Een UNESCO Global Geopark is een is een geografisch gebied met een sterke identiteit dat het onderscheidt van A UNESCO Global Geopark is a single, unified geographical area which boasts geological heritage sites and land- Geopark ? andere gebieden en dat kan bogen op landschappen en geologisch erfgoed van wereldniveau. Een UNESCO Global Geopark scapes of international geological significance. A UNESCO Global Geopark strives for the sustainable development of streeft voor de duurzame ontwikkeling van een gebied. Hierbij is het belangrijk dat de inwoners zich bewust worden van hun an area, and tries to raise local awareness of its distinctive natural and cultural heritage, enabling locals to feel a sense Geopark Un Géoparc mondial UNESCO est un label décerné par l’UNESCO à un espace territorial qui présente et valorise uniek natuurlijk erfgoed, zo kunnen ze een verbondenheid met hun streek voelen. of pride and strengthen their identification with their area. un héritage géologique d’importance internationale. Il vise le développement durable d’une région. L’UNESCO favorise Het -Ardenne Geopark, met een oppervlakte van 911km² voor 67. 228 inwoners, verenigt de gemeentes van en cela la réappropriation du patrimoine naturel et culturel par les habitants. , , , Marche-en-Famenne, , Rochefort, en . Het Geopark ligt voor het The Famenne-Ardenne Geopark, with a surface area of 911km² and a population of 67.288, associates the councils grootste deel in de “Calestienne”- een smalle kalksteenstrook die als het ware de leidraad van onze Geopark vormt of Beauraing, Durbuy, Hotton, Marche-en-Famenne, Nassogne, Rochefort, Tellin and Wellin. Our Geopark is mainly Le Geopark Famenne-Ardenne (911 km2 - 67.228 habitants), associe les communes de Beauraing, Durbuy, Hotton, - met een grondgebied dat zich uitstrekt over drie verschillende stroomgebieden; dat van de Lesse, de Lomme en de located in the “Calestienne” area, a typical strip of limestone, which is the unifying thread of our Geopark, which also Bende Marche-en-Famenne, Nassogne, Rochefort, Tellin et Wellin. Situé essentiellement en « Calestienne », bande calcaire . Het gebied kan bogen op een uitzonderlijk geologisch erfgoed, er zijn hier meer karstverschijnselen te bewon- comprises three distinct River basins: the Lesse, the Lomme and the Ourthe. caractéristique et fil conducteur du Geopark, ce territoire englobe le bassin hydrologique de trois rivières (la Lesse, la deren dan waar dan ook in België, en zelfs in Europa! The area offers and unique geological potential, and boasts the largest number of karstic phenomena in as well Jenneret Lomme et l’Ourthe). Il présente un extraordinaire potentiel géologique et l’un des plus riches de Belgique et d’Europe Zowel op het gebied van toerisme, erfgoed als wetenschappelijk onderzoek wordt dit uitzonderlijk erfgoed in de verf as Europe. These phenomena are of great interest and are highlighted in different fields: heritage protection, tourism, en phénomènes karstiques, largement valorisé à des fins patrimoniales, touristiques et scientifiques. Durant le Mé- gezet. Door het warme en vochtig klimaat dat tijdens het Mesozoïcum en het Mesozoïcum heerste, zullen de kalk- and scientific research. During the Mesozoic and the Cenozoic era, the limestone rocks will be deeply altered by the Hermanne sozoïque et le Cénozoïque, un climat chaud et humide altère profondément les roches calcaires. Ensuite, le socle ar- steenrotsen grondige wijzigingen ondergaan. Daarna verhief de schiervlakte van de van de Ardennen zich; door deze warm and humid climate. Later, the bedrock was uplifted, causing the rivers to cut deeper into their channels. dennais se soulève, le réseau hydrographique s’enfonce et les grottes se forment créant des systèmes « recoupement opheffing werden de rivieren gedwongen zich dieper in te snijden. Zo werden grotten gevormd, werden meanders door Caves were formed, favouring the formation of underground meander cut-offs as well as “swallow-hole/resurgence” souterrain de méandre » et « perte – résurgence » dont les plus longs dépassent les 10 km de développement. Grottes de ondergrondse rivier afgesneden, en ontstonden typische “verdwijngaten & resurgenties” systemen, met rivieren die systems. Some of these rivers follow an underground course that can exceed 10km. e et falaises, rivières souterraines uniques, sites d’intérêts scientifiques, roches et sédiments, témoins de paléoclimats et soms meer dan 10km lang onder de grond stromen. Caves and cliffs, unique underground rivers, sites of great scientific interest, rocks and sediments bearing the traces of Oneu n de paléoenvironnements caractéristiques, paysages, large biodiversité, patrimoine bâti,…trouvent leurs origines dans Grotten en rotswanden, unieke ondergrondse rivieren, sites van groot wetenschappelijk belang, rotsen en gesteenten die ge- distinctive paleoclimates and paleoenvironments, landscapes, a high level of biodiversity, and our built heritage are the n notre environnement et la nature du sol. tuigen van karakteristieke paleoklimaten en paleo-omgevingen, landschappen, een grote biodiversiteit, bebouwd erfgoed,… direct result of both our environment and distinctive soil type. Longueville e Izier allen hebben hun ontstaan te danken aan onze unieke omgeving en bodemsamenstelling. i Herbet Tohogne t s Bomal Borlon e Géosites : tourisme, patrimoine & géologie - Geosites : toerisme, erfgoed & geologie - Geosites : tourism, heritage & geology l a 64 Ozo C Parc du Castel Saint- Stadspark Castel Saint- Castel Saint-Pierre Town Le point de vue de la Het uitzichtpunt vanaf The panorama from Tellin Les rochers de Renissart De rotsen van Renissart The Renissart Rocks 33 53 Hotton Wârre Famenne 1 Pierre, four à chaux et Pierre, kalkoven en Castel Park, lime kiln, and Castel Beauraing Ferme de Belair Ferme de Belair Ferme de Belair (Bure-Tellin) Trou Fré Djamé Trou (gat) Fré Djamé Trou (hole) Fré Djamé Palenge ourthe 71 Grand Bru Castel Sainte-Marie Sainte-Marie Sainte-Marie Overblijfselen van de 54 Moulin Faber De "Faber" watermolen The "Faber" water mill Hotton Heiligdom van 34 La maison de l'Ermite Remains of the hermitage Tellin (Resteigne) Sanctuaires de Beauraing Sanctuary of Beauraing kluizenaarswoning 55 Riveo Riveo Riveo Hotton 59 60 Bohon 65 2 Beauraing - Oord van de Beauraing Carrière de Resteigne et Steengroeve van Resteigne quarry and Septon Aisne Ardenne Site des Apparitions Site of the Apparitions 35 Tellin (Resteigne) Résurgence et Vallée de Resurgentie en Vallei van Isbelle Valley and 56 Hotton Mariaverschijningen point de vue Resteigne en panorama panorama l'Isbelle de Isbelle Resurgence Barvaux Uitzicht vanaf de Village pittoresque, Resteigne, schilderachtig Resteigne, picturesque Ny, one of the "Most Petite Somme Durbuy Point de vue de l'aire View from the take-off Beauraing Ny, un des "Plus Beaux Ny, één van de "Mooiste 3 starthelling voor 36 château et moulin de dorp, haar kasteel en village, its castle and Tellin (Resteigne) 57 Beautiful Villages of Hotton (Ny) Heyd d'envol parapente area for hang gliders (Martouzin) Villages de Wallonie" Dorpjes van Wallonië" 63 glijschermen Resteigne molen water mill " 61 62 Beauraing 37 Le Rocher à Pic De "Rocher à Pic" (rots) The "Rocher à Pic" (rock) Tellin (Resteigne) Oude steengroeve "de 4 Travertin de Neuville Kalktuf van Neuville Neuville travertine 58 La Carrière de l'Alouette Old quarry (de l'Alouette) Hotton Morville (Neuville) Fond des Vaulx Fond des Vaulx Fond des Vaulx Marche-en- l'Alouette" Petit Han Revogne, village Revogne, schilderachtig Revogne, picturesque Beauraing 38 5 Trotti aux Fosses Trotti aux Fosses Trotti aux Fosses Famenne 59 Anticlinal de Durbuy Anticlinaal Anticline Durbuy 66 pittoresque dorp village (Revogne) 67 Marche-en- Durbuy vieille ville Historisch centrum van Old town of Durbuy Grandhan Vonêche, village Vonêche, schilderachtig Vonêche, picturesque Beauraing 39 Musée de la Famenne Museum van de Famenne Museum of the Famenne 60 Durbuy 6 Famenne Halle aux blés Durbuy - De Graanhal Corn Exchange Wéris pittoresque dorp village (Vonêche) Marche en haar 61 La Petite Merveille La Petite Merveille La Petite Merveille Durbuy Petite-Eneille Froidlieu, village Froidlieu, schilderachtig Froidlieu, picturesque Wellin Marche, sa rénovation Marche and its urban 7 stadsvernieuwing Marche-en- 62 Parc des Topiaires Vormsnoeipark Topiary Park Durbuy pittoresque dorp village (Froidlieu) 40 urbaine (pierres du pays, renewal (local stones, Grande-Eneille (natuurstenen, Famenne Durbuy Pas-Bayard La drève de tilleuls et la Neo-gotische kapel en Neo-gothic chapel and sculptures,...) sculptures,…) 63 Le Labyrinthe Het Labyrint The Labyrinth 8 Wellin (Sohier) beeldhouwwerken,…) (Barvaux) chapelle néo-gothique laan met lindenbomen lane of linden trees Monteûville Marche-en- 64 Roche aux Corneilles Kraaienrots Crows' Rock Durbuy (Bomal) The landscape Humain, village Humain, schilderachtig Humain, picturesque Oppagne Le paysage de la Croix Het landschap rondom de 41 Famenne 9 surrounding the "Croix Wellin (Halma) pittoresque dorp village Domaine de Villers-Ste- Domein van Villers-Ste- Domain of Villers-Ste- Denis "Croix Denis" (Humain) 65 Durbuy (Villers) Deûlin Denis" Gertrude Gertrude Gertrude Marche-en- 66 Musée des Mégalithes Megalietenmuseum Megaliths Museum Durbuy (Wéris) 10 Ancien Moulin banal Oude banmolen Old village mill Wellin (Lomprez) 42 Château de Jemeppe Kasteel van Jemeppe Jemeppe Castle Famenne Wéris, één van de Wéris, one of the "Most Eglise St-Remacle et ses Sint-Remacluskerk en Saint-Remaclus church (Hargimont) Wéris, un des "Plus Beaux 11 Wellin "Mooiste Dorpjes in Beautiful Village of Fronville fonds baptismaux doopvonten and baptismal fonts 67 Villages de Wallonie" - Durbuy (Wéris) Marche-en- Wallonië" - Dolmens en Wallonia" - Dolmens and B Sohier, één van de Sohier, one of the "Most "Saint-Martin" Dolmens et menhirs e ) Sohier, un des Plus Beaux 43 Carrière Saint Martin "Saint-Martin" quarry Famenne menhirs menhirs a e 12 "Mooiste Dorpjes van Beautiful Villages in Wellin (Sohier) Steengroeve u n Villages de Wallonie (Humain) Monville Ny ra og Wallonië" Wallonia" Sint-Etiennekerk Saint-Etiennechurch Marche-en- in ev Eglise St-Etienne - Vitraux Rochefort g (R Système karstique du Ry Karstsysteem van de Ry Karst system of the Ry 44 Glas-in-loodramen Stained-glass windows Famenne 68 Carrières Lhoist* Lhoist Steengroeve* Lhoist quarry* Melreux 57 13 Wellin-Rochefort Jean-Michel Folon (Jemelle) d’Ave d'Ave d'Ave (Jean-Michel Folon) (Jean-Michel Folon) (Waha) Carrières du Fonds des "Fond des Vaulx" 56 54 14 Abbaye St-Remy Sint-Remy abdij Saint-Remy Abbey Rochefort Marche-en- 69 "Fond des Vaulx" quarry* Wellin 55 Vaulx* Steengroeve* Fosse aux ours - Dolines Fosse aux ours - Dolines Fosse aux ours - Dolines 45 Plateau du Gerny Plateau van de Gerny The Gerny plateau Famenne 53 15 Rochefort "Carrière des Limites" "Carrière des Limites" Rochefort du Thier des Falizes van de Thier des Falizes of the Thier des Falizes & Rochefort 70 Carrières des Limites* Steengroeve* quarry* (Ave-et-Auffe) 58 Hotton Grotte de Lorette- Grot van Lorette- Cave of Lorette- Observation platforms in 16 Rochefort Aires de vision en forêt Uitkijkplaatsen in het bos Werpin Rochefort Rochefort Rochefort 46 the woods (Gateway to Nassogne 71 Carrières de Préalle* Steengroeve Préalle* Préalle quarry* Durbuy (Aisne) 51 (Porte de l'Ardenne) (Poort van de Ardennen) Steengroeve van Hotton 52 17 Grotte du Pré au Tonneau "Pré au Tonneau" grot "Pré au Tonneau" cave Rochefort the Ardennes) 72 Carrières de Marenne* Marenne quarry* R Marenne* (Marenne) ) Malagne, Archéoparc de Malagne, Archeopark van Malagne, the Rochefort Ambly, village Ambly, schilderachtig Ambly, picturesque o e 18 Rochefort Nassogne c s Rochefort Rochefort Archaeopark 47 pittoresque, entre dorp, tussen Famenne en village, between Famenne *Pas d’accès / Geen toegang / No access h s (Ambly) 72 Menil-Favay e e 19 Le Rond tienne Le Rond tienne Le Rond tienne Rochefort Famenne et Ardenne Ardennen and Ardennes Bourdon for r-L Trou du Nou Maulin Trou du Nou Maulin Trou du Nou Maulin Nassogne t su 20 Rochefort 48 Arboretum Arboretum Arboretum (Han- (grotte) (grot) (cave) (Forrières) Marenne Nassogne 21 Château Comtal Gravenkasteel Castle of the Counts Rochefort 49 Pierres du Diable Duivelstenen Devil's Stones 22 Train touristique Toeristisch treintje Tourist Train Rochefort (Forrières) Verdenne Belvédère - Rochers et Belvédère - Rotsen en Belvédère - Rocks and Grune, schilderachtig Nassogne 23 Rochefort 50 Grune, village pittoresque Grune, picturesque village point de vue panorama scenic view dorp (Grune) Marche-en-Famenne Anticlinal des Grignaux Grottes de Hotton et Grotten van Hotton en Caves of Hotton and Aye 24 Anticlinaal Anticline Rochefort (Ave) 51 Hotton 40 (de Wavreille) jardin de la Calestienne Calestienne Tuin Calestienne Gardens Forzée 39 38 Résurgence, grotte et Resurgentie, grot en rots Eprave Resurgence, cave Rochefort Arboretum du parc Arboretum van het Arboretum in the 25 52 Hotton Durbuy rocher d'Eprave van Eprave and rocks (Eprave) communal gemeentepark Municipal Park Buissonville Champlon-Famenne Grotte de Han et Parc Grotten van Han en Caves of Han and Wildlife Rochefort 26 Animalier (Gouffre de Wildpark (Afgrond van Mont-Gauthier Park (Chasm of Belvaux) (Han-sur-Lesse) 41 Waha Belvaux) Belvaux) Navaugle Humain Marloie Hollogne Grimbiémont Calestienne – Bande calcaire Rochefort Kalksteenstrook 27 Han 1900 Han 1900 Han 1900 Havrenne e (Han-sur-Lesse) n 44 Limestone strip Centre du Rail et de la Centrum voor Spoor en Rochefort Frandeux 45 n 28 Centre for Rail and Stone e Pierre Steen (Jemelle) i 42 Lignières Rochefort 43 t 29 Château de Lavaux Kasteel van Lavaux Castle of Lavaux (Lavaux-sainte- Laloux Hargimont Anne) s Roy T 68 e Charneux el e) 30 La Fonderie de Cloches De Klokkengieterij The Bell Foundry Tellin Briquemont 14 lin ign La Chapelle Notre Dame Kapel Onze-Lieve-Vrouw Our-Lady of Haurt Chapel l Wamme (Reste 31 Tellin (Bure) On de Haurt et paysage van Haurt en landschap and landscape 18 a Harsin 32 Moulin de Grupont Watermolen van Grupont Grupont water mill Tellin (Grupont) 16 17 C 19 20 28 Bande Jemelle Vignée Jamblinne 15 Rochefort Grune Envie découvrir notre Geopark à pied, Villers-sur-Lesse 22 21 Ho on à vélo, à VTT ? Rendez vous dans nos bureaux Feschaux Lomme 47 tt d’informations touristiques, une belle brochette de Wiesme 50 cartes promenades, roadbooks et autres guides utiles Eprave 23 Hamerenne Ambly vous y attendent ! 48 Lessive 25 49 Forrières 46 Zin om onze Geopark te voet, te fiets of met de Focant Lesse 26 27 mountainbike te ontdekken? Bezoek dan onze Baronville Toeristische Diensten, u vindt er een brede Gozin Wimbe Han-sur-Lesse Nassogne waaier wandelkaarten, roadbooks en allerlei 29 Genimont Wavreille nuttige gidsen! Dion 24 Martouzin Neuville W ) Lavaux-Ste-Anne Lesterny ell ier Want to discover our Geopark on foot, 3 Ave Auffe Masbourg in (Soh or on your bicycle or mountain bike? Just visit Beauraing 4 13 our Tourist Information Centres, and take a look Belvaux at the wide range of walking maps, Pondrôme 70 C a l e s 32 Winenne 1 2 t i e n n e Lomme roadbooks and other useful guide 69 34 31 Informations touristiques - Toeristische informaties - Tourist informations books that are available! Revogne 37 Grupont Mormont M Wancennes 11 35 Royal Syndicat d’Initiative de Barvaux-sur-Ourthe Office Royal du Tourisme de Han-sur-Lesse a ne 5 30 Bure rch en Javingue Froidlieu Le Moulin - Parc Juliénas 1 Place Théo Lannoy - 5580 Han-sur-Lesse e-en-Fam Resteigne 33 6940 Barvaux-sur-Ourthe +32(0)84/37 .75.96 - [email protected] Wellin 9 +32(0)86/21.11.65 - [email protected] 7 Chanly Tellin Lomprez 36 Infos Tourisme Royal Syndicat d’Initiative de Hotton Barzin Halma Royal Syndicat d’Initiative de Durbuy Office du Tourisme de Beauraing Rue Haute 4 - 6990 Hotton Felenne 10 Place aux Foires 25 - 6940 Durbuy Route de Rochefort, 38 - 5570 - Beauraing +32(0)84/46.61.22 - [email protected] Sohier +32(0)86/21.24.28 - [email protected] +32(0)82/71.11.40 - [email protected] 8 0 1 2 3km Office Communal du Tourisme de l’Entité de Vonêche Neupont Infos Tourisme Royal Syndicat d’Initiative de Bomal-sur-Ourthe Nassogne Froidfontaine 12 Place de l’Etang, 15 - 6900 Marche-en-Famenne Le Sassin Rue de Lahaut, 3 - 6950 Nassogne 6 +32(0)84/34.53.27 - [email protected] Place du Beaujolais 1 - 6941 Bomal-sur-Ourthe +32(0)84/22.15.58 - [email protected] +32(0)86/21.24.84 - [email protected] Maison du Tourisme Office du Tourisme de Tellin Place de l’Esro, 60 - 6890 Redu Office Communal du Tourisme de Durbuy Rue Grande, 21 A - 6927 Tellin Fays-Famenne +32(0)61/65.66.99 - [email protected] Grand Rue 24 - 6940 Barvaux-sur-Ourthe +32(0)84/36.60.07 - [email protected] +32(0)86/21.98.68 - [email protected] Infos Tourisme Office du Tourisme de Wellin Syndicat d’Initiative de Rochefort Syndicat d’Initiative de Grandhan Grand-Place, 1 - 6920 Wellin Rue de Behogne, 5 - 5580 Rochefort Section locale du RSI Bomal +32(0)84/43.00.45 - [email protected] N +32(0)84/21.25.37 Place Beaujeu 1 - 6940 Grandhan a s) [email protected] - [email protected] +32(0)86/21.24.84 - [email protected] ss re ogne (Forriè