Polonus 5(214)2014
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
Polonus 5 / 2014 Rugăciune pentru Modlitwa a obţine haruri prin mijlocirea do świętego Jana Pawła II Sfântului Ioan Paul al II-lea Ojcze, dziękuję Bogu za to, że dałeś Sfinte Părinte, îi mulţumesc lui Dumne- Kościołowi Ciebie jako Papieża Jana Pawła II. zeu pentru că Te-a dat Bisericii ca Papa Ioan Dziękuję za Twoją niestrudzoną apos- Paul al II-lea, mulţumesc pentru lucrarea Ta tolską posługę dla wszystkich narodów świata, apostolică neobosită la toate naţiunile lumii, că- którym gorliwie głosiłeś Dobrą Nowinę o nies- rora cu zel le-ai predicat Vestea cea Bună a iubi- kończonej miłości Boga do nas. rii infinite a lui Dumnezeu pentru noi. Dziękuję Ci Ojcze za to, że dałeś nam Mulţumesc, Sfinte Părinte, pentru că przykład całkowitego zawierzenia Bożemu miło- ne-ai dat un exemplu de totală încredere în mi- sierdziu i matczynemu wstawiennictwu Maryi, lostivirea lui Dumnezeu şi în mijlocirea maternă a Mariei, Maica lui Dumnezeu. Matki Bożej. Obţine pentru mine, ca potrivit voinţei Uproś mi, abym zgodnie z Bożą wolą lui Dumnezeu, să pot primi harul pentru care mógł otrzymać te łaski, o które Cię proszę. mă rog Ţie. Niech Twoje wstawiennictwo wyjedna Prin mijlocirea Ta, fă să obţin dorinţa ca mi chęć ustawicznego oddawania się na służbę pe tot parcursul vieţii să rămân în urmarea lui Chrystusowi i Maryi oraz przyczynia się do Cristos şi a Mariei, şi să contribui la construirea budowania w naszej Ojczyźnie królestwa praw- în ţara noastră a împărăţiei adevărului, iubirii dy, miłości i pokoju. Amen. şi păcii. Amin. Święty Janie Pawłe II, módl się za nami! Sfinte Ioane Paul al II-lea, roagă-te pentru noi! DO ŹRÓDEŁ LA IZVOARE Co mi mówisz górski strumieniu? Torentule, ce-mi ai a spune? w którym miejscu ze mną się spotykasz? În ce loc te vei întâlni cu mine? ze mną, który także przemijam – Ca şi tine … simt şi eu că mă tot duc Zatrzymaj się – Opreşte-te – to przemijanie ma sens! această schimbare are sens! Potok się nie zdumiewa, Torentul nu se miră lecz zdumiewa się człowiek! doar omul se minunează! Rzadko karmimy się poezją. Śmiem twierdzić, Arareori ne hrănim cu poezie. Îndrăznesc să że najwięcej wierszy i poematów czytaliśmy będąc afirm că cele mai multe poezii şi poeme le-am citit uczniami; czytaliśmy, bo... musieliśmy, bo taki był fiind elevi; le-am citit, pentru că… trebuia, căci aşa program nauczania, bo tego wymagał nauczyciel. a fost programa de învăţământ, aşa pretindea profeso- Prawda jest także taka, że nie wszyscy „trawią” poezję; rul. Adevărul este şi că nu toţi „digeră” poezia; nu fie- nie każdy ją lubi, rozumie, a dla niektórych czytanie care o iubeşte, înţelege, iar pentru unii citirea poezii- wierszy jest to po prostu strata czasu. Jednak są i tacy, lor este, pur şi simplu, pierdere de timp. Totuşi, sunt którzy nie tylko czytają, ale sami też piszą wiersze. şi unii care le citesc, dar ei înşişi scriu poezii. Doresc Pragnę podzielić się lekturą „Tryptyku Rzymskiego” să vă împărtăşesc despre „Tripticul Roman” al papei papieża Jana Pawła II – od 27 kwietnia ogłoszonego Ioan Paul al II-lea – de la 27 aprilie declarat sfânt. Este świętym. To jest coś niezwykłego – czytać poezję świętego Jana Pawła II. Nie jest ona łatwa, ale każdy neobişnuit să citeşti poeziile Sfântului Ioan Paul al może coś wziąć dla siebie. II-lea. Nu este uşor, dar fiecare poate lua ceva pentru el. „Tryptyk Rzymski” – to poemat medytacyjny. „Tripticul Roman” – este un poem meditativ. Został wydany w roku 2003 od razu w sześciu języ- A fost editat în anul 2003, dintr-odată în mai multe e 1 e Polonus 5 / 2014 limbi: engleză, spaniolă, franceză, polonă şi italiană. Este alcătuit din trei părţi principale: Torentul, Meditaţii la Cartea Facerii în pragul Capelei Sixtine precum şi Muntele din pământul Moria. Nu voi analiza poemul sub aspect literar – nu mă pricep atât de bine la poezie, dar doresc să-Ţi împărtăşesc dragă Cititorule, altceva. Marea majoritate dintre noi iubeşte munţii. Acolo poţi descoperi Frumosul. Nu trebuie să fie înalţi, stâncoşi, inaccesibili – ajunge să fie munţi. Întreaga frumuseţe a munţilor vine de la aceea că ating cerul cu vârfurile lor. Ce mai mult? Din munţi curge apa de izvor – care ne dă viaţă. Şi tocmai despre aceasta vorbeşte poemul papal. Autorul este încântat de izvorul din care curge apa. Această stare de meditaţie asupra bogăţiei darurilor lui Dumnezeu îl conduce la Adevăr. Acesta este rezultatul meditaţiei şi chiar al contemplaţiei a tot ceea ce Dumnezeu ne-a dat: pădurea, pârâul de munte, cascada cu apa în cădere. Peisajul montan în poezia lui Ioan Paul al II-lea este de înţeles, pentru că el a îndrăgit munţii – căci a crescut într-un teren muntos. Auto- rul meditează la limba torentului: „Torentule, ce-mi ai a spune? / în ce loc te vei întâlni cu mine? / ca şi tine… simt şi eu că mă tot duc / Oare la fel ca tine? (…) îngăduie-mi să mă opresc aici – îngăduie-mi să mă opresc în prag (…)”. De vrei să dai de izvor, Pe creastă trebuie să te urci, împotriva curentului. Unde eşti, izvorule? (…) Linişte – de ce taci? kach: angielskim, hiszpańskim, francuskim, polskim Cât de stăruitor ţi-ai ascuns taina începutului. i włoskim. Składa się z trzech głównych części: Strumień, Medytacje nad Księgą Rodzaju na progu Kaplicy Sykstyńskiej oraz Wzgórze w krainie Moria. Nie będę analizował poematu pod kątem literackim – nie znam się aż tak bardzo na poezji, ale pragnę podzielić się z Tobą, Drogi Czytelniku, czymś innym. Większość z nas kocha góry. Tam można odkryć Piękno. Nie muszą one być wysokie, skaliste, niedostępne – wystarczy, aby były górami. Całe piękno gór sprowadza się do tego, że swymi szczytami sięgają nieba. Co więcej! Z gór wypływa źródlana woda – dająca nam życie. I właśnie o tym papieski poemat mówi. Autor zachwyca się nad górskim źródłem, z którego wypływa woda. Ów stan zadumania nad obfitością Bożych darów doprowadza go do Prawdy. To jest wynik medytacji, a nawet kontemplacji nad wszystkim, co Bóg nam dał: nad lasem, górskim potokiem, kaskadą spadającej wody. Górski krajobraz w poezji Jana Pawła II jest zrozumiały, ponieważ ukochał on góry – wszak wychował się wśród górzystego terenu. Autor zastanawia się nad mową górskiego potoku: „Co mi mówisz górski strumieniu? / w którym miejscu ze mną się spotykasz? / ze mną, który także przemijam – / podobnie jak ty.../ Czy podobnie jak ty? / Pozwól mi się zatrzymać – / pozwól mi się zatrzymać na progu (...)”. e 2 e Polonus 5 / 2014 Oh! Cine dintre noi nu dorește să se așeze lângă torent şi să-l asculte? Atunci trăim cu mult mai mult când căutăm izvorul însuşi. „De vrei să dai de izvor/ pe creastă trebuie să te urci, împotriva curentului, /Să te caţeri, să cauţi, să nu cedezi, /ştii că izvorul trebuie să fie pe undeva”. Dumnezeu în poemul lui Ioan Paul al II-lea este prezentat ca un Artist Mare şi Veşnic. Odată cu Dumnezeu Real, căci El conduce lumea!Cu ce plăcere, obosiţi de călătorie cufundăm buzele în apa izvorului. Şi despre aceasta aminteşte Poetul, rugându-l pe Creator: „Îngăduie-mi buzele să le înmoi/în apa de izvor/să simt prospeţimea”. Jeśli chcesz znaleźć źródło, musisz iść do góry, pod prąd (...). Gdzie jesteś źródło? (...) Cisza – dlaczego milczysz? Jakże starannie ukryłeś tajemnicę twego początku. Och! Któż z nas nie pragnie usiąść obok strumienia i słuchać jego mowy? O wiele więcej przeżyć mamy wtedy, gdy poszukujemy samego źródła. „Jeśli chcesz znaleźć źródło, / musisz iść do góry, pod prąd. / Przedzieraj się, szukaj, nie ustępuj, / wiesz, że ono musi tu gdzieś być”. Bóg w poemacie Jana Pawła II jest przedstawiony jako Wielki i Odwieczny Artysta. Wraz z Bogiem Faktycznie, wszak On rządzi światem! Z jaką lubością, zmęczeni wędrówką zanurzamy usta w źródłanej wodzie. I o tym też wspomina Poeta, pro- sząc Stwórcę: „Pozwól mi wargi umoczyć / w źródlanej wodzie / odczuć świeżość”. W drugiej części poematu Jan Paweł II za- În partea a doua a poemului chwyca się pięknem Michała Anioła w Kaplicy Syk- Ioan Paul al II-lea admiră frumuseţea lui Michelangelo styńskiej. Przypomnę, że budowana była w latach din Capela Sixtină. Amintesc că a fost construită în anii 1475-1483. Ówczesnym papieżem był Sykstus IV. 1475-1483. Atunci era papă Sixtus al IV-lea. Deoarece Ponieważ nie każdy z nas miał okazję być w Watykanie nu fiecare dintre noi a avut ocazia să fie în Vatican i oglądać cudowne dzieła, dlatego oglądamy je na şi să privească splendida operă, de aceea o privim în fotografiach, filmach, przeźroczach. Podziwiamy fotografii, filme, diapozitive. Admirăm frumuseţea piękno artysty i doznajemy olśnienia, którego kluczem artistului şi simţim uimire a cărei cheie este „Cuvântul” jest biblijne „Słowo”. Bogactwo kolorów Sykstyńskiej biblic. Bogăţia culorilor Capelei Sixtine uimeşte. Kaplicy olśniewa. Autor dodaje, że „Stajemy na progu Autorul adaugă că „Stăm în pragul Cărţii./Aceasta Księgi. / Jest to Księga Rodzaju – Genesis. / Tu, w tej este Cartea Facerii – Genesis./ Aici, în această capelă, kaplicy, wypisał ją Michał Anioł (...)”. Wpatrując rescrisă de Michelangelo (…)”. się we fresk, idziemy jakby drogą i widzimy to, co Contemplând frescele mergem parcă pe drum niewidzialne. Rozważamy cud stworzenia człowieka. şi vedem ceea ce este nevăzut. Reflectăm la minunea Razem ze Stwórcą malujemy świat! Jesteśmy Jego creării omului. Împreună cu Creatorul pictăm lumea! znakiem, mamy udział w prasakramencie, czyli jakby Suntem semnul Lui, participăm la presacrament, adică w pierwszym darze, jaki Bóg dał człowiekowi – darze parcă la primul dar pe care Dumnezeu l-a dat omului - stworzenia. Stanowimy z Nim jedno. darul creaţiei. Suntem una cu El. Trzecia część tryptyku dotyczy wiary ojca Partea a III-a a tripticului se referă la credinţa narodu żydowskiego Abrahama. To właśnie jemu tatălui poporului evreu Avram. Tocmai lui i s-a arătat objawił się Bóg. Abraham jest dla nas ojcem w wierze, Dumnezeu.