Fenomen Simpsonów W Kulturze Popularnej
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
UNIWERSYTET MARII CURIE- SKŁODOWSKIEJ W LUBLINIE Wydział Humanistyczny Kierunek: Technologie cyfrowe w animacji kultury Marta Chorna Nr albumu: 265668 Fenomen Simpsonów w kulturze popularnej Praca magisterska napisana w Instytucie Kulturoznawstwa pod kierunkiem dr hab. Ewy Głażewskiej prof. nadzw. LUBLIN ROK 2019 Spis treści WSTĘP...................................................................................................................................... 3 ROZDZIAŁ I KULTURA POPULARNA – PROBLEMY DEFINICYJNE ..................... 5 I.1 Kultura popularna ............................................................................................................. 5 I.2 Amerykanizacja ................................................................................................................ 10 I.3 Globalizacja oraz jej wpływ na telewizję ....................................................................... 13 ROZDZIAŁ II FENOMEN SIMPSONÓW ........................................................................ 21 II.1 Kim są Simpsonowie? ..................................................................................................... 21 II.2 Charakterystyka cech serialu ........................................................................................ 30 II.3 Na czym polega fenomen Simpsonów? ......................................................................... 38 ROZDZIAŁ III POSTMODERNISTYCZNY ŚWIAT SIMPSONÓW............................ 43 III.3 Postmodernizm .............................................................................................................. 43 III.2 Gender jako ważny wątek serialu ................................................................................ 52 ROZDZIAŁ IV WPŁYW SIMPSONÓW NA KULTURĘ POPULARNĄ ...................... 68 IV.1 Simpsonowie jako dzieło kultowe................................................................................. 68 IV.2 Simpsonowie i ich związek z kulturą ........................................................................... 77 ZAKOŃCZENIE.................................................................................................................... 87 BIBLIOGRAFIA.................................................................................................................... 90 NETOGRAFIA ...................................................................................................................... 92 SPIS RYSUNKÓW ................................................................................................................ 96 2 Wstęp Fenomen kulturowy, dzieło postmodernistyczne, animacja, która pobiła rekordy primetime. Jakkolwiek nie nazywali Simpsonów przez trzydzieści lat ich istnienia, ważne jest jedno – są jednym z najważnieszych dzieł kultury popularnej i mieli na nią ogromny wpływ. Trudno zamknąć oczy i pomyśleć o jakimś innym dziele, które tak bardzo wpłynęło na kulturę popularną. W swojej pracy postanowiłam zbadać fenomen Simpsonów oraz ich wpływ na kulturę. Po dokładnej analizie zagadnienia zrozumiałam, że na polskim polu badawczym prawie nie ma prac naukowych, które opisywałyby ważność tego filmu animowanego w kulturze popularnej. Praca o Simpsonach ma na celu nie tylko udowodnić ważność kreskówki, ale też zachęcić do własnych analiz. Jest to serial w którym prawie w każdym odcinku odnajdziemy pewną aluzję do kultury, polityki oraz nauki. Ważnym łącznikiem tego jest nawiązanie do zjawisk kultury popularnej. Przez trzy dekady Simpsonowie stali się fenomenem, stylową kreskówką, którą wszyscy chcą cytować, aby zwiększyć swoją popularność. Taki mechanizm opiszę w dalszych częściach swojej pracy. W pracy nad fenomenem Simpsonów w kulturze popularnej zwróciłam się do badaczy zarówno z Polski, jak i z zagranicy. Badam znaczenia kreskówki w różnych krajach oraz znaczenia innych państw dla kultowej amerykańskiej animacji. Podzieliłam swoją pracę na cztery rozdziały, które po kolei mają wprowadzać do wniosków zawartych w podsumowaniu. Pierwszy rozdział jest teoretyczny i opisuje pojęcia, które w dalszych częściach posłużą do analizy fenomenu Simpsonów. Opisuję tutaj nie tylko zjawisko kultury popularnej, co jest niezmiernie ważne, ale też amerykanizację, gdyż Simpsonowie są jej właśnie przykładem. Globalizacja oraz znaczenie telewizji to też są tematy nieodłącznie związane z kreskówką. Opisuję także konwergencję mediów oraz specyfikę programu telewizyjnego oglądanego przez Internet. Swoją amerykańskość Simsonowie przedstawiają całemu światu poprzez telewizję. Wyśmiewają ten ideał amerykańskości, pokazują innym narodowościom, że Stany Zjednoczony nie są najlepszym państwem na ziemi. Rozdział drugi swojej pracy poświęcam fenomenowi samej kreskówki. Tutaj dokładnie opisuję historię powstania Simpsonów, członków rodziny i najważniejsze postaci z serialu. Jest to rozdział poświęcony teoretycznym zagadnieniom i samemu serialowi. Także analizuję tutaj cechy kreskówki, których wcześniej żadna inna animacja nie miała. Między innymi, 3 charakterystyczny początek, poszczególne frazy bohaterów oraz odcinki na Halloween. Ten rozdział stanowi pewne wprowadzenie, które pomoże zrozumieć serial nawet tym czytelnikom, którzy nigdy nie oglądali Simpsonów. W drugim rozdziale także wykorzystałam zasoby internetowe, takie jak Google Trends, aby przeanalizować popularność poszczególnych członków rodziny Simpsonów. Badania swoje przedstawiłam na grafikach. W trzecim rozdziale zwracam się do kwestii postmodernizmu w Simpsonach, ponieważ Simpsonów uznać można za typowo postmodernistyczne dzieło. Opisuję tutaj zjawisko postmodernizmu, oraz to w jakiej mierze jest ono charakterystyczne dla kreskówki. Podejmuję także takie zagadnienia jak na przykład: gender w Simpsonach oraz jego ważność. Niemniej ważnym wątkiem w serialu jest feminizm, omówieniu którego poświęcam osobny podrozdział. Czwarty rozdział pokazuje czytelnikom świat w którym istniejemy teraz, na który Simpsonowie wywarli wpływ. Pokazuję serial pod kątem skomercjalizowania oraz jego kultowości. Podaję przykłady wykorzystywania marki na rynku dóbr. Opisuję tutaj książki z Simpsonami, a także to, jak popularność Simpsonów pomogła Playboyowi przywrócić swoją popularność. Ponadto czwarty rozdział posłużył do szczegółowego opisania aluzji oraz wszystkich nawiązań do kultury popularnej występujących kiedykolwiek w serialu. Przy użyciu grafiki analizuję odniesienia do znanych malarzy, dzieł muzycznych, filmów oraz seriali. Podsumowując, praca o Simpsonach ma przeanalizować znaczenie serialu dla kultury popularnej. Każdy rozdział ze specjalnie dobraną tematyką nie tylko służy do poszerzenia wiedzy o Simpsonach, ale też do zrozumienia studiów kulturowych i rzeczywistości. 4 4:1125238941 Rozdział I Kultura popularna – problemy definicyjne W pierwszym rozdziale postanowiłam omówić kwestie teoretyczne związane z pojęciem kultury popularnej, telewizją oraz amerykanizacją. Zacznę od pojęcia kultury, gdyż też jest to ważny wątek mojej pracy. Zjawisko kultury popularnej jest dość obszerne, jednakże rozdział ten rozpocznę od omawiania źródeł kultury popularnej. Ponadto przejdę do opisu zjawiska amerykanizajacji. W pracy poświęconej Simpsonom (typowo amerykańskiej produkcji) nie da się obejść bez tego pojęcia. Amerykanizacja wraz z globalizacją przeżywają swój renesans w dzisiejszych czasach. Omówię te zjawiska i odwołam się do przykładów. W trzecim podrozdziale przejdę do telewizji. Jest ona nierozerwalnie związana z kulturą popularną. Od wielu dziesięcioleci jest lubiana i często oglądana przez populację naszej planety. Omówię kwestie popularności tego środka przekazu medialnego. I.1 Kultura popularna Przed omówieniem pojęcia kultury popularnej należy najpierw zrozumieć, czym jest sama kultura. W swojej książce badacz Marian Filipiak zaznacza, że „pierwotnie termin kultura wiązał się z uprawą roli (cultura agri - uprawa ziemi) lub hodowlą i oznaczał przekształcanie przez ludzką pracę naturalnego stanu zjawisk przyrody w stan inny, bardziej pożądany i użyteczny dla człowieka. Później terminu cultura użył Cyceron w wyrażeniu cultura animi (dosłownie: uprawa umysłu). Począwszy od Cycerona termin „kultura” zaczęto wiązać z wszelką czynnością ludzką mającą na celu pielęgnowanie, kształcenie, doskonalenie.”1 Z upływem lat nieustannie zwiększa się zakres zastosowania definicji „kultura”. Jest ona ściśle powiązana z filozofią, naukami społecznymi oraz bytem społeczno-politycznym. Antropologia kulturowa zalicza ku kulturze nawet instytucje oraz działalność gospodarczą. „Wedle sensu pierwotnego pojęcia „kultura” miała być narzędziem zmiany stanu rzeczy. [...] A ściślej mówiąc, przyrządem nawigacyjnym służącym sterowaniu społecznego rozwoju w kierunku uniwersalnej kondycji ludzkiej. [...] Miano „kultury” nadano prozelitycznej misji, planowanej i podejmowanej w postaci zabiegów o powszechne oświecenie mas i 1 Marian Filipiak, Wprowadzenie do socjologii kultury, Lublin 2012, s. 9 -10. 5 5:1783760318 uszlachetnianie ich obyczajów, a za ich pośrednictwem o naprawę społeczną i o awans „ludu”, czyli tych „z nizin społecznych”, do poziomu tych „na społecznych szczytach.’” 2 Widzimy, że już na początkach definiowania kultury istniał podział. Kultura w danym przypadku stała się siłą, która służyła dla edukowania lub podwyższenia statusu społecznego. Dobrze nam znany podział na kulturę wyższą i kulturę niższą obejmuje całą naszą rzeczywistość. Kultura popularna otacza nas każdego dnia. Jest to temat o tyle szeroki, że wszechobecnie pojawia się w ogromnej różnorodności form i jest zróżnicowany wewnętrznie.