Verslaglegging over het jaar 2016

Inhoudsopgave

ALGEMEEN 4 Bestuur 4 Werkorganisatie 5 Bondsbureau 7 Sporttechnisch kader 7 Congres KNBSB 7 Bondsraad 7 Ledental 8

EUROPESE KAMPIOENSCHAPPEN HONKBAL SENIOREN 10

INTERNATIONALE ORGANISATIES EN VERTEGENWOORDIGERS 11

IN MEMORIAM 18

ONDERSCHEIDINGEN EN PRIJZEN 23

LOKALE, REGIONALE EN PROVINCIALE SPORTVERKIEZINGEN 26

PRIJZEN OP EVENEMENTEN 27

COMPETITIEPRIJZEN 28

COMPETITIEZAKEN & COMMISSIES 29 Honkbal 29 Softbal Dames 33 Softbal Heren 38 Erelijst kampioenen 39 Commissie Wedstrijdofficials 43 Protestcommissie 46 Spelregelcommissie 46 Adviescommissie Geschillen 47 Commissie van Beroep Strafzaken 47 Commissie Strafzaken 48 Terreincommissie 50

BREEDTESPORT 50 Accountmanagement 51 Welcome Friends 51 Honkbal-SoftbalMasterz.nl 51 Respect the game 51 2

Vertrouwenscontactpersoon 52 Slowpitch 52 Landelijke BeeBalldagen 52 Bee on Tour 52 Recreanten 53 G-honkbal 53 Little League 53 Winterschool Breedtesport 54 Winterschool Talenten 54

OPLEIDINGEN 54 Overzicht opleidingen 54

TALENTONTWIKKELING - HONKBAL 55 Academies 55 AA-team U15 56 AAA-team U18 56 56

NATIONALE SELECTIES HONKBAL EN SOFTBAL 57 Nederlands Team Honkbal / Nederlands Koninkrijksteam Honkbal 57 Nederlands Team Softbal Dames 60 Nederlands Team Softbal Heren 62 Nederlands Team Honkbal Dames 62

BONDSARCHIVARIS 64 Terug in de tijd 64 Jubilea 66 Records, Mijlpalen en Bijzondere Gebeurtenissen 66 Overzicht landenwedstrijden nationale ploegen 72

3

ALGEMEEN

2016: een mooi honkbal en softbaljaar! Dan gaat het niet alleen over topprestaties van onze nationale teams, maar vooral ook over de ambitie en de ontwikkeling van onze sporten, de samenwerking en versterking met en van verenigingen, de aantrekkelijkheid van de competities en het versterken van onze organisatie. In het beleidsplan 2017+ zijn de ambities van de KNBSB vastgelegd.

We kunnen terugkijken op een bijzonder jaar voor onze sporten. Een greep uit de successen: Winnaar van de Honkbalweek , dames softbal 4e van de wereld, zowel Jong Oranje honkbal als softbal Europees kampioen, een fantastisch Little League kampioenschap met vervolgsucces in Europa, een minstens net zo mooie Beeball dag met meer dan 1000 deelnemers, de clubteams bij zowel honkbal als softbal succesvol in de Europacup toernooien. En dan ook nog het EK in Haarlemmermeer in nauwe samenwerking met Hoofddorp en Vennep Flyers waar geholpen door schitterend weer ruim 21.000 bezoekers kwamen en die zagen het Kingdom of the team live in het stadion of op televisie (met dank aan Southfield en Ziggo Sports) het Europees kampioenschap winnen. Het digitaal jaaroverzicht geeft een mooi beeld van veel wat we in 2016 hebben meegemaakt.

Natuurlijk zijn er ook teleurstellingen en zaken die we beter willen doen. Dat is ook het mooie aan sport. Het is nooit helemaal goed, er blijven altijd zaken die kunnen verbeteren, die beter moeten om ook in de toekomst aan de top te komen en te blijven. Daar zetten we ons ook het komend jaar met volle overtuiging voor in. We hebben daarbij iedereen nodig om de Grand Slam ambitie waar te maken. Meer leden, vitale verenigingen, genoeg (goede) vrijwilligers, aantrekkelijke competities en topprestaties van onze nationale teams komen niet vanzelf.

Bestuur

Het bestuur bestond in 2016 uit de volgende leden:  Ron Schel - Voorzitter  Vacature - Secretaris tot 1-11-2016 Ruurd Koopmans  Jan van Leeuwen - Penningmeester  Joost Comperen - PR, Marketing en Commerciële Zaken  Vacature - Breedtesport tot 1-11-2016 Karen Vroonhof  Frits Mulder - Topsport Honkbal en Wedstrijdofficials  Petra Arends - Topsport Softbal

Het bestuur is in 2016 negen keer bijeen geweest. De twee tussentijds afgetreden leden moesten dit doen vanwege hun gewijzigde werkomstandigheden.

De onderwerpen die daar onder andere aan de orde zijn geweest:  Jaarrekening, jaarverslag en accountantsrapport  Werving nieuwe directeur  Uitvoering grandslam ambitie  Opstellen beleidsplan 2017+  Voorbereiding en uitvoering congres  Voorbereiding en uitvoering Bondsraad vergaderingen  Commerciële zaken  Versterking verenigingen en ledenwerving  Communicatie  Organisatie Europees kampioenschap honkbal in Haarlemmermeer.  Evenementen zoals Honkbalweek Haarlem, Europacup toernooien, All star game, , Season Finals, Little league en Beeballdag  Vertegenwoordiging bij internationale toernooien  Competitiezaken m.b.t. honkbal en softbal, zowel topsport als breedtesport  De nationale teams  De komende verkiezingen van nieuwe besturen ESF en CEB en de samenwerking met WBSC  Samenstelling bestuur en werving nieuwe bestuursleden door tussentijds aftreden.  Organisatorische zaken zoals huisvesting 4

Het bestuur wordt ondersteund door het bondsbureau dat tot 16 mei 2016 onder leiding stond van Hans Meijer en vanaf 16 mei 2016 onder leiding van Bart Volkerijk. Het bondsbureau heeft, exclusief de technische staf, 18 medewerkers 11,4 FTE. Vijf medewerkers werken voor zowel de NBB (4) als de KNBSB (1). Op die wijze is er een slag gemaakt waarbij we meer kwaliteit en efficiëntie nastreven.

De belangrijkste personele wijziging was het vertrek van Hans Meijer vanwege het bereiken van de pensioenleeftijd. Op 23 juni heeft de afscheidsreceptie plaatsgevonden en is Hans door het bestuur, de medewerkers en vele gasten in het zonnetje gezet.

Ziekteverzuim Al jaren is dit buitengewoon laag en dat hopen we zo te houden.

Scholing In 2016 hebben naast de deelname aan congressen, seminars en dergelijke door verschillende medewerkers, de accountmanagers een cursus gevolgd op het gebied van verenigingsadvisering en de communicatiemensen op het gebied van social media.

Financiën De opstelling van het jaarverslag verschilt van 2015. Op aanbeveling van de accountant en de financiële commissie is er voor gekozen om duidelijker te laten zien wat de exploitatie is en welk deel vervolgens uit de reserves komt. Gekozen is om aan te sluiten bij in Nederland algemeen aanvaarde richtlijnen, specifiek RJk Cl. "kleine organisaties-zonder-winstreven". Hierin zijn inkomsten en uitgaven zo veel mogelijk separaat weergegeven en niet zoals onder eigen grondslagen gesaldeerd. Dit leidt tot verschillen in de opstelling. In de bijlage is een overzicht toegevoegd hoe de opstelling was in 2015. In de verdere analyses wordt uitgegaan van de cijfers op basis van het nieuwe stelsel. Voor het jaar 2016 was een begroting vastgesteld waarbij er een fors beslag zou worden gelegd op de reserves. Totaal was er exclusief een aantal taakstellingen bij honkbal en softbal, rekening gehouden met een tekort dat uit de reserves gedekt werd van € 490.000.Daarbij moet rekening gehouden worden met bedragen voor honkbal (€ 248.000), softbal (€ 82.000) en breedtesport (€ 160.000) die feitelijk uit de reserve komen en al in de exploitatie waren opgenomen. Door extra inkomsten van met name het honkbalprogramma, verrekeningen en zaken die ten laste komen van het EK honkbal en door het efficiënt omgaan met uitgaven is het uiteindelijk resultaat afgerond -\- € 175.158.

Dit resultaat komt ten laste van: Bestemmingsreserve huur Huis van de Sport - € 4.123 Bestemmingsreserve honkbal + € 8.688 Bestemmingsreserve honkbal TO WBC - € 100.000 Bestemmingsreserve softbal - € 49.303 Bestemmingsreserve breedtesport - € 7.550 Bestemmingsreserve automatisering - € 22.870 € 175.158

Voor de details van de financiën verwijzen we u graag naar het financieel jaarverslag.

Werkorganisatie

In 2016 zijn de kolommen als volgt ingevuld. Roy Vink is als manager breedtesport en competitiezaken voorzitter van het kolomoverleg Breedtesport. Gijs Selderijk als technisch directeur voorzitter van zowel het kolomoverleg Honkbal als van het kolomoverleg Softbal. Zichtbaar is de grote betrokkenheid van verenigingen middels de cluster en doelgroep bijeenkomsten die vanuit de kolommen worden georganiseerd.

5

Het kolomoverleg Breedtesport bestond in 2016 uit:

Cluster van verenigingen Cluster Jacqueline Veenhof Cluster Brabant-Oost/Limburg Joyce Benink Cluster Brabant-West Vacature Cluster Den Haag Bart Bakker Cluster Haarlem Helene Angermann Cluster Midden-Nederland Wil Kitselaar Cluster Noord Vacature Cluster Noord-Holland Vacature Cluster Oost Rob van Eck Cluster Jan Vlasveld Programmamanager BS / tevens voorzitter Roy Vink

De belangrijkste onderwerpen die in het kolomoverleg Breedtesport aan de orde zijn geweest zijn reglementswijzigingen, implementatie Digitaal Wedstrijd Formulier, ontwikkeling softbal jeugd en verenigingsondersteuning.

Het kolomoverleg Honkbal bestond uit de volgende leden:

Als afgevaardigde van Topsportverenigingen Jan Kuipers Topsportverenigingen Bob van den Heuvel Topsportverenigingen Peter Vink Wedstrijdofficials Olav Steijger (tot oktober) Evenementen Roderick Balk Technisch directeur / tevens voorzitter Gijs Selderijk

De belangrijkste onderwerpen die door het Kolomoverleg Honkbal zijn behandeld: 1. Het vaststellen van het Reglement van Wedstrijden 2017 2. Vaststellen Topsportcompetitie 2017 3. Licenties 2017 zijn verleend aan Hoofdklasseverenigingen 4. Opheffen Rookie League 5. Inrichting Overgangsklasse met toevoeging voormalige Rookie teams 6. Invoering van een League Bal 7. Gezamenlijk optrekken ter verbetering kwaliteit en propositie

Het kolomoverleg Softbal bestond uit de volgende leden:

Als afgevaardigde van DNSL verenigingen Bertus Voortman DNSL verenigingen Wout Isbouts DNSL verenigingen Vacature Wedstrijdofficials Bert Loggen Evenementen / Topsportprogramma Gonny Farley (vanaf juni) Technisch directeur / tevens voorzitter Gijs Selderijk

De belangrijkste onderwerpen die door het Kolomoverleg Softbal zijn behandeld: 1. Het vaststellen van het Reglement van Wedstrijden DNSL 2017 2. Vaststellen DNSL competitie 2017 3. De jaarlijks terugkerende Season Finals 4. Ondersteuning van verenigingen bij diverse vraagstukken

6

Bondsbureau

De personele bezetting van het bondsbureau zag er in 2016 als volgt uit:  Hans Meijer algemeen Directeur tot 16 mei 2016  Bart Volkerijk algemeen Directeur vanaf 16 mei 2016  Angelique Linschoten administrateur (i.c.m. NBB)  Margo Braakman medewerkster Financiële Administratie  Roy Vink manager Breedtesport en Competitiezaken en VO/AM*)  Corinne van de Griendt projectmedewerkster Sportontwikkeling en VO/AM*)  Hans Verwaaijen projectmedewerker VSK en VO/AM*)  Michel Aussems projectmedewerker Sport  Jacco Lansbergen coördinator Competitiezaken  Ruud Verhoef medewerker Competitiezaken  Mitchell Korpel medewerker Marketing & communicatie  Seb Visser medewerker marketing & communicatie, o.a. t.b.v. EK 2016  Gijs Selderijk technisch Directeur  Harumi Ueda medewerkster Topsport  Luc Vergoosen opleidingscoördinator (i.c.m. NBB)  Jans Oudshoorn secretariaat (i.c.m. NBB)  Miriam Breedveld secretariaat (i.c.m. NBB)  Greta Schouten medewerkster Topsport  Danny van Krieken medewerker Strafzaken (i.c.m. NBB) *) VO/AM = VerenigingsOndersteuning / AccountManagement

Als vertrouwenscontactpersonen seksuele intimidatie voor de KNBSB waren ook in 2016 Annie Kerkhof en Walter Wallé weer beschikbaar.

Veel dank is ook over 2016 weer verschuldigd aan alle vrijwilligers van de KNBSB.

Sporttechnisch kader

Op basis van financiële ondersteuning voor het topsportprogramma honkbal vanuit Maatwerk Top 10 van NOC*NSF zijn in 2016 aan de KNBSB fulltime verbonden:  Gijs Selderijk Technisch Directeur  Steve Janssen Bondscoach Honkbal A team  Mike Hartley Pitching coach Honkbal A team  Martijn Nijhoff Talentcoach Honkbal

Het softbal stond in 2016 onder leiding van een vrijwillige staf, bij het A-team met Juni Francisca als bondscoach en het Talent Team Holland /Jong Oranje met Mary-Ann Hatt als hoofdcoach. Door steun van VWS en het KPN fonds was er voldoende geld voor efficient programma dat leidde tot een unieke 4e plaats op het WK in Surrey, Canada. Naast deze fulltime verbonden personen zijn er vele vrijwilligers, die de respectievelijke staven van de vertegenwoordigende (jeugd)teams verder gestalte geven. De medische begeleiding van de Nationale honkbal en softbal teams is in handen van Medicort te .

Congres KNBSB

In 2016 heeft op 18 november het (3e) KNBSB Congres in het NH-Hotel Amsterdam Schiphol Airport in Hoofddorp plaatsgevonden. Dit congres stond in het teken van het thema vrijwilligers, bestuurlijk kader en communcatie, o.a. socal media. Ook was in het formele deel het nieuwe beleidsplan 2017+ en de meerjaren finaciering aan de orde. De plannen zijn in een vervolgcongres op 28 januari 2017 goedgekeurd.

Bondsraad

De bondsraad bestaat uit afgevaardigden uit de clusters van aangesloten verenigingen en diens verenigingsleden en uit de ‘cluster’ persoonlijke leden. De samenstelling van de bondsraad is op 31 december 2016: 7

Cluster Naam Cluster Naam Noord E. Eilering Noord-Holland R. van der Putten Noord Vacature Noord-Holland M. van Drunen Oost J.E.L. Maduro Midden-Nederland F.W. Mooijman Oost F.P. Drost Midden-Nederland R. van Zetten Amsterdam Vacature Midden-Nederland Vacature Amsterdam Mw. K.M. Anthoni Brabant-West G.H.T. Snellen Den Haag M.J.J.M. de Zwart Brabant-West A.P.A. Kops Den Haag Mw. C.E. Strijk Brabant-Oost / Limburg P.C.M. Schillings Rotterdam G.C. Vaandrager Brabant-Oost / Limburg Vacature Rotterdam Vacature Persoonlijke leden K. Brandenburg Haarlem D. Hoff Haarlem K. van Veen Haarlem Vacature

De bondsraad KNBSB is in 2016 vijf maal bijeengekomen en heeft daarin onder meer de volgende zaken behandeld: - Jaarverslag en jaarrekening 2015 - Begroting 2017 - Activiteitenplan 2017 - Vaststelling beleidsplan 2017+ - NOC*NSF sportagenda 2017+ en transitie in de sport - Benoeming lede diverse commissies - Benoeming ereleden en leden van verdienste - Aanpassing statuten in verband met zittingsterminen en benoeming bondsraadleden

De bondsraad kent reglementair een viertal commissies, w.o. - de Commissie Strafzaken - de Commissie van Beroep Strafzaken - de Adviescommissie Geschillen Van deze commissies treft u op pagina 46 t/m 49 de verslaglegging aan.

De vierde commissie is - de Financiele Commissie Deze commissie is op 31 december 2016 samengesteld uit: - de heer Wim Advocaat - de heer Rob Reijnorp - de heer King Zschuschen - De heer Leo van de Brun (plaatsvervangend lid)

Deze commissie rapporteert en adviseert de bondsraad middels een separate brief bij het financieel jaarverslag.

Ledental

Het ledental van de KNBSB is, op peildatum 1 november 2016, 21.059 leden. Ten opzichte van 2015 is het ledental met 198 afgenomen. Hieronder staat de uitsplitsing en de vergelijkende aantallen van 2016 tot en met 2012.

8

Overzicht ledental uitgesplitst: 01-11- 01-11- 01-11- 01-11- 01-11- 2016 2015 2014 2013 2012

Honkbal senioren 3893 3863 4226 4299 4310 junioren 1479 1421 1385 1427 1472 aspiranten 2109 2043 2003 2139 2122 pupillen 1871 1770 1651 1704 1825 Dubbel HB + HSB heren 461 427 461 470 548 HB + DSB dames 59 53 37 34 32

Honkbal subtotaal 9872 9577 9763 10073 10309

Softbal Dames senioren 2428 2500 2690 2780 2874 junioren 472 454 467 513 507 aspiranten 586 550 544 536 554 pupillen 428 430 399 406 441 HB + DSB dames 59 53 37 34 32

Softbal D subtotaal 3973 3987 4137 4269 4408

Softbal Heren senioren 1611 1684 1716 1826 1916 junioren 7 10 16 8 3 aspiranten 2 8 0 0 3 pupillen 3 9 0 0 0 Dubbel HB + HSB heren 461 427 461 470 548

Softbal H subtotaal 2084 2138 2193 2304 2470

BeeBall heren 1156 1520 1846 1667 1739 dames 330 377 440 402 396

BeeBall subtotaal 1486 1897 2286 2069 2135

Recreanten heren 551 583 524 533 501 (w.o. Slowpitch / G-Honkbal) dames 289 326 324 299 260

Recreanten subtotaal 840 909 848 832 761

Niet spelend 2804 2749 2618 2629 2565

Overig subtotaal 2804 2749 2618 2629 2565

Slagbal senioren 75

Slagbal subtotaal 75

Totaal aantal leden KNBSB 21059 21257 21845 22176 22723

9

EUROPESE KAMPIOENSCHAPPEN HONKBAL SENIOREN In Haarlemmermeer Korte samenvatting:

Inhoudelijk We kunnen terugkijken op een mooi evenement dat door ruim 21.000 mensen is bezocht. Op de velden van het ETO ballpark en de Vennep Flyers zijn 45 wedstrijden gespeeld, waarbij de laatste wedstrijd, de finale tussen Nederland en Spanje was uitverkocht. Na een spannende wedstrijd werd Nederland de gedroomde winnaar en prolongeerde de Europese titel. Alle wedstrijden van het Koninkrijksteam zijn live op televisie uitgezonden bij Ziggosport. Er was zeer ruime media aandacht voor het toernooi.

De voorbereiding is niet geheel vlekkeloos verlopen. Het heeft enige tijd geduurd voordat de organisatie goed op gang kwam. Dat lag deels aan de KNBSB en deels aan de lokale situatie. De raadsenquête maakte dat het politiek gevoelig lag en daardoor was ook het lokale bedrijfsleven terughoudend om als partner op te treden. Gelukkig is de organisatie tijdig op gang gekomen en is er dankzij buitengewoon goed weer en heel veel vrijwilligers een mooi evenement tot stand gekomen.

De velden waren in prima staat en de bezoekende landen waren met name onder de indruk van het complex in Hoofddorp. In Nieuw Vennep zijn zes wedstrijden in de eerste poule ronde gespeeld en de Vennep Flyers zijn er in geslaagd om het iedereen zeer naar de zin te maken. Er is een kleine tijdelijke tribune bijgebouwd en een faciliteit voor de officials. Als blijvend resultaat beschikt het veld nu over een scorebord en een nieuwe geluidsinstallatie.

Het complex in Hoofddorp was de thuisbasis. Naast de bestaande tribune zijn twee tribunes voor totaal 2500 mensen bijgebouwd. Verder was een heus publieksplein, mede mogelijk gemaakt door de provincie Noord-Holland, waar volop drankjes en hapjes te verkrijgen waren, veelal van lokale leveranciers. Om het publiek ook na afloop en tussendoor te vermaken waren er ook muziekoptredens, een Dj en verkoop stands met honkbalmaterialen.

Er zijn bijna geen incidenten geweest. Totaal hebben we er drie geregistreerd, tweemaal werd iemand geraakt door een bal en was eerste hulp nodig (adequate eerste opvang door Rode Kruis medewerken Hoofddorp) en een maal was er een tweetal jongeren die zich niet wisten te gedragen (in goed overleg tussen beveiliging en wijkagenten snel opgelost) Er was goed contact met de wijkagenten die regelmatig even kwamen kijken, soms gewoon even om de sfeer en de gezelligheid te proeven.

De verkeers- en parkeerplanning heeft prima gewerkt. Er zijn geen klachten uit de buurt gekomen.

Bijzondere activiteiten: De hele week door zijn er bijzondere activiteiten geweest: Voor kinderen en andere bezoekers was er iedere dag de EK promo bus met mogelijkheden om te zien hoe hard je kan gooien, slaan en lopen. Daarnaast waren er diverse toernooien voor onder andere de bezoekers, G-honkbal, de scholen en een toernooi in het teken van baseball against cancer. Daarnaast zijn er opnamen gemaakt voor Zapp Sport met hockeyster Naomi van As.

De traditionele eerste bal is gegooid door onder andere de wethouders Nederstigt en Elzakalai, de gevolmachtigd minister van Curaçao, directeuren van sponsoren en honkbaliconen zoals Hamilton Richardson en Hudson John.

Ook groepen hebben de weg naar het stadion gevonden. Zo is er een grote groep raadsleden geweest, de eventmanagers van tal van bonden en NOC*NSF, de vakleerkrachten uit het Haarlemmermeers onderwijs, businessmeetings van onder andere TomTom en de stichting Nederlands-Amerikaanse bedrijven en Baseball means Business.

In de aanloop naar het toernooi is er een promotour door heel Nederland geweest met de EK bus. Totaal zijn ruim vijftig locaties bezocht.

10

Financieel: Uiteindelijk heeft de KNBSB het toernooi met een klein negatief eindresultaat (- € 11.690) kunnen afsluiten. Lang zag het er naar uit dat dit verlies groter zou zijn omdat de sponsorwerving door allerlei oorzaken waaronder de raadsenquête moeilijk verliep. Door efficiënte inkoop zijn de kosten wat lager uitgevallen en door het mooie weer en de bezoekersaantallen zijn we zo goed als break-even geëindigd.

INTERNATIONALE ORGANISATIES EN VERTEGENWOORDIGERS

Nederland was in 2016, net als in voorgaande jaren, weer vertegenwoordigd in besturen en/of commissies van de overkoepelende organisaties voor zowel honkbal als softbal, de European Baseball Confederation (CEB), European Softball Federation (ESF) en World Baseball Softball Confederation (WBSC).

Bestuur & Commissies De twee Europese bonden stonden in 2016 wederom onder Nederlandse leiding. Jan Esselman was de President ('voorzitter') van de European Baseball Confederation (CEB) en André van Overbeek had dezelfde positie in de European Softball Federation. Van Overbeek was in het verslagjaar ook vice- voorzitter voor Europa in het softbalbestuur van de World Baseball Softball Confederation (WBSC).

Binnen de overkoepelende organisaties hadden de volgende personen zitting in de diverse commissies: Paul Bokern (Lid Technische Commissie CEB, Voorzitter Umpire Commissie CEB en CEB Umpire Director), Endy Croes (namens Aruba, lid Hall of Fame Commissie Softbal, WBSC), Dennis Duin (voorzitter ESF Scorekeepers Committee), Hans Hornstra (Umpire-in-Chief Technische Commissie ESF), Wout Isbouts (Technical Commissioner, ESF), Bert Loggen (Umpire-in-Chief Technische Commissie ESF), André van Overbeek (voorzitter Hall of Fame Commissie Softbal, WBSC), Carolien Stadhouders (Umpire-in-Chief Technische Commissie ESF; vanaf oktober Director of Umpires Co-Chair ESF), Linda Steijger (Lid Scorers Commissie CEB) en Marlies Struyvé (Assistant Umpire-in-Chief Technische Commissie Softbal, WBSC).

In oktober stopte de Italiaan Andrea Marcon als ESF Director of Umpires. Zijn positie werd daarna in tweeën gedeeld, elk met eigen verantwoordelijkheden en aangevoerd door een Director of Umpires Co-Chair. Carolien Stadhouders is één van de twee personen die in oktober werd aangesteld als Director of Umpires Co-Chair. Zij wordt in deze functie verantwoordelijk voor de ontwikkeling en opleiding van scheidsrechters op elk niveau in Europa. De Tsjech Pavel Prachar is de andere Director of Umpies Co-Chair en hij zal zich gaan bezighouden met de aanstellingen van umpires en umpires-in- chief voor de ESF toernooien/evenementen.

Wedstrijdofficials Nederlandse wedstrijdofficials waren ook in 2016 weer in de gelegenheid deel te nemen aan (internationale) honkbal- en softbalevenementen en/of wedstrijden in het buitenland of eigen land. Onderstaande officials kregen uitnodigingen (of een aanstelling) en vertegenwoordigden ons land op de verschillende (internationale) toernooien en/of wedstrijden.

Umpires Honkbal Internationale toernooien/evenementen/wedstrijden Jos van Beek ( Toernooi in Den Haag) - John Beltman (JCJ Mastenbroek Toernooi in Enschede) - Winfried Berkvens (European Champions Cup in Rimini, Italië en Serravelle, San Marino - Honkbal Week Haarlem in Haarlem - Europees Kampioenschap in Hoofddorp/Nieuw-Vennep) – Martijn Bosschaart (Rob Noorlander Toernooi in Dordrecht - Honkbal Week Haarlem in Haarlem - France International Baseball Tournament/Yoshida Challenge in Sénart, Frankrijk - HP umpire oefeninterland Nederland vs. Frankrijk op 7 september in Vleuten) - Peter Brink (Europees Kampioenschap Junioren U18 in Gijon, Spanje - Europees Kampioenschap U21 in Tel Aviv, Israël) - Elvin Englentina (1B umpire bij oefenwedstrijd Onze Gezellen vs. Groot-Brittannië op 7 september in Haarlem) - André Eijpe (Storks Toernooi in Den Haag - JCJ Mastenbroek Toernooi in Enschede) - André Ficken (Rob Noorlander Toernooi in Dordrecht - 1B umpire bij oefeninterland Duitsland vs. Kroatië op 7 september in Heemstede) - René Fischer (Rob Noorlander Toernooi in Dordrecht) - Stenar van Groningen Schinkel (JCJ Mastenbroek Toernooi in Enschede - CEB Cup in Rouen/Chartes, Frankrijk - Honkbal Week Haarlem in Haarlem - Europees Kampioenschap in Hoofddorp/ 11

Nieuw-Vennep) - Fred Haak (Storks Toernooi in Den Haag) - Peter de Haan (Rob Noorlander Toernooi in Dordrecht - Storks Toernooi in Den Haag - 3B umpire oefeninterland Nederland vs. Frankrijk op 7 september in Vleuten) - Symon Havinga (Storks Toernooi in Den Haag - Little League European Africa Regional Tournament Big League HB in Breda) - Henri van Heijningen (Rob Noorlander Toernooi in Dordrecht - CEB Cup in Rouen/Chartes, Frankrijk - HP umpire bij oefenwedstrijd L&D vs. Griekenland op 8 september in Amsterdam) - Rik van de Keer (Little League European Africa Regional Tournament Big League HB in Breda) – Edwin Louisa (Rob Noorlander Toernooi in Dordrecht - Honkbal Week Haarlem in Haarlem - 1B umpire oefeninterland Nederland vs. Frankrijk op 7 september in Vleuten - Samurai Japan Warm-Up Games in Tokyo, Japan) - Yme van der Lugt (Storks Toernooi in Den Haag - 3B umpire bij oefenwedstrijd DSS vs. Zweden op 7 september in Haarlem) - Julian Martina (Storks Toernooi in Den Haag - HP umpire bij oefenwedstrijd Onze Gezellen vs. Groot-Brittannië op 7 september in Haarlem) - Bert Oosterveld (JCJ Mastenbroek Toernooi in Enschede) - Aad Otsen (Storks Toernooi in Den Haag - HP umpire bij oefenwedstrijd DSS vs. Zweden op 7 september in Haarlem) - Jan-Willem van der Paauw (JCJ Mastenbroek Toernooi in Enschede) - René Ras (Europees Kampioenschap U18 in Gijon, Spanje - Europees Kampioenschap in Hoofddorp/Nieuw-Vennep) - Jeroen Rekveld (Storks Toernooi in Den Haag - 1B umpire bij oefenwedstrijd DSS vs. Zweden op 7 september in Haarlem) - Efrem Silvania (Europees Kampioenschap Cadetten Kwalificatie-toernooi in Chartres/Rouen, Frankrijk - 1B umpire bij oefenwedstrijd L&D Amsterdam Pirates vs. Griekenland op 8 september in Amsterdam) - Piet Sterk (Grote Ome Loek Loevendie Indoor Kerst Honkbal Toernooi in Amsterdam) - Olav Steijger (Honkbal Week Haarlem in Haarlem) - Michael Toet (Grote Ome Loek Loevendie Indoor Kerst Honkbal Toernooi in Amsterdam) - Roy van de Wateringen (European Champions Cup in Rimini, Italië en Serravelle, San Marino - Honkbal Week Haarlem in Haarlem - HP umpire bij oefeninterland Duitsland vs. Kroatië op 7 september in Heemstede - 3B umpire bij oefenwedstrijd L&D Amsterdam Pirates vs. Griekenland op 8 september in Amsterdam - Grote Ome Loek Loevendie Indoor Kerst Honkbal Toernooi in Amsterdam) - Ric Zwanenberg (Little League European Africa Regional Tournament Big League HB in Breda). Tijdens het JCJ Mastenbroek Toernooi in Enschede kwam één club-umpire in actie: Martin Scheffer (Tex Town Tigers). Tijdens de Honkbal Week Haarlem kwamen ook twee buitenlandse umpires in actie: Serge Makouchetchev (Frankrijk) en Tomislav Ozimec (Kroatië). Tijdens het Grote Ome Loek Loevendie Indoor Kerst Honkbal Toernooi in Amsterdam kwamen ook drie club-umpires in actie: Leo Markies, Bob Prins en Kees van Vegten (allen Amsterdam Pirates).

Niet-internationale toernooien/evenementen/wedstrijden in eigen land Jos van Beek (Ringvaart Toernooi in Heemstede) - Jan Bentsnijder (Powertoernooi in Schiedam) - Winfried Berkvens (MJFP Jan van de Vegte Memorial in Nijmegen - Ringvaart Toernooi in Heemstede) - Mario Blaauw (Haarlem Series in Haarlem) - Peter den Boer (Powertoernooi in Schiedam) – Martijn Bosschaart (In Memoriam Charles Urbanus Sr. Toernooi in Bussum) - Rutger Druijve (Ringvaart Toernooi in Heemstede) - Elvin Englentina (Powertoernooi in Schiedam) - André Ficken (In Memoriam Charles Urbanus Sr. Toernooi in Bussum) - Stenar van Groningen Schinkel (Haarlem Series in Haarlem) - Fred Haak (Powertoernooi in Schiedam) - Rob Has (Haarlem Series in Haarlem - In Memoriam Charles Urbanus Sr. Toernooi in Bussum) - Jean Paul Jacobs (Powertoernooi in Schiedam) - Henny Jansen (MJFP Jan van de Vegte Memorial in Nijmegen - In Memoriam Charles Urbanus Sr. Toernooi in Bussum) - Sjoerd van Lierop (Haarlem Series in Haarlem) - Antoine Loock (Ringvaart Toernooi in Heemstede) - Yme van der Lugt (Ringvaart Toernooi in Heemstede) - Hans van der Meer (Powertoernooi in Schiedam) - René Ras (Haarlem Series in Haarlem - In Memoriam Charles Urbanus Sr. Toernooi in Bussum) - Jeroen Rekveld (Ringvaart Toernooi in Heemstede) - Rudsel Schoobaar (MJFP Jan van de Vegte Memorial in Nijmegen - Ringvaart Toernooi in Heemstede) - Efrem Silvania (Ringvaart Toernooi in Heemstede) - Olav Steijger (MJFP Jan van de Vegte Memorial in Nijmegen - In Memoriam Charles Urbanus Sr. Toernooi in Bussum) - Roy van de Wateringen (Haarlem Series in Haarlem - In Memoriam Charles Urbanus Sr. Toernooi in Bussum).

Umpires Softbal Internationale toernooien/evenementen/wedstrijden Mariana Atanasova (Jan de Wit Toernooi SB in Haarlem - namens Bulgarije, European Premiere Cup SB in Ronchi dei Legionari, Italië) - Frits Budding (Midden-Nederland Cup SB in Loosdrecht) – Bianca Dweelaard (Indoor Cup SB in Schiedam - Keistad Toernooi SB in Amersfoort - Jan de Wit Toernooi SB in Haarlem) - Bob Gieskens (Indoor Cup SB in Schiedam - Midden-Nederland Cup SB in Loosdrecht - JCJ Mastenbroek Toernooi SB in Enschede - Jan de Wit Toernooi SB in Haarlem - European Super Cup HSB in Azzano, Italië) - Gerrit-Jan van der Hoeven (Indoor Cup SB in Schiedam - JCJ Mastenbroek Toernooi SB in Enschede - Jan de Wit Toernooi SB in Haarlem – 12

Europees Kampioenschap U22 SB in Pardubice, Tsjechië - European Super Cup HSB in Azzano, Italië) – Hans Hornstra (Indoor Cup SB in Schiedam - Keistad Toernooi SB in Amersfoort) - Wout van der Horst (Little League European Africa Regional Tournament Big League SB en Senior League SB in Breda/Moergestel) - Martin Lemstra (Indoor Cup SB in Schiedam - JCJ Mastenbroek Toernooi SB in Enschede - Jan de Wit Toernooi SB in Haarlem) - Bert Loggen (Keistad Toernooi SB in Amersfoort) - Jimmy Martin (Midden-Nederland Cup SB in Loosdrecht - Keistad Toernooi SB in Amersfoort) – Arjan Mens (Midden-Nederland Cup SB in Loosdrecht - Keistad Toernooi SB in Amersfoort - Little League European Africa Regional Tournament Big League SB en Senior League SB in Breda/Moergestel) - Arie Nokkert (Midden-Nederland Cup SB in Loosdrecht - Keistad Toernooi SB in Amersfoort - Jan de Wit Toernooi SB in Haarlem) - John van Renswoude (Midden-Nederland Cup SB in Loosdrecht - Little League European Africa Regional Tournament Big League SB en Senior League SB in Breda/Moergestel) - Patrick Reus (JCJ Mastenbroek Toernooi SB in Enschede - Jan de Wit Toernooi SB in Haarlem - Europees Kampioenschap HSB in Montegranaro, Italië) - Jac van Riel (Little League European Africa Regional Tournament Big League SB en Senior League SB in Breda/Moergestel) - Louis Rohan (Midden-Nederland Cup SB in Loosdrecht) - Carolien Stadhouders (Indoor Cup SB in Schiedam - Keistad Toernooi SB in Amersfoort - Jan de Wit Toernooi SB in Haarlem) - Robin Stoevelaar (Midden-Nederland Cup SB in Loosdrecht - Keistad Toernooi SB in Amersfoort - Jan de Wit Toernooi SB in Haarlem) - Albert Tolen (Indoor Cup SB in Schiedam – JCJ Mastenbroek Toernooi SB in Enschede - Jan de Wit Toernooi SB in Haarlem - Europees Kampioenschap Junioren SB in Sant Boi/Gava, Spanje - European Super Cup HSB in Azzano, Italië) - Rob Veldkamp (JCJ Mastenbroek Toernooi SB in Enschede - Jan de Wit Toernooi SB in Haarlem - Winners Cup SB in Ostrava, Tsjechië) - Peter Vonk (Indoor Cup SB in Schiedam - JCJ Mastenbroek Toernooi SB in Enschede - Jan de Wit Toernooi SB in Haarlem - Wereldkampioenschap SB in Surrey, Canada) - Arjan de Wever (Indoor Cup SB in Schiedam - JCJ Mastenbroek Toernooi SB in Enschede - Jan de Wit Toernooi SB in Haarlem - European Premiere Cup SB in Ronchi dei egionari, Italië). Tijdens het Little League European Africa Regional Tournament Big League SB en Senior League SB in Breda/Moergestel kwam één club-umpire in actie: Luciënne Hekker (Roef!).

Niet-internationale toernooien/evenementen/wedstrijden in eigen land Mariana Atanasova (All Star Game SB in Vleuten - Holland Tour SB, 1B umpire Nederlands SB Team vs. Alcmaria Victrix HSB in , 8 juni) - Bianca Dweelaard (Haarlem Series SB in Haarlem - Holland Tour SB, 1B umpire Nederlands SB Team vs. Hoofddorp Pioniers HSB in Hoofddorp, 13 juni) - Bob Gieskens (Holland Tour SB, 1B umpire Nederlands SB Team vs. Nieuwegein Diamonds HSB in Nieuwegein, 1 juni - Holland Tour SB, HP umpire Nederlands SB Team vs. Adegeest HSB in Voorschoten, 10 juni) - Ben Goorts (Little League Nederlands Kampioenschap Little League SB, Junior League SB en Big League SB in Almere en Hoofddorp) - Hans van der Helm (Little League Nederlands Kampioenschap Little League SB, Junior League SB en Big League SB in Almere en Hoofddorp) - Gerrit-Jan van der Hoeven (Holland Tour SB, HP umpire Nederlands SB Team vs. Spikes HSB in Spijkenisse, 16 juni) - Wout van der Horst (Little League Nederlands Kampioenschap Little League SB, Junior League SB en Big League SB in Almere en Hoofddorp) - Martin Lemstra (Holland Tour SB, HP umpire Nederlands SB Team vs. Hoofddorp Pioniers HSB in Hoofddorp, 13 juni - Holland Tour SB, 1B umpire Nederlands SB Team vs. Storks HSB in Den Haag, 15 juni) - Bert Loggen (Keistad Toernooi HSB in Amersfoort) - Arjan Mens (Keistad Toernooi HSB in Amersfoort - Little League Nederlands Kampioenschap Little League SB, Junior League SB en Big League SB in Almere en Hoofddorp) - Conny van Meurs (Storks Toernooi SB in Den Haag - Little League Nederlands Kampioenschap Little League SB, Junior League SB en Big League SB in Almere en Hoofddorp) - Britt Nielandt (Holland Tour SB, 1B umpire Nederlands SB Team vs. Spikes HSB in Spijkenisse, 16 juni) - Arie Nokkert (Holland Tour SB, 1B umpire Nederlands SB Team vs. De Zuidvogels HSB in Huizen, 2 juni) – Jerry de Palm (Storks Toernooi SB in Den Haag) - Tommasita Pavan (Storks Toernooi SB in Den Haag) - Patrick Reus (All Star Game SB in Vleuten) - Jac van Riel (Little League Nederlands Kampioenschap Little League SB, Junior League SB en Big League SB in Almere en Hoofddorp) - Jean Rijksen (Little League Nederlands Kampioenschap Little League SB, Junior League SB en Big League SB in Almere en Hoofddorp) - Carolien Stadhouders (Keistad Toernooi HSB in Amersfoort - Holland Tour SB, HP umpire Nederlands SB Team vs. Alcmaria Victrix HSB in Alkmaar, 8 juni - Holland Tour SB, HP umpire Nederlands SB Team vs. HSB in Amersfoort, 22 juni) – Robin Stoevelaar (Keistad Toernooi HSB in Amersfoort - Holland Tour SB, 1B umpire Nederlands SB Team vs. Adegeest HSB in Voorschoten, 10 juni - Holland Tour SB, HP umpire Nederlands SB Team vs. Storks HSB in Den Haag, 15 juni) - Rob Tichelaar (Storks Toernooi SB in Haarlem) - Michael Toet (Little League Nederlands Kampioenschap Little League SB, Junior League SB en Big League SB in 13

Almere en Hoofddorp) - Albert Tolen (Haarlem Series SB in Haarlem - Holland Tour SB, HP umpire Nederlands SB Team vs. Nieuwegein Diamonds HSB in Nieuwegein, 1 juni - Holland Tour SB, 1B umpire Nederlands SB Team vs. Quick Amersfoort HSB in Amersfoort, 22 juni) - Arjan de Wever (Haarlem Series SB in Haarlem - Holland Tour SB, HP umpire Nederlands SB Team vs. De Zuidvogels HSB in Huizen, 2 juni) - Luuk Wijgers (Little League Nederlands Kampioenschap Little League SB, Junior League SB en Big League SB in Almere en Hoofddorp).

Official Scorers Internationale toernooien/evenementen/wedstrijden Dieks Bannink (Europees Kampioenschap HB in Hoofddorp/Nieuw-Vennep) - Alex van den Berg (Europees Kampioenschap HB in Hoofddorp/Nieuw-Vennep) - Brendy De Smet (Senior League European African Regional Tournament SB in Moergestel) - Feiko Drost (Wereldkampioenschap Honkbal Vrouwen in Busan, Zuid-Korea) - Jeanette van Drunen (Indoor Cup SB in Schiedam - JCJ Mastenbroek Toernooi SB in Enschede - Big League European African Regional Tournament HB/SB in Breda - Europees Kampioenschap HB in Hoofddorp/Nieuw-Vennep) - Ben Goorts (Indoor Cup SB in Schiedam - JCJ Mastenbroek Toernooi SB in Enschede) - Rienette Hamers (JCJ Mastenbroek Toernooi HB in Enschede - Oefeninterland Nederland vs. Frankrijk HB op 7 september in Vleuten - Europees Kampioenschap HB in Hoofddorp/Nieuw-Vennep) - Maaike Houtkamp (Europees Kampioenschap HB in Hoofddorp/Nieuw-Vennep) - Huub Nelissen (Indoor Cup SB in Schiedam - JCJ Mastenbroek Toernooi SB in Enschede - Big League European African Regional Tournament HB/SB in Breda - Oefeninterland Nederland vs. Frankrijk HB op 7 september in Vleuten - Europees Kampioenschap HB in Hoofddorp/Nieuw-Vennep) - Karin Pieneman (Senior League European African Regional Tournament SB in Moergestel) - Stefan Slinger (Indoor Cup SB in Schiedam - Honkbal Week Haarlem in Haarlem - Europees Kampioenschaop HB in Hoofddorp/Nieuw-Vennep) - Francis Speters (Europees Kampioenschap HB in Hoofddorp/Nieuw-Vennep) - Linda Steijger (Honkbal Week Haarlem in Haarlem) - Marco Stoovelaar (Honkbal Week Haarlem in Haarlem - Oefenwedstrijd L&D Amsterdam Pirates vs. Griekenland HB op 8 september in Amsterdam - Grote Ome Loek Loevendie Indoor Kerst Honkbal Toernooi in Amsterdam) - Brigitta Zaal (Big League European African Regional Tournament HB/SB in Breda) - Tijdens het JCJ Mastenbroek Toernooi in Enschede kwam een aantal club-scorers in actie als scorer of bij de verzorging van de play-by-play: Marjolein Funke Kupper (SB) - Bertil Haage (HB en SB) - Joop Hassink (HB) - Jesse Maduro (HB) - Ingrid Oosterveld (SB) - Loek Venker (SB) (allen Tex Town Tigers of namens organisatie).

Niet-internationale toernooien/evenementen/wedstrijden in eigen land Dieks Bannink (MJFP Jan van de Vegte Memorial in Nijmegen - In Memoriam Charles Urbanus Sr. Toernooi in Bussum) - Feiko Drost (In Memoriam Charles Urbanus Sr. Toernooi in Bussum) – Ben Goorts (All Star Game SB in Vleuten) - Rienette Hamers (MJFP Jan van de Vegte Memorial in Nijmegen) - Han Monsees (In Memoriam Charles Urbanus Sr. Toernooi in Bussum) - Huub Nelissen (All Star Game SB in Vleuten) - Linda Steijger (MJFP Jan van de Vegte Memorial in Nijmegen) - Brigitta Zaal (In Memoriam Charles Urbanus Sr. Toernooi in Bussum).

Commissioners / Technische Commissie / Scoring Director, overige functies Internationale toernooien/evenementen/wedstrijden Roderick Balk (TC Delegate, Federations Cup, Qualifier, Poule 2 in Sant Boi, Spanje) - Paul Bokern (TC Delegate, European Champions Cup HB in Rimini, Italië/Serravelle, San Marino - TC Delegate, Europees Kampioenschap Junioren HB U18 in Gijon, Spanje - TC, Europees Kampioenschap HB in Hoofdorp/Nieuw-Vennep) - Johan Brandsma (TC, Honkbal Week Haarlem in Haarlem) - Feiko Drost (Scoring Director, Federations Cup in Brno, Tsjechië) - Fred van Groningen Schinkel (TC Delegate, CEB Cup HB in Rouen/Chartres, Frankrijk - TC Delegate, Europees Kampioenschap Kwalificatie, C- poule, HB, in Ljubljana, Slovenië - TC, oefenwedstrijd DSS vs. Zweden HB op 7 september in Haarlem - TC, Europees Kampioenschap HB in Hoofdorp/Nieuw-Vennep) - Rienette Hamers (Statistieken, JCJ Mastenbroek Toernooi HB en SB in Enschede) - Hans Hornstra (Head Umpire-in-Chief, Europees Kampioenschap U22 SB in Pardubice, Tsjechië - Head Umpire-in-Chief, European Cup SB in Most, Tsjechië) - Wout van der Horst (Umpire-in-Chief, Little League Nederlands Kampioenschap Little League SB, Junior League SB en Big League SB in Almere en Hoofddorp) - Jan Kuipers (TC, Federations Cup, Qualifier, Poule 1 in Londen, Groot-Brittannië) - Henk van der Linde (Commissioner, Storks Toernooi HB in Den Haag) - Bert Loggen (Umpire-in-Chief Indoor Cup SB in Schiedam - Head Umpire-in-Chief, Europees Kampioenschap Junioren SB in Sant Boi/Gava, Spanje - Head Umpire-in- Chief, European Cup Winners Cup SB in Ostrava, Tsjechië) - Huub Nelissen (Scoring Director, Europees Kampioenschap U21 in Tel Aviv, Israël) - André van Overbeek (vertegenwoordiger namens 14

ESF-bestuur, Europees Kampioenschap U22 SB in Pardubice, Tsjechië - vertegenwoordiger namens ESF-bestuur, European Premiere Cup SB in Ronchi dei Legionari, Italië) - Carolien Stadhouders (Head Umpire-in-Chief, European Premiere Cup SB in Ronchi dei Legionari, Italië) - Linda Steijger (Scorer-in- Chief, Honkbal Week Haarlem in Haarlem - Scoring Director, Europees Kampioenschap HB in Hoofdorp/Nieuw-Vennep) - Marco Stoovelaar (Scorer-in-Chief/Statistieken, Grote Ome Loek Loevendie Indoor Kerst Honkbal Toernooi) - Marlies Struyvé (Assistant Umpire-in-Chief, Wereldkampioenschap SB in Surrey, Canada).

Finales De volgende wedstrijd-officials kregen een aanstelling voor een finalewedstrijd van een (internationaal) evenement.

Honkbal Edwin Louisa (HP) en Henri van Heijningen (1B) leiden de finale van het Rob Noorlander Toernooi in Dordrecht - Stenar van Groningen Schinkel (HP) en Henri van Heijningen (1B) staan in de finale van de CEB Cup in Rouen (Frankrijk) - Peter Brink was de HP umpire in de finale van het Europees Kampioenschap U21 in Tel Aviv (Israël) - Efrem Silvania was de HP umpire in de finale van het Europees Kampioenschap Cadetten in Chartres (Frankrijk) - Martijn Bosschaart was de 1B umpire in de finale van het France International Baseball Tournament/Yoshida Challenge in Sénart (Frankrijk) - Edwin Louisa (HP), Stenar van Groningen Schinkel (1B) en Roy van de Wateringen (3B) maken deel uit van de 4-man umpiring crew in de finale van de Honkbal Week Haarlem. In deze finale staat de Kroaat Tomislav Ozimec op het tweede honk - Roy van de Wateringen (HP), Michael Toet (2B) en Piet Sterk (3B) staan in een crew van vier umpires in de finale van het Grote Ome Loek Loevendie Indoor Kerst Honkbal Toernooi in Amsterdam. Leo Markies is in deze finale de umpire bij het eerste honk - Marco Stoovelaar (scorer), Linda Steijger (play-by-play) en Stefan Slinger (pitch- count) waren de drie official scorers in de finale van de Honkbal Week Haarlem in Haarlem – Feiko Drost was één van de drie official scorers in de finale van het Wereldkampioenschap Honkbal Vrouwen in Busan, Zuid-Korea - Dieks Bannink (pitch-count) en Huub Nelissen (play-by-play) waren twee van de drie official scorers in de finale van het Europees Kampioenschap in Hoofddorp. Zij waren in gezelschap van de Duitse Stephanie Winkler (scorer) - Marco Stoovelaar was ook de official scorer in de finale van het Grote Ome Loek Loevendie Indoor Kerst Honkbal Toernooi.

Softbal Peter Vonk was de 1B umpire in de finale van het toernooi om de Indoor Cup SB in Schiedam – Arie Nokkert (HP) en Louis Rohan (1B) staan in de finale van de Midden-Nederland Cup SB in Loosdrecht - Peter Vonk (HP), Bob Gieskens (1B) en Arjan de Wever (3B) vormen de umpiring crew in de finale van het JCJ Mastenbroek Toernooi SB in Enschede - Gerrit-Jan van der Hoeven (HP) en Patrick Reus (1B) zijn de umpires in de finale van het Jan de Wit Toernooi SB in Haarlem - Bianca Dweelaard (HP) en Robin Stoevelaar (1B) zijn de umpires in de finale van het Keistad Toernooi SB in Amersfoort - Arjan de Wever was 1B umpire in de finale van het Europees Kampioenschap HSB in Montegranaro (Italië) - Gerrit-Jan van der Hoeven was de 3B umpire in de finale van de European Super Cup HSB in Azzano (Italië) - Ben Goorts was de Official Scorer in de finale van het JCJ Mastenbroek Toernooi SB in Enschede.

Wedstrijdofficials nationale competities Hoofdklasse In de honkbal-hoofdklasse waren in 2016 tijdens de reguliere competitie 25 umpires en 22 official scorers actief. Negen personen vervulden de rol van technical commissioner/beoordelaar. Twee umpires maakten in 2016 hun debuut in de hoofdklasse. Jeroen Rekveld als 3B umpire op 5 juli tijdens de wedstrijd tussen L&D Amsterdam Pirates en HCAW, waarna Aad Otsen debuteerde op 4 augustus als 3B umpire in het duel tussen De Glaskoning Twins en . Drie official scorers debuteerden in de hoogste honkbal-afdeling. Dat waren Han Monsees op 16 april bij de wedstrijd tussen Kinheim en HCAW, Jolanda Kossakowski op 17 april bij de ontmoeting tussen Vaessen Pioniers en L&D Amsterdam Pirates en Brendy De Smet op 1 mei bij het duel tussen Pickles UVV en L&D Amsterdam Pirates. Brendy De Smet is de eerste Belgische official scorer die in de Nederlandse hoofdklasse-competitie actief is.

15

Competitie Umpires: John Beltman - Winfried Berkvens - Martijn Bosschaart - Peter Brink - Rutger Druijve - Niek Elshof - André Eijpe - Jos van Eijsden - André Ficken - Fred van Groningen Schinkel - Stenar van Groningen Schinkel - Peter de Haan - Rob Has - Henri van Heijningen - Henny Jansen - Antoine Loock – Edwin Louisa - Aad Otsen - Jan-Willem van der Paauw - René Ras - Jeroen Rekveld – Rudsel Schoobaar - Efrem Silvania - Olav Steijger - Roy van de Wateringen. Official Scorers: Dieks Bannink - Alex van den Berg - Leo van den Brun - Brendy De Smet (België) - Feiko Drost - Jeanette van Drunen - Ben Goorts - Rienette Hamers - Tineke Has - Maaike Houtkamp – Fred van der Kade - Jolanda Kossakowski - Han Monsees - Huub Nelissen - Norbert van Oosterhout - Karin Pieneman - Stefan Slinger - Francis Speters - Linda Steijger - Marco Stoovelaar - Harumi Ueda - Brigitta Zaal. Technical Commissioners: Paul Bokern - Johan Brandsma - Willem Broertjes - Hans van Deursen - Fred van Groningen Schinkel - Jan Kuipers - Henk van der Linde - Guus Slauerhof - Arnold Verbrugge.

Play-Offs Umpires: Winfried Berkvens - Martijn Bosschaart - Peter Brink - Niek Elshof - Jos van Eijsden - André Ficken - Fred van Groningen Schinkel - Stenar van Groningen Schinkel - Peter de Haan - Rob Has – Henri van Heijningen - Henny Jansen - Antoine Loock - Edwin Louisa - Jan-Willem van der Paauw - René Ras - Efrem Silvania - Olav Steijger - Roy van de Wateringen. Official Scorers: Dieks Bannink - Alex van den Berg - Leo van den Brun - Brendy De Smet (België) - Feiko Drost - Jeanette van Drunen - Rienette Hamers - Maaike Houtkamp - Fred van der Kade - Han Monsees - Huub Nelissen - Norbert van Oosterhout - Stefan Slinger - Francis Speters - Linda Steijger – Harumi Ueda - Brigitta Zaal. Technical Commissioners: Paul Bokern - Johan Brandsma - Willem Broertjes - Fred van Groningen Schinkel - Henk van der Linde - Guus Slauerhof.

Play-Downs Umpires: Winfried Berkvens - Martijn Bosschaart - Peter Brink - Niek Elshof - Jos van Eijsden - André Ficken - Fred van Groningen Schinkel - Stenar van Groningen Schinkel - Peter de Haan - Rob Has – Henri van Heijningen - Henny Jansen - Henk van der Linde - Antoine Loock - Edwin Louisa – Jan-Willem van der Paauw - René Ras - Efrem Silvania - Olav Steijger - Roy van de Wateringen. Official Scorers: Dieks Bannink - Alex van den Berg - Leo van den Brun - Brendy De Smet (België) - Feiko Drost - Jeanette van Drunen - Rienette Hamerts - Tineke Has - Maaike Houtkamp - Fred van der Kade – Han Monsees - Huub Nelissen - Norbert van Oosterhout - Stefan Slinger - Francis Speters – Marco Stoovelaar - Harumi Ueda - Brigitta Zaal. Technical Commissioners: Guus Slauerhof.

Holland Series Umpires: Winfried Berkvens - Martijn Bosschaart - Peter Brink - Fred van Groningen Schinkel – Stenar van Groningen Schinkel - Henri van Heijningen - Henny Jansen - Edwin Louisa - René Ras - Efrem Silvania - Olav Steijger - Roy van de Wateringen. Official Scorers: Dieks Bannink - Alex van den Berg - Jeanette van Drunen - Maaike Houtkamp - Fred van der Kade - Huub Nelissen - Stefan Slinger - Francis Speters - Linda Steijger - Marco Stoovelaar. Technical Commissioner: Johan Brandsma - Willem Broertjes - Henk van der Linde.

16

Softbal Dames Golden League In de Golden League waren in 2016 tijdens de reguliere competitie 17 umpires en 18 official scorers actief. Vier personen vervulden namens hun vereniging de rol van play-by-play scorer. Drie scorers debuteerden in 2016 in de hoogste softbal-competitie als official scorer. De debuterende scorers zijn Jolanda Kossakowski op 30 april tijdens de double-header tussen De Glaskoning Twins en Tex Town Tigers, Brendy De Smet op 16 mei tijdens de double-header tussen Terrasvogels en FysioExpert Olympia Haarlem en Han Monsees op 10 september tijdens de double-header tussen Twins en Oolders Omaco Sparks Haarlem. Brendy De Smet is de eerste Belgische official scorer die in de hoogste Nederlandse softbal-competitie actief is.

Competitie Umpires: Mariana Atanasova - Bianca Dweelaard - Bob Gieskens - Gerrit-Jan van der Hoeven - Hans Hornstra - Wouter van der Horst - Martin Lemstra - Bert Loggen - Britt Nielandt (België) - Arie Nokkert – Patrick Reus - Carolien Stadhouders - Robin Stoevelaar - Albert Tolen - Rob Veldkamp - Peter Vonk - Arjan de Wever. Official Scorers: Dieks Bannink - Alex van den Berg - Leo van den Brun - Brendy De Smet (België) - Feiko Drost - Jeanette van Drunen - Ben Goorts - Rienette Hamers - Maaike Houtkamp - Fred van der Kade - Jolanda Kossakowski - Han Monsees - Huub Nelissen - Stefan Slinger - Linda Steijger – Marco Stoovelaar - Harumi Ueda - Brigitta Zaal. Club Play-by-Play Scorers: Jos Huigsloot, Ingrid Oosterveld (beiden Tex Town Tigers), Robert Meijboom en Huub Rustman (beiden Olympia Haarlem).

Play-Offs (complex Terrasvogels in Santpoort (1e dag en beslissingswedstrijd 2); Sparks Haarlem in Haarlem (2e dag en beslissingswedstrijd 3); DSS in Haarlem (beslissingswedstrijd 1)) Umpires: Mariana Atanasova - Bob Gieskens - Hans Hornstra - Wout van der Horst - Martin Lemstra – Bert Loggen - Arie Nokkert - Patrick Reus - Carolien Stadhouders - Robin Stoevelaar - Albert Tolen - Arjan de Wever. Official Scorers: Dieks Bannink - Alex van den Berg - Brendy De Smet (België) - Feiko Drost - Jeanette van Drunen - Maaike Houtkamp - Huub Nelissen - Marco Stoovelar - Brigitta Zaal.

Silver League/ Promotie/Degradatie Play-Off (best-of-one) (complex Sparks Haarlem in Haarlem) Umpires: Martin Lemstra - Arjan Mens. Official Scorers: Jeanette van Drunen - Ben Goorts.

Silver League/Eerste Klasse Promotie/Degradatie Finale Silver (best-of-one) (complex Sparks Haarlem in Haarlem) Umpires: Bianca Dweelaard - Gerrit-Jan van der Hoeven. Official Scorers: Brendy De Smet (België) - Huub Nelissen.

Golden League/Silver League Promotie/Degradatie Play-Off (best-of-one) (complex Sparks Haarlem in Haarlem) Umpires: Arjan Mens - Carolien Stadhouders - Peter Vonk. Official Scorers: Jeanette van Drunen - Brigitta Zaal.

17

Golden League/Silver League Promotie/Degradatie Finale (best-of-one) (complex Sparks Haarlem in Haarlem) Umpires: Bianca Dweelaard - Gerrit-Jan van der Hoeven - Peter Vonk. Official Scorers: Dennis Duin - Huub Nelissen.

Golden League Play-Off Halve Finale (best-of-one) (complex Sparks Haarlem in Haarlem) Umpires: Martin Lemstra - Albert Tolen - Peter Vonk. Official Scorers: Ben Goorts - Brigitta Zaal.

Holland Series (best-of-one) (complex Sparks Haarlem in Haarlem) Umpires: Gerrit-Jan van der Hoeven - Patrick Reus - Peter Vonk. Official Scorers: Dennis Duin - Huub Nelissen.

Softbal Heren Holland Series (complex TIW-Survivors in Diemen) Umpires: Bob Gieskens - Britt Nielandt (België) - Carolien Stadhouders Official Scorer: Ben Goorts

IN MEMORIAM

Helaas moesten we ook in 2016 afscheid nemen van dierbaren uit onze (internationale) honkbal- en softbalfamilie. In dit jaarverslag herdenken we deze mensen, die allen op hun eigen manier veel betekenis hebben gehad voor hun vereniging, een voormalig rayon of district, de KNBSB, als speler, speelster, bestuurder, commissielid, official of door de jaren heen op een andere manier verbonden zijn geweest aan de honkbal- en/of softbalsport. We staan stil bij de verdiensten die zij voor onze sporten hebben gehad. De KNBSB spreekt haar waardering en dank uit voor hun vaak jarenlange inzet. Zij zullen allen in onze herinneringen en gedachten blijven voortleven. De families en naaste betrokkenen wensen wij veel sterkte toe.

In 2016 moet de internationale honkbalwereld afscheid nemen van een bijzonder en geliefd echtpaar. Dr. William Benjamin (Bill) Arce overleed op 7 maart op 90-jarige leeftijd. De legendarische coach, ambassadeur en oorlogsveteraan speelde een belangrijke rol in de ontwikkeling van het honkbal in Europa en had ook een bijzondere en nauwe band met Nederland. Arce reisde hele wereld rond om honkbal te promoten en werd een zeer geliefde en gerespecteerde persoonlijkheid. Al tijdens zijn lange loopbaan als coach van het honkbalteam van de gecombineerde colleges Claremont-Mudd-Scripps (California) Stags begon hij zijn kennis over de sport te verspreiden. Arce is 27 jaar lang Athletic Director van deze drie lokale colleges in Californië. In het begin van de jaren zestig reisde hij naar Zweden. Daar is hij de eerste Amerikaanse coach die clinics geeft, net als later in het voormalige Tsjechoslowakije en Joegoslavië. Door de jaren heen was Bill Arce ook veelvuldig actief in Nederland, België en Italië. Later volgden nog meer Europese landen. Ook verzorgde hij als eerste Amerikaanse coach clinics in China in het begin van de jaren tachtig. Met de California Stags nam Arce in 1966, 1969 en 1971 deel aan de Haarlemse Honkbal Week. De Stags wonnen in 1966 en 1971 en dat leverde Arce de prijs voor Beste Coach op. In de daaropvolgende jaren bleef Arce een vrijwel jaarlijks terugkerende gast op internationale honkbal-evenementen in ons land. In 1963 was Bill Arce de tweede Amerikaanse coach die het Nederlands honkbalteam onder zijn hoede heeft. In 1971 keerde hij terug en leidde Oranje naar de Europese titel. Vier jaar later werd hij opnieuw Europees kampioen, maar dan als bondscoach van Italië. Later maakte hij ook nog deel uit van de coachingstaf van de Franse nationale ploeg. Ook was hij regelmatig één van de coaches van de Amerikaanse nationale honkbalploeg met wie hij het zilver won op het Wereldkampioenschap van 1970 en 1978. Met zijn International Sports Group organiseerde de heer Arce sinds 1985 honderden clinics in binnen- en buitenland, waaronder Nederland. 18

In zijn imposante loopbaan ontving Bill Arce vele prijzen, waaronder de In Memoriam Leen Volkerijk Award in 1999. Het honkbalveld in Claremont is naar hem vernoemd. Ook werd Arce opgenomen in verschillende Halls of Fame, zoals de Eregalerij van het Nederlands Honkbal- en Softbal Museum in 1985. Sinds 2012 reikt de KNBSB de naam Arce vernoemde Bill Arce Award uit aan de Meest Veelbelovende Honkbal Coach. Als dienstplichting militair nam Arce tijdens de Tweede Wereldoorlog deel aan de Slag om de Ardennen (Battle of the Bulge), oftewel het Ardennenoffensief. Op zijn vele reizen was Bill Arce vrijwel altijd in gezelschap van zijn echtgenote Nancy, die haar man in al zijn functies steunde. Samen vervulden ze een belangrijke rol in het sportprogramma van Claremont-Mudd- Scripps. Het leverde hen de bijnaam 'First Family of CMS Athletics' op. De twee waren onafscheidelijk en bleven dat ook, want precies negen maanden na haar geliefde Bill, overleed triest genoeg ook Nancy Truitt Arce op 86-jarige leeftijd op 7 december. Mevrouw Arce was vele jaren High School- lerares en ontwikkelde speciale programma's voor de begeleiding van ouders ter ondersteuning van hun studerende kinderen. Tijdens de 18 maanden dat Bill en Nancy Arce begin jaren zestig in Nederland woonden leerde ze Nederlands spreken. Tijdens hun reizen naar China deelde Nancy haar kennis over de Engelse taal met studenten. Ondanks hun vele reizen en activiteiten was Nancy Arce ook nog betrokken bij verschillende vrouwenbewegingen, zoals het voorzitterschap van de Claremont Presbyterian Women's Association. Later was ze bestuursvoorzitter van een stichting die zich inzette voor onderwijs van blinden en slechtzienden. Bill en Nancy Arce waren bijna zeventig jaar samen en waren bijna 66 jaar met elkaar getrouwd.

Thijs Lichtendahl overleed op 15 februari, wat ook de dag was dat hij 87 jaar werd. De heer Lichtendahl was van 1973 tot en met 1992 secretaris van de vereniging MULO in Helmond, waarvan hij 1993-1994 voorzitter was. Bovendien was de heer Lichtendahl actief in de voormalige Rayons Oost- Brabant/Limburg en West-Brabant. In deze rayons verzorgde hij de competitiecontrole van de honkbalsenioren in 1976 en 1977. Namens de verenigingen in Rayon Het Zuiden was hij van 1983 tot en met 1991 Bondsafgevaardigde. De heer Lichtendahl was drager van het Bondsonderscheidingsteken.

Op 21 februari overleed onverwachts op 51-jarige leeftijd Etienne Klabbers, die als vrijwilliger van grote betekenis is geweest voor de vereniging Quick Amersfoort. De heer Klabbers verrichtte veel werk in de kantine van de vereniging, waar hij vooral in de keuken op zijn plaats was en ook bij bezoekende verenigingen bekend was. Het leverde hem de bijnaam 'De gehaktballen-koning' op. Daarnaast deed hij nog velerlei andere werkzaamheden, zoals meehelpen aan de bouw van de nieuwe dug-outs op het honkbalveld. De laatste jaren was hij voornamelijk actief bij de buren van Quick, voetbalvereniging AFC Quick 1890.

Hans Nagel overleed op 62-jarige leeftijd op 2 maart. De heer Nagel was oud-voorzitter van de vereniging Urbanus uit Hoorn. Bij deze vereniging vervulde hij verschillende taken en was dan ook een zeer gewaardeerd lid. Onder zijn leiding als voorzitter kreeg de vereniging Urbanus de beschikking over een uitstekende keuken en een berging voor het materiaal. Naast zijn activiteiten bij de vereniging Urbanus was de heer Nagel ook een gedreven lid van het Mauritskoor. Hij was de initiatiefnemer om in Hoorn een smartlappenkoor te starten, wat in 2002 onder de naam Smartlappenkoor Huilen met Henk realiteit werd. De heer Nagel bekleedde verschillende bestuursfuncties en organiseerde veel voor voor het koor, dat in 2013 de naam wijzigde in Mauritskoor.

Op 8 maart overleed op 74-jarige leeftijd Henricus Hermanus Petrus (Henk) van den Bosch, die vele jaren deel uitmaakte van een zeer herkenbaar groepje honkbalfans uit de regio Utrecht/Bussum. Samen met zijn honkbalmakkers was hij vrijwel altijd aanwezig bij de wedstrijden van UVV en HCAW, maar ook tijdens de internationale honkbaltoernooien in ons land. De heer Van den Bosch was tevens nauw verbonden aan biljartvereniging De Windhoek, waarvan hij bijna 43 jaar penningmeester is geweest. De laatste jaren deed hij het secretariaat van De Windhoek, waarvan hij Erelid was. Eind augustus werd het naar hem vernoemde Knock-Out Toernooi georganiseerd in het Utrechtse Café De Windhoek als onderdeel van het Bertus Abels Toernooi.

Op 9 maart overleed op 69-jarige leeftijd Aloysius (Louis) Hofer, die vele jaren actief is geweest als honkbalcoach. Hofer was ruim dertig jaar verbonden aan Amsterdam Pirates, waar hij zowel hoofdcoach als assistent coach is geweest van het in de hoofdklasse spelende honkbalteam. Door de jaren heen coachte Hofer ook bij De Spartaan, Odiz Frogs, OVVO, Amstel Tijgers en Kinheim.

19

Nadat hij na afloop van het seizoen 2009 stopte als coach kwam er een einde aan één van de langste coaching-carrières (21 jaar) in de hoofdklasse-historie. Na zijn spelersloopbaan bij Odiz Frogs en De Spartaan richtte Hofer zich op het coachen. Hofer was in de hoogste afdeling in drie verschillende periodes hoofdcoach van Amsterdam Pirates met wie hij in 1990 (als assistent coach) landskampioen werd. Hij was in de hoofdklasse ook actief als hoofdcoach bij Kinheim.

Op 24 maart overleed op 68-jarige leeftijd de legendarische voetballer en sport-icoon Hendrik Johannes (Johan) Cruijff. Hoewel hij het meest bekend is als de voetballer van Ajax, Feyenoord, FC Barcelona en het Nederlands Voetbalteam was Cruijff in zijn jeugdjaren ook een zeer getalenteerde honkballer. Bij het Amsterdamse Ajax speelde Cruijff zowel honkbal als voetbal. Cruijff was en en kwam zelfs uit voor een Nederlands jeugdteam. Op 15-jarige leeftijd besloot Cruijff zich meer op voetbal te richten en de rest is geschiedenis. Met Ajax werd hij achtmaal landskampioen, won vijfmaal de KNVB Beker, driemaal de Europa Cup en eenmaal de Wereldbeker. Ook met Feyenoord werd hij eenmaal kampioen en met Barcelona werd hij kampioen van Spanje. Na zijn spelersloopbaan was Cruijff succesvol trainer bij Ajax, Barcelona en het Nederlands Team. Als speler kwam Cruijff in 48 interlandwedstrijden uit voor Oranje. In zijn imposante loopbaan kreeg hij verschillende onderscheidingen, waaronder tweemaal Sportman van het Jaar en driemaal Europees Voetballer van het Jaar. In latere jaren zette Cruijff zich veel in voor verschillende sociale initiatieven. Zo richtte hij het Johan Cruijff Institute op met een programma dat topsporters de mogelijkheid biedt sport te combineren met een studie. Het Institute bestaat uit vijf Johan Cruijff Colleges en ook is er de Johan Cruijff University. Dit initiatief groeide uit tot een mondiaal netwerk. Daarnaast zorgde zijn Johan Cruijff Foundation voor meer dan 200 zogenoemde Cruijff Courts in 22 landen. Johan Cruijff was sinds 2002 Officier in de Orde van Oranje-Nassau.

Op 3 april overleed Patricia van der Wielen onverwachts op slechts 45-jarige leeftijd. Zij was in het verleden actief als speelster en vrijwilligster bij de vereniging Centrals in De Bilt. Sinds een paar jaar vervulde ze verschillende activiteiten bij de vereniging Houten Dragons, waar ze eveneens haar gedrevenheid toonde. Zo verzorgde ze bij deze vereniging sinds september 2015 het wedstrijdsecretariaat voor zowel honkbal als softbal. Als teamcoördinator zorgde ze voor de totstandkoming van een combinatieteam, waarin de softbaljunioren van Houten Dragons en Centrals samen aan de competitie deelnamen.

Op 14 april overleed Rob Doekhi op 62-jarige leeftijd. De heer Doekhi was vele jaren poortwachter op het complex van . Tijdens thuiswedstrijden van het Neptunus-honkbalteam, maar ook tijdens evenementen als het en de in Rotterdam gespeelde wedstrijden van Europese en Wereldkampioenschappen ontving hij elke bezoeker met zijn karakteristieke glimlach en een vriendelijk woord.

Voormalig (internationaal) honkbalscheidsrechter André Henri Frans Schrijber overleed op 26 april op 81-jarige leeftijd. Hoewel hij voornamelijk bekend stond als scheidsrechter en commissioner, vervulde André Schrijber vele andere functies. Hij was drie jaar voorzitter van het voormalige Rayon Haarlem en had zitting in verschillende commissies. Daaronder de rayonale jeugdcommissie, wedstrijdcommissie en scheidsrechterscommissie, maar ook de landelijke protestcommissie. Voor zijn bijdragen in het Rayon Haarlem ontving hij in 1989 het rayononderscheidingsteken. Ook was hij in 2000 enige tijd business manager van het Nederlands honkbalteam. Als umpire promoveerde Schrijber in het begin van de jaren zeventig naar de hoofdklasse, waarin hij uiteindelijk één van de meest ervaren scheidsrechters werd. Schrijber was vele jaren een graag geziene en gerespecteerde wedstrijd-official, die altijd voor een goede atmosfeer op het speelveld zorgde, maar ook duidelijk de leiding had. Als umpire nam Schrijber ondermeer deel aan vijf Haarlemse Honkbal Weken, maar was ook actief op Europese Kampioenschappen en Europa Cup-toernooien. Later werd hij beoordelaar en nam hij ook als commissioner deel aan verschillende internationale evenementen, waaronder twee Olympische Kwalificatie-toernooien. Voor zijn vele activiteiten werd de heer Schrijber door de KNBSB benoemd tot Lid van Verdienste.

Op 19 mei overleed op 79-jarige leeftijd Cor van Nunen, die vele jaren actief is geweest in de honkbal- en softbalsport in de regio Haarlem. In 1982 ontving hij het rayononderscheidingsteken van het toenmalig Rayon Haarlem. De heer Van Nunen was ondermeer (club)scheidsrechter bij vele lokale wedstrijden, maar was ook geruime tijd vrijwilliger bij de vereniging SC Haarlem, waarvan hij vele jaren lid is geweest. Hij bleef daarna ook actief na de fusie met Sparks en was een frequent bezoeker van vooral softbalwedstrijden. 20

De heer Van Nunen heeft ook achter de microfoon gezeten bij de softbalwedstrijden van SC Haarlem. Een aantal jaar geleden was hij een paar seizoenen de announcer bij de thuiswedstrijden van het in de hoofdklasse uitkomende softbalteam van Terrasvogels. Voor zijn vele activiteiten als vrijwilliger op sportgebied werd de heer Van Nunen Lid in de Orde van Oranje-Nassau.

Op 27 mei overleed op 84-jarige leeftijd Kornelis (Kees) Bol, die in 2011 werd benoemd tot Erelid van de KNBSB voor zijn vele bijdragen aan onze sporten. Kees Bol was van 1973 tot en met 1988 en daarna nog één seizoen in 1991 official scorer honkbal en softbal. In die functie was hij ondermeer ook actief tijdens de Haarlemse Honkbal Week en het in 1986 in Nederland georganiseerde Wereldkampioenschap Honkbal. De heer Bol is door de jaren heen bijzonder actief geweest in verschillende administratieve posities, vooral in de voormalige Rayons Rotterdam, Rotterdam-Zeeland en Zuidwest-Nederland. In 1976 werd hij benoemd tot Lid van Verdienste van het Rayon Zuidwest- Nederland. De heer Bol was ook vele jaren het contact tussen clubvertegenwoordigers en de bond, want tussen 1993 en 2010 verzorgde Kees Bol de landelijke uitslagendienst. I n die jaren moesten verenigingen de uitslagen doorbellen voor registratie en zo kenden velen de heer Bol alleen maar via zijn stem. Later namen Internet en mail-mogelijkheden deze registratiefuncties over. Eind jaren zestig is de heer Bol voor het eerst competitieleider in het Rayon Rotterdam. Tot en met 2000 vervulde hij deze taak voor verschillende honkbal- en softbalcompetities in verschillende Rayons. Bol zorgt ook voor de competitie-controle en neemt de rayonale uitslagendienst op zich. Ook is hij enige tijd secretaris geweest van het District Zuid.

Op 18 september overleed voormalig scheidsrechter Jos de Champs op 81-jarige leeftijd. De heer De Champs was tussen 1967 en 2002 honkbalscheidsrechter op allerlei niveaus, waarna hij nog een aantal jaar actief was als scheidsrechters-beoordelaar. In 1961 was hij één van de mede-oprichters van de honkbal- en softbalvereniging Drachten. Van 1974 tot en met 1978 had de heer De Champs zitting in het bestuur van de BUBS (Belangenvereniging Umpires Baseball Softball). Voor zijn vele bijdragen aan de honkbalsport ontving hij in 1991 het Bondsonderscheidingsteken, waarna hij in 2005 werd benoemd tot Lid van Verdienste van de KNBSB.

De Bussumse vereniging HCAW moet kort na elkaar afscheid nemen van twee geliefde clubleden. Op 6 oktober overleed Martin Verdam op 54-jarige leeftijd, die vele jaren binnen de vereniging actief is geweest. De laatste jaren honkbalde hij in het vierde team en speelde slowpitch softbal. Ook was hij elk weekeinde één van de vaste clubscheidsrechters. Een maand later, op 3 november overleed Ruud Kreuning op 74-jarige leeftijd. De heer Kreuning heeft een grote betekenis gehad voor HCAW, waarvan hij Ere-Lid was. Door de jaren heen vervulde Ruud Kreuning bij deze vereniging verschilende functies, zowel op bestuurlijk niveau als in commissies. Geruime tijd verzorgde hij de ontvangst van wedstrijd- officials bij de thuiswedstrijden van HCAW.

Voormalig softbalscheidsrechter Roelof (Roel) Meijering overleed op 18 oktober op 78-jarige leeftijd. De heer Meijering was sinds hij in 1976 in het Rayon Haarlem was begonnen vijftien jaar softbalscheidsrechter, waarvan elf jaar op landelijk niveau en geruime tijd in de hoofdklasse. Nadat hij als scheidsrechter was gestopt bleef Meijering nog tot en 1996 actief als scheidsrechters-beoordelaar. Tussen 1985 en 1989 maakte hij deel uit van de landelijke scheidsrechterscommissie softbal. Ook was de heer Meijering 15 jaar lang (1981-1995) secretaris van de BUBS, de Belangenvereniging voor Umpires Baseball en Softbal (tegenwoordig Belangenvereniging Umpires Beoordelaars en Scorers). Voor zijn vele bijdragen aan ontving hij het Bondsonderscheidingsteken.

Op 29 november overleed Willem (Pim) Adriaansz op 92-jarige leeftijd. De heer Adriaansz had vele jaren zitting in het bestuur van de vereniging Quick Amsterdam, de vereniging waar hij al op jonge leeftijd bij betrokken raakte. Quick Amsterdam is de oudste honkbalvereniging van Nederland, werd opgericht in 1913 en was in 1922 de eerste honkbalkampioen van ons land. In 1946 werd de heer Adriaansz op 22-jarige leeftijd de derde voorzitter van Quick Amsterdam, de vereniging waarvan hij Ere-Lid en Ere-Voorzitter was. In dat jaar was hij in die functie de opvolger van de legendarische Emile Bleesing. Die was eveneens lang aan de Amsterdamse vereniging verbonden, maar neemt ook een bijzondere plaats in de Nederlandse honkbalhistorie in. De heer Bleesing was een echte pionier die de sport in het hele land bekend maakte en vele jaren bondsvoorzitter is geweest. De heer Adriaansz werd één van de langszittende voorzitters van Quick Amsterdam, want hij leidde de club 20 jaar. In 1969 nam hij afscheid als bestuurslid.

21

Voormalig honkbal-scheidsrechter Johannes Hendrikus Josef (Hans) van Deursen overleed op 6 december op 70-jarige leeftijd. Van Deursen was in het verslagjaar nog altijd actief als scheidsrechters- beoordelaar, de functie die hij ging uitoefenen nadat hij zelf als umpire was gestopt. Ook was hij al enige jaren voorzitter van de landelijke terreincommissie. Hans van Deursen was een gepassioneerde umpire, die via de rayonale afdelingen en lagere landelijke klassen opklom naar de hoofdklasse. In 1984 debuteerde hij in de hoogste afdeling, maar hij nam in 2001 afscheid. Hierna bleef hij wel scheidsrechter in lagere afdelingen ter begeleiding en ondersteuning van jongere umpires. Nadat hij in 2005 definitief stopte ontving Van Deursen het bondsonderscheidingsteken van de KNBSB na 35 jaar actief te zijn geweest. Als internationaal scheidsrechter nam Van Deursen deel aan één World Port Tournament, maar ook het Europees Kampioenschap voor Junioren. De heer Van Deursen speelde zelf honkbal, softbal en voetbal en kwam tot en met vorig jaar nog verschillende keren in actie als voetbal-scheidsrechter. Van Deursen had vele jaren zitting in het bestuur van de BUBS, de Belangenvereniging voor Baseball en Softball Umpires/Official Scorers, waarvan hij lange tijd vice- voorzitter was. Daarnaast maakte Hans van Deursen geruime tijd deel uit van de groundscrew van het Haarlemse Honkbal Week en nam als zodanig ook nog deel aan het toernooi in 2016.

Op 16 december overleed Dick van der Noordt op 64-jarige leeftijd. De heer Van der Noordt was 32 jaar als verzorger verbonden aan het honkbalteam van het Rotterdamse Neptunus met wie hij vele successen beleefde. Hij kwam in 1981 bij de ploeg, maar moest om gezondheidsredenen in 2012 noodgedwongen stoppen met zijn werkzaamheden. Met zijn 32 jaar heeft Van der Noordt de meeste 'dienstjaren' in de hoofdklasse-begeleiding van Neptunus. Met Neptunus werd Van der Noordt dertien keer landskampioen, maar won ook zevenmaal de Europa Cup en vijfmaal de Europese Cup Winners Cup. Hij assisteerde ook vele jaren op het toernooi-secretariaat van het World Port Tournament.

In Duitsland moest men afscheid nemen van een honkbalpionier, want op 1 juni overleed op 80-jarige leeftijd Claus T. Helmig, die als speler, coach en bestuurder vele jaren de honkbalsport diende. De heer Helmig was niet alleen in eigen land, maar ook in andere Europese landen een zeer bekende verschijning en gerespecteerde persoonlijkheid. Het leverde hem de bijnaam 'Godfather van het Duitse Honkbal' op. Als werper was hij een grootheid in de nationale Duitse ploeg, waarin hij ondermeer met zijn broer Jürgen Helmig, Norbert Jäger en Roland Hoffmann furore maakte in de jaren vijftig en zestig. Tijdens Europese Kampioenschappen gooide Claus Helmig ook regelmatig tegen Nederland. Helmig wordt één van de beste Duitse honkballers ooit genoemd, die ook werd opgemerkt door Amerikaanse scouts. Hij werd gecontracteerd door de en was in 1956 de eerste Europese speler die professioneel speelde toen hij uitkwam in de minor league. In 1953 richtte Helmig de club Mannheim Knights op. Kort daarna was hij één van de oprichters van Mannheim Tornados, dat de oudste nog altijd bestaande honkbalvereniging in Duitsland is. Daar was hij vele jaren nauw aan verbonden als speler, coach en voorzitter. Later was Helmig de oprichter van Mannheim Amigos, waar hij ook nog eens ruim twintig jaar bestuurder is geweest. Voor zijn vele verdiensten werd Claus Helmig in 2006 opgenomen in de Duitse Hall of Fame.

Het Italiaanse honkbal en softbal verloor op 14 november een bijzondere persoonlijkheid. Op die dag overleed op 78-jarige leeftijd Roberto Buganè, die in 2003 verantwoordelijk was voor de realisering van de Italiaanse Hall of Fame en Museum, waarvan hij archivaris was en zelf in 2014 werd opgenomen. Buganè was actief in het Italiaanse honkbal sinds 1952 toen hij hij voor het eerst een kampioenschap bijwoonde. Later honkbalde hij zelf in de ploegen van Bologna en Club Libertas San Saba, waarna hij zich bezighield met het coachen van jeugdteams. De heer Buganè werd coach in zowel honkbal als softbal. Ook vervulde hij een aantal bestuursfuncties, waaronder het voorzitterschap van het Comitato Nazionale Tecnici (landelijke coach-vereniging).

Ook in de professionele honkbalwereld moest afscheid worden genomen van een aantal vooraanstaande personen, die ook in ons land bekend waren.

Op 11 januari overleed op 96-jarige leeftijd honkbalgrootheid Montford Merrill (Monte) Irvin. Hij was de tweede oudste nog levende Hall of Famer en de oudste nog levende voormalige speler uit de zogenoemde Negro League. Irvin was een ster in deze competitie voor spelers, die in die periode vanwege hun huidskleur niet in de Major League werden toegelaten. Daar kwam met het debuut van Jackie Robinson op 15 april 1947 een einde aan. Na militaire dienst tijdens de Tweede Wereldoorlog keerde Irvin terug naar zijn voormalige ploeg, maar werd kort erna gecontracteerd door de New York Giants. In 1949 werd hij de zevende Afrikaans-Amerikaanse speler die in de Major League uitkwam. Irvin speelde uiteindelijk acht seizoenen in de Major League, 22

kwam in 1952 uit in de All Star Game en won in 1954 met de Giants de World Series. Later werd Irvin assistent van toenmalig MLB Commissioner William Eckert. In 1973 Irvin gekozen in de Major League Hall of Fame.

Op 22 januari, bijna een maand voor zijn 83e verjaardag, overleed Juan Manuel Ley López, de President van de honkbalteams Saraperos de Saltillo in de Mexican Summer League en Tomateros de Culiacán in de Mexicaanse Winter League. Als bestuurder was hij een grootheid in het Mexicaanse profhonkbal en een promoter van de sport. Met zijn teams won hij tien titels in de Liga Mexicana del Pacifico en tweemaal de Serie del Caribe. De heer Ley was een vooraanstaande Mexicaanse zakenman en bezat verschillende bedrijven, waaronder Del Campo y Asociados, één van de grootste producenten van tomaten voor de export naar de Verenigde Staten. De heer Ley werd in 2006 gekozen in de Mexicaanse Hall of Fame van het professionele honkbal.

Op 18 februari overleed James Houston (Jim) Davenport op 82-jarige leeftijd. Davenport was als derde honkman een ster in de Major League bij de , voor wij hij zijn hele loopbaan (1958-1970) speelde. Vervolgens was Jim Davenport vele jaren actief als coach en manager in zowel de Major League als de Minor League. In 2001 was Davenport manager van de Italiaanse nationale ploeg, die toen deelnam aan het World Port Tournament. Op het daarnavolgende Europees Kampioenschap moest Italië genoegen nemen met het brons, terwijl Nederland toen de titel veroverde. Later in het jaar leidde de Amerikaan Italië ook nog tijdens het Wereldkampioenschap in Taiwan.

Voormalig Major League-speler Joseph Henry (Joe) Garagiola, Jr. overleed op 23 maart op 90-jarige leeftijd. Hij tekende in 1942 al op 16-jarige leeftijd een contract, maar moest eerst in militaire dienst en vocht tijdens de Tweede Wereldoorlog. Garagiola debuteerde in de Major League in 1946 bij St. Louis Cardinals. Hij speelde negen seizoenen (1946-1954) in de Major League voor de Cardinals, , en New York Giants. Na zijn actieve loopbaan werd Garagiola een icoon als radio- en TV-commentator voor de Cardinals, New York Yankees, California Angels en Arizona Diamondbacks. Na zijn commentatorsdebuut in 1955 stopte Garagiola in februari 2013 met zijn journalistieke werk.

Major League-pitcher José Fernández overleed op 25 september op slechts 24-jarige leeftijd tijdens een tragisch boot-ongeluk voor Miami Beach. De in Cuba geboren Fernández kwam sinds april 2013 in de Major League uit voor . In zijn korte loopbaan op het hoogste profniveau won de rechtshandige werper 38 wedstrijden en verloor er slechts 17. Fernández was een bijzonder getalenteerde werper, die in 2013 werd gekozen tot Rookie of the Year. In 2013 en 2016 nam hij deel aan de All Star Game.

ONDERSCHEIDINGEN EN PRIJZEN

Net als in voorgaande jaren werden ook in 2016 weer verschillende onderscheidingen en/of nominaties uitgereikt aan spelers, speelsters en personen. Soms vielen ook verenigingen, teams of evenementen, die verbonden zijn aan de honkbal- en softbalsport, in de prijzen of kregen een nominatie. Dat gebeurde allemaal naar aanleiding van prestaties in de competitie(s), (internationaal) evenement of een bepaalde staat van dienst. De KNBSB feliciteert een ieder met de toegekende onderscheidingen, gewonnen prijzen of nominaties.

Eind april/begin mei worden veel personen weer Koninklijk onderscheiden. Daaronder ook een drietal personen, die een bijzondere binding met onze sporten hebben.

De heer Ronald Bulterman werd op 26 april door burgemeester S.W.Th. (Stefan) Huisman van Oosterhout benoemd tot Lid in de Orde van Oranje-Nassau voor zijn grote verdiensten voor de vereniging Twins uit Oosterhout. Daar is hij al ruim 35 jaar actief als vrijwilliger. Hij was er ondermeer teambegeleider en staat al vele jaren in de kantine van de vereniging. Daarnaast is de heer Bulterman de archivaris van de club.

Mevrouw H.A.M.M. (Leny) Jansen-van der Grevel ontving op 2 mei uit handen van burgemeester J.R.A. (Jaap) Nawijn van de gemeente Hollands Kroon een Koninklijke Onderscheiding. 23

Mevrouw Jansen werd eveneens benoemd tot Lid in de Orde van Oranje-Nassau voor haar vele activiteiten in het maatschappelijk leven, maar ook als vrijwilligster. Zij vervulde vele functies en was ondermeer in de periode 2006 tot en met 2008 lid van het bondsbestuur van de KNBSB, waarin ze de portefeuille breedtesport behartigde. Bovendien was zij betrokken bij de oprichting van golfvereniging Regthuys in de Noord-Hollandse plaats Winkel. Tussen 1993-2004 is mevrouw Jansen burgemeester van de Gemeente Niedorp.

De heer V.G. (Eef) Martinus ontving op 7 mei uit handen van loco-burgemeester H.A. (Harrie) Litjens van Weert de versierselen die behoren bij de titel Lid in de Orde van Oranje-Nassau. Dat gebeurde tijdens de feestavond ter gelegenheid van het 25-jarig bestaan van de honkbal- en softbal-vereniging Indians Weert. Tegen het einde van de jaren zestig kwamen de eerste jonge werknemers uit de Nederlandse Antillen en Aruba naar Weert. De Antilliaanse jongeren speelden in hun vrije tijd softbal onder leiding van de heer Martinus, die zelf honkbalde bij de vereniging Phantoms in Weert. Dat leidde in 1982 tot de oprichting van de vereniging Yamanota Indians, de voorloper van het huidige Indians Weert. De heer Martinus was ook de beheerder van het ontmoetingscentrum van de Weertse Stichting Progresso Antiyano. Dat was opgericht voor de Antilliaanse/Arubaanse gemeenschap en organiseerde veel activiteiten op de gebieden van ondermeer cultuur, sport, onderwijs, arbeid en integratie. Bovendien is de heer Martinus mede-oprichter van de eerste Caribbische Brassband in Weert. Hij is nog altijd voorzitter en actief deelnemer van de Dutch Caribbean Brassband Weert.

Tijdens de Bondsraadvergadering van de KNBSB op maandag 3 oktober in het Huis van de Sport in Nieuwegein werden de heren Chris Mast en André Prins benoemd tot Erelid van de KNBSB. De heren Hans Tomson en Alwin Toppenberg werden benoemd tot Lid van Verdienste.

Chris Mast vervulde lange tijd verschillende functies binnen de KNBSB. Zo maakte hij 32 jaar lang (sinds 1985) als secretaris deel uit van de Commissie van Beroep. In de periode daarvoor was hij van 1971 tot en met 1984 lid van de Wedstrijdcommissie, aanvankelijk eerst als voorzitter softbal, later voorzitter honkbal en enige jaren als secretaris. In het toenmalige Rayon Rotterdam is de heer Mast lid geweest van de Jeugdcomissie. Daarnaast was hij tussen 1962 en 1978 (landelijk) honkbalscheidsrechter.

André Prins heeft een loopbaan van ruim vijftig jaar in het coachen en verzorgen van clinics in softbal. Zijn coachloopbaan begon in 1966 bij het Amsterdamse OVVO, waarna hij door de jaren heen bij vele verenigingen, teams en nationale teams zijn kennis overbracht op speelsters in allerlei leeftijdsgroepen. Zo was hij als coach en/of manager verbonden aan de nationale softbalploegen van Nederland (A- team en Jong Oranje), Rusland, Frankrijk, Tsjechië en Duitsland. Met het Nederlands Cadettenteam werd hij in 2007 Europees kampioen. Met Jong Oranje veroverde hij de Europese titel in 2008 en met Jong Oranje Onder-16 bereikte hij de WK-finale. Ook verzorgde hij veel clinics in verschillende Europese landen. De heer Prins begon in 1968 als scheidsrechter, was in deze functie actief in zowel honkbal als softbal, haalde in beide de hoofdklasse en werd in beide sporten international. André Prins is de enige umpire die wedstrijden leidde op een Wereldkampioenschap voor zowel honkbal als softbal (senioren en junioren). Begin jaren negentig was hij umpire commissioner softbal. Sinds een aantal jaar geeft hij leiding aan de Stichting Topsoftball Zuid-Holland (Blue Angels). Door de jaren heen had hij ook zitting in verschillende rayonale en landelijke commissies, zoals de landelijke Scheidsrechters-, Protest en Wedstrijdcommissie.

Hans Tomson had 35 jaar lang zitting in de Commissie van Beroep. Tussen 1982 en 1990 was de heer Tomson eerst plaatsvervangend lid, maar sinds 1991 leiddde hij de commissie als voorzitter.

Alwin Toppenberg maakte 26 jaar deel uit van de Commissie van Beroep. Ook de heer Toppenberg was aanvankelijk plaatsvervangend lid tussen 1994 en 1997, waarna hij sinds 1998 tot en met 2016 commissielid was.

Op zaterdag 25 juni, voor aanvang van de eerste wedstrijd van de double-header tussen Oolders Omaco Sparks Haarlem en De Glaskoning Twins op het Noordersportpark in Haarlem ontvangt softbalster Karin Tuk het Bondsonderscheidingsteken uit handen van bondsbestuurslid Petra Arends en bondsdirecteur Bart Volkerijk. De speelster van Sparks Haarlem speelde op die dag haar 500e wedstrijd in de hoogste softbal-afdeling.

24

Drie Nederlandse honkballers worden in januari gekozen in een Hall of Fame. Op 26 januari wordt gekozen in de International League Hall of Fame, de eregalerij van deze Triple-A competitie. Meulens speelde vijf seizoenen in de International League (1988-1990; 1992-1993) voor , wat toen het Triple-A team van de New York Yankees was. In 1990 was hij meest waardevolle speler van de International League. Meulens is slechts één van de acht buiten Amerika geboren personen die in deze Hall of Fame zijn gekozen.

Drie dagen later wordt officiëel opgenomen in de Western Oklahoma State College Alumni Hall of Fame, nadat hij op 16 januari was gekozen. Simmons is pas de zevende atleet die in deze eregalerij wordt gekozen. Simmons speelde in 2009 en 2010 voor de Pioneers, het team van Western Oklahoma State College, met wie hij beide jaren conference-kampioen wordt.

Op 24 februari wordt gekozen in de Hall of Fame. De outfielder wordt in augustus officiëel opgenomen in de eregalerij van de Major League-club. Jones speelde 17 jaar in de Major League, waarvan twaalf (1996-2007) bij de Atlanta Braves. Daar ontwikkelde hij zichzelf tot één van de beste midvelders ooit en won hij tien opeenvolgende Gold Gloves. Ook speelde hij vijfmaal in een All Star Game. In 2005 zorgde Jones met 51 homeruns voor een club-record. Jones maakte indruk tijdens de World Series van 1996 toen hij op 19-jarige leeftijd twee homeruns sloeg in zijn eerste twee slagbeurten. Hij werd daarmee de jongste speler ooit die een homerun sloeg in de World Series, een record dat hij nog altijd op zijn naam heeft staan.

Het jaarlijkse gezamenlijke Congres van de CEB en ESF vond op 13 februari plaats in Hotel Courtyard by Marriott Amsterdam Airport in Hoofddorp, voorafgegaan door vergaderingen van verschillende commissies en presentaties in de dagen ervoor. Op de Congresdag reikte de CEB hun jaarlijkse honkbalprijzen uit. Feiko Drost werd daarbij geëerd als CEB Scorer of the Year, terwijl voormalig umpire Johan Brandsma de CEB Career Award ontving. Evert-Jan 't Hoen, die met Curaçao Neptunus Nederlands kampioen werd en de European Champions Cup veroverde, werd uitgeroepen tot CEB Coach of the Year.

In januari 2016 wordt uitgeroepen tot meest waardevolle speler van het seizoen 2015 in het Major League-team van de Boston Red Sox. De op Aruba geboren korte stop leidde het team met zijn .320 slaggemiddelde, 196 honkslagen en 613 slagbeurten. De door hem 84 gescoorde punten zijn goed voor een tweede plaats in het team, net als zijn 81 binnengeslagen punten. Na afloop van het Major League-seizoen valt Bogaerts wederom in de prijzen. Op 10 november wordt bekend gemaakt dat hij de Silver Slugger Award heeft gewonnen in de . Deze onderscheiding wordt jaarlijks in zowel de American als de National League uitgereikt aan de beste slagmensen per positie. Bogaerts is de beste slagman onder de korte stops. Het is de tweede keer op rij dat hij deze prijs wint. Het is voor het eerst sinds 2009 dat dezelfde korte stop deze prijs twee jaar op rij wint. Destijds was het Derek Jeter (New York Yankees), die de Silver Slugger toen voor de vierde achtereenvolgende keer won. Na afloop van het seizoen is er ook een prijs voor (), want hij wordt gekozen tot Reliever of the Year in the National League. De daarbij behorende onderscheiding wordt op 29 oktober in Chicago uitgereikt voor aanvang van de vierde wedstrijd in de World Series.

Op 21 juni nemen de Nederlandse profhonkballers Danny Arribas en Ray-Patrick Didder deel aan de All Star Game (-A). Arribas komt in deze wedstrijd uit voor de North Division All Stars, Didder werd gekozen voor de South Division All Stars. Twee Nederlandse profhonkballers die in de Major League uitkomen nemen op 12 juli deel aan de Major League All Star Game in San Diego. Xander Bogaerts (Boston Red Sox) kreeg voldoende stemmen om het duel te beginnen als korte stop in het team van de American League. Kenley Jansen (Los Angeles Dodgers) komt in actie voor het team van de National League.

Op 4 september wordt op het veld van UVV in Vleuten de tweede Golden League Softball All Star Game gespeeld. De volgende speelsters nemen hieraan deel. Team Blue: Manon van Alebeek, Sophie Bugter, Lieke Duffhues, Sandy Lauwers (allen De Glaskoning Twins), Brenda Beers, Shareday Christina, Dinet Oosting, Rachel van Veen, Mariëlle Vleugels (allen FysioExpert Olympia Haarlem), Dani Bonnet, Lizzie Clarijs, Fiana Finau en Kimberly Jones (Terrasvogels). Team Red: Virginie Anneveld, Anne Blaauwgeers, Maxime van Dalen, Leonella Elizabeth, Jenny Kinburn, Kirsten Scheele, Karin Tuk (allen Oolders Omaco Sparks Haarlem), Laura Arp (UVV), Nathalie Gosewehr, Svenja de Lincel (beiden DSS), Annemiek Jansen en Myrthe Smid (beiden Tex Town Tigers). Peter van Dalen (Sparks Haarlem) en Stanley Doney (Olympia Haarlem) zijn de twee hoofdcoaches. 25

Van Dalen leidt Team Red en wordt geassisteerd door Norman Ames (DSS) en Stanley Kock (Tex Town Tigers). Doney heeft Team Blue onder zijn hoede en heeft Nick Braakman (Terrasvogels) en Frank Zaal (Twins) als assistenten. Van Dalen en Doney waren ook hoofdcoach tijdens de eerste All Star Game in 2015.

Op 19 december wint softbalster Chantal Versluis twee prijzen voor haar prestaties in de Italian Softball League. De Nederlandse international komt in 2016 uit voor Sestese en ontvangt een prijs voor de beste verdedigende en beste aanvallende speelster van het seizoen. Versluis, die voor het eerst in de Italiaanse competitie speelt, wint de Guanti d'Oro (Gold Glove), de prijs voor de beste verdedigende speelster per positie. Ook wint ze de Mazze d'Argento (Silver Slugger), die wordt uitgereikt aan de beste slagvrouwen per positie. Met een slaggemiddelde van .420 is de beste slagvrouw van Sestese. Daarmee is ze ook de beste slagvrouw in Poule B van de Italian Softball League en de vijfde beste van de competitie.

TV Sportplezier kiest honkbal en softbal als Sport van de Maand in juni. In samenwerking met de KNBSB zorgt TV Sportplezier de hele maand voor leuke artikelen, interviews en video's op hun website. TV Sportplezier is een initiatief van Veilig Sportklimaat (onderdeel van NOC*NSF) en zet zich in om sportplezier onder kinderen te vergroten.

Tijdens de Baseball Softball Stars Awards op 22 oktober wordt wederom de Slugger uitgereikt. De Slugger is de hoogste onderscheiding van de KNBSB en wordt uitgereikt aan de persoon of personen, vereniging of organisatie die zich op landelijk of regionaal niveau heeft ingezet voor de promotie van de honkbal- en softbalsport. De Slugger werd voor het eerst uitgereikt in 1951 aan het scheidsrechterscorps honkbal. Tot en met 1999 wordt de Slugger jaarlijks uitgereikt, met uitzondering van 1992 en 1996. Vanaf 2014 wordt de hoge onderscheiding weer jaarlijks uitgereikt. Na de organisatie van het Wereldkampioenschap Softbal Dames in Haarlem (2014) en de organisaties van de Battle of the Castle en de Collegiate Baseball League Europe (beide 2015) gaat de onderscheiding in 2016 naar Stichting SoftbalDino. Het door Cobus Oosting en Dinet Oosting opgezette SoftbalDino geeft een fraai softbal-magazine uit, organiseert clinics voor verenigingen en scholen, assisteert bij evenementen en meer. Daarnaast levert SoftbalDino een belangrijke bijdrage aan de live-stream (softbal)producties, die worden gerealiseerd onder leiding van Hans Vleugels.

Op zaterdag 19 november wordt in NH Hotel Schiphol-Airport het derde KNBSB Congres georganiseerd. Tijdens het Congres wordt Blue Birds uit Delft gekozen tot Vereniging van het Jaar. Blue Birds ontvangt de prijs vanwege haar voorbeeldfunctie in het werven van leden. De afgelopen 10 jaar is er een constante ledengroei bij deze vereniging. Bovendien heeft Blue Birds een voortrekkersrol in het cluster Den Haag. Voor deze onderscheiding waren ook DVH uit Amstelveen en Urbanus uit Hoorn genomineerd. Blue Birds is na Storks (2013) en Houten Dragons (2015) de derde vereniging die deze onderscheiding van de KNBSB ontvangt. De prijs werd in 2014 niet uitgereikt.

LOKALE, REGIONALE EN PROVINCIALE SPORTVERKIEZINGEN

Bij lokale, regionale of provinciale verkiezingen waren ook nu weer nominaties en winnaars voor honkballers, softbalsters en verenigingen.

In december 2015 wordt het honkbalteam van Schiedam genomineerd voor de prijs van Sportploeg van het Jaar in de Gemeente Schiedam. Tijdens de bekendmaking van de sportprijzen op 9 januari in de Hagazaal van het Stadskantoor in Schiedam vallen de honkballers echter buiten de prijs. Sportploeg van het Jaar wordt Kethel Spaland (voetbal). Schiedam was genomineerd voor hun goede resultaat in 2015 tijdens hun eerste seizoen in de eerste klasse, waarin de ploeg op de tweede plaats eindigde.

Honkballer Berry van Driel wordt op 25 januari gekozen tot Sportman van het Jaar tijdens het Haags Sportgala in het Grand Hotel Amrâth Kurhaus in Scheveningen. Van Driel was in december 2015 hiervoor genomineerd voor zijn prestaties met Curaçao Neptunus, met wie hij landskampioen werd en de European Champions Cup veroverde.

26

In februari wordt Richard Foppen gekozen tot Vrijwilliger van de Maand Februari door Sportmagazine036 in Almere. Foppen is al vele jaren vrijwilliger bij de vereniging Almere '90 en is ondermeer supervisor van de jaarlijkse Windmill Classic, het groots opgezette internationale slowpitch- toernooi.

Op 2 juni wordt in de Plein-foyer van de Stadsschouwburg in Amsterdam de Penning Sportraad Amsterdam uitgereikt aan Loek Loevendie. De Penning wordt sinds 2010 jaarlijks uitgereikt aan een persoon of instelling/vereniging die met durf, visie, ambitie en inzet een grote bijdrage heeft geleverd aan de sport in Amsterdam. De overbekende Loevendie ontvangt de onderscheiding voor zijn vele bijdragen aan de ontwikkeling van honkbal en softbal in de hoofdstad. Loevendie is 60 jaar actief geweest als trainer en coach. In 1959 is hij één van de oprichters van de honkbal-afdeling van Rap, dat in 1974 de naam wijzigt in Amsterdam Pirates.

Dinet Oosting wordt op 30 september in de Pathmoshal in Enschede gekozen tot Sportvrouw van het Jaar in de Gemeente Enschede. Als speelster van het Nederlands Team bereikt ze tijdens het Wereldkampioenschap in Canada een historische vierde plaats en met FysioExpert Olympia Haarlem wint ze de Europese Cup Winners Cup. Op 25 november wordt het mannensoftbalteam van Quick Amersfoort in Theater De Flint gekozen tot Sportploeg van het Jaar tijdens het Sportgala Amersfoort. In 2016 verovert Quick Amersfoort de ESF Cup en wordt landskampioen.

Het softbalteam van Oolders Omaco Sparks Haarlem wordt op 13 december gekozen tot Sportploeg van het Jaar tijdens het STK Topsportgala, dat dit keer wordt gehouden in de Gravenzaal van het Haarlemse stadhuis. In 2016 wint Sparks Haarlem de European Premiere Cup en wordt landskampioen. Het is de derde keer dat het team Sportploeg van het Jaar wordt in de regio Haarlem. Ook het DSS Rookie League-team (honkbal) was genomineerd voor de titel Sportploeg van het Jaar. Tijdens dezelfde sportverkiezingen wordt honkballer Donny Breek (DSS) gekozen tot Sporttalent van het Jaar bij de jongens en gaat de onderscheiding voor Sportvrijwilliger van het Jaar naar Peter Vink, die zich al vele jaren inzet bij honkbal- en softbalvereniging DSS. Rebecca Soumeru, Maxime van Dalen en Peter van Dalen (allen Sparks Haarlem) zijn genomineerd voor prijzen. Rebecca Soumeru voor Sportvrouw van het Jaar, Maxime van Dalen voor Sporttalent van het Jaar (meisjes) en Peter van Dalen voor Coach van het Jaar.

Het succesvolle Europees Kampioenschap Honkbal, dat in september wordt georganiseerd in Hoofddorp en Nieuw-Vennep, wordt in december door de citymarketing-afdeling van de Gemeente Haarlemmermeer genomineerd voor de HLMRMEER Prijs. Deze stimuleringsprijs wordt sinds 2010 toegekend aan het evenement of project dat Haarlemmermeer in een jaar het beste voor haar inwoners of daarbuiten op de kaart heeft gezet. Tijdens de nieuwjaarsreceptie van de Gemeente Haarlemmermeer op 2 januari 2017 maakt wethouder Adam Elzakalai bekend wie de winnaar is en reikt de prijs uit aan het G-Hockeytoernooi van hockeyclub De Kikkers in Nieuw-Vennep, dat al vele jaren wordt georganiseerd voor kinderen met een verstandelijke beperking. Aan het toernooi op 22 oktober 2016 namen 19 teams uit het hele land deel. Naast het EK Honkbal was ook het Oranjecongres genomineerd.

PRIJZEN OP EVENEMENTEN

Tijdens (internationale) evenementen vielen ook in het verslagjaar verschillende spelers en speelsters in de prijzen, die uitkwamen voor nationale ploegen of (buitenlandse) clubteams. In 2016 werden voor het tweede jaar op rij tijdens de officiële, internationale softbal-toernooien in Europa (Europese Kampioenschappen, Europa Cup) van de European Softball Federation (ESF) geen persoonlijke prijzen uitgereikt.

Honkbal Kenny Berkenbosch (L&D Amsterdam Pirates, meest waardevolle speler, European Champions Cup) - Yurendell de Caster (Nederland, beste slagman, Europees Kampioenschap) - Famke Gildemacher (Nederlands Vrouwen Honkbal Team, most outstanding defensive player, WK Honkbal Vrouwen) - Aldrich de Jongh (Jong Oranje, meest waardevolle speler, Europees Kampioenschap Junioren) - Esther Maliepaard (Nederlands Vrouwen Honkbal Team, meeste gestolen honken, WK Honkbal Vrouwen) - (Nederland, meest waardevolle speler, Europees Kampioenschap) - 27

Kalian Sams (Nederland, meeste homeruns, Europees Kampioenschap) - Nick Urbanus (L&D Amsterdam Pirates, beste slagman, European Champions Cup).

Softbal dames Malou van Dusschoten (Terrasvogels, beste pitcher, Indoor Cup) - Nathalie Gosewehr (All Star Team Red, meest waardevolle speelster, All Star Game Softbal) - Britt Vonk (Queensland Heat, beste slagvrouw en verkiezing in All Tournament Team, Open Women's Softball Fastpitch Australian National Championship Tournament).

Softbal heren Anthony Beaumont (Ledenice A, All-Tournament Team, catcher, Easter Cup Tournament) - Jeff Delfina (Nederland, meeste gestolen honken, Zeister Slot Toernooi) - Jaroslav Muller (Quick Amersfoort, beste pitcher, Easter Cup Tournament - All-Tournament Team, pitcher, Easter Cup Tournament) – Glennsig Polonius (Nederland, meeste homeruns, Zeister Slot Toernooi) - Jerome Wouters (Quick Amersfoort, All-Tournament Team, infield, Easter Cup Tournament).

COMPETITIEPRIJZEN

De KNBSB reikte op zaterdag 22 oktober de jaarlijkse prijzen uit aan de beste spelers en speelsters van het seizoen 2016 tijdens de Baseball Softball Stars Awards. Op dezelfde bijeenkomst werden ook andere prijzen uitgereikt. De uitreiking vond dit keer plaats in de Lichtfabriek in Haarlem. De presentatie was voor het eerst in handen van Jason Houtkamp en Norbert van Oosterhout.

De winnaars in 2016 waren:

Honkbal Meest waardevolle speler Nick Urbanus (L&D Amsterdam Pirates) Beste werper Kenny van den Branden (Curaçao Neptunus) Beste slagman Christian Diaz (Curaçao Neptunus) met .382 (58-uit-152) Meeste homeruns Gianison Boekhoudt (Curaçao Neptunus) met 5 Meeste gestolen honken Roelie Henrique (HCAW) met 21 Holland Series MVP (Curaçao Neptunus)

Ook genomineerd voor meest waardevolle speler waren Christian Diaz (Curaçao Neptunus) en Dudley Leonora (Kinheim). Genomineerd voor beste werper waren ook (L&D Amsterdam Pirates), (Vaessen Pioniers) en (Curaçao Neptunus).

Softbal dames Meest waardevolle speelster Dinet Oosting (FysioExpert Olympia Haarlem) Beste werpster Dagmar Bloeming (DSS) Beste slagvrouw Dinet Oosting (FysioExpert Olympia Haarlem) met .528 (56-uit-106) Meeste homeruns Laura Wissink (Tex Town Tigers) met 7 Meeste gestolen honken Anne Blaauwgeers (Oolders Omaco Sparks Haarlem) met 22 Holland Series MVP Rebecca Soumeru (Oolders Omaco Sparks Haarlem)

Genomineerd voor meest waardevolle speelster waren ook Jessie van Aalst (Terrasvogels) en Maxime van Dalen (Oolders Omaco Sparks Haarlem). Voor de prijs van beste werpster waren geen andere speelsters genomineerd. Sinds de instelling van nominaties voor meest waardevolle speelster en beste werpster in het begin van de jaren negentig was het de eerste keer dat er voor één van deze prijzen slechts één speelster was genomineerd.

28

Overige Prijzen

Honkbal Guus van der Heijden Memorial Trophy Tom de Blok (L&D Amsterdam Pirates) Ron Fraser Award Oliver van der Wijst Severino (Kinheim) Roel de Mon Award Donny Breek (DSS) Coach of the Year Charles Urbanus (L&D Amsterdam Pirates) Bill Arce Award I.M. Leen Volkerijk Award Eric de Bruin

Softbal Egbert van der Sluis Memorial Trophy Maxime van Dalen (Oolders Omaco Sparks Haarlem) Bep van Beijmerwerdt Trofee Manoa Weijgertse (Oolders Omaco Sparks Haarlem) Riet Vermaat Trofee Lisa Hop (Birds) Coach of the Year Juni Francisca (Nederlands softbalteam) Nol Houtkamp Award Jeroen van de Wiel (Roef!)

COMPETITIEZAKEN & COMMISSIES

Honkbal

Hoofdklasse De competitie in de Hoofdklasse werd in 2016 opnieuw gespeeld in twee periodes van 21 wedstrijden = totaal 42 wedstrijden. Op donderdag 14 april 2016 ging de eerste periode van start met de eerste wedstrijden. Op 28 juni werd de laatste wedstrijd in de eerste periode gespeeld. Dat was een inhaalwedstrijd waarin Curaçao Neptunus met 6-1 L&D Amsterdam Pirates versloeg en daarmee de 1e plaats voor zich opeiste. De nummers 1 en 2 van deze eerste periode, Curaçao Neptunus en L&D Amsterdam Pirates plaatsten zich definitief voor de Play-Offs. De eindstand van de eerste periode zag er als volgt uit:

Wedstr. Winst Gelijk Verlies Minptn Punten RV RT Curaçao Neptunus 21 18 1 2 0 37 160 39 L&D Amsterdam P. 21 17 0 4 0 34 154 61 Vaessen Pioniers. 21 12 0 9 0 24 103 80 Kinheim 21 10 1 10 0 21 124 111 De Glaskoning Twins 21 9 0 12 0 18 89 103 HCAW 21 8 0 13 0 16 95 117 Pickles UVV 21 6 0 15 0 12 101 174 DSS 21 3 0 18 0 6 57 198

Aansluitend aan de eerste periode ging op donderdag 9 juni de tweede periode van start. De laatste wedstrijden in de 2e periode werden gespeeld op 7 augustus. Curaçao Neptunus eindigden opnieuw als eerste en Vaessen Pioniers als tweede.

De eindstand van de tweede periode zag er als volgt uit: Wedstr. Winst Gelijk Verlies Minptn Punten RV RT Curaçao Neptunus 21 16 0 5 0 32 113 60 Vaessen Pioniers. 21 15 0 6 0 30 120 74 L&D Amsterdam P. 21 14 0 7 0 28 118 93 Kinheim 21 14 0 7 0 28 120 70 HCAW 21 11 0 10 0 22 107 93 De Glaskoning Twins 21 7 0 14 0 14 86 121 DSS 21 4 0 17 0 8 68 169 Pickles UVV 21 3 0 18 0 6 96 168

29

In de totaalstand over beide periodes eindigde Curaçao Neptunus als eerste en plaatste zich samen met L&D Amsterdam Pirates, vaessen Pioniers en Kinheim voor de .

De totaalstand over beide periodes was als volgt:

Wedstr. Winst Gelijk Verlies Minptn Punten RV RT Curaçao Neptunus 42 34 1 7 0 69 273 99 L&D Amsterdam P 42 31 0 11 0 62 272 134 Vaessen Pioniers. 42 27 0 15 0 54 223 154 Kinheim 42 24 1 17 0 49 244 181 HCAW 42 19 0 23 0 38 202 210 De Glaskoning Twins 42 16 0 26 0 32 175 224 Pickles UVV 42 9 0 33 0 18 197 342 UVV 42 7 0 35 0 14 125 367

Play-Offs 1 t/m 4 De vier teams die zich via de 1e en 2e periode van de competitie voor de Play-Offs hadden geplaatst, speelden in de Play-Offs een extra competitieronde. Zij namen daarbij op basis van de totaalstand 6,4,2 of 0 punten mee in de Play-Offs. Na een uiterst spannende playoffs, waarin de beslissing pas in de allerlaatste speelronde viel, plaatsten Curaçao Neptunus en L&D Amsterdam Pirates zich voor de Holland Series. Vaessen Pioniers eindigde het seizoen als derde en Kinheim werd vierde.

De eindstand van Play-Offs zag er als volgt uit:

Pnt 1e, 2e Wedstr. Winst Gelijk Verlies Minptn periode Punten RV RT Curaçao Neptunus 9 6 0 3 0 6 18 63 33 L&D Amsterdam P.. 9 5 0 4 0 4 14 49 36 Vaessen Pioniers 9 6 0 3 0 2 14 56 47 Corendon Kinheim. 9 1 0 8 0 0 2 33 85

Runner Up 5 t/m 8 De overige vier teams in de Hoofdklasse speelden in de Runner Up-competitie eveneens een extra speelronde en namen daarbij ook 6,4,2 of 0 wedstrijdpunten uit de eerste en tweede periode mee. HCAW eindigde uiteindelijk op de vijfde plaats, gevolgd door Pickles UVV op de zesde plaats en De Glaskoning Twins op de zevende plaats. DSS werd achtste. De eindstand van Runner Up-competitie zag er als volgt uit:

Pnt 1e, 2e Wedstr. Winst Gelijk Verlies Minptn periode Punten RV RT HCAW 9 6 0 3 0 6 18 45 39 Pickles UVV 9 5 0 4 0 2 12 53 50 De Glaskoning Twins 9 4 0 5 0 4 12 38 35 DSS 9 3 0 6 0 0 6 34 46

Holland Series In de Holland Series tussen Curaçao Neptunus en Corendon Kinheim werd om een best-of-7 gespeeld. L&D Amsterdam Pirates won deze eerste wedstrijd met 6-5, maar Curaçao Neptunus won de volgende drie wedstrijden met 8-5, 7-3 en 4-3 en nam een 3-1 voorsprong in de serie. L&D Amsterdam Pirates won daarna wedstrijd 5 weer met 2-1 en verkleinde de achterstand in de serie tot 3-2. Curaçao Neptunus won daarna op zondag 9 oktober de zesde wedstrijd met 4-3 en besliste daarmee de serie met 4-2 en werd daarmee gekroond tot Landskampioen Honkbal 2016.

30

Promotie/degradatie Zowel de kampioen van de Overgangsklasse Storks als de #2 Orioles hadden aangegeven niet te willen promoveren naar de Hoofdklasse, waardoor er geen promotie/degradatie serie is gespeeld en DSS ook in 2017 in de Hoofdklasse mag uitkomen.

Overgangsklasse In de Overgangsklasse kwamen in 2016 slechts 9 teams uit Er werd nu een dubbele competitie gespeeld. De eindstand van die competitie zag er als volgt uit:

Wedstr. Winst Gelijk Verlies Minptn Punten RV RT Storks 32 26 0 6 0 52 264 112 Orioles 32 22 0 10 0 44 208 132 RCH-Pinguins 32 20 0 12 0 40 211 140 Quick Amersfoort 32 17 0 15 0 34 201 210 Onze Gezellen 32 16 1 15 0 33 187 187 Euro Stars 32 12 1 19 0 25 171 211 Sparks 32 11 0 21 0 22 176 211 The Hawks 32 10 0 22 0 20 164 282 Double Stars 32 9 0 23 0 18 174 271

Ruim voor het einde van de competitie wist Storks het kampioenschap in de Overgangsklasse voor zich op te eisen. Double Stars eindigde als laatste in de Overgangsklasse en degradeerde daardoor naar de 1e klasse.

Rookie League In de Rookie League kwamen in 2016 slechts 7 teams uit na het terug trekken van UVV. DSS werd in 2016 kampioen nadat HCAW lange tijd bovenaan had gestaan.. Na 30 wedstrijden zag de eindstand in de rookie league er als volgt uit:

Wedstr. Winst Gelijk Verlies Minptn Punten RV RT DSS 30 24 1 5 0 49 236 145 HCAW 30 21 1 8 0 43 256 127 De Glaskoning Twins 30 15 0 15 0 30 228 222 Amsterdam Pirates 30 14 1 15 0 29 189 216 Kinheim 30 13 1 16 0 27 206 218 Omron Pioniers 29 9 0 20 2 16 193 251 Curaçao Tridents 29 5 2 22 0 12 151 280

Eerste Klasse In de eerste klasse werd dit jaar in twee poules gespeeld met elk 12 teams. In poule-A werd HCAW-2 kampioen en in poule-B werd Wassenaar kampioen. Na de reguliere competitie speelden de winnaars van beide poules om het Algemeen Kampioenschap Wedstrijdsport. Wassenaar won deze wedstrijd tegen HCAW-2 en werd daarmee kampioen en promoveert naar de Overgangsklasse. De nummers 11 en 12 van beide poules zijn gedegradeerd naar de 2e klasse in 2017.

31

Eindstand Eerste klasse A:

Wedstr. Winst Gelijk Verlies Minptn Punten RV RT HCAW H2 22 21 0 1 0 42 228 56 Alcmaria Victrix 22 18 0 4 0 36 178 86 Tex Town Tigers 22 13 0 9 0 26 237 167 WSB 22 13 0 9 0 26 130 159 Olympia Haarlem 22 12 0 10 0 24 178 145 RCH-Pinguins H2 22 11 0 11 0 22 147 177 Boekaniers 22 10 0 12 0 20 159 136 Blue Devils 22 9 0 13 0 18 165 191 Hoofddorp Pioniers H2 22 9 0 13 0 18 187 240 Amsterdam Pirates H2 22 6 0 16 0 12 137 184 Almere ‘90 22 5 0 17 0 10 136 237 TIW-Survivors 22 5 0 17 0 10 77 181

Eindstand Eerste klasse B:

Wedstr. Winst Gelijk Verlies Minptn Punten RV RT Wassenaar 22 20 0 2 0 40 296 121 Schiedam 22 16 0 6 0 32 198 125 Gryphons 22 14 1 7 0 29 199 164 Braves 22 13 0 9 0 26 211 167 Domstad Dodgers 22 13 0 9 0 26 247 208 Zwijndrecht 22 10 1 11 0 21 205 199 PSV 22 10 0 12 0 20 180 189 Jeka 22 10 0 12 0 20 174 201 Hazenkamp 22 9 0 13 0 18 156 206 UVV H2 22 9 0 13 0 18 189 242 Arnhem Rhinos 22 4 0 18 2 6 133 234 Blue Birds 22 3 0 18 0 6 176 308

Elite Junioren en Aspiranten Ook dit seizoen was er een aparte competitie voor de honkbalscholen.Zowel bij de junioren als bij de aspiranten eindigde Kennemerland Rabbits als eerste.

Eindstand Junioren Elite:

Wedstr. Winst Gelijk Verlies Minptn Punten RV RT Kennemerland Rabbits 30 21 1 8 0 43 184 97 Rotterdam Unicorns 29 15 3 11 0 33 167 135 Diamonds Amsterdam 28 16 0 12 0 32 195 167 Tsunami 30 15 2 13 0 32 192 172 Bixie Baseball 27 9 2 16 0 20 118 146 Scimitars Midden-Nederland 30 6 2 22 0 14 102 241

32

Eindstand Aspiranten Elite:

Wedstr. Winst Gelijk Verlies Minptn Punten RV RT Kennemerland Rabbits 30 19 4 7 0 42 188 109 Scimitars Midden-Nederland 30 19 3 8 0 41 185 123 Rotterdam Unicorns 29 19 2 8 0 40 137 99 Diamonds Amsterdam 28 12 2 14 0 26 166 169 Tsunami 30 9 3 18 0 21 163 183 Bixie Baseball 27 1 2 24 0 4 93 249

Topklasse Junioren Dit seizoen deden er 14 teams verdeeld over 2 poules mee in de Junioren Topklasse. De bovenste twee teams van beide poules kwamen vervolgens uit in de kampioenspoule. Het combinatieteam van Quick Amersfoort/Almere ’90 werd uiteindelijk kampioen. De eindstand van de kampioenspoule in deze competitie zag er als volgt uit:

Wedstr. Winst Gelijk Verlies Minptn Punten RV RT Quick Almere Combi 6 4 1 1 0 9 43 24 Red Caps 6 3 0 3 0 6 40 36 Alphians 6 2 1 3 0 5 37 42 Braves 6 2 0 4 0 4 25 43

Softbal Dames

Dutch National Softbal League, Golden League Op zaterdag 16 april 2016 werden de eerste competitiewedstrijden gespeeld. De laatste wedstrijden van de reguliere competitie werden op zondag 18 september 2016 gespeeld. De eindstand van deze reguliere competitie zag er als volgt uit:

Wedstr. Winst Gelijk Verlies Minptn Punten RV RT Oolders Omaco Sparks Haarlem 34 26 0 8 0 52 226 89 FysioExpert Olympia Haarlem 34 21 0 13 0 42 216 104 Terrasvogels 34 21 0 13 0 42 180 173 DSS 34 17 0 17 0 34 150 161 Tex Town Tigers 34 10 0 24 0 20 162 221 De Glaskoning Twins 34 10 0 24 0 20 94 235 Talent Team Holland 24 9 0 15 0 18 113 158

De eindstand van de reguliere competitie maakte twee beslissingswedstrijden noodzakelijk: In de wedstrijd om de 2e/3e plaats versloeg Terrasvogels met 6-0 FysioExpert olympia Haarlem In de wedstrijd om de 5e/6e plaats versloeg Tex Town Tigers met 10-3 De glaskoning Twins.

De bovenste vier teams in de eindstand van de reguliere competitie plaatsten zich voor de Plaatsingsronde Golden League Playoffs. De Glaskoning Twins eindigde als laatste standaard team in de reguliere competitie en moest voor klasse-behoud spelen in de promotie/degradatie playoffs.

Golden League Playoff Plaatsingsweekend De bovenste vier teams van de reguliere competitie speelden op 24 en 25 september om drie plaatsen voor het Holland Series Finale Weekend

33

De eindstand van het Plaatsingsweekend was als volgt:

Wedstr. Winst Gelijk Verlies Minptn Punten RV RT Oolders Omaco Sparks Haarlem 3 2 0 1 0 4 16 7 Terrasvogels 3 2 0 1 0 4 10 9 DSS 3 2 0 1 0 4 11 16 FysioExpert Olympia Haarlem 3 0 0 3 0 0 2 7

Omdat de bovenste drie teams gelijk eindigden moest er een beslissingsronde plaatsvinden om de ranschikking voor het Holland Series Weekend te bepalen. Deze wedstrijden vonden plaats op 27, 28 en 9 september. FysioExpert Olympia Haarlem eindigde als vierde in dit Plaatsingsweekend en was daardoor uitgeschakeld voor het Holland Series Weekend. De eindstand van de beslissingsronde was als volgt:

Wedstr. Winst Gelijk Verlies Minptn Punten RV RT Oolders Omaco Sparks Haarlem 2 2 0 0 0 4 12 4 Terrasvogels 2 1 0 1 0 2 13 8 DSS 2 0 0 2 0 0 2 15

Golden League Holland Series Weekend De bovenste drie teams van het Plaatsingsweekend plaatsten zich voor het Holland Series Weekend op het Noordersportpark, de accommodatie van Sparks in Haarlem. Op zaterdag 1 oktober speelden de nummers 2 en 3 tegen elkaar. In deze wedstrijd versloeg Terrasvogels met 2-1 DSS en plaatste zich daarmee voor de de finale welke op zondag 2 oktober gespeeld werd. In een spannende finale versloeg uiteindelijk Oolders Omaco Sparks in extra Terrasvogels met 1-0 en werd daarmee Landskampioen Softbal 2016.

Golden League Promotie/Degradatie De strijd om de promotie/degratie vond eveneens plaats tijden het Golden League Holland Series Weekend op het Noordersportpark in Haarlem De Glaskoning Twins moest het op zaterdag 1 oktober opnemen tegen de nummer 2 van de Silver League, Roef! en verloor met 7-6 en degradereerde dardoor definitief naar de Silver League in 2017. Roef! plaatste zich door deze overwinning voor de finale tegen de nummer 1 van de Silver League, UVV op zondag 2 oktober. In deze wedstrijd won Roef! met 7-0 van UVV en promoveerde hierdoor naar de Golden League in 2017

Dutch National Softbal League, Silver League In de Silver League werd in het eerste deel een hele competitie gespeeld tussen de 12 teams. De competitie begon op 16 april en eindigde op 11 juni. De eindstand van de eerste competitiehelft zag er als volgt uit:

Wedstr. Winst Gelijk Verlies Minptn Punten RV RT UVV 22 19 0 3 0 38 156 61 ROEF! 22 18 0 4 0 36 167 58 Centrals 22 17 0 5 0 34 163 67 Amsterdam Pirates 22 13 0 9 0 26 122 73 Birds 22 12 0 10 0 24 147 117 HCAW 22 12 0 10 0 24 124 98 BA Euro Stars 22 11 0 11 0 22 142 135 Hoofddorp Pioniers 22 10 0 12 0 20 123 168 Gryphons 22 8 0 14 0 16 91 125 Ban-Topa Future Stars 22 6 0 16 0 12 109 194 Onze Gezellen 22 5 0 17 0 10 88 179 Alcmaria Victrix 22 1 0 21 0 2 50 207 34

Voor het tweede deel van de competitie werd een splitsing uitgevoerd. De bovenste zes teams speelden vervolgens in de promotiepoule en de onderste zes teams in de degradatiepoule verder een hele competitie, met behoud van punten uit de onderlinge wedstrijden uit het eerste deel. De wedstrijden in de kampioenspoule en degradatiepoule begonnen op 18 juni en eindigden op 20 september.

Silver League Promotiepoule De eindstand van de competitie voor de bovenste zes teams van de reguliere competitie zag er als volgt uit:

Punten Wedstr. Winst Gelijk Verlies Minptn 1e helft Punten RV RT ROEF! 20 13 0 7 0 14 40 98 52 UVV 20 13 0 7 0 14 40 107 82 Centrals 20 11 0 9 0 16 38 109 63 Amsterdam Pirates 20 12 0 8 0 8 32 74 84 Birds 20 9 0 11 0 4 4 22 91 98 HCAW 20 2 0 18 0 4 8 49 149

ROEF! en UVV eindigden beiden met een gelijk aantal punten. Hierdoor werd een beslissingswedstrijd noodzakelijk om het kampioenschap van de Silver League te bepalen. Deze beslissingswedstrijd werd op 24 september in Rosmalen gespeeld en door UVV gewonnen met 4-3, waarmee UVV het kampioenschap van de Silver League voor zich opeiste.

Silver League Degradatiepoule De eindstand van de competitie voor de onderste zes teams van de reguliere competitie zag er als volgt uit:

Punten Wedstr. Winst Gelijk Verlies Minptn 1e helft Punten RV RT Hoofddorp Pioniers 20 14 0 6 0 14 42 152 86 BA Euro Stars 20 13 0 7 0 14 40 154 121 Gryphons 20 12 0 8 0 12 36 135 114 Ban-Topa Future Stars 20 7 0 13 0 12 26 117 140 Onze gezellen 20 9 0 11 0 6 24 101 134 Alcmaria Victrix 20 5 0 15 0 2 12 87 151

Alcmaria Victrix eindigde als laatste in de degradatiepoule.en moest tijdens het Golden Leeague Holland Series Finale Weekend om klassebehoud spelen.

Silver League Promotie/Degradatiepoule De wedstrijden voor promotie/degradatie naar de Silver League/1e Klasse vonden plaats tijdens het Golden League Holland Series Finale Weekend op het Noordersportpark van Spark Haarlem. Op zaterdag 1 oktober speelde de nummer laatst van de Silver League, Alcmaria Victrix, tegen de nummer van de 1e Klasse, Caribe en won deze wedstrijd met 5-4 en plaatste zich daarmee voor de finale op zondag 2 oktober tegen de kampioen van de 1e Klasse, Neptunus. Deze wedstrijd werd gewonnen met 8-0 door Neptunus, dat hiermee promoveerde naar de Silver League in 2017, terwijl Alcmaria Victrix degradeerde naar de 1e Klasse in 2017.

Hierdoor zullen Birds en Ban-Topa Future Stars in 2016 beiden in de DNSL Silver League uitkomen en Almere ’90 en Hoofddorp Pioniers beiden in de 1e Klasse.

Eerste Klasse In de eerste klasse werd dit jaar in twee poules een halve competitie met dubbels gespeeld.

35

Eindstand Eerste klasse A:

Wedstr. Winst Gelijk Verlies Minptn Punten RV RT Neptunus 18 17 1 0 0 35 182 46 Birds DS2 18 14 0 4 0 28 193 83 BA Gophers 18 12 0 6 0 24 142 96 Orioles 18 11 1 6 0 23 154 104 Domstad Dodgers 18 10 2 6 0 22 117 114 Euro Stars DS2 18 9 1 8 0 19 131 109 Cheetahs 18 6 1 11 0 13 106 128 Catch 18 5 1 12 0 11 136 145 Silicon.nu Storks 18 1 1 16 0 3 65 183 Gryphons DS2 18 1 0 17 0 2 46 264

Eindstand Eerste klasse B:

Wedstr Winst Gelijk Verlies Minptn Punten RV RT Quick Amersfoort 14 12 1 1 0 25 129 33 Caribe 14 9 2 3 0 20 139 93 Olympia Haarlem DS2 14 9 1 4 0 19 139 73 DSS DS2 14 7 2 5 0 16 78 60 Hilversum Hurricanes 14 7 1 6 0 15 95 78 Robur ‘58 14 4 1 9 0 9 89 128 Sparks Haarlem DS2 14 3 0 11 0 6 81 135 VF Pirates 14 1 0 13 0 2 40 187

In de eerste klasse poule B hadden de teams van DVH en Almere ’90 zich terug getrokken, waardoor de competitie van start ging met slechts 8 teams.

Vervolgens speelden de bovenste vijf teams van beide poules verder in de Promotiepoule en de onderste vijf teams uit poule A en onerste drie teams uit poule B in de Degradatiepoule

Eindstand Eerste klasse Promotiepoule:

Wedstr. Winst Gelijk Verlies Minptn Punten RV RT Neptunus 18 16 1 1 0 33 151 45 Caribe 18 14 0 4 0 2 28 129 66 Quick Amersfoort 18 14 0 4 0 2 28 122 47 Olympia Haarlem DS2 18 9 1 8 0 19 90 111 BA Gophers 18 8 0 10 0 16 95 120 Birds DS2 18 7 1 10 0 15 100 132 DSS DS2 16 7 0 9 0 1 14 54 68 Orioles 16 5 0 11 0 10 55 100 Domstad Dodgers 18 4 1 13 0 9 74 133 Hilversum Hurricanes 18 2 0 16 0 4 59 107

Hiermee werd Neptunus kampioen van de 1e klasse softbal en plaatste het zich samen met de nummer 2 Caribe voor de Silver League Promotie/Degradatiepoule.

36

Eindstand Eerste klasse Degradatiepoule:

Wedstr. Winst Gelijk Verlies Minptn Punten RV RT Euro Stars DS2 14 13 0 1 0 26 145 47 Cheetahs 14 10 0 4 0 20 91 54 Catch 14 7 0 7 0 14 102 87 Robur ‘58 14 7 0 7 0 14 99 91 Silicon.nu Storks 14 6 0 8 0 12 110 122 Gryphons DS2 14 5 0 9 0 10 79 123 Sparks Haarlem DS2 14 4 0 10 0 8 66 105 VF Pirates 14 4 0 10 0 8 58 121

Doordat DVH en Almere ’90 zich al eerder in het jaar hadden terug getrokken, degraderen deze teams automatisch uit de 1e klasse en degradeert er geen ander team.

U20 Dit seizoen deden er 8 teams mee in de U20 competitie. Er werd eerst een voorcompetitie gespeeld, alvorens er gesplitst werd in een Top-4 en Bottom-4 competitie. De eindstand van de reguliere competitie zag er als volgt uit:

Wedstr Winst Gelijk Verlies Minptn Punten RV RT Twins 14 14 0 0 0 28 167 50 Braves 14 10 0 4 0 20 130 68 Olympia Haarlem 14 9 1 4 0 19 103 87 Vennep Flyers 14 7 0 7 0 14 117 88 Vipers-Midden Nederland 14 6 0 8 0 12 86 90 UVV 14 5 1 8 0 11 96 133 The Herons 14 3 0 11 0 6 66 153 Gophers 14 1 0 13 0 2 55 151

U20 Top-4

Wedstr Winst Gelijk Verlies Minptn Punten RV RT Twins 18 15 1 2 0 31 125 69 Braves 18 8 2 8 0 18 104 94 Vennep Flyers 18 7 1 10 0 15 111 98 Olympia Haarlem 18 4 0 14 0 8 59 138

U20 Bottom-4

Wedstr Winst Gelijk Verlies Minptn Punten RV RT Vipers-Midden Nederland 18 11 2 5 0 24 131 137 The Herons 18 8 2 8 0 18 170 139 UVV 18 7 2 9 0 16 124 143 Gophers 18 6 2 10 0 14 133 139

U17 Dit seizoen deden er 8 teams mee in de U18 competitie. Er werd eerst een voorcompetitie gespeeld, alvorens er gesplitst werd in een Top-4 en Bottom-4 competitie.

37

De eindstand van de reguliere competitie zag er als volgt uit:

Wedstr Winst Gelijk Verlies Minptn Punten RV RT Alcmaria Victrix/bears 14 11 1 2 0 23 143 77 Blue Angels 14 10 1 3 0 21 157 57 Red Mosquitos 14 10 0 4 0 20 139 71 Twins 14 9 1 4 0 19 158 58 Vlaamse Liga 14 7 1 6 0 15 110 78 Tex Town Tigers 14 2 1 11 0 5 70 162 ROEF! 14 2 1 11 0 5 75 219 Gryphinals 14 2 0 12 0 4 57 187

U17 Top-4

Wedstr. Winst Gelijk Verlies Minptn Punten RV RT Red Mosquitos 18 12 1 5 0 25 86 75 Blue Angels 18 9 1 8 0 19 100 95 Alcmaria Victrix/bears 18 8 2 8 0 18 85 81 Twins 18 4 2 12 0 10 86 106

U17 Bottom-4

Wedstr. Winst Gelijk Verlies Minptn Punten RV RT Vlaamse Liga 18 14 1 3 0 29 185 61 Gryphinals 18 9 2 7 0 20 120 139 Tex Town Tigers 18 6 1 11 0 13 126 161 ROEF! 18 5 0 13 0 10 131 201

Softbal Heren

1e klasse De Softbal Heren 1e klasse-competitie was dit jaar de hoogste competitieklasse bij de Softbal Heren. De 1e klasse bestond uit 2 poules. Storks en Biosilk Quick Amersfoort eindigden in hun poule op de eerste plaats:

Eindstand Softbal Heren 1e klasse A:

Wedstr. Winst Gelijk Verlies Minptn Punten RV RT Quick Amersfoort 14 13 0 1 0 26 182 25 Hoofddorp Pioniers 13 9 1 3 0 19 173 112 Nieuwegein Diamonds 14 9 0 5 0 18 97 68 Zuidvogels 14 8 0 6 0 16 135 107 Alcmaria Victrix HS2 14 6 0 8 0 12 73 119 DVH 14 4 0 10 0 8 99 176 Thamen 14 4 0 10 2 6 119 172 Almere ‘90 13 1 1 11 0 3 78 177

38

e Eindstand Softbal Heren 1 klasse B:

Wedstr. Winst Gelijk Verlies Minptn Punten RV RT Storks 12 10 1 1 0 21 93 25 Spikes 12 7 2 3 0 16 79 40 Hygiea 12 6 0 6 0 12 80 114 Adegeest 12 4 1 7 0 9 71 95 Catch 12 1 0 11 0 2 53 102

Voorafgaande en gedurende het seizoen hebben de teams van Alcmarai Victrix HS1, Vlaardingen Holy en Jeka zich terug getrokken uit de Softbal Heren 1e Klasse.

Softbal Heren 1e klasse Playoffs De kampioenen van de beide poules (Quick Amersfoort en Storks) plaatsten zich voor de halve finales van de playoffs samen met twee van de overige teams die het hoogste puntgemiddelde (punten/gespeelde wedstrijden) hadden behaald (Hoofddorp Pioniers en Spikes) De halve finales werden gespeeld in een best-of-3 series op 1 en 2 en 6 oktober oktober. Hoofddorp Pioniers speelde tegen Storks in 3 wedstrijden en Quick Amersfoort speelde tegen Spikes in twee wedstrijden. De finale werd eveneens gespeeld in een best-of-3 op de accommodatie van TIW/Survivors in Diemen op 8 en 9 oktober. Hierin speelden Quick Amersfoort en Hoofddorp Pioniers tegen elkaar. Omdat er door Quick Amersfoort, Hoofddorp Pioniers en Spikes gedurende de Playoffs in een of meerdere wedstrijden met een ongerechtigde speler is gespeeld, zijn alle wedstrijden in de playoffs ongeldig verklaard en kent de softbal heren competitie in 2016 geen Nederlands kampioen.

Erelijst kampioenen

De erelijst van kampioenen 2016 ziet er als volgt uit:

Honkbal Senioren Curaçao Neptunus Honkbal Rookie League DSS Honkbal Overgangsklasse Storks Honkbal 1e klasse A HCAW-2 Honkbal 1e klasse B Wassenaar Honkbal 2e klasse A Robur ‘58 Honkbal 2e klasse B Tilburg Honkbal 2e klasse C Kinheim H2 Honkbal 2e klasse D Euro Stars H2 Honkbal 3e klasse A Bears Honkbal 3e klasse B Hilversum Hurricanes Honkbal 3e klasse C Gophers Honkbal 3e klasse D Blokes Honkbal 3e klasse E RCH-Pinguins H3 Honkbal 3e klasse F Indians Honkbal 4e klasse A Braves H3 Honkbal 4e klasse B Sparks h2 Honkbal 4e klasse C UVV H3 Honkbal 4e klasse D Cardinals H2 Honkbal 4e klasse E Wizards of Boz Honkbal 4e klasse F Terrasvogels Honkbal 4e klasse G WHSC Honkbal 4e klasse H Catch Honkbal 4e klasse K Meppers Eersel Honkbal 4e klasse K ASC Parkstad Honkbal 5e klasse A Hoofddorp Pioniers H4 Honkbal 5e klasse B Nuenen H4 Honkbal 5e klasse C Islanders H2

39

Honkbal Jeugd Junioren Honkbal Junioren Elite Kennemerland Rabbits Honkbal Junioren Topklasse Quick Almere Combi Honkbal Junioren 1e klasse A Double Stars Honkbal Junioren 1e klasse B Storks Honkbal Junioren 2e klasse A Nuenen Honkbal Junioren 2e klasse B Blue Hawks Honkbal Junioren 2e klasse C Red Caps-2 Honkbal Junioren 2e klasse D Catch Honkbal Junioren 2e klasse E Onze Gezellen Honkbal Junioren 3e klasse A Hilversum Hurricanes-2 Honkbal Junioren 3e klasse B Houten Dragons Honkbal Junioren 3e klasse C Vlaardingen Holy Honkbal Junioren 3e klasse D Zeeuwse Honk Honkbal Junioren 3e klasse E Royals Honkbal Junioren 3e klasse F Sullivan’s Green Devils

Aspiranten Honkbal Aspiranten Elite Honkbal Aspiranten 1e klasse A Alcmaria Victrix Honkbal Aspiranten 1e klasse B Twins Honkbal Aspiranten 2e klasse A Onze Gezellen Honkbal Aspiranten 2e klasse B Thamen Honkbal Aspiranten 2e klasse C Birds Honkbal Aspiranten 2e klasse D Alphians-2 Honkbal Aspiranten 2e klasse E Nieuwegein Diamonds Honkbal Aspiranten 2e klasse F Phoenix Honkbal Aspiranten 2e klasse G Tilburg Honkbal Aspiranten 2e klasse H Nuenen-2 Honkbal Aspiranten 3e klasse A Caribe Honkbal Aspiranten 3e klasse B Odiz Frogs en TIW Survivors Honkbal Aspiranten 3e klasse C Sullivan’s Green Devils Honkbal Aspiranten 3e klasse D Orioles Honkbal Aspiranten 3e klasse E Gophers en Zwijndrecht Honkbal Aspiranten 3e klasse F Uitsmijters Honkbal Aspiranten 3e klasse G Moorfielders Honkbal Aspiranten 3e klasse H The Harriers Honkbal Aspiranten 3e klasse K Kickers Honkbal Aspiranten 3e klasse L ASC Parkstad Honkbal Aspiranten “Alleen jij bepaalt” poule A The Hawks Honkbal Aspiranten “Alleen jij bepaalt” poule B Birds

Pupillen Honkbal Pupillen 1e klasse Amsterdam Marshals

1e deel Honkbal Pupillen 2e klasse A Kinheim Honkbal Pupillen 2e klasse B Royals-2 Honkbal Pupillen 2e klasse C Euro Stars Honkbal Pupillen 2e klasse D Almere ‘90 Honkbal Pupillen 2e klasse E Alcmaria Victrix Honkbal Pupillen 2e klasse F Badhoevedorp Honkbal Pupillen 2e klasse G Birds Honkbal Pupillen 2e klasse H Tex Town Tigers Honkbal Pupillen 3e klasse A Centrals Honkbal Pupillen 3e klasse B Euro Stars-2 Honkbal Pupillen 3e klasse C Gophers Honkbal Pupillen 3e klasse D Caribe Honkbal Pupillen 3e klasse E TIW Survivors 40

Honkbal Pupillen 3e klasse F Panters Honkbal Pupillen 3e klasse G Red Stars Vitesse Honkbal Pupillen 3e klasse H Thamen-3 en Kinheim-3 Honkbal Pupillen 3e klasse K Uden Red Sox Honkbal Pupillen 3e klasse L Cheetahs Honkbal Pupillen 3e klasse M Boosters Honkbal Pupillen 3e klasse N Blue Devils Honkbal Pupillen 3e klasse P The Harriers Honkbal Pupillen 3e klasse R Hoofddorp Pioniers-6

2e deel Honkbal Pupillen 2e klasse A Kinheim Honkbal Pupillen 2e klasse B Hoofddorp Pionier-4 Honkbal Pupillen 2e klasse C Cromtigers Honkbal Pupillen 2e klasse D Tex Town Tigers, Almere ’90 en Eagles Honkbal Pupillen 2e klasse E Kinheim-2 Honkbal Pupillen 2e klasse F Thamen Honkbal Pupillen 2e klasse G Hilversum Hurricanes Honkbal Pupillen 2e klasse H HCAW-2 Honkbal Pupillen 2e klasse K Euro Stars Honkbal Pupillen 2e klasse L Islanders Honkbal Pupillen 2e klasse M Blue Birds Honkbal Pupillen 2e klasse N Braves Honkbal Pupillen 2e klasse P Storks Honkbal Pupillen 2e klasse R Euro Stars-2 Honkbal Pupillen 2e klasse S Royals-1 Honkbal Pupillen 2e klasse T Royals-2 Honkbal Pupillen 3e klasse A Spikes-2 Honkbal Pupillen 3e klasse B Starlights Honkbal Pupillen 3e klasse C Blue Devils, Caribe en Pioneers Honkbal Pupillen 3e klasse D UVV-3 Honkbal Pupillen 3e klasse E Almere ’90-2 Honkbal Pupillen 3e klasse F TIW Survivors Honkbal Pupillen 3e klasse G Flying Petrels Honkbal Pupillen 3e klasse H Kinheim-3 Honkbal Pupillen 3e klasse K Robur ‘58 Honkbal Pupillen 3e klasse L Hickory Honkbal Pupillen 3e klasse M Birds-2 en Alphians-2 Honkbal Pupillen 3e klasse N Ducks en Gryphons-3 Honkbal Pupillen 3e klasse P HCAW-3 Honkbal Pupillen 3e klasse R Ban Topa future Stars Honkbal Pupillen 3e klasse S Mustangs Honkbal Pupillen 3e klasse T Adegeest Honkbal Pupillen 3e klasse U Portland Poema’s Honkbal Pupillen 3e klasse V Drachten Diamonds Honkbal Pupillen 3e klasse W Onze Gezellen-2

Softbal Dames Senioren Softbal Dames DNSL Golden League Oolders Omaco Sparks Haarlem Softbal Dames DNSL Silver League UVV Softbal Dames 1e klasse Neptunus Softbal Dames 2e klasse A Zwijndrecht Softbal Dames 3e klasse A Eagles en Tex Town Tigers-2 Softbal Dames 3e klasse B DSS-3 Softbal Dames 3e klasse C Wombats Softbal Dames 3e klasse D Islanders Softbal Dames 3e klasse E Cardinals Softbal Dames 3e klasse F Wassenaar Softbal Dames 4e klasse A Quick Amersfoort-3 Softbal Dames 4e klasse B Saints-2 41

Softbal Dames 4e klasse C Kinheim Softbal Dames 4e klasse D Storks-3 en Alphians-2 Softbal Dames 4e klasse E Hilversum Hurricanes-2 Softbal Dames 4e klasse F DVH-2 Softbal Dames 4e klasse G Cromtigers Softbal Dames 4e klasse H Olympia Haarlem-6 Softbal Dames 5e klasse A Ban-Topa Future Stars-2

Softbal Jeugd Softbal DNSL U20 Twins Softbal DNSL U17 Red Mosquitos

Junioren Softbal Junioren 1e klasse A Kinheim Softbal Junioren 1e klasse B Schiedam en Blue Birds Softbal Junioren 1e klasse C HCAW en Knickerbockers

Aspiranten Softbal Aspiranten 1e klasse A Amsterdam Pirates Softbal Aspiranten 1e klasse B herons Softbal Aspiranten 1e klasse C Schiedams Softbal Aspiranten 1e klasse D twins Softbal Aspiranten 2e klasse A Kinheim

Pupillen 1e deel Softbal Pupillen 1e klasse A Jeka Softbal Pupillen 1e klasse B Almere ‘90 Softbal Pupillen 1e klasse C Storks Softbal Pupillen 2e klasse B Amsterdam Pirates en DSS

2e deel Softbal Pupillen 1e klasse A Stags Softbal Pupillen 1e klasse B UVV Softbal Pupillen 1e klasse C Storks Softbal Pupillen 1e klasse D Onze Gezellen Softbal Pupillen 1e klasse E Jeka Softbal Pupillen 2e klasse A DSS Softbal Pupillen 2e klasse B Cromtigers Softbal Pupillen 2e klasse C Saints

Softbal Heren Senioren Softbal Heren 1e klasse geen Softbal Heren 1e klasse A Quick Amersfoort Softbal Heren 1e klasse B Storks Softbal Heren 2e klasse A OVVO Softbal Heren 2e klasse B Herons Softbal Heren 2e klasse C Alphians Softbal Heren 2e klasse D Tex Town Tigers Softbal Heren 2e klasse E Quick Amersfoort-3 Softbal Heren 2e klasse F HSV The Flags Softbal Heren 3e klasse A Herons-2 Softbal Heren 3e klasse B RCH Pinguins-3 Softbal Heren 3e klasse C Quick Amsterdam Softbal Heren 3e klasse D Blue Socks Softbal Heren 3e klasse E Blue hawks Zwolle Softbal Heren 3e klasse F Vennep Flyers-2 Softbal Heren 3e klasse G Vlaardingen Holy-3

42

Softbal Heren 3e klasse H Orioles-2 en Saints Softbal Heren 3e klasse K Jeka Softbal Heren 3e klasse L Wyck Lions

Commissie Wedstrijdofficials

Algemeen De CWO is in 2016 twee keer bijeengekomen. In de CWO hebben zitting: Frits Mulder (bestuurslid KNBSB officials), Huub Nelissen (commissioner scorers), Johan Brandsma (commissioner scheidsrechters honkbal), Bert Loggen (Lid van de Stuurgroep Softbal), Ben Goorts (BUBS), Jacco Lansbergen en Roy Vink (beiden bondsbureau).

De samenstelling van de stuurgroep honkbal bestaat net als in 2015 uit de leden: Johan Brandsma, Henk van der Linde, Piet Sterk, René Ras en Olav Steijger. Bob Gieskens is in 2016 toegetreden tot de stuurgroep softbal waardoor die stuurgroep is uitgebreid van drie naar vier leden. De stuurgroep softbal bestaat nu uit de leden: Bert Loggen, Carolien Stadhouders, Hans Hornstra en Bob Gieskens. Ook bij de scorecommissie is de samenstelling gewijzigd. Fred van de Kade is aan het einde van het seizoen gestopt. Linda Steijger heeft zijn plaats in de commissie overgenomen. Daarmee is de huidige samenstelling van de scorecommissie als volgt: Huub Nelissen, Dennis Duin, Linda Steijger en Stefan Slinger.

In 2016 is het Digitaal Wedstrijdformulier (DWF) geïntroduceerd bij de verenigingen en daarmee ook voor een gedeelte van de scheidsrechters. Alleen de Honkbal Hoofdklasse, Honkbal Instructional Leagues, en de Softbal Dutch National Softbal League werken nog niet met het DWF.

Van 19 t/m 21 februari 2016 was er weer het jaarlijkse BUBS-weekend voor de officials met onder andere op zaterdag de clinics voor scheidsrechters en scorers. Het weekend werd, zoals eigenlijk elk jaar, weer goed bezocht door de officials.

Op zaterdag 12 november 2016 is de afsluitmeeting voor officials gehouden. Alle bondsofficials waren voor deze meeting in het Huis van de Sport in Nieuwegein uitgenodigd.

Eén van de hoogtepunten bij de honkbalscheidsrechters was de uitverkiezing van Edwin Louisa voor de Warm-up Games tussen Team Kingdom of the Netherlands en Japan die in november zijn gespeeld.

Eén van de hoogtepunten bij de softbalscheidsrechters was de uitverkiezing van Peter Vonk voor het WK Softbal Dames in Surrey, Canada. Dit toernooi is in juli gespeeld en Peter heeft enkele wedstrijden geleid.

Honkbalscheidsrechters In 2016 hebben we de lijn, uitgezet in 2015 door de stuurgroep, voortgezet. We hebben goed het oog gehouden op de ontwikkeling van de meeste scheidsrechters. Dat middels beoordelaars, scheidsrechter coaches en crew-chiefs. Op elk niveau was, op papier, voldoende begeleiding. Uit evaluaties is gebleken dat vooral scheidsrechter coaches het idee hebben, niet voldoende met hun pupillen te hebben gestaan. We hebben als stuurgroep, in overleg met Jacco Lansbergen, besloten om meer te gaan samenwerken om zodoende de planning te verbeteren. Dat gaat gebeuren met steun van Henk van der Linde en Piet Sterk.

In de opleidingsgroep voor scheidsrechters (HD-groep) is het dit jaar gekomen tot een vroegtijdige beëindiging van de opleiding. Jules Martina, Jos van Beek en Symon Havinga konden niet meer door één deur met de begeleider van dit project, Henk van der Linde (en omgekeerd). In overleg met de drie scheidsrechters heb ik middels het inschakelen van Sytse Langbroek (scheidsrechter vooral in de USA), geprobeerd om hun seizoen te redden. Dat is, vooral door de beschikbaarheid van Sytse, maar ten dele gelukt. De betrokken scheidsrechters zijn aan het einde van het seizoen geplaatst in de HE- groep. Zij stromen dus niet door naar de hoofdklasse.

43

In de “Kolom honkbal” was een vacature. Daar is Olav Steijger voor benaderd. Omdat het ons goed leek om direct overleg te hebben met de vertegenwoordiger uit de Kolom, hebben wij Olav ook benadert om de stuurgroep te versterken. Ook daarop kregen wij een positief antwoord. Na de “Holland Series” gaf Olav aan geen heil meer te zien in zijn rol als vertegenwoordiger in de Kolom. Te veel gepraat, te weinig resultaat.

Dit jaar is ook het jaar geweest waarin de “collission rule” werd geïntroduceerd. Op de jaarlijkse clinic is er uitvoerig aandacht aan geschonken. Het betekende nog al een omschakeling voor de scheidsrechters. Vooral positioneel bij de thuisplaat. De “collission rule” is aan het eind van het seizoen met de coaches van de hoofdklasse en overgangsklasse geëvalueerd. De conclusie was dat er erg weinig problemen zijn geweest in de toepassing van deze regel.

De in de vorige alinea genoemde clinic werd bezocht door 48 KNBSB-officials en 2 clubscheidsrechters. In samenwerking met de BUBS proberen wij vooral het aantal verenigingsscheidsrechters te verhogen.

Internationaal zijn er verschillende scheidsrechters aan het werk geweest. Allen hebben een goede beoordeling gekregen. Een aantal zelfs “outstanding”. Fijn om te merken dat het niveau, internationaal gezien, goed is. Ook in de Honkbalweek Haarlem is uitstekend gewerkt. Een fijne samenwerking tussen Nederlandse officials (6), buitenlandse scheidsrechters (2) en ondergetekende.

Na afloop van het jaar hebben wij, helaas, moeten beslissen dat Richard Grabijn niet langer als official van de KNBSB mag functioneren. De reden daarvoor is dat hij zich in gedrag niet KNBSB waardig heeft gedragen. Hij gedroeg zich richting Guus Slauerhof (beoordelaar) bij herhaling niet op correcte wijze. Is zelfs bedreigend geweest. Was in een gesprek, dat ik bij Neptunus heb gehad, niet in staat om zijn rol uit te leggen. Ook wilde hij op geen enkele excuses aanbieden.

In het afgelopen jaar zijn 72 scheidsrechters bezig geweest om de wedstrijden in goede banen te leiden. Dat is in de meeste gevallen uitstekend gelukt. Er zijn 12 beoordelaars bezig geweest om het niveau van de scheidsrechters te bekijken.

Softbalscheidsrechters De stuurgroep bestond uit de volgende personen:

Hans Hornstra verantwoordelijk voor aanstellingen in overleg met het bondsbureau Carolien Stadhouders verantwoordelijk voor de opleidingen, contacten ESF/WBSC Bert Loggen contactpersoon verenigingen en afgevaardigde in het CWO vanaf november: Bob Gieskens verantwoordelijk voor opleidingen

Nationaal: We hebben in het afgelopen seizoen in de Golden en Silver League en in de Eerste Klasse dames bondsscheidsrechters kunnen aanstellen. In de Golden League en de Silver League zijn alle wedstrijden geleid door bondsscheidsrechters. Bij de Silver League kostte dit veel moeite en dank zij de extra beschikbaarheid van een aantal scheidsrechters is het gelukt. In de Eerste Klasse is tot de splitsing 57% van de wedstrijden door bondsscheidsrechters geleid, na de splitsing in de promotieklasse 84% en in de degradatieklasse 21%. Er hebben ook dit sezoen geen noemenswaardige incidenten voor gedaan en de wedstrijden zijn goed verlopen onder leiding van de aangestelde scheidsrechters.

Kwantiteit: De kwantiteit is dit jaar weer achteruit gegaan! Bij aanvang van het seizoen bestond de lijst uit 34 scheidsrechters. Vanuit de level 3 opleiding zijn er dit jaar drie nieuwe scheidsrechters bijgekomen.

Internationaal: WBSC: Tijdens het Wereldkampioenschap was Peter Vonk actief als scheidsrechter. ESF: Bij de diverse Europese toernooien waren de volgende scheidsrechters actief: Albert Tolen, Bob Gieskens, Gerrit-Jan van der Hoeven, Rob Veldkamp, Patrick Reus en Arjan de Wever. 44

Hans Hornstra, Carolien Stadhouders en Bert Loggen zijn UIC geweest bij een aantal ESF toernooien.

naam WK U22 EChM EChJW EPCW ECWCW ECW SCM Peter Vonk - WK x Rob Veldkamp x

Bob Gieskens x

Albert Tolen x x Patrick Reus x

Arjan de Wever x

Gerrit-Jan van der Hoeven x x

Beoordelingen: Er is geen kader beschikbaar voor beoordeling van scheidsrechters. Wel is een aantal scheidsrechters begeleid door een ‘mentor’.

Opleidingen: Er was een Level 3 cursus met zeven kandidaten,vijf zijn er geslaagd en drie van hen zijn al een vaste waarde in de Eerste Klasse. De WOO is opgeheven. Er is een start gemaaktmet de inhoud van de U3-opleiding door deelname aan de werkgroep.

Clinic - bijeenkomsten: Voorafgaand aan het seizoen is er de jaarlijkse clinic geweest tijdens het BUBS weekend. Deze clinic bestond uit een praktijk- en een theoriedeel. Er was een goede opkomst bij de vergadering aan het eind van het seizoen. De afsluitende bijeenkomst van officials, georganiseerd door de KNBSB, was in dezelfde week en mogelijk daardoor was de opkomst van softbalscheidsrechters lager dan voorgaande jaren.

Commissies:

Bondsbureau Commisioners: De stuurgroep bedankt Roy Vink, Jacco Lansbergen, Ruud Verhoef en de overige medewerkers van het bureau en de commisioners Johan Brandsma en Huub Nelissen voor de prettige samenwerking.

Official scorers

Huub Nelissen (voorzitter) belast met contact scorers, aanstellingen, toernooien Dennis Duin TAS, Play-by-Play en statistieken Fred van de Kade opleidingen Stefan Slinger Aanstellingen

Tijdens het seizoen is de commissie 2x bij elkaar geweest. 1x voor de lopende zaken en aan het eind van het seizoen om de prijzen voor de Star Awards vast te stellen. Verder hebben we tijdens het seizoen gecommuniceerd via mail en telefoon.

Tegen het eind van het seizoen heeft Fred van de Kade aangegeven te stoppen als scorer, dus ook met de commissie.Omdat Linda Steijger al veel aan opleidingen deed, neemt ze de plaats van Fred in de commissie in.

Het aantal scorers was ook dit seizoen minimaal omdat er geen level-3 cursus is geweest en daardoor ook geen aanmeldingen voor official scorer.Ook dit jaar zijn enkele wedstrijden door maar 1 scorer gescoord die de kaart deed en ook de Play-by-play ivm het minimale aantal scorers.

45

2 clubs konden zelf de PbP invoer doen bij de thuiswedstrijden. Die clubs waren Tex Town Tigers en Olympia Haarlem.

Het invoeren gebeurt met computers die jaren geleden zijn aangeschaft en steeds meer gebreken vertonen. Enkele computers zijn niet meer te repareren. Na het seizoen is men op het Bondsbureau druk doende te zorgen dat de scorers in 2017 weer volop kunnen invoeren op nieuwe computers.

Tijdens het EK te Hoofddorp is een level-1 scorecursus gegeven en praktijk tijdens een EK wedstrijd. Die level-1 cursus willen we in de toekomst bij toernooien op deze manier aanbieden.

Evenals in voorgaande jaren zijn ook in 2016 Nederlandse official scorers weer in toernooien actief geweest, zowel in Nederland als in het buitenland voor zowel honkbal als softbal. Ook in oefenwedstrijden van het Nederlands team en oefentoernooien in de zaal en op de velden waren official scorers actief als scorer en announcer.

Internationaal zijn de artikelen van de spelregels honkbal gewijzigd en door Nederland overgenomen. De scoreregels zijn daar niet in opgenomen, zodat onze regels herschreven moesten worden. Dat is ook een reden dat een begin is gemaakt door Linda Steijger om de scorecursussen te herschrijven.

Dank van de commissie gaat uit naar afdeling competitiezaken voor de fijne samenwerking en ook naar de TAS werkgroep bestaande uit Dennis Duin, Rienette Hamers en Linda Steijger die wekelijks hebben zorg gedragen voor de website en helpdesk

Protestcommissie

De protestcommissie honkbal bestond in 2016 uit Fred van Groningen Schinkel (voorzitter), Willem Broertjes en Kjell Brandenburg. Secretarieel werd de commissie ondersteund door het Ruud Verhoef, medewerker bondsbureau . Tijdens het seizoen 2016 werden 5 zaken met betrekking tot spelregelzaken aan de protestcommissie honkbal voorgelegd. Eén protest werd toegewezen, één protest afgewezen en drie protesten werden niet ontvankelijk verklaard. Kjell Brandenburg heeft aangegeven om aan het eind van het seizoen te stoppen als lid van de protestcommissie. Zijn plaats zal via een vacature worden aangevuld.

De protestcommissie softbal bestond uit Hans Hornstra (voorzitter), Anne de Bruijne, Albert Jung en Patrick Reus. Secretarieel werden de commissies ondersteund door Ruud Verhoef, medewerker bondsbureau . Tijdens het seizoen 2016 werd slechts 1 zaak met betrekking tot spelregelzaken aan de protestcommissie softbal voorgelegd. Dit protest werd niet ontvankelijk verklaard.

Spelregelcommissie

Honkbal In 2016 bestond de spelregelcommissie honkbal uit de volgende personen:

Fred van Groningen Schinkel voorzitter Winfried Berkvens secretaris Martijn Bosschaart en Fred van de Kade lid

De wijzigingen die in de spelregels van Major League Baseball plaatsvonden zijn verwerkt in de Nederlandse spelregels. De spelregels blijven hierdoor gelijk aan de spelregels die ook door de Europese bond CEB worden gebruikt. De wijzigingen werden merendeel via mailvoering besproken. Fred van de Kade heeft aangegeven om aan het eind van het seizoen te stoppen als lid van de spelregelcommissie.Zijn plaats zal niet worden opgevuld.

Softbal In 2016 bestond de spelregelcommissie uit Anne de Bruijne (voorzitter), Hans Hornstra (secretaris), Patrick Reus (lid) en Albert Jung (lid).

46

Het jaar 2016 was voor de spelregelcommissie een rustig jaar. Pas in 2018 zal er weer sprake zijn van wijzigingen in de spelregels. De spelregelcommissie is van mening dat de internationale spelregels vanaf 2018 niet meer vertaald moeten worden naar het Nederlands. Dit voorstel gaat naar het bondsbestuur.De commissie was actief in het beantwoorden van vragen van verenigingen, scheidsrechters en anderen.

Adviescommissie Geschillen

In het tweede jaar van de zittingsperiode bestond de commissie onveranderd uit Daan Garretsen, voorzitter; Hans Kunnen, secretaris met als leden: Nynke Louws, Peter van der Aart, Willem-Jan Ten Berg, Peter van der Bom en Wlad van den Boogerd. Er zijn in 2016 twee zaken voorgelegd: één zaak betrof een genomen besluit door het bondsbestuur, de kern van het huidige bestaansrecht. In een andere zaak betrof het een spoedadvies op verzoek van het bondsbestuur. Mede op basis van het gegeven Advies heeft het daarop genomen besluit van het bondsbestuur mogelijk behandeling van één of meer geschillen voorkomen. De werkwijze van de commissie, met behandelkamers en een adviesformat, bevalt goed en ook van de mogelijkheid tot het geven van gevraagd en ongevraagd advies heeft deze commissie gebruik gemaakt.

Dit heeft geleid tot twee initiatieven: 1. Het aanbod om ingeschakeld te worden bij voorstellen tot aanpassing van reglementen als ‘straf/beroep/tucht’ reglementen en de verschillende RvW-en. De commissie gebruikt deze natuurlijk als uitgangspunt voor zijn adviezen en merkt daarbij op dat er verbeterpunten zijn (juridisch juiste formuleringen) en mogelijkheden tot opfrissing en actualisering; 2. Het initiatief om te komen tot een Arbitragecommissie naast de huidige commissie. Uit inmiddels opgedane ervaringen blijkt dat sommige voorgelegde zaken beter met bindende arbitrage opgelost zouden kunnen worden omdat het over problemen gaat tussen een persoon/personen en/of verenigingen onderling. Deze commissie ziet het als primaire taak om een (niet bindend) advies uit te brengen, als toetsing van een eerder genomen besluit door een (bestuurs)orgaan van de KNBSB – dus in een geschil tussen een (bestuurs)orgaan van de KNBSB en haar leden.

In 2016 hebben enkele overleggen hierover plaatsgevonden met de inmiddels vertrokken directeur en de huidige directeur. Ongeacht of de KNBSB een mogelijkheid tot Arbitrage verder wil onderzoeken, is de mening van de commissie dat het Algemeen Reglement zal moeten worden aangepast zodat de primaire taak overeind blijft. Hiervoor heeft de commissie enkele voorstellen ingediend, die nog onderzocht worden.

Een laatste punt waar de commissie tegenaan liep was het gegeven dat er geen procedure bestaat voor advisering op verzoek van bestuur/directie omtrent zaken die (nog) geen geschil zijn, of waarbij een partij zich al tot de burgerlijke rechter heeft gewend. Zo’n zaak werd voorgelegd. Binnen de commissie bestaan hierover nog verschillen van mening, alhoewel de commissieleden in het voorkomende geval akkoord waren met het uitbrengen van een notitie waarin het Advies verwoord werd.

Na de wijziging van de inrichting van de website van de KNBSB kunnen helaas geen gegeven Adviezen meer worden teruggelezen. De commissie vindt dat jammer om reden van transparantie; ook kan een partij die overweegt een geschil aan te gaan, geen informatie opdoen over aanpak en werkwijze van onze commissie.

De commissie hoopt dat, als er in 2017 geschillen ontstaan, betrokkenen de weg naar deze commissie weten te vinden en dat de gegeven Adviezen een kwalitatieve bijdrage leveren aan de bestuurlijke organisatie van onze mooie sporten.

Commissie van Beroep Strafzaken

Dit jaar werd er een nieuwe CvBS samengesteld. Dit omdat de termijnen waarin men zitting mocht nemen voor alle leden (op 1 na) van de oude CvBS verstreken waren. De nieuwe CvBS bestaat nu uit: mr. S.M. van Elst (voorzitter), N.A.J. van de Kamer (secretaris) en de leden mr. A. Stevens, J.J. Gieskens, S.M. Nypels en W.P. van Geijlswijk. Hiervan hadden 4 leden zitting in de 47

Commissie Strafzaken in 2015. Tijdens de rekrutering en selectie werd ons voorgehouden dat de CvBS ca. 5 zaken per jaar ter behandeling zou krijgen, de waarheid werd anders. De CvBS diende in 2016 20 beroepen te behandelen, waarvan 1 zaak overliep uit 2015. Een overzicht van de ontwikkeling van het aantal beroepzaken vanaf 2007:

CS Jaar zaken CvBS zaken % 2007 131 28 21 2008 161 18 11 2009 131 27 21 2010 110 20 18 2011 123 21 17 2012 97 14 14 2013 81 8 10 2014 86 10 12 2015 72 5 7 2016 100 19 19

Er zijn in 2016 5 hoorzittingen georganiseerd, 3 in Haarlem bij Sparks en 2 in het Huis van de Sport in Nieuwegein. Daarnaast is er overdracht en evaluatie overleg geweest met het Bondsbestuur, de Commissie Strafzaken en oude Commissie van Beroep Strafzaken, dit om een soepele overdracht mogelijk te maken.

Veel aandacht moest er besteed worden aan een bench clearing brawl in een wedstrijd tussen Curaçao Neptunus en L & D Amsterdam Pirates van 27 mei 2016. Deze wedstrijd leverde 6 strafzaken op en in 5 zaken ging men in beroep. Bijzonder in deze zaken was dat er door een toeschouwer een video van gemaakt was die ook op Facebook gepubliceerd werd. Deze video is ook gebruikt door zowel de CS als de CvBS tijdens hun zittingen.

In 12 van de 20 door de CvBS behandelde zaken is de uitspraak van de CS bevestigd, in 5 zaken werd een lagere straf opgelegd en in 1 zaak een hogere straf, 2 zaken werden terugverwezen naar de CS om opnieuw te behandelen.

In samenwerking met de CS zal er weer nauwkeurig naar de Normenlijst gekeken worden en waar nodig aanpassingen gedaan worden.

Commissie Strafzaken

Introductie Voor u ligt het Jaarverslag van de Commissie Strafzaken over het jaar 2016. In dit verslag vindt u o.a. de bezetting van de commissie, het aantal zaken in 2016 en een historisch overzicht.

Bezettting 2016 en 2017 De bezetting in 2016 was als volgt: Thomas Felix Voorzitter Maarten Vrolijk Secretaris Roland van Ee Lid Paul Bokern Lid Leffert Meijer Lid

Samenvatting 2016 2016 kenmerkte zich door het grote aantal zaken. Nadat het aantal zaken sinds 2012 onder de 100 bleef, met als recordjaar 2015 (72 dagen) waren er in 2016 weer 100 zaken. Dit zorgde voor een hoge werkdruk op de commissie. Deze werkdruk, gecombineerd met het feit dat de commissie in een nieuwe samenstelling opereerde, zorgde voor de nodige vertraging in enkele zaken.

48

Aan het einde van het seizoen zijn de werkprotocollen aangepast en aangescherpt. Naar verwachting loopt het in 2017 ‘gestroomlijnder’.

Financieel In totaal is er € 4.212 bij verenigingen in rekening gebracht voor kosten van de behandeling. Dat is fors meer dan in 2015 (€ 2.346). Reden is dat er veel meer zaken zijn aangebracht. Er zijn in 2016 boetes opgelegd voor een totaalbedrag van € 750.

Historisch Overzicht De commissie heeft in 2016 in totaal 100 zaken behandeld. Vanaf 2012 zijn er geen dopingzaken geweest. Met ingang van 2014 worden dopingzaken ook niet meer door de Commissie Strafzaken behandeld. In onderstaand historisch overzicht zijn de ledenaantallen voor 2016 geschatte aantallen.

49

Terreincommissie

De terreincommissie van de KNBSB stelt zich tot doel verenigingen over zo goed mogelijke honk- en softbalvelden te laten beschikken. Dit wordt o.a. gedaan door regelmatig accommodaties te bezoeken en verenigingen en gemeentes te adviseren bij het plegen van goed onderhoud, bij renovatie en de aanleg van nieuwe velden. Door het aanbieden van groundsmen cursussen trachten we die kennis te vergroten.

Ook in 2016 zijn weer diverse nieuwe en gerenoveerde accommodaties gekeurd, en bestaande velden aan een controle onderworpen. Zo worden de velden steeds beter en vooral veiliger voor onze sporters. In samenwerking met KIWA-ISA sport is de terreincommissie bezig een norm voor klei vast te stellen. Recent is door het bondsbureau Autocad aangeschaft. Hiermee kunnen de vele tekeningen geüpdate worden. Ook het Vademecum wordt momenteel onder de loep genomen. In 2017 zal een vernieuwde versie verschijnen. Ondanks de geringe bezetting is er weer veel werk verricht.

In december heeft de terreincommissie met grote verslagenheid kennis genomen van het overlijden van voorzitter Hans van Deursen. Door het overlijden van Hans verliest de terreincommissie een zeer gedreven persoon met enorm veel kennis van onderhoud en aanleg van de honk- en softbalvelden. Een groot gemis voor de KNBSB en de terreincommissie in het bijzonder. Op dat moment was de samenstelling van de terreincommissie tot 3 personen gereduceerd.

Helaas zijn we er (nog) niet in geslaagd een verlichtingsdeskundige te vinden. In overleg met het bondsbureau zal gezocht worden naar een extern bedrijf dat de lichtinstallaties zal gaan keuren.

Wel zijn inmiddels twee nieuwe leden toegetreden tot de terreincommissie, te weten: Frans van Elst en Rene Bransen beiden jaren actief als groundsmen bij UVV. Een welkome aanvulling, maar er zijn nog enkele “blinde vlekken” in het land waar we nog graag een collega zouden zien. Voor meer informatie kan men terecht bij de voorzitter van de terreincommissie en competitiezaken.

De terreincommissie zal blijven streven naar steeds betere honk- en softbalvelden. Een vernieuwde opzet voor groundsmen cursussen zal daar zeker een positieve bijdrage aan hebben.

BREEDTESPORT

De KNBSB heeft ook in 2016 ingezet op de ‘Vitale honkbal- en softbalverenigingen’. De producten en diensten die wij aanbieden richten zich voornamelijk op het ondersteunen en verder opleiden van het bestuurlijk kader op de vereniging. Dit moet uiteindelijk leiden tot een groei van het aantal leden/beoefenaars.

50

Accountmanagement In 2016 hebben de accountmanagers 25 verenigingen voor het eerst bezocht. Sinds de start van het accountmanagement in 2014 zijn er nu in totaal 104 van de 162 verenigingen bezocht. Tijdens de gesprekken met de bestuurders van deze verenigingen komt veelvuldig het tekort aan vrijwilligers aan bod. Om hier een helpende hand bij te bieden is er tijdens het Congres een eerste versie van de workshop ‘Vrijwilligersbeleid’ gegeven. Deze workshop werd door de aanwezigen positief ontvangen en bieden we in 2017 vaker aan. Daarnaast zien we dat de inzet op onderlinge samenwerking steeds meer vorm begint te krijgen. Zo organiseren verschillende clusters gezamenlijke trainer/coach opleidingen en plannen ze een bijeenkomst voorafgaand aan de competitie met betrekking tot de poule indelingen. Deze initiatieven zijn ontstaan uit de tweejaarlijkse clusterbijeenkomsten die vanuit het accountmanagement worden georganiseerd. Tijdens de clusterbijeenkomsten besteden we veel aandacht aan de onderlinge samenwerking en het delen van kennis.

Tevens zien we in Amsterdam dat er een Taskforce is opgezet waarin de Amsterdamse verenigingen samen met de KNBSB werken aan toekomstvisie honkbal en softbal in Amsterdam. De Kieviten hebben in de persoon van Berry Eijgendaal afgelopen jaar de vereniging Seven Hills uit Zevenbergen intensief begeleid bij afsplitsing van de korfbal vereniging. Het was voor het eerst dat een lid van de Kieviten met jarenlange bestuurlijke ervaring werd ingezet ter ondersteuning van een van onze verenigingen. Omdat de vereniging naar tevredenheid is geholpen biedt dit kansen voor de toekomst.

Welcome Friends Uit onderzoek is gebleken dat potentiele leden eerder lid worden als ze er al bekenden lid zijn van de betreffende vereniging. Een goede wervingsstrategie is dan ook om te werven onder vrienden en familieleden van bestaande jeugdleden. Om die reden is het ‘Welcome Friends’ ledenwervingspakket in de winter van 2016 ontwikkeld. Het pakket biedt extra ondersteuning bij een open clinic waarbij de huidige jeugdleden allemaal één of meer vriendjes en vriendinnetjes meenemen om hen kennis te laten maken met de mooie sport. Om de clinic kracht bij te zetten heeft de KNBSB het pakket ‘Welcome Friends’ ontwikkeld. Het pakket bestaat uit 3 posters, 25 flyers en 25 strippenkaarten welke gebruikt kan worden ter promotie van de clinic. Verenigingen kunnen dit pakket kosteloos aanvragen. 35 verenigingen hebben daar in 2016 gebruik van gemaakt.

Honkbal-SoftbalMasterz.nl Sinds medio februari is het mogelijk om via www.honkbal-softbalmasterz.nl digitaal het spelregelbewijs te halen. De doelstelling van de website is om jongeren in de leeftijd van 14 tot en met 18 jaar op een leuke en eenvoudige manier de basisspelregels van honkbal en softbal bij te brengen. De website richt zich met name op de jeugdleden die net met de sport zijn begonnen en weinig tot niets van de spelregels weten. De KNBSB is van mening dat als kinderen niet op de hoogte zijn van de spelregels als ze een wedstrijd spelen dan halen ze minder plezier uit de wedstrijd en zorgt dit vooral voor onbegrip en frustratie. De Masterz website helpt bij het eenvoudig aanleren van de benodigde spelregelkennis om zo het spelplezier te vergroten en bij te kunnen dragen aan het behouden van leden. In 2016 hebben 750 leden hun spelregelbewijs gehaald waarbij er 389 spelregelbewijzen zijn gehaald door jongeren in de leeftijd van 14 tot en met 18 jaar. Om deze aantallen verhogen zetten we in 2017 in op het vergroten van de naamsbekendheid van de Masterz. Dit doen we onder andere door een koppeling te maken met de Umpire 2 opleiding, een tweewekelijkse Masterz Trivia vraag op social media en win acties die gekoppeld zijn aan evenementen als het NK Little League.

Respect the game Sinds 2014 staat de Week van de scheidsrechter in september op de kalender. De editie van dit jaar viel samen met het Europees Kampioenschap Honkbal in Hoofddorp. Tijdens het EK boden we twee workshops aan. Voor de bondsscheidsrechters stond er een workshop ‘Beïnvloedingsfactoren’ op het programma en de BUBS (Belangenvereniging Umpires Beoordelaars en Scorers) nam de aanwezige verenigingsscheidsrechters mee in de route naar het leiden van wedstrijden op internationaal niveau. De workshop Lang leve de sportouder is het afgelopen jaar bij vier verenigingen gehouden. Tijdens de workshop wordt gesproken over hoe kinderen het gedrag van hun ouders ervaren langs de velden. Dit levert vaak hele verrassende en vermakelijke verhalen op. Hierdoor wordt de workshop heel interactief en wordt het kind centraal gesteld en benaderd vanuit het positieve.

51

We constateren een groeiende zorg over het tekort aan vrijwilligers bij de verenigingen. Tijdens ieder verenigingsgesprek komt het onderwerp ter sprake en blijkt iedere vereniging te worstelen met dit vraagstuk. Om verenigingen hierbij te helpen is de workshop ‘Vrijwilligersbeleid’ gelanceerd tijdens het Congres. De workshop werd positief ontvangen door de deelnemers en hier wordt in 2017 dan ook verder op ingezet. Dit jaar zijn we ook gestart met het werven van FUNbassadeurs. Deze groep mensen zetten zich in voor het vergroten van het sportplezier op de eigen vereniging. Naast de verenigingsFUNbassadeurs hebben we ook een drietal landelijke FUNbassadeurs; Ginger de Weert, Kevin Heijstek en Sidney de Jong. Zij hebben onder andere tijdens het Nederlands Kampioenschap Little League een rol gespeeld in de opening van het toernooi en bij de opnames met de kinderreporters van TV Sportplezier.

Vertrouwenscontactpersoon In 2016 zijn er 8 meldingen/vragen bij de vertrouwenscontactpersonen binnen gekomen. Deze vragen gingen over uiteenlopende honkbal/softbalzaken, maar gelukkig geen sexuele intimidatie zaken.

De vraagstellers hebben we allen voorzien van adviezen hoe te handelen.

Slowpitch Dit jaar was het vierde jaar dat we ons met de implementatie van Slowpitch bezig gehouden hebben. Een werkgroep met een aantal enthousiastelingen ging wederom aan de slag om dit nieuwe sportaanbod te promoten en uit te zetten. Dit jaar werd voor de tweede keer een korte voorjaars Slowpitch competitie georganiseerd, genaamd de Dutch Slowpitch League waaraan dit keer 16 teams deelnamen. Er werden 6 regionale wedstrijden gepland op doordeweekse dagen en over het algemeen met plezier gespeeld. Ook organiseerde Almere’90 in samenwerking met de KNBSB met succes de derde editie van de Windmill Classic. Een groot internationaal Slowpitch toernooi waar op alle niveaus gespeeld werd. Een waar spektakel om te zien. Sinds 2014 hebben we een nationaal Dutch Slowpitch team. Dit team bestaat uit oud Softballers die enthousiast geworden zijn voor Slowpitch en dit op goed niveau spelen! Ook zij namen deel aan de Windmill Classic en andere internationale toernooien. Zij gaven diverse clinics bij verenigingen om hen te enthousiasmeren voor Slowpitch. De eerste editie van het Mid Summer Event werd door Knickerbockers, DVH en Almere ’90 georganiseerd. Bij Almere ‘90 werd het End of Season toernooi georganiseerd waaraan 12 teams deelnamen. Slowpitch is speelbaar voor zowel recreatieve spelers als fanatieke (oud) spelers die graag af en toe een balletje willen slaan. Want SLAAN...daar gaat het om bij Slowpitch! En natuurlijk de gezelligheid! Een aantal verenigingen organiseerde zelf toernooien. Invulling van een Slowpitch toernooidag is gezellig gemengd een potje Slowpitch spelen en de dag gezamenlijk gezellig afsluiten met een BBQ, hapje en drankje. Succes gegarandeerd! Slowpitch krijgt langzaam een plekje binnen onze verenigingen.

Landelijke BeeBalldagen Deze werden op zondag 5 juni 2016 op 6 locaties georganiseerd. De verenigingen Hoofddorp Pioniers, Gryphons, Hilversum Hurricanes, Blue Birds, WSB en Knights organiseerde voor zowel Rookies als Majors een prachtige dag op hun accommodatie. In totaal deden een record aantal van 119 teams met ruim 1020 BeeBallers mee op de verschillende locaties. Buiten BeeBall was er ook weer van alles te doen. Schminken, spelletjes, springkussen, lekkere hapjes enz. Er deden ook weer 2 teams uit Frankrijk bij Gryphons. Bovendien waren er ook weer enkele (oud)Internationals van het Nederlands honkbalteam aanwezig om samen met de BeeBallers de dag te beginnen met een gezamenlijke warming up. En natuurlijk waren zij bereid met de Jeugd van de toekomst op de foto te gaan en werden er veel handtekeningen gezet. Al met al weer een top dag voor onze jongste jeugd!

Bee on Tour Natuurlijk willen we onze BeeBallers ook weer in de winterperiode door laten spelen! Hoe meer ze kunnen spelen hoe leuker ze het vinden! In de winter van 2015-2016 werden in samenwerking met de verenigingen 10 Bee on Tour Indoor toernooien georganiseerd door het hele land in de periode van november 2015 tot maart 2016. Deze toernooien werden ook door de verenigingen gebruikt om actief leden te werven door er een open dag aan te koppelen. 52

Recreanten Ook in 2016 was een grote groep recreanten actief in het Mixed Softbal. Er werden in verschillende regio’s eigen competities en succesvolle toernooien georganiseerd en met veel plezier gespeeld. Vooral inde regio’s Noord, Oost en Brabant zijn de mixed teams actief en wordt veel voor deze groep georganiseerd. Ook voor deze doelgroep geldt gezellig samen sporten en fit blijven!

G-honkbal Het seizoen 2016 begon met 10 teams bij 9 verenigingen op 20 februari met een indoortoernooi bij HSV Knickerbockers in Soest. Het was er erg gezellig en dat beloofde veel voor de rest van het seizoen. Het begin van de competitie werd gestart met het toernooi bij Only Friends in Amsterdam. Heerlijk weer en wederom een prima sfeer. 5 mei was onze traditionele Landelijke G-Honkbaldag Powered by de Dirk Kuyt Foundation. HSV Knickerbockers hadden een geweldig toernooi georganiseerd waar SBS6 Hart van Nederland opnames voor een item maakte. Ook werden er tijdens deze dag opnamen gemaakt voor een promotiefilm die nu op de KNBSB site te bekijken en te downloaden is. Op 16 mei was het de beurt aan Jeka met de Jeka Games, alweer een prima georganiseerde dag. De vakantie werd ingeluid bij Amsterdam North Stars op 9 juli. Na de vakantie waren we op 11 september aanwezig bij het EK Honkbal in Hoofddorp om met een aantal teams te laten zien hoe gezellig en sportief het altijd bij ons is. Ook hier was het weer prachtig en ging iedereen met een rood verbrand gezicht richting huis. Traditioneel is de West-Friesland Cup bij BC The Herons in Heerhugowaard de afsluiting van het veldseizoen. Op 17 september traden daar de teams in het strijdperk. Op woensdag 21 september waren we als KNBSB nog aanwezig bij de open dag van de Johan Cruijff Foundation. Ook hier was het weer prachtig en hadden we veel aanloop bij onze activiteiten.

Namens de KNBSB bedank ik iedereen die met zijn bijdrage (in tijd, financieel en andere ondersteuning in welke vorm dan ook) G-Honkbal in 2016 mogelijk heeft gemaakt. De leuke reacties op de Facebook-pagina’s, media-aandacht in krant en tv, maar zeer zeker ook de lachende gezichten en het zichtbare plezier van de spelers bij elke wedstrijd en elk evenement geven mij in elk geval weer voldoende energie om in 2017 door te gaan en onze activiteiten verder te ontwikkelen.

Little League In 2016 werden de finales van het Nederlands Kampioenschappen Little League voor de derde maal georganiseerd in het stadion van Hoofddorp Pioniers. Zaterdag 14 mei de werd de eerste ronde gespeeld op de velden van Almere ’90 en zaterdag en zondag 18 en 19 juni traden in totaal 35 teams van de Littles (11-12 jarigen) de Juniors (12-14 jarigen) en Seniors (13-16 jarigen) aan in Hoofddorp om te spelen voor een plek in Europa. Het was weer een waar spektakel.

Zaterdag begon de dag om negen uur met de opening van het toernooi. De teams werden voorgesteld op het veld en onder leiding van ambassadeur van TV-Sportplezier Jack van Gelder werd door allen gezamenlijk de eed afgelegd. Ook Sidney de Jong en Ginger de Weert waren aanwezig in het kader van TV-sportplezier. Er werd een mooi item voor het platvorm gemaakt. Om tien uur startte de eerste wedstrijden. Er streden vijfendertig teams tegen elkaar. Vierentwintig voor honkbal en elf voor softbal. Winst betekende deelname aan de Europese Kampioenschappen in onder andere Polen, Tsjechië en Italië. Er werd fanatiek en attractief honkbal en softbal gespeeld onder de leiding van vierentwintig enthousiaste scheidsrechters. Wout van der Horst, Jos van Beek en Simon Havinga coördineerden dit en vervulden de rol als Umpires In Chiefs geweldig.

Op zondag werd het nog spannender omdat de plekken in Europa steeds dichter bij kwamen. Er werden geweldig spannende wedstrijden gespeeld waar de gemoederen soms hoog opliepen, maar de scheidsrechters de controle handhaafden. Bij softbal werd het een zuid hollands feestje Uiteindelijk kregen we zes nieuwe Nederlands Kampioenen Little League:

Baseball: Little League - Kennemerland - Haarlem Junior League – Rotterdam Senior League – Noord Holland 53

Softball: Little League – NH Stars – Noord Holland Junior League – Brabant Bandits - Brabant West Senior League – NH Stars – Noord Holland

Voordat de teams in Hoofddorp de strijd aan konden gaan was er werk verricht door de regio coördinatoren van de verschillende clusters: Christina Haak, Dene Guillot, Jessica Jansen, Rotterdam United Baseball, Niels de Lugt, Brigitte de Bont, Rob Vos, Johanna Smit, Marijn Boersma, Dervisa Mutic, Mimy Sluiter, Enigmar Calliste, en Helene Angermann. De KNBSB wil iedereen bedanken voor hun inzet om het Little League toernooi tot een succes te laten komen.

Dit jaar werd er voor het eerste ook 3 EK Little League toernooien (HB en SB Big League en Seniors SB) in Nederland georganiseerd. In Brabant bij Roef! en Jeka werden mooie toernooien georganiseerd.

Er waren in 2016 ook 2 NL Big league Teams Baseball en Softball en het Softbal Littles team die Europees kampioen werden en naar de World Series mochten. Een fantastische ervaring voor deze jonge honkballers en softbalsters.

Winterschool Breedtesport In 2016 zijn er weer verschillende breedtesport winterscholen georganiseerd door het hele land. In Amsterdam, Eindhoven, Haarlem en Rotterdam fungeerden de Baseball Academies als organisator van de Winterschool. Zo hebben Diamonds Amsterdam, Rabbits, Rotterdam United Basebal / Unicorns en Bixie Baseball hun kennis overgedragen aan de spelers op breedtesport niveau. Ook werden er softbalscholen georganiseerd in Rotterdam (Blue Angels), Noord Holland (Rebels) en Brabant (Brabant Bandits). Er zijn steeds meer initiatieven om onze sporten ook in de wintermaanden te kunnen blijven beoefenen. Winterscholen zijn inmiddels niet meer weg te denken in de honkbal en softbal vrije winterperiode.

Winterschool Talenten Wederom heeft Winterschool voor Talenten een succes geboekt. In 2016 zijn drie blokken goed gevuld en 70 getalenteerde honkballers deden mee aan de 6 reeks trainingen.Technisch coördinator Folkwin Lautenslager wist ervaren instructeurs te strikken. Robin van Eis, Dennis van Loon, Ramon Rijgersberg, Eric de Vries (Pitching coaches), Patt Romney (Hitting coaches) Arjan Elshof en Julian Rip(Fielding coach), Mourik Huijser en Milan Post (Catching coaches) gaven de intensieve trainingen aan de spelers zodat ze in het komende seizoen hun verbetering aan de coaches kunnen laten zien.

OPLEIDINGEN

De KNBSB heeft dit jaar 7 opleidingen aangeboden voor wedstrijdofficials (Honkbalscheidsrechter – Softbalscheidsrechter – Scorer.) Dit heeft in totaal 347 geslaagden opgeleverd. Om deze opleidingen voor wedstrijdofficials te kunnen realiseren is veel organisatorisch werk verricht door Henk van der Linde, Fred van de Kade, Piet Sterk en Fred van Groningen Schinkel.

Overzicht opleidingen Honkbalscheidsrechter Level 1: Bussum(2x) – Groningen – Houten – Oss – Schiedam – Uithoorn – Utrecht – Vleuten – Zaandam: Totaal 10 opleidingen met 203 geslaagden. Honkbalscheidsrechter Level 2: Amsterdam – Beek – Etten-Leur – Hengelo – Leek – Nieuwegein – Ridderkerk : Totaal 7 opleidingen met 67 geslaagden. Honkbalscheidsrechter Level 3: Totaal 1 opleiding met 13 geslaagden. Softbalscheidsrechter Level 1: Den Haag – Zaandam: Totaal 2 opleidingen met 31 geslaagden. Sofstbalscheidsrechter Level 3: Totaal 1 opleiding met 5 geslaagden. Scorer Level 1: Badhoevedorp – Rosmalen: Totaal 2 opleidingen met 25 geslaagden. Scorer Level 3: Totaal 1 opleiding met 3 geslaagden. 54

Met dank aan de docenten: Honkbalscheidsrechters John Beltman – Fred Haak – Yme van de Lugt – Martijn Bosschaart Fred van Groningen Schinkel – Stenar van Groningen Schinkel – Peter Hersbach – Coen van Lierop – Henk van der Linde – Edwin Louisa – Piet Sterk – Roy van de Wateringen – Freddie Westerhoff – René Ras – Efrem Silvania – Ton Bos.

Softbalscheidsrechters Carolien Stadhouders – Gerrit Jan van der Hoeven – Bert Loggen.

Scorers Linda Steijger – Huub Nelissen – Dennis Duin.

Met de komst van een coördinator opleidingen, Luc Vergoossen, is in oktober de beslissing genomen om de Werkgroep Opleidingen Officials te ontbinden. De huidige scheidsrechters opleidingen (Level 1 – Level 2 – Level 3) zullen per 1 januari 2017 veranderen. De term Level is vervangen door Umpire. De nieuwe instapopleiding word de Umpire 2 (U2) opleiding. Deelnemers aan de U2 opleiding moeten in het bezit zijn van het KNBSB Spelregelbewijs: de Honkbal-Softbalmasterz. De U2 opleiding zal via de BUBS worden aangeboden aan verenigingen. Om de op de kosten te besparen kunnen de verenigingen zelf voor een gekwalificeerde docent zorgen. Deze opleiding is bedoelt om het aantal verenigingsscheidsrechter op een hoger niveau te brengen. In deze “U” opleidingen wordt aandacht besteed aan de Honkbal en Softbal regels. Om bondsscheidsrechter te worden zal men de nieuwe U3 opleiding met goed gevolg moeten afleggen.

TALENTONTWIKKELING - HONKBAL

Baseball Academies Ook het afgelopen jaar hebben de Academies hun talenten geprobeerd zo goed mogelijk op te leiden. Alhoewel er in een onderlinge competitie gespeeld wordt, is het winnen van een kampioenschap ondergeschikt aan het individueel opleiden van het talent. Het talent laten spelen op het juiste niveau is enorm belangrijk voor de ontwikkeling van het talent. Leeftijdsgrenzen vervagen door dit beleid van het op maat aanbieden van competitie. Een goede afspiegeling van waar de talentontwikkeling zich afspeelt in Nederland is door te kijken naar de afvaardiging voor de nationale teams, alsmede wie er de overstap hebben gemaakt naar de USA.

Academy AAA USA Scimitars Midden-Nederland 4 0 APPM Rabbits 5 0 Rotterdam Unicorns 3 0 Tsunamis Den Haag 2 0 Bixie Baseball 1 0 Diamonds 2 0 Niet Academie 3 1 Totaal 20 4

Dit jaar hebben er geen spelers een professioneel contract getekend. Wel heeft Julian Rip de weg naar college gevonden (Kansas).

Ook wisten een zeer groot aantal spelers speeltijd te krijgen in de Nederlandse hoofdklasse. Donny Breek (DSS), Denzel Bryson (Twins) Dylan Koster (HCAW), Menno Lenting (DSS) Julian Rip (UVV), Tommy van de Sanden (DSS), Delano Selassa (HCAW), Oliver van der Wijst Severino (Kinheim), Tijmen Takke (UVV), Mic van de Ven (Twins) en Morris Wiesemann (Hoofddorp Pioniers) maakten op enig moment in 2015 deel uit van de hoogste Nederlandse competitie.

55

AA-team U15 Afgelopen jaar heeft er geen selectie deelgenomen aan het U15 kampioenschap.

AAA-team U18 In juli 2016 heeft het AAA-team een Europees Kampioenschap gespeeld in Gijon, Spanje.

De staf: Eric de Bruin (Field Manager), Bart Hanegraaff (Bench Coach), Robin van Doornspeek (Pitching Coach), Martijn Nijhoff (Talentcoach Coach) en Kevin Sprengers (fysiotherapeut).

De spelers: Timo van Aanhout (Tsunamis Den Haag) Ties van der Beeke (APPM Rabbits), Donny Breek (Scimitars MN), Aaron de Groot (Rotterdam Unicorns), Koen Halderman (APPM Rabbits), Stefan Ianelli (Rotterdam Unicorns), Darryl Jamoena (Tsunamis Den Haag), Aldrich de Jongh (Curacao), Dylan Koster (Scimitars MN), Frensly Leito (Curacao), Menno Lenting (Rotterdam Unicorns), Devano Pieter (APPM Rabbits), Scott Prins (Amsterdam Diamonds) Julian Rip (UVV), Tommy van de Sanden (APPM Rabbits), Delano Selassa (Scimitars MN), Oliver van der Wijst Severino (Diamonds Amsterdam), Tijmen Takke (Scimitars MN), Mic van de Ven (Bixie Eindhoven), Morris Wiesemann (APPM Rabbits)

In Spanje liep het sterke Nederlandse AAA-team erg makkelijk door de poule heen (Nederland – Spanje 10-5, Nederland – Tjechie 9 – 2 Nederland - Rusland 16-2, Nederland – Litouwen 16-3)

In de halve finale werd er in een spannende wedstrijd met 6-2 van Duitsland gewonnen. De finale tegen Italië werd overtuigend gewonnen met 7-3.

Aldrich de Jongh werd na afloop uitgeroepen tot MVP van het toernooi.

Major League Baseball MLB Spring Tournament Barcelona

De spelers: Timo van Aanhout (Tsunamis Den Haag) Ties van der Beeke (APPM Rabbits), Koen Blom (BixieEindhoven), Denzel Bryson (Bixie Eindhoven), Aaron de Groot (Rotterdam Unicorns), Nathan Diaby (Amsterdam Diamonds), Koen Halderman (APPM Rabbits), Stefan Ianelli (Rotterdam Unicorns), Sheadion Jamanika (Rotterdam Unicorns), Joey de Koning (APPM Rabbits), Dylan Koster (Scimitars MN), Lex Meinderts (Rotterdam Unicorns), Tim Nekoui (APPM Rabbits), Devano Pieter (APPM Rabbits), Scott Prins (Amsterdam Diamonds) Julian Rip (UVV), Tommy van de Sanden (APPM Rabbits), Thomas Roijers (Bixie Eindhoven), Delano Selassa (Scimitars MN), Oliver van der Wijst Severino (Diamonds Amsterdam), Tijmen Takke (Scimitars MN), Tim van Toorn (Rotterdam Unicorns), Mic van de Ven (Bixie Eindhoven), Lars Vogelaar (Diamonds Amsterdam), Angelo Wicklert (Rotterdam unicorns) Morris Wiesemann (APPM Rabbits)

Van 17 t/m 24 maart vond onder leiding van Eric de Bruin (manager), Robin van Doornspeek (pitching coach) Martijn Nijhoff (Talent coach) en Bart Hanegraaff (hitting coach), Mara Goedegebuure (Sportpsycholoog) en Paul Venner (Performance Coach) het MLB Academy Spring Tournament plaats in Barcelona, Spanje. Nederland was afgereisd met een jonge selectie. Het team won vijf van de zes wedstrijden.

MLB Top 25 team Voor het tweede keer in de geschiedenis heeft MLB Europe een team naar de USA afgevaardigd om daar in Florida een toernooi te spelen. Dit team bestond uit de beste 25 spelers uit Europa en stond onder leiding van Andy Berglund (MLB, manager), Bill Holmburg (MLB Italië, pitching coach) en Martijn Nijhoff (Nederland, hitting coach). Team manager was Dan Bonano (MLB Italië).

Uit de 25 geselecteerde spelers waren er maar liefst 7 van Nederlandse afkomst. Donny Breek (Scimitars MN), Darryl Jamoena (Tsunamis Den Haag), Nick Keur (APPM Rabbits), Menno Lenting (Rotterdam Unicorns), Ruben Prins (Rotterdam Unicorns), Julian Rip (UVV), Tommy van de Sanden (APPM Rabbits) vertrokken op 12 maart naar Tampa, om vervolgens op 19 maart weer terug te keren op Nederlandse bodem.

56

De selectie heeft in Florida wedstrijden gespeeld tegen , Australie en Canada. Ook hebben de spelers een rondleiding gehad op het Minor League Spring Training complex van de Pittsburgh Pirates in Bradenton.

MLB Elite Academy Van 3 augustus t/m 18 augustus hebben een groot aantal spelers deelgenomen aan het MLB Elite Academy in Regensburg Duitsland. Dit jaar was er ook nog een tweede camp, speciaal voor de leeftijd van 12-14 jaar. Dit camp heeft plaatsgevonden van 13-18 augustus in Regensburg, Duitsland.

Zij volgden twee weken lang een intensief programma, waarbij werd getraind en gespeeld, onder leiding van de MLB instructeurs (o.a. Gart Iorg, Barry Larkin, Bruce Hines, Steve Finley en Jeff Krushell). Ook waren hier een twaalftal scouts van MLB organisaties aanwezig. Op deze manier konden deze talenten zich in de kijker spelen!

De spelers Elite Academy: Timo van Aanhout (Tsunamis Den Haag), Luuk Ter Beek (APPM Rabbits), Donny Breek (Scimitars MN), Koen Halderman (APPM Rabbits), Menno Lenting (Rotterdam Unicorns), Stephon Mohammed (Tsunamis Den Haag), Ruendrick Piternella (Rotterdam Unicorns), Scott Prins (Amsterdam Diamonds) Julian Rip (UVV), Tommy van de Sanden (APPM Rabbits), Oliver van der Wijst Severino (Diamonds Amsterdam), Tijmen Takke (Scimitars MN), Mic van de Ven (Bixie Eindhoven), Lars Vogelaar (Amsterdam Diamonds).

Naar het jeugdcamp zijn o.a. volgende spelers gegaan (lijst is niet volledig): Darryl Collins (Rotterdam Unicorns), Jelle Bing (APPM Rabbits), Gio de Grauw (Scimitars MN), Mick Vos (Rotterdam Unicorns), Naut Kragt (Amsterdam Diamonds), Raydley Legito (Rotterdam Unicorns), Sem Robberse (Scimitars MN), Tyriq Kemp (Rotterdam Unicorns)

Fall College trip MLB heeft dit jaar ook een reis georganiseerd naar het MID- Westen en aansluitend naar Arizona om spelers te ‘showcasen’ voor verschillende colleges. Tijmen Takke (Scimitars MN), Mic van de Ven (Bixie Baseball) en Oliver van der Wijst Severino (Amsterdam Diamonds) hebben van 5 oktober tm 17 oktober deze trip mee gemaakt.

Indoor Cup In 2015 stond het Talent Team Holland ook in de finale. Toen verloor het team TTH van team Frankrijk. In 2016 won het TTH ongeslagen het toernooi. Het team onder leiding van Mary-Ann Hatt en assistent coach Sandra Catoen en Nathalie Franssen heeft negen innings nodig en uiteindelijk won het team met 4-3 van Roef! Het TTH, velen uit de selectie van het U22 team, bestond uit volgende speelsters: Brenda Beers, Fleur Bos, Damishah Charles, Lizzie Clarijs, Maxime van Dalen, Daniëlle ten Donkelaar, Onaisha Franka, Lisa Hop, Annemiek Jansen, Jenny Kinburn, Eva Knegsel,Roos-Marijn Kramer, Wies Ligtvoet, Tammie Lijbers, Isa Los, Mandy Maas, Ismay Poot, Britt Remmers, Cheyenne Scheffers, Christina Shareday, Rhowan Stuart, Mariëlle Vleugels en Laura Wissink.

NATIONALE SELECTIES HONKBAL EN SOFTBAL

Nederlands Team Honkbal / Nederlands Koninkrijksteam Honkbal In 2016 nam de nationale honkbalploeg deel aan de Honkbal Week Haarlem in Haarlem (Nederland), het France International Baseball Tournament/Yoshida Challenge in Sénart (Frankrijk), het Europees Kampioenschap in Hoofddorp/Nieuw-Vennep (Nederland) en de Samurai Japan Warm-Up Games in Tokyo (Japan).

Staf De staf van het Nederlands Honkbal Team zag er in 2016 als volgt uit: - Steve Janssen (bondscoach/manager/assistent manager/pitching coach) - Hensley Meulens (manager tijdens Samurai Games) - Andruw Jones (bench coach) - Sidney de Jong (hitting coach) - Evert-Jan 't Hoen (1B coach) 57

- Ben Thijssen (3B coach) - Mike Hartley (pitching coach) - Wim Martinus (3B/1B coach) - Paul Venner (strenghth & conditioning coach) - Pepijn van Ingen (fysiotherapeut) - Kevin Sprengers (fysiotherapeut) - Maarten Broersen (equipment manager) - Jaap Visser (equipment manager vanaf oktober) - Bernie Beckman (scout) - (scout) - Harumi Ueda (team manager) - Greta Schouten (team manager vanaf oktober) - Seb Visser (media officer)

Van de bovenstaande staf namen Jansen, De Jong, Martinus, Venner en Van Ingen deel aan alle evenementen in 2016. Jansen was manager tijdens de Honkbal Week Haarlem, de Yoshida Challenge en het Europees Kampioenschap en was assistent manager/pitching coach tijdens de Samurai Games. Martinus was de 3B coach tijdens de Honkbal Week Haarlem en de 1B coach tijdens de overige evenementen. Thijssen was de 3B coach op alle evenementen, behalve de Honkbal Week Haarlem. Broersen, Beckman, Bergman, Hartley en Ueda waren in hun functies actief tijdens alle evenementen, behalve de Samurai Games. Jones en Sprengers maakten deel uit van de begeleiding tijdens het EK en de Samurai Games. Seb Visser was actief tijdens de Honkbal Week Haarlem en het EK. 't Hoen (Honkbal Week Haarlem), Meulens, Jaap Visser en Schouten (allen Samurai Games) behoorden tijdens één evenement in 2016 tot de staf van de nationale ploeg.

Selecties Evenementen Demonstratiewedstrijd Nederlandse Handelsmissie (Havana, 10-13 januari): Gianison Boekhoudt, Dwayne Kemp, Diegomar Markwell, Dashenko Ricardo (allen Curaçao Neptunus), Calten Daal (-organisatie), Michael Duursma, Gilmer Lampe (beiden L&D Amsterdam Pirates), Wendell Floranus, (beiden Baltimore Orioles-organisatie), Chris Garia ( Rangers-organisatie), Ramses Jamanika (Santa Rosa Indians, Curaçao), Andruw Jones, Hainley Statia (beiden free agent), Ruderly Manuel (Wild Cats, Curaçao), (Toros del Este, Mexico) en (Capitales de Quebec, Canada). De begeleiding tijdens deze trip bestaat uit Hensley Meulens (manager), Sidney de Jong (coach), Wim Martinus (coach) en Pepijn van Ingen (fysiotherapeut).

Honkbal Week Haarlem (Haarlem, 15-24 juli): Tom de Blok, Remco Draijer, Gilmer Lampe, Nick Urbanus ( allen L&D Amsterdam Pirates), Gianison Boekhoudt, Bayron Cornelisse, Christian Diaz, Berry van Driel, , Dwayne Kemp, Diegomar Markwell, Stijn van der Meer, , Dashenko Ricardo, Orlando Yntema (allen Curaçao Neptunus), (Buchbinder Regensburg Legionäre, Duitsland), Yurendell de Caster, Christopher Garia (beiden geen team), Lars Huijer (Vaessen Pioniers), Dudley Leonora, Kevin Moesquit, Sander Paap, (allen Kinheim) en Jim Ploeger (HCAW). De geblesseerde spelers (L&D Amsterdam Pirates) en Randolph Oduber (Curaçao Neptunus) vervullen een begeleidende rol tijdens het evenement.

France International Baseball Tournament - Yoshida Challenge (Sénart (Frankrijk), 31 augustus- 4 september): Tom de Blok, Rob Cordemans, Gilmer Lampe, Nick Urbanus (allen L&D Amsterdam Pirates), Gianison Boekhoudt, Bayron Cornelisse, Christian Diaz, Berry van Driel, Kevin Kelly, Dwayne Kemp, Diegomar Markwell, Loek van Mil, Randolph Oduber, Dashenko Ricardo, Orlando Yntema (allen Curaçao Neptunus), Mike Bolsenbroek (Buchbinder Regensburg Legionäre, Duitsland), Yurendell de Caster (geen team), Christopher Garia, Lars Huijer (beiden Vaessen Pioniers), Dudley Leonora, Kevin Moesquit, Sander Paap (allen Kinheim), Jim Ploeger (HCAW) en Kalian Sams (Capitales de Québec, Canada).

Oefen-interland tegen Frankrijk (Vleuten, 7 september): Tom de Blok, Rob Cordemans, Gilmer Lampe, Nick Urbanus (allen L&D Amsterdam Pirates), Gianison Boekhoudt, Berry van Driel, Kevin Kelly, Dwayne Kemp, Diegomar Markwell, Loek van Mil, Randolph Oduber, Dashenko Ricardo, Orlando Yntema (allen Curaçao Neptunus), Mike Bolsenbroek 58

(Buchbinder Regensburg Legionäre, Duitsland), Yurendell de Caster (geen team), Christopher Garia, Lars Huijer (beiden Vaessen Pioniers), Dudley Leonora (Kinheim), Stijn van der Meer (Rookie League, Houston Astros-organisatie, USA), Jim Ploeger (HCAW), Kalian Sams (Capitales de Québec, Canada) en (Single-A, Cincinnati Reds-organisatie, USA). , Shairon Martis en maakten ook deel uit van de selectie, maar waren tijdens deze wedstrijd nog niet in Nederland.

Europees Kampioenschap (Hoofddorp/Nieuw-Vennep, 9-18 september): Roger Bernadina (Triple-A, -organisatie, USA), Tom de Blok, Rob Cordemans, Nick Urbanus (allen L&D Amsterdam Pirates), Gianison Boekhoudt, Berry van Driel, Kevin Kelly, Dwayne Kemp, Diegomar Markwell, Loek van Mil, Randolph Oduber, Dashenko Ricardo, Orlando Yntema (allen Curaçao Neptunus), Mike Bolsenbroek (Buchbinder Regensburg Legionäre, Duitsland), Yurendell de Caster (geen team), Christopher Garia, Lars Huijer (beiden Vaessen Pioniers), Dudley Leonora (Kinheim), Shairon Martis, Curt Smith (beiden Lincoln Saltdogs, USA), Stijn van der Meer (Rookie League, Houston Astros-organisatie, USA), Jim Ploeger (HCAW), Kalian Sams (Capitales de Québec, Canada) en Chadwick Tromp (Single-A, Cincinnati Reds- organisatie, USA).

Samurai Japan Warm-Up Games (Tokyo (Japan), 7-13 november): Tom de Blok, Gilmer Lampe, Nick Urbanus (allen L&D Amsterdam Pirates), Gianison Boekhoudt, Bayron Cornelisse, Berry van Driel, Kevin Kelly, Dwayne Kemp, Diegomar Markwell, Loek van Mil, Randolph Oduber, Dashenko Ricardo, Orlando Yntema (allen Curaçao Neptunus), Mike Bolsenbroek (Buchbinder Regensburg Legionäre, Duitsland), Yurendell de Caster, , Kalian Sams (beiden geen club), Wendell Floranus (Vallejo Admirals, USA), Christopher Garia, Lars Huijer (beiden Vaessen Pioniers), Dudley Leonora (Kinheim), Stijn van der Meer (Rookie League, Houston Astros-organisatie, USA), Jim Ploeger (HCAW), Juremi Profar (Single-A Advanced, Texas Rangers-organisatie, USA), (Texas Rangers, Major League, USA), Sharlon Schoop (Double-A/Triple-A, Baltimore Orioles- organisatie, USA), Juan Carlos Sulbaran (Double-A/Triple-A, St. Louis Cardinals-organisatie, USA) en (Double-A/Triple-A, Los Angeles Dodgers-organisatie, USA).

Gespeelde interlands per speler in 2016: Bernadina 5, De Blok 11, Boekhoudt 18, Bolsenbroek 3, De Caster 19, Cordemans 3, Cornelisse 5, Diaz 6, Draijer 3, Van Driel 8, Floranus 1, Garia 15, Huijer 4, Jurrjens 1, Kelly 7, Kemp 17, Lampe 9, Leonora 12, Markwell 6, Martis 3, Van der Meer 16, Van Mil 10, Moesquit 5, Oduber 13, Paap 3, Ploeger 8, Juremi Profar 1, Jurickson Profar 2, Ricardo 12, Sams 15, Schoop 2, Smith 9, Stuifbergen 1, Sulbaran 1, Tromp 4, Urbanus 15, Yntema 6, Zarraga 2.

Debuut: 38 spelers kwamen in 2016 uit voor het Nederlands Honkbal Team/Nederlands Koninkrijksteam.

Zes spelers debuteerden in Oranje: Tom de Blok, Remco Draijer en Sander Paap debuteerden op 17 juli tegen Curaçao tijdens de Honkbal Week Haarlem, Lars Huijer debuteerde op 19 juli tegen Japan (Tokyo) tijdens de Honkbal Week Haarlem, Chadwick Tromp debuteerde op 7 september in de oefen- interland tegen Frankrijk in Vleuten en Juremi Profar debuteerde op 9 november in het oefenduel tegen Japan (Kanto) in Tokyo.

Zeven spelers maakten hun interlanddebuut. De bovenstaande zes deden dat op de volgende data. De Blok, Draijer en Paap op 17 juli tegen Curaçao tijdens de Honkbal Week Haarlem, Huijer en Tromp op 7 september in de oefen-interland tegen Frankrijk in Vleuten en Juremi Profar op 13 november tegen Japan tijdens de Samurai Warm-Up Games in Tokyo. Tijdens de Honkbal Week Haarlem speelde Jim Ploeger in de wedstrijd tegen Australië in zijn interland.

Uitslagen Nederlands Team Honkbal in 2016:

Demonstratiewedstrijd Nederlandse Handelsmissie (Havana, 10-13 januari): Cuba-Nederland afgelast vanwege regen. Vervolgens opnieuw vastgesteld voor de volgende dag, maar wederom verregend.

59

Honkbal Week Haarlem (Haarlem, 15-24 juli): Voorronde: Nederland-Curaçao 6-1; Taiwan-Nederland 0-8; Nederland-Japan 7-3; Australië- Nederland 2-7. Play-Offs: Nederland-Australië 9-0; Nederland-Japan 3-0. Finale: Nederland-Japan 2-0.

France International Baseball Tournament/Yoshida Challenge (Sénart, Frankrijk, 31 augustus-4 september): Voorronde: Nederland-Duitsland 12-4; International Stars-Nederland 0-12 (8 inn.); Nederland-Frankrijk 10-0 (7 inn.). Finale: Nederland-Duitsland 5-3.

Oefen-interland vs. Frankrijk (Vleuten, 7 september): Nederland-Frankrijk 5-1 (8 inn.)

Europees Kampioenschap (Hoofddorp/Nieuw-Vennep, 9-18 september): Voorronde: Groot-Brittannië-Nederland 1-11 (7 inn.); Nederland-Duitsland 10-2; Nederland-Rusland 3- 1; Nederland-Tsjechië 10-0 (6 1/2 inn.); Zweden-Nederland 3-8. Kampioenspoule: Spanje-Nederland 0-1; Nederland-Italië 6-5 (10 inn.); België-Nederland 3-12. Finale: Nederland-Spanje 3-2 (10 inn.)

Samurai Japan Warm-Up Games (Tokyo, Japan, 7-13 november): Oefenwedstrijd: Japan (Kanto)-Nederland 5-7. Samurai Games: Japan-Nederland 9-8 (10 inn.); Nederland-Japan 10-12 (10 inn.).

Nederlands Team Softbal Dames In 2016 nam de nationale vrouwen-softbalploeg deel aan de World Cup of Softball in Oklahoma City (USA) en het Wereldkampioenschap in Surrey (Canada). Ter voorbereiding op deze evenementen werkte Oranje een reeks oefenwedstrijden af in eigen land in de jaarlijkse Holland Tour op verschillende locaties.

Staf De staf van het Nederlands Dames Softbal Team zag er in 2016 als volgt uit: - Juni Francisca (bondscoach/co-hoofdcoach) - Stanley Doney (bench coach) - Marcel Schippers (coach) - Karen Marr (pitching coach) - Edward Franka (assistent/instructeur) - Harvey Gumbs (assistent/instructeur) - Lisette Hagen (fysiotherapeut) - Robbie Soumeru (fysiotherapeut) - Lars Looijen (team manager) Met uitzondering van Franka en Gumbs nam deze staf deel aan de World Cup of Softball en het Wereldkampioenschap. Franka en Gumbs waren wel aanwezig bij de wedstrijden tijdens de Holland Tour.

Selecties Evenementen

Holland Tour (Santpoort, Nieuwegein, Huizen, Alkmaar, Voorschoten, Hoofddorp, Den Haag, Spijkenisse, Amersfoort, Zoetermeer, 18 mei-27 juni): Jessie van Aalst, Lizzie Clarijs, Malou van Dusschoten, Suka Van Gurp, Lisa Waasdorp (allen Terrasvogels), Ilona Andringa (UVV), Virginie Anneveld, Anne Blaauwgeers, Damishah Charles, Maxime van Dalen, Leonella Elizabeth, Jenny Kinburn, Rebecca Soumeru, Karin Tuk, Ginger de Weert, Manoa Weijgertse, Cindy van der Zanden (allen Oolders Omaco Sparks Haarlem), Brenda Beers, Shareday Christina, Dinet Oosting, Mariëlle Vleugels, Eva Voortman (allen FysioExpert Olympia Haarlem), Annemiek Jansen, Nadine Marinus, Laura Wissink (allen Tex Town Tigers), Marjolein Merkx (Roef!) en Chantal Versluis (Sestese, Italië). Britt Vonk (Scrap Yard Dawgs, USA) maakte ook deel uit van de selectie, maar nam door competitieverplichtingen in de USA niet deel aan de in Nederland gespeelde wedstrijden. Jenny Kinburn en Laura Wissink namen alleen deel aan de eerste intersquad-game. 60

World Cup of Softball (Oklahoma City, USA, 5-10 juli): Jessie van Aalst, Suka Van Gurp (beiden Terrasvogels), Ilona Andringa (UVV), Virginie Anneveld, Anne Blaauwgeers, Damishah Charles, Maxime van Dalen, Rebecca Soumeru, Karin Tuk, Ginger de Weert (allen Oolders Omaco Sparks Haarlem), Brenda Beers, Shareday Christina, Dinet Oosting, Mariëlle Vleugels, Eva Voortman (allen FysioExpert Olympia Haarlem), Chantal Versluis (Sestese, Italië) en Britt Vonk (Scrap Yard Dawgs, USA).

Wereldkampioenschap (Surrey, Canada, 15-24 juli): Jessie van Aalst, Suka Van Gurp (beiden Terrasvogels), Ilona Andringa (UVV), Virginie Anneveld, Anne Blaauwgeers, Damishah Charles, Maxime van Dalen, Rebecca Soumeru, Karin Tuk, Ginger de Weert (allen Oolders Omaco Sparks Haarlem), Brenda Beers, Shareday Christina, Dinet Oosting, Mariëlle Vleugels, Eva Voortman (allen FysioExpert Olympia Haarlem), Chantal Versluis (Sestese, Italië) en Britt Vonk (Scrap Yard Dawgs, USA).

Gespeelde interlands per speelster in 2016: Van Aalst 16, Andringa 9, Anneveld 16, Beers 16, Blaauwgeers 10, Charles 12, Christina 11, Clarijs 0, Van Dalen 15, Van Dusschoten 0, Elizabeth 0, Jansen 0, Kinburn 0, Marinus 0, Merkx 0, Oosting 15, Soumeru 8, Tuk 13, Van Gurp 16, Versluis 16, Vleugels 11, Vonk 16, Voortman 12, Waasdorp 0, De Weert 8, Weijgertse 0, Wissink 0, Van der Zanden 0.

Debuut: In 2016 kwamen 28 speelsters in actie voor het Nederlands Dames Softbal Team. Zes speelsters maakten hun debuut in de nationale softbalploeg en dat gebeurde tijdens de Holland Tour, de reeks wedstrijden ter voorbereiding op de World Cup of Softball en het Wereldkampioenschap. Brenda Beers, Malou van Dusschoten, Annemiek Jansen, Marjolein Merkx, Lisa Waasdorp en Cindy van der Zanden debuteren allen op 1 juni in Oranje in de oefenwedstrijd tegen Nieuwegein Diamonds in Nieuwegein.

Drie speelsters maakten hun interlanddebuut. Brenda Beers en Shareday Christina maakten hun interlandebuut op 5 juli tegen Australië tijdens de World Cup of Softball. De volgende dag, 6 juli, speelde Mariëlle Vleugels tegen Canada in haar eerste interland tijdens de World Cup of Softball.

Uitslagen Nederlands Team Softbal Dames in 2016:

Holland Tour (Santpoort, Nieuwegein, Huizen, Alkmaar, Voorschoten, Hoofddorp, Den Haag, Spijkenisse, Amersfoort, Zoetermeer, 18 mei-27 juni): Intersquad Games: Team Grey-Team Blue 12-2; Team Grey-Team Blue 1-2. Holland Tour: Golden League All Stars-Nederland afgelast (regen) (veld Terrasvogels, Santpoort- Zuid, 18 mei); Nieuwegein Diamonds HSB-Nederland 5-4 (Nieuwegein, 1 juni); De Zuidvogels HSB- Nederland 6-0 (4 inn., duisternis) (Huizen, 2 juni); Alcmaria Victrix HSB-Nederland 2-3 (Alkmaar, 8 juni); Adegeest HSB-Nederland 5-6 (Voorschoten, 10 juni); Hoofddorp Pioniers HSB-Nederland 9-2 (Hoofddorp, 13 juni); Storks HSB-Nederland 2-6 (Den Haag, 15 juni); Spikes HSB-Nederland 0-6 (3 inn., duisternis) (Spijkenisse, 16 juni); Quick Amersfoort HSB- Nederland 5-3 (Amersfoort, 22 juni); Nederland HSB-Nederland SB afgelast (regen) (veld Birds, Zoetermeer, 23 juni); Hoofddorp Pioniers HSB-Nederland vervallen (Hoofddorp, 27 juni).

World Cup of Softball (Oklahoma City, USA, 5-10 juli): Oefenwedstrijd: Nederland-USA gestaakt in 2e wegens regen. Voorronde (Poule A, 89ers Pool): Nederland-Australië 2-7; Canada-Nederland 9-1 (5 inn.); Nederland-Venezuela 4-3 (8 inn.); Filippijnen-Nederland 0-6; China-Nederland 4-1; USA-Nederland 8-1 (5 inn.); Nederland-Puerto Rico 4-5. 9e/10e plaats: Nederland-Mexico 7-0 (5 inn.). (de wedstrijd tegen Canada was een 'inter-pool' wedstrijd) (voor aanvang van het evenement werd een oefenwedstrijd tegen de USA na twee innings gestaakt wegens regen).

61

Wereldkampioenschap (Surrey, Canada, 15-24 juli): Voorronde (Groep F): Nederland-Pakistan 7-0 (*); Nederland-Tsjechië 2-0; Nederland-Filippijnen 7-2. Kampioensronde (Groep 3): Nederland-Brazilië 9-3; Mexico-Nederland 3-2; Nederland-Cuba 9-1 (5 inn.). Play-Offs: Nieuw-Zeeland-Nederland 2-8; Nederland-Venezuela 8-1. Halve Finale: Nederland-Canada 2-9. (*) - wedstrijd reglementair gewonnen verklaard voor Nederland vanwege het niet aanwezig zijn van Pakistan; wedstrijd telde in de stand mee als 'gespeeld'.

Nederlands Team Softbal Heren In 2016 nam de nationale mannen-softbalploeg deel aan het Zeister Slot Toernooi in Zeist en het Europees Kampioenschap in Montegranaro/San Elpidio (Italië).

Staf De staf van het Nederlands Heren Softbal Team zag er in 2016 als volgt uit: - Ben ten Pas (hoofdcoach) - Marlon Comenencia (assistent coach) - Ben Goorts (team scorer) - Sven Vos (fysiotherapeut) - Kristina Graafstal (team manager)

Selecties Evenementen

Zeister Slot Toernooi (Zeist, 14-16 mei): Arjan Baanen (Spikes), Anthony Beaumont (Alcmaria Victrix), Kevin Christiani (DVH), Martijn Guillot, Robbert Heuvelman (beiden Tex Town Tigers), Revin Brooks, Angel Brunken, Anthony Hosé, Emeron Lourens, Niek Nieuwenhuizen, Jerome Wouters (allen Quick Amersfoort), Jefferson Delfina, Enio Kwas, Randy Lo-A-Tjong, Glennsig Polonius, Idelgardo Raap en Randy Reiph (allen Hoofddorp Pioniers).

Europees Kampioenschap (Montegranaro/San Elpidio, Italië, 11-16 juli): Arjan Baanen (Spikes), Anthony Beaumont (Alcmaria Victrix), Kevin Christiani (DVH), Eldrick Dijkhoff (Royal Power, Aruba), Martijn Guillot, Robbert Heuvelman (beiden Tex Town Tigers), Revin Brooks, Anthony Hosé, Emeron Lourens, Niek Nieuwenhuizen, Jerome Wouters (allen Quick Amersfoort), Jefferson Delfina, Enio Kwas, Randy Lo-A-Tjong, Glennsig Polonius, Idelgardo Raap en Randy Reiph (allen Hoofddorp Pioniers).

Gespeelde interlands per speler in 2016: Baanen 7, Beaumont 7, Brooks 8, Christiani 4, Delfina 8, Dijkhoff 8, Guillot 6, Heuvelman 4, Hosé 7, Kwas 4, Lo-A-Tjong 7, Lourens 7, Nieuwenhuizen 5, Polonius 6, Raap 7, Reiph 7, Wouters 8.

Uitslagen Nederlands Team Softbal Heren in 2016:

Zeister Slot Toernooi (Zeist, 14-16 mei): Voorronde: Meteors (Groot-Brittannië)-Nederland 1-8; Chicaboo's (België)-Nederland 4-11; Nederland-Los Caribeños de La Laguna (Spanje) 3-7; Nederland-Duitsland 13-3; Nederland-Horsholm Hurricanes (Denemarken) 10-8; Tsjechië U19-Nederland 5-5. Play-Offs: Nederland-Duitsland 20-12. 3e plaats: Nederland-Los Caribenños de La Laguna (Spanje) 1-7.

Europees Kampioenschap (Montegranaro/San Elpidio, Italië, 11-16 juli): Voorronde: Duitsland-Nederland 1-11 (4 inn.); Tsjechië-Nederland 7-2; Nederland-België 3-6; Nederland-Italië 12-4 (5 inn.). Kampioensronde: Nederland-Denemarken 7-10 (10 inn.); Nederland-Israël 10-0 (4 inn.); Nederland- Groot-Brittannië 2-1. 3e/4e plaats: Tsjechië-Nederland 5-4.

Nederlands Team Honkbal Dames In 2016 nam de nationale vrouwen-honkbalploeg deel aan het Wereldkampioenschap in Busan (Zuid- Korea). 62

Staf De staf bestond in 2016 uit: - Eddie Dix (manager) - Marc Neville (coach) - Marko Winkel (coach) - Ramon Rijgersberg (pitching coach)

Selecties Evenementen

Wereldkampioenschap (Busan, Zuid-Korea, 3-1 september): Loes Asmus, Thari Diefenbach, Sascha Egas, Susan Erades, Marije Filius, Kyra van Genderen, Famke Gildemacher, Berber Jansen, Maaike Haak, Annemiek Koehorst, Esther Maliepaard, Isabelle Markies, Bianca Mooi, Marijke van Veen, Winke Verdick, Anouk Vergunst, Ciska Welboren, Maud Werkman, Sofie van de Wiel en Inger Wieringa.

Gespeelde interlands per speler in 2016: Asmus 2, Diefenbach 4, Egas 7, Erades 2, Filius 7, Van Genderen 7, Gildemacher 7, Jansen 3, Haak 2, Koehorst 4, Maliepaard 7, Markies 7, Mooi 7, Van Veen 1, Verdick 6, Vergunst 5, Welboren 2, Werkman 2, Van de Wiel 7, Wieringa 4.

Uitslagen Nederlands Team Honkbal Dames in 2016:

Wereldkampioenschap (Busan, Zuid-Korea, 3-11 september): Voorronde: Nederland-India 9-2; Japan-Nederland 12-0 (4 1/2 inn.); Canada-Nederland 7-1. Tweede Ronde (7e t/m 12e plaats): Cuba-Nederland 9-8 (8 inn.); Nederland-USA 0-10 (5 inn.); Nederland-Hong Kong 9-4; Nederland-Pakistan 14-4 (5 inn.).

Nederlands Team Slowpitch Softbal In 2016 namen de nationale slowpitch-softbalploegen met het Mixed (Co-ed) Team deel aan het Wooden Cleats Tournament (Nieuwegein), de Windmill Classic (Almere) en een toernooi in Brasschaat (België) en met het Mannen-team aan de Windmill Classic (Almere) en de ESSL Super Cup in Regensburg (Duitsland). De ploeg speelde ook demonstratiewedstrijden op 28 augustus tijdens de eerste editie van het Mid Summer Slowpitch Event in Almere en op 15 oktober tijdens het End-Off Season Slowpitch Toernooi, eveneens in Almere. Het Mid Summer Slowpitch Event werd georganiseerd door de verenigingen Almere '90, DVH en Knickerbockers.

Staf De staf bestond in 2016 uit: - Erwin Visser (hoofdcoach) - Nils Eeltink (coach) - Hans Jansen de Vries (coach/pr) - Richard Foppen (team manager)

Selecties Evenementen

Selectie 2016: Mannen: Stasiu Achterberg, Maurice Baltus, Joey Berkenbosch, Cees-Jan van Bommel, Mike Bos, Arti Bosschaart, Danny Bout, Sergio Galue, Michel Groenhart, Ian Hagen, Arjan Havekotte, Jans Hendriks, Tico Jacobus, Robin Jansen, Josse Jossemans, Jao Klaassen, Hans Kluck, François Koehler, Nick Kopjes, Patrick de Lange, Roel Legerstee, Etienne Meijer, Mitchell Osinga, François Tammink, René Veen en Mark Visser. Vrouwen: Laura Burggraaf, Debby Connor, Michelle van Driel, Lindsey Gase, Anouk van den Heuvel, Dana Horeman, Solange Starrenburg, Marije Schoenmaker.

De spelers en speelsters uit bovenstaande selectie namen in 2016 in verschillende samenstellingen deel aan de wedstrijden en op speeldagen tijdens een aantal internationale evenementen. Daaronder toernooien voor het Nederlands Mannen Slowpitch Team en voor het Nederlands Mixed Slowpitch Team (co-ed).

63

Gespeelde interlands per speler in 2016: In 2016 speelde het Nederlands Slowpitch Team (Mannen en Co-ed) geen interlandwedstrijden.

Uitslagen Nederlands Team Slowpitch Mixed (Co-ed) in 2016:

Wooden Cleats Tournament (Nieuwegein, mei): Nederland-Wiesbaden Flyers (Duitsland) 21-10; Nederland-Double D (Nederland) 31-10; Nederland- BBK (Duitsland) 13-14; Nederland-Mohawks (Duitsland) 9-11; Nederland-Horsaal (Duitsland) 12-9; Nederland-Lakers (Duitsland) 18-8.

Windmill Classic (Almere, 30 juni-3 juli): Nederland-Suspects (Ierland) 12-7; Nederland-HTH Enschede 11-1; Nederland-Hairy Coos (Schotland) 13-6; Nederland-Team Crushers (Portugal) uitslag niet bekend; Nederland-Base Invaders (Engeland) 20-0; Nederland-Almere All Stars 14-7.

Toernooi Brasschaat Braves (Brasschaat, België): Nederland speelt op dit toernooi wedstrijden tegen Brasschaat Braves (België), Thamen, Domstad Dodgers, Adegeest, HCAW en North Stars, die allemaal worden gewonnen. De uitslagen zijn niet bekend.

Uitslagen Nederlands Team Slowpitch Mannen in 2016:

Windmill Classic (Almere, 30 juni-3 juli): Nederland-Ansbach (Duitsland) 8-8; Nederland-Brovaria (USA/Duitsland) 5-19; Nederland-Bloki Stars (Dominicaanse Republiek/Nederland) 22-9; Nederland-Los Chubbies (Duitsland) 20-15; Nederland- Guzzlers (Duitsland) uitslag niet bekend; Nederland-Dream Team (Tsjechië) uitslag niet bekend; Nederland-The Puppies (Engeland) uitslag niet bekend.

ESSL Super Cup (Regensburg, Duitsland, 17-18 september): Nederland-Wiesbaden Flyers (Duitsland) 11-13; Nederland-Los Coyotes (Oostenrijk) 14-4; Nederland- Bulldogs (Slovenië) 11-6; Nederland-Bulldogs (Slovenië) 23-2; Nederland-Linz Grizzlies (Oostenrijk) 14-9; Nederland-Brovaria (USA/Duitsland) 8-9.

BONDSARCHIVARIS

In dit hoofdstuk traditioneel weer een opsomming van de meest opmerkelijke gebeurtenissen in onze sporten, zowel tijdens internationale evenementen als in de landelijke competities. 2016 was weer een jaar vol activiteiten. De nationale ploegen in al onze sporten kwamen in actie en dat leverde weer bijzondere prestaties op. Zo leverde het Nederlands dames-softbalteam een historische prestatie door het Wereldkampioenschap in Canada af te sluiten met de vierde plaats, de hoogste klassering ooit. Vier ploegen (twee softbal-dames, één softbal-heren, één honkbal) veroverden een Europese beker. Europese kampioenstitels waren er voor het Nederlands softbalteam onder de 22 jaar en het Jong Oranje-honkbalteam.

Terug in de tijd

105 jaar geleden In de beginjaren van de vorige eeuw wordt het honkbal geïntroduceerd in ons land, hoewel er aanwijzingen zijn dat er al eerder in Nederland zou zijn gehonkbald. In deze pioniersjaren worden op verschillende plaatsen regelmatig demonstratie-wedstrijden gespeeld om de sport bekender te maken. Zo wordt er op 14 mei 1911 op het IJsclubterrein in Amsterdam een demonstratie-wedstrijd honkbal gespeeld. Het IJsclubterrein, gelegen tussen het Rijksmuseum en het Concertgebouw, wordt in 1951 het Museumplein. In deze beginjaren is dit terrein de voornaamste locatie waar honkbalwedstrijden worden gespeeld. Later in het jaar volgt nog een aantal demonstratie-wedstrijden. Zo speelt de sportafdeling van de Jongemannenvereeniging ter bevordering van Christelijk leven 'Excelsior' op 10 augustus 1911 een wedstrijd tegen het tweede negental van 'Hercules' op het terrein van de ABLO achter de Johannes Verhulststraat in Amsterdam. Eén van de laatste wedstrijden dit jaar wordt gespeeld op 17 september op het IJsclubterrein en gaat dit keer tussen de Amsterdamsche Honkbal Club en De Jonge Honkballers. 64

In de hiernavolgende jaren volgen nog vele wedstrijden op het Amsterdamse IJsclubterrein.

De jaarlijkse Bondsfeesten van de Nederlandsche Bond voor Lichamelijke Opvoeding (NBLO) worden in juli 1911 in Assen gehouden. Op dit sportieve evenement presenteren verschillende sportbonden hun sport op het zes dagen durende evenement. Op 29 juli (de vijfde dag) is er 's morgens een honkbal-demonstratie door leden van de Amsterdamsche Honkbalcub 'De Jonge Honkballers' en de Gymnastiek-vereniging 'Hercules', dat het duel met 46-16 wint. Het groots opgezette evenement wordt geopend door burgemeester M.A.D. (Maurits) Jolles van Assen. Het woord wordt ook gevoerd door F.W.C.H. (Frits) baron van Tuyll van Serooskerken, de voorzitter van de NBLO, en mr. J. (Johannes) Linthorst Homan, de Commissaris van de Koningin in de Provincie .

100 jaar geleden In 1916 zouden de Olympische Spelen worden gehouden in het Duitse Berlijn. Echter, vanwege de Eerste Wereldoorlog annuleerde het Internationaal Olympisch Comité de Spelen in mei 1915. Toch is er honderd jaar geleden een groot sportfestijn, namelijk de Nationale Olympische Spelen in Amsterdam, waaraan alleen door Nederlandse sporters wordt deelgenomen. Het evenement wordt georganiseerd door het Nederlandsch Olympisch Comité van 31 augustus tot en met 3 september, maar trekt helaas weinig bezoekers. Het Erecomité bestaat ondermeer uit de Minister van Binnenlandse Zaken P.W.A. (Pieter) Cort van der Linden, Minister van Marine Jean Jacques Rambonnet, Minister van Oorlog Nicolaas Bosboom, Minister van Waterstaat Cornelis Lely, de Opperbevelhebber van de Nederlandse Land- en Zeemacht generaal Cornelis J. Snijders, de Commissaris van de Koningin in Noord-Holland Antonie baron Röell en de Amsterdamse burgemeester Jan Willem Tellegen. Voorzitter van de Erecomité is Zijne Koninklijke Hoogheid Prins Hendrik, de echtgenoot van Koningin Wilhelmina. De meeste wedstrijden worden gespeeld op het Nederlandsch Sportpark, dat in de volksmond 'Het Stadion' wordt genoemd. Een aantal binnensporten, zoals boksen en schermen, wordt in het Concertgebouw beoefend. De openingsceremonie wordt afgesloten met een uur durend groots vuurwerk. Tijdens deze Spelen is er op 2 september in het Stadion ook een honkbalwedstrijd die wordt gespeeld tussen de teams van Quick Amsterdam en Hercules.

Een bijzondere wedstrijd is er op 27 augustus, want op die dag wordt op het Amsterdamse IJsclubterrein een honkbalwedstrijd gespeeld tussen een militair- en burgerteam. Het wordt een bijzonder aantrekkelijk duel dat door de Militairen met 32-31 nipt wordt gewonnen. Een paar dagen later treffen beide ploegen elkaar opnieuw in Weesp. Ook worden er door voornamelijk Amsterdamse teams demonstratie-wedstrijden gespeeld in ondermeer Enschede en Sneek.

80 jaar geleden Op 2 februari 1936 brengen Amerikaanse honkbaljournalisten voor het eerst hun stem uit om te komen tot de eerste keuze van spelers voor de nieuwe National Baseball Hall of Fame. Ty Cobb, Babe Ruth, Honus Wagner, Christy Mathewson en Walter Johnson ontvangen elk de vereiste 75 procent van de stemmen en vormen de eerste groep spelers die wordt opgenomen in de National Baseball Hall of Fame.

75 jaar geleden Ondanks de oorlogssituatie gaan in 1941 in ons land weer de honkbal-competities gewoon van start. Bondsvoorzitter Emile Bleesing weet dat er een tekort aan spelmateriaal kan ontstaan, maar heeft er alle vertrouwen in 'dat de zaak in orde komt'. Zo worden er in eigen land ballen, maar ook body- protectors, handschoenen en maskers gemaakt. Gehoopt wordt in de loop van het jaar ook slaghouten te kunnen leveren. Wel moet een Haagse vereniging vanwege materiaalgebrek afzien van deelname aan de competitie. In mei meldt de heer Bleesing dat aan het einde van die maand de eerste partij nieuwe ballen, vervaardigd door de fabriek Vredestein, gereed komt. De prijs bedraagt fl. 4,25 per stuk.

Op 14 juni eindigt de wedstrijd tussen de Amsterdamse ploegen Quick en Blauw-Wit in 0-0. Het is voor het eerst dat een wedstrijd in de Eerste Klasse (destijds de hoogste afdeling) een dergelijke eindstand heeft. De wedstrijd is een spannend werpersduel tussen Wim Geestman (Quick) en Cor Wilders (Blauw-Wit), die beiden de hele wedstrijd gooien. Geestman schakelt 14 slagmensen met drie slag uit en staat slechts één honkslag toe. Wilders komt tot 13 keer drie slag en moet drie honkslagen toestaan.

65

In 1941 sluit Ted Williams (Boston Red Sox) het Amerikaanse Major League-seizoen af met een slaggemiddelde van .406. Op de laatste competitiedag staat Williams op een gemiddelde van .3995 en heeft Boston een double-header op het programma staan tegen Philadelphia Athletics. Hoewel wordt voorgesteld zijn hoge slaggemiddelde (dat zal worden afgerond naar .400) te beschermen, wil Williams toch in beide wedstrijden spelen. Hij slaat 6-uit-8 en voert zijn gemiddelde op naar .406. Het is de laatste keer dat een speler .400 of hoger slaat in een seizoen. Joe DiMaggio (New York Yankees) realiseert dit jaar een ander record door in 56 opeenvolgende wedstrijden (15 mei-16 juli) minimaal één honkslag te slaan. Het record van de langste '' staat nog altijd op naam van 'The Yankee Clipper', de bijnaam van DiMaggio.

Op 2 juni was het 75 jaar geleden dat de legendarische Lou Gehrig overleed op 37-jarige leeftijd. De eerste honkman speelde tussen 1923 en 1939 voor de New York Yankees en zorgde voor een record met het spelen van 2130 opeenvolgende competitie-wedstrijden. In 1939 moet Gehrig noodgedwongen stoppen vanwege de spierziekte ALS, die ook wel Lou Gehrig Disease wordt genoemd.

50 jaar geleden In 1966 wordt er in ons land een nieuwe official geïntroduceerd. Voor het eerst worden er bij de honkbalwedstrijden in de hoofdklasse official scorers aangesteld. Hiervoor worden nieuwe, uitgebreidere scorekaarten ontworpen en gedrukt. Bij de aanstellingen van de eerste official scorers stelt Bondssecretaris Martin Bremer ''dat er een goede samenwerking zal moeten komen tussen de officiële scorer en degenen, die de omroepinstallaties op de verschillende honkbalvelden van de hoofdklassers hanteren; men zal eraan moeten wennen, dat de officiële scorer de beslissingen neemt, zoals ook de scheidsrechters dat tijdens een wedstrijd op het speelveld doen''. Theo Vleeshhouwer is de secretaris van de eerste scorecommissie van de Koninklijke Nederlandse Honkbal Bond (KNHB). De andere leden zijn Henk Knol en Joop Nusse.

Op 11 april 1966 is Emmett Ashford één van de umpires in de wedstrijd tussen Washington Senators en . Ashford is daarmee de eerste Afro-Amerikaanse umpire in de Major League.

Jubilea

Op 16 maart bestond de Koninklijke Nederlandse Baseball en Softball Bond 104 jaar.

Voor de volgende verenigingen (of afdelingen daarvan) was 2016 een jubileumjaar: 75 jaar: PSV 60 jaar: DVS, Roef! (softbal), Storks (softbal), VUC 55 jaar: Drachten Diamonds, The Orioles, Quick Amersfoort, Saints, Tex Town Tigers 50 jaar: Blue Birds, Hoofddorp Pioniers 45 jaar: The Bears, BSM, Cromtigers, Falcons, HCAW (softbal), Kickers, MULO (softbal), The Pioneers, Run '71 40 jaar: Aplhians, The Animals (softbal), The Beagles, Blue Socks (softbal), Falcons (softbal), The Herons (softbal heren), Sparks Haarlem, Spikes (softbal), Urbanus (softbal), De Zuidvogels (softbal) 35 jaar: Bedrocks, Blue Socks (softbal heren), Blue Stars, The Braves (softbal heren), OVVO (softbal heren), Red Lions, Robur '58 (softbal heren), Starlights (softbal) 30 jaar: Adegeest, Birds (softbal heren), Nuenen (softbal heren), Uden Red Sox, United 25 jaar: Green Hearts, Meppers Eersel

Records, Mijlpalen en Bijzondere Gebeurtenissen

Het seizoen 2016 kende net als in vorige jaren de nodige hoogtepunten, prestaties en opmerkelijke en bijzondere gebeurtenissen.

Algemeen Belangrijk nieuws is er op woensdag 3 augustus. Op die dag is de 129e Sessie van het Internationaal Olympisch Comité (IOC) in het Braziliaanse Rio de Janeiro. Het IOC keurt dan het voorstel goed van het organisatie-comité van de Olympische Spelen van 2020 in Tokyo (Japan) om vijf sporten aan het Olympisch Programma toe te voegen: honkbal/softbal, karate, skateboarding, surfen en sportklimmen. Hierdoor keren honkbal en softbal weer terug op de Olympische Spelen. Honkbal was een officiële medaillesport in 1992 tot en met 2008, softbal was een Olympische sport in 1996-2008.

66

Op 1 maart wordt Bart Volkerijk benoemd tot nieuwe algemeen directeur van de Koninklijke Nederlandse Baseball en Softball Bond. Volkerijk is de opvolger van Hans Meijer, die in mei met pensioen ging. Meijer bekleedde de functie sinds 1 januari 2002. Als honkballer kwam Volkerijk 21 seizoenen in de hoofdklasse uit voor het Haagse ADO en realiseerde verschillende records, waarvan hij er nog steeds een aantal op zijn naam heeft staan. Als werper van het Nederlands honkbalteam nam hij deel aan vele internationale evenementen, waaronder de Olympische Spelen van 1988 in Zuid- Korea.

Feiko Drost, Ben Goorts en Marco Stoovelaar waren in 2016 actief in hun 40ste hoofdklasse-seizoen als official scorer, waarmee zij hun eigen record weer met een jaar verscherpten. Honkbalscheidsrechter Fred van Groningen Schinkel werkte in 2016 zijn 45ste seizoen op het hoogste seizoen af en verlengde daarmee eveneens zijn eigen record.

Twee softbalsters bereikten een mijlpaal als international. Op 6 juli speelde Chantal Versluis haar 100e interlandwedstrijd in de nationale softbalploeg. Dat gebeurde in het duel tegen Canada tijdens de World Cup of Softball in Oklahoma City (USA). Virginie Anneveld bereikt dezelfde mijlpaal tijdens het Wereldkampioenchap in Canada als ze op 23 juli in actie komt tegen Venezuela.

Tijdens het Europees Kampioenschap in Hoofddorp was het Yurendell de Caster die voor aanvang van de wedstrijd tegen Zweden op 13 september werd gehuldigd voor het spelen van zijn 100e interlandwedstrijd in de nationale honkbalploeg.

Een aantal oud-speelsters van Springfield College verblijft op 24 en 25 juni in Nederland tijdens een Europese reis met hun voormalige coach Diane Potter, een grootheid in het Amerikaanse softbal. Op 25 juni bezoeken zij de double-header tussen Oolders Omaco Sparks Haarlem en De Glaskoning Twins in de Golden League. Op het Haarlemse Noordersportpark krijgen zij gezelschap van een groot aantal Nederlandse softbalsters, die in het verleden tegen de Amerikaanse softbalsters speelden met het Nederlands softbalteam. Het wordt een ware reünie tussen speelsters die elkaar vele jaren niet hebben gezien. Naast Diane Potter behoort ook Diane Schumacher tot het groepje dat een bezoek aan Haarlem brengt. Zij was van 1987 tot en met 1990 bondscoach van het Nederlands softbalteam. Een aantal speelsters uit haar Oranje-teams is ook aanwezig. Ruim veertig jaar geleden is HHC (de voorloper van het huidige Sparks Haarlem) gastclub van het softbalteam van Springfield College uit het Amerikaanse Springfield (Massachusetts). Het team komt destijds naar Nederland voor het spelen van wedstrijden en het verzorgen van clinics en trainingen. In 1974 is het Nederlands softbalteam te gast op Springfield College voor een trainingsstage ter voorbereiding op het Wereldkampioenschap in Stratford. Een aantal van de Amerikaanse Springfield-speelsters komt ook uit voor de nationale Amerikaanse ploeg tijdens het WK.

Op 4 september staat de Softbal All Star Game weer op het programma. Het softbalduel, dat wederom wordt gespeeld op het veld van UVV in Vleuten, wordt met twee uit in de eerste helft van de vijfde inning gestaakt wegens hevige regen. Team Blue staat op dat moment met 5-6 voor tegen Team Red. Na zes opeenvolgende wedstrijden sinds 2010 is er vanwege de voorbereidingen op het Europees Kampioenschap geen Honkbal All Star Game. Wel is er op 4 september op het complex van UVV een Old Star Game, een wedstrijd tussen oud-internationals en voormalige hoofdklassespelers.

Drie Nederlandse ploegen nemen als kampioen van de Europese/Afrikaanse regio in 2016 in drie verschillende leeftijdsgroepen deel aan de Little League World Series in de Verenigde Staten van Amerika.

Tijdens de Big League Baseball World Series in Easley (South Carolina) begint Dutch Lions in de International Pool met een 11-1 nederlaag tegen Guayama (Puerto Rico), maar wint vervolgens met 8- 1 van Saskatchewan District 1 (Canada). Hierna volgt een 3-9 verlies tegen Curaçao, de vertegenwoordiger van Latijns-Amerika. Het toernooi wordt afgesloten met een 11-9 winst tegen Texas East District 28 (Southwest USA).

Dutch Destroyers is de naam van het Nederlands team dat namens Europa/Afrika deelneemt aan de Big League Softbal World Series in Lower Sussex (Delaware). De ploeg speelt in Poule B en opent met een 4-5 nederlaag tegen Louisiana-District 5 (Southwest USA).

67

Hierna wordt verloren van Montgomery LL, New York (East USA) met 2-0, van Millsboro LL, Delaware (Delaware District 3, USA) met 1-4 en van Puerto Rico (Latijns-Amerika) met 12-2, maar de ploeg sluit af met een 10-0 overwinning tegen Ontario District 5 (Canada).

Het team van de NH Stars (Noord-Holland/Kennemerland/Amsterdam LL) neemt deel aan de Little League Softball World Series in Portland (Oregon). In Poule A opent de ploeg met een 4-19 nederlaag tegen Greater Helotes LL, Texas (Southwest USA), waarna met 16-3 wordt verloren van Robbinsville LL, (East USA). Ook in de derde ontmoeting is de Amerikaanse tegenstander te sterk, want er wordt met 11-1 verloren van Lincoln LL, Oregon (Oregon District 4 USA). Na drie nederlagen wint de ploeg met 6-2 van Coamo LL, Puerto Rico (Latijns-Amerika), maar daarna volgt een 10-0 verlies tegen Rowan LL, (Southeast USA). Het evemement wordt afgesloten met een 0- 10 nederlaag tegen Snow Canyon LL, Utah (West USA).

Honkbal Van 10 tot en met 13 januari neemt het Nederlands Koninkrijksteam Honkbal deel aan een Handelsmissie naar de Cubaanse hoofdstad Havana, die onder leiding staat van Minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking, mevrouw E.M.J. (Lilianne) Ploumen. Aan de missie wordt deelgenomen door 77 vertegenwoordigers van bedrijven, uit de sport en van culturele organisaties, waaronder het volledige Residentie Orkest. Met deze missie wil Nederland een brede handelsrelatie opbouwen met Cuba. Het honkbalteam behoort tot de groep uitgenodigde atleten die deel uitmaakt van de handelsmissie. Het gezelschap bestaat uit ruim 120 personen, waaronder ook vertegenwoordigers van Curaçao en Aruba. Voor het team selecteert manager Hensley Meulens zestien spelers, die worden vergezeld door twee coaches en een fysiotherapeut. Het is de bedoeling dat Nederland en Cuba op 11 januari tegen elkaar spelen in het fameuze Estadio Latinoamericano, maar regen gooit roet in het eten. De wedstrijd wordt een dag uitgesteld, maar moet ook dan helaas worden afgelast vanwege de weersomstandigheden.

Tijdens de Spring Training ter voorbereiding op de competitie maken 20 profspelers met een Nederlands paspoort deel uit van een Major League-trainingskamp. Negentien daarvan komen ook daadwerkelijk uit in oefenwedstrijden van een Major League-ploeg. De spelers zijn Ozzie Albies (Atlanta Braves), Roger Bernadina (New York Mets), Xander Bogaerts (Boston Red Sox), Calten Daal (Cincinnati Reds), Christopher Garia (Texas Rangers), (New York Yankees), Kenley Jansen (Los Angeles Dodgers), Spencer Kieboom (), Sicnarf Loopstok (Cleveland Indians), Loek van Mil (), Randolph Oduber (Washington Nationals), Juremi Profar (Texas Rangers), Jurickson Profar (Texas Rangers), (Baltimore Orioles), Sharlon Schoop (Baltimore Orioles), Andrelton Simmons ( of Anaheim), JC Sulbaran (St. Louis Cardinals), Chadwick Tromp (Cincinnati Reds), Gianfranco Wawoe (Seattle Mariners) en Shawn Zarraga (Los Angeles Dodgers). De enige speler die niet in actie komt is pitcher Loek van Mil. In 2015 waren er 21 Nederlandse spelers in Major League Spring Training, waarvan er veertien speelden. Vijf komen er niet in actie, twee andere spelers waren geblesseerd.

Zeven Nederlandse honkballers komen in 2016 uit in de Major League: korte stop/derde honkman Xander Bogaerts (157 wedstrijden, Boston Red Sox, prof sinds 2010), korte stop Didi Gregorius (153 wedstrijden, New York Yankees, prof sinds 2008), pitcher Kenley Jansen (71 wedstrijden, Los Angeles Dodgers, prof sinds 2009), catcher Spencer Kieboom (1 wedstrijd, Washington Nationals, profs sinds 2012), infielder/outfielder Jurickson Profar (90 wedstrijden, Texas Rangers, prof sinds 2010), 2e honkman Jonathan Schoop (162 wedstrijden, Baltimore Orioles, prof sinds 2009) en korte stop Andrelton Simmons (124 wedstrijden, Los Angeles Angels of Anaheim, prof sinds 2010). Kieboom debuteert in 2016 in de Major League. Jonathan Schoop zorgt in 2016 voor een unieke prestatie, want hij is één van de slechts drie spelers in 2016 die in alle 162 Major League-competitiewedstrijden speelt.

Naast dit zestal spelen drie Nederlanders in 2016 in de hoogste Aziatische profcompetities: outfielder Wladimir Balentien (132 wedstrijden, Yakult Swallows, Japan, prof sinds 2003), pitcher Rick van den Hurk (13 wedstrijden, Fukuoka SoftBank Hawks, Japan, prof sinds 2003) en pitcher Jair Jurrjens (17 wedstrijden, Uni-President 7-Eleven Lions, Taiwan, prof sinds 2003).

In 2016 spelen acht andere spelers die in Nederland zijn geboren of opgroeiden professioneel in de Minor Leagues, Independent Leagues en/of andere buitenlandse profcompetities: 1e/3e honkman Danny Arribas (prof sinds 2011) in de Single-A Short Season (Pittsburgh Pirates), outfielder Roger Bernadina (prof sinds 2002) in Triple-A (New York Mets), catcher Paul Brands (prof sinds 2015) in 68

Rookie League (Pittsburgh Pirates), pitcher Taylor Clemensia (prof sinds 2016) in Rookie League (Minnesota Twins), pitcher Misja Harcksen (prof sinds 2014) in Rookie League (Los Angeles Dodgers), korte stop Stijn van der Meer (prof sinds 2016) in Rookie League (Houston Astros), pitcher Loek van Mil (prof sinds 2006) in Triple-A (Minnesota Twins) en Bite (Australian Baseball League, Australië), catcher Bas Nooij (prof sinds 2016) bij Adelaide Bite (Australian Baseball League, Australië), outfielder Kalian Sams (prof sinds 2007) speelde voor Capitales de Quebec (Independent League, Canada) en Delfines Ciudad del Carmen (, Mexico) en pitcher Matz Schutte (prof sinds 2015) in de Rookie League (Minnesota Twins). Harcksen, Van Mil en Ruar Verkerk (die professioneel niet in actie komt) worden in 2016 'released' als profspeler.

Verder spelen verschillende (oud-)internationals die werden geboren op Aruba of Curaçao en hebben gespeeld in het Nederlands (Koninkrijks)team in 2016 eveneens professioneel: infielder Yurendell de Caster (prof sinds 1998) in Nicaragua, infielder Calten Daal (prof sinds 2013) in Double-A (Cincinnati Reds), pitcher Wendell Floranus (prof sinds 2012) in Independent League, outfielder Chris Garia (prof sinds 2010) in Single-A en Double-A (Texas Rangers), catcher Spencer Kieboom (prof sinds 2012) in Double-A (Washington Nationals), 1e honkman/catcher Phildrick Llewellyn (prof sinds 2012) in Independent League, pitcher Shairon Martis (prof sinds 2004) in Independent League, infielder Juremi Profar (prof sinds 2013) in Single-A Advanced (Texas Rangers), catcher Dashenko Ricardo (prof in 2007-2013 en weer in 2016) in Nicaragua, infielder Sharlon Schoop (prof sinds 2005) in Double-A en Triple-A (Baltimore Orioles), tweede honkman Darren Seferina (prof sinds 2014) in Single-A Advanced (St. Louis Cardinals), eerste honkman Curt Smith (prof sinds 2008) in Independent League en in Nicaragua, pitcher Juan Carlos (J.C.) Sulbaran (prof sinds 2009) in Double-A en Triple-A (St. Louis Cardinals), catcher Chadwick Tromp (prof sinds 2013) in Single-A Advanced (Cincinnati Reds), infielder/outfielder Gianfranco Wawoe (prof sinds 2011) in Single-A Advanced (Seattle Mariners) en catcher Shawn Zarraga (prof sinds 2008) in Double-A en Triple-A (Los Angeles Dodgers).

Oud-international Hensley Meulens is in 2016 voor het zevende jaar op rij de hitting coach van het Major League-team van de San Francisco Giants. Sharnol Adriana, die 24 jaar professioneel speelde (1991-2014), maakt in 2016 zijn coachdebuut in de Minor League als één van de coaches van Frisco Roughriders, het Double-A team van de Texas Rangers. Adriana, die ook in Oranje speelde, was in 2015 als werkzaam als coach en manager in Mexico. Hainley Statia, eveneens oud-international, maakt in 2016 eveneens zijn debuut als Minor League-coach. Hij is als hitting coach actief bij AZL Brewers, het Rookie League-team van de . Statia speelde zelf professioneel van 2005 t/m 2014. Voormalig Oranje-werper is in het najaar van 2016 als pitching coach actief bij Leones de Montería in de Colombiaanse profcompetitie. Maduro speelde professioneel in 1992-2006. In die periode speelde hij in 1996-1997 en 2000-2002 in de Major League.

De Nederlandse werper (en international) Mike Bolsenbroek komt in 2016 wederom in de Duitse competitie uit voor Buchbinder Legionäre Regensburg.

Acht Nederlandse profspelers en één coach nemen in 2016 met hun team deel aan de play-offs na afloop van het seizoen. Yurendell de Caster en Curt Smith spelen in het winterseizoen 2015-2016 in Nicaragua. Met respectievelijk Gigantes de Rivas en Tigres de Chinandega komt het tweetal uit in de play-offs van de Liga de Béisbol Profesional Nacional. De Caster bereikt met zijn ploeg de finalereeks en wordt kampioen. De Venezolaan Wuillians Vásquez, die in 2010 in de Nederlandse hoofdklasse uitkwam voor HCAW, wordt gekozen tot meest waardevolle speler van de finale. Als kampioen van Nicaragua plaats Gigantes de Rivas zich voor de Serie Latinoamericana, een evenement waaraan wordt deelgenomen door de profkampioenen uit Colombia, Mexico, Nicaragua en Panama. Met Gigantes wint Yurendell de Caster de vierde editie van het evenement na een 12-3 zege in de finale tegen Caimanes Olímpica de Barranquilla (Colombia). Werper Loek van Mil maakt in december 2015 zijn debuut in de Australian Baseball League en bereikt met Adelaide Bite in januari 2016 de Championship Series in de strijd om de . Adelaide verliest met 7-4 en 7-1 van , dat voor het eerst kampioen van de ABL wordt. Rick van den Hurk bereikt met Fukuoka SoftBank Hawks de play-offs van Nippon . De ploeg wint de eerste ronde tegen Chiba Lotte Marines (2-0), maar wordt daarna in de tweede ronde uitgeschakeld na verlies tegen Hokkaido Nippon-Ham Fighters (4-2), dat uiteindelijk de Japanse proftitel pakt na winst in de Japan Series.

In de Major League plaatst Jonathan Schoop zich met Baltimore Orioles voor de Wild Card Game in de American League, maar de ploeg verliest van Toronto Blue Jays en is daarmee uitgeschakeld. 69

Jurickson Profar bereikt met Texas Rangers de American League Division Series (ALDS), waarin de ploeg de best-of-five verliest van Toronto Blue Jays (3-0). Xander Bogaerts staat met Boston Red Sox eveneens in de ALDS, maar ook zijn ploeg loopt tegen een 3-0 'sweep' aan tegen Cleveland Indians. Kenley Jansen weet met Los Angeles Dodgers de National League Championship Series (NLCS) te halen. De ploeg wint eerst de best-of-five NLDS (3-2) tegen Washington Nationals, maar daarna trekt men in de best-of-seven NLCS met 4-2 aan het kortste einde tegen Chicago Cubs. San Francisco Giants, de ploeg van hitting coach Hensley Meulens, wint the National League Wild Card tegen New York Mets, maar wordt daarna uitgeschakeld in de NLDS (3-2) door Chicago Cubs, dat vervolgens ook te sterk is voor de Dodgers. In de World Series wint Chicago Cubs met 4-3 van Cleveland Indians om voor het eerst in 108 jaar weer kampioen te worden.

Rick van den Hurk schrijft in 2016 geschiedenis in Japan waar hij uitkomt voor titelverdediger Fukuoka SoftBank Hawks. Op 26 april wordt hij voor de dertiende keer op rij winnende werper. Daarmee evenaart hij een 50-jaar oud record uit de Nippon Professional Baseball voor meeste opeenvolgende overwinningen aan het begin van een loopbaan op het hoogste niveau. In 1966 lukte het Tsuneo Horiuchi (Yomiuri Giants) om dertien opeenvolgende overwinningen op zijn naam te krijgen in zijn debuut in de NPB. Van den Hurk debuteerde in 2015 in het Japanse profhonkbal en won toen negen wedstrijden. Op 10 mei wint Van den Hurk zijn vijfde wedstrijd van het seizoen, goed voor zijn 14e opeenvolgende zege en een nieuw NPB-record. De 'winning streak' eindigt op 17 mei als Van den Hurk voor het eerst in zijn Japanse carrière de verliezende werper is.

Ook in de Nederlandse hoofdklasse-competitie zijn er weer bijzondere prestaties. Zo worden er voor het eerst sinds 1961 drie No-Hitters in één seizoen gegooid. Op 7 mei gooit Orlando Yntema in zeven innings een No-Hitter tijdens een 11-0 overwinning van Curaçao Neptunus tegen Vaessen Pioniers. Voor Yntema is het de tweede No-Hitter in zijn Nederlandse loopbaan. Hij gooide zijn eerste in 2015 en was toen ook één van drie werpers die een 'combined No-Hitter' gooiden. Het is de negende keer dat een werper van Neptunus een No-Hitter gooit en de 46e in de hoogste afdeling sinds de eerste werd geregistreerd in 1948. Op 26 juni komt de 47e No-Hitter in de geschiedenisboeken. Op die dag staat de 43-jarige Elton Koeiman in zeven innings geen honkslagen toe in het door De Glaskoning Twins met 4- 0 gewonnen duel tegen DSS. Koeiman is vrijwel zeker de oudste werper die een No-Hitter gooit in de hoogste afdeling. Een paar weken later kan er weer een No-Hitter worden bijgeschreven. Op 9 juli gooit de Amerikaan Chris Pfau als werper van Vaessen Pioniers een No-Hitter tegen HCAW. In tegenstelling tot de No-Hitters van Yntema en Koeiman gooit Pfau een complete 9-inning wedstrijd.

Een triple play blijft eveneens een bijzonderheid in het honkbal en zeker in de hoofdklasse. Op 1 mei lukt het de verdediging van HCAW om in één actie drie spelers uit te schakelen in het thuisduel tegen Curaçao Neptunus. De laatste keer dat er in de hoogste afdeling een triple play werd gemaakt was op 10 juni 2014.

Het honkbalteam van L&D Amsterdam Pirates heeft in het hoofdklasse-seizoen 2016 een winning streak van liefst 17 wedstrijden. De streak begint op 17 april en eindigt op 26 mei.

Op zaterdag 7 mei is er opnieuw een bijzonder moment voor het Bussumse HCAW in de thuiswedstrijd tegen L&D Amsterdam Pirates. Op die dag speelt het honkbalteam de 1750e wedstrijd in de hoogste afdeling en wordt daarmee de eerste club in de historie die dit aantal bereikt. De mijlpaal wordt uitgebreid gevierd in combinatie met het feit dat HCAW vijftig jaar eerder voor het eerst naar de hoofdklasse promoveerde en twintig jaar geleden voor het eerst landskampioen werd. Tijdens de festiviteiten voorafgaande aan de wedstrijd wordt het complex van HCAW officiëel omgedoopt in Rob Hoffmann Vallei, vernoemd naar de legendarische HCAW-werper (en international) uit de jaren zestig en zeventig, Rob Hoffmann.

Op 6 augustus doen DSS en HCAW er lieft vier uur en drie minuten over om hun negen innings af te werken in de honkbal hoofdklasse. DSS werkt een 0-8 achterstand weg en wint met 17-15 in een wedstrijd, waarin de twee teams samen tot 34 honkslagen komen. Het is echter niet de langste 9-inning wedstrijd in de historie. Die werd gespeeld op 13 juli 1997 toen de wedstrijd tussen Sparta/Feyenoord en Neptunus vier uur en vijf minuten in beslag nam.

L&D Amsterdam Pirates verovert voor het eerst in de clubhistorie de Europese honkbalbeker. In het Italiaanse Rimini is de ploeg in finale van het toernooi om de European Champions Cup met 4-5 in 10 innings te sterk voor de 'Italiaanse piraten', Pirati dei Rimini. 70

Een dag eerder wint Amsterdam Pirates in de halve finale met 11-7 van Curaçao Neptunus, waardoor de Rotterdammers worden onttroond als bekerhouder. Neptunus sluit het toernooi op de vierde plek af na een 7-6 nederlaag in het strijd om het brons tegen UnipolSai Fortitudo Bologna (Italië). Hoewel Amsterdam Pirates het toernooi als winnaar afsluit is er ook een flinke domper. Werper (en international) Kevin Heijstek loopt een zware blessure op en is voor de rest van het seizoen uitgeschakeld.

Het Jong Oranje-honkbalteam pakt in Gijon (Spanje) de titel op het Europees Kampioenschap voor Junioren. In de finale van het evenement wint de Nederlandse ploeg met 3-7 van Italië.

In het najaar van 2016 wordt de vierde Curaçao Baseball Week georganiseerd. In (Curaçao) nemen vrijwel alle Nederlandse profspelers deel aan het evenement dat een week duurt. Ook nu brengen zij hun kennis weer over op jeugdige honkballers tijdens clinics. Het evenement wordt afgesloten met een onderlinge softbalwedstrijd.

In het najaar van 2016 worden acht Nederlandse spelers geselecteerd voor Team Europe, dat voor het tweede jaar op rij deelneemt aan de Asia Winter Baseball League in Taiwan. Dat zijn Taylor Clemensia, Misja Harcksen, Ross Ismail, Matz Schutte, catcher Paul Brands, infielders Eugene Helder, Kevin Weijgertse en outfielder Urving Kemp.

In de aanloop naar de reguliere competitie staat traditioneel weer een aantal toernooien op de agenda. Vaessen Pioniers wint de 28e editie van het MJFP Jan van de Vegte Memorial Tournament van De Hazenkamp in Nijmegen. L&D Amsterdam Pirates is in 2016 de winnaar van het 34e In Memoriam Charles Urbanus Sr. Toernooi, dat jaarlijks wordt georganiseerd door het Bussumse HCAW. De Glaskoning Twins, dat in 2016 een rentree maakt in de hoofdklasse, wint het 33e J.C.J. Mastenbroek Toernooi, het jaarlijkse internationale evenement van de vereniging Tex Town Tigers in Enschede. Twins is in de finale met 0-17 een maatje te groot voor Theo Meijer Quick Amersfoort.

Softbal Dames In het verslagjaar maakt international Britt Vonk haar profdebuut in de Amerikaanse National Pro Fastpitch (NPF). De korte stop komt daarin uit voor Scrap Yard Dawgs, een nieuwe ploeg in de NFP. Britt Vonk is de derde Nederlandse softbalster die in deze Amerikaanse profcompetitie uitkomt. In 2015 maakten derde honkvrouw Virginie Anneveld en werpster Dagmar Bloeming hun debuut in de NPF en speelden toen voor Pennsylvania Rebellion. Beiden keren in 2016 niet terug naar de NPF. Softbal-international Chantal Versluis speelt in 2016 in de Italiaanse competitie voor Sestese. Ook Nathalie Gosewehr en Noa Brand zijn in 2016 kort actief in Italië. Beiden komen uit voor Specchiasol Bussolengo en spelen respectievelijk zeven en twee wedstrijden.

Pennsylvania Rebellion staat in 2016 voor het tweede achtereenvolgende jaar onder leiding van Craig Montvidas, die in 2009-2014 bondscoach was van het Nederlands dames-softbalteam. Montvidas wordt in het seizoen 2016 bijgestaan door de Amerikaanse Tracy Bunge. Zij was sinds november 2009 eveneens betrokken bij de Nederlandse softbalploeg, die ze tijdens het Europees Kampioenschap van 2015 samen met co-bondscoach Juni Francisca onder haar hoede had.

Internationals Saskia Kosterink en Britt Vonk sluiten in januari 2016 hun seizoen in Australië af met deelname aan het 69e toernooi om de Australische titel. Aan dit evenement wordt jaarlijks deelgenomen door samengestelde teams als vertegenwoordiger van één van de zes Staten of drie Territoria. Britt Vonk komt uit voor Queensland Heat, Saskia Kosterink speelt voor Western Flames. Britt Vonk wint de titel met Queensland op het door regen geteisterde evenement na een 3-1 overwinning in de finale op titelverdediger New South Wales Firestars. Ze is bovendien ook nog beste slagvrouw en wordt na afloop van het evenement gekozen in het All Tournament Team. In het voorjaar van 2016 sluit international Virginie Anneveld haar eerste seizoen in de Nieuw-Zeelandse competitie af. In het najaar keren Kosterink en Anneveld weer terug naar respectievelijk Australië en Nieuw-Zeeland.

In de Golden League, de hoogste softbal-afdeling, zijn er in het verslagjaar ook weer verschillende bijzondere momenten.

In 2016 worden er twee No-Hitters gegooid in de Golden League. Op 23 april gooien DSS-pitchers Dagmar Bloeming (4 innings) en Quincey Catsburg (1 inning) een 'combined' No-Hitter in een 7-0 winst tegen De Glaskoning Twins. 71

Op 10 september gooit Ginger de Weert (Oolders Omaco Sparks Haarlem een 3-inning No-Hitter tegen De Glaskoning Twins in een 0-15 overwinning.

Op zaterdag 30 april slaat Karin Tuk op werpster Eva Voortman haar derde homerun van het seizoen in de Golden League in een duel tegen FysioExpert Olympia Haarlem. Voor de catcher van Oolders Omaco Sparks Haarlem is het de 45e homerun in haar loopbaan, waardoor ze de all-time recordhoudster wordt in de hoogste Nederlandse softbal-afdeling. Karin Tuk neemt het record over van Monique Fris, die er 44 sloeg in haar carrière. Ze sluit het seizoen af met vijf homeruns, zodat de ze All-Time lijst nu leidt met 47 homeruns.

In de best-of-one Promotie/Degradatie Finale Silver League/Eerste Klasse gooit LeeAnn Craanberg een Perfect Game in de door Neptunus met 8-0 gewonnen wedstrijd tegen Alcmaria Victrix. Door dit resultaat promoveert Neptunus naar de Silver League en degradeert Alcmaria Victrix naar de Eerste Klasse.

In het Tsjechische Pardubice verovert het Nederlands softbalteam onder de 22 jaar de Europese titel na een overtuigende 8-0 overwinning in de finale tegen Rusland. Het is de eerste keer dat er een Nederlands onder-22 jaar team was samengesteld.

Oolders Omaco Sparks Haarlem verovert in Ronchi dei Legionari (Italië) de European Premiere Cup door de in de finale met 3-1 te winnen van het Tsjechische Joudrs Praha.

In Ostrava (Tsjechië) wint FysioExpert Olympia Haarlem de European Cup Winners Cup na een 4-5 overwinning in de finale tegen Legnano (Italië). Olympia Haarlem staat met 0-3 voor, maar dat wordt in de vijfde inning ongedaan gemaakt als Legnano viermaal scoort. Olympia Haarlem herneemt de leiding in de eerste helft van de zevende inning, dankzij een tweepunten-homerun van Rachel van Veen.

De mannensoftbalploeg van Quick Amersfoort wint in september in het Italiaanse Azzano Decimo de ESF Cup. In de finale wint Quick met 3-2 van Pessac Panthères. Quick staat in de eindstrijd na drie innings met 1-2 achter, maar scoort dan tweemaal in de vierde slagbeurt. Het is voor het eerst dat Quick Amersfoort deze trofee wint. Een paar weken later wordt de ploeg ook landskampioen. Naast Quick Amersfoort nemen er nog twee Nederlandse ploegen deel aan het evenement, waarin op de slotdag wordt gestreden om twee Europese bekers. In de strijd om de ESF Cup eindigt Adegeest op de vijfde plaats. Hoofddorp Pioniers plaatst zich voor de eindstrijd om de Super Cup en eindigt in dat toernooi uiteindelijk op de achtste plaats.

Het succesvolle seizoen van Quick Amersfoort begint in april al met de winst van het eigen Keistad Toernooi. In het toernooi (driekamp) eindigt de ploeg op de eerste plaats na winst op Storks (5-1) en De Zuidvogels (2-1).

Voor aanvang van de reguliere competitie is er ook tweemaal toernooi-winst voor de softbalsters van FysioExpert Olympia Haarlem en UVV. Olympia Haarlem wint eerst de 33e editie van het J.C.J. Mastenbroek Toernooi in Enschede. Daar buigt de ploeg in de finale tegen Oolders Omaco Sparks Haarlem een 4-0 achterstand om in een 4-6 overwinning. Een week later is Olympia Haarlem in de finale van het eigen Jan de Wit Toernooi (28e editie) in Haarlem met 6-1 opnieuw te sterk voor Sparks Haarlem. De softbalsters van UVV winnen de Midden-Nederland Cup, georganiseerd door Hilversum Hurricanes in Loosdrecht, door in de finale met 4-0 te winnen van Centrals. Ook UVV is een week later weer succesvol. Dit keer in Amersfoort waar het Keistad Toernooi (organisatie Quick Amersfoort) wordt gewonnen na een 3-0 overwinning in de finale tegen Onze Gezellen. Terrasvogels wint in 2016 de eerste softbal-editie van de Haarlem Series. In het toernooi, dat de vorm van een driekamp heeft, wint Terrasvogels overtuigend van het organiserende Onze Gezellen met 0-19, waarna het evenement wordt afgesloten met een 5-4 overwinning tegen DSS. Tussendoor wint DSS met 2-11 van Onze Gezellen, zodat de ploeg op de tweede plaats eindigt.

Overzicht landenwedstrijden nationale ploegen

Honkbal In 2016 speelde de nationale honkbalploeg 24 wedstrijden, waaronder 19 officiële interlandwedstrijden. De nationale ploeg sloot zeventien interlandwedstrijden winnend af en verloor er twee. Tijdens deze interlandwedstrijden scoorde het Nederlands team 144 punten en kreeg er 49 tegen. 72

De vijf niet-interlandwedstrijden werden er allemaal gewonnen. Na de vier interlands tijdens de Honkbal Week Haarlem, drie interlands tijdens het France International Baseball Tournament, de oefen- interland tegen Frankrijk, de negen interlands tijdens het Europees Kampioenschap en de twee interlands tijdens de Samurai Japan Warm-Up Games heeft het Nederlands honkbalteam nu in totaal 808 officiële interlandwedstrijden gespeeld. De wedstrijden tegen Japan (Tokyo University All Star Team) (driemaal) tijdens de Honkbal Week Haarlem, International Stars (eenmaal) tijdens het France International Baseball Tournament en tegen Japan (Kanto) voor aanvang van de Samurai Japan Warm-Up Games waren geen interlandwedstrijden. Tijdens het France International Baseball Tournament (Yoshida Challenge) in het Franse Sénart scoorde het Nederlands team in de wedstrijd tegen Frankrijk het 5000e punt in een interlandwedstrijd. In de ontmoeting tegen Zweden tijdens het Europees Kampioenschap in Hoofddorp werd het 2000e Oranje-punt tijdens een EK gescoord.

Het totaaloverzicht ziet er als volgt uit:

TOTAALSTAND NA 808 OFFICIËLE HONKBALINTERLANDWEDSTRIJDEN (PER 31-12-2016)

Tegenstander wed. gew. gel. verl. pnt. voor - tegen 1. Nederland-Italië 128 76 1 51 153 743 - 580 2. Nederland-Taiwan 74 44 1 29 89 303 - 285 3. Nederland-België 64 57 0 7 114 662 - 160 4. Nederland-Cuba 49 7 0 42 14 108 - 398 5. Nederland-Japan 44 8 0 36 16 103 - 289 6. Nederland-USA 40 5 0 35 10 99 - 272 7. Nederland-Spanje 34 34 0 0 68 377 - 65 8. Nederland-Zuid-Korea 32 10 0 22 20 99 - 203 9. Nederland- Australië 30 12 1 17 25 145 - 188 10. Nederland-Canada 30 11 1 18 23 143 - 182 11. Nederland-Zweden 27 27 0 0 54 359 - 36 12. Nederland-Frankrijk 27 25 0 2 50 358 - 53 13. Nederland-Puerto Rico 25 8 0 17 16 85 - 152 14. Nederland-Ned. Antillen 22 14 0 8 28 121 - 97 15. Nederland-Panama 17 7 0 10 14 77 - 80 16. Nederland-Venezuela 17 6 0 11 12 96 - 122 17. Nederland-Dom.Republiek 16 6 0 10 12 66 - 86 18. Nederland-Duitsland 14 14 0 0 28 113 - 33 19. Nederland- Nicagarua 14 7 0 7 14 82 - 81 20. Nederland-Rusland 12 11 0 1 22 114 - 14 21. Nederland-West-Duitsland 11 11 0 0 22 82 - 12 22. Nederland-Groot-Brittannië 10 10 0 0 20 146 - 9 23. Nederland-China 10 9 0 1 18 100 - 29 24. Nederland- Tsjechië 10 9 0 1 18 66 - 9 25. Nederland-Mexico 10 4 0 6 8 47 - 50 26. Nederland-Zuid-Afrika 7 6 0 1 12 59 - 12 27. Nederland-Griekenland 5 5 0 0 10 53 - 0 28. Nederland-Colombia 5 1 0 4 2 17 - 39 29. Nederland-Kroatië 4 4 0 0 8 45 - 12 30. Nederland-Oekraïne 4 4 0 0 8 56 - 2 31. Nederland- Curaçao 3 3 0 0 6 35 - 8 Tegenstander wed. gew. gel. verl. pnt. voor -tegen 32. Nederland-Filippijnen 3 3 0 0 6 33 - 4 33. Nederland-Brazilië 3 2 0 1 4 15 - 6 34. Nederland-Thailand 2 2 0 0 4 23 - 2

73

35. Nederland-Guam 1 1 0 0 2 8 - 1 36. Nederland-Oostenrijk 1 1 0 0 2 22 - 0 37. Nederland-San Marino 1 1 0 0 2 18 - 7 38. Nederland-Slovenië 1 1 0 0 2 15 - 2 39. Nederland-Guatemala 1 0 0 1 0 4 - 5 Totaal 808 466 4 338 936 5096 - 3585

30 Europese kampioensch. 224 interlands (189-0- 35 378 2229- 619) 20 Wereldkampioenschappen 186 interlands ( 69-0-117 138 859-1107) 28 Haarlemse Honkbal Weken 87 interlands ( 45-0- 42 90 352- 345) 6 Intercontinental Cups 43 interlands ( 19-0- 24 38 231- 226) 15 World Port Tournaments 34 interlands ( 26-0- 8 52 172- 113) 5 Olympische Spelen 31 interlands ( 9-0- 22 18 100- 226) 6 Invitatie-toernooien Taiwan 27 interlands ( 8-0- 19 16 83- 208) 3 17 interlands ( 7-0- 10 14 61- 89) 2 European Baseball Series 9 interlands ( 4-1- 4 9 31- 28) 1 Premier12 6 interlands ( 3-0- 3 6 41- 27) 2 France International BB Tourn. 6 interlands ( 5-0- 1 10 48- 21) 1 Olympisch Kwalificatie Toern. (*) 5 interlands ( 4-0- 1 8 40- 16) 1 Golden Cup Toernooi 5 interlands ( 1-0- 4 2 28- 55) 1 Pré-Olympisch Toernooi 4 interlands ( 2-0- 2 4 14- 12) 1 Samurai Japan Games 2 interlands ( 0-0- 2 0 18- 21) Overige 122 interlands ( 75-3- 44 153 826- 510) Totaal 808 interlands (466-4-338 936 5096- 3585)

(*)-De gegevens van het OKT 2007 staan verwerkt onder Europese Kampioenschappen, omdat dit hetzelfde toernooi was.

Softbal dames In 2016 speelde het Nederlands damessoftbalteam 26 wedstrijden, waaronder 17 officiële interlandwedstrijden. De nationale ploeg sloot tien interlandwedstrijden winnend af en verloor er zeven. Tijdens deze interlandwedstrijden scoorde het Nederlands team 80 punten en kreeg er 57 negen tegen. Na de acht interlands tijdens de World Cup of Softball en de negen interlands tijdens het Wereldkampioenschap heeft het Nederlands softbalteam nu in totaal 585 officiële interlandwedstrijden gespeeld. De negen wedstrijden tijdens de Holland Tour waren geen interlands. In 2016 'speelde' het Nederlands team voor het eerst tegen Pakistan, hoewel de wedstrijd nooit heeft plaatsgevonden. De wedstrijd stond op het programma tijdens het Wereldkampioenschap in Canada, maar Pakistan kon daar uiteindelijk niet aan deelnemen, doordat het vanwege visumproblemen niet kon afreizen. De wedstrijden tegen Pakistan werden reglementair met 7-0 gewonnen verklaard voor de tegenstander en zijn als zodanig ook in de uitslagenlijsten en poule-standen opgenomen. Vandaar dat de 'wedstrijd' tegen Pakistan ook in dit overzicht is opgenomen.

Het totaaloverzicht ziet er als volgt uit:

TOTAALSTAND NA 585 OFFICIËLE SOFTBALINTERLANDWEDSTRIJDEN (PER 31-12-2016)

Tegenstander wed. gew. gel. verl. pnt. voor - tegen 1. Nederland-Italië 109 66 0 43 132 368 - 237 2. Nederland-Australië 47 5 2 40 12 47 - 205 3. Nederland-Taiwan 43 13 0 30 26 67 - 139 4. Nederland-Canada 34 4 1 29 9 62 - 206 74

5. Nederland- Tsjechië 29 21 0 8 42 107 - 63 6. Nederland-Japan 27 6 1 20 13 38 - 121 7. Nederland-België 25 24 0 1 48 235 - 6 8. Nederland-Groot-Brittannië 22 21 0 1 42 159 - 20 9. Nederland-Nieuw-Zeeland 22 7 0 15 14 39 - 89 10. Nederland-China 20 2 0 18 4 29 - 94 11. Nederland-USA 19 2 0 17 4 8 - 107 12. Nederland-Rusland 17 14 0 3 28 86 - 13 13. Nederland-Denemarken 13 13 0 0 26 154 - 4 14. Nederland-Spanje 13 13 0 0 26 103 - 8 15. Nederland-Venezuela 13 7 0 6 14 42 - 51 16. Nederland-Puerto Rico 10 6 0 4 12 40 - 23 17. Nederland-Zuid-Afrika 9 9 0 0 18 53 - 4 18. Nederland-Griekenland 9 2 0 7 4 27 - 29 19. Nederland-Duitsland 8 8 0 0 16 87 - 6 20. Nederland-Zweden 8 8 0 0 16 102 - 2 21. Nederland-Argentinië 7 7 0 0 14 71 - 5 22. Nederland-Frankrijk 6 6 0 0 12 60 - 2 23. Nederland-Oostenrijk 6 6 0 0 12 57 - 1 24. Nederland-Zambia 6 5 0 1 10 72 - 15 25. Nederland-Cuba 6 2 0 4 4 15 - 17 26. Nederland-Kroatië 5 5 0 0 10 109 - 1 27. Nederland-Ned. Antillen 5 4 0 1 8 12 - 9 28. Nederland-Tsjechoslowakije 4 4 0 0 8 54 - 0 29. Nederland-West-Duitsland 4 4 0 0 8 73 - 0 Tegenstander wed. gew. gel. verl. pnt. voor -tegen 30. Nederland-Mexico 4 3 0 1 6 18 - 5 31. Nederland-Botswana 3 3 0 0 6 27 - 0 32. Nederland-Dom. Republiek 3 3 0 0 6 29 - 5 33. Nederland-Indonesië 3 3 0 0 6 18 - 1 34. Nederland-San Marino 3 3 0 0 6 45 - 0 35. Nederland-Colombia 3 2 0 1 4 6 - 4 36. Nederland-Filippijnen 3 2 0 1 4 15 - 7 37. Nederland-Bermuda 2 2 0 0 4 13 - 6 38. Nederland- Brazilië 2 2 0 0 4 13 - 6 39. Nederland-Slowakije 2 2 0 0 4 31 - 0 40. Nederland-Bahama’s 2 0 0 2 0 2 - 4 41. Nederland-Aruba 1 1 0 0 2 7 - 0 42. Nederland-El Salvador 1 1 0 0 2 5 - 0 43. Nederland-Finland 1 1 0 0 2 5 - 0 44. Nederland-Guatemala 1 1 0 0 2 3 - 0 45. Nederland-Israël 1 1 0 0 2 15 - 0

75

46. Nederland-Oekraïne 1 1 0 0 2 24 - 0 47. Nederland-Pakistan 1 1 0 0 2 7 - 0 48. Nederland-Panama 1 1 0 0 2 4 - 0 49. Nederland-Zimbabwe 1 1 0 0 2 5 - 0

Totaal 585 328 4 253 660 2668 -1516

19 Europese kampioensch. 164 interlands (131-0- 33 262 1151- 167) 12 Wereldkampioenschappen 106 interlands ( 59-0- 457 118 466- 320) 10 Haarlemse Softbal Weken 60 interlands ( 27-0- 33 54 112- 142) 3 Olympische Kwalif. Toern. 37 interlands ( 30-0- 7 60 233- 51) 7 Canada Cup-toernooien 26 interlands ( 7-0- 19 14 42- 133) 3 World Cups of Softball 20 interlands ( 8-0- 12 16 73- 93) 2 Intercontinental Cups 15 interlands ( 4-0- 11 8 17- 45) 2 Olympische Spelen 14 interlands ( 2-0- 12 4 12- 80) 1 World Games 7 interlands ( 4-0- 3 8 29- 17) 1 Four Nations Tournament 7 interlands ( 3-0- 4 6 11- 18) 1 Prague Cup 7 interlands ( 3-0- 4 6 12- 18) 1 Venezuela International Series 6 interlands ( 1-0- 5 2 10- 25) 3 Jan van Bakel Toernooien 5 interlands ( 5-0- 0 10 46- 2) 1 Three Nations Tournament 5 interlands ( 1-0- 4 2 4- 16) 4 Holland Tours 4 interlands ( 4-0- 0 8 52- 2) 1 Japan Cup 4 interlands ( 0-0- 4 0 8- 20) 1 Elf Steden Toer 3 interlands ( 2-0- 1 4 22- 5) 1 Tri-Nations Tournament 2 interlands ( 0-0- 2 0 0- 9) Overige 93 interlands ( 37-4- 52 78 368- 353) 585 interlands (328-4-253 660 2668- 1516)

Softbal heren In 2016 speelde het Nederlands herensoftbalteam 16 wedstrijden, waaronder tien officiële interlandwedstrijden. De nationale mannenploeg won zes interlandwedstrijden en verloor er vier. Tijdens deze interlandwedstrijden scoorde het Nederlands team 84 punten en kreeg er 49 tegen. Van de zes niet-interlandwedstrijden werden er drie winnend afgesloten en eindigde er één in een gelijkspel. Na de twee interlands tijdens het Zeister Slot Toernooi en de acht interlands tijdens het Europees Kampioenschap heeft het Nederlands herensoftbalteam nu in totaal 258 officiële interlandwedstrijden gespeeld. Tijdens het Europees Kampioenschap in Italië stond het Nederlands mannensoftbalteam voor het eerst in de historie tegenover Italië. Oranje won het duel met 12-4. Op hetzelfde evenement werd in de wedstijd tegen Israël het 2000e Nederlandse EK-punt gescoord.

Het totaaloverzicht ziet er als volgt uit:

TOTAALSTAND NA 258 OFFICIËLE SOFTBALINTERLANDWEDSTRIJDEN (PER 31-12-2016)

Tegenstander wed. gew. gel. verl. pnt. voor - tegen 1. Nederland-Denemarken 60 29 0 31 58 265 - 228 2. Nederland-Tsjechië 49 21 0 28 42 242 - 271 3. Nederland-Groot-Brittannië 25 17 2 6 36 136 - 80 4. Nederland-België 20 19 0 1 38 239 - 40

76

5. Nederland-Israël 18 18 0 0 36 246 - 19 6. Nederland-Slowakije 8 8 0 0 16 110 - 4 7. Nederland-Canada 8 0 0 8 0 13 - 96 8. Nederland-Kroatië 7 7 0 0 14 117 - 8 9. Nederland-Australië 7 0 0 7 0 10 - 53 10. Nederland-Duitsland 5 5 0 0 10 66 - 16 11. Nederland-Japan 4 0 0 4 0 3 - 35 12. Nederland-USA 4 0 0 4 0 3 - 28 13. Nederland-Venezuela 4 0 0 4 0 8 - 25 14. Nederland-Zuid-Afrika 4 0 0 4 0 16 - 30 15. Nederland-Noorwegen 3 3 0 0 6 59 - 0 16. Nederland-Filippijnen 3 1 0 2 2 11 - 19 17. Nederland-Mexico 3 0 0 3 0 6 - 26 18. Nederland-Marianen Eilanden 2 2 0 0 4 28 - 4 19. Nederland-Polen 2 2 0 0 4 40 - 5 20. Nederland-Rusland 2 2 0 0 4 57 - 1 21. Nederland-Tsjechoslowakije 2 2 0 0 4 16 - 2 22. Nederland-Botswana 2 1 0 1 2 9 - 3 23. Nederland-Argentinië 2 0 0 2 0 7 - 23 24. Nederland-Dom. Republiek 2 0 0 2 0 3 - 18 25. Nederland-Nieuw-Zeeland 2 0 0 2 0 5 - 29 26. Nederland-Guernsey 1 1 0 0 2 13 - 0 27. Nederland-Hong Kong 1 1 0 0 2 7 - 2 28. Nederland-Indonesië 1 1 0 0 2 11 - 0 29. Nederland-Italië 1 1 0 0 2 12 - 4 30. Nederland- Papua Nw. Guinea 1 1 0 0 2 12 - 10 31. Nederland-Samoa 1 1 0 0 2 10 - 8 32. Nederland-Taiwan 1 1 0 0 2 6 - 5 Tegenstander wed. gew. gel. verl. pnt. voor -tegen 33. Nederland-Zuid-Korea 1 1 0 0 2 20 - 0 34. Nederland-Colombia 1 0 0 1 0 1 - 6 35. Nederland-Puerto Rico 1 0 0 1 0 4 - 7 Totaal 258 145 2 111 292 1807 - 1099

13 Europese kampioensch. 114 interlands ( 78-0- 36 156 1011- 361) 25 Zeister Slot Toernooien 61 interlands ( 35-0- 26 70 361- 252) 6 Wereldkampioenschappen 45 interlands ( 10-0- 35 20 163- 328) 10 Bill Jeffrey Toernooien 16 interlands ( 13-0- 3 26 117- 43) 1 Hawker Challenge 7 interlands ( 0-0- 7 0 16- 67) 3 Svend Eriksen Cups 5 interlands ( 5-0- 0 10 78- 5) 2 Haagse Softbal Dagen 3 interlands ( 2-0- 1 4 28- 15) 1 World Games 1 interland ( 1-0- 0 2 6- 2) Overige 6 interlands ( 1-2- 3 4 27- 26) 77

Totaal 258 interlands (145-2- 111 292 1807- 1099)

Honkbal dames In 2016 speelde het Nederlands dameshonkbalteam zeven wedstrijden en dat waren allen officiële interlandwedstrijden. De nationale ploeg sloot drie van deze interlandwedstrijden winnend af en verloor er vier. Tijdens deze interlandwedstrijden scoorde het Nederlands team 41 punten en kreeg er 48 tegen. Na de zeven interlands tijdens het Wereldkampioenschap heeft het Nederlands dameshonkbalteam nu in totaal 29 officiële interlandwedstrijden gespeeld. Tijdens het WK in Zuid- Korea speelde het Nederlands team voor het eerst tegen India en Pakistan.

Het totaaloverzicht ziet er als volgt uit:

TOTAALSTAND NA 29 OFFICIËLE HONKBALINTERLANDWEDSTRIJDEN (PER 31-12-2016)

Tegenstander wed. gew. gel. verl. pnt. voor - tegen 1. Nederland-Canada 4 0 0 4 0 4 - 49 2. Nederland-Taiwan 4 0 0 4 0 10 - 39 3. Nederland-Cuba 3 1 0 2 2 23 - 30 4. Nederland-Hong Kong 3 1 0 2 2 20 - 27 5. Nederland-USA 3 0 0 3 0 0 - 37 6. Nederland-Venezuela 3 0 0 3 0 11 - 40 7. Nederland-Australië 2 0 0 2 0 13 - 29 8. Nederland-Japan 2 0 0 2 0 0 - 33 9. Nederland-Zuid-Korea 2 0 0 2 0 9 - 26 10. Nederland-India 1 1 0 0 2 9 - 2 11. Nederland-Pakistan 1 1 0 0 2 14 - 4 12. Nederland-Puerto Rico 1 0 0 1 0 1 - 11 Totaal 29 4 0 25 8 114 - 327

4 Wereldkampioenschappen 29 interlands (4-0- 25 8 114- 327) Totaal 29 interlands (4-0- 25 8 114- 327)

Co-ed Slowpitch In 2016 speelde het Nederlands co-ed slowpitchteam (mannen/vrouwen mix-team) 18 wedstrijden, waaronder geen officiële interlandwedstrijden. De nationale ploeg sloot 16 van deze wedstrijden winnend af.

Het totaaloverzicht ziet er als volgt uit:

TOTAALSTAND NA 4 OFFICIËLE SLOWPITCH-INTERLANDWEDSTRIJDEN (PER 31-12-2016)

Tegenstander wed. gew. gel. verl. pnt. voor - tegen 1. Nederland-Groot-Brittannië 4 0 0 4 0 6 - 57 Totaal 4 0 0 4 0 6 - 57

1. Challenger Tour 4 interlands (0-0- 4 0 6- 57) Totaal 4 interlands (0-0- 4 0 6- 57)

78