Begroting 2021 September 2020 Begroting 2021 Gemeente Leeuwarden

Total Page:16

File Type:pdf, Size:1020Kb

Begroting 2021 September 2020 Begroting 2021 Gemeente Leeuwarden Begroting 2021 september 2020 Begroting 2021 gemeente Leeuwarden Inhoudsopgave Begroting Samenstelling van het bestuur .................................................................... 2 Leeswijzer ............................................................................................. 3 1. Inleiding........................................................................................ 5 2. Beleidsbegroting ............................................................................. 9 2.1 Domeinen ......................................................................................... 9 2.1.1 Domein Sociaal .......................................................................... 9 Programma Sociale basis ............................................................ 10 Programma Jeugdzorg en maatschappelijke ondersteuning ................. 14 Programma Werk en inkomen ...................................................... 16 2.1.2 Domein Fysiek ......................................................................... 23 Programma Economie en toerisme ................................................ 24 Programma Wonen en milieu ...................................................... 27 Programma Infrastructuur en mobiliteit ........................................ 33 Programma Ruimtelijke ordening ................................................. 37 Programma Beheer leefomgeving ................................................. 42 2.1.3 Domein Veiligheid..................................................................... 48 Programma Veiligheid ............................................................... 49 2.1.4 Domein Bestuur en middelen ....................................................... 59 Programma Bestuur .................................................................. 60 Programma Algemene baten en lasten ........................................... 63 2.1.5 Domein Overige lasten en baten ................................................... 68 Overzicht algemene dekkingsmiddelen .......................................... 68 Overzicht kosten van overhead .................................................... 69 Overzicht vennootschapsbelasting ................................................ 71 Overzicht onvoorziene uitgaven ................................................... 72 2.2 Paragrafen ....................................................................................... 73 2.2.1 Lokale heffingen ...................................................................... 73 2.2.2 Weerstandsvermogen en risicobeheersing ........................................ 79 2.2.3 Onderhoud kapitaalgoederen ....................................................... 86 2.2.4 Financiering ............................................................................ 90 2.2.5 Bedrijfsvoering ........................................................................ 94 2.2.6 Verbonden partijen en andere samenwerkingsverbanden ..................... 97 2.2.7 Grondbeleid ........................................................................... 112 2.2.8 Investeringsprogramma 2021 ...................................................... 117 2.2.9 Leeuwarden duurzaam .............................................................. 120 3. Financiële begroting ..................................................................... 125 3.1 Baten en lasten ............................................................................... 125 3.1.1 Overzicht van baten en lasten ..................................................... 125 3.1.2 Toelichting op het overzicht van baten en lasten ............................. 127 3.2 Uiteenzetting financiële positie .......................................................... 128 3.2.1 Ontwikkeling financiële positie ................................................... 128 3.2.2 Enkele specifieke onderwerpen ................................................... 139 3.2.3 Meerjarenraming ..................................................................... 144 3.2.4 Balansprognose ....................................................................... 151 BIJLagen ........................................................................................ 154 Bijlage A. Overzicht mee- en tegenvallers .................................................. 155 Bijlage B. Meerjaren investeringsprogramma .............................................. 173 Bijlage C. Overzicht subsidies aan instellingen ............................................ 180 Bijlage D. Monitor bezuinigingen .............................................................. 187 Bijlage F. Overzicht van baten en lasten per taakveld ................................... 195 1 Begroting 2021 gemeente Leeuwarden Samenstelling van het bestuur Burgemeester Sybrand Buma Wethouder Friso Douwstra (CDA) Verantwoordelijk voor: Portefeuilles: Veiligheid, openbare orde en handhaving Economische zaken, acquisitie en werkgelegenheid Horecabeleid Campussen, beroeps- en hoger onderwijs Europese/internationale zaken Economische samenwerking met regiogemeenten Grote stedenbeleid Werk en Participatiewet Public affairs Infrastructuur en mobiliteit Wethouder Hilde Tjeerdema (D66) Wethouder Hein de Haan (PvdA) Portefeuilles: Portefeuilles: Jeugdbeleid en Jeugdwet Ruimtelijke ordening en gebiedsontwikkeling Zorg, opvang en decentralisatie AWBZ/Wmo Volkshuisvesting (bovenlokaal) Stads-, woon- en milieutoezicht Primair en voortgezet onderwijs Vastgoed Sport Grondbeleid Publieke dienstverlening Informatisering & automatisering Wethouder Bert Wassink (PAL/GroenLinks) Portefeuilles: Wethouder Hein Kuiken (PvdA) Integratie en vluchtelingen Portefeuilles: Duurzaamheid, volksgezondheid, milieu en Omgevingswet Personele zaken Natuur, landbouw, recreatie en toerisme Financiën en coördinatie sociaal domein Beheer openbare ruimte en onderhoud kapitaalgoederen Zorg, opvang en decentralisatie AWBZ/Wmo Wijken- en dorpenbeleid (lokaal) Cultuur, HCL, LF2028, evenementen, stads- en regiomarketing Inkomen, armoedebeleid en schuldhulpverlening Gemeentesecretaris Eelke de Jong Verantwoordelijk voor: de gemeentelijke organisatie 2 Begroting 2021 gemeente Leeuwarden Leeswijzer Hoofdstructuur De opbouw van de begroting wordt in belangrijke mate voorgeschreven in het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten (BBV) en is als volgt: Figuur 1 Hoofdstructuur begroting Leeswijzer In hoofdstuk 2 staat de beleidsbegroting. De focus is gericht op het bereiken van de in het collegeprogramma 2018-2022 gestelde doelen en of er beleidsinhoudelijke of financiële afwijkingen zijn of dreigen. Uitgangspunt is dat de begrotingsuitvoering voor ongeveer 95% uit reguliere activiteiten bestaat. Dat zijn going concern taken (vermeld in de financiële overzichten met beleidsproducten aan het eind van ieder domein) waar minder politieke sturing op nodig is, zolang er geen essentiële afwijkingen zijn. De beleidsbegroting bevat: 1. Vier domeinen, die zijn afgeleid van het Collegeprogramma en de organisatieopzet: Sociaal, Fysiek, Veiligheid, Bestuur en middelen. Ieder domein bevat: Een kort overzicht van global goals en ambities uit het collegeprogramma voor 2021- 2022: Wat willen we bereiken? De doelstellingen met een tekstuele toelichting op speerpunten en activiteiten in 2021 die bijdragen aan de realisatie daarvan: Wat gaan we daarvoor doen in 2021 en met wie? Overzichten van bij de activiteiten betrokken verbonden partijen en relevante beleidsnota's. De raming van baten en lasten voor 2021 op beleidsproducten niveau: Wat gaat dat kosten? Een overzicht met bij ministeriële regeling vastgestelde beleidsindicatoren: beoogde maatschappelijke effecten en kengetallen. De resultaten zijn te vergelijken met die van andere gemeenten: www.waarstaatjegemeente.nl. 2. Na Bestuur en middelen volgen de voorgeschreven overzichten: Algemene dekkingsmiddelen, Overhead, Vennootschapsbelasting en Onvoorzien. 3. In afzonderlijke paragrafen staan de beleidslijnen met betrekking tot relevante beheersmatige aspecten en de lokale heffingen. Iedere paragraaf is een dwarsdoorsnede van de voorgaande domeinen op het gebied van: lokale heffingen; weerstandsvermogen en risicobeheersing; onderhoud kapitaalgoederen; 3 Begroting 2021 gemeente Leeuwarden financiering; bedrijfsvoering; verbonden partijen en andere samenwerkingsverbanden; grondbeleid; investeringsprogramma 2021; Leeuwarden duurzaam. In hoofdstuk 3 staat de financiële begroting met daarop een toelichting. Het overzicht van baten en lasten 2021 staat in paragraaf 3.1. De uiteenzetting van de financiële positie staat in paragraaf 3.2. Daarin komen ondermeer aan de orde: de ontwikkeling van de financiële positie ten opzichte van het vorige begrotingsjaar, de balansprognose, het geraamde verloop van reserves en voorzieningen en de meerjarenraming baten en lasten. Na hoofdstuk 3 volgen de bijlagen. In de bijlagen is onder andere een overzicht met baten en lasten per taakveld opgenomen. Het betreft een verdelingsprincipe van voorgeschreven taakvelden ten behoeve van de informatie voor derden (ministerie en CBS). Tegelijkertijd maakt dit ook de vergelijking van onze financiën met andere gemeenten mogelijk: www.financiengemeenten.nl. 4 Begroting 2021 gemeente Leeuwarden 1. INLEIDING In deze begroting staan de geraamde inkomsten en uitgaven van de gemeente Leeuwarden. Leidraad voor deze begroting zijn de in het Collegeprogramma De kracht van samen (2018) gestelde doelen voor 2022 en de herijkte koers die in het Koersdocument Sociaal
Recommended publications
  • Download PDF Van Tekst
    Tijdschrift voor Nederlandse Taal- en Letterkunde. Jaargang 112 bron Tijdschrift voor Nederlandse Taal- en Letterkunde. Jaargang 112. Stichting Dimensie, Leiden 1996 Zie voor verantwoording: http://www.dbnl.org/tekst/_tij003199601_01/colofon.htm © 2010 dbnl 1 Rob Resoort* Jonathas ende Rosafiere: een religieuze roman? Abstract - Although the Middle-Dutch romance Jonathas ende Rosafiere (fragments from c. 1500) has not received much attention from literary scholars, there did seem to be some agreement about the influence of the Beatrijs miracle. In 1988 Cathy Dobson concluded that Jonathas ende Rosafiere was not merely influenced by Beatrijs, but could probably be seen as an answer to this text. This article disputes Dobson's claim that in Jonathas ende Rosafiere courtly love is praised, even to the point of being considered a key to Heaven. Its affinities are with the so-called ‘Schicksalromane’ rather than with the courtly love tradition. The main subject is religious: how to deal with misfortune, afflictions and sin. There is some evidence that the work may have played a role in the urban Holy-Blood festivities, especially in Bruges. Onbemind maakt onbekend Wie kent Jonathas ende Rosafiere? Praktisch niemand. Zo ontbreekt hij bijvoorbeeld in Kienhorsts repertorium van de Middelnederlandse ridderepiek.1 Dat kan niet liggen aan het feit dat we er slechts fragmenten van hebben. Met zijn ruim 1200 verzen is hij vele malen langer dan menig ander episch fragment, waarvan de inhoud slechts dankzij Franse versies te achterhalen valt. Daarnaast zijn er nog korte fragmenten van tenminste twee drukken uit het begin van de zestiende eeuw bewaard gebleven.2 De onbekendheid is veeleer een gevolg van het geringe aanzien.
    [Show full text]
  • Leeuwarder Courant
    189e Jaargang Woensdag 8 Mei 1940 No. 108 LEEUWARDER COURANT. Abonnement: Per 3 maanden voor Leeuwarden en Huizum ’l sn Rmt" Leeuwarden franco 2.15. Buitenland volgens posttarief Week_bonnpm_J? Advertentiën: Uit Friesland van I—3 regels 80 et., elke regel meer 20 et Van buiten Friesland van I—3 regels et, regel meer 25 ln het Leeuwarden en Huizum 12 cent, in plaatsen waar agenten ge"siVc" 95 elke et Losse nummers set Postgiro znn 17 ." *? Zaferdagsnummer en op dagen voorafgaande aan feestdagen 5 et per regel ’ 9910. Telef.: Administratie §241 Redactie m Deze courant verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en meer. Brieven onder no 50 et. extra. Reclames (ook Zaterdars* uit Friesland feestdagen im«»_i' 50 et. per regel, alleenstaande 60 et. per regel ..N. V. de Leeuwarder Courant» (v/h. Erven Koumans Smeding) Ruiten Frieslann resnertieveliik te Leeuwarden' 55 en 65 et per regel. Minimum per reclame 10 regels. Incassokosten 13 cent Dit Dammer bestaat nit 4 bladen [ HOOFOBLftP va W FRIESLAND BUITENLANDSCH OVERZICHT Een departement van Landbouw en Visscherij HET WEER VOOR MORGEN Mr. van Rhijn minister van Landbouw De weerslag van een ; Verwacht wordt tot morgenavond 7 uur: '. misrekening Minister Steenberghe Nijverheid Scheepvaart ; Tijdelijk helder, met kans op nachtvorst, ". Handel, en J overdag iets warmer, droog weer, zwakke '. \ tot matige, noordelijke tot oostelijke wind '. Chamberlain in het defensief. — Erkend prestigeverlies. De regeerings- bij 't depar- Reactie in de buitenwereld. punten. van Rhijn benoemd tot referendaris — Zwakke Een daad en persdienst meldt: tement van Sociale Zaken, afdeeling volks- — Reeds sedert gezondheid. zijn gevolgen. Beperkte bereidheid tot Op andere pagina's — regeeringswijziging.
    [Show full text]
  • Putting Frisian Names on the Map
    GEGN.2/2021/68/CRP.68 15 March 2021 English United Nations Group of Experts on Geographical Names Second session New York, 3 – 7 May 2021 Item 12 of the provisional agenda * Geographical names as culture, heritage and identity, including indigenous, minority and regional languages and multilingual issues Putting Frisian names on the map Submitted by the Netherlands** * GEGN.2/2021/1 ** Prepared by Jasper Hogerwerf, Kadaster GEGN.2/2021/68/CRP.68 Introduction Dutch is the national language of the Netherlands. It has official status throughout the Kingdom of the Netherlands. In addition, there are several other recognized languages. Papiamentu (or Papiamento) and English are formally used in the Caribbean parts of the Kingdom, while Low-Saxon and Limburgish are recognized as non-standardized regional languages, and Yiddish and Sinte Romani as non-territorial minority languages in the European part of the Kingdom. The Dutch Sign Language is formally recognized as well. The largest minority language is (West) Frisian or Frysk, an official language in the province of Friesland (Fryslân). Frisian is a West Germanic language closely related to the Saterland Frisian and North Frisian languages spoken in Germany. The Frisian languages as a group are closer related to English than to Dutch or German. Frisian is spoken as a mother tongue by about 55% of the population in the province of Friesland, which translates to some 350,000 native speakers. In many rural areas a large majority speaks Frisian, while most cities have a Dutch-speaking majority. A standardized Frisian orthography was established in 1879 and reformed in 1945, 1980 and 2015.
    [Show full text]
  • Het Slatten Van De Dokkumer Ee
    Een zestiende eeuws bestek Het slatten van de Dokkumer Ee Een gewichtig gezelschap bevond zich op 1 juni 1562 aan de Dokkumer Ee iets ten zuiden van Bartlehiem bij Petterhuis aan de uitmonding van de Wurge. Daar deden de bovengenoemde leden van het Leeuwarder stadsbestuur hun beklag bij Anthonius Delvaille, raadsheer in het Hof van Friesland. Meindert Schroor Delvaille was in de herfst van 1561 laten wachten. zijn water niet langer in westwaartse rich- door het Hof van Friesland, het hoogste Eerder op die eerste juni 1562 was Delvaille ting kwijt. De waterstaatkundige zorg in dit rechtscollege in dat gewest, beiast met het met een stel landmeters en graafmeesters deel van Oostergo was in eerste instantie de toezicht op het slatten {uitdiepen, uitbag- (opzichters) de Ee langs geweest, waarbij verantwoordelijkheid van de aangrenzende geren) van de Dokkumer Ee. 'Ten selven men was begonnen bij de Tiessematille, de delen of grietenijen, daartoe verenigd in het daeghe syn gecompareert Jacob Sybrandts latere Verwersbrug of Kiepeloop. Een jonger zogeheten Leppaverbond, dat gaandeweg ende Tierck Walles schepens der Stede zusje van deze brug kruist nog altijd de van een rechtsinstelling tot een waterstaat- Leuwarden ende Focke Eysma raetsman Leeuwarder stadsgracht bij de Hoekstersin- kundige organisatie evolueerde. De Leppa ende Jan Jacobsz van de geswooren gel. Het eerste dee! van het protocol is het onderhield de gelijknamige zijl die ten zui- gemeente ende hebben heur gevonden by verslag van de opmetingen en 'proefborin- den van Raard in de zeedijk lag. De invloed my Commissaris by Petterhuys aen Berle- gen' die Delvaille c.s. langs de Ee tussen van de zee strekte zich namelijk - voordat in hemer olde meer daeraen leggende soe sy Leeuwarden en Bartlehiem hadden verricht.
    [Show full text]
  • Watergebiedsplan Ferwerderadiel – Leeuwarderadeel Wetterskip Fryslân Postbus 36 | 8900 AA Leeuwarden | Tel.: 058 - 292 22 22 |
    Watergebiedsplan Ferwerderadiel – Leeuwarderadeel Wetterskip Fryslân Postbus 36 | 8900 AA Leeuwarden | tel.: 058 - 292 22 22 | www.wetterskipfryslan.nl Blije Boatebuorren Farebuorren Ferwert Hegebeintum Westernijtsjerk Lichtaard Marrum Ginnum Reitsum Jannum Vijfhuizen Jislum Hallumerhoek Hallum Wânswert Watergebiedsplan Burdaard Ferwerderadiel-Leeuwarderadeel Hijum Alde Leie Tergrêft Feinsum Bartlehiem Stiens Tichelwurk Britsum Koarnjum 't Haantje Jelsum Vierhuis november 2011 CoLofon Dit is een uitgave van Wetterskip fryslân Postbus 36 8900 AA Leeuwarden Telefoon (058) 292 2222 BezoekaDres: Harlingerstraatweg 113 8914 AZ Leeuwarden www.wetterskipfryslan.nl opgesteld i.s.m. project Watergebiedsplan-projecten (P. .8112001) geBieD Ferwerderadiel - Leeuwarderadeel status Definitief contactpersoon Wetterskip fryslân Libbe Zijlstra (projectleider) Postbus 36 8900 AA Leeuwarden (058) 292 2222 [email protected] FotograFie Libbe Zijlstra regie/reDactie Wetterskip fryslân Cluster Plannen Cluster Communicatie uitgave 2011 Foto 1. Farebuorren 2 35 Waarom een Watergebiedsplan? In het Waterhuishoudingsplan en Waterbeheerplan 2010-2015 hebben de provincie Fryslân en Wetterskip Fryslân afspraken gemaakt over de voorbereiding en vaststelling van het gewenste peilbeheer en overige wateropgaven. Om dit te realiseren worden voor het totale beheergebied van Wetterskip Fryslân 19 watergebiedsplannen opgesteld. Deze plannen gaan over het landelijke gebied inclusief de verspreide bebouwing en geven een onderbouwing voor het gewenste peilbeheer
    [Show full text]
  • Baarderadeel in De Loop Der Tijden.A
    De schoolmeesters van Baarderadeel in de loop der tijden.a 1. Baard In mei 1583 was Ruyrdt Jans "schoelmeester" te Baard.b In juli 1616 e.v. ontvingen "die van Baerdt" een toelage voor Lieuwe Lolckes, "hun gewesene schooldr. in sijn sobere staat".c In 1622 was dat ook nog het geval. Op 13 maart 1627 was Harmen schoolmeester "tot Baerdt".d Op 26 nov. 1627 wordt melding gemaakt van Hendrick Jans schooldienaar te Baard.e Op 17 mei 1639 was Paulus Johannes Stonebrinck schooldienaar te Baard.f In 1644 was hij hier nog; in ieder geval op 30 sept. van dat jaar.g In 1646 werd mr. Vincent Stephanus Plecker beroepen tot schoolmeester te Baard. Vermoedelijk was hij een zoon van de predikant van Winsum en Baard. (In jan. 1641was een Vincent Plecker "secretaris-clercq" te Sneek en in 1642 was dat nog zo. Een Wijbrand Davids Plecker was in 1639 burgemeester te Sneek; evenals in 1642 en 1647. Op 1 mei 1649 was een Vincent Plecker "notaris publicus" te Leeuwarden.) Van deze Vincent Stephanus Plecker is een instructie- of beroepbrief bewaard gebleven, gedateerd 27 nov. 1646. (Zie bijlage 1.) Hij was hier in 1663 nog in functie. In 1657was Hiske Agges zijn vrouw.h Hij was in 1700 geen schoolmeester meer, maar nog wel ouderling.i Meester Vincent is in 1705 gestorven; zijn vrouw Hiske Agges was reeds in 1692 overleden. Zijn opvolger was zijn zoon mr. Stephanus Plecker. Deze was te Baard gedoopt op 12 maart 1665. Hij was hier reeds in 1694 als schoolmeester en in dec.
    [Show full text]
  • Woonplaatsen En Hun Betekenis in De Gemeente Leeuwarden 12 April 2007
    Woonplaatsen en hun betekenis in de Gemeente Leeuwarden 12 april 2007 Woonplaatsen en hun betekenis Gemeente Leeuwarden INHOUD INLEIDING OPSOMMING WOONPLAATSEN UITLEG PER WOONPLAATS BIJLAGEN BRONNEN 1 Woonplaatsen en hun betekenis Gemeente Leeuwarden INLEIDING In de loop der jaren/eeuwen is Leeuwarden qua gemeente veranderd van vorm en woonplaatsen. De gemeentegrenzen ten opzichte van de omliggende gemeenten veranderden in de afgelopen eeuw gedurig. (zie rapport Woonplaatsgrenzen voor een compleet overzicht) Tot 1942 was Huizum een dorp en Leeuwarden een stad. Huizum behoorde daarvoor tot de gemeente Leeuwarderadeel. De stad was tevens de Gemeente Leeuwarden. Door de Raad der Gemeente Leeuwarden werd op 25 Februari 1942 vastgesteld dat het dorp Huizum bij de stad Leeuwarden werd gevoegd. Door de onderstaande beschikking kwamen in 1944 de volgende dorpen bij de Gemeente Leeuwarden: (daarvoor behorende tot de Gemeente Leeuwarderadeel) Hempens / Teerns / Goutum / Wirdum / Wytgaard / Swichum / Lekkum / Miedum (Snakkerburen behoorde als gehucht tot Lekkum en werd in 1975 als buurtschap benoemd/ Wytgaard werd in 1957 officieel als naam van kracht) “Beschikking van den Secretaris-Generaal van het Departement van Binnenlandse Zaken van 29-12-1943 betreffende wijziging van de grenzen der gemeenten Leeuwarden, Leeuwarderadeel en Tietjerksteradeel: (Nederlandsche Staatscourant d.d. 29-12-1943) : Ingangsdatum: 1 januari 1944 Artikel 1. 1. Met ingang van 1 januari 1944 wordt een gedeelte van de gemeente Leeuwarderadeel bij de gemeente Leeuwarden gevoegd. A. De noordelijke grens der gemeente Leeuwarden zal loopen als volgt: zij volgt de bestaande grens tot het oostelijk einde van de Jelsumervaart en het verlengde hiervan tot het midden van de Dokkumer Ee, vervolgens door het midden van de Dokkumer Ee tot het verlengde van de bestaande grens tusschen Leeuwarderadeel en Tietjerksteradeel en van hier langs dit verlengde en langs deze grens.
    [Show full text]
  • Frysk. Dúdlik Yn Byld! Taalnota Frysk
    Frysk. Dúdlik yn byld! Taalnota Frysk Gemeente Leeuwarden | Taalnota Frysk 1 2 GemeenteGemeente Leeuwarden Leeuwarden | Taalnota | Nota FryskFries Inhoudsopgave 1. Inleiding 4 2. Visie op het Fries in de gemeente Leeuwarden 5 3. Wettelijke kaders en randvoorwaarden 6 4. Het gebruik van het Fries in het dagelijks leven 7 5. Fries in de gemeentelijke organisatie 8 6. Fries in de communicatie met inwoners 9 7. Fries in de openbare ruimte 10 8. Fries in het onderwijs 12 9. Fries in Kunst en Cultuur 14 10. Samenvatting: wat doet Leeuwarden al aan het Fries? 16 11. Extra activiteiten de komende jaren 17 12. Uitvoeringsmogelijkheden 18 Gemeente Leeuwarden | Taalnota Frysk 3 1. Inleiding De gemeente Leeuwarden is een meertalige gemeente, Dat geldt ook voor het Fries Taalbeleid. Dit staat waarbinnen het Nederlands, het Fries en het Stadsfries opgenomen in het Europees handvest voor regionale- (Liwwadders) naast elkaar bestaan. De gemeente en minderheidstalen1 (Artikel 7.1.b.). Leeuwarden vindt het belangrijk dat deze meertaligheid en de bijbehorende talen en cultuur behouden blijven. De gefuseerde gemeenten gaan verschillend om met Wij voeren al ruim 20 jaar beleid ter bevordering van het gebruik van het Fries. De gemeenten Leeuwarden het gebruik van de Friese taal. Dit beleid bestaat naast en Leeuwarderadeel houden er een nagenoeg gelijk wat de provincie Fryslân van oudsher allemaal doet beleid op na. Maar in Littenseradiel wordt beleid aan het stimuleren en bevorderen van meertaligheid, t.a.v. het Fries in de praktijk actiever gebruikt. Van waarbinnen het Fries een belangrijke positie heeft. een stadsgemeente is de gemeente Leeuwarden de afgelopen jaren ook een plattelandsgemeente Dit beleidsplan geeft antwoord op de vraag: geworden.
    [Show full text]
  • De Geheimen Van Feestdagen
    De Wynbrekker is vanaf 1 mei t/m 1 september 2011, van half 11 tot half 6, geopend op zon- en De geheimen van feestdagen. Terwijl u op het terras voor de boerderij Boerencamping Wite Hikke een ijsje nuttigt of een kopje koffie of thee drinkt, T. van der Meer kunt u genieten van de rust, ruimte en de natuur in Aldlânsdyk 44 in Britsum het Jelsumer Aldlân. Wij serveren er huisgemaakt Wynbrekkergebak of appeltaart bij. Er zijn wisselende Tel. 058 257 1398 exposities te bezichtigen in de “galerie”. www.beleeffriesland.nl/witehikke Terras “De Wynbrekker” Aldlânsdyk 9 Jelsum 058-2571894 Túnmanswente Leeuwarderadeel Bakkerij Nico & Aeltsje Martenawei 2 in Koarnjum It achterbosk 5 in Stiens Twintig recreatieondernemers in de gemeente Leeuwarderadeel vormen een Tel. 058 257 21 90 / 06 1274 3436 samenwerkingsverband: campings, theetuinen, B & B’s, zomerhuisjes, states, Tel. 058 257 1341 www.tunmanswente.nl kinderboerderij, molen, zwembad, appartementenverhuur, een bakker, een [email protected] jachthaven en Staatsbosbeheer. Bêd & Brochje - Theetuin - StreekproductenWinkel - Toeristisch Informatiepunt - Vergaderaccommodatie En dat in een gebied waar de geschiedenis op elk punt in het landschap te beleven is. Een voormalig terpenlandschap, maar ook een nieuwer landschap in de voormalige Middelsee. Een landschap van veehouders en akkerbouwers, maar ook het landschap met aan de rand de Dokkumer Ee. Prachtige kerken, het woonhuis van Pieter Jelles Troelstra, Dekema State en Martenastate. Kinderboerderij Doniastate Dekema State Maak kennis met al deze geheimen: bezoek bijvoorbeeld de kinderboerderij Truerderdyk 14 in Stiens Dekemawei 5 in Jelsum Doniastate in Stiens ( met meer dan 70.000 bezoekers per jaar) of het prachtige sportcomplex It Gryn met prachtige binnen- en buitenbaden.
    [Show full text]
  • Nijkleaster Westerhûs Concept Ontwikkelingsplan Nieuw Kloosterconcept 2 Mei 2019
    Concept Nijkleaster Stifting Nijkleaster NIJKLEASTER WESTERHÛS CONCEPT ONTWIKKELINGSPLAN NIEUW KLOOSTERCONCEPT 2 MEI 2019 IN VRIJKOMEND MONUMENTAAL AGRARISCH GEBOUW landschap. erfgoed Gevelsteen 1625 It Westerhûs Hilaard PERSOONLIJKE AANDACHT Stilte Jorwert ligt aan de pelgrimsroute richting Santiago de Compostela, de beroemde Camino van St. Jabik naar Santiago. Nijkleaster wil een refugio (schuilplaats) zijn voor de pelgrims van de Camino. Bezinning Tegelijk wil Nijkleaster een schuilplaats bieden voor alle mensen die een weg zoeken voor hun eigen leven. Nijkleaster concentreert zich bij haar activiteiten op ‘stilte, bezinning en verbinding’ en Ferbining biedt de deelnemers een ‘schuilplaats’ om bezig te zijn met hun eigen leven en geloven. Nijkleaster als organisatie is van De pioniersplek Nijkleaster is opgericht in 2012 binnen een huis uit protestants kerkelijk, maar heeft niet de doelstelling om samenwerkingsverband van de lokale kerkelijke gemeente anderen ‘te bekeren’. Het gaat om ‘aandacht en presentie’, om Westerwert (Jellum-Bears, Jorwert en Weidum), de Stifting gastvrijheid op een unieke plek in het Friese landschap. Een plek Nijkleaster en de landelijke Protestantse Kerk in Nederland (PKN). die uitnodigt tot verstilling, bezinning en gemeenschap. Dat zijn Pioniersplekken proberen een nieuwe vorm te vinden voor kerk- de voorwaarden tot persoonlijk herstel en individuele gezondheid zijn en spiritualiteit. Ze doen dit door oudere vormen los te laten in een maatschappij die steeds meer lawaai maakt, steeds meer en meer direct aan te sluiten bij de behoeften en vormen van de van mensen vraagt en steeds meer individualiseert. huidige tijd. Nijkleaster was één van de eerste pioniersplekken in Nederland. Intussen zijn er meer dan honderd verspreid over Het concept van Nijkleaster behelst een kleinschalig klooster het land.
    [Show full text]
  • Raaf Personnel Serving on Attachment in Royal Air Force Squadrons and Support Units
    Cover Design by: 121Creative Lower Ground Floor, Ethos House, 28-36 Ainslie Pl, Canberra ACT 2601 phone. (02) 6243 6012 email. [email protected] www.121creative.com.au Printed by: Kwik Kopy Canberra Lower Ground Floor, Ethos House, 28-36 Ainslie Pl, Canberra ACT 2601 phone. (02) 6243 6066 email. [email protected] www.canberra.kwikkopy.com.au Compilation Alan Storr 2006 The information appearing in this compilation is derived from the collections of the Australian War Memorial and the National Archives of Australia. Author : Alan Storr Alan was born in Melbourne Australia in 1921. He joined the RAAF in October 1941 and served in the Pacific theatre of war. He was an Observer and did a tour of operations with No 7 Squadron RAAF (Beauforts), and later was Flight Navigation Officer of No 201 Flight RAAF (Liberators). He was discharged Flight Lieutenant in February 1946. He has spent most of his Public Service working life in Canberra – first arriving in the National Capital in 1938. He held senior positions in the Department of Air (First Assistant Secretary) and the Department of Defence (Senior Assistant Secretary), and retired from the public service in 1975. He holds a Bachelor of Commerce degree (Melbourne University) and was a graduate of the Australian Staff College, ‘Manyung’, Mt Eliza, Victoria. He has been a volunteer at the Australian War Memorial for 21 years doing research into aircraft relics held at the AWM, and more recently research work into RAAF World War 2 fatalities. He has written and published eight books on RAAF fatalities in the eight RAAF Squadrons serving in RAF Bomber Command in WW2.
    [Show full text]
  • Leeuwarder Greidhoeke Mantgum
    zaterdag 14 september 2019 (10.00-17.00 uur) WEELDERIG WONEN IN DE LEEUWARDER GREIDHOEKE MANTGUM i A 4 B 1 2 3 7 6 5 Gemeente Leeuwarden 23-08-2019 Legenda Routes 1 Boerderij - Seerp van Galemawei 1 Hop-on-hop-off bus + halte (tevens fietsroute) 2 NH Kerk - Seerp van Galemawei 3 Informatiepunt 3 Tuin - Seerp van Galemawei 7 i De Wjukken- Om ‘e Terp 21 4 Veerhuis - Fearhûshoeke 9 Pleisterplaatsen 5 Vlaskamptuin - Seerp van Galemawei 15 A De Wjukken - Om ‘e Terp 21 6 Gemeentehuis Baarderadeel - Seerp van Galemawei 21 B Café-snackbar Bonnema - De Wâl 1 7 Ambtswoning gemeentesecretaris - Seerp van Galemawei 23 Centraal informatiepunt: Multi Functioneel Centrum De Wjukken, Om ’e Terp 21, 9022BD Mantgum, tel. 058-250 1750 Centraal informatienummer: 06-3196 3261 (voorzitter Werkgroep Open Monumentendag Leeuwarden) Voor de Open Monumentendag in Leeuwarden is een app ontwikkeld waar u de route en de laatste informatie over deze monumentendag digitaal kunt raadplegen. De app is beschikbaar voor iPhone en Android en is te vinden in de App Stores onder de titel “Open Monumentendag Leeuwarden” of vanaf https://omd.spansoft.nl. 2 VOORWOORD De Open Monumentendag is al ruim 25 jaar De Greidhoeke is ook een gebied dat mij het grootste eendaagse culturele evenement persoonlijk na aan het hart ligt. Ik ben opge- van Nederland. In het hele land worden deuren groeid in Sneek en houd van het weidse Friese geopend die anders gesloten blijven en krijgen weidelandschap. Een bijzondere band heb ik liefhebbers van monumenten de kans om ken- met Weidum omdat sinds 1826 mijn voorouders nis te maken met de cultuurhistorische rijkdom begraven zijn op de Buma-begraafplaats in dit en veelzijdigheid van ons land.
    [Show full text]