www.desingel.be muziek T +32 (0)3 248 28 28 Desguinlei 25 B-2018 Antwerpen Koor en Orkest Nederlandse Bachvereniging & Kampen Boys Choir olv. Jos van Veldhoven vr 18 mrt 2016
Blauwe zaal Grote podia 20 uur - 23 uur pauze ± 21.15 uur inleiding Stephan Weytjens deSingel is een kunstinstelling van de Vlaamse Overheid mediasponsors Muziekstudio / 19.15 uur 2015-2016 Bach & hoogdagen
Koor & Orkest Arcangelo olv. Jonathan Cohen do 24 sept 2015
Koor & Orkest Collegium Vocale Gent olv. Philippe Herreweghe do 17 dec 2015
Hofkapelle München olv. Rüdiger Lotter do 4 feb 2016
Koor en Orkest Nederlandse Bachvereniging & Kampen Boys Choir olv. Jos van Veldhoven vr 18 mrt 2016
teksten programmaboekje Stephan Weytjens coördinatie programmaboekje deSingel vertaling gezongen teksten met dank aan de Nederlandse Bachvereniging Gelieve uw GSM uit te schakelen
De inleidingen kan u achteraf beluisteren via Koor en Orkest www.desingel.be Selecteer hiervoor voorstelling/concert/tentoonstelling van uw keuze. Nederlandse Reageer en win Op www.desingel.be kan u uw visie, opinie, commentaar, appreciatie, … betreffende het programma Bachvereniging & van deSingel met andere toeschouwers delen. Selecteer hiervoor voorstelling/concert/tentoonstelling van uw keuze. Neemt u deel aan dit forum, dan maakt u meteen Kampen Boys Choir kans om tickets te winnen.
Grand café deSingel open alle dagen 9 24 uur Jos van Veldhoven muzikale leiding informatie en reserveren +32 (0)3 237 71 00 Benjamin Hulett tenor (evangelist) www.grandcafedesingel.be drankjes / hapjes / snacks / Maria Keohane, Griet De Geyter sopraan uitgebreid tafelen Maarten Engeltjes, David Alsopp contratenor
Cd-verkoop Julius Pfeifer, Charles Daniels tenor Bij onze concerten worden occasioneel cd’s te koop Stephan MacLeod bas (Jesus) aangeboden door La Boite à Musique Matthias Winckhler bas Coudenberg 74 | Brussel +32 (0)2 513 09 65 www.classicalmusic.be
Concertvleugels Met bijzondere dank aan Ortwin Moreau voor het stemmen en het onderhoud van de concertvleugels van deSingel Johann Sebastian Bach (1685-1750) Moreau Pianoservice Matthäus-Passion, BWV244 (1729) Kapucinessenstraat 32 2000 Antwerpen +32 (0)486 83 63 98 www.moreau-pianoservice.be
D/2016/5.497/15 voltooien van zo’n grootschalig werk ook voor Bach een hele De Mattheuspassie opgave betekende. Hoewel Bach zijn ambt van Thomascantor bijna vier jaar van Bach eerder had opgenomen, en er ieder jaar op Goede Vrijdag een passieuitvoering werd verwacht, was de ‘Matthäus-Passion’ nog Naar alle waarschijnlijkheid was het op Goede Vrijdag 11 maar zijn tweede passie voor Leipzig. In de jaren voordien april 1727 dat Johann Sebastian Bach zijn ‘Matthäus-Passion’ had Bach twee keer zijn ‘Johannes-Passion’ uitgevoerd, in twee BWV244 voor het eerst ten gehore bracht. De uitvoering vond verschillende versies, en één keer een passie van een ander plaats in de Thomaskirche van Leipzig, een van de hoofdkerken componist, een werk dat destijds aan de Hamburgse componist van de stad waarvoor Bach sinds het voorjaar van 1723 als Reinhard Keiser werd toegeschreven. De voltooiing van de Thomascantor verantwoordelijk was. De passieuitvoering ‘Matthäus-Passion’ had blijkbaar heel wat voeten in de aarde. maakte deel uit van een muzikale namiddagliturgie die Het zou best kunnen dat Bach er van 1725 tot 1727 aan werkte, omstreeks 14 uur van start ging. De uitvoering van een grote en de eerste uitvoering telkens weer voor zich uitschoof. passiecompositie met zangers en concerterende instrumenten, tijdens de vesperdienst van Goede Vrijdag, was een vaste In ieder geval is het duidelijk dat Bach tijdens het schrijven traditie in Leipzig en vormde jaarlijks het hoogtepunt van het van de ‘Matthäus-Passion’ de lat erg hoog legde voor zichzelf. kerkelijk jaar. De traditie was in het begin van de jaren 1720 door Het werk vormt dan ook de sluitsteen van een periode waarin Bachs voorganger, Johann Kuhnau, in het leven geroepen. hij zich als Thomascantor heel intensief op het componeren van kerkmuziek had toegelegd. Nadat hij al verschillende Tijdens de kerkdienst verving de passiecompositie de lezing van jaargangen kerkcantates had gecomponeerd en een paar het evangelie, op Goede Vrijdag traditioneel de lezing van het grootschalige werken had voltooid, waaronder zijn ‘Magnificat’ lijdensverhaal van Jezus volgens een van de vier evangelisten. en de ‘Johannes-Passion’, achtte Bach de tijd blijkbaar rijp om in Behalve voor de uitvoering van de passiemuziek was er zijn ‘Matthäus-Passion’ een grootse synthese en bekroning tijdens de liturgie ook plaats voorzien voor andere gebeden en te realiseren van zijn eigen liturgische muziek. gezangen. Zo werd er vóór en na het eerste deel van de passie, en ook na afloop van het tweede deel, telkens een kerklied Bach haalde in zijn ‘Matthäus-Passion’ alle middelen uit de gezongen door de aanwezige gelovigen. Verder was het ook kast die hem als cantor en componist van kerkmuziek ter gebruikelijk dat er tussen het eerste en het tweede deel van de beschikking stonden. In een aaneenrijging van niet minder passie een uitgebreide preek werd gehouden, die gewoonlijk dan 68 contrasterende nummers, waarvan sommige van een uur in beslag nam. buitengewone lengte, passeren nagenoeg alle genres en vormen uit de kerkmuziek van zijn tijd de revue: het secco- Bachs ‘Matthäus-Passion’ behoort tot het genre van de recitatief, het accompagnato-recitatief, het arioso, de da capo- , ook wel oratorische passie genoemd. In dit oratoriumpassie aria, de concerterende koorstijl, de vierstemmige koraalzetting, genre, dat in Leipzig pas laat voet aan de grond had gekregen, de koraalfantasie, verschillende combinaties van koralen met werden de typisch barokke stijlelementen geïntegreerd die andere genres, en het polyfone motet. Bovendien schrijft in de loop van de 17de eeuw vanuit Italië in Duitsland waren Bach een bezetting voor van een dubbel koor en een dubbel ingevoerd: bijvoorbeeld de basso continuo, het gebruik instrumentaal ensemble, met occasioneel (in het openings- en van concerterende instrumenten, het recitatief en de aria, slotdeel van het eerste deel) een extra partij voor de ‘soprano bestanddelen die we ook in het oratorium en de opera van die in ripieno’. Over het aantal uitvoerders dat Bach ter beschikking tijd aantreffen. Qua omvang, variëteit en complexiteit overtrof had, wordt er onder deskundigen stevig gediscussieerd, maar zo’n oratoriumpassie alle andere muzikale genres van de men neemt aan dat de twee groepen ruimtelijk gescheiden lutherse liturgie. We mogen daarom gerust aannemen dat het stonden opgesteld, verdeeld over de koorgalerijen van de Bach deelde het passieverhaal op in twee grote delen, die Thomaskirche. overigens niet overeenkomen met de indeling in hoofdstukken. Het eerste deel van de ‘Matthäus-Passion’ begint met de zalving Het gebruik van een dubbel koor is zeker een van de meest van Jezus in Bethanië, en vertelt over het Laatste Avondmaal, om te markante eigenschappen van de ‘Matthäus-Passion’. In Bachs eindigen met Jezus’ gevangenneming. Het tweede deel, dat heel oeuvre is zo’n dubbelkorige stijl een vrij zeldzaam verschijnsel. wat uitgebreider is dan het eerste, gaat voort met het verhoor van De opdeling van het ensemble in twee afzonderlijke groepen Jezus door de hogepriester Kajafas, de verloochening door Petrus, geeft de componist de gelegenheid om de koren met elkaar in de veroordeling van Jezus door Pontius Pilatus, Jezus’ kruisiging en dialoog te laten treden. Koor 1 staat daarbij vooral symbool voor kruisdood, en besluit met de graflegging. de directe getuigen van het verhaal (de zogenaamde ‘dochters van Sion’). Koor 2 vertegenwoordigt veeleer de gelovigen van Terwijl het passieverhaal in de ‘Johannes-Passion’ bijna als alle tijden (‘de gelovige zielen’). Zij stellen geregeld vragen een triomftocht wordt voorgesteld, is dat in de ‘Matthäus- (‘Was?’, ‘Wohin?’) of geven commentaar. Een echte antifonale Passion’ veel minder het geval. In plaats van de koninklijke stijl, waarbij de volledige groepen met elkaar afwisselen, wordt Christusfiguur die zijn lijdensweg vol zelfvertrouwen tegemoet door Bach maar spaarzaam toegepast. Veeleer maakt hij van treedt, verschijnt hier een menselijke Jezus, met herkenbare de opdeling in twee groepen gebruik om diverse vocale en menselijke emoties en karaktertrekken. Jezus voelt zich instrumentale solisten of groepjes te selecteren en tegenover eenzaam en bedroefd, hij wordt bij momenten door angst het andere ensemble te plaatsen. Op die manier maakt de en twijfel overmand, en vraagt God of de kelk niet aan hem dubbelkorige bezetting een grote variatie mogelijk binnen de voorbij kan gaan. Tijdens de ondervraging door Pilatus hult grootschalige muzikale vorm. Van de ene beweging naar de Jezus zich in stilzwijgen en aan het kruis geslagen vraagt hij volgende kan de focus immers wisselen van het ene naar het wanhopig waarom God hem verlaten heeft. Uiteraard wordt andere ensemble. dit ook in Bachs muziek weerspiegeld: de ‘Matthäus-Passion’ is in grotere mate dan de ‘Johannes-Passion’ doordrenkt van De ruggengraat van de ‘Matthäus-Passion’ wordt gevormd door medelijden en treurnis. Dit wordt trouwens meteen duidelijk het lijdensverhaal volgens de evangelist Mattheüs, in in het openingskoor ‘Kommt, ihr Töcher, helft mir klagen’ Luthers Duitse vertaling. Dat Bach daarbij de Bijbeltekst (gecombineerd met het koraal ‘O Lamm Gottes unschuldig’), (Mattheüs, hoofdstuk 26 en 27) letterlijk respecteert, was in dat een groot contrast vormt met het majestueuze “Herr, unser de passiecomposities van zijn tijd geen evidentie meer. Veel Herrscher’, waarmee Bach de ‘Johannes-Passion’ laat beginnen. andere componisten baseerden hun passies op een van de vrije De evangelietekst wordt voor het grootste deel door passielibretto’s op rijm die destijds in Duitsland circuleerden, verschillende solozangers voorgedragen onder de vorm van bijvoorbeeld het libretto ‘Der für die Sünde der Welt gemarterte recitatieven. Enkel de teksten van de menigten (de ‘turbae’) und sterbende Jesus‘ (B.H. Brockes) of ‘Der blutige und worden door het koor gezongen. Naar aloud gebruik wordt de sterbende Jesus‘ (Hunold Menantes). Voor zover Bach zich rol van de evangelist door een tenor vertolkt en wordt de partij aangetrokken voelde tot een dergelijke vrije parafrasering - van Jezus door een bas gezongen. Verder zijn er nog partijen er zijn aanwijzingen voor dat hij tien jaar eerder, tijdens zijn voor andere ‘dramatis personae’ zoals Petrus, Judas en Pilatus. Weimarperiode zo’n passielibretto op muziek gezet zou hebben Bach stemt de beweeglijke recitatiefstijl perfect af op de inhoud - was dit in het conservatieve Leipzig hoe dan ook geen optie. van de tekst. Hij laat geen enkele kans onbenut om woorden Omdat de passieuitvoering de Bijbellezing moest vervangen als ‘weinen’, ‘verraten’ of ‘kreuzigen’ met zorgvuldig geplaatste tijdens de kerkdienst, was Bach in Leipzig verplicht het volledige dissonante akkoorden of expressieve melodische intervallen in passieverhaal volgens één van de evangelisten letterlijk te de verf te zetten en voorziet met name de aardbevingsscène citeren, zij het weliswaar met de mogelijkheid om de vertelling na Jezus’ dood (‘Und siehe da’) van een erg beeldrijke muzikale te onderbreken met vrije interpolaties. inkleding.
8 9 De evangelierecitatieven worden, precies zoals in de slotkoor, evenals de aria’s, de (vrije) begeleide recitatieven en ‘Johannes-Passion’, meestal door losse akkoorden van de basso de koraalstrofes. Met uitzondering van de koraalstrofes werden continuo begeleid, als zogenaamde ‘secco-recitatieven’. Bach alle vrije teksten die in de ‘Matthäus-Passion’ voorkomen, maakt in de ‘Matthäus-Passion’ echter een uitzondering voor geschreven door C.F. Henrici, Bachs vaste tekstschrijver in Jezus. Aanknopend bij een oudere traditie geeft Bach Jezus’ Leipzig en beter bekend onder zijn pseudoniem Picander. Bach woorden een bijzondere glans door ze te omgeven met een stelde Picanders dichtkunst erg op prijs. De uiteenlopende ‘aureool’ van strijkers. Het ‘recitativo secco’ maakt plaats voor metra en rijmschema’s en de grote variëteit aan emoties en het ‘recitativo accompagnato’. Enkel bij de laatste woorden beelden betekenden voor hem een onuitputtelijke bron van van Jezus aan het kruis, ‘Eli, Eli, lama asabthani’ (‘Mijn God, inspiratie. Doordat de vrije teksten van de ‘Matthäus-Passion’ mijn God, waarom hebt gij mij verlaten?’) blijven de strijkers door een en dezelfde dichter geschreven werden, vertoont het achterwege, wellicht als symbool van verlatenheid, zodat enkel werk op dat vlak een veel grotere uniformiteit en samenhang de basso continuo overblijft. Jezus’ recitatieven zijn ook meestal dan de ‘Johannes-Passion’, die qua tekst een compilatie vormde uitgewerkt in een melodieuzere stijl, die aanleunt bij het arioso. van allerlei gedichten van uiteenlopende herkomst. Die melodische stijl komt het duidelijkst tot uiting bij enkele centrale uitspraken van Jezus, bijvoorbeeld tijdens de instelling Het openingskoor ‘Kommt, ihr Töchter, helft mir klagen’ is van de eucharistie bij het laatste avondmaal (‘Nehmet, esset, een soort dramatische processie naar Golgotha. ‘De dochters das ist mein Leib’, ‘Trinket alle daraus’). van Sion’ (Koor 1) doen een oproep aan ‘de gelovigen’ (Koor 2) om zich aan te sluiten bij hun klaagzang. De gelovigen Wanneer groepen mensen het woord nemen, maken van Koor 2 reageren met vragen, die door Koor 1 worden de recitatieven plaats voor meerstemmige koren. Deze beantwoord. Uitroepen, vragen en antwoorden golven heen zogenaamde turba-koren zijn meestal in een polyfone, en weer tussen de beide koren. Boven deze dialoog van Koor motetachtige stijl geschreven en klinken wat minder uitbundig 1 en Koor 2 zweeft het koraal “O Lamm Gottes unschuldig”, dan hun tegenhangers uit de ‘Johannes-Passion’. Nu eens gezongen door de ‘soprano in ripieno’, dat qua tekst nauw worden ze vanuit Koor 1, dan weer vanuit Koor 2 gezongen, verwant is met Picanders gedicht (‘Sehet ihn als wie ein en op nog andere momenten vanuit de beide koren samen, Lamm’). De menselijke schuld en zonde worden geplaatst soms onder de vorm van een dialoog. Qua stijl en expressie tegenover de onschuld van het lam, de klaagzang en rouwklacht vertonen ze een erg grote diversiteit. Naast de giftige uitroepen worden geplaatst tegenover hoop en verwachting. De trage van Jezus’ opgehitste tegenstanders (‘Laß ihn kreuzigen’), beweging in 12/8 herinnert aan de Franse ‘tombeau’. Zoals het zijn er onder meer de verwarde uitingen van onbegrip bij de openingskoor leunt trouwens ook het slotkoor ‘Wir setzen uns apostelen (‘Herr, bin ich’s?’), de spottende uitlatingen van de mit Tränen nieder’ aan bij een barokke dansvorm, in dit geval de omstanders (‘Weissage uns, Christe’) en Romeinse soldaten Sarabande, een trage dans in een drieledige maatsoort. (‘Gegrüßet seist du, Judenkönig’) en de ingetogen woorden van de verbaasde omstanders na Jezus’ kruisdood (‘Wahrlich, Opmerkelijk is het grote aantal aria’s in de ‘Matthäus-Passion’, dieser ist Gottes Sohn gewesen’). Een bijzonder moment in ongeveer dubbel zoveel als in de ‘Johannes-Passion’. De de ‘Matthäus-Passion’ is de uitroep ‘Barrabam!” waarmee de solo-aria’s brengen de vertelling keer op keer tot stilstand woedende menigte de vrijlating van de moordenaar Barrabas voor momenten van reflectie en bezinning of om commentaar eist. Bach heeft deze huiveringwekkende schreeuw uitzonderlijk te geven bij het gebeuren. Ze worden gezongen vanuit het getoonzet als één verminderd septiemakkoord, het meest standpunt van de individuele gelovige en hebben steeds tot dissonante akkoord dat in zijn tijd gangbaar was. doel de aanwezige toehoorders rechtstreeks bij het verhaal te betrekken. De aria’s sluiten in de regel naadloos aan op de Behalve de evangelierecitatieven en turbakoren die samen evangelietekst. Zo volgt de aria ‘Ich will bei meinem Jesum het verhaal vertellen, zijn er nog het openingskoor en het wachen‘ bijvoorbeeld op Jezus’ vraag aan zijn apostelen om
10 11 samen met hem te waken in Gethsemane, en staat de aria Passion’ bijna uitsluitend voorbehouden waren voor het ‘Erbarme dich’ stil bij het berouw van Petrus nadat hij Jezus voordragen van de Bijbeltekst, vinden we in de ‘Matthäus- verloochend heeft. Passion’ ook ‘vrije recitatieven’ terug. Het gaat om recitatieven op rijm, die telkens ter voorbereiding dienen De vier stemtypes komen aan bod om minstens één aria te van een aria en begeleid worden door het instrumentaal zingen, waarbij de sopraan en de alt van Koor 1 bovendien ensemble. Deze recitatieven zijn gemakkelijk van de aria’s te samen één duet zingen (‘So ist mein Jesu nun gefangen’). De onderscheiden: het gaat om syllabische zettingen van verzen solozangers die vanuit Koor 1 zingen (‘de dochters van Sion’), met een variërende lengte, zonder tekstherhalingen. Door lijken vaak nauwer betrokken bij het passieverhaal. Soms hun stijl bemiddelen zij tussen de zakelijke Bijbeltaal en de lijkt het zelfs alsof ze er zelf aan deelnemen. Bach laat de emotionele ariatekst. solozangers begeleiden door één of meer solo-instrumenten en continuo, soms aangevuld door andere instrumentengroepen De beide nummers recitatief en aria worden door eenzelfde uit het ensemble. De obligate instrumenten worden daarbij solist gezongen, zoals ook in de opera van Bachs tijd op gelijke voet behandeld met de zangstem. In de bas-aria gebruikelijk was. Ook de instrumentatie en de muzikale ‘Komm süßes Kreuz’ is dat bijvoorbeeld de viola da gamba. begeleidingsmotieven van het recitatief lopen reeds vooruit op Sommige aria’s blinken uit door bijzondere instrumentaties de aria. Net zoals in de aria is ook bij een begeleid recitatief een en klankcombinaties. In ‘Aus Liebe will mein Heiland sterben’, ‘inbouw’ van het koor mogelijk. Zo wordt de tenorpartij in het een aria die de kernboodschap van de hele ‘Matthäus-Passion’ recitatief ‘O Schmerz! Hier zittert das gequälte Herz’ verbonden vertolkt, wordt de sopraan bijvoorbeeld begeleid door een met de koraalstrofe ‘Was ist die Ursach’ aller solcher Plagen?’. hoogst ongebruikelijke bezetting van één fluit en twee oboi da caccia, terwijl de basso continuo uitzonderlijk achterwege In zijn passiegedichten, die de basis vormden voor de blijft. Deze unieke instrumentencombinatie wordt gewoonlijk ‘Matthäus-Passion’ had Bachs tekstschrijver Picander twee geïnterpreteerd als een symbolische klankvoorstelling van de koraalstrofes ingelast: het hierboven genoemde koraal zuiverheid van Christus (‘von einer Sünde weiß er nichts’). (‘Was ist die Ursach’) en de koraalstrofe ‘O Lamm Gottes unschuldig’ die deel uitmaakt van het openingskoor. Alle andere De meeste aria’s die in de ‘Matthäus-Passion’ voorkomen, koraalstrofes die in de ‘Matthäus-Passion’ voorkomen, werden beantwoorden aan het type van de da capo-vorm, in de jaren door Bach zelf toegevoegd, wellicht in overleg met Picander. 1720 het meest gebruikelijke ariatype in de kerkmuziek en in de Bach was erg gehecht aan deze lutherse kerkliederen, die opera. Geregeld maakt Bach ook gebruik van het zogenaamde ook op de gewone zondagen werden gezongen, en waarmee ‘motto’ (nrs 6, 8, 35, 60). Na een instrumentale inleiding zingt de ook de toehoorders goed vertrouwd waren. Precies zoals solist de openingswoorden van de ariatekst. Vervolgens nemen de aria’s en de begeleide recitatieven onderbreken ook de de instrumenten weer over en pas daarna zet de solozanger koralen de vertelling op geregelde tijdstippen om commentaar opnieuw in, waarbij hij dit keer zijn tekst helemaal uitzingt. Een te geven bij de verschillende stadia van het passieverhaal. Zij andere techniek die we in de ‘Matthäus-Passion’ meermaals vertegenwoordigen echter eerder een soort collectieve reflectie. aantreffen, is de ‘inbouw’ van een koor binnen een solo-aria. In Wanneer Jezus zegt dat hij zich zal neerleggen bij de wil van zijn de aria’s ‘Ich will bei meinem Jesu wachen’, ‘So ist mein Jesus vader, volgt bijvoorbeeld de koraalstrofe ‘Was mein Gott will das nun gefangen‘ en ‘Ach, nun ist mein Jesus hin’ worden de g’scheh allzeit’. Nadat Jezus door de soldaten werd geslagen, collectieve en individuele commentaar op die manier met elkaar zingt het koor het lied ‘O Haupt, voll Blut und Wunden’. Het vervlochten. overlijden van Jezus geeft dan weer aanleiding om stil te staan bij het eigen levenseinde, in een andere strofe uit hetzelfde lied: De aria’s zijn niet de enige solostukken die in de ‘Matthäus- ‘Wenn ich einmal soll scheiden’. Enkele koraalmelodieën komen Passion’ voorkomen. Terwijl de recitatieven in de ‘Johannes- meermaals voor in de ‘Matthäus-Passion’. Vooral de melodie
12 13 van ‘O Haupt voll Blut und Wunden’ is daarbij opvallend sterk Passion’ er pas in de 19de eeuw. Op 11 maart 1829, meer dan vertegenwoordigd. Het lied komt niet minder dan vijf keer voor, honderd jaar na de eerste uitvoering, bracht de twintigjarige in vier onderling sterk verwante harmonisaties. Felix Mendelssohn de ‘Matthäus-Passion’ opnieuw ten gehore, met de Berliner Sing-Akademie, in een ingekorte vorm en met Meestal verschijnen de koralen in Bachs typische vierstemmige een aangepaste, gemoderniseerde instrumentatie. Uitvoeringen zettingen, zoals we die ook kennen uit zijn cantates. door amateurkoren in andere Duitse steden volgden weldra en Uitzonderingen zijn de reeds genoemde combinaties van brachten de muziek van Bach weer onder de aandacht van het koralen met vrije delen (openingskoor en tenorrecitatief). brede publiek. De herontdekking van de ‘Matthäus-Passion’ Daarnaast is ook de slotbeweging van het eerste deel, ‘O vormde daarmee de definitieve aanzet van een Bach-revival die Mensch, bewein dein’ Sünde groß,’ op een koraal gebaseerd. nog steeds voortduurt tot op vandaag. Deze grootschalige koraalfantasie had ooit dienst gedaan als openingskoor van de alternatieve 1725-versie van de ‘Johannes- Passion’ en zou mogelijk dateren uit Bachs Weimarperiode. Pas in 1736 kreeg het koor zijn definitieve plaats als slotkoor van het eerste deel van de ‘Matthäus-Passion’, ter vervanging van een eenvoudig vierstemmige koraal, ‘Jesum laß ich nicht von mir’.
Bach was er zich maar al te goed van bewust dat hij met de ‘Matthäus-Passion’ een groot meesterwerk had afgeleverd. Dat blijkt duidelijk uit het prachtige manuscript waarin hij zijn werk in 1736 met de grootste zorg vastlegde, en dat behoort tot de mooiste manuscripten die we van Bach kennen. Onder meer de toevoeging van afzonderlijke titelpagina’s voor de beide delen, de gedetailleerde aanduidingen voor de instrumentatie, de buitengewoon verzorgde bladschikking en het mooie kalligrafische handschrift in twee kleuren inkt (met de evangelietekst grotendeels in het rood genoteerd), illustreren welke grote waarde Bach hechtte aan zijn ‘Matthäus-Passion’, een werk dat reeds tijdens zijn leven in beperkte kring als “die große Passion” bekend stond. Ook de secure herstellingen die hij aanbracht nadat het manuscript in de jaren 1740 beschadigd werd, geven duidelijk aan dat hij zijn werk een warm hart toedroeg, en dat zijn compositie de tand des tijds moest doorstaan.
Toch zou de ‘Matthäus-Passion’, net als de meeste andere werken van Bach, na zijn dood snel in de vergetelheid geraken. Hoewel zijn zoon Carl Philipp Emanuel enkele delen van de ‘Matthäus-Passion’ in 1769 opnam in een passie-pasticcio voor Hamburg en de Thomascantor Johann Friedrich Doles in de jaren 1780 enkele passies van Bach zou hebben uitgevoerd in Leipzig, kwam de grote herontdekking van de ‘Matthäus-
14 15 Nederlandse Bachvereniging Al meer dan 90 jaar probeert de Veldhoven ‘leent’ zijn ensemble Nederlandse Bachvereniging dichter verschillende keren per jaar aan bij Bach te komen. Het ensemble, specialisten. Zo werd samengewerkt ontstaan uit vernieuwingsdrang, hecht met onder meer Alfredo Bernardini, nog steeds sterk aan innovatie. Zo Fabio Bonizzoni, Peter Dijkstra, werd in 2013 begonnen met ‘All of Richard Egarr, Iván Fischer, Konrad Bach’: het uitvoeren en opnemen van Junghänel, Stephan MacLeod, Paul alle werken van Bach. Elke vrijdag McCreesh, Lars Ulrik Mortensen, Ed komt een nieuw werk online op Spanjaard, Masaaki Suzuki en Gustav allofbach.com. Elke compositie wordt Leonhardt. De Bachvereniging hecht toegelicht door musici en voorzien groot belang aan educatie. Elk jaar van alle benodigde basisinformatie. bezoeken veel scholen een van de Zo maakt de Bachvereniging Bachs Matthäus-concerten in het kader werk toegankelijk voor iedereen. van het educatieve project ‘Oog in De Nederlandse Bachvereniging oog met de Matthäus-Passion’. In werd opgericht in 1921 om Bachs samenwerking met de Rabobank ‘Matthäus-Passion’ uit te voeren in ontwikkelde het ensemble een de Grote Kerk in Naarden. In kleinere succesvol project voor middelbare bezetting en bewust in een kerk, als scholieren: ‘Beats by Bach’. Zo wordt tegenhanger van Willem Mengelbergs actief gewerkt aan het publiek van de uitvoeringen in het Amsterdamse toekomst. Concertgebouw. Door de jaren heen groeide de Bachvereniging uit www.bachvereniging.nl deSingel tijdlijn tot een toonaangevend ensemble met een flexibele kern. Met zijn vr 18 mrt 2016 wo 13 feb 2008 innovatieve programmakeuzes en Nederlandse Bachvereniging Nederlandse Bachvereniging gedegen onderzoek werpt artistiek olv. Jos van Veldhoven olv. Jos van Veldhoven leider Jos van Veldhoven telkens weer Bach Bach nieuw licht op het werk van Bach en za 8 nov 2014 za 1 april 2006 tijdgenoten. Nog steeds voert het Nederlandse Bachvereniging Nederlandse Bachvereniging ensemble jaarlijks de ‘Matthäus- olv. Jos van Veldhoven olv. Jos van Veldhoven Passion’ uit in de Grote Kerk in Luther, Scheidt, Schein, Biber, Bach Naarden. Per seizoen zijn er zo’n Buxtehude, J. Bach, J.S. Bach do 7 nov 1996 zestig concerten door heel Nederland. do 18 december 2008 Nederlandse Bachvereniging De Bachvereniging was te gast in Nederlandse Bachvereniging olv. Jos van Veldhoven verschillende Europese steden, trad olv. Jos van Veldhoven Bach op tijdens het Festival Oude Muziek, Bach, Crüger, Heinichen het Holland Festival, het Musikfest za 9 februari 1991 Stuttgart en de Bachbiennale Weimar Nederlandse Bachvereniging en maakte concertreizen naar de olv. Jos van Veldhoven Verenigde Staten en Japan. Jos van Haydn, Mozart
16 17 Nederlandse Bachvereniging muzikale leiding Jos van Veldhoven ORKEST 1 ORKEST 2 concertmeester concertmeester KOOR 1 Shunske Sato Sayuri Yamagata sopraan 1ste viool 1ste viool Maria Valdmaa (Uxor Pilatus) Anneke van Haaften Lidewij van der Voort Hilde van Ruymbeke (Ancilla II) Matthea de Muijnck Cynthia Freivogel alt 2de viool 2de viool Bernadett Nagy Annelies van der Vegt Hanneke Wierenga Bart Uvyn Lucia Giraudo Annabelle Ferdinand tenor Matthew Greco Pieter Affourtit Yves Van Handenhove altviool altviool Wolfgang Frisch Deirdre Dowling Jan Willem Vis bas Staas Swierstra Femke Huizinga Sebastian Myrus (Pilatus, Pontifex I) cello cello Donald Bentvelsen (Petrus, Pontifex II) Lucia Swarts Barbara Kernig Annabeth Shirley contrabas contrabas Hen Goldsobel KOOR 2 James Munro traverso gamba Sophie Gourlet sopraan Mieneke van der Velden Juliane Wahl Orlanda Velez Isidro (Ancilla I) traverso hobo alt Marten Root Diego Nadra Marleene Goldstein Doretthe Janssens Rodrigo Lopez Paz tenor hobo orgel João Moreira Martin Stadler Lorenzo Feder bas Peter Frankenberg Matthew Baker (Judas) blokfluit Diego Nadra Rodrigo Lopez Paz fagot Benny Aghassi orgel Siebe Henstra klavecimbel Pieter-Jan Belder theorbe Fred Jacobs 18 19 Kampen Boys Choir Jos van Veldhoven Het Kampen Boys Choir bestaat sinds Jos van Veldhoven staat bekend om koor- en orkestdirectie. Hij is docent 2002 en staat sinds 2012 onder leiding zijn verrassende programmering, koordirectie aan het Conservatorium van Rintje te Wies. Het bestaat uit waarbij hij telkens traditie en avontuur van Amsterdam en het Koninklijk ongeveer zestien jongens en veertien met elkaar weet te verbinden. Conservatorium te Den Haag. In 2007 mannen en is onderdeel van de Sinds 1983 is hij dirigent en werd hij benoemd tot ridder in de Jongenskoorschool Kampen, opgericht artistiek leider van de Nederlandse orde van de Nederlandse Leeuw om in 2000 om een jongenskoor te formeren Bachvereniging. Onder zijn leiding zijn baanbrekende werk voor de oude naar Engels voorbeeld. Het koor is kwam een indrukwekkende cd-serie muziek. dan ook vergelijkbaar met Engelse met de grote werken van Bach tot deSingel tijdlijn jongenskoren, wat betreft omvang en stand en maakten het ensemble stembezetting, maar ook in de sterke concertreizen door Europa, de vr 18 mrt 2016 aandacht voor de stemkwaliteit van de Verenigde Staten en Japan. Daarbij Nederlandse Bachvereniging individuele koorleden. Thuisbasis van klonk niet alleen Bach, maar ook olv. Jos van Veldhoven het koor is de Bovenkerk in Kampen, ‘nieuw’ repertoire, zoals oratoria Bach waar geregeld concerten en ‘Choral van Telemann en Graun, vespers za 8 nov 2014 Evensongs’ gezongen worden. Sinds van Gastoldi, reconstructies van Nederlandse Bachvereniging 2006 werkt het Kampen Boys Choir mee Bachs ‘Markus-Passion, de Köthener olv. Jos van Veldhoven aan de Matthäus-uitvoeringen van de ‘Trauer-Music’ en vele onbekende Luther, Scheidt, Schein, Biber, Nederlandse Bachvereniging. zeventiende-eeuwse dialogen. Jos Buxtehude, J. Bach, J.S. Bach van Veldhoven leidde eigentijdse www.kampenboyschoir.nl premières van barokopera’s van onder do 18 december 2008 meer Mattheson, Keiser, Bononcini, Nederlandse Bachvereniging Legrenzi, Conti en Scarlatti. Voor olv. Jos van Veldhoven de operahuizen van Bonn en Essen Bach, Crüger, Heinichen deSingeldebuut maakte hij met regisseur Dietrich wo 13 feb 2008 Hilsdorf een cyclus geënsceneerde Nederlandse Bachvereniging oratoria van Händel. Hij was te gast olv. Jos van Veldhoven bij onder meer het Nederlands Bach Kamerkoor, het Groot Omroepkoor, za 1 april 2006 het Vlaams Radiokoor, het Beethoven Nederlandse Bachvereniging Orchester Bonn, de Robert olv. Jos van Veldhoven Schumann Philharmonie, de Essener Bach Philharmoniker, het Sinfonieorchester Wuppertal, het Noord Nederlands do 7 nov 1996 Orkest en het Brabants Orkest. In juni Nederlandse Bachvereniging 2014 leidde hij de Bachvereniging olv. Jos van Veldhoven tijdens de wereldpremière van Bach de opera ‘Oidípous’ van Calliope za 9 februari 1991 Tsoupaki tijdens het Holland Festival. Nederlandse Bachvereniging Jos van Veldhoven studeerde olv. Jos van Veldhoven muziekwetenschap en Haydn, Mozart
20 21 Benjamin Hulett Maria Keohane Benjamin Hulett studeerde zang aan deSingel tijdlijn De Zweedse sopraan Maria Keohane onder meer het Concerto Copenhagen, het New College in Oxford en volgde studeerde in juni 2003 af aan de Royal vr 18 mrt 2016 Ricercar Consort, European Union de operacursus aan de Guildhall Opera Academy in Kopenhagen. Haar Nederlandse Bachvereniging Baroque Orchestra, Philharmonia School of Music. Hij studeert bij David repertoire omvat een breed scala olv. Jos van Veldhoven Baroque Orchestra en de Nederlandse Pollard. Als solist bij de Hamburgse aan muziekstijlen van de barok tot Bach Bachvereniging. Staatsopera zong hij verschillende nu, inclusief kamermuziek, opera en rollen, onder andere Tamino in Mozarts za 13 feb 2016 oratoria. Ze trad onder andere op als deSingel tijdlijn ‘Zauberflöte’, Oronte in Händels ‘Alcina’ Rotterdams Philharmonisch Orkest Melanto/Giunóne in Monteverdi’s ‘Il vr 18 mrt 2016 en Narraboth in Strauss’ ‘Salome’. Ook & Collegium Vocale Gent Ritorno d’Ulisse in Patria’ in het theater Nederlandse Bachvereniging zong hij bij de Deutsche Staatsoper olv. Philippe Herreweghe van Gothenburg, als Proserpina in olv. Jos van Veldhoven in Berlijn en was hij te horen op de Beethoven Peri’s ‘Euridice’ in het Slottheater Bach Salzburger Festspiele en het Baden- zo 21 apri 2013 Drottningholm in Stockholm en als Baden Festival. Benjamin Hulett was deFilharmonie, Collegium Vocale Tebaldo in Verdi’s ‘Don Carlos’ in het wo 27 apri 2011 te gast bij vrijwel alle grote Britse koren Gent Koninklijk Theater te Kopenhagen. Ricercar Consort en orkesten. Tijdens de BBC Proms olv. Philippe Herreweghe Buiten Scandinavië was Keohane olv. Philippe Pierlot soleerde hij in aria’s van Mozart met Mozart te gast in Engeland, Italië, Frankrijk, Bach het Scottish Chamber Orchestra Oekraïne, Libanon, de Verenigde Staten wo 13 feb 2008 onder leiding van Roger Norrington. en Nieuw-Zeeland. Keohane wordt vaak Koor & Orkest van de Nederlandse Hoogtepunten uit de afgelopen jaren gevraagd om te soleren in oratoria en Bachvereniging waren optredens met het Orchestre trad op met diverse bekende dirigenten, olv. Jos van Veldhoven des Champs-Elysées onder leiding van zoals Eric Ericson, Andrew Parrott, Bach Philippe Herreweghe, met het orkest Anders Öhrwall en Christopher Warren- van de Mitteldeutscher Rundfunk in Green. Ze gaf verschillende concerten het Gewandhaus in Leipzig, met de samen met de wereldberoemde Academy of Ancient Music onder baroktrompettist Niklas Eklund. leiding van Christopher Hogwood. Met hem bracht ze ook een cd uit In het Concergebouw zong hij onder met Italiaanse barokmuziek. Op het meer Ferdinand in ‘The Tempest’ internationale Van Wassenaer Concours van Adès en ‘Venetian Journal’ van in 2000 ontving Maria Keohane de prijs Maderna. Onder leiding van Frans voor de beste individuele prestatie. In Brüggen zong hij in Japan Beethovens 2005 kreeg ze de Deense Reumert Negende Symfonie. Prijs voor haar vertolking van de rol Admira in Händels ‘Rinaldo’. In 2009 www.benjaminhulett.com zong Keohane Brahms’ ‘Requiem’ in de concerthal van Gothenburg, Fauré’s ‘Requiem’ in de concerthal van Örebro en Händels ‘Messiah’ in de kathedraal van Stockholm. Recente en komende engagementen zijn concertreizen naar onder andere Japan, Europa en Scandinavië met
22 Griet De Geyter Maarten Engeltjes Griet De Geyter studeerde aan het ze reeds vele malen te horen was op Maarten Engeltjes volgt al sinds zijn ‘Johannespassie’ in een Europese Lemmensinstituut te Leuven en liedrecitals in binnen- en buitenland vierde zang. Een erkenning voor zijn tournee met Les Arts Florissants olv. behaalde daar de masterdiplomas met vooral Duitse en Franse liederen. bijzondere zangtalent was de selectie Paul Agnew. In mei 2007 werd zijn zang en blokfluit. Ze volgde zang door Sir David Wilcocks om tijdens debuutalbum gepresenteerd, waarop bij Dina Grossberger en Lieve deSingel tijdlijn een jongenskorenfestival in Haarlem hij liederen van Dowland, Byrd en Vanhaverbeke. Bart Spanhove en (1995) de sopraansolo te zingen in vr 18 mrt 2016 Purcell ten gehore brengt. Dit album Bart Coene doceerden haar blokfluit. Händels ‘Coronation Anthems’. Als Nederlandse Bachvereniging stond wekenlang in de top 10 van Hierna zette ze haar studies verder zestienjarige debuteerde hij in de olv. Jos van Veldhoven best verkopende klassieke cd’s in aan De Nieuwe Opera Academie te ‘Matthäuspassie’ met een altaria. Bach Nederland. Intussen is Engeltjes te Den Haag en Amsterdam bij Barbara In 2003 werd hij uit een twintigtal horen op vele binnen- en buitenlandse Pearson en Peter Nilsson, waarna za 13 feb 2010 getalenteerde contratenoren opnames. ze de Ruim Baan voor Talent-beurs benefietconcert ten voordele van geselecteerd om deel te nemen aan kreeg om zich verder te ontplooien. Haïti Lavi 1212 een masterclass van Michael Chance. deSingel tijdlijn Momenteel coacht Margreet Honig Händel In oktober 2004 verzorgde Engeltjes vr 18 mrt 2016 haar. Geyters repertoire reikt van de samen met Michael Chance een Nederlandse Bachvereniging renaissance tot hedendaagse muziek, recital waarin ze duetten van Purcell olv. Jos van Veldhoven inclusief opera, operette, oratorium en Blow brachten, onder leiding van Bach en lied. Zo concerteerde Griet als Gustav Leonhardt. In september soliste de ‘Johannespassie’, ‘Hohe 2007 studeerde Engeltjes met vr 21 september 2012 Messe’, ‘Messiah’, ‘Krönungsmesse’, onderscheiding af aan het Koninklijk Barokorkest B’Rock & Zweeds Radio ‘Peer Gynt’, ‘Elias’, ‘Die Schöpfung’, Conservatorium van Den Haag waar Koor olv. Peter Dijkstra het ‘Stabat Mater’ van Pergolesi hij studeerde bij Maria Acda, Manon Händel, Vivaldi, Sandstörm onder leiding van onder anderen Heijne en Michael Chance. Engeltjes do 3 sep 2009 R. Egarr, J. Vermunt, O. Tausk, K. heeft inmiddels samengewerkt met Barokorkest B’Rock & Innsbrucker Bikkembergs, N. Manfield en E. de dirigenten William Christie, Ton Festivalchor olv. Timothy Brown Saveniers. Op de operascène Koopman, Phillipe Pierlot, Christina Locke, Purcell, Clarke, Händel vertolkte ze Suzanna (Mozart-’Le Pluhar, Gabriel Garrido, Peter nozze di Figaro’), Lauretta (Puccini- Dijkstra, Reinbert de Leeuw, Jos ’Gianni Schicchi’), Tytania (Britten-’A van Veldhoven en Federico Sardelli. Midsummer Night’s Dream’), Eurydice Toekomstige engagementen zijn (Offenbach-’Orphée aux Enfers’), onder andere: de rol van Cherubino Papagena (Mozart-’Die Zauberflöte’), in Mozarts ‘Le Nozze di Figaro’ op Euridice en Amor (Gluck-’Orfeo ed tournee door Japan met het Tokyo Euridice’), Oberto (Händel-’Alcina’), Symphony Orchestra. De rol van Mabel (Gilbert&Sullivan-’Pirates of Creonte in Steffani’s ‘Niobe’ op Penzance’) en Lucy (Menotti-’The een Europese tournee olv. Philippe Telephone’). Masterclasses bij onder Jaroussky met het Boston Early Music meer Jard van Nes, Rudolf Jansen, Orchestra, Händels ‘Messiah’ met Julius Drake, François Le Roux, Petteri het Chicago Symphony Orchestra Salomaa en Françoise Pollet wezen olv. Ton Koopman, Bach/Händel haar de weg naar het lied waardoor olv. Aaron Zapico in Oviedo, Bachs
24 25 David Alsopp Charles Daniels David Allsopp begon als koorknaap Alsopp bouwde een uitgebreide Het repertoire van tenor Charles deSingel tijdlijn in de kathedraal van Rochester, discografie op bij EMI Classics, Daniels omvat 1150 jaar: van de vr 18 mrt 2016 was koorleerling van het koor Deutsche Grammophon en negende eeuw tot heden. Hij Nederlandse Bachvereniging van Kings College Cambridge en Hyperion. studeerde aan het King’s College in olv. Jos van Veldhoven later koorlid van het gelijknamige Cambridge en het Royal College of Bach beroemde koor. Voordat Alsopp deSingel tijdlijn Music in Londen waar hij bij Edward zijn solocarrière aanving, was hij Brooks in de leer ging. Daniels maakte do 18 dec 2008 vr 18 mrt 2016 lange tijd koorlid bij het koor van meer dan zestig opnamen als solist, Nederlandse Bachvereniging Nederlandse Bachvereniging de kathedraal van Westminster in waaronder Händels ‘Messiah’ met olv. Jos van Veldhoven olv. Jos van Veldhoven Londen. Zijn repertoire omvat de het Gabrieli Consort, liederen van Bach, Crüger, Heinichen Bach grote Bachpartijen en oratoria van Dowland en Händels ‘Alexander za 1 apr 2006 vr 12 dec 2008 Händel, maar hij is ook vertrouwd Balus’ met The King’s Consort, Nederlandse Bachvereniging Collegium Vocale Gent met recenter repertoire. Als solist ‘Kerstwerken’ van Schütz, Haydns olv. Jos van Veldhoven olv. Peter Kooij zong hij onder andere Bachs ‘Mis ‘St. Caeciliamis’ met het Gulbenkian Bach in b’ en de ‘Johannespassie’. Ook Schütz, Bach Choir and Orchestra, Bachs Händels ‘Messiah’, ‘Dixit Dominus’ ‘Pinksteroratorium’ met het Taverner vr 20 jan 2006 en ‘Solomon’ behoren tot zijn Consort en liederen met Emma Orchestra of the Age of oeuvre. In 2007 debuteerde hij Kirkby. Met The King’s Consort nam Enlightenment & Cappella op het Maulbronn Festival, waar hij meer dan twintig cd’s met werken Amsterdam olv. Gustav Leonhardt hij de rol van Othniel uit Händels van Purcell op. Als solist vertolkte Purcell oratorium ‘Joshua’ vertolkte. In de hij een rol in Lully’s ‘Atys’ voor de ma 2 dec 1996 herfst van datzelfde jaar zong hij Opéra de Paris en in Purcells ‘Fairy Gabrieli Consort & Players ‘Israel in Egypt’ in verschillende Queen’ op het festival van Aix-en- olv. Paul McCreesh concerthuizen zoals St John’s Provence. Daniels was evangelist in Händel Smith Square met respectievelijk de ‘Johannespassie’ met de Academy de Academy of Ancient Music of Ancient Music, zong Monteverdi’s en The Holst Singers. Hoewel ‘Orfeo’ met het Toronto Consort en Alsopps repertoire als contratenor zong de grote oratoria van Händel, voornamelijk barok inhoudt, waagt zoals ‘Esther’, ‘Joshua’ en ‘Messiah’. hij zich sporadisch aan modernere Met het Gabrieli Consort bracht hij werken. Zo maakte hij zijn debuut Monteverdi’s ‘Vespers’. Onder leiding op de BBC Proms in 2010 met van Ton Koopman zong hij Bachs Pärts ‘Passio’, in samenwerking ‘Mis in b’ met Symphonieorchester met het Evangelist Quartet. Alsopp des Bayerischen Rundfunks. Bachs werkte ook reeds samen met de ‘Matthäuspassie’ bracht bij met met virtuoze organist en dirigent Wayne het Nederlands Kamerorkest onder Marshall voor een uitvoering van leiding van de Brit Sir Colin Davis. Leonard Bernsteins ‘Chichester Daarnaast zingt Daniels recenter Psalms’ en Orffs ‘Carmina Burana’ repertoire, zoals ‘Cantata’ van in verschillende Europese steden Stravinsky en ‘Dies Natalis’ van Finzi. zoals onder andere Milaan en Malta.
26 27 Stephan MacLeod Matthias Winckhler De bas-bariton Stephan MacLeod deSingel tijdlijn (selectie) Matthias Winckhler studeerde bij studeerde tien jaar viool en piano in Andreas Macco aan het Mozarteum vr 18 mrt 2016 Genève en vervolgde zijn opleiding Salzburg en volgde lessen in de klas Nederlandse Bachvereniging aan de Musikhochschule in Keulen van Wolfgang Holzmair. Hij volgde olv. Jos van Veldhoven bij Kurt Moll. Recent rondde hij zijn ook nog masterclasses bij Graham Bach opleiding tot dirigent af. Stephan Johnson, Rudolf Piernay, Peter MacLeod zong als solist onder leiding vr 29 nov 2013 Schreier en Breda Zakotnik. In 2014 van Michel Corboz, Helmuth Rilling, Collegium Vocale Gent & Concerto ontving Winckhler op de ‘International Philippe Herreweghe, Frieder Bernius, Palatino olv. Philippe Herreweghe Mozart Competition Salzburg’ zowel Reinhard Goebel (Musica Antiqua Schütz, Praetorius, Gabrieli de Eerste prijs als de speciale prijs Köln), Jos van Immerseel, Dennis van de ‘Mozarteum Foundation vr 22-ma 25 mrt 2013 deSingeldebuut Russel-Davies, Sigiswald Kuijken, Koor & Orkest Collegium Vocale Salzburg’ voor beste interpretatie van Paul van Nevel (Huelgas), Grant Gent olv. Philippe Herreweghe een lied van Mozart. Op de wedstrijd Llewellyn, Theodor Guschlbauer, Bach ‘Bundeswettbewerb Gesang Junior Jesus Lopez-Cobos, Konrad Junghänel 2010’ ontving hij de Tweede prijs. (Cantus Köln), Masaaki Suzuki (Bach [...] Hij is ook prijswinnaar op de ‘XVIII. Collegium Japan), Steven Stubbs, wo 16 feb 2000 International Johann Sebastian Gustav Leonhardt, Christophe Coin Koor & Orkest Collegium Vocale Bach Competition 2012 Leipzig’ en vele anderen in bijna heel Europa, Gent olv. Philippe Herreweghe en finalist van de ‘International Israël, Japan, China en Noord- en Bach Schubert-Duo Competition Zuid-Amerika. Hij zong met orkesten Dortmund 2013’. Winckhler werkte di 3 mrt 1998 als het Freiburger Barockorchester, al met gerenommeerde dirigenten Cantus Cölln olv. Konrad Junghänel het Orchestre de la Suisse Romande, zoals Reinhard Göbel, Hans Graf, Monteverdi Orchestre de Chambre de Lausanne, Günter Jena, Helmuth Rilling en Orchestre Philharmonique du do 13 & vr 14 apr 1995 orkesten zoals Camerata Salzburg, Luxembourg, de Akademie für Anima Eterna & Collegium Vocale Brandenburgisches Staatsorchester, Alte Musik en deFilharmonie. olv. Jos van Immerseel Leipziger Barockorchester en Zijn repertoire loopt uiteen van Bach Philharmonisches Orchester Hamburg renaissance en West-Europese barok do 22 sep 1994 en met instrumentale ensembles tot Mozart, Rossini en Fauré. Ook Anima Eterna & Collegium Vocale zoals ‘Les cornets noirs’ en ‘La banda’. voerde hij werk uit van Honegger, olv. Jos van Immerseel Recente en komende engagementen Frank Martin, Philip Glass en niet te Buxtehude zijn onder andere de tournee met vergeten de grote Duitse componisten de Nederlandse Bachvereniging van romantische liederen. Stephen onder leiding van Jos van Veldhoven, MacLeod heeft meer dan vijfendertig debuteren in de Olso Philharmonic cd’s opgenomen, met werken van Orchestra onder leiding van Vasily onder andere Bach, Monteverdi, Petrenko en uitvoeringen met de Schütz en Vivaldi voor de labels Bis, Philharmonic Orchestra Hamburg Harmonia Mundi, Channel Classics, waar hij de tweede bas zal zingen in Sony Classical, Cascavelle, Accord en Bachs ‘Matthäuspassie’. Marco Polo.
28 29 Binnenkort in deSingel Albert Huybrechts Discovery
Het oeuvre van de Belgische componist Albert Huybrechts (1899-1938) is tussen de plooien van de muziekgeschiedenis gevallen. Wij zetten zijn muziek een dag lang in de schijnwerpers. Bloedmooie muziek die menig melomaan zullen bekoren!
12 uur | Blauwe zaal film‘S’enfuir’ | regie Joachim Thôme
14.15 uur | Blauwe zaal Liesbeth Devos sopraan Andrew Wise piano Aldo Baerten fluitLeo De Neve altviool Justus Grimm cello Trio voor fluit, altviool en piano Selectie liederen voor sopraan en piano ‘Chant funèbre’ voor cello en piano
15.45 uur | Blauwe zaal Malibran Quartet Tatiana Samouil, Aki Saulière viool Tony Nys altviool Justus Grimm cello Strijkkwartet nr 1 Strijkkwartet nr 2 ‘Aesope’ voor strijkkwartet
17.30 uur | Witte zaal Andrew Wise lecture recital ‘Elizabeth & Albert’ over de Sonate voor viool en piano Tatiana Samouil viool Andrew Wise piano Sonate voor viool en piano
20.30 uur | Blauwe zaal Orchestre Philharmonique Royal de Liège olv. Fayçal Karoui Camille Thomas cello Chant d’angoisse ‘Chant funèbre’ voor cello en orkest ‘Concertino’ voor cello en orkest Poème féerique
12 uur tot 21.45 uur | Blauwe & Witte zaal za 16 apr 2016 € 28, 24 (basis) € 24, 20 (-25/65+) € 8 (-19 jaar) www.desingel.be muziek T +32 (0)3 248 28 28 Desguinlei 25 B-2018 Antwerpen
deSingel is een kunstinstelling van de Vlaamse Overheid mediasponsors