«Мұнайшы» журналы - «ПетроҚазақстан» компаниясының қызметкерлеріне арналған мазмұны корпоративтік басылым. 3 Астанаға - 20 жыл! Редакциялық кеңес: Фан Цзячжун, 5 Шымкент МӨЗ-ін жаңғырту - ағымдағы мәртебе «ПетроҚазақстан» Президенті «М.Саламатов мектебі». ПҚҚР қызметкері Р. Бектұров, 6 «ПетроҚазақстан» Вице-президенті Ғалым Баймановтың естеліктерінен. Е. Гребенникова, жауапты редактор 7 Мұнай: жер қойнауынан… сіздің үйіңізге дейін М. Джайлғанова, стратегиялық коммуникациялар жөніндегі директор, 9 Мұнай үнемі басты назарда. О.Червинский мырзамен сұхбат. ПҚОСИ А. Тілеубаева, стратегиялық 11 Қазақстандық қамту - ПҚҚР - дағы 5 жылдық шолу коммуникациялар жөніндегі менеджер, ПҚОСИ «ПетроҚазақстан» компаниясындағы корпоративтік 12 Г. Ембердиева, қоғаммен байланыс әлеуметтік жауапкершілік жөніндегі аға үйлестіруші, ПҚОП Біздің біріккен кәсіпорындарымыздағы А. Сұлтангереева, қоғаммен байланыс 18 жөніндегі менеджер, ПҚҚР корпоративтік әлеуметтік жауапкершілік: «Қазгермұнай» БК» ЖШС Фотографтар: 19 Оқиғалар күнтізбесі А. Тайгунов, қоғаммен байланыс жөніндегі үйлестіруші, ПҚҚР содержание Е. Жумакын, қоғаммен байланыс жөніндегі үйлестіруші, ПҚОП 24 Астане - 20 лет! Журнал «Мунайшы» - корпоративное 26 Модернизация Шымкентского НПЗ - текущий статус издание компании «ПетроКазахстан», предназначенное для сотрудников. «Школа М. Саламатова». Воспоминания сотрудника ПККР - 27 Редакционный совет: Галыма Байманова. Фан Цзячжун, Нефть: из недр и до… вашего дома Президент «ПетроКазахстан» 28 Р. Бектуров, 30 Нефть всегда в центре внимания. Интервью с Олегом Червинским. Вице-президент «ПетроКазахстан» Е. Гребенникова, 32 Казахстанское содержание - 5-летние итоги в ПККР ответственный редактор М. Джайлганова, директор по Корпоративная социальная ответственность стратегическим коммуникациям, ПКОСИ 33 в «ПетроКазахстан» А. Тлеубаева, менеджер по стратегическим Корпоративная социальная ответственность коммуникациям, ПКОСИ 39 в наших СП: ТОО «СП «Казгермунай» Г. Ембердиева, старший координатор по связям с общественностью, ПКОП 40 Календарь событий А. Султангереева, менеджер по связям с общественностью, ПККР Фотографы: contents А. Тайгунов, координатор по связям Astana - 20th Anniversary! с общественностью, ПККР 44 Е. Жумакын, координатор по связям 46 Shymkent Refinery Modernisation Project - current status с общественностью, ПКОП M.Salamatov’s School. Recollection of PKKR 47 Munaishy is a corporate PetroKazakhstan employee Galym Baimanov. magazine for the employees. 48 Oil: from subsurface right to… your home Editorial board: Fang Jiazhong, President of PetroKazakhstan 50 Oil is always the centre of attention. Interview with O.Chervinsky. R. Bekturov, Vice-President of PetroKazakhstan 52 Kazakhstan content - five-year results in PKKR E. Grebennikova, Executive Editor M. Dzhailganova, Director, Strategic 53 Corporate social responsibility in PetroKazakhstan Communications, PKOSI Corporate social responsibility A. Tleubayeva, Manager, Strategic 59 Communications, PKOSI in PetroKazakhstan joint venture: JV Kazgermunai LLP G. Emberdieva, Senior Coordinator, Calendar of events Public Relations, PKOP 60 A. Sultangereeva, Manager, Public Relations, PKKR Байланыстық ақпарат: Контактная информация: Contact information: photographers: Казақстан Республикасы, Алматы, Республика Казахстан, Алматы, 244-a Furmanov Street, 050059, A. Taigunov, Coordinator, Public Relations, 050059, Фурманов көшесі, 244-а 050059, ул. Фурманова, 244-a Almaty, Republic of Kazakhstan, PKKR тел.: +7 (727) 258 1848 тел.: +7 (727) 258 1848 tel.: +7 (727) 258 1848 [email protected] [email protected] [email protected] E. Zhumakyn, Coordinator, Public Relations, PKOP 2 Маусым 2018 МҰНАЙШЫ Астанаға - 20 жыл!

Ағымдағы жылдың маусым айында Қазақстанның жас елордасы өзінің 20 жылдығын атап өтті. Елдің Сарыарқа төсіндегі маржанына әрі мақтанышына айналған осы XXI ғасыр қаласы, шынында да, жұмыла жүріп жылдам салынып үлгерді. Бүгінде Астана жалпы ауданы 700 шаршы км асатын, халқы миллиондық межені бағындырған нағыз мегаполис. Тоқсаныншы жылдары кішігірім саналған қалашық небәрі жиырма жылдың ішінде тәуелсіз Қазақстанның ең заманауи елордасына айналып үлгерді.

Қазақстанның жаңа елордасын қалау идеясы Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевқа тиесілі. Елорданы Алматыдан Ақмолаға көшіру туралы шешім ҚР Жоғарғы Кеңесі тарапынан 1994 жылдың 6 шілдесінде қабылданса, ресми түрде көшу 1997 жылдың 10 желтоқсанында жүзеге асы- рылды, сондай-ақ 1998 жылдың ма- усымында Астана халықаралық қауымдастыққа жаңа елорда түрінде таныстырылды. Елорданың көшірілу уақыты осы күннен бастап есептеледі. Бұл кезеңде Еуразия құрлығындағы жаңа ірі держава ретінде Қазақстанға жал- пы ұлттық символ, мәселен Қазақстанның Батыс пен Шығыс түйісетін нүкте ретіндегі жасампаздық рухын, жаңашылдығы мен рөлін айшықтай алатын жаңа қала, жаңа Бейбітшілік көшесі, 1971 жыл / Улица Мира, 1971 год / Mira Street, 1971 (https://yvision.kz/post/350268)

Қаланың тарихы Өзінің тарихында қала атауын бірнеше мәрте, нақтырақ айтқанда Бозоқтан Ақмолаға, кейіннен Целиноградқа, Ақмолаға, соңынан Астанаға өзгертті. Бозоқ тұрғындардың ат басын бұра бастауымен байланыстыры- Ақмоланың жазира даласы ежелден бері әртүрлі лады. 1960 жылдың желтоқсанында жүз мың халқы бар мәдениеттер мен өркениеттер тоғысқан мекен саналады. қала солтүстік Қазақстанның тың орталығы атанады да, Біздің заманымызға дейінгі бірінші мыңжылдықтың орта 1961 жылы қаланың атауы Акмолинскіден Целиноградқа тұсында тарихшы Геродот өз еңбектерінде тап осы жерлер- өзгертіледі. де созылып жатқан Ұлы Дала (кейіннен Ұлы Жібек Жолы) арқылы өтетін маршрутты атап өтеді. Ақмола (1992-1998) Президент Нұрсұлтан Назарбаев өзінің «Еура- 1992 жылы қала Ақмола атанады. Бұл атаудың шығуының зия жүрегінде» атты кітабында Қазақстанның қазіргі бірнеше нұсқасы бар. Біріншісі бойынша қаланың атауы ақ елордасының бос жерде емес, адамдар көне заманнан түсті әктастан құралған жотаның құрметіне берілген деседі. бері қоныстанған аумақта қаланғандығын тілге тиек етеді. Екінші нұсқасы византиялық автор Прокопиусқа тиесілі, ол Бұл жуырда Астанадан бес шақырым жерде орналасқан, өз еңбектерінде ғұндардың биік жотаны немесе бекіністі Қазақстанның елордасының мыңжылдық түп-төркіні бо- «мола» деп атағандығын жазады. Үшінші нұсқасы бойын- лып табылатын ортағасырлық Бозоқ қалашығының ашы- ша, Ақмола үнемі ет-сүт өнімдерінің көптігімен және әр луымен расталады. алуандылығымен танылған, ірі қара мал жәрмеңкелерінің басты орталығы болған көрінеді. Тиісінше, қаланың атауы Акмолинск (1830-1961) «ақ қасиетті орын» немесе «ақ мол (молшылық)» түрінде ау- Қаланың тарихы Қараөткелдегі Ақмола бекінісі салынған дарылады, бұл ретте Республикалық комитет мүшелерінің 1830 жылдан бастау алады, мұнда кейіннен Ақмола елді барлығы қолда бар тарихи дереккөздерді толығымен зерт- мекенінің орнына Акмолинск қаласы пайда болды. тей келе тап осындай қорытындыға келеді.

Целиноград (1961-1992) Астана Қала өмірінің жаңа кезеңі тың игерумен, осыған орай Президенттің 1998 жылдың 6 мамырындағы Жарлығына Акмолинскіге комсомол жолдамалары арқылы жаңа сәйкес Ақмола атауы Астана болып өзгертілді.

МҰНАЙШЫ Маусым 2018 3 ақ мұнда тарихи ЕҚЫҰ саммиті, ШЫҰ сарапшылардың көптеп келе бастауына Қазақстанның және ИЫҰ мерейтойлық саммиттері жағдай жасады. Бүгінде ақпараттардың елордаларының хронологиясы өткізілді. 2011 жылдың басында дені, инновациялар мен ірі жобалар осын- республиканың елордасы VII Қысқы да ағылуда. • Орынбор – 1920 жылдан Азия ойындарының қатысушылары Қаланың әдемілігі де көз тартады. бастап; мен қонақтарын қабылдады. 2017 жы- Астананың сәулет тұжырымдамасын дай- • Қызыл-Орда – 1925 жылдан лы Астанада EXPO-2017 халықаралық ындау кезінде Президентіміздің Батыс бастап; көрмесі ұйымдастырылды. Бүкіл өткен пен Шығыстың мәдени дәстүрлері үйлесім • Алма-Ата – 1929 жылдан жыл Астананың Сирия төңірегіндегі жан- тапқан ерекше еуразиялық стильді құру жалды шешу алаңына айналуымен есте идеясы негізге алынды. Осыған орай бастап; қалды. Әрине, мұның барлығы елорданың ұйымдастырылған халықаралық байқауға • Астана – 1998 жылдан халықаралық аренадағы беделінің артуы- АҚШ-тың, Қытайдың, Ресейдің, Германия бастап. на жағдай жасағандығы сөзсіз. мен Жапонияның 40-тан астам сәулетшісі Елорданы Астанаға көшіру ел қатысты. Байқау нәтижесі бойынша жа- елорда қажет еді. Экономикалық және экономикасының қарыштап дамуы- пон сәулетшісі Кисе Курокава Елорданың саяси тұрғыдан Астананы таңдаудағы на түрткі болды. Қазіргі таңда Аста- басты жоспарының авторы атанды. шешуші факторлар оның аумағының на елдегі құрылыс қарқыны жөнінен Қазірде Астанада көруге тұрарлық жер- үлкендігі, елдің орталығында орна- көшбасшы қала болып табылады, оны лер шынында да көп. Қаланың негізгі сим- ласуы, оның негізгі экономикалық елорда деп жариялаған сәттен бері қалада волы - «Байтерек» кешені болып табылады. орталықтары мен «күретамырларына» 10 млн. шаршы м тұрғын үй тұрғызылды. Басқа да бірегей сәулет ғимараттарының жақындығы, демографиялық әлеуеті, Бизнесі мен құрылысы дамыған Астанаға арасынан танымал британдық сәулетші көлік инфрақұрылымының дамығандығы ағылған шетелдік инвесторлар мен Норман Фостердің идеясымен пирами- мен қоршаған ортасының тылсымдығы бизнесмендердің саны күн сайын артуда, да пішінінде қаланған «Бейбітшілік пен болды. бұл ретте елорданы көшіргеннен кейін-ақ келісім сарайын», әлемдегі ең биік ша- 1999 жылы Астана ЮНЕСКО мұндай ағынның қарқынын арттыру және тыр тәрізді ғимарат – «Хан Шатыр» ойын- шешімімен «әлем қаласы» атағын иеленді. қаланың әлеуетін жақсарту үшін 1997 жы- сауық орталығын, теңізден ең алшақ Бұл жүлде өзін әлеуметтік, экологиялық лы Ақмоланың арнайы экономикалық орналасқан «Думан» океанариумын және салаларда, муниципалдық секторды да- аймақ деп жарияланғандығын айта кету «Астана опера» опера және балет театрын мыту бағытында мейлінше сәтті таны- керек. атауға болады. Сонымен қатар, Орталық та білген әрі әлем мәдениетіне сүбелі Еуразия құрлығының орталығында Азияда ең ірі саналатын «Хазірет Сұлтан» үлесін қосқан қалаларға беріледі. ЮНЕ- сәтті орын тебуі Астананы экономикалық мешіті, Успеˆние Пресвятоˆй Богороˆдицы СКО басшысының пікірінше, «Астана – тұрғыдан тиімді көлік, коммуникация құрметіне салынған кафедралы собо- жас мемлекет тәуелсіздігінің символына және логистика орталығы, Еуропа мен ры, «Қазақстан» орталық концерт залы, іспетті». Азияның арасындағы өзіндік транзиттік «Қазақ Елі» монументі, Заманауи өнер Бүгінгі таңда Астана - Еуразия көпір қылады. Елорданы көшіру мұражайы, Президенттік мәдени орталық кеңістігінің орталығы, форумдар, кон- көршілес өңірлердің - Қарағандының, және 2011 жылы әлемде ең үздік деп грестер мен халықаралық шеңбердегі Павлодардың, Шығыс Қазақстан мен танылған, 10 мың адамдық бірегей «Сары- өзге де іс-шаралар жиі өтетін ме- Қостанай облысының өнеркәсіптік да- Арқа» велотрегі бар. кен. Елордада әлемдік және дәстүрлі муына, сондай-ақ жергілікті жеке Көз алдымызда гүлденіп келе жатқан діндер көшбасшыларының съезі, Аста- кәсіпкерліктің белсенділігінің артуы- бұл қала расында да жаңа тұрғындарды, на экономикалық форумы және өзге на жаңаша серпін берді. Ел басшылығы инновацияларды, қызықты жобаларды де халықаралық маңызы бар оқиғалар мен әкімшілігінің Ақмолаға көшірілуі және саяхатшыларды өзіне тартатындай. тұрақты түрде өткізіліп отырады. Сондай- оған үздік басқарушы мамандардың, Туған күніңмен, елорда!

4 Маусым 2018 МҰНАЙШЫ Шымкент МӨЗ-ін жаңғырту - ағымдағы мәртебе

2018 жыл зауытта 2014 жылғы та- мыз айынан бастап екі кезеңмен Жалпы құны 2,094 млрд АҚШ дол- жүзеге асырылатын «Шымкент ларын құрайтын жаңғырту жоба- мұнай өңдеу зауытын жаңғырту мен сы зауыттың акционерлері (ҚМГ қайта құру» жобасының аяқталу және CNPC компаниялары) тарапы- жылы болатынын еске сала кетейік. нан жүзеге асырылуда, ал жобаның бас мердігері болып қытайлық СРЕСС 2017 жылы 30 маусымда изомери- компаниясы табылады, сондай-ақ зациялау мен ЖЗШ объектілері (гра- жобаға отыздан астам қазақстандық дирня, бейтараптандыру қондырғысы, қосалқы мердігер компаниялар цехаралық эстакадалар, шырақ жұмылдырылған. қондырғысы, ғимараттар, қосалқы стан- циялар және басқалары) пайдалануға - 2018 жылдың шілдесінде мазутты беріліп, жобаның 1-Кезеңі аяқталған жоғары сапалы әрі экологиялық барын- болатын. Нәтижесінде К4 сынып- ша қауіпсіз мотор жанармайларының, ты АИ-92 маркалы бензинге арналған авиациялық керосин мен сұйылтылған сәйкестік туралы мағлұмдамалар мен мұнай газының компоненттеріне ай- төлқұжаттармен расталатын белгіленген налдыру жолымен мұнайдың тереңінен сапалы өнімді - К4 сыныпты автомобиль өңделуін қамтамасыз ету үшін отыны жасап шығарылатын болды. қажет RFCC каталитикалық крекинг қондырғысына шикізат берілуі жоспар- 2017 жылы 29 желтоқсанда лануда; 2-Кезең аясында ЖЗШ объектілерінің (су өңдеу, азот, сығылған ауа жасап шығару - 2018 жылдың тамызында са- қондырғысы, СКГ паркі, резервуар- сап шығару қондырғысын, ҚЦА-2, буды па шартына сай өнімнің шығарылымы лар паркілері, ӘТК, №2 орталық опера- дайындау қондырғысын қоса алғанда, жүзеге асырылуы жоспарлануда; тор бөлмесі, ғимараттар, қосалқы стан- бірқатар қондырғылардың механикалық циялар және басқалары) механикалық аяқталуы жүзеге асырылды. Қазіргі кез- - 2018 жылдың қыркүйегінде аяқталуы қамтамасыз етілген болатын. де кестеге сәйкес іске қосу мен жөндеу екінші кезең кепілді көрсеткіштері жұмыстары жүргізілуде. қолжеткізілетін және объектілері 2018 жылы 15 наурызда RFCC пайдалануға берілетін, және сәйкесінше, каткрекингті, PrimeG+ бензинді гидро- «Шымкент мұнай өңдеу зауытын ПҚОП Жаңғырту жобасын жалпы тазалауды, Merox қанықпаған/қаныққан жаңғырту мен қайта құру» жобасы алғанда аяқталатын күн болады деп СКГ күкіртсіздендіруді, Claus күкіртті жа- бойынша таяудағы негізгі күндер: күтілуде.

МҰНАЙШЫ Маусым 2018 5 «М.Саламатов мектебі». ПҚҚР қызметкері Ғалым Баймановтың естеліктерінен.

«Мен Мұрат Саламатовпен 1985 келді. Сол жылы тек Құмкөл ғана емес, жылы Ақтауда кездестім. Алдында басқа да кеніштерді игеру, жаңадан Қызылордадағы Құмкөл кенішін игеру мұнай-газ кен орындарын барлау жөнінде басталды деген хабарды естігенбіз. Бұл Қазақстан Министрлер кеңесі арнайы өңір үшін толығымен жаңа сала бола- қаулы қабылданды. Соның негізінде тын. Қазақстанның мұнай аймақтарынан, «Сырдариямұнайбарлау» экспедициясы жалпы алғанда КСРО-ның барлық құрылып, мен оның бас инженері болып елдерінен оңтүстікке мұнай өнеркәсібін тағайындалдым. Осылайшы біз «Ащы- дамытуға кадрлар келе бастады. Сол кез- сай», «Оңтүстік Ақшабұлақ», «Блиновский» де қоныс аударғандардың көпшілігі кейін кеніштерін аштық. Құмкөлді дамытуға көп жылдар бойы Саламатов алғашқы бірлескен үлесін қосты. кәсіпорындарды құруда көп еңбек сіңіріп, 1987 жылдың желтоқсанында мұнай-газ шетелдік әріптестермен интеграцияға же- өндіру басқармасы құрылып, мен өндіріс те мән берді. Бұл жаңа кәсіпорындардың, бөліміне жұмысқа келдім. Алдында әкемнің бүгінгі «Торғай Петролеум» мен қазасына байланысты елге келгенімде «Қазгермұнай» компанияларының Мәкең «Туған жеріңе қызмет қылатын құрылуына, жаңа жұмыс орындарының уақыт жетті» деген еді. ашылуына, жаңа технологиялардың Осылайша өндіріс бөліміндегі қолдануына сеп болды. жұмысым басталды. Бізді құшақ жая Мәкең көңілі өскен сәттерде «Жас қарсы алған жоқ. Бұл Құмкөл кенішін дәурен», «Екі жирен», «Теміртас» әндерін игеруге келген мұнайшылардың Мұрат Саламатовтың мұнай саласының әуелете шырқайтын. Жұмыста аса та- есінде. Үй-күй жоқ, жұмыс деген ба- бүге-шігесіне дейін білетін біліктілігін, лапшыл, қандай тапсырма болма- стан асып жатыр. Әуезов көшесіндегі болашақта қандай бағытты қолға алу сын, тап-тұйнақтай орындалғанын ғимараттың жартылай подвалынан керектігін алдыбұрын сезетін стратег қадағалайтын адамның талғам биігіне кеңсе берілді. Мекеме қызметкерлерге екенін көрсетті. біз қызығушылықпен қарайтын едік. Сол үй салуға ақша аударғанмен, мұндағы Ол кезде кейін Премьер ми- кісіден үлгі алып, үйренуші едік. құрылыс мекемелерінің сонша жұмысты нистр, Қазақстан Мұнай-газ министрі Адамның еңбегі атақ-дәрежесімен атқаруға қуаты жетпеген еді. «Үлкен жол болған Нұрлан Балғымбаев Мәскеуде емес, артында қалдырған ізімен бірінші қадамнан басталады» демекші одақтық Мұнай-газ министрлігінің бас бағаланады емес пе? Мәкеңнің ғұмыры Саламатовтың басшылығымен біз де басқармасында жұмыс істейтін. Мәкеңмен қамшы сабындай тым келте болды. Ет- жеңімізді қайырып іске кірістік. Макеңнің жақсы дос еді, жаңа кеніштің ашылуындағы кен еңбегінің зейнетін көрер шағында ой ауқымдылығы кең еді, Орталық партия қат-қабат тірлікке көп жәрдемі тиді. Дос дүниеден өтті. Бірақ, еңбегін бағалаған комитетінде, обкомда, мұнай өндіру сала- болудың нағыз үлгісін осы азаматтардан халқының құрметіне бөленді. Ол сында жинаған тәжірибесі мол, ал жұмысқа көрдік. Бір-біріне ағалы-інілі бауырлардай Құмкөлдің негізін қалау құрметі, оның ынтасы ерекше еді. Сол кісінің жігерлігі, ілтипат танытатын. құт-қазынасын адамдарға ашып беру еңбегі мен ептілігі арқасында Құмкөлді 1990 жылдың 9 мамырында Құмкөл еншісі тигені үшін өзін бақытты сезініп, дамутудың берік негізі құрылды. бірінші рет мұнай берді. Үш жылдың тағдырына ризашылығын білдіретін. Өндірістік база жасақталмай, қажетті ішінде Саламатов Маңғыстаудағы Қызылордада өткізген жылдарын кәсіби құрал-жабдықтар жеткізілмей істің алға басқармалармен, Алматы, Мәскеудегі және адамгершілік сынақ кезеңі, өзін-өзі баспайтыны белгілі. Ол кезде құбырлар, министрліктермен байланысып, қажетті таныған уақыты деп бағалайтын. трансформаторлар Украинадан, бұрғылау құрал-жабдықтар алдырды. Жезқазғаннан Былтыр Сыр өңірі халқы, мұнайшы қондырғылары Свердловскіден, тағы электр желісі, Қызылордадан тас жол, қауымы Мұрат Ғазизұлының туғанына 75 басқа керекті құрал-жабдықтар сол кездегі «Құмкөл-Қарақайың» мұнай айдау құбыры жыл толуын түрлі шаралармен атап өтті. Одақтың әр қиырынан тасымалданады. салынды. Мейірім-шапағатымен толтырып жүретін Осының бәріне басшылық жасайтын «Со- Мұнай алу үшін ең бірінші ұңғыларды жанды барша әріптестері мен оны танып- юзнефтькомплект» бас басқармасымен көбейту керек болды. Мәкең бүкіл білген адамдар еске алды. Мурат Ғазизұлы тығыз байланыс орнатты. бұрғылау жұмыстарын ұйымдастыруда Қазір Қызылорда қаласында бір Саламатов аса өзекті болған кадр өте ауқымды жұмыс жасады. «Құмкөл» экс- көше ардақты азаматтың есімімен ата- мәселесін шешу үшін көп шаруа тындырды. педициясын құрды. Бұл жерден еліміздің лады. Кезінде бұл көшеде Саламатов Құмкөлдің болашағына сеніп келген ма- мұнай өндірісіне сүбелі үлес қосқан айту- бастаған мұнайшылардың алғашқы мандарды тұрақтандыру оңай болған жоқ. лы мамандар тәрбиеленіп шықты. қоныстары орналасқан еді. Ал Құмкөл Ақтаудан, Газлиден мұнайшыларды отба- Мұрат Саламатовтың іскерлігі мен кенішінің өзінде мүсін орнатылды, бұл сыларымен көшіріп, оларға барлық жағдай ыждағаттылығы құлазыған қу даланы мүсін ұлағатты ұйымдастырушы, іскер жасады. өндірістік, тұрмыстық базасы жасалған, басшы, өз еңбегімен біздің жарқын Бұрын ешқандай өндірісі болмаған әлеуметтік құрылыстарды сақадай сай болашағымыздың іргесін қалаған, өз ісінің аграрлық өңірге үлкен өндірісті, оның орынға айналдырды. хас майталманы - Мұрат Саламатовтың үстіне бұрын мүлде беймәлім болған 1991 жылы жазда алғашқы миллион құрметіне арналған! тың саланы игеру ерлікпен пара-пар еді. тонна мұнай алғанымызда Қызылордаға Ғалым Байманов, Тыңға түрен салғандай тынымсыз еңбек КСРО Мұнайгаз министрі Л.Филимонов инженер-мұнайшы

6 Маусым 2018 МҰНАЙШЫ Мұнай: жер қойнауынан… сіздің үйіңізге дейін

«Ғылым өлшеуді бастаған сәттен бастап басталады. Нақты ғылым өлшемсіз мүмкін емес» Д.И.Менделеев

Метрологияға баға жетпес үлесін қосқан ұлы ғалым Д.И.Менделеевтің дәйексөзін жалғастыра отыра, ғылымның өндірістік үдеріспен тығыз байланысты екенін айта кету керек. Техникалық ғылымдар арасын- да ерекше орын алатын метрология - өлшеулер, олардың біртұтастығын қамтамасыз ету әдістері мен амалда- ры, қажет етілетін дәлдікке жету жолдары туралы ғылым - өзіне ең соңғы ғылыми жетістіктерді сіңіріп алуда, бұл оның эталондық базасы мен өлшеулер нәтижелерін өңдеу тәсілдерінің жетілгендігімен көрсетіледі. Бүгінгі таңда метрология өнеркәсіптің ешбір саласы онсыз күн көре алмайтын ғылымға айналған. Дәл сол себеппен «ПҚОП» ЖШС кәсіпорнында өлшеулер біртұтастығын қамтамасыз ету саласында өз әрекетін жемісті атқаратын бас метролог қызметі құрылған.

Он бесінші бөлім. үдерістердің автоматтандырылған техниканы қолдануға негізделген жаңа Бас метролог қызметі - басқару жүйелерінің үздіксіз, апатсыз, буыны - техникалық тұрғыдан күрделі біртұтастың маңызды бөлігі. техникалық тұрғыдан сауатты пай- құрылғылар. Бұған әуе мен электр даланылуын қамтамасыз ету табы- коммуникацияларының тармақты «ПҚОП» ЖШС бас метролог қызметі лады. Құрылымдық тұрғыдан БӨАжА желілері, арбиған клапандар, сансыз дербес құрылымдық бөлімше болып цехының құрамында келесі топтар бар: көп құралдар мен компьютерлердің табылады және кәсіпорынның бүкіл ЛК-6У, МВАҚ, Изомеризациялаудың жылт-жылт етіп тұрған мониторлары өндірістік қызметінің метрологиялық БӨА пайдалану тобы; ЖЗШ, Висбре- жатады. Осы жүйелер мен жабдығының қамтамасыз етілуіне бақылау жа- кинг, МНҚАҚ БӨА пайдалану то- ақаусыз күйі мен дәлдігіне-ақ реак- сап отырады. Бұл бөлімше зауыттың бы; СББ және АҚҚ, ФХТ, ЗҚ (сиг- ция ағымының тағдыры мен өндірістің барлық бөлімшелерінде өлшеу, нал беру мен бұғаттау, апатқа қарсы қалыпты жұмысы байланысты болады. тестілеу мен бақылау құралдарының қорғаныс, физико-химиялық талдау, күйі мен қолданылуын, өлшеулерді зияткерлік құралдар) пайдалану тобы; - Сіздің цехыңыздың алдына жүргізу әдістемелерінің бар болуы ТҮ БАЖ (технологиялық үдерістерді қандай негізгі міндеттер қойылған? мен дұрыстығын және метрологиялық басқарудың автоматтандырылған - БӨАжА цехының өндірістік тәртіптің сақталуын бақылап тұрады. жүйесі) тобы; кезекші БӨАжА тобы, міндеттері аспаптар мен автотмат- Қызметтің келесі бөлімшелері бар: бас Каткрекинг БӨА пайдалану тобы. Цех тандыру құралдарына техникалық метролог бөлімі мен БӨАжА цехы. Бас жұмыскерлерінің жалпы саны 100 адам- қызмет көрсетуі жұмыстарынан; өлшеу метролог қызметі 1984 жылдың басын- ды құрайды. құралдарын дер кезінде тексеріске тап- да құрылған және ШМӨЗ жасы ең үлкен сыруды қамтамасыз етуден; БӨАжА жаңа бөлімшелерінің бірі болып табылады. - Амангелді, біздің жүйелерін монтаждау мен жөндеуді Қазіргі кезде «ПҚОП» ЖШС бас ме- оқырмандарымызға БӨАжА цехы бақылау жасап тұрудан қалыптасады. тролог қызметін И.В.Горбатенко, ал дәлірек немен айналысатынын ай- Сонымен қатар, біз жыл сайынғы БӨАжА БӨАжА цехын А.Иманғалиев басқарады. тып беруіңізді сұраймыз. жабдығына техникалық қызмет көрсету Бас метролог бөлімінің негізгі міндеті - Қысқаша айтсақ, біздің міндетіміз мен жөндеу кестелерін әзірлейміз. - өлшеулердің біртұтастығын, дәлдігін болып бақылау-өлшеу аспаптары және БӨАжА цехы жұмысын жоспарлаудың және дұрыстығын қамтамасыз ету. Бұл автоматиканың бүкіл кешені, сондай-ақ негізі болып өлшеу құралдарын міндет өлшеулердің біртұтастығын өлшеу құралдарының барлық жабдығы жөндеу мен тексеру кестелері табы- қамтамасыз етудің мемлекеттік жүйесінің тәртіпке салынған сағат механизмі лады. Осыған байланысты біз БӨАжА (ӨМЖ) нормативтік-техникалық секілді жұмыс істеп тұруын қадағалау жабдығына техникалық қызмет құжаттар талаптарының сақталуын табылады. көрсету, оны дер кезінде тексеріске тап- бақылау, өлшеу құралдарының күйі мен БӨАжА жабдығын, сондай-ақ, сыру, ағымдағы және күрделі жөндеу қолданылу дұрыстығын қадағалау, соны- өндірістің «көзі мен құлағы» деп атай- секілді профилактикалық іс-шараларды мен қатар өндірістің заманауи талапта- ды. Технологиялық үдерістердің мәні ұйымдастырып өткізіп отырмыз. рына сай келетін өлшеу әдістерін енгізу аппараттардың қалың қабырғалары Техникалық қызмет көрсетуді алсақ, арқылы қамтамасыз етіледі. Бас метро- артындағы орын алатын барлық күрделі ол күн сайын жүргізіледі және кестені лог бөлімі 7 адамнан тұрады, олардың өзгерістерді тек аспаптардың көмегімен әзірлеуді талап етпейді. Барлық қалған ішінде бас метролог, бас метрологтың ғана бақылауға болатындығын іс-шаралар алдын-ала құрастырылған орынбасары, метрология бойынша аға ескереді. Олардың көрсетулері бойын- және бекітілген кестелер бойынша инженер, метрология бойынша екі ин- ша технологиялық үдеріс жүргізіліп, орындалады. женер, жабдық пен ЖПЖ бойынша аға жасап шығарылатын өнімдердің са- БӨАжА қызметі кәсіпорында инженер және жабдық пен ЖПЖ бойын- пасы қамтамасыз етіледі. Егер көмекші өндіріс түріне жатады. ша инженер. БӨАжА құралдары бұрын-соңды да Көмекші өндірістердің маңызы жай- БӨАжА цехының негізгі міндеті бо- қарапайымдылықпен көзге түспеген лы статистикалық мәліметтер бой- лып Шымкент МӨЗ технологиялық болса, олардың микропроцессорлық ынша жорамалдауға болады. Оларға

МҰНАЙШЫ Маусым 2018 7 құрал-саймандар мен метрологиялық жабдық бар. Біздің жұмысымыздың ерекшелігі бізге рекорд қоюды міндет етпейді, бірақ күнделікті өнімді еңбек зауыттың барлық жабдығының жұмыс істеуінің реттелгендігін қамтамасыз ете отыра нәтижелерге жеткізеді. Біздің цехтың ұжымы қойылған міндеттердің маңыздылығын түсінеді және оларды орындау үшін бар күшін салуда.

- Цех ұжымы жайлы айтып беріңізші. - БӨАжА цехының ұйытқысын цех- та 20-30 жыл бойы жұмыс істеген тәжірибелі мамандар құрайды. Тәжірибелі мамандардың орны- на жастар келуде. Жастар үлкен жетістіктерге әлі жетпегенімен, олардың көбісі ардагерлердің ісін лайықты жалғастыруда, және, бәлкім, кезі жеткен- де өздерінің істері мен марапаттарымен цехтың жылнамасына кіретін шығар.

- Жұмысыңыз өте жауапты екен! А. Иманғалиев, БӨАжА цехының бастығы / - Иә, дәл солай (күледі). Шынында, И.В.Горбатенко, бас метролог / А.Имангалиев, начальник цеха КИПиА / A.Imangaliyev, И.В.Горбатенко, главный метролог / I.Gorbatenko, head of I&C shop мұнай өңдеу зауыты - бұл орасан зор және chief metrologist күрделі механизм. «ПҚОП» ЖШС бас ме- сәйкес, кәсіпорынның негізгі қорлар тролог қызметі жасап шығарылатын сапасын қамтамасыз етуге бағытталған құнының жартысынан астамы және өнімдердің сапасын арттыру, зауыттағы ауқымы мен күрделілігіне қарай орасан қызметкерлердің 70%-нан астамы жаңа бақылау мен басқару құралдары зор жұмыс. көмекші өндірістерде қатыстырылуда. мен жүйелерін ауыстыру мен енгізуге Көмекші өндірістердің негізгі мақсаты қатысты қосқан үлесін мойындамауға Редакция Игорь Горбатенко және болып оңтайлы еңбек және материалдық болмайды. Бұл біздің зауытымызда жа- Аманкелді Иманғалиевке мақаланы ресустардың шығындарымен өндірістік сап шығарылатын өнімдердің бәсекеге дайындау кезінде көрсетілген баға үдерістің апатсыз және үздіксіз жұмысын қабілеттілікке қолжеткізуге және жоғары жетпес көмек үшін алғыс білдіреді! қамтамасыз ету табылады.

- Сіздің жұмысыңызда не ерекше СББ, АҚҚ, ФХТ, ЗҚ тобының қызметкерлері сигнал беру, бұғатату мен апатқа назар аударуды талап етеді? Қандай қарсы қорғаныс сұлбаларының техникалық пайдалануды қамтамасыз етумен айна- қиыншылықтар туындайды? лысуда. Олар физикалық-химиялық талдау жабдығының, зияткерлік құралдардың - БӨАжА мамандары - ең абырой- электронды элементтерінің параметрлері мен жұмыс істеу сенімділігін бақылау лы, бірақ сонымен бірге ең жауап- жүргізуде, техникалық қызмет көрсету кестелеріне сәйкес жабдықты іске қосуды, ты мамандықтардың бірі. Өйткені орнатуды және пайдалануды жүзеге асыруда. жұмыстарды БӨАжА құралдары мен Шымкент МӨЗ тиісті қондырғыларындағы БӨА, ЖЗШ, Висбрекинг, МНҚАҚ пай- технологиялық үдерісті жете білусіз са- далану тобы және КИП ЛК-6У, МВАҚ, Изомеризациялаудың пайдалану тобының палы орындау мүмкін емес. күш-жігерімен бақылау мен басқару құралдарының техникалық қызмет көрсету Шынында, автоматтандыру - бұл кестесіне, қондырғылардың техникалық сипаттамасы мен техникалық пайдалану қызықты, күрделі үдеріс және ауқымды нұсқауларына сәйкес техникалық пайдаланулары қамтамасыз етілуде. білім көлемінің бар болуын талап етеді. ТҮ БАЖ тобы техникалық қызмет көрсету кестелеріне сәйкес технологиялық Себебі БӨАжА мамандары электро- үдерістерді басқарудың автоматтандырылған жүйелерінің электронды жабдығының никаны, механиканы танып білулері техникалық пайдаланылуымен айналысуда, сонымен қатар ТҮ БАЖ жабдығының және технологиялық үдерістердің параметрлері мен жұмыс істеу сенімділігіне бақылау жүргізуде. мәнін түсінулері тиіс. Қазіргі таңда Кезекші топ ТҮ БАЖ электроншы инженерлер мен аспапшылардан тұрады. кез келген өндіріс жұмысын БӨАжА ТҮ БАЖ электроншы инженерлер кезекші тобы ШМӨЗ қондырғыларындағы құралдарынсыз көз алдына келтіруге технологиялық үдерістерді басқарудың автоматтандырылған жүйелерінің күні-түні болмайды: автоматтық реттегіштер, дұрыс техникалық пайдаланылуы мен үздіксіз жұмысын қамтамасыз етеді. Аспап- қорғау бұғаттауыштары, технологиялық шылар кезекші тобының міндеті болып зауыт қондырғыларындағы бақылау мен параметрлерді талдау, бақылау басқару құралдарының тәуліктік үздіксіз жұмысын қамтамасыз ету, сонымен қатар сұлбалары және т.б. Цех маманда- БӨА қатысты туындаған ақауларды дер кезінде жою табылады. ры дәуірмен бірге адымдап замана- Каткрекинг БӨА пайдалану тобы Жаңғырту жобасын іске асыру аясын- уи бақылау-өлшеу аспаптары және ав- да енгізілетін каткрекинг қондырғысында бақылау мен басқару құралдарының томатика элементтерін табысты иге- техникалық пайдаланылуын қамтамасыз етеді. руде. Цех қарауында ең заманауи

8 Маусым 2018 МҰНАЙШЫ Мұнай үнемі басты назарда. О.Червинский мырзамен сұхбат.

Осы нөмірде біз оқырмандарымызға дарын іске қосуға бағытталған ауқымды қазақстандық мұнай-газ журналистика- инвестициялар қажет. Ал бұл уақыт пен сының майталманы, аталған саланы бүге- қаражатты талап етеді. шүгесіне дейін білетін Олег Червинский- Барлығымыз көріп отырғандай, мен өткен сұхбатты ұсынамыз. Petroleum отандық геологиялық барлау қызметтері журналының негізін салушысы және қажетті қаражат көзін алмағандықтан, «Черная кровь Казахстана. Нефтяная соңғы онжылдықтарда жаңа ірі кен история независимости» кітабының ав- орындары ашылмады. Қашағанның іске торы біздің сауалдарымызға жауап берді. қосылуымен тоқмейілсігендей сыңай та- нытып, назарымызды құрлықтан теңізге - Қазіргі таңда әлемдік мұнай-газ аударғанымызбен, онда да жаңа ірі ашы- саласының жағдайы қандай, оны лулар орын алмады. қалай қысқаша сипаттар едіңіз? Өткен жылдың соңында Қазақстан Негізгі тенденциялары қандай? Президенті Нұрсұлтан Назарбаев жаңа - Саладағы заманауи тенденциялар Салық кодексіне қол қойды, осыған туралы сөз қозғайтын болсақ, кезекті сәйкес барлау және игеру жұмыстарына дағдарыстың еңсеріліп, трендтердің алға салық салу жүйесі ағымдағы өзгерген ре- жылжи бастағандығын айқын аңғарамыз. алийлерге бейімдетілді, бұл жетілген Әлемдегі мұнай бағалары барреліне 75- кен орындарында қызмет атқаратын 80 доллар диапазонында тұрақтаған, компаниялардың экономикалық аху- тіпті мұның өзі мұнай өндірушілердің алын жақсартып, геологиялық бар- көбісі үшін жаман көрсеткіш емес. ОПЕК лау жұмыстарының ынталандырылуы- ұйымының және картельге кірмейтін, на мүмкіндік бермек. Бұл қалыптасқан мұнай игеруді шектеу туралы келісімге теңіз және Хазар кен орындарын бірлесіп жағдайды ретке келтіруге септігін тигізеді қосылған елдердің арқасында, бірнеше игеру тұжырымдамасын әзірлеп, бекіту деп үміттенеміз. Жуырда ғана ресейлік жыл бұрын мұнай құнының 30-40 жұмыстарын тәмәмдамақ. «ЛУКОЙЛ» компаниясы Каспий теңізінің долларға төмендеп кетуі салдарынан шикі «Теңізшевройл» бірлескен кәсіпорны қазақстандық секторындағы екі блокты мұнайдың нарықтағы ұсынысының ша- Теңіз кен орнын келешекте кеңейту жоба- барлауға ниетті екендіктерін мәлімдеді. мадан тыс артуынан туындаған қауырт сын бар қарқынымен жүзеге асыруда, жо- Олардың артынан өзге компаниялар да жағдай бүгінде оң шешімін тапты. ба аяқталғаннан кейін бірнеше жыл өткен барлау жұмыстарына қызығушылық та- Бірақ бүгінгі мұнай бағасының соң жылына қосымша 12 миллион тонна нытады деп ойлаймын. өсу себептері мұнымен шектелмейді: теңіз мұнайы игеріледі деп күтілуде. мұнай бағасының төмендігі көптеген ҚПО консорциумының акционерлері - Қашағанды коммерциялық мұнай игеруші компаниялардың Қарашығанақ кен орнын кеңейтуді тұрғыдан жетілдіргеннен кейін өндірістік бағдарламаларын «қатырып көздеп отыр. Осының нәтижесінде, Қазақстан мұнай игеру көлемі, қоюына», жаңа ұңғымаларды бұрғылау, 5 жылдан кейін Қазақстанда жыл әлемдік мұнай нарығына әсері геологиялық барлау жұмыстарын тоқтата сайынғы мұнай игеру көлемі 100 жөнінен Таяу Шығыс елдерімен бір тұруына мәжбүрледі. Енді оның орнын миллиондық межені - өтеді деген бол- қатарда орналаса алады ма, қалай толтыратын уақыт келді. жам жасауға болады. Алайда, екінші ойлайсыз? жағынан, мұнай саласының, тіпті жалпы - Олай деп айта алмас едім. Қалай - Сіздің ойыңызша, қазақстандық ел экономикасының үш супергигантқа болғанда да, біздің елдегі мұнай игеру мұнай-газ секторының негізгі проб- аса тәуелді болуы мамандардың көлемін, тіпті Қашағанды қоса алғанның лемалары қандай? Оларды шешудің алаңдаушылығын туғызуда. өзінде, Таяу Шығыспен, Венесуэламен қандай жолдарын ұсына аласыз? Бұдан өзге кен орындары да жоғары және өзге де жаһандық мұнай игеретін Туындаған проблемаларды еске- тұрақтылық деңгейін қамтамасыз ете аудандармен салыстыруға келмейді. ре отырып, келешекке бағытталған алар еді, дегенмен олардың көбісі бүгінде Айтпақшы, ағымдағы жылдың наурыз қандай негізгі жолдарды атап кешеуілдеу кезеңі мен тұрақты төмендеу айында Хьюстонда өткен жыл сайынғы көрсетуге болады? тенденциясын басынан өткеруде. CERAWeek халықаралық конференция- - Қазақстанның мұнай-газ секторын да- «ҚазМұнайГаз» ұлттық компаниясы, сына қатысып қайтқан қазақстандықтар мыту жолдары, әрине, үш ең ірі Солтүстік сондай-ақ шетелдік инвесторлар тарапы- біздің елдің атауының онда тек бір-екі Каспий, Теңіз және Қарашығанақ жоба- нан игеріліп жатқан Атырау, Маңғыстау, рет, қазақстандық ресми тұлғалардың ларымен байланысты. Қашаған - теңізде Қызылорда, Ақтөбе облыстарындағы сөйлеген сөздерінде ғана аталғандығын орналасқан бірінші кен орны, тиісінше, құрлықтағы кен орындарының көбісінің айтқан еді. ОПЕК басшылығы болсын, оның ай сайын мұнай игеру қарқынын пайдаланылып келе жатқанына 40-50 жыл аса ірі әлемдік, соның ішінде біздің ел- арттыру әлеуеті жоғары, бұл ретте ЦК- болды және олар игеру шыңын әлдеқашан де жұмыс істейтін концерндердің 01 газды жер қыртысына кері айдау жо- бағындырып үлгерген. Өндіру көлемінің өкілдері болсын, жоғары мінберден басы аяқталғаннан кейін мұнай иге- төмендеуін болдырмау үшін бүгінгі таңда қазақстандық жобаларды атап өтпеген ру көлемі күрт артуы тиіс. Мұнымен бір игеру қарқынын арттыру тәсілін қолдану екен. Бұл Қазақстанның әлемдік энерге- қатарда, Солтүстік Каспий консорциумы жеткіліксіз, бұл ретте геологиялық бар- тика нарығына нақты әсерін айқын си- бір-біріне жақын орналасқан Қаламқас- лау жұмыстарына, жаңа әрі жас кен орын- паттап тұр.

МҰНАЙШЫ Маусым 2018 9 - Соңғы жылдары Сіз «мұнай ісінің шылардың геосаяси ойындары, қызығушылықты қанағаттандыруға ты- генералдарымен» өткізген сұхбаттар «жасырын ойындар», жетістікке рыстым. циклін жарияладыңыз, олардың қол жеткізу оқиғалары мен Кітабыма қатысты мұнайшылардан қайсысы Сізге өзінің мұнай саласы- миллиондаған сәтсіздіктер жақсы өз құлағыммен естіген жалғыз шағым на қосқан үлесімен есте қалды? көрініс тапқан. Кітапқа қатысты рес- өткен жылдың қазанында «КИОГЕ» - Сұхбаттасушыларымның қандай ми тұлғалар мен дүйім жұртшылық көрмесі шеңберінде өткен кітабымның да бірін бөліп-жарып атау қиын, себебі қандай сын-пікір айтуда? Оны қазақ, тұсаукесерінде айтылды. Мұнай олардың әрбірі өзінше қызықты, өзінше ағылшын тілдеріне аудару жоспарда компаниясының жетекшілерінің бірі бірегей тұлға. Әрқайсысы тәуелсіз бар ма? Кітаппен жұмыс істеу барысы кітаптың атауында «қара қан (черная Қазақстанның мұнай-газ саласының қалай өтті? Бұдан басқа да кітаптар кровь)» тіркесі қолданылғандығын, алай- қалыптасуына өзінің қомақты үлесін жарыққа шығару ойыңызда бар ма? да біздің, мұнайшылардың «көгілдір қан», қоса білді. Нұрлан Балғымбаев – өр тұлға, - Бұл кітапты жазу көкейімде бұрыннан яғни элита екендігімізді алға тартқан еді. саланың аңыз адамы. 1994 жылдан ба- бері жүрген. Қарап отырсам, журналистік Бұл қалжың болар деп үміттенемін. стап мұнай және газ министрі қызметін мансабым бастау алған 1994 жылдан бері Турасын айтар болсам, иә, кітапты атқарды, кейіннен қазір «ҚазМұнайГаз» тап осы мұнай-газ саласына маманданып- қазақ, ағылшын және басқа да тілдерге ау- аталатын «Қазақойлдың» негізін қалап, пын. Осы жылдар ішінде өз еліміздің және дарып, басып шығару жоспарда бар. Бірақ бірінші басшысы болды. Бір кездері шетелдің көптеген кен орындарында, Ка- бұл туралы сөз қозғау әлі ертерек сияқты, біртұтас құрылым болған кеңестің мұнай- надада, Тунисте, Италияда, Ұлыбританияда келіссөздер әлі де жүргізілуде. газ кешенінің қазақстандық бөлігінің болдым, мұнай саласының қайнарынан «сынықтарынан» тың саланың негізін сусындаған және тағдыршешті шешімдер - Біздің қызметкерлерге тілер құрған адам. қабылдаған адамдармен, мұнайшы ма- тілектеріңіз бар ма? Лайфхактары- Равиль Чердабаев – енді ғана мандармен, сарапшылармен таны- ңыз туралы айта кетсеңіз. тәуелсіздігін алған елдің алғашқы сып, тілдестім. Сұхбаттардың жазбала- - Құмкөлге көзқарасым ерекше. Кен ор- инвестициялық жобасы – «Теңізшевройл» рынан, құжаттардың көшірмелерінен, нына алғаш рет 1997 жылдың күзінде, бірлескен кәсіпорнының тұңғыш дирек- ғұмырнамалар мен естеліктерден канадалық зейнетақы қорларының - торы, елдің мұнай-газ тәжіндегі гауһарды тұратын ауқымды мұрағат жинақтадым. қазақтың бозқыр даласынан бұрынғы нарық рельстеріне салған адам. Осының барлығын жүйелендіріп, тәуелсіз «Южнефтегаз» компаниясын сатып Мұрат Саламатов, Құмкөлдің ізашары, Қазақстанның мұнай саласының та- алған «Харрикейн» компаниясының Сыр өңірінің тақыр шөлінде бірегей рихына қатысты өзімнің авторлық акционерлерінің делегациясымен келген кен орнын іске қосып, жайластырған көзқарасымды білдіргім келді. едім. Жолсыз далада жүріп келе жатқан ав- адам, ондағы аздаған «әскердің» бас Әйтеуір, осы ойымды жүзеге асыра ал- тобус салонына көтерілген шаң мен ілеспе қолбасшысы. дым. Кітапты бір жылға жуық жаздым, газдың жануы нәтижесінде түзіліп, дала- Балтабек Қуандықов – әйгілі Қашағанды осылайша өткен жылдың қазанында До- ны қызыл сағымға бөлеген алау тізбегі ашқан дарынды геолог, бүгінде Каспий сым Сәтпаевтың жеке қорының «Сөз» ба- сол сапардың ұмытылмас әсерлеріндей маңы ойпатындағы «Еуразия» атты аса спа жобасы шеңберінде «Черная кровь Ка- көкейімде қалды. тереңге шөккен ұңғыманы бұрғылау жоба- захстана» атты кітабым жарыққа шықты. Одан бері Қызылордаға, ондағы сына бастама білдіру арқылы құрлықтан Кітаптың бастапқы таралымы 1200 дана- кен орындарына, Құмкөлден бөлек «жаңа Қашағанды» іздеуші адам. ны құрап, ол бір айдың ішінде-ақ сатылып - Ақшабұлаққа, ҚАМ-ға, мұнай Ұзақбай Қарабалин, «ҚазТрансГаз», үлгерді. кәсіпшіліктеріне, электр станциясына, «ҚазМұнайГаз» ұлттық компанияла- Оқырмандардың мұндай ұсынысын вахталық қалашықтарға ауық-ауық келіп рына, мұнай және газ министрлігіне, көрген «Меломан» баспасы менімен жүрдім. Әрине, өндіріс барысының қалай KAZENERGY қауымдастығына басшылық кітапты қайта басып шығару және оны өзгергендігін, «қара алтынды» игеруші етуші, өзінің қызметі үшін Қазақстан өзінің дүкендер желісінде сату туралы жұмыскерлерге қандай жағдайлар Республикасының ең жоғары награда- шарт жасасты. Кітапты тағы екі қайтара жасалғандығын көрудемін. Бұл күрделі сы саналатын «Қазақстанның Еңбек Ері» басып шығаруға тура келді, осылай- де игі еңбек! Мен «ПетроҚазақстан» атағын иеленген адам. ша бүгінгі таңға дейін кітаптың жал- қаржылай қолдау көрсетіп келе жатқан Осылай жалғастыра беруге бола- пы таралымы 4200 дананы құрады, бұл облыс орталықтарындағы және ды. Сондықтан менің кәсіби жолымның Қазақстан үшін жаман емес көрсеткіш деп аудандардағы көптеген әлеуметтік нысан- өмірде мені осы адамдармен, бұдан өзге де есептеймін. дарда болдым. Шымкент мұнай өңдеу за- көптеген беделді мұнайшылармен, газшы- Оқырмандар аудиториясы тура- уытында жүргізіліп жатқан ауқымды ре- лармен кезіктіргендігін мақтан тұтамын. лы айтар болсам, білуімше, кітабымды конструкциялау жұмыстарын өз көзіммен мамандықтары, жасы мен әлеуметтік көрдім. «ПетроҚазақстан» ұжымына - Сіздің «Черная кровь Казахстана. статусы әртүрлі адамдар оқуда. Қандай екпінді әрі апатсыз жұмыстар, ашық Нефтяная история независимости» да бір ресми іс-шараларда маған оты- аспан, үйлеріңіз бен жанұяларыңызға атты кітабыңыз күннен күнге таны- рыстан кейінгі әңгімелерде ұлттық бақыт тілегім келеді! мал бола түсуде, сондықтан біздің ой- компаниялардың жетекшілері, саланың Лайфхактарға келетін болсам, сәттілікке ымызша, ол мұнай-газ саласындағы, ардагерлері мен әртүрлі фирмалардың қол жеткізудің ерекше құпиялары жоқ: сондай-ақ Қазақстанның жаңа за- басшылары сын-пікірлерін білдіріп жа- өзіңіз айналысатын істі ұнатып, оған жан- ман тарихы бойынша мамандан- тады. Фейсбукте студенттер, сарапшы- тәніңізбен берілсеңіз болғаны. Мұндайда дырылған оқулықтардың қатарына лар мен журналистер хат жазуда. Өйткені, сәттілік сізге міндетті түрде жол болады! кіруге әбден лайық. Кітаптағы қалай десеңіз де, мұнай үнемі басты на- оқиғалар хронологиялық тізбек бой- зарда, үнемі қызығушылық туындата- Қызықты сұхбатыңызға алғысы- ынша реттелгендіктен, қабылдауға ды. Мұнай саласында құпиялылық реңкі мызды білдіреміз! жеңіл. Онда нарыққа қатысу- сезілетіні тағы бар, осы себепті мұндай (Фотосуреттердің авторы – Анатолий Негода)

10 Маусым 2018 МҰНАЙШЫ Қазақстандық қамту - ПҚҚР - дағы 5 жылдық шолу

Қазақстандық қамту - бұл қазақстандық қызметтерді сатып алу бағдарламалары тауарлардың, қызметтер мен еңбек орналастырылады. Сатып алу http://reestr. «ESS International» ЖШС» ПҚҚР және ресурстарының оның экономикасындағы nadloc.kz сайтында «Жер қойнауын пай- Көлжандағы тамақтандыру және ме- үлесін қамтып көрсететін елдің далану операцияларын жүргізу кезінде кендеу, жеңіл көлік қызметтері және технологиялық және индустриялық- пайдаланылатын тауарлар, жұмыстар коммуналдық-тұрмыстық қызметтері инновациялық даму деңгейінің көрсеткіші. мен қызметтер, сонымен қатар, олар- саласында қызмет көрсететін компа- «Қазақстандық қамту» ұғымының өзі ҚР-да ды өндірушілердің тізілімі» ақпараттық ния. Компаниямыз жұмысын 2007 жы- 2009 жылы пайда болды, және сол уақытта жүйесінде міндетті түрде сатып алулар ту- лы бастаған. қабылданған «ҚР-да жергілікті қамтуды да- ралы хабарландыруларды, конкурстық Қызылорда облысының ірі жер мыту бағдарламасы» ұлттық өнеркәсіптік, өтінімдерді ашу хаттамаларын орналасты- қойнауын пайдаланушысы бола тұра, инновациялық өндіріс секторларын және румен, қорытындыларын жинақтаумен ПҚҚР сатып алулар туралы хабар- көрсетілетін қызметтер аясын дамытуға жүзеге асырылады. ландыруларды ашық конкурстарға бағытталған болатын. Бағдарлама Мұнайгаз саласында ең көп талап қатысу мүмкіндігін беретін «Жер мемлекеттік органдар мен ұлттық ком- етілетін әлеуетті жеткізушілер - жергілікті қойнауын пайдалану операцияларын паниялармен сатып алулар ғана арқылы өндірушілер тобын кеңейту үшін, ПҚҚР жүргізу кезінде пайдаланылатын тау- емес, сонымен қатар ірі инвестициялық ҚР Энергетика министрлігі негізгі арлар, жұмыстар мен қызметтер, со- жобаларды іске асыру кезінде енгізілген ұйымдастырушысы болып табылатын нымен қатар, оларды өндірушілердің болатын. «Мұнай және газ: қазақстандық қамтуды тізілімі» тендерлік алаңшасында орна- Біздің компания бағдарламаны іске дамыту» атты мұнайгаз компаниялар фо- ластырады. Электрондық сатып алу- асырудың ең басынан оның өзінің румдарына белсенді түрде қатысады. Фо- лар - жергілікті бизнеске нақты көмек бөлімшелерінде енгізілуіне белсенді түрде румдар аясында компания қазақстандық көрсететін дәл осы сала болып табыла- болысты. Мысалы, «ПетроҚазақстан өндірушілерге өзінің орта мерзімге және ды, себебі қазақстандық қамтуды дамы- Құмкөл Ресорсиз» АҚ-да бірыңғай са- ұзақ мерзімге бағытталған сатып алулар ту бағдарламасына қатысу арқасында, ясаттар мен рәсімдер әзірленген бо- бойынша жоспарлары бойынша толық электрондық сатып алуда компани- латын, және соларға сәйкес компания ақпаратты ұсынады. Іс-шараның форма- ямызда өндіріс көлемі өсіп, білімдер қазақстандық жеткізушілермен ашықтық, ты қазақстандық жеткізушілер арасынан және технологиялар трансфері кемсітпеушілік, ұзақ мерзімдік жоспарлау әлеуетті стратегиялық серіктестерді тауып белсендірілген, жаңа жұмыс орындары және халықаралық сапа стандарттарын алуға мүмкіндік береді, содан кейін олар құрылған. Мысалы, алдағы Солтүстік- енгізу қағидаларына сүйене жұмыс істейді. ПҚҚР дерекқорына енгізіліп, жергілікті Батыс Қызылкия кен орнын игеру Директорлар жиналыстары мен тендерлік қамтудың болжалды көрсеткіштерін арқасында компаниямызда қосымша комиссиялар отырыстарында Қызылорда есептеген кезде де, сатып алу рәсімдерін жұмыс көлемі пайда болды да, біз жаңа өңірін одан арғы дамытуға бағытталған жүргізген кезде де есепке алынады. жұмыс орындарын жасай ала білдік». жергілікті тауар өндірушілермен өзара ПҚҚР мұнайгаз және мұнай-сервистік Мұрат Жолдасов, әрекеттесу бойынша түрлі мәселелер компаниялар өткізетін түрлі шараларға «ESS International» ЖШС қарастырылуда. ПҚҚР келісімшарттар қатысады, және өзі де оларды өз бетімен Директоры мен материалдық ресурстарды басқару өткізеді, мысалы, 2015 жылы қарашада ҚР бөлімінде қазақстандық тауарлар, ЭМ, «Нарық мониторингі және сараптау жүргізеді. Осыдан басқа, ПҚҚР әр үш жыл жұмыстар мен қызметтер жеткізушілерінің орталығы» ЖШС өкілдерінің және бірқатар сайын сатып алынатын тауарлар, жұмыстар дерекқоры үнемі жаңартылуда. отандық өндірушілердің қатысуымен және қызметтердегі жергілікті қамтуды Сатып алу рәсімдерін өткізген кезде ком- «Ашық есік күнін» ұйымдастырушысы бо- дамыту бағдарламасын құрастырады. пания қазақстандық тауар өндірушілеріне лып шықты. Бағдарламаның мақсаты болып және жұмыстар мен қызметтерді Осыған қоса, ПҚҚР БАҚ-та жария- компанияның жалпы сатып алу көлеміндегі жеткізушілеріне артықшылық береді, лау арқылы сатып алу үдерісіне қатысуға қазақстандық өнімдердің үлесін арттыру және барлық мердігерлер міндетті түрде арналған ақпаратты жүйелі түрде және қазақстандық өндірушілермен ұзақ ҚР Үкіметінің қаулысымен бекітілген Жер қазақстандық компанияларға ұсынып мерзімді кооперациялық байланыстарды қойнауы бойынша операцияларды жүргізу тұрады, жеткізушілерді қазақстандық орнату табылады. кезінде тауарларды, жұмыстарды және қамтуды қамсыздандыру бойынша та- 2018 жылы ПҚҚР Қызылорда қызметтерді сатып алу Ережелеріне сәйкес лаптар туралы хабар береді, шетелдік ма- облысының Әкімдігімен сатып алынатын жұмылдырылады. манды қазақстандық маманмен ауыстыру тауарларда, жұмыстарда және қызметтерде Сатып алу үдерісінің ашықтығын мақсатын қоса алғанда ҚР азаматтарының «Мақсатты индикаторларды» белгілеу бой- қамтамасыз ету мақсатында http://spon. біліктілігін арттырумен айналысады, және ынша Меморандум жасасқан болатын: та- energo.gov.kz сайтындағы Жер қойнауын уәкілетті орган бекіткен мамандықтар уарлар - 25%-дан кем емес, жұмыстар мен пайдаланушылар есептілігін қабылдау тізіміне сәйкес азаматтарды оқытуды қызметтер - 50%-дан кем емес болуы керек. Жүйесінде, сондай-ақ http://reestr.nadloc. kz сайтындағы Жер қойнауын пайдала- «ПҚҚР» АҚ бойынша 2013-2017 жылдарындағы сатып алынған ну операцияларын жүргізу кезінде пай- тауарлар, жұмыстар және қызметтердегі жергілікті қамту даланылатын тауарлар, жұмыстар мен Атауы 2013 жыл 2014 жыл 2015 жыл 2016 жыл 2017 жыл қызметтер, сонымен қатар, оларды өндірушілердің Тізілімінде жылдық (бір Тауарлар 29,9% 36,8% 45,8% 47,3% 46,3% жылға арналған), орта мерзімді (үш жылға Жұмыстар 83,6% 89,4% 83,7% 82,7% 82,5% арналған) және ұзақ мерзімді (10 жылға Қызметтер 87,3% 89,9% 89,9% 89,5% 89,2% арналған) тауарларды, жұмыстарды және

МҰНАЙШЫ Маусым 2018 11 «ПетроҚазақстан» компаниясындағы корпоративтік әлеуметтік жауапкершілік

Бүгінде корпоративтік әлеуметтік жауапкершілік түсінігі қазақстандық қоғам тарапынан жиі қолданылатын ұғымға айналған. Шағын компаниялардан ба- стап ірі компанияларға дейін халықтың аз қамтылған топтарын, дарынды балалар мен жастарды қолдау мақсатында қаражат бөлу, спорт, мәдениет және өнер саласындағы жобаларға бастама білдіріп, оларға қолдау көрсету арқылы қоғамның дамуына өз үлесін қосуға талпыныс білдіруде. Және де біз, «ПетроҚазақстан» қызметкерлері, біздің компанияның ол құрылған алғашқы жылдардан-ақ өз қызметін жүзеге асыратын өңірлерде қоғамның әл-ауқаты мен әлеуметтік инфрақұрылымды дамыту және жетілдіру жұмыстарына белсенді қатысу арқылы осы қозғалысқа әрдайым бастамашы болғандығын мақтан тұтамыз. Компанияның барлық бөлімшелері: ПҚҚР, ПҚОП, ПҚОСИ корпоративтік әлеуметтік жауапкершілікті игерудің бірыңғай стратегиясы мен саясатын жүзеге асыруда. Сіздің назарыңызға - «ПетроҚазақстан» әлеуметтік жобаларының соңғы 12 жыл бойынша шолуын ұсынамыз.

«ПетроҚазақстан Құмкөл облысының Қазалы ауданының Әйтеке айырылған балаларға арналған «Атаме- Ресорсиз» АҚ (ПҚҚР) би ауылындағы «Шапағат» мүгедек кен» отбасы үлгісіндегі балалар ауылына балаларды сауықтыру орталығын; қолдау көрсету шараларын атап өткіміз ПҚҚР компаниясы ұстанатын ба- Жаңақорған ауданындағы «Балдәурен» келеді. сым бағыттардың бірі болып атау- қоғамдық қоры жанында ашылған көп 2011 жылы Құмкөл кен орнын лы әрі мақсатты көмек көрсету та- балалы және аз қамтылған отбасыларға, өнеркәсіптік игеру жобасының 25 былады, бұл ретте ұзақ мерзімді сондай-ақ жетімдерге арналған 50 жылдығы аясында «ПетроҚазақстан бағдарламаларға, халықтың қорғалмаған орындық «Балғын» балабақшасын; Құмкөл Ресорсиз» тарапынан облыстық топтарына, балаларға, соғыс және еңбек аз қамтылған отбасылардан шыққан балалар ауруханасына медициналық ардагерлеріне, мүгедектерге, сондай-ақ балаларға, жетім балалар мен ата- жабдық сатып алу үшін 150 мың АҚШ денсаулық сақтау, спорт, мәдениет және анасының қамқорлығынан айырылған доллары сомасында демеушілік қолдау өнер саласындағы мекемелерге қолдау балаларға арналған «Арай Санрайз» көрсетілді. көрсетуге ерекше көңіл бөледі. балалар лагерінде тегін демалыстың 2015-2016 жылдары «ПҚҚР» АҚ Қытай Осы орайда, жүзеге асыру мерзімі 10 ұйымдастырылуын; Балалар үйіне, № 2 Ұлттық Мұнай-газ Корпорациясы мен жылдан асатын ұзақ мерзімді әлеуметтік «Мұрагер» орта мектебіне және жетім ба- ҚР Мәдениет және спорт министрлігі жобаларды, соның ішінде Қызылорда лалар мен ата-анасының қамқорлығынан арасындағы келісім шеңберінде республикалық маңызы бар «Астана қаласындағы Қазақ ұлттық хореогра- фия академиясын жобалау және тұрғызу» жобасының демеушілерінің бірі атанды. Жыл сайын «ПетроҚазақстан» то- бы Қызылорда облысы және Қарағанды облысының Ұлытау ауданын әлеуметтік- экономикалық дамыту шараларына белсенді қатысуда. Әртүрлі әлеуметтік маңызы бар жобаларды жүзеге асыру кезінде қаржылай қолдау көрсетілген ұйымдар мен мекемелердің қатарында «Туған жер» қауымдастығын, «Сыр орма-

Жалпы алғанда, Қызылорда об- лысын және Қарағанды облысының Ұлытау ауданын әлеуметтік- экономикалық дамыту меморан- думдары аясында 2005 жылдан 2015 жылға дейінгі кезеңде 3,8 млрд. «Атамекен» отбасылық типтегі балалар ауылында, Қызылорда қ. / В детской деревне семейного типа «Атамекен», теңгеден астам қаржы бөлінді. г.Кызылорда / At Atameken family type Children’s Village, Kyzylorda

12 Маусым 2018 МҰНАЙШЫ 2014 жылы Қызылорда облысының әкімдігі, «ПетроҚазақстан Құмкөл Ре- сорсиз» АҚ, «Көлжан» ЖШС және «ПетроҚазақстан Венчерс Инк.» компаниясының филиалы арасын- да Қызылорда облысын әлеуметтік- экономикалық дамыту мақсатында Ынтымақтастық туралы меморандумы шеңберінде «SOS-Kinderdorf» жобасы бойынша Қызылордада жетім балалар мен ата-анасының қамқорлығынан айырылған балаларға арналған «Ата- мекен» отбасы үлгісіндегі балалар ауылының құрылысы басталды. Бала- лар ауылы 2015 жылдың маусымын- да пайдалануға берілді. Меморандумға сәйкес, балалар ауылын жобалау және тұрғызу үшін «Игілік» корпоративтік Қызылордадағы Наурыз мерекесінде ПҚҚР-дың киіз үйі / Юрта ПККР на праздновании Наурыза в Кызылорде / PKKR yurt at Nauryz celebration in Kyzylorda қорына «ПҚҚР» АҚ тарапынан 550 млн. теңге аударылса, «Көлжан» ЖШС ны» жастар қоғамдық бірлестігін, «Сыр қарсаңында компания қалалық білім материалдық-техникалық жабдықтау болашағы корпоративтік қорын, сондай- бөлімі ұйымдастырған балаларға жұмыстарына 100 млн. теңге бөлді. ақ «Мәңгілік ел» корпоративтік қорының арналған конкурстарға сыйлықтар Балалар ауылы – бұл қос қабатты Қазақ хандығының 550 жылдығына орай мен 5000 балмұздақ сатып алу арқылы сегіз тұрғын үйден және бір әкімшілік ұйымдастырған іс-шарасын атап шығуға қаланың орталық алаңындағы мерекелік ғимараттан тұратын, №1 интернат- болады. іс-шараларды түгелдей қаржыландырып, балалар үйінің тәрбиеленушілеріне Әр жыл сайын ПҚҚР дәстүрлі балаларға қуаныш сыйлауда. Оқу жылы арналған отбасы үлгісіндегі коттед- қайырымдылық жобаларын да жүзеге қарсаңында «Бірінші сынып оқушысы» ждер қалашығы. Ағымдағы уақытта асыруда. Олардың бірі болып Жаңа және «Мектепке барар жол» науқандары балалар ауылын жасы үштен он жыл және Наурыз мейрамы қарсаңында аясында ПҚҚР облыстың ауқатсыз және сегіз жасқа дейінгі 57 бала мекен- компанияның 150 зейнеткеріне, көп балалы отбасыларынан шыққан 300- деуде, бірақ бұл жерге 80 адамға өндірісте жарақат алған жұмыскерлерге ден астам балаға арқаға асатын оқушы дейін орналастыруға болатынын ай- және асыраушысынан айырылған сөмкесі мен мектеп құралдарының та кеткен жөн. Балалар ауылында отбасыларға азық-түлік қорын тара- толық жиынтығын таратады. 2011 25 қызметкер жұмыс істеп, мұндағы ту науқаны табылады. «ПетроҚазақстан жылдан 2015 жылға дейінгі аралықта тәрбиеленушілердің ересек өмірге Құмкөл Ресорсиз» соғыс және еңбек «ПҚҚР» АҚ «Қуаныш керуені» науқанын алғаш қадам басуларына көмектесуде. ардагерлеріне көмек көрсетіп, оларға ұйымдастырып, осының шеңберінде Қазақстанның шипажайларында тегін әртүрлі спорттық жарыстар мен мәдени емделу мүмкіндігін ұсынуда. ойын-сауық шараларына белсенді аудандар мен Қызылорда қаласындағы Жыл сайын 1 маусымда атап өтілетін түрде қатысқан 1500-ден астам балаға балаларға арналған 8 демалыс лагеріндегі Халықаралық балаларды қорғау күні сыйлықтар берді. Бұл акция жекелеген 5 лек бойынша өткізілді.

Шымкенттегі Ұлы Жеңісті мерекелеу / Празднование Великой победы в Шымкенте / Great Victory celebration in Shymkent

МҰНАЙШЫ Маусым 2018 13 «ПетроҚазақстан Ойл Продактс» ЖШС (ПҚОП)

ПҚОП әлеуметтік саладағы бірқатар жеке бастамаларды жүзеге асырады, соның ішінде мәдениет және спорт, денсаулық сақтау және білім беру салала- рына қолдау көрсетеді. Сондай-ақ компа- ния ауылдық жерлердің тұрғындарына, қолөнершілерге, жетім балаларға, да- рынды жастарға, мүгедектерге, ҰОС және тыл ардагерлеріне көмек көрсетеді. 2005-2018 жылдары ПҚОП көрсеткен қолдаудың арқасында Оңтүстік Қазақстан облысында «Қазақстан әйелдері кедейлікке қарсы», «Балаларды қамқорына алу - әркімнің ісі», «Мектеп- ке барар жол», «ОҚО-дағы қолданбалы өнерді қолдау және дамыту» сияқты жо- ПҚОП-тың әлеуметтік серіктесі - Шымкенттегі балет мектебі / Социальный партнер ПКОП - Балетная школа в балар жүзеге асырылды. Шымкенте / PKOP social partner - Shymkent Ballet School Біз мақтан тұтатын маңызды жобалардың бірі болып «ПетроҚазақстан» анасының қамқорлығынан айырылған Түркияның Алания қаласында өткен компаниясы мен әкім жанындағы әйелдер балалар мен жетім балалар да, оқу озат- Халықаралық «Сәттілік тұмары» балалар ісі және отбасы-демографиялық саясат тары да бар. мен жасөспірімдер шығармашылығы фе- жөніндегі облыстық комиссияның «ОҚО- Компания жиырма жылдан астам стиваль-конкурсына және Болгарияда дағы қолданбалы өнерді қолдау және да- уақыт бойы Сайрамдағы №4 балалар өткен Халықаралық «Қалалар өмірі» кон- мыту» атты бірлескен жобасы табыла- үйіне және қамқорлыққа алынған №65 курсына қатысуға мүмкіндік алып, үшінші ды. 2010-2013 жылдары қолөнер кәсібін, мектеп-гимназияға жөндеу жұмыстарын дәрежелі Лауреат кубогымен және екі ди- аз қамтылған, көп балалы отбасылардың жүргізу және қажетті әдістемелік матери- пломмен марапатталды. үйдегі еңбегін дамыту және қосымша алдар сатып алу үшін демеушілік қолдау Сондай-ақ ПҚОП «М.Әуезов атындағы жұмыс орындарын құру мақсатында ком- көрсетті. Қарабастау ауылындағы №99 Оңтүстік Қазақстан мемлекеттік пания «ОҚО қолөнершілерінің ресурстық мектепке 15 жыл бойы әр жыл сайын университетіне» мұнай өңдеу саласындағы орталығын» техникалық жабдықтауға демеушілік қолдау көрсетілуде, осы уақыт мамандарды дайындау кезінде ғылыми- қолдау көрсетті. ішінде оларға компьютерлер беріліп, зерттеу жұмыстарын жүргізуге арналған Комиссиямен бірлесе жүзеге асырыла- жөндеу жұмыстарына қаржы бөлінді, аз жабдық мен техникалық әдебиеттер тын «Балаларды қамқорына алу - әркімнің қамтылған және көп балалы отбасылар- береді. ісі» науқаны аясында біздің компания дан шыққан мектеп оқушыларына ең Компания облыстың қоғамдық көптеген жылдар бойы біздің қоғамның қажетті заттар сыйға тартылды. ұйымдары мен мекемелерінің өтініші қорғанысқа аса мұқтаж тобы – балаларға Компания Оңтүстік Қазақстан қолдау көрсетіп келеді. Осы акция бары- облысындағы балаларға арналған жалғыз сында балабақшалар мен мектептердегі Балет мектебіне ол құрылған күннен 2006 жылдан 2015 жылға дейінгі балаларға оқулықтар мен ойыншықтар бастап көмектесіп келеді. Осының аралықта «ПетроҚазақстан Ойл сыйға беріледі, бұлардың қатарында ата- арқасында мектептің тәрбиеленушілері Продактс» ЖШС Оңтүстік Қазақстан облысының әкімдігімен бірге өңірді Әлеуметтік-экономикалық дамыту меморандумдарын жа- састы. Меморандумдар аясында бөлінген қаражат әлеуметтік және инфрақұрылымдық жобаларды жүзеге асыру, соның ішінде «Арда- герлер үйіне» медициналық жабдық сатып алу, Шымкент қаласындағы Мамандандырылған Балалар үйін күрделі жөндеуден өткізу, «Жа- стар үйі» ғимаратының құрылысын жүргізу, Сайрам ауданының Жұлдыз ауылдық округіндегі жаңа ауылға ау- ыз су құбырын тарту, сондай-ақ осы округтің әлеуметтік объектілеріне қолдау көрсету үшін жұмсалды. Жал- пы 10 жыл ішінде «ПҚОП» ЖШС та- рапынан 1,5 млрд. теңгеге жуық қаражат бөлінді. Құмкөлдегі Наурыз мерекесі / Празднование Наурыза на Кумколе / Nauryz celebration at Kumkol

14 Маусым 2018 МҰНАЙШЫ бойынша оларға тұрақты түрде көмек ПҚОП Шымкент қаласында Еңбегі сіңген көрсетеді. Мәселен, 2006 жылы «ОҚО спорт шебері Ә. Юсупованың жүлдесіне мүгедектерді сауықтыру орталығы» ұйымдастырылған көркем гимнасти- ММ ғимаратына құрылыс және жөндеу ка турнирін өткізуге қаржы бөліп келді. жұмыстары жүргізілді. 2007 жылы 2017 жылы футболды көпшілікке тара- «ОҚО әйелдер мен балаларды қолдау ту мақсатында «Қазақстандық футбол орталығы» ҚБ-нің өтініші бойынша әуесқойлары лигасына» Қазақстандық «Қазақстан әйелдері кедейлікке қарсы» футбол әуесқойлары лигасының І Ар- республикалық акциясының айлығы дагерлер арасындағы чемпионатын аясында 420 ауқатсыз тұрғынға азық- ұйымдастыру және өткізу үшін қаржы түлік пакеттері таратылса, 2008 жы- бөлінді. Соңғы жылдар ішінде компания лы су тасқынынан зардап шеккен ОҚО- Бокс федерациясы спортшыларының ның 400 тұрғынына азық-түлік пакеттері халықаралық деңгейдегі жарыстарға мен киім-кешек беру арқылы қолдау қатысуына, Қазақстанда спорт сайы- көрсетілді. 2009 жылы ПҚОП облыс старын өткізуге демеушілік етіп келеді, пен Шымкент қаласының аса мұқтаж сондай-ақ елдің жекелеген өңірлеріндегі тұрғындарына, соның ішінде ауқатсыз балаларға арналған бокс үйірмелерін отбасылардағы көп балалы аналарға; дамытуға қолдау көрсетуде. 2018 жылы АҚТҚ инфекциясын жұқтырған балала- Теннис Федерациясының Шымкенттегі «Парыз» жоғары марапаты / Высокая награда «Парыз» / ры, мүгедек балалары бар отбасыларға “Paryz” prestigious award филиалына Шымкент қаласында қолдау көрсетті. Құрақ көрпеше, балаларға арналған төрт республикалық қабырғаға ілінетін панно, қалыңдықтың Бірнеше жыл бойы ПҚОП Жұлдыз турнирді өткізу үшін қолдау көрсетілді. жасауына көрпе тігу сияқты қолданбалы ауылдық округінің, Сайрам ауданының Оңтүстік Қазақстан облысының ҰОС ұлттық өнерді дамыту мақсатында же- халқының әлеуметтік қиыншылықтарын ардагерлері де назарсыз қалған емес – жыл ке ісін ашу үшін Жасөспірімдер үйінің шешуге қол ұшын созып келеді, мәселен, сайын компания Жеңіс күні құрметіне түлектеріне тігін жабдығы, материалдар Меморандумға қол қоюдан бөлек, теле- оларға көмек көрсетуде. 2010 жылы мен маталар берілді. фон тораптарын орнату, трансформа- жергілікті және республикалық арналар- 2010 жылы қосымша жұмыс орындарын тор сатып алу және орнату жұмыстарына дан «ПетроҚазақстан» компаниясының құру мақсатында Сарыағаш, Мақтаарал, қолдау көрсетілді. 2010 жылы Наурыз қолдауымен түсірілген, Оңтүстік Созақ аудандарының, Кентау және Арыс мейрамы қарсаңында Жұлдыз ауылдық Қазақстан облысынан шақырылған қалаларының Әйелдер кеңестеріне округінің ауқатсыз, көп балалы от- Ұлы Отан соғысына қатысушылар тура- тігін жабдығы табысталды. 2011-2012 басылары мен мүгедек балалары бар лы деректі фильм есте қалды. 2015 жы- жылдары компания Шымкенттің және отбасыларының әрқайсысына жалпы со- лы Жеңістің 70 жылдығының құрметіне ОҚО-ның 15 ауданының балаларға масы 1,25 млн. теңге құрайтын мөлшерде ПҚОП ОҚО-ның Еңбекші ауданына арналған медициналық мекемелеріне ұн үйлестірілді. «Талап» ҚҚ-ның өтініші қарасты Қарабастау ауылының Ұлы Отан медициналық жабдық сатып алу арқылы бойынша 21 мүгедекке мүгедектер арба- Соғасында қаза тапқан жауынгерлеріне қолдау көрсетті. Сондай-ақ 2014 жы- сы сыйға берілді. арналған ескерткішті қалпына келтіруге лы «Балалар психоневрологиялық ПҚОП жастар арасында салауатты өмір ат салысты. 2018 жылы «Ардагерлер медициналық-әлеуметтік мекемесі» салтын насихаттау мақсатында спорт- ұйымының» Еңбекші аудандық филиалы- КММ-не қолдау көрсетіліп, аталған меке- ты дамытуға қаржы бөлуде. 2005 жылы на көмек көрсетіліп, Жеңіс күніне орай меге медициналық жабдық сатып алын- «Ордабасы» МКҚК футбол командасы- ҰОС-ның тыл еңбеккерлеріне теледидар- ды. на қолдау көрсетілді. Бірнеше жыл бойы лар табысталды.

«Алтын Жүрек» сыйлығының салтанатында / На церемонии вручения Премии «Алтын Журек» / At Altyn Zhurek award ceremony

МҰНАЙШЫ Маусым 2018 15 «ПетроҚазақстан Оверсиз Сервисез Инк.» АФ (ПҚОСИ)

Компанияның Алматы қаласындағы жобаларының мақсаты болып өнер, мәдениет және спорт салаларындағы қоғамдық маңызы бар іс-шараларды ұйымдастыруға жәрдемдесу, сондай- ақ ғылыми-білім беру және әлеуметтік салалардағы бастамаларды жүзеге асыру табылады. «Добровольное Общество «Милосердие» (ДОМ) қоғамдық қоры – «ПетроҚазақстан» компаниясы қызметтік шығындарын қаржыландыру міндеттемесін өз мойны- на алып, көптеген жылдар бойы белсенді ынтымақтастық орнатып келе жатқан мекемелердің бірі. Компания тарапы- нан көрсетілетін мұндай қолдаудың арқа- сында фонд қызметкерлері коммуналдық, Б.Төлегенованың «Сүйіспеншілік, үміт және сенім» автобиографиялық кітабының тұсау кесерінде / На презентации автобиографической книги «Любить, надеяться и верить» Б.Тулегеновой / At presentation коммуника-циялық қызметтерінің және of the biography book of B.Tulegenova ‘Love, hope and believe’ жалға берілген ғимараттың ақысын төлеп, өз жобаларын жүзеге асыруда, «ПетроҚазақстан» компаниясы матыда Орталық Азия мен Қазақстанның олардың ішінде: Қордың қызметкерлері көптен бері Алматы қаласы мен Ме- атақты көркемсурет шеберлерінің «Жы- қазақстандық қоғам үшін маңызды жо- деу ауданындағы ҰОС Ардагерлері лы өлке» атты көрмесін ұйымдастырып баларды, соның ішіне Қазақстанда ем- кеңесімен, «Оңтүстік Қазақстанның ге- өткізді. «ҚазЭнерджи» қауымдастығының деуге келмейтін ауруларға шалдыққан ология ардагерлері» ҚБ-мен ізгі қарым- 10 жылдығына орай 2015 жылдың балаларға көмектесуге бағытталған қатынас орнатып, оларға қажетті қыркүйегінде компания тарапы- «Балаларға өмір сыйла», «Аутизмді жеңе қаражат бөліп келеді. нан «Has Sanat» галереясының көркем аламыз», «Жетімін жылатпаған Қазақстан» Қазақстандық және әлемдік көрмесі, сондай-ақ қазақстандық және жобалары кіреді. Жұртшылықты кеңінен мұраны сақтап қалу және дәріптеу әлемдік сахна жұлдыздары Айман Му- ақпараттандыру және мұқтаж жандарға мақсатында компания мәдениет және сахаджаева, Жания Аубакирова, Майра бейжай қарамайтын, қайырымдылық өнер саласындағы маңызды жоба- Мұхамедқызы, Димаш Құдайберген және қызметіне ат салысқысы келетін ларда ат салысып тұрады. Мәселен, т.б. қатысуымен өткен классикалық му- қазақстандықтардың санын арттыру «ПетроҚазақстан» компаниясы Тұңғыш зыка концерті ұйымдастырылған бола- мақсатында компания 2011 жылдан ба- Президент қорына қолдау көрсетіп, тын. стап «Хабар» телеарнасындағы «Балаларға Алматыдағы «Францияның маржанда- Көптеген жылдар бойы біздің компани- өмір сыйла (Подари детям жизнь)» ат- ры – Ренессанс дәуірінен қазіргі таңға ямыз әлемдегі ең дарынды, барша қазақ ты телебағдарламаның дайындалуына дейінгі француз өнері мен мәдениеті» ат- халқы сүйсініп тыңдап, аса құрметтейтін және эфирден таратылуына демеушілік ты француз көркемөнер мұраларының аңыз адам, Кеңес одағының халық көрсетіп келеді. көрмесіне демеуші болды, сондай-ақ Ал- әртісі, Социалистік еңбек ері - Бибігүл

Астанадағы «Өнер синергиясы» жобасы аясында концерт / Концерт в рамках проекта «Синергия Искусства» в Астане / A concert within implementation of ‘Synergy of Art’ project in Astana

16 Маусым 2018 МҰНАЙШЫ Ахметқызы Төлегеновамен жақсы қарым-қатынаста. Бибігүл Ахметқызы біздің көптеген іс-шараларға қатысып Марапаттар аса қадірлі қонақ болуда. Бірнеше жыл 2008 бұрын компания қызметкерлеріне және • «ПетроҚазақстан» компаниясы National Business (NB 100) журналының серіктес компанияларға сыйлық ретінде 2008 жылғы рейтингінде мұнай-газ компаниялары арасында 5-ші орынға, ал Алматыда Абай атындағы Мемлекеттік Қазақстанның бүкіл кәсіпорындары арасында 7-ші орынға жайғасты. Опера және балет театрында «Бибігүл • ПҚҚР бизнестің әлеуметтік жауапкершілігі жөніндегі «Парыз» республикалық Төлегеновамен Наурыз» атты ар- конкурсы аясында «Үздік әлеуметтік жауапты кәсіпорын» номинациясы бойын- найы концерт ұйымдастырылған бола- ша Қазақстан Президентінің күміс дәрежелі «Парыз» Сыйлығымен марапатталды. тын. Көрермендер бұл концертті қатты • ПҚОП қайырымдылық саласындағы «Алтын Жүрек» ұлттық сыйлығының лау- ұнатқан еді. Сонымен қатар, компания реаты атанды. Бибігүл Ахметқызы өзі ұйымдастырған Қазақстандағы жалғыз кәсіби вокаль- 2009 • «ПетроҚазақстан» компаниясы Exclusive журналының рейтингінде мұнай-газ ды конкурс - Б.Төлегенованың вока- компаниялары арасында 4-ші орынға жайғасты. листер конкурсына көп жылдар бойы • «Жыл таңдауы - 2009» аймақтық байқауының «Үздік өндіріс» номинациясында қолдау жасап келеді. Бұған қоса, ком- ПҚОП халықтың берген дауысының қорытындысы бойынша жеңімпаз атанып, пания Б.Төлегенованың өмірі мен 1-дәрежелі «ОҚО-ның Алтын көшбасшысы» дипломымен марапатталды. шығармашылығы жайлы көркем- • ПҚҚР Қызылорда облысының әлеуметтік саласына қосқан үлесі үшін «2009 биография жанрындағы кітапты шығару жылдың меценаты» атағына ие болды. идеясын жүзеге асыру және оның бас • ПҚҚР мұнай-газ саласындағы «Үздік экологиялық бағдарлама» номинациясы демеушісі атану құрметіне лайық болды. бойынша «Алтын Прометей» сыйлығының иегері атанды. Көптеген жылдар бойы «ПетроҚазақстан» компаниясы 2010 қазақстандық балеттің маңдайалды • «ПетроҚазақстан» компаниясы республиканың ең ірі 500 компаниясының 80-дан астам тәжіребесі бар мектебін рейтингінде (National Business) 5-ші орынға жайғасты. сақтап, одан әрі дамытып келе жатқан, • «ПетроҚазақстан» компаниясы өз қызметін жүзеге асыратын өңірлерде ел аумағындағы жалғыз кәсіби балет жергілікті қоғамдастықты тұрақты дамыту деңгейін өлшеудің әлеуметтік мектебі саналатын Селезнев атындағы әдістемесі бойынша «Сандж» зерттеу орталығы ұйымдастырған рейтингте 5-ші Алматы хореографиялық училищесінің орынды және осы рейтингтің экологиялық компоненті бойынша 2-ші орынды шығармашылық ұжымына қолдау иеленді. көрсетуде. Үздік оқушылар өздерінің 2011 шеберліктерін әлемдік сахнада • «ПетроҚазақстан» компаниясы «Қазақстанның ең ірі 100 компаниясы» көрсетуге мүмкіндік алған еді. Бұған рейтингінде («Эксперт-Қазақстан» РА) 4-ші орынға жайғасты. компаниямыздық үлес қосқанын біз • «ПетроҚазақстан» компаниясы KazEnergy қауымдастығы ұйымдастырған «Ар- мақтан тұтамыз. Намыс» конкурсында «Тұрақты әлеуметтік позиция» номинациясы бойынша Жоғарыда айтылғандай, «Петро- «Ар-Намыс» сыйлығымен марапатталды. Бұл сыйлық «Добровольное общество Қазақстан» үшін басымдықтың бірі «Милосердие» ҚҚ-мен бірлесіп жүзеге асырған әлеуметтік жоба үшін берілді. салауатты өмір салтын насихат- • ПҚОП бизнестің әлеуметтік жауапкершілігі жөніндегі «Парыз» республикалық тау болып табылады. Бірінші ке- конкурсы аясында «Экологияға қосқан үлесі үшін» номинациясы бойынша ал- зекте, бұл компанияның өз тын жүлденің иегері атанды. жұмысшыларына қатысты, сондықтан 2013 «ПетроҚазақстанның» барлық • «ПетроҚазақстан» компаниясы «Қазақстанның ең ірі 200 компаниясы» бөлімшелерінде жұмысшыларға рейтингінде («Эксперт-Қазақстан» РА) 5-ші орынға жайғасты. физикалық белсенділігін көтермелеу • ПҚҚР Ұлттық бизнес рейтингтің нәтижелері бойынша «Қазақстан көшбасшысы үшін жағдай жасалды. – 2013» ұлттық сертификатын иеленді. Қайырымдылық жобаларын жүзеге • ПҚОП KazEnergy қауымдастығы ұйымдастырған конкурста «Бизнестің асырумен қатар, компания қоғамдағы әлеуметтік жауапкершілігі» номинациясы бойынша сертификатқа ие болды. қайырымдылық сипаттағы іс- • «ПетроҚазақстан» компаниясы «Мұнайшы» корпоративтік журналы үшін «Үздік шаралардың одан әрі дамып, насихат- салалық корпоративтік басылым» номинациясы бойынша KazEnergy дипломы- талуына септігін тигізуде. Жыл сайын мен марапатталды. өткізілетін «Алтын Жүрек» қоғамдық сыйлығын ұйымдастырушы «Бауыр- 2016 жан» қоғамдық қорының идеяларын • ПҚОП бизнестің әлеуметтік жауапкершілігі жөніндегі «Парыз» республикалық толығымен құптай отырып, көптеген конкурсында «Экологияға қосқан үлесі үшін» номинациясы бойынша алтын жылдар бойы «ПетроҚазақстан» ком- жүлде иегері атанды. паниясы қайырымдылық қызметі қоғамға үлгі болып, оның дамуына 2017 тікелей ықпалын тигізетін адамдар мен • Оңтүстік Қазақстан облысы әкімдігі тарапынан «ПетроҚазақстан Ойл Про- ұйымдарды анықтау мен марапаттау- дакс» ЖШС Президенті Цзян Ши Оңтүстік Қазақстан облысында кәсіпкерлікті ды мақсат тұтатын осы Қазақстандағы дамытуға қосқан айрықша үлесі үшін «Жылдың үздік инвесторы» номинациясы қайырымдылық саласындағы жалғыз бойынша марапатталды. сыйлыққа демеушілік көрсетіп келеді.

МҰНАЙШЫ Маусым 2018 17 Біздің біріккен кәсіпорындарымыздағы корпоративтік әлеуметтік жауапкершілік: «Қазгермұнай» БК» ЖШС

«ПетроҚазақстан» компаниясының үлестік қатысуы 50%-ды құрайтын біздің «Қазгермұнай» БК» ЖШС бірлескен кәсіпорны сондай-ақ өңір көшбасшысы болып келеді және Қызылорда облысының әлеуметтік инфрақұрылымын жақсартуда белсенді қатысуда. «Қазгермұнай» өңірдің әлеуметтік- экономикалық дамуына ашықтық пен айқындық қағидаттарына сүйене, Қызылорда облысының әкімдігімен, қоғамдық қорлар мен ұйымдармен белсенді түрде өзара әрекеттесе тұра жәрдемдеседі. Демеушілік пен қайырымдылық көмектің негізгі бағыттары болып өңірді абаттанды- ру, Қызылорда қаласы мен облысын- да әлеуметтік тұрғыдан маңызды ны- сандар құрылысын қаржыландыру, Қызылордадағы мұз айдынында / В ледовом дворце в Кызылорде / At the Ice Place in Kyzylorda қоғамдық қорлар мен бейкоммерциялық ұйымдардың қызметін, білім беру, мәдениет және спорт саласын қолдау, олардың шеңберінде «Қазгермұнай» ауданындағы «Қорқыт Ата» мемориалдық халықтың қорғалмаған топтарына көмек инфрақұрылым, медицина, спорт, кешенін қалпына келтіру мен ашуға; көрсету табылады. мәдениет нысандарының құрылысын Қызылорда қ. Талсуат аулындағы Жыл сайын «Қазгермұнай» БК» ЖШС іске асыруға және өзге әлеуметтік 300 адамға арналған психикалық- және Қызылорда облысының әкімдігі ара- тұрғыдан маңызды жобаларды орындау неврологиялық интернаттың сында өңірдің Әлеуметтік-экономикалық үшін демеушілік көмек түрінде ақшалай құрылысын аяқтауға, сонымен қатар даму саласында ынтымақтастық жай- қаражатты бөлуде. Қызылорда қ. Жастарға қызмет көрсету лы меморандумдар жасалуда, және Мысалы, 2014-2017 жылдары осы ме- орталығының құрылысына жұмсалған морандумдар аясында «Қазгермұнай» болатын. Осыған қосымша, қаражат тарапынан 3,8 млрд. теңге сомасы- қайырымдылық науқандарды өткізу 2010 жылы «Қазгермұнай» Елба- нан астам ақшалай қаражат бөлінген және әлеуметтік тұрғыдан маңызды жо- сы Н.Ә. Назарбаев құрған Бизнестің болатын. Бұл қаражат қалалық иппо- баларды жүзеге асыру мақсаттарында, әлеуметтік жауапкершілігі жөніндегі дром мен орта мектептер аймақтарында сондай-ақ Қызылорда қаласының «Парыз» конкурсының «Үздік спорт алаңшаларының құрылысына; инфрақұрылымын жақсарту үшін әлеуметтік жауапты кәсіпорын» но- Қызылорда облысы Қармақшы пайдаланылған. минациясында қола жүлдесін иеле- неген болатын. 2014 жылы компания «Үздік әлеуметтік жауапты кәсіпорын» ретінде «Парыз» сыйлығының гран-при жүлдесін алып, қайтадан конкурстың лауреаты атанды. 2014 жылы «Қазгермұнай» Швейцарияның Өнеркәсіп пен жаңа технологияларға жәрдемдесу агенттігі (OPI), біріккен Швейца- рия - ТМД сауда-өнеркәсіп палата- сы және EMA INVEST инвестициялық жобаларды қолдау қоры құрған абы- ройлы Grand Prix Europeen de la Qualite байқауына табысты (сапа үшін Еуропалық гран-при) қатысқан болатын. Компания «Мұнай-газ саласындағы жетістіктері үшін» және «Өңір инфрақұрылымын дамытуға қосқан үлесі үшін» атты номинация- ларында лауреат атанды. Қазгермұнайдың қолдауымен салынған ипподром / Ипподром, построенный при поддержке «Казгермунай» / Hippodrome built with the support of Kazgermunai

18 Маусым 2018 МҰНАЙШЫ ОҚИҒАЛАР КҮНТІЗБЕСІ

қаңтар

12 қаңтар - ҚР Энергетика вице- министрі Б.Ақшолақов «ПетроҚазақстан Ойл Продактс» ЖШС-не жұмыс сапары- мен келді.

ақпан

2 ақпан - ҚР Энергетика министрлігінің Қоршаған ортаны қорғау бойынша бірыңғай ақпараттық жүйесі сайтында «ПҚОП» ЖШС дайындаған 2017 жылға арналған Қалдықтарды түгендеу есебі тіркелді.

9 ақпан - «ПҚОП» ЖШС жастар ара- сында спортты дамыту мақсатында ұйымдастырушылық базаны жақсарту үшін «ОҚО Бокс федерациясына» 8 наурызды «Арай Санрайз» лагерінде тойлау, ПҚҚР / Празднование 8 Марта в лагере «Арай Санрайз», ПККР / демеушілік көмек көрсетті. March 8 Celebration at Arai Sunrise camp, PKKR тика министрлігінің қолдауымен бағытталған жүріс-тұрыс аудитін) өткізу 10 ақпан - ПҚОП-та ҚМГ-ның ұйымдастырған Қазақстанның мұнай- ережелері дайындалып енгізілді, олар- еншілес және тәуелді ұйымдарының газ компанияларының экологиялық ды өткізу кестелері бекітілді. Жүргізілген 2017 жылдағы қаржы-шаруашылық жауаптылығының бірінші жыл сайынғы аудиттер барысында алынған барлық қызметінің нәтижелері бойынша жи- рейтингі қорытындыларының танысты- деректер жалпы бақылау мақсатында налыс өткізіліп, мұнда 2018 жылдың ру рәсімі өтті. «ПетроҚазақстан Құмкөл «ҚазМұнайГаз» ҰК» АҚ сайтының І тоқсанына арналған тапсырмалар Ресорсиз» АҚ Қазақстанның мұнай- бірыңғай жүйесіне енгізіледі. анықталды. газ компанияларының экологиялық жауаптылығы рейтингінде ІІІ орын алып, ақпан-наурыз – ПҚОП-та тит. 3100 14 ақпан - «ПҚОП» ЖШС осы саладағы көшбасшылардың үштігіне (су дайындау), тит. 3200 (ауа шығару), басшылығының бірқатар мәселелер, енді. тит. 3300 (азот шығару) қондырғылары соның ішінде ПҚОП-тың 2017 жылдағы пайдалануға берілді, қалған Жал- өндірістік қызметінің нәтижелері бойын- 28 ақпан - Қызылордада пы зауыттық шаруашылық (ЖЗШ) ша еңбек ұжымымен есепті кездесуі өтті. «ПетроҚазақстан» компаниясының объектілері бойынша орнату-іске қосу екінші Жыл сайынғы конференци- жұмыстары жүргізілуде. 14 ақпан - «ПетроҚазақстан Ойл Про- ясы өтті, осының шеңберінде 2017 дактс» ЖШС басшылығы Ауғанстандағы жылдың қорытындылары шығарылып, соғыс ардагерлері болып табылатын 2018 жылға арналған тапсырмалар Наурыз зауыт жұмыскерлерін Әскерлердің анықталды, қызметкерлер құрамының Ауғанстан Демократиялық Республика- еңбек қызметін бағалау көрсеткіштері 4 наурыз – Халықаралық әйелдер сынан шығарылуы күнімен салтанатты көрсетілді, игеру және бұрғылау күніне орай «Арай Санрайз» балалар түрде құттықтады. департаментін қайта құрылымдау лагерінің аумағында «ПетроҚазақстан нәтижелері жарияланды, ғылыми-зерттеу Құмкөл Ресорсиз» компаниясының әйел 15 ақпан - «ПҚҚР» АҚ «Жас геолог» институтының қызметі туралы ақпарат қызметкерлері арасында зияткерлік қорына Щучинск-Бурабай курорттық берілді және вице-президенттердің квест-ойын өткізілді. Ойынның аймағындағы республикалық «Балдау- қатысуымен KPI жүйесі бойынша қорытындысы бойынша құрамында рен» оқу-сауықтыру орталығындағы V жұмыстарды орындау міндеттемелеріне Ольга Шин, Гүлнәр Тоқшылықова, Аи- жас геологтардың қазақстандық ашық қол қойылды. да Нысанбаева, Бақыт Естаева мен Шол- далалық олимпиадасын ұйымдастыру пан Махметова өнер көрсеткен жобалау және өткізу үшін демеушілік көмек ақпан - Корпоративтік әлеуметтік департаментінің «Сұлу Design» коман- көрсетті. жауапкершілік аясында Селезнев дасы мәреге бірінші келді. Құрамында атындағы Алматы хореографиялық Сәуле Ниязбаева, Әлия Абдрахманова, 22 ақпан - Астанада Ресейдегі училищесіне VI Хореографиялық оқу Сәуле Өтепова, Айгүл Дәрібаева мен Ок- Бүкіләлемдік жабайы табиғат қоры мекемелерінің «Өрлеу» халықаралық сана Черникова өнер көрсеткен «Су- (WWF) мен «КРЕОН» тобы Орталық байқауын өткізу үшін қолдау көрсетілді. перпчелки» командасы екінші орын- Азиядағы қоршаған орта жөніндегі ды, ал құрамында Жанна Моисеенко, БҰҰ бағдарламасымен (UNEP-СА) ақпан - ПҚОП-та КЖҚСБЖА Ольга Ли, Оксана Оспан, Лаура Әлиева ынтымақтаса отырып, ҚР Энерге- (Көлік жүргізу қауіпсіздігін сақтауға мен Жанна Қалдыбаева өнер көрсеткен

МҰНАЙШЫ Маусым 2018 19 МЖБ бөлімінің «Оптимисты» команда- орнату-іске қосу жұмыстарын бастау тап- Байқау нәтижесі бойынша «САС» ЖШС сы үшінші орынды еншіледі. Жеңімпаз сырмасы берілді. мердігерлік ұйымының қызметкері командалар компанияның дипломдары- Нұргүл Тұрмағанбетова 1 орынды, ал мен және сыйлықтарымен марапаттал- 16 наурыз - Жаңақорған «ESS Int» ЖШС мердігерлік ұйымының са, қалған қатысушыларға ынталандыру ауданындағы аз қамтылған отбасылар- қызметкері Ғани Мұратбаев 2 орын- сыйлықтары берілді. дан шыққан балаларға арналған «Бал- ды еншілесе, 3-разрядты химиялық тал- даурен» балабақшасында таңертеңгілік дау зертханашысы Исахан Жәңгіров 7 наурыз - Халықаралық әйелдер қайырымдылық шарасы өткізіліп, мұнда пен «САС» ЖШС мердігерлік ұйымының күнін мерекелеу аясында ПҚҚР Басқарма Төрағасы Цинь Хунвэй мыр- қызметкері Гүлмира Айшаубекова үшінші қызметкерлері арасында өткізілген «Өр за балабақшада тәрбиеленушілерге орынды өзара бөлісті. мінезді әйелдің әңгімесі» атты әңгіме сыйлықтар табыстады. айту байқауының қорытындылары 20 наурыз - «ПетроҚазақстан» шығарылды. Ұйымдастырушылар 19-20 наурыз - Наурыз мерекесі компаниясының спорт кешенінде комитеті 4 жұмыстың барлығын қарсаңында Құмкөл және ҚАМ кен орын- компанияның Қызылордадағы да ерекше атап көрсетіп, байқауға дарында компанияның қызметкерлері кеңсесінің жұмыскерлері үшін Нау- қатысушылардың барлығына, атап үшін спорт сайыстары және ҚР Еңбегі рыз мерекесі атап өтілді. Мерекелеу ба- айтқанда технологиялық бөлім сіңген қайраткері, эстрада жұлдызы рысында «ПҚҚР» АҚ-ның Басқарма бастығы Бақыт Есіркеповаға; аудар- Гүлнұр Оразымбетованың қатысуымен Төрағасы Цинь Хунвэй мен Кәсіподақ машы Роза Ниязоваға; аға талдау- мерекелік концерт ұйымдастырылды. комитетінің төрағасы Елеусін Дүйсенов шы Мария Кашечкинаға; аударма- құттықтау сөз сөйледі. Іс-шара аясын- шы Оксана Черниковаға тең бағалы 19 наурыз - Наурыз мерекесіне да ұлттық киімі ең жақсы деп танылған сыйлықтар табыстады. «ПҚҚР» АҚ-ның орай ҚАМ кен орнында «Домбы- жұмыскерлер естелік сыйлықтармен ма- Басқарма Төрағасы Цинь Хунвэй мырза ра Party» байқауы өтті. Домбыраның рапатталды. әйелдер мерекесімен салтанатты түрде сүйемелдеуімен ән айтқан бес қатысушы құттықтап, байқауға қызығушылық өздерінің шеберліктерін көрсетті. 22 наурыз - ПҚҚР Қызылорда танытқан қызметкерлерге алғысын ай- Байқау нәтижесі бойынша Қызылқия қаласының орталық алаңындағы На- тып, байқауға қатысушыларға гүлдер, кен орнының Өрт қауіпсіздігі бөлімінің урыз мерекесін жалпы қалалық той- дипломдар мен естелік сыйлықтар берді. қарауыл бастығы Ербол Шалабаев бірінші лау шарасына қатысты. Компания орынды иеленсе, «КНС» мердігерлік ұлттық стильде безендірілген киіз 15 наурыз – МӨЗ Жаңғырту ұйымының қызметкері Жанар Мәселеева үйлерде облыс орталығының 1 000 жобасының 2-кезеңінің технологиялық мен «CNEC» ЖШС мердігерлік ұйымының тұрғыны үшін ұлттық тағамдар қойылған қондырғыларын (RFCC каткрекингі, қызметкері Бауыржан Алдабергенов мерекелік қайырымдылық дастарханын Prime G+ бензинді гидротаза- екінші орынды өзара бөлісті, ал Арысқұм ұйымдастырды. лау қондырғысы, Merox қаныққан / кен орнының ГКЖЦ машинисті Шархан қанықпаған сұйытылған көмірсутекті Көпжасаров пен Арысқұм кен орнының 29 наурыз - Наурыз мерекесіне орай, газдарды күкіртсіздендіру қондырғысы, қолдау қызметінің маманы Ғабит «ПҚҚР» АҚ көп балалы және аз қамтылған Claus күкірт өндіру қондырғысы, ҚЦА- Нұрқожаев үшінші орынға жайғасты. 200 отбасыға, сондай-ақ компанияның 2, бу дайындау қондырғысы және т.б.) 160 зейнеткері мен өндірісте жарақат механикалық дайындау жұмыстары 20 наурыз - осыған ұқсас «Домбы- алған мүгедегіне азық-түлік пакеттерін аяқталып, осы объектілер бойынша ра Party» байқауы Құмкөлде де өтті. үйлестірді.

НЗМ-ның оқушылары ШМӨЗ-де / Учащиеся НИШ на ШНПЗ / Students of NIS at the Shymkent Refinery

20 Маусым 2018 МҰНАЙШЫ 30 наурыз - «Геологтар күні» кәсіби мерекесі қарсаңында геологияның да- муына қомақты үлес қосқаны және мүлтіксіз еңбегі үшін «ПетроҚазақстан Құмкөл Ресорсиз» қызметкерлері «KAZENERGY» қауымдастығының гра- моталарымен және алғыс хаттарымен марапатталды. «Көлжан» ЖШС директо- ры Абудурэсити Турсун «KAZENERGY» қауымдастығының медалімен мара- патталды. геология және дайындау департаменті директорының орын- басары Байзақ Әліпбаев пен геология және дайындау департаментінің бөлім бастығы Күмісбек Жүсіпов құрмет гра- мотасымен марапатталды. Геоло- гия және дайындау департаментінің аға геологы Олег Когай мен геология және дайындау департаментінің топ жетекшісі Азамат Адранов «KAZENERGY» ПҚҚР қамқорлыққа алған «Балдаурен» балабақшасындағы Наурыз / Наурыз в спонсируемом ПККР қауымдастығының алғыс хатымен мара- детском саду «Балдаурен» / Nauryz at Baldauren kindergarten supported by PKKR патталды. Сонымен қатар, бірлескен жұмыс МГӨЦ-2 (ПҚҚР) командасы бірінші орын жоспарына сәйкес қолданыстағы алып, ауыспалы Кубокты иеленді. Екінші сәуір технологиялық қондырғыларды және орынды МДАЦ (ПҚҚР) командасы, ал жаңа ірі технологиялық объектісі – үшінші орынды «ПҚОП» ЖШС команда- 2 сәуір - Қызылордадағы жаңғырту жобасы шеңберінде салынған сы еншіледі. Жеңімпаздарға грамоталар, А.Тоқмағамбетов атындағы Мәдениет күрделі каталитикалық крекинг RFCC бағалы сыйлықтар және «Өрттің алдын үйінде Қызылорда қаласының қондырғысымен интеграциялау алғаны үшін» медальдері табысталды. Орталық кітапхана жүйесі тарапынан өткізілді. ұйымдастырылған жеті балабақшаның 17-24 сәуір - ПҚОП-та ЛК-6У басқару тәрбиеленушілері арасында «Үш тілдің 13 сәуір – Құмкөл кен орнынды өртке жүйесін шикізатты алдын ала ги- патшалығы» атты қалалық байқау қарсы қызмет күні аясында және өртке дротазалау блогымен (DCS және SIS) өтті. «ПҚҚР» АҚ осы іс-шараның қарсы қызметтің құрылғанына 100 жабдықталған изомерация қондырғысын демеушілерінің бірі болды. жыл толуына орай «Өртті сөндіргеннен басқару жүйесімен біріктіру және гөрі оның алдын алған оңайырақ!» ат- олардың толыққанды үздіксіз жұмысын 6-12 сәуір - «ПетроҚазақстан Құмкөл ты өрт қауіпсіздігі жөніндегі байқау қамтамасыз ету мақсатында «ЛК- Ресорсиз» Кубогы мен жүлделеріне өтті. ПҚҚР өндірістік бөлімшелерінен 6У қондырғысының Технологиялық арналған, Павлодар, Оңтүстік Қазақстан, бөлек, байқауға «Көлжан» ЖШС, «ПҚОП» үдерістерді автоматтандырылған басқару Алматы және Ақтөбе облыстарынан кел- ЖШС, «Қазгермұнай» БК» АҚ және жүйесін (ТП АБЖ) жаңарту» жобасы ая- ген жеткіншек ұл-қыздардан құралған «Торғай-Петролеум» ЖШС командала- сында ЛК-6У қондырғысының ағымдағы 14 мектеп командасы қатысқан жарыс ры қатысты. 16 команданың арасынан басқару жүйесі (ТП АБЖ) жаңартылды. өткізілді.

10 сәуір - ПҚОП «ОҚО бокс фе- дерациясы» қоғамдық бірлестігіне оның нысандарының материалдық- техникалық жабдықталуын жақсарту үшін қаржылай қолдау көрсетті.

10 сәуір - 17 мамыр - Шымкент мұнай өңдеу зауыты технологиялық қондырғыларын жоспарлы күрделі жөндеуден өткізді. Күрделі жөндеу ая- сында жұмыс істеу мерзімін ұзарту және авариясыз жұмыс істеуді қамтамасыз ету мақсатында технологиялық және сорғыш-компрессорлық жабдықтар, құбырлар, өндірістік пештер мен электржабдықтардың сондай-ақ, негізгі және көмекші цехтардың өлшеу құралдар мен автоматикасына қатысты техникалық байқау мен жөндеу ПҚОП-тағы Жаңғырту жобасы бойынша кеңес / Рабочее совещание по вопросам Проекта модернизации в ПКОП / жұмыстары жүргізілді. Working meeting on Shymkent Refinery Modernization Project at PKOP

МҰНАЙШЫ Маусым 2018 21 19 сәуір - Наурыз мерекесін тойлау қарсаңында компания басшылығының шешімімен зауыттың барлық тамақтану пункттерінде мерекелік түскі ас ұйымдастырылды.

25 сәуір - республиканың жұмыс берушілері арасында жыл сайын өткізілетін еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау жөніндегі «Сенім» республикалық байқауының қорытындысы бойынша «ПетроҚазақстан Құмкөл Ресорсиз» АҚ «Үздік еңбекті қорғау қызметі» номина- циясында бірінші орын алды.

26 сәуір - ПҚОП тарапынан Теннис Федерациясының Шымкенттегі фили- алына Шымкент қаласында балаларға арналған республикалық турнирлер өткізу үшін қолдау көрсетілді. Сондай- ақ «Ардагерлер ұйымы» республикалық Құмкөлдегі өрт қауіпсіздігі бойынша байқау / Конкурс по пожарной безопасности на Кумколе / қоғамдық бірлестігінің Еңбекші Fire safety contest at Kumkol аудандық филиалына Жеңіс күніне орай ҰОС-ның тыл еңбеккерлеріне теледидар- лар сатып алып, табыстау үшін қаржылай «ПетроҚазақстан» компаниялар тобы және «ПетроҚазақстан Ойл көмек көрсетілді. Продактс» ЖШС бойынша 2018 жылдың 1 тоқсанында «Ықтимал қауіпті жағдайлар, қауіпсіз емес жағдайлар/әрекеттер тура- 28 сәуір - ОҚО бойынша Оңтүстік лы хабарлаған жұмыскерлерді ынталандыру бағдарламасының» Қазақстан облысының Еңбек ин- жүлдегерлері туралы ақпарат. спекциясы жөніндегі басқармасы Жұмыскерлерді ынталандыру комиссиясы «ПетроҚазақстан Құмкөл Ре- Бүкіләлемдік еңбекті қорғау күніне сорсиз» АҚ бойынша МГӨЦ коллекторынан мұнайдың ағып тұрғанын орай ұйымдастырған 2017 жылдың уақытылы байқағаны үшін 5-разрядты сусыздандыру және тұзсыздандыру қорытындысы бойынша «ОҚО қондырғысының операторы К.К.Рүстембековты; Құмкөл кен орындағы МҚЦ кәсіпорындары арасында жұмыскерлерге және МДАЦ объектілері арасындағы автожол учаскесінде коммуникациялық қауіпсіз еңбек жағдайларын кабельдердің үзілу қаупі, сондай-ақ мұнай, су және газ коллекторларының қалыптастыру бойынша үздік ұйым, саңылаусыздығын жоғалту қаупі бар екендігін байқағаны үшін технологиялық кәсіпорын, еңбекті қорғау қызметі» бөлім бастығы Б.Ж.Есіркепованы; акт залы баспалдағының темірбетон байқау-конкурсының нәтижелеріне конструкцияларының бүлінгендігін байқағаны үшін құрамына қамтамасыз сай «ПҚОП» ЖШС «Үздік еңбекті қорғау ету қызметінің жетекшісі М.С.Дүйсенғалиев, шаруашылық қызметтерді қызметі» деп танылып, құрмет дипломы- ұйымдастырушы Т.У.Бисембаев және администратор Ж.Н.Жұмахметов кіретін мен және естелік мүсіншемен марапат- қамтамасыз ету қызметінің жұмыскерлер тобын; сонымен қатар вахталық талды. ауылдағы жаяу жүргіншілер жолында ойықтың бар екендігін хабарлағаны үшін инженер-химик М.К.Шакиновты ынталандыру туралы шешім қабылдады. 29 сәуір - ПҚОП-та Жаңғырту жоба- 2018 жылдың 1-тоқсанында орташа дәрежедегі ықтимал қауіпті жағдайлар сы аясында орнату-іске қосу жұмыстары туралы хабарлағаны үшін, соның ішінде ТҚ-24 қондырғысынан газ- барысында кешенді сынау әрекеттерін компрессор станциясына қарай бағытталған газ коллекторынан газдың бастау мақсатында құрылыс- шығып тұрғанын байқағаны үшін 3-разрядты мұнай және газ игеру опера- монтаждық дайындығын тексерген- торы Б.Арыспаев; ПҚҚР кеңсесінің жанында жеке автомобильдің тұтануын нен кейін бірқатар қондырғыларды, өшіргені үшін КҚБ аға инженері С.Жүсіпов ынталандырылды. Сонымен қатар, соның ішінде каталитикалық крекинг қауіпсіздікті сақтауға бағытталған жүріс-тұрыс аудиттерін уақытылы әрі сапа- қондырғысын, каталитикалық крекинг лы өткізгені үшін «ПҚҚР» АҚ-ның 17 жұмыскері ынталандырылды. бензинін гидротазалау, қанықпаған Жұмыскерлерді ынталандыру комиссиясы «ПетроҚазақстан Ойл Про- сұйытылған көмірсутекті газдарды дактс» ЖШС бойынша зауыттың алты жұмыскерін, соның ішінде №1 (СКГ) күкіртсіздендіру, сілтіден тазар- цехтың дренаж желілерінің құбыржолдарында тесіктердің бар екендігін ту, қаныққан СКГ-ны күкіртсіздендіру, байқағаны үшін 5-разрядты операторлар Т.К.Исаев пен О.Т.Талғатбаевты; күкіртті айыру, С3/С4 бөлу, аминді өңдеп, 110кВ Л-146 жоғары кернеулі желісінің зақымдануын уақытылы байқағаны қайта бастапқы қалпына келтіру, аққан және қалпына келтіргені үшін зауыттың энергиялық цехының бесінші қышқыл сұйықтықтарды буландыру, учаскесінің жұмыскерлер тобының мүшелері М.К.Қалижаровты, шебер бу дайындау қондырғыларын, сондай- А.В.Пустовойченконы және электр жөндеуші Н.В.Шпотинді; сұйылтылған ақ СКГ-ны сақтау паркін қабылдау ту- көмірсутекті газдарды темір жол цистерналарына құю эстакадаларының ралы актіге қол қойылды. Аталған жанындағы кабель қорабындағы «ұшқынды» байқағаны үшін СГП телімінің қондырғылар бойынша орнату-іске қосу құюшы-құйып алушысы М.Молдабекті ынталандыру туралы шешім жұмыстары мамыр айында кесте бойын- қабылдады. ша жүзеге асырылды.

22 Маусым 2018 МҰНАЙШЫ 29 сәуір - Қызылордадағы бойынша «Магнит удачи» (салық бөлімі), қалалық байқауына қатысты. ПҚОП Ар- «ПетроҚазақстан» компаниясының «Айтиллект» (ақпараттық технологи- дагерлер кеңесі байқауда орын алып, спорт кешенінде Отан қорғаушылар ялар бөлімі), «Сто за баррель» (игеру және дипломмен марапатталды. Қалалық күніне арналған «ПҚҚР» бөлімшелері және бұрғылау департаменті) команда- байқауға Шымкент қаласының 8 үздік арасындағы дәстүрлі мини-футбол жа- лары бірдей балл жинап, брейн-рингтің ардагерлік ұйымы қатысты. Байқауда рысы өтті. Турнир қорытындысы бойын- жеңімпаздары атанды. «СФИНкс» коман- ПҚОП Ардагерлер Кеңесінің атынан ша «КАМ өндіру технологиясы» команда- дасы (қаржы есебі бөлімі) екінші орын- биылғы жылдың сәуір айында есеп бе- сы бас жүлдеге ие болса, «МГӨЦ-Көлжан» ды иеленсе, үшінші орын «Красавчики» ру және сайлау жиналысында бірауыздан командасы екінші, «МГӨЦ-Құмкөл» ко- командасына (басқарушылық ақпарат төраға болып сайланған, сондай-ақ ком- мандасы үшінші орынды місе тұтты. Же- тобы) бұйырды. панияда көптеген жылдар бойы ТБ және ке сыйлықтар Мадияр Сүлеевке («КАМ Экология департаментінің аға инженері өндіру технологиясы» командасы, 12 мамыр - «ПетроҚазақстан Құмкөл болып жұмыс істеген Назипа Манапова «Үздік ойыншы» номинациясы), Айдос Ресорсиз» компаниясының Құмкөл кен өкілдік етті. Төлегеновке («МГӨЦ-Құмкөл» коман- орнының технологы Айгүл Құсқожаева дасы, «Үздік қорғаушы»), Чжан Ифэйға «Самұрық аруы-2018» байқауының («ССО» командасы, «Үздік мерген шабуыл- жеңімпаздарының қатарына еніп, Маусым шы»), Әлімжан Ғалымжанұлына («МГӨЦ- Бірінші вице-мисс атағын иеленді. Көлжан» командасы, «Үздік қақпашы») Байқауда үздік атану үшін «Самұрық- 3 маусым - «Арай Санрайз» балаларға бұйырды. Турнир жеңімпаздары мен Қазына» АҚ компаниялар тобының арналған демалыс лагерінің базасын- номинанттарға дипломдар мен бағалы қызметкерлерінің ішінен мамандықтары да «ПетроҚазақстан Құмкөл Ресорсиз» сыйлықтар табысталды. әртүрлі 53 қатысушы бағын сынап, Кубогы мен жүлделеріне арналған об- жеңімпаздар онлайн дауыс беру арқылы лыс мектептері арасындағы футбол жа- 29 сәуір - «ПҚҚР» АҚ Қызылорда таңдалды. рысы өтті. Турнирге Қызылорда об- қаласының 200 жылдығына орай ұйым- лысы аудандарының, Қызылорда және дастырылған «Ақмешіт Аруы-2018» қала- 18 мамыр - «ПҚОП» ЖШС «Шымкент Байқоңыр қалаларының 8 командасы лық байқауының бас демеушісі болды. мұнай өңдеу зауытын жаңғырту» жоба- қатысты. сы бойынша мәселелер, ағымдағы жағдай, сәуір - Ұлы Жеңіс күніне орай Алматы орнату-іске қосу және күрделі жөндеуді 8 маусым - ПҚҚР демеушілігімен қаласының Медеу аудандық ардагерлер талқылау жөнінде «ҚазМұнайГаз» ҰК АҚ «Арай Санрайз» балаларға арналған де- ұйымының Кеңесіне көмек көрсетілді. өкілдерінің қатысуымен «ПетроҚазақстан малыс лагерінің ХХІІ жазғы маусы- Ойл Продактс» ЖШС және China мы ашылды. Осыған орай жазғы дема- Petroleum Engineering and Construction лыс кезінде компания қызметкерлерінің, мамыр Corporation (СРЕСС) басшылықтарының сондай-ақ аз қамтылған және көп бала- жұмыс отырысы өтті. лы отбасылардың 1080 баласына өңірдің 5 мамыр - Қызылордада ҚР От- балаларға арналған ең үздік лагерлерінің ан қорғаушылары күні қарсаңында 21 мамыр - 22 маусым - «ПҚОП» бірінде тегін демалу мүмкіндігі берілді. «ПетроҚазақстан» компаниясының ЖШС жұмыскерлерінің жыл сайынғы спорт кешенінде «ПетроҚазақстан медициналық тексерісі өткізілді. 25 маусым - Ұжымдық шартқа Құмкөл Ресорсиз» қызметкерлері сәйкес «ПҚОП» ЖШС жұмыскерлерінің арасында 17 команда қатысқан 30 мамыр - «ПетроҚазақстан Ойл балаларының Балаларға арналған «Ма- «Брейн-ринг» зияткерлік ойыны Продактс» ЖШС Ардагерлері кеңесі шат» сауықтыру лагерінде демалу маусы- ұйымдастырылды. Ойын қорытындысы Шымкенттің «үздік ардагерлер ұйымы» мы басталды.

Құмкөлдегі Наурыз мерекесі / Празднование Наурыза на Кумколе / Nauryz celebration at Kumkol

МҰНАЙШЫ Маусым 2018 23 Астане - 20 лет!

В июне этого года молодая столица Казахстана справила свое 20-летие. Степ- ную жемчужину и гордость страны, этот город 21-го века строили действитель- но быстро и с размахом. Сегодня Астана - настоящий мегаполис площадью бо- лее 700 кв. км и населением, перевалившим за миллионный рубеж. Маленький провинциальный городок 90-х годов всего за каких-то двадцать лет превра- тился в ультрасовременную столицу независимого Казахстана.

Идея создания новой столицы Казах- стана принадлежит главе государства Нурсултану Назарбаеву. Решение о пере- носе столицы из Алматы в Акмолу было принято Верховным Советом РК 6 июля 1994 года, официальный перенос состо- ялся 10 декабря 1997 года, а международ- ное представление Астаны в качестве но- вой столицы - в июне 1998 года. От этой даты и пошел отсчет. В то время Казахстану, как новой круп- нейшей евразийской державе, требовался общенациональный символ - новая сто- лица, город, способный отразить дух со- зидания, новаторства и роль Казахстана как точки, где Запад встречается с Восто- ком. Экономически и политически реша- ющими факторами в пользу Астаны ста- ли ее большая территория, центральное месторасположение, близость к глав- Жеңіс даңғылы, 1971 жыл / Проспект Победы, 1971 год / Pobeda Street, 1971 (https://yvision.kz/post/350268)

История города За историю своего существования город не раз менял название: от Бозока к Акмолинску, Целинограду, Ак- моле и, наконец, к Астане. Бозок ли прибывать новые жители. В декабре 1960 года город Степи Акмолы издревле были местом, где встречались со стотысячным населением становится центром целины культуры и цивилизации. В середине первого тысяче- Северного Казахстана, и в 1961 году Акмолинск был пере- летия до н.э. историк Геродот упоминал маршрут через именован в Целиноград. Большую Степь (позже Великий шелковый путь), который пролегал именно здесь. Акмола (1992-1998) В своей книге «В сердце Евразии» Президент Нурсул- В 1992 году город становится Акмолой. Есть несколь- тан Назарбаев отметил, что нынешняя столица Казахста- ко версий происхождения этого названия. Первая: город на возникла не на пустом месте, а на территории, обжи- назван в честь холма из известняка белого цвета. Вторая той человеком еще в глубокой древности. Это подтверж- версия принадлежит византийскому автору Прокопиусу, дается недавним открытием средневекового городища который писал в своих трудах, что гунны называли «мо- Бозок, находящегося в пяти километрах от Астаны, кото- ла» высокий холм или крепость. И третий вариант: Акмола рый и является тысячелетней предшественницей казах- всегда была главным центром ярмарок рогатого скота, из- станской столицы. вестной изобилием и разнообразием мясомолочных про- дуктов. Следовательно, название города переводится как Акмолинск (1830-1961) «белое святое место» или «белое изобилие», именно к та- История города начинается в 1830 году со строитель- кому заключению пришли все члены Республиканского ства крепости Акмола в Караоткеле, где позже на месте се- комитета после исследования всех доступных историче- ления Акмола возник город Акмолинск. ских источников.

Целиноград (1961-1992) Астана Новый этап в жизни города связан с освоением цели- Указом Президента от 6 мая 1998 года Акмола была пе- ны, когда в Акмолинск по комсомольским путевкам ста- реименована в Астану.

24 Маусым 2018 МҰНАЙШЫ Хронология столиц Казахстана • Оренбург – с 1920 года; • Кзыл-Орда – с 1925 года; • Алма-Ата – с 1929 года; • Астана – с 1998 года.

номически выгодным транспортным, коммуникационным и логистическим центром, своеобразным транзитным мо- стом между Европой и Азией. Перенос столицы послужил огромным стимулом для промышленного развития соседних регионов - Караганды, Павлодара, Вос- точного Казахстана и Костанайской об- ласти, а также активизации местного частного предпринимательства. Переезд ным экономическим центрам и артери- ца республики принимала участников и в Акмолу руководства и администрации ям страны, демографический потенциал, гостей VII зимних Азиатских игр. В 2017 страны создал приток лучших специали- развитая транспортная инфраструктура году в Астане прошла международная стов-управленцев, экспертов. Сегодня сю- и естественная окружающая среда. выставка EXPO-2017. Весь прошлый год да стекаются вся информация, иннова- В 1999 году Астана по решению ЮНЕ- Астана также была представлена как пло- ции и крупные проекты. СКО получила звание «Город мира». Эта щадка для разрешения сирийского кон- Город еще является и просто красивым. награда дается городам, наиболее успеш- фликта, и все это, несомненно, способ- При разработке архитектурной концеп- но зарекомендовавшим себя в социаль- ствовало ее популярности на междуна- ции Астаны за основу была взята идея на- ной, экологической сферах, в области родной арене. шего Президента о формировании осо- развития муниципального сектора и вно- Перенос столицы в Астану стал мощ- бого евразийского стиля, сочетающего сящим практический вклад в культуру ным стимулом для развития экономики. культурные традиции Запада и Востока. мира. По мнению главы ЮНЕСКО, Аста- Сейчас Астана является лидером по тем- В международном конкурсе участвова- на стала ярким символом независимости пам строительства в стране - с момен- ли более 40 архитекторов из США, Китая, молодого государства. та объявления ее столицей в городе по- России, Германии, Японии. Автором сто- Сегодня Астана стала центром евразий- строено 10 млн. кв. м жилья. Как город личного генплана стал известный япон- ского пространства, точкой проведения бизнеса и строительства, Астана привле- ский архитектор Кисе Курокава. форумов, конгрессов и иных мероприя- кает многочисленных инвесторов и ино- Сегодня в Астане действительно есть тий международного значения. В столице странных бизнесменов, и еще в самом что посмотреть. Главным символом, сво- на регулярной основе проходят съезды начале переноса столицы для интенси- еобразной визитной карточкой города лидеров мировых и традиционных рели- фикации этого потока и развития по- стал комплекс «Байтерек». Среди других гий, Астанинский экономический форум тенциала города в 1997 году Акмола бы- уникальных архитектурных достоприме- и другие международно-значимые собы- ла объявлена специальной экономиче- чательностей можно назвать Дворец ми- тия. Здесь проходил исторический Сам- ской зоной. ра и согласия от известного британско- мит ОБСЕ, состоялись юбилейные самми- Удобное расположение в центре Евра- го архитектора Нормана Фостера, вы- ты ШОС и ОИС. В начале 2011 года столи- зийского континента делает Астану эко- полненный в форме пирамиды, самое высокое шатровое сооружение в мире - торгово-развлекательный центр «Хан Шатыр», наиболее отдаленный от моря океанариум «Думан» и великолепный те- атр оперы и балета «Астана опера». А еще крупнейшая в Центральной Азии мечеть «Хазрет Султан», Кафедральный собор в честь Успения Пресвятой Богородицы, центральный концертный зал «Казах- стан», монумент «Қазақ Елі», Музей совре- менного искусства, Президентский куль- турный центр и уникальный велотрек «Сары-Арқа» на 10 тысяч мест, в 2011 го- ду признанный лучшим в мире. Расцветающий буквально на глазах, этот город действительно стал точкой притяжения новых жителей, инноваций, интересных проектов и туристов. С днем рождения, столица!

МҰНАЙШЫ Маусым 2018 25 Модернизация Шымкентского НПЗ - текущий статус

Напомним, что 2018 год станет го- дом завершения проекта «Рекон- струкция и модернизация Шым- кентского НПЗ», который реализу- ется на заводе с 2014 года в два этапа.

30 июня 2017 года был завершен Этап 1, когда были введены в эксплуата- цию установка изомеризации и объек- ты ОЗХ (градирня, установка нейтрали- зации, межцеховые эстакады, факельная установка, здания, подстанции и дру- гое). Результатом стало получение про- дукта заданного качества - автомобиль- ного топлива класса К4, что подтверж- дается декларациями о соответствии и паспортами на бензин АИ-92, класс К4.

29 декабря 2017 года в рамках Этапа 2 было обеспечено механическое завер- шение объектов ОЗХ (установка водо- подготовки, производства азота, сжато- го воздуха, парк СУГ, резервуарные пар- конструкция Шымкентского НПЗ» ки, АБК, центральная операторная №2, станут: Проект модернизации стоимостью здания, подстанции и другое). 2,094 млрд. долларов США реализу- - июль 2018 года, когда будет осу- ется акционерами завода (компания- 15 марта 2018 года осуществлено ме- ществлена подача сырья в установку ка- ми КМГ и CNPC), а генеральным под- ханическое завершение ряда установок, талитического крекинга RFCC, которая рядчиком является китайская компа- включая каткрекинг RFCC, гидроочист- необходима для обеспечения глубокой ния CPECC, привлечены также свыше ки бензина PrimeG+, обессеривание не- переработки нефти путем конверсии 30 субподрядных казахстанских ком- насыщенных / насыщенных СУГ Merox, мазута в компоненты высококачествен- паний. установку производства серы Claus, ных и экологически более безопасных КЦА-2, установку приготовления пара. В моторных топлив, авиационного керо- - сентябрь 2018 года, когда будут до- настоящее время проводятся пусконала- сина и сжиженного нефтяного газа; стигнуты гарантийные показатели и дочные работы согласно графику. ввод в эксплуатацию всех объектов вто- - август 2018 года, когда будет осу- рого этапа и, соответственно, заверше- Ближайшими ключевыми дата- ществлен выпуск кондиционного про- ние реализации Проекта модернизации ми по проекту «Модернизация и ре- дукта; ПКОП в целом.

26 Маусым 2018 МҰНАЙШЫ «Школа М. Саламатова». Воспоминания сотрудника ПККР - Галыма Байманова.

«С Муратом Саламатовым я встретил- нам в Кызылорду приехал министр неф- ся в Актау в 1985 году. До этого мы слыша- ти и газа СССР Л.Филимонов. В том же го- ли, что в Кызылординской области нашли ду было принято постановление Совета нефть и началось освоение месторожде- министров Казахстана о разведке новых ния Кумколь. Это была совершенно новая нефтегазовых месторождений региона. для региона сфера, и на юг республики из Для этих целей была создана экспедиция других нефтяных регионов Казахстана да «Сырдариямунайбарлау», в которой я стал и СССР в целом начали стягивать кадры, главным инженером. Так мы открыли но- которые могли бы помочь в развитии не- вые месторождения «Ащысай», «Южный фтянки. Многие из переехавших в то вре- Акшабулак», «Блиновский». мя впоследствии долгие годы способство- Саламатов внес огромный вклад и в соз- вали развитию Кумколя. дание первых совместных предприятий, С созданием в конце декабря 1987 года устанавливая связи с иностранными кол- нефтегазодобывающего управления «Кум- легами. Это способствовало созданию но- кольнефть» мне доверили должность в вых предприятий, сегодняшних «Тургай производственном отделе. Когда я прие- ные условия для их работы и жизни. Осво- Петролеум» и «Казгермунай», открытию хал в родные края в связи со смертью отца, ение новой, совершенно неизвестной сфе- новых рабочих мест, внедрению новых Маке сказал, что пришло время послужить ры в аграрном регионе, там, где раньше технологий. малой родине. даже не было производственных объектов, Маке был разносторонним человеком, Так началась моя работа в производ- было равноценно подвигу. Непрестанный очень любил петь. Как сейчас помню, как ственном отделе. Первопроходцы Кум- труд Мурата Саламатова, его личные каче- воодушевленно он распевал такие краси- коля помнят, что нас никто не встретил с ства, опыт в нефтяной сфере, а также его вые песни, как «Жас дәурен», «Екі жирен», распростертыми объятиями, условия бы- дальновидность позволяли выбирать вер- «Теміртас». Мы всегда брали с него при- ли непростыми, а темп работы - сумасшед- ные направления для развития. мер, уважали его требовательность, целеу- шим. На первое время нам был предостав- В то время Нурлан Балгимбаев, который стремленность, организованность и очень лен офис в полуподвальном помещении позднее занимал должности Премьер-ми- многому научились у него. здания на улице Ауезова, без признаков нистра, министра нефти и газа РК, рабо- Говорят, труд человека оценивается не благоустройства. Деньги же на строитель- тал в главном управлении союзного Мини- славой, а следом, который он оставил по- ство здания для сотрудников были выде- стерства нефти и газа. Будучи в хороших сле себя. К сожалению, жизнь Мурата Га- лены, но местные строительные предпри- дружеских отношениях с Маке, он всяче- зизовича была коротка. Он ушел из жизни ятия были просто неспособны выполнить ски помогал в развитии нового месторож- в самом расцвете сил, в тот момент, когда такой объем работы. Но, как известно, до- дения. На их примере я увидел настоящий его усилия начали приносить яркие пло- рогу осилит идущий. И мы во главе с Мура- пример дружбы, я бы даже сказал, что они ды. Мурат Газизович был очень уважаем том Газизовичем Саламатовым двигались относились друг к другу с братским почте- в народе. Сам же он всегда чувствовал се- вперед. Мурат Газизович обладал стратеги- нием. бя счастливым и выражал благодарность ческим мышлением, имел большой опыт 9 мая 1990 года на Кумколе была впер- судьбе за то, что был удостоен такой чести работы в Центральном комитете партии, вые добыта нефть. За три года до знамена- - создавать Кумколь, способствовать от- в сфере нефтепроизводства и очень лю- тельного события Саламатов, наладив тес- крытию его богатств стране и народу. Го- бил свое дело. Именно его энергия, усилия ные связи с управлениями в Мангистау, ды, проведенные в Кызылорде, он оцени- и решительные действия создали прочную министерствами в Алматы, Москве, обе- вал как период испытания своих профес- базу для развития Кумколя. спечивал поставки необходимого обору- сиональных и личностных качеств, как Без необходимой производственной ба- дования. Были построены электролиния время, когда он узнавал самого себя. зы, поставок оборудования было невоз- из Жезказгана, асфальтированная дорога В прошлом году жители Сыра, нефтя- можно двигаться вперед. В то время трубы, из Кызылорды, нефтепровод «Кумколь-Ка- ники отметили 75-летие рождения Мура- трансформаторы поставлялись из Укра- ракайын». та Газизулы, проведя различные меропри- ины, буровые установки - из Свердловска, Для увеличения объемов добычи было ятия. Коллеги вспомнили этого великого а прочее необходимое оборудование - из необходимо увеличить количество сква- человека, который озарял всех своей до- разных уголков Советского Союза. Мурат жин. Мурат Газизович проделал огром- брожелательностью и милосердием. Саламатов установил тесные связи с глав- ную работу по организации бурильных ра- В настоящее время в Кызылорде одна из ным управлением предприятия «Союз- бот, создав самостоятельную экспедицию улиц, где ранее располагались первые вах- нефтькомплект», в ведении которого все «Кумколь», вырастившую высококвалифи- товые поселки нефтяников под руковод- это находилось. цированных специалистов, которые внес- ством Саламатова, названа в его честь. А на А сколько сделал Саламатов для решения ли существенный вклад в развитие отрас- Кумколе уже давно воздвигнут памятник в кадровых проблем, которые были очень ли. Деловитость и старательность Мура- честь Мурата Газизовича - профессионала актуальными в то время! Завоевать доверие та Саламатова превратили опустошенную своего дела, талантливого организатора, специалистов, которые приехали с надеж- степь в нефтяной оазис с производствен- человека, который благодаря своей энер- дой на яркое будущее Кумколя, было нелег- ной и бытовой базой, социальными соору- гии и усилиям смог заложить основу для ким делом. Будущие кумкольцы приезжали жениями. нашего успешного будущего!» из Актау, Газли, с ними переезжали их се- Летом 1991 года, после того, как мы до- Байманов Галым, мьи, и было необходимо создать достой- были первую миллионную тонну нефти, к инженер-нефтяник

МҰНАЙШЫ Маусым 2018 27 Нефть: из недр и до… вашего дома

«Наука начинается с тех пор, как начинают измерять. Точная наука немыслима без меры» Д.И.Менделеев Продолжая цитату великого ученого Д.И.Менделеева, внесшего неоценимый вклад в метрологию, нужно ска- зать, что наука неразрывно связана с производственным процессом. Занимая особое место среди технических наук, метрология - наука об измерениях, методах и средствах обеспечения их единства и способах достижения требуемой точности - впитывает в себя самые последние научные достижения, что выражается в совершенстве ее эталонной базы и способов обработки результатов измерений. Сегодня метрология стала наукой, без кото- рой не может обойтись ни одна отрасль промышленности. Именно поэтому на предприятии ТОО «ПКОП» соз- дана служба главного метролога, плодотворно осуществляющая свою деятельность в сфере обеспечения един- ства измерений.

Часть пятнадцатая. также все оборудование средств измере- Служба главного метролога - ния работали как слаженный часовой ме- важная часть единого целого. ханизм. Оборудование КИПиА именуют еще Служба главного метролога ТОО «глаза и уши» производства. Сущность «ПКОП» является самостоятельным технологических процессов такова, что структурным подразделением и осущест- все сложнейшие превращения, проте- вляет контроль метрологического обе- кающие за толстыми стенами аппара- спечения всей производственной де- тов, можно проследить лишь с помощью ятельности предприятия. Данное под- приборов. По их показаниям ведется тех- разделение контролирует состояние и нологический процесс и обеспечивает- применение средств измерений, испыта- ся качество выпускаемой продукции. Ес- ний и контроля, наличие и правильность ли средства КИПиА и ранее не отлича- методик выполнения измерений и со- лись простотой, то их новое поколение, блюдения метрологической дисциплины основанное на применении микропро- во всех подразделениях завода. Служба цессорной техники, - технически слож- имеет следующие подразделения: отдел ные устройства. Это разветвленные сети главного метролога и цех КИПиА. Служба воздушных и электрических коммуника- главного метролога была создана в нача- ций, громоздкие клапаны, многочислен- ле 1984 года и является одним из старей- ные приборы и мерцающие мониторы ших подразделений ШНПЗ. компьютеров. От исправного состояния И.В.Горбатенко, бас метролог / И.В.Горбатенко, В настоящее время службу главно- главный метролог / I.Gorbatenko, chief metrologist и точности показаний этих систем и обо- го метролога ТОО «ПКОП» возглав- рудования как раз зависит судьба течения ляет И.В.Горбатенко, а цех КИПиА - томатизированных систем управления реакции и нормальная работа производ- А.Имангалиев. технологическими процессами Шым- ства. Основная задача отдела главного ме- кентского НПЗ. Структурно цех КИПиА тролога - обеспечение единства, точно- имеет в своем составе следующие груп- - Какие основные задачи стоят пе- сти и достоверности измерений. Эта за- пы: группа эксплуатации КИП ЛК-6У, ред вашим цехом? дача обеспечивается путем контроля за УВПМ, Изомеризации; группа эксплуата- - Производственные задачи цеха КИ- соблюдением требований нормативно- ции КИП ОЗХ, Висбрекинг, АУТН; группа ПиА складываются из работ по техниче- технических документов государствен- эксплуатации СБ и ПАЗ, ФХА, ИП (сигна- скому обслуживанию приборов и средств ной системы обеспечения единства из- лизации и блокировки, противоаварий- автоматизации; обеспечению своевре- мерений (ГСИ), контролем состояния и ной защиты, физико-химического ана- менной сдачи в проверку средств изме- правильности применения средств из- лиза, интеллектуальных приборов); груп- рения; контролю за монтажом и налад- мерений, а также внедрения методов из- па АСУТП (автоматизированная система ке новых систем КИПиА. Также мы разра- мерений, отвечающих современным тре- управления технологическими процесса- батываем годовые графики технического бованиям производства. Отдел главно- ми); дежурная группа КИПиА, группа экс- обслуживания и ремонта оборудования го метролога состоит из 7 человек, среди плуатации КИП Каткрекинг. Общая чис- КИПиА. которых главный метролог, заместитель ленность сотрудников цеха составляет Основой планирования работы це- главного метролога, старший инженер 100 человек. ха КИПиА являются графики ремонта и по метрологии, два инженера по метро- проверки средств измерений. В этой свя- логии, старший инженер по оборудова- - Амангельды, расскажите, пожа- зи мы организуем и проводим такие про- нию и ППР и инженер по оборудованию луйста, нашим читателям, чем же за- филактические мероприятия, как техни- и ППР. нимается цех КИПиА. ческое обслуживание, обеспечение сво- Основная задача цеха КИПиА - обе- - Если кратко, то наша задача следить за евременной сдачи в проверку, текущий и спечение бесперебойной, безаварийной, тем, чтобы весь комплекс контрольно-из- капитальный ремонт оборудования КИ- технически грамотной эксплуатации ав- мерительных приборов и автоматики, а ПиА.

28 Маусым 2018 МҰНАЙШЫ кладывает максимум усилий для их вы- полнения.

- Расскажите о коллективе цеха. - Костяк цеха КИПиА составляют опыт- ные специалисты, отработавшие в цехе по 20-30 лет. На смену опытным специа- листам приходит молодежь. И пусть пока на счету молодых нет больших достиже- ний, многие продолжают дело ветеранов достойно, и, может быть, со временем то- же войдут в летопись цеха своими дела- ми и наградами.

- У вас очень ответственная работа! - Да, это так (улыбается). На самом де- ле, нефтеперерабатывающий завод - это огромный и невероятно сложный меха- низм. Вряд ли можно отрицать тот вклад, который был внесен службой главно- го метролога ТОО «ПКОП» в части по- БӨАжА цехының ұжымы / Коллектив цеха КИПиА / I&C shop staff вышения уровня качества выпускаемой продукции, замены и внедрения новых Что касается технического обслужи- и успешно осваивают современные кон- средств и систем контроля и управле- вания, то оно производится ежедневно трольно-измерительные приборы и эле- ния на заводе. Это грандиозная по мас- и не требует разработки графика. Все же менты автоматики. В распоряжении цеха штабу и сложности работа, направлен- остальные мероприятия проводятся по находятся самые современные инстру- ная на достижение конкурентоспособ- заранее составленным и утвержденным менты и метрологическое оборудование. ности и обеспечение высокого качества графикам. Специфика нашей работы не позволя- продукции, выпускаемой на нашем пред- Служба КИПиА относится к вспомога- ет нам ставить рекорды, однако каждод- приятии. тельному производству на предприятии. невный продуктивный труд дает свои ре- О значении вспомогательных произ- зультаты, обеспечивая слаженную работу Редакция выражает благодар- водств можно судить по статистическим функционирования всего оборудования ность Игорю Горбатенко и Аман- данным. Согласно им, более половины завода. Коллектив нашего цеха понима- гельды Имангалиеву за бесценную стоимости основных фондов предпри- ет важность поставленных задач и при- помощь в подготовке статьи! ятия и более 70% работников заняты во вспомогательных производствах. Ос- новной целью вспомогательных произ- Сотрудники группы СБ, ПАЗ, ФХА, ИП занимаются обеспечением технической водств является обеспечение безаварий- эксплуатации схем сигнализации блокировки и противоаварийной защиты. Они ной и бесперебойной работы производ- осуществляют контроль за параметрами и надежностью работы электронных эле- ственного процесса при оптимальных ментов оборудования физико-химического анализа, интеллектуальных приборов, затратах труда и материальных ресурсов. осуществляют пуск, установку и эксплуатацию оборудования согласно графикам техобслуживания. - Что в вашей работе требует повы- Усилиями группы эксплуатации КИП, ОЗХ, Висбрекинг, АУТН и группы эксплу- шенного внимания? Какие сложно- атации КИП ЛК-6У, УВПМ, Изомеризации на соответствующих установках Шым- сти возникают? кентского НПЗ обеспечивается техническая эксплуатация средств контроля и - Специалисты КИПиА - одна из пре- управления согласно графику технического обслуживания, технического описа- стижных, но и наиболее ответственных ния и инструкций по эксплуатации установок. профессий. Ведь работы невозможно вы- Группа АСУ ТП занята обеспечением технической эксплуатации электронного полнять качественно без доскональных оборудования автоматизированных систем управления технологическими про- знаний приборов КИПиА и технологиче- цессами по графикам техобслуживания, а также осуществляет контроль за параме- ского процесса. трами и надежностью работы оборудования АСУ ТП. На самом деле автоматизация - это Дежурная группа состоит из группы инженеров-электронщиков АСУ ТП и при- интересно, сложно и требует большого бористов. Дежурная группа инженеров-электронщиков АСУ ТП обеспечивает кру- объема знаний. Ведь специалистам КИ- глосуточную правильную техническую эксплуатацию и бесперебойную работу ПиА необходимо и разбираться в элек- электронного оборудования автоматизированных систем управления технологи- тронике, механике, и понимать суть тех- ческими процессам и на установках ШНПЗ. Задача дежурной группы прибористов нологических процессов. Сегодня не- - обеспечить круглосуточную бесперебойную работу средств контроля и управле- возможно представить работу любого ния, а также своевременно устранить возникшие неполадки по части КИП на уста- производства без приборов КИПиА: ав- новках завода. томатических регуляторов, защитных Группа эксплуатации КИП Каткрекинг обеспечивает техническую эксплуатацию блокировок, схем анализа, контроля тех- средств контроля и управления на вводимой в рамках реализации Проекта модер- нологических параметров и т.п. Специ- низации установке каткрекинга. алисты цеха шагают в ногу со временем

МҰНАЙШЫ Маусым 2018 29 Нефть всегда в центре внимания. Интервью с Олегом Червинским.

В этом номере мы предлагаем нашим читателям интервью с мэтром казахстан- ской нефтегазовой журналистики, че- ловеком, который знает об этой отрас- ли буквально все - с Олегом Червинским. Основатель журнала Petroleum и автор популярной книги «Черная кровь Казах- стана. Нефтяная история независимо- сти» ответил на наши вопросы.

- Какова ситуация на данный мо- мент в мировой нефтегазовой от- расли, как бы Вы ее коротко охарак- теризовали? Каковы основные тен- денции? - Если говорить о современных тенден- циях в отрасли, то совершенно очевид- ным кажется, что дно очередного кри- зиса пройдено и тренды пошли в рост. Мировые цены на нефть балансируют в диапазоне 75-80 долларов за баррель, что уже очень даже неплохо для боль-

шинства нефтепроизводителей. Избы- О.Червинский кітапты басып шығарушы Д.Сәтпаевпен / О.Червинский с издателем ток предложения сырой нефти на рын- книги Д.Сатпаевым / O.Chervinsky with the book publisher D.Satpayev ке, который пару лет назад уронил цены до 30-40 долларов, ликвидирован благо- Проекта будущего расширения место- ло, так как отечественная геологоразвед- даря ОПЕК и присоединившимся к согла- рождения Тенгиз, который, после его за- ка не получала необходимого финанси- шению об ограничении добычи странам, вершения через несколько лет, даст до- рования, открытие Кашагана привело не входящим в картель. полнительные 12 миллионов тонн тен- к некой эйфории и переносу акцента в Но причина нынешнего роста не толь- гизской нефти в год. разведке с суши на море, но и там новых ко в этом: низкие цены на нефть застави- Расширение месторождения Карачага- крупных открытий также не оказалось. ли большинство добывающих компаний нак рассматривают акционеры консор- В конце прошлого года Президент Ка- заморозить свои производственные про- циума КПО. Таким образом, можно пред- захстана Нурсултан Назарбаев подписал граммы, приостановить бурение новых положить, что через 5 лет ежегодные новый Налоговый кодекс, который адап- скважин, геологоразведку. Сейчас наста- объемы добычи нефти в Казахстане пре- тировал систему налогообложения раз- ло время наверстывать упущенное. высят 100-миллионный рубеж. Но, с дру- ведки и добычи к изменившимся реали- гой стороны, такая сверхзависимость от- ям, что позволит улучшить экономиче- - Каковы, на Ваш взгляд, основные расли, да и экономики страны в целом, от ское положение компаний, работающих проблемы в казахстанском нефте- трех супергигантов вызывает вполне се- на зрелых месторождениях, и стимули- газовом секторе? Какие пути реше- рьезные опасения у специалистов. ровать геологоразведку. Есть надежда, ния Вы видите? Наряду с проблема- Обеспечить большую устойчивость от- что это поможет выправить ситуацию. ми, каковы основные перспективы? расли могли бы другие месторождения, Буквально на днях российская компания - Перспективы развития нефтегазово- но они в основном находятся на поздней «ЛУКОЙЛ» объявила о намерении вести го сектора Казахстана, конечно же, свя- стадии разработки с устойчивой тенден- разведку на двух блоках в казахстанском заны с тремя крупнейшими проектами: цией к снижению. Большинство место- секторе Каспийского моря. Думаю, за ни- Северо-Каспийским, Тенгизским и Кара- рождений на суше, разрабатываемых как ми и другие компании пойдут в разведку. чаганакским. Кашаган, первое морское нацкомпанией «КазМунайГаз», так и ино- месторождение, последовательно, из ме- странными инвесторами в Атырауской, - Как Вы думаете, встанет ли Казах- сяца в месяц наращивает добычу нефти, Мангистауской, Кызылординской, Актю- стан по объемам добычи, влиянию и резкий рост должен произойти после бинской областях, эксплуатируются уже на мировой нефтяной рынок в один завершения реализации проекта по об- по 40-50 лет и давно прошли пик добычи. ряд со странами Ближнего Востока ратной закачке газа в пласт ЦК-01. Па- Чтобы объемы производства не падали, после коммерческой разработки Ка- раллельно Северо-Каспийский консор- уже недостаточно применять интенси- шагана? циум завершает разработку и утвержде- фикацию добычи, необходимы масштаб- - Не разделяю оптимизма по этому по- ние концепции совместного освоения ные инвестиции в геологоразведку, ввод воду. Все-таки наши объемы добычи, да- расположенных рядом месторождений в строй новых, молодых месторождений. же с учетом Кашагана, несопоставимы с Каламкас-море и Хазар. А на это нужны время и деньги. Ближним Востоком, Венесуэлой и дру- Совместное предприятие «Тенгизшев- Все мы видим, что в последние десяти- гими глобальными нефтяными реги- ройл» полным ходом ведет реализацию летия новых крупных открытий не бы- онами. Кстати, и казахстанские участ-

30 Маусым 2018 МҰНАЙШЫ ники проходившей в марте текущего многими другими достойными нефтя- пишут студенты, аналитики, журнали- года в Хьюстоне международной еже- никами и газовиками. сты. Ведь, что ни говорите, нефть всегда годной конференции CERAWeek гово- в центре внимания, всегда вызывает ин- рят, что название нашей страны звучало - Ваша книга «Черная кровь Казах- терес. Она окружена ореолом таинствен- там лишь пару раз в выступлениях казах- стана. Нефтяная история незави- ности, и я постарался удовлетворить этот станских официальных лиц. Ни руко- симости» все больше набирает по- интерес. водство ОПЕК, ни представители круп- пулярность и, на наш взгляд, имеет Пожалуй, единственная претензия, ко- нейших мировых концернов, работа- право войти в число специализиро- торую я услышал от нефтяников, прозву- ющих в том числе в нашей стране, не ванных учебников в нефтегазовой чала на презентации книги, прошедшей в упоминали казахстанские проекты с вы- сфере, а также по новейшей исто- октябре прошлого года в рамках выстав- соких трибун, что, пожалуй, красноре- рии Казахстана. Книга хронологи- ки «КИОГЕ». Один из руководителей не- чиво характеризует реальное влияние зирована по годам, что облегчает фтяной компании посетовал, что в назва- Казахстана на мировой энергетический восприятие. В ней очень тонко отра- нии использовано словосочетание «чер- рынок. жены геополитические игры участ- ная кровь», ведь мы, нефтяники, голубая ников рынка, «подковерные игры», кровь, элита, сказал он. Надеюсь, что это - Вы опубликовали в последние истории успеха и многочисленные была шутка. годы цикл интервью с «нефтяными многомиллионные провалы. Скажи- А если говорить серьезно, то в планах генералами». Кто из них Вам запом- те, пожалуйста, какие отзывы Вы по- – да, перевод и издание книги на казах- нился более всего по своему вкладу? лучаете от официальных лиц и ши- ском, английском и некоторых других - Не хотелось бы выделять кого-то од- рокой публики? Есть ли планы ее пе- языках. Пока говорить об этом, наверное, ного из героев моих интервью, потому ревода на казахский, английский рано, переговоры еще идут. что каждый из них интересен и уника- языки? Как проходила работа над лен по-своему. Каждый внес свой весо- книгой? Будут ли другие? - Ваши пожелания и лайфхаки на- мый вклад в становление нефтегазовой - Идеей написания этой книги я «бо- шим сотрудникам. отрасли независимого Казахстана. Нур- лел» достаточно давно. Дело в том, что с - К Кумколю у меня отношение осо- лан Балгимбаев - человек-глыба, легенда 1994 года, с самого начала своей журна- бенное. Первый раз я приехал на место- отрасли. С 1994 года - министр нефти и листской карьеры, я специализировал- рождение осенью 1997 года, вместе с де- газа, затем отец-основатель и первый ру- ся именно на нефтегазовой тематике. За легацией канадских пенсионных фондов ководитель «Казахойла», предшествен- эти годы побывал на многих месторож- – акционеров компании «Харрикейн», ника нынешнего «КазМунайГаза». Чело- дениях страны и за рубежом, в Канаде, купившей в далеких казахских степях век, фактически создавший отрасль на Тунисе, Италии, Британии, знакомился и бывшую компанию «Южнефтегаз». Ярки- обломках казахстанской части некогда общался с людьми, стоявшими у истоков ми впечатлениями той поездки остались единого советского нефтегазового ком- отрасли и принимавшими судьбоносные пыль столбом в салоне автобуса, едуще- плекса. решения, со специалистами-нефтяни- го по степному бездорожью, и вереница Равиль Чердабаев - первый дирек- ками, экспертами. Накопил большой ар- факелов, на которых горел попутный газ, тор первого инвестиционного проекта хив, состоящий из записей интервью, ко- озаряя степь красным маревом. только получившей независимость стра- пий документов, мемуаров и воспомина- С тех пор я периодически приезжал ны - совместного предприятия «Тенгиз- ний. Все это хотелось систематизировать в Кызылорду, на месторождения, в про- шевройл», человек, осуществивший пе- и дать свой авторский взгляд на нефтя- шлом году, помимо Кумколя, – еще и ревод на рыночные рельсы бриллианта ную историю независимого Казахстана. на Акшабулак, КАМ, на сами промыслы, в нефтегазовой короне страны - место- Наконец, это удалось реализовать. Са- электростанцию, в вахтовые поселки. рождения Тенгиз. мо написание книги заняло почти год, и И я вижу, как преобразилось производ- Мурат Саламатов - первопроходец в октябре прошлого года в рамках изда- ство, какие условия созданы для работ- Кумколя, главнокомандующий немно- тельского проекта «Сөз» частного Фонда ников, добывающих «черное золото». Это гочисленной «армии», в голой пустыне Досыма Сатпаева была издана моя книга тяжелый и благородный труд! Я побывал земли Сыра обустроивший и запустив- «Черная кровь Казахстана». Первоначаль- и на многих социальных объектах в об- ший уникальное месторождение. ный тираж книги составил 1200 экзем- ластном центре и в регионах, которые Балтабек Куандыков - талантливый пляров и разошелся буквально за месяц. финансово поддерживает «ПетроКазах- геолог, под чьим руководством был от- Видя такой читательский спрос, изда- стан». Своими глазами видел масштаб- крыт легендарный Кашаган, и теперь тельство «Меломан» заключило со мной ную реконструкцию, которая ведется на ищущий новый Кашаган на суше, ини- договор на переиздание книги и прода- Шымкентском нефтеперерабатывающем циировав проект бурения сверхглубо- жу ее в сети своих магазинов. Допечат- заводе. Хочу пожелать всему коллекти- кой скважины «Евразия» в Прикаспий- ку приходилось делать дважды, и на се- ву «ПетроКазахстан» ударной безаварий- ской впадине. годняшний день общий тираж составил ной работы, мирного неба над головой и Узакбай Карабалин, возглавлявший 4200 экземпляров, что для Казахстана я счастья в домах и семьях! нацкомпании «КазТрансГаз», «КазМу- считаю неплохим результатом. Что касается лайфхаков, то особых се- найГаз», Министерство нефти и газа, Ас- Если говорить о читательской ауди- кретов успеха нет: надо просто любить социацию KAZENERGY, за свою деятель- тории, то, насколько я знаю, книгу чита- дело, которым ты занимаешься, и вкла- ность удостоенный высочайшей награ- ют люди самых разных профессий, воз- дывать в него душу. И тогда удача обяза- ды Республики Казахстан - Героя труда растов и социального статуса. На каких- тельно будет на твоей стороне! «Қазақстанның Еңбек Ері». то официальных мероприятиях об этом Можно перечислять и перечислять. И мне говорят в кулуарах и руководите- Благодарим Вас за интересную бе- я горжусь, что моя профессиональная ли нацкомпаний, и ветераны отрасли, и седу! судьба свела меня по жизни с этими и главы различных фирм. В Фейсбуке мне (Автор фотографий Анатолий Негода)

МҰНАЙШЫ Маусым 2018 31 Казахстанское содержание - 5-летние итоги в ПККР

Казахстанское содержание - это пока- вскрытия конкурсных заявок, подведения затель уровня технологического и ин- итогов в информационной системе «Ре- «ТОО «ESS International» является дустриально-инновационного развития естр товаров, работ и услуг, используемых сервисной компанией, оказывающей страны, отражающий долю казахстан- при проведении операций по недрополь- услуги ПККР и «Кольжан» в сфере ус- ских товаров, услуг и трудовых ресурсов зованию, и их производителей» на сайте луг питания и проживания на место- в ее экономике. Само понятие «казахстан- http://reestr.nadloc.kz. рождениях, услуг легкового авто- ское содержание» появилось в РК в 2009 Для расширения круга потенциальных транспорта и коммунально-бытовых году, и принятая тогда «Программа по поставщиков - местных производителей, услуг. Наша компания начала работу развитию местного содержания в РК» бы- наиболее востребованных в нефтегазо- в 2007 году. ла направлена на развитие секторов на- вой отрасли, ПККР принимает активное АО «ПККР» размещает объявле- ционального промышленного, иннова- участие в форумах нефтегазовых компа- ния о закупках на тендерной пло- ционного производства и сферы услуг. ний «Нефть и газ: развитие казахстанско- щадке «Реестр товаров, работ и ус- Программа внедрялась не только через го содержания», основным организато- луг, используемых при проведении закупки госорганами и нацкомпаниями, ром которого выступает Министерство операций по недропользованию, и но и при реализации крупных инвест- энергетики РК. В рамках форумов компа- их производителей», которая дает проектов. ния представляет казахстанским произ- возможность для участия в откры- Наша компания с самого начала реали- водителям развернутую информацию по тых конкурсах. Электронные закуп- зации программы активно способство- планам своих закупок на среднесрочный ки - это именно та сфера, которая вала ее внедрению в своих подразделе- и долгосрочный периоды. Формат меро- оказывает реальную помощь местно- ниях. Так, в АО «ПетроКазахстан Кумколь приятия позволяет найти потенциальных му бизнесу, ведь благодаря участию Ресорсиз» были разработаны единые по- стратегических партнеров среди казах- в программе развития казахстанско- литики и процедуры, согласно которым станских поставщиков, которые вносят- го содержания, в электронных закуп- компания работает с казахстанскими ся в базу данных ПККР и учитываются как ках у нашей компании вырос объ- поставщиками на принципах прозрач- при расчетах прогнозных показателей ем производства, активизировался ности, недискриминационности, дол- местного содержания, так и при проведе- трансфер знаний и технологий, бы- госрочного планирования и внедрения нии закупочных процедур. ли созданы новые рабочие места. На- международных стандартов качества. На ПККР участвует и в различных меро- пример, благодаря предстоящему собраниях директоров и заседаниях тен- приятиях, проводимых нефтегазовыми и развитию месторождения Северо-За- дерных комиссий рассматриваются раз- нефтесервисными компаниями, и прово- падная Кызылкия у нашей компании личные вопросы по взаимодействию с дит их самостоятельно - к примеру, в но- появился дополнительный объем ра- местными товаропроизводителями, на- ябре 2015 года выступил организатором бот и мы смогли создать новые рабо- правленные на дальнейшее развитие Кы- «Дня открытых дверей» с участием пред- чие места». зылординского региона. В отделе догово- ставителей МЭ РК, ТОО «Центр монито- Жолдасов Мурат, ров и управления материальными ресур- ринга и экспертизы рынка» и ряда отече- Директор сами ПККР постоянно обновляется база ственных производителей. ТОО «ESS International» данных казахстанских поставщиков това- В дополнение ПККР регулярно предо- ров, работ и услуг. ставляет казахстанским компаниям ин- вития местного содержания в закупаемых При проведении процедур закупа ком- формацию для участия в процессе заку- товарах, работах и услугах. Целью про- пания отдает предпочтение казахстан- пок путем публикации в СМИ, инфор- граммы является увеличение доли казах- ским производителям товаров и постав- мирует поставщиков о требованиях по станской продукции в общем объеме за- щикам работ и услуг, и все подрядчики обеспечению казахстанского содержа- купок компании и установление дол- в обязательном порядке привлекаются в ния, занимается повышением квалифика- госрочных кооперационных связей с соответствии с Правилами приобрете- ции граждан РК, в том числе с целью за- казахстанскими производителями. ния товаров, работ и услуг при проведе- мещения иностранного специалиста ка- В 2018 году ПККР заключил меморан- нии операций по недропользованию, ут- захстанским специалистом, и проводит дум с акиматом Кызылординской области вержденными Постановлением Прави- обучение граждан согласно перечню спе- по установлению «Целевых индикаторов» тельства РК. циальностей, утвержденному компетент- по местному содержанию в закупаемых В целях прозрачности закупочного ным органом. Помимо этого ПККР каж- товарах, работах и услугах: товары - не процесса в Системе приема отчетности дые три года составляет программу раз- ниже 25%, работы и услуги - не менее 50%. недропользователей на сайте http://spon. energo.gov.kz, а также в Реестре товаров, Местное содержание в закупленных товарах, работах и работ и услуг, используемых при прове- услугах за 2013-2017 годы по АО «ПККР» дении операций по недропользованию, и их производителей на сайте http://reestr. Наименование 2013 год 2014 год 2015 год 2016 год 2017 год nadloc.kz размещаются годовые (на один Товары 29,9% 36,8% 45,8% 47,3% 46,3% год), среднесрочные (на три года) и дол- госрочные (на 10 лет) программы закупа Работы 83,6% 89,4% 83,7% 82,7% 82,5% товаров, работ и услуг. Закуп осуществля- ется с обязательным размещением объяв- Услуги 87,3% 89,9% 89,9% 89,5% 89,2% лений о проведении закупок, протоколов

32 Маусым 2018 МҰНАЙШЫ Корпоративная социальная ответственность в «ПетроКазахстан»

Понятие корпоративной социальной ответственности уже прочно вошло в оби- ход казахстанского общества. Компании - от мала до велика - стараются при- нимать участие в развитии общества, выделяя средства на поддержку неза- щищенных слоев населения, талантливых детей и молодежи, инициируя и поддерживая проекты в сфере спорта, культуры и искусства. И мы, сотрудники «ПетроКазахстан», горды тем, что наша компания всегда была в авангарде это- го движения, с самых первых лет существования активно участвуя в развитии и улучшении благосостояния общества и социальной инфраструктуры в регионах своей деятельности. Все подразделения компании: ПККР, ПКОП, ПКОСИ следуют единой стратегии и политике в осуществлении корпоративной социальной от- ветственности. Вашему вниманию - краткий обзор социальных проектов «Пе- троКазахстан» за последние 12 лет.

АО «ПетроКазахстан Кумколь годетных и малообеспеченных семей, а В 2015-2016 годах АО «ПККР» высту- Ресорсиз» (ПККР) также сирот при общественном фонде пило одним из спонсоров проекта ре- «Балдәурен» в Жанакорганском районе; спубликанского значения «Проектиро- Одним из приоритетов для ПККР яв- организация бесплатного отдыха в дет- вание и строительство здания Казахской ляется адресная, целевая помощь, при ском лагере «Арай Санрайз» для детей из национальной академии хореографии в этом особое внимание уделяется долго- малообеспеченных семей, детей-сирот г.Астана» в рамках договоренности меж- срочным программам, поддержке неза- и детей, оставшихся без попечения ро- ду Китайской национальной нефтега- щищенных слоев населения, детей, вете- дителей; поддержка Дома ребенка, сред- зовой корпорацией и Министерством ранов войны и труда, инвалидов, а также ней школы № 2 «Мұрагер» и Детской де- культуры и спорта РК. учреждений системы здравоохранения, ревни семейного типа «Атамекен» для Ежегодно группа «ПетроКазахстан» ак- спорта, культуры и искусства. детей-сирот и детей, оставшихся без по- тивно участвует в социально-экономи- Хотелось бы упомянуть долгосрочные печения родителей. ческом развитии Кызылординской об- социальные проекты компании, срок В 2011 году в рамках 25-летия про- ласти и Улытауского района Караган- реализации которых уже превышает мышленного освоения месторождения динской области. В числе организаций 10 лет, среди них - реабилитационный Кумколь «ПетроКазахстан Кумколь Ре- и учреждений, которым была оказана центр для детей-инвалидов «Шапағат» в сорсиз» была оказана спонсорская под- финансовая поддержка при реализации поселке Айтеке би Казалинского района держка областной детской больнице на различных социально-значимых проек- Кызылординской области; 50-местный сумму 150 тыс. долларов США на приоб- тов: ассоциация «Туған жер», молодеж- детский сад «Балғын» для детей из мно- ретение медицинского оборудования. ное общественное объединение «Сыр орманы», корпоративный фонд «Сыр болашағы, 550-летие Казахского ханства корпоративного фонда «Мәңгілік ел». Каждый год ПККР реализует и тради- ционные благотворительные проекты. Одним из них является акция по разда- че продуктовых наборов 150 пенсионе- рам компании, работникам, получив- шим увечье на производстве, и семьям, потерявшим кормильца, приуроченная к Новому году и Наурыз мейрамы. «Петро- Казахстан Кумколь Ресорсиз» оказывает помощь ветеранам войны и труда, предо-

В целом в рамках Меморандумов о социально-экономическом развитии Кызылординской области и Улытау- ского района Карагандинской обла- сти за период с 2005 по 2014 год было выделено свыше 3,8 млрд. тенге. «Атамекен» отбасылық типтегі балалар ауылында, Қызылорда қ. / В детской деревне семейного типа «Атамекен», г.Кызылорда / At Atameken family type Children’s Village, Kyzylorda

МҰНАЙШЫ Маусым 2018 33 В 2014 году в рамках Меморандума о сотрудничестве в социально-эконо- мическом развитии Кызылординской области между акиматом Кызылор- динской области, АО «ПетроКазахстан Кумколь Ресорсиз», ТОО «Кольжан» и филиалом компании «ПетроКазах- стан Венчерс Инк.» по проекту «SOS- Kinderdorf» в Кызылорде было начато строительство Детской деревни семей- ного типа «Атамекен» для детей-сирот и детей, оставшихся без попечения ро- дителей. В июне 2015 года Детская де- ревня сдана в эксплуатацию. Согласно Меморандуму в Корпоративный фонд «Игілік» на проектирование и строи- тельство детской деревни было пере- числено 550 млн. тенге от АО «ПККР» и 100 млн. тенге на материально-техни- КӘЖ саласындағы жобалары үшін алған марапаттар / Награды за проекты в сфере КСО / Awards for CSR projects ческое обеспечение перечислило ТОО «Кольжан». Детская деревня - это кот- ставляя бесплатное лечение в санатори- многодетных семей области сумки-ран- теджный городок семейного типа для ях Казахстана. цы с полным комплектом школьных воспитанников бывшего детского до- К 1 июня, к Международному дню за- принадлежностей. На протяжении пя- ма-интерната №1, состоящий из вось- щиты детей, компания радует ребят, пол- ти лет АО «ПККР» проводило акцию «Ка- ми двухэтажных жилых и одного ад- ностью финансируя праздник на го- раван радости», в рамках которой свы- министративного здания. В настоящее родской площади, закупая 5000 порций ше 1500 детей-активистов, участвующих время в детской деревне проживают 57 мороженого и призы для всех детских в различных спортивных состязаниях и детей в возрасте от трех до 18 лет, но конкурсов, организованных городским культурно-развлекательных меропри- здесь можно разместить до 80 человек. отделом образования. В преддверии ятиях, награждались подарками. Акция В деревне работают и помогают вос- учебного года в рамках акций «Перво- проводилась в пяти потоках в 8 детских питанникам сделать первые шаги во классник» и «Дорога в школу» ПККР раз- лагерях отдыха районов и города Кызы- взрослую жизнь 25 сотрудников. дает более 300 детям из малоимущих и лорды.

ПҚОП-тың әлеуметтік серіктесі - Шымкенттегі балет мектебі / Социальный партнер ПКОП - Балетная школа в Шымкенте / PKOP social partner - Shymkent Ballet School

34 Маусым 2018 МҰНАЙШЫ ТОО «ПетроКазахстан Ойл Продактс» (ПКОП)

ПКОП реализует ряд собственных ини- циатив в социальной сфере, которые включают поддержку в области культуры и спорта, здравоохранения и образова- ния. Также компания оказывает помощь жителям сельской местности, ремеслен- никам, детям-сиротам, талантливой мо- лодежи, инвалидам, ветеранам ВОВ и ты- ла. В 2005-2018 годах благодаря поддерж- ке ПКОП в Южно-Казахстанской области были реализованы такие проекты, как: «Женщины Казахстана против бедности», «Забота детства - дело каждого», «Дорога в школу», «Поддержка и развитие приклад- ного искусства в ЮКО». Одним из значимых проектов, кото- рым мы гордимся, является совместный «Алтын жүрек» сыйлығын татыстау рәсімінде «ПетроҚазақстан» компаниясының президенті Фан Цзячжун мырзаның сөз сөйлеуі / Выступление Президента «ПетроКазахстан» г-на Фана Цзячжуна на церемонии вручения проект «ПетроКазахстан» с областной Премии «Алтын Журек» / Speech of PetroKazakhstan President Mr. Fang Jiazhong at Altyn Zhurek award ceremony комиссией по делам женщин и семей- но-демографической политике при аки- рамскому Детскому дому №4 и подшеф- г.Аланья (Турция) и на международном ме - «Поддержка и развитие прикладно- ной школе-гимназии №65, где проводи- конкурсе «Жизнь городов» (Болгария), го искусства в ЮКО». В 2010-2013 годах лись ремонтные работы, приобретались завоевав Кубок лауреата 3-й степени и Ресурсный центр ремесленников ЮКО необходимые методические материалы два диплома. получал поддержку компании на техни- и прочее. Школе №99, находящейся в се- ПКОП также передает оборудование и ческое оснащение ремесленников для ле Карабастау, ежегодно в течение 15 лет техническую литературу Южно-Казах- развития ремесленничества, надомного оказывается спонсорская помощь, за этот станскому государственному универси- труда малоимущих, многодетных семей и период были переданы компьютеры, вы- тету имени М.Ауэзова для научно-иссле- создания дополнительных рабочих мест. делены средства на ремонт, а учащиеся довательских работ при подготовке спе- В рамках акции «Забота детства - де- школы из числа малоимущих и многодет- циалистов в области нефтепереработки. ло каждого», также осуществляемого со- ных семей были снабжены предметами Компания на регулярной основе ока- вместно с комиссией, наша компания в первой необходимости. зывает помощь по обращению обще- течение многих лет оказывает поддерж- Единственной в Южно-Казахстанской ственных организаций и учреждений ку особо незащищенной категории наше- области детской Балетной школе ком- области. Так, в 2006 году были проведе- го общества - детям, и среди них под при- пания помогает со дня ее образования, ны строительные и ремонтные работы стальным вниманием те, что остались без благодаря чему ее воспитанники смог- здания ГУ «Центр реабилитации инва- попечения родителей и дети-сироты. ли принять участие в международном лидов ЮКО». В 2007 году по обращению Более двух десятков лет компанией фестивале-конкурсе детского и юно- ОО «ЮКО центр поддержки женщин и оказывалась спонсорская помощь Сай- шеского творчества «Талисман удачи» в детей» 420 малоимущим жителям выда-

С 2006 по 2015 год ТОО «Петро- Казахстан Ойл Продактс» сотрудни- чало с акиматом Южно-Казахстан- ской области в рамках Меморандума о социально-экономическом разви- тии региона. Выделенные средства шли на реализацию социальных ин- фраструктурных проектов, включая приобретение медицинского обо- рудования для Дома ветеранов, про- ведение капитального ремонта спе- циализированного Дома ребенка Шымкента, строительство здания «Жастар үйі», проведение питьевой воды в новое село сельского округа Жулдыз Сайрамского района, а так- же на поддержку социальных объ- ектов этого округа. В целом за 10 лет ТОО «ПКОП» было выделено почти

Шымкенттегі көркем гимнастика бойынша турнир / Турнир по художественной гимнастике в Шымкенте / 1,5 млрд. тенге. Artistic Gymnastics Competition in Shymkent

МҰНАЙШЫ Маусым 2018 35 ны продуктовые пакеты в рамках месяч- турнира по художественной гимнастике ника республиканской акции «Женщи- на призы заслуженного мастера спорта ны Казахстана против бедности», в 2008 А.Юсуповой в Шымкенте. В 2017 году Ка- году оказана поддержка продуктовыми захстанской лиге любителей футбола для пакетами и необходимыми вещами 400 популяризации этого вида спорта выде- жителям ЮКО, пострадавшим от наво- лены средства на организацию и прове- днения. В 2009 году ПКОП оказал под- дение I чемпионата Казахстанской ли- держку остро нуждающемуся населению ги любителей футбола среди ветеранов. области и г.Шымкент - многодетным ма- На протяжении последних лет компания терям из малоимущих семей; семьям, спонсирует участие спортсменов Феде- имеющим ВИЧ-инфицированных детей, рации бокса на соревнованиях междуна- инвалидов с детства. Выпускники Дома родного уровня, проведение спортивных юношества получили швейное обору- состязаний в Казахстане, а также поддер- дование и необходимые материалы для живает развитие детских секций бокса открытия своего дела, направленного в регионах страны. В 2018 году оказана на развитие прикладного национально- поддержка филиалу Федерации тенниса го искусства – шитья курак корпеше, на- в Шымкенте на проведение 4 детских ре- стенного панно, одеял на приданое не- спубликанских турниров. весты. Особое внимание в социальных про- В 2010 году с целью создания дополни- ектах компания уделяет ветеранам Ве- тельных рабочих мест женским советам ликой Отечественной войны - ежегодно Сарыагашского, Махтарааральского, Со- в честь Дня Победы компания оказыва- закского районов, г.Кентау и г.Арыс бы- ет им помощь. Надолго запомнился до- ло передано швейное оборудование. В «Алтын жүрек» сыйлығының марапаттау салтанатында / кументальный фильм об участниках Ве- На вручении премии «Алтын Журек» / At “Altyn Zhurek” 2011-2012 годах компания оказала под- award ceremony ликой Отечественной войны, призван- держку детским медучреждениям Шым- ных на фронт из Южно-Казахстанской и кента и 15 районам ЮКО, закупив меди- тение и установка трансформатора. Для Кызылординской областей, съемки кото- цинское оборудование. Также в 2014 го- малоимущих и многодетных семей сель- рого были организованы и поддержаны ду была оказана поддержка КГУ «Детское ского округа Жулдыз была закуплена му- компанией «ПетроКазахстан». В 2015 го- психоневрологическое медико-социаль- ка на общую сумму 1,25 млн. тенге. По об- ду, в честь 70-летия Победы, ПКОП при- ное учреждение» на приобретение меди- ращению ОО «Талап» 21 инвалиду были нял участие в реставрации памятника цинского оборудования. подарены инвалидные коляски. погибшим в ВОВ воинам поселка Кара- В течение нескольких лет ПКОП помо- ПКОП выделяет средства на развитие бастау Енбекшинского района ЮКО. В гает населению сельского округа Жулдыз массового спорта в целях пропаганды 2018 году была оказана помощь Енбек- Сайрамского района в решении соци- здорового образа жизни среди молоде- шинскому районному филиалу «Органи- альных проблем - так, помимо поддерж- жи. В копилке спортивных благотвори- зация ветеранов» - ко Дню Победы тру- ки в рамках Меморандума, были обеспе- тельных акций: поддержка футбольной женикам тыла ВОВ были вручены теле- чены телефонизация региона, приобре- команды ГККП «Ордабасы», проведение визоры.

Шымкенттегі ПҚОП қамқорлыққа алған № 65 мектеп-гимназиясында / В спонсируемой ПКОП школе-гимназии №65, г.Шымкент / At Shymkent school #65 supported by PKOP, Shymkent

36 Маусым 2018 МҰНАЙШЫ АФ «ПетроКазахстан Оверсиз Сервисез Инк.» (ПКОСИ)

Наряду с другими бизнес-подразделе- ниями ПКОСИ также реализует ряд со- циально значимых проектов, основан- ных на долгосрочной поддержке. Общественный фонд «Добровольное общество «Милосердие» (ДОМ) - одно из учреждений, с которым «ПетроКазах- стан» активно сотрудничает в течение многих лет, часть из которых компания выделяла финансирование на содер- жание фонда. Благодаря этой поддерж- ке сотрудники фонда могли оплачивать коммунальные услуги, расходы за ком- муникацию, аренду помещения, успеш- но выполнять свою работу по органи- зации таких проектов, как «Подари де- тям жизнь», который помогает детям, Социалистік еңбек ері Б.Төлегенова мен Совет Одағының ері Т.Әубәкіров / чьи заболевания неизлечимы в Казах- Герой социалистического труда Б.Тулегенова и Герой Советского союза Т.Аубакиров / Hero of Socialist Labour B.Tulegenova and Hero of Soviet Union T.Aubakirov стане, «Аутизм победим», «Казахстан без сирот». Для большей информированно- сти общественности и увеличения ко- личества неравнодушных казахстан- цев, которые хотят участвовать в благо- творительной деятельности, с 2011 года компания спонсирует создание и транс- ляцию ТВ-программы «Подари детям жизнь» на телеканале «Хабар». В копилке добрых дел - проекты по поддержке Совета ветеранов ВОВ го- рода Алматы и Медеуского района, ОО «Ветераны - геологи Южного Казахста- на», которым выделялись средства для нужд первой необходимости. В целях сохранения и популяризации в обществе казахстанского и мирово- го культурного наследия компания уча- ствует в значимых для общества проек- тах в сфере культуры и искусства. Так, в «ПетроҚазақстан» компаниясының қызметкерлері «Ағаш отырғызу» акциясында / истории КСО «ПетроКазахстан» - под- Сотрудники «ПетроКазахстан» принимают участие в акции «Посади дерево» / держка Фонда Первого Президента в PetroKazakhstan employees take part in the Plant a tree action организации и проведении выставки французского художественного насле- дия «Жемчужины Франции - француз- ское искусство и культура от эпохи Ре- нессанса до наших дней» в Алматы; си- лами сотрудников компании была организована и проведена в Алматы вы- ставка выдающихся мастеров живопи- си Средней Азии и Казахстана «Зем- ля, согретая солнцем». В рамках 10-ле- тия Ассоциации KazEnergy в сентябре 2015 года в Астане компанией был ор- ганизован и проведен на высоком уров- не проект «Синергия искусства», объе- динивший открытие художественной выставки галереи «Has Sanat» и концерт классической музыки с участием звезд казахстанской и мировой сцены - Ай- ман Мусахаджаевой, Жании Аубакиро- вой, Майры Мухамедкызы, Димаша Ку- ПҚҚР-дың қамқорлыққа алынған «Балғын» балабақшасында / дайбергена и других. В подшефном ПККР детском саду «Балгын» / At Balgyn kindergarten supported by PKKP

МҰНАЙШЫ Маусым 2018 37 Вот уже много лет наша компания дру- жит с выдающейся личностью, которую Награды ценит и уважает весь казахстанский на- род, народной артисткой Советского Со- 2008 юза, Героем Социалистического Труда • «ПетроКазахстан» занимает 5-е место среди нефтегазовых компаний и 7-е ме- Бибигуль Ахметовной Тулегеновой. Би- сто среди всех предприятий Казахстана в рейтинге 2008 года журнала National бигуль Ахметовна принимает участие и Business (NB 100). является почетным гостем на многих • ПККР в рамках республиканского конкурса по социальной ответственности имиджевых мероприятиях. И в знак на- бизнеса «Парыз» награждается серебряной премией Президента Казахстана шего плодотворного сотрудничества не- «Парыз» в номинации «Лучшее социально ответственное предприятие». сколько лет назад родилась идея сделать • ПКОП становится лауреатом национальной благотворительной премии «Ал- подарок сотрудникам и партнерам ком- тын Журек». пании: специально для них был органи- зован академический концерт «Наурыз с 2009 Бибигуль Тулегеновой», который прошел • «ПетроКазахстан» занимает 4-е место среди нефтегазовых компаний в рей- в Алматы в ГАТОБ им. Абая и получил не- тинге журнала Exclusive. вероятно теплый отклик у сотрудников • В номинации «Лучшее производство» ПКОП становится победителем народ- компании и гостей мероприятия. Кроме ного голосования регионального конкурса «Выбор года - 2009» и награждает- того, с Бибигуль Ахметовной на постоян- ся дипломом 1-й степени «Золотой лидер ЮКО». ной основе много лет мы сотрудничаем • ПККР удостаивается звания «Меценат 2009 года» за вклад в социальную сферу в проведении международного конкурса Кызылординской области. вокалистов Б.Тулегеновой - единствен- • ПККР удостаивается премии «Золотой Прометей» в номинации «Лучшая эко- ного в Казахстане профессионального логическая программа» в нефтегазовой отрасли. вокального конкурса. Также компания удостоилась чести участвовать в реали- 2010 зации идеи и стать генеральным спонсо- • «ПетроКазахстан» занимает 5-е место в рейтинге 500 крупнейших компаний ром выпуска художественно-биографи- республики (National Business). ческой книги о жизни и творчестве вы- • «ПетроКазахстан» становится обладателем 5-го места по социологической ме- дающейся артистки. тодике измерения устойчивости развития местного сообщества в регионах Многие годы «ПетроКазахстан» под- деятельности (исследовательский центр «Сандж») и 2-е место по экологиче- держивает творческий коллектив и уча- скому компоненту рейтинга. щихся Алматинского хореографиче- ского училища им. Селезнева, которое 2011 сохраняет и развивает прекрасные тра- • «ПетроКазахстан» занимает 4-е место в рейтинге «100 крупнейших компаний диции, заложенные более 80 лет назад. Казахстана» («Эксперт-Казахстан»). Лучшие из учащихся имели возможность • «ПетроКазахстан» награжден премией «Ар-Намыс», учрежденной Ассоциаци- показать свое мастерство на междуна- ей KazEnergy, в номинации «Устойчивая социальная позиция». Премия при- родных сценах, демонстрируя выдающу- суждена за социальный проект с ОФ «Добровольное общество «Милосердие». юся школу казахстанского балета. Не без • ПКОП становится обладателем золотого «Парыза» в рамках республиканско- гордости отметим, что в этом есть и за- го конкурса по социальной ответственности бизнеса в номинации «За вклад слуга компании. в экологию». Как уже говорилось выше, одним из приоритетов для «ПетроКазахстан» явля- 2013 ется пропаганда здорового образа жизни. • «ПетроКазахстан» занимает 5-е место в рейтинге «Крупнейшие 200 компаний И в первую очередь, это касается самих Казахстана» (РА Эксперт-Казахстан). сотрудников, включая все подразделения • ПККР получает национальный сертификат «Лидер Казахстана - 2013» по ре- компании, где созданы условия для под- зультатам Национального бизнес-рейтинга. держки полноценной физической актив- • ПКОП получает сертификат участника конкурса KazEnergy в категории «Соци- ности работников. альная ответственность бизнеса». Наряду с реализацией благотворитель- • Компания «ПетроКазахстан» награждена дипломом KazEnergy в номинации ных проектов компания вносит вклад в «Лучшее отраслевое корпоративное издание» за корпоративный журнал «Му- дальнейшее развитие и пропаганду благо- найшы». творительности в обществе. Полностью разделяя идеи организаторов ежегодной 2016 национальной премии «Алтын Жүрек», • ПКОП получает золотую награду в номинации за «Вклад в экологию» в респу- «ПетроКазахстан» в течение многих лет бликанском конкурсе по социальной ответственности бизнеса «Парыз». является партнером этой единственной в Казахстане премии в области благотво- 2017 рительности, которая ставит своей целью • Акиматом Южно-Казахстанской области награжден президент ТОО «Петро- выявление и награждение людей и орга- Казахстан Ойл Продакс» Цзян Ши за особый вклад в развитие предпринима- низаций, деятельность которых является тельства в Южно-Казахстанской области в номинации «Лучший инвестор го- примером и оказывает непосредственное да». влияние на развитие и распространение благотворительности в обществе.

38 Маусым 2018 МҰНАЙШЫ Корпоративная социальная ответственность в наших СП: ТОО «СП «Казгермунай»

Наше совместное предприятие ТОО «СП «Казгермунай», в котором долевое участие компании «ПетроКазахстан» со- ставляет 50%, также является флагманом региона и активно участвует в улучше- нии социальной инфраструктуры Кызы- лординской области. Оказание содействия социально-эко- номическому развитию региона «Казгер- мунай» осуществляет на принципах от- крытости и прозрачности, активно взаи- модействуя с акиматом Кызылординской области, общественными фондами и ор- ганизациями. Основными направлени- ями оказания спонсорской и благотво- рительной помощи являются благоу- стройство региона, финансирование строительства социально важных объ- ектов на территории Кызылорды и обла- сти, поддержка деятельности обществен- ных фондов и некоммерческих органи- заций, сферы образования, культуры и спорта, помощь незащищенным слоям Қызылордадағы мұз айдынында / В ледовом дворце в Кызылорде / At the Ice Place in Kyzylorda населения. На ежегодной основе между ТОО «СП по строительству объектов инфраструк- ального комплекса «Коркыт-Ата» в Кар- «Казгермунай» и акиматом Кызылордин- туры, медицины, спорта, культуры и осу- макчинском районе Кызылординской ской области заключаются Меморанду- ществления прочих социально важных области; завершение строительства пси- мы о сотрудничестве в области социаль- проектов. хоневрологического дома-интерната но-экономического развития региона, Так, в 2014-2017 годах в рамках дан- на 300 мест в пос.Талсуат г.Кызылорда, а в рамках которых «Казгермунай» выде- ных меморандумов «Казгермунай» бы- также строительства Центра обслужива- ляет денежные средства в виде спонсор- ли выделены денежные средства в раз- ния молодёжи в г. Кызылорда. В дополне- ской помощи для реализации проектов мере свыше 3,8 млрд. тенге. Эти средства ние, средства использовались на прове- пошли на такие проекты, как строитель- дение благотворительных акций и реа- ство городского ипподрома и спортив- лизацию социально значимых проектов, В 2010 году «Казгермунай» удосто- ных площадок на территории средних на улучшение инфраструктуры города ился «бронзы» в республиканском школ; реставрация и открытие мемори- Кызылорда. конкурсе по социальной ответствен- ности бизнеса «Парыз», учреждённом главой государства Н.А.Назарбаевым, в номинации «Лучшее социально от- ветственное предприятие». В 2014 году компания повторно стала лау- реатом конкурса, получив гран-при «Парыз» как «Лучшее социально от- ветственное предприятие». В 2014 году «Казгермунай» успеш- но принял участие в престижном конкурсе Grand Prix Europeen de la Qualite (Европейский гран-при за ка- чество), учрежденном Агентством со- действия промышленности и новым технологиям (OPI) Швейцарии, объ- единенной торгово-промышленной палатой «Швейцария - СНГ» и Фон- дом поддержки инвестиционных проектов EMA INVEST. Компания ста- ла лауреатом в номинациях «За до- стижения в нефтегазовой отрасли» и «За вклад в развитие инфраструктуры региона». Қазгермұнайдың қолдауымен салынған ипподром / Ипподром, построенный при поддержке «Казгермунай» / Hippodrome built with the support of Kazgermunai

МҰНАЙШЫ Маусым 2018 39 Календарь событий

январь

12 января - Вице-министр энергети- ки РК Б.Акчулаков посетил ТОО «Петро- Казахстан Ойл Продактс» с рабочим ви- зитом.

февраль

2 февраля - на сайте единой инфор- мационной системы охраны окружаю- щей среды Министерства энергетики РК зарегистрирован отчет по инвентариза- ции отходов за 2017 год, подготовлен- ный ТОО «ПКОП».

9 февраля - ТОО «ПКОП» оказало спонсорскую помощь ОО «Федерация «ПетроҚазақстан» екінші жыл сайынғы конференциясындағы Президент Фан Цзячжун мырзаның сөз сөйлеуі / бокса ЮКО» на улучшение организаци- Выступление Президента г-на Фана Цзячжуна на второй Ежегодной конференции «ПетроКазахстан» / Speech by President Fang Jiazhong at Second Annual PetroKazakhstan Сonference онной базы для развития спорта среди молодежи. «ПетроКазахстан Кумколь Ресорсиз» во- Март шло в тройку лидеров, заняв ІІІ место в 10 февраля - в ПКОП прошло совеща- рейтинге экологической ответственно- 4 марта - в честь Международного жен- ние по итогам финансово-хозяйствен- сти нефтегазовых компаний Казахстана. ского дня 8 Марта на территории детско- ной деятельности ДЗО КМГ за 2017 год, го лагеря «Арай Санрайз» прошла интел- на котором были определены задачи на 28 февраля - в Кызылорде состоялась лектуальная квест-игра среди прекрас- I квартал 2018 года. вторая Ежегодная конференция «Петро- ной половины «ПетроКазахстан Кумколь Казахстан», в рамках которой были под- Ресорсиз». По итогам игры первой к фи- 14 февраля - состоялась отчетная ведены итоги 2017 года и определены за- нишу прибыла команда «Сұлу Design» встреча руководства ТОО «ПКОП» с тру- дачи на 2018 год, представлена оценка из департамента проектирования в со- довым коллективом по ряду вопросов, трудовой деятельности персонала, опу- ставе Ольги Шин, Гульнар Токшылыко- включая итоги производственной дея- бликованы результаты реструктуриза- вой, Аиды Нысанбаевой, Бахыт Естаевой тельности ПКОП за 2017 год. ции департамента добычи и бурения, и Шолпан Махметовой. Второй пришла представлена информация о деятельно- сборная команда «Суперпчелки» в соста- 14 февраля - руководство ТОО «Пе- сти научно-исследовательского институ- ве Сауле Ниязбаевой, Алии Абдрахмано- троКазахстан Ойл Продактс» в торже- та и подписаны обязательства по выпол- вой, Сауле Утеповой, Айгуль Дарибаевой ственной обстановке поздравило работ- нению работ по системе КPI с вице-пре- и Оксаны Черниковой и третьей - коман- ников завода - ветеранов войны в Афга- зидентами. да «Оптимисты» из УМР в составе Жанны нистане с Днем вывода войск из ДРА. Моисеенко, Ольги Ли, Оксаны Оспан, Ла- февраль - в рамках КСО была оказана уры Алиевой и Жанны Калдыбаевой. Ко- 15 февраля - АО «ПККР» оказало спон- поддержка Алматинскому хореографиче- манды-победительницы были награжде- сорскую помощь КФ «Жас геолог» на ор- скому училищу им.Селезнева в проведе- ны дипломами и призами от компании, ганизацию и проведение V казахстан- нии VI Международного конкурса хорео- остальные участницы получили поощ- ской открытой полевой олимпиады графических учебных заведений «Өрлеу». рительные подарки. юных геологов в республиканском учеб- но-оздоровительном центре «Балдау- февраль - на ПКОП разработаны и 7 марта - подведены итоги конкур- рен» в Щучинско-Боровской курортной внедрены правила проведения ПНБВ (по- са рассказов среди сотрудников ПККР зоне. веденческое наблюдение по безопасно- «Истории женщин с сильным характе- сти вождения), утверждены графики их ром», проходившего в рамках праздно- 22 февраля - в Астане состоялась пре- проведения. Все данные от проведенных вания Международного женского дня. зентация итогов Первого ежегодного аудитов заносятся в единую систему сайта Организационный комитет выделил все рейтинга экологической ответственно- АО НК «КазМунайГаз» для мониторинга. 4 работы и вручил равноценные призы сти нефтегазовых компаний Казахста- всем участницам конкурса - начальнику на, организуемого Всемирным фондом февраль-март - на ПКОП введены в технологического отдела Бахыт Есирке- дикой природы (WWF) России и груп- эксплуатацию установки тит. 3100 (водо- повой; переводчику Розе Ниязовой; стар- пой «КРЕОН» в партнерстве с Програм- подготовка), тит. 3200 (производство воз- шему аналитику Марии Кашечкиной; пе- мой ООН по окружающей среде в Цен- духа), тит. 3300 (производство азота), по реводчику Оксане Черниковой. В тор- тральной Азии (UNEP-СА) и при под- остальным объектам ОЗХ ведутся пуско- жественной обстановке Председатель держке Министерства энергетики РК. АО наладочные работы. Правления АО «ПККР» г-н Цинь Хунвэй

40 Маусым 2018 МҰНАЙШЫ поздравил с женским праздником, по- уыржаном Алдабергеновым, на третьем 30 марта - в честь профессионального благодарил за проявленный интерес к месте расположились машинист ЦУГ праздника - Дня геолога за весомый вклад конкурсу и вручил участницам конкур- Арыскум Шархан Копжасаров и специа- в развитие геологии и безупречную ра- са цветы, дипломы и памятные подарки. лист службы поддержки Арыскума Габит боту сотрудники «ПетроКазахстан Кум- Нуркожаев. коль Ресорсиз» были награждены гра- 15 марта - обеспечено механическое мотами и благодарственными письмами завершение технологических устано- 20 марта - аналогичный конкурс от Ассоциации KazEnergy. Медалью Ас- вок Этапа 2 Проекта модернизации НПЗ «Домбыра Party» прошел и на Кумколе. социации KazEnergy награжден дирек- (каткрекинг RFCC, гидроочистка бензи- По итогам конкурса 1-е место заняла со- тор ТОО «Кольжан» Абудурэсити Турсун. на Prime G+, обессеривание ненасыщен- трудник подрядной организации ТОО Почетной грамотой - заместитель дирек- ных / насыщенных СУГ Merox, установка «САС» Нургуль Турмаганбетова; на 2-м - тора департамента геологии и разработ- производства серы Claus, КЦА-2, установ- сотрудник подрядной организации ТОО ки Байзак Алипбаев и начальник отде- ка приготовления пара и другие) и дан «ESS Int» Гани Муратбаев, а 3-е место по- ла департамента геологии и разработки старт пусконаладочным работам по дан- делили лаборант химического анализа Кумисбек Жусупов. Благодарственным ным объектам. 3-го разряда Исахан Жангиров и сотруд- письмом KazEnergy награждены ведущий ник подрядной организации ТОО «САС» геолог департамента геологии и разра- 16 марта - состоялся благотворитель- Гульмира Айшаубекова. ботки Олег Когай и руководитель груп- ный утренник в детском саду «Балдау- пы департамента геологии и разработки рен» для детей из малообеспеченных се- 20 марта - в спортивном комплексе Азамат Адранов. мей в Жанакорганском районе, на кото- «ПетроКазахстан» прошло празднование ром Председатель Правления г-н Цинь Наурыза для работников Кызылордин- Хунвэй вручил подарки воспитанникам ского офиса. Председатель Правления апрель детского сада. АО «ПККР» Цинь Хунвэй и председатель профсоюзного комитета Елеусин Дуйсе- 2 апреля - в Кызылорде в Доме куль- 19-20 марта - в рамках праздника На- нов выступили с приветственной речью. туры им.Токмагамбетова состоялся го- урыз на месторождениях Кумколь и КАМ В рамках мероприятия работники были родской конкурс «Үш тілдің патшалығы» для сотрудников компании были органи- награждены памятными подарками за среди воспитанников 7 детских са- зованы спортивные состязания и празд- лучшие национальные костюмы. дов, организованный Центральной би- ничный концерт с участием известной блиотечной системой г.Кызылорды. АО эстрадной певицы, заслуженного деяте- 22 марта - ПККР принял участие в об- «ПККР» выступило одним из спонсоров ля РК Гульнур Оразымбетовой. щегородском праздновании Наурыза на данного мероприятия. центральной площади. В юртах, декори- 19 марта - в рамках Наурыза на место- рованных в национальном стиле, ком- 6-12 апреля - проведен турнир по ба- рождении КАМ прошел конкурс «Дом- пания организовала праздничный бла- скетболу среди школьников на Кубок быра Party». Свое мастерство продемон- готворительный дастархан с тради- и призы «ПетроКазахстан Кумколь Ре- стрировали пять участников, исполнив- ционными блюдами для 1000 жителей сорсиз», в котором приняли участие 14 ших песни в сопровождении домбры. По областного центра. школьных юношеских и девичьих ко- итогам конкурса первое место занял Ер- манд из Павлодарской, Южно-Казах- бол Шалабаев, начальник караула отдела 29 марта - в честь праздника Наурыз станской, Алматинской и Актюбинской пожарной безопасности месторождения АО «ПККР» организовало раздачу про- областей. Кызылкия, второе место поделили меж- дуктовых пакетов 200 многодетным и ду сотрудницей подрядной организации малообеспеченным семьям и 160 пенси- 10 апреля - ПКОП оказана финан- КНС Жанар Маселеевой и сотрудником онерам компании и инвалидам, получив- совая поддержка ОО «Федерации бок- подрядной организации ТОО «CNEC» Ба- шим травму на производстве. са ЮКО» на улучшение ее материально- технического оснащения.

10 апреля - 17 мая - Шымкентский НПЗ провел плановый капитальный ре- монт технологических установок завода. В рамках капитального ремонта с целью дальнейшего обеспечения бесперебой- ной и безаварийной работы на длитель- ный период, проведены техническое освидетельствование, ремонт техноло- гического и насосно-компрессорного оборудования, трубопроводов, произ- водственных печей, электрооборудова- ния, контрольно-измерительных прибо- ров и автоматики основных и вспомога- тельных цехов. Одновременно, согласно совместному плану работ, проведены ме- роприятия по интеграции действующих технологических установок и новых Арысқұмдағы «Домбыра Party» байқауы / Конкурс «Домбыра Party» на Арыскуме / “Dombra Party” competition at Aryskum установок крупного технологического

МҰНАЙШЫ Маусым 2018 41 объекта - комплекса установки катали- ло почетное первое место в номинации 29 апреля - в Кызылорде, в спортком- тического крекинга RFCC, построенного «Лучшая служба охраны труда». плексе «ПетроКазахстан», состоялся тра- в рамках Проекта модернизации завода. диционный турнир по мини-футболу 26 апреля - ПКОП оказал помощь Фе- среди подразделений «ПККР», посвящен- 13 апреля - на месторождении Кум- дерации тенниса ЮКО на проведение ный Дню защитника Отечества. По ито- коль прошел конкурс по пожарной без- детских республиканских турниров в гам турнира главный трофей завоева- опасности «Пожар легче предупредить, Шымкенте. Также была выделена финан- ла команда «Технология добычи КАМ», чем потушить!» в рамках Дня противо- совая помощь Енбекшинскому район- на втором месте расположилась коман- пожарной службы и приуроченный к ному филиалу республиканского обще- да «ЦДНГ-Кольжан», на третьем - коман- 100-летию образования пожарной ох- ственного объединения «Организация да «ЦДНГ-Кумколь». Индивидуальные раны. Помимо производственных под- ветеранов» на приобретение и вручение призы достались Мадияру Сулееву (тех- разделений ПККР, в конкурсе приняли телевизоров труженикам тыла ВОВ ко нология добычи КАМ, номинация «Луч- участие команды ТОО «Кольжан», ТОО Дню Победы. ший игрок»), Айдосу Тулегенову (ЦДНГ- «ПКОП», АО СП «Казгермунай» и ТОО Кумколь, «Лучший защитник»), Чжану «Тургай-Петролеум». Среди 16 команд 28 апреля - по результатам смотра- Ифэю (ЦИС, «Лучший нападающий-бом- первое место и переходящий кубок за- конкурса «Лучшая организация, пред- бардир»), Алимжану Галымжанулы воевала команда ЦДНГ-2 (ПККР). Вто- приятие, служба охраны труда по соз- (ЦДНГ-Кольжан, «Лучший вратарь»). По- рое место заняла команда ЦППН (ПККР), данию безопасных условий труда ра- бедители турнира и номинанты получи- третье - ТОО «ПКОП». Победителям вру- ботникам среди предприятий ЮКО», ли дипломы и ценные подарки. чены грамоты, ценные подарки и медали приуроченному к Всемирному дню ох- «За предупреждение пожаров». раны труда по итогам 2017 года, управ- 29 апреля - АО «ПККР» выступило лением государственной инспекции тру- главным спонсором городского конкур- 17-24 апреля - на ПКОП в рамках про- да по ЮКО ТОО «ПКОП» было признано са «Ақмешіт Аруы - 2018», приуроченно- екта «Модернизация АСУ ТП установ- «Лучшей службой охраны труда» и на- го к 200-летию г.Кызылорды. ки ЛК-6У» проведено обновление суще- граждено почетным дипломом и памят- ствующей системы управления (АСУТП) ной статуэткой. апрель - ко Дню Великой Победы ока- установки ЛК-6у для возможности инте- зана помощь Совету Медеуской район- грации и обеспечения полноценной бес- 29 апреля - на ПКОП подписан акт ной организации ветеранов в г.Алматы. перебойной работы системы управления о приемке оборудования ряда устано- ЛК-6у с системой управления установки вок в рамках проекта модернизации по- изомеризации с блоком предваритель- сле проверки их строительно-монтаж- май ной ГО сырья (DCS и SIS). ной готовности для начала комплексно- го опробования в ходе пусконаладочных 5 мая - в Кызылорде в канун Дня защит- 19 апреля - в честь празднования На- работ, включая установку каталитиче- ника Отечества РК в спорткомплексе «Пе- урыз мейрамы по решению руководства ского крекинга, гидроочистки бензина троКазахстан» была организована ин- компании во всех заводских пунктах пи- каталитического крекинга, обессерива- теллектуальная игра «Брейн-ринг» среди тания организованы праздничные обе- ния ненасыщенных СУГ, очистки щело- сотрудников «ПетроКазахстан Кумколь ды. чи, обессеривания насыщенных СУГ, из- Ресорсиз» с участием 17 команд. По ито- влечения серы, разделения С3/С4, реге- гам игры команды «Магнит удачи» (на- 25 апреля - по итогам ежегодно про- нерации амина, отпарки кислых стоков, логовый отдел), «Айтиллект» (отдел ин- водимого республиканского конкурса по приготовления пара, а также парк хра- формационных технологий), «Сто за бар- безопасности и охране труда среди ра- нения СУГ. Пусконаладочные работы по рель» (департамент добычи и бурения) ботодателей республики «Сенім» АО «Пе- данным установкам прошли по графику набрали одинаковое количество баллов и троКазахстан Кумколь Ресорсиз» заня- в мае. стали победителями брейн-ринга. Второе

ПҚҚР-дағы 8 наурызды мерекелеу / Празднование 8 Марта на ПККР / March 8 celebration at PKKR

42 Маусым 2018 МҰНАЙШЫ место заняла команда «СФИНкс» (отдел финансовой отчетности), третье место досталось команде «Красавчики» (группа управленческой информации).

12 мая - технолог месторождения Кум- коль АО «ПетроКазахстан Кумколь Ре- сорсиз» Айгуль Кускужаева вошла в число победительниц конкурса «Мисс Самрук - 2018», завоевав титул «Первая вице-мисс Самрук-Казына - 2018». За звание лучших соревновались 53 участницы различных профессий из числа сотрудниц группы компаний АО «Самрук-Казына», победи- телей выбирали путем онлайн-голосова- ния.

18 мая - в ТОО «ПКОП» состоялось ра- бочее совещание по вопросам Проекта модернизации Шымкентского НПЗ, те- кущей ситуации по Проекту, пуско-нала- Ауғанстандағы соғыс ардагерлері - зауыт жұмысшыларының құттықтауы / Поздравление работников завода - дочным работам и по капитальному ре- ветеранов войны в Афганистане / Congratulations for Refinery Afghanistan veterans монту с участием представителей АО НК «КазМунайГаз», руководства ТОО «Пе- компании и детей из малообеспеченных 25 июня - начался сезон отдыха детей троКазахстан Ойл Продактс» и China и многодетных семей смогут бесплатно работников ТОО «ПКОП» в детском оз- Petroleum Engineering and Construction отдохнуть в одном из лучших детских ла- доровительном лагере «Машат» согласно Corporation (СРЕСС). герей региона. коллективному договору.

21 мая - 22 июня - проведен ежегод- ный периодический медицинский ос- Информация о призерах «Программы поощрения работников за со- мотр работников ТОО «ПКОП». общения о потенциально опасных ситуациях, небезопасных услови- ях/действиях» в 1-м квартале 2018 года по группе компаний «ПетроКа- 30 мая - Cовет ветеранов ТОО «Пе- захстан» и ТОО «ПетроКазахстан Ойл Продактс». троКазахстан Ойл Продактс» принял участие в городском конкурсе на «луч- По АО «ПетроКазахстан Кумколь Ресорсиз» комиссией по премированию ра- шую ветеранскую организацию» горо- ботников принято решение премировать: оператора обезвоживающей и обес- да Шымкент, в котором занял призовое соливающей установки 5-го разряда К.К.Рустембекова за своевременное об- место и был награжден дипломом. Все- наружение утечки нефти с коллектора ЦДНГ; начальника технологического го к участию в городском конкурсе бы- отдела Б.Ж.Есиркепову за обнаружение угрозы разгерметизации нефтяных, во- ли допущены 8 лучших ветеранских ор- дяных и газовых коллекторов и обрыва коммуникационных кабелей на участ- ганизаций города Шымкент. Совет вете- ке автодороги между объектами ППН и ЦППН месторождения Кумколь; группу ранов ПКОП представляла единогласно работников службы обеспечения в составе руководителя службы обеспечения избранный на отчетно-выборном со- М.С.Дуйсенгалиева, организатора хозяйственной части Т.У.Бисембаева и адми- брании в апреле текущего года Предсе- нистратора Ж.Н.Жумахметова за обнаружение разрушения железобетонных датель Назипа Манапова, которая мно- конструкций лестницы актового зала, а также инженера-химика М.К.Шакинова го лет трудилась в компании в качестве за сообщение о выбоине на пешеходной дорожке вахтового городка. старшего инженера Департамента ТБ и За сообщения о ПОС среднего риска в 1-м квартале 2018 года были поощре- экологии. ны оператор по добыче нефти и газа 3-го разряда Б.Ариспаев за обнаружение утечки газа с газового коллектора, ведущего от ГУ-24 на газокомпрессорную станцию; ведущий инженер ОКС С.Жусупов за ликвидацию возгорания частно- Июнь го автомобиля, произошедшего возле офиса ПККР. Кроме того, за своевремен- ное и качественное проведение Поведенческих аудитов безопасности были по- 3 июня - на базе детского лагеря отды- ощрены 17 работников АО «ПККР». ха «Арай Санрайз» состоялся турнир по По ТОО «ПетроКазахстан Ойл Продактс» комиссией по премированию ра- футболу среди школьников области на ботников принято решение о поощрении шести работников завода: операто- Кубок и призы «ПетроКазахстан Кумколь ров 5-го разряда Т.К.Исаева и О.Т.Талгатбаева за обнаружение свищей на трубо- Ресорсиз». В турнире приняли участие 8 проводах дренажных линий цеха №1; группы работников 5-го участка энерго- команд районов Кызылординской обла- цеха завода - начальника участка М.К.Калижарова, мастера А.В.Пустовойченко и сти, городов Кызылорды и Байконур. электромонтера Н.В.Шпотина за своевременное обнаружение и устранение по- вреждений на ВЛ 110кВ Л-146; сливщика-разливщика участка ПСГ М.Молдабека 8 июня - при спонсорстве ПККР от- за обнаружение «искры» в кабельном коробе возле эстакады налива сжиженных крыт ХХІІ летний сезон детского лаге- углеводородных газов в железнодорожные вагоны-цистерны. ря отдыха «Арай Санрайз». В каникуляр- ный период 1080 детей сотрудников

МҰНАЙШЫ Маусым 2018 43 Astana - 20th Anniversary!

This June, Kazakhstan’s young capital celebrated its 20th anniversary. The jewel in the steppe, pride of the country and real 21st century city was built really quickly and in a big way. Today, Astana is a real megapolis, covering an area of over 700 sq. km and with a population exceeding a million. The small provincial town of the 90s, in the space of only 20 years, has become the ultramodern capital of independent Kazakhstan.

The idea to create Kazakhstan’s new capital belongs to the Head of State Nursultan Nazarbayev. The decision to move the capital from Almaty to Akmola was taken by the Supreme Council of the Republic of Kazakhstan on 6 July 1994, with the official move taking place on 10 December 1997. The international presentation of Astana as the new capital of Kazakhstan took place in June 1998, which is the date when the countdown starts. Back then, Kazakhstan, as a new major Eurasian power, needed a nationwide symbol – a new capital, a city capable of reflecting the spirit of creation, innovation and Kazakhstan’s role as the point where West meets East. The economic and political deciding factors in Astana’s favour were the area it covered, its central location, proximity Бейбітшілік көшесі, 1971 жыл / Улица Мира, 1971 год / Mira Street, 1971 (https://yvision.kz/post/350268) to major economic centres and the country’s main arteries, demographic potential, well- In 1999 a UNESCO resolution awarded themselves in social and ecological areas, developed transportation infrastructure and the city the title “world city,” which is given in the development of the municipal sector natural environment. to cities that have successfully proved and made a practical contribution to global

History of the city

Since its creation, the city has had a number of names, beginning with Bozok, then Akmolinsk, Tselinograd, Akmola and, finally Astana. Bozok on Komsomol trips. In December 1960, the city with a The Akmola steppe has long been a place where cultures population of 100,000 became the centre of the Virgin Fields and civilisations meet. In the middle of the first millennium of North Kazakhstan and in 1961, Akmolinsk was renamed BC, the historian Herodotus wrote about a route through the Tselinograd. Great Steppe (later the Great Silk Way), which was on the site of today’s Astana. Akmola (1992-1998) In his book “In the Heart of Eurasia”, President Nursultan In 1992, the city was renamed Akmola. There are a number Nazarbayev mentioned that the capital of today’s Kazakhstan is of versions surrounding the origin of the name. The first is that where it is for a reason, as it is an area long inhabited by people, the city was named in honour of a hill made of white limestone. which was recently confirmed by the opening of the medieval The second version belongs to the Byzantine author Procopius, city of Bozok, five km from Astana, and the thousand-year-old who in his works wrote that the Huns named tall hills or predecessor of the current capital city of Kazakhstan. forts “mola.” The third version is that Akmola was always the centre for cattle markets well known for their abundance and Akmolinsk (1830-1961) diversity of meat products. Consequently, the name of the city The city’s history begins in 1830 with the construction of the translates as “white holy place” or “white abundance,” which Akmola fort in Karaotkel, where the town of Akmolinsk sprung is the conclusion reached by all National Committee members up on the site of the Akmola settlement. after research of all available historical sources.

Tselinograd (1961-1992) Astana A new stage in the life of the city is linked to the virgin Akmola was renamed Astana by Presidential Decree on 6 fields project when people began to arrive in Akmolinsk May 1998.

44 Маусым 2018 МҰНАЙШЫ Chronology of the capital cities of Kazakhstan • Orenburg - from 1920; • Kyzylorda - from 1925; • Alma-Ata - from 1929; • Astana - from 1998.

The city is also beautiful. The architectural concept for Astana was the President’s idea for a Eurasian style that combined the cultural traditional traditions of the West and East. Over 40 architects from the USA, China, Russia, Germany and Japan took part in an international tender to design Astana. The author of the city’s architecture plan became the Japanese architect Kise Kurokawa. There really is something to see in Astana. culture. According to the head of UNESCO, million m2 of apartment space has been built. The main symbol, its architectural landmark, Astana has become a clear symbol of the As a business and construction city, Astana is the Baiterek complex. The other unique independence of a young country. attracts large numbers of investors and architecture includes the Palace of Peace Today, Astana is the centre of the Eurasian overseas business representatives, and way and Reconciliation designed by the British continent, a focus for forums, congresses back at the start of the transitional period, architect Norman Foster, and which and other international events. It often to intensify the flow of investment, Akmola takes the shape of a pyramid; the tallest hosts conventions of leaders of global and was given the title of special economic zone tent-shaped building in the world – the traditional religions, the Astana Economic in 1997. Khan Shatyr shopping centre, the Duman Forum and other internationally significant Astana’s convenient location in the aquarium, which has the distinction of being events. It has hosted the historic OSCE centre of the Eurasian continent, makes the furthest public oceanarium in the world summit, as well as anniversary SCO and it an economically viable transport, from the sea; and the Astana Opera building. OIC summits. At the start of 2011, Astana communication and logistics centre, a kind- Then there are also the Khazret Sultan, greeted competitors and guests to the VII of transit bridge between Europe and Asia. the largest mosque in Central Asia, the Winter Asian Games. In 2017, it hosted the The transition of the capital was a huge Dormition of the Theotocos Cathedral, the EXPO-2017 exhibition. All last year, Astana stimulus for the industrial development of Kazakhstan Central Concert Hall, the Kazakh acted as a platform for the resolution of surrounding regions such as Karaganda, Eli monument, the Museum of Modern Art, the Syrian conflict. All of these events have Pavlodar, East Kazakhstan and Kostanai the Presidential Cultural Centre and the undoubtedly helped it gain popularity and Oblasts, and acted as a boost to local unique 10,000-seater Sary-Arka velodrome, respect on the international stage. businesses. The relocation of the country’s which in 2011 was recognised as the best in The capital’s transition to Astana management and administration to Akmola the world. became a powerful stimulus for economic created an influx of the best management- Bursting into bloom right in front of our development. For example, Astana is the level experts and specialists. Today Astana is eyes, Astana really has become a magnet leader in terms of construction in the country a magnet for all information, innovation and for new residents, innovation, interesting – since becoming capital, approximately 10 major projects. projects and tourists. Happy Birthday Astana!

МҰНАЙШЫ Маусым 2018 45 Shymkent Refinery Modernisation Project - current status

2018 is the year in which the Shymkent Refinery Modernisation Project, carried out over two phases since 2014, is due to be completed.

Phase 1 was completed on 30 June 2017 with the commissioning of the isomerisation unit and off-site facilities (cooling stack, neutralisation unit, inter- workshop loading racks, flares, buildings, substations and others). The resulting product was K4 class vehicle fuel, which has been confirmed by a declaration of compliance and certification for K4 class Ai-92 fuel.

On 29 December 2017, as part of Phase 2 mechanical work was completed on off-site facilities, such as water treatment, nitrogen preparation and compressed air units; LPG depot, tank batteries, an administrative and onsite building, central K4 экологиялық класты мұнай өнімдерінің эталондық үлгілері / Эталонные образцы нефтепродуктов control room No. 2, substations and others. экологического класса К4 / K4 oil product model samples

15 March 2018 saw the mechanical - July 2018, which is when feedstock 2 facilities will be commissioned, and completion of a number of units, including will be pumped into the RFCC catalytic the PKOP Modernisation Project will be the RFCC catalytic cracking unit, a PrimeG+ cracking unit, which is required to ensure complete. fuel hydrotreatment unit, a Merox LPG advanced oil processing by converting fuel oil into high-quality and ecologically desulphurisation unit, a Claus sulphur The Modernisation Project, costing friendly motor fuel, kerosene and LPG. production unit, the short-cycle adsorption US$ 2.094 billion, is being realised by 2 unit, and a steam preparation unit. Pre- refinery shareholders (KMG and CNPC). - August 2018, which is when certified commissioning work is currently being The general contractor is the Chinese stock will be released. carried out according to schedule. company CPECC, and in excess of 30 Kazakhstan subcontractors are working - September 2018, when guarantee The next key dates in the Shymkent on the project. Refinery Modernisation Project are: indices will be achieved and all Phase

46 Маусым 2018 МҰНАЙШЫ M.Salamatov’s School. Recollection of PKKR employee Galym Baimanov.

“I first met Murat Salamatov in Aktau in In the summer of 1991, after we had 1985. Before we met, we had heard that they produced our first million tonnes of oil, had found oil in Kyzylorda Oblast, and that we received a visit in Kyzylorda by the they were beginning to develop the Kumkol USSR Minister for Oil and Gas L.Filimonov. field. Oil was a completely new industry for In the same year, the Council of Ministers the region, and that is why they began to of Kazakhstan adopted a resolution to bring in people from other oil regions to the explore new oil and gas fields in the south of Kazakhstan, and from the USSR as region. For these purposes, we created the a whole, people who could help develop the Syrdariyamunaibarlau expedition of which oil industry. Many of those who moved here I was the senior engineer. That is when back then have spent many years helping we opened the new Ashysai, Aksahabulak the development of Kumkol. South and Blinovskii fields. When they created the Kumkolneft oil Murat Salamatov made an enormous and gas production division at the end of contribution to the creation of the first December 1987, they gave me a position joint ventures, creating links with his in the production department. When I overseas colleagues. It helped to create arrived back in the place where I was born new companies such as today’s Turgay following the death of my father, Murat said Petroleum and Kazgermunai, all of which that it was time to “serve my birthplace”. created new jobs and implemented new And that is when I began working for technology. the production department. We Kumkol new and completely unknown industry in Make was a multitalented person and pioneers remember that nobody met us an agricultural area, where there had never really loved to sing. I can still remember with open arms, the conditions were not previously been any production facilities, being impressed by how he sang Kazakh easy and the work levels were crazy. Initially, was a great achievement. Murat Salamatov’s songs like “Zhas dauren”, ”Yeki zhiren” and we were given an office underground in a tireless efforts, his personal qualities, ”Temirtas”. We always looked up to him, building on Auezov Street, that really was experience in the oil sector and his foresight respected his demanding, single-minded not fit for purpose. Money was allocated to all helped create the right conditions for and organised way. We really learnt a lot construct a building for the employees, but development. from him. the local building companies were simply At that time, Nurlan Balgimbayev, They say that a person’s work is unable to cope with the job. However, as who later became Prime Minister and evaluated not by the praise he gets, but they say, “walk and ye shall reach”, and so, Minister for Oil and Gas of the Republic of by the impression he leaves behind him. with Murat Gazizovich Salamatov, as our Kazakhstan, worked in the headquarters of Unfortunately, Murat Salamatov’s life was head, we began to walk. Murat Gazizovich the USSR Ministry of Oil and Gas. Due to his far too short. He passed away when he was had a strategic way of thinking and was very good relationship with Murat Salamatov, still in his prime, just when his efforts began experienced in oil production, in the Party he really helped us in the development to bear fruit. Murat Gazizovich was very Central Committee, and really enjoyed his of the new field. Through them, I saw real well respected by the people. He always felt job. It was his energy, strength and resolute friendship, and I would even say that they extremely happy and was grateful for his life actions that helped us create a steady base were like brothers. and that he had been able to create Kumkol, for the development of Kumkol. 9 May 1990 saw the first oil produced and open up its wealth for his country Without the required operations base, at Kumkol. In the three years before that and people. He rated the years he spent in equipment supplies it would have been wonderful moment, Murat Salamatov, Kyzylorda as a test of his professional and impossible to move forward. Back then, having built up close ties with the various personal qualities, as a time when he found pipes and transformers had to be delivered departments in Mangistau, the ministries in himself. from Ukraine, drilling rigs from Sverdlovsk Almaty and Moscow made sure we received Last year, Syr residents and oil workers and other pieces of equipment from the the equipment we needed. We built celebrated what would have been Murat various corners of the Soviet Union. Murat electricity lines from Zhezkazgan, a tarmac Salamatov’s 75th birthday. Colleagues Salamatov created close ties with the chief road from Kyzylorda and the Kumkol- remembered a wonderful person who administration at the Soyuzneftkomplekt, Karakaiyn oil pipeline. charmed everyone with his kindness and which was in charge of supplying the To increase production volumes, we good grace. facilities we needed. needed to increase the number of wells we One of the streets in Kyzylorda, which It is amazing to think back about the had. Murat Salamatov worked immensely used to be the site of the first rotation amount of work Murat Salamatov did to hard to organise drilling work, creating villages for oil workers led by Murat resolve staff issues, which were very acute an independent Kumkol expedition Gazizovich, is named in his honour. Kumkol back then! It was not easy gaining the trust that nurtured highly qualified experts itself has long had a monument in honour of experts and specialists who had been who made a significant contribution to of Murat Gazizovich - a professional in his drafted to Kumkol in search of a bright the development of the sector. Murat field, a talented organiser, a person who, future. The future Kumkol workers came Salamatov’s professionalism and diligence thanks to his energy and efforts, was able to from Aktau and Gazli together with their turned the deserted steppe into an oil oasis lay the foundation of our successful future!” families, and we had to create working and with a production and domestic base and Galym Baimanov, living conditions for them. Setting up a social facilities. oil engineer

МҰНАЙШЫ Маусым 2018 47 Oil: from subsurface right to… your home

“Science begins with measurement. Exact science is unthinkable without measurement” D.Mendeleev Continuing the quotation from the great scientist D.Mendeleev, who made an invaluable contribution to metrology, it is worth pointing out that science is inextricably linked to the production process. With its special place among engineering sciences, metrology is the science of measurements, and the methods and means for ensuring their integration and methods for achieving the required accuracy and incorporates the most contemporary scientific achievements, which are expressed in the efficiency of its reference points and means of processing measurement results. Today, metrology is a science that no industry cannot do without. This is why PKOP has created a Chief metrologist service to ensure the uniformity of measurements.

Part fifteen. Chief metrologist service - an important part of the whole.

The PKOP Chief metrologist service is an independent structural division providing metrological support across the company’s production activities. It monitors the condition and use of measuring, testing and control apparatus, the existence and accuracy of measurement techniques and compliance with metrological discipline in all refinery divisions. The department is divided into the chief metrologist department and the I&C shop. The chief metrologist service was created at the start of 1984 and is one of the oldest at the Shymkent Refinery. The PKOP Chief metrologist service is currently led by I.Gorbatenko, while the I&C shop is led by A.Imangaliyev. И.В.Горбатенко, бас метролог / И.В.Горбатенко, главный метролог / I.Gorbatenko, chief metrologist The department’s main objective is to ensure measurement unity, accuracy and system support; I&C accident response the normal functioning of the production reliability, which it does by monitoring and catalytic cracking support groups. We process depends on the condition and compliance with technical standards of the employ a total of 100 people. accuracy of our systems and equipment. state uniformity of measurement support system, controlling the condition and - Amangeldy, could you please tell us - What are your main duties? accurate use of measuring apparatus, and about the I&C shop. - I&C shop duties involve the technical implementing measuring methods that - In short, we are responsible for ensuring maintenance of apparatus and automation meet modern production requirements. that all measuring apparatus, automatic equipment; ensuring measuring apparatus is The chief metrologist department employs devices, and measuring facilities work like provided for verification in time; monitoring seven persons, including a chief metrologist, clockwork. the assembly and smooth-running of new deputy chief metrologist, senior metrology I&C machinery is also known as the I&C systems. We also develop annual engineer, two metrology engineers, a senior “eyes and ears” of the production process. technical maintenance and equipment equipment and maintenance engineer and The operating process is such that all repair schedules. an equipment and maintenance engineer. complex conversions taking place inside I&C shop planning is based on measuring The I&C shop’s main objective is to ensure of the machinery process can only be apparatus repair and verification schedules. that automatic production monitoring tracked using apparatus. We use readings For this reason, we organise and carry out systems at the Shymkent Refinery are trouble to manage the operating process and a number of preventative controls such and accident free. In structure terms, the I&C ensure the quality of what we produce. I&C as technical maintenance, ensure I&C shop incorporates the LK-6U I&C, fuel oil apparatus has never been simple to use, but equipment is provided for review, current vacuum distillation unit and isomerisation the new generation of equipment, which and major repairs on time. unit support; offsite I&C support, visbreaking is based on microprocessor technology, Technical maintenance is carried out daily and automatic oil product loading support; is really complex. We work with a very and does not require a schedule. All other alarm and blocking support; emergency diverse network of air and electric lines of measures are carried out according to an shut-down support; physical-chemical communication, bulky valves, numerous agreed schedule. analysis support; intellectual device support; devices and a number of flashing computer The I&C service is part of the auxiliary automated industrial automated control monitors. The entire course of a reaction and production process, which can be assessed

48 Маусым 2018 МҰНАЙШЫ measuring devices and automation facilities. Alarm and blocking support; emergency shut-down support; physical-chemical analysis We work with modern instruments and support; intellectual device support are responsible for operating alarm and blocking metrological equipment. We don’t break any systems, controlling variables and electronic components of physical-chemical analysis records, but our day-to-day efforts create equipment and intellectual devices; launching, installing and operating machinery their own results, ensuring teamwork and a according to technical maintenance schedules. well-operated refinery. The team working at LK-6U I&C, fuel oil vacuum distillation unit and isomerisation unit support; offsite our workshop understands the importance I&C support, visbreaking and automatic oil product loading support are responsible at of its job and makes every effort to make sure the Shymkent Oil Refinery for operating control and operating devices according to a it does it properly. technical maintenance schedule, technical specifications and operating instructions. The Automated Control System group is responsible for the technical operation of - Tell us a little about the workshop electronic equipment in the automated industrial automated control systems according to team. technical maintenance schedules, and is also responsible for monitoring the performance - The backbone of the I&C shop is a of automated control system equipment. team of experienced specialists with 20- The response team consists of a group of process control electronic engineers and a 30 years of experience. We have a lot of group of instrument technicians. The process control group of electronic engineers is young people coming up to replace them. responsible for ensuring automated process control system and Shymkent Refinery unit Even though they’ve not yet registered great electronics are operational 24/7. The instrument technician response team is responsible achievements, they are worthy of continuing for maintaining control and management facilities in working order, and repairing defects in the veterans’ footsteps, and with time in control and measuring instruments at refinery units in good time. may also enter workshop annals with their The catalytic cracking control and measuring instrument operating group is responsible achievements and awards. for the technical operation of control and measuring instruments at the catalytic cracking unit commissioned as part of the Modernisation Project. - You have a very important job! - Yes, we do (smiles). The oil refinery really is a huge and unbelievably complex facility. It using statistics. For example, over 50% of properly without thorough knowledge of would be impossible to deny the contribution fixed assets and 70% of employees work I&C apparatus and the technical process. made by the PKOP Chief metrologist service in the auxiliary production field. The main In actual fact, automation is an interesting in improving output quality, replacing and purpose of auxiliary production is to prevent and complex subject, and requires great introducing new means and systems of accidents and breakdowns in the production expertise. I&C specialists need to understand control and managing the refinery. We have process, while saving labour and material electronics and mechanics and also the an immense and complex job that focuses costs. basics of operating procedures. It is hard to on competitiveness and ensuring a high imagine any production process without quality product. - Which element of your job I&C apparatus, such as automatic regulators, requires the greatest attention? What safety locks, analysis patterns, process The editor team would like to thank difficulties are there? parameter controls and others. Workshop Igor Gorbatenko and Amangeldy - I&C is a very prestigious and important specialists have to keep up with the times Imangaliyev for their invaluable help profession. I mean, you can’t do your work and learn to work with contemporary in creating this article!

БӨАжА цехының ұжымы / Коллектив цеха КИПиА / I&C shop staff

МҰНАЙШЫ Маусым 2018 49 Oil is always the centre of attention. Interview with O.Chervinsky.

In this edition, we have for you an interview with the maestro of Kazakhstan oil and gas journalism, a person who knows everything there is to know about the oil industry, Oleg Chervinsky. He is also the founder of the Petroleum journal and the author of the popular book “Black Blood of Kazakhstan. An Oil History of Independence.” and he has taken time out to answer our questions.

- What is the current situation in the global oil and gas sector, and how do you view it? What are the main trends? - If we are talking about modern sector trends, then clearly we have already hit the bottom of the latest crisis, and prices have started to grow. Global oil prices range between US$ 75-80 per barrel, which really is not bad for the majority of oil producers. The surplus of crude oil on the market that a «КИОГЕ» көрмесі шеңберінде өткен кітаптың тұсаукесерінен кейінгі автограф-сессия / Автограф-сессия после презен- few years ago caused a drop in prices to US$ тации на «КИОГЕ» / Autograph session after the KIOGE presentation 30-40, has been liquidated thanks to OPEC and other non-cartel countries agreeing to field, and as such we can assume that in 5 example, a few days ago, the Russian reduce production. years, annual oil production in Kazakhstan Lukoil announced an intention to carry But the previous cut-down of the oil will exceed the 100 million tonnes level. out exploration work at two blocks in the production is not the only reason for today’s On the other hand, the sector’s extreme Kazakhstan sector of the Caspian Sea. I price growth. Low oil prices caused the dependence, and also that of the economy think other companies will follow their majority of producing countries to freeze as a whole, on three super giants is causing lead. their production programmes, and suspend some concern among experts. the drilling of new wells and geological Other fields could provide sector stability, - Do you think that Kazakhstan, in exploration. And now is the time to make up but most of them are in the late stages of production terms, will ever be able for lost time. development and heading for decline. The to influence the global oil market majority of onshore fields developed by like Middle East countries after the - What, in your opinion, are the main KazMunaiGas and overseas investors in commercial development of Kashagan? problems in the Kazakhstan oil and Atyrau, Mangistau, Kyzylorda and Aktobe - I am not overly optimistic. The oil we have gas sector? What do you think are the Oblasts have been in operation for 40 or 50 in Kazakhstan, even with Kashagan, cannot solutions? Alongside the problems, years and have long passed their production compare with the Middle East, Venezuela what prospects do you see? peaks. To keep production levels high, and other global oil regions. By the way, - The prospects for oil and gas sector it is already not enough just to intensify representatives from Kazakhstan taking development in Kazakhstan lie, of course, in production. Serious geological exploration part at the recent CERAWeek International the three major North-Caspian, Tengiz and investment and time are required to Conference in Houston said that Kazakhstan Karachaganak projects. Kashagan, the first commission new and young fields. was only mentioned a couple of times, in offshore field is consistently increasing oil We have all noticed that there have been speeches made by Kazakhstan officials. production month on month, with a sharp no new major discoveries in recent decades, Neither OPEC leaders nor representatives increase due after conclusion of the project because domestic geological exploration has from major concerns with operations in to reinject gas into the TK-01 seam. At the not received the financing it requires. The Kazakhstan mentioned Kazakhstan projects same time, the North-Caspian consortium is discovery of Kashagan resulted in a kind of at all, which gives a good indication of completing the development and approval euphoria and a change in exploration focus Kazakhstan’s real influence on the global of a concept for the joint development of from onshore to offshore, where there have energy market. the nearby Kalamkas-sea and Khazar fields. also been no new major discoveries. The Tengizchevroil joint venture is At the end of last year, President - In recent years you have published currently busy realising its own project Nazarbayev signed a new Tax Code that a number of interviews with “oil to expand the Tengiz field, which, once has tailored exploration and production generals.” Which of them deserve completed, should, in a few years, create an taxation to fit new realities, with the aim special mention? additional 12 million tonnes of Tengiz oil of improving the economic position of - I don’t want to highlight any of the per year. companies with operations at mature fields heroes from my interviews because each The KPO consortium members are and stimulating geological exploration. of them is interesting and unique in their looking to expand the Karachaganak Hopefully, this will fix the situation. For own way. Each has made their contribution

50 Маусым 2018 МҰНАЙШЫ to the oil and gas sector in independent more popularity and, in our opinion, we have published 4,200 books, which for Kazakhstan. Nurlan Balgimbayev is a sector should become a textbook for the oil Kazakhstan is not bad. legend. From 1994, he was Minister of Oil and gas sector and the modern history As for who is reading it, as far as I know, and Gas, and then a founding father and the of Kazakhstan. The book is broken it seems to be people from a range of first executive of Kazakhoil, the predecessor down into years, which makes it easier professions, ages and social class. They tell of KazMunaiGas. He practically founded the to understand, and it acutely sets out me this at official events and in chat rooms sector from the pieces of the Kazakhstan the geopolitical games of the many that my readers are national company senior section of a historically disparate Soviet oil market players, “the secret games”, management, sector veterans, and business and gas complex. the successes and the many million- leaders. In Facebook, I get messages from Ravil Cherdabayev was the first director dollar failures. What feedback have you students, analysts and journalists. Oil is of the newly independent Kazakhstan’s first received from officials and the general always the centre of attention and is always investment project – the Tengizchevroil public? Are there any plans to translate of interest. It is surrounded by an aura of joint venture, a person who managed to it into Kazakh and English? What was secrecy, and I have tried to satisfy that put the diamond in the country’s oil crown it like writing the book? Will there be interest. – the Tengiz field – on the right track to others? Probably, the only criticism I have received success. - I had the idea to write the book a long from those involved in the oil business was Murat Salamatov, a pioneer of Kumkol, time ago. The thing is that since 1994, at a presentation for the book last October the head of a small “army” in the deserts of when I began my career as a journalist, I as part of the KIOGE exhibition. An oil Syr, who managed to develop and launch a have specialised in oil and gas and been to company executive complained that I had unique field. a number of fields in Kazakhstan as well as used the words “black blood” in the title and Baltabek Kuandykov, a talented geologist, in Canada, Tunisia, Italy and Great Britain, said that, “we are oil workers, and as the elite who managed the discovery of the legendary and talked to people, sector pioneers, we have blue blood.” I hope he was joking. Kashagan field and who is now looking for those who took far-reaching decisions, To be serious for a minute, yes, I intend a new onshore Kashagan, having initiated a and to oil and general experts. I managed to have the book translated into Kazakh, project to drill the ultra-deep Eurasia well in to build up a large archive of interviews English and other languages. Maybe, it’s the Caspian basin. transcripts, copies of documents, memoirs still too early to talk about that, we’re still Uzakbai Karabalin, who headed the and recollections, and have always wanted discussing it. national companies KazTransGas and to put all of this into some kind of order KazMunaiGas, the Ministry of Oil and Gas, and give my thoughts on the oil history of - What wishes and life hacks do you the KAZENERGY Association and who independent Kazakhstan. have for our employees? received one of the highest awards given I finally managed to get round to it. The - I have a special relationship with Kumkol. by the Republic of Kazakhstan – Hero of actual writing of the book took nearly a year, The first time I went there was in the Labour. and in October 2017, as part of the Dosym autumn of 1997 together with a delegation I could go on and on. I am proud that in Satpayev Private Fund’s “Soz” publishing of Canadian pension funds – Hurricane my professional life I have been fortunate project, I published my book “Black Blood shareholders, who had just purchased to meet these and other worthy oil and gas of Kazakhstan.” The first run of 1,200 copies Yuzhneftegas in the far away Kazakh steppe. workers. sold out within a month. From that trip, I remember the awful dust in Due to reader demand, I signed a contract the bus as we travelled along a steppe dirt - Your book “Black Blood of with the Meloman publishing house to track, and the chain of associated gas flares Kazakhstan. An Oil History of republish the book and sell it in its stores. lighting up the steppe in a red haze. Independence.” is gaining more and We’ve had to do two reprints, and so far Since then, I’ve been back to Kyzylorda a few times and was at the field last year. I’ve also been to Akshabulak, KAM, the fields themselves, power station and rotation villages. I’ve seen how production has changed, and the working conditions that have been created for the people producing the “black gold.” It’s a hard and noble job! I have visited a number of the PetroKazakhstan-financed social facilities in the oblast centre and regions. I have seen massive reconstruction with my own eyes at the Shymkent Refinery. I would like to wish the entire PetroKazakhstan team jobs free from accidents, a peaceful sky above their heads and happiness at home! As for like hacks, I don’t think there are too many secrets to success: you need to love what you do and put your soul into it; and if you do, success will be on your side!

Thank you for an interesting

О.Червинский кітапты басып шығарушы Д.Сәтпаевпен / О.Червинский с издателем conversation! книги Д.Сатпаевым / O.Chervinsky with the book publisher D.Satpayev (Photographer – Anatolii Negoda)

МҰНАЙШЫ Маусым 2018 51 Kazakhstan content - five-year results in PKKR

Kazakhstan content is an index of the country’s technological, industrial and innovative development, reflecting the share of Kazakhstan goods, services and human resources in its economy. The term “Kazakhstan content” appeared in 2009, and the Programme for the Development of Local Content in the Republic of Kazakhstan in force back then focused on developing the national industrial and innovative production sectors and the service sector. The programme was implemented not only through procurements by the state authorities and national companies, but also through the realisation of major investment projects. Since it was launched, PetroKazakhstan In its procurement activities, the company among Kazakhstan suppliers in the PKKR has actively aided the programme’s gives preference to Kazakhstan suppliers, database and who are part of local content implementation across its business units. and all contractors are obliged to follow forecasts and procurement procedures. For example, PetroKazakhstan Kumkol Rules for the Procurement of Goods, Work PKKR also takes part in a number of events Resources has developed integrated policies or Services in Subsoil Use Operations, which conducted by oil and gas and oil service and procedures allowing it to work with are approved by government resolution. companies, and conducts its own. For Kazakhstan suppliers on principles of To ensure procurement process example, in November 2015, it organised an transparency, equality, long-term planning transparency, annual (for one year), “Open Day” with representatives from the and the introduction of international quality medium-term (for three years) and Ministry of Energy, the Market Monitoring standards. Director and tender commission long-term (for 10 years) procurement and Review Centre and a number of meetings consider a range of issues around programmes are available in the Subsoil domestic manufacturers. interacting with local manufacturers to User Reporting System at http://spon. In addition, PKKR regularly provides help further develop the Kyzylorda region. energo.gov.kz, and a Register of Goods, Kazakhstan companies with details of the The PKKR contracts and material resources Work and Services used in Subsoil Use procurement process through publication department is constantly updating its Activities and their Producers at http:// in the media; informs suppliers about database of Kazakhstan suppliers of goods, reestr.nadloc.kz. The procurement process Kazakhstan content requirements, work and services. includes notification of the same, a record of is involved in vocational training for the opening of bid envelopes, the collation Kazakhstan nationals, including to replace ESS International is a service com- of results in a Register of Goods, Work and overseas specialists with local experts pany launched in 2007 that provides Services used in Subsoil Use Activities and according to a list of specialities approved catering, accommodation, passenger their Producers at http://reestr.nadloc.kz. by the competent body. PKKR also develops transportation and community services To expand the range of potential suppliers a local content programme every three to PetroKazakhstan Kumkol Resources – local manufacturers most in demand in years for goods, work and services. The aim and Kolzhan. the oil and gas sector, PKKR takes an active of the programme is to increase the share PKKR publishes its procurements role in oil and gas company forums “Oil and of Kazakhstan products in all company on the tender site “Register of Goods, Gas: Development of Kazakhstan Content,” procurements and establish long-term Work and Services used in Subsoil organised predominantly by the Kazakhstan working relationships with Kazakhstan Use Activities, and their Producers,” Ministry of Energy. In the context of the manufacturers. which allows us to participate in open forums, the company provides Kazakhstan In 2018, PKKR signed a memorandum tenders. I think that e-procurements manufacturers with extensive information with the Kyzylorda Oblast Akimat to really do help local business, as thanks on its medium-term and long-term establish local content “Targets” in goods, to participation in the programme procurement plans. The event’s format work or services: goods - at least 25%, work to develop Kazakhstan content, our helps find potential strategic partners and services - at least 50%. procurement production levels have grown, and we have enhanced our expertise and technology level and PKKR local content in goods, work and services in 2013-2017 created new jobs. For example, thanks Index 2013 2014 2015 2016 2017 to the impending development of the North-West Kyzylkiya field, we have Goods 29.9% 36.8% 45.8% 47.3% 46.3% taken on additional work and have been able to create new jobs.” Work 83.6% 89.4% 83.7% 82.7% 82.5% Murat Zholdasov, ESS International LLP Director Services 87.3% 89.9% 89.9% 89.5% 89.2%

52 Маусым 2018 МҰНАЙШЫ Corporate social responsibility in PetroKazakhstan

The term “corporate social responsibility” has long been a fixture in Kazakhstan society. Many companies - from the very small to the major corporations - try to participate in the development of the community, allocating funds to support the underprivileged sections of society, talented children and youngsters, initiating and supporting sports, culture and art related projects. And, here at PetroKazakhstan, we are proud to always have been at the forefront of the movement, from the very early years of active participation in the development and improvement of community well-being and social infrastructure in those regions where we have operations. All company divisions, PKKR, PKOP and PKOSI follow an integrated corporate social responsibility structure and policy. In this article, we provide you with a brief summary of PetroKazakhstan’s social projects over the last 12 years.

PetroKazakhstan Kumkol that we have been supporting for more children’s hospital to purchase medical Resources JSC (PKKR) than a decade, such as the Shapagat equipment. rehabilitation centre for handicapped In 2015-2016, PKKR participated in One of the priorities for PKKR has children in Aiteke bi village, which is in sponsorship of a nationwide project to been targeted aid, specifically long- the Kazaly district of Kyzylorda Oblast; the plan and construct the Kazak National term programmes, the support of Balgyn kindergarten for 50 children from Choreography Academy building in Astana underprivileged sections of society, large and underprivileged families, and within the framework of an agreement children, war and labour veterans, orphans at Baldauren public fund in the between the Chinese National Petroleum handicapped people; and healthcare, Zhanakorgan district; free package holidays Corporation and the Kazakhstan Ministry sports, culture and art institutions. at the Arai Sunrise camp for children from of Culture and Sport. We would like to remind you of some of underprivileged families, orphans and Every year, the PetroKazakhstan group the company’s long-term social projects children with no parental care; support actively participates in the socio-economic of the Children’s Home; the Murager development of Kyzylorda Oblast and the Overall, a total in excess of KZT 3.8 secondary school № 2 and the Atameken Ulytau District of Karaganda Oblast. The billion was donated within the framework family type Children’s Village for orphans organisations and institutions benefitting of the Memorandum for the Socio- and children with no parental care. from the realisation of the many socially Economic Development of the Kyzylorda In 2011, in celebration of the 25th significant projects were the Tugan Oblast and Ulytau District of Karaganda anniversary of the Kumkol field, Zher Association, the Syr Ormany Youth Oblast between 2005 and 2014. PetroKazakhstan Kumkol Resources Association, the Syr Bolashagy Corporate donated US$ 150,000 to the oblast Fund, and the Mangilik Yel Corporate

Қызылордадағы «Атамекен» отбасылық типтегі балалар ауылында / В детской деревне семейного типа «Атамекен», г.Кызылорда / At Atameken family type Children’s Village, Kyzylorda

МҰНАЙШЫ Маусым 2018 53 Fund celebrating the 550th Anniversary of the Kazakh Khanate. Every year, PKKR realises a number of traditional charity projects; one of which was the distribution of food baskets in honour of New Year and Nauryz to 150 company pensioners, employees suffering work injuries and families who have lost the breadwinner. PKKR helps war and work veterans by providing them with free treatment in sanatoriums around Kazakhstan. Every 1 June, which is International Children’s Day, PetroKazakhstan takes time out to celebrate with the children, financing an event on the city square, buying 5,000 portions of ice cream and prizes for all contests organised by the municipal education department. Before the start of the school year, PKKR launches Қамқорлыққа алынған «Арай-Санрайз» балалар лагеріндегі еңбек сабақтары, Қызылорда қ. / its “Year One” and “Road to School” Уроки труда в подшефном детском лагере «Арай-Санрайз», г.Кызылорда / projects to hand out more than 300 Craft lessons at Arai Sunrise children camp supported by PKKR satchels with school accessories to children from underprivileged and large families. Over five years, PKKR has been organising the “Caravan of joy” project whereby more than 1,500 children receive gifts for participating in a range of sporting, cultural and entertainment events. The event was held in five stages in eight children’s camps of oblast and Kyzylorda.

In 2014, a Memorandum of Understanding for the socio- economic development of Kyzylorda Oblast between the Kyzylorda Oblast Akimat, PetroKazakhstan Kumkol Resources, Kolzhan LLP and a branch of PetroKazakhstan Ventures Inc., as part of the SOS-Kinderdorf project in Kyzylorda saw the start of construction at the Atameken family Шеберлікті үйрету сабағы / Передавая опыт мастерства / Transferring the skills type Children’s Village for orphans and children with no parental care. The Children’s Village was commissioned in June 2015. Under the Memorandum, PKKR donated KZT 550 million to the Igilik Corporate Fund to plan and build a children’s village, while Kolzhan LLP donated KZT 100 million for logistics purposes. The Children’s Village is a cottage style village for former pupils of Orphanage №1, consisting of eight two-storey residential and one administrative building. There are currently 57 children living in the village aged between 3 and 18, but it has capacity for up to 80 people. 25 people work in the village to help the children make their first steps towards adulthood. ОҚО-дағы қолданбалы өнерді қолдау және дамыту / Поддержка и развитие прикладного искусства в ЮКО / Support and Development of Applied Art in SKO

54 Маусым 2018 МҰНАЙШЫ PetroKazakhstan Oil Products LLP PKOP also donates equipment and (PKOP) technical literature to the Auezov South- Kazakhstan State University to help in PKOP has instigated a number of its own scientific research and train oil refining social initiatives, such as supporting culture specialists. and sport, health and education. It also PKOP regularly helps the oblast’s public helps rural inhabitants, artisans, orphans, organisations and institutions, and in 2006, talented youngsters, handicapped people, funded construction and repair work on and war veterans. In 2005-2018, thanks to the South-Kazakhstan Oblast Handicapped PKOP support, in South-Kazakhstan Oblast Rehabilitation Centre building. In 2007, projects such as “Women in Kazakhstan at the request of the South-Kazakhstan Against Poverty”, “Caring for Children is Oblast Centre for the Support of Women Everyone’s Business”, “Road to School” and Children, 420 underprivileged residents and “Support and Development of Applied received food baskets as part of the National Art in South-Kazakhstan Oblast” actually Women Against Poverty campaign. In 2008, became reality. food baskets and essential items were given One of the projects we are most proud to 400 flood victims from South-Kazakhstan of is the joint PetroKazakhstan and Oblast Oblast. In 2009, PKOP provided support to Commission for Women’s Affairs and people in need from across the oblast and Family Demographic Policy - “Support in Shymkent, such as large families and and Development of Applied Art in South- underprivileged families mothers; families Kazakhstan Oblast”. In 2010-2013, the with HIV+ children and handicapped South-Kazakhstan Artisans’ Resource repairs, purchasing school materials and children. Youth Home graduates received Centre received support from PKOP to many other. School №99 in Karabastau sewing equipment and the materials they help artisans develop their craft and help village has been receiving sponsorship for needed to open their own business working underprivileged families and families 15 years, such as computers, money for with national art - kurak korpeshe, wall with many children to open home-based repairs, and students from underprivileged panels and dowry blankets. businesses, and create new jobs. and large families have received a number of In 2010, PKOP donated sewing Within the framework of the “Caring for essential items. machinery to the women’s councils from Children is Everyone’s Business” project, PKOP has been helping the only ballet the Saryagash, Makhtaral and Sozak which was also overseen in conjunction school in South-Kazakhstan Oblast since districts, Kentau and Arys cities to help with the Commission, for a number of years the day it opened, and thanks to its help, them create jobs. In 2011-2012, it provided PKOP has been supporting those most in students were able to take part in the “Lucky medical equipment to medical institutions need - children, especially orphans and Charm” International Festival of Children’s in Shymkent and 15 districts in the South- those who have no parental care. and Young People’s Creative Work in Alanya Kazakhstan Oblast. In 2014, PKOP also PKOP has been helping Sairam Orphanage (Turkey) and at the “City Life” international provided funds for medical equipment to No. 4 and Grammar School No. 65 for more competition in Bulgaria, placing 3rd and the Children’s Psychoneurological Medical than two decades already by carrying out winning two diplomas. and Social Institution.

«Бибігүл Төлегеновамен бірге Наурыз» / «Наурыз с Бибигуль Тулегеновой» / “Nauryz with Bibigul Tulegenova”

МҰНАЙШЫ Маусым 2018 55 Over a number of years, PKOP has been helping the Zhuldyz village in Sairam District resolve a number of social issues. In addition to the support it received under the Memorandum, the region was connected to the telephone network and received an electricity transformer. Underprivileged and large families received flour worth KZT 1.25 million, and at the request of the Talap Public Fund, wheelchairs were given to 21 people. PKOP allocates funds to develop sport among youngsters as a healthy way of life. Among its many charitable acts, it has supported the Ordabasy football team, holding the Aliya Yusupova Artistic Gymnastics Competition in Shymkent. In 2017, the Kazakhstan League of Football Lovers received funds to organise and hold the 1st Kazakhstan League of Football «ПетроҚазақстан» компаниясының серіктесі «Добровольное общество «Милосердие» қорының (ДОМ) жобалары / Lovers Championship for Veterans. Over Проекты Фонда «Добровольное общество «Милосердие» (ДОМ)», давнего партнера «ПетроКазахстан» / a number of years, PKOP has sponsored Miloserdiye Public Fund projects, a long-time PetroKazakhstan partner the Boxing Federation at international competitions, sports’ competitions in Kazakhstan and supported the develop- ment of children’s boxing across the country. In 2018, it supported the branch of the Tennis Federation in Shymkent by organising 4 national children’s competitions. The company pays special attention to Great Patriotic War veterans, in special events dedicated to Victory Day. Everyone involved will remember the documentary made about Great Patriotic War veterans from South-Kazakhstan and Kyzylorda Oblasts, that was organised and supported by PetroKazakhstan. In 2015, to mark the 70th Anniversary of Victory Day, PKOP took part in restoring the monument to those who had died during the war from Karabastau village, Yenbekshy District of South-Kazakhstan Oblast. In 2018, veterans ПҚОП Шымкент қаласының денсаулық сақтау нысандарын қолдауда / from the Yenbekshy district branch of the ПКОП оказывает поддержку медучреждениям Шымкента / PKOP provides support to medical institutions of Shymkent Veterans’ Organisation received televisions in honour of Victory Day.

Between 2006 and 2015, PKOP was cooperating with the South- Kazakhstan Oblast Akimat within the framework of Memorandum for Regional Socio-Economic Development. Funds allocated went towards funding social infrastructure projects, including to purchase medical equipment for the Veterans’ Home, repairing the Shymkent Specialised Orphanage, constructing the Zhastar Ui building, connecting the new Zhuldyz rural village in Sairam District to a drinking water supply, and supporting social facilities in the region. Overall, over the decade, PKOP has donated nearly KZT 1.5 billion. Шымкенттегі ПҚОП қамқорлыққа алған № 65 мектеп-гимназиясында / В спонсируемой ПКОП школе-гимназии №65, г.Шымкент / At Shymkent school #65 supported by PKOP

56 Маусым 2018 МҰНАЙШЫ PetroKazakhstan Overseas united the opening of the Has Sanat gallery Services Inc. AB (PKOSI) and holding a classical music concert involving Kazakhstan and international Together with other business divisions, stars - Aiman Musakhadzhayeva, Zhaniya PKOSI also realises a number of significant Aubakirova, Maira Mukhamedkyzy, Dimash long-term projects. Kudaibergen and others. The Miloserdiye Public Fund, is one of For many years, PetroKazakhstan has the institutions PetroKazakhstan has been been working with one famous figure, working with actively for a number of years. respected across Kazakhstan, People’s Many of these years PetroKazakhstan has Artist of the Soviet Union, Hero of Socialist been allocating money for Fund’s everyday Labour Bibigul Akhmetovna Tulegenova, activities, thanks to which it was able to pay who takes part in and is an esteemed guest for utilities, office rent and other everyday at a number of image events. And as our expenses to be able to successfully work special relationship grew further, a few years on organising projects such as “Save the ago we had an idea for a gift to company Children’s a Life”, which helps terminally ill employees and partners – a popular concert children in Kazakhstan, “We’ll beat Autism” specially for them “Nauryz with Bibigul and “Kazakhstan without Orphans.” The Tulegenova”, which took place in Almaty company has sponsored the creation and in the Abai Opera and Ballet theatre. The transmission of the “Save Children’s a concert received a very warm public reaction Life” programme on the Khabar television of company employees and event’s guests. channel since 2011 to inform society and What’s more, we have been working with promote its cause and get people to take Bibigul Akhmetovna for a number of years part in charity. supporting the international B.Tulegenova Projects to support the Almaty and vocalist competition - the only professional Medeu District Councils of Great Patriotic vocal contest of its kind in Kazakhstan. War Veterans and the “Veterans - South The company was also lucky to support Kazakhstan Geologists Public Fund” have the idea and act as the general sponsor of a both received funds to buy essential items. photographic and biographical book on the To help popularise Kazakhstan and global life and art of B.Tulegenova. cultural heritage, PetroKazakhstan takes For a number of years, PetroKazakhstan part in significant cultural and art projects, has been supporting the staff and students at such as helping the First President’s Fund to the Almaty Seleznyev Choreography School, organise and hold an exhibition of French which preserves and develops the beautiful art called the “Jewels of France - French Art traditions set more than 80 years ago. Best and Culture from the Renaissance Era to of the students had the opportunity to the Present Day” in Almaty. The company show their talents at internationals stages, also organised and held an exhibition in demonstrating the impressive school of Almaty of artists from Central Asia and Kazakhstan ballet. We are proud to note Kazakhstan entitled “the Sun blessed land.” that it happened also due to the help of our To celebrate the 10th Anniversary of the company. KAZENERGY Association in September As already noted, one of PetroKazakhstan 2015, PetroKazakhstan organised at the priorities is to popularise healthy way of highest level the project in Astana, which life. And first of all it concerns company

employees at all business units, where PetroKazakhstan created conditions for employees to engage in sport activities. In conjunction with its many charity projects, the company makes a contribution to the future development and promotion of charity in society. Sharing the idea of the organisers of annual “Altyn Zhurek” award, PetroKazakhstan for a number of years has sponsored the only event of its kind in Kazakhstan, which aims to highlight and reward people and organisations whose charity activities are an example to and have «Жылы өлке» көрмесінде / На выставке «Земля, согретая солнцем» / At “the Sun blessed land” exhibition had a direct impact on society.

МҰНАЙШЫ Маусым 2018 57 Б.Төлегенованың халықаралық вокалистер байқауы / Международный конкурс вокалистов Б.Тулегеновой / International B.Tulegenova vocalist competition

Awards 2008 2011 • PetroKazakhstan places 5th out of all oil and gas • PetroKazakhstan takes 4th place in the “100 Largest Companies of companies and 7th out of all Kazakhstan companies Kazakhstan” rating (Expert Kazakhstan). in the National Business (NB 100) 2008 Rating. • PetroKazakhstan receives the KAZENERGY Association “Ar- • PKKR wins the silver President’s “Paryz” Prize at the Namys” award in the “Stable Social Position” category. The award National Contest for Corporate Social Responsibility is presented for the social project with the Miloserdiye Public Fund. in the “Best Socially Responsible Company” category. • PKOP wins the gold “Paryz” Prize at the National Contest for • PKOP is a laureate at the “Altyn Zhurek” National Corporate Social Responsibility in the “Contribution to the Ecology” Charity Awards. category.

2009 2013 • PetroKazakhstan places 4th among oil and gas • PetroKazakhstan places 5th in the “Largest 200 Companies in companies in the Exclusive journal rating. Kazakhstan” rating (RА Expert-Kazakhstan). • In the “Best Production” nomination, PKOP wins • PKKR receives the “Kazakhstan Leader 2013” National Certificate in the people's vote at the regional “Choice of the a National Business Rating. Year - 2009” and receives a Level 1 Diploma “South- • PKOP receives a certificate of participation from the KAZENERGY Kazakhstan Oblast Gold Leader”. competition in the “Corporate Social Responsibility” category. • PKKR is awarded the title “Philanthropist 2009” for its • PetroKazakhstan receives a KAZENERGY diploma in the “Best contribution to the social sphere in Kyzylorda Oblast. Industry Corporate Publication” for its corporate magazine • PKKR is awarded the title “Golden Prometheus” in Munaishy. the oil and gas sector “Best Ecological Programme” category. 2016 • PKOP receives a gold medal in the “Contribution to the Ecology” 2010 category at the “Paryz” National Contest for Corporate Social • PetroKazakhstan takes 5th place in the 500 largest Responsibility. companies in Kazakhstan (National Business). • PetroKazakhstan takes 5th place according to the 2017 sociological method of measuring stability in the • The South-Kazakhstan Oblast Akimat rewards the President of development of the local community in operating PetroKazakhstan Oil Products LLP Mr. Jiang Shi for his contribution regions (Sandzh research centre) and 2nd place in to the development of entrepreneurial spirit in South-Kazakhstan the rating’s ecological component. Oblast, in the “Best Investor of the Year” category.

58 Маусым 2018 МҰНАЙШЫ Corporate social responsibility in PetroKazakhstan joint venture: JV Kazgermunai LLP

Our joint venture, JV Kazgermunai LLP, in which PetroKazakhstan has a 50% share, is also a flagship company in the region and actively participates in improving social infrastructure in Kyzylorda Oblast. Kazgermunai makes its contribution to the socio-economic development of the region based on the principles of openness and transparency, actively working with the Kyzylorda Oblast Akimat, public funds and organisations. It focuses its sponsorship and charitable initiative on regional

In 2010, Kazgermunai won the bronze medal in the “Paryz” National Contest for Corporate Social Responsibility, created by President Nazarbayev, in the “Best Socially Responsible Business” category. In 2014, Kazgermunai was again Қызылордадағы мұз айдынында / В ледовом дворце в Кызылорде / At the Ice Place in Kyzylorda successful in the “Paryz” competition, winning the Grand Prix as the “Best improvements, financing the construction Between 2014 and 2017, within Socially Responsible Business.” of socially important facilities in Kyzylorda the framework of the memorandums, In 2014, Kazgermunai took part in and the oblast; supporting the activities Kazgermunai allocated funds in excess the prestigious Grand Prix Europeen of public funds and non-commercial of KZT 3.8 billion to build a municipal de la Qualite created by the Swiss organisations, in education, culture and hippodrome and sport’s ground for Agency for Assistance in Industry and sport, and helping underprivileged sections secondary schools; repair and open the New Technology (OPI), the Swiss-CIS of the community. Korkyt-Ata memorial complex in Kyzylorda Joint Chamber of Trade and Industry Every year, JV Kazgermunai LLP Oblast’s Karmakshy District; complete and EMA INVEST Fund. Kazgermunai and the Kyzylorda Oblast Akimat sign construction of a psychoneurological became a laureate in the nomination Memorandums of Cooperation for the boarding home for 300 children in Talsuat, “For achievements in the oil and socio-economic development of the region, close to Kyzylorda, and build a Youth service gas sector” and “For contributions whereby Kazgermunai allocates cash for centre in Kyzylorda. In addition, donations to the development of regional the construction of infrastructure, medical, were made to realise socially significant infrastructure.” sporting and culture facilities, and other projects and improve Kyzylorda city socially important projects. infrastructure.

Қазгермұнайдың қолдауымен салынған ипподром / Ипподром, построенный при поддержке «Казгермунай» / Hippodrome built with the support of Kazgermunai

МҰНАЙШЫ Маусым 2018 59 CALENDAR OF EVENTS

January

12 January - Kazakhstan Vice-Minister of Energy B.Akchulakov paid a working visit to PetroKazakhstan Oil Products.

February

2 February - the Ministry of Energy integrated environmental information system website registered the PKOP waste stock take report for 2017.

9 February - PKOP provided financial aid to the South-Kazakhstan Oblast Boxing Federation to improve its foundation for promoting sport among youngsters.

10 February - PKOP hosted a meeting

to discuss the operating results of ПҚОП-тағы 2017 жылдың қорытындылары бойынша кеңес / Совещание на ПКОП по итогам 2017 года / KMG subsidiaries for 2017 and identify Meeting at PKOP on 2017 results objectives for Q1 2018. restructuring; presented information on team of Saule Niyazbayeva, Aliya 14 February - PKOP held a meeting scientific research institute activities and Abdrakhmanova, Saule Utepova, Aigul with employees to discuss a number of signed commitments to develop a KPI Daribayeva and Oksana Chernikova, with issues, including PKOP operations for system with vice-presidents. third place going to the MRM “Optimists” 2017. team of Zhanna Moiseyenko, Olga Lee, February - within CSR program Oksana Ospan, Laura Aliyeva and Zhanna 14 February - PKOP management company provided support to the Almaty Kaldybayeva. All winners received diplomas congratulated refinery Afghanistan Seleznyev Choreography Institute to and prizes from PKKR, and all remaining veterans with Troop Withdrawal from help it hold the VI Orleu International teams receiving consolation prizes. Afghanistan Day. Choreography Competition. 7 March - saw the results of the “Stories 15 February - PKKR sponsored the February - PKOP developed and About Strong Women” competition for Zhas Geolog Corporate Fund to organise implemented Safe Driving Behavioural PKKR employees, which was held as part of and hold the 5th Kazakhstan Open Field Observation guidelines, and approved a the celebrations for International Women’s Olympics for Young Geologists at the timeline for their introduction. All review Day. The Organisation Committee Schuchinsk-Borovoye resort Baldauren data is entered on the KMG website highlighted all four stories and awarded National Training and Health Centre. integrated system for monitoring. first prize to each of the participants – the Head of the Technical Division Bakhyt 22 February - Astana hosted a February-March - TIT. 3100 water Yessirkepova; Translator - Roza Niyazova; presentation of the results of the preparation unit, TIT. 3200 air production Senior Analyst - Mariya Kashechkina; and First Annual Rating of the Ecological and TIT. 3300 nitrogen production Translator - Oksana Chernikova. At the Responsibility of Oil and Gas Companies units were commissioned at PKOP. Pre- awards ceremony, PKKR Board Chairman of Kazakhstan, organised by the World commissioning work is currently in Mr. Qin Hongwei congratulated everyone Wildlife Fund of Russia and the CREON progress on all remaining off-site facilities. with Women’s Day, thanked everyone Group in partnership with the UN for their interest in the competition and Programme for the Environment in Central presented all participants with flowers, Asia and with the support of the Kazakhstan March diplomas and souvenirs. Ministry of Energy. PKKR took 3rd place in the ecological responsibility rating for 4 March - in honour of International 15 March - saw the mechanical comple- Kazakhstan oil and gas companies. Women’s Day, the Arai Sunrise Children’s tion of technical installation in Stage 2 Camp invited PKKR female staff to of the Refinery Modernisation project 28 February - Kyzylorda hosted the an intellectual quest. The Planning (RFCC cut cracking, Prime G+ gasoline 2nd Annual PetroKazakhstan Conference, Department “Sulu Design” team of hydrotreatment, Merox desulphurisation at which participants discussed 2017 Olga Shin, Gulnar Tokshylykova, Aida LPG units, a Clause sulphur production results and the goals for 2018; assessed Nysanbayeva, Bakhyt Yestayeva and unit, a short-cycle adsorption unit, a steam staff performance, published the results Sholpan Makhmetova took first place. preparation unit and others) and the start of production and drilling department Second place went to the “Superbees” of pre-commissioning work on the same.

60 Маусым 2018 МҰНАЙШЫ 16 March - the Baldauren kindergarten and Trade Union Committee Chairman hosted the “Ush Tildin Patshalygy” City for children from underprivileged families Yeleusin Duisenov opened proceedings Competition for 7 kindergarten children, in the Zhanakorgan District hosted a with speeches. During the event, organised by the Kyzylorda Central Library charity children’s performance, at which employees received souvenirs for the best System. PKKR acted as one of the event Chairman of the Board Mr. Qin Hongwei national costumes. sponsors. presented gifts to the children. 22 March - PKKR took part in the city 6-12 April - PetroKazakhstan Kumkol 19-20 March - in celebration of Nauryz, Nauryz celebration on the central square. Resources hosted a schoolchildren’s the Kumkol and KAM fields organised In yurts decorated in the national style, basketball competition, in which 14 boys’ sport’s events and a gala concert with PKKR provided a celebratory meal with and girls’ teams took part from Pavlodar, celebrated Kazakhstan artiste Gulnur traditional dishes for 1,000 residents. South-Kazakhstan, Almaty and Aktobe Orazymbetova. Oblasts. 29 March - in honour of Nauryz, PKKR 19 March - during Nauryz, the KAM field organised the distribution of 200 packages 10 April - PKOP provided support to hosted a “Dombra Party” competition, at to large and underprivileged families and the South-Kazakhstan Oblast Boxing which five competitors showed their skills 160 company pensioners and people Federation to update inventory and performing songs on their dombra. First handicapped as a result of work injuries. equipment. place went to Yerbol Shalabayev, Head of the Fire Safety Department at the Kyzylkiya 30 March - on Geologist’s day, PKKR 10 April - 17 May - Shymkent Refinery field; second place was shared by KNS employees received certificates and carried out a planned overhaul of the employee Zhanar Maseleyeva and CNEC letters of gratitude from the KAZENERGY plant's process units. As part of the LLP employee Baurzhan Aldabergenov; Association for their immense contribution overhaul, technical inspection, repair while third place was shared by Production to the development of geology and of technological and tubing equipment, Shop Operator Sharkhan Kopzhasarov and their impeccable work. Kolzhan LLP pipelines, production furnaces, Aryskum Support Service Specialist Gabit Director Tuerxun Abudurexiti received a electrical equipment, instrumentation Nurkozhayev. KAZENERGY Association medal. Deputy and automation of main and auxiliary Director of the Geology and Development workshops were carried out in order to 20 March - a similar “Dombra Party” Department Baizak Alipbayev and its Head further ensure uninterrupted and accident competition was held at Kumkol, with Kumisbek Zhusupov received certificates free operation for a long period. At the first place going to SAS LLP employee of merit. Senior Geologist of the Geology same time, according to the joint work Nurgul Turmaganbetova; second place – and Development Department Oleg plan, measures were taken to integrate the ESS Int. employee Gani Muratbayev; while Kogai and Head of the Geology and existing process units and those of new third place shared by Category 3 Chemical Development Department Group Azamat large-scale unit - a complex of the catalytic Analysis Laboratory Assistant Isakhan Adranov received letters of gratitude from cracking unit RFCC, built in the framework Zhangirov and SAS LLP employee Gulmira the KAZENERGY Association. of the Modernization project. Aishaubekova. 13 April - Kumkol hosted the “It’s 20 March - the PetroKazakhstan sport’s April easier to prevent a fire than put it out!” complex hosted an event to celebrate fire safety competition in the framework Nauryz for Kyzylorda office employees. 2 April - in Kyzylorda, the of the Day of Fire Service and timed to the PKKR Board Chairman Mr. Qin Hongwei Tokmagambetov House of Culture 100th anniversary of the formation of fire

ПҚҚР қызметкерлерінің Наурызды тойлауы / Празднование Наурыза работниками ПККР / Nauryz celebration of PKKR employees

МҰНАЙШЫ Маусым 2018 61 their readiness for the start of comprehensive testing during pre-commissioning work, including catalytic cracking, catalytic cracking gasoline hydrotreatment, unsaturated LPG desulphurisation, alkali treatment, saturated LPG desulphurisation, sulphur extraction, С3/С4 breaking, amine regeneration, acid waste steam stripping and steam preparation units, and an LPG storage tank. Pre-commissioning work took place according to schedule in May.

29 April - In Kyzylorda, the PetroKazakhstan sport’s complex played host to its traditional mini-football competition for PKKR divisions in honour of Defender of the Fatherland Day. First place went to the “KAM Production Technology” team, second place – “Kolzhan Production shop”, and third place – “Kumkol Production

Құмкөлдегі өрт қауіпсіздігі бойынша байқау / Конкурс по пожарной безопасности на Кумколе / shop”. Individual prizes went to Madiyar Fire safety contest at Kumkol Suleyev (KAM Production Technology, “Best Player”), Aidos Tulegenov (Kumkol protection. Apart from PKKR production competition held in honour of World Work Production shop, “Best Defender”), Zhang divisions, teams from Kolzhan LLP, PKOP, Safety Day, the South-Kazakhstan Oblast Yifei (CES, “Best Forward”), Alimzhan JV Kazgermunai and Turgai-Petroleum State Labour Department recognised PKOP Galymzhanuly (Kolzhan Production shop, took part in the competition. First place the “Best Work Safety” Department and “Best Goalkeeper”). The tournament among the 16 teams and the Cup went to awarded it a diploma and souvenir statue. winners and prize winners all received great the PKKR Production Shop team. Second gifts. place went to the PKKR CPF team, and third 29 April - PKOP signed an act accepting place – PKOP LLP. The winners were given equipment for a number of its units as part 29 April - PKKR acted as the main sponsor certificates, prizes and “For Preventing Fire” of its Modernisation Project after verifying of the Akmeshit Aru-2018 competition medals.

17-24 April - PKOP, as part of the project Details of the prize winners from the Programme to encourage to Upgrade the LK-6U Process Control Employees to report Near Miss and Unsafe Conditions/Actions for Q1 System, updated the current process control 2018 for the PetroKazakhstan group of companies and PetroKazakhstan system at the LK-6U unit to integrate it and Oil Products LLP ensure continuous operations at the LK-6U unit with the process control system at the The PKKR Employee Bonus Commission decided to reward Category 5 isomeric unit (DCS и SIS). Dehydration and Demineralising Unit Operator K.Rustembekov for reporting an oil leak at the Production shop collector; the Head of the Technical Department 19 April - to celebrate Nauryz, company B.Yessirkepova for discovering a decompression threat in oil, water and gas management organised celebratory collectors and a communication cable breakdown at a road site between Kumkol lunches in all refinery catering areas. field processing and central processing facilities; a group of Support Service members made up of Leader M.Duisengaliyev, Management Unit Organiser T.Bisembayev 25 April - at the “Senim” annual National and Administrator Z.Zhumakhmetov for discovering defects in reinforced concrete Competition for Employer Work Safety, elements of assembly hall steps; and Chemical Engineer M.Shakinov for reporting PKKR took first place in the “Best Work potholes on the rotation village pavement. Safety Department” category. Category 3 Oil and Gas Production Operator B.Arispayev was rewarded for reporting a medium-risk near miss in Q1 2018 in the form of a gas leak at the gas 26 April - PKOP helped the South- collector leading from the GU-24 to a gas compressor station; CCD Senior Engineer Kazakhstan Tennis Federation to held S.Zhusupov was rewarded for putting out a passenger vehicle fire close to the PKKR children’s national tennis competitions office. In addition, 17 PKKR employees were rewarded for conducting timely and in Shymkent. It also allocated funds to the quality behavioural audits. Yenbekshy District Branch of the “Veterans’ The PKOP Employee Bonus Commission decided to reward six refinery Organisation” National Public Association employees: Category 5 Operators T.Isayev and O.Talgatbayev for discovering cracks to purchase televisions for Great Patriotic in pipeline drainage lines at Shop №1; a group from the 5th Energy Workshop - War veterans in honour of Victory Day. Site Head M.Kalizharov, foreman A.Pustovoichenko and Electrician N.Shpotin for discovering and repairing damage at 110 kV L-146 cables; LPG TF Site Loading/ 28 April - in the “2017 Best Organisation, Unloading Operator M.Moldabek for discovering “sparking” in a cable box close to Enterprise, Work Safety Department for the LPG railway pouring gantry. creating Safe Working Conditions among South-Kazakhstan Oblast Enterprises”

62 Маусым 2018 МҰНАЙШЫ 21 May - 22 June - annual medical check-ups were held for PKOP employees.

30 May - The Council of Veterans of PetroKazakhstan Oil Products LLP took part in the city contest for the "best veteran organization" of Shymkent city. The Council won the medal place and was awarded a diploma. In total, 8 best veteran organizations of Shymkent city were admitted to participate in the contest. The Council of Veterans of the PKOP was represented by Chairman Nazipa Manapova, unanimously elected at the reporting and election meeting in April this year and who worked in the company for many years as a Senior Engineer of HSE Department.

Жеңіс күнімен! (Шымкент қ.) / С Днем Победы! (г.Шымкент) / Happy Victory Day! (Shymkent) June dedicated to the 200th Anniversary of to the “SFINx” team (financial reporting Kyzylorda. team), and third place – “Dreamboats” 3 June - the Arai Sunrise Children’s (management reporting team). Camp hosted the PetroKazakhstan Kumkol April - assistance was provided to Resources football competition for oblast the Almaty Medeu District Veterans’ 12 May - Kumkol field technician Aigul schoolchildren. Eight teams from various Organisation in honour of Victory Day. Kuskuzhayeva won the “Miss Samruk-2018” regions of Kyzylorda Oblast, and the towns competition, earning the title of “First of Kyzylorda and Baikonur competed for Vice-Miss of Samruk-Kazyna - 2018.” 53 the cup and prizes. May competitors from various professions in Samruk-Kazyna took part, with the winner 8 June - thanks to PKKR sponsorship, 5 May - on the eve of Defender of the being chosen online. the Arai Sunrise Children’s Camp opened Fatherland Day, the PetroKazakhstan for its 22nd season. Over the summer, 1,080 Sport’s Complex in Kyzylorda hosted the 18 May - working meeting on the Refinery PKKR employee children and children intellectual “Brain-Ring” contest for 17 Modernization project issues and up-date, from underprivileged and large families teams made up of PKKR employees. The status of commissioning works and will be able to take a break at one of the best competition was a tie with the teams “Luck planned overhaul issues was held at PKOP children’s camps in the region. Magnet” (tax department), “Aitillect” (IT with participation of NC KazMunaiGas, department), “100 per Barrel” (production PetroKazakhstan Oil Products and China 25 June - saw the opening of the summer and drilling department) all earning the Petroleum Engineering and Construction season for PKOP employee children at the same number of points. Second place went Corporation (СРЕСС) management. children’s Mashat health camp.

Облыс оқушыларының арасында ПҚҚР кубогы үшін баскетболдан турнир / Турнир по баскетболу среди школьников области на Кубок ПККР / Schoolchildren’s basketball competition for PKKR Cup

МҰНАЙШЫ Маусым 2018 63 www.petrokazakhstan.kz

64 Маусым 2018 МҰНАЙШЫ