեալ էր, ի հիւսիսոյ կողմանէ ուր զարմանքով կը դիտէր չորս կողմ եւ չէր ուզեր հաւատալ տեսածներու բազմապայծառ քաւարանին»։ իրականութեան։

ՉորեքշաբÃÇ, 20 Մայիս 2020 Յօդուածներ եւ Հարցազրոյցներ 6 Գալուստ Պապեան. «Լուսանկարչութիւնը Սիրտը Բացելու Արուեստ Է»

ՄԵՐԻ ՄՈՒՍԻՆԵԱՆ

այցելութեան ժամանակ, երբ Գալուստ Պապեանը որոշեց հանդիպել Փարաջանովին Թիֆլիսի իր բնակարանում։ Այս երեք բաժիններն ի մի են բերուած «Ներաշխարհ Ոսպնեակէն» հայերէն եւ անգլերէն գրքում, որը հրատարակուել է Գալուստ Պապեանի կենդանութեան օրօք, 2011 թուականին, Համազգային կրթամշակութային կենտրոնի աջակցութեամբ։ Նա իր լուսանկարներով ստեղծել է Սփիւռքի հայ մտաւորականների եւ հասարակական գործիչների մի ամբողջական դիմանկար՝ Շառլ Ազնավուր, Ատոմ Էգոյեան, Արտօ Չաքմաքչեան, Գրիգոր Պըլտեան, Ալիսա Կիրակոսեան, Արսինէ Խանճեան, Յակոբ Կարապենց, Նիկոլ Պեզճեան, Լեւոն Խանգալդեան, Լեւոն Իշխանեան, Նուրհան Արման, Վահէ Պէրպէրեան, նրանք բոլորը, վստահաբար, շնորհիւ Գալուստ Պապեանի՝ ունեն իրենց ներաշխարհը բնորոշող լաւագոյն լուսանկարներ։ Ալպոմի միւս՝ հայաստանեան հատուածում, բացի հայրենի եզերքի պատկերներից, մեր ողքի Լուսանկարչական քատրում մարդիկ որ աւելին են, քան կեանքը: մտաւորականներն են՝ Հրանդ Մաթեւոսեանը, Սօս Սարգսեանը, Սիլվա Երջանկայիշատակ լուսանկարիչ Գալուստ Պապեանը հայրենիքում Կապուտիկեանը, Տիգրան Մանսուրեանը, Վարդգէս Պետրոսեանը, Համօ Կընդամէնը մէկ անգամ է անհատական ցուցահանդէս ունեցել՝ 2006 Սահեանը, Մուշեղ Գալշոյեանը, Զօրայր Խալափեանը, Յովհաննէս Չեքիճեանը, թուականի նոյեմբերին, Երեւանի «Ալպէր եւ Թովէ Պոյաճեան» պատկերասրահում։ Հենրիկ Էդոյեանը, Հրաչեայ Ղափլանեանը, Յակոբ Յակոբեանը, Ռուտոլֆ Լուսանկարչական ցուցահանդէսն ընթանում էր «Դէմքեր եւ դէպքեր» խորագրի Խաչատրեանը եւ ուրիշներ։ ներքոյ։ Լուսանկարիչը ներկայացրել էր Գանատայում եւ Հայաստանում արուած իր տարբեր տարիների աշխատանքները ։ Գալուստ Պապեանը Գանատահայ համայնքի սիրուած մտաւորականներից էր, հայրենիքի խնդիրներով ապրող, հայապահպանութեանն ու հայկական մշակոյթին անձնուիրաբար նուիրուած մի ջերմ ու վեհ անձնաւորութիւնն։ Բայց նա առաջին հերթին մեծ լուսանկարիչ էր, որի աշխատանքները բանաստեղծական շնչով լուսանկարներ են, կենտրոնում մարդը՝ իր բազմաշերտ դիմագծերով ու հոգեվիճակով։ Գալուստ Պապեանը ծնուել է Լիբանանում՝ 1938 թուականին։ Կրթութիւնը ստացել է տեղի Լուսինեան ազգային վարժարանում։ 1961 թուականին տեղափոխուել է Ֆրանսիա, սկզբում՝ Մարսել, ապա՝ Փարիզ, որտեղ մտերիմ է եղել հայ գրողների շրջանակի հետ։ 1967 թուականին տեղափոխուել է Գանատա, մի կարճ շրջան ապրել Մոնրէալում, ապա հաստատուել է Թորոնթոյում։ 1970-75 թուականներին ապրել է Նիւ Եորքում եւ հենց այստեղ է բացայայտել ու զարգացրել իր մէջ լուսանկարչութեան հանդէպ սէրը։ Նիւ Եորքում նա աշակերտել է Միացեալ Նահանգներում մեծ համբաւ ունեցող հայ լուսանկարիչ Յարութիւն Չոլաքեանին, որին ամբողջ կեանքում շարունակել է համարել իր ուսուցիչն ու իրեն յաւերժօրէն լուսանկարչութեան հետ կապողը։ Վերադառնալով Թորոնթօ՝ Գալուստ Պապեանն իր լուսանկարչական սթիւտիոն է բացել։ 1980 թուականին առաջին անգամ նա այցելել է Հայաստան՝ անմոռանալի Այս բոլոր լուսանկարները կեանքի, ապրած ու անցած ժամանակի զգայուն ապրումների, թանկ յիշողութիւնների ու հանդիպումների այդ շրջանը քատրեր են, որ այնպէս բանաստեղծօրէն յաւերժացել են սեւ-սպիտակ ժապաւէնի յաւերժացնելով իր լուսանկարներում, որոնք հետագայում անուանեց վրայ՝ շնորհիւ իրենց հեղինակի՝ կեանքը եւ աշխարհը բանաստեղծօրէն ընկալող «Հայաստանը ութսունականներին»։ Երեւանեան պատկերներ, մարդիկ, Կոնդի Գալուստ Պապեանի։ Անուանի քանդակագործ Արտօ Չաքմաքչեանն այսպէս է առօրեայ, գիւղական կեանք, հայրենի եզերքի խօսուն դրուագներ, երեխաներ, բնորոշել նրան՝ «Գալուստ Պապեան արուեստագէտի համար լուսանկարչութիւնը յայտնի մտաւորականներ, հասարակական գործիչներ. այս լուսանկարները սոսկ պահի արձանագրութիւն չէ։ Այն կեանքի բազմաթիւ արտայայտութիւնների մի կողմից շատ իրատեսօրէն պատմում են ութսունականների Հայաստանի մէջ ներթափանցելու միջոց է»։ մասին, միւս կողմից ասես բանաստեղծութիւններ լինեն հայրենիքը տեսնելու Գալուստ Պապեանին ես հանդիպեցի 2017 թուականի գարնանը՝ Թորոնթոյի երազանքի եւ այդ բաղձալի հանդիպման մասին։ իր բնակարանում։ Կեանքի վերջին տարիներին նա վատառողջ էր, սակայն Գալուստ Պապեանի լուսանկարչութիւնը կարելի է անուանել կինոպատմութիւն, հաճոյքով համաձայնեց զրուցել։ Հանդիպման առաջին իսկ րոպէներից պարզ էր, որն ինքը՝ լուսանկարիչը, իր ալպոմում պայմանականօրէն բաժանել է երեք որ ոչ միայն հանդիպել էի իր գործի բացառիկ նուիրեալի, լուսանկարչութեան մեծ խմբի՝ «Սփիւռքի համաստեղութիւն», որը ներկայացնում է սփիւռքահայ սիրահարի, Հայաստանն իր սրտում ամբողջութեամբ կրող մի մտաւորականի, մտաւորականների դիմանկարներ, «Հայաստանը ութսունականներին», որի այլեւ մի մարդու, որն իր պատկառելի տարիքում փայլող աչքերով պատմում ներքոյ ներկայացուած լուսանկարները ստեղծուել են Հայաստան այցելութեան էր իր աշխատանքի նրբութիւնների մասին եւ զրուցակցին վարակում էր ժամանակ, եւ երրորդը՝ Փարաջանովի հետ ճակատագրական հանդիպումից լուսանկարչութեան հանդէպ բանաստեղծական սիրով։ ծնուած լուսանկարների մի շարք, որը նոյնպէս ստեղծուեց Հայաստան «Նախքան լուսանկարելն առաջինը, որ պիտի անես, այդ մարդուն ուսումնասիրելն է, պիտի փորձես հնարաւորինս ճանաչել նրա կերպարը։ Որովհետեւ նա իր սիրտը, իր հոգին բացելուց առաջ պիտի քեզ վստահի այնպէս, ինչպէս մի երիտասարդ աղջիկ, որը երբ բժշկի է գնում, իր շապիկը կը հանի միայն այն դէպքում, երբ հարիւր տոկոսով վստահի բժշկին։ Լուսանկարչութիւնը սիրտը բացելու արւեստ է։ Մարդիկ լուսանկարչական ապարատի առաջ ակամայ «կոճկւում» են։ Կարեւոր է իմանալ՝ ինչպէ՞ս անել, որ նրանք իրենց ներաշխարհը «չկոճկեն», եւ լուսանկարիչը կարողանայ տեսնել այն իր ամբողջ գեղեցկութեամբ։ Բոլոր լուրջ լուսանկարիչները երազում են այդ մասին, բայց շատ քչերին է իրականում դա յաջողւում։ Ամեն մարդ զգայուն է, ամեն մարդու մէջ մի քնած բանաստեղծ կա, այդ բանաստեղծին արթնացնելը եւ նրան ամեն օր սնունդ տալն է կարեւոր։ Դա է որ տարբերում է արհեստավարժ լուսանկարչին սիրողական լուսանկարչից, արհեստավարժին՝ հանճարից»։ - ասում էր լուսանկարչութեան վարպետը։ Գալուստ Պապեանի ծնողները Ցեղասպանութիւնից փրկուած որբեր էին։ Անսահման երախտագիտութեամբ էր խօսում նրանց մասին. «Սովորաբար երեխաներն իրենց տարեդարձներին խաղալիք կամ այլ զուարճանքի իրեր են ստանում, ինձ ծնողներս գիրք էին նուիրում։ Շար. Էջ 07 ՉորեքշաբÃÇ, 20 Մայիս 2020 Յօդուածներ եւ Հարցազրոյցներ 7

Վերոյիշեալ նկարը զետեղուած է դիմատետրի (Facebook)-ի վրայ եւ շուտով Ամերիկեան Բարքեր դարձած է հանրութեան սեփականութիւնը, որովհետեւ հազուագիւտ դէպք մըն է եղածը։

ԳԷՈՐԳ ՔԷՕՇԿԷՐԵԱՆ Ոստիկանի մը Ինքնակոչ Առաքելութիւնը . . . Այս դէպքը պատահած է Օհայօ նահանգի Պսակաձեւ Ժահր եւ Պսակադրութիւն . . . Կրին քաղաքին մէջ։ Ինչպէս գիտենք Պսակաձեւ ժահրը որ տարա- Պսակաձեւ ժահրի համաճարակին ծուեցաւ աշխարհով մէկ՝ պատճառաւ վարժարանները փակուած մարդկութեան գլխուն բերաւ են եւ աշակերտները իրենց ուսումը կը շատ մը անպատեհութիւններ շարունակեն առցանց։ եւ փորձանքներ, որոնց գերա- Վերոյիշեալ պատճառաւ ալ շրջա- գոյնն ու ցաւալին եղաւ մահը։ նաւարտից հանդէսներ տեղի պիտի Անպատեհութիւն՝ որովհետեւ չունենան, յուսախաբութեան մատնելով մարդիկ գործէ դադրեցան եւ վերջին դասարանի աշակերտները, որոնք ակամայ տնային կալանքի անհամբեր եւ անձկութեամբ կ՛սպասէին ենթարկուեցան։ Անպատե- այդ բախտորոշ օրուան։ հութիւն՝ որովհետեւ դպրո- Ուրեմն խնդրոյ առարկայ վարժարանին ցական աշակերտներ ստի- դպրոցական ոստիկանը (resource offi- պողաբար տունը մնացին եւ cer) Թատ Հարթ (տես նկարը) սովորու- իրենց դասերուն հետեւեցան թիւն դարձուցած է՝ վերջին տասներկու առցանց։ Անպատեհութիւն՝ որովհետեւ եկեղեցիները փակեցին իրենց դռները եւ տարիներու ընթացքին, մէկ առ մէկ ամէն տեսակի արարողութիւնները առկախուեցան հաւատացեալներուն համար։ ողջունել եւ շնորհաւորել շրջանաւարտ Նոյնիսկ յուղարկաւորութիւններուն յատուկ` աւանդական եկեղեցւոյ կարգը եղող աշակերտները, երբ անոնք շարքի ջնջուեցաւ եւ մարդիկ գոհացան իրենց մեռելներուն գերեզմանի թաղման կեցած՝ կը պատրաստուին բեմ բարձրա- կարգով միայն, այդ ալ անմիջական պարագաներու ներկայութեան՝ որոնց նալու եւ իրենց վկայականը ստանալու։ թիւր տասը պէտք չէ անցնի։ Այս բոլորը կատարուեցան՝ անսալով պետական Այս տարի սակայն՝ երբ ամավերջի վկայականաց բաշխման հանդիսութիւնը թելադրութիւններու եւ հրահանգներու։ ջնջուած է մեզի ծանօթ պատճառաւ, Ի՞նչ պէտք է ընէ ոստիկան Հարթը՝ որ իր Վերոյիշեալ անպատեհութիւններէն է նաեւ եկեղեցւոյ պսակադրութեան ստեղծած բարի սովորութիւնը շարունակէ։ արարողութիւնը։ Հիմա խօսինք օրինակներով։ Այս դէպքը վերջերս պատահած Ան որոշած է եւ կիրարկած մէկ առ մէկ երթալ 317 շրջանաւարտ աշակերտներուն է Սան ֆրանսիսքոյի St. Ignatius եկեղեցւոյ մէջ։ բնակարանները եւ անձամբ շնորհաւորելով զանոնք յաջողութիւն մաղթել անոնց, Ուրեմն Փէրիս Խաչի եւ Էմիլի Մանաշի մէկ տարիէ ի վեր նշանուած են եւ կ՛ուզեն իրենց ապագայի ուսումնական ծրագիրներուն նկատմամբ . . . ամուսնանալ։ Սակայն անսալով մեծ թիւով տեղ մը չհաւաքուելու պետական Ան իր այս արտասովոր ծրագիրը կ՛ուզէ վերջացնել մինչեւ Մայիս ամսուան հրահանգին, եկեղեցին կ՛արտօնէ ներկայութիւնը պսակուող ամոլին անմիջական 28-ը որ կը զուգադիպի առկախուած շրջանաւարտից հանդէսի օրուան։ Ան պարագաներուն միայն, թիւով տասը հրաւիրեալներ։ ըսած է որ կ՛ուզէ «յոյսի նշոյլ» մը բերել աշակերտներուն, որոնք տասներկու Բայց եկուր տես որ եկեղեցին լեցուն էր՝ ոչ թէ հրաւիրեալներով, այլ եկե- տարիէ ի վեր կ՛սպասէին այդ օրուան։ Իսկ աշակերտներն ալ արտայայտուած ղեցւոյ անդամներու պատկերներով (տես նկարը), որոնք փակցուած էին են թէ այս ժեսթով անոնք մեծապէս զգացուած են՝ քանի գիտեն որ իրենցմով նստարաններուն վրայ . . . Հոս պէտք է աւելցնել որ եկեղեցին՝ ընդառաջելով հետաքրքրուողներ կան! պսակուողներու խնդրանքին, առցանց սփռած է (live streaming) պսակադրու- Յուսանք որ գիտնականներ եւ գիտաշխատողներ շուտով այս ժահրին թեան արարողութիւնը որպէսզի միւս հրաւիրեալները հեռատեսիլով կարենան պատուաստը կը գտնեն եւ մարդիկ կը ձերբազատուին տնային այս անհանդուր- հետեւիլ եւ բաւարարութիւն ստանալ։ ժելի կալանքէն։

Գալուստ Պապեան. «Լուսանկարչութիւնը Սիրտը Բացելու Արուեստ Է»

Սկիզբը Էջ 06 յոյսով, որ կը կարողանայ հանդիպել Վարպետին։ Տան հասցէն նրան տալիս է Տիգրան Մանսուրեանը։ Երկու արուեստագէտները ոչ միայն ջերմ հանդիպում Ես Համաստեղի «Սպիտակ ձիա- են ունենում, այլեւ այդ օրը Գալուստ Պապեանը ստեղծում է լուսանկարների ւորը» տասնհինգ տարեկանում մի հրաշալի շարք, որը Փարաջանովի կեանքի արժէքաւոր վաւերագրութիւն կարդացի եւ պարզապէս ապրում է՝ արուած բացառիկ սիրով ու փրոֆեսիոնալիզմով։ Գալուստ Պապեանը էի դրանով։ Արուեստի հանդէպ Փարաջանովի հետ հանդիպումը համարում էր իր կեանքի ամենանշանակալի յատուկ սեր կար մեր ընտանիքում, օրերից մէկը։ Նա ապրում էր այդ հանդիպմամբ եւ այդ օրուայ լուսանկարներով, ինչպէս նաեւ Լիբանանի դպրոցի որոնք Փարաջանովի կեանքի մէկ օրն էին՝ յաւերժացրած սեւ-սպիտակ իմ հայ ուսուցիչների շնորհիւ ես ակնթարթների մէջ։ կապուեցի հայ գրականութեանն ու «Լուսանկարչական ապարատս հետս էի վերցրել՝ յոյսով, որ ինձ կը յաջողուի մշակոյթին։», յուզմունքով յիշում էր նրան լուսանկարել։ Դուռը թակեցի՝ բարձր բղաւելով՝ Սերգե՜յ, Սերգե՜յ։ Նա նա՝ աւելացնելով, որ այդ տարինե- դուրս եկաւ պատշգամբ։ Մտայ ներս, ձեռքը սեղմեցի, ասացի՝ եկել եմ ձեզ րին դժուար էր կեանքը Լիբանա- շնորհակալութիւն յայտնելու, որ ձեր արուեստով ինձ այսպիսի հպարտութեան նում եւ ապրուստ հայթայթելը՝ առիթ էք տուել որպէս հայ եւ որպէս արուեստագէտ։ Չգիտեմ, գուցէ իմ գերխնդիր։ «Բայց բախտաւոր անյաւակնոտ կեցուածքը, մի քիչ երկիւղածութիւնս նրան տրամադրեցին էինք, որ մեր ընտանիքներում եւ դէպի ինձ, գուցէ ինքն էլ պահանջ ունէր մէկի հետ խօսելու։ Երբ նկատեց վարժարանում մեծանում էինք վեհ դռան մօտ դրուած պայուսակս, հարցրեց՝ ի՞նչ է դա։ Ասացի՝ ֆոթոխցիկ։ արժէքներով։ Իմ սերունդը մեծացել Զարմացաւ, ուրախացաւ։ Մօտեցրի, տուեցի իրեն, սկսեց ուշադիր նայել, է Հայաստանի մասին լսելով, բայց շօշափել։ Գամերան, որն իր կեանքն էր, իր ձեռքից վերցրել էին այդ պահին, ու Հայաստանը երազ էր, որ ապրում նա անսահման տխուր էր, կարօտած։ Համբուրեց գամերաս, երեւակայիր այդ էր մեր երգերի մէջ։ Ոչ թէ միայն պահը, թէ ինչ զգացողութիւններ ունեցայ. Փարաջանովը՝ իմ լուսանկարչական տեսնելու ցանկութիւն կար, այլեւ ապարատը ձեռքին, յետոյ՝ այն համբուրելիս… ի՜նչ էր դա ինձ համար։ Չգիտեմ այն շօշափելու, շօշափելու հողը, ինչպէս չխենթացայ… Այդ մի քանի վայրկեանում մենք մտերմացանք։ Եւ յետոյ այնտեղ ապրող ամեն ինչ։ Գուցէ արդէն ոչ թէ ես էի լուսանկարում իրեն, այլ՝ ինքն էր լուսանկարւում։ Դրանք ենթագիտակցօրէն ինքս ինձ ուզում իմ կեանքի ամենայիշարժան պահերն էին, դրանք սովորական լուսանկարներ էի համոզել եւ ի լուր աշխարհի ասել՝ չեն ինձ համար… ահա, դուք ուզեցիք սպանել մեզ, Հարցրի նրան՝ Վարպետ, ի՞նչ է քեզ համար հայը, ո՞րն է հայի բնորոշումը։ Դա դուք ուզեցիք մէկ հայ թողնել թանգարանում, բայց ահա իմ երկիրը, ահա իմ կարեւոր հարց էր ինձ համար, այդ հարցը ես ամեն օր ինքս ինձ էի տալիս։ ապրող ժողովուրդը»։ Փարաջանովն արագ ձեռքը գցեց մի թղթի, արագ շարժումներով իր դիմանկարն Գալուստ Պապեանի՝ Հայաստանում արուած լուսանկարներն իսկապէս ասես արեց՝ փշերի մէջ, յետոյ մկրատ, որը փշալարն է կտրում եւ նկարի տակ որպէս հայրենիքի «շօշափումներ» լինեն։ Նրա արուեստը բնորոշելիս կանադահայ ստորագրութիւն գրեց՝ ԴԱՐԴ։ Ասաց՝ ինձ համար հայութիւնը Դարդ է։ Այդ նկարն գրող, հասարակական գործիչ, Գալուստ Պապեանի լուսանկարների գրքի իմ մօտ է, մեծացրել եմ եւ սենեակումս դրել։ Մնաց ինձ հետ իր «Դարդը», եւ խմբագիր Վրէժ Արմէնը նկատել է՝ «Այս հատորը մեր առջեւ կը բանայ սիրտը դա իմ կեանքի ամենամեծ փորձառութիւններից մէկը եղաւ։ սփիւռքահայ մարդուն՝ պանդուխտ հայորդիին, որ կը նկրտի «անաղարտ պահել Փարաջանովի հետ հանդիպումից ես հասկացայ, որ կան երկու տիպի մարդիկ՝ հայ մարդու արժանապատուութիւնը», եւ որուն համար «բոլոր ճամբաները մենք սովորական մարդիկ ենք, իսկ իրենք, ամերիկացիները լաւ խօսք ունեն՝ Հայաստան կը տանին։» larger than life , աւելի լայն, քան ինքը՝ կեանքն է։ Փարաջանովն էդպիսին էր՝ Գալուստ Պապեանը Փարաջանովի արուեստի մեծ սիրահար էր։ Հայաստան աւելին, քան կեանքը։» այցելութեան ժամանակ, երբ Փարաջանովը թիֆլիսեան իր բնակարանում Թորոնթօ տնային կալանքի մէջ էր, նա սեփական նախաձեռնութեամբ մեկնում է Թիֆլիս՝ art-collage.com ՉորեքշաբÃÇ, 20 Մայիս 2020 Յօդուածներ եւ Հարցազրոյցներ 8 Տիկին Վեհանոյշ Մելիտոնեան-Պետիրեանի Շիջման Տխուր Առիթով

ԱՐԱՄ ՍԵՓԵԹՃԵԱՆ գլխաւոր դերակատարումներով, յատկապէս` ՀԲԸՄ Ալեք Մանուկեան Կեդրոնի Մշակութային յանձնախումբի և Ս. Էջմիածնի Կրօնասէր Տիկնանց չ եւս է լիբանանահայ նախկին Համախմբումէն ներս։ երկարամեայ կրթական մշակ և հայ Արդարև, տիկին Վեհան Պետիրեանի ազգային-հասարակական բեղուն Ոմշակոյթի ամբողջանուէր ծառայ գործունէութիւնը արժանի է արդար գնահատանքի. յատկապէս, իր ամուսնոյն՝ Տիկին Վեհանոյշ Մելիտոնեան-Պետիրեան Լևոն Վարդանի պատմագիտական անտիպ մնացած երկերուն հրատա- (այրին` բանաստեղծ, պատմաբան և րակութեան անփոխարինելի ու նախանձախնդիր գործին մէջ։ երախտաշատ ուսուցիչ Լևոն Վարդանի), Կը հաւատամ, որ բարի օր մը պիտի ողջունենք ամբողջական մատենագիտու- որուն թաղման արարողութիւնը պիտի թիւնը Լևոն Վարդանի գրական-պատմագիտական բազմաճիւղ և հարուստ կատարուի Հինգշաբթի, 21 Մայիս 2020-ին, ժառանգութեան։ Լոս Անճելըս։ Անշուշտ, նոյնպիսի մօտեցումի պիտի արժանանայ նաև ողբացեալ տիկին Հանգուցեալը դուստրն էր բարեհամբաւ Վեհան Պետիրեանի տարած աշխատանքը։ Վկայ` լիբանանահայ մամուլի էջերէն տէր և տիկին Հրանդ Մելիտոնեան ընտանե- քաղուած ընտրանիի մը մատուցումը իր ընթերցողներուն ու բարեկամներուն։ կան յարկին։ Մեր ծանօթութիւնը կը կրէ Այս տխուր առիթով, մեր խորազգաց վշտակցութիւնը կը յայտնենք ողբացեալին յիշատակները 1947-ական թուականնե- վշտակիր որդւոյն` Վարուժանին և իր ընտանիքին, կրտսեր եղբօր՝ բժիշկ Յովիկ րու` տարածուելով մինչև իր մեկնումը Լոս Մելիտոնեանին եւ համայն հարազատներուն, երբեմնի գործակիցներուն ու Անճելըս։ բարեկամական շրջանակին։ Ուսումնառութիւնը` Պէյրութ` Նոր Մարաշի Երկրաւոր կեանքը տիկին Վեհանին եղաւ «օրինակելի» բառին ամբողջական Ս. Քառասնից Մանկանց եկեղեցւոյ վարժա- իմաստով։ Հետամուտ` հայերէն լեզուին ուղիղ գործածութեան, հայ գիրին ու րան, ապա` Ս. Հռիփսիմեանց բարձրագոյն գրականութեան հանդէպ իր անմնացորդ սիրոյն ու գուրգուրանքին, եւս առաւել` վարժարան և հուսկ` կ՚ըլլայ ՀԲԸՄ-ի Երուանդ հայ եկեղեցւոյ ու մեր բարոյական ըմբռնումներուն հաղորդակից իր հոգին պիտի Հիւսիսեան Հայագիտական Հիմնարկի առաջին շրջանաւարտուհիներէն, երբ մնայ զինք մօտէն ճանչցողներուն քով իբրև «մնայուն յիշատակ»։ նոյն տարիներուն կը պաշտօնավարէր ՀԲԸՄ-ի Պէյրութի Դարուհի Յակոբեան Յաւերժ Լոյս և Խաղաղութիւն քու «հայութեամբ տառապող հոգիիդ» մեր աղջկանց երկրորդական վարժարանէն ներս։ թանկագին հարազատ Վեհան։ Իր պատանութեան գրական փորձեր կատարած էր, որոնք հետագային Բարի յաւերժաերթ քեզի` Ամբողջական Հայուհի։ իրենց արտայայտութիւնը գտան մշակութային մարմիններէ ներս ունեցած Երկնային լոյսերու մէջ թող հանգչի հոգիդ և յիշատակդ մնայ ջինջ ու պայծառ։

Որպէս Խունկ Ու Աղօթք Յարութը հանդիսացաւ նաեւ մղիչ ուժը՝ ՀԲԸ Միութեան Հայ Երիտասարդաց Ընկերակցու- թեան հիմնադրութեան Արեւմտեան Ամերիկայի Յարութ Տեմիրճանի Յիշատակին մէջ։ Յարութին նուիրումը եւ ծառայասիրութիւնը վարակիչ դարձաւ եւ ներառեց շատ մը պատանիներ ԳԷՈՐԳ ՔԷՕՇԿԷՐԵԱՆ ու երիտասարդներ՝ Միութեան շարքերէն ներս։ Երբ Յարութին կեանքին վրայ ակնարկ մը նետեմ՝ արութի մահով՝ Հայկական Բարեգործական Ընդհանուր Միութիւնը կը մտաբերեմ այն սիրայօժար ծառայողը որ մնաց կորսնցուց իր հաւատաւոր անդամներէն եւ երկար տարիներ կամաւոր շուքի մէջ, ինչպէս ամերիկացին պիտի բնութագրէր Յկերպով ծառայող զինուորներէն մին եւս։ զայն որպէս unsung hero։ Ես Յարութը ճանչցայ Փասատինայի մէջ՝ երբ ան ՀԲԸ Միութեան մարզական Unsung hero, որովհետեւ Յարութը չէր փնտռէր պատասխանատու եւ աղջկանց պասքէթպոլի խումբի մարզիչն էր։ Ան ջանք փառք ու պատիւ, այլ հաւատալով իր սիրած չէր խնայէր աղջկանց խումբը մարզելու եւ պատրաստելու որ մասնակցին միութեան առաքելութեան՝ ան կ՛աշխատէր նորա- Միութեան կազմակերպած Նաւասարդեան խաղերուն։ նոր բարձունքներու հասցնել զայն, արձանագրելով Նաւասարդեան խաղերէն առաջ, Յարութը կը կազմակերպէր ձեռնակներ աննախընթաց նուաճումներ։ որպէսզի անոնցմէ գոյացած հասոյթը յատկացնէր մարզիկներու մասնակցու- Սիրելի Յարութ, վարձքդ կատար եւ թող այս մի քանի սրտաբուխ տողերը թեան սակին։ Ան աղջկանց պասքէթպոլի խումբով մեկնեցաւ Հայաստան, ծառայեն որպէս խունկ ու աղօթք՝ քու թարմ շիրիմիդ վրայ, օտար այս ափերուն Գանատա, Արժանթին եւ մինչեւ իսկ հեռաւոր Աւստրալիա։ մէջ։ Յիշատակն արդարոց օրհնութեամբ եղիցի։

Բանաստեղծին Անկիւնը

Մոնթէին Ես մի բանասէր գիտեմ շատ երգեր, Երեկ մի հայ վախճանուեց Գրի առնելիս յիշում եմ նրան։ Օտարութեան այս ափին, «Եօթ Ծովերից» այն կողմ ծնուած Կարօտախտից նա հիւծուեց Մի բերքառատ տարածքում, Գ ե ղ ջ կ ո ւ հ ի մ ա յ ր ս ա ն ն մ ա ն , ա ն գ ի ն Ու վերջ տուեց իր կեանքին։ Ապրում էիր միանգամայն Աւանդեց խոհեր, որպէս վառ կերոն. Բնականոն համայնքում։ Ե ր ա խ տ ա պ ա ր տ ե մ կ ր կ ի ն ո ւ կ ր կ ի ն , Փափագում եմ մի չաւուշ, Ապրել եմ կեանքում զգաստ ու զգօն։ Կտրիճ, խոհեմ, խելացի, Տաղանդաւոր երիտասարդ, Որ երևայ շուտ թէ ուշ Գովեստների արժանի, *** Հայքի ճամփան նա բացի... Փնտրում էիր ազատամարտ Կնոջ Բաղձանքը Չորս ծագերում, ուր լինի Չաւուշ—ճափայ բաց անող առաջնորդ։ Գրկիր ամուր, իմ սիրելի, Երբ բռնկուեց Ղարաբաղի Թող, որ մնամ քո գրկում, *** Ա զ ա տ ո ւ թ ե ա ն պ ա յ ք ա ր ը , Քո առնական, վստահելի Հայորդի եմ, մի պանդուխտ, Գտնուեցիր կիզակէտում Վարքագիծն է հիացնում։ Դեգերում եմ ցամաքներ. Մարտնչելով կատաղի։ Ախր մարդ եմ, ունեմ ուխտ, Երանի՜ թէ տևի երկար Ունեմ, իղձեր, բաղձանքներ։ Դու գիտակից և անձնուրաց, Ամուսնական երթը՝ մեր, Մարտիկներին օրինակ. Մ ի շ տ ո ւ ն ե ն ա ն ք բ ա ր ի , ա ր դ ա ր , Պահանջում եմ հող ու շէն,— Մ ի շ տ կ յ ի շ ո ւ ե ս , դ ո ւ հ ա յ ր ե ն ե ա ց , Մօտ ու հեռու դրկիցներ։ Իմ հայրենին՝ դիւցազնեայց, ի ր օ ք . Հայոց ազգի նահատակ։ Կուզեմ վանել ոխ ու քէն, Նախորդներն էլ քեզ նման Հաւատարիմ մնանք իրար Վարել կեանքս՝ գերազանց։ զբաղեցրին խնդագին, *** Քանի կեանք է տրւում մեզ, *** Սակայն թափուր այն գտար. —Չի Մայրս Ու վայելենք աշխարն՝ արար կորզելու այն ոչ ոք։ Վարքով լինենք մեղմ ու հեզ։ —Այնպէ՜ս ամո՛ւր ես կառչել ԳԱՀԱԿԱԼ ՄԱՀԿԱՆԱՑՈՒԻՆ Գ ե ղ ջ կ ո ւ հ ի մ ա յ ր ս գ ր ա ճ ա ն ա չ չ է ր , գոհարազարդ այդ գահին, Ս ա կ ա յ ն ե ր գ ո ւ մ է ր ս ո խ ա կ ի ն մ ա ն . *** Ասես յաւէ՜տ կը մընաս, չես լքելու այն ԺՈՐԱ ՀԱՄԲԱՐՉԵԱՆ ՉորեքշաբÃÇ, 20 Մայիս 2020 Յօդուածներ եւ Հարցազրոյցներ 9

կան է, փուլերն ալ զինուորներդ են: Պէտք է միշտ այնպէս նպաստաւոր դիրքերու Կիո՛րկի… վրայ շարես զինուորներդ, որ կարելի ըլլայ յարմարագոյն վայրկեանին խաղդ յարձակողականէ պաշտպանողականի դարձնել կամ ալ փոխադարձել: Ես մտիկ կ’ընէի տուած բացատրութիւնները, սակայն հազիւ խաղ մը սկսած,կը ԿԱՐՕ ՊՈՀՃԱԼԵԱՆ մոռնայի կամ կ’անտեսէի իր խորհուրդները, եւ յոյսս աւելի զարին կը վստահէի: Այն ատեն հայրս կը բարկանար, եւ ողոցին անկիւնը, թաղին հին – Տղա՛ս, զարը կրնայ երբեմն օգնել, բայց դուն պէտք է խաղը միշտ շիտակ եւ ամէնէն շատ փնտռուած խաղաս,- կ’ըսէր: Փսրճարանին սպասաւորները Ինք փորձառու էր, եւ անշուշտ գիտէր ըսածը: իրիկնամուտին մասնաւոր պատրաս- Իսկ նարտի խաղը, ես վերջէն սորվեցայ, որ ռազմագիտական ըլլալէ զատ տութիւններ կը տեսնէին : արուեստի չափ ալ նուրբ էր: Դուրսը եւ ներսը, յաւելեալ աթոռներ Բայց խաղը իրմէ սորվելէս ետք, հետը շատ չէի խաղար: Կ’ուզէի նախ իմ հաշուոյս շարած էին, եւ ռատիոյի բարձրաձայն խաղին մէջ անկախ եւ փորձառու դառնալ, որպէսզի միասին, խաղը օր մը երկու ալիքները մինչեւ մեր տան մօտերը կը վարպետներու հաւասար ուժերով խաղայինք սեղանին վրայ: հասնէին: Ի վերջոյ, խաղը հաւասար ուժերով, միշտ աւելի հաճելի կ’ըլլար: Արեւի վերջին կաթիլը դեռ քիչ առաջ Իրեն պէս ես ալ չէի սիրեր խաղին մէջ կորսնցնել, սակայն խաղացածներս ալ ինկած ու հալած էր սրճարանի թաց միշտ ի նպաստ ինծի չէին վերջանար: մայթին վրայ, ու փողոցի լոյսերն ալ նոր Փորձառութիւն ձեռք ձգել պէտք էր, բայց խաղի ընկերներս հօրս ունեցած սկսած էին արթննալ: փորձառութիւնը չունէին: Այն գիշերը մասնաւոր էր, Օմմու Ես անհամբեր էի, եւ յաճախ Քալսումին հաֆլան կար, եւ իր ձայնը – Ե՞րբ վարպետներու խաղին օրը պիտի գայ,- կը հարցնէի ինքզինքիս: մինչեւ լուսաբաց, սրճարանի լուսաւոր հայելիներուն մէջ վստահաբար պիտի – Ինծի համար «վարպետ»-ները ես ու հայրս էինք, եւ «վարպետ»-ներու խաղն փայլէր… ալ մեր երկուքինը պիտի ըլլար: Սրճարանէն քիչ անդին, գրեթէ անկիւնի դարձուածքին վրայ, իրիկունները Սակայն խաղին օրը գալէն առաջ, մենք հեռու գաղթեցինք, եւ խիտ անտառներով փողոցի լոյսին տակ, ձեռքով հրուող, երկու անիւներով փայտէ սայլակ մը միշտ երկրի մը բարձր դռնէն դժուարութեամբ ներս մտանք: կեցած կ’ըլլար: Երկրին անունը Պրազիլ էր: Տէրը, անոր տափակ հարթակին վրայ, սառի խոշոր կտորի մը տակ, փշոտ Հոս հաստատուեցանք, մեր արհեստները փոխեցինք եւ ապրեցանք: ադամաթուզեր կը ծախէր պտուղի եղանակին: Ես դեռ յոյս ունէի, որ վարպետներու խաղի օրը պիտի գար, եւ հօրս հետ այն Յաճախորդները կու գային, սայլին առջեւ կը խռնուէին, եւ դիզուած ադա- օրը հաւասար ուժերով պիտի խաղայի: մաթուզերէն իրենց հաւնածները կը զատէին: – Ո՞վ գիտէ, թերեւս նարտի փայտին վրայ փուլերս իրեն պէս ուժով «թրի՛ք» Ադամաթուզերը նոր քաղուած, սառած եւ անուշ կ’ըլլային: կամ «թրա՛ք» ալ, ե՛ս զարնէի,- կը մտածէի: Սայլին գանգուր մազերով տէրը, ձեռքով կը բռնէր մօրուքին պէս փշոտ պտուղը, – Հապա եթէ զարս օգնէ՞ր … պիտի բարկանա՞ր հայրս,- կը շարունակէի եւ զմելիի երկու արագ հարուածներէ վերջ, կեղեւը դեռ բոլորովին չզատուած՝ մտածումիս թելը: ադամաթուզը յաճախորդին կը հրամցնէր: Բայց այնպէս կ’երեւար, որ դեռ կանուխ էր, եւ նարտի խաղը ինձմէ տակաւին Բայց փշոտ պտուղ ստկելու գործը դիւրին չէր: ռազմավարութիւն, համբերութիւն եւ բաւական ժամանակ կը պահանջէր: Ես յաճախ զինք կը տեսնէի, երբ կազի լամբարի մը լոյսին տակ նստած, պարապ Ես շարունակեցի զանազան առիթներով, միայն եղբօրս եւ բարեկամներուս ժամերուն, ունելիով , ծակած մատերուն փուշերը կը մաքրէր…. հետ խաղալ: Անոնց մէջ Յաբէթը մասնաւոր տեղ կը գրաւէր: Բայց այն գիշեր Օմմու Քալսումին գիշերն էր, եւ փայտէ սայլակին առջեւ քիչ Ան Եգիպտոսէն էր եւ նարտի սիրահար: յաճախորդներ կեցած էին: Անոնք լաւ տեղեր ապահովելու համար, արդէն Ես զինք հոս ճանչցած էի: կանուխէն թաղին սրճարանները լեցուած էին: Մենք ընտանեկան յարաբերութիւններ մշակած էինք, եւ յաճախ կ’այցելէինք Օմմու Քալսումին ձայնը, մեկնաբանութիւնը, եւ սահրաները շատ սիրուած էին, իրարու: եւ հասարակ ժողովուրդը սրճարաններու մէջ ոտքի կամ նստած` ժամերով Խաղերուն մէջ, Յաբէթը եւ ես գրեթէ հաւասար ուժեր էինք, սակայն ան գիտէր մտիկ կ’ընէր անոր երկայն երգերը: նեղ վայրկեաններուն զարերուն հետ «սիրաբանել», եւ միշտ պէտք եղած Ես չէի սիրեր սահրաները, որովհետեւ սրճարանի ռատիոյէն եկող բարձր ձայնը, ժամերուն կը յաջողէր իրեն նպաստաւոր բարձր թիւեր նետել: մինչեւ ուշ գիշեր քունս կը խանգարէր: Այդ պատճառաւ ալ կը պատահէր, որ երբեմն մեր միջեւ անհամաձայնութիւններ Հոն՝ հաֆլաներու գիշերները, ջուրը կլկլակներու թափանցիկ շիշերուն մէջ կը կամ պզտիկ վէճեր ծագէին: Բայց անոնք լուրջ չէին ըլլար եւ շուտով կը մարէին: պղպջար եւ սեղաններու շուրջ խօսակցութեան նիւթերը շարունակ կը նորոգէր – Իսկ ո՞ր նարտի խաղին մէջ պզտիկ վէճեր չէին ծագեր: ու վառ կը պահէր: Սակայն վէճերով եւ բարեկամներու հետ խաղալով, տարիներ վերջ երբ ես արդէն Այն օրը՝ օրուայ տաքին, դուրսի աթոռներուն վրայ տեղ չէր մնացած եւ բաւական յառաջացած էի խաղին մէջ եւ սկսած էի մտածել, թէ վարպետներու սպասաւորները զբաղած`ամէն օրուընէ աւելի աշխոյժ կ’աշխատէին: խաղին օրը վերջապէս կը մօտենար, օր մը անակնկալօրէն հայրս մեր մտած Ուսերու բարձրութեան վրայ բաց ափերով կլորիկ ափսէներ բռնած` սեղանէ- կանանչ երկրի բարձր դռնէն դուրս ելաւ ու մեկնեցաւ այս աշխարհէն: Անսպասելի սեղան կը պտըտէին ու անոնց վրայ ապսպրուած սուրճի կամ թէյի գաւաթներ էր պատահածը: կը զետեղէին: Բայց յաճախորդներու թէյի կամ սուրճի պատուէրէն զատ ալ, Գոցեցի հօրս նարտիի տուփը եւ պահարանիս մէջ պահեցի: սպասաւորներուն բերած ափսէներուն մէջ սառած ջուրը միշտ միասին ձրի Ա՛լ վարպետներու խաղ չէր մնացած խաղալիք: «նուէր» կու գար: Շաբթու վերջ մը Յաբէթը եւ Արեգը մեր քով մնալու եկան: Ներսը` սպասաւորները յաճախորդներէն ապսպրանքներ կը ստանային Հազիւ ճեմելիքի աթոռներուն վրայ նստած` եւ, սեղաններուն առջեւ կեցած, շատ անգամներ եւ արդէն տեղւոյն վրայ, – Սա թաուլուն բե՛ր, նայինք խաղալ սորվե՞ր ես,- կատակով հարցուց Յաբէթը: պատուէրները բարձրաձայն պոռալով սրճեփին կը փոխանցէին: Սեղանին վրայ, տաք սուրճին քով թաուլուին տուփը բաց էր: – Ահուա մազպո՜ւթ… Խաղը արդէն սկսած էինք, յառաջացած էր եւ վերջնական արդիւնքը – Սոքքար զիյատա՜… աննախատեսելի ու վտանգաւոր կէտի վրայ էր: Սրճեփը ընդհանուր ժխորին մէջ կ’իմանար կանչերը եւ շուտով կը պատրաստէր Յաբէթը ետ հրեց աթոռը, եւ զարերը հեռուէն թաուլուին մէջ նետեց: ապսպրանքները: Զարերը վազեցին փայտին վրայ, բայց անմիջապէս չնստան կողմերուն վրայ: Սրճարանին մէջ տեսարանը պատկերալից էր: Ներսը լսուած բարձրաձայն Անոնք դարձան անկիւններու վրայ եւ ուշացան: ծիծաղներու, հայհոյանքներու, եւ զանազան կանչերու մէջ, ձեղունէն կախուած – Կիո՛րկի,- պոռաց յանկարծ Յաբէթը ամբողջ ուժով: հովահարներ առանց ձայնի, ծոյլ-ծոյլ կը դառնային եւ նարտի խաղացողներուն Զարերը քիչ մըն ալ պարեցին, եւ յետոյ կարծես Յաբէթին պոռացածը ականջով հով կու տային: լսած ըլլային, տուփին մէջ զոյգ մը չորս թիւերու վրայ կեցան: Յաբէթին ուզած Խաղացողներուն դէմքերը, սեղանները, սրճարանին լոյսերը եւ կլկլակները, Կիորկին եկած էր վերջապէս: պատերուն վրայ շարուած հայելիներուն մէջ կը ցոլանային, եւ այդպէսով – Տեսա՞ր՝ ինչպէ՛ս զարին վրայ կը կարդաս,- բարկացայ Յաբէթին: սրճարաններու մէջ ստեղծուած յատուկ զուարթ մթնոլորտը ներսը միշտ կը Ան չպատասխանեց եւ տուփին մէջ փուլերը նոր տեղեր փոխադրեց: պահուէր ու կը զգացուէր: Բայց նետած Կիորկին խաղս աւրած էր: Այդ մթնոլորտը սուրճի եւ թէյի չափ կարեւոր էր սրճարաններուն մէջ: Կարգը իմս էր: Գոց ափիս մէջ զարերը շարժեցի եւ նետեցի: Բայց լոյսերու այդ զուարճութեան մէջ, ժխորը բարձր էր, եւ հոն նարտի Ճիշդ չեմ յիշեր՝ ի՛նչ նետեցի, բայց գիտեմ, որ թիւերը շատ նպաստաւոր չեկան: խաղացողներուն «թրի՛ք-թրա՛ք»-երը դուրսէն բարձր կը լսուէին անցորդներէն : Ես յիշեցի, որ հայրս սորվեցուցած էր, թէ փուլերը զինուորներ էին, եւ պէտք է Ես ուր որ ըլլայի, ամէն անգամ երբ սրճարանի մը առջեւէն անցնէի եւ «թրի՛ք- միշտ խաղին յաջորդ քայլերուն նպաստելիք դիրքերու վրայ շարուէին: թրա՛ք»-ի ձայներ լսէի, հօրս եւ իր բարեկամներուն նարտիի խաղերը կը յիշէի: Ես սովորաբար չէի հետեւեր իր խորհուրդներուն եւ տարբեր կը խաղայի: Հայրս նարտիի խաղին մէջ վարպետ էր, եւ անպարտելի ըսուելու աստիճան Սակայն հիմա խաղս վտանգի մէջ էր, եւ փուլերս տեղափոխելու քանի մը ձեւեր լաւ խաղացող: կը տեսնէի առջեւս: Բայց հազուադէպ պարագաներու, երբ անհաւատալին պատահէր, եւ դիմացինին – Ո՞րն էր անոնցմէ լաւագոյնը: զարը բացառիկ ձեւով յաջող գար ու շահէր, հայրս կը բարկանար: Ան երբե՛ք – Ո՞ր ձեւը ընտրէի: չէր հանդուրժեր կորսնցնելու գաղափարին եւ խաղին ընթացքը իրեն ի նպաստ Դժուար էր: Յարմար տարբերակներ չէի տեսներ անոնց մէջ: դարձնելու համար, անմիջապէս յարձակողականի կ’անցնէր: – Ի՞նչ ընէի: Տունը խաղի տուփ մը ունէր, եւ երբ Արթօ Գարակէլինեանին հայրը կամ ուրիշ Քիչ մը ուշացայ: բարեկամներ մեր տունը այցի գային, հայրս կը բանար տուփը, եւ երկուքը – Է՜՜, խաղայի՛ր ալ,- յանկարծ բարկացաւ Յաբէթը: միասին ժամերով կը խաղային: – Թեւս երկնցուցի, եւ այս անգամ մեքենաբար, հօրս տուած խորհուրդին Ես նարտի խաղը իրմէ սորված էի: համեմատ ընտրեցի փուլերուս նոր դիրքերը: – Տե՛ս,- կ’ըսէր հայրս խաղը սորվեցուցած ատեն,- նարտի խաղը ռազմագիտա- Շար. Էջ 10 ՉորեքշաբÃÇ, 20 Մայիս 2020 10

եւ յոյսս զարին չվստահեցայ: Ես խաղացի այնպէս, ինչպէս նարտիի «դասեր»- Կիո՛րկի… ուս նոր սկսած օրերուս, մեծ վարպետը համբերութեամբ ինծի խրատած ու սորվեցուցած էր: Սկիզբը Էջ 09 Յաբէթը լուր չունէր ատկէ եւ չկրցաւ գիտնալ այդպէս խաղալուս պատճառը: Այն օրը ես վերջնականապէս հասկցայ, թէ հայրս իրաւունք ունէր, եւ թաուլուն Յաբէթը չհասկցաւ խաղիս նոր ձեւը, չդիմացաւ եւ խաղը վայրկեան մը ժամանցի խաղ ըլլալէ զատ ռազմագիտական ալ էր: ընդհատեց: Ես միշտ «վարպետ»-ներու խաղի օրուան սպասած էի: Յաբէթը ի հարկէ – Ինչո՞ւ այս անգամ տարբեր խաղացիր,- հարցուց հետաքրքրուած: «վարպետ»-ս չէր եւ հօրս ունեցած փորձառութիւնը չունէր: Սակայն այն օրը, Մենք երբեմն այդպէս հարցումներ կ’ընէինք իրարու, եւ մէկզմէկու տուած տուփին մէջ տեղաւորած փուլերուս «թրա՛ք»-երուն հետ ես այնպէս զգացի, թէ բացատրութիւններէն օգտուելով նոր ձեւեր կը սորվէինք եւ խաղին մէջ կը «վարպետ»-ներու այնքան սպասած օրուան խաղս էր որ կը խաղայի: յառաջանայինք:: Կարեւոր չէր միայն խաղալ եւ ամէն գնով յաղթել ուզելը: Աւելի Վարպետս չկար, շատոնց մեկնած էր մեր քովէն, բայց իր ոճը խաղիս մէջ ողջ կարեւորը խաղա՛լն էր, քանի որ ի վերջոյ մեր խաղերը միշտ ալ բարեկամական էր ու ե՛ս կը շարունակէի: եղած էին: Հաստատ չեմ գիտեր … արդեօք հայրս գտնուած տեղէն կրցա՞ւ այն օրը դիտել – Տե՛ս, Յաբէթ, թաուլուն ռազմագիտական խաղ է,- սկսայ բացատրել Յաբէթին: եւ հետեւիլ մեր խաղին, բայց եթէ դիտեց, վստահ եմ, որ խնդաց եւ – Փրոֆեսէո՞ր դարձար գլխուս, ի՛նչ է ,- կէս լուրջ, բայց անհամբեր ձեւով – Տղա՛ս, զարը կ’օգնէ բայց դուն պէտք է խաղդ միշտ ա՛յս ձեւով խաղաս, հարցուց Յաբէթը: փսփսաց ինքնիրեն եւ ուրախացաւ: – Փուլերն ալ զինուորներ են,- շարունակեցի ես: Բայց ան տրամադիր չէր աւելի երկար լսելու: Դեռ ըսելիք խօսքերուս չսպասեց, Աղբիւր՝ Ծանօթութիւն- «ԿԱՐՕՏ» հեղինակին առցանց կարեւորութիւն ալ չտուաւ: Գլուխը տարտամօրէն շարժեց եւ առանց բառ մը հրատարակած գիրքէն, էջ 186: արտասանելու՝ ափին մէջի զարերը ցնցեց ու թաուլուին մէջ գլտորեց: Այն օրը Յաբէթին հետ խաղին մնացեալ մասն ալ սովորական ձեւովս չխաղացի Քամփինաս, Պրազիլ Լուրեր Հայաստանէն եւ Արցախէն

Դիմակ Չունեցողները Պիտի Տուգանուին 10 Հազար Նիքոլա Ազնաւուր Դիմած է ՀՀ Կառավարութեան Դրամով «Զուարթնոց» Օդակայանը Շառլ Ազնաւուրի ՀՀ Ազգային ժողովը առաջին Պատուին Անուանակոչելու Առաջարկով ընթերցմամբ ընդունեց բաց տարածքներու մէջ քաղաքացիներու մօտ դիմակի առկայութեան պահանջի խախտման համար սահմանել 10 հազար դրամ տուգանք։ Ներկայիս վարչական իրաւա- խախտումներու վերաբերեալ օրէնսգիրքին մէջ տուգանքը 100 000- էն 250 000 դրամ է: Ըստ օրէնքին՝ տեղակալ Վահէ Դանիէլեան նշած Բաց տարածքներու մէջ դիմակ կրելը է, որ սպասարկման այն փակ պարտադիր չէ, այլ պարտադիր է տարածքներուն մէջ, ուր քաղաքա- անձին մօտ անոր առկայութիւնը։ ցիները դիմակ չեն կրեր, պիտի ՀՀ արդարադատութեան նախարարի տուգանուին տնտեսավարողները: «Զուարթնոց» օդակայանը Շառլ դիմած է ՀՀ Հանրային խորհուրդին: Ազնաւուրի անուամբ անուանակոչելու «Նկատի ունենալով Արտակարգ Համահայկական Հիմնադրամին Կողմէ Արցախին Կը առաջարկով ՀՀ կառավարութեան դրութեան պայմաններուն մէջ դիմած է Ազնաւուր հիմնադրամը Հանրային խորհուրդը ու անոր Տրամադրուին Սարքեր եւ Ախտահանիչ Նիւթեր եւ հայ մեծանուն գործիչին որդին` համապատասխան յանձնաժո- Նիքոլա Ազնաւուրը: Հիմնադրամը ղովներու կողմէ նիստեր հրաւիրելու տեղեկացուցած է, որ նախաձեռնու- դժուարութիւններն ու անհնարի- թեան հեղինակը Շառլ Ազնաւուրի նութիւնը, հարկադրուած պիտի համակիրներն են: ըլլանք այս եւ միւս խնդիրներու «2018-ի Հոկտեմբերին Շառլ Ազնաւու- քննարկումն ու եզրակացութիւններու րի խումբ մը համակիրներ նախ հաստատումը կատարել ելեկտրոնա- սկսան առցանց ստորագրահաւաք, յին կամ հեռավար եղանակներով: հաւաքելով տասնեակ հազարաւոր Հանրային խորհուրդի բոլոր անդամնե- ստորագրութիւններ, ապա պաշտօ- րուն ուղարկուած է ՀՀ կառա- նական նամակով դիմեցին Քաղա- վարութենէն ստացած փաթեթը, քացիական օդագնացութեան սակայն ոչ պակաս կարեւոր է նաեւ կոմիտէին եւ «Զուարթնոց» օդա- հանրութեան տեսակէտը գոնէ «Հայաստան» համահայկական իր գործոն աջակցութիւնը ցուցաբերել նաւակայանի տնօրինութեան: ընկերային ցանցերու օգնութեամբ, հիմնադրամը, նոր «Քորոնա» համա- համաճարակի մարտահրաւէրնե- Մենք տեղեկացանք, որ պարոն որուն նպատակով ալ կը տեղադրուի ճարակի (COVID-19) տարածման րը յաղթահարելու գործին: Բացի Էռնեկեանը մեծ հաւանութեան առաջարկը ՀԽ ֆէյսպուքեան էջին կանխարգիլման դէմ ուղղուած ատկէ, ամերիկահայ բժիշկ Քարոլան արժանացուցած է գաղափարը ու վրայ: պայքարի ծիրէն ներս, կը շարունակէ Նաճարեանէն հիմնադրամը պաշտօնական նամակով դիմած Ուրախ պիտի ըլլանք ձեր դիտար- աջակցութիւն ցուցաբերել Հայաստա- ստացած է նուիրատուութիւն, կառավարութեան` յայտնելով իր կումներն ու կարծիքներն ստանալ այս նի ու Արցախի առողջապահական որ ամբողջութեամբ պիտի տրա- դրական վերաբերմունքը”,- նշուած է հարցի առնչութեամբ»,- Հանրային համակարգերուն: մադրուի ԱՀ Պաշտպանութեան հիմնադրամին կողմէ ՀՀ վարչապետին խորհուրդի ֆէյսպուքեան էջին վրայ Այս մասին՝ ըստ «Արցախփրես”-ի՝ բանակին: Ընդհանուր առմամբ, ուղղուած դիմումին մէջ: գրած է ՀԽ նախագահ Ստէոփա ըսած է «Հայաստան» համահայկական շուրջ 6020 պաշտպանիչ դիմակ եւ Այդ խնդրի առնչութեամբ դիրքորոշում Սաֆարեանը: հիմնադրամի մամուլի խօսնակ Արմինէ 520 լ ախտահանիչ նիւթեր պիտի յայտնելու համար ՀՀ կառավարութիւնը Թոխմախեան: տրամադրուին Պաշտպանութեան Անոր խօսքով` վերջերս Չինաստանէն բանակին կանխարգելիչ միջոցառներ յատուկ չուերթներով Երեւան իրականացնելու համար”,- աւելցուցած Լուրեր Աշխարհէն բերուած են 20 թթուածինի խտա- է Թոխմախեան: ցուցիչ եւ 70 հեռահար ջերմաչափ, Ան տեղեկացուցած է, այս Նախիջեւանի Մէջ Զօրավարժութիւններ Սկսած Են որոնցմէ 10 թթուածինի խտա- ընթացքին հիմնադրամը նուիրա- Սկիզբը Էջ 01 ցուցիչը եւ 15 հեռահար ջերմա- տուութիւններ կատարուած է նաեւ չափը պիտի տրամադրուին Արցախի կրթական համակարգին համար: «Նախիջեւանի մէջ տեղակայուած Հանրապետութեան առողջա- Մասնաւորապէս` Հայաստանի նախա- ստորաբաժանումները բերուած են պահութեան նախարարութեան, գահ Արմէն Սարգսեանի որդիներ մարտական պատրաստութեան իսկ մնացեալ 10 խտացուցիչը եւ Հայկ եւ Վարդան Սարգսեանները տարբեր աստիճաններու, յառաջիկայ 55 հեռահար ջերմաչափը պիտի հիմնադրամի խողովակներով 27 օրերուն անոնք զբաղած պիտի ըլլան տրամադրուեն ՀՀ Առողջապահու- պլանշետ եւ 4 համակարգիչ նուիրած հետախուզական գործողութիւններու թեան նախարարութեան: են Արցախի կրթութեան, գիտու- հակազդեցութեան, ինչպէս նաեւ հաղորդագրութեան մէջ: Այս ծրագիրը իրականացուած է թեան եւ մարմնակրթութեան նախա- օդային, հրթիռային եւ հրետանային Նախիջեւանի մէջ ընթացող զօրա- հիմնադրամի Ֆրանսայի տեղական րարութեան։ հարուածներու կանխման վերաբե- վարժութիւնները պիտի աւարտին 22 մարմինի շնորհիւ, որ կը շարունակէ րող քայլեր մշակելով», նշուած է մայիսին: NOR OR ENG.Dec 5:Layout 1 12/3/19 3:08 PM Page 1

Vol. 98, # 21 www.noror.org WednesdayThursday, De, cMayemb e20,r 5, 20202019 Vol. 97, #47 A PUBLICATION OF ARMENIAN DEMOCRATIC LIBERAL PARTY, WESTERN DISTRICT COMMITTEE OF THE UNITED STATES A PUBLICATION OF ARMENIAN DEMOCRATIC LIBERAL PARTY, WESTERN DISTRICT COMMITTEE OF THE UNITED STATES 2nd Annual Armenian ARMENIAN AMERICAN MUSEUM American Museum Gala SELECTS MATT CONSTRUCTION News from Armenia & ArtsakhSet for December 8 AS PRE-CONSTRUCTION The 2nd Annual Armenian American GENERAL CONTRACTOR We Hope We Won’t HaveM Touseum Return Gala is sold out h eToading into the competitiveness and scientific, produc- signature event of the year on Sunday, Glendale,tive potential, the PM said during a video December 8, 2019 at The Beverly Hilton CA (Novem-conference of the Supreme Eurasian Lockdown, Armenian PMin BTellseverly Hills , EEUCalifornia .Leaders Hundreds of ber 26, 2019) – Economic Council. rime Minister Nikol Pashinyan supporters, community leaders, and pub- The Armenian lic officials are expected to attend the American Mu-In this context he touched upon the briefed EEU leaders on the coro- P Gala. The event will celebrate and sup- seum and Cul-necessity of the formation of a single navirus response of the Armenian gov- port the landmark project as it ap- tural Center of gas market in the EAEU. “Today, in the DISTRICT OF ernment during a video-conference of proaches its historic groundbreaking California has year. announced thecontext of the global economic challeng- COLUMBIA COUNCIL the Supreme Eurasian Council. “We are excited to join our supporters selection ofes facing us, the necessity of forming PASSES ARMENIAN Pashinyan said in his speech that and friends for a memorable evening in a w a rd - w i n -a single gas market is especially vital although the growth of new cases support of the Armenian American Mu- ning and in- GENOCIDE seum and we look forward to celebrating for Armenia. As I have stated for many Directions of the Eurasian Integration wasn’t possible to be prevented, the dustry-leading RESOLUTION our distinguished honorees for the MATT Con-times, the single energy market oper- Development”, Pashinyan said. evening who inspire us through their government has practically ended the struction as Broad, Petersen Automotive Museum, work and contributions,” stated Execu- ating on non-discriminatory principles According toW A him,SHIN G theTON ,EAEU D.C. – F shouldollowing phase of strict restrictions and has been the project’s pre-construction general Music Center Plaza, Skirball Cultural tive Chairman Berdj Karapetian. “The the historic and overwhelming biparti- contractor. must become one ofC ethenter , basesLACMA ,of N aourtura l Hisstrivetory M uto- achieve this goal step by step, implementing a de-centralized strategy 2hasnd A nbeennual G atransformedla will mark a spe cintoial oc -a concept san passage of the Armenian Genocide “We are truintegration.ly inspired by t he Without vision se itu m it’s of L impossibleos Angeles Cou nty,which Museu min turn will create favorable condi- of fighting the coronavirus since May 4. cofas imaintainingon as we app rstrictoach onormsur histo randic rules of resolution in the U.S. House of Repre- for the Armenian American Museum of Tolerance, Academy Museum of Mo- groundbreaking year.” to achieve qualitative progress in the tions for as deeperentatives, qualitativethe District oeconomicf Columbia “Since yesterday, virtually all economic behavior. Certainly, its effectivenessand w wille are proud to be part of the team tion Pictures, Kidspace Museum, The distinguished honorees of the Council approved a resolution affirming that will help bintegrationring this incre d processes.ibly im- Without it it’s integration within the Union. restrictions in Armenia have been lifted. 2dependnd Annual fromGala in cthelude levelformer Uof.S . responsibilitySec- Gagosian Gallery, Ahmanson Theatre, the Armenian Genocide, reported the portant, valuabimpossiblele, and timely tocu lensuretural equal conditions “Dear colleagues, summing up my However, restrictions in education, cul- rofeta r they of N entireavy and A society.ssistant Se c Duringretary of the time and more. Armenian Assembly of America. and educational center to fruition,” Defense Paul R. Ignatius, Los Angeles for the economic activity“M forAT Tall C omembernstruction’ s unspeech,paralleled I wantThe r e tosol u usetion i s this“to r ec occasionognize and ture, entertainment, leisure and public period of the strict lockdown westa tewered MA TT Construction Vice Presi- County Supervisor Kathryn Barger, and states of the Union. Weexp ebelieverience wit hthat icon ithec mu seumand and conceul- reagainflect on congratulatethe 104th annive rallsar yof of usthe able to take all necessary measuresdent Jo eto H ealy. events are maintained. The state sec- Brownstein Hyatt Farber Schreck Senior tural centers makes them an invaluable 1915 Armenian Genocide and on the im- MATT Consprinciplestruction is a fonam ilapplyingy and common pricing on the 75th anniversary of the victory tor is working on a hybrid method by Pincreaseartner Kenn e theth L . K transitioninghachigian. capacity of partner for the Armenian American Mu- portance of educating District of Colum- employee-ownapproachesed general co innt rtheacto rEAEU single gas mar- Award-winning television personality seum as we prepare the projeinct ftheor o uGreatr bia Patrioticresidents War.on tOurhe Apeoplermenian combining office and remote work,” the country’s healthcare system.that h Weas bu ilt some of the most memo- and Emmy nominated travel host Laura ket, as well as the unitedhistori ctariffs groun dforbre agasking yeasacredlyr,” stated respectGenocide. ” this day, and we do Pashinyan said. will monitor the situation during therabl enext build ings in California. The firm McKenzie will serve as the Master of Cer- Executive Chairman Berdj Karapetian. “The Armenian Assembly of Amer- prides itself ontransportation helping museums banduild transit services by a everything for the generations to remem- He said that the lockdown has been fully etwomon iweeks.es for the eWeveni nhopeg. that we won’t have The Armenian American Museum is ica welcomes the passage of this resolu- on-budget andcompany on-schedule havingstructure sa national monopoly ber the heroic deeds of our fathers and lifted and it has led to a certain growth to Mreturnajor s ptoon stheors implementationinclude Bank of of strict currently in the pre-construction phase tion, and especially applauds the that align with their missions and cele- America, Mr. & Mrs. Vartan and Janet must be enshrined in othef th e2025 projec tStrategic with plans to bgrandfathers”,egin con- empha thesis o nArmenian the importa nPMce o fsaid. educa- of new cases. “Instead, however, strict lockdown measures and that conditionsbrate their collections and programs. Barsoumian, Dickranian Foundation, struction in 2020. tion,” Executive Director Bryan Ardouny The award-winning firm has received social and economic safety rules have GwillAS KdevelopA Alliance forFou nthedati ofulln, G activitieslumac, of the MATT Construction will be guiding stated. been introduced, mandatory protocols JsocietyHM Char iduringtable Fou nthedati ocontinuousn, Mr. & Mrs. epidemicnumerous recognitions in the industry and supporting the design team and For a complete list of U.S. states that Timmy and Seda Mardirossian, Massis Armenia Won’t Continue Hospitalizing including AIA Los Angeles’ Building museum leadership on construction issued resolutions and proclamations and rules have been approved for all Kandabob , namelyMgrublia n forCe nt economicer for Huma n activities,” Team of the Year Award and Presiden- planning, estimating, constructability, recognizing the Armenian Genocide, RPashinyanights, New Yo rsaid.k Life Southern Califor- Asymptomatic COVID-19 Patients citizens, businesses and state institu- tial Award. value engineering, and project schedul- visit the Armenian National Institute’s tions. The concept of strict restrictions nia, Mr. & Mrs. Bedros and Anna Orun- PageM A12TT Construction’s notable mu- ing during the pre-construction phase. ealthcare Minister Arsen Torosyan website at www.armenian-genocide.org. cakciel, and Mr. Chris Pogosyan. seum and cultural projects include The   Hsaid that asymptomatic or very mild PM Pashinyan To Attend Swearing-InSoviet spy who f Ceremonyoiled Nazi plo t toCOVID-19 kill allie patientsd leade r wills d noie s longeraged 9 be3 Of Newly Elected PresidentGoa rOf Var tArtsakhanian worked with her husband to exisolatedpose Ge rorm ahospitalizedn agents duri n“ing s aec fewond days”.world war An Armenian woman who became a Soviet spy and helHeped fsaidoil a N theazi p patientslot to as- willlong ebed t osent his btoelo theirved G oar,” sassinate Stalin, Churchill and Roosevelt in 1943 has died ahomesged 93. and new casesIva willnov snotaid. be taken Goar Vartanian, who with her husband, Gevork, worketod a shotels a secret aorge nhospitalst on nu- forIn Jisolation.une 2017, Vladimir Putin merous missions, died on Monday. She will be buried in Moscow’s prestigious – himself a former KGB agent – Troyekurovskoe cemetery, said Sergei Ivanov, a spokesmanTorosyan for Russia’s saidSVR i ndoctorstelli- vi swillited home-superSVR headquarte-rs and gence service. vise the patients. praised secret agents including Vartanian helped thwart Operation Long Jump – a NaziHe plot saidto assa thessina changete the al- ofth estrategy Vartanians .has “The ytwo are mod- lied leaders at their first meeting in Tehran in November 1943. est people, they don’t like to be Born on 25 January 1926 in Gyumri, in what was then Soreasons,viet Armeni afirst, she m beingoved thecalle dgrowth heroes,” sofaid newthe Ru ssian with her family to Iran in the early 1930s. She joined an antcasesi-fascist gandroup secondat the age thepr eneedsident. for optimal also be set up. of 16 and worked with Gevork to expose German agents. utilization of hospital bedsGoar reandtired iothern 1986 but“The effectiveness of fighting this global When Hitler ordered the plot to kill the “Big Three” at a cresources.onference in Tehran, their continued to train youngchallengeThe Russia willn pre sdependident, Vladim onir P uyourtin, co ndevotiongratulates group reportedly followed Nazi agents and exposed the plan. agents. Goar Vartanian in Moscow in 2005. He said of her and The couple moved to the Soviet Union in 1951 and haRemoted a long ca rtrainingseer as secre tfor healthThe fworkersormer Sov foriet spyandhe r responsibility.husband: ‘They are mo d Weest pe op mustle, they d togetheron’t like to agents. The SVR – one of the successor agencies to the Sohomeviet-era supervisionKGB – said they of COVID-19Mikhail Lyub patientsimov said heovercomebe call ed this. heroes .’ ThankPhotograph : youItar-Ta ss for/AP your were involved in active intelligence work in “extreme condwillition sbe in morganizedany countrie bys” thedo uNationalbted that R Instituteussia woul d re-work,” Torosyan said, addressing health but did not provide further details. veal further details of the couple’s operations “so as not to cause political scandals in Gevork, who was decorated with the Hero of the Soviet Uofni oHealth.n award, d Aied call in 20 1center2 the c oforunt rmedicsies they w owillrked ”. workers in Armenia. aged 87. “Gevork used to say that of the five rays of his Hero Star, at least two be- www.theguardian.com News from the World COVID-19 Updates: More Than 1 Million 928 Thousand Recoveries Globally rime Minister of Armenia Nikol Harutyunyan’s swearing-in ceremony The number of people infected with the the largest number of infected people PPashinyan will attend the inau- on May 21, at 18:00. The ceremony will novel coronavirus (COVID-19) around (1 million 550 thousand 630 confirmed guration ceremony of newly elected be broadcast live. the world has surpassed 4 million 920 cases). 92,034 deaths were reported. President of the Republic of Artsakh Arayik Harutyunyan, chairman of the thousand, according to the data released The next is Russia. The total number of Arayik Harutyunyan, the PM’s Office Free Fatherland party, has been elect- by coronavirus research centers. cases in Russia has reached 299,941. said in response to ARMENPRESS ed President of Artsakh based on the The death toll is over 320,000. 2,837 patients have died so far. inquiry. results of the voting in the second round 1 million 928 thousand 023 patients Spain is the 3rd with 278,188 confirmed The Parliament of Artsakh will hold a of the presidential election on April 15. have recovered. cases. Death toll is 27,709. special session dedicated to Arayik The first round took place on March 31. US is leading in the world in terms of The next is Brazil with a total of 255,368 cases and 16,853 deaths. UK overtook Italy, confirming 246,406 Armenian PM Touches Upon Necessity On cases. The death toll has reached Forming Single Gas Market In EAEU 34,796. UK has reported most death cases in Europe, and 2nd in the world rmenian Prime Minister Nikol Eurasian Integration Development” will after the USA. APashinyan hopes that the cooper- contribute to raising the investment and Italy reported 225,886 cases and 32,007 ation sectors mentioned in the document innovative attractiveness of the Eurasian deaths so far. on “2025 Strategic Directions of the Economic Union (EAEU), increasing its Page 12 NOR OR ENG.Dec 5:Layout 1 12/3/19 3:08 PM Page 1

Wednesday, May 20, 2020 Thursday, December 5, 2019 Vol. 97, #47 12 A PUBLICATION OF ARMENIAN DEMOCRATIC LIBERAL PARTY, WESTERN DISTRICT COMMITTEE OF THE UNITED STATES

2nd Annual Armenian ARMENIAN AMERICAN MUSEUM American Museum Gala SELECTS MATT CONSTRUCTION Set for December 8 AS PRE-CONSTRUCTION

The 2nd Annual Armenian American GENERAL CONTRACTOR Museum GaNewsla is sold out heading into the from Armenia & Artsakh signature event of the year on Sunday, Glendale, December 8, 2019 at The Beverly Hilton CA (Novem- in Beverly Hills, California. Hundreds of ber 26, 2019) – supporters, community leaders, and pub- The Armenian lic officials are expected to attend the American Mu- Gala. The event will celebrate and sup- seum and Cul- port the landmark project as it ap- tural Center of DISTRICT OF proaches its historic groundbreaking California has cussions in the media on the subject of ples: Paris Charles de Gaulle Airport, year. announced the COLUMBIA COUNCIL We“We are excited to joinHope our supporters We Won’t Have To Return To selection of PASSES ARMENIAN and friends for a memorable evening in a w a rd - w i n - Zvartnots International Airport’s renam- Sheremetyevo Alexander S. Pushkin support of the Armenian American Mu- ning and in- GENOCIDE seum and we look forward to celebrating dustry-leading RESOLUTION our distinguished honorees for the MATT Con- evening who inspire us through their struction as Broad, Petersen Automotive Museum, ing starting from 2018, as well as today’s International Airport, Rome–Fiumicino wLockdown,ork and contributions,” stated Execu- ArmenianWASH INPMGTON, D.C. – Follow inTellsg EEU Leaders the project’s pre-construction general Music Center Plaza, Skirball Cultural tive Chairman Berdj Karapetian. “The the historic and overwhelming biparti- contractor. Center, LACMA, Natural History Mu- 2nd Annual Gala will mark a special oc- san passage of the Armenian Genocide “We are truly inspired by the vision seum of Los Angeles County, Museum casion as we approach our historic resolution in the U.S. House of Repre- publication by the Public Council of International Airport “Leonardo da for the Armenian American Museum of Tolerance, Academy Museum of Mo- groundbreaking year.” sentatives, the District of Columbia and we are proud to be part of the team tion Pictures, Kidspace Museum, The distinguished honorees of the Council approved a resolution aenceffirming of the Central Bank, abrupt fluc- that will help bring this incredibly im- Gagosian Gallery, Ahmanson Theatre, Page2nd Annual Gala inclu de11 former U.S. Sec- the Armenian Genocide, reported the portant, valuable, and timely cultural and more. Armenia, Nicolas Aznavour expressed Vinci”, Rio de Janeiro–Antonio Carlos retary of Navy and Assistant Secretary of Armenian Assembly of America. and educational center to fruition,” Defense Paul R. Ignatius, Los Angeles “MATT Construction’s unparalleled The resolution is “to recognize and County Supervisor Kathryn Barger, and stated MATT Construction Vice Presi- experience with iconic museum and cul- tuations of national currency exchange reflect on the 104th anniversary of the dent Joe Healy. Brownstein Hyatt Farber Schreck Senior tural centers makes them an invaluable 1915 Armenian Genocide and on the im- his position on the matter. Jobim/Galeão International Airport, MATT Construction is a family and Partner Kenneth L. Khachigian. partner for the Armenian American Mu- portance of educating District of Colum- employee-owned general contractor Award-winning television personality seum as we prepare the project for our bia residents on the Arweremenian prevented and its stability was that has built some of the most memo- aThend Emmy nom iPMnated travel h oalsost Laura told the EEUhistoric g roleadersundbreaking year,” stated aboutGenocide.” rable buildings in California. The firm McKenzie will serve as the Master of Cer- Executive Chairman Berdj Karapetian. “The Armenian Assembly of Amer- ARMENPRESS reports the letter runs Warsaw Frederic Chopin Airport, Lisbon prides itself on helping museums build emonies for the evening. The Armenian American Museum is ica welcomes the passage of this resolu- on-budget and on-schedule structures Major sponsors include Bank of currently in the pre-construction phase tion, and especially applauensured.ds the Dear friends, I have mentioned Athemerica, Mr . Armenian& Mrs. Vartan and Janet that alig ngovernment’s with their missions and cele- relief pack- of the project with plans to begin con- emphasis on the importance of educa- brate their collections and programs. s follows, International Airport after Humberto Barsoumian, Dickranian Foundation, struction in 2020. tion,” Executive Director Bryan Ardouny The award-winning firm has received GASKA Alliance Foundation, Glumac, MATT Construction will be guiding stated. JHM Charitable Foundation, Mr. & Mrs. numerous recognitions in the industry on numerous occasions that we attach ages for mitigating the social-economicand supporting the design team and For a complete l ist of U.S. states that Timmy and Seda Mardirossian, Massis including AIA Los Angeles’ Building museum leadership on construction issued resolutions and proclamations “In 2018, after my father’s passing, Delgado, Barcelona–El Prat Josep Kabob, Mgrublian Center for Human Team of the Year Award and Presiden- planning, estimating, constructability, recognizing the Armenian Genocide, Rights, New York Life Southern Califor- tial Award. value engineering, and project schedul- visit the Armenian National Inspecialstitute’s importance to the development nconsequencesia, Mr. & Mrs. Bedros and Anna Orun- MATT C onofstructi onthe’s notable mlockdown.u- ing during the pre-construction phHease. said website at www.armenian-genocide.org. cakciel, and Mr. Chris Pogosyan. seum and cultural projects include The  we were informed about a campaign Tarradellas Airport, etc.  Sthatoviet sp y wtheseho foiled N azactions,i plot to kill allied leasideaders dies a gefromd 93 social of our cooperation in conditions of the Goar Vartanian worked with her husband to expose German agents during second world war to rename the airport after him and I am aware that for naming purposes An Armenian woman who became a Soviet spy and helped foil a Nazi plot to as- longed to his beloved Goar,” epidemic and the growing recession. I ssignificance,assinate Stalin, Churchill and Roosevelt in 194 3 werehas died aged 93. aimedIvan ovat said. the economy Goar Vartanian, who with her husband, Gevork, worked as a secret agent on nu- In June 2017, Vladimir Putin the Foundation also received some the Government requires permission merous missions, died on Monday. She will be buried in Moscow’s prestigious – himself a former KGB agent – Tcomingroyekurovskoe cemetery, sa idout Sergei Ivan ovof, a spo kethesman for Ru ssshutdownia’s SVR intelli- visited SVR head ququicklyarters and and am more than convinced that we must gence service. praised secret agents including requests. Our family was in mourning at from families and the right holders. Vartanian helped thwart Operation Long Jump – a Nazi plot to assassinate the al- the Vartanians. “They are mod- lied leaders at their first meeting in Tehran in November 1943. est people, they don’t like to be creatingBorn on 25 January 1926 in G yuconditionsmri, in what was then Soviet Armenia, s hefor moved caitslled hero esdevelopment,” said the Russian strengthen our union and perfect the with her family to Iran in the early 1930s. She joined an anti-fascist group at the age president. that time and we did not react to those With this letter, I would like to express of 16 and worked with Gevork to expose German agents. Goar retired in 1986 but When Hitler ordered the plot to kill the “Big Three” at a conference in Tehran, their continued to train young The Russian president, Vladimir Putin, congratfundamentalulates institutions of integration. ginroup r eptheortedly follo wepost-crisisd Nazi agents and exposed the plan. period.agents. Goar Vartanian in Moscow in 2005. He said of her and The couple moved to the Soviet Union in 1951 and had a long career as secret The former Soviet spy her husband: ‘They are modest people, they don’t like to letters and announcements. But recently our willingness and encouragement to agents. The SVR – one of the successor agencies to the Soviet-era KGB – said they Mikhail Lyubimov said he be called heroes.’ Photograph: Itar-Tass/AP w“Weere involved in aalsoctive intelligenc esucceeded work in “extreme conditions in many cou ntinries” dorganizingoubted that Russia would re- effec- We must prove their vitality in condi- but did not provide further details. veal further details of the couple’s operations “so as not to cause political scandals in we found out that starting from January add Charles Aznavour’s name to the Gevork, who was decorated with the Hero of the Soviet Union award, died in 2012 the countries they worked”. aged 87. “Gevork used to say that of the five rays of his Hero Star, at least two be- www.theguardian.com tions of crisis and be ready to mutually tive supervision in the retail sector, 11th a new wave of the same initiative name of the Zvartnots Airport. We are utilize all economic possibilities which prevent a potential shortage of goods has appeared in different media outlets certain that the new name will bring will obviously appear in the post-crisis and not allowing inflation of consumer and social media, including polls meant more international attention towards period,” Pashinyan said. prices. Thanks to the tactical interfer- to evaluate the public’s reaction to nam- our country and help us in promoting ing the airport after Charles Aznavour. Armenia to the world”. The biggest takeover from the media and The Aznavour Foundation considers it Government To Support Business Initiatives In the discussions was that people are very important to note the fact that Nicolas The Field Of Production And Services positive about renaming the airport after Aznavour did not call for renaming of my father, but they also have a strong the airport, but expressed the family’s attachment to the name Zvartnots. This positive attitude on the subject. The leads us to believe that the best option Aznavour family attaches great impor- would be to keep the same name by tance to public opinion and wants to adding Charles Azavour’s name to emphasize that the best solution would it: Zvartnots International Airport after be to incorporate the new name, while Charles Aznavour. preserving the old one, following the There is a widespread practice in international experience. the world and here are some exam- News from the World COVID-19 Updates: More Than 1 Million 928 Thousand Recoveries Globally

Page 11 number of infected people in the UAE is 25,063. 227 death cases have been Chaired by Prime Minister of Armenia tion and services outside Yerevan. The France has reported 179,927 cases and registered here. In Kuwait the number Nikol Pashinyan, today a regular con- Investment Support Center shall be 28,239 deaths. of confirmed cases is 16,764, that of the sultation on the Government’s anti-cri- responsible for assessing and support- Germany has confirmed 177,289 cases deaths is 121. Egypt reported 12,764 sis policy was held in the Office of ing startups. and 8,123 deaths. confirmed cases and 645 deaths. Government. The initiative was endorsed: it will be Turkey has recorded 150,593 cases. Iraq confirmed 3,554 cases and 127 ARMENPRESS was informed from the submitted to the government for approv- The deaths comprise 4,171. deaths. 954 cases have been reported Office of the Prime Minister, the meeting al in the near future. The results of the The 10th country is Iran which recorded in Lebanon, the deaths comprise 26. discussed the Government’s initiative ongoing anti-crisis programs and the 124,603 cases. 7,119 people have died Syria’s confirmed cases reached 58. to provide state support for starting a steps to take ahead were discussed in Iran from coronavirus. 3 death cases have been registered. business from scratch. It will cover new during the meeting. India and Peru have surpassed China, In late December 2019, Chinese business projects in the field of produc- where the COVID-19 outbreak start- authorities notified the World Health ed. China now ranks 13th and has Organization (WHO) about an outbreak “Zvartnots International Airport After Charles confirmed a total of 82,960 cases. 6 of a previously unknown pneumonia in new cases have been confirmed in the the city of Wuhan, central China. WHO Aznavour’’ – Option Suggested By Aznavour’s country in the past one day. The death declared the outbreak of the novel coro- toll here is 4,634. navirus a global pandemic and named Family Georgia confirmed 702 cases of coro- the virus COVID-19. navirus and 12 deaths. According to the data of the World Among the Arab states Qatar overtook Health Organization, coronavirus cases the United Arab Emirates (UAE) with have been confirmed in more than 212 the most confirmed cases – 35,606. The countries and territories. death toll has reached 15 in Qatar. The

IMF Executive Board Adopts Decision On Immediate Release Of US$280 Million For Armenia The Executive Board of the International Monetary Fund (IMF) completed the sec- ond review of the Republic of Armenia’s performance under the program sup- ported by the Stand-By Arrangement (SBA). The decision allows an imme- diate release of US$280 million for Armenia, Armenpress reports citing the Nicolas Aznavour, the Co-founder and of Armenia Nikol Pashinyan regarding IMF website. Chairman of the Board of Trustees of the discussions around renaming of the The augmentation of access will help the human and economic implications of the Aznavour Foundation, wrote a letter Zvartnots International Airport. authorities contain short-term risks and COVID-19 pandemic. to the Prime Minister of the Republic Responding to the active public dis- will provide resources to meet the urgent Page 14 NOR OR ENG.Dec 5:Layout 1 12/3/19 3:08 PM Page 1

Wednesday, May 20, 2020 Thursday, December 5, 2019 Vol. 97, #47 13 A PUBLICATION OF ARMENIAN DEMOCRATIC LIBERAL PARTY, WESTERN DISTRICT COMMITTEE OF THE UNITED STATES

2nd Annual Armenian ARMENIAN AMERICAN MUSEUM American Museum Gala SELECTS MATT CONSTRUCTION Set for December 8 AS PRE-CONSTRUCTION in building the new headquarters of the

The 2nd Annual Armenian American GENERAL CONTRACTOR Museum Gala is sold out heading into the Thesignature event of the year on S undaArmeniany, Glendale, Catholic Patriarchate Patriarchate in 1934 in Eshrefieh, a district December 8, 2019 at The Beverly Hilton CA (Novem- in Beverly Hills, California. Hundreds of ber 26, 2019) – supporters, community leaders, and pub- The Armenian of Beirut. Patriarch Arpiarian passed away lic officials are expected to attend the American Mu- Gala. The event will celebrate and sup- seum and Cul- port the landmark project as it ap- tural Center of DISTRICT OF proaches its historic groundbreaking California has During The LastCOL UM125BIA COUNCIL Years in 1937, and was succeeded by Patriarch year. announced the “We are excited to join our supporters selection of PASSES ARMENIAN and friends for a memorable evening in a w a rd - w i n - support of the Armenian American Mu- ning and in- GENOCIDE Gregory-Peter XV Aghajanian. seum and we look forward to celebrating dustry-leading RESOLUTION our distinguished honorees for the MATT Con- (1895-2020)evening who inspire us through their struction as Broad, Petersen Automotive Museum, work and contributions,” stated Execu- WASHINGTON, D.C. – Following the project’s pre-construction general Music Center Plaza, Skirball Cultural tive Chairman Berdj Karapetian. “The the historic and overwhelming biparti- contractor. Center, LACMA, Natural History Mu- 2nd Annual Gala will mark a special oc- san passage of the Armenian Genocide “We are truly inspired by the vision seum of Los Angeles County, Museum casion as we approach our historic resolution in the U.S. House of Repre- for the Armenian American Museum of Tolerance, Academy Museum of Mo- The Armenian Catholics in the groundbreaking year.” sentatives, the District of Columbia and we are proud to be part of the team tion Pictures, Kidspace Museum, The distinguished honorees of the Council approved a resolution affirming that will help bring this incredibly im- 2nd Annual Gala include former U.S. Sec- Gagosian Gallery, Ahmanson Theatre, the Armenian Genocide, reported the portant, valuable, and timely cultural retary of Navy and Assistant Secretary of and more. Armenian Assembly of America. Caucasus and educational center to fruition,” Defense Paul R. Ignatius, Los Angeles “MATT Construction’s unparalleled The resolution is “to recognize and stated MATT Construction Vice Presi- County Supervisor Kathryn Barger, and experience with iconic museum and cul- reflect on the 104th anniversary of the dent Joe Healy. Brownstein Hyatt Farber Schreck Senior tural centers makes them an invaluable 1915 Armenian Genocide and on the im- Rev. ZAVENMATT C onsARZOUMANIAN,truction is a family and partner for the Armenian American Mu- PհD Partner Kenneth L. Khachigian. From 1909 to 1921 the Armenian Catholics portance of educating District of Colum- employee-owned general contractor Award-winning television personality seum as we prepare the project for our bia residents on the Armenian that has built some of the most memo- and Emmy nominated travel host Laura historic groundbreaking year,” stated Genocide.” rable buildings in California. The firm McKenzie will serve as the Master of Cer- Executive Chairman Berdj Karapetian. “The Armenian Assembly of Amer- lived in Georgia and Northern Armenia prides itself on helping museums build emonies for the evening. The Armenian American Museum is ica welcomes the passage of this resolu- on-budget and on-schedule structures Major sponsors include Bank of currently in the pre-construction phase tion, and especially applauds the that align with their missions and cele- America, Mr. & Mrs. Vartan and Janet of the project with plans to begin con- emphasis on the importance of educa- brate their collections and programs. TheBarsoumian, D ickArmenianranian Foundation, Orthodoxstruction in 2020. Patriarchatetion,” Executive Director Bryan Ardoun y of Constantinople under a united Diocese until the Soviet The award-winning firm has received GASKA Alliance Foundation, Glumac, MATT Construction will be guiding stated. JHM Charitable Foundation, Mr. & Mrs. numerous recognitions in the industry and supporting the design team and For a complete list of U.S. states that Timmy and Seda Mardirossian, Massis including AIA Los Angeles’ Building museum leadership on construction issued resolutions and proclamations TheKabob, Mgrub liformeran Center for Human TPatriarcheam of the Year Award and Presid enof- Constantinople Matteos Izmirlian, after his 12 years exile authorities annexed Caucasus to the planning, estimating, constructability, recognizing the Armenian Genocide, Rights, New York Life Southern Califor- tial Award. value engineering, and project schedul- visit the Armenian National Institute’s nia, Mr. & Mrs. Bedros and Anna Orun- MATT Construction’s notable mu- ing during the pre-construction phase. website at www.armenian-genocide.org. incakcie l, athend Mr. Chri s PSt.ogosyan. Jamesseum and cultura l Patriarchateprojects include The in Jerusalem forced by the Ottoman authorities, was Soviet Union and humiliated all religious Soviet spy who foiled Nazi plot to kill allied leaders dies aged 93 re-electedGoar Vartanian worked with h er Patriarchhusband to expose German a geofnts du rinConstantinopleg second world war in 1908, succeeding Patriarch Malachia institutions. The last Armenian Catholic An Armenian woman who became a Soviet spy and helped foil a Nazi plot to as- longed to his beloved Goar,” sassinate Stalin, Churchill and Roosevelt in 1943 has died aged 93. Ivanov said. OrmanianGoar Vartanian, who with her husb anwhod, Gevork, work edled as a secret agtheent on nu- nationIn June 2017, Vladimi r P12utin years from 1896 to 1908 very diplomatically and priest in the area is known Hagop Dz. merous missions, died on Monday. She will be buried in Moscow’s prestigious – himself a former KGB agent – Troyekurovskoe cemetery, said Sergei Ivanov, a spokesman for Russia’s SVR intelli- visited SVR headquarters and gence service. praised secret agents including efficiently.Vartanian helped thwart Operation L oSoonng Jump – a Nazi plo t taftero assassinate the a l-thethe Varta nisameans. “They are mod- year Patriarch Izmirlian was elected Catholicos of Vartabed Bagaratian, who was arrested lied leaders at their first meeting in Tehran in November 1943. est people, they don’t like to be Born on 25 January 1926 in Gyumri, in what was then Soviet Armenia, she moved called heroes,” said the Russian Allwith her faArmeniansmily to Iran in the early 1930s. She joined aleavingn anti-fascist group at the a geConstantinoplepresident. for Holy Etchmiadzin. He assumed the name of 16 and worked with Gevork to expose German agents. Goar retired in 1986 but and imprisoned, where he died in 1936. When Hitler ordered the plot to kill the “Big Three” at a conference in Tehran, their continued to train young The Russian president, Vladimir Putin, congratulates group reportedly followed Nazi agents and exposed the plan. agents. Goar Vartanian in Moscow in 2005. He said of her and MatteosThe couple moved to the S ovIIiet U nCatholicosion in 1951 and had a long career as secr etof ThAlle forme r Armenians.Soviet spy her husband: ‘They are modest p eoHeple, they don’ t lwasike to succeeded by Patriarch Yeghishe Prior to the Soviets, the center of the agents. The SVR – one of the successor agencies to the Soviet-era KGB – said they Mikhail Lyubimov said he be called heroes.’ Photograph: Itar-Tass/AP were involved in active intelligence work in “extreme conditions in many countries” doubted that Russia would re- but did not provide further details. veal further details of the couple’s operations “so as not to cause political scandals in Tourian,Gevork, who was decorated wwhoseith the Hero of the Soviet Unbriefion award, died in and2012 the cou ntunsuccessfulries they worked”. leadership ended with his resignation, and Armenian Catholics was in Tbilisi and the aged 87. “Gevork used to say that of the five rays of his Hero Star, at least two be- www.theguardian.com Patriarch Hovhannes Arsharuni succeeded him, followed by Patriarch Zaven Der surroundings, with seven “Senior Orders” Yeghiayan in 1913, the youngest Patriarch and one of the first graduates of the (Avagutyunner), each with an archpriest Seminary of Armash in 1895. Patriarch Zaven’s tenure occurred during the most replacing the Diocesan Prelate. A total of Bzommar Convent - Lebanon tragic decade of WWI and the Genocide of the Armenians by the Young Turks from 60,000 Armenian Catholics represented 1915. He stood firm in his sacred office and despite his brief exile to his hometown very small percentage of the Armenian Apostolic population worldwide. Baghdad in 1916, he returned after the armistice and continued his patriarchal Recently in 1991, with the consent of His Holiness Catholicos Vasken I of All duties until 1922, when forced by Moustafa Kemal to leave Turkey for good. Armenians, His Holiness Pope John Paul II established a united Diocese of the Armenian Catholics living in Armenia, Georgia, and Eastern Europe, centered Gregory-Peter XX in Giumri. Soon after the collapse of the Soviet Union the same year in 1991, The Present Armenian Catholic Patriarch the small Armenian Catholic community took advantage to “invade” Armenia, as Following the sudden passing on June 25, 2015 of Nersess-Peter XIX Tarmouni the soon as Armenia declared independence. The ill-fated intention was the result Armenian Catholic Patriarch, one month later, on July 25, 2015, the Convention of of a position statement issued in a large communiqué signed by the Patriarch of the Bishops of the Lebanon-based Patriarchate, elected Bishop Gregory Gabroyan the Armenian Catholic Church. It “challenged,” as if, the centuries-old Armenian of Paris Patriarch in the Convent of Bzommar, Lebanon. The election was blessed Apostolic Church, ignoring their own separation from the Mother Church in mid-18th by His Holiness Pope Francis of Rome, and the newly-elected assumed the name century by a certain Bishop Abraham Ardzivian, whom the Pope then designated of Patriarch Gregory-Peter XX. I trust the following article will be instructive in dis- him the first Patriarch of the Armenian Catholics under Rome. playing the century and a quarter activities of the Catholic Patriarchate. It is obvious The disrespectful statement erroneously reminded that “This is an invitation for us that all the Armenian Catholic Patriarchs have annexed St. Peter to their names, to rush into Armenia for the sake of securing our ancestral rights.” The communi- beginning from the first Patriarch Abraham-Peter I Ardzivian in 1742, ranking the qué further stated foolishly that the Armenian Apostolic Church “had severed from new Patriarch as the 20th since the inception of the Patriarchate. Rome,” failing to tell the historic truth that the Catholics originated only in mid-18th century by Abraham-Peter I Ardzivian, and not before. Catholicos Vasken I was Patriarch Paul-Peter XIII Terzian very much concerned about the mishap and raised complaint before the Vatican. While the Armenian Apostolic Orthodox Patriarchate of Constantinople was occupied He sent three archbishops to meet with the Holy Father, Pope John Paul II to file by Patriarch Malachia Ormanian before the turn of the century, from 1896-1908, his grievances officially. The Vatican in turn recognized the falsified statement and four Armenian Catholic Patriarchs succeeded each other in Constantinople with promised to act accordingly. insignificant achievements. In 1899 the Catholic Patriarch Stepannos-Peter X Holy Etchmiadzin further took measures to properly respond to the Catholic com- Azarian passed away, and Patriarch Paul-Peter XI Emmanuelian succeeded him, muniqué. Upon the orders of His Holiness Vasken I, a request was made by the who also passed away shortly after his 1904 election. Five years later, in 1909, his Primate of the Eastern Diocese in New York, that Father Zaven Arzoumanian, successor Patriarch Paul-Peter XII Sabbaghian passed away, and Patriarch Paul- this writer, takes the responsibility to draft a response in detail and send it to the Peter XIII Terzian succeded, who lacked popularity, enforcing unusual strictness, Mother See. The report was published in the “Etchmiadzin” official monthly and in despite his relatively long tenure (1909-1933). Oddly Patriarch Terzian questioned local newspapers. I have included the article in volume III of my recently published the participation of the laity in the administration of the Catholic Patriarchate, “Azgapatum”. rejecting certain articles from the bylaws and creating additional problems. He also left Constantinople and traveled to Europe for lengthy months, leaving the Patriarch Gregory-Peter XV Aghajanian responsibility of his duties on his vicar Bishop Jamjian. While wandering in Europe, It was an exception that an Archbishop in the Armenian Catholic Church would Patriarch Terzian sent two missives against the lay church delegates, who “unan- reach the ranks of a Cardinal, bestowed on Archbishop Gregory Aghajanian in imously rejected those missives which could affect deeply the 60,000 Armenian 1946 by Pope Pius XII. Cardinal Aghajanian was well educated linguist and highly Catholics” as we read the 1911 “Dajar” monthly. regarded by the Vatican, who succeeded Patriarch Avedis Arpiarian. Born in 1895 The Ottoman Turk authorities demanded explanation from the Vicar Bishop Jamjian, in Akhalkalak, Georgia, he was ordained a bishop at age 40, and in 1937 was concerning Patriarch Terzian’s return from his unusually long absence, blaming that elected Armenian Catholic Patriarch. Cardinal Aghajanian was assigned by the “Terzian was a dictator.” The authorities further demanded his prompt return “to Vatican as President of the Conference of Dispersion of Faith, and in 1963 as one give the necessary reasons for his conduct.” In his letters, Bishop Jamjian wrote of the four Chair-persons of the Second Vatican Council. Cardinal Aghajanian that “Patriarch Terzian’s behavior had opened an irreparable abyss between him passed away in 1971 in Vatican at age 76. and his flock,” as we quote from the same “Dajar” monthly. Historic Visit of Pope John-Paul II in 2001 Patriarch Avedis-Peter XIV Arpiarian The past attitude of the Roman Catholic Church was revised, and entirely reversed As all religious institutions were exiled from Constantinople, so did Patriarch toward the Armenian Apostolic Church on the celebration of the 1700th anniver- Paul-Peter XIII Terzian and the Armenian Catholic Patriarchate. They moved to sary of the Conversion of Armenia into Christianity in 301 AD. Pope John-Paul II Beirut, Lebanon in 1928 by a verdict of His Holiness Pope Pius XI of Rome. During was invited by the State of the Republic of Armenia and His Holiness Karekin II those trying years Armenian Catholic Archbishop Hovhannes Nazlian was very Catholicos of All Armenians to take part in the celebrations in September 2001. active, who traveled as a delegate to Paris upon the request of Boghos Noubar The visit of His Holiness Pope John-Paul II was unprecedented, and following him, Pasha, President of the National Assembly. The National Assembly was founded a month later, His Holiness Bartholomew I, the Ecumenical Patriarch of the Greek by Catholicos of All Armenians Gevorg V Sourenian who had appointed Boghos Orthodox Church, visited Holy Etchmiadzin, Armenia from Istanbul to congratulate Noubar as its President. Archbishop Nazlian stayed in Constantinople from 1921 the Anniversary of the Armenian Church and nation. to 1928, and saved 3,000 Armenians from the hands of Moustafa Kemal, bringing Both venerable Church Leaders showed utmost respect, overlooking all past them to Constantinople from Mutania. centuries-old intolerance, and came to express their brotherly love toward the In 1933 Patriarch Paul-Peter XIII Terzian passed away in Beirut, and Bishop most ancient Church of Armenia. This writer was among the attendants in the Avedis Arpiarian, who had twice assumed the position of the Locum Tenens of Cathedral of Holy Etchmiadzin who witnessed the entrance to the Cathedral of the Patriarchate, was elected Patriarch to succeed him as Patriarch Avedis-Peter the Holy Father Pope John-Paul II. The next day the Pope visited the newly built XIV Arpiarian. During his tenure the Center of the Patriarchate in Beirut was built, St. Gregory the Illuminator Cathedral of Yerevan, just consecrated the Sunday proving himself “the most respected and loved cleric among all,” as attested by before, to extend his paternal blessings to the citizens of Yerevan in the midst Patriarch Torkom Koushagian of Jerusalem, as we read in the official monthly “Sion.” of hundreds of dignitaries, Archbishops, Cardinals, and State officials. On this Patriarch Avedis Arpiarian of the Armenian Catholics was born in 1856 in Agn, and important milestone, the Holy Father presented to the new Cathedral of Yerevan was ordained priest and assigned Dean of the Levonian Seminary in Rome. He the relics of St. Gregory the Illuminator from the Monastery of Italy where the relics was ordained Bishop of Kharbert by the approval of Sultan Hamid of the Ottoman were preserved for five hundred years. The relics were placed at the entrance of Empire. Arpiarian’s election as Patriarch took place in the Convent of Bzommar, the Cathedral in the capital of Armenia under a canopy brought and installed from Lebanon, who assumed the name of Patriarch Avedis-Peter XIV. He was successful the Etchmiadzin Cathedral. Page 14 NOR OR ENG.Dec 5:Layout 1 12/3/19 3:08 PM Page 1

Wednesday, May 20, 2020 Thursday, December 5, 2019 Vol. 97, #47 14 A PUBLICATION OF ARMENIAN DEMOCRATIC LIBERAL PARTY, WESTERN DISTRICT COMMITTEE OF THE UNITED STATES

2nd Annual Armenian ARMENIAN AMERICAN MUSEUM American Museum Gala SELECTS MATT CONSTRUCTION Set for December 8 AS PRE-CONSTRUCTION and legitimate origins, in the place where the Only-Begotten descended. This is

The 2nd Annual Armenian American GENERAL CONTRACTOR Museum Gala is sold out heading into the The ArmenianGlendale, Catholic Patriarchate signature event of the year on Sunday, the all-time answer to any questions raised by the Armenian Catholics. December 8, 2019 at The Beverly Hilton CA (Novem- in Beverly Hills, California. Hundreds of ber 26, 2019) – supporters, community leaders, and pub- The Armenian lic officials are expected to attend the American Mu- Gala. The event will celebrate and sup- seum and Cul- port the landmark project as it ap- tural Center of DISTRICT OF pDuringroaches its historic groundbreaking California has The Last 125 Years The Birth of the Armenian Catholics in 1742 year. announced the COLUMBIA COUNCIL “We are excited to join our supporters selection of PASSES ARMENIAN and friends for a memorable evening in a w a rd - w i n - support of the Armenian American Mu- ning and in- GENOCIDE Bishop Terenig Poladian has developed the his- seum and we look forward to celebrating dustry-leading RESOLUTION our distinguished honorees for the MATT Con- e(1895-2020)vening who inspire us through their struction as Broad, Petersen Automotive Museum, toric evidences beginning from the first Armenian work and contributions,” stated Execu- WASHINGTON, D.C. – Following the project’s pre-construction general Music Center Plaza, Skirball Cultural tive Chairman Berdj Karapetian. “The the historic and overwhelming biparti- contractor. Center, LACMA, Natural History Mu- 2nd Annual Gala will mark a special oc- san passage of the Armenian Genocide “We are truly inspired by the vision seum of Los Angeles County, Museum casion as we approach our historic resolution in the U.S. House of Repre- for the Armenian American Museum of Tolerance, Academy Museum of Mo- Catholic Patriarch Abraham Ardzivian (1679- groundbreaking year.” sentatives, the District of Columbia and we are proud to be part of the team tion Pictures, Kidspace Museum, The distinguished honorees of the Council approved a resolution affirming Page 13 that will help bring this incredibly im- 2nd Annual Gala include former U.S. Sec- Gagosian Gallery, Ahmanson Theatre, the Armenian Genocide, reported the portant, valuable, and timely cultural retary of Navy and Assistant Secretary of and more. Armenian Assembly of America. 1749), and his “non-canonical and invalid” and educational center to fruition,” Defense Paul R. Ignatius, Los Angeles “MATT Construction’s unparalleled The resolution is “to recognize and stated MATT Construction Vice Presi- County Supervisor Kathryn Barger, and experience with iconic museum and cul- reflect on the 104th anniversary of the dent Joe Healy. Brownstein Hyatt Farber Schreck Senior tural centers makes them an invaluable 1915 Armenian Genocide and on the im- PTheartner Kenneth L. K“Letterhachigian. MATT Cofonstructi onRefutation” is a family and partner for the Armenian American Mu- Patriarchate, as stated in his book. The earliest portance of educating District of Colum- employee-owned general contractor Award-winning television personality seum as we prepare the project for our bia residents on the Armenian that has built some of the most memo- and Emmy nominated travel host Laura historic groundbreaking year,” stated Genocide.” rable buildings in California. The firm MIncKenz ie 1950,will serve as the Maste r oPatriarchf Cer- Gregory-PeterExecutive Chairman Berdj Karapetian. XV“The A rAghajanianmenian Assembly of Amer- issued a “Pastoral Letter,” trying date of the Armenian Catholics therefore can- prides itself on helping museums build emonies for the evening. The Armenian American Museum is ica welcomes the passage of this resolu- on-budget and on-schedule structures Major sponsors include Bank of currently in the pre-construction phase tion, and especially applauds the that align with their missions and cele- America, Mr. & Mrs. Vartan and Janet of the project with plans to begin con- emphasis on the importance of educa- Btoarsoum ia“n, inviteDickranian Found”atio n,onebrate their comorellections and prog rauselessms. struction in 2020. time the faithful of the Armenian Mother Church “to tion,” Executive Director Bryan Ardouny not be set before him. It was on November 26, The award-winning firm has received GASKA Alliance Foundation, Glumac, MATT Construction will be guiding stated. JHM Charitable Foundation, Mr. & Mrs. numerous recognitions in the industry and supporting the design team and For a complete list of U.S. states that Treturnimmy and Seda Mard irostosian, M asstheis includi ngancestral AIA Los Angeles’ Building mu sefaithum leadership onin const ruccommuniontion issued resolutions and proclamation s with the Catholic Church.” The first Kabob, Mgrublian Center for Human Team of the Year Award and Presiden- 1740, when Bishop Abraham separated himself planning, estimating, constructability, recognizing the Armenian Genocide, Rights, New York Life Southern Califor- tial Award. value engineering, and project schedul- visit the Armenian National Institute’s nia, Mr. & Mrs. Bedros and Anna Orun- MATT Construction’s notable mu- ing during the pre-construction phase. website at www.armenian-genocide.org. cquestionakciel, and Mr. Chris Pogosyan. is,seu min and c ultwhatural projects inclu de capacityThe an Armenian Catholic Patriarch can make such an in Aleppo from the Catholicosate of Cilicia, and Soviet spy who foiled Nazi plot to kill allied leaders dies aged 93 Gunauthorizedoar Vartanian worked with her husband tando expose Ge rmfalsean agents dur instatement,g second world war showing disrespect toward the 1700 years old two years later in 1742 went to Rome and asked An Armenian woman who became a Soviet spy and helped foil a Nazi plot to as- longed to his beloved Goar,” sassinate Stalin, Churchill and Roosevelt in 1943 has died aged 93. Ivanov said. ArmenianGoar Vartanian, who with her husb anChurchd, Gevork, worked as a secre t andagent on nu- herIn June 20 17130, Vladimir Puti n Catholicoi of All Armenians when they themselves allegiance to Pope Benedict XIV to admit him merous missions, died on Monday. She will be buried in Moscow’s prestigious – himself a former KGB agent – Troyekurovskoe cemetery, said Sergei Ivanov, a spokesman for Russia’s SVR intelli- visited SVR headquarters and gence service. praised secret agents including separatedVartanian helped thwart Operation Lofromng Jump – a Nazi pthelot to assass inMotherate the al- the Vartanian s.Church “They are mod- of Armenia 278 years ago in 1742? The Cardinal as his subject. The Pope, knowingly, gave lied leaders at their first meeting in Tehran in November 1943. est people, they don’t like to be Born on 25 January 1926 in Gyumri, in what was then Soviet Armenia, she moved called heroes,” said the Russian werroneouslyith her family to Iran in the early 1930s. She jo inwased an anti-fascis t gdespisingroup at the age president. the Mother See of Holy Etchmiadzin and the head of of 16 and worked with Gevork to expose German agents. Goar retired in 1986 but his blessings and named him Patriarch of the When Hitler ordered the plot to kill the “Big Three” at a conference in Tehran, their continued to train young The Russian president, Vladimir Putin, congratulates group reportedly followed Nazi agents and exposed the plan. agents. Goar Vartanian in Moscow in 2005. He said of her and theThe coupl e Armenianmoved to the Soviet Union in 1951 a ndChurch had a long career as secret HisThe for meHolinessr Soviet spy her husband: ‘Th ey Catholicosare modest people, they don’t like to of All Armenians Gevorg VI. Armenian Uniates (Catholics). Bishop Abraham agents. The SVR – one of the successor agencies to the Soviet-era KGB – said they Mikhail Lyubimov said he be called heroes.’ Photograph: Itar-Tass/AP were involved in active intelligence work in “extreme conditions in many countries” doubted that Russia would re- but did not provide further details. veal further details of the couple’s operations “so as not to cause political scandals in TheGevork, who will-fatedas decorated with the Hero of th“e SLetteroviet Union award, die”d in 2of012 t hethe countries th eyPatriarch worked”. was issued in Lebanon on the 200th year of annexed St. Peter’s name to his name and pro- aged 87. “Gevork used to say that of the five rays of his Hero Star, at least two be- www.theguardian.com passing of Abbot Mekhitar of Sebastia, leaving the impression, as always, that claimed himself Patriarch Abraham-Peter I. The the Armenian Church was historically subject to the Roman Catholic Church, had Convent of Bzommar in Lebanon became their separated from her, and “suffered religiously, politically, and culturally.” What a headquarters founded in 1749, the year Patriarch Abraham Ardzivian passed away. pity! Furthermore, Patriarch Aghajanian had signed his Letter unqualified and In his Letter, Patriarch Aghajanian has referred to St. Peter as “The chief of the erroneously confusing self-designation as “Patriarch of the House of Cilicia and Apostles,” thus jumping over the rest of the Apostles who had no “chief” as such; Catholicos of the Orthodox Armenians.” Obviously, the letter was an attempt to they were all equal Apostles who received the authority equally by the Risen Christ negate and reject the centuries-old existence of the Armenian Catholicosate of on the day of His Ascension. This also implied that the Patriarch was considering Cilicia, presently established in Antelias, Lebanon since its exile from the historic the authority given to the rest of the disciples was “secondary and questionable.” site of Sis in 1915. To ignore this fact, would also imply that the centuries old Armenian Apostolic Two religious official monthlies, Sion from the Jerusalem Armenian Patriarchate, Church lacked authenticity, whereas Armenia as a nation converted into Christianity and Hask from the Cilician Catholicosate, responded to the unfortunate Letter of following the apostolic preaching and on the final adoption of the new religion in the Armenian Catholic Patriarch on historic evidences. They refuted each point Armenia by St. Gregory the Illuminator and King Trdat III of Armenia. regarding the Letter. In a separate book known as “Letter of Refutation,” Bishop In Constantinople, Patriarch Karekin Khachadourian reacted to the same Letter Terenig Poladian, Dean of the Seminary of the Armenian Catholicosate, presented of Cardinal Aghajanian and his “invitation” detecting four other so called qualifica- a conclusive and in-depth refutation against the Aghajanian Catholic Patriarch’s tions that are made intentionally. They are “Chief Prince,” “Vicar,” “Chief Apostle,” “invitation” as an academic response. and “Superior,” all used by Cardinal Aghajanian referring to St. Peter the Apostle. In his Letter Bishop Poladian firmly refuted the Cardinal’s statements regarding the Patriarch Khachadourian states that none of them is found in the Gospels, being Armenian Church mentioning first that the Catholics separated themselves from later assumptions by the Catholic Church to show the Pope of Rome as the Vicar the Mother Church of Armenia in 1742, and that the Armenian Church belonged of the Apostle. Patriarch Khachadourian says, “those titles are not useful for the to the Armenians, and not to the Catholics in Rome, where they belong, both governance of the churches, because assuming Peter’s or any other Apostle’s title the Patriarch and the Armenian Catholics. For sure, Bishop Poladian stated that one cannot stand as the chief of the churches at large, since obedience is due to from her inception the Armenian Church had kept her independence on the rock God alone, and not to men,” as it is written in the Acts of the Apostles (5:29). In his foundation of Christ’s Church, and not on another church. Furthermore, Christianity figurative example, Patriarch Khachadourian states, “The purple does not belong was preached in Armenia directly by the two Apostles, free of all capricious and to the Armenian Church or Nation; it belongs to the Roman Church only.” As for fictitious surmises under the guise of “unity” and “separation.” The Armenian Church the Armenian Apostolic Church, being a national church, it suffices the “simple has survived for 1700 years as an autocephalous church in her authentic land and modest black cassock for all the ranks in the hierarchy”.

News from the World News from Armenia & Artsakh IMF Executive Board Adopts Decision On Armenian Deputy PM Participates In World Immediate Release Of US$280 Million For Economic Forum’s Online Meeting Armenia Page 12 sion, Mr. Tao Zhang, Deputy Managing Director and Chair, made the following Armenia’s three-year SBA of SDR 180 statement: million (about US$248 million), equiv- “Following a strong performance in alent to 139.75 percent of Armenia’s 2019, the Armenian economy was hit quota in the IMF, was approved by the hard by the COVID-19 pandemic. The IMF’s Board on May 17, 2019. government has proactively responded The Executive Board also approved the to the crisis, adopting widespread con- authorities’ request to augment access tainment measures while supporting under Armenia’s SBA arrangement by vulnerable individuals and firms in the 100 percent of quota (SDR 128.80 mil- most affected sectors. lion or about US$175 million), bringing The Central Bank of Armenia responded overall access under the SBA arrange- to the crisis by balancing its mandates ment to SDR 308.8 million (around 240 for price and financial stability. To sup- percent of Armenia’s quota). The aug- port the economy, the central bank Deputy Prime Minister of Armenia Tigran coming the crisis, he said the current mentation and completion of the review lowered its policy rate and ensured Avinyan participated on May 18 in the restrictions enabled to gain time and will make SDR205.94 million (about ample market liquidity. online meeting of the World Economic get adapted to the situation, increase US$280 million) immediately available. Implementation of the authorities’ reform Forum’s Europe and Eurasia Group, the the capacities of the healthcare system. “The impact of the COVID-19 pandemic agenda will bolster sustainable and deputy PM’s Office told Armenpress. Thereafter, the government mitigated and the tightening of global financial inclusive growth. This includes efforts The meeting participants discussed the restrictions after the necessary conditions have disrupted Armenia’s to establish a holistic anti-corruption the strategies of governments and preparations, at the same time imposing above-trend growth and favorable eco- framework, improve the business cli- businesses aimed at overcoming the new compulsory rules and guidelines nomic conditions. The near-term outlook mate and support small and medi- economic crisis caused by the novel for the economy and public behavior in has significantly weakened, with fiscal um-sized enterprises, and strengthen coronavirus, as well as the challenges this new situation. and current account deficits widening the health and education sectors. existing in global and regional value Tigran Avinyan said this crisis period is considerably this year. The Fund’s finan- The augmentation of access under chains and the possible solutions. also an impetus to make key reforms, cial support will help Armenia meet these the Stand-by Arrangement will provide In his remarks the Armenian deputy PM especially in the digital sphere. He challenges, including the urgent social much needed support, allowing the said all countries are facing a public touched upon the future development and economic implications of COVID-19 authorities to mitigate the pandemic health crisis and the coronavirus is opportunities of the digital economy, dig- pandemic”, the IMF said in a statement. and support affected households and going to be a problem for a long time. ital governance and digital society and Following the Executive Board discus- businesses”. Introducing Armenia’s strategy on over- briefly presented Armenia’s experience. ՉորեքշաբÃÇ, 20 Մայիս 2020 Ամերիկահայ Կեանք 15 Աֆէյեանի Ընկերութենէն Յուսադրիչ Լուրեր

Moderna ընկերութիւնը, որուն համա- անգամ՝ 28 օր տարբերութեամբ: հիմնադիրն ու գլխաւոր տնօրէնը Աւելի վաղ Moderna-ի գործադիր հայազգի գիտնական, գործարար տնօրէն Ստեֆըն Պանսելը յայտնած եւ բարերար Նուպար Աֆէյեան, էր, որ 600 մարդու ներգրաւմամբ նախնական տեղեկութիւններ ներկա- COVID-19 համավարակի դէմ յացուցած է «Քորոնա» ժահրի դէմ պատուաստանիւթի փորձարկումներ պատուաստանիւթի փորձարկումնե- պիտի սկսին յուլիսին։ րու առաջին փուլի մասին: Moderna-ի պատուաստանիւթի Մասնաւորապէս, բոլոր 45 կամա- «թեկնածուն»՝ mRNA-1273-ը, ւորներու մօտ պատուաստանիւթը հիմնուած է ժառանգական նիւթի հակամարմիններ յառաջացուցած է վրայ, մշակուած է շատ յատուկ այդպիսով վարակին դէմ պայքար բաղադրատոմսով եւ կ’արտադրէ մղելու ճանապարհ մը բանալով։ «Քորոնա» ժահրի փրոթէիններ 15 հոգինոց խումբերու բաժանուած (սպիտակուցներ)։ Քանի որ ժահրը, կամաւորները ստացած են, համա- որպէս կանոն, կ’օգտագործէ այդ պատասխանաբար, 25, 100 եւ 250 փրոթէինը՝ թոքերու բջիջները պատուաստանիւթը կրնայ հակա- առողջ դիմադրողական (իմունային) միքրոկրամ պատուաստանիւթ երկու «շրջափակելու» համար, այս մարմիններ արտադրելու համար համակարգ ստեղծել՝ մինչ վարակուիլը։

Հաղորդագրութիւն Գէորգեան Հոգեւոր Ճեմարան (Աստուածաբանական համալսարան) 2020 -2021 Ուսումնական Տարուայ Ընդունելութիւն

The ADLP Western District Committee has formed a Task Force related to the Մայր Աթոռ Ս. Էջմիածնի Գէորգեան ղութիւն), ongoing Coronavirus Covid-19 Pandemic sweeping the globe in recent weeks. հոգեւոր ճեմարանը (Աստուածա- • Օտար լեզու (անգլերէն, ռուսե- This initiative is to help the Armenian community and population at large to բանական համալսարան) յայտա- րէն): obtain necessary information regarding the latest developments and rec- րարում է 2020 -2021 ուստարվա Ընդունելութեան համար դիմորդնե- ommendations regarding Covid-19 and make available advisory guidance ընդունելութիւն: րը պէտք է ներկայացնեն հետեւեալ regarding medical, financial and social problems created during these critical Գէորգեան հոգեւոր ճեմարան անհրաժեշտ փաստաթղթերը՝ and difficult times. (Աստուածաբանական համալսա- -դիմում ճեմարանի տեսուչի Please visit our website at; adlwd.org or call our hotline number, (626) 247- րան) եւ Սեւանի Վազգէնեան հոգեւոր անունով (լրացւում է տեղում), 4600 and your inquiry will be directed to one of our volunteer professionals. դպրանոց կարող են ընդունուել ՀՀ -միջնակարգ (կամ աւելի բարձր) We urge everyone to do their part to stop the spread of this virus. Please եւ այլ երկրների մինչեւ 25 տարեկան կրթութեան վկայական (բնօ- stay home, follow guidelines and stay safe. արական սեռի այն քաղաքացիները, րինակը), որոնք ունեն միջնակարգ (կամ աւելի -զինուորական դրութեան մասին բարձր) կրթութիւն եւ զաւակն են փաստաթուղթ (բնօրինակը), Հայաստանեայց Առաքելական -տեղեկանք թեմի առաջնորդից Սուրբ Եկեղեցու: կամ շրջանի հովուից, ԽՄԲԱԳՐԱԿԱՆ ԱԶԴ Գէորգեան հոգեւոր ճեմարանում -բժշկական վաւերացման տեղե- 2020-2021 ուստարուայ ընդունե- կանք, լութիւնը կ՛անցկացուի «ՀԱՅՈՑ -բնութագիր (դպրոցի տնօրէնից), Նոր Օրի ելեկտրոնային տարբերակը կարդալու ՊԱՏՄՈՒԹԻՒՆ» առարկայի գրաւոր -տեղեկանք բնակավայրից, համար կարելի է այցելել՝ քննութեամբ: -մկրտության վկայական, Դիմորդները ճեմարանի տեսչու- -ինքնակենսագրություն, noror.org թեան հետ ճանաչողական բնոյթի -անձնագրի պատճէն, զրոյց կ՛ունենան նաեւ հետեւեալ -2 լուսանկար (3×4): Կամ գտնել մեզի մեր ֆէյսպուքի էջին վրայ՝ նիւթերի շուրջ. Դիմումներն ընդունւում են մայի- • Սուրբ Գրքի իմացութիւն, սի 10-ից մինչեւ օգոստոսի 20-ը՝ www.facebook.com/norornews/ • Հայ Եկեղեցու պատմութեան երկուշաբթի եւ երեքշաբթի օրերին, մասին գիտելիքներ, ժամը 10:00-16:00: • Եկեղեցական փորձառութիւն, Հասցէ՝ Մայր Աթոռ Սբ. Էջմիածին, • Հայ գրականութիւն, Գէորգեան հոգեւոր ճեմարան Կարդացէ՛ք եւ տարածեցէ՛ք • Ինքնաարտայայտուելու կարո- հեռախօս՝ (+374 10) 517-180, (+374 ղութիւն, 98) 085403 • Երաժշտութիւն (երգեցողու- էլ. հասցէ՝ gevorgianseminary@ «Նոր Օր» թիւն, լսողութիւն, ռիթմի զգացո- gmail.com շաբաթաթերթը ՉորեքշաբÃÇ, 20 Մայիս 2020 Սփիւռքահայ Կեանք 16

Լիբանան Մեծի Տանն Կիլիկիոյ Կաթողիկոսութիւնը Մասնակցեցաւ Համաշխարհային Աղօթքի Օրուան

Ֆրանսիս Պապին եւ Ալ Ազհարի յանձնախումբին: Ապա, Հինգշաբթի, միացեալ նախաձեռնութեամբ, 14 Մայիսի երեկոյեան, Անթիլիասի 14 Մայիսը հռչակուեցաւ Համաշ- Մայրավանքի Մայր Տաճարի մուտքին, խարհային Աղօթքի Օր: Յիշեալ Միաբան Հայրերը Նորին Սրբութեան նախաձեռնութեան միացաւ նաեւ Նախագահութեամբ հաւաքական Միացեալ Ազգերու կազմակերպու- աղօթք մը կատարեցին: թեան ընդհանուր քարտուղարը, Արարողութեան ընթացքին Հայ միջազգային այլ կազմակերպու- Եկեղեցւոյ բժշկութեան աղօթքը թիւններ եւ կրօններ: կարդացուեցաւ, ինչպէս նաեւ Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Արամ Ա. Կաթողիկոս Վեհափառ հայրապետին կողմէ պաշտօնական հրաւէր ստացաւ, գրուած աղօթքը՝ անգլերէն ու արա- Կազմակերպիչ կեդրոնական բերէն լեզուներով: Երգուեցաւ յանձնախումբին կողմէ մասնա- «Տէր Ողորմեա», «Փառք Քեզ Տէր կից դառնալու համաշխարհային Աստուած»ը եւ «Հայր մեր»ի երգե- աղօթքին: Վեհափառ Հայրապետը ցողութեամբ փակումը կատարուեցաւ իր կողմէ խմբագրուած արաբերէն արարողութեան: ու անգլերէն աղօթքները ղրկեց

*** 100,000,000 լ.ո.Նուիրատուութիւն Տէր Եւ Տիկին Յարութ Եւ Սիլպիա Սամպուլի Ամոլէն

Քորոնա ժահրին ստեղծած տագնա- լիբանանեան ոսկի): 25,000,000 լ.ո. բնոյթի զօրակցութեան քայլով, Տէր եւ պալի պայմաններուն եւ Լիբա- Նշեալ գումարը պիտի բաշխուի Այս առիթով, Սրտագինս շնորհա- Տիկին Յարութ եւ Սիլպիա Սթամպուլի նանի ընկերատնտեսական դժուա- հետեւեալ կարգով. կալութիւն կը յայտնենք բարերար օրինակը առիթ կը հանդիսանայ, րութիւններուն դիմաց, Լիբանա- - Քորոնայի ճգնաժամային շտապին՝ ամոլին, որ մեծապէս արժեւորելով որ ուրիշ հայորդիներ եւս աւելի նահայութեան զօրակցելու նպա- 25,000,000 լ.ո. լիբանանահայութեան ազգային դերա- մեծ թափով իրենց զօրակցութիւնն տակով, Արաբական Միացեալ - Լիբանանի օգնութեան խաչին՝ կատարութիւնը, շարունակաբար ու աջակցութիւնը ընծայեն մեր Էմիրութիւններէն Տէր եւ Տիկին 25,000,000 լ.ո. իր կարեւոր նպաստը կը բերէ գաղութին։ Յարութ եւ Սիլպիա Սթամպուլի - Հայ բարեգործական ընդհանուր տնտեսական եւ ընկերային դժուա- Ազգային առաջնորդարանին ճամբով միութեան Լիբանանի մասնաճիւղին՝ րութիւններու յաղթահարման ճիգե- ԴԻՒԱՆ ԱԶԳԱՅԻՆ լիբանանահայութեան կը նուիրեն 25,000,000 լ.ո. րուն։ ԱՌԱՋՆՈՐԴԱՐԱՆԻ 100,000,000 լ.ո. (Հարիւր միլիոն - Ազգային առաջնորդարանին՝ Լիայոյս ենք, որ այս համահայկական

Սուրիա «Մայրերու Օրուան» Առթիւ Վերապատուելի Սելիմեան «Հայ Ծերանոց» Այցելեց

Սուրիոյ Հայ Աւետարանական Եկե- Հայ Ծերանոցը, խրախուսելով ղեցւոյ նախագահ Վերապատուելի ու քաջալերելով Ծերանոցի մէջ Յարութիւն Սելիմեան «Մայրերու պատսպարուած հայ մամիկներն օրուան» առթիւ Հալէպի հայ ծերանոց ու պապիկները եւ Աստուծոյ այցելած է։ փառք տալով անոնց նուիրական Այս մասին տեղեկացուց Հալէպի Հայ կեանքին ու հարուստ վկայու- Աւետարանական «Բեթել» եկեղեցւոյ թեան համար: Այս յատուկ առիթով դիմատետրի էջը։ Վերապատուելին իւրաքանչիւր հայ Ստորեւ կը ներկայացնենք հրա- մամիկի նուիրեց ծաղկեփունջ մը պարակուած տեղեկութիւնը՝ իբրեւ երախտագիտական արտա- «Մայրերու Օրուան» ուրախ առիթով, յայտութիւն անոնց մայրական Համայնքապետ Վեր. Յարութիւն անձնուիրումին եւ մաղթեց խաղաղ ու Սելիմեան ընկերակցութեամբ առողջ կեանք: Աւարտին ծերունիները պատուիրակութեան մը այցելեց հիւրասիրուեցան քաղցրեղէնով։

*** ՀՀ Մարդասիրական Առաքելութեան Խումբը Բժշկական Պարագաներ Փոխանցած է Հալէպի Հիւանդանոցներուն րը հայ մասնագէտներուն յայտնած գնահատած է հայ եւ սուրիացի են իրենց երախտագիտութիւնը` բժիշկներու համատեղ ջանքերը, Հայաստանի Մարդասիրական առա- հաստատութիւններուն փոխանցել տրամադրուած անհրաժեշտ պարա- աշխատանքի հանդէպ անմնացորդ քելութիւն իրականացնող բժշկական բժշկական եւ այլ անհրաժեշտ գաներու եւ բժշկական հաստա- նուիրումը եւ շնորհակալութիւն խումբը Հալէպի մէջ Հայաստանի պարագաներ: տութիւններու մէջ ամէն օր ցուցա- յայտնած է Հայաստանի մարդա- գլխաւոր հիւպատոսութեան հետ Ինչպէս կը տեղեկացնեն «Մարդա- բերուող օժանդակութեան համար: սիրական խումբին` մշտական համագործակցութեամբ կը շարու- սիրական ականազերծման եւ Հալէպի զինուորական հիւանդանոցի աջակցութեան համար: նակէ Հալէպի զինուորական փորձագիտական կեդրոն» ՊՈԱԿ-էն, պետ, զօրավար Ֆայէզ Այուպին բարձր հիւանդանոցին եւ այլ բժշկական բժշկական կեդրոններու ղեկավարնե- «Նոր Օր»ի Յայտարարութիւն «Նոր Օր»ը ՌԱԿ Արեւմտեան ԱՄՆի Շրջանային Վարչութեան պաշտօնաթերթն ըլլալով կը յարգէ բազմակարծութիւնը եւ խօսքի ազատութիւնը: «Նոր Օր»ը միաժամանակ իրեն իրաւունք կը վերապահէ կարգ մը գրութիւններու տեղ չտալ, եթէ անոնք չեն համապատասխա- ներ լրագրութեան միջազգայնօրէն ընդունուած հիմնական օրէնքներուն եւ խիստ հակասութեան մէջ կը գտնուին ՌԱԿ-ի գաղափարախօսութեան հետ: Կը յիշեցնենք նաեւ թէ՝ թերթիս մէջ տպուած կարգ մը յօդուածնե- րու արտայայտած միտքերն ու գաղափարները անպայմանօրէն չեն արտայայտեր ՌԱԿի տեսակէտը: ՉորեքշաբÃÇ, 20 Մայիս 2020 Սփիւռքահայ Կեանք 17

Քաթար Ռուսիա Քաթարի Հայկական Դեսպանատան Մէջ Մոսկուայէն Երեւան 229 Ուղեւոր Առաջին Ամուսնական Արարողութիւնը Հերթական յատուկ թռիչքով Մոսկուա- քաղաքացիներու հետ կապ պիտի յէն Հայաստան վերադարձած է 229 հաստատուի առաջիկայ օրերուն։ Կատարուած Է քաղաքացի: Այս մասին կը յայտնեն Միեւնոյն ժամանակ ցաւով Ռուսաստանի մէջ ՀՀ դեսպանութեան պէտք է նշենք, որ շարք մը ֆէյսպուքի էջէն: հերթագրուած քաղաքացիներ, որոնք «17 Մայիսին Մոսկուայի «Տոմոտե- հեռախօսակապի միջոցով վերա- տովօ» օդակայանէն «Ռետ Ուինկս» հաստատած էին 15 եւ 17 մայիսի ընկերութեան օդանաւն ուղեւորուած չուերթներով Հայաստան մեկնելու է Երեւան։ իրենց պատրաստակամութիւնը, չեն Այս թռիչքով Հայաստան կը վերա- ներկայացած օդակայան՝ զրկելով դառնայ 229 քաղաքացի։ այս օրերուն Հայաստան վերադարձի Նշենք, որ դէպի Երեւան յաջորդ սպասող բազմաթիւ քաղաքացիներ յատուկ չուերթները պիտի իրա- ստեղծուած հնարաւորութենէն։ կանացուին Քրասնոտարէն (23 Հերթագրումով հաստատուած, մայիսին), Մոսկուայէն (25 մայիսին), բայց չուերթին չներկայացած քաղա- Ս. Փեթերսպուրկէն (27 մայիսին)։ քացիները առաջիկայ թռիչքներու Մոսկուայէն կազմակերպուող չուերթի համար նկատի պիտի չառնուին»։ առնչութեամբ ցուցակագրուած

Քաթարի Պետութեան մէջ Հայաստանի զոյգին` Շանթ Պալաղամեանին եւ Հանրապետութեան դեսպանութե- Միրէյ Ռիթա Գափլանեանին` մաղթե- նէն ներս տեղի ունեցած է առա- լով երջանկութիւն եւ յաջողութիւններ: ջին ամուսնական արարողութիւնը, Արարողութեան ներկայ եղած է կը տեղեկացնէ Քաթարի մէջ ՀՀ Քաթարի Պետութեան մէջ ՀՀ դեսպան դեսպանութիւնը, որ ջերմագին Գեղամ Ղարիպճանեանը: շնորհաւորանքներ յղած է նորապսակ

Պոլիս Կարօ Փայլան Շնորհք Պատրիարքին Դէմ Ընթացք Առած Արշաւի Խնդիրը Թուրքիոյ Խորհրդարան Տարաւ

Օրերս Թուրքիոյ նախագահին Պոլսոյ պատրիարքարանը ցաւ յայտնեց Էրտողանի առաջնորդութեամբ րուն, սակայն ամսագիրը միայն մօտիկ «Կերչէք Հայաթ» ամսագիրը Շնորհք պատրիարքին ուղղեալ Կիւլենը «պատուաւոր հոգեւոր փոքրամասնութիւնները մեղադրած 176 էջերէ բաղկացած յատուկ թիւ յերիւրածոյ զրպարտութիւններուն ուսուցիչ» կ՛անուանէին, մասնակցած է այս գծով։ մը պատրաստած էր Էրտողանի եւ համար: են Կիւլեկի համայնքի միջոցառումնե- իր շրջանակին երբեմնի լաւագոյն Իր կարգին, քրտամէտ Ժողովուրդնե- բարեկամ, ապա երկրին թիւ 1 րու ժողովրդավարական կուսակցու- թշնամին յորջորջուած Ֆեթհուլլահ թենէն հայ պատգամաւոր Կարօ Կիւլենի եւ անոր գլխաւորած ««Ֆեթօ» Փալան հարցը տեղափոխեց երկրին ահաբեկչական խմբաւորման» մասին: խորհրդարանը։ Ան խորհրդարանին Կան պնդումներ, որ «Ֆեթօ»ի կառոյցը միջոցաւ գրաւոր հարցումներ յղեց ջուր կրած է հայկական լոպիի ջաղացքը Թուրքիոյ փոխնախագահ Ֆուատ եւ կ՛ըսուի, որ Կիւլեն գաղտնօրէն Օքթային։ կամ բացէ ի բաց դաշինք կնքած է Փայլան հարցուց, թէ «Թուրքիոյ այն կազմակերպութիւններուն հետ, նախագահին մօտիկ լրատուամի- որոնք Թուրքիոյ դէմ գործունէութիւն ջոցներու կողմէ պարբերաբար կը ծաւալէին արտասահմանի մէջ եւ օգտագործուող ատելութեան խօսքե- որոնք չէին քաշուիր վնասաբեր քայլեր րը չե՞ն կրնար ատելութեան հիմքով առնելէ Թուրքիոյ դէմ: Տարօրինակ նոր ոճիրներու յանգեցնել»՝ տալով եւ անհիմն պնդումներ կան նաեւ Հրանդ Տինքի, կաթողիկէ հոգեւորա- Կիւլենի կողմէ երջանկայիշատակ կան Անտրքա Սանթորոյի սպանու- Շնորհք պատրիարքին 1965ին ուղղե- թիւններուն եւ «Զիրվէ» հրատա- ալ նամակին եւ անոր պատասխա- րակչատան վրայ կատարուած յարձա- նին մասին: Զրպարտութիւններ կումին օրինակը։ կան նաեւ այլ կրօնական փոքրա- Ան յիշեցուց, թէ օրին կառավարու- մասնութիւններու մասին։ թեան բազմաթիւ անդամներ, որոնք

Լուրեր Աշխարհէն

Նաւթի Գիները Սկսած Են Աճիլ (Light Sweet) տեսակի նաւթի գինը Merchantile Exchange) ամերի- ուժանիւթի եւ ածխածնի երկօքսիտի աճած է 6.65%-ով եւ կազմած 29.65 կեան մուրհակային սակարան է, որ արտանետումներու եւ COMEX-ի Աշխարհի խոշորագոյն հումքային տոլար։ Լոնտոնի IСE (InterContinental հիմնադրուած է 1882-ին եւ կը գրաւէ ոսկիի, արծաթի, պղինձի, ալիւմինի սակարաններու 15 Մայիսի առեւտրա- Exchange Futures) սակարան՝ Brent առաջին տեղը նաւթային մուրհակային (պաղլեղածին) ուղղութիւններով: յին նստաշրջաններու արդիւնքով՝ տեսակի նաւթի գինը աճած է 2.78%- առեւտուրին մէջ: Ներկայիս առեւտո- London Intercontinental Exchange-ը սահմանուած են նաւթի հետեւեալ ով եւ կազմած 32.50 տոլար: ւրը կը շարունակուի երկու սակարա- (ICE) Լոնտոնեան համաշխարհա- գիները. Նաւթը չափելու միաւորը տակառն է: նային միաւորներով` NYMEX-ի` յին ֆինանսական սակարան է, որ Նիւ Եորքի NYMEХ (New York Մէկ տակառը կը կազմէ 158,98 լիթր: նաւթի, կազի, փլաթինի, պալլատիոնի, հիմնադրուած է 1982 թուականին: Merchantile Exchange) սակարան՝ WTI Նիւ Յորքի NYMEХ-ն (New York էթանոլի, ածուխի, ելեկտրական Գրական-Մշակութային

ՉորեքշաբÃÇ, 20 Մայիս 2020 Գրական-Մշակութային 18 Ազգային Գրադարանի Նիւթերը Պահպանուած Են. Հրաչեայ Սարիբեկեան Հայաստանի ազգային գրադարանի մէջ յայտնաբերուելու մասին լուրին: մէջ ծառայութիւն իրականացնող սըրվըրային սարքերուն մէջ գտնուող «Արտակարգ դրութեան պայմաննե- արտակարգ իրավիճակներու նախա- թուայնացուած եւ արխիւացուած րուն մէջ գրադարանը աշխատած րարութեան աշխատակիցը», պարզա- նիւթերը պահպանուած են նաեւ է միայն առցանց, իսկ սըրվըրնե- բանեց տնօրէնը: առանձին «Եու.Էս.Պի.»-ներով, րը կարգաւորուած են հեռավար Գրադարանի տնօրէնութիւնը տեղի հետեւաբար` սըրվըրներուն վնա- ձեւով: 10 մայիսին համացանցի ունեցածին բնոյթը եւ հանգամանքները սուելուն պատճառով նոյնիսկ կապի խափանման եւ Հայաստա- պարզելու նպատակով անմիջապէս արխիւացուած նիւթերու կորուստ նի ազգային գրադարանի ելեկտրո- դիմում ներկայացուցած է արտակարգ տեղի չէ ունեցած եւ թուային նային շտեմարաններու առցանց իրավիճակներու նախարարին: կարգ իրավիճակներու նախա- նիւթերու ամբողջականութեան անհասանելիութեան պատճառները Անդրադառնալով սըրվըրային սարքե- րարութեան կողմէ դէպքի քննու- վտանգ չի սպառնար: Այս մասին պարզելու նպատակով գրադարանի րու թեքնիք վիճակին` Սարիբեկեան թեան եւ անոր վերաբերեալ արձա- «Արմէնփրես»-ի թղթակիցին աշխատակիցները շէնքի պահպա- ըսաւ, որ գրադարանի մասնագէտին նագրութեան տրամադրումէն ետք: հետ զրոյցի մը ընթացքին ըսաւ նութիւնը իրականացնող ոստի- կողմէ անոնց արտաքին տեսքի Այժմ գրադարանը կը նախաձեռնէ Հայաստանի ազգային գրադարանի կաններէն մէկուն ընկերակցու- գնահատումով վիճակը յուսադրող թուայնացուած ամբողջ նիւթը տնօրէնի պաշտօնակատար Հրաչեայ թեամբ որոշ ելեկտրական սարքեր է, սակայն լիարժէք գնահատական տեղափոխել այլ համակարգ եւ զայն Սարիբեկեան` անդրադառնալով գրա- յայտնաբերած են այրած վիճակի մէջ: կարելի պիտի ըլլայ տալ ստուգումնե- կրկին հասանելի դարձնել ընթերցող դարանի սըրվըրներու այրած վիճակի Այնուհետեւ հասած է նաեւ շէնքին րէն ետք, ինչ որ պիտի ըլլայ արտա- հանրութեան:

Պատմամշակութային Շուշիի ազատագրաումէն շաբաթ տանող ճամբուն երկայնքին, Լաչինի մը ետք, Մայիս 18-ին Արցախի ազա- հետ սահմանագիծին անմիջապէս Բերձորի (Լաչին) Ազատագրումը տամարտիկները ազատագրեցին նաեւ արեւելքը: Բերձորի (Բերդաձոր – Լաչին) շրջանը: Արցախեան պատերազմի յաղթա- Շուշիի պարտութիւնէն հոգեբա- նակներու շարքին, պէտք է յիշուի նօրէն տկարացած ու ջախջախուած եւ նշուի Բերձորի ազատագրումը։ ատրպէյճանական ուժերը առանց Ան ոչ միայն ռազմական եւ կատաղի մարտերու թողեցին Լաչինն ռազմավարական յաղթանակ էր, այլ ու շրջակայ գիւղերը: Այսպէս, ամէն առաջին հերթին` հոգեբանական, կողմէն շրջափակուած Արցախի եւ գաղափարական ու համահայկական: Հայաստանի միջեւ հաստատուեցաւ 1988-ին Արցախեան շարժումը սկսաւ մարդասիրական միջանցք` կեանքի «Միացում» գաղափարով, բան մը, որ ճանապարհ: չէր իրականացուէր, եթէ չկատարուէր Նախապէս ազերիական գիւղերով Լաչինի ազատագրումը: շրջապատուած շրջանը գրաւուած 28 տարիէ ի վեր Բերձորի ազա- էր ազերիական ուժերուն կողմէ եւ տագրումով, Ստեփանակերտ-Շուշի- անոր հայ բնակիչները բռնի գաղթի Լաչին գիծը կը գտնուէր Արցախի հանուած էին: հայկական հանրապետութեան Բերձոր կը գտնուի Շուշիի հարաւային հակակշիռին տակ: մուտքը, այսինքն` Շուշիէն դէպի Լաչին

Աշխատանքներ Կ’իրականացուին Բերդկունք Ամրոցի Տարածքը Արգելոցի Վերածելու Ուղղութեամբ ՀՀ ԿԳՄՄ Նախարարութեան Պահպա- քացիներուն յիշեցնել, որ յուշար- նութեան Ծառայութիւն ՊՈԱԿ նախա- ձաններ ներառող տարածքներուն ձեռնութեամբ կ’իրականացուին մէջ շինարարական, գիւղատնտե- աշխատանքներ՝ Գեղարքունիքի մարզի սական եւ այլ կարգի աշխա- Լճաշէն հնաւայրի Բերդկունք ամրո- տանքներու համար հողի յատկա- ցի տարածքը արգելոցի վերածելու, ցումները, կառուցապատման, ինչպէս նաեւ ամրոցի ամրակայման ճարտարա-փոխադրամիջոցային եւ նորոգման հնարաւորութեան հաղորդակցութեան ուղիներու նախա- գնահատման ուղղութեամբ։ գիծերը սահմանուած կարգով պէտք ՊՈԱԿ-ի մասնագէտներուն կողմէ է համաձայնեցուին լիազօրուած քննարկումներ կ՝ընթանան յուշարձա- մարմնին հետ: նը ներառող տարածքին բարե- Յուշարձաններուն կամ անոնց կարգման աշխատանքներ ծաւալելու պահպանական գօտիներուն վնաս վիճակը, իսկ վերականգնելու օրէնսդրութեամբ սահմանուած կար- ընթացակարգին եւ հեռանկարներուն պատճառած իրաւաբանական եւ անհնարինութեան պարագային՝ գով»,- ըսուած է ՊՈԱԿ-ի ֆէյսպուքեան մասին։ ֆիզիքական անձեր պարտաւոր են հատուցելու պատճառած վնասնե- էջին: «Հարկ կը համարենք մեր քաղա- վերականգնելու անոնց նախկին րը` Հայաստանի Հանրապետութեան «Քորոնա»-ն Պիտի Փոխէ Ներկայ Աշխարհը

«Քորոնա» ժահրային ճգնաժամը արտադրութեան եւ պահանջարկի որ միջազգային ընկերութիւնները, կապուած խնդիրները ճնշում կը արմատապէս պիտի փոխէ հնարաւորութիւններէն: «Քորոնա» ժահրով պայմանաւորուած, գործադրեն մատակարարումներու համաշխարհային առեւտուրը, քանի «Սակայն Covid-19-ի հետեւանքով, մատակարարումներու հետ կապուած շղթայի վրայ: Չորեքշաբթի EIU-ն նշած որ ընկերութիւնները կը ձգտին շատ հաւանական է, որ համաշխար- ցնցումէն ետք իրենց կայունութիւնը է, որ «Քորոնա» ժահրի համավարակը նուազեցնել իրենց կախուածու- հայնացման այս ժամանակահա- բարձրացնելու ուղիներ կը փնտռեն: միակ խնդիրը չէ, որ ընկերութիւննե- թիւնը չինական արտադրութենէն: տուածը ոչ միայն կանգ առնէ, այլեւ Մատակարարման շղթաներու րուն կը ստիպէ վերանայիլ իրենց Համավարակը ետ պիտի շրջէ ետ շրջուի»,- ըսուած է զեկոյցին ստեղծման կամ տեղաշարժի դժուա- մատակարարումներու շղթաները: համաշխարհայնացումը՝ արագցնելով մէջ՝ նշելով, որ չին-ամերիկեան րութիւններու պատճառով, յատկա- Վերլուծաբանները նաեւ ընդգծած շարժումը դէպի մատակարարումնե- առեւտրային պատերազմը եւ պէս ինքնագնացներու ոլորտին են, որ կլիմայի փոփոխութիւնը րու տարածաշրջանային շղթաներ, Չինաստանի մէջ աշխատավարձերու մէջ, շատ հաւանական է, որ նշա- ընկերութիւններուն համար աւելի ըսուած է Economist Intelligence Unit-ի բարձրացումը արդէն իսկ դրդած են նակալի փոփոխութիւնները մշտական ու աւելի մեծ նշանակութիւն ձեռք զեկոյցին մէջ: որոշ ձեռնարկութիւններու մատա- դառնան։ կը բերէ՝ կանխատեսելով, որ մինչեւ Միջազգային առեւտուրին մէջ կարարման շղթաները տեղափոխել Բազմաթիւ ոլորտներ, ինչպիսիք են 2050 թուականը համաշխարհային Չինաստանի գերակայութիւնը Ասիոյ միւս մասեր: դեղագործութիւնը, գիւղատնտեսու- տնտեսութիւնը պիտի նուազի 3%-ով, աճած է այն պահէն, երբ երկիրը 2001 «Ատոր արդիւնքը պիտի ըլլայ մատա- թիւնը եւ ուժանիւթը, միջազգային քանի որ կ’աճին բնապահպանական թուականին ներառուեցաւ ԱՀԿ-ի կարարումներու ասիական ցանցը, որ առողջապահական ճգնաժամի խնդիրները, ինչպիսիք են բնական կազմին մէջ: Այս իրադարձութիւնը աւելի քիչ կողմնորոշում պիտի ունենայ պայմաններուն մէջ ճնշման տակ լուրջ աղէտները: EIU-ի կողմէ ճանչցուեցաւ որպէս դէպի Չինաստան եւ աւելի բազմազան յայտնուած են, քանի որ անոնց Շուկային հետեւող մասնագէտները համաշխարհայնացման վերջին պիտի ըլլայ»,- ըսուած է զեկոյցին մէջ: կախուածութիւնը այնպիսի տնտե- համաշխարհայնացման տապալում ալիք, քանի որ բազմազգ ընկերու- Չինաստանէն այդ հեռացումը կը սութենէ, ինչպիսին Չինաստանինն կը կանխատեսէին դեռ մինչեւ Covid- թիւնները օգտուեցան երկրին մէջ վկայէ աւելի լայն միտման մասին, քանի է, եւ միջազգային պաշարներու հետ 19-ի բռնկումը: ՉորեքշաբÃÇ, 20 Մայիս 2020 19 ՄԱՐԶԱԿԱՆ

Գերմանիոյ Ախոյեանութիւն Ռմբարկուներ.1)Գ.Քատիմեան-Նիոման 6 կոլ, 2)Ճ.Եախշիպոյեւ-Էներկեթիք 6 Պորուսիա Եւ Պայըրն Յաղթանակով Սկսան կոլ, 3)Ու.Պալա-Սլուցք 4 կոլ: Երկամսեայ դադարէ ետք Քորոնա ժահրի համաճարակին ՖԻՖԱ Պիտի Չընտրէ պատճառով, շաբաթավերջին ՖԻՖԱ-ի գործադիր մարմինը որոշած է այս տարի չի կայացնել տարուան վերսկսան Գերմանիոյ ֆութպո- ամենալաւ տղայ մարզիկի, ամենալաւ կին մարզիկի, լաւագոյն տղայ եւ կին լի ախոյեանութեան մրցումները մարզիչի, ամենալաւ բերդապահի ընտրութեան հանդէսը: եւ դարձան Եւրոպայի երրորդ ախոյեանութեան մրցումները, Հայաստանի Բարեկամական Մրցումներ որոնք տեղի կ'ունենան Պելա- ռուսիոյ եւ Ֆարօ Կղզիներու Լոռի, Ալաշկերտ, Շիրակ եւ Գանձասար Կապան ախոյեանութիւններէն ետք: 26-րդ հանգրուանի ամենա- Յաղթեցին հետաքրքրական մրցումին, 2-րդ դիրքը գրաւող «Պորուսիա Տորթմունտ»ը Ախոյեանութեան մրցումներու իր դաշտին վրայ մրցեցաւ 6-րդ դիրքը գրաւող «Շալքէ04»ին դէմ: Հաւասա- վերսկսումին որպէս նախա- րակշռուած մրցումին, «Պորուսիա» աւելի արդիւնաւէտ ձեւով գործեց եւ չորս պատրաստութիւն, Վանաձորի անպատասխան կոլեր նշանակեց: Հաալանտ 29-րդ, Ռաֆայէլ Կերրերօ 45-րդ, «Լոռի»ն իր դաշտին վրայ 63-րդ եւ Թորկան Հազար 48-րդ վայրկեաններուն նշանակեցին կոլերը: Հազար, մրցեցաւ երկրորդ դասակարգի Պրանտթ՝2 եւ Հաալանտ կատարեցին փոխանցումները: 3-րդ դիրքը գրաւող «Մասիս»ի դէմ եւ յաղթեց 3-0 «Լայփցիկ»ը իր դաշտին վրայ մրցեցաւ 8-րդ դիրքը գրաւող «Ֆրայպուրկ»ի հաշիւով: Մասիերոն, Շահինեան դէմ եւ խումբերը հաւասարեցան: Կուլտէ նշանակեց «Ֆրայպուրկ»ի կոլը եւ Աւագեան նշանակեցին կոլերը: 34-րդ վայրկեանին, իսկ Փուլսըն հաւասարեցուց հաշիւը 77-րդ վայրկեանին: Իսկ Երեւանի «Ալաշկերտ»ը Սարգիս Ադամեանի մաս կազմած 9-րդ դիրքը գրաւող «Հոֆընհայմ»ը իր մրցեցաւ երկրորդ դասակարգի դաշտին վրայ մրցեցաւ 13-րդ դիրքը գրաւող «Հերթա Պերլին»ի դէմ եւ կրեց «Լոքոմոթիւ»ին դէմ եւ յաղթեց իր 11-րդ պարտութիւնը: Խրուաթ Քրամարիչ եւ Ադամեան բացակայեցան 5-0 հաշիւով: Ալեքսանտր Կլիշիչ, Թիակօ Կալվաօ տուգանայինով, Էտկար խումբի կազմէն վնասուածքի պատճառով: Իսկ 4-րդ դիրքը գրաւող «Պորուսիա Մանուչարեան, Նիքիթա Թանքով եւ Փափէ Քամարա նշանակեցին խումբին Մէօնշընկլատպախ» յաղթանակ տանելով 12-րդ դիրքը գրաւող «Այնթրախթ կոլերը: Ֆրանքֆորթ»ի դաշտին վրայ, գրաւեց 3-րդ դիրքը: Փլէա առաջին, Թիւրամ Որպէս նախապատրաստութիւն Հայաստանի ֆութպոլի ախոյեանութեան 7-րդ եւ Պենսեպայինի տուգանայինով 73-րդ վայրկեաններուն նշանակեցին վերսկսումին, «Ալաշկերտ» մրցեցաւ ախոյեան «Արարատ-Արմենիա»ի դէմ եւ խումբին կոլերը: «Այնթրախթ»ի միակ կոլը նշանակեց Անտրէ Սիլվան 81-րդ մրցումը աւարտեցաւ 2-2 հաւասար հաշիւով: վայրկեանին: Առաջատար «Պայըրն Միւնիխ»ը իր դաշտէն դուրս մրցեցաւ Երկրորդ բարեկամական մրցումի մը ընթացքին, «Արարատ-Արմենիա»ն մրցեցաւ 11-րդ դիրքը գրաւող «Ունիոն Պերլին»ի դէմ: Հիւրերը տիրապետեցին մրցումին երկրորդ դասակարգի «Լոքոմոթիւ»ին դէմ եւ յաղթեց 4-1 հաշիւով: Յաղթող 68 առ հարիւր հաամեմատութեամբ եւ Լեվանտովսքի 40-րդ վայրկեանին, խումբի կոլերը նշանակած են Լուիս Օկանա՝ 2 եւ Նարեկ Ալավերտեան՝ 2: տուգանային հարուածով նշանակեց խումբին առաջին կոլը: 80-րդ վայրկեանին, Հայաստանի ֆութպոլի ախոյեանութեան վերսկսումին որպէս նախա- ֆրանսացի Փավար հաշիւը դարձուց 2-0: «Պայըրն» տարաւ դժուար սակայմ պատրաստութիւն, «Փիւնիկ» մրցեցաւ «Նոա»ի դէմ եւ մրցումը աւարտեցաւ համոզիչ յաղթանակ մը եւ ամրապնդեց իր առաջատարի դիրքը: Օրուան 1-1 հաւասար հաշիւով: Վարդանեան նշանակեց «Փիւնիկ»ի կոլը, իսկ Թեոպալտ երկրորդ մրցումին, 10-րդ դիրքը գրաւող «Քէօլն» իր դաշին վրայ հաւասարեցաւ նշանակեց «Նոա»ի կոլը: 15-րդ դիրքը գրաւող «Մայնց05»ի հետ: Վտանգաւոր գօտիին մէջ գտնուող Կիւմրիի «Շիրակ»ը իր դաշտին վրայ մրցեցաւ երկրորդ դասակարգի «Վան»ի «Վերտէր Պրեմըն»ը իր դաշտին վրայ մրցեցաւ 5-րդ դիրքը գրաւող «Պայէր դէմ եւ տարաւ դժուար յաղթանակ մը 2-1 հաշիւով: Հրայր Մկոյեան եւ Մորի Լեվերքուզըն»ի դէմ եւ զիջեցաւ: Խումբին միակ կոլը նշանակեց Կապրէ Սելասին Քոնէ նշանակեցին խումբին կոլերը: 30-րդ վայրկեանին, մինչ «Պայէր»ի կոլերը նշանակեցին Հավերցը 28-րդ, 33-րդ, Երեւանի «Արարատ»ը առ ի նախապատրաստութիւն ախոյեանութեան Վայզըրը 61-րդ եւ Տեմիրպայը 78-րդ վայրկեաններուն: «Պայէր» ամրապնդեց մրցումներու վերսկսումին, Աւանի ակադեմիայի մարզադաշտին վրայ բարե- իր 5-րդ դիրքը եւ մօտեցաւ 4-րդ դիրքը գրաւող «Լայփցիկ»ին: Ստորեւ տեսնել կամական մրցում մը կատարեց երկրորդ դասակարգի «Լոքոմոթիւ»ին դէմ եւ արձանագրուած արդիւնքները. ութ կոլնոց մրցումը աւարտեցաւ «Լոքոմոթիւ»ի 5-3 հաշիւով յաղթաանակով: - Պորուսիա Տորթմունտ – Շալքէ04 4-0 Հայաստանի ախոյեանութեան որպէս նախապատրաստութիւն, «Գանձասար- - ՌՊ Լայփցիկ – Ֆրայպուրկ 1-1, - Հոֆընհայմ – Հերթա Պերլին 0-3 Կապան» մրցած է «Ուրարտու»ի դէմ այս վերջինիս դաշտին վրայ եւ յաղթանակ - Այնթրախթ Ֆրանք. – Պոր.Մէօնշընկլատպախ 1-3 տարած 2-0 հաշիւով: Գեղամ Յարութիւնեան նշանակած է «Գանձասար- - Աուկսպուրկ – Վոլֆսպուրկ 1-2 Կապան»ի երկու կոլերը, տուգանայինով 9-րդ վայրկեանին եւ 49-րդ վայրկեանին: - Ֆորթունա Տուսըլտորֆ – Փատըրպորն 0-0 - Քէօլն – Մայնց05 2-2, - Ունիոն Պերլին – Պայըրն Միւնիխ 0-2 Հայաստանի Ախոյեանութիւնը 23 Մայիսին -Վերտէր Պրեմըն – Պայէր Լեվերքուզըն 1-4 Դասաւորում.1)Պայըրն 58 կէտ 75-26, 2)Պորուսիա Տորթմունտ 54 կէտ 72-33, Հայաստանի ֆութպոլի ֆետերասիոնի գործադիր մարմինը իր վերջին ժողովին 3)Պոր.Մէօնշընկլատպախ 52 կէտ 52-31, 9)Հոֆընհայմ 35 կէտ 35-46: որոշած է երկրի ֆութպոլի ախոյեանութիւնը շարունակել 23 Մայիսէն սկսեալ Ռմբարկուներ.1)Ռ.Լեվանտովսքի-Պայըրն 26 կոլ, 2)Թ.Վերնըր-Լայփցիկ 21 կոլ, առաջին դասակարւժգին համար եւ 30 Մայիսին, երկրորդ դասակարգին համար: 3)Ճ.Սանչօ-Պորուսիա Տորթմունտ 14 կոլ: 18-րդ հանգրուանի մրցումները տեղի պիտի ունենան առանց մարզասէրներու: Յետագային, ֆետերասիոնը պիտի հետեւի առողջապահութեան նախա- րարութեան ցուցմունքներուն մրցումները նոյն ձեւով պահելու կամ փոխելու Պելառուսիոյ Ախոյեանութիւն համար: ՊԱԹԷ Եւ Թորփետօ Յաղթեցին Շաբաթավերջին տեղի ունեցան Պելառուսիոյ ֆութպոլի ախոյեանութեան Ռէալ Մատրիտի Մրցավայրի Փոփոխութիւն մրցումները: Տեղի ունեցած 9-րդ հանգրուանի մրցումներու ամենա- Սպանիոյ «Ռէալ մատրիտ» ակումբի տնօրէնութեան առած որոշումին համեմատ, հետաքրքրականն էր «ՊԱԹԷ» - «Սլուցք» մրցումը: Առաջատար Պորիսովի խումբը իր դաշտին վրայ տեղի ունենալիք բոլոր մրցումները պիտի կատարէ իր «ՊԱԹԷ»ն փաստեց որ իր վերադարձը անակնկալ չէ, երբ իր դաշտին վրայ մարզուած դաշտին, «Ալֆրետօ Տի Սթեֆանօ»ի անուան մարզադաշտին վրայ, յաղթեց 2-րդ դիրքը գրաւող «Սլուցք»ին: Սերպ յարձակող Միլիչ 4-րդ վայրկեանին, մինչեւ Յունուար 2021: կիսապաշտպան Սթասեվիչ 24-րդ վայրկեանին եւ յարձակող Նեխայչիք 70-րդ վայրկեանին նշանակեցին խումբին կոլերը: 3-րդ դիրքը գրաւող «Թորփետօ ՊելԱԶ»ը իր դաշտին վրայ յաղթեց 11-րդ դիրքը գրաւող «Կարատեյա»ին եւ Սպանիոյ Մէջ Արտօնուեցան Խմբային ամրապնդեց իր դիրքը: Երիտասարդ յարձակող Հայկ Մուսահակեանի մաս կազմած Մինսքի «Էներկեթիք»ը իր դաշտին վրայ մրցեցաւ վերադարձող, 6-րդ Մարզումները դիրքը գրաւող Պրեսթի «Տինամօ»ին դէմ եւ յաղթանակ տարաւ: Մոնթենեկրոցի Սպանիոյ ֆութպոլի ֆետերասիոնը ակումբներուն արտօնած է խմբային Պաքիչ 40-րդ եւ Եուտչից 47-րդ վայրկեանին նշանակեցին «Էներկեթիք»ի մարզումներ սկսիլ, պայմանաւ որ խումբը 10 հոգիէ աւելի չըլլայ: Սպանիոյ կոլերը, իսկ Քիսլիաք 90+4-րդ վայրկեանին նշանակեց հիւրերուն կոլը: Հայ ֆութպոլի ախոյեանութեանը պիտի վերսկսի 12 Յունիսին, ըստ ֆետերասիոնի մարզիկը բացակայեցաւ այս մրցումէն: «Մինսք» - «Նիոման Կրատնօ» մրցումը որոշումին: յետաձգուեցաւ: Ստորեւ տեսնել արձանագրուած արդիւնքները. - Թորփետօ ՊելԱԶ Ժոտինօ - Կարատեյա 3-1 Բրիտանական Կառավարութիւնը Թոյլատրած Է - Էներկեթիք Մինսք – Տինամօ Պրեսթ 2-1 - Շախտիոր Սալիկորսք – Սլավիա Մազիր 2-0 Ըստ Marca պարբերաթերթին, Բրիտանիոյ կառավարութիւնը թոյլատրած է - ՊԱԹԷ Պորիսով - Սլուցք 3-0, - Պելշինա Պապրոյսք – Վիթեպսք 1-1 Անգլիոյ ախոյեանութեան վերսկսումը: Մրցումները պիտի սկսին 1 Յունիսին, - Տինամօ Մինսք – Իսլոչ Մինսք 1-0 առանց մարզասէրներու: Ախոյեանութեան մրցումները դադրած էին Քորոնա Դասաւորում.1)ՊԱԹԷ 19 կէտ 19-9, Թորփետօ ՊելԱԶ 18 կէտ 12-5, 3)Էներկեթիք ժահրի համաճարակին պատճառով: 19 Մայիսէն սկսեալ Անգլիոյ մէջ սկսան 18 կէտ 12-9, 14)Նիոման 8 մ 8 կէտ 9-11: խումբերու խմբային մարզումները: Շար. Էջ 20 ՉորեքշաբÃÇ, 20 Մայիս 2020 20 ՄԱՐԶԱԿԱՆ Սկիզբը Էջ 19 Փորթուկալի Ախոյեանութիւնը Պիտի Վերսկսի Փորթուկալի ֆութպոլի ախոյեանութեան կազմակերպիչները որոշած են Մարզուող խումբերը մեծ թիւով պիտի չանցնին եւ պիտի յարգուին առողջա- ախոյեանութեան մրցումները վերսկսիլ 4 Յունիսէն սկսեալ: Մրցաշարքի պահական բոլոր ցուցմունքները: աւարտին կը մնայ 10 հանգրուան: Առաջատարն է «Փորթօ» ակումբը: Պունտեսլիկայի Նոր Օրէնքը Սկովտիոյ Ախոյեանութիւնը Աւարտեցաւ Գերմանիոյ ֆութպոլի ախոյեանութեան՝ Պունտեսլիկայի կազմակերպիչ մարմինը, Սկովտիայի ֆութպոլի ֆետերասիոնը նկատի առնելով Քորոնա ժահրի նկատի առնելով ՖԻՖԱ-ի որոշումը, նաեւ թոյլ պիտի տայ փոոխութիւն կատարել համաճարակը, որոշում առած է դադրեցնելու երկրի ախոյեանութեան իւրաքանչիւր մրցումի ընթացքին: Այս օրէնքը նկատի առնուած էր Քորոնա մրցումները: «Սելթիք» շահած է տիտղոսը, «Ռէյնճըրզ» գրաւած է երկրորդ ժահրի համաճարակէն ետք մարզիկներու մարզավիճակը նկատի ունենալով: դիրքը, իսկ «Մատըրուէլ» գրաւած է երրորդ դիրքը: Միւս կողմէ, «Հարց աֆ Միտլոթիըն» ակումբը կրնայ մարզական դատարան դիմել բողոքելու համար զայն Իտալական Ութ Ակումբներ Դէմ երկրորդ դասակարգ իջեցնելու որոշումին դէմ: Ակումբի պատասխանատուներ կը յայտարարեն, թէ խումբին առիթ պէտք է տրուէր օրէնքով վերջին հինգ Իտալական շարք մը ակումբներ ինչպէս «Քալիարի», «Աթալանթա», «Միլան», մրցումները խաղալու, խուսափելու համար երկրորդ դասակարգ իջնելէ: «Ինթէր Միլան», «Նափոլի», «Սամփտորիա», «Հելաս Վերոնա» եւ «Ճենովա» չեն փափաքիր մարզումները շարունակել Իտալիոյ ֆետերասիոնի նշած պայմաններով: Ըստ այդ օրէնքին, ակումբներու անձնակազմի Քորոնա համա- Ճատրակ ճարակէ ոեւէ անձի վարակուելու պարագային, ամբողջ խումբը երկու շաբաթ Ազգերու Լիկայի Մրցաշարք պէտք է մեկուսացուի: Ըստ նախատեսուածին, Իտալիոյ ախոյեանութիւնը պիտի վերսկսի 13 Յունիսին: Չինաստան Շահեցաւ Տիտղոսը Ռոմայի Մարզիկներ Վնասուածք Ստացած Են Իտալիոյ «Ռոմա» ակումբը սկսաւ իր մարզումներուն մէկ շաբաթ առաջ: Երեք մարզիկներ՝ Փաու Լոփէս, Տիեկօ Պերոթթի եւ Տանիէլ Ֆուաթօ վնասուածք ստացած են: Մխիթարեանի Հարցազրոյցը Հայաստանի հաւաքականի եւ Իտալիոյ «Ռոմա» ակումբի կիսապաշտպան Հենրիխ Մխիթարեան Հայաստանի մէջ Իտալիոյ դեսպանատան տուած իր հարցազրոյցին մէջ հաստատած է, թէ առաջին օրէն սիրած է «Ռոմա» ակումբի մթնոլորը: Ան ճիգ պիտի թափէ ակումբին հետ գոնէ մէկ Չեմփիընզ Լիկի տիտղոս շահելու: Բաղդատելով ուքրանական, գերմանական, անգլիական լիկաները, ուր ան մրցած է իտալակաան լիկային հետ, ան այս վերջինը կը գտնէ իւրայատուկ եւ տեւաբար զարգացող լիկա մը: Իտալական լիկան 20 տարուան մէջ մեծ զարգացում արձանագրած է, ըստ Մխիթարեանի: «Ռոմա» ն հրաշալի եւ տաղանդաւոր ֆութպոլիստներ ունի: Ան գիտէ որ իր ասպարէզի աւարտին շատ ժամանակ չէ մնացած եւ անոր համար իր կարելին պիտի ընէ լաւ յիշատակ ձգելու իր մասին ակումբին մէջ տիտղոս մը շահելով: Մխիթարեան աւելցուցած է, թէ եթէ նորեկներ իրմէ բան կը սորվին, Ճատրակի Ազգերու Լիկայի առցանց մրցաշարքի աւարտական մրցումին ուրեմն ինք հրաշաալի աշխատանք կատարած է եւ լաւ մարզիկ եղած է, որ իր արձանագրուեցաւ հետեւեալ արդիւնքը. երազն էր: ԱՄՆ – Չինաստան 2-2, - Քարուանա – Ուէյ 1-0, Լիրէն – Նաքամուրա 0,5-0,5 Քրուշ – Հու 0,5-0,5, Եանկյի – Սօ 1-0 Տիպալա Պիտի Մնայ Եուվենթիւսի Մէջ Չինաստան շահեցաւ տիտղոսը, որովհետեւ մրցաշարքի աղիւսակին առաջին դիրգը գրաւած էր: ԱՄՆ գրաւեց 2-րդ դիրքը, Եւրոպա՝ 3-րդ, Ռուսիա՝ 4-րդ, Իտալիոյ «Եուվենթիւս» ակումբի տնօրէնութիւնը եւ արժանթինցի յարձակող Հնդկաստան՝ 5-րդ եւ Աշխարհ՝ 6-րդ: Չինաստանի հաւաքականին մաս կը Փաուլօ Տիպալա համաձայնած են համաձայնագրի երկարաձգման պայմաններուն կազմէին՝ Տինկ Լիրէն, Ուանկ Հաօ, Ուէյ Եի, Եիֆան Հու, Եու Եանկյի եւ Ժու շուրջ: Ըստ նոր համաձայնագիրին, մարզիկը պիտի մնայ Թորինոյի մէջ մինչեւ Ուենժուն: Խումբին պատասխանատուն էր Եէ Ժիանկչուանը: Եւրոպայի 2025-ի Յունիսը: Մարզիկին տարեկան աշխատավարձը պիտի ըլլայ 7,5 միլիոն խումբին մաս կը կազմէին Մաքսիմ-Վաշիէ-Լակրաւը, Լեւոն Արոնեանը, Անիշ եւրօ: Կիրին, Եան-Քրիշթոֆ Տուտան, Աննա Ծակնիծէն եւ Աննա Մուզիչուքը: Խումբին պաասխանատուն էր Կարի Գասպարովը: Մպափէ Պայման Դրած Է Ֆրանսայի «Փարի Սէն Ժերմէն»ի յարձակող Ճատրակ Քիլիան Մպափէ, որու համաձայնագիրը Քարլսընի Երկրորդ Առցանց Մրցաշարք կ'աւարտի 2022-ի Յունիսին, կը մտածէ ՛յօդուած մը աւելցնել նոր համաձայնագիրին Արոնեան Պիտի Մասնակցի վրայ, որ թոյլ կու տայ իրեն յարմար Ճատրակի Աշխարհի ախոյեան Մակնուս Քարլսըն պիտի կազմակերպէ իր վճարումի մը փոխարէն ստորագրել «Ռէալ երկրորդ առցանց մրցաշարքը՝ Lindores Abbey Rapid Challenge անունով: Մատրիտ»ի կամ «Լիվըրփուլ»ին միանալու: Մրցաշարքին պիտի մասնակցին՝ Մակնուս Քարլսըն, Տինկ Լիրէն, Եի Ուէյ, Եի Դրուած այս պայմանը կրնայ դժուարացնել Եանկյի, Հիքարու Նաքամուրա, Ուեսլի Սօ, Լեւոն Արոնեան, Քրիշթոֆ Տուտա, բանակցութիւնները երիտասարդ մարզիկին Ալիռեզա Ֆիրուճա, Ալեքսանտր Կրիշչուք, Սերկէյ Քարիաքին եւ Տանիլ Տուպրով: եւ «Փարի Սէն Ժերմէն»ի տնօրէնութեան Մրցաշարքը պիտի սկսի 19 Մայիսին եւ աւարտի 3 Յունիսին: Առաջին փուլը միջեւ: Մպափէ կարծես կը պարաստուի պիտի բաղկանայ արագ ճատրակի 11 հանգրուաններէ: Ութ առաջին դիրքերը հեռանալու ֆրանսական ակումբէն: գրաւող վարպետները պիտի մրցին փլէյ օֆի փուլին:

Ուրալ Պիտի Սկսի Մարզուիլ Ճատրակ Ռուսիոյ ախոյեանութեան մաս Մայիսեան Յաղթանակներու Մրցաշարք կազմող Եքաթերինպուրկի «Ուրալ»ը, որու մաս կը կազմէ Հայկ Մարտիրոսեան՝ Հայաստանի հաւաքականի կեդրոնական պաշտպան Ախոյեան Վարազդատ Հարոյեանը, Ըստ «Արմէնփրես»ի, Հայաստանի յաջորդ շաբաթ պիտի վերսկսի ճատրակի ֆետերասիոնը եւ Տիգրան իր մարզումները: Հարկ է Պետրոսեանի անուան ճատրակի տու- նշել, թէ Ռուսիոյ ֆութպոլի նը կազմակերպեցին կայծակնային ախոյեանութեան մրցումները կամ պլից ճատրակի մրցաշարք մը, պիտի վերսկսին 21 Յունիսին: մասնակցութեամբ ութ երիտասարդ վարպետներու: Շար. Էջ 21 ՉորեքշաբÃÇ, 20 Մայիս 2020 21 ՄԱՐԶԱԿԱՆ Շար. Էջ 20-էն Թենիս Հայաստանի կիներու հաւաքականի անդամ Աննա Սարգսեան, մեծ վարպետներ Դադարը Մինչեւ 31 Յուլիս Հայկ Մարտիրոսեան, Շանթ Սարգսեան, Մանուէլ Պետրոսեան, Տիգրան Թենիսի միջազգային տղոց եւ կիներու ֆետերասիոնները հրկարաձգեցին Յարութիւնեան, միջազգային վարպետներ Արթուր Դաւթեան, Մամիկոն Ղարի- մրցումներու դադարը մինչեւ 31 Յուլիս: Հարկ է նշել, թէ թենիսի բոլոր մրցումները պեան եւ ՖԻՏԷ-ի վարպետ Արմէն Բարսեղեան մասնակցեցան մրցաշարքին: յետաձգուած էին Քորոնա ժահրի համաճարակին պատճառով Մարտ ամսուան Մրցաշարքի առաջին դիրքը գրաւեց Հայկ Մարտիրոսեան, շահելով 6,5 կէտ: 5 կէսէն սկսեալ: կէտով երկրորդ դիրքը գրաւեց Շանթ Սարգսեան, իսկ 4 կէտով երրորդ դիրքը գրաւեց Մամիկոն Ղարիպեան: Մարմնամարզութիւն Ճատրակ Հայաստանի Մարզիկները Կը Շարունակեն ՖԻՏԷ-ի Առցանց Մրցաշարք Մարզումները Քարլսըն Շահեցաւ Տիտղոսը Հայաստանի մարմնամարզութեան հաւաքականի մարզիչ Յակոբ Սերո- ՖԻՏԷ-ի կազմակերպած Steinitz Memorial առցանց մրցաշարքի առաջին դիրքը բեան յայտարարեց, թէ տարբեր տարիքային խումբերու Հայաստանի գրաւեց Աշխարհի ախոյեան նորվեկիացի Մակնուս Քարլսընը 18 կարելիէն մարմնամարզութեան հաւաքականի մարզիկները կը շարունակեն իրենց շահելով 12 կէտ: 2-րդ դիրքը 10 կէտով գրաւեց ռուս Տանիլ Տուպով, իսկ 3-րդ մարզումները կատարել Ալպերթ Ազարեանի անուան ողիմպիական մարզադպրո- դիրքը 9,5 կէով գրաւեց ռուս Փիոթր Սվիտլըրը: Մրցաշարքին մասնակցեցան ցին մէջ: 10 ճատրակի մեծ վարպետներ: Մարմնամարզութեան միջազգային ֆետերասիոնը հաստատած է 400 հազար զուիցերիական ֆրանքի սնտուկ մը, օգնելու համար այն ֆետերասիոններուն եւ մարզիկներուն, որոնք տուժած են Քորոնա համաճարակի պատճառով Պասքեթպոլ ախոյեանութեան մրցումներու յետաձգումէն: Մայքըլ Ճորտըն՝ Էն Պի Էյ-ի Ամենալաւ Մարզիկ Ամերիկեան ESPN մարզական պատկե- Սպարտակ Մարզահամալիրի Նորոգութիւն րասփումի ընկերութեան մասնագէտներ «Հայաստան մարզական կազմակերպութիւն» կազմած են ցանկը Էն Պի Էյ-ի ամենայաջող Հանրային կազմակերպութիւնը կը վերանորոգէ 74 մարզիկներուն: Նկատի առնուած են Երեւանի 1935-էն ի վեր գործող «Սպարտակ» մարզիկին արձանագրած արդիւնքները մարզահամալիրը: Ըստ կազմակերպութեան եւ անոնց շահած տիտղոսները: Ցանկին նախագահ Սոկրատ Պետրոսեանի, պիտի վերա- առաջին դիրքը գրաւած է Մայքըլ Ճորտըն, նորոգուին մարզասէրներու նստատեղերը, երկրորդ դիրքը գրաւած է ԼըՊրոն Ճէյմզ, վազքուղիները, աստիճաններ կը կառուցուին: երրորդ՝ Քարիմ Ապտուլժապպար, չորրորդ՝ Կառավարութիւնը կ'օգնէ աշխատավարձերու Պիլ Ռասըլ, հինգերորդ՝ Մեճիք Ճոնսըն, մասով: վերանորոգումը կը կատարուի կազմակերպութեան ամավարկէն: 6-րդ՝ Ուիլթ Չեմպըրլէյն, 7-րդ՝ Լերի Պըրտ, «Հայաստան մարզակակ կազմակերպութիւն»ը Երեւանի, Կիւմրիի եւ վանաձորի 8-րդ՝ Թիմ Տանքըն, 9-րդ՝ Քոպի Պրայընթ մէջ մարզական դպրոցներ ունի: ան Հայաստանի մարզական ամենամեծ եւ 10-րդ՝ Շաքիլ Օ'Նիլ: կազմակերպութիւնն է: Ունի 280 պաշտօնեայ 2500 աշակերտ: աշակերտները Մայքըլ Ճորտըն երկու անգամ դարձած է կը վճարեն միայն 1000 դրամ ամսկան դրութեամբ: Ողիմպիական Խաղերու ախոյեան ԱՄՆ-ի հաւաքականին հետ 1984 եւ 1992 տարիներուն: «Շիքակօ Պուլզ»ի հետ վեց անգամ շահած է Էն Պի Էյ-ի տիտղոսը: Շենգաւիթի Մարզահամալիրը Պիտի Նորոգուի Պասքեթպոլ Երեւանի քաղաքապետարանի նախաձեռնութեամբ պիտի նորոգուի Շենգաւիթի մարզական համալիրը: Ան շինուած է 1970-ականներուն: Ներկայիս այդտեղ կը Աշխատավարձի Նուազում գործեն չորս մարզադպրոցներ՝ աքրոպաթիք եւ գեղարուեստական մարմնա- Ըստ կարգ մը լրատուական աղբիւրներու, Լիբանանի պասքեթպոլի ախո- մարզութիւն, նետաձգութիւն, սեղանի թենիս եւ թենիս: Կեդրոնը ունի 14 յեանութեան մասնակցող առաջին եւ երկրորդ դասակարգի ակումբներու մարզադահլիճ, որոնցմէ մէկը Հայաստանի մէջ ամենամեծն է: Կայ չօգտագործուող պատասխանատուներ չորս միլիոն լիբանանեան ոսկի սահմանած են 2 լողաւազան: Ներկայիս համալիրին մէջ կը մարզուին 1200 մարզիկներ: Անոնք առաջնակարգ մարզիկներու աշխատավարձը: Աշխատավարձերը պիտի սկսին կը մասնակցին Հայաստանի եւ շրջանային ախոյեանութեան մրցումներու եւ մէկ ու կէս միլիոն լիբանանեան ոսկիի սահմանէն: յաջողութիւն կ'արձանագրեն: Նորոգութենէն ետք մարզահամալիրը կրնայ ընդունիլ 2000 մարզիկներ: Պասքեթպոլ Կալամեան Ուղերձ Յղեց ԱՊՀ Երկիրներու Խաղեր Պատմութեան մէջ առաջին անգամ ըլլալով պիտի կազմակերպուին նախկին Պասքեթպոլի Էն Պի Էյ-ի «Լոս Խորհրդային Միութեան անդամ երկիրներու կամ ԱՊՀ-ի մարզական խաղեր: Անճելըս Քլիփըրզ» խումբի օգնա- Նախաձեռնողը Ռուսիոյ սփորի նախարարութիւնն է: կան մարզիչ հայազգի Ռէքս Խաղերը տեղի պիտի ունենան 2020 թուականի 20-էն 27 Օգոստոսին, Ռուսիոյ Կալամեան տեսաուղերձ յղած է Քազան քաղաքին մէջ: Կը սպասուի որ խաղերուն մասնակցին 14-էն 23 տարեկան պասքեթպոլի հայ մարզասէրնե- 3500 մարզիկներ, Հայաստանէն, Ռուսիայէն, Պելառուսիայէն, Ուքրանիայէն, րուն: Ան ըսած է հետեւեալը. Ատրպէյճանէն, Մոլտովայէն, Ղազախստանէն, Քիրկիզիայէն, Թաճիքիստանէն, «Յոյսով եմ ՝ առողջ եւ անվտանգ Իւզպէքիստանէն եւ Թիւրքմենիսանէն: էք այս անորոշ եւ աննախադէպ 21 մարզաձեւ պիտի ընդգրկուի այս Խաղերուն: Ֆութպոլը, աթլեթիզմը, ճիւտօն, ժամանակներուն: Պասքեթպոլը սամպօ ըմբշամարտը, մարզական պարը, ճատրակը, ծանրամարտը եւ այլ համախմբած է բազմաթիւ հայեր մարզաձեւեր պիտի ընդգրկուին Խաղերուն մէջ: ամբողջ աշխարհէն: Երկարա- տեւ դադարէ ետք ես ծրագրած էի այցելել Հայաստան այս ամառ՝ աշխատելու Հայաստանի տղոց եւ կիներու Անարդարութեան Զոհը հաւաքականներուն հետ, բայց, ցաւօք, աշխարհի մէջ համաճարակի պատճառով Պիաթլոնի Ողիմպիական ախոյեան ռուս Եւկենի Ուսթիուքով բողոքեց այն այսօր մենք չենք կրնար ճամբորդել: Օգտուելով հնարաւորութենէն ես կը ընթացքը, զոր առած է միջազգային հակախթանիչ կազմակերպութիւնը ռուս ցանկայի ողջունել հայկական պասքեթպոլի ընտանիքի անդամները: Վստահ մարզիկներու դէմ: Պիաթլոնի միջազգային միութիւնը (International Biathlon եմ, որ միասին մենք կը յաղթահարենք այդ դժուարութիւնները եւ աւելի ուժեղ Union), որ մարզաձեւի կազմակերպիչ մարմինն է, որոշում առած է ոսկէ մետալէն կը վերադառնանք»: զրկելու համար ռուս մարզիկը, խթանիչ նիւթ օգտագործելուն համար: Մարզիկը կը յայտարարէ, թէ առնուած որոշումը գիտական հիմք չունի, նկատի առնելով որ Ամենալաւ Մարզիկներու Գնահատանք իրենց ընտանիքին մէջ կենային ուղղութիւն մը կայ՝ արեան կարմիր գնդիկներու թիւի միջինէն բարձր ըլլալը: Իր այս փաստարկը նկատի չէ առնուած: Հայաստանի Հանրապետութեան կառավարութեան որոշումով, Հայաստանի տաս Դժբախտաբար այս առաջին դէպքը չէ: ԱՄՆ-Ռուսիա յարաբերութիւններու ամենալաւ մարզիկներու մրցանքին առաջին տաս դիրքերե գրաւած մարզիկնե- վատթարացումէն ետք յայտնի արշաւ սկսած է հակախթանիչ միջազգային րէն իւրաքանչիւրը պիտի ստանայ հինգ միլիոն դրամ: Արդէն կառավարութիւնը կազմակերպութիւնը, որու ղեկը բրիտանացիներու եւ ամերիկացիներու կամ որոշած էր Ողիմպիական Խաղերուն առաջին դիրքը գրաւած մարզիկներու անոնց մօտիկ անձնաւորութիւններու ձեռքին մէջն է: Ռուսիան դուրս ձգուած է շատ ամսական դրութեամբ վճարել 200 հազար դրամ, 2-րդ դիրքին համար՝ 140 մը մարզաձեւերէ ինչպէս աթլեթիզմ, հեծելարշաւ, մարզիկներու կազմակերպուած հազար դրամ, իսկ 3-րդ դիրքին համար՝ 100 հազար դրամ: Ոչ Ողիմպիական ձեւով խթանիչ օգտագործելու ամբաստանութեամբ: Դժբախտաբար անգամ մը մարզաձեւերու ախոյեանութեան առաջին դիրքը գրաւողին սահմանուած էր եւս քաղաքականութիւնը իր ժխտական ազդեցութիւնը կ'ունենայ մարզական վճարել ամսական 100 հազար դրամ: մաքուր աշխարհին վրայ:

ՉորեքշաբÃÇ, 20 Մայիս 2020 22

Լուրեր Հայաստանէն եւ Արցախէն Ռազմարդիւնաբերութիւնը Պէտք Է Մեր Տնտեսութեան «Քորոնա»-ով Վարակուած Թեթեւ Ախտանշաններով Քարշակող Ուժերէն Մէկը Ըլլայ. Վարչապետ Փաշինեան Հիւանդները Տուն Պիտի Մնան

Սկիզբը Էջ 01 մակարդակով ապահովել: Առաջինը կամ թուարկման հերթականութիւնը «Մեր կառավարութեան ծրագրին մէջ հաւանաբար պատեհ չէ այստեղ, արձանագրուած է, եւ ատիկա մեր որովհետեւ, ըստ էութեան, զուգա- քաղաքական կարեւոր տեսլականներէն հեռ պէտք է տեղի ունենան այդ է, որ Հայաստանի Հանրապետութեան երկուքը. խօսքը արտադրական մէջ ռազմարդիւնաբերական համա- հզօրութիւններու եւ արտահանման լիրը պէտք է ըլլայ մեր տնտեսութեան ենթակառուցուածքներու ձեւաւորման քարշակող ուժերէն մէկը, աւելի ճիշդ՝ մասին է: առաջատար ոոլորտներէն մէկը: «Ի հարկէ, ասիկա երկարաժամկէտ եւ Այդ պատճառով նաեւ մենք կառա- ռազմավարական քննարկման խնդիր վարութեան կառուցուածքին մէջ է: Այս փուլին մեզի համար կարեւոր է, իրականացուցած ենք որոշակի որ կարենանք մեր ներքին ռազմական փոփոխութիւններ՝ ռազմարդիւնա- կարիքներու պետական պատուէրի բերական համալիրը տեղափոխելով ձեւաւորման եւ տեղադրման Բարձր արհեստագիտական արդիւնա- ընթացքին ճիշդ եւ արդիւնաւէտ բերութեան նախարարութեան համա- որոշումներու գալ, որպէսզի կարգ: միեւնոյն ժամանակ լուծենք երկու ՀՀ առողջապահութեան նախարար օր կ՛աճի, իսկ երկրորդը` անախտանիշ «Եւ շատ կարեւոր է արձանագրել, այս խնդիր. նախ՝ առաջինը խթանենք Արսէն Թորոսեան այսօր յայտնած դէպքերու վարման ռազմավարութեան ընթացքին ես անձամբ համոզուած եմ, ռազմարդիւնաբերական համալիրը, է, որ մօտ օրերս «Քորոնա» ժահրի փոփոխութիւնն է` մահճակալներու եւ որ այս խնդրի լուծման համար մտաւոր ռազմական արդիւնաբերութեան քննութեան ենթարկուած եւ այլ միջոցներուն լաւ օգտագործման եւ գիտական, մասնագիտական ներուժ զարգացումը Հայաստանի մէջ եւ միւս դրական արդիւնքով հարիւրաւոր տեսանկիւնէ: Հայաստանի Հանրապետութեան մէջ կողմէն՝ պատշաճ կերպով կարենանք քաղաքացիներ, որոնք չունին «Ռազմավարութեան այս փոփո- կայ: Եւ հիմա այդ ներուժի իրացման ապահովել անվտանգութեան մեր ախտանշաններ կամ անոնք թեթեւ խութիւնը սահուն իրականացնելու համար երկու կարեւոր բաղկացուցիչ ընթացիկ խնդիրները», յայտնեց են, մեկուսացման վայրերէն պիտի համար Առողջապահութեան ազգային մենք պէտք է կարենանք պատշաճ Փաշինեան։ վերադառնան տուն, ինչպէս նաեւ հիմնարկը (ԱԱՊ) պիտի իրականացնէ անոնք, որոնք նոր ախտորոշուած COVID-19 դրական հիւանդներու են եւ թեթեւ կը տանին ժահրը պիտի տնային պայմաններու մէջ վարման Արցախի Նախագահի Երդմնակալութեան Հանդիսաւոր չմեկուսացուին հիւրանոցներուն ընթացակարգերու լայնածաւալ Արարողութիւնը Պիտի Հեռարձակուի Ուղիղ Եթերով՝ կամ հիւանդանոցներուն մէջ, այլ հեռավար դասընթացքներ: ԱԱՊ անոնք նոյնպէս պիտի մնան տունը՝ օղակի եւ հիւանդանոցային համա- Առանց Լրագրողներու բժիշկներու հսկողութեան տակ։ կարգի կապը արդիւնաւէտ ձեւով Դիմելով բժիշկներուն ան ըսած է. պահելու համար ՀՀ ԱՆ Սուրբ Գրիգոր Արցախի Հանրապետութեան «Լրատուամիջոցներու յարգելի՛ «Տնային հսկողութիւնը պիտի իյնայ Լուսաւորիչ հիւանդանոցին մէջ նորընտիր նախագահին երդման ներկայացուցիչներ, ձեր բոլորին ուսերուն վրայ, ինչպէս պիտի հիմնուի բժիշկներու համար արարողութեան ներկայ պիտի ըլլայ Կը տեղեկացնեմ, որ Մայիս 21-ին` թեթեւ ախտանշաններ ունեցող նախատեսուած զանգերու կեդրոն, ուր ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինեան: ժամը 18:00-ին, Շուշի քաղաքին սուր շնչառական վարակներով մեր «Քորոնա»-ով հիւանդութեան բուժման Պաշտօնական արարողութիւնը մէջ կայանալիք` Արցախի Հանրա- քաղաքացիներու հսկողութիւնն է»: աւելի մեծ փորձ ունեցող բժիշկ- տեղի պիտի ունենայ Ազգային պետութեան նախագահի երդմնա- Նախարարը յայտնած է, որ այս փոփո- մասնագէտները խորհրդատուութիւն ժողովի յատուկ նիստի ժամանակ, կալութեան հանդիսաւոր արա- խութիւնը պայմանաւորուած է երկու պիտի տրամադրեն իրենց Մայիս 21-ին` ժամը 18:00-ին, Շուշիի րողութիւնը ուղիղ եթերով պիտի հանգամանքով: գործընկերներուն թէ՛ մեթոտական մշակոյթի եւ երիտասարդութեան հեռարձակեն՝ Արցախի հանրային, Առաջինը` դրական ախտորոշում ունե- հարցերու, թէ՛ հիւանդներու կեդրոնի դահլիճին մէջ: Հայաստանի հանրային, Երկիր ցող քաղաքացիներու թիւն է, որ օրէ վերաբերեալ»,- նշած է նախարարը: Արցախի նորընտիր նախագահ Արայիկ մեդիա, Կենտրոն, ԱՐ հեռուստա- Յարութիւնեանի մամուլի խօսնակ ընկերութիւնները: Վահրամ Պօղոսեան ֆէյսպուքեան Պիտի ապահովուի նաեւ լու- Հայաստանի Մէջ Հանրակառքերու Արտադրութիւն իր էջին վրայ գրած է, որ Արցախի սանկարներու առցանց տրամադրու- Հանրապետութեան նախագահի մը: Պիտի Հիմնուի. Կ՝ակնկալուի Հայ-Քորէական Համատեղ երդմնակալութեան հանդիսաւոր արա- Լրագրողների մուտքը դահլիճ չէ Ներդրումային Ծրագիր րողութիւնը պիտի հեռարձակուի ուղիղ թոյլատրուած, որուն համար նախա- եթերով, իսկ լրագրողներու մուտքը չէ պէս ներողութիւն կը խնդրենք բոլո- Հայաստանի մէջ պիտի հիմնուի տնտեսութեան նախարարութեան եւ թոյլատրուած: րէդ»: Եւրասիական տնտեսական միու- Ներդրումներու աջակցման կեդրո- Ան գրած է. թեան շուկայի սպառման համար նին հետ: Որոշում կայացուած է նախատեսուած հանրակառքերու ծրագրի յետագայ ընթացքը ապա- Զոհրապ Մնացականեան Եւ Սերգէյ Լաւրով արտադրութիւն՝ քորէական հովել Հայաստանի պետական «Եանկսան» (Youngsan) ընկերու- հետաքրքրութիւններու ֆոնտին հետ Անդրադարձան Լեռնային Ղարաբաղի Հարցի թեան եւ Հայաստանի պետական համագործակցութեամբ»,- յայտնած է Գործընթացին հետաքրքրութիւններու ֆոնտի նախարարի մամուլի խօսնակ Աննա համատեղ ծրագրի ծիրէն ներս: Օհանեան: Ռուսական կողմին նախաձեռնու- պայմանաւորուած հարցերու Ներդրումային նոր ծրագրի արժէքը թեամբ՝ Հայաստանի արտաքին գործոց հասցէագրման պարունակին մէջ, կը գնահատուի 4.4 միլիոն տոլար: Ըստ Փափազեանի՝ «Youngsan»-ը նախարար Զոհրապ Մնացականեան, արտաքին գործոց նախարար Այս մասին, Armenpress.am-ը զրու- բաւական մեծ ձեռնարկութիւն է։ 14 Մայիսին, հեռաձայնային զրոյց մը Զոհրապ Մնացականեան կարեւոր ցած է Հայաստանի պետական Հայաստանի մէջ արտադրուող ունեցաւ Ռուսիոյ արտաքին գործոց նկատեց հակամարտութեան բոլոր հետաքրքրութիւններու ֆոնտի գլխա- հանրակառքերուն վերաբերեալ դեռ նախարար Սերգէյ Լաւրովի հետ։ կողմերուն անվերապահ յանձնա- ւոր տնօրէն Դաւիթ Փափազեանի հետ: պէտք է յստակեցումներ կատարուին: Հայաստանի արտաքին գործոց ռութիւնը 21 Ապրիլին Մինսկի «Հանրակառքերը նախատեսուած Պիտի արտադրուին, հաւանաբար, նախարարութեան լրատւութեան խումբի համանախագահներուն պիտի ըլլան Եւրասիական տնտե- 3 տեսակի հանրակառքեր, դրանց եւ հանրային դիւանագիտութեան մասնակցութեամբ եւ միջնորդու- սական միութեան շուկային համար: երկարութիւնը պիտի հասնի մինչեւ վարչութենէն յայտնեցին, որ թեամբ ընդունուած հինգկողմանի Հայաստանը կը դառնայ յարմարա- 10 մեթրի: Հայաստանի եւ Ռուսիոյ արտաքին յայտարարութեան դրոյթներուն: ւէտ երկիր միջազգային ձեռնարկու- Ֆոնտի տնօրէնին խօսքով՝ առ այժմ գործոց նախարարները քննարկեցին թիւններուն համար»,- ըսած է հումքը պիտի բերուի դուրսէն, սակայն, երկկողմանի օրակարգին, ինչպէս նաեւ Փափազեան: նպատակ կայ ժամանակի ընթացքին տարածաշրջանային կառոյցներու՝ Քորէական ընկերութեան կողմէն հումքը նոյնպէս արտադրուի ԱՊՀ, ԵԱՏՄ եւ ՀԱՊԿ շրջանակներուն նախաձեռնութիւնը եղած է դեռ Հայաստանի մէջ։ մէջ փոխգործակցութեան վերաբերող նախորդ տարի: Ընկերութեան ներկա- Ձեռնարկութիւնը կը նախատեսուի հարցեր: յացուցիչները կապ հաստատած են գործարկել այս տարի: Գործարանի Զոհրապ Մնացականեան եւ Սերգէյ ՀՀ տնտեսութեան նախարարութեան յստակ վայրը դեռ չեն որոշած, Լաւրով անդրադարձան Լեռնային հետ: կը քննարկուի 3 տարբերակ, Ղարաբաղի հարցի լուծման «Նախորդ տարի ընկերութեան կողմէ պիտի յստակացնեն արտերկրի գործընթացին: «Քորոնա» ժահրով աշխատանքներ տարուած են ՀՀ գործընկերներու հետ։ ՉորեքշաբÃÇ, 20 Մայիս 2020 23

Լուրեր Հայաստանէն եւ Արցախէն ՄԱՀԱԶԴ Մայիս 18-էն Հանրային Փոխադրամիջոցնները Սկսան Աշխատելու ՎԵՀԱՆՈՅՇ ՊԵՏԻՐԵԱՆ (ԾՆԵԱԼ ՄԵԼԻՏՈՆԵԱՆ, ՊԷՅՐՈՒԹ՝ 1936) Սկիզբը Էջ 01 հեռաւորութիւն: Հանրակառքերը պիտի ախտահա- Սրտի դառն կսկիծով, կը գուժենք մեր սիրեցեալ Պիտի գործեն մարզասրահները, նուին օրական նուազագոյնը 2 անգամ, մօր, մեծ մօր, քրոջ, հօրաքրոջ, մօրաքրոջ եւ բացօթեայ պատմամշակութային որմէ մէկը` պարտադիր նախա- հարազատին՝ Վեհանոյշ Պետիրեանի մահը, որ վայրերը, պիտի վերաբացուին ուղերթի ժամանակ: պատահեցաւ Հինգշաբթի, 14 Մայիս 2020-ին, Լոս նաեւ նախակրթարանները»,- ըսաւ Հանրակառք նստելու համար Անճելըսի մէջ, Գալիֆորնիա, ԱՄՆ, յետ կարճատեւ Աւինեան: պարտադիր է կրել անհատական հիւանդութեան։ Ան աւելցուց, որ այժմ կը ճշդուին պաշտպանութեան միջոցներ` դիմակ յառաջիկայ երկու շաբաթուան եւ ձեռնոց: Սգակիրներ՝ մարտավարական քայլերը: Հանրակառք մտնելէն ետք ուղեւորնե- Որդին՝ Տէր եւ Տիկ. Վարուժան եւ Սիլվա Հանրային փոխադրամիջոցներու հետ րը պարտադիր պիտի ախտահա- Պետիրեան եւ դուստրերը՝ Սոֆիա եւ Նաթալի կապուած՝ ըստ Պարետի որոշումին, նեն ձեռքերը ալքոհոլային հիմքով (Լոս Անճելըս, Գալիֆորնիա) կան որոշ կանոններ. ախտահանիչ միջոցներով: Եղբայրը՝ Տոքթ. եւ Տիկ. Յովիկ եւ Լիտա Պիտի արգիլուի հանրակառքերուն մէջ Ուղեւորները անհրաժեշտ է ունենան Մելիտոնեան եւ իրենց զաւակները՝ կանգնած ուղեւորներու փոխադրումը, մանրադրամ ուղեւորավարձի չափով` Անի-Սեւան եւ Թամ Մորկըն եւ զաւակունք բացի 9 մեթրէն աւելի երկարութիւն հնարաւորին չափ բացառելով մանր Լինա եւ Տոքթ. Լիօ Տումանեան եւ զաւակունք (Լոս Անճելըս, Գալիֆորնիա) ունեցող հանրակառքերը, որոնց վերադարձնելու անհրաժեշտութիւնը: Եղբօր ընտանիքը՝ Տիկին Եփրուհի Մելիտոնեան եւ իր զաւակները՝ մէջ կանգնած ուղեւորներուն միջեւ Թաքսիի մէջ վարորդին կողքին Թենի Մելիտոնեան Հրակ եւ Սէրինէ Մելիտոնեան եւ զաւակունք (Լոս Անճելըս, Գալիֆորնիա) պիտի պահպանուի առնուազն 1 մեթր ուղեւոր կարելի չէ նստի: Քրոջ որդին՝ Արա Խուպէսէրեան (Փարիզ, Ֆրանսա) Տագրը՝ Մովսէս Պետիրեան եւ զաւակունք (Թորոնթօ, Քանատա) Տեղական Լուրեր Տալը՝ Պերճուհի Ատուրեան եւ զաւակունք (Պոսթոն, Մեսէչուսէց) Տալոջ դուստրերը՝ Ծովիկ Կէտիկեան եւ ընտանիք, Արփի Պէհէսնիլեան Միացեալ Նահանգներու Միջազգային Զարգացման եւ ընտանիք (Թորոնթօ, Քանատա) Զարմիկները՝ Գործակալութենէն Յաւելեալ 19 Միլիոն Նպաստ՝ Տոքթ. եւ Տիկ. Լեւոն եւ Սօսի Փարթամեան եւ դուստրերը (Լոս Անճելըս, Հայաստանին Գալիֆորնիա) Վարդենի եւ Ներսէս Երջանեան եւ որդին (Լոս Անճելըս, Գալիֆորնիա) Միացեալ Նահանգներու Միջազգային Վաչէ Փարթամեան եւ զաւակունք (Լոս Անճելըս, Գալիֆորնիա) զարգացման գործակալութեան եւ Տոքթ. եւ Տիկ. Լեւոն եւ Կարինէ Փարթամեան եւ դուստրը (Լոս Անճելըս, Հայաստանի վարչապետի աշխա- Գալիֆորնիա) տակազմին միջեւ ստորագրուեցաւ Հերա Տոր-Փարթամեան եւ Տուկ Կրովըր եւ որդին (Սան Տիէկօ, Գալիֆորնիա) «Աւելի մասնակցային, արդիւնաւէտ Հուրի եւ Թէրի Փարթրիճ եւ զաւակունք (Միշըն Վիէհօ, Գալիֆորնիա) եւ հաշուետու կառավարման զարգաց- Տէր եւ Տիկ. Երուանդ եւ Պէթի Փարթամեան եւ որդին (Պէյրութ, Լիբանան) ման ուղղուած համագործակցութեան Տոքթ. եւ Տիկ. Շահէ եւ Հուրի Փարթամեան եւ որդիները (Պէյրութ, Լիբանան) համաձայնագիր»ի փոփոխութիւնը, Արսէն Մելիտոնեան (Գորտոպա, Արժանթին) որուն համաձայն, համաձայնագի- Աննա Մելիտոնեան (Գորտոպա, Արժանթին) րով տրամադրուող օժանդակութիւնը կը խթանեն տեղեկատուութեան Խնամին՝ Տիկին Լուսի Շեմետիքեան եւ որդին՝ Տէր եւ Տիկ. Յակոբ եւ աւելցաւ 11.5 միլիոն ամերիկեան բազմազան եւ առարկայական Սթանի Շեմետիքեան եւ զաւակը (Լոս Անճելըս, Գալիֆորնիա) տոլարով: աղբիւրներու հասանելիութիւնը` Այս փոփոխութեամբ 2013-ին ստո- առանձնակի շեշտադրելով տեղե- եւ համայն Պետիրեան, Մելիտոնեան, Փարթամեան, Պէհէսնիլեան, րագրուած համաձայնագիրով յատկա- կատուական գրագիտութիւնը: Կէտիկեան, Ատուրեան, Շեմետիքեան, Մորկըն եւ Տումանեան ընտանիքներ ցուող օժանդակութեան ընդհանուր Նաեւ, Հայաստանի տնտեսութեան եւ հարազատներ։ գումարը դարձաւ 51.4 միլիոն տոլար: նախարարութեան հետ ստորագրուած Համաձայնագիրը կը միտի աջակցիլ համաձայնութեամբ՝ որոշուեցաւ 7.5 Թաղման արարողութիւնը տեղի պիտի ունենայ Հինգշաբթի, 21 Մայիս ժողովրդավարական կառավարման միլիոն տոլարի յաւելեալ նպաստ 2020-ին, Forest Lawn Hollywood Hills գերեզմանատան մէջ, ուր ներկայ բարեփոխումներուն: տրամադրել համակողմանի տնտե- պիտի գտնուին ընտանեկան պարագաները միայն։ Միացեալ Նահանգներու Միջազգա- սական աճ ապահովելու, աւելի * * * յին զարգացման գործակալութեան բարենպաստ գործարար միջավայր օժանդակութիւնը նաեւ կ՛ուղղուի ստեղծելու եւ տնտեսութիւնը աւելի Այս տխուր առիթով, հանգուցեալին եղբայրը՝ Տոքթ. եւ Տիկ. Յովիկ եւ Լիտա Մելիտոնեաններ կը կատարեն հետեւեալ նուիրատուութիւնները. քաղաքացիական հասարակութեան մրցունակ դաձնելու ջանքերուն, Փասատինայի Ս. Գրիգոր Լուսաւորիչ եկեղեցւոյ 100 Տոլար եւ տեղեկատուական ծրագիրներու, այսպէսով, 2010ին ստորագրուած Կլենտէյլ-Փասատինայի ՀԲԸՄ-ի Սկաուտական շարժումին 100 Տոլար որոնք կը բարձրացնեն քաղա- համաձայնագիրով յատկացուող Ս. Էջմիածնի Կրօնասէր Տիկնանց Համախմբումին (Պէյրութ) 200 Տոլար քացիական աշխուժութիւնը եւ օժանդակութեան ընդհանուր գումարը իրազեկութեան մակարդակը ու դարձաւ 91.8 միլիոն տոլար։ Լուրեր Աշխարհէն

Հրանդ Տինքը Սպաննած Օկիւն Սամասթը 9 Ամիսէն Օսմանեան Կայսրութեան Մէջ Հայ Ժողովուրդի Դէմ Կրնայ Ազատ Արձակուիլ Յանցագործութիւնները Պէտք Չէ Մոռցուին. ԵՄ

Պոլսոյ մէջ 2007-ի Յունուար 19-ին ազատ կ’արձակեն 9 ամիսէն: Եւրոմիութիւնը հետեւողականօրէն «Ակօս» թերթի հիմնադիր եւ նախկին Հրանդ Տինք սպաննուած է 2007-ի իր աջակցութիւնը կը յայտնէ խմբագիր Հրանդ Տինքը սպաննած Յունուար 19-ին` Պոլսոյ Շիշլի թաղա- ցեղասպանութիւնը կանխելու Օկիւն Սամասթը 9 ամիսէն կրնայ մասին մէջ գտնուող «Ակօս» թերթի ձեռնարկներուն եւ կ՛ոգեկոչէ այն ազատութեան մէջ յայտնուիլ, այս խմբագրատան առջեւ` 16-ամեայ ժողովուրդներու զոհերու յիշա- մասին կը յայտնէ Ermenihaber-ը: թուրք ազգայնական Օկիւն Սամասթի տակը, որոնք այս ճակատագրին Սամասթ Տինքի սպանութեան եւ ապօ- կրակոցէն: արժանացած են: Այս մասին Մայիս րինի զէնք կրելու ու օգտագործելու 14-ին յայտարարած է Հայաստանի մէջ համար դատապարտուած էր 22 տարի Եւրոմիութեան պատուիրակութեան 10 ամսուան ազատազրկման: Սակայն, ղեկավար Անտրէա Վիքթորին: յանցագործութեան կատարման «Անցեալը պէտք չէ մոռացուի, քանի որ պահուն եղած է անչափահաս, որուն արժանապատիւ ապագայ հնարաւոր պատճառով սահմանուած է 15 տարի է միայն անցեալի «մութ կողմերը» բացառել այն դէպքերը, որոնք տեղի 2 ամիս ազատազրկում: ընդունելու պարագային: ունեցած են Օսմանեան կայսրութեան Սամասթ բանտարկուած է արդէն 13 Ամէն տարի Ապրիլին մենք կը միանանք մէջ աւելի քան մէկ դար առաջ: Հայ տարի ու 5 ամիս: Սակայն պայմանա- ձեռնարկներուն` ի յիշատակ հայերու ժողովուրդի դէմ կատարուած յանցա- կան վաղաժամկէտ ազատման իրա- դէմ իրականացուած ոճրագործու- գործութիւնները պէտք չէ մոռցուին»,- ւունքով կը նախատեսուի, որ զայն թեան զոհերուն: Անհրաժեշտ է «Նիուզ»-ի փոխանցմամբ՝ ըսած է ան: ՉորեքշաբÃÇ, 20 Մայիս 2020 24

VARTAN OUZOUNIAN Founder of Tekeyan Centre, Chairman of Tekeyan Centre Fund Armenia SUPPORT SUPPORT SSCCHHOOOOLLCCHHIILLDDRREENN

ooff ff i i vv ee T T ee kk e e yy aa n n SS c c hhoooollss in A rmenia and Artsakh in A rmenia a nd Artsakh

The TCF’s annual school projects: PPRR OOGGRRAAMM SSIINNCCEE 22001100

Olympiad

Museums & Sightseeing Tours In 2010 -2019 Support Schoolchildren Summer Camp spent about $ 240,800 on school projects Tekeyan Sports Games Free Textbooks for Needy Children and involved more than 6,800 School Renovation schoolchildren from Yerevan, Gyumri,

Stepanavan, Karbi village and I would like to sponsor Artsakh Berdzor town. Yerevan Tekeyan Centre Fund’s “Support Schoolchildren Program” for children in Armenia and Artsakh.

□ □ $100 □ $200 □ $300 □ other ______

Please make your cheque payable to:

Nor Or Charitable Foundation 1901 N. Allen Ave, Altadena, CA 91001

Memo: TCF A rmenia–Support Schoolchildren

Once you make a donation, please inform the TCF Armenia by email: [email protected]@tekeyancentre.am

Either make a wire transfer:

Bank name: UMPQUA BANK Swift code: UMPQUS6P Beneficiary: Nor Or Charitable Foundation Account No: 9855291390 Bank address: 700 North Central Ave,

suite 150, Glendale, CA 91203