STRATEGIA ROZWOJU

GMINY KOLSKO NA LATA 2015-2020

SPIS TREŚCI

I. WSTĘP ...... 3

I.1. Przesłanki opracowania Strategii Rozwoju Gminy Kolsko ...... 4

I.2. Metodologia opracowania strategii ...... 5

II. UWARUNKOWANIA SPOŁECZNO-GOSPODARCZE ROZWOJU GMINY

KOLSKO II.1. Charakterystyka gminy Kolsko ...... 6

II.1.1. Rys historyczny ...... 7

II.2. Uwarunkowania naturalne ...... 8

II.3. Zasoby kulturowe ...... 15

II.4. Strefa społeczna ...... 17

II.4.1. Demografia ...... 17

II.4.2. Rynek pracy ...... 19

II.4.3. Oświata i wychowanie ...... 20

II.4.4. Kultura ...... 22

II.4.5. Pomoc społeczna ...... 23

II.4.6. Ochrona zdrowia ...... 24

II.4.7. Bezpieczeństwo publiczne ...... 25

II.4.8. Współpraca z organizacjami pozarządowymi ...... 26

II.5. Infrastruktura techniczna ...... 26

II.5.1. Układ komunikacyjny ...... 27

II.5.2. Wodociągi i kanalizacja ...... 36

II.5.3 Gospodarka odpadami ...... 39

II.5.4. Ciepłownictwo, energetyka i telekomunikacja ...... 40

II.5.5 Mienie komunalne ...... 41

1 | S t r o n a

II.6. Sfera gospodarcza ...... 42

II.6.1. Podmioty gospodarcze ...... 42

II.6.2 Rolnictwo ...... 43

II.6.3. Sport i wypoczynek ...... 44

II.7 Sfera finansowa gminy ...... 47

III. ANALIZA SWOT ...... 50

IV. ELEMENTY STRATEGII ...... 53

IV.1. Wizja i misja gminy Kolsko ...... 53

IV.2. Cele rozwoju gminy ...... 54

IV.2.1. Obszary strategiczne: ...... 55

IV.2.2. Cele strategiczne: ...... 56

V. Monitoring ...... 66

Cel strategiczny nr 1: Poprawa infrastruktury technicznej i komunikacji na

terenie gminy Przykładowe wskaźniki ilościowe:...... 67

Cel strategiczny nr 2: Rozwój infrastruktury społecznej ...... 68

Cel strategiczny nr 3: Rozwój gospodarczy gminy ...... 69

Cel strategiczny nr 4: Rozwoju turystyki w oparciu o naturalne zasoby gminy

oraz jej dalszy rozwój kulturalny ...... 70

VI. Wykaz indykatywnych przedsięwzięć planowanych do realizacji w latach

2015-2020 ...... 71

2 | S t r o n a

„Są dwa procesy tworzenia. Wszystko tworzy się dwa razy – raz w umyśle, a raz w rzeczywistości”.

Stephen Covey1

I. WSTĘP

Planowanie strategiczne w gminie jest wyzwaniem dla liderów – wspólnot, środowisk, organizacji. Sukces przychodzi wtedy, kiedy wspólnota jest zdolna twórczo wykorzystać na rzecz lepszego jutra zasób lokalny – przyrodę, historię, zabytki, tradycję oraz kapitał społeczny.

Budowa strategii rozwoju to gwarancja wykorzystania tego kapitału lokalnego.

1Guru przywództwa i skutecznego działania

3 | S t r o n a

I.1. PRZESŁANKI OPRACOWANIA STRATEGII ROZWOJU GMINY KOLSKO

Strategia Rozwoju Gminy Kolsko to długookresowy dokument określający kierunek w jakim powinna podążać gmina, aby osiągnąć satysfakcjonujące wyniki poprzez efektywne wykorzystanie posiadanych zasobów.

Zasadniczym elementem niniejszego dokumentu są zdefiniowane cele: główny, strategiczne i operacyjne oraz przypisane im zadania. Konsekwentna realizacja tych celów i kierunków działań spowoduje harmonijny rozwój gminy, a przede wszystkim przyczyni się do podniesienia jakości życia mieszkańców. Posiadanie tego dokumentu jest istotne z punktu widzenia prowadzenia polityki rozwoju, ponieważ stanowi on podstawę ubiegania się przez gminę o dofinansowanie inwestycji z funduszy Unii Europejskiej i innych zewnętrznych źródeł finansowania.

Strategia Rozwoju Gminy jest nie tylko podstawą funkcjonowania gminy, ale również dostarcza informacji podmiotom gospodarczym, potencjalnym inwestorom oraz samym mieszkańcom o uwarunkowaniach rozwoju gminy i sposobach rozwiązywania pojawiających się problemów. Jest także pewnym rodzajem deklaracji i zobowiązaniem władz do podjęcia określonych działań.

Zorganizowany proces opracowania Strategii przy zaangażowaniu władz lokalnych oraz mieszkańców umożliwia planowanie przyszłości. Uwzględnienie zgłaszanych uwag i pomysłów, zarówno podczas konsultacji społecznych, jak i na etapie oceny projektu dokumentu, pozwolił na wypracowanie Strategii, z którą będzie się identyfikowała lokalna społeczność. Utożsamianie się władz i mieszkańców gminy z niniejszym dokumentem jest niezbędnym warunkiem jej skutecznej realizacji.

4 | S t r o n a

I.2. METODOLOGIA OPRACOWANIA STRATEGII

Pierwszym etapem prac nad Strategią było opracowanie ogólnej charakterystyki uwarunkowań społeczno-gospodarczych rozwoju gminy Kolsko. Na tę część złożyła się analiza takich obszarów jak: uwarunkowania naturalne, strefa społeczna, infrastruktura techniczna, strefa gospodarcza i finansowa oraz kultura. Diagnoza stanu gminy została przygotowana w oparciu o ogólnodostępne dane statystyczne: Głównego Urzędu Statystycznego, Urzędu Gminy, Powiatowego Urzędu Pracy oraz na podstawie wcześniejszych dokumentów strategicznych gminy.

Prace nad Strategią Rozwoju Gminy Kolsko na lata 2015-2020 prowadzone były przy udziale dialogu społecznego w formie konsultacji społecznych. 15 września 2015 roku w Kolsku odbyło się spotkanie otwarte z mieszkańcami gminy .

Opracowany raport o stanie gminy oraz spotkania robocze stanowiły materiał do opracowania analizy SWOT, a w następnej kolejności drzewa celów oraz misji i wizji gminy. Drzewo celów zawiera wypracowany cel główny, cele strategiczne i operacyjne, a także odpowiadające im działania w formie zadań, których realizacja ma się przyczynić do poprawy warunków życia na obszarze gminy.

Strategia będzie podlegała okresowej ewaluacji w związku ze zmianami społeczno-gospodarczymi w otoczeniu, dlatego niezbędnym elementem jest jej systematyczny monitoring.

W końcowej części wykazano przykładowe wskaźniki ilościowe osiąganych efektów wykonywanych zadań.

5 | S t r o n a

II. UWARUNKOWANIA SPOŁECZNO-GOSPODARCZE ROZWOJU GMINY KOLSKO II.1. CHARAKTERYSTYKA GMINY KOLSKO

Gmina Kolsko to gmina wiejska. Położona jest w południowo – wschodniej części województwa lubuskiego, w granicach powiatu nowosolskiego, w odległości 24 km od Nowej Soli i 25 km od Wolsztyna. Od północy graniczy z gminami Wolsztyn (woj. wielkopolskie) i Kargowa, od wschodu z gminą Sława, od południa z gminą wiejską Nowa Sól, a od zachodu z gminą Bojadła.

Siedzibą Urzędu Gminy jest wieś Kolsko. Powierzchnia gminy wynosi 80,57 km2. Na dzień 31.12.2014 gminę Kolsko zamieszkiwało 3.345 mieszkańców. Sieć osadniczą gminy tworzy 17 miejscowości, w tym 8 wsi sołeckich.

Od dnia 16.11.2007 roku gmina Kolsko należy do Stowarzyszenia LGD „Między Odrą a Bobrem”. Celem tego stowarzyszenia jest wspieranie obszarów wiejskich gmin tworzących wspólną Lokalną Strategię Rozwoju.

Od listopada 2013 roku gmina Kolsko jest członkiem Stowarzyszenia Lokalna Grupa Rybacka „ Wodna kraina”. Stowarzyszenie to tworzy 9 gmin: Kolsko, Bojadła, Kargowa, Sława, Przemęt, Wijewo, Wolsztyn, Siedlec oraz Kotla.

Gmina Kolsko należy również do Nowosolskiego Obszaru Funkcjonalnego, który został utworzony w oparciu o partnerstwo 8 gmin: Nowa Sól – Miasto, Otyń, gmina wiejska Nowa Sól, Siedlisko, Kożuchów, Nowe Miasteczko, Bytom Odrzański, Kolsko na podstawie Umowy Partnerskiej zawartej w Nowej Soli w dniu 25 lutego 2014 r.

6 | S t r o n a

II.1.1. RYS HISTORYCZNY

Początki osadnictwa na terenie gminy Kolsko sięgają czasów wczesno-dziejowych. W średniowieczu powstały takie wsie jak: Kolsko, Konotop, Mesze i Lipka. Fakt ten potwierdzają wczesnodziejowe i średniowieczne stanowiska archeologiczne w rejonie Uścia, Tatarki, Jesiony, Jesionki, Kolska, Tyrszelin, Konotopu i Zacisza. Początki wsi Sławocin, Uście, Jesiona i Tyrszelin datuje się na czasy nowożytne. W XIX w notuje się powstanie osad folwarcznych: Strumianki, Marianki, Święte i Jesionka.

Kolsko i Konotop były zawsze ważnymi ośrodkami dla regionu. Stanowiły one centrum dużych majątków ziemskich, a ze względu na usytuowanie w nich innych obiektów takich jak rezydencje oraz obiekty sakralne posiadały również znaczenie kulturalne.

W rozwoju gospodarczym gminy duże znaczenie odgrywała również wybudowana w latach 1902 – 1909 linia kolejowa na trasie Nowa Sól – Wolsztyn oraz powstałe w XIX w. folwarki.

Fot. Dawny pałac w Kolsku. Siedziba rodu Klitzing. Dziś -szkoła

7 | S t r o n a

II.2. UWARUNKOWANIA NATURALNE

Gmina Kolsko położona jest w południowo – wschodniej części Województwa Lubuskiego na pograniczu Kotliny Kargowskiej i Wysoczyzny Leszczyńskiej. Jest to obszar o dużych walorach krajobrazowych i przyrodniczych, na które składają się:

 jeziora,  lasy  zlewnia rzeki Obrzycy  rezerwaty przyrody  ostoje fauny  pomniki przyrody  różnorodność środowiska przyrodniczego

Wymienione walory stanowiły kryteria do objęcia dużej części gminy strefą chronionego krajobrazu.

Gmina Kolsko leży na pograniczu dwóch regionów fizyczno – geograficznych. Są to mezoregiony Kotliny Kargowskiej i Wysoczyzny Leszczyńskiej. Północną i środkową część gminy zajmuje Kotlina Kargowska. Obszary te są położone na wysokości od 60 do 78 m n.p.m.

Wysoczyzna Leszczyńska zajmuje południową i południowo-wschodnią część gminy. Obszar ten charakteryzuje się licznymi pofałdowanymi garbami terenowymi o spadkach < 5 %. Są to pagórki i wzgórza charakterystyczne dla moreny czołowej. Występujące dolinki i wcięcia terenowe mają niewielką powierzchnię i głębokość. Pradolina Kargowska jest położona na wysokości od 56 do 60 m n.p.m. i w całości stanowi rozległą płaską powierzchnię. Jej spadki nie przekraczają 3%.

8 | S t r o n a

Gmina Kolsko leży w zlewni rzeki Obrzycy – prawobrzeżnego dopływu rzeki Odry. Rzeka ta powiązana z licznymi rowami i kanałami odwadnia 100% powierzchni gminy. Obrzyca to typowa rzeka nizinna, przepływająca przez jeziora. Cechuje się niewielkimi spadkami. Koryto rzeki przegrodzone jest jazami będącymi elementami systemu melioracyjnego doliny. Koryto porośnięte jest hydrofitami o głębokości 1,5 – 2,5 m. Rzeka Obrzyca płynie w kierunku północnym. Prowadzi wody częściowo zanieczyszczone pod względem fizykochemicznym i bakteriologicznym.

Na terenie gminy znajduje się Jezioro Rudno zwane również Jeziorem Rudzieńskim lub Orchowym. Jezioro Rudno, leży na pograniczu dwóch województw: lubuskiego oraz wielkopolskiego. Jezioro Rudno jest jeziorem przepływowym, o powierzchni 163 ha i maksymalnej głębokości wynoszącej 9,1 m. Całkowita zlewnia jeziora wynosi 1059,5 km2- w tym zlewnia Południowego Kanału Obry wynosi 712,3 km2, zlewnia rzeki Obrzycy (do ujścia do jeziora) wynosi 347,2 km2, natomiast zlewnia bezpośrednia wynosi 21,3 km2 . Akwen posiada niekorzystne warunki naturalne i charakteryzuje się wysoką podatnością na wpływ zanieczyszczeń zewnętrznych. Jakość jego wód jest w znacznym stopniu uzależniona od jakości jego dopływów. Do jeziora wpływają dwa znaczące cieki wodne: od południa rzeka Obrzyca, a od wschodu Południowy Kanał Obry.

9 | S t r o n a

Rys: Zlewnia całkowita Jeziora Rudno

W roku 2014 Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Zielonej Górze w ramach cyklicznego monitoringu badał stan Jeziora Rudno. W efekcie przeprowadzonych badań stan ekologiczny jeziora oceniono jako słaby. Zdeterminowała to ocena elementów biologicznych (fitoplanktonu). Stan chemiczny oceniono jako stan poniżej dobrego. Ogólny stan jeziora określono jako zły. Z najnowszego raportu jednolitej części wód powierzchniowych (JCWP) przeprowadzonego przez Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej dla odcinka Obrzyca od Cieknącej do ujścia Jeziora Rudno wynika, że ocena ryzyka nieosiągnięcia celów środowiskowych jest zagrożona. Taka sama ocena dotyczy Obrzańskiego Kanału Południowego.

W celu poprawy jakości wód jeziora wskazane jest ograniczenie dopływu zanieczyszczeń do zbiornika.

10 | S t r o n a

Kolejnym jeziorem leżącym na terenie gminy jest Jezioro Świętobór (Jezioro Święte). Jego powierzchnia wynosi 9,0 ha, a średnia głębokość to 2,4 m. Zaliczane jest ono do jezior eutroficznych. Sieć wód powierzchniowych uzupełniają małe stawy występujące na terenach podmokłych.

Gmina jest uboga w surowce o znaczeniu gospodarczym. Zasadniczym surowcem mineralnym występującym na jej terenie są piaski budowlane udokumentowane w kilku lokalnych wyrobiskach. Nie posiadają one jednak większego znaczenia gospodarczego. W obrębie doliny Obrzycy występują małe złoża torfu o niewielkich zasobach. Nie nadają się one do celów energetycznych z uwagi na dużą popielność. W roku 2015 na terenie gminy dokonywano odwierty w celu poszukiwania i rozpoznania złóż na jej terenie.

Z danych GUS za rok 2013 wynika, że lasy zajmują powierzchnię 3 670,11 ha terenu gminy Kolsko, co stanowi 45,50% całego jej obszaru. 3621,75 ha lasów to lasy publiczne. We władaniu gminy pozostaje 2,90 ha lasów. Pod względem przyrodniczo – leśnym należą one do Krainy Wielkopolsko Pomorskiej w południowej części Dzielnicy Pejzażu Lubuskiego.

Powierzchniowo na terenie gminy dominują siedliska boru świeżego i boru mieszanego świeżego. Niewielkie uzupełnienia stanowi las mieszany, las świeży, bór mieszany wilgotny, las łęgowy, ols, bór suchy.

Głównym gatunkiem lasotwórczym jest sosna. Domieszkę tworzy dąb, brzoza, akacja, buk, olsza. Wiekowo najliczniej reprezentowana jest grupa powyżej 50 lat. Uprawy leśne w wieku powyżej100 lat zajmują niewielkie powierzchnie.

Podszyt tworzą głównie jarzębina i kruszyna. Runo buduje borówka czernica, brusznica, wrzos śmiałek, turzyca, szczawik zajęczy.

11 | S t r o n a

Oprócz lasów gospodarczych na terenie gminy występują lasy ochronne:

 lasy glebochronne  lasy wodochronne

Największym powierzchniowo elementem środowiska naturalnego podlegającym prawnej ochronie w gminie Kolsko jest Obszar Chronionego Krajobrazu, ustanowiony Rozporządzeniem Wojewody Lubuskiego.

Na terenie gminy bardzo duży procent terenu objęty jest obszarem chronionego krajobrazu – 53,8 % i zajmuje 4360,6 ha.

Obszary chronionego krajobrazu na terenie gminy Kolsko to:

1.Rynny Obrzycko-Obrzańskie” obszar o powierzchni 23.375 ha położony w gminach: Babimost 2.169 ha, Bojadła 4.695 ha, Świebodzin 446 ha, Kargowa 4.242 ha, Kolsko 2.889 ha, Międzyrzecz 500 ha, Nowa Sól 831 ha, Sulechów 1.561 ha, Szczaniec 2.355 ha, Trzciel 925 ha, Trzebiechów 1.403 ha, Zbąszynek 1.359 ha;

2.„Pojezierze Sławsko-Przemęckie” obszar o powierzchni 16.737 ha położony w gminach: Kolsko 1.541 ha, Nowa Sól 1.659 ha, Sława 9.801 ha, Wschowa 3.736 ha;

Celem ochrony na tych terenach jest zachowanie mozaikowego krajobrazu leśno-polnego w terenie o urozmaiconej rzeźbie powierzchni ziemi. Miejsce to jest jednym z najcenniejszych przyrodniczo terenów w gminie, charakteryzujący się wysoką bioróżnorodnością. Dominują tu biocenozy typu łąkowego, leśnego, szuwarowego i wodnego.

12 | S t r o n a

Wojewódzki Konserwator Przyrody przewiduje następujące wytyczne do planowania przestrzennego dla tego obszaru

 ochrona przestrzeni otwartej przed zabudową,  ochrona tradycyjnych układów przestrzennych wsi,  ochrona tradycyjnych form architektury,  dopuszczalne umiarkowane zalesianie poprzedzone analizą wpływu na krajobraz.

Według Wojewódzkiego Konserwatora Przyrody możliwymi kierunki rozwoju na tym obszarze są: rolnictwo zrównoważone, agroturystyka ,leśnictwo. Proponowane zakazy wprowadzone przez Wojewódzkiego Konserwatora Przyrody to:

 lokalizowanie nowych obiektów zaliczanych do przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko,  dokonywania zmian stosunków wodnych, jeśli służą innym celom niż ochrona przyrody i zrównoważone wykorzystanie użytków rolnych i leśnych,  likwidowanie małych zbiorników wodnych, starorzeczy oraz obszarów wodno-błotnych,  wylewania gnojowicy, z wyjątkiem nawożenia własnych gruntów rolnych,  lokalizacja obiektów chowu i hodowli posługujących się metodą bezściółkową,  umyślnego zabijania dziko żyjących zwierząt, niszczenia nor, lęgowisk  zwierzęcych, ptasich gniazd oraz wybierania jaj, tarlisk i złożonej ikry,  wypalania roślinności i pozostałości roślinnych, wydobywania skał, minerałów , torfu oraz niszczenia gleby.

W spisie obiektów chronionych znajdują się:

 Rezerwaty przyrody

13 | S t r o n a

Rezerwat Przyrody „Jezioro Święte”

Został powołany w 1983 roku. Jego powierzchnia to 19,51 ha. Celem jego ochrony jest zachowanie jeziora zasilanego wodami podziemnymi oraz stanowiska rzadkich gatunków roślin wodnych, szczególnie zespołu roślin oczertowych i szuwarowych oraz roślin zanurzonych o liściach pływających.

Rezerwat Przyrody „Jezioro Mesze”

Utworzony został w 1983 roku. Na całej jego powierzchni (19,85 ha) chronione jest zachowanie zarastającego jeziora rynnowego z charakterystycznymi zespołami oraz rzadkimi gatunkami roślin wodnych i bagiennych. Na rezerwat składa się jezioro, otaczające je torfowiska oraz fragmenty łąk i lasów.

 Pomniki przyrody

• Konotop: dąb szypułkowy- działka 764, dąb szypułkowy- działka 773

Kolsko:3 platany klonolistne- działka 510/1,dąb bezszypułkowy- działka 510/1

• Gmina Kolsko: buk, sosna, długosz

Pomniki przyrody stanowią zasoby kultury materialnej i znajdują się pod nadzorem Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków.

 Użytki ekologiczne

• „W Olszynie” – obszar o powierzchni 2,73 ha w obrębie Kolsko

• „Ustronie” – obszar o powierzchni 2,52 ha w obrębie Konotop

• „Pośród Sosen” – obszar o powierzchni 0,78 ha w obrębie Konotop

14 | S t r o n a

„Uroczysko Zacisze”- obszar o powierzchni 4,77 ha w obrębie Konotop

Na skraju doliny Obrzycy gniazduje wiele interesujących ptaków drapieżnych. Należą do nich przede wszystkim jastrzębie, kanie czarne i rude.

Na terenie Gminy Kolsko znajduje się Obszar Specjalnej Ochrony Ptaków Natura 2000 obejmujący 493,4 ha , będący częścią Pojezierza Sławskiego.

II.3. ZASOBY KULTUROWE

Obiekty zabytkowe na terenie gminy Kolsko wpisane do rejestru zabytków

Lp. Miejscowość Obiekt

1. Kolsko Kościół Św. Jana Chrzciciela

2. Kolsko Park pałacowy

3. Kolsko Pałac

4. Konotop Kościół filialny pw. Św. Anny

5. Konotop Dzwonnica kościelna

6. Konotop Park pałacowy

15 | S t r o n a

Na terenie gminy Kolsko ewidencją konserwatorska objętych jest aż 282 obiekty w tym : cmentarze( dawne cmentarze ewangelickie), ruralistyczne układy wsi, zespoły folwarczne ,magazyny zbożowe , zespoły dworcowe, czworaki, kolejowa wieża wodna oraz budynki mieszkalne i gospodarcze.

Zabytki archeologiczne

Na terenie gminy za najcenniejsze obiekty archeologiczne uznano:

Lp. Miejscowość Obiekt – opis

1. Jesiona 16 stanowisk wczesnodziejowych średniowiecznych

2. Kolsko 4 stanowiska wczesnodziejowe średniowieczne i nowożytne

3. Konotop 7 stanowisk wczesnodziejowych średniowiecznych i nowożytnych

4. Tatarki 2 stanowiska wczesnodziejowe średniowieczne

5. Tyrszeliny 1 stanowisko średniowieczne i nowożytne

6. Uście 8 stanowisk wczesnodziejowych średniowiecznych

16 | S t r o n a

II.4. STREFA SPOŁECZNA

II.4.1. DEMOGRAFIA

Demografia to nauka o prawidłowościach rozwoju liczby ludności, obejmująca przede wszystkim jej zmiany w panujących warunkach społeczno- gospodarczych na określonym obszarze. Zmiany w liczbie ludności są uwarunkowane ruchami naturalnymi i migracyjnymi. Analiza liczby ludności obejmuje również uwarunkowania strukturalne m.in. pod względem płci czy wieku.

Liczba ludności gminy Kolsko utrzymuje się na dość stałym poziomie z niewielką tendencją zwyżkową.

3400

3380

3360

3340

3320

3300

3280 liczba mieszkańców

3260

3240

3220

3200 2010 2012 2013 2014

17 | S t r o n a

Wybrane dane demograficzne w 2013 roku

Ludność 3310

w tym kobiety 1633

Urodzenia żywe 37

Zgony 32

Przyrost naturalny 5

Saldo migracji ogółem 7

Ludność w wieku:

przedprodukcyjnym 670

produkcyjnym 2115

poprodukcyjnym 525

Wskaźnik ludności w wieku nieprodukcyjnym w stosunku do osób w wieku produkcyjnym w kolejnych latach wykazuje niewielką tendencję zwyżkową, co oznacza wolne starzenie się populacji. Jednak wskaźnik ten jest i tak nie co niższy od danych z powiatu.

Rok 2010 Rok 2012 Rok 2013 Powiat rok 2013

Ludność w wieku 53,7 55,1 56,5 58,1 nieprodukcyjnym na 100 osób w wieku produkcyjnym

18 | S t r o n a

II.4.2. RYNEK PRACY

Rynek pracy to mechanizm gospodarczy, na którym znajdują się strony zarówno poszukujące pracy i ich oferty, jak również strony tworzące miejsca pracy i poszukujące siły roboczej, a więc przedsiębiorcy. Regulowana jest wielkość popytu i podaży pracy, czyli ilość ofert i zapotrzebowania na pracę.

Na dzień 31 sierpień 2015 stan bezrobocia w gminie Kolsko przedstawiał się następująco.

100 90 80 70 60 50 40 Mężczyźni 30 Kobiety 20 10 0 Bezrobotni Bezrobotni z Bezrobotni Bezrobotni Długotrwale Bezrobotni ogółem prawem do do 30 roku powyżej 50 bezrobotni bez zasiłku życia roku życia kwalifikacji zawodowych

Z danych wynika, że największy odsetek osób bezrobotnych, to osoby długotrwale bezrobotne, bez kwalifikacji oraz powyżej 50-tego roku życia.

19 | S t r o n a

II.4.3. OŚWIATA I WYCHOWANIE

Na terenie gminy funkcjonują dwa zespoły edukacyjne w Kolsku i w Konotopie oraz dwa przedszkola publiczne -w Kolsku i w Konotopie.

Z danych z roku 2015 wynika, że oba przedszkola gminne dysponują łącznie 117 miejscami. Liczba ta jest wystarczająca w stosunku do potrzeb w tym zakresie. Jest to bardzo korzystne zjawisko. Z jednej strony wpływa ono korzystnie na wyrównanie szans edukacyjnych najmłodszych z drugiej - odpowiada na potrzeby rodziców pracujących.

W obu szkołach podstawowych w roku szkolnym 2015/2016 uczy się łącznie 251 uczniów. Łączna liczba uczniów w szkołach podstawowych na przestrzeni kilku lat ulegała niewielkim wahaniom ( rok szkolny 2010/11-201 uczniów, rok szkolny 2012/2013-198 uczniów, rok szkolny 2013/2014-307 uczniów).

W obu gimnazjach w roku szkolnym 2015/2016 uczy się łącznie 91 uczniów ( rok szkolny 2013/2014-107 uczniów, rok szkolny 2012/2013-109 uczniów).

W placówkach oświatowych gminy Kolsko dostrzegalnym zjawiskiem jest niska liczebność klas. Średnia liczba uczniów przypadająca na jeden odział w klasach szkoły podstawowej i gimnazjum to 17 osób.

W roku 2014 wydatki na oświatę i wychowanie wyniosły ponad 37 procent budżetu gminy, co stanowi jego poważne obciążenie.

20 | S t r o n a

Edukacja 2010/11 2012/13 2013/14 2015/16

Placówki wychowania 2 2 2 2 przedszkolnego

-w tym przedszkola 2 2 2 2

Miejsca w przedszkolach 104 117 117 117

Dzieci w placówkach 111 128 121 82 wychowania przedszkolnego

-w tym w przedszkolach 111 128 121 82

Szkoły podstawowe 2 2 2 2

Uczniowie szkół 201 198 210 151 podstawowych

Szkoły gimnazjalne 2 2 2 2

Uczniowie szkół 97 109 107 91 gimnazjalnych

Liczba uczniów przypadająca na 1 odział – szkoła 17 17 18 17 podstawowa

Liczba uczniów przypadająca 14 18 18 15 na 1 odział -gimnazjum

21 | S t r o n a

II.4.4. KULTURA

Potrzeby ludności gminy w zakresie kultury zabezpieczają:

-Dom Kultury w Kolsku wraz z biblioteką z filią w Konotopie -świetlice wiejskie

Centrum kulturalne gminy stanowi Gminny Dom Kultury w Kolsku. Jego zaplecze to sala widowiskowa, biblioteka i kawiarenka internetowa. Dom Kultury posiada dobre zaplecze techniczne, które jest systematycznie uzupełniane. Dom Kultury jest inicjatorem szeregu projektów z udziałem środków zewnętrznych. Organizuje ciekawe imprezy oraz cykliczne zajęcia edukacyjne, które skupiają mieszkańców wszystkich grup wiekowych.

W Konotopie i w Kolsku działają zespoły śpiewacze ”Konotopianie” i „Tęcza”.

Najbardziej charakterystyczną i utytułowaną formą działalności kulturalnej w gminie Kolsko jest orkiestra mandolinowa, działająca pod kierunkiem Przemysława Puchalskiego od 15 lat. Specyficzne i rzadkie już dziś instrumentarium w połączeniu z wysokim poziomem artystycznym sprawia, że orkiestra jest znana w całym regionie i bierze udział w wielu koncertach i festiwalach, także za granicą.

W strukturach Gminnego Domu Kultury w Kolsku działa biblioteka publiczna. W roku 2014 biblioteka liczyła 327 czytelników. Średnia liczba wypożyczeń na 1 czytelnika wynosiła 17 woluminów. Biblioteka od wielu lat bierze udział w ministerialnym programie upowszechniania i rozwoju czytelnictwa uzupełniając swój księgozbiór o nowości wydawnicze.

W organizację imprez kulturalnych włączają się aktywnie organizacje społeczne działające na terenie gminy.

22 | S t r o n a

II.4.5. POMOC SPOŁECZNA

W Kolsku działa Ośrodek Pomocy Społecznej. Z danych tego ośrodka wynika ,że powodem przyznania przez OPS świadczeń są zazwyczaj trudne sytuacje życiowe w tym głównie: ubóstwo, bezrobocie, niepełnosprawność, długotrwała choroba. Rzadziej są to: bezradność w sprawach opiekuńczo- wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego, potrzeba ochrony macierzyństwa, alkoholizm.

Szczegółowe dane statystyczne dotyczące powodów, dla których OPS w Kolsku przyznał rodzinom pomoc socjalną w roku 2014 przedstawiają się następująco.

POWODY PRZYZNANIA POMOCY - LICZBA RODZIN LICZBA OSÓB W POWÓD TRUDNEJ SYTUACJI ŻYCIOWEJ OGÓŁEM RODZINACH

Ubóstwo 138 430

Sieroctwo 0 0

Bezdomność 0 0

Potrzeba ochrony macierzyństwa: 18 96

Wielodzietność 6 37

Bezrobocie 97 325

Niepełnosprawność 37 78

Długotrwała lub ciężka choroba 34 80

Bezradność w sprawach opiekuńczo- 19 69 wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego – ogółem:

23 | S t r o n a

Rodziny niepełne 9 25

Rodziny wielodzietne 4 26

Przemoc w rodzinie 0 0

Potrzeba ochrony ofiar handlu ludźmi 0 0

Alkoholizm 8 8

Narkomania 0 0

Trudności w przystosowaniu do życia po 3 3 zwolnieniu z zakładu karnego

Analiza tego tematu wskazuje na pogłębiający się problem ubożenia społeczeństwa, a wymienione wyżej grupy społeczne należy uznać jako wymagające wsparcia i pomocy gminy. W roku 2014 wydatki na pomoc społeczną i pozostałe zadania w zakresie polityki społecznej wynosiły 20,5 procent ogólnych wydatków gminy.

II.4.6. OCHRONA ZDROWIA

Na terenie gminy Kolsko działają: - 2 Praktyki Lekarzy Rodzinnych w Kolsku -Praktyka Lekarza Rodzinnego w Konotopie -Punkt Apteczny w Kolsku -Punkt Apteczny w Konotopie

W lipcu 2015 roku Rada Gminy Kolsku podjęła uchwałę przyjmującą realizację programu zdrowotnego dla gminy Kolsko będącego podstawą do otwarcia zakładu rehabilitacyjnego na potrzeby mieszkańców gminy.

24 | S t r o n a

Gmina Kolsko posiada Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii. Programy te przyjęte zostały stosownymi uchwałami Rady Gminy w Kolsku w dniu 23.04 2015 roku (uchwały nr VII.36.2015 i VII.37.2015). W roku 2014 wydatki w gminie Kolsko na przeciwdziałanie alkoholizmowi wynosiły 44.289,41 zł

II.4.7. BEZPIECZEŃSTWO PUBLICZNE

Bezpieczeństwem publicznym, w zakresie ochrony przeciwpożarowej, zajmują się funkcjonujące na terenie gminy jednostki Ochotniczej Straży Pożarnej w Kolsku i w Konotopie Obie jednostki należą do Krajowego Systemu Ratowniczo-Gaśniczego, którego celem jest ujednolicenie działań o charakterze ratowniczym podejmowanych przez Państwową Straż Pożarną, jak również inne podmioty ratownicze. Na dzień dzisiejszy jednostki OSP zarówno w Kolsku jak i w Konotopie są dobrze wyposażone. W roku 2014 dla jednostki OSP Konotop zakupiono nowy, lekki samochód pożarniczy. Na stanie wyposażenia OSP Kolsko oprócz nowoczesnego średniego wozu ratownictwa gaśniczego( zakupiony w roku 2013, jako używany po karosacji) znajduje się katamaran do ratownictwa wodnego.

Przy obu jednostkach OSP działają sekcje młodzieżowe. Młodzi ludzie biorą udział w szkoleniach i cyklicznych zawodach pożarniczych. Taki stan rzeczy daje nadzieję na kontynuację działań ochotniczych na terenie gminy Kolsko.

Działalność OSP to ważny czynnik bezpieczeństwa w gminie Kolsko zważywszy na jej peryferyjne położenie od miast powiatowych, w których funkcjonują zawodowe komendy straży pożarnej.

Gmina Kolsko nie ma własnego posterunku policji. Bezpośrednio podlega Powiatowemu Komisariatowi Policji w Nowej Soli.

Na terenie gminy Kolsko działa straż gminna.

25 | S t r o n a

II.4.8. WSPÓŁPRACA Z ORGANIZACJAMI POZARZĄDOWYMI

Na terenie gminy funkcjonują następujące Stowarzyszenia: -Stowarzyszenie Na Rzecz Rozwoju Gminy Kolsko -Stowarzyszenie Edukacyjne „Tuba” -Stowarzyszenie „EKOjesionka” -Stowarzyszenie „SPES” -OSP Kolsko -OSP Konotop

Program współpracy z organizacjami pozarządowymi i innymi podmiotami prowadzącymi działalność pożytku publicznego na rok 2014 ustanowiono Uchwałą nr XXXVII.240.2014roku. Celem głównym wspomnianego programu jest budowanie partnerstwa pomiędzy samorządem ,a organizacjami pozarządowymi w celu realizacji zadań publicznych oraz rozwoju i poprawy warunków życia mieszkańców gminy. Program współpracy z organizacjami pozarządowymi jest wyrazem polityki władz gminy Kolsko wobec organizacji pozarządowych oraz innych podmiotów prowadzących działalność pożytku publicznego zmierzającej do zapewnienia im jak najlepszych możliwości do działania na terenie gminy.

II.5. INFRASTRUKTURA TECHNICZNA

Infrastruktura techniczna to przede wszystkim zespół urządzeń, sieci przesyłowych, których zasadniczą rolą jest pełnienie podstawowych zadań w zakresie dostarczania wody, ciepła, energii, usuwania ścieków i odpadów oraz w zakresie transportu.

26 | S t r o n a

II.5.1. UKŁAD KOMUNIKACYJNY

Przez teren gminy Kolsko przebiegają następujące odcinki dróg:

Drogi wojewódzkie

 Droga nr 315 ( Wolsztyn – Sława – Nowa Sól)  Droga nr 278 (Szklarka Radnicka – Sulechów – Konotop – Sława – Wschowa)

Drogi powiatowe

 Droga nr F1022 Nowy Jaromierz- Uście – Kolsko,  Droga nr F1021 Jesiona – Jesionka – Rudno – Wilcze,  Droga nr F1023 Konotop – Mesze – Okopiec,  Droga nr F1019 Radzyń – Józefów – Lubiatów,  Droga nr F1020 Kolsko – Tyrszeliny – Sławocin  Droga F1427 stacja kolejowa Kolsko

Drogi gminne

 Droga nr F002205 Kolsko – Głuszyca,  Droga nr F002201 droga woj. Nr 315 – Zacisze – Stawy,  Droga nr F002206 Kolsko – Jesionka,  Droga nr F002013 Karszyn – Uście – Wilcze,  Droga nr F002202 Kolsko - Lubiatów  Droga nr F002203 Kolsko – Droniki,  Droga nr F002207 Sławocin – Jesionka,  Droga nr F002204 Tyrszeliny – Ciosaniec,  Droga nr F002208 Mesze – Radzyń,  Droga nr F002209 Konotop – Głuszyca,  Droga nr F002210 dr. powiatowa nr F1022 – pole namiotowe

27 | S t r o n a

Po wejściu w życie Uchwały Rady Gminy w Kolsku z dnia 28.12.2011 roku ( nr XI.80.2011) w sprawie zaliczenia dróg do kategorii dróg gminnych liczba dróg gminnych znacznie się powiększyła ( wcześniej większość z nich stanowiła drogi wewnętrzne)

Całościowy wykaz dróg gminnych uzupełniają:

L.p. Obręb Numer geodezyjny działki Powierzchnia Długość działki geodezyjny stanowiącej drogę działki ( ha) 1 Lipka 192/2, 192/1 0,7900 1,136 2 Lipka 191 0,3200 0,458 3 Lipka 187 0,2900 0,432 4 Lipka 180/1 0,4800 0,498 5 Lipka 169 2,2200 1,850 6 Lipka 157 0,1800 0,260 7 Lipka 161/2, 161/1 0,4100 0,452 8 Lipka 156/1, 156/2 0,8300 1,177 9 Lipka 158/1, 158/2 0,890 1,267 10 Lipka 212/5 0,0917 0,077 11 Uście 200/54 0,7716 0,750 12 Uście 200/55 0,4091 0,424 13 Uście 200/56 0,1695 0,174 14 Uście 200/57 0,5710 0,662 15 Uście 186/11 0,273 0,106 16 Uście 186/19 0,0959 0,110 17 Uście 186/45 0,1065 0,110 18 Uście 186/46 0,0121 0,084 19 Uście 304/1 0,2500 0,830 20 Uście 298/1 0,2500 0,440 21 Uście 274/1 0,5000 0,660 22 Uście 277/1 0,5400 0,675 23 Uście 278/1 0,1600 0,276 24 Uście 266 0,3700 0,810 25 Uście 267 0,5000 0,556 26 Uście 269 0,4600 0,760 27 Uście 270 1,1800 1,340 28 Uście 271 0,8600 1,080

28 | S t r o n a

29 Uście 295 0,2500 0,440 30 Uście 273/1, 273/2, 273/3 0,4000 0,790 31 Uście 293/1 0,0800 0,178 32 Uście 298/2 0,0900 0,225 33 Uście 297 0,1900 0,310 34 Uście 303 0,3200 0,215 35 Uście 305 0,300 0,065 36 Konotop 5/17 0,6900 0,830 37 Konotop 5/18 0,2000 0,588 38 Konotop 9 1,300 1,560 39 Konotop 28/4 0,900 0,100 40 Konotop 111/4 0,0412 0,070 41 Konotop 135/10 0,3500 0,298 42 Konotop 140/2 0,588 0,067 43 Konotop 156/14 0,2270 0,253 44 Konotop 185/10 0,6200 0,975 45 Konotop 207/1 0,1400 0,075 46 Konotop 586 0,5400 0,381 47 Konotop 587 0,2100 0,344 48 Konotop 588 0,0900 0,145 49 Konotop 591 0,6400 1,150 50 Konotop 597 0,400 0,272 51 Konotop 599/1 1,1300 0,875 52 Konotop 600 0,1700 0,195 53 Konotop 601 0,5200 0,685 54 Konotop 602/1 0,1400 0,285 55 Konotop 607 0,4500 0,379 56 Konotop 608 0,2500 0,429 57 Konotop 609 0,0600 0,139 58 Konotop 610 0,0600 0,104 59 Konotop 612 0,3800 0,444 60 Konotop 613 0,6900 0,614 61 Konotop 616 0,1000 0,227 62 Konotop 617/1 0,1300 0,198 63 Konotop 617/2 0,1200 0,194 64 Konotop 618 0,3100 0,379 65 Konotop 619 0,2300 0,430 66 Konotop 623 0,3700 0,205 67 Konotop 624 0,0800 0,106

29 | S t r o n a

68 Konotop 625/1, 625/2 0,7700 0,748 69 Konotop 626 0,2000 0,286 70 Konotop 627 0,0800 0,066 71 Konotop 629 0,0800 0,112 72 Konotop 630/1 0,4500 0,563 73 Konotop 630/2 0,1500 0,200 74 Konotop 631 1,4400 0,160 75 Konotop 635 0,3300 0,454 76 Konotop 636 0,2300 0,450 77 Konotop 638/1 0,2100 0,316 78 Konotop 638/2 0,2300 0,294 79 Konotop 655 1,3000 0,924 80 Konotop 656 0,1800 0,184 81 Konotop 658 0,5200 1,100 82 Konotop 659/1 0,4400 0,717 83 Konotop 659/2 0,3300 0,574 84 Konotop 660 0,2000 0,326 85 Konotop 661 0,2000 0,347 86 Konotop 663 0,8800 0,886 87 Konotop 664 1,8600 1,530 88 Konotop 665 0,2900 0,527 89 Konotop 666 0,4900 0,850 90 Konotop 667 0,2100 0,350 91 Konotop 668 0,1500 0,309 92 Konotop 669 0,1400 0,277 93 Konotop 670 0,4100 0,678 94 Konotop 673 0,3000 1,190 95 Konotop 674 0,3400 1,160 96 Konotop 676 0,6200 0,600 97 Konotop 679 0,5800 0,844 98 Jesiona 103/4 0,5000 0,263 99 Jesiona 218/12 0,3500 0,342 100 Jesiona 228 0,7600 0,510 101 Jesiona 232 0,0100 0,0032 102 Jesiona 233/2 0,0400 0,0070 103 Jesiona 241/2 1,0600 1,190 104 Jesiona 248 0,4700 0,518 105 Jesiona 249 0,5700 0,740 106 Jesiona 250 0,5700 0,710

30 | S t r o n a

107 Jesiona 251 0,6300 0,795 108 Jesiona 252 0,3400 0,577 109 Jesiona 255/1 0,5800 1,300 110 Jesiona 255/2 0,6000 0,191 111 Jesiona 256 0,9000 0,130 112 Jesiona 294/2 0,1800 0,375 113 Jesiona 300/2 0,6100 0,690 114 Jesiona 335/15 0,0929 0,155 115 Jesiona 336/18 0,0422 0,070 116 Jesiona 336/2 0,0800 0,218 117 Jesiona 337/19 0,0356 0,070 118 Jesiona 337/27 0,0547 0,070 119 Jesiona 339/34 0,0251 0,025 120 Jesiona 339/37 0,0295 0,032 121 Jesiona 339/39 0,0202 0,032 122 Jesiona 339/42 0,0080 0,060 123 Jesiona 340/28 0,0820 0,117 124 Jesiona 381 0,1900 0,412 125 Jesiona 390/17 0,1716 0,170 126 Jesiona 399/49 0,4482 0,650 127 Jesiona 430/1 0,8800 0,750 128 Jesiona 430/2 0,1500 0,185 129 Jesiona 434/2 0,1600 0,235 130 Jesiona 435 0,1700 0,290 131 Jesiona 436 0,1900 0,210 132 Jesiona 481 0,0313 0,071 133 Jesiona 482 0,298 0,069 134 Jesiona 484 0,0225 0,055 135 Jesiona 487 0,1085 0,146 136 Jesiona 489 0,0342 0,080 137 Jesiona 490 0,0269 0,065 138 Jesiona 563 0,6514 0,745 139 Tatarki 106/1, 106/2 0,3500 0,700 140 Tatarki 107 0,1400 0,273 141 Tatarki 108 1,9400 1,740 142 Tatarki 110/1, 110/2 0,7600 0,889 143 Tatarki 111 0,6400 0,714 144 Tatarki 112/1, 112/2 0,5900 1,478 145 Tatarki 115 0,0400 0,066

31 | S t r o n a

146 Sławocin 70/10 0,0250 0,062 147 Sławocin 106 0,2100 0,220 148 Sławocin 109 0,4200 0,838 149 Sławocin 114 0,4500 0,773 150 Sławocin 117 0,2700 0,695 151 Sławocin 118 0,2600 0,618 152 Sławocin 124 0,9100 0,396 153 Mesze 78, 80 0,2800 0,358 154 Mesze 73, 9 2,2300 1,217 155 Mesze 1/8 0,3000 0,951 156 Mesze 6 1,000 0,897 157 Mesze 7 0,2200 0,439 158 Mesze 8 0,5800 0,364 159 Mesze 72 0,9700 0,362 160 Tyrszeliny 5/2 0,0800 0,205 161 Tyrszeliny 10/1 0,2700 0,746 162 Tyrszeliny 47 0,1000 0,094 163 Tyrszeliny 10 0,3500 0,400 164 Tyrszeliny 26 0,2900 0,611 165 Tyrszeliny 121 0,7100 1,010 166 Tyrszeliny 120/1 0,3800 0,898 167 Tyrszeliny 44/2 0,4100 0,372 168 Tyrszeliny 93 0,4300 0,452 169 Kolsko 6, 562/1, 705 1,0420 0,920 170 Kolsko 1/14 0,1783 0,196 171 Kolsko 2/2 0,2800 0,202 172 Kolsko 648 0,0100 0,036 173 Kolsko 595, 596/1, 579 0,3200 0,600 174 Kolsko 580 0,5400 0,915 175 Kolsko 581 0,0200 0,0800 176 Kolsko 596/2 0,3000 0,415 177 Kolsko 593 0,1700 0,340 178 Kolsko 591/3 1,0100 1,140 179 Kolsko 570 0,1700 0,170 180 Kolsko 564 0,5400 0,544 181 Kolsko 565 0,1300 0,247 182 Kolsko 13 0,4900 0,450 183 Kolsko 569/2 0,0900 0,550 184 Kolsko 563/1 0,3700 0,390

32 | S t r o n a

185 Kolsko 563/2 0,2800 0,283 186 Kolsko 551/3, 551/1, 551/2 0,1900 0,360 187 Kolsko 550/2, 550/3, 550/4, 550/5, 550/7 0,5400 1,372 188 Kolsko 549 2,2500 1,277 189 Kolsko 555 0,1000 0,181 190 Kolsko 556 0,1200 0,166 191 Kolsko 561 0,1600 0,191 192 Kolsko 591/2 0,1800 0,430 193 Kolsko 594/2 0,3800 0,308 194 Kolsko 597 0,4000 0,467 195 Kolsko 538/2 0,3200 0,770

Stan techniczny oraz utrzymanie dróg wojewódzkich jest w miarę zadowalający. Natomiast poruszanie się na nich pojazdów jest utrudnione z uwagi na zakręty, zbyt małą szerokość jezdni, liczne odcinki dróg z ograniczoną widocznością, obudowanie jezdni na terenach wiejskich , jednopoziomowe skrzyżowania z innymi drogami kołowymi i ciągami pieszymi. Natężenie ruchu na drogach wojewódzkich nie odpowiada istniejącemu układowi komunikacyjnemu. Szczególnie niezbędna jest budowa obwodnicy Konotopu. Za realizacją tego projektu przemawia odciążenie ruchu tranzytowego przez centrum tej miejscowości, a co za tym idzie, zwiększenie bezpieczeństwa ruchu oraz obniżenie emisji spalin. Problem ten ma szczególne znaczenie wobec planów budowy mostu na Odrze w miejscowości Milsko.

Przebiegające przez teren gminy odcinki dróg powiatowych nie w pełni odpowiadają parametrom technicznym, a ich stan techniczny pozostawia wiele do życzenia. Szczególnie trudna sytuacja występuje na drodze powiatowej F1022 Nowy Jaromierz- Uście – Kolsko. Droga ta w roku 2014 została wyremontowana i poszerzona jedynie na odcinku Kolsko- Jesiona.

33 | S t r o n a

W ramach modernizacji tej drogi wykonano też ścieżkę rowerową. Konieczne jest dokończenie tej inwestycji na pozostałym odcinku drogi.

Gmina Kolsko posiada dobrze rozwiniętą sieć dróg, w tym dróg gminnych, odpowiadających strukturze zagospodarowania przestrzennego. Jednocześnie sieć ta jest w złym stanie technicznym. Znaczna część ciągów drogowych nie posiada poboczy oraz chodników, zaś szerokość wybranych odcinków jezdni nie odpowiada normom szerokości. Koszty bieżącego utrzymania sieci drogowej są zbyt wysokie w stosunku do możliwości ich finansowania. Wpływa to na stopniowe pogarszanie się stanu dróg gminnych. Utwardzanie połączeń drogowych pomiędzy poszczególnymi miejscowościami w gminie przyczyni się do rozbudowy systemu tych połączeń, skrócenia czasu przejazdu oraz poprawi bezpieczeństwo na drogach lokalnych.

Drogami, które w pierwszej kolejności wymagają remontu i modernizacji są:

1.Droga gminna w miejscowości Marianki

2. Droga gminna F00213 relacja Karszyn- Wilcze położona w miejscowości Uście

W złym stanie technicznym znajdują się również niektóre przepusty, rowy i mosty.

Na ternie gminy Kolsko brak jest ścieżek rowerowych, które byłyby alternatywą dla przejazdów samochodowych. Budowa takich ścieżek- zwłaszcza takich, które łączyłyby mniejsze miejscowości z centrum gminy Kolsko znacznie poprawiłoby komfort życia i bezpieczeństwo mieszkańców gminy. W obrębie gminy Kolsko praktycznie w ogóle nie funkcjonuje transport zbiorowy, toteż mieszkańcy gminy oprócz prywatnego transportu samochodowego najczęściej korzystają z przejazdów rowerem. Brak ścieżek rowerowych stwarza poważne

34 | S t r o n a

zagrożenia dla bezpieczeństwa osób poruszających się rowerem zwłaszcza na odcinku drogi wojewódzkiej.

Braki w infrastrukturze komunikacyjnej - w wielu wypadkach nie leżące w zakresie kompetencji samorządu gminnego, mają ogromny wpływ na atrakcyjność gminy w aspekcie ogólnego rozwoju gospodarczego i wpływają na odczuwalną jakość życia mieszkańców.

Aby jednak rozwiązać tę niedogodność Gmina Kolsko przystąpiła do Nowosolskiego Obszaru Funkcjonalnego, dla którego kluczowym wyzwaniem będzie rozwiązanie problemu komunikacyjnego w powiecie nowosolskim w oparciu o własny tabor zakupiony przy wsparciu ze środków UE. Realizacja tego projektu możliwa jest w roku 2018.

Na terenie gminy znajdują się jedna stacja paliw-zlokalizowana w miejscowości Konotop oraz jedna stacja obsługi pojazdów działająca w Kolsku.

Ze względu na zły stan torowiska ruch pociągów na terenie gminy Kolsko jest zawieszony.

35 | S t r o n a

II.5.2. WODOCIĄGI I KANALIZACJA

Na terenie gminy Kolsko działają:

Hydrofornia Kolsko-zaopatruje w wodę miejscowość Kolsko, Jesiona, Jesionka, Tyrszeliny

Hydrofornia Konotop- zaopatruje w wodę miejscowość Konotop i Marianki

Hydrofornia Głuszyca- zaopatruje w wodę miejscowość Głuszyca.

Wodociągi grupowe:

• Kolsko – Jesiona – Jesionka

• Konotop – Marianki

wodociąg zbiorowy w miejscowości Głuszyca z ujęciem na terenie wsi.

Pozostałe miejscowości nie posiadają własnych wodociągów. Mieszkańcy zaopatrują się w wodę z własnych studni kopanych.

Na koniec 2014 roku długość sieci wodociągowej w gminie Kolsko wynosiła 22,51 km. Z sieci wodociągowej korzysta 79,88% ogółu mieszkańców.

Na terenie gminy działają 3 prywatne hydrofornie. Zlokalizowane są w miejscowościach- Jesionka, Tatarki i Marianki. Zaopatrują one w wodę prywatne firmy produkcyjno- usługowe.

Odprowadzanie i oczyszczanie ścieków.

W gminie Kolsko znajduje się jedna oczyszczalnia ścieków. Jej budowę ukończono w 2003 roku. W roku 2015 w ramach programu PROW, oczyszczalnia została gruntownie wyremontowana. Jest to oczyszczalnia

36 | S t r o n a

mechaniczno – biologiczna, przeznaczona do oczyszczania ścieków bytowo – gospodarczych. Jej średnia przepustowość wynosi 220 m3 na dobę, a jej przepustowość maksymalna wynosi 330 m3 na dobę.

Jedyną w pełni skanalizowaną miejscowością w gminie jest wieś Kolsko. Budowa kanalizacji sanitarnej obsługującą wieś została zakończona w roku 2014 w ramach programu PROW na lata 2007-2013

Pozostałe ścieki są gromadzone w bezodpływowych zbiornikach przy nieruchomościach, a następnie wywożone wozami asenizacyjnymi do oczyszczalni ścieków w Kolsku. W pozostałych wsiach ścieki bytowo gospodarcze odprowadzane są do zbiorników bezodpływowych (szamb) lub osadników przepływowych, z których w przypadku nieszczelnych osadników odprowadzane są do gruntu i najbliższego cieku. Taka sytuacja stanowi poważne zagrożenie sanitarne dla mieszkańców gminy i ekologiczne dla środowiska naturalnego.

Podsumowując powyższe stwierdzić należy, że na terenie gminy Kolsko istnieją duże niedobory w zakresie infrastruktury środowiskowej. Jak już wspomniano szczególnie dotkliwy jest brak sieci kanalizacyjnej. Większość mieszkańców gminy jest pozbawiona do niej dostępu. Na koniec roku 2014 z sieci kanalizacyjnej na terenie gminy Kolsko korzystało jedynie 29,55 % ogółu mieszkańców.

Brak kanalizacji przedkłada się na cały szereg negatywnych zjawisk, które zaobserwowano w sferze środowiskowej

zanieczyszczenie cieków i zbiorników wodnych, zanieczyszczenie gruntu (nagminne są przypadki odprowadzania ścieków bezpośrednio do rowów i gruntu)

37 | S t r o n a

Działania inwestycyjne porządkujące gospodarkę ściekową wydają się najważniejsze dla dalszego rozwoju gminy. Brak systemów odprowadzania i oczyszczania ścieków w jednostkach osadniczych obniża znacznie atrakcyjność gminy- zwłaszcza w kontekście jej potencjalnego rozwoju turystycznego.

Udział ścieków dowożonych wśród ścieków dostarczanych do oczyszczalni obecnie wynosi 67%.

Na koniec roku 2014 na terenie gminy Kolsko zlokalizowano 13 przydomowych oczyszczalni ścieków. Własną oczyszczalnię ma hotel „Tanzanit”.

Ścieki deszczowe z istniejących dróg odprowadzane są powierzchniowo do najbliższych cieków.

Innym poważnym problemem jest brak dostatecznej sieci wodociągowej w gminie Kolsko. Mieszkańcy wielu miejscowości są zmuszeni do korzystania z wody pochodzącej ze studni kopanych przydomowych, która nie zawsze spełnia wymogi sanitarne. Wymagane są dalsze inwestycję w tej dziedzinie. Za to stan techniczny istniejącej sieci wodociągowej oraz stacji wodociągowych jest dobry, a jakość wody mieści się w normach. Sieć jest stosunkowo nowa i póki co nie wymaga gruntownych modernizacji.

Negatywnym aspektem stanu infrastruktury technicznej w gminie Kolsko jest fakt, że na terenie gminy nie występuje sieć gazowa.

38 | S t r o n a

II.5.3 GOSPODARKA ODPADAMI

23 stycznia 2013 roku weszła w życie ustawa z dnia 14 grudnia 2012 roku o odpadach, wprowadzająca istotne zmiany w systemie gospodarki odpadami. Zgodnie z zapisami nowej ustawy gospodarka odpadami powinna być prowadzona w sposób zapewniający ochronę życia i zdrowia ludzi oraz środowiska. Ustawa zawiera zasady dokonywania klasyfikacji odpadów, kryteria uznawania przedmiotów lub substancji za produkty uboczne, kryteria i przypadki, w których odpady będą mogły utracić status odpadów. Zmieniły się przepisy regulujące zbiórkę, segregację oraz wywóz śmieci. Na jej podstawie gminy zobowiązane zostały do zapewnienia mieszkańcom m.in. stałego odbioru wytwarzanych przez nich śmieci.

W związku ze zmianą ustawy o utrzymaniu porządku i czystości gminy powołały do życia Związek "Eko – Przyszłość", który został wpisany do Dz. Urz. Woj. Lubuskiego w dniu 18 lipca 2012 poz. 1454. wspólną wolą trzynastu gmin, w tym gminy Kolsko. Związek działa na terenie trzech powiatów: nowosolskiego, zielonogórskiego oraz wschowskiego. Zajmuje się on organizacją zbiórki i zagospodarowania odpadów komunalnych jak również organizacją stałych punktów selektywnej zbiórki, sprawozdawczością i kampanią edukacyjno-informacyjną.

39 | S t r o n a

II.5.4. CIEPŁOWNICTWO, ENERGETYKA I TELEKOMUNIKACJA

Gmina nie posiada zintegrowanego systemu zaopatrzenia w energię cieplną. Lokalne kotłownie posiadały jedynie większe gospodarstwa rolne, z których zasilane w ciepło były własne obiekty zakładowe i przyległe budynki wielorodzinne. W chwili obecnej większość tych kotłowni nie jest użytkowana. Pozostali mieszkańcy posiadają ogrzewanie z własnych lokalnych źródeł ciepła o zasięgu ograniczonym do poszczególnych budynków.

Przez teren gminy nie przebiega żaden odcinek gazociągu wysokiego i średniego ciśnienia. Żadna miejscowość gminy nie posiada gazu ziemnego, odbiorcy korzystają jedynie z gazu bezprzewodowego propan-butan.

Gmina Kolsko zaopatrzona jest w energię elektryczną trzema napowietrznymi liniami średniego napięcia SN 15 kV z Głównych Punktów Zasilania 110 – 15 kV w Wolsztynie, Sławie i Bojadłach.

Gminę Kolsko obsługują automatyczne centrale telefoniczne zlokalizowane w Nowej Soli i Kolsku. Sieć telefoniczna na terenie gminy wykonana jest w przeważającej części jako linia napowietrzna, w pozostałych przypadkach w postaci linii kablowych.

Przez teren gminy przebiega światłowodowa linia kablowa relacji Lipka – Kolsko – Tyrszeliny.

W gminie Kolsko funkcjonuje jedna placówka pocztowa zlokalizowana w miejscowości Kolsko.

Na ternie gminy Kolsko występuje słaby zasięg telefonii komórkowej ,co stanowi sporą niedogodność dla jej mieszkańców.

40 | S t r o n a

II.5.5 MIENIE KOMUNALNE

Stan mienia komunalnego Gminy Kolsko na dzień 31.12.2014 przedstawia się następująco

28 budynków:

1. w tym 17 budynków , w których gmina posiada 100% udziałów , na które to składają się: a. lokale mieszkalne-15 b. lokale użytkowe-9 (przeznaczenie-5 gabinetów opieki zdrowotnej, 3 lokale handlowe, 1 bank) c. świetlice-6 d. budynki oświatowe-5 e. kulturowe-1 f. budynki Ochotniczej Straży Pożarnej-3 2. 11 budynków, w których gmina jest współwłaścicielem w nieruchomości w tym jest: a. lokale mieszkalne-15 b. świetlica-1

41 | S t r o n a

II.6. SFERA GOSPODARCZA

Sfera gospodarcza to sfera obejmująca całokształt działalności gospodarczej prowadzonej w danym regionie, obejmuje ona wytwarzanie dóbr i usług niezbędnych do zaspokajania potrzeb miejscowej ludności. W najprostszej klasyfikacji obejmuje: przemysł, usługi i rolnictwo.

II.6.1. PODMIOTY GOSPODARCZE

W gminie Kolsko obserwujemy relatywnie wolny przyrost osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą. Może to świadczyć o problemach związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej( wahania koniunktury gospodarczej, niedostateczna podaż kapitału oraz usług doradczych - prawnych, księgowych, podatkowych dla mikro i małych przedsiębiorstw).

Podmioty gospodarcze – sektor prywatny

Rok 2004 Rok 2013 Rok 2004=100

Sektor prywatny ogółem 158 201 127,2

Osoby fizyczne 144 158 109,7 prowadzące działalność gospodarczą spółki handlowe 3 14 466,7

Spółki z udziałem kapitału 0 2 200,0 zagranicznego

42 | S t r o n a

II.6.2 ROLNICTWO

Obszary rolniczej przestrzeni produkcyjnej

W użytkowaniu rolniczym należy pozostawić kompleksy gleb o najwyższej przydatności rolniczej oraz użytki zielone. Tereny intensywnej produkcji rolniczej należy wyłączyć z inwestowania kubaturowego. Zakaz rozpraszania zabudowy, obok zmniejszania kosztów związanych z uzbrojeniem inżynieryjnym, pozwala w najlepszy sposób chronić grunty rolne.

W ramach strefy rolniczej wydzielono następujące obszary:

 istniejącego osadnictwa wiejskiego (usług, działalności gospodarczej, mieszkalnictwa, wypoczynku) przewidziane do adaptacji, przebudowy i uzupełnień,  rolniczej przestrzeni produkcyjnej i użytków zielonych, w postaci łąk, pastwisk i lokalnych zadrzewień,  istniejących i projektowanych ciągów ekologicznych, w tym doliny rzeki Obrzycy,  intensywnej agroturystyki, szczególnie w rejonie wsi Mesze, Święte, Uście, Jesionka.

43 | S t r o n a

II.6.3. SPORT I WYPOCZYNEK

Na terenie gminy Kolsko funkcjonują następujące obiekty stanowiące bazę sportową.

 hala sportowa namiotowa przy szkole w Kolsku  sala gimnastyczna w Konotopie  boisko wielofunkcyjne w Kolsku  trawiaste boisko z zapleczem sanitarnym i trybunami w Konotopie  boisko sportowe w Kolsku  boiska nieurządzone w Tyrszelinach, Lipce ,Jesionie i Uściu.

W Konotopie działa piłkarski Klub Sportowy „Mieszko Konotop”. W roku 2015 „A” – klasowa drużyna „Mieszko Konotop” dotarła do finału wojewódzkiego piłkarskiego Pucharu Polski.

Istniejąca baza noclegowa przedstawia się następująco:

Uście:  pole namiotowe Jesionka:  Ośrodek Wczasowy PGNiG „Nafta” 78 miejsc noclegowych ,30 namiotów  - Hotel „Tanzanit”- 100 miejsc noclegowych Konotop oś. Lubiatów:  - Ośrodek Wypoczynkowy „Sabat” – 130 miejsc noclegowych Kolsko  Gospodarstwo Agroturystyczne „ Spichlerz”- 8 miejsc noclegowych

44 | S t r o n a

Ośrodki wczasowe oraz tereny do wypoczynku zlokalizowane są w pięknych przyrodniczo terenach leśnych nad jeziorami.

Najwyższy standard usług hotelowych na terenie gminy Kolsko oferuje Hotel „Tanzanit”. Obiekt dysponuje komfortowo wyposażonymi pokojami, restauracją, barem, doskonale wyposażonymi klimatyzowanymi salami konferencyjnymi oraz świetnie rozbudowaną częścią rekreacyjną. Hotel „Tanzanit” usytuowany bezpośrednio przy linii brzegowej malowniczego Jeziora Rudzieńskiego w otoczeniu lasów liściastych i sosnowych.

Przez teren gminy Kolsko przebiegają następujące turystyczne szlaki piesze, wodne oraz rowerowe:

• szlaki piesze:

 Jeziorna – rezerwaty „Jezioro Mesze”, Jezioro Święte – Lubiatów  Jeziorna – Józefów – rezerwat Jezioro Święte – Konotop

• szlaki turystyczne:

 Sława – Radzyń – Jeziorna – Mesze – Lubiatów – Ciosaniec - Świętno (3 km, szlak żółty)  Konotop – Mesze – Rezerwat torfowiskowy – Jezioro Święte - Lubiatów (11 km, szlak żółty)

• szlaki wodne:

 Jezioro Sława – rzeka Obrzyca – Jezioro Rudno – południowy Kanał Obry – grupa jezior Męcko – Wieleńskich (około 50 km)  Jezioro Sława – rzeka Obrzyca – Jezioro Rudno – rzeka Obrzyca do Odry (około 60 km)

• trasy rowerowe:

45 | S t r o n a

 Sława – Kolsko – Rudno – Świętno – Sława  Sława – Lubięcin – Konotop Sława

W dalszym rozwoju gminy, dążyć należy do rozwoju bazy kajakowej.

Istnieje też potencjalna możliwość rozwoju i organizacji imprez ponad lokalnych przy ścisłej współpracy z organizacjami lubuskimi propagującymi turystykę, posiadającymi doświadczenie w tego typu działaniach. Mowa tu o PTTK czy Lubuskim Klubie Turystycznym „Argoś”. Ta ostatnia organizacja zajmuje się organizacją spływów kajakowych min. śladami św. Jana Pawła II. Gmina Kolsko leży również w spektrum działań Lubusko- Wielkopolskiego Klastra Turystycznego „Nasze dobra natury” interesującego się zagospodarowaniem turystycznym i ochroną rzeki i kanałów Obry.

46 | S t r o n a

II.7 SFERA FINANSOWA GMINY

W roku 2014 dochody finansowe gminy w przeliczeniu na 1 mieszkańca wynosiły 3.231 zł. Wydatki zaś 3.180 zł .W ogólnych dochodach budżetowych gminy dochody własne stanowiły 32,19 % ( dane UG Kolsko za rok 2014). Udział wpływów z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych w dochodach własnych gminy wyniósł 25,69 %.

W roku 2014 100% wydatków majątkowych przeznaczono na cele inwestycyjne. Wydatki majątkowe inwestycyjne stanowiły 7,86 % wydatków ogólnych budżetu.

Dochody i Wydatki Budżetu Gminy według rodzajów w 2013 r. DOCHODY WYDATKI

9,5 9,3 9

3,6 3,6 3,7 2,4 2,3

0,3 0,3

47 | S t r o n a

DOCHODY BUDŻETU GMINY WEDŁUG DZIAŁÓW

2010 2012 2013 2014

W %

Rolnictwo i łowiectwo 6,8 1,8 8 8,4

Transport i łączność 0,3 0,2 0,1 0,15

Gospodarka mieszkaniowa 3,8 2,9 3,3 2,4

Administracja publiczna 0,6 0,4 2,1 0.66

Bezpieczeństwo publiczne i ochrona 4,7 1 0,8 0,75 przeciwpożarowa

Różne rozliczenia 44,9 33,6 38,3 43,09

Oświata i wychowanie 1,9 1,7 3,1 3,28

Pomoc społeczna i pozostałe zadania w 18,7 14,7 19,9 17,74 zakresie polityki społ.

Edukacyjna opieka wychowawcza 0,6 0,5 0,7 0,65

Gospodarka komunalna i ochrona 0,3 23,1 - 0,1 środowiska

Kultura i ochrona dziedzictwa narodowego - - 2,1 1,44

Kultura fizyczna - 4,2 0,1 0,23

Dochody od osób prawnych i od osób 17,2 16 21,4 20.88 fizycznych

Pozostałe 0,2 - - 0,23

48 | S t r o n a

WYDATKI BUDŻETU GMINY WEDŁUG DZIAŁÓW

2010 2012 2013 2014

W %,

Rolnictwo i łowiectwo 1,2 2,2 6,9 8,3

Transport i łączność 10,4 1,4 0,8 1,15

Gospodarka mieszkaniowa 1,4 2,2 1,4 1,28

Administracja publiczna 10,8 13 13,4 14,15

Bezpieczeństwo publiczne i ochrona 3,1 2,8 2 2,31 przeciwpożarowa

Oświata i wychowanie 33,3 39,8 41,4 37,02

Pomoc społeczna i pozostałe zadania w 16 19,7 22,8 20,5 zakresie polityki społ.

Edukacyjna opieka wychowawcza 0,5 0,7 0,9 0,78

Gospodarka komunalna i ochrona 14,8 5,7 2,7 2,8 środowiska

Kultura i ochrona dziedzictwa naradowego 6,6 3,5 3,6 7,48

Kultura fizyczna 0,3 4,8 0,5 0,34

Ochrona zdrowia 0,4 0,4 0,4 0,42

Pozostałe 1,3 3,8 3,3 2,97

49 | S t r o n a

Z analizy szczegółowej wydatków widać wyraźnie, że największy ich procent przypada na oświatę i wychowanie. Wydatki te w roku 2014 wynosiły aż 37,02 %. Wysoki odsetek wydatków stanowi również pomoc społeczna i pozostałe zadania z zakresu polityki społecznej. Poziom wydatków na poszczególne działy wiąże się bezpośrednio z inwestycjami, które realizuje gmina w danej dziedzinie w poszczególnych latach. Taki stan rzeczy uzasadnia znaczne różnice w wydatkach w poszczególnych latach związanych z określonymi działami.

III. ANALIZA SWOT

Klasycznym narzędziem stosowanym od wielu lat w analizie strategicznej jest zestawienie mocnych i słabych stron gminy oraz określenie jej szans i zagrożeń rozwojowych, a więc ANALIZA SWOT. Nazwa pochodzi od pierwszych liter angielskich słów:

· Strengths (mocne strony)

· Weaknesses (słabe strony)

· Opportunities (szanse)

· Threats (zagrożenia)

Mocne strony są to walory podmiotu pozwalające na wykorzystanie szans występujących w otoczeniu i przeciwdziałanie występującym zagrożeniom. Podmiot bezpośrednio lub pośrednio wpływa na swe atuty. Silne strony są pozytywnymi cechami charakterystycznymi dla podmiotu. Słabe strony to niekorzystne cechy podmiotu uniemożliwiające wykorzystanie szans występujących w otoczeniu i przeciwdziałanie występującym zagrożeniom.

50 | S t r o n a

Szansa jest to kombinacja czynników, okoliczności, zjawisk, procesów występujących w otoczeniu podmiotu w określonym miejscu i czasie, które mają lub mogą mieć korzystny wpływ na jego funkcjonowanie i rozwój. Szanse są niezależne od podmiotu, a podmiot nie ma na nie bezpośredniego wpływu. Zagrożenie jest to kombinacja czynników, okoliczności, zjawisk, procesów występujących w otoczeniu podmiotu w określonym miejscu i czasie, które mają lub mogą mieć niekorzystny wpływ na jego funkcjonowanie i rozwój. Zagrożenia mają charakter zewnętrzny wobec podmiotu.

Punktem wyjścia w procesie określenia celów strategicznych jest odpowiedź na pytania:

1. Czym jest gmina dziś?

2. Czym powinna być w przyszłości i jaką mamy wizję jej funkcjonowania?

3. Jaka powinna być droga dojścia do pożądanego przyszłego stanu, jakie rozwiązania musimy wybrać?

Zbudowanie planu strategicznego gminy jest rzeczą konieczną i bardzo ważną dla jej dalszego rozwoju. Oczekiwanie na korzystniejsze okoliczności zewnętrzne oraz uzależnienie od nich dalszych działań i decyzji, byłoby błędem. Trzeba bowiem szukać zwiększenia efektywności gospodarowania i poprawy warunków życia mieszkańców gminy nawet w takich sytuacjach, gdy zewnętrzne warunki działania nie ulegają korzystnym zmianom. Zakładać należy jedynie, że szanse i zagrożenia mogą się zwiększyć lub zmniejszyć i w miarę możliwości tendencje te w planie uwzględnić. Opracowany plan rozwoju powinien być tworem elastycznym, dającym się łatwo przystosować do zachodzących zmian, w związku z czym powinien być aktualizowany i modyfikowany. Ważny jest monitoring i stała kontrola.

51 | S t r o n a

ANALIZA SWOT:

MOCNE STRONY SŁABE STRONY

-Warunki przyrodnicze w tym duża -Położenie geograficzne lesistość, Jezioro Rudno, Obrzyca, -Niskiej klasy gleby rezerwaty przyrody -Brak przemysłu -Brak potencjału ludzkiego -Infrastruktura społeczna -Migracje -Słaba infrastruktura techniczna, drogowa i komunikacyjna -Potencjał sportowy- klub Mieszko -Niski wskaźnik skanalizowania gminy Konotop -Brak imprezy ponadlokalnej promującej markę gminy, lub jej produkt -Wielość kulturalnych imprez -Słabe wykorzystanie potencjału lokalnych podejmowanych przez przyrodniczego gminy do jej promocji instytucje kultury i liczne -Zły stan wód organizacje społeczne -Brak należytego zagospodarowania rzeki i kanału Obrzycy - estetyka gminy jako wspólny cel w działaniach władz gminy i jej -Brak dostatecznej ilości służb publicznych do obsługi robót publicznych mieszkańców i usług świadczonych przez gminę. SZANSE ZAGROŻENIA

-Środki unijne -Odpływ potencjalnych turystów -Brak konkurencji w dziedzinie -Zahamowanie rozwoju turystyki usług turystycznych. Istnienie niszy -Odpływ młodych, wykształconych na rynku ludzi -Bliskość strefy ekonomicznej -Niski poziom alokacji w ramach -Przynależność do związków programu PROW na kanalizację międzygminnych

52 | S t r o n a

IV. ELEMENTY STRATEGII

IV.1. WIZJA I MISJA GMINY KOLSKO

W każdym przypadku wizja gminy to jej pewne modelowe ujęcie, które musi odzwierciedlać ambicje ogółu społeczności lokalnej. Wizją będziemy zatem nazywać docelowy stan gminy w perspektywie kilkunastu lat.

Wizja powinna odpowiadać na pytania:

 Jak widzimy naszą Gminę?  Czego chcemy, czego oczekujemy?  Jak chcemy, aby nas postrzegano?  Czego potrzebują mieszkańcy ?

WIZJA

Gmina Kolsko

w pełni skorzystała z zewnętrznych źródeł finansowania inwestycji, w wyniku czego osiągnęła wysoki poziom rozwoju społeczno-gospodarczego. stała się atrakcyjnym miejscem życia, z uporządkowaną infrastrukturą społeczną i techniczną. optymalnie wykorzystała swój potencjał turystyczny dbając jednocześnie o zrównoważony poziom wykorzystania swych zasobów przyrodniczych

53 | S t r o n a

Misja gminy to uzasadnienie jej istnienia, wyznaczający konkretny kierunek rozwój, jakim powinna ona podążać. Wizja gminy jest natomiast jej obrazem w przyszłości, do którego dąży się poprzez realizację inwestycji w ramach proponowanych celów oraz odpowiadających im działań.

MISJA

Podejmowanie różnorodnych działań na rzecz zwiększenia jakości życia mieszkańców gminy Kolsko w zakresie tworzenia korzystnych warunków dla aktywności społecznej i gospodarczej ,przy jednoczesnej dbałości o środowisko naturalne

IV.2. CELE ROZWOJU GMINY

Misja wskazuje jedynie najważniejsze dążenia istotne dla mieszkańców gminy Kolsko. Sprawne funkcjonowanie samorządu gminnego powinno opierać się na sformułowanym planie strategicznym, w którego skład wchodzą cele strategiczne, operacyjne i zadania. Są one pochodną celów ogólnospołecznych. Cele są uszczegółowieniem misji. Cele strategiczne odnoszą się do konkretnej rzeczywistości, z którą aktualnie mamy do czynienia. Cel w kategoriach strategicznych jest rozumiany, jako kierunek działania. Cele strategii powinny łączyć dążenia i konkretne działania wszystkich uczestników życia społecznego i gospodarczego.

54 | S t r o n a

Plan strategiczny gminy Kolsko obejmuje cztery obszary strategiczne:

 Infrastruktura techniczna  Warunki socjalno - bytowe ludności  Gospodarka  Turystyka i kultura

Dla każdego z obszarów wyodrębniono cele strategiczne. Są one sformułowane w oparciu o diagnozę stanu obecnego, analizę SWOT oraz przyjętą wcześniej wizję.

Cele strategiczne są fundamentem zrównoważonego rozwoju gminy i wyznaczane są przy założeniu maksymalizacji efektywności gospodarczej i osiągnięcia najwyższego poziomu warunków życia mieszkańców gminy. Stopień osiągnięcia celów strategicznych będzie zarazem stopniem skutecznego zrealizowania strategii.

IV.2.1. OBSZARY STRATEGICZNE:

1. Infrastruktura techniczna 2. Warunki socjalno- bytowe ludności 3. Gospodarka 4. Turystyka i kultura

W ramach każdego obszaru strategicznego określone zostały cele strategiczne.

55 | S t r o n a

IV.2.2. CELE STRATEGICZNE:

1.Poprawa infrastruktury technicznej i komunikacji na terenie gminy

2.Rozwój infrastruktury społecznej

3.Rozwój gospodarczy gminy

4.Rozwoju turystyki w oparciu o naturalne zasoby gminy oraz jej dalszy rozwój kulturalny

W ramach każdego celu strategicznego, określone zostały cele operacyjne oraz zadania, które pozwolą na ich realizację.

56 | S t r o n a

INFRASTRUKTURA TECHNICZNA

POPRAWA INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ I KOMUNIKACJI NA TERENIE GMINY

Stałe podnoszenie jakości dróg i infrastruktury drogowej Uporządkowa Budowa nie przestrzeni ścieżek i dalsze rowerowych doskonalenie estetyki gminy

CELE OPERACYJNE

Rozwój Rozwój infrastruktury gospodarczy wodno- gminy ściekowej w gminie

Rozbudowa bazy turystycznej

57 | S t r o n a

Zadania:

Budowa, rozbudowa i modernizacja dróg gminnych Współpraca z instytucjami powiatowymi i wojewódzkimi w sprawie modernizacji dróg powiatowych i wojewódzkich. Budowa sieci ścieżek rowerowych Budowa chodników Budowa sieci kanalizacji sanitarnej w miejscowości Konotop, Jesionka i Uście ( Osiedle Leśne) Rozbudowa i modernizacja sieci wodociągowej Rozwój sieci teleinformatycznej Rozbudowa bazy turystycznej w miejscowości Uście Rozbudowa terenów i miejsc przestrzeni publicznej Budowa przystani kajakowej w miejscowości Konotop

58 | S t r o n a

WARUNKI SOCJALNO- BYTOWE LUDNOŚCI

ROZWÓJ INFRASTRUKTURY SPOŁECZNEJ

Rozwój placówek oświatowych na poziomie przedszkolnym podstawowym i gimnazjalnym Wsparcie dla Zapewnienie rozwoju poczucia trzeciego bezpieczeństwa sektora publicznego

CELE OPERACYJNE

Wsparcie dla rodzin Powiększanie wielodzietnych zasobów lokali i skuteczna socjalnych pomoc socjalna

Wypracowanie optymalnego systemu ochrony zdrowia

59 | S t r o n a

Zadania:

Remonty placówek szkolnych Stałe podnoszenie jakości kształcenia w placówkach oświatowych gminy Unowocześnianie przedszkoli Poprawienie efektywności nauczania języków obcych. Zwiększenie pomocy socjalnej dla najuboższych. Poszerzenie zakresu usług socjalnych Modernizacja obiektów socjalnych będących w zasobach gminy

Współpraca władz gminy i instytucji publicznych z lokalnymi organizacjami pozarządowymi Rozwój dialogu społecznego Wspieranie wspólnych przedsięwzięć organizacji lokalnych i grup nieformalnych i procesu przekształcania tych organizacji w liderów środowiskowych, Dbałość o stan techniczny, wyposażenie i stałe podnoszenie kwalifikacji jednostek OSP Zapobieganie wykluczeniu społecznemu dzięki zapewnieniu dostępności do łączy teleinformatycznych Zwiększenie aktywności sportowej wśród mieszkańców gminy jako element profilaktyki zdrowotnej

60 | S t r o n a

GOSPODARKA

ROZWÓJ GOSPODARCZY GMINY

Rozwój usług związanych z turystyką

Realizacja zadań gminnych na Wspieranie zasadach mikroprzedsię partnerstwa biorców publiczno- prywatnego

CELE OPERACYJNE

Integracja Pomoc w podmiotów zakładaniu różnych branż firm

Wspieranie alternatywnych form działalności gospodarczej i okołorolniczej

61 | S t r o n a

Zadania:

Maksymalne uproszczenia biurokratyczne i pomoc techniczna pracowników urzędu w rejestracji firmy, e- urząd Współpraca z Urzędem Pracy dotycząca wsparcia przedsiębiorczości Udział gminy w strukturach ponadlokalnych w celu poszerzenia możliwości osiągnięcia wsparcia zewnętrznego dla przedsiębiorców Realizacja projektów współpracy z innymi samorządami i instytucjami zewnętrznymi dla poprawy komunikacji publicznej Wspieranie rozwój eko-rolnictwa i agroturystyki

62 | S t r o n a

TURYSTYKA I KULTURA

ROZWOJU TURYSTYKI W OPARCIU O NATURALNE ZASOBY GMINY ORAZ JEJ DALSZY ROZWÓJ KULTURALNY

Rozwój usług związanych z turystyką

Poprawa Budowa funkcjonowania nowoczesnej świetlic bazy wiejskich turystycznej

CELE OPERACYJNE

Stworzenie Stałe spójnej podnoszenie strategii jakości usług rozwoju kulturalnych turystycznego

Budowanie marki turystycznej gminy

63 | S t r o n a

Zadania:

Poprawa infrastruktury technicznej i sanitarnej związanej z polem namiotowym w Uściu Stały monitoring stanu ekologicznego cieków wodnych znajdujących się na terenie gminy Współpraca wszystkich zainteresowanych środowisk zmierzająca do podnoszenia świadomości ekologicznej mieszkańców Dążenie do poprawy jakości wód Maksymalne wykorzystanie funduszy unijnych w celu realizacji inwestycji związanej z turystyką Uporządkowanie i właściwe zagospodarowanie parku w Kolsku Poprawa wizerunku zewnętrznego poprzez odnowienie elewacji pałacu w Kolsku Wykreowanie własnej marki turystycznej Turystyczny profil gminy w mediach społecznościowych. Utworzenie przewodnika turystycznego Gminy Kolsko. Stworzenie kulturalnej imprezy ponadlokalnej będącej promocją gminy Kolsko Dbałość o edukację kulturalną dzieci i młodzieży Zwiększenie roli GDK Kolsko jako koordynatora i partnera w oddolnych inicjatywach kulturalnych. Współpraca z gminami w ramach funkcjonowania NOF w celu wspólnej realizacja projektu „Eko –Pętla” (sieć ścieżek rowerowych łączących wszystkie gminy powiatu nowosolskiego) Zagospodarowanie turystyczne Obrzycy jako szlaku kajakowego

64 | S t r o n a

Wdrażania Strategii Rozwoju Gminy Kolsko

Wdrażanie strategii to trudny i długotrwały proces. Jest to bez wątpienia najbardziej wymagająca część procesu gdyż wymaga pozyskiwania ludzi dla realizacji przedsięwzięć rozwojowych, przełamywania oporu wobec zmian, zdobywania potrzebnych zasobów finansowych. Niezwykle trudno zachować determinację w realizacji dalekosiężnych koncepcji. Faktem jest, że zdecydowana większość strategii na tym etapie kończy się niepowodzeniem.

Z drugiej strony proces wdrażania strategii jest podstawowym weryfikatorem skuteczności zarządzania strategicznego. Zarządzanie strategiczne jest na tyle przydatne, na ile przyczyni się do praktycznych efektów rozwojowych. Zdecydowanie korzystniejsza jest konsekwentna realizacja nawet niedoskonałych koncepcji strategicznych, niż tworzenie rozwiązań idealnych, nie zapewniając im dostatecznie skutecznych warunków realizacyjnych.

Trzeba również pamiętać, że sam proces wdrażania strategii nie przyniesie oczekiwanych efektów, jeśli nie będzie wsparty mechanizmami kontroli. Jedną z funkcji w tym zakresie jest bowiem pobudzanie do dalszego działania. Tak rozumiana weryfikacja powinna tylko dodatnio wpłynąć na spodziewany efekt. Warto też zwrócić uwagę, że odchylenia od standardów przyjętych w całej strategii są z punktu widzenia wdrażania czymś normalnym, a trzymanie się ściśle punktów zawartych w strategii nie jest pożądanym zjawiskiem. Warto mieć na uwadze także fakt, że strategia nigdy nie jest dokumentem zamkniętym i podlega ciągłym modyfikacjom. A zatem tak rozumiana strategia powinna ulegać wpływom różnych czynników zewnętrznych, jak i wewnętrznych. Kluczem do powodzenia całego przedsięwzięcia, jakim jest Strategia Rozwoju Gminy Kolsko 2015- 2020,jest wdrażanie oraz kontrola.

65 | S t r o n a

Gwarancją prawidłowego wdrażania i monitorowania realizacji Strategii jest ścisła współpraca wielu instytucji sektora publicznego, prywatnego, pozarządowego, a także mieszkańców gminy

Jednostką bezpośrednio odpowiedzialną za wdrażanie Strategii, jak również jej monitorowanie jest Wójt Gminy Kolsko, który powinien powołać Zespół ds. Strategii składający się z przedstawicieli władz samorządowych, środowisk społecznych, gospodarczych oraz organizacji pozarządowych. Działania powołanego zespołu będą wsparte także udziałem Rady Gminy w ramach przygotowywania i uchwalania corocznych budżetów, ponieważ przewidziane w budżecie nakłady na finansowanie poszczególnych przedsięwzięć decydują o realizacji zaplanowanych zadań.

V. MONITORING

W celu zapewnienia możliwości oceny poziomu realizacji celów strategicznych wyznaczone zostały wskaźniki ich osiągania. Monitoring strategii umożliwi korygowanie działań, które nie przynoszą planowanych efektów i rezultatów. Dla każdego celu strategicznego określono ilościowe oraz jakościowe wskaźniki monitoringu, które zapewnią bieżąca i etapową kontrolę realizacji strategii.

66 | S t r o n a

CEL STRATEGICZNY NR 1: POPRAWA INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ I KOMUNIKACJI NA TERENIE GMINY PRZYKŁADOWE WSKAŹNIKI ILOŚCIOWE:

 Długość nowopowstałych dróg gminnych (km)  Długość zmodernizowanych dróg gminnych (km)  Poziom nakładów na modernizację i poprawę jakości dróg (zł)  Długość wybudowanej sieci kanalizacyjnej (km)  Liczba gospodarstw podłączonych do sieci kanalizacyjnej (szt.)  Długość wybudowanych i zmodernizowanych chodników (km)  Długość wybudowanych ścieżek rowerowych( km)  Zmiana ilości ścieków przyjmowanych do oczyszczalni (%)  Poprawa jakości oczyszczanych ścieków (%)  Ilość gospodarstw domowych przyłączonych do sieci wodociągowej (szt.)  Ilość utworzonych terenów i miejsc przestrzeni publicznej(szt)  Ilość nowopowstałych podmiotów gospodarczych zarejestrowanych na terenie gminy ( szt.)

67 | S t r o n a

CEL STRATEGICZNY NR 2: ROZWÓJ INFRASTRUKTURY SPOŁECZNEJ

Przykładowe wskaźniki ilościowe:

 Nakłady finansowe poniesione na remonty w szkołach (zł)  Nakłady finansowe poniesione na remonty w przedszkolach (zł)  Liczba budynków użyteczności publicznej, w których przeprowadzono modernizację (szt.)  Liczba ogólnodostępnych stref rekreacji dziecięcej (szt.)  Liczba osób korzystających z pomocy socjalnej dla najuboższych (szt.)  Środki przeznaczone na pomoc socjalną dla najuboższych (zł)  Liczba osób wykluczonych społecznie, zaktywizowanych i przywróconych na rynek pracy( szt)  Ilość nakładów ponoszonych na modernizację OSP i ponoszenie kwalifikacji strażaków ochotników( zł)  Stałe podnoszenie wyników zewnętrznych egzaminów szkolnych (miejsce w rankingu szkół)  Ilość nakładów finansowych przeznaczonych na modernizację mienia komunalnego gminy ( zł)  Liczba organizacji pozarządowych, z którymi gmina podjęła współpracę w celu realizacji zadań publicznych ( szt)  Ilość nowopowstałych organizacji pozarządowych ( szt)  Liczba organizowanych przedsięwzięć sportowych służących profilaktyce zdrowotnej adresowanych do mieszkańców ( szt)

68 | S t r o n a

CEL STRATEGICZNY NR 3: ROZWÓJ GOSPODARCZY GMINY

Przykładowe wskaźniki ilościowe:

 Liczba nowo powstałych przedsiębiorstw (szt.)  Poziom stopy bezrobocia (%)  Ilość osób, które skorzystały ze szkolenia w zakresie dokształcania i przekwalifikowania mieszkańców (szt.)  Ilość realizowanych przez gminę projektów z udziałem środków zewnętrznych w tym unijnych( szt)  Wysokość środków pozyskanych przez gminę poprzez realizację projektów z udziałem środków zewnętrznych w tym unijnych( zł)  Liczba spraw załatwionych przez urząd poprzez e- usługę ( szt)  Liczba zrealizowanych przez gminę projektów partnerskich ( szt)  Liczba nowopowstałych gospodarstw agroturystycznych i eko- rolniczych.(szt.)

69 | S t r o n a

CEL STRATEGICZNY NR 4: ROZWOJU TURYSTYKI W OPARCIU O NATURALNE ZASOBY GMINY ORAZ JEJ DALSZY ROZWÓJ KULTURALNY

Przykładowe wskaźniki ilościowe:

 Środki finansowe przeznaczone na realizacji inwestycji turystycznych (zł)  Poprawa jakości wód ( klasa czystości)  Liczba zorganizowanych imprez promujących gminę (szt.)  Wysokość pozyskanych środków unijnych przeznaczonych na wsparcie organizacyjne dla rozwoju turystyki (zł)  Długość szlaków turystycznych pieszych i rowerowych, kajakowych (km)  Liczba stref sportowo - rekreacyjnych (szt.)  Liczba punktów informacji turystycznej (szt.)  Liczba zajęć związanych z edukacją artystyczną dzieci i młodzieży (szt.)  Liczba imprez kulturalnych organizowanych przez instytucję kultury w partnerstwie ze Stowarzyszeniami i organizacjami społecznymi na rzecz mieszkańców gminy Kolsko ( szt.)  Kalendarz imprez kulturalnych, sportowych, rekreacyjnych

70 | S t r o n a

VI. WYKAZ INDYKATYWNYCH PRZEDSIĘWZIĘĆ PLANOWANYCH DO REALIZACJI

W LATACH 2015-2020

l.p Planowane Czas Szacunkowa Zewnętrzne, przedsięwzięcie realizacji wartość pozabudżetowe realizowanego źródło przedsięwzięcia ( zł) współfinansowania

1 Kanalizacja miejscowości 2017 2.600.000 PROW Konotop etap I

2 Kanalizacja miejscowości 2017 600.000 PROW Jesionka i Osiedla Leśnego w miejscowości Uście

4 Rewitalizacja parku w 2017 350.000 PROW Kolsku

5 Remont elewacji i poprawa 2017 300.000 PROW otoczenie pałacu w Kolsku

6 Przebudowa drogi w 2016 450.000 PROW miejscowości Marianki

7 Przebudowa drogi Karszyn- 2016 220.00 schetynówka Uście –Wilcze położonej w m. Uście

8 Przebudowa ulic Nowa i 2017 150.000 PROW Osiedlowa w Kolsku

9 Przebudowa drogi Osiedle 2017 70.000 - Słoneczne w Uściu

71 | S t r o n a

10 Zagospodarowanie 2018 350.000 PROW turystyczne wieży ciśnień w Konotopie

11 Zagospodarowanie pola 2016 250.000 PROW namiotowego w Uściu

12 Budowa ścieżki rowerowej 2018 250.000 NOF „Eko-pętla”

13 Przyjazna komunikacja 2018 150.000 NOF NOF

14 Kanalizacja miejscowości 2019 3.000.000 PROW Konotop etap II

15 Budowa boiska w 2018 70.000 PROW miejscowości Lipka

16 Oświetlenie ciągu pieszego 2016 60.000 PROW Lipka- Kolsko

17 Budowa boiska 2017 150.000 PROW treningowego ze sztuczną nawierzchnią w miejscowości Konotop

72 | S t r o n a