Dorp Op De Kop Van Zuid De Opzet Van Stadstuinen Maakt De Wijk Zitten Op Een Zonnige Zaterdagmiddag Vol
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
Sander Link & Brian Doucet De appartementen aan de buitenrand van Stadstuinen Stadsgeografi e, Faculteit Geoweten- tellen 7-9 verdiepingen. De woningen in het binnen- schappen, Universiteit Utrecht gebied zijn lager en hebben vaak een tuintje. Op de Kop van Zuid heeft de gemeente Rotterdam een aantrekkelijke dorpsachtige sfeer. Vrijwel iedereen kent Kinderen zetten de toon wijk voor (young) professionals met kinderen ingericht. En het werkt: elkaar bij naam, en burendiensten zijn eerder in de wijk en de wijk zet regel dan uitzondering. Jaarlijks terugkerende Stadstuinen is als een klein dorp, met veel onderling contact. Maar buurtactiviteiten, zoals een kindercamping op de toon voor kinderen het is ook een enclave – de verbinding met de omliggende wijken het speelveldje, het optuigen van een kerst- boom en de maxi-maaltijd, waarbij buurtbe- ontbreekt. En uiteindelijk trekken mensen toch weer weg. woners bij elkaar thuis komen eten, worden druk bezocht en zorgen dat veel bewoners goede contacten met elkaar onderhouden. uitermate geschikt voor familiegentrifi ers. De sleutel tot het succes van Stadstuinen is De huizen zijn ruim en hebben een tuin (een echter de homogene samenstelling van de unicum op de Kop van Zuid), de brede stoe- populatie. Kijk bij een willekeurig huis naar pen zijn zeer kindvriendelijk en de wijk is binnen en je treft eenzelfde beeld aan: kinder- relatief autoluw. Het speelveld in het midden jasjes aan de kapstok, tekeningen van mama van de wijk biedt speeltoestellen, een zand- en papa tegen het raam en bergen speelgoed, bak en een groot grasveld waar menig potje Stadstuinen netjes gerangschikt en opgestapeld in IKEA- voetbal wordt gespeeld. Al die spelende kin- boxen. Kinderen zetten de toon in de wijk en deren moeten natuurlijk in de gaten worden de wijk zet de toon voor kinderen. gehouden en de stoepen van Stadstuinen Dorp op de Kop van Zuid De opzet van Stadstuinen maakt de wijk zitten op een zonnige zaterdagmiddag vol Stadstuinen op de Kop van Zuid in Rotterdam ent u uw buurman bij naam? En wat doet familiegentrifi ers. In april-mei 2011 hielden Blaak M uw buurvrouw eigenlijk voor de kost? we daartoe 27 kwalitatieve interviews met CENTRUM Maasboulevard Verlengde KIndien u het antwoord op deze triviale Stadstuiners. Blaak Willemsbrug vragen schuldig moet blijven, is de kans groot Willemsbrug Nieuwe Maas dat u in een stedelijke woonwijk woont. Familiegentrifi ers Glashaven Dankzij sociale media als Facebook en Twitter, Familiegentrifi ers nemen een unieke plek in FOTO: KCAPARCHITECTS&PLANNERS Schiedamsedijk en ontwikkelingen in snelle manieren van binnen de gentrifi cerende stedelijke populatie. Schiedamsedijk transport speelt afstand geen limiterende rol Ze krijgen vaak het acroniem yupp (Young meer in het opdoen en onderhouden van Urban Professional Parents) mee. Hoewel de Boompjes sociale contacten. Met als gevolg dat mensen overeenkomsten met de traditionele yup Leuvenhaven Koningshaven Leuvenhaven N in de stad hun buren niet meer kennen. In dit (Young Urban Professional) groot zijn, staat handelingsruimte beperkt. Wonen in de stad brengen de nodige belastingeuro’s binnen, a M s s licht lijken de gemoedelijke taferelen in de de extra ‘p’ voor grote veranderingen in de wordt dan een strategische beslissing; daar- maken regelmatig gebruik van de vele stadse Oranjeboomstraat a u h Rotterdamse wijk Stadstuinen wel een scène huishoudelijke samenstelling: de yupp heeft mee beperk je de reistijd tussen de verschil- voorzieningen en hebben een positieve in- a v e uit een vervlogen verleden. kinderen. Waar de stad de traditionele yup lende dagtaken fl ink. Mensen vliegen van de vloed op het imago van de stad: dit is Rotter- NOORDEREILAND n Recent onderzoek leert dat stedelijke fami- vooral een plek biedt om de banenmarkt te crèche naar het werk en weer terug, om bij dam, een stad waar hoog opgeleide professio- Erasmusbrug lies met kinderen (in de wetenschappelijke betreden en te genieten van de grote verschei- thuiskomst de kinderen naar de sportclub te nals de carrièreladder bestormen en tussen- LANDTONG FEIJENOORD literatuur aangeduid als family gentrifi ers) denheid aan uitgaansgelegenheden, is de brengen en zelf nog even bij een kennis aan door genieten van het goede leven in de luxe KOP VAN ZUID DE PEPERKLIP steeds minder sociale contacten onderhouden stad voor de familiegentrifi er tevens de plek de andere kant van de stad langs te gaan. Het restaurants en de talloze culturele instellingen. Spoorweghaven Binnenhaven Persoonshaven in hun eigen buurt en dat de contacten die waar zij hun kinderen grootbrengen. Dit is gevolg van dit hectische bestaan is een soci- Maar deze vaak jonge doelgroep gelukszoekers Wilhelminaplein M ZUIDKADE ze hebben vluchtig zijn. De levensstijl van vaak een bewuste keuze. Naast het gemak aal leven dat zich steeds minder vaak binnen is erg mobiel. Is er in een andere stad een familiegentrifi ers zou weinig ruimte en voor - van het combineren van een stedelijke carrière de grenzen van de eigen woonwijk afspeelt. vacature waar je naast een beter salaris en Posthumalaan STADSTUINENW.G. WITTEVEEN- Rosestraat al tijd overlaten voor een gezellig kopje koffi e met de zorg voor kinderen willen familie- De inwoners van Stadstuinen vormen hier- een opleiding ‘fi nanciële kennis voor de niet- PLEIN bij de buren. Hun verblijfplaats speelt nog gentrifi ers vooral niet weg uit de stad. Door op een opvallende uitzondering. Rotterdam fi nanciële manager’, ook een zuinigere lease- Laan op Zuid maar een minieme rol in het dagelijks leven. de combinatie van dagelijkse taken is hun werkt al sinds de jaren 90 aan de herstructu- auto plus gratis iPad 2 in het vooruitzicht ge- Vuurplaat Spoorweghaven Activiteiten als werken en recreëren, en ook rering van de Kop van Zuid. Een van de pijlers steld wordt, dan verhuis je gewoon. Dit maakt WILHELMINAPIER Rijnhaven sociale contacten vinden vooral buiten de van de Stadsvisie Rotterdam 2007 is het creëren het creëren van een sociaal duurzame woon- Rijnhaven grenzen van de eigen woonwijk plaats. van een aantrekkelijke woonomgeving voor wijk voor hoogopgeleiden geen gemakkelijke M Stadstuinen in Rotterdam, een midden- (young) professionals. Volgens het beleids- opgave. Hoe is het Rotterdam dan toch gelukt? AFRIKAANDERWIJK klassenwijk, die onderdeel uitmaakt van de Stedelijke families met kinderen document heeft Rotterdam een tekort aan KATENDRECHT grootschalige herstructurering van de Kop middenklasse huishoudens. Welvarende ge- Sociale interacties onderhouden steeds minder 0 200 m van Zuid, biedt een goede kans om een kijkje zinnen met kinderen zijn dus een welkome Ondanks de grootstedelijke locatie van Maashaven 8199 te nemen in het dagelijkse sociale leven van contacten in de eigen buurt toevoeging aan de stedelijke bevolking. Ze Stadstuinen heerst er in de straten een bijna 32 geografi e | maart 2012 geografi e | maart 2012 33 Frank van den De wijk Stadstuinen op de Rotterdamse Kop van Zuid Nieuwenhuijzen omvat 570 wooneenheden in 10 blokken rondom een plein. Aan de buitenrand staan fl ats van 7-9 verdiepingen met winkels en kantoren in de plint. column de inwoners van omringende lagere-inkomens wijken als de Toetsweektweet Afrikaanderwijk en Feijenoord. Zoals een Stadstuiner zegt: ‘Er is niks dat verbindt’. Stadstuinen kan als model dienen voor steden die in- et is weer zover: de toetsweek. Ooit uitgevonden en goed- zetten op het creëren van een welvarende, sociaal duur- gekeurd, nu al decennialang gemeengoed in onderwijsland. zame wijk. De prijs die een homogene wijk als Stadstui- HIk zit op school en er komt een tweet van mijn zoon: ‘wakker nen betaalt, is echter hoog. Veel Stadstuiners beschreven geworden, gedoucht, kom maar op geschiedenis, fi jn een toetsweek; hun wijk als een klein dorp. Een wit eiland op Rotterdam 12.00 uur’. De tweet geeft precies aan wat een toetsweek is: een Zuid. Ruimte voor interactie met bewoners van omliggen- vakantieweek met af en toe een piekmoment – oh ja, soms twee de wijken is er nauwelijks. Al staat er een drukbezochte piekmomenten – per dag. De rest van de tijd gebruiken leerlingen basisschool in de wijk, met klassen die qua populatie natuurlijk om zich uiterst geconcentreerd voor te bereiden op de een goede afspiegeling van de hele Kop van Zuid zijn, volgende toets, of nee, om veel sociale contacten te hebben en de toch leven de mensen langs elkaar heen. Een gesloten praktische opdracht te gaan uitvoeren. Stadstuinen wijk als Stadstuinen druist in tegen het concept van ge- Voor docenten is de toetsweek ook een halve vakantieweek. Een mengd wonen. Je kunt je afvragen of het succes van deze beetje surveilleren, een beetje nakijken, wat losse vergadermomenten. in cijfers wijk ook goed is voor de rest van Rotterdam. Een stad Heerlijk zo’n toetsweek. In de avond geen voorbereiding, surveilleren bestaande uit enclaves, gerangschikt naar sociaalecono- en nakijken combineren. Leraar, elke dag anders. mische achtergrond, is een schrikbeeld voor iedereen die Ik heb er in de loop der jaren toch een lichte vorm van allergie voor BS Statline publiceert geen cijfers van de normaal zo kenmerkende diversiteit en levendigheid opgebouwd. Ik trek het niet, drie uur achter elkaar surveilleren. Rond- Cde wijk Stadstuinen. In ons onderzoek van de stad een warm hart toedraagt. lopen, leerlingen bespieden, stil zijn, papier uitdelen waar nodig, de hebben wij de statistieken gebruikt van FOTO: KCAPARCHITECTS&PLANNERS Door de homogene bevolkingsopbouw en de toekomst- onduidelijke vraagstelling van een collega ophelderen. Gedonder het gebied Kop van Zuid – Entrepot, met beelden die de geïnterviewden schetsen, is de wijk ook over rekenmachine, atlas of de wijken Stadstuinen, Landtong, het geen eindstation voor Stadstuiners. Zodra de kinderen uit woordenboek. Geef mij maar Entrepot, Vuurplaat en Parkzicht. De in- huis gaan, valt een belangrijk deel van het cement dat de Een toets in de les is een gewoon een lesweek. Ik plan woners hebben een vergelijkbare sociaal- met kletsende ouders die onder het genot gedeelde normen en waarden. Uit ons onder- ouders al die jaren aan Stadstuinen verbond weg.