STRATEGIA ROZWOJU GMINY KOLSKO NA LATA 2015-2020 SPIS TREŚCI I. WSTĘP ........................................................................................................... 3 I.1. Przesłanki opracowania Strategii Rozwoju Gminy Kolsko ....................... 4 I.2. Metodologia opracowania strategii ........................................................... 5 II. UWARUNKOWANIA SPOŁECZNO-GOSPODARCZE ROZWOJU GMINY KOLSKO II.1. Charakterystyka gminy Kolsko ................................................... 6 II.1.1. Rys historyczny ................................................................................. 7 II.2. Uwarunkowania naturalne ....................................................................... 8 II.3. Zasoby kulturowe .................................................................................. 15 II.4. Strefa społeczna .................................................................................... 17 II.4.1. Demografia ...................................................................................... 17 II.4.2. Rynek pracy ..................................................................................... 19 II.4.3. Oświata i wychowanie ..................................................................... 20 II.4.4. Kultura ............................................................................................. 22 II.4.5. Pomoc społeczna ............................................................................ 23 II.4.6. Ochrona zdrowia ............................................................................. 24 II.4.7. Bezpieczeństwo publiczne .............................................................. 25 II.4.8. Współpraca z organizacjami pozarządowymi ................................. 26 II.5. Infrastruktura techniczna ....................................................................... 26 II.5.1. Układ komunikacyjny ....................................................................... 27 II.5.2. Wodociągi i kanalizacja ................................................................... 36 II.5.3 Gospodarka odpadami ..................................................................... 39 II.5.4. Ciepłownictwo, energetyka i telekomunikacja ................................. 40 II.5.5 Mienie komunalne ............................................................................ 41 1 | S t r o n a II.6. Sfera gospodarcza ................................................................................ 42 II.6.1. Podmioty gospodarcze .................................................................... 42 II.6.2 Rolnictwo .......................................................................................... 43 II.6.3. Sport i wypoczynek .......................................................................... 44 II.7 Sfera finansowa gminy .......................................................................... 47 III. ANALIZA SWOT ......................................................................................... 50 IV. ELEMENTY STRATEGII ............................................................................ 53 IV.1. Wizja i misja gminy Kolsko ................................................................. 53 IV.2. Cele rozwoju gminy .............................................................................. 54 IV.2.1. Obszary strategiczne: .................................................................... 55 IV.2.2. Cele strategiczne: .......................................................................... 56 V. Monitoring .................................................................................................... 66 Cel strategiczny nr 1: Poprawa infrastruktury technicznej i komunikacji na terenie gminy Przykładowe wskaźniki ilościowe:.......................................... 67 Cel strategiczny nr 2: Rozwój infrastruktury społecznej ............................... 68 Cel strategiczny nr 3: Rozwój gospodarczy gminy ....................................... 69 Cel strategiczny nr 4: Rozwoju turystyki w oparciu o naturalne zasoby gminy oraz jej dalszy rozwój kulturalny .................................................................. 70 VI. Wykaz indykatywnych przedsięwzięć planowanych do realizacji w latach 2015-2020 ........................................................................................................ 71 2 | S t r o n a „Są dwa procesy tworzenia. Wszystko tworzy się dwa razy – raz w umyśle, a raz w rzeczywistości”. Stephen Covey1 I. WSTĘP Planowanie strategiczne w gminie jest wyzwaniem dla liderów – wspólnot, środowisk, organizacji. Sukces przychodzi wtedy, kiedy wspólnota jest zdolna twórczo wykorzystać na rzecz lepszego jutra zasób lokalny – przyrodę, historię, zabytki, tradycję oraz kapitał społeczny. Budowa strategii rozwoju to gwarancja wykorzystania tego kapitału lokalnego. 1Guru przywództwa i skutecznego działania 3 | S t r o n a I.1. PRZESŁANKI OPRACOWANIA STRATEGII ROZWOJU GMINY KOLSKO Strategia Rozwoju Gminy Kolsko to długookresowy dokument określający kierunek w jakim powinna podążać gmina, aby osiągnąć satysfakcjonujące wyniki poprzez efektywne wykorzystanie posiadanych zasobów. Zasadniczym elementem niniejszego dokumentu są zdefiniowane cele: główny, strategiczne i operacyjne oraz przypisane im zadania. Konsekwentna realizacja tych celów i kierunków działań spowoduje harmonijny rozwój gminy, a przede wszystkim przyczyni się do podniesienia jakości życia mieszkańców. Posiadanie tego dokumentu jest istotne z punktu widzenia prowadzenia polityki rozwoju, ponieważ stanowi on podstawę ubiegania się przez gminę o dofinansowanie inwestycji z funduszy Unii Europejskiej i innych zewnętrznych źródeł finansowania. Strategia Rozwoju Gminy jest nie tylko podstawą funkcjonowania gminy, ale również dostarcza informacji podmiotom gospodarczym, potencjalnym inwestorom oraz samym mieszkańcom o uwarunkowaniach rozwoju gminy i sposobach rozwiązywania pojawiających się problemów. Jest także pewnym rodzajem deklaracji i zobowiązaniem władz do podjęcia określonych działań. Zorganizowany proces opracowania Strategii przy zaangażowaniu władz lokalnych oraz mieszkańców umożliwia planowanie przyszłości. Uwzględnienie zgłaszanych uwag i pomysłów, zarówno podczas konsultacji społecznych, jak i na etapie oceny projektu dokumentu, pozwolił na wypracowanie Strategii, z którą będzie się identyfikowała lokalna społeczność. Utożsamianie się władz i mieszkańców gminy z niniejszym dokumentem jest niezbędnym warunkiem jej skutecznej realizacji. 4 | S t r o n a I.2. METODOLOGIA OPRACOWANIA STRATEGII Pierwszym etapem prac nad Strategią było opracowanie ogólnej charakterystyki uwarunkowań społeczno-gospodarczych rozwoju gminy Kolsko. Na tę część złożyła się analiza takich obszarów jak: uwarunkowania naturalne, strefa społeczna, infrastruktura techniczna, strefa gospodarcza i finansowa oraz kultura. Diagnoza stanu gminy została przygotowana w oparciu o ogólnodostępne dane statystyczne: Głównego Urzędu Statystycznego, Urzędu Gminy, Powiatowego Urzędu Pracy oraz na podstawie wcześniejszych dokumentów strategicznych gminy. Prace nad Strategią Rozwoju Gminy Kolsko na lata 2015-2020 prowadzone były przy udziale dialogu społecznego w formie konsultacji społecznych. 15 września 2015 roku w Kolsku odbyło się spotkanie otwarte z mieszkańcami gminy . Opracowany raport o stanie gminy oraz spotkania robocze stanowiły materiał do opracowania analizy SWOT, a w następnej kolejności drzewa celów oraz misji i wizji gminy. Drzewo celów zawiera wypracowany cel główny, cele strategiczne i operacyjne, a także odpowiadające im działania w formie zadań, których realizacja ma się przyczynić do poprawy warunków życia na obszarze gminy. Strategia będzie podlegała okresowej ewaluacji w związku ze zmianami społeczno-gospodarczymi w otoczeniu, dlatego niezbędnym elementem jest jej systematyczny monitoring. W końcowej części wykazano przykładowe wskaźniki ilościowe osiąganych efektów wykonywanych zadań. 5 | S t r o n a II. UWARUNKOWANIA SPOŁECZNO-GOSPODARCZE ROZWOJU GMINY KOLSKO II.1. CHARAKTERYSTYKA GMINY KOLSKO Gmina Kolsko to gmina wiejska. Położona jest w południowo – wschodniej części województwa lubuskiego, w granicach powiatu nowosolskiego, w odległości 24 km od Nowej Soli i 25 km od Wolsztyna. Od północy graniczy z gminami Wolsztyn (woj. wielkopolskie) i Kargowa, od wschodu z gminą Sława, od południa z gminą wiejską Nowa Sól, a od zachodu z gminą Bojadła. Siedzibą Urzędu Gminy jest wieś Kolsko. Powierzchnia gminy wynosi 80,57 km2. Na dzień 31.12.2014 gminę Kolsko zamieszkiwało 3.345 mieszkańców. Sieć osadniczą gminy tworzy 17 miejscowości, w tym 8 wsi sołeckich. Od dnia 16.11.2007 roku gmina Kolsko należy do Stowarzyszenia LGD „Między Odrą a Bobrem”. Celem tego stowarzyszenia jest wspieranie obszarów wiejskich gmin tworzących wspólną Lokalną Strategię Rozwoju. Od listopada 2013 roku gmina Kolsko jest członkiem Stowarzyszenia Lokalna Grupa Rybacka „ Wodna kraina”. Stowarzyszenie to tworzy 9 gmin: Kolsko, Bojadła, Kargowa, Sława, Przemęt, Wijewo, Wolsztyn, Siedlec oraz Kotla. Gmina Kolsko należy również do Nowosolskiego Obszaru Funkcjonalnego, który został utworzony w oparciu o partnerstwo 8 gmin: Nowa Sól – Miasto, Otyń, gmina wiejska Nowa Sól, Siedlisko, Kożuchów, Nowe Miasteczko, Bytom Odrzański, Kolsko na podstawie Umowy Partnerskiej zawartej w Nowej Soli w dniu 25 lutego 2014 r. 6 | S t r o n a II.1.1. RYS HISTORYCZNY Początki osadnictwa na terenie gminy Kolsko sięgają czasów wczesno-dziejowych. W średniowieczu powstały takie wsie jak: Kolsko, Konotop, Mesze