Załącznik nr 1 do Uchwały nr XXIII/129/2016 Rady Gminy Warnice z dnia 30 września 2016 r.
Strategia Rozwoju Gminy Warnice na lata 2016 2025
Szczecin, kwiecień 2016 r.
dokument opracowała firma:
ECD Europejskie Centrum Doradcze, Dariusz Klityński
Oddział Poznań Oddział Szczecin ul. Stefana Batorego 82a/4 ul. Bohaterów Warszawy 34/35 60 687 Poznań 70 340 Szczecin tel./fax: (61) 82 17 402 tel./fax: (91) 48 44 000
www.ecd.az.pl
1 SPIS TREŚCI
1. Wprowadzenie...... 6 2. Diagnoza stanu Gminy Warnice ...... 9 2.1. Położenie i sytuacja społeczna...... 9 2.1.1. Stan zagospodarowania...... 11 2.1.2. Zasoby naturalne...... 11 2.1.2.1 Klimat ...... 11 2.1.2.2 Gleby...... 11 2.1.2.3 Lasy ...... 12 2.1.2.4 Zasoby przyrodnicze...... 12 2.1.3. Procesy demograficzne ...... 13 2.2. Infrastruktura społeczna...... 20 2.2.1. Edukacja i oświata...... 20 2.2.2. Kultura i sport...... 22 2.2.2.1 Kultura ...... 22 2.2.2.2 Sport ...... 24 2.2.3. Bezpieczeństwo publiczne i organizacje pozarządowe...... 25 2.2.4. Turystyka i rekreacja ...... 26 2.2.5. Ochrona zdrowia...... 30 2.2.6. Pomoc społeczna ...... 30 2.2.7. Budownictwo mieszkaniowe...... 32 2.3. Sytuacja gospodarcza ...... 34 2.3.1. Podmioty gospodarcze...... 34 2.3.2. Rolnictwo ...... 37 2.4. Finanse samorządu ...... 39 2.5. Infrastruktura techniczna ...... 44 2.5.1. Drogi...... 44 2.5.2. Sieć wodociągowa, kanalizacyjna i gazowa...... 45 2.5.3. Gospodarka odpadami...... 46 2.5.4. Elektroenergetyka ...... 47 3. Analiza SWOT ...... 47 3.1. Założenia metodologiczne...... 47 4. Wizja, misja i cele strategiczne Gminy Warnice ...... 49 4.1. Hierarchiczny układ strategii...... 49 4.2. Wizja i Misja Gminy Warnice ...... 50 4.3. Cele strategiczne i operacyjne Gminy Warnice ...... 51 5. Określenie zbieżności dokumentu z dokumentami wyższego rzędu...... 62
2 6. Realizacja i monitoring celów szczegółowych Strategii...... 70 6.1. Wdrażanie i monitorowanie strategii ...... 71 6.2. Monitoring i ewaluacja strategii ...... 72 7. Badania ankietowe mieszkańców w celu sporządzenia celów strategicznych...... 73
3 SPIS TABEL
Tab. 1. Stan zagospodarowania Gminy Warnice na dzień 31.12.2014 r. w hektarach...... 11 Tab. 2. Udział ludności wg ekonomicznych grup wieku w % ludności ogółem i przedziały wiekowe w latach 2010 2014 ...... 13 Tab. 3. Wskaźniki demograficzne w Gminie Warnice i innych gminach powiatu pyrzyckiego (2015 r.) ...... 15 Tab. 4. Urodzenia, zgony, przyrost naturalny, także na 1000 ludności w Gminie Warnice...... 16 Tab. 5. Migracje wewnętrzne i zagraniczne w latach 2010 2014 ...... 16 Tab. 6. Bezrobocie w Gminie Warnice w latach 2010 2014 (dane z końca każdego roku)...... 18 Tab. 7. Bezrobocie w powiecie pyrzyckim w grudniu 2015 r., w stosunku do liczby osób w wieku produkcyjnym ...... 19 Tab. 8. Pracujący w głównym miejscu pracy, w Gminie Warnice w latach 2010 2014...... 19 Tab. 9. Liczba uczniów, oddziałów i kadra nauczycielska w Gminie Warnice w roku 2015 ...... 21 Tab. 10. Wskaźnik skolaryzacji dla Gminy Warnice i gmin powiatu pyrzyckiego (stan na rok 2014) .. 22 Tab. 11. Kultura w Gminie Warnice w ciągu lat 2010 2014...... 23 Tab. 12. Informacje o sporcie w Gminie Warnice stan na koniec roku 2014...... 25 Tab. 13. Zestawienie zabytków w Gminie Warnice ...... 27 Tab. 14. Zestawienie obiektów turystycznego zbiorowego zakwaterowania w Gminie Warnice w latach 2010 2014 ...... 28 Tab. 15. Świadczenia rodzinne w Gminie Warnice w latach 2010 2014...... 32 Tab. 16. Struktura mieszkaniowa Gminy Warnice w latach 2010 2014...... 33 Tab. 17. Podmioty gospodarcze w Gminie Warnice w latach 2010 2014 ...... 35 Tab. 18. Wskaźniki dotyczące podmiotów gospodarczych w Gminie Warnice i gminach ościennych powiatu pyrzyckiego na koniec 2014 r...... 36 Tab. 19. Podmioty gospodarcze (znaczące) w Gminie Warnice w kolejności alfabetycznej ...... 37 Tab. 20. Inwestycje w Gminie Warnice w latach 2007 2015 ...... 40 Tab. 21. Sieć drogowa w Gminie Warnice ...... 45 Tab. 22. Charakterystyka sieci wodociągowej, kanalizacyjnej i gazowej w Gminie Warnice w roku 2014 ...... 46 Tab. 23. Zbieżność celów Strategii Gminy Warnice ze Strategią Europa 2020 ...... 63 Tab. 24. Zbieżność celów Strategii Gminy Warnice ze Strategią Rozwoju Kraju 2020...... 65 Tab. 25. Zbieżność celów Strategii Gminy Warnice ze Strategią Rozwoju Województwa Zachodniopomorskiego do roku 2020 ...... 67 Tab. 26. Zbieżność celów Strategii Gminy Warnice z Planem Rozwoju Lokalnego Powiat Pyrzycki na lata 2014 2020...... 69
4
SPIS WYKRESÓW
Wykres 1 – Zestawienie ludności w Gminie Warnice wg płci...... 14 Wykres 2 – Ludność wg grup wiekowych i płci w Gminie Warnice wg stanu na dzień 31.12.2014 r...... 17 Wykres 3 – Saldo migracji wewnętrznych oraz zagranicznych w Gminie Warnice w latach 2010 2014 ...... 17 Wykres 4 – Podział ludności wg ekonomicznych grup wieku w % ...... 18 Wykres 5 – Struktura zagospodarowania Gminy Warnice...... 37 Wykres 6 – Wykorzystanie użytków rolnych ...... 38 Wykres 7 – Wielkość gospodarstw rolnych w Gminie Warnice wg stanu na dzień 31.12.2014 r. .. 39 Wykres 8 – Budżet Gminy Warnice w latach 2010 2014 w zł...... 40 Wykres 9 – Wykres dotyczący odpowiedzi na obszar nr II określony w ankiecie...... 80 Wykres 10 – Wykres dotyczący odpowiedzi na obszar nr III określony w ankiecie ...... 81 Wykres 11 – Wykres dotyczący odpowiedzi na obszar nr IV określony w ankiecie ...... 84 Wykres 12 – Wykres dotyczący odpowiedzi na obszar nr V określony w ankiecie...... 85
5 1. Wprowadzenie
Strategia Rozwoju Gminy Warnice na lata 2016 2025 jest w Gminie najważniejszym dokumentem zarówno strategicznym, jak i planistycznym, w oparciu o który władze Gminy oraz cały samorząd będą starały się realizować obowiązek prowadzenia polityki rozwoju lokalnego. Strategia została opracowana w oparciu o perspektywę wizji rozwoju Gminy Warnice w momencie zakończenia jej okresu realizacji – czyli roku 2025, zwracając szczególną uwagę na specyfikę regionu poprzez wskazanie indywidualnych rozwiązań przy założeniu wyzwań i potrzeb określonych na najbliższe lata. Niniejsza Strategia wyznacza kierunki rozwoju Gminy, a także przedstawia cele do osiągnięcia w perspektywie lat 2016 2025. Tym samym Strategia staje się narzędziem efektywnego zarządzania Gminą z perspektywy wielopoziomowego rozwoju. Pomimo tego Strategia jako dokument programowy nie wskazuje precyzyjnie, co i z jakich środków zostanie zrealizowane, ale daje obraz jakie są szanse na pozyskanie środków z poszczególnych, dostępnych funduszy pozabudżetowych do roku 2020. Ma to następnie swoje przełożenie i odzwierciedlenie w planach rzeczowo finansowych (tzw. Wieloletni Plan Finansowy w skrócie WPF), który wskazuje co, w jakiej kolejności, kiedy będzie wydatkowane ze środków publicznych (samorządu), dla którego tworzona jest Strategia. Kluczowym elementem dla planowania strategicznego jest umożliwienie udziału w pracach nad dokumentem jak najszerszej grupie osób, która daje wyraz troski o Mieszkańca Gminy, którego opinia wyrażona w formie ankietowej staje się kluczem do poznania jego potrzeb, ale i barier w dalszym samorozwoju tak osobowym, jak i infrastrukturalnym. Tym samym Strategia stała się dokumentem, który podkreśla wymiar zrównoważonego zarządzania rozwojem Gminy w oparciu o jej plany i politykę gospodarczą, przestrzenną, społeczną, edukacyjną oraz związaną z ochroną środowiska naturalnego. Planuje się, że efektem wdrażanych działań będzie wzrost jakości życia mieszkańców Gminy Warnice, jak również stworzenie mechanizmów promocji długookresowej wpływającej na tworzenie trwałej przewagi konkurencyjnej. Prezentowany dokument koresponduje ze strategicznymi dokumentami wyższego rzędu, takimi jak: Strategia Europa 2020, Strategia Rozwoju Kraju 2020. Aktywne społeczeństwo, konkurencyjna gospodarka, sprawne państwo; Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego 2010 2020: regiony, miasta, obszary wiejskie, Strategia Rozwoju Województwa Zachodniopomorskiego do roku 2020, Plan Rozwoju Lokalnego Powiat Pyrzycki na lata 2014 2020, Program Ochrony Środowiska Powiatu Pyrzyckiego na lata 2012 2015 z perspektywą do roku 2017. Strategia Rozwoju Gminy Warnice powstała z inicjatywy Wójta Gminy. Jej obecny kształt jest wynikiem wspólnej pracy przedstawicieli samorządu terytorialnego, mieszkańców Gminy, a także firmy ECD – Europejskie Centrum Doradcze Dariusz Klityński Oddział w Szczecinie. Niniejszy dokument zawiera w szczególności część operacyjną, tj. wizję, misję, cele strategiczne i operacyjne oraz otwarty katalog kierunków działań projektowanych z myślą o Gminie Warnice. Wskazane kierunki rozwoju, poparte działaniami promocyjnymi znajdują swoje odzwierciedlenie w przeprowadzonej szerokiej analizie społeczno gospodarczej Gminy Warnice oraz zasobów, jakimi
6 dysponuje samorząd. Diagnoza została przeprowadzona w oparciu o weryfikację danych zastanych w Gminie oraz Banku Danych Regionalnych wskazanych przez Główny Urząd Statystyczny, na podstawie których prowadzone było dalsze wnioskowanie na potrzeby strategii. Dodatkowo analiza zależności pomiędzy silnymi i słabymi stronami oraz szansami i zagrożeniami zidentyfikowanymi w otoczeniu były podstawą wyjściową sformułowania wyzwań prorozwojowych. Budując Strategię Rozwoju Gminy Warnice na lata 2016 2025 od początku przyjęto zasadę, że zidentyfikowane kierunki powinny odnosić się głównie do kompetencji samorządu gminnego. Elementy wskazane przez inne grupy społeczne tj. mieszkańców, przedsiębiorców czy organizacje pozarządowe podczas konsultacji społecznych pozwoliły uwzględnić w niektórych celach operacyjnych i kierunkach działań najważniejsze oczekiwania. Tym samym należy mieć na uwadze, że realizacja niektórych celów tylko w ograniczonym stopniu zależna jest od działań samorządu. Dokument ten staje się podstawą uporządkowania myślenia o rozwoju, dając szansę dla wszystkich środowisk w Gminie (społecznych, publicznych, prywatnych) znalezienia sposobu na rozwiązanie wskazanego problemu, niedyspozycji danego samorządu. Tworząc niniejszy dokument postawiono sobie za cel znalezienie optymalnych możliwości dla realizacji poniższych elementów: a) sprawnego, skutecznego i efektywnego zarządzania zasobami Gminy w okresie krótko, jak i długoterminowym, biorąc pod uwagę wszystkie dostępne narzędzia i środki (mowa także o środkach finansowych tych zadeklarowanych przez budżet, jak i tych, o które Gmina może się starać w obliczu nowego okresu programowania 2016 2023), b) rozwiązywania problemów wskazanych przez mieszkańców, turystów, inwestorów przy możliwym, jak najlepszym wykorzystaniu ograniczonych przepisami środków budżetowych przy wykorzystaniu katalogu celów statutowych wskazanych do realizacji dla samorządów terytorialnych, c) poszukiwania wszelkich możliwych form finansowania planowanych działań i projektów ze środków zewnętrznych, w tym unijnych lub innych pozabudżetowych, d) korelacji podmiotów i środowisk funkcjonujących na obszarze Gminy Warnice, które mogłyby wpływać na kształtowanie wszelkich procesów społecznych, ekonomicznych czy gospodarczych w Gminie, e) poszukiwania sposobów na wzajemną integrację i aktywizację mieszkańców, f) promowanie wszelkimi dostępnymi środkami i narzędziami Gminy, jej zasobów i potencjałów w celu realizacji postawionych sobie celów i priorytetów. Niniejsza Strategia jest i będzie dokumentem przydatnym w dążeniu do realizacji obranych kierunków rozwoju przez włodarzy Gminy, którzy patrząc na wskazane tematycznie obszary mogą ukierunkować swoją pracę na realizację postulatów, celów i zamierzeń jasno określonych w latach 2016 2025 i realizować je w miarę możliwości finansowych i widocznych trendów. W tym celu możliwa będzie także modyfikacja dokumentu w porozumieniu z Radą Gminy i jej mieszkańcami, aby jasno postawiony cel móc realizować oraz wdrażać w życie oczekiwania mieszkańców, przedsiębiorców, turystów oraz potencjalnych inwestorów.
7 Cały proces tworzenia Strategii przebiegał wieloetapowo i obejmował etapy:
I. Opracowanie diagnozy o Gminie Warnice.
Celem niniejszego etapu było zobrazowanie obecnej sytuacji Gminy w aspektach społecznych i gospodarczych, a także ocena potencjału rozwoju Gminy Warnice. Efektem pracy było powstanie diagnozy, opisującej podstawowe uwarunkowania rozwojowe gminy. Dana część Strategii została opracowana w oparciu o dane zastane w Gminie Warnice, a także na podstawie Banku Danych Lokalnych Głównego Urzędu Statystycznego czy też danych z powiatu pyrzyckiego na lata 2010 2014 oraz w niektórych przypadkach także 2015 r.
II. Analiza SWOT.
Celem niniejszego punktu było przeanalizowanie obecnych mocnych i słabych stron Gminy Warnice, a także szans i zagrożeń istotnych z punktu widzenia jej dalszego rozwoju społeczno gospodarczego. Analiza SWOT na etapie tworzenia została podzielona na szereg obszarów tematycznych takich jak: położenie, zasoby naturalne, demografia, infrastruktura społeczna, techniczna, gospodarka, powiązania zewnętrzne. Z obszarów tych sporządzono podsumowanie, które stało się elementem i procesem dalszego wdrażania oraz określenia przyszłych planów rozwojowych.
III. Przygotowanie projektu planu strategicznego.
Celem niniejszego punktu była identyfikacja kierunków rozwoju Gminy Warnice na lata 2016 2025 w podziale na cele strategiczne, operacyjne oraz kierunki działania. Niniejszy plan powstał w oparciu o wcześniejsze analizy, opracowania, a także materiały wypracowane podczas konsultacji społecznych. Jego założenia oparto o dokumenty strategiczne wyższego szczebla tj. powiatowego, wojewódzkiego, krajowego oraz europejskiego.
IV. Określenie finansowania inwestycji.
Celem niniejszego punktu było wskazanie sposobów promocji poszczególnych tematów inwestycyjnych w Gminie oraz określenie środków, także pozabudżetowych, przeznaczonych na ich finansowanie.
V. Opracowanie procesu monitorowania, ewaluacji i aktualizacji Strategii.
Celem niniejszego punktu było opracowanie zasad monitorowania i ewaluacji celów oraz realizacji poszczególnych kierunków działań, a także harmonogramu aktualizowania dokumentu. VI. Badania ankietowe.
Celem niniejszego badania było uzyskanie jak najszerszych informacji od mieszkańców dotyczących poziomu życia, jego jakości, warunków rozwoju działalności gospodarczej, identyfikacji problemów oraz kluczowych kierunków rozwoju Gminy widzianych ich oczami. Każdy ankietowany miał możliwość wskazania konkretnych rozwiązań, które Gmina może i powinna wdrożyć w najbliższym okresie.
8 2. Diagnoza stanu Gminy Warnice
2.1. Położenie i sytuacja społeczna
Gmina Warnice jest położona na terenie powiatu pyrzyckiego, w południowo zachodniej części województwa zachodniopomorskiego. Gmina Warnice jest jedną z sześciu jednostek samorządu terytorialnego wchodzącego w skład powiatu pyrzyckiego. Do Gminy należy czternaście sołectw: Barnim, Cieszysław, Dębica, Grędziec, Kłęby, Nowy Przylep, Obryta, Reńsko, Stary Przylep, Warnice, Warnice Przysiółek, Wierzbno, Wójcin, Zaborsko oraz jedna osada bez statusu sołectwa (Janowo). Poniżej przedstawiono mapę obrazującą Gminę Warnice na tle województwa zachodniopomorskiego oraz mapę samej Gminy Warnice.
źródło : wikipedia.pl Gmina Warnice jest jedną z najmniejszych jednostek samorządu terytorialnego i zajmuje ok. 86 km 2. Od północy gmina graniczy z Gminą Stargard, od wschodu z Gminą Dolice, od południa z Gminą Przelewice i Pyrzyce. Przez Warnice przebiega droga wojewódzka nr 106 łącząca Warnice ze Stargardem (11 km) oraz Pyrzycami (17 km), co stanowi ważny atrybut w infrastrukturze tej miejscowości. Warnice to Gmina o charakterze typowo rolniczym. Główne kierunki rozwoju uwzględniają czyste ekologiczne środowisko, co warunkuje rozwój turystyki i czynnego wypoczynku pośród jezior oraz bogactwa fauny i flory. Zachodnią część gminy
9 zajmuje jezioro Miedwie. Co ważne Gmina Warnice posiada na swoim obszarze niewielką ilość lasów (ok. 1%). Niemniej znaleźć tutaj można 2 rezerwaty przyrody: Brodogóry oraz Stary Przylep.
źródło : warnice.pl
Teren Gminy zajmuje łączną powierzchnię 86,14 km² i jest zamieszkiwany przez 3.483 mieszkańców (stan na 31 grudnia 2015 r. wg danych Gminy), co daje gęstość zaludnienia 40,5 osób/km², w tym 1.717 kobiet i 1.766 mężczyzn. Poniżej kilka fotografii obrazujących obiekty publiczne i niepubliczne w Gminie Warnice
źródło : ECD – Europejskie Centrum Doradcze Dariusz Kllityński
10 2.1.1. Stan zagospodarowania
Ogólna powierzchnia Gminy Warnice wynosi 8.614 ha. Największy udział w powierzchni stanowią użytki rolne – 83,13% oraz grunty pod wodami – 10,87%. Lasy i użytki leśne stanowią niemalże 1%. Pozostałe tereny to grunty zabudowane i zurbanizowane. Tab. 1. Stan zagospodarowania Gminy Warnice na dzień 31.12.2014 r. w hektarach
użytki rolne razem grunty grunty użytki grunty łąki pastwiska grunty rolne pod pod drogi pozostałe sady leśne orne trwałe trwałe zabudowane stawami i wodami rowami 6.356 15 453 188 120 29 937 260 77 179 7.161 ha powierzchnia ogółem: 8.614
Źródło : opr. własne na podstawie danych z GUS u, Bank Danych Regionalnych
2.1.2. Zasoby naturalne
2.1.2.1 Klimat
„Obszar powiatu pyrzyckiego pod względem klimatycznym należy do dzielnicy Bałtyckiej (nadmorski region klimatyczny). Charakteryzuje się klimatem morskim, łagodnym (wg Prawdziwca). Bliskość Morza Bałtyckiego powoduje, że klimat powiatu jest łagodniejszy (cieplejszy) zimą, i chłodniejszy latem, co powoduje niską amplitudę temperatury rocznej. Dane klimatyczne dla obszaru powiatu pyrzyckiego: • średnia temperatura roczna 7,5÷7,8°C, • średnia temperatura okresu V VII 13,5÷14,0°C, • suma opadów atmosferycznych w roku 550÷650 mm, • suma opadów atmosferycznych w okresie V VII 160÷180 mm, • długość okresu wegetacyjnego 215÷218 dni, • liczba dni z pokrywą śniegu 35÷45 dni. Na wiosnę przeważają suche i często mroźne wiatry północno wschodnie i wschodnie. Latem przeważają chłodne, przynoszące deszcze wiatry zachodnie i północno zachodnie, a jesienią ciepłe wiatry południowo zachodnie”1. Biorąc pod uwagę powyższe dane analogię tych elementów zauważyć można także na obszarze Gminy Warnice. Latem zauważalne są temperatury cieplejsze, ale za to z chłodniejszymi wiatrami. Natomiast jesienią występują temperatury niższe, ale za to z cieplejszymi podmuchami wiatru.
2.1.2.2 Gleby
Powiat pyrzycki, w tym Gmina Warnice posiada żyzne i bogate w próchnicę gleby. Podstawowym typem gleb są gleby brunatne, które prawie w całości przeznaczone są pod uprawę
1 Program Ochrony Środowiska Powiatu Pyrzyckiego na lata 2012 2015 z perspektywą do roku 2017, strona 38
11 polową. Ich wartość bonitacyjna sięga od II do IV klasy. Z obszarem zastoiska pyrzyckiego związane jest występowanie czarnych ziem pyrzyckich, najżyźniejszych gleb na Pomorzu Zachodnim. Zaliczane od I do III klasy bonitacyjnej. Charakterystyka bonitacyjna gleb w Warnicach wskazuje, iż na 80% ich powierzchni występują gleby klasy od I do III, 15% stanowią gleby klasy IV, a 5% gleby powyżej klasy IV. Ponadto gleby bagienne zajmują stosunkowo duży obszar. W obniżeniach terenu, na siedliskach podmokłych, terenach przyjeziornych wytworzyły się gleby torfowe i murszowe, które występują w dolinie rzeki Płoni, wokół jezior: Miedwie, Będgoszcz i Sitno. Gleby bagienne użytkowane są głównie jako łąki i pastwiska. Taka sytuacja ma także miejsce w Gminie Warnice.
2.1.2.3 Lasy
Gmina Warnice należy do najbardziej bezleśnych obszarów województwa (lasy zajmują jedynie niecały 1% powierzchni). Tereny zalesione występują w kilku niewielkich enklawach: nad jeziorem Zaborsko, w strefie nadbrzeżnej jez. Miedwie, na północ od Dębicy drzewostany liściaste; na północ od Warnic drzewostan mieszany z przewagą liściastego; na wschód od Wójcina (Lipia Góra) drzewostan mieszany z przewagą iglastego.
2.1.2.4 Zasoby przyrodnicze
Flora powiatu pyrzyckiego jest bogata i zróżnicowana. Występuje tu znacznie większa liczba gatunków roślinnych w porównaniu do innych regionów kraju. Szczególnie duża pod względem florystycznym jest dolina rzeki Płoni z jeziorem Płoń, wokół którego, trzcinowiska tworzą szerokie pasy florystyczne. Ważnym elementem występowania różnorodnej roślinności są torfy niskie i wysokie. Na terenie powiatu we florze znajdują się gatunki rzadkie i zagrożone wyginięciem w skali regionalnej i krajowej. Ponadto na obszarze powiatu występuje wiele gatunków prawnie chronionych w Polsce. Wszystkie gatunki obce zagrażające rodzimym fitocenozom powinny być usuwane i nie należy dopuszczać do ich rozprzestrzeniania. Stanowiska roślin chronionych dają podstawę i motywację w zakresie ochrony zajmowanych przez nie terenów.
W gminie Warnice wyodrębniono dwa rezerwaty przyrody: Brodogóry oraz Stary Przylep.
Rezerwat przyrody – Brodogóry Typ rezerwatu: stepowy Powierzchnia – 5,24 ha Cel ochrony: zachowanie ze względów naukowych i dydaktycznych reliktowego stanowiska roślinności stepowej występującej tu w zasięgu wilgotnego klimatu morskiego. Rezerwat składa się z dwóch części: • Brodogóry I położony na terenie Gminy Pyrzyce, obręb Czernice, który tworzy stare grodzisko nasyp o wysokości 6 m, którego górna część jest płaska, a zbocza pokryte są stepową roślinnością.
12 • Brodogóry II – leżący na terenie Gminy Warnice, który stanowią stok zboczy poprzecinanych wzgórzami z dużym nachyleniem i wystawą południowo zachodnią. Teren rezerwatu charakteryzuje się specyficznymi warunkami siedliskowymi. Na zboczach panują wysokie temperatury gleby i powietrza przy jednocześnie wyjątkowo niskim w skali regionu poziomie opadów. Na terenie rezerwatu występują stepowe murawy ostnicowe z szeregiem rzadkich i chronionych gatunków roślin (ostnica włosowata, pajęczyca liliowata, ostrołódka kosmata, dzwonek szczeciniasty, oleśnik górski, marzanka balwierska, podejźrzon księżycowy, turzyca delikatna i inne), oraz grzyby. Obszar rezerwatu podlega ochronie zgodnie z prawem międzynarodowym. Objęty jest Naturą 2000 Obszar Specjalnej Ochrony Ptaków Jezioro Miedwie i okolice (PLB320005) oraz Naturą 2000 Specjalny Obszar Ochrony Siedlisk (PLH320006) Dolina Płoni i Jezioro Miedwie.
Rezerwat przyrody – Stary Przylep Typ rezerwatu: florystyczny Powierzchnia – 2,13 ha Cel ochrony: zachowanie zbiorowiska roślin kserotermicznych. Rezerwat stanowi pagórkowate, śródpolne wzniesienie na krawędzi doliny Płoni. Ochronie rezerwatowej podlega tu roślinność kserotermiczna z ostnicą włosowatą (Stipa capillata). Podlega ochronie zgodnie z prawem międzynarodowym. Objęty jest Naturą 2000 Obszar Specjalnej Ochrony Ptaków Jezioro Miedwie i okolice (PLB320005) oraz Naturą 2000 Specjalny Obszar Ochrony Siedlisk (PLH320006) Dolina Płoni i Jezioro Miedwie.
2.1.3. Procesy demograficzne
W Gminie Warnice na koniec 2015 r. zamieszkiwały 3.483 osoby, w tym 1.717 kobiet oraz 1.766 mężczyzn. Liczba mieszkańców poszczególnych miejscowości wchodzących w skład gminy jest zróżnicowana. Miejscowości Warnice oraz Barnim można uznać jako duże, podczas gdy pozostałe to małe i średnie. Zmiany liczebności lokalnej społeczności w ostatnich 5 latach przedstawiono w poniższej tabeli oraz na wykresie. Tab. 2. Udział ludności wg ekonomicznych grup wieku w % ludności ogółem i przedziały wiekowe w latach 2010 2014
Udział ludności wg ekonomicznych 2010 2011 2012 2013 2014 grup wieku w % ludności ogółem w wieku przedprodukcyjnym % 20,8 20,0 19,1 19,2 18,6 w wieku produkcyjnym % 65,1 65,8 66,2 65,7 65,9 w wieku poprodukcyjnym % 14,1 14,2 14,7 15,1 15,6 Ogółem liczba ludności w Gminie 2010 2011 2012 2013 2014 ogółem osoba 3591 3607 3575 3591 3566 mężczyźni osoba 1819 1825 1819 1825 1810 kobiety osoba 1772 1782 1756 1766 1756
Źródło : opr. własne na podstawie danych z GUS u, Bank Danych Regionalnych
13 Wykres 1 – Zestawienie ludności w Gminie Warnice wg płci
Źródło : opr. własne na podstawie danych z GUS u, Bank Danych Regionalnych
Jak wynika z zestawienia, liczba mieszkańców Gminy w badanym okresie była zróżnicowana, głównie z tendencją malejącą. Od roku 2010 do roku 2015 liczba ludności zmalała o 108 osób. Stosunkowo najwyższą liczbę mieszkańców w gminie zanotowano w roku 2011 r. (3.607 osób), zaś najmniejszą w roku 2015 (3.483 osób). Analizując poszczególne dane z grup wiekowych i płci zauważyć można, że: • w grupie wiekowej 0 9, 15 39 oraz 45 64 przeważają mężczyźni w ogólnej liczbie ludności • w grupie 10 14, 40 44 oraz 65 i więcej dominującą grupą są kobiety. Biorąc pod uwagę ludność Gminy Warnice zauważyć można zjawisko wysokiego stopnia feminizacji wśród osób starszych (kobiety), które stanowią aż ponad 71% ludności w grupie wiekowej 70 lat i więcej. Tendencję tą przedstawiono na poniższym wykresie: Wykres 2 – Ludność wg grup wiekowych i płci w Gminie Warnice wg stanu na dzień 31.12.2014 r.
Źródło : opr. własne na podstawie danych z GUS u, Bank Danych Regionalnych
14 Analizując ludność ogółem zauważyć można że: • ludność Gminy Warnice stanowi 8,6% ludności powiatu pyrzyckiego, • ludność Gminy Warnice stanowi 0,20% ludności województwa zachodniopomorskiego (z 1.715.431 osób), oraz • ludność Gminy Warnice stanowi 0,009% ludności mieszkańców Polski (z 38.478.602 osób).
W porównaniu do gmin wchodzących w skład powiatu pyrzyckiego, Gmina Warnice pod względem liczby ludności jest drugą najmniejszą (zaraz po Gminie Bielice) spośród wszystkich gmin. Więcej mieszkańców posiadają wszystkie inne samorządy – zarówno Miasto Pyrzyce, Lipiany, jak i Gminy Kozielice i Przelewice. Widoczna natomiast jest dość spora dysproporcja jeżeli mowa o powierzchni Gmin. Gmina Warnice posiada podobnie jak liczbę ludności – najmniejszą powierzchnię zaraz po Gminie Bielice, która ma 8.419 ha. Zdawać by się mogło, że będzie mieć to także swoje przełożenie na gęstość zaludnienia, które powinno byś najmniejsze. Okazuje się jednak że Gmina Warnice na tle innych samorządów (sześciu) jest jedną z bardziej zaludnionych na km 2 Gminą. Gęstość zaludnienia wynosi bowiem 41 osób na km 2, podczas gdy w Gminie Bielice 37, Kozielice 28, Przelewice 33 wartości te są mniejsze. Oprócz tego wartym do podkreślenia zjawiskiem jest fakt, że w Gminie Warnice występuje najwyższy w całym powiecie wskaźnik ludności w wieku produkcyjnym – 65,9%, który jest także wyższy od średniej powiatu – 64,0% i średniej wojewódzkiej – 63,8%. Elementy te świadczą o tym, że Gmina Warnice posiada wysoki potencjał demograficzny, który może być pozytywnie wykorzystywany w celach rozwoju gospodarczego całego obszaru. Tab. 3. Wskaźniki demograficzne w Gminie Warnice i innych gminach powiatu pyrzyckiego (2015 r.) Ludność Powierzchnia Ludność Gęstość Przyrost Saldo Jednostka w wieku w ha w os. zaludnienia naturalny migracji produkcyjnym Gmina Bielice 8.419 3.143 37 8 3 65,0 Gmina Kozielice 9.453 2.634 28 2 3 63,1 Miasto i Gmina 9.491 6.052 64 18 37 63,9 Lipiany Gmina 16.201 5.353 33 11 25 65,1 Przelewice Miasto i Gmina 20.422 19.740 97 28 35 63,4 Pyrzyce Gmina Warnice 8.614 3.483 41 4 19 65,9 powiat pyrzycki 72.600 40.488 56 33 122 64,0
Źródło : opr. własne na podstawie danych z GUS u, Bank Danych Regionalnych
Różnicę między liczbą urodzeń żywych, a liczbą zgonów w danym okresie w przeliczeniu na 1000 mieszkańców, określany jest przez wskaźnik przyrostu naturalnego. W Gminie Warnice wskaźnik ten jest ujemny, a na przestrzeni lat widać nieznaczne wahania, raczej z tendencją malejącą przyrostu. Największą liczbę urodzeń zanotowano w roku 2011 (45), a największą liczbę zgonów w roku 2013 (46). Najniższa liczba urodzeń miała natomiast miejsce w roku 2010, co miało także ostatecznie
15 odzwierciedlenie w ujemnym wskaźniku pn. przyrost naturalny, który w tym roku był najbardziej ujemny i wyniósł 14 osób.
Tab. 4. Urodzenia, zgony, przyrost naturalny, także na 1000 ludności w Gminie Warnice Wyszczególnienie 2010 2011 2012 2013 2014 Urodzenie żywe ogółem 29 45 28 34 31 Zgony ogółem 43 31 37 46 35 Przyrost naturalny 14 14 9 12 4 Urodzenia żywe, zgony i przyrost naturalny na 1.000 ludności urodzenia żywe na 1000 ludności 8,1 12,5 7,8 9,5 8,6 zgony na 1000 ludności 11,95 8,61 10,29 12,89 9,76 przyrost naturalny na 1000 ludności 3,9 3,9 2,5 3,4 1,1
Źródło : opr. własne na podstawie danych z GUS u, Bank Danych Regionalnych
W każdej gminie na wskaźnik przyrostu naturalnego wpływ mają migracje wewnętrzne i zewnętrzne. Gmina Warnice na przestrzeni ostatnich 5 lat (2010 2014) charakteryzowała się ujemnym saldem migracji wewnętrznych oraz niewielkim, bądź zerowym saldem migracji zagranicznych. Biorąc pod uwagę dane z całego powiatu trend ten w Gminie Warnice jest także niekorzystny (bo ujemny). W całym powiecie pyrzyckim dane te były także ujemne. Element ten świadczyć może o potrzebie poszukiwania poza miejscem zamieszkania lepszych warunków do życia (zarówno praca, jak i edukacja ), i jest to kwestia całkowicie zrozumiała.
Tab. 5. Migracje wewnętrzne i zagraniczne w latach 2010 2014 Wyszczególnienie 2010 2011 2012 2013 2014 zameldowania w ruchu wewnętrznym ogółem 35 38 43 46 39 zameldowania z zagranicy ogółem 0 0 4 2 3 wymeldowania w ruchu wewnętrznym ogółem 39 36 35 47 61 saldo migracji wewnętrznych ogółem 4 2 8 1 22 saldo migracji na 1000 osób ogółem 1,1 0,6 3,3 0,3 5,3
Źródło : opr. własne na podstawie danych z GUS u, Bank Danych Regionalnych
Powyższe dane przedstawiono także na poniższym wykresie pokazując saldo migracji wewnętrznych oraz zagranicznych na przełomie lat 2010 2014.
16 Wykres 3 – Saldo migracji wewnętrznych oraz zagranicznych w Gminie Warnice w latach 2010 2014
Źródło : opr. własne na podstawie danych z GUS u, Bank Danych Regionalnych
W ostatnich 5 latach znacząco spadł udział osób w wieku przedprodukcyjnym w społeczności Gminy Warnice – stan na grudzień 2014 roku wskazuje, że ludność w wieku przedprodukcyjnym stanowiła tylko 18,6% ogólnej liczby mieszkańców, podczas gdy w roku 2010 wskaźnik ten był o 2,2 punktu procentowego wyższy. Zwiększył się z kolei odsetek osób w wieku poprodukcyjnym (z 14,1% w 2010 do 15,6% w roku 2014), przy niemal niezmienionym udziale osób w wieku produkcyjnym. Jak wynika z powyższych zestawień ludność gminy starzeje się. Utrzymujący się na niewielkim poziomie przyrost naturalny, jak również migracje oraz emigracje młodych mieszkańców w celach edukacyjnych zarówno do innych miast jak i zagranicę, są głównymi przyczynami opisywanego zjawiska. Należy zauważyć, że tendencja ta od kilku już lat utrzymuje się na podobnym poziomie, przez co zatrzymanie trendu powinno być celem polityki rozwojowej samorządu w Gminie Warnice. Przedstawiona tendencja wskazuje na odwzorowanie przemian, które funkcjonują w danej strukturze wiekowej (mowa już o skali całego kraju), co ewidentnie wymaga poszukiwania zbieżnych ze sobą działań w wielu dziedzinach życia, tak aby dany trend skutecznie powstrzymać, a nawet odwrócić. Odwrócenie proporcji pomiędzy przedstawionymi grupami wiekowymi ewidentnie wpływa w sposób widoczny na rynek pracy oraz decyduje o liczbie ludności w wieku produkcyjnym, które są główną siłą napędową każdej lokalnej gospodarki. Wzrost tej liczby przy tendencjach rozwojowych w gospodarce zwiększa potencjał siły roboczej w Gminie, a z drugiej strony – w przypadku słabiej rozwiniętej gospodarki – może powodować wzrost zagrożenia bezrobociem. Dlatego też, jednym z zadań stawianych przed samorządem Gminy Warnice w najbliższych latach będzie skuteczne poszukiwanie takich form rozwoju (społecznego, edukacyjnego czy gospodarczego) mieszkańców, aby dzieci i młodzież kształcące się poza terenem miejscowości i Gminy Warnice z chęcią tu wracali i pozostawali na dłużej. Aby było to możliwe konieczne są wszelkiego rodzaju działania, które przyczynią się zarówno do rozwoju bazy kulturalnej i edukacyjnej, ale także społecznej, przy jednoczesnym rozwoju i utrzymywaniu zakładów pracy już działających. Tendencję wskaźnikową, na bazie ekonomicznych grup wieku ludności w Gminie Warnice przedstawiono na poniższym wykresie.
17 Wykres 4 – Podział ludności wg ekonomicznych grup wieku w %
Źródło : opracowanie własne na podstawie danych z GUS u, Bank Danych Regionalnych za lata 2010 2014
Na terenie Gminy Warnice wskaźnik bezrobocia kształtuje się na poziomie 8,2%, jeżeli mowa o ludności w wieku produkcyjnym. Na dzień 31.12.2015 r. zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy w Pyrzycach były 192 osoby, z tego 101 osób stanowiły kobiety. Jest to niekorzystny skutek przemian zarówno demograficznych oraz niechęci wśród kobiet do powrotu do pracy za niskie wynagrodzenie, pozostawiając w tym czasie pod opieką innych osób swoje dzieci. Jak widać, w poniższej tabeli Gmina Warnice w porównaniu do innych Gmin powiatu pyrzyckiego ma najniższą (po Mieście i Gminie Pyrzyce) stopę bezrobocia jeżeli mówimy o grupie osób w wieku produkcyjnym i wyższą niż średnia województwa określona na poziomie 7,3% na koniec 2015 r. W przeciągu ostatnich 5 lat zauważalna jest tendencja spadku bezrobocia z 12,8 do 10,8% osób w wieku produkcyjnym czyli o 46 osób (w porównaniu do roku 2010 kiedy osób bezrobotnych zarejestrowanych było 299, z tego 181 osób stanowiły kobiety). Ponad połowa bezrobotnych to kobiety (54,54%). Tylko około połowa z nich posiada prawo do zasiłku. Poniżej przedstawiono informację o bezrobociu w przekroju miast i gmin leżących na terenie powiatu pyrzyckiego, a także tendencję kształtowania się bezrobocia w Gminie Warnice na przełomie lat 2010 2014. Tab. 6. Bezrobocie w Gminie Warnice w latach 2010 2014 (dane z końca każdego roku) Jednostka Wyszczególnienie 2010 2011 2012 2013 2014 miary Bezrobotni zarejestrowani wg płci ogółem osoba 299 313 327 327 253 mężczyźni osoba 118 135 145 152 115 kobiety osoba 181 178 182 175 138 Udział bezrobotnych zarejestrowanych w liczbie ludności w wieku produkcyjnym wg płci ogółem % 12,8 13,2 13,8 13,9 10,8 mężczyźni % 9,2 10,4 11,1 11,6 8,8 kobiety % 17,2 16,6 17,3 16,6 13,2
Źródło : opracowanie własne na podstawie danych z GUS u, Bank Danych Regionalnych za lata 2010 2014
18 Tab. 7. Bezrobocie w powiecie pyrzyckim w grudniu 2015 r., w stosunku do liczby osób w wieku produkcyjnym Bezrobotni wg gmin Miasto / Gmina Ogółem Zamieszkali na wsi Wskaźnik razem kobiety Razem kobiety bezrobocia Gmina Bielice 192 123 192 123 9,4% Gmina Kozielice 201 119 201 119 12,1% Miasto i Gmina Lipiany 435 226 145 79 11,2% Gmina Przelewice 436 265 436 265 12,5% Miasto i Gmina Pyrzyce 997 505 390 207 8,0% Gmina Warnice 192 101 192 101 8,2% powiat pyrzycki 2.453 1.339 1.556 894 9,5% województwo zachodniopomorskie 79.393 42.882 33.853 19.046 7,3%
Źródło : Wojewódzki Urząd Pracy w Szczecinie
Głównym problemem bezrobocia w Gminie Warnice jest brak wystarczającej liczby ofert pracy na tym obszarze i w jej otoczeniu lub przenoszenie ich do gmin posiadających atrakcyjne warunki inwestowania (bliskość większych ośrodków pracy jak Stargard czy Szczecin). Przy obecnym braku ofert stałego zatrudnienia lub jej niewielkiej ilości, dla wielu bezrobotnych, zatrudnienie w ramach prac interwencyjnych lub robót publicznych, jest jedyną realną szansą na przetrwanie, chociaż na pewien czas trwania bezczynności zawodowej. Podjęcie pracy umożliwia otrzymanie dochodów, a po zakończeniu umowy daje możliwość uzyskania prawa do zasiłku dla bezrobotnych. Ożywienie gospodarcze terenów wiejskich, walka z bezrobociem i tworzenie nowych miejsc pracy stają się najważniejszymi celami działania Gminy. Proces przechodzenia od polityki rolnej do wielofunkcyjnego rozwoju wsi jest szansą dla ludności wiejskiej. Na różnicę między zasobami pracy, a wielkością zatrudnienia składają się bezrobotni zarejestrowani, bezrobotni nierejestrowani, bądź pracujący, w tzw. szarej strefie, jak też osoby zatrudnione, nie ujęte w bieżącej sprawozdawczości statystycznej. Wzrost liczby podmiotów gospodarczych nie wpływa na spadek bezrobocia. Przypuszczać należy, że szereg podmiotów gospodarczych zawiesza, bądź kończy działalność, powodując wzrost bezrobocia, a statystyka nie nadąża z ujawnianiem tego faktu. Tab. 8. Pracujący w głównym miejscu pracy, w Gminie Warnice w latach 2010 2014 Jednostka Wyszczególnienie 2010 2011 2012 2013 2014 miary Pracujący wg płci ogółem osoba 342 420 431 419 447 mężczyźni osoba 170 257 236 239 252 kobiety osoba 172 163 195 180 195 Pracujący na 1000 ludności ogółem osoba 95 116 121 117 125
Źródło : Bank Danych Regionalnych GUS
Głównym problemem rynku pracy w Gminie, jest sprostanie w najbliższym 5 leciu popytowi na miejsca pracy, generowanemu przez wkraczanie młodych ludzi na rynek pracy. Do tej pory
19 zauważalne jest negatywne zjawisko wyjazdów zagranicznych w poszukiwaniu pracy. Tendencja ta powoduje zmniejszającą się liczbę specjalistów w różnych dziedzinach, których już w chwili obecnej w Polsce i Gminie brakuje. Dlatego też chcąc, aby młodzi ludzie, którzy są przyszłością gminy pozostawali, należy stworzyć odpowiednie warunki do rozwoju własnych inicjatyw, oferowania atrakcyjnych stanowisk za godziwą pensję, jak również dostarczenie infrastruktury odpowiadającej oczekiwaniom mieszkańców. Mając dostęp do odpowiedniej bazy rekreacyjno sportowej i edukacyjnej rodzice nie będą wysyłać swoich dzieci do innych miast, sami także pozostaną na miejscu ciesząc się z oferowanych przez Gminę warunków.
Widząc w Gminie tendencję do spadku bezrobocia należy uczynić z tego dodatkowy atut polepszających się warunków życia jej mieszkańców. Należy zwrócić uwagę, że najlepszym sposobem przeciwdziałania bezrobociu jest wspieranie przedsiębiorczości i prowadzenie polityki prozatrudnieniowej, gdyż aktywność zawodowa warunkuje samowystarczalność rodzin, a tym samym zmniejsza zapotrzebowanie na świadczenia z pomocy społecznej. By tak się stało, należy także uczynić wszystko, co jest w zasięgu możliwości samorządu, aby mieszkańcy Gminy podnosili swoje kwalifikacje i nabywali nowe umiejętności, które staną się potrzebne i pożądane na obecnym rynku pracy, dzięki czemu istniejący przedsiębiorcy i ci, którzy planują osiedlenie się na terenie Gminy Warnice, nie będą poszukiwali specjalistów poza jej obszarem.
Poniżej kilka fotografii obrazujących Gminę Warnice:
Źródło zdjęć: ECD – Europejskie Centrum Doradcze – Dariusz Klityński
2.2. Infrastruktura społeczna
2.2.1. Edukacja i oświata
Na terenie Gminy Warnice działa sieć placówek edukacyjnych, które kształcą dzieci i młodzież na poziomie przedszkolnym, podstawowym oraz gimnazjalnym. W Gminie brak jest żłobków oraz szkół ponadgimnazjalnych.
20 Samorząd Gminy prowadzi dwa punkty przedszkolne, do których w roku szkolnym 2015/2016 uczęszczało łącznie 40 dzieci (15 dzieci w oddziale przedszkolnym w Warnicach oraz 25 dzieci w oddziale przedszkolnym w Starym Przylepie). Obecnie uruchomiona została grupa dla kolejnych 15 dzieci w oddziale przedszkolnym w Starym Przylepie. W Gminie funkcjonuje Gimnazjum Publiczne oraz Szkoła Podstawowa w Warnicach z filią w Starym Przylepie. W obu szkołach w roku szkolnym 2015/2016 naukę pobierało 349 uczniów. Szkoły te w roku szkolnym 2016/2017 zostały połączone w Zespół Szkół w Warnicach. Organem prowadzącym dla powyższych placówek jest Gmina Warnice. Liczba uczniów zarówno w przedszkolu jak i w szkole podstawowej w ostatnich latach wzrastała (w przedszkolu aż o 45%, natomiast w szkole podstawowej o ok 10%). Natomiast w Publicznym Gimnazjum zauważalny jest trend spadkowy aż o ok 20% w porównaniu z rokiem 2011. Zjawisko takie może świadczyć o tym, że zmniejsza się liczba dzieci w wieku przedprodukcyjnym w Gminie, co widać także w danych demograficznych, zwiększa się odsetek dzieci rodziców z wyżu demograficznego lat 80, które w chwili obecnej uczęszczają do przedszkoli oraz SP. Ponadto zauważyć należy, iż zwiększająca się liczba dzieci wynikać może także z faktu, że w ostatnich latach dzieci w wieku 6 lat musiały obowiązkowo rozpocząć naukę w szkołach. Tab. 9. Liczba uczniów, oddziałów i kadra nauczycielska w Gminie Warnice w roku 2015 Placówki Wyszczególnienie 2015 Szkoła Podstawowa w Liczba uczniów 72 Starym Przylepie (filia Liczba oddziałów szkolnych (4) oraz przedszkolnych (1) 5 SP w Warnicach), Liczba nauczycieli (etaty) 15 Stary Przylep 60 Liczba dzieci przedszkolnych w ramach oddziałów w SP 16 Punkt Przedszkolny Liczba dzieci w ramach 1 oddziału przedszkolnego 25 przy SP w Starym Liczba nauczycieli (etaty) 1,89 Przylepie Szkoła Podstawowa w Liczba uczniów 172 Warnicach, im. Liczba oddziałów szkolnych (11) oraz przedszkolnych (1) 12 Kawalerów Orderu Liczba nauczycieli (etaty) 28,55 Uśmiechu, Warnice 30 Liczba dzieci przedszkolnych w ramach oddziałów w SP 18 Punkt Przedszkolny Liczba dzieci w ramach 1 oddziału przedszkolnego 15 przy SP w Warnicach Liczba nauczycieli (etaty) 1,09 Publiczne Gimnazjum Liczba uczniów 105 im. Noblistów Liczba oddziałów 6 Polskich w Warnicach, Liczba nauczycieli (etaty) 11,39 Warnice 30
Źródło : Opracowanie własne na podstawie danych z Gminy Warnice
Na terenie Gminy istnieje nowoczesna baza oświatowo sportowa. Szkoły wyposażone są w sale gimnastyczne i boiska. Wszystkie szkoły w Gminie posiadają dobry dostęp do komputerów, a dzieci uczą się języków obcych – niemieckiego i angielskiego. Po zakończeniu edukacji na terenie Gminy Warnice młodzież dalej kształci się w szkołach ponadgimnazjalnych i technicznych, głównie w niedalekim Stargardzie i Pyrzycach. Oceniając szkolnictwo w Gminie Warnice warto pod uwagę wziąć także współczynnik skolaryzacji. Współczynnik skolaryzacji jest jednym z dwóch podstawowych wskaźników stosowanych do badania poziomu edukacji w danej gminie. Stopa skolaryzacji to odsetek osób uczących się obliczany
21 w stosunku do liczby ludności w określonym przedziale wiekowym, według podziału na odpowiednie etapy kształcenia. Dla szkół podstawowych przewidziano przedział wiekowy od 7 do 13 lat, a dla szkół gimnazjalnych przedział od 13 do 16 lat. Porównując dane czynniki dla Gminy Warnice w odniesieniu do całego powiatu pyrzyckiego oraz poszczególnych gmin z tego obszaru zauważyć można, iż za rok 2014 współczynnik ten wyniósł 92,72%, podczas gdy w pozostałych samorządach (oprócz Gminy Bielice i Kozielice, gdzie wskaźnik ten był wyższy) wartości te stanowiły poziom 90% (Gmina Przelewice) lub były od niego niższe (Miasto i Gmina Lipiany oraz Miasto i Gmina Pyrzyce). Podobna sytuacja ma miejsce przy współczynniku dla gimnazjum, gdzie wartość ta dla Gminy Warnice wyniosła 92,79% (tylko w Gminie Bielice i Lipiany wskaźnik ten był niższy i kształtował się na poziomie odpowiednio – 87,96% oraz 81,07%), podczas gdy pozostałe samorządy miały tę wartość ponad 90, a nawet ponad 100% (Gmina Kozielice). Elementy te świadczą o tym, że dzieci dojeżdżają do szkół poza teren swojego zamieszkania. Tab. 10. Wskaźnik skolaryzacji dla Gminy Warnice i gmin powiatu pyrzyckiego (stan na rok 2014) Jednostka Wskaźnik skolaryzacji brutto [%] Szkoły podstawowe Gimnazja Gmina Bielice 93,85 87,96 Gmina Kozielice 120,47 146,34 Miasto i Gmina Lipiany 81,47 81,07 Gmina Przelewice 90,22 97,75 Miasto i Gmina Pyrzyce 87,25 92,31 Gmina Warnice 92,72 92,79 powiat pyrzycki 90,05 94,76
Źródło : opracowanie własne na podstawie danych z GUS u, Bank Danych Regionalnych za rok 2014
2.2.2. Kultura i sport
2.2.2.1 Kultura
W Gminie Warnice instytucjami odpowiedzialnymi za kształtowanie kultury są biblioteki. Życie kulturalne toczy się także w świetlicach wiejskich. Funkcjonują one w miejscowościach: 1) Barnim, 2) Dębica, 3) Grędziec, 4) Kłęby, 5) Nowy Przylep, 6) Obryta (nad remizą strażacką), 7) Reńsko, 8) Stary Przylep, 9) Warnice „Dom Strażaka”, 10) Wierzbno, 11) Wójcin, 12) Zaborsko.
22 Instytucją propagującą kulturę w Gminie jest Gminna Biblioteka Publiczna w Warnicach z filią w Obrytej. Do podstawowych zadań biblioteki (na podstawie statutu jednostki) należy: • gromadzenie i opracowywanie materiałów bibliotecznych z uwzględnieniem materiałów dotyczących własnego regionu, kierowanie dobrem materiałów bibliotecznych do bibliotek niższego szczebla organizacyjnego. • udostępnianie zbiorów bibliotecznych na miejscu, wypożyczanie do domu oraz prowadzenie wypożyczeń międzybibliotecznych, • organizowanie czytelnictwa i udostępnianie materiałów bibliotecznych ludziom niepełnosprawnym, • współdziałanie z bibliotekami innych sieci, instytucjami upowszechniania kultury oraz organizacjami w rozwijaniu potrzeb oświatowych i kulturalnych społeczeństwa, • badanie potrzeb czytelniczych mieszkańców i tworzenie warunków do ich zaspokajania, • wytyczania kierunków rozwoju czytelnictwa w gminie, opracowanie założeń programowych rozwoju bibliotek, • wydawanie bibliotekom niższego stopnia zaleceń dotyczących ich działalności, udzielanie pomocy metodycznej, instruktażu oraz pomocy organizacyjno technicznej we wszystkich zakresach działania, • organizowanie i prowadzenie dokształcania i doskonalenia zawodowego pracowników bibliotek, • sprawowanie z upoważnienia Rady Gminy nadzoru merytorycznego nad działalnością filii, • gromadzenie dokumentacji oraz opracowywanie i upowszechnianie informacji o regionalnym ruchu kulturalnym.
Do pozostałej działalności biblioteki należy także możliwość: organizacji spektakli, wystaw i odczytów, prowadzenie nauki języków obcych, organizacja imprez rozrywkowych i artystycznych, filmowych, plastycznych oraz innej z zakresu kultury, prowadzenie sprzedaży dzieł sztuki, rękodzieła ludowego i artykułów użytku kulturalnego, prowadzenie kiermaszu książki, realizacja imprez zleconych (okolicznościowych, obrzędowych).
Poniżej zestawiono dane statystyczne dotyczące bibliotek w Gminie Warnice za ostatnie 5 lat:
Tab. 11. Kultura w Gminie Warnice w ciągu lat 2010 2014 Jednostka BIBLIOTEKI 2010 2011 2012 2013 2014 miary Placówki biblioteczne biblioteki i filie obiekty 2 2 2 2 2 pracownicy bibliotek osoba 2 2 2 2 2 księgozbiór wol. 17422 17438 16977 16176 16270 czytelnicy w ciągu roku osoba 434 440 422 380 376 wypożyczenia księgozbioru wol. 3217 3050 2881 3028 2903 na zewnątrz
23 Biblioteki wskaźniki ludność na 1 placówkę osoba 1796 1804 1788 1796 1783 biblioteczną księgozbiór bibliotek na 1000 wol. 4851,6 4834,5 4748,8 4505,0 4562,5 ludności czytelnicy bibliotek osoba 121 122 117 107 105 publicznych na 1000 ludności wypożyczenia księgozbioru wol. na 1 czytelnika 7,4 6,9 6,8 8,0 7,7 w woluminach
Źródło : opracowanie własne na podstawie danych z GUS u, Bank Danych Regionalnych lata 2010 2014
Biorąc powyższe elementy pod uwagę w ostatnich latach Gmina Warnice wykonała szereg inwestycji. Były to między innymi: „Razem łatwiej i możemy więcej przebudowa i remont świetlicy wiejskiej w Barnimie, gm. Warnice” przy udziale środków z Programu PROW, „Remont i modernizacja świetlicy wiejskiej wraz z zapleczem w miejscowości Warnice” przy udziale środków w ramach programu PROW, remont świetlicy w Nowym Przylepie, remont świetlicy wiejskiej w m. Zaborsko, przebudowa i remont świetlicy w miejscowości Stary Przylep. W najbliższych latach Gmina Warnice zamierza przeprowadzić inne inwestycje w zakresie obiektów kultury, w tym między innymi: remont i przebudowa trzech świetlic wiejskich w miejscowościach Kłęby, Dębica oraz Grędziec, Budowa świetlic wiejskich w miejscowościach Wierzbno, Reńsko oraz Wójcin.
2.2.2.2 Sport
W Gminie Warnice w zakresie sportu funkcjonuje: Gminno Ludowy Klub Sportowy "MECHANIK WARNICE, Gminno Ludowy Klub Sportowy „BRYZA REŃSKO”. Celem klubów jest dbałość o prawidłowy rozwój psychofizyczny i zdrowie członków Klubów oraz lokalnej społeczności. Cele te realizowane są przez: • upowszechnianie i rozwijanie rekreacji fizycznej, sportu i turystyki, • popularyzowanie kultury zdrowotnej i fizycznej, • popularyzowanie higienicznego trybu życia, • organizowanie imprez i zawodów sportowych, • organizowanie obozów szkoleniowych w różnych formach dla członków oraz innych osób na terenie działania Klubów, • współdziałanie w dziedzinie kultury fizycznej i sportu z innymi stowarzyszeniami i organizacjami,
24 • udział we współzawodnictwie sportowym. W ramach klubów funkcjonuje obecnie ok. 200 członków (dane na rok 2016). Wielu przedstawicieli tych organizacji uczestniczy w różnego typu zawodach, konkursach i mitingach zdobywając różnego typu nagrody, wyróżnienia i dyplomy. Wszystko to niewątpliwie wpływa na promocję Gminy Warnice. Oba Kluby Sportowe trenują na boiskach na terenie gminy (Mechanik – w Warnicach, Bryza – w Reńsku) oraz na hali sportowej przy szkole w Warnicach. KS Mechanik jest w klasie okręgowej południowej (pozycja nr 3 na koniec sezonu 2015/2016), KS Bryza – w klasie B gr. 2 na miejscu 5 wśród zespołów w rundzie 2015/2016 (dane pochodzą z ZZPNu). Oprócz tego na terenie Gminy zawiązała się sekcja z zakresu trenowania zapasów, prowadzona przez trenera z Zespołu Szkół w Kozielicach (jednocześnie prezes Stowarzyszenia Husaria Fight Team). Grupa ta liczy około 20 uczniów.
Poniżej przedstawiono tabelę pokazującą kluby sportowe na terenie Gminy Warnice oraz jego członków: Tab. 12. Informacje o sporcie w Gminie Warnice stan na koniec roku 2014 SPORT Jednostka miary 2014 Kluby sportowe łącznie z klubami wyznaniowymi i UKS kluby szt. 2 członkowie osoba 100 ćwiczący ogółem osoba 100 ćwiczący mężczyźni osoba 100 ćwiczący do lat 18 ogółem osoba 75 ćwiczący do lat 18 chłopcy osoba 75 sekcje sportowe szt. 1 instruktorzy sportowi osoba 2
Źródło : opracowanie własne na podstawie danych z GUS u, Bank Danych Regionalnych za rok 2014
Dzięki istnieniu w Gminie dobrej jakości infrastruktury sportowej, placówek oświatowych i klubów sportowych, efekty działań z roku na rok przynoszą coraz więcej powodów do zadowolenia oraz dumy z posiadania wielu wspaniałych sportowców w Gminie Warnice.
2.2.3. Bezpieczeństwo publiczne i organizacje pozarządowe
W zakresie bezpieczeństwa publicznego na terenie Gminy funkcjonują Ochotnicze Straże Pożarne: w Warnicach, w Starym Przylepie, w Wierzbnie, w Obrytej, w Zaborsku. OSP w Warnicach i Obrytej funkcjonują w ramach Krajowego Systemu Ratowniczo Gaśniczego. Oprócz tego w Gminie Warnice istnieją: 4 stowarzyszenia i 1 fundacja: o „Biesiada” z Warnic,
25 o „Jaskółka” z Zaborska, o „Podążajmy wspólną drogą” ze Starego Przylepu, o „Stowarzyszenie mieszkańców wsi Obryta – RAZEM LEPIEJ” z Obrytej, o Fundacja Dr Teresy Cz. Malec „Łatwiej Razem” Oddział w Kłębach. o Fundacja „Jarzębinowa Obryta” z siedzibą w Obrytej. 2 kluby sportowe: o Gminno Ludowy Klub Sportowy „Mechanik Warnice”, o Gminno Ludowy Klub Sportowy „Bryza Reńsko”. 1 koło Polskiego Związku Emerytów, Rencistów i Inwalidów w Warnicach. 1 Spółdzielnia Socjalna „JASKÓŁKA” z Zaborska.
2.2.4. Turystyka i rekreacja
Gmina Warnice jest położona na niezwykle urodzajnej równinie pyrzycko stargardzkiej. Pejzaż Gminy, typowo rolniczy, w niewielkim stopniu zalesiony, charakteryzuje się dużym zróżnicowaniem pod względem rozmieszczenia obszarów o cennych walorach przyrodniczych ekosystemów często unikalnych w skali kraju. Osobliwością przyrodniczą są położone od strony południowej i zachodniej Gminy, na stromych zboczach w kierunku doliny rzeki Płoni i jeziora Miedwie, rezerwaty przyrody: "Brodogóry" ze stanowiskiem reliktowej roślinności stepowej występującej w zasięgu klimatu morskiego i "Stary Przylep" ze zbiorowiskami roślin kserotermicznych. Szeroki pas nadbrzeżny j. Miedwie, to teren podmokły, bagienny, porośnięty trzcinami, szuwarami, pokryty licznymi naturalnymi oczkami wodnymi. Stanowi doskonałe warunki siedliskowe dla wielu gatunków rzadkich roślin i ptaków. Z krawędzi wyższych partii stromych zboczy rozciąga się panoramiczny widok na dolinę rzeki Płoni i j. Miedwie, które stanowią rozległe wnętrze krajobrazowe, zbliżone do krajobrazu naturalnego, bardzo atrakcyjnego dla turystyki. Nad malowniczo położonym j. Zaborsko oraz w miejscowości Wierzbno nad j. Miedwie są dogodne warunki do biwakowania, a dla amatorów sportów wodnych do żeglarstwa, kajakarstwa, windsurfingu i wędkarstwa. Plaża nad j. Miedwie stanowi doskonały teren pod inwestycje związane z turystyką (np. stworzenie kompleksu rekreacyjno wypoczynkowego, budowa ścieżek rowerowych wzdłuż brzegów jeziora). We wsiach: Wierzbno, Grędziec, Zaborsko istnieją dogodne warunki dla rozwoju agroturystyki. Gmina Warnice wykazuje wskaźnik jeziorności wynoszący ok. 10%, w jej zasobach znajduje się fragment j. Miedwie, j. Zaborsko oraz odcinki rzeki Płoni, rzeki Gowienicy Miedwiańskiej, cieki melioracyjne oraz stawy po wyrobiskach. Brzegi jezior są na znacznych odcinkach trudno dostępne, bagniste, ze strefą przybrzeżną porośnięta trzciną.
26 Największa część Gminy Warnice leży w zlewni j. Miedwie i rzeki Płoni. W zlewni znajdują się użytki rolne oraz tereny osadnictwa wiejskiego z niewielkimi terenami rekreacyjno wypoczynkowymi nad j. Miedwie. Walory zabytkowe Teren Gminy Warnice pod względem wartości zabytkowych jest zróżnicowany. Występują wsie o znaczących walorach (Stary Przylep, Wierzbno, Zaborsko), mające średniowieczną metrykę, zachowany układ przestrzenny i znaczne nasycenie cenną zabudową zabytkową. Obok nich istnieją interesujące i dobrze zachowane wsie folwarczne z dominującymi, dużymi założeniami gospodarczymi i parkami (Barnim, Wójcin) pochodzące z XIX XXw., a także późniejsze wsie typu kolonizacyjnego (Reńsko, Grędziec) o stosunkowo skromnych walorach. Pozostałe miejscowości, na skutek przekształceń formy i zabudowań nie zachowały walorów zabytkowych. Szereg miejscowości, głównie po 1945 r., uległo dewaloryzacji (Dębica, Kłęby, Nowy Przylep, Obryta, Warnice). Z zachowanych obiektów architektonicznych szczególnie cenne są kościoły w miejscowościach: Wierzbno (kościół z XV w. z barokową wieżą), Barnim, Stary Przylep, Warnice i Zaborsko oraz odbudowany kościół w Obrytej. Najcenniejszym zespołem zabytkowego budownictwa są wąskofrontowe chałupy typu pyrzyckiego, które obecnie zachowały się w znikomej ilości głównie w miejscowości Zaborsko. Oprócz wyżej wymienionych atrakcji na terenie Gminy istnieje wiele obiektów wartych zauważenia i obejrzenia.
Poniżej przedstawiono tabelę obrazującą zabytki występujące na obszarze Gminy Warnice: Tab. 13. Zestawienie zabytków w Gminie Warnice
Lp. MIEJSCOWOŚĆ OBIEKT
1. Barnim kościół pw. Narodzenia NMP 2. Obryta cmentarz przykościelny 3. Obryta kościół pw. MB Łaskawej 4. Stary Przylep kościół pw. św. Michała Archanioła 5. Warnice kościół pw. NMP Matki Kościoła 6. Wierzbno kościół pw. św. Józefa 7. Zaborsko kościół pw. św. Jana Chrzciciela
Źródło : opracowanie własne na podstawie rejestru zabytków
Oprócz istnienia obiektów i atrakcji turystycznych ważne jest, aby w Gminie istniała także baza noclegowa i gastronomiczna, która dla turystów jest elementem niezwykle ważnym. Wartym podkreślenia jest również to, że w miejscowości Zaborsko funkcjonuje „Skansen Jeziorak”. Skansen powstał w celu prezentacji miejscowego rzemiosła, historii, sztuki i obyczajów związanych z tradycjami lokalnymi, głównie rybackimi. Realizować się to będzie poprzez udział w warsztatach i wycieczkach jednodniowych w których uczestniczą szkoły, osoby prywatne i wycieczki zorganizowane. „Jeziorak” posiada także zaplecze do organizacji szkoleń dla dzieci, młodzieży oraz dorosłych.
27 Ambicją włodarzy Gminy jest, aby branża turystyczna rozwijała się w oparciu o endogeniczne potencjały i aby powstawały nowe obiekty, które będą przyciągać większą ilość turystów na ten obszar. Poniżej dokonano porównania branży turystycznej na terenie Gminy Warnice za ostatnie 5 lat: Tab. 14. Zestawienie obiektów turystycznego zbiorowego zakwaterowania w Gminie Warnice w latach 2010 2014 Wyszczególnienie Jednostka 2010 2011 2012 2013 2014 miary TURYSTYCZNE OBIEKTY ZBIOROWEGO ZAKWATEROWANIA wg rodzajów ogółem obiekty ogółem VII ob. 0 0 0 0 1 obiekty całoroczne VII ob. 0 0 0 0 1 miejsca noclegowe ogółem VII msc. 0 0 0 0 13 miejsca noclegowe całoroczne VII msc. 0 0 0 0 13 korzystający z noclegów ogółem I XII osoba 0 0 0 0 63 korzystający z noclegów turyści osoba 0 0 0 0 8 zagraniczni I XII wynajęte pokoje ogółem I XII w obiektach 0 0 0 0 83 hotelowych wynajęte pokoje turystom zagranicznym 0 0 0 0 7 I XII w obiektach hotelowych udzielone noclegi ogółem I XII 0 0 0 0 113 udzielone noclegi turystom zagranicznym 0 0 0 0 12 I XII
Źródło : opracowanie własne na podstawie danych GUS, Bank Danych Regionalnych za lata 2010 2014
Biorąc pod uwagę powyższe dane zauważyć można, że liczba turystów oraz udzielonych im noclegów w ostatnich latach 2010 2013 w Gminie w ogóle nie istniała. Dopiero w roku 2014 rozpoczął działalność pensjonat „Florentyna”, który przyjął 113 osób. Przyczyn słabego ruchu turystycznego można upatrywać w powstających, coraz ciekawszych ofertach znad morza, w górach czy ofertach wycieczek zagranicznych, z którymi Gminie Warnice trudno konkurować. Ponadto zauważalny jest ogólny przyrost liczby turystów na terenie Polski. Polacy także zaczęli preferować wypoczynek we własnym kraju, co jawi się także jako szansa dla Gminy Warnice.
Reasumując
Posiadane walory Gminy Warnice pozwalają rozwijać się w kierunku turystyki oraz agroturystyki z nastawieniem na efektywną obsługę tzw. „małego ruchu turystycznego”. Jest to możliwe dzięki istniejącym obiektom oraz ich możliwościami rozwoju, które wskazywali sami zainteresowani, w tym przedsiębiorcy oferujący na dzień dzisiejszy usługi w tym obszarze. Ze względu na proekologiczną politykę Gminy nie planuje się budowy obiektów przemysłowych, które mogłyby okazać się szkodliwe, bądź uciążliwe dla środowiska naturalnego. Zauważalne są tu natomiast bardzo dogodne warunki dla rozwoju gospodarstw w kierunku agroturystycznym, ekologicznym a jednocześnie małych przedsiębiorstw o charakterze rolno spożywczym, które oferowałyby mieszkańcom i turystom sięganie po „dary natury”, które są dziś na nowo
28 poszukiwanymi pomysłami na spędzanie wolnego czasu bądź zakupów żywieniowych. Korzystając ze sprzyjających warunków przyrodniczo krajobrazowo kulturowych Gmina powinna postawić na zrównoważony rozwój infrastruktury turystycznej (ukierunkowanej głównie na wypoczynek letniskowy), w celu pełnego wykorzystania swojego potencjału turystycznego. Możliwości rozwoju funkcji rekreacyjno turystycznej, w oparciu o warunki naturalne w granicach Gminy są możliwe – ale nie tak znaczące, jak w innych obszarach województwa zachodniopomorskiego. Istnienie kilku pięknych akwenów wodnych, do których jest dostęp w Gminie Warnice, jak i dogodne połączenia komunikacyjne są ogromnym atutem Gminy, który warto uwypuklić. Odpowiednie zagospodarowanie turystyczne stwarza bowiem możliwości rozwoju funkcji rekreacyjnej, również poza letnim sezonem turystycznym, jak i w granicach dzisiaj istniejących form wypoczynku. Dlatego też w najbliższych latach, które zostały określone w strategii Gmina Warnice zamierza poszukiwać możliwości inwestowania także w turystykę, która może wpłynąć na poprawę i wzbogacenie możliwości rozwoju całego obszaru, również w zakresie współpracy międzynarodowej.
Poniżej kilka fotografii obrazujących Gminę Warnice:
29
Źródło zdjęć: ECD – Europejskie Centrum Doradcze – Dariusz Klityński
2.2.5. Ochrona zdrowia
Świadczenia zdrowotne w Gminie Warnice są realizowane na dobrym poziomie. Generalnie zdaje egzamin system oparty o lekarza rodzinnego, dlatego powinien on być nadal intensywnie rozwijany. Sposób organizacji służby zdrowia w Gminie Warnice często nie zapewnia rzeczywistej, całodobowej opieki medycznej, bowiem najbliższe szpitale funkcjonują w Pyrzycach i w Stargardzie. W Gminie Warnice funkcjonuje natomiast: Samodzielny Gminny Zakład Opieki Zdrowotnej w Warnicach, w skład którego wchodzą następujące komórki organizacyjne: poradnia Medycyny Rodzinnej, poradnia pielęgniarki, poradnia położnej POZ, punkt szczepień, gabinet zabiegowy, nocna i świąteczna stacjonarna, wyjazdowa opieka lekarska i pielęgniarska prowadzona przez WOMP ZCLiP Przychodnia Profilaktyczno Lecznicza Nr 4 w Stargardzie, ul. I Brygady 18,
Na rzecz pacjentów w Gminie Warnice otwarty jest punkt apteczny, prowadzony przez osobę prywatną.
2.2.6. Pomoc społeczna
W zakresie pomocy społecznej Gmina Warnice realizuje zadania własne i zlecone na bazie otrzymanych dotacji i subwencji z budżetu państwa mając z góry „narzucone” przepisy regulujące sposób dystrybucji środków. Zadania w tym zakresie wypełnia Ośrodek Pomocy Społecznej w Warnicach (OPS). OPS realizuje zadania własne gminy, które są finansowane z budżetu gminy oraz z
30 budżetu państwa w formie dotacji celowej. Na wypłatę zasiłków stałych, opłacanie składek na ubezpieczenie zdrowotne za osoby uprawnione do zasiłków stałych oraz na wypłatę zasiłków okresowych Gmina otrzymuje dotację z budżetu państwa. Gmina również otrzymuje dotacje na realizację wieloletniego programu „Pomoc państwa w zakresie dożywiania” w gwarantowanej wysokości 60% wydatków poniesionych na ten cel. Gmina może zwrócić się do Wojewody Zachodniopomorskiego z wnioskiem o zmniejszenie udziału własnego gminy do 20% wysokości zadania. Do zadań zleconych Gminie, które są w pełni finansowane przez budżet państwa należą świadczenia rodzinne, fundusz alimentacyjny wraz z kosztami obsługi oraz świadczenia wychowawcze. Nadzór finansowy i merytoryczny nad ośrodkiem sprawuje Wójt Gminy Warnice oraz Wydział Polityki Społecznej Zachodniopomorskiego Urzędu Wojewódzkiego w Szczecinie. Podstawowymi zadaniami, realizowanymi przez pomoc społeczną, które powinny w miarę możliwości doprowadzić do życiowego usamodzielnienia się podopiecznych oraz ich integracji ze środowiskiem są: przyznawanie i wypłacanie przewidzianych ustawą świadczeń, świadczenie pracy socjalnej (działalność zawodowa mająca na celu pomoc osobom i rodzinom we wzmacnianiu lub odzyskiwaniu zdolności do funkcjonowania w społeczeństwie poprzez pełnienie odpowiednich ról społecznych oraz tworzenie warunków sprzyjających temu celowi), analiza i ocena zjawisk rodzących zapotrzebowanie na świadczenia z pomocy społecznej, realizacja zadań wynikających z rozeznanych potrzeb. Działania Ośrodka realizowane w tym zakresie zmierzają więc do zapobiegania pogłębianiu się dysfunkcji osób i rodzin oraz wykluczaniu społecznemu. Pomoc społeczna udzielana jest w szczególności z powodu: ubóstwa, bezdomności, bezrobocia, niepełnosprawności, długotrwałej lub ciężkiej choroby, przemocy w rodzinie, potrzeby ochrony macierzyństwa lub wielodzietności, bezradności w sprawach opiekuńczo wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego, zwłaszcza w rodzinach niepełnych lub wielodzietnych, trudności w przystosowaniu do życia po zwolnieniu z zakładu karnego, alkoholizmu i narkomanii, zdarzenia losowego i sytuacji kryzysowej.
31 Prawo do świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej przysługuje osobie lub rodzinie, której dochód nie przekroczy sumy kryterium dochodowego przy jednoczesnym wystąpieniu co najmniej jednego z powodów wyżej wymienionych. Prowadząc aktywną politykę społeczną Ośrodek obejmuje swoim wsparciem grupy społeczne szczególnie zagrożone wykluczeniem społecznym. Wszystkie działania prowadzone są w oparciu o diagnozę środowiska. Na terenie Gminy dostrzega się widoczne deficyty w obszarze polityki społecznej. Nie mniej jednak OPS współpracuje z różnymi instytucjami, organizacjami pozarządowymi działającymi w obszarze pomocy społecznej. Ośrodek wprowadził także interdyscyplinarną współpracę w działaniach w obszarze przemocy w rodzinie, wspierania rodzin, osób niepełnosprawnych i innych grup zagrożonych wykluczeniem społecznym.
Poniżej przedstawiono tabelę obrazującą wysokość udzielanych świadczeń rodzinnych w latach 2010 2014. Tab. 15. Świadczenia rodzinne w Gminie Warnice w latach 2010 2014 Jednostka Wyszczególnienie 2010 2011 2012 2013 2014 miary ŚWIADCZENIA RODZINNE Korzystający ze świadczeń rodzinnych rodziny otrzymujące zasiłki 205 184 160 142 132 rodzinne na dzieci dzieci, na które rodzice otrzymują osoba 397 364 323 292 266 zasiłek rodzinny ogółem dzieci w wieku do lat 17, na które osoba 352 320 286 261 237 rodzice otrzymują zasiłek rodzinny udział dzieci w wieku do lat 17, na które rodzice otrzymują zasiłek % 47,2 44,3 40,6 38,7 34,6 rodzinny w ogólnej liczbie dzieci w tym wieku Kwoty świadczeń rodzinnych wypłaconych w roku ogółem kwota świadczeń rodzinnych tys. zł 974 1037 1028 965 872 kwota zasiłków rodzinnych (wraz z tys. zł 640 599 529 532 488 dodatkami) kwota zasiłków pielęgnacyjnych tys. zł 198 227 234 227 217
Źródło : opracowanie własne na podstawie danych GUS, Bank Danych Regionalnych za lata 2010 2014
2.2.7. Budownictwo mieszkaniowe
Sytuacja mieszkaniowa w Gminie nie odbiega zasadniczo od gmin sąsiadujących, jeśli chodzi o standard i wyposażenie. Głównym rodzajem budownictwa w Gminie jest budownictwo indywidualne, które należy do dobrze rozwiniętych. Oprócz tego w Gminie Warnice funkcjonuje także budownictwo spółdzielcze. Ponadto ok. 82% mieszkań jest wyposażonych w centralne ogrzewanie, a mieszkania zwodociągowane są w niemalże 100%. Wiek zasobów mieszkaniowych jest zróżnicowany i prawie 3/4 przypada na okres po 1945 r. Dystans, jaki dzieli Gminę od innych gmin i miast w zakresie wyposażenia mieszkań, jest średni.
32 Stan techniczny budynków mieszkalnych można ogólnie ocenić jako dobry, choć wiele z nich nie spełnia wszystkich wymogów technicznych. Spośród ogółu budynków zdecydowana większość to budynki jednorodzinne. Ruch budowlany z roku na rok powiększa się, czego powodem jest rosnąca cena gruntów i materiałów budowlanych na rynku ogólnym.
Zasoby mieszkaniowe w Gminie Warnice w przeciągu lat 2010 2014 przedstawiono w poniżej tabeli: Tab. 16. Struktura mieszkaniowa Gminy Warnice w latach 2010 2014 Wyszczególnienie Jednostka 2010 2011 2012 2013 2014 miary ZASOBY MIESZKANIOWE wg form własności mieszkania mieszk. 999 1002 1004 1009 1014 izby izba 3961 3978 3986 4016 4042 powierzchnia użytkowa m2 76878 77271 77491 78142 78809 mieszkań Mieszkania wyposażone w instalacje techniczno sanitarne ogółem wodociąg mieszk. 971 974 976 981 986 ustęp spłukiwany mieszk. 954 957 959 964 969 łazienka mieszk. 910 913 915 920 925 centralne ogrzewanie mieszk. 819 822 824 829 834 gaz sieciowy mieszk. 94 94 95 95 95 Mieszkania wyposażone w instalacje w % ogółu mieszkań wodociąg % 97,2 97,2 97,2 97,2 97,2 łazienka % 91,1 91,1 91,1 91,2 91,2 centralne ogrzewanie % 82,0 82,0 82,1 82,2 82,2
Źródło : opracowanie własne na podstawie danych z GUS u, Bank Danych Regionalnych za lata 2010 2014
Poniżej kilka fotografii obrazujących Gminę Warnice:
33
Źródło zdjęć: ECD – Europejskie Centrum Doradcze – Dariusz Klityński
2.3. Sytuacja gospodarcza
2.3.1. Podmioty gospodarcze
W roku 2014 (wg stanu na dzień 31.12.2014 r.) na terenie Gminy Warnice funkcjonowało 218 podmiotów gospodarczych zarejestrowanych w rejestrze REGON. Ponad 97% z nich należała do sektora prywatnego. Większość z zarejestrowanych firm stanowiły podmioty małe, o czym może świadczyć również to, że większość z nich działa w formie osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą (212 podmiotów). Zwiększenie liczby podmiotów po roku 2007, w pewnym stopniu związane było z sytuacją na rynku pracy i poszukiwaniem możliwości prowadzenia własnej działalności gospodarczej. Innym czynnikiem wpływającym na wspomnianą tendencję była szeroko stosowana praktyka samozatrudnienia, wymuszana przez pracodawców, w celu zmniejszenia ich kosztów działalności. Poziom aktywności gospodarczej na terenie Gminy, mierzony wskaźnikiem liczby podmiotów gospodarczych wpisanych do rejestru przypadających na 1000 mieszkańców w wieku produkcyjnym, należy ocenić jako niewystarczający. Wartość wspomnianego wskaźnika dla Gminy Warnice wynosi 92,8 podczas gdy średnia dla województwa określona została na wartość ponad 128.
O charakterze lokalnej gospodarki wiele mówi również struktura branżowa, została ona przedstawiona poniżej (stan na dzień 31.12.2014 r.).
34 Tab. 17. Podmioty gospodarcze w Gminie Warnice w latach 2010 2014 lp. Wyszczególnienie 2010 2011 2012 2013 2014
1. Sekcja A Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo 25 28 24 26 21 2. Sekcja C – Przetwórstwo przemysłowe 25 22 21 23 25 3. Sekcja E Dostawa wody; gospodarowanie ściekami 1 1 0 0 0 i odpadami oraz działalność związana z rekultywacją 4. Sekcja F – Budownictwo 43 41 37 38 40 5. Sekcja G Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodów, motocykli oraz artykułów 44 42 40 36 42 użytku osobistego i domowego 6. Sekcja H Transport i gospodarka magazynowa 27 27 28 27 28 7. Sekcja I Działalność związana z zakwaterowaniem 2 2 3 1 1 i usługami gastronomicznymi 8. Sekcja J – Informacja i komunikacja 0 1 0 0 0 9. Sekcja K Działalność finansowa i ubezpieczeniowa 5 5 4 3 2 10. Sekcja L Działalność związana z obsługą rynku 3 3 3 3 3 nieruchomości 11. Sekcja M – Działalność profesjonalna, naukowa 12 10 10 11 10 i techniczna 12. Sekcja N Działalność w zakresie usług administrowania 4 4 4 5 6 i działalność wspierająca 13. Sekcja O Administracja publiczna i obrona narodowa; 8 8 8 8 8 obowiązkowe zabezpieczenia społeczne 14. Sekcja P – Edukacja 3 4 5 4 4 15. Sekcja Q – Opieka zdrowotna i pomoc społeczna 10 11 12 13 12 16. Sekcja R Działalność związana z kulturą, rozrywką 0 0 1 1 1 i rekreacją 17. Sekcja S i T – Pozostała działalność usługowa 11 11 11 11 15 ogółem 223 220 211 210 218 w tym sektor publiczny 6 6 7 6 6 sektor prywatny 217 214 204 204 212
Źródło : opracowanie własne na podstawie danych z GUS u, Bank Danych Regionalnych za lata 2010 2014
Najwięcej podmiotów gospodarczych jest zarejestrowanych w sektorach związanych z handlem hurtowym i detalicznym (42 podmioty), a także budownictwem (40 podmiotów) oraz transportem i gospodarką magazynową (28 podmiotów), przetwórstwem przemysłowym (25 podmiotów) i rolnictwem (20 podmiotów). Struktura taka ma swoje uzasadnienie w stosunkowo niskich nakładach związanych z rozpoczęciem prowadzenia działalności w wymienionych sektorach i szybkim uzyskiwaniem przychodów. Wynika to także z kwalifikacji, które posiadają mieszkańcy Gminy Warnice wskazujące na fakt, że najwięcej osób posiada wykształcenie podstawowe lub średnie, a zatem poszukują branż, które są najbliższe ich wykształceniu oraz doświadczeniu. W kolejnych działach liczba jednostek prowadzących działalność jest już znacznie mniejsza, na co wskazują powyższe dane. Najmniej licznie reprezentowanym sektorem jest „Działalność związana z kulturą, rozrywką i rekreacją”, „Działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi” (po
1 podmiocie) oraz „Działalność finansowa i ubezpieczeniowa” – 2 podmioty . W ostatnich latach zaprzestały natomiast swoją działalność firmy z sektora „Informacja i komunikacja” oraz „Dostawa
35 wody; gospodarowanie ściekami i odpadami oraz działalność związana z rekultywacją”, które występowały w poprzednich latach. Stan i ilość podmiotów gospodarczych w porównaniu do gmin ościennych jasno wskazuje, że na terenie Gminy Warnice firm jest najmniej w całym powiecie, a także ilość podmiotów na 1000 mieszkańców w wieku produkcyjnym jest najniższa. Bardzo porównywalne dane posiada Gmina Bielice, nie mniej ilość podmiotów na 1000 mieszkańców w wieku produkcyjnym jest dużo wyższa. Zestawienie porównawcze przedstawiono poniżej.
Tab. 18. Wskaźniki dotyczące podmiotów gospodarczych w Gminie Warnice i gminach ościennych powiatu pyrzyckiego na koniec 2014 r. Wyszczególnienie Bielice Kozielice Lipiany Pyrzyce Przelewice Warnice gmina gmina gmina gmina gmina gmina wiejska wiejska miejsko – miejsko – wiejska wiejska wiejska wiejska Podmioty gospodarcze 219 237 601 2049 385 218 ogółem, w tym: Sektor publiczny 6 9 34 83 11 6 Sektor prywatny 213 228 567 1966 374 212 Podmioty na 1000 mieszkańców w 107,1 142,6 155,3 163,7 110,5 92,8 wieku produkcyjnym Źródło : opracowanie własne na podstawie danych z GUS u, Bank Danych Regionalnych za rok 2014
Od 2010 r. liczba podmiotów gospodarczych w gminach powiatu pyrzyckiego generalnie wzrasta. W Gminie Warnice natomiast zauważalny jest spadek podmiotów gospodarczych (z 223 w roku 2010 do 218 w roku 2014). Porównując przedsiębiorczość w poszczególnych gminach, Warnice wypadają najsłabiej. Wpływ na to ma zdecydowanie fakt, że obszar Gminy jest niewielki (jedynie 86 km 2), a także fakt, że blisko Warnic funkcjonują duże ośrodki gospodarcze, które dają szanse na utrzymanie się rodzin z obszaru Gminy (Stargard, Szczecin, Pyrzyce). Wśród podmiotów dominują zakłady zatrudniające do 9 pracowników (prawie 94%), ok 6% stanowiły firmy z sektora MŚP – zatrudniające do 50 pracowników, a tylko 0,46% firmy zatrudniające do 249 pracowników (1 podmiot). Dominujące na terenie powiatu gałęzie przemysłu wiążą się z rolniczym charakterem tego terenu. Przeważają tu firmy związane z przetwórstwem rolno spożywczym, stanowiącym zaplecze dla aglomeracji szczecińskiej. Wokół tej działalności rozwija się przemysł, handel i usługi związane z budownictwem oraz drobny przemysł maszynowy i metalowy.
36 Tab. 19. Podmioty gospodarcze (znaczące) w Gminie Warnice w kolejności alfabetycznej Nazwa podmiotu Zakład Filialny BACKER OBR Sp. z o.o. produkcja urządzeń grzewczych BVK FARM Sp. z o.o. – produkcja rolna KUB – FARM Sp. z o.o. – produkcja rolna POMTOR Sp. z o.o. produkcja wyrobów metalowych (m.in. palety, pojemniki, przęsła ogrodzeniowe) WARMET Sp. z o.o., sp. k. produkcja wyrobów metalowych (m.in. siatek, palet, pojemników, ogrodzeń) DHG WARPLON POLKSA Sp. z o.o. sprzedaż artykułów do produkcji rolnej (m.in. nawozów, pasz)
Źródło : opracowanie własne na podstawie danych z Gminy Warnice
2.3.2. Rolnictwo
Najważniejszym sektorem gospodarki lokalnej w Gminie Warnice jest rolnictwo – stanowi ono źródło utrzymania dużej części ludności. Użytki rolne zajmują około 7.161 hektarów, co stanowi 83,13% całej powierzchni Gminy. Większość z nich – 6.356 hektarów jest wykorzystywana jako grunty orne. Łąki i pastwiska zajmują 641 hektarów, a sady jedynie 15 hektarów. Lasy i obszary leśne stanowią jedynie 0,89% powierzchni gminy (77 hektarów).
Strukturę zagospodarowania terenu Gminy Warnice ukazano na poniższych wykresach. Wykres 5 – Struktura zagospodarowania Gminy Warnice
Źródło : opracowanie własne na podstawie danych z GUS, Bank Danych Regionalnych
37 Wykres 6 – Wykorzystanie użytków rolnych
Źródło : opracowanie własne na podstawie danych z GUS, Bank Danych Regionalnych
Sektor prywatny reprezentowany jest przez 464 gospodarstwa rolne. W Gminie przeważają gospodarstwa małe o powierzchni do 15 ha, które stanowią 82,9% łącznej liczby gospodarstw. Z drugiej strony należy zwrócić uwagę na stosunkowo wysoki odsetek – ponad 17% gospodarstw średniej wielkości o powierzchni powyżej 15 ha. W strukturze zasiewów zdecydowanie dominują zboża (ponad 61%), a wśród nich pszenica, a także uprawy przemysłowe, rzepak i buraki. Produkcja rolna w Gminie jest zróżnicowana. Hoduje się tu drób, bydło, trzodę chlewną, a także konie. Swą przyszłość Gmina wiąże z rozbudową przedsiębiorstw sektora turystycznego i rolno spożywczego związanego z tą branżą, mając nadzieję na dynamiczny rozwój w tych kierunkach. Świadczy o tym m.in. kierunek obrany w złożonym i zaakceptowanym Kontrakcie Samorządowym, w którym między innymi przedsiębiorcy i rolnicy z Gminy Warnice wskazali, że właśnie przetwórstwo rolno spożywcze i turystyka są tymi gałęziami rozwoju, na których chcą oprzeć swój rozwój. W ostatnich latach w strukturze zasiewów nie nastąpiły istotne zmiany, a od kilku lat o jej kształcie decydują warunki przyrodnicze i tradycje uprawy. Uprawy sadownicze mają marginalne znaczenie, ich areał uległ zmniejszeniu. Ocenia się, że produkcja zwierzęca jest w ostatnim czasie mniej opłacalna. Hodowla trzody chlewnej, drobiu i bydła na terenie gminy występuje obecnie w niewielkim stopniu, chociaż jeszcze ok. 15 20 lat temu była to znacząca gałąź miejscowego rolnictwa. W związku z wejściem Polski do Unii Europejskiej po roku 2004 widać znaczący rozwój większych gospodarstw rolnych, które korzystają z dopłat bezpośrednich oraz stawiają na samorozwój. Małe gospodarstwa nie inwestują w swoją przyszłość i nie traktują swoich możliwości w kategoriach rozwojowych.
Wzrostowi efektywności produkcji rolnej nie sprzyja również utrzymujące się rozdrobnienie gospodarstw rolnych na terenie Gminy. Wśród 464 gospodarstw zaledwie nieco ponad 18% (79 podmiotów) posiada powierzchnię większą niż 15 hektarów, co pozwala na osiąganie zysków
38 z efektów skali produkcji rolnej. Można przypuszczać, że gospodarstwa poniżej 5 hektarów, których jest na terenie Gminy aż 246, w znacznej części nie stanowią głównego źródła utrzymania ich właścicieli. Średnia wielkość powierzchni gruntów rolnych w gospodarstwie rolnym w 2015 roku w Gminie Warnice kształtowała się na poziomie około 4 ha (obliczona jako średnia z ilości danego gospodarstwa), co w polskich warunkach jest wynikiem poniżej średniej krajowej, wynoszącej 10,49 ha oraz poniżej średniej wojewódzkiej wynoszącej w roku 2015 w zachodniopomorskim – 30,00 ha. Na tym tle struktura powierzchniowa gospodarstw na obszarze Gminy Warnice prezentuje się słabo i może być przyczyną problemów związanych z efektywnością produkcji rolnej.
Poniżej przedstawiono zestawienie gospodarstw rolnych w Gminie Warnice na dzień 31.12.2014 r. Wykres 7 – Wielkość gospodarstw rolnych w Gminie Warnice wg stanu na dzień 31.12.2014 r.
źródło : opracowanie własne na podstawie danych z BDL – GUS
Rolnictwo na terenie Gminy Warnice odznacza się niskim poziomem rozwoju infrastruktury oraz technicznego wyposażenia gospodarstw rolnych. Do najważniejszych czynników naturalnych wywierających decydujący wpływ na produkcję rolną, jej strukturę i wydajność zaliczyć należy warunki klimatyczne i glebowe, rzeźbę terenu oraz stosunki wodne.
2.4. Finanse samorządu
Możliwości stymulowania rozwoju obszaru gminy w dużym stopniu uzależnione są od wysokości budżetu samorządu gminnego oraz struktury wydatkowania środków ze szczególnym uwzględnieniem celów inwestycyjnych.
Kształtowanie się dochodów i wydatków budżetowych Gminy Warnice, w ostatnich 5 latach przedstawiono na poniższym wykresie.
39 Wykres 8 – Budżet Gminy Warnice w latach 2010 2014 w zł.
źródło : opracowanie własne na podstawie danych przekazanych z GUS u BDL
Samorząd Gminy prowadził zróżnicowaną politykę budżetową. Tylko w roku 2013 odnotowywano nadwyżkę budżetową (operacyjną) przeznaczając ją w całości na spłatę posiadanych zobowiązań kredytowych. W roku tym dochody przewyższały wydatki – nadwyżka wyniosła 0,828 mln zł. W pozostałych latach 2010, 2011, 2012 oraz 2014 r. salda budżetowe kończyły się deficytem środków pieniężnych. W roku 2010 było to 0,768 mln. zł, w roku 2011 – 0,478 mln zł, w roku 2012 – 1,826 mln zł, a w 2014 r. – 2,194 mln. zł. Sytuacja taka wskazuje, że Gmina Warnice, aby inwestować, musi zaciągać kredyty preferencyjne z długoletnim okresem spłaty. Tylko w ten sposób Gmina może się rozwijać. Warto także podkreślić fakt, że lata 2010 2014 były dla Gminy Warnice okresem owocnego „sięgania” po środki pozabudżetowe, także unijne, dzięki czemu zrealizowanych zostało wiele inwestycji ważnych z punktu rozwoju i zachowania standardów względem mieszkańców. Inwestycje te pochłonęły ponad 10 mln zł., a na część z nich Gmina odzyskała środki w postaci różnych dotacji. Największy poziom zwrotu środków miał miejsce przy inwestycjach nieinfrastrukturalnych realizowanych za pośrednictwem środków z Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, który wyniósł w większości wniosków 100%. Po stronie dochodów najważniejszą kwestią jest wskaźnik poziomu dochodów własnych Gminy w całości budżetu. Decyduje on o stopniu wpływania samorządu na wysokość środków, które mogą być przeznaczane na cele wybrane przez lokalną społeczność. Na dochody własne Gminy składają się dochody z następujących grup:
podatki i opłaty lokalne, dochody z majątku Gminy, udziały w podatkach stanowiących dochód budżetu Państwa, pozostałe dochody.
Wskaźnik udziału dochodów własnych w całości wpływów budżetowych znacznie podniósł się w ostatnim okresie osiągając poziom ponad jednej trzeciej wszystkich dochodów. Jest to
40 pozytywna tendencja, świadcząca o wzroście możliwości decydowania przedstawicieli samorządu o celach, na które zostaną wydane środki budżetowe i świadczy o postępującej decentralizacji finansów publicznych, zgodnie z ideą samorządności. Po stronie wydatków budżetu Gminy należy zwrócić uwagę na wygospodarowanie środków na inwestycje, zwłaszcza w infrastrukturę techniczną, jako prorozwojowego czynnika prowadzonej polityki finansowej Gminy.
Poniżej przedstawiono zestawienie najważniejszych wydatków inwestycyjnych, które Gmina Warnice zrealizowała w latach 2007 2015. Tab. 20. Inwestycje w Gminie Warnice w latach 2007 2015 Źródła Wartość w Lata LP. Nazwa inwestycji finansowani Główne cele zł. realizacji a Wykaz zadań inwestycyjnych Skanalizowanie Budowa kanalizacji sanitarnej środki miejscowości 1. w Wierzbnie z przesyłem ścieków do 3 228 674,11 własne, 2007 2014 Wierzbno. Ochrona Dębicy PROW wód jeziora Miedwie Budowa chodników wzdłuż dróg przebiegających w Budowa chodników w gminie środki miejscowościach 2. 1 738 970,50 2008 2014 Warnice w latach 2008 2014 własne, gminy Warnice. Poprawa bezpieczeństwa pieszych Budowa placów zabaw w gminie Warnice w latach 2010 2013 Zadanie realizowane w trzech etapach: Budowa placów 1. Warnice, Barnim, Obryta, Stary środki zabaw w każdej 3. Przylep, Wierzbno 410 302,15 własne, 2010 2013 w miejscowości dofinansowane PROW
2. Warnice B, Grędziec, Zaborsko – środki własne 3. Nowy Przylep, Kłęby, Dębica, Cieszysław – środki własne Budowa oświetlenia ulicznego wraz środki Przywrócenie funkcji 4. z zagospodarowaniem parku w m. 102 587,00 własne, 2011 parku w Warnicach Warnice PROW środki Park rekreacyjny w miejscowości Budowa parku 5. 29 289,01 własne, 2011 Wójcin rekreacyjnego PROW Przebudowa dachu budynku środki Remont budynku 6. 63 230,00 2012 gminnego w m. Zaborsko własne komunalnego Remont dachu Modernizacja dachu świetlica w m. środki 7. 52 000,00 budynku świetlicy 2012 Kłęby własne wiejskiej Zmiana technologii ogrzewania Wymiana wadliwych środki 8. budynku szkoły w Warnicach 69 998,60 systemów 2012 własne i w Starym Przylepie ogrzewania 9. Remont i modernizacja świetlicy 27 727,38 środki Termomodernizacja 2012
41 wiejskiej w Warnicach własne, i remont PROW pomieszczeń świetlicy Docieplenie Termomodernizacja świetlicy 119 112,14 środki budynku świetlicy 10. 2012 2013 w Zaborsku własne wiejskiej. Remont elewacji zewnętrznej Poprawa środki atrakcyjności Zagospodarowania plaży 11. 892 046,40 własne, turystycznej 2012 2014 w Wierzbnie PO RYBY miejscowości Wierzbno środki własne, Budowa zespołu boisk Budowa zespołu 12. 481 504,88 PROW, 2012 2014 w miejscowości Obryta. boisk sportowych Ministerstwo Sportu Budowa alejki spacerowej na środki Budowa alejki 13. 95 645,00 2012 2014 cmentarzu w miejscowości Barnimie własne pieszej środki Budowa szatni na boisku sportowym własne, Budowa szatni 14. 309 889,73 2012 2015 w Warnicach Ministerstwo piłkarskiej Sportu środki Kompleksowy Przebudowa i remont świetlicy 15. 385 470,87 własne, remont zniszczonej 2013 wiejskiej w Barnimie, gm. Warnice PROW świetlicy wiejskiej Kompleksowy Przebudowa i remont świetlicy środki 16. 404 113,14 remont zniszczonej 2013 2014 w miejscowości Stary Przylep własne świetlicy wiejskiej środki własne, Budowa placu zabaw przy szkole 112 288,57 Ministerstwo Budowa placu zabaw 17. 2013 w miejscowości Warnice Edukacji przy szkole (Radosna Szkoła) Docieplenie budynku remizy Termomodernizacja budynku remizy środki 18. 76 510,07 OSP. Remont 2013 strażackiej w miejscowości Obryta własne elewacji zewnętrznej
Budowa parku integracyjno środki Budowa parku 19. wypoczynkowego w miejscowości 30 748,49 własne, integracyjno 2013 Obryta PROW wypoczynkowego Budowa placu zabaw dla dzieci przy środki Szkole Podstawowej w Warnicach własne, Budowa placu zabaw 20. 46 499,98 2014 filia Stary Przylep (Projekt środki PO przy szkole „Przedszkole w szkole”) KL środki Siłownia na świeżym powietrzu Budowa siłowni 21. 27 938,00 własne, 2014 w miejscowości Stary Przylep zewnętrznej PROW środki Kompleksowy 22. Przebudowa bazy OSP w Warnicach 212 886,80 własne, remont pomieszczeń 2014 RPOWZ remizy OSP Zakup i dostawa średniego wozu środki Zakup nowego 23. ratowniczo gaśniczego na potrzeby 680 400,00 własne, pojazdu ratowniczo 2014 OSP w Warnicach RPOWZ gaśniczego
42 Wykonanie Zakup dwóch lamp solarnych oświetlenia placu środki 24. zamontowanych na terenie działki 15 867,00 zabaw i siłowni 2014 własne 100 obr. Wójcin, gm. Warnice zewnętrznej w Wójcinie środki Budowa siłowni 25. Siłownia zewnętrzna w m. Wójcin 26 076,00 własne, 2014 zewnętrznej PROW środki Umożliwienie Posadowienie altan drewnianych na 26. 87 000,00 własne, organizacji spotkań 2014 terenie gminy Warnice PROW sołeckich Promocja walorów kulturalno Promocja walorów przyrodniczych gminy Warnice środki kulturalno 27. poprzez instalację tablic informacji 47 908,50 własne, 2014 przyrodniczych turystycznej w każdej z miejscowości PROW Gminy gminy Wykaz zadań nieinwestycyjnych Utworzenie środki i funkcjonowanie własne, punktu 1. Nasze Małe Przedszkole 433 218,00 PO KL przedszkolnego dla 2008 2009 poddziałanie dzieci w wieku 3 5 9.1.1 lat w miejscowości Stary Przylep Utworzenie środki i funkcjonowanie własne, punktu 2. Akademia Przedszkolaka 690 063,99 PO KL przedszkolnego dla 2009 2011 poddziałanie dzieci w wieku 3 5 9.1.1 lat w miejscowości Stary Przylep Zajęcia specjalistyczne dla dzieci w klasach I III środki wspomagające pracę własne, Indywidualizacja w klasach I III w szkół w zakresie 2011/201 3. 55 904,19 PO KL Gminie Warnice indywidualizacji 2 poddziałanie i nauczania uczniów 9.1.2 o specjalnych potrzebach edukacyjnych Zajęcia dodatkowe dla uczniów gimnazjum w Warnicach środki uzyskujących słabe własne, wyniki w nauce, 4. Przyszłość Polski w naszych rękach 620 942,75 PO KL 2012 2014 zajęcia na temat poddziałanie możliwych ścieżek 9.1.2 rozwoju i edukacji zawodowej, zwiększenie motywacji do nauki środki Budowa placu zabaw własne, przy SP w Warnicach 5. Przedszkole w szkole 170 460,00 2014 PO KL – filia Stary Przylep. poddziałanie Doposażenie
43 9.1.1 pomieszczeń toalet dla personelu i dzieci. Doposażenie 1 oddziału przedszkolnego w SP w Warnicach oraz 1 odd. przedszkolnego w filii w Starym Przylepie środki własne, Doposażenie 6 Doposażenie świetlic wiejskich na 6. 21 897,00 PROW świetlic wiejskich 2014 terenie gminy Warnice „małe w 6 miejscowościach projekty” 3 tablice edukacyjne Przyrodróżka – ścieżka edukacyjna środki z informacjami 7. śladami gatunków chronionych 5 368,95 własne, dotyczącymi obszaru 2014 obszaru Natura 2000 PO RYBY Natura 2000 nad jeziorem Miedwie 2 tablice informacyjne (1x rośliny występujące środki w parku w tym 8. W naszym magicznym parku 10 191,12 własne, chronione gatunki 2014 PO RYBY oraz 1x – historia parku i stare zdjęcia). Usługa oczyszczenia parku Doposażenie pomieszczeń toalet środki dla personelu własne, i dzieci. 9. Przedszkole w naszej szkole 56 926,59 PO KL 2015 Doposażenie 1 poddziałanie oddziału 9.1.1 przedszkolnego w SP w Warnicach.
źródło : opracowanie własne na podstawie danych przekazanych z Urzędu Gminy w Warnicach
2.5. Infrastruktura techniczna
Wyposażenie w infrastrukturę techniczną jest jednym z głównych wyznaczników poziomu życia i możliwości rozwoju gospodarczego danego obszaru.
2.5.1. Drogi
Główny układ komunikacyjny Gminy tworzy droga ponadlokalna – wojewódzka nr 106 łącząca Warnice ze Stargardem (11 km) oraz Pyrzycami (17 km). Ponadto przez Gminę przebiegają drogi gminne i powiatowe, realizując wewnętrzne potrzeby komunikacyjne Gminy i powiązania z gminami sąsiednimi. Układ dróg nie wymaga uzupełnienia, jednakże wymagana jest jego modernizacja, w celu poprawienia jego drożności, a przede wszystkim parametrów jakościowych. Na terenie gminy nie
44 istnieje system komunikacji wewnętrznej. System komunikacji zewnętrznej tworzą prywatni przewoźnicy, którzy realizują zadania w zakresie transportu zbiorowego. W gestii samorządu leży utrzymanie dróg gminnych. Oprócz bieżących remontów i inwestycji systematycznie przeprowadzane są uzupełnienia znaków drogowych oraz modernizacja oświetlenia ulicznego. Stan techniczny wielu odcinków dróg jest niezadowalający. Większość z nich jest zbyt wąska, a ich nawierzchnie są bardzo zużyte i wymagają remontów i modernizacji. W najbliższych latach 2016 2025 Gmina Warnice oczekuje przede wszystkim, aby zmodernizowane zostały drogi powiatowe przebiegające przez Gminę Warnice – szczególnie odcinek w miejscowości Dębica. Szczegóły w tym zakresie przedstawiono w działaniach inwestycyjnych określonych poniżej. Tab. 21. Sieć drogowa w Gminie Warnice Opis odcinka Długość Nr drogi odcinka Przebieg w Gminie Warnice Drogi wojewódzkie Rzewnowo Stargard Szczeciński 10,2 km 106 – Warnice – Obryta – Pyrzyce Drogi powiatowe Kunowo – Stary Przylep 1,8 km 1712Z odc. Wierzbno – Stary Przylep 1713Z Koszewo Warnice 3,9 km 1569Z Wierzbno Obryta 4,0 km 1570Z Warnice – Obryta 4,4 km 1571Z Obryta Lubiatowo 6,1 km Drogi gminne Drogi wewnętrzne Drogi wewnętrzne na terenie całej stanowiące własność 40,6 km Gminy Gminy Warnice
Źródło : opracowanie własne na podstawie danych z Gminy Warnice
2.5.2. Sieć wodociągowa, kanalizacyjna i gazowa
Całkowita długość sieci wodociągowej na terenie Gminy Warnice na koniec 2014 r. wynosiła 36 km. Z sieci korzysta obecnie 3.562 osób, czyli ok 99,9% mieszkańców Gminy. Zużycie wody w gospodarstwach domowych ogółem na 1 mieszkańca wyniosło 26,3 m 3 rocznie. Na terenie Gminy Warnice zlokalizowane są 4 ujęcia wody (Wierzbno, Warnice, Cieszysław i Wójcin) o zasobach na poziomie od 49 m 3/h do 88 m 3/h. Dwa ujęcia wody są własnością gminy a pozostałe dwa są we władaniu Marszałka Województwa Zachodniopmorskiego. Łączny pobór wody kształtuje się na poziomie 102,35 tys. m 3/r. Dodatkowo w miejscowości Reńsko istnieje jeszcze jedno ujęcie wody, będące własnością Spółdzielni Agrofirma w Witkowie. Dostarcza ono wodę dla m. Reńsko.
45 Mniej korzystnie przedstawia się charakterystyka dotycząca sieci kanalizacyjnej i gazowej. Obecnie z sieci kanalizacyjnej korzysta 1917 mieszkańców Gminy, tj. 53,8% ludności. W zakresie sieci gazowej na obszarze Gminy jej długość kształtuje się na poziomie 14,2 km, ale zaopatruje jedynie 10% mieszkańców Gminy.
Poniżej przedstawiono parametry w tym zakresie: Tab. 22. Charakterystyka sieci wodociągowej, kanalizacyjnej i gazowej w Gminie Warnice w roku 2014 Jednostka Wyszczególnienie 2014 miary Wodociągi długość czynnej sieci rozdzielczej km 36,0 przyłącza prowadzące do budynków mieszkalnych i zbiorowego szt. 544 zamieszkania woda dostarczona gospodarstwom domowym dam3 94,5 ludność korzystająca z sieci wodociągowej osoba 3562 zużycie wody w gospodarstwach domowych ogółem na 1 mieszkańca osoba 26,3 Kanalizacja długość czynnej sieci kanalizacyjnej km 25,0 przyłącza prowadzące do budynków mieszkalnych i zbiorowego szt. 324 zamieszkania ścieki odprowadzone dam3 62,0 ludność korzystająca z sieci kanalizacyjnej osoba 1917 Gazociąg długość czynnej sieci rozdzielczej w m m 14211 czynne przyłącza do budynków ogółem (mieszkalnych i 91 szt. niemieszkalnych) czynne przyłącza do budynków mieszkalnych szt. 89 odbiorcy gazu gosp. 103 odbiorcy gazu ogrzewający mieszkania gazem gosp. 57 zużycie gazu w tys. m3 tys.m3 53,6 zużycie gazu w MWh MWh 591,8 zużycie gazu na ogrzewanie mieszkań w tys. m3 tys.m3 48,5 zużycie gazu na ogrzewanie mieszkań w MWh MWh 436,7 ludność korzystająca z sieci gazowej osoba 363 Korzystający z instalacji w % ogółu ludności wodociąg % 99,9 kanalizacja % 53,8 gaz % 10,2
Źródło : opracowanie własne na podstawie danych z GUS u, Bank Danych Regionalnych za 2014 r.
2.5.3. Gospodarka odpadami
Uchwałą Nr XX/120/2012 Rady Gminy Warnice z dnia 03 sierpnia 2012 r. Gmina Warnice przystąpiła do Związku Gmin Dolnej Odry. Zadaniem Związku jest wykonywanie zadań publicznych w zakresie dotyczącym gospodarki odpadami, w tym unieszkodliwiania odpadów komunalnych oraz organizowanie systemu logistycznego zbiórki odpadów na terenie działania Związku.
46 Związek wykonuje zadania w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi w zakresie nieruchomości zamieszkałych, na których odpady komunalne gromadzone są w sposób selektywny lub zmieszany. Operatorem gospodarki odpadami komunalnymi w zakresie nieruchomości zamieszkałych na terenie Gminy Warnice jest firma wybierana w ramach przetargu nieograniczonego. Odpady gromadzone na nieruchomościach niezamieszkałych (szkoły, budynki użyteczności publicznej, itp.) odbierane są przez firmy zewnętrzne na podstawie umów indywidualnych.
2.5.4. Elektroenergetyka
Zaopatrzenie w energię elektryczną gospodarstw domowych w Gminie Warnice jest powszechne. System elektroenergetyczny oparty jest na sieci krajowej. Gmina Warnice w zakresie zaspokojenia dostaw energii elektrycznej obsługiwana jest przez Grupę Energetyczną ENEA S.A., Rejon Dystrybucji Energii w Pyrzycach oraz częściowo Rejon Dystrybucji Energii w Stargardzie.
3. Analiza SWOT
3.1. Założenia metodologiczne
Celem sporządzonej poniżej analizy SWOT dla potrzeb opracowania Strategii Rozwoju Gminy Warnice na lata 2016 2025 jest kwerenda wniosków, jakie wynikają z raportu o stanie Gminy. Analizę SWOT podzielono na cztery rodzaje czynników: MOCNE STRONY – czynniki wewnętrzne pozytywne SŁABE STRONY – czynniki wewnętrzne negatywne SZANSE – czynniki zewnętrzne pozytywne ZAGROŻENIA – czynniki zewnętrzne negatywne W ten sposób dokonano identyfikacji ograniczeń i stymulatorów rozwoju Gminy Warnice, wskazując elementy z otoczenia wewnętrznego, które kreują całościowy pogląd na wizerunek Gminy widziany także oczami jej mieszkańców. Nad uwarunkowaniami zewnętrznymi Gmina Warnice nie ma kontroli, bowiem są one poza jej bezpośrednimi kompetencjami, ale wpływają na funkcjonowanie Gminy, a często mają na nią bezpośrednie przełożenie. Analiza ta jest jedną z najpopularniejszych metod analitycznych wykorzystywanych we wszystkich obszarach planowania strategicznego.
47 (+) PLUSY ( ) MINUSY Mocne strony Słabe strony zalety społeczności, zasoby: ludzkie, obecnie istniejące problemy i bariery, środowiska, finansowe dostępne w przeszkody do podjęcia działań, tutaj rozwiązywaniu problemów, elementy Dzisiaj brakujące elementy przewagi nad innymi Szanse Zagrożenia negatywne skutki uboczne działań, zmiany w otoczeniu sprzyjające próba przewidzenia nieoczekiwanych
(na działaniom, konkretne zyski, możliwi skutków, zagrożenia i rozwiązania,
Jutro tam partnerzy zewnątrz) których należy uniknąć
Analizę SWOT rozpoczęto od wskazania analizy otoczenia wewnętrznego i zewnętrznego:
Analiza otoczenia wewnętrznego
Silne Strony Słabe strony Dobre położenie komunikacyjne – bliskość Niezadowalający poziom infrastruktury dużych ośrodków miejskich – Szczecin drogowej, konieczność podjęcia działań i Stargard. modernizacyjnych i naprawczych zarówno na drogach gminnych, jak i powiatowych. Właściwa opieka nad dziećmi (dostęp do miejsc przedszkolnych i szkół Braki w sieci kanalizacyjnej na obszarach podstawowych oraz gimnazjum w Gminie). wiejskich.
Dobrze rozwinięta infrastruktura kultury Konieczność poprawy warunków i sportu (świetlica i obiekt sportowy funkcjononowania oczyszczalni ścieków w każdej miejscowości). Niewystarczająca ilość środków finansowych na rozwój Gminy. Wysoki udział gruntów rolnych w Gminie
dający możliwości rozwoju w tym sektorze. Stosunkowo niska aktywność zawodowa i społeczna mieszkańców Gminy Warnice. Potencjał dla rozwoju turystyki
weekendowej, aktywnej oraz agroturystyki: Brak aktualnego planu zagospodarowania bogate walory przyrodniczo – krajobrazowe oraz przestrzennego. dobry stan środowiska naturalnego;
zwiększająca się liczba obiektów agroturystycznych Niski standard niektórych budynków i wypoczynkowych w Gminie; różnorodność oferty instytucji kultury, działających publicznych. na terenie Gminy; organizacja imprez kulturalnych przyciągających Migracja mieszkańców Gminy do innych turystów i potencjalnych inwestorów. regionów kraju oraz za granicę.
Niekorzystne tendencje demograficzne – Dobre warunki dla produkcji zdrowej wzrost liczby mieszkańców w wieku żywności oraz produktów regionalnych poprodukcyjnym, a spadek w wieku
przedprodukcyjnym. Dobre wyposażanie w infrastrukturę
kanalizacyjną i wodociągową. Brak inwestorów zewnętrznych
z kapitałem. Wysoki poziom bezpieczeństwa mieszkańców (5 jednostek OSP, Straż Gminna).
48
Analiza otoczenia zewnętrznego
Szanse Zagrożenia
Nowa perspektywa finansowa (2014 2020) Konieczność planowania większego niż dla pozyskania środków na inwestycje założony wkład własny na dotacje unijne. w Gminie.
Migracje ludności (szczególnie osób Rozbudowa infrastruktury turystycznej młodych) do pobliskich dużych ośrodków w Gminie. miejskich powodujące ubożenie społeczne
gminy, a także ubytek wykształconej siły Poprawa jakości życia warunkująca roboczej. utrzymanie ludności w Gminie.
Proces starzenia się społeczeństwa Wzrost gospodarczy. warunkujący konieczność zmiany polityki społecznej. Odpowiednia polityka dotycząca edukacji, zdrowia i pomocy społecznej. Kryzys gospodarczy w kraju mający wpływ na wszystkie branże życia w gminie. Wzrost popularności branży agroturystycznej stanowiącej potencjał Brak zainteresowania ze strony rozwoju obszaru. inwestorów zewnętrznych.
Modernizacja produkcji rolnej i rozwój Brak nowych terenów pod inwestycje. przetwórstwa.
Nowe technologie energetyczne, bazujące na odnawialnych źródłach energii.
Realizacja zadań inwestycyjnych w Gminie Warnice określonych w zaakceptowanym Kontrakcie Samorządowym „Pyrzyce +”.
4. Wizja, misja i cele strategiczne Gminy Warnice
4.1. Hierarchiczny układ strategii
Przyjęta metoda opracowania strategii gwarantuje utrzymanie jasnej struktury dokumentu. Najważniejszym, wyjściowym elementem jest misja rozwoju Gminy, która określa kierunki rozwoju gminy w perspektywie następnych kilku lat i priorytety działań samorządu, w kontekście zapewnienia pożądanego przez mieszkańców stanu życia społeczno gospodarczego. Sformułowanie misji polega na przyjęciu zwięzłej sentencji, która najlepiej ujmuje główne kierunki działań samorządu, jednocześnie wskazując priorytety działalności w najbliższych latach, ale przede wszystkim jest najlepszym podsumowaniem całego opracowywanego planu strategicznego, będącego wynikiem konsensusu wśród mieszkańców.
49 Logiczną strukturę dokumentu wyznaczającego plan strategicznego rozwoju Gminy można przedstawić na schemacie:
Wizja i Misja
Cele strategiczne
Cele operacyjne (działania)
Strategia jest zorganizowana na kilku poziomach przypominając piramidę, której wierzchołek stanowi misja, będąca syntetycznym opisem sposobu postępowania, który z czasem powinien przynieść szansę realizacji. Następnym po misji poziomem planowania są cele strategiczne. Wynikają one bezpośrednio z misji – konkretnie definiują kierunki rozwoju gminy tam określone, jednocześnie pozwalają na zachowanie jasnego podziału strategii, grupując poszczególne szczegółowe rozwiązania, w każdym z obszarów planowania. Ich realizacja, w przyjętej perspektywie czasowej powinna doprowadzić do osiągnięcia pożądanego stanu rozwoju gminy, określonego w jej misji. Ostatnim obszarem realizacji są cele operacyjne (działania), które konkretyzują grupy zadań zawartych w opisie kierunków strategicznych, wskazując na powiązane ze sobą zagadnienia, wymagające podjęcia szczegółowych działań. Na najniższym poziomie opisanego procesu planowania znajdują się konkretne projekty, pogrupowane według celów strategicznych i operacyjnych, wynikające z przeprowadzonej szczegółowej analizy potrzeb mieszkańców Gminy Warnice oraz możliwości finansowych Gminy.
4.2. Wizja i Misja Gminy Warnice
Samorząd Gminy, dając wyraz aspiracji społecznych i wyobrażeń na temat pożądanych zmian w obszarze lokalnego życia społeczno gospodarczego, określił wizję i misję Gminy o następującym brzmieniu:
50 WIZJA:
Gmina Warnice dąży do zrównoważonego rozwoju z myślą o swoich mieszkańcach i turystach. Wykorzystuje swoje atuty związane z przyrodą, turystyką oraz położeniem aby poprawiać i wzbogać swoją ofertę także o odnawialne źródła energii.
MISJA:
Gmina Warnice posiada odpowiednie warunki infrastrukturalne, edukacyjne i turystyczne oparte o endogeniczne potencjały, które dają szansę na samorozwój jej mieszkańców, przedsiębiorców i inwestorów oraz są atrakcyjne dla turystów.
4.3. Cele strategiczne i operacyjne Gminy Warnice
Cele określone w Strategii Rozwoju Gminy Warnice na lata 2016 2025 ukazują pełne spojrzenie na problemy Gminy. Cele wynikają z przyjętej wizji i zdefiniowanej misji rozwoju. Dla urzeczywistnienia celów strategicznych zostały sformułowane cele operacyjne. Należy je traktować jako ogólne ramy koncentracji aktywności programowej, finansowej i organizacyjnej dla całego obszaru na najbliższe lata 2016 2025. Poniższy schemat prezentuje strukturę celów strategicznych i operacyjnych, które w dalszej części zostały poszerzone o proponowane działania dla poszczególnych celów operacyjnych. W ten sposób Gmina Warnice zaplanowała pełen wachlarz zadań, które zamierza w najbliższej przyszłości wdrażać. Zależne to jednak będzie od wielu czynników, a wskazane działania nie zostały określone do realizacji jako „pewnik”. Dają one natomiast wyraz obranemu przez włodarzy kierunkowi rozwoju, który w oparciu o posiadane środki i możliwości finansowania zewnętrznego Gmina zamierza realizować. Pokazane poniżej elementy, szczegóły mogą być z czasem zmieniane, modyfikowane. Wyznaczone cele strategiczne i operacyjne są następujące:
Cel strategiczny nr 1
Cele szczegółowe: 1.1 Promocja przedsiębiorczości wspieranie zasobów ludzkich i rozwój kompetencji. 1.2 Budowa infrastruktury na rzecz rozwoju gospodarczego.
51 1.3 Budowa, rozbudowa i modernizacja infrastruktury technicznej i okołobiznesowej. 1.4 Rewitalizacja przestrzeni publicznej. 1.5 Rozwój społeczeństwa obywatelskiego. 1.6 Wspieranie rozwoju mieszkalnictwa.
Cel strategiczny nr 2
Cele szczegółowe: 2.1 Ochrona środowiska oraz zrównoważone wykorzystanie zasobów naturalnych. 2.2 Budowa, rozbudowa i modernizacja infrastruktury ekologicznej i OZE. 2.3 Edukacja ekologiczna.
Cel strategiczny nr 3
Cele szczegółowe: 3.1 Rozwój zrównoważonego rolnictwa opartego na innowacjach. 3.2 Wspieranie i rozwój jakości i innowacyjności w usługach. 3.3 Promocja ekologicznych oraz tradycyjnych gałęzi produkcji rolnej i rolno spożywczej.
Cel strategiczny nr 4
Cele szczegółowe: 4.1 Wsparcie rozwoju infrastruktury dziedzictwa kulturowego. 4.2 Rozwój infrastruktury kultury, turystyki i rekreacji. 4.3 Wsparcie działań kulturalnych. 4.4 Infrastruktura sportowa i działania społeczne.
52 Główne kierunki strategiczne w sposób bezpośredni nawiązują do misji. Realizacja projektów, prowadząca do osiągnięcia celów wskazanych w ramach kierunków rozwoju, szczególnie tych związanych z podniesieniem technicznych i społecznych warunków życia w Gminie, będzie prowadzić do osiągnięcia pożądanego statusu określonego w misji i wizji rozwoju Gminy. W szczególności dotyczy to konieczności podjęcia działań związanych z poprawą bezpieczeństwa – jak budowa dróg, chodników czy parkingów, a także oświetlenia umożliwiających pośrednio rozwój przedsiębiorczości (możliwość przewożenia swoich towarów, skrócenie czasu podróży, zmniejszenie kosztów dotyczących eksploatacji pojazdów mechanicznych). Należy również zauważyć, że poziom wyposażenia w urządzenia infrastruktury technicznej Gminy Warnice wpływa również na atrakcyjność tej lokalizacji dla nowych inwestorów. Tereny dobrze uzbrojone są magnesem dla przedsiębiorców mogących stworzyć kolejne miejsca pracy. W ten sposób, również pośrednio, inwestycje infrastrukturalne są w stanie podnieść jakość życia w danej społeczności. Władze Gminy biorąc pod uwagę wskazaną tendencję planują prowadzić działania zmierzające do rozwoju lokalnej infrastruktury. Bardzo ważnym aspektem działań związanych z podniesieniem poziomu infrastruktury technicznej w Gminie jest dbanie o stan środowiska naturalnego. Zastosowanie rozwiązań ekologicznych pozwoli na ograniczenie zanieczyszczeń i promowanie Gminy. Dla mieszkańców, oprócz wymienionych wcześniej udogodnień opisywane przedsięwzięcia zapewnią również korzyści z życia w bardziej przyjaznym i zdrowym otoczeniu. Część inwestycji będzie także oparta o odnawialne źródła energii, co pozwoli na zmniejszenie kosztów eksploatacyjnych. Samorząd Gminy jest także świadomy faktu, że nawet pełne wyposażenie Gminy w infrastrukturę techniczną jest dziś postrzegane jako niewystarczające do zapewnienia życia i rozwoju na oczekiwanym poziomie. Równie istotna jest dostępność do tzw. usług publicznych, takich jak usługi zdrowotne, oświata, bezpieczeństwo czy też kultura, sport i rekreacja. Projekty proponowane w tym celu strategicznym są logiczną kontynuacją i uzupełnieniem dotychczasowych działań podejmowanych na terenie Gminy. Możliwe, a wręcz konieczne jest poszukiwanie zewnętrznych środków finansowania działalności w poszczególnych projektach realizowanych w tym celu, jak również organizacyjne wsparcie instytucji zewnętrznych. Rozwijając umiejętności miejscowej ludności samorząd Gminy Warnice wspierać będzie intensywny rozwój lokalnej przedsiębiorczości. Wychodząc naprzeciw tym celom władze zamierzają rozpowszechniać wiedzę na temat możliwości inwestowania w Gminie, a tym samym poprzez wsparcie ze środków zewnętrznych realizować politykę „przyciągania inwestorów do Gminy”. Dając szansę lokalnej przedsiębiorczości władze chcą doprowadzić do zmniejszania się bezrobocia na terenie Gminy, a tym samym ukrócenia ujemnego salda migracyjnego. Dlatego też jednym z najważniejszych celów strategicznych Gminy jest budowanie pozycji danego obszaru jako atrakcyjnego, który korzysta z wiedzy, aktywności zawodowej i przedsiębiorczości jej mieszkańców. Jakość, ale także konkurencyjność lokalnej gospodarki jest w całkowitej mierze uzależniona od kapitału ludzkiego – jej jakości i efektywności. Tylko dobrze wykształcona młodzież jest w stanie
53 wpływać na jakość pracy, zdolności do tworzenia i absorbcji innowacji, ale także do zdolności elastycznego reagowania na zachodzące na rynku pracy zmiany. Tym samym, edukacja w Gminie nie może się rozwijać bez wpływu na lokalną gospodarkę – którą tworzą zasoby kadrowe, intelektualne. Podobnie jak gospodarka nie może się rozwijać bez wzajemnych relacji w zakresie kierunków i jakości w sferze edukacji oraz jakości, jaka widoczna jest na lokalnym rynku pracy. Dlatego też w gestii samorządu, ale także innych podmiotów publicznych i prywatnych jest budowanie nowego podejścia do wsparcia przedsiębiorczości i kształcenia postaw przedsiębiorczych zarówno wśród osób dorosłych, jak i dzieci oraz młodzieży, celem lepszego dopasowania systemu kształcenia do zmieniających się warunków społecznych i gospodarczych. Szansą na rozwój Gminy Warnice jest inteligentne gospodarowanie i pomnażanie lokalnych zasobów, ale także potencjałów w powiązaniu z umiejętnym korzystaniem z atrakcyjnego położenia Gminy, zarówno blisko aglomeracji szczecińskiej, jak i stargardzkiej. W długiej perspektywie czasu zwiększenie tempa rozwoju nie będzie możliwe bez tworzenia infrastruktury gospodarczej, ale także inwestycji, które podnosić będą wewnętrzną i zewnętrzną dostępność komunikacyjną, będącą determinantem rozwoju Gminy Warnice. Co ważne działania wskazane przez Gminę będą miały także wsparcie w działaniach edukacyjnych realizowanych przez władze powiatu pyrzyckiego, który w sposób skuteczny „sięgnął” po środki pozabudżetowe na edukację (w tym także dla Gminy Warnice) w ramach Kontraktu Samorządowego „Pyrzyce +”, gdzie poszczególne zadania będą nakierowane na nowe kompetencje zawodowe wśród dzieci i młodzieży. A dodatkowo wszystkie działania wspierać będą pomysły przedsiębiorców (także z Gminy Warnice), którzy planują swój rozwój w połączeniu z endogenicznymi potencjałami Gminy, powiatu i województwa.
Cel strategiczny nr 1
Kluczowe zadania w ramach celu szczegółowego: 1.1 Promocja przedsiębiorczości wspieranie zasobów ludzkich i rozwój kompetencji. Rozwój oferty i poprawa dostępności wspierania mikro i małej przedsiębiorczości na obszarze Gminy. Rozwój oferty i poprawa dostępności wspierania rozwoju rolnictwa ekologicznego, przetwórstwa rolno – spożywczego i ogólnie rolnictwa w Gminie. Stwarzanie podstaw współpracy z lokalnym biznesem poprzez kreowanie warunków do prowadzenia mikro, małej i średniej przedsiębiorczości. Kształcenie i wzmacnianie wśród młodzieży cech przedsiębiorczych dzięki współpracy szkół z sektorem gospodarczym. Rozwój ekonomii społecznej w Gminie.
54 Wsparcie i promocja wszelkich sposobów dla tworzenia gospodarstw agroturystycznych, czy produkujących zdrową żywność w celach dalszej odsprzedaży, a także poszukiwanie sposobów na utworzenie produktu lokalnego. Wsparcie na rzecz modernizacji produkcji rolnej. Pomoc na rzecz rozwoju potencjalnych podmiotów zainteresowanych inwestowaniem w Gminie Warnice. Modernizacja i rozwój infrastruktury edukacyjnej na obszarze Gminy Warnice. Doposażenie placówek edukacyjnych w sprzęt i pomoce dydaktyczne. Rozwój zajęć pozalekcyjnych w odniesieniu do kompetencji kluczowych, określonych w województwie zachodniopomorskim i zgodnych z endogenicznym potencjałem, w tym wdrożenie mechanizmów odkrywania, kształtowania i wspierania talentów. Wdrażanie mechanizmów motywacyjnych i podnoszących umiejętności kompetencyjne wśród nauczycieli. Promocja i wsparcie uczestnictwa osób starszych w systemie kształcenia ustawicznego. Współpraca z powiatem oraz lokalnymi przedsiębiorcami w zakresie poszukiwania i wdrażania nowych kierunków, a także nowoczesnych metod kształcenia zawodowego, popartego stażami i warsztatami. Wdrażanie ww. programów i potrzeb w powiązaniu z poszukiwaniem różnych form finansowania pozabudżetowego, także unijnego. Kojarzenie mieszkańców – dobrych specjalistów z podmiotami gospodarczymi na rzecz wzajemnego rozwoju i minimalizowania negatywnych skutków bezrobocia. Wspieranie szkoleń i możliwości w zakresie zakładania i prowadzenia własnego podmiotu gospodarczego, najlepiej zakładanego i prowadzonego na obszarze Gminy Warnice. Wsparcie i aktywizacja osób niepełnosprawnych, w tym wyrównywanie szans w dostępie do edukacji oraz rynku pracy. Wzajemna współpraca zarówno z Powiatowym Urzędem Pracy, jak i innymi gminami oraz przedsiębiorcami w celu rozwoju systemu szkoleń i kursów zawodowych dla osób bezrobotnych.
Kluczowe zadania w ramach celu szczegółowego: 1.2 Budowa infrastruktury na rzecz rozwoju gospodarczego. Opracowanie szczegółowych planów zagospodarowania przestrzennego dla obszarów zainteresowania gospodarczego. Planowanie i tworzenie stref aktywności gospodarczej, między innymi poprzez organizację spotkań z przedsiębiorcami, jako formy wypracowania pomysłów na rozwój Gminy. Rozwój ofert wsparcia dla biznesu i otoczenia biznesu. Wspieranie lokalnych inicjatyw gospodarczych, szczególnie wśród osób planujących rozpocząć własną działalność gospodarczą.
55 Wspieranie rozwoju nowoczesnych technologii, a także działań powiązanych z odnawialnymi źródłami energii (OZE), w tym także: montaż 40 lamp solarnych w celu doświetlenia Gminy.
Kluczowe zadania w ramach celu szczegółowego: 1.3 Budowa, rozbudowa i modernizacja infrastruktury technicznej i okołobiznesowej. Budowa, modernizacja i przebudowa dróg gminnych i powiatowych – poprawa bezpieczeństwa użytkowników dróg, ale również poprawa dostępności do Gminy Warnice, w tym także: o przebudowa drogi powiatowej nr 1713Z Koszewo Dębica Warnice na odcinku przebiegającym przez miejscowość Dębica, o przebudowa wewnętrznych odcinków dróg gminnych. Budowa i remonty dróg gruntowych i dojazdowych do gruntów rolnych, także przy współudziale środków zewnętrznych (np. FOGR, PROW, inne możliwe). Budowa, modernizacja i przebudowa chodników, poboczy i oświetlenia, w szczególności na mało zurbanizowanych obszarach wiejskich. Budowa, modernizacja i przebudowa miejsc parkingowych, szczególnie przy obiektach użyteczności publicznej czy atrakcjach turystycznych w Gminie, w tym także budowa brakujących odcinków chodników. Budowa, rozbudowa kanalizacji sanitarnej. Budowa nowej oczyszczalni ścieków w m. Barnim. Budowa zbiorczych oczyszczalni ścieków, tam gdzie brak uzasadnienia kosztowego dla budowy sieci kanalizacji sanitarnej lub budowa oczyszczalni przydomowych. Budowa, rozbudowa i modernizacja sieci wodociągowej, a także przebudowa starych odcinków sieci, w tym także: • Remont z wymianą urządzeń na ujęciu wodociągowym w miejscowości Cieszysław,
• Wymiana istniejącej sieci wodociągowej w miejscowości Stary Przylep,
Modernizacja, przebudowa hydroforni w celu podniesienia parametrów wody. Przebudowa i rozbudowa oświetlenia ulicznego (w tym także montaż lamp solarnych). Modernizacja kotłowni w zakresie wymiany źródeł grzewczych na nowoczesne i ekologiczne w budynkach użyteczności publicznej. Wspieranie działań OSP w zakresie doposażenia w nowy sprzęt ratowniczo gaśniczy, rozbudowa i modernizacja remiz strażackich, w tym także: o zakup samochodu dla OSP Obryta, o termomodernizacja remiz strażackich w Gminie Warnice, o budowa remizy strażackiej w Wierzbnie (zadanie będzie połączone z budową świetlicy wiejskiej).
56 Kluczowe zadania w ramach celu szczegółowego: 1.4 Rewitalizacja przestrzeni publicznej. Aktualizacja Studium uwarunkowań oraz opracowanie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla większych obszarów Gminy. Podjęcie działań w kierunku rewitalizacji fizycznej, społecznej i gospodarczej przestrzeni publicznej na terenie Gminy zgodnej z nową ustawą o rewitalizacji publicznej. Kluczowe zadania w ramach celu szczegółowego: 1.5 Rozwój społeczeństwa obywatelskiego. Wspieranie rozwoju inicjatyw obywatelskich. Rozwój miejsc integrujących społeczność lokalną. Usprawnianie procesów zarządzania w administracji publicznej. Rozwój e usług publicznych oraz upowszechniania elektronicznej obsługi ludności. Wykorzystywanie nowoczesnych narzędzi komunikacji celem podnoszenia jakości obsługi klienta. Organizacja szkoleń, odczytów, warsztatów, otwartych drzwi na potrzeby mieszkańców. Współpraca Gminy Warnice z podmiotami gospodarczymi, społecznymi i samorządowymi, także spoza obszaru Gminy i powiatu. Współpraca międzynarodowa oraz zrzeszania z innymi samorządami w kraju i zagranicą.
Kluczowe zadania w ramach celu szczegółowego: 1.6 Wspieranie rozwoju mieszkalnictwa. Wzrost dostępności mieszkań socjalnych, chronionych i komunalnych na terenie Gminy. Promowanie terenów pod budownictwo mieszkaniowe. Zagospodarowanie terenów zielonych na terenie Gminy. Budowa obiektów koniecznych społecznie, w tym także: o budowa lapidarium w Zaborsku, o budowa alejek spacerowych na terenie cmentarzy komunalnych, o rozbudowa cmentarza w Barnimie.
57
Cel strategiczny nr 2
Kluczowe zadania w ramach celu szczegółowego: 2.1 Ochrona środowiska oraz zrównoważone wykorzystanie zasobów naturalnych. Rozwój nowoczesnej gospodarki ściekowej na obszarach jej nieposiadających w Gminie Warnice oraz budowa oczyszczalni ścieków. Poprawa parametrów funkcjonowania posiadanej sieci wodno kanalizacyjnej w Gminie. Ochrona zasobów wodnych na terenie Gminy poprzez modernizację sieci wodociągowej. Wspieranie efektywności energetycznej obiektów mieszkalnych, zakładów przemysłowych i usługowych, rozwój niskoemisyjnych źródeł energii – jako szeroko pojęta termomodernizacja. Wspieranie rozwoju systemu gospodarki odpadami. Kształtowanie postaw proekologicznych wśród mieszkańców Gminy oraz tworzenie ścieżek dydaktycznych. Ochrona dziedzictwa przyrodniczego.
Kluczowe zadania w ramach celu szczegółowego: 2.2 Budowa, rozbudowa i modernizacja infrastruktury ekologicznej i OZE. Budowa, rozbudowa infrastruktury wykorzystującej odnawialne źródła energii – np. fotowoltaika, kolektory słoneczne, pompy ciepła na budynkach użyteczności publicznej. Termomodernizacja budynków użyteczności publicznej i obiektów zamieszkania zbiorowego. Wdrożenie sprawnego i efektywnego systemu gospodarki odpadami (w tym utylizacja i recykling).
Kluczowe zadania w ramach celu szczegółowego: 2.3 Edukacja ekologiczna Wdrażanie działań edukacyjnych dla dzieci, młodzieży i dorosłych. Współpraca z instytucjami powiatowymi i wojewódzkimi (w tym także z WFOŚiGW) w celu szerzenia działań edukacyjnych związanych z ochroną środowiska. Budowa na terenie Gminy ścieżek edukacji ekologicznej.
58
Cel strategiczny nr 3
Kluczowe zadania w ramach celu szczegółowego: 3.1 Rozwój zrównoważonego rolnictwa opartego na innowacjach. Kreowanie i promocja markowych produktów rolnych, tradycyjnych i ekologicznych. Wsparcie wytwarzania wysokiej jakości produktów rolno spożywczych (np. produktów wytwarzanych metodami tradycyjnymi – z lokalnych surowców i zasobów). Wspieranie szkoleń w zakresie rolnictwa i przetwórstwa rolno spożywczego. Zacieśnienie współpracy z jednostkami naukowo badawczymi w zakresie rolnictwa i przetwórstwa rolno spożywczego. Implementacja i upowszechnianie innowacyjnych rozwiązań w sektorze rolno spożywczym. Zapewnienie dogodnych warunków do wzrostu powierzchni gospodarstw rolniczych oraz ograniczenia ich rozdrabniania. Rozwój wielokierunkowego rolnictwa towarowego.
Kluczowe zadania w ramach celu szczegółowego: 3.2 Wspieranie i rozwój jakości i innowacyjności w usługach. Wspieranie szkoleń w zakresie innowacji w usługach. Promocja lokalnych liderów przedsiębiorczości usługowej. Wsparcie w rozwoju lokalnej przedsiębiorczości usługowej. Doradztwo i szkolenia w zakresie podnoszenia jakości i rozwoju marki w sektorze usług.
Kluczowe zadania w ramach celu szczegółowego: 3.3 Promocja ekologicznych oraz tradycyjnych gałęzi produkcji rolnej i rolno spożywczej. Promowanie i zachęcanie do rozwoju produkcji ekologicznej oraz tradycyjnych gałęzi produkcji rolnej. Stymulowanie produkcji oraz upraw stanowiących źródło energii niekonwencjonalnych. Opracowanie kompleksowych programów przeprofilowania produkcji rolnej w Gminie, m.in. w kierunku produkcji rolno spożywczej. Wsparcie działań związanych z przetwórstwem rolno spożywczym.
59
Cel strategiczny nr 4
Kluczowe zadania w ramach celu szczegółowego: 4.1 Wsparcie rozwoju infrastruktury dziedzictwa kulturowego. Poprawa stanu i sposobu użytkowania zabytków dziedzictwa kulturowego (obiekty sakralne) w Gminie Warnice poprzez ich rewaloryzację i przeciwdziałanie procesowi ich degradacji. Współpraca z sektorem ngo (organizacje pozarządowe) w celu sprawnego przeprowadzania procesu rewaloryzacji zabytków zarządzanych przez ten sektor życia publicznego w Gminie. Inicjowanie i wspieranie działań, które dążyć będą do rozbudzania i podnoszenia społecznej świadomości i wrażliwości w zakresie dziedzictwa kulturowego. Promocja i współpraca z innymi jednostkami z terenu powiatu pyrzyckiego dla podkreślania i promowania ważnych regionalnie obiektów.
Kluczowe zadania w ramach celu szczegółowego: 4.2 Rozwój infrastruktury kultury, turystyki i rekreacji. Wsparcie działań związanych z rozwojem infrastruktury kultury na obszarze Gminy Warnice poprzez remonty i modernizacje, a także budowę nowych obiektów kultury (świetlice wiejskie, miejsca publiczne do powszechnego użytku), w tym także: o Dom Kultury, o budowa świetlicy wiejskiej w Reńsku, o budowa świetlicy wiejskiej w Wierzbnie (inwestycja połączona z działaniem w zakresie budowy remizy strażackiej, o budowa Centrum integracji i współpracy społecznej w Warnicach, o przebudowa i remont istniejących pomieszczeń na świetlicę w Kłębach,
o przebudowa i remont istniejących pomieszczeń na świetlicę w m. Grędziec,
o przebudowa i remont istniejących pomieszczeń na świetlicę w m. Dębica,
o Budowa świetlicy wiejskiej w m. Reńsko,
o Budowa świetlicy wiejskiej w m. Nowy Przylep,
o Budowa świetlicy wiejskiej w m. Warnice Przysiółek,
o Budowa świetlicy wiejskiej w m. Wójcin.
Poprawa stanu i sposobu użytkowania obiektów turystycznych i rekreacyjnych oraz ich udostępnianie szerszej rzeszy mieszkańców i turystów.
60 Kompleksowa rewitalizacja obszarów zdegradowanych poprzez wdrożenie elementów łączących kulturę, turystykę i rolnictwo. Zintegrowanie ochrony krajobrazu kulturowego i środowiska przyrodniczego poprzez zachowanie i przywracanie wysokiego poziomu otoczenia, jego estetyki i ładu przestrzennego. Tworzenie i realizacja planów rozwoju (bądź odnowy) miejscowości celem aplikowania o środki pozabudżetowe z programu PROW (Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014 2020). Współpraca z innymi jst, a także powiatem w zakresie promocji regionu poprzez podkreślanie zasobów kultury, turystyki i rekreacji i ich umiejętne uwypuklenie na zewnątrz. Wparcie przedsiębiorców w zakresie wdrażania pomysłów przedstawionych w ramach Kontaktu Samorządowego „Pyrzyce +” dotyczących turystyki i rekreacji na obszarze Gminy Warnice.
Kluczowe zadania w ramach celu szczegółowego: 4.3 Wsparcie działań kulturalnych. Wspieranie i promocja imprez kulturalnych celem zwiększenia liczebności mieszkańców i turystów korzystających z oferowanego programu kulturalnego. Opracowanie kalendarza imprez cyklicznych i ich skuteczne wdrażanie przy udziale wszystkich zainteresowanych jednostek kultury w Gminie Warnice. Angażowanie środowisk lokalnych do udziału w planowaniu, organizacji oraz sprawnym przeprowadzaniu zaplanowanych działań kulturalnych. Kreowanie Gminy Warnice jako miejsca spotkań z weekendową kulturą – rozwój i promocja oferty turystyki weekendowej. Promocja i poszukiwanie wsparcia (także finansowego) wśród podmiotów gospodarczych do realizacji zaplanowanych działań kulturalnych. Inicjowanie i wspieranie działań mających na celu rozbudzanie i podnoszenie społecznej świadomości i wrażliwości w zakresie działań kulturalnych. Organizacja imprez o charakterze ponadlokalnym, które bazować będą na tradycji i specyfice Gminy oraz powiatu pyrzyckiego. Działania wpływające na odtworzenie wielokulturowego bogactwa oraz tożsamości lokalnej i regionalnej, poprzez kultywowanie i promocję lokalnych zespołów ludowych oraz ich twórczości, tradycji lokalnych. Współpraca z mediami lokalnymi i regionalnymi w zakresie promocji organizowanych na obszarze Gminy imprez, a dzięki temu także promocja Gminy i poszczególnych sołectw biorących udział w danym przedsięwzięciu.
61 Kluczowe zadania w ramach celu szczegółowego: 4.4 Infrastruktura sportowa i działania społeczne. Urządzanie centrów wsi (miejsc rekreacji, wypoczynku i spotkań mieszkańców), w tym także: o rewitalizacja parku wraz z odtworzeniem brodzika i infrastrukturą towarzyszącą w Warnicach. Budowa, modernizacja i rekultywacja obiektów sportowych w Gminie Warnice, w tym także: o rekultywacja stadionu gminnego wraz z budową trybun w Warnicach, o rekultywacja boisk sportowych we wszystkich miejscowościach, o budowa siłowni zewnętrznych we wszystkich miejscowościach w Gminie. Budowa placów zabaw dla dzieci. Zadania poprawiające warunki życia mieszkańców w aspekcie rekreacji i sportu. Wprowadzenie kreatywnych pomysłów na spędzanie czasu wolnego dla dzieci i młodzieży. Diagnoza potrzeb mieszkańców Gminy w zakresie edukacji, rozwoju osobistego i spędzania czasu wolnego. Dostosowanie zajęć dodatkowych i pozalekcyjnych do potrzeb i zainteresowań uczniów.
5. Określenie zbieżności dokumentu z dokumentami wyższego rzędu
Europa 2020 Strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu Europa 2020, przyjęta przez Radę Europejską dnia 17 czerwca 2010 r., to kluczowy dokument dla średniookresowej strategii rozwoju kraju w kontekście członkostwa Polski w Unii Europejskiej. Jest to dokument o znaczeniu fundamentalnym dla rozwoju UE w ciągu najbliższej dekady. Określa działania, których podjęcie w skoordynowany sposób przez państwa członkowskie przyspieszy wyjście z obecnego kryzysu i przygotuje europejską gospodarkę na wyzwania przyszłości. Strategia wyznacza trzy priorytety, których realizacja odbywać się będzie na szczeblu unijnym oraz krajowym: wzrost inteligentny (zwiększenie roli wiedzy, innowacji, edukacji i społeczeństwa cyfrowego), zrównoważony (produkcja efektywniej wykorzystująca zasoby, przy jednoczesnym zwiększeniu konkurencyjności) oraz sprzyjający włączeniu społecznemu (zwiększenie aktywności zawodowej, podnoszenie kwalifikacji i walka z ubóstwem). Efektem realizacji priorytetów strategii Europa 2020 będzie osiągnięcie pięciu wymiernych, współzależnych celów przedstawionych w strategii i dotyczących: wzrostu wydatków na działalność B+R, wzrostu wskaźnika zatrudnienia, wzrostu udziału osób z wyższym wykształceniem w społeczeństwie oraz zmniejszeniu odsetka osób wcześnie kończących naukę, ograniczenia emisji CO2 i osiągnięcia celów 20/20/20 w zakresie klimatu i energii,
62 ograniczenia liczby osób żyjących w ubóstwie. Instrumentem realizacji strategii Europa 2020 na poziomie unijnym jest siedem projektów przewodnich (zwanych również inicjatywami flagowymi) oraz 10 Zintegrowanych Wytycznych dla polityki gospodarczej i zatrudnienia państw członkowskich. Cele średniookresowej strategii rozwoju kraju w dużym stopniu wpisują się w realizację wszystkich tych projektów, które zostały także określone w niniejszej Strategii Gminy Warnice dając szansę na zrównoważony rozwój we wszystkich sektorach. Tab. 23. Zbieżność celów Strategii Gminy Warnice ze Strategią Europa 2020 Lp. Kierunek strategiczny Strategii Cele Strategii Europa 2020 z którymi są zbieżne cele Gminy Warnice Strategii Gminy Warnice Priorytet 1 Wzrost inteligentny – rozwój gospodarki opartej na wiedzy i innowacjach. Priorytet 2 Wzrost zrównoważony – budowanie bardziej konkurencyjnej gospodarki niskoemisyjnej w oparciu o racjonalne i oszczędne korzystanie z zasobów naturalnych, ograniczenie emisji gazów cieplarnianych i ochrona bioróżnorodności. Priorytet przewiduje intensyfikację działań Cel nr 1. Gospodarka, edukacja, mających na celu opracowywanie nowych, przyjaznych dla 1 środowiska technologii oraz poprawę warunków dla rozwoju człowiek. mikro, małych i średnich przedsiębiorstw. Priorytet 3 Rozwój sprzyjający włączeniu społecznemu – wspieranie gospodarki charakteryzującej się wysokim poziomem zatrudnienia, zapewniającej spójność gospodarczą, społeczną i terytorialną. Priorytet koncentruje się na tworzeniu nowych miejsc pracy, inwestycjach w podnoszenie kwalifikacji (kursy i szkolenia) oraz modernizacji rynków zatrudnienia i systemów opieki społecznej. Priorytet 2 Wzrost zrównoważony – budowanie bardziej konkurencyjnej gospodarki niskoemisyjnej w oparciu o racjonalne i oszczędne korzystanie z zasobów naturalnych, Cel nr 2. Środowisko naturalne ograniczenie emisji gazów cieplarnianych i ochrona 2 i OZE. bioróżnorodności. Priorytet przewiduje intensyfikację działań mających na celu opracowywanie nowych, przyjaznych dla środowiska technologii oraz poprawę warunków dla rozwoju mikro, małych i średnich przedsiębiorstw. Priorytet 1 Wzrost inteligentny – rozwój gospodarki opartej na wiedzy i innowacjach. Priorytet 2 Wzrost zrównoważony – budowanie bardziej konkurencyjnej gospodarki niskoemisyjnej w oparciu Cel nr 3. Innowacyjne rolnictwo o racjonalne i oszczędne korzystanie z zasobów naturalnych, 3 oparte o endogeniczne potencjały. ograniczenie emisji gazów cieplarnianych i ochrona bioróżnorodności. Priorytet przewiduje intensyfikację działań mających na celu opracowywanie nowych, przyjaznych dla środowiska technologii oraz poprawę warunków dla rozwoju mikro, małych i średnich przedsiębiorstw. Priorytet 2 Wzrost zrównoważony – budowanie bardziej konkurencyjnej gospodarki niskoemisyjnej w oparciu o racjonalne i oszczędne korzystanie z zasobów naturalnych, Cel nr 4. Sport, kultura, turystyka. ograniczenie emisji gazów cieplarnianych i ochrona 4 bioróżnorodności. Priorytet przewiduje intensyfikację działań mających na celu opracowywanie nowych, przyjaznych dla środowiska technologii oraz poprawę warunków dla rozwoju mikro, małych i średnich przedsiębiorstw.
Źródło : opracowanie własne
63 Strategia Rozwoju Kraju 2020 Strategia Rozwoju Kraju 2020 (ŚSRK) jest podstawowym dokumentem strategicznym określającym cele i priorytety polityki rozwoju w perspektywie najbliższych lat oraz warunki, które powinny ten rozwój zapewnić. Strategia Rozwoju Kraju jest nadrzędnym, wieloletnim dokumentem strategicznym rozwoju społeczno gospodarczego kraju, stanowiącym punkt odniesienia zarówno dla innych strategii i programów rządowych, jak i opracowywanych przez jednostki samorządu terytorialnego. Strategia Rozwoju Kraju 2020 oparta jest na scenariuszu stabilnego rozwoju. Pomyślność realizacji wszystkich założonych w tej Strategii celów będzie uzależniona od wielu czynników zarówno wewnętrznych, jak i zewnętrznych, które mogą wpływać na dostępność środków finansowych na jej realizację. Szczególne znaczenie będzie miał rozwój sytuacji w gospodarce światowej, a w szczególności w strefie euro. Doświadczenia kryzysu finansowo gospodarczego, który wybuchł w 2008 r. i dotknął przede wszystkim państwa wysoko rozwinięte, w tym państwa UE, pokazują, że ze względu na otwartość gospodarek poszczególnych krajów i rosnące między nimi współzależności, zakres i siła oddziaływania pojawiających się zjawisk i procesów kryzysowych na gospodarki poszczególnych państw jest znacząca i może powodować konieczność weryfikacji ambitnych planów rozwojowych. W przypadku Polski, największy wpływ na realizację Strategii Rozwoju Kraju 2020 będzie mieć sytuacja w poszczególnych państwach Unii Europejskiej oraz utrzymanie stabilności strefy euro. ŚSRK wytycza obszary strategiczne, w których koncentrować się będą główne działania oraz określa, jakie interwencje są niezbędne w perspektywie średniookresowej w celu przyspieszenia procesów rozwojowych. ŚSRK stanowi tym samym odniesienie dla nowej generacji dokumentów strategicznych przygotowywanych w Polsce na potrzeby programowania środków Unii Europejskiej na lata 2014 2020. Ma to tym większe znaczenie, że w proponowanym w regulacjach prawnych modelu programowania Europejskiej polityki spójności na lata 2014 2020 znacznie zmodyfikowano system programowania; nie występuje w nim dokument krajowy typu Narodowego Planu Rozwoju czy też Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia. ŚSRK tworzy więc zasadnicze ramy dla interwencji strukturalnej w Polsce, podejmowanej w ramach poszczególnych polityk europejskich w kolejnym okresie programowania 2014 2020. Wzmacnia zatem znaczenie polityki spójności jako instrumentu realizacji celów narodowych, przy zachowaniu solidarności europejskiej. Ponadto Strategia zwraca uwagę na wymiar terytorialny podejmowanych działań, wzmocnienie i lepsze wykorzystanie potencjałów regionalnych. Widzi zatem znaczenie samorządu terytorialnego i innych podmiotów w dynamizacji rozwoju regionów i kraju. Dokument składa się z: części głównej obejmującej wprowadzenie, uwarunkowania i trendy rozwojowe do 2020 roku, wizję Polski do 2020 r., cel strategiczny i obszary interwencji, zasady polityki rozwoju oraz ramy prawne, obowiązujące dokumenty krajowe i unijne;
64 części dotyczącej głównych obszarów interwencji, sformułowanych celów i priorytetów rozwojowych ze wskazanymi ramami realizacyjnymi oraz strategicznymi zadaniami państwa w perspektywie 2020 roku jak również wskaźniki realizacyjne; załączników dostarczających uzupełniające informacje związane ze Strategią Rozwoju Kraju, jak diagnoza na potrzeby strategii rozwoju kraju 2020. Obszarami strategicznymi są: 1. Sprawne i efektywne państwo, a w tym: Cel I.1. Przejście od administrowania do zarządzania rozwojem. Cel I.2 Zapewnienie środków na działania rozwojowe. Cel I.3. Wzmocnienie warunków sprzyjających realizacji indywidualnych potrzeb i aktywności obywatela. 2. Konkurencyjna gospodarka. Cel II.1. Wzmocnienie stabilności makroekonomicznej. Cel II.2. Wzrost wydajności gospodarki. Cel II.3. Zwiększenie innowacyjności gospodarki. Cel II.4. Rozwój kapitału ludzkiego. Cel II.5. Zwiększenie wykorzystania technologii cyfrowych. Cel II.6. Bezpieczeństwo energetyczne i środowisko. Cel II.7. Zwiększenie efektywności transportu. 3. Spójność społeczna i terytorialna. Cel III.1. Integracja społeczna. Cel III.2. Zapewnienie dostępu i określonych standardów usług publicznych. Cel III.3. Wzmocnienie mechanizmów terytorialnego równoważenia rozwoju oraz integracja przestrzenna dla rozwijania i pełnego wykorzystania potencjałów regionalnych.
Realizacja powyższych priorytetów jest spójna ze wszystkimi celami strategicznymi określonymi w Strategii Rozwoju Gminy Warnice na lata 2016 2025. Tab. 24. Zbieżność celów Strategii Gminy Warnice ze Strategią Rozwoju Kraju 2020 Lp. Kierunek strategiczny i szczegółowy Cele Strategii Rozwoju Kraju 2020 z którymi są Strategii Gminy Warnice zbieżne cele Strategii Gminy Warnice 1. Sprawne i efektywne państwo, a w tym: Cel I.1. Przejście od administrowania do zarządzania rozwojem. Cel nr 1. Gospodarka, edukacja, człowiek. Cel I.2 Zapewnienie środków na działania rozwojowe. 1.1 Promocja przedsiębiorczości wspieranie Cel I.3. Wzmocnienie warunków sprzyjających realizacji zasobów ludzkich i rozwój kompetencji. indywidualnych potrzeb i aktywności obywatela. 1.2 Budowa infrastruktury na rzecz rozwoju 2. Konkurencyjna gospodarka, a w tym: gospodarczego. Cel II.4. Rozwój kapitału ludzkiego. 1 1.3 Budowa, rozbudowa i modernizacja Cel II.5. Zwiększenie wykorzystania technologii infrastruktury technicznej i okołobiznesowej. cyfrowych. 1.4 Rewitalizacja przestrzeni publicznej. Cel II.6. Bezpieczeństwo energetyczne i środowisko. 1.5 Rozwój społeczeństwa obywatelskiego. Cel II.7. Zwiększenie efektywności transportu. 1.6 Wspieranie rozwoju mieszkalnictwa. 3. Spójność społeczna i terytorialna, a w tym:
Cel III.1. Integracja społeczna. Cel III.2. Zapewnienie dostępu i określonych standardów usług publicznych.
65 Cel III.3. Wzmocnienie mechanizmów terytorialnego równoważenia rozwoju oraz integracja przestrzenna dla rozwijania i pełnego wykorzystania potencjałów regionalnych 1. Sprawne i efektywne państwo, a w tym: Cel I.3. Wzmocnienie warunków sprzyjających realizacji indywidualnych potrzeb i aktywności obywatela. Cel nr 2. Środowisko naturalne i OZE. 2. Konkurencyjna gospodarka, a w tym: 2.1.Ochrona środowiska oraz zrównoważone Cel II.4. Rozwój kapitału ludzkiego. wykorzystanie zasobów naturalnych. 3. Spójność społeczna i terytorialna, a w tym: 2 2.2. Budowa, rozbudowa i modernizacja Cel III.1. Integracja społeczna. infrastruktury ekologicznej i OZE. Cel III.2. Zapewnienie dostępu i określonych standardów 2.3. Edukacja ekologiczna. usług publicznych. Cel III.3. Wzmocnienie mechanizmów terytorialnego równoważenia rozwoju oraz integracja przestrzenna dla rozwijania i pełnego wykorzystania potencjałów regionalnych. 2. Konkurencyjna gospodarka, a w tym: Cel II.1. Wzmocnienie stabilności makroekonomicznej. Cel II.2. Wzrost wydajności gospodarki. Cel II.3. Zwiększenie innowacyjności gospodarki. Cel nr 3. Innowacyjne rolnictwo oparte Cel II.4. Rozwój kapitału ludzkiego. o endogeniczne potencjały. Cel II.5. Zwiększenie wykorzystania technologii 3.1. Rozwój zrównoważonego rolnictwa. cyfrowych. opartego na innowacjach. Cel II.6. Bezpieczeństwo energetyczne i środowisko. 3 3.2.Wspieranie i rozwój jakości Cel II.7. Zwiększenie efektywności transportu. i innowacyjności w usługach. 3. Spójność społeczna i terytorialna, a w tym: 3.3. Promocja ekologicznych oraz tradycyjnych Cel III.1. Integracja społeczna. gałęzi produkcji rolnej i rolno spożywczej. Cel III.2. Zapewnienie dostępu i określonych standardów usług publicznych. Cel III.3. Wzmocnienie mechanizmów terytorialnego równoważenia rozwoju oraz integracja przestrzenna dla rozwijania i pełnego wykorzystania potencjałów regionalnych. 1. Sprawne i efektywne państwo, a w tym: Cel I.1. Przejście od administrowania do zarządzania rozwojem. Cel nr 4. Sport, kultura, turystyka. Cel I.2 Zapewnienie środków na działania rozwojowe. 4.1.Wsparcie rozwoju infrastruktury 2. Konkurencyjna gospodarka, a w tym: dziedzictwa kulturowego. Cel II.6. Bezpieczeństwo energetyczne i środowisko. 4.2.Rozwój infrastruktury kultury, turystyki i Cel II.7. Zwiększenie efektywności transportu. 4 rekreacji. 3. Spójność społeczna i terytorialna, a w tym: 4.3. Wsparcie działań kulturalnych. Cel III.1. Integracja społeczna. 4.4. Infrastruktura sportowa i działania Cel III.2. Zapewnienie dostępu i określonych standardów społeczne. usług publicznych. Cel III.3. Wzmocnienie mechanizmów terytorialnego równoważenia rozwoju oraz integracja przestrzenna dla rozwijania i pełnego wykorzystania potencjałów regionalnych.
Źródło : opracowanie własne
Realizacja powyższych priorytetów jest spójna ze wszystkimi celami strategicznymi określonymi w Strategii Rozwoju Gminy Warnice na lata 2016 2025.
66 Strategia Rozwoju Województwa Zachodniopomorskiego do roku 2020 Strategia Rozwoju Województwa Zachodniopomorskiego pełni ważną rolę w procesie podejmowania działań mogących wpłynąć na rozwój województwa, w tym wyboru przedsięwzięć i projektów mogących uzyskać wsparcie z unijnych środków pomocowych, stanowiąc podstawę przygotowania głównych kierunków wsparcia w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Zachodniopomorskiego. Oznacza to, że rozwój będący efektem wdrażania Strategii powinien być ujmowany w płaszczyznach zbieżnych z celami strategicznymi województwa. Strategia Rozwoju Województwa jest punktem odniesienia do wszelkich działań rozwojowych na terenie województwa wspierających procesy rozwojowe regionu, jest podstawą do przygotowania regionalnego programu operacyjnego, strategii sektorowych, długofalowych planów określających kierunki działań i pozostałych dokumentów politycznych i programowych na poziomie województwa. Wśród wielu funkcji pełnionych przez strategię za najważniejsze uznaje się: przyciąganie inwestorów, wyrównywanie dysproporcji rozwojowych w sensie społecznym, gospodarczym i przestrzennym oraz uzyskiwanie pomocy strukturalnej. Tab. 25. Zbieżność celów Strategii Gminy Warnice ze Strategią Rozwoju Województwa Zachodniopomorskiego do roku 2020 Lp. Cele Strategii Rozwoju Województwa Kierunek strategiczny i szczegółowy Zachodniopomorskiego z którymi są zbieżne cele Strategii Gminy Warnice Strategii Gminy Warnice 2. Wzmacnianie mechanizmów rynkowych i otoczenia gospodarczego. 2.3 Podnoszenie atrakcyjności inwestycyjnej regionu. 3. Zwiększenie przestrzennej konkurencyjności regionu. 3.2 Wspieranie rozwoju struktur funkcjonalno przestrzennych. 3.4 Rozwój małych miast (do 20 tys. mieszkańców), rewitalizacja i rozwój obszarów wiejskich. 3.5 Stworzenie efektywnego, dostępnego i zintegrowanego systemu transportowego. 4. Zachowanie i ochrona wartości przyrodniczych, racjonalna gospodarka zasobami. Cel nr 1. Gospodarka, edukacja, człowiek. 4.1 Usuwanie skutków i przeciwdziałanie degradacji 1.1 Promocja przedsiębiorczości wspieranie środowiska. zasobów ludzkich i rozwój kompetencji. 4.2 Zachowanie, ochrona i odtwarzanie walorów 1.2 Budowa infrastruktury na rzecz rozwoju i zasobów środowiska naturalnego. gospodarczego. 4.3 Racjonalna gospodarka zasobami naturalnymi 1 1.3 Budowa, rozbudowa i modernizacja regionu, efektywne wykorzystanie zasobów infrastruktury technicznej i okołobiznesowej. i odnawialnych źródeł energii. 1.4 Rewitalizacja przestrzeni publicznej. 4.4 Rewitalizacja obszarów zurbanizowanych. 1.5 Rozwój społeczeństwa obywatelskiego. 5. Budowanie otwartej i konkurencyjnej społeczności. 1.6 Wspieranie rozwoju mieszkalnictwa. 5.1 Rozwój infrastruktury społecznej na obszarach
wiejskich. 5.3 Budowanie społeczeństwa uczącego się. 5.4 Wzmacnianie środowiskowej roli systemu edukacyjnego i europejskiej współpracy w edukacji. 6. Wzrost tożsamości i spójności społecznej regionu. 6.4 Zapewnienie bezpieczeństwa i porządku publicznego – zwiększenie poczucia bezpieczeństwa ludności. 6.6 Rozwój sportu i rekreacji, promocja zdrowego stylu życia. 6.7 Stworzenie spójnego systemu realizacji zadań ochrony zdrowia i bezpieczeństwa zdrowotnego.
67 4. Zachowanie i ochrona wartości przyrodniczych, racjonalna gospodarka zasobami. 4.4 Rewitalizacja obszarów zurbanizowanych. 5. Budowanie otwartej i konkurencyjnej społeczności. 5.1 Rozwój infrastruktury społecznej na obszarach wiejskich. 5.4 Wzmacnianie środowiskowej roli systemu edukacyjnego i europejskiej współpracy w edukacji. 5.8 Współpraca międzynarodowa, transgraniczna Cel nr 2. Środowisko naturalne i OZE. i regionalna. 2.1. Ochrona środowiska oraz zrównoważone 6. Wzrost tożsamości i spójności społecznej regionu. wykorzystanie zasobów naturalnych. 6.1 Wzmacnianie tożsamości społeczności lokalnych. 2 2.2. Budowa, rozbudowa i modernizacja 6.2 Wspiera nie rozwoju demokracji lokalnej infrastruktury ekologicznej i OZE. i społeczeństwa obywatelskiego. 2.3. Edukacja ekologiczna. 6.4 Zapewnienie bezpieczeństwa i porządku publicznego
zwiększenie poczucia bezpieczeństwa ludności. 6.5 Opieka i wspieranie aktywności osób w wieku poprodukcyjnym. 6.7 Stworzenie spójnego systemu realizacji zadań ochrony zdrowia i bezpieczeństwa zdrowotnego. 6.8 Wspieranie działań aktywizujących rynek pracy. 6.9 Przeciwdziałanie procesom marginalizacji społecznej. 6.10 Stworzenie systemu realizacji zadań polityki socjalnej. 1. Wzrost innowacyjności i efektywności gospodarowania. 1.1 Wzrost innowacyjności gospodarki. 1.3 Wspieranie współpracy i rozwoju małej i średniej przedsiębiorczości. 1.4 Wspieranie rozwoju eksportu. 1.6 Restrukturyzacja i wspieranie prorynkowych form produkcji rolnej i rybołówstwa. 2. Wzmacnianie mechanizmów rynkowych i otoczenia gospodarczego. 2.1 Podnoszenie bezpieczeństwa obrotu gospodarczego. Cel nr 3. Innowacyjne rolnictwo oparte 2.2 Popieranie rozwoju lokalnych produktów i usług. o endogeniczne potencjały. 2.3 Podnoszenie atrakcyjności inwestycyjnej regionu. 3.1. Rozwój zrównoważonego rolnictwa. 2.4 Wspieranie rozwoju instytucjonalnego, finansowego opartego na innowacjach. i usługowego otoczenia biznesu. 3 3.2.Wspieranie i rozwój jakości 5. Budowanie otwartej i konkurencyjnej społeczności. i innowacyjności w usługach. 5.5 Budowanie społeczeństwa informacyjnego. 3.3. Promocja ekologicznych oraz tradycyjnych 5.6 Poprawa przestrzennej i zawodowej struktury rynku gałęzi produkcji rolnej i rolno spożywczej. pracy, wzrost mobilności zawodowej ludności.
5.7 Podnoszenie jakości kształcenia oraz dostępności i jakości programów edukacyjnych. 5.8 Współpraca międzynarodowa, transgraniczna i regionalna. 6. Wzrost tożsamości i spójności społecznej regionu. 6.5 Opieka i wspieranie aktywności osób w wieku poprodukcyjnym. 6.8 Wspieranie działań aktywizujących rynek pracy. 6.9 Przeciwdziałanie procesom marginalizacji społecznej. 6.10 Stworzenie systemu realizacji zadań polityki socjalnej. 1. Wzrost innowacyjności i efektywności Cel nr 4. Sport, kultura, turystyka. gospodarowania. 4.1.Wsparcie rozwoju infrastruktury 1.2 Rozwój i promocja produktów turystycznych regionu. dziedzictwa kulturowego. 1.6 Restrukturyzacja i wspieranie prorynkowych form 4.2.Rozwój infrastruktury kultury, turystyki produkcji rolnej i rybołówstwa. 4 i rekreacji. 2. Wzmacnianie mechanizmów rynkowych i otoczenia 4.3. Wsparcie działań kulturalnych. gospodarczego. 4.4. Infrastruktura sportowa i działania 2.2 Popieranie rozwoju lokalnych produktów i usług. społeczne. 2.3 Podnoszenie atrakcyjności inwestycyjnej regionu.
3. Zwiększenie przestrzennej konkurencyjności regionu.
68 3.4 Rozwój małych miast (do 20 tys. mieszkańców), rewitalizacja i rozwój obszarów wiejskich 4. Zachowanie i ochrona wartości przyrodniczych, racjonalna gospodarka zasobami. 4.1 Usuwanie skutków i przeciwdziałanie degradacji środowiska. 4.2 Zachowanie, ochrona i odtwarzanie walorów i zasobów środowiska naturalnego. 4.3 Racjonalna gospodarka zasobami naturalnymi regionu, efektywne wykorzystanie zasobów i odnawialnych źródeł energii. 4.4 Rewitalizacja obszarów zurbanizowanych.
Źródło : opracowanie własne
Określone w niniejszej strategii cele są zbieżne i zgodne z zapisami Strategii Województwa na każdej określonej tu płaszczyźnie, a ich realizacja przyczyni się do poprawy warunków życia i infrastruktury będącej częścią Gminy Warnice, a tym samym Województwa Zachodniopomorskiego.
Plan Rozwoju Lokalnego Powiat Pyrzycki na lata 2014 2020 Niniejszy Plan powstał jako wyraz dążeń władz powiatu pyrzyckiego w realizacji zadań będących podstawą funkcjonowania. Plan określa 9 kluczowych obszarów, które zostały wskazane jako programy do realizacji. Dla każdego z określonych programów dookreślone zostały działania inwestycyjne. Dokument został zatwierdzony jako załącznik do Uchwały XXXVI/197/14 Rady powiatu pyrzyckiego z dnia 16 kwietnia 2014 r. Tab. 26. Zbieżność celów Strategii Gminy Warnice z Planem Rozwoju Lokalnego Powiat Pyrzycki na lata 2014 2020 Lp. Programy PRL Powiatu Pyrzyckiego na lata 2014 Kierunek strategiczny i szczegółowy 2020 z którymi są zbieżne cele Strategii Gminy Strategii Gminy Warnice Warnice 1 Cel nr 1. Gospodarka, edukacja, człowiek. Program 2 Rozwój systemu komunikacji i infrastruktury 1.1 Promocja przedsiębiorczości wspieranie transportowej. zasobów ludzkich i rozwój kompetencji. Program 3 – Rozwój gospodarczy powiatu. 1.2 Budowa infrastruktury na rzecz rozwoju Program 4 Poprawa jakości ochrony zdrowia. gospodarczego. Program 5 Aktywna polityka społeczna. 1.3 Budowa, rozbudowa i modernizacja Program 6 Rozwój systemu oświaty i nauki. infrastruktury technicznej i okołobiznesowej. Program 8 Bezpieczeństwo i porządek publiczny. 1.4 Rewitalizacja przestrzeni publicznej. Program 9 Rozwój internetowych usług publicznych. 1.5 Rozwój społeczeństwa obywatelskiego. 1.6 Wspieranie rozwoju mieszkalnictwa. 2 Cel nr 2. Środowisko naturalne i OZE. 2.1.Ochrona środowiska oraz zrównoważone Program 1 Poprawa stanu środowiska naturalnego. wykorzystanie zasobów naturalnych. Program 3 – Rozwój gospodarczy powiatu. 2.2. Budowa, rozbudowa i modernizacja Program 8 Bezpieczeństwo i porządek publiczny. infrastruktury ekologicznej i OZE. 2.3. Edukacja ekologiczna. 3 Cel nr 3. Innowacyjne rolnictwo oparte o endogeniczne potencjały. Program 2 Rozwój systemu komunikacji i infrastruktury 3.1. Rozwój zrównoważonego rolnictwa transportowej. opartego na innowacjach. Program 3 Rozwój gospodarczy powiatu. 3.2.Wspieranie i rozwój jakości Program 4 Poprawa jakości ochrony zdrowia. i innowacyjności w usługach. Program 5 Aktywna polityka społeczna. 3.3. Promocja ekologicznych oraz tradycyjnych gałęzi produkcji rolnej i rolno spożywczej.
69 4 Cel nr 4. Sport, kultura, turystyka. 4.1.Wsparcie rozwoju infrastruktury dziedzictwa kulturowego. Program 4 Poprawa jakości ochrony zdrowia. 4.2.Rozwój infrastruktury kultury, turystyki i Program 5 Aktywna polityka społeczna. rekreacji. Program 7 Rozwój kultury fizycznej, sportu i turystyki. 4.3. Wsparcie działań kulturalnych. Program 8 Bezpieczeństwo i porządek publiczny. 4.4. Infrastruktura sportowa i działania społeczne.
Źródło : opracowanie własne Biorąc pod uwagę powyższe elementy wskazane w opracowaniu wszystkie 4 cele strategiczne Gminy Warnice pozostają w zgodzie z niniejszymi zapisami PRL powiatu pyrzyckiego prowadząc razem do rozwiązania problemów lokalnej społeczności.
6. Realizacja i monitoring celów szczegółowych Strategii
Cele wymienione w poprzednich rozdziałach Gmina Warnice będzie starała się realizować we własnym zakresie, lecz ma świadomość, że większości z nich nie jest w stanie osiągnąć sama. Duża ilość zadań i projektów warunkuje rozwój Gminy teraz, jak i w przyszłości, do korzystania z pomocy funduszy strukturalnych Unii Europejskiej. Gmina Warnice własne cele i zadania zamierza realizować między innymi korzystając z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Zachodniopomorskiego (RPOWZ), ale także z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich (PROW) określonych w nowym okresie programowania 2014 2020. Skorzystanie z tych programów sprzyjać będzie wzrostowi gospodarczemu, przekształceniom strukturalnym regionu, wzrostowi urbanizacji, zwiększeniu mobilności przestrzennej ludności oraz zwiększeniu poziomu wiedzy i dostępu do najnowocześniejszych technologii społeczeństwa i podmiotów gospodarczych. Osiągnięcie tego ma się odbywać poprzez realizację X wskazanych osi priorytetowych w programie RPO WZ oraz działania „Podstawowe usługi i odnowa wsi na obszarach wiejskich” przewidzianej w ramach programu PROW. Oprócz RPO WZ Gmina będzie korzystać z innych programów pomocowych będących częścią Narodowego Planu Rozwoju realizowanych w miarę możliwości dzięki konkursom organizowanym na szczeblu krajowym. Gmina Warnice swoje cele będzie realizować również dzięki pomocy finansowej z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Szczecinie, która jako jednostka realizacyjna przejęła na siebie część obowiązków związanych z programem RPO WZ ale także poprzez swoje działania w formie konkursów dotacyjnych łączonych z pożyczkami. Jako jednostka samorządowa Gmina Warnice wykonując zadania proekologiczne będzie mogła skorzystać ze środków Funduszu takich jak: pożyczki, w tym pożyczki pomostowe, dotacje, nagrody za działalność na rzecz ochrony środowiska, dopłaty do oprocentowania kredytów, częściowe umorzenia pożyczek. Poszczególne projekty będą wdrażane w oparciu o zasady wydatkowania wg źródeł ich pochodzenia. W niektórych sytuacjach może to oznaczać, że podmiot korzystający z różnych źródeł finansowania będzie musiał sprostać wielu wymaganiom formalnym. Dotyczy to w szczególności
70 odmiennych zasad wykorzystania środków pochodzących ze źródeł krajowych oraz środków pochodzących ze źródeł unijnych. Funkcję Instytucji Zarządzającej i koordynującej realizację Strategii Rozwoju Gminy Warnice na lata 2016 2025 będzie pełnił Urząd Gminy w Warnicach przy aprobacie Rady Gminy w Warnicach. Do jego zadań będzie należało:
1. ustalenie szczegółowych zasad i kryteriów realizacji Strategii Rozwoju Gminy Warnice, 2. zbieranie danych statystycznych i finansowych na temat postępów wdrażania oraz przebiegu realizacji projektów w ramach Strategii Rozwoju Gminy Warnice, 3. zapewnienie zgodności realizacji strategii z poszczególnymi dokumentami programowymi wyższego rzędu, 4. zapewnienie przygotowania i wdrożenia działań w zakresie informacji i promocji strategii na stronie internetowej Gminy Warnice, 5. kreowanie i składanie wniosków aplikacyjnych do instytucji podległych – beneficjentów pomocy, dla zadań określonych w Strategii, dla inwestycji dla których będzie możliwość wsparcia, 6. ewentualne monitorowanie wdrażania poszczególnych projektów, 7. zapewnienie informowania o współfinansowaniu przez UE realizowanych projektów, 8. dokonanie oceny po zakończeniu realizacji Strategii.
6.1. Wdrażanie i monitorowanie strategii
Do wdrażania Strategii zaangażowani są i będą partnerzy społeczni, w celu zapewnienia szerokiego udziału zainteresowanych instytucji i organizacji w rozwoju gminy. Warunkiem efektywnego wdrażania Strategii będzie przygotowanie konkretnych projektów inwestycyjnych, zawierających: sposoby realizacji założonych celów, wdrażania działań, kryteriów oceny projektów rozwojowych, wskaźników monitoringu, partnerów, harmonogramów prac, planów finansowych i źródeł finansowania. Zapisane w Strategii zadania powinny być zatwierdzone dwukrotnie w ciągu trwania okresu strategicznego (lata 2016 2025). W tym czasie będą one przeglądane i ewentualnie korygowane, bądź uzupełniane stosownie do zmieniających się uwarunkowań wewnętrznych i zewnętrznych. Równocześnie do tego dokumentu powinny być wprowadzane nowe projekty, wynikające z pojawiających się możliwości (na przykład pozyskanie dodatkowych środków), bądź zgłaszanych przez społeczność lokalną potrzeb. Wprowadzenie zadań, które będą wymagały natychmiastowości, będą mogły być wdrażane w każdej chwili poprzez aktualizację Strategii podczas Sesji Rady Gminy.
71 6.2. Monitoring i ewaluacja strategii
W celu realizacji monitoringu i oceny realizacji Strategii ustanawia się następujące mechanizmy:
1. Odpowiedzialność za realizację zadań wynikających ze Strategii będą ponosić: Wójt Gminy Warnice oraz podległe mu jednostki organizacyjne i poszczególne stanowiska w Urzędzie Gminy. 2. Informacje w sprawie postępu realizacji Strategii będą przekazywane do publicznej wiadomości poprzez stronę internetową Gminy wskazując wykonane zadania. 3. Urząd Gminy dokonywać będzie aktualizacji zapisów Strategii w oparciu o ocenę jej realizacji. Zaktualizowana Strategia będzie musiała być przyjmowana na sesji Rady Gminy.
Zapewnienie informacji zwrotnej jest jednym z kluczowych instrumentów zapewniających efektywne wdrażanie Strategii. Również jej systematyczne zbieranie w istniejących bazach danych jest elementem ułatwiającym późniejsze prace zespołu monitorującego. Dokumentem kierunkowym w zakresie realizacji poszczególnych zadań inwestycyjnych będzie Wieloletni Plan Inwestycyjny oraz Wieloletni Program Finansowy jako poparcie posiadania odpowiednich środków w budżecie Gminy Warnice.
Miary wykonania projektów – w celu rzetelnego monitorowania wdrażania Strategii potrzebne będą dane ilościowe o charakterze statystycznym, które po przetworzeniu powinny zostać ujęte w serie wskaźników. W ten sposób zostanie określony poziom wyjściowy oraz stopień osiągnięcia zakładanych celów. Pozwoli to na funkcjonalne opisanie pożądanego stanu społeczno gospodarczego za pomocą wartości liczbowych. Dla każdego z projektów kierowanych do realizacji zostaną zaproponowane odpowiednie miary wykonania. Pozwolą one w przyszłości ocenić stopień zaawansowania projektu i sukces w jego realizacji. Pomiar osiąganych wyników pozwala odróżnić powodzenie od porażki. Wyniki zapisane w postaci wskaźników, czy bezwzględnych informacji statystycznych, mają także ważne znaczenie w procesie uzyskiwania poparcia społecznego dla prowadzonych zmian, czy świadczenia usług. Dają one czytelny i jednoznaczny obraz sytuacji. Należy jednak pamiętać, że muszą być one interpretowane łącznie. Pojedynczy wskaźnik czy liczba może dawać mylne, zbyt optymistyczne lub zbyt pesymistyczne wrażenie o stopniu zaawansowania wdrażania strategii. Analiza wartości poszczególnych wskaźników pozwala ocenić, na ile podejmowane działania zgodne są z zakładanymi celami. Zaproponowane miary umożliwiają bezstronną ocenę osiąganych efektów. Wskaźniki dla każdego z projektów będą wskazywane na etapie realizacyjnym, mając dokładną wiedzę o zakresie inwestycji a jednocześnie będą zbieżne z danymi określonymi przez program pomocowy w ramach którego dana inwestycja będzie realizowana.
72 Porównywanie wskaźników – jednym z podstawowych narzędzi służących do oceny efektów realizowanej Strategii jest również porównanie osiąganych wyników pomiędzy gminami. Porównywanie efektów odzwierciedlanych w różnego rodzaju wskaźnikach może prowadzić do zidentyfikowania najlepszych wzorów, których wspólnym mianownikiem jest wydajność.
Pomocnicza tabela do przekazywania danych statycznych i wskaźników będzie przedstawiać się następująco: Nazwa celu strategicznego…….
Nazwa celu szczegółowego……..
Nazwa miernika Źródło danych i Wartość dla roku Wartość dla roku (wskaźnika) jednostka miary bazowego (2015r.) badanego (…r.)
1…………………………..
2…………………………..
3…………………………..
7. Badania ankietowe mieszkańców w celu sporządzenia celów strategicznych
W celu uzyskania możliwie szerokiego wsparcia ze strony środowisk lokalnych na obszarze Gminy Warnice przeprowadzono badania ankietowe. Tematem przewodnim było uzyskanie informacji na temat zauważanych przez mieszkańców Gminy problemów oraz propozycje ich rozwiązania, poprzez wskazanie tematów inwestycyjnych mających wpływ na ich niwelację. Ankiety otrzymano także podczas spotkań konsultacyjnych w sprawie tworzenia strategii. W konsekwencji powyższych działań, zgromadzono łącznie 163 ankiety. Na pytania ankietowe odpowiadały głównie kobiety (60%). Najliczniejszą grupą byli mieszkańcy w przedziale wiekowym od 51 do 60 lat oraz od 31 40 lat (65%), posiadające zatrudnienie w przedsiębiorstwie prywatnym lub administracji publicznej. Wyniki badań posłużyły w sformułowaniu kierunków strategicznych oraz określenia najważniejszych problemów w Gminie Warnice. W ankiecie udział wzięły 163 osoby, w tym:
płeć kobieta mężczyzna Ilość 98 65
Wiek: Poniżej 21 lat 12 Od 21 do 45 lat 87 Od 46 do 60 lat 48 Powyżej 61 lat 16
73 Struktura zatrudnienia: Uczeń / student 15 Bezrobotny 32 Rolnik / gospodarstwo rolne 12 Przedsiębiorca 60 Zatrudniony 25 Inne 19
Najmniej reprezentowaną grupą były osoby poniżej 21 lat (7,36%) reprezentowani przez uczniów/studentów (9,2%). Najliczniej natomiast wypowiadali się przedsiębiorcy (36,8%), a także osoby bezrobotne (19,63%). Większość z respondentów to były osoby z przedziału wiekowego 21 45 (53,37%) oraz 46 60 lat (29,45%).
Odpowiedzi na udzielone pytania były następujące: I. OCENA WARUNKÓW ŻYCIA W GMINIE Celem pytania była próba prezentacji ogólnego poziomu jakości życia w Gminie Warnice i uzyskanie odpowiedzi na pytanie, jak się żyje pytanym mieszkańcom. Odpowiedzi na te pytania były o tyle ważne, że ich wyniki wskazują na informacje w szczególności przy diagnozowaniu problemów, celów oraz kierunków rozwoju, jakimi chce podążać Gmina, aby podwyższać poziom i jakość życia. Mieszkańcy oceniali dane zagadnienie w skali szkolnej od 1 (najgorszy) do 5 (najlepszy) w ramach 13 pytań. Poniższe pytania wskazują liczbę osób udzielających odpowiedzi. Pytanie 1 – Lokalny rynek pracy (dostęp do miejsc pracy)?
74 Pytanie 2 – Opieka społeczna (poziom pomocy)?
Pytanie 3 – Opieka zdrowotna (dostęp)?
Pytanie 4 – Bezpieczeństwo mieszkańców (poczucie)?
75 Pytanie 5 – Edukacja przedszkolna (dostęp, warunki)?
Pytanie 6 – Szkolnictwo (jakość usług, nauczunia)?
Pytanie 7 – Dostępność do kultury i rozrywki (obiekty, oferta)
76 Pytanie 8 – Dostępność do sportu i rekreacji (obiekty, oferta)
Pytanie 9 – Dostęp do usług wodno kanalizacyjnych
Pytanie 10 – Stan dróg (ich jakość – tylko gminne)
77 Pytanie 11 – Stan środowiska naturalnego (estetyka, mała architektura)
Pytanie 12 – Dostęp do Internetu (jakość, dostępność)
Pytanie 13 – Placówki usługowe (ilość, warunki)
78 Pytanie 14 Pytanie dotyczyło wskazania innych uwag widzianych oczami respondentów wraz z oceną. Wśród propozycji pojawiły się następujące tematy, które oczami oceniających powinny zostać poprawione, zmienione: 1. Drogi – poprawa stanu. 2. Słaba gospodarka odpadami. 3. Podrzucanie śmieci w parku i na polnych drogach. 4. Opieka społeczna przenznaczona jest tylko dla wybranych osób, więcej uwagi na pomoc społeczną. 5. Likwidacja skrzynek koło Sali na rzecz skrzynek na listy przy domach. 6. Słabe zainteresowanie mieszkańcami przez Urząd Gminy. 7. Likwidacja Państwowych gospodarstw rolnych. 8. Fotoradary. 9. Przedszkole w Warnicach – zbyt mała sala, brak dojazdów dla dzieci.
Przedstawione powyżej zagadnienia wskazywane były kilkakrotnie przez kilku respondentów (1, 3, 4, 11). W wielu ankietach uwag nie było.
Reasumując powyższe pytania zauważyć można iż średnia ocen wahała się pomiędzy oceną 3 a 4. Zdarzały się natomiast pytania, które ocenione zostały gorzej (jak: rynek pracy, gdzie prawie 40% osób stwierdziło, iż w Gminie jest w tym zakresie bardzo źle – i oceniła tę kategorię na ocenę 1), jak i takie które zostały ocenione bardzo dobrze (na ocenę 5). Dotyczy to sfery pomocy społecznej, edukacji przedszkolnej czy też szkolnictwa. Elementy te wskazują zatem, iż są sfery życia w Gminie Warnice, które wymagają dodatkowego wsparcia zarówno infrastrukturalnego jak i instytucjonalnego.
II. OBSZARY BĘDĄCE NAJWIĘKSZYM PROBLEMEM GMINY W niniejszym bloku tematycznym respondenci mieli wskazać i ponumerować od 1 do 10 obszary, które wg nich są największym problemem w Gminie. Każdy z respondentów miał wskazać co najmniej 5 obszarów. Do wyboru były następujące elementy:
Liczba Pytanie odpowie dzi 57 Zanieczyszczone środowisko 42 Słabo rozwinięta sieć przedszkoli 56 Patologie społeczne 215 Brak miejsc pracy 42 Słaby dostęp do opieki społecznej
79 46 Słaby dostęp do opieki zdrowotnej 44 Niski poziom oferty edukacyjnej szkół 164 Słabo rozwinięta baza turystyczna i rekreacyjno wypoczynkowa 102 Zły stan dróg 46 Dostęp do internetu
1 Inny (proszę podać jaki?) ......
1. Spotkania edukacyjne dla dzieci
Wskazane powyżej odpowiedzi pokazują, że największym problemem w Gminie Warnice widzianym oczami respondentów jest zarówno brak miejsc pracy (215 odpowiedzi), jak i słabo rozwinięta baza turystyczna i rekreacyjno wypoczynkowa (164 odpowiedzi) oraz zły stan dróg (102 odpowiedzi). Elementy te jednocześnie dają wyraz sprecyzowanych celów, które powinny być wzięte pod uwagę w przyszłości. Powyższe odpowiedzi pokazano na dodatkowym poniższym wykresie: Wykres 9 – Wykres dotyczący odpowiedzi na obszar nr II określony w ankiecie
III. DZIAŁANIA, KTÓRE POWINNY BYĆ REALIZOWANE W PIERWSZEJ KOLEJNOŚCI Kolejnym ważnym blokiem tematycznym było wskazanie działań, które powinny być realizowane w Gminie Warnice w pierwszej kolejności. Respondenci mieli ponumerować poszczególne zadania od 1 do 10. Tematami branymi pod uwagę były:
Liczba Pytanie odpowiedz 245 Remonty i budowa dróg 87 Nakłady inwestycyjne na rozwój szkół 96 Budowa infrastruktury przy drogach /parkingi, chodniki, oświetlenie, zatoki itp./ 316 Wspieranie lokalnych przedsiębiorców i poszukiwanie inwestorów zewnętrznych 42 Wspieranie rozwoju organizacji pozarządowych 280 Nakłady na inwestycje sprzyjające rozwojowi turystyki 112 Budowa i modernizacja budynków służby zdrowia 78 Zwiększenie oferty edukacyjnej szkół
80 92 Zwiększanie estetyki gminy 36 Współpraca z miastami partnerskimi 87 Wspieranie działań artystycznych, kulturalnych i promocja gminy 35 Rozszerzenie oferty opieki przedszkolnej 46 Dostęp do internetu 78 Zwiększenie pomocy socjalnej dla najuboższych
Oceniając odpowiedzi zauważyć można iż wielu respondentów konsekwentnie wskazuje jako istotne działania elementy związane ze „wspieraniem lokalnych przedsiębiorców i poszukiwaniem inwestorów zewnętrznych”, bowiem element ten jako najważniejszy zaznaczyło aż niemalże 20% osób. Następnym elementem były „nakłady na inwestycje sprzyjające rozwojowi turystyki (ok 17% osób), a także remonty i budowa dróg (15% respondentów). Elementy te powinny być „drogowskazem” dla włodarzy Gminy, którzy w zaplanowanych działaniach powinni wziąć pod uwagę potrzeby swoich mieszkańców.
Powyższe odpowiedzi pokazano na dodatkowym poniższym wykresie: Wykres 10 – Wykres dotyczący odpowiedzi na obszar nr III określony w ankiecie
Co ważne, dla najistotniejszych zadań poproszono o wskazanie – nazwanie i umiejscowienie tematów. Były to zadania: 1. Budowa boiska wielofunkcyjnego (do koszykówki i tenisa ziemnego) w Warnicach. 2. Nauka języków obcych w szkołach podstawowych w Gminie Warnice (zwiększenie godzin). 3. Konieczność poprawy warunków przedszkolnych w Warnicach. 4. Konieczność poprawy systemu pomocy społecznej w Gminie, zwiększenie pomocy socjalnej dla najuboższych. 5. Remont drogi koło kościoła w m. Barnim.
81 6. Poprawa stanu wyposażenia – rozbudowa placu zabaw w miejscowości Barnim. 7. Budowa boiska wielofunkcyjnego w m. Barnim. 8. Budowa klubu spotkań dla młodzieży w m. Barnim. 9. Wspieranie lokalnych przedsiębiorców. 10. Zwiększenie nakładów na rozwój szkoły w m. Warnice. 11. Przejęcie własności oraz modernizacja drogi powiatowej relacji Kłęby – Nowy Przylep. 12. Budowa oświetlenia dla miejscowości Kłęby, Nowy Przylep. 13. Budowa drogi w miejscowości Kłęby. 14. Budowa oświetlenia OZE we wszystkich miejscowościach Gminy. 15. Naprawa dróg gminnych w Warnicach. 16. Nasadzenia zieleni (drzewa, krzewy) przy drodze w kierunku m. Nowy Przylep (od krzyżówki). 17. Budowa drogi w m. Nowy Przylep z uwagi na fatalny stan techniczny. 18. Budowa chodników w m. Nowy Przylep. 19. Budowa sali wiejskiej/świetlicy w m. Nowy Przylep. 20. Poprawa poboczy na drodze w m. Nowy Przylep. 21. Budowa boiska „Orlik” w Gminie Warnice. 22. Poszerzenie i modernizacja drogi relacji Reńsko – Warnice. 23. Poszerzenie plaży w Wierzbnie. 24. Modernizacja drogi relacji Warnice – Obryta. 25. Budowa drogi dla m. Cieszysław. 26. Budowa drogi relacji Stary Przylep –Obryta. 27. Budowa ścieżki rowerowej przy głównej drodze relacji Obryta – Barnim. 28. Budowa dróg i chodników w każdej miejscowości w Gminie. 29. Remonty i budowa dróg w m. Zaborsko. 30. Poprawa bezpieczeństwa w Gminie Warnice. 31. Remont świetlicy wiejskiej w Zaborsku. 32. Zakup wozu strażackiego dla OSP Zaborsko. 33. Remont remizy strażackiej w Zaborsku. 34. Budowa chodnika i oświetlenia na cmentarzu w Zaborsku. 35. Remonty dróg polnych w Zaborsku, Starym Przylepie. 36. Budowa siłowni zewnętrznej w Zaborsku. 37. Remont drogi na odcinku w m. Reńsko (przez miejscowość). 38. Zwiększenie nakładów inwestycyjnych na rozwój szkół. 39. Poszukiwanie inwestorów zewnętrznych. 40. Budowa sali sportowej w Szkole Podstawowej w Starym Przylepie spełniającej wymogi. 41. Budowa drogi i oświetlenia w Starym Przylepie – tzw. dołek. 42. Zadbanie o bezpieczny wyjazd z tzw. „dołka” na drogę w Starym Przylepie. 43. Podłączenie gazu ziemnego w m. Stary Przylep.
82 44. Remont szkoły w m. Stary Przylep. 45. Wyrównanie – remont boiska w m. Stary Przylep. 46. Likwidacja stowarzyszenia w m. Stary Przylep. 47. Budowa boiska „orlik” w Starym Przylepie. 48. Budowa mieszkań socjalnych w Gminie Warnice. 49. Budowa drogi wewnętrznej w Zaborsku. 50. Remont i modernizacja drogi powiatowej relacji Dębica – Reńsko. 51. Budowa i modernizacja drogi powiatowej relacji Warnice – Dębica. 52. Budowa i modernizacja drogi powiatowej w Dębicy. 53. Budowa drogi relacji Warnice – Warplon. 54. Kontrola rowów melioracyjnych w Gminie Warnice. 55. Wspieranie działań artystycznych, kulturalnych i promocja Gminy Warnice. 56. Zwiększenie estetyki Gminy Warnice. 57. Koszenie dróg polnych w Gminie Warnice. 58. Słaba jakość alejek w Parku w Gminie Warnice. 59. Budowa ścieżki rowerowej relacji Warnice – Koszewko. Wiele z powyższych tematów zostało określonych kilkukrotnie, co wskazuje na fakt, że mieszkańcy chcieliby je zrealizować w pierwszej kolejności.
IV. PROBLEMY SPOŁECZNE DO ROZWIĄZANIA W PIERWSZEJ KOLEJNOŚCI W ramach danego bloku pytań respondenci mieli wziąć pod uwagę elementy związane ze wskazaniem problemów społecznych, które wg nich powinny zostać rozwiązane w pierwszej kolejności. Były to:
Liczba Pytanie odpow iedzi 88 Przestępczość 5,40% 217 Bezrobocie 13,31% 165 Bieda 10,12% 112 Przemoc w rodzinie 6,87% 78 Narkomania 4,79% 268 Niedobór organizacji pomagających w znalezieniu pracy 16,44% 174 Mała aktywność środowisk lokalnych (10,67%) 145 Brak dostępu do nowoczesnej technologii (komputer, internet) 8,90% 380 Emigracja młodych i dobrze wykształconych osób do większych ośrodków 23,32% 3 Inny (jaki?) 0,18% 1. Alkoholizm 2. Zamknąć stowarzyszenia w Starym Przylepie. 3. Konflikty społeczne
83 Wśród wskazanych wyżej odpowiedzi największym problemem wg ankietowanych jest emigracja młodych i dobrze wykształconych osób do większych ośrodków. Wskazało ją ponad 23% badanych. Kolejnym elementem był „niedobór organizacji pomagających w znalezieniu pracy”, na który uwagę zwróciło 16,44% osób. Kolejnym ważnym problemem wg respondentów było także „bezrobocie”, na które uwagę zwróciło 13,31% badanych. Najmniejszym problemem wg oceniających była narkomania (4,79%) oraz przestępczość (5,4%). Innymi wskazanymi problemami był: alkoholizm, konflikty społeczne oraz wg respondentów konieczność zamknięcia stowarzyszenia w Starym Przylepie. Powyższe odpowiedzi zestawiono także na wykresie: Wykres 11 – Wykres dotyczący odpowiedzi na obszar nr IV określony w ankiecie
V. KIERUNKI ROZWOJU W ramach ostatniego pytania ankietowani zostali poproszeni o wskazanie spośród niżej wymienionych kierunków rozwoju na te, które uważają za najważniejsze. Pytania miały zostać ponumerowane od najważniejszego (7) do najmniej ważnego (1). Respondenci udzielili następujących odpowiedzi:
Liczba Pytanie odpow iedzi 187 Wsparcie podejmowania przez mieszkańców wsi działalności pozarolniczej (zakładanie firm, agroturystyka) – 16,40% 156 Promocja zatrudnienia poza rolnictwem oraz przedsiębiorczości na obszarach wiejskich – 13,68% 258 Wsparcie firm działających lokalnie w celu organizowania nowych miejsc pracy – 22,63% 145 Wsparcie samozatrudnienia w usługach na rzecz ludności wiejskiej i turystów – 12,72% 104 Działania wspierające jakość edukacji na wsiach, poprawę dostępności do usług społecznych i kulturalnych – 9,12% 201 Wpływanie na wzrost atrakcyjności turystycznej i inwestycyjnej obszarów wiejskich – 17,63% 89 Budowanie wizerunku wsi oraz promocja atrakcyjności obszarów wiejskich – 7,81% 0 Inny (jaki?) – 0%
84
Powyższe odpowiedzi po raz kolejny potwierdziły zauważalne przez ankietowanych tendencje w zakresie niskiej przedsiębiorczości w Gminie. Bowiem najliczniej wskazywane odpowiedzi dotyczyły „wsparcia firm działających lokalnie w celu organizowania nowych miejsc pracy” – 258 odpowiedzi – ok 22,6% osób badanych, „wpływanie na wzrost atrakcyjności turystycznej i inwestycyjnej obszarów wiejskich” – 201 odpowiedzi tj. 17,6% ankietowanych oraz „wsparcie podejmowania przez mieszkańców wsi działalności pozarolniczej (zakładanie firm, agroturystyka) – 187 osób tj. 16% badanych. Inne zagadnienia były także ważne dla ankietowanych, choć już nie tak bardzo jak miejsca pracy i przedsiębiorczość. Innych (nowych obszarów) nie wskazano.
Poniżej przedstawiono wykres dla zobrazowania tendencji odpowiedzi. Wykres 12 – Wykres dotyczący odpowiedzi na obszar nr V określony w ankiecie
Wskazane wyżej odpowiedzi posłużyły w sformułowaniu propozycji projektów strategicznych w ramach kierunków Strategii określonych w powyższych rozdziałach, a także określeniu analizy SWOT dla Gminy Warnice.
85 źródło zdjęć: ECD Europejskie Centrum Doradcze – Dariusz Klityński
wzór ankiety:
NASZA ANKIETA
Szanowni Pa ństwo, mieszka ńcy Gminy Warnice, W zwi ązku z przyst ąpieniem do opracowania nowej Strategii Rozwoju Gminy Warnice na lata 2016- 2025, zwracamy si ę do Pa ństwa z pro śbą o wypełnienie poni żej przedstawionej ankiety.
Ankieta ma na celu przedstawienie opinii mieszka ńców na temat Gminy, widzianej Pa ństwa „oczami”.
Ma ona niezwykle istotne znaczenie , gdy ż powszechno ść w zakresie wypełniania ankiet przez mieszka ńców ma bardzo du ży wpływ na jako ść gotowego dokumentu / opracowania bowiem daje nam mo żliwo ść urealnienia Pa ństwa oczekiwa ń na cały proces rozwoju.
Co istotne, udział w ankiecie jest ANONIMOWY a wyniki b ędą przedstawiane wył ącznie w postaci skompilowanej / ł ącznej pod warunkiem wypełnienia jej cało ści! Ł ącznie z metryczk ą na ko ńcu identyfikuj ącą ogólnie osob ę wypełniaj ącą ankiet ę.
Dlatego prosimy o wpisanie krzy żyka we wła ściwym polu wyboru co stanowi ć b ędzie zarazem Pa ństwa ocen ę zachodz ących procesów czy obecnego stanu rzeczy.
Przyj ęta dla celów statystycznych skala ocen została wyrażona metod ą szkoln ą w cyfrach od 1 (najgorsza) do 5 (najlepsza).
1. Jak ocenia Pani/Pan warunki życia w Gminie ?
Pytanie / Ocena 5 4 3 2 1 lokalny rynek pracy (dost ęp do miejsc pracy) opieka społeczna (poziom pomocy) opieka zdrowotna (dost ęp) bezpiecze ństwo mieszka ńców (poczucie) edukacja przedszkolna (dost ęp, warunki) szkolnictwo (jako ść usług, nauczania) dost ępno ść do kultury i rozrywki (obiekty, oferta) dost ępno ść do sportu i rekreacji (obiekty, oferta) dost ęp do usług wodno – kanalizacyjnych stan dróg (ich jako ść – tylko gminne!!!) stan środowiska naturalnego (estetyka, mała architektura) dost ęp do Internetu (jako ść , dost ępno ść ) placówki usługowe (ilo ść , warunki) inne uwagi (widziane Pa ństwa oczami – prosz ę wpisa ć i oceni ć!)
86 wa żnego od 1 do 10 2. Prosz ę zaznaczy ć pi ęć z ni żej wymienionych obszarów, które zdaniem Pani/Pana są najwi ększym problemem Gminy? (prosz ę ponumerowa ć od najwa żniejszego do najmniej Zanieczyszczone środowisko Słabo rozwini ęta sie ć przedszkoli Patologie społeczne Brak miejsc pracy Słaby dost ęp do opieki społecznej Słaby dost ęp do opieki zdrowotnej Niski poziom oferty edukacyjnej szkół Słabo rozwini ęta baza turystyczna i rekreacyjno - wypoczynkowa Zły stan dróg Dost ęp do internetu
Inny (prosz ę poda ć jaki?) ......
3. Które zdaniem Pani/Pana działania powinny by ć realizowane w pierwszej kolejno ści (prosz ę ponumerowa ć od najwa żniejszego do najmniej wa żnego) od 1 do 10
Działanie Remonty i budowa dróg Nakłady inwestycyjne na rozwój szkół Budowa infrastruktury przy drogach /parkingi, chodniki, o świetlenie, zatoki itp./ Wspieranie lokalnych przedsi ębiorców i poszukiwanie inwestorów zewn ętrznych Wspieranie rozwoju organizacji pozarz ądowych Nakłady na inwestycje sprzyjaj ące rozwojowi turystyki Budowa i modernizacja budynków słu żby zdrowia Zwi ększenie oferty edukacyjnej szkół Zwi ększanie estetyki gminy Współpraca z miastami partnerskimi Wspieranie działa ń artystycznych, kulturalnych i promocja gminy Rozszerzenie oferty opieki przedszkolnej Dost ęp do internetu Zwi ększenie pomocy socjalnej dla najubo ższych
Najwa żniejszy z tematów (do 3) prosz ę nazwa ć i umiejscowi ć np. budowa drogi w miejscowo ści X
87 4. Jakie problemy społeczne zdaniem Pani/Pana nale ży rozwi ąza ć w pierwszej kolejno ści (prosz ę ponumerowa ć od najwa żniejszego do najmniej wa żnego od 1 do 10) Przest ępczo ść Bezrobocie Bieda Przemoc w rodzinie Narkomania Niedobór organizacji pomagaj ących w znalezieniu pracy Mała aktywno ść środowisk lokalnych Brak dost ępu do nowoczesnej technologii (komputer, internet) Emigracja młodych i dobrze wykształconych osób do wi ększych o środków Inny (jaki?)
5. Jakie kierunki rozwoju z wymienionych poni żej s ą według Pani/ Pana najwa żniejsze ( prosz ę ponumerowa ć od najwa żniejszego do najmniej wa żnego).
Wsparcie podejmowania przez mieszka ńców wsi działalno ści pozarolniczej (zakładanie firm, agroturystyka) Promocja zatrudnienia poza rolnictwem oraz przedsiębiorczo ści na obszarach wiejskich. Wsparcie firm działaj ących lokalnie w celu organizowania nowych miejsc pracy Wsparcie samozatrudnienia w usługach na rzecz ludności wiejskiej i turystów. Działania wspieraj ące jako ść edukacji na wsiach, popraw ę dost ępno ści do usług społecznych i kulturalnych. Wpływanie na wzrost atrakcyjno ści turystycznej i inwestycyjnej obszarów wiejskich. Budowanie wizerunku wsi oraz promocja atrakcyjno ści obszarów wiejskich. Inny (jaki?)
METRYCZKA – konieczna do wypełnienia aby śmy mogli wzi ąć pod uwag ę Pani / Pana odpowiedzi!!!!
W ankiecie udział wzi ęli:
(prosz ę umie ści ć krzy żyk we wła ściwym polu)
kobieta męż czyzna
płe ć
poni żej 21 lat 21 – 45 lat 46 – 60 lat powy żej 61 lat
wiek
88
student / rolnik przedsi ębiorca zatrudniony bezrobotny inne ucze ń zatrudnienie
Serdecznie dzi ękujemy za wzi ęcie udziału w ankiecie
89