Codziennie nowe informacje na www.echogorzowa.pl

● MIESIĘCZNIK BEZPŁATNY ● ● STYCZEŃ 2021 ● NR 1/2021 (73) Kwietne łąki także Dziewczyna na schodach w Gorzowie i widok na katedrę Powstawa³ kilka dni, ale jak ju¿ powsta³, to zachwyci³ wiêkszoœæ. W parku Górczyñskim i trzech innych miejscach ³¹ki ju¿ rosn¹. Najnowszy mural jest Przy ich zasiewie cem zabaw przy ul. Matejki wyj¹tkowy, bo w formacie 3D.

pos³u¿ono siê dwoma meto - i oraz w drugiej czêœci parku Mural w centrum Gorzowa k s ñ dami. Wiosn¹ oka¿e siê czy y 750-Lecia. Do zasiewu za - wyszed³ z r¹k autora docenia - z c l u

obie s¹ równie skuteczne. To K stosowano mieszankê 40 nego muralu œródeckiego w

z s a

pozwoli na podejmowanie k specjalnych gatunków roœlin Poznaniu. Jak opowiada jego u £

. decyzji w przysz³ym roku. A t ³¹kowych. twórca, prof. Rados³aw Barek, o F warto, bo w 2021 zaplanowa - Wiosną okaże się, czy kwiet - Wiosn¹ oka¿e siê, czy obie pierwsze pomys³y na formê no stworzenie ³¹k w kolejnych ne łąki zakwitną także w metody przynosz¹ dobre kompozycyjn¹ pojawi³y siê rok 6 miejscach w Gorzo wie. Gorzowie efekty i czy warto je stosowaæ temu. Samo opracowanie pro - Jesieni¹ tego roku Wydzia³ w dalszych planach tworzenia jektu te¿ trochê trwa³o. Auto - Gospodarki Komunalnej i niu wraz z przekopaniem ³¹k kwietnych w Gorzowie . rowi chodzi³o, aby przestrzeñ Transportu Publicznego, któ - ziemi i wybraniem roœlin - W 2021 roku miasto przy - mog³a byæ wizualnie ciekaw¹. ry zajmuje siê równie¿ noœci naturalnie porastaj¹cej gotowuje siê do za³o¿enia - Teraz zapewne wielu kierow - miejsk¹ zieleni¹, pod okiem teren, a nastêpnie zasiewem ³¹k kwietnych w 6 kolejnych ców, którzy wje¿d¿aj¹ na ron - fachowców z Polski, nasion roœlin ³¹kowych - tak miejscach - w parku przy do bêdzie zaskoczonych maj¹cych doœwiadczenie w sta³o siê w parkach Gór - szpitalu psychiatrycznym, w widz¹c przyk³adowo w otwar - zak³adaniu ³¹k kwietnych zle - czyñskim i 750-Lecia. parku S³owiañskim, na pasie tych oknach ludzkie postacie. ci³ wykonanie ³¹k kwietnych Drugi - polega³ na bardzo rozdzielaj¹cym jezdnie ulicy Jak bêdzie pe³nia zimy, to w parku Górczyñskim, parku niskim skoszeniu roœlinnoœci S³owiañskiej, na b³oniach bêd¹ zastanawiaæ siê, jak 750-Lecia Gorzowa, alei naturalnie porastaj¹cej wy - przy K³odawce przy ul. ciep³e musz¹ to byæ mieszka - ksiêdza Andrzejewskiego i brane miejsce, zebraniem Chodkiewicza, na skwerze nia, skoro lokatorzy pozwolili na skarpie przy ul. Matejki. pokosu), a potem wysiewie na rogu Kosynierów sobie na otwarcie okien - mó -

£¹ki wykonano w dwóch nasion roœlin ³¹kowych. Tak Gdyñskich i Matejki oraz na wi³ podczas symbolicznego y w o r o

technologiach przygotowa - zrobiono na pasie œrodko - skwerze przy ul. Okólnej. ods³oniêcia na pocz¹tku grud - B

t r e nia gruntu. Pierwszy - pole - wym alei ks. Andrzejewskie - WIES³AW CIEPIELA nia 2020 roku. b o R

. ga³ na pe³nym przygotowa - go, na skarpie skweru z pla - RZECZNIK PRASOWY UM Mural zajmuje ca ³¹ pó³noc - t o F no-zachodni ¹ œcianê w ka - Autorem niezwykłego muralu jest prof. Radosław Barek mienicy, w której mieœci siê siedziba miêdzy innymi Uni - Bezcenny skarb trafił do biblioteki wersytetu Trzeciego Wieku, u nie kojarzy siê z czymœ moœci¹ miejsca, powszechn¹ Pamiêtnik, listy oraz teksty poetyckie Papuszy - Bronis³awy Wajs, trafi³y zbiegu ul Jagie ³³y i Walczaka. wa¿nym, natomiast zachwy - edukacj¹ przestrzenn¹ i archi - Najlepiej go widaæ sprzed ca. - Bo jest taki ³adny i taki tektoniczn ¹. do biblioteki. wejœcie do Bia³ego Koœcio³a. du¿y - mówi¹ przedszkolaki z Jest twórc¹ stowarzyszenia To przestrzenne malowid³o, pobliskiego przedszkola. „Wêdrowni Architekci”, której Uda³o siê to dziêki mediacji które patrzy na katedrê i kilka Fundatorem muralu jest celami statutowymi s¹: pozna - wojewody lubuskiego, innych budynków. Na scho - PGE Energia Ciep³a S.A. Od - wanie wielow¹tkowoœci prze - W³adys³awa Dajczaka. dach wiod¹cych do wyjœcia dzia³ Elektrociep³ownia w Go - strzeni kulturowej, upo - - To skarb, który nie ma ce - widaæ postaæ z plecakiem z rzowie Wielkopolskim z okazji wszechnianie wiedzy o lokal - ny, nie mo¿na go w ¿aden uniesionymi rêkami. W swoich 70. urodzin. Pierwszy nym i regionalnym e sposób wyceniæ w sensie i oknach po obu stronach w Gorzowie mural przygoto - dziedzictwie kultury material - w o z r

materialnym. Dla kultury to o dziej¹ siê pojedyncze historie wany w technice 3D powsta³ nej i niematerialnej oraz pro - G

w zjawisko samo w sobie, s zwyk³ych gorzowian. Na po - dziêki wsparciu Wydzia³u pagowanie postulatów Karty P B M absolutnie odrêbnego. Prze - i ziomie chodnika stoi dziew - Obs³ugi Biznesu i Inwestora, Drahimskiej. W

cie¿ Papusza by³a pierwsz¹ m czyna, obok której mo¿na siê zaanga¿owaniu wiceprezy - Jest autorem s³ynnego mu - u w i poetk¹ z tego œrodowiska, h ustawiæ do zdjêcia. A gdzieœ denta Jacka Szymankiewicza ralu na poznañskiej Œródce, c r A

. która zapisywa³a swoje t tam przycupn ¹³ kotek. Malo - i miejskiego architekta Dariu - „Opowieœæ œródecka z trêba - o F pieœni, zwane dziœ przez nas Rękopisy Papuszy będą opracowane, przeniesione na nośni - wid³o ¿yje, bo ju¿ gorzowianie sza Górnego. Organizacyjnie czem na dachu i kotem w tle”, wierszami - mówi szczêœliwy ki cyfrowe i zabezpieczone ju¿ zaczêli siê przestrzegaæ, Miasto wspiera³ Zak³ad Gos - trójwymiarowego malunku na S³awomir Szenwald, dyrektor aby na tym rondzie uwa¿aæ. - podarki Mieszkaniowej. budynku przy ul. Œródka 3/ Wojewódzkiej i Miejskiej Bib - Mo¿na z wra¿enia wjechaæ w Elektrociep³owania zaprosi³a Rynek Œródecki, Filipiñska lioteki Publicznej im. Zbig - Ca³oœæ archiwum Papu - Ca³oœæ zostanie przeniesiona œcianê - ¿artuj¹ niektórzy. do wspó³pracy prof. Rados³aw (naprzeciwko œródeckiego niewa Herberta. To tu trafi³ szy do dziœ znajdowa³a siê na noœniki cyfrowe, nastêpnie Mural w koncepcji nawi¹zuje Barka z Politechniki Poz - koœcio³a), ods³oniêty 1 po latach cenny depozyt i w rêkach Stowarzyszenia troskliwie spakowana w bez - do s³ynnego Muralu na poz - nañskiej. To absolwent archi - paŸdziernika 2015. Malowid³o przeszed³ na w³asnoœæ Twórców i Mi³oœników Kul - kwasowe teczki i poprzek³ada - nañskiej Œródce, ale trudno tektury na Politechnice Poz - powsta³o w oparciu o zdjêcie pañstwa polskiego. tury Cygañskiej im. Bro - na bezkwasowym papierem i siê dziwiæ, poniewa¿ i jeden, i nañskiej, gdzie do dziœ pochodz¹ce z lat 20. XX wie - Wœród dokumentów, jakie nis³awy Wajs Papuszy, a z³o¿ona w skarbcu ksi ¹¿nicy. drugi maj¹ tego samego auto - wyk³ada. W ramach pracy ba - ku.za który w 2016 roku do - trafi³y d ksi ¹¿nicy, s¹ karty jej wiêc opiekowa³ siê ni¹ Ed - Niestety, aby spuœcizna tej nie - ra, prof. Rados³aw Barek, ar - dawczej zajmuje siê: architek - sta³ nagrodê w kategorii zda - pamiêtników, zapisane wier - ward Dêbicki, Honorowy zmiernie ciekawej poetki w do - chitekt i wyk³adowca Politech - tur¹ mieszkaniow¹ realizo - rzenie architektoniczne w kon - sze, listy do braciszka, czyli Obywatel Gorzowa, twórca menie publicznej znajdzie siê niki Poznañskiej. A bywalcom wan¹ ze œrodków publicznych, kursie na Nagrodê Roku Jerzego Ficowskiego, ale te¿ Cygañskiego Teatru Tañca dopiero za 33 lat, bo zgodnie z w podberliñskim Poczdami ma³ymi miastami, materia³ami SARP 2016 oraz National do Juliana Tuwima. Znaczenie Terno, prywatnie rodzina prawem, musi min ¹æ 70 lat od mural kojarzy siê tak¿e z naturalnymi i miejscowymi w Geographic Polska w katego - tego archiwum jest niemo¿liwe poetki. Mediacja wojewody œmierci autora, aby prawa sta³y wejœciem do pa³acu San - architekturze wspó³czesnej i rii 7 nowych cudów Polski. do wycenienie, poniewa¿ lubuskiego doprowadzi³a siê publiczne. nsuoic, bo faktycznie mo¿na dawnej (glina, s³oma, ruda Trzy pytania do prof. Ra - przede wszystkim zadaje k³am do przekazania bezcen - Wiêcej o Papuszy piszemy dojrzeæ podobieñstwa. Nato - darniowa, itd.), architektur¹ dos³awa Barka publikujemy tezie, ¿e Papusza, Bronis³awa nych dokumentów ksi ¹¿ni - na s. 8. miast najm³odszym gorzowia - rodzim¹ (regionaln¹ i miej - na s. 2. Wajs pisaæ nie umia³a. cy. ROCH nom, lat piêæ i szeœæ, mural scow¹), zwi¹zan¹ z to¿sa - ROCH
2 mija dzień Styczeń 2021 r.

KALENDARIUM Styczeń 2021 Nowym pociągiem pojedziemy w Polskę w 1.01. 1950 r. - w Gorzowie wznowiono O kolejne dwa nowe poci¹gi wzbogaci³ siê lubuski tabor kolejowy. komunikację tramwajow ą. 1905 r. - urodził się Jan Korcz, Zosta³y one zakupione spalinowym typu 36WEhd s¹ tym dofinansowanie unijne artysta-malarz, pionier Gorzo - przez Urz¹d Marsza³kowski jednymi z najnowoczeœniej - prawie 36 milionów. wa, organizator słynnej ,,aka - w ramach Regionalnego szych pojazdów w Polsce. W t rakcie prezentacji no - demii pana Jana’” dla plasty - Programu Operacyjnego - Osi¹gaj¹ prêdkoœæ maksy - wych sk³adów podpisano ków-amatorów, zm. w 1984 r. Lubuskie 2020, a ich naj - maln¹ 120 km/h, s¹ wypo - tak¿e umowê na wspó³pracê 2.01. w wiêksz¹ zalet¹ jest to, ¿e s¹ sa¿one w audiowizualny sys - miêdzy samorz¹dem woje - 1960 r. - wznowiono komunika - trójcz³onowe. tem informacji pasa¿erskiej, wództwa i POLREGIO na cję autobusową, uruchamiając - Dziêki temu mog¹ pomie - bezprzewodowy dostêp do zakup kolejnych poci¹gów pierwszą po wojnie linię auto - œciæ nawet do 330 Internetu, a tak¿e gniazda oraz przewozy regionalne na busową; na trasę linii 101 Mar - pasa¿erów, z czego miejsc USB oraz 230V do ³adowa - kwotê oko³o miliarda z³otych.

cinkowskiego-Śląska wyjechało siedz¹cych jest tutaj 160 - y nia urz¹dzeñ elektronicz - - Nie tylko obecny zakup w o pięć autobusów San. r o

mówi maszynista-instruktor B nych. Dla bezpieczeñstwa dwóch sk³adów, ale i kilka

t

1960 r. - powołany został Pań - r e

Jacek Œmia³ek , który dzisiaj b pasa¿erów, sk³ady wypo - wczeœniejszych inwestycji o

stwowy Teatr im. Juliusza R

. poprowadzi³ jeden ze t sa¿ono w monitoring oraz pozwalaj¹ Gorzowowi, jak i o

Osterwy w Gorzowie, jako 117 F sk³adów na próbn¹ jazdê z tzw. interkom, umo¿liwiaj¹cy pó³nocnej czêœci wojewódz - scena państwowa w kraju. Największą zaletą nowych pociągów jest to, że są Gorzowa do Strzelec Kraje - trójczłonowe nawi¹zanie po ³¹czenia twa powróciæ na kolejow¹ 5.01. w ñskich i z powrotem. g³osowego z maszynist¹. mapê - mówi prezes POL - 1997 r. - siatkarze Stilonu zdo - Nowe poci¹gi bêd¹ kurso - Komfort podró¿y zapewniaj¹ REGIO Artur Martyniuk . - byli Puchar Polski; największe waæ na trasie Kostrzyn - Go - czêsto dwucz³onowe sk³ady obszar komunikacji. Bardzo równie¿ wygodne fotele z Podpisana zaœ nowa umowa osiągnięcie sportowe w 50-leciu rzów - Krzy¿ - Poznañ nie by³y w stanie zapewniæ nam zale¿y, ¿eby zapewniæ rozk³adanymi stolikami, kli - z zarz¹dem województwa klubu. G³ówny. Obs³u ¿¹ m.in. popu - odpowiedniego komfortu pa - wszystkim mieszkañcom do - matyzacja oraz przestronna oferuje kolejne nowe 11.01. w larne wœród mieszkañców sa¿erom, szczególnie tym stêp do transportu, równie¿ toaleta z przewijakiem dla po ³¹czenia. Najwa¿niejsze 1992 r. - zm. Edward Jancarz pó³nocnej czêœci naszego je¿d ¿¹cym do Poznania, tym mieszkaj¹cym na obsza - niemowl¹t. Sk³ady dostoso - dla Gorzowa jest to, ¿e (45 l.), najwybitniejszy gorzow - województwa poci¹gi gdy¿ posiada³y za ma³o rze gorzej skomunikowanym wane s¹ do potrzeb osób o miasto ponownie znalaz³o ski żużlowiec, zawodnik Stali ,,K³odawka”, ,,Wilda” oraz miejsc. Teraz nie powinno - zauwa¿a Marcin ograniczonej mo¿liwoœci po - siê na szlaku od Berlina w Gorzów (1965-1985) i Wimble - ,,Ujœcie Warty”. Jak zwróci³ byæ z tym k³opotów. Jab³oñski , cz³onek zarz¹du ruszania siê, a tak¿e wyod - kierunku Poznania i trój - donu (1977-1983), 12-krotny uwagê cz³onek zarz¹du wo - - Jako województwo mocno województwa odpowiedzial - rêbniono w nich miejsca dla miasta. Jest to wa¿ne dla tu - medalista MŚ, 11-krotny uczest - jewództwa Tadeusz stawiamy na rozwój przewo - ny za infrastrukturê i komuni - rowerów, wózków dzieci - tejszych pasa¿erów oraz nik IMŚ, dwukrotny mistrz Pol - Jêdrzejczak pasa¿erowie zów kolejowych, o czym kacjê. êcych i inwalidzkich. War - znaczenia województwa - ski w 1975 i 1983, trzykrotny powinni byæ z tego zakupu œwiadcz¹ coraz wy¿sze pie - Obecnie zakupione ze - toœæ ca³ego projektu to po - podkreœli ³. zdobywca „Złotego Kasku ”. bardzo zadowoleni, bo ni¹dze przeznaczane na ten spo³y trakcyjne z napêdem nad 43 miliony z³otych, w RB w 13.01. 1963 r. - na lodowisku przy bu - dynku dzisiejszej AWF rozegra - no pierwszy mecz hokejowy między drużyną Miejskiego Oś - rodka Sportowego a zespołem Proszę zwrócić uwagę na dziewczynę w kapeluszu Studium Nauczycielskiego. W 2009 r. - zm. Aleksander Dzilne Trzy pytania do prof. Rados³awa Barka, projektanta i wykonawcy muralu 3D u zbiegu ulic Walczaka i Jagie³³y (80 l.), b. prezes KS Stal (1967- 1972), pionier miasta, budowni - - Jak d³ugo trwa³o opra - nas mamy obiekty nowo - uczestniczy³y one w jak - czy stadionu żużlowego. cowywanie projektu i pra - czesne, dla niektórych kolwiek sposób w pra - 15.01. w ce malarskie przy tym mo¿e nawet i piêkne, ale cach malarskich? 1938 r. - ur. Ryszard Sawicki, b. muralu? nie pasowa³yby do tego ob - - Nie, ¿adnego pozowa - działacz opozycyjny, b. dyrektor - Pierwsze pomys³y na razu. Zastanawia³em siê nia ze strony jakichkolwiek szpitala (1991-1997), pierwszy formê kompozycyjn¹ poja - nad umieszczeniem ele - osób nie by³o. Opiera³em przewodniczący RM, jeden z or - wi³y siê rok temu. Samo mentów zielonych, z któ - siê na chwilowych sytua - ganizatorów sportu niepełnos - opracowanie projektu, któ - rych miasto s³ynie i w cjach. Wystarczy³o, ¿e prawnych w Polsce, zm. w 2000 ry jest mojego autorstwa pierwszym momencie ta te - przesz³a jakaœ osoba i ko - r. trwa³o dosyæ d³ugo, ale to matyka najbardziej mnie dowa³em sobie jej postaæ, 16.01. w jest naturalne w takich sy - zainspirowa³a. Sama jed - po czym przenosi³em na 2003 r. - zm. ks. kanonik Jan tuacjach. Zawsze urbanis - nak sytuacja z po¿arem œcianê. P rzejrza³em te¿ spo - m

Pikuła (49 l.), od 1984 r. - u w i

tycznie le¿y mi na sercu, h Katedry, o której mówi³a ro zdjêæ zwi¹zanych z Go - c pierwszy proboszcz parafii św. r A

¿eby przestrzeñ, która po - . ca³a Polska, w po ³¹czeniu, rzowem i zachowa³em pew - t o

Maksymiliana Marii Kolbego w F winna byæ wype³niona, ¿e jest to równie¿ symbol ne skojarzenia. Mural jest Gorzowie i budowniczy koś - R. Barka: Żadnego pozowania ze strony jakichkolwiek osób mog³a byæ równie¿ prze - miasta wp³ynê³a ostatecz - adresowany do ludzi, dlate - cioła, kapelan lubuskich myśli - nie było strzeni¹ wizualnie ciekaw¹. nie na taki a nie inny wy - go zale¿a³o mi, ¿eby nama - wych i policjantów. Teraz zapewne wielu kie - bór. Skoro znalaz³a siê Ka - lowane postacie oddawa³y 17.01. w rowców, którzy wje¿d¿aj¹ od kilku lat. Ja te¿ niektóre - Dlaczego zdecydowa³ tedra chcia³em te¿ daæ coœ codzienne ¿ycie mieszka - 1944 r. - ur. Henryka Żbik-Nie - na rondo bêdzie zaskoczo - elementy osobiœcie pod - siê pan na wybór akurat charakterystycznego znaj - ñców. Uczyni³em to poprzez rubiec, artystka plastyk, specja - nych widz¹c przyk³adowo w malowywa³em. W sumie takich obiektów, jak Bra - duj¹cego siê w okolicy, ¿ycie kilku osób w jednej ka - lizująca się w tkaninie artystycz - otwartych oknach ludzkie nad ca³oœci¹ pracowa³o ma Santocka, Katedra, st¹d wybór Spichlerza czy mienicy, ale nie tylko, bo s¹ nej, zm. w 2001 r. postacie. Jak bêdzie szeœæ osób. Pos³ugiwali - Spichlerz czy Schody Do - s³ynnych Schodów Do - te¿ postacie w innych miejs - 1996 r. - zm. Aleksander Fogiel pe³nia zimy, to bêd¹ zasta - œmy siê przy tym spraw - nik¹d, a nie pokaza³ in - nik¹d, znajduj¹cych siê za cach. Proszê te¿ zwróciæ (86 l.), b. aktor gorzowski nawiaæ siê, jak ciep³e dzonymi, z których korzys - nych gorzowskich pe - interesuj¹c¹ nas kamie - uwagê na dziewczynê w ka - (1979-1980), odtwórca m.in. musz¹ to byæ mieszkania, tamy od wielu lat. Naj - re³ek? nic¹. Kiedy z kolei dowie - peluszu, znajduj¹c¹ siê na roli Maćka z Bogdańca w filmo - skoro lokatorzy pozwolili wa¿niejsze, ¿eby by³y - Mówimy oczywiœcie o dzia³em siê o odkopaniu samym dole. Jest ona œ wia - wej wersji „Krzyżaków” Ale - sobie na otwarcie okien. odporne na warunki at - œrodkowym fragmencie mu - Bramy Santockiej równie¿ domie namalowana w tym ksandra Forda i sołtysa w „Sa - Oczywiœcie mówiê to mosferyczne. Nie potrafiê ralu i powiem szczerze, ¿e postanowi³em pokazaæ miejscu w skali 1:1. Cho - mych swoich” Sylwestra Chę - trochê ¿artem. Natomiast natomiast powiedzieæ, ile mia³em kilka podejœæ do te - symboliczny element bra - dzi³o mi o to, ¿eby sprowo - cińskiego.. samo wykonanie pracy w sumie zu¿yliœmy litrów, go, co ostatecznie tam wy - my miasta otwieraj¹cej siê kowaæ ogl¹daj¹cych do 2013 r. - zm. Marian Klaus (86 trwa³o dwa tygodnie, a zaj - ale placyk, na których one eksponowaæ, zw³aszcza ¿e na œwiat³o i ciep³o. zrobienia sobie z ni ¹… pa - l.), kompozytor, instrumentalis - mowa³a siê tym grupa Mu - sta³y by³ nimi wype³niony w bardzo zale¿a³o mi na zhar - - Wybór malowanych mi¹tkowego zdjêcia. ta, stroiciel instrumentów, bard rall, z któr¹ wspó³pracujê ca³oœci. monizowanej formie. Wokó³ postaci by³ przypadkowy, RB dawnej „Casablanki ”. w 20.01. 2000 r. - zm. Władysław Klimek (73 l.), nauczyciel fizyki, espe - echogorzowa.pl, www.echogorzowa.pl Redaktor naczelny: Robert Borowy Wydawca: Redakcja Skład: Marcin Klimczak – www.starparts.pl Metalplast-Meblopol Zofia Wiernicka rantysta, działacz katolicki, b. ul. Garbary 9, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 724 440 444 Druk: Polskapresse sp. z o.o. Garbary 9, 66-400 Gorzów Wlkp. radny (1990-1994), b. prezes redakcja @echogorzowa.pl Drukarnia Poznań, ul. Malwowa 158 tel. 724 555 549 Klubu Inteligencji Katolickiej, Poglądy zewnętrznych autorów tekstów, w tym prowadzących blogi na portalu echogorzowa.pl, nie są tożsame z poglądami redakcji echogorzowa.pl. Każde przesłanie wiadomości do redakcji echogorzowa.pl, czy to w formie elektronicznej czy papierowej, jest równoznaczne z wyrażaniem zgody na przetwarzanie danych osobowych. działacz „Wspólnoty Polskiej ”. Styczeń 2021 r. mija dzień
3

KALENDARIUM Stale musimy mieć się na baczności Styczeń 2021 w 22.01. Trzy pytania do £ukasza Marcinkiewicza, prezesa spó³ki miejskiej Inneko 1986 r. - zm. ks. bp Wilhelm Pluta (76 l.), od 1958 r. admi - nistrator apostolski, a od 1972 - Jaki dla spó³ki by³ 2020 przetargu na obs³ugê Gorzo - uwa¿ane i pozytywnie ko - r. ordynariusz diecezji gorzow - rok? wa i gmin oœciennych na od - mentowane. Natomiast nie skiej; zgin ął w wypadku samo - - Jak dla wielu podmiotów biór i zagospodarowanie od - wszystko co zaplanowaliœmy chodowym. gospodarczych, dla wielu in - padów komunalnych. To by³ uda³o siê zrealizowaæ, przy 23.01. nych miejskich spó³ek, ale i bardzo du¿y przetarg prowa - czym nie mówi³bym tutaj o w 1987 r. - zm. Bekir Rodkiewicz jak dla ka¿dego z nas minio - dzony przez MG-6, gdzie pora¿kach. Bardziej o spo - (98 l.), imam, przywódca du - ny 2020 rok by³ wyj¹tkowy i wartoœæ ca³ego kontraktu wolnieniu realizowaniu nie - chowy islamskiej ludności tatar - trudny. I od razu ¿yczê sobie opiewa na ok. 70 milionów których projektów, a wynika skiej w Gorzowie. i wszystkim, ¿eby ten roz - z³otych. Przypomnê, ¿e wy - to z ograniczeñ w kontaktach 26.01. poczêty kolejny rok taki nie graliœmy przetarg na wszyst - bezpoœrednich z pracowni - w 1951 r. - ks. inf. Edmund Nowic - by ³, ¿ebyœmy powrócili do kich trzech gorzowskich sek - kami czy z kontrahentami ki, pierwszy administrator apos - codziennej normalnoœci. torach, co z jednej strony jest zewnêtrznymi. tolski w Gorzowie, został usu - Najwiêksze problemy, jakie naszym najwiêkszym - A jakie cele wyznaczy³a nięty z urzędu przez władze ko - dotyka³y nas na przestrzeni ubieg³orocznym sukcesem, sobie spó³ka na 2021 rok? munistyczne. ostatnich dwunastu miesiêcy a z drugiej niesie za sob¹ - Tak naprawdê ten nowy 1925 r. - ur. dr n. med. Wiesław dotyczy³y g ³ównie zabezpie - du ¿¹ odpowiedzialnoœæ, któ - rok stano wi dla nas wszyst - Greczner, b. żołnierz AK, spe - czenia pracowników. Mieli - rej staramy siê sprostaæ. Po - kich pewn¹ zagadkê, bo cjalista ortopedii i traumatolo - œmy wiele trosk, ¿eby zak³ad nadto we wszystkich mniej - ca³y czas nie mo¿emy byæ gii, twórca gorzowskiej ortope - pracowa³ bez zak ³óceñ, ¿eby szych naszych spó³kach krok pewni, kiedy nast¹pi powrót dii, zm. w 2005 r. odpady by³y odbierane na po kroku ulepszamy us³ugi, do normalnoœci. Jak wspom - 27.01. bie ¿¹co i przez to nie zale - zwiêkszamy zakres oferty. nia³em, wszyscy sobie tego w 1937 r. - uruchomiono po raz ga³y w miejscach ich zbiera - Takim dobrym przyk³adem ¿yczymy, ale póki co dalej pierwszy komunikację autobu - nia przez mieszkañców. s¹ zmiany na cmentarzu. musimy dzia³aæ w stanie sową w mieście; na miasto wy - Zreszt¹ nadal najpowa¿nie - Wyszliœmy z kilkoma propo - maksymalnych obostrzeñ ruszyły trzy pojazdy marki „Mer - jszym utrudnieniem jest zycjami wobec mieszka - epidemiologicznych. Jedne - cedes” i dwa „Magirus”, wisz¹ce nad nami ryzyko ab - ñców, podstawiliœmy im go mo¿emy byæ pewni, ¿e obsługując dwie linie mające sencji zespo ³ów wywozo - sprzêt ogrodniczy, ¿eby nie wytê¿onej pracy w spó³ce początek na Starym Rynku, wych ze wzglêdu na mo¿li - musieli nosiæ go z domów. nie zabraknie. Choæby przy

o pierwsza wiodła do koszar pie - k woœæ zara¿enia wirusem. Na e Ponadto wyremontowaliœmy samym odbiorze odpadów. n n

I choty przy ul. Myśliborskiej,

. szczêœcie 2020 rok zdo³ali - t kaplicê miejsk¹, wprowadzili - Muszê tutaj zwróciæ uwagê, o

F druga do szpitala psychiatrycz - œmy przejœæ bez wiêkszych Ł. Marcinkiewicz: Cieszę się, że te nasze drobne działania są œmy selektywn¹ zbiórkê od - ¿e nasi mieszkañcy corocz - nego. zak ³óceñ w tym obszarze, zauważane padów, aby umo¿liwiæ jedno - nie produkuj¹ ich wiêcej, a 1986 r. - z udziałem prymasa ale stale musimy mieæ siê na lite zasady postêpowania z za tym id¹ coraz wiêksze Józefa Glempa odbył się po - bacznoœci. odpadam tak¿e w tym miej - wyzwania, które stoj¹ przed grzeb bp. Wilhelma Pluty; jego - Jakie najwa¿niejsze za - œci Inneko uda³o siê zreali - - Zdecydowanie g ³ównym scu. Cieszê siê, ¿e te nasze nami. ciało złożone zostało w grobow - dania w ramach dzia³alno - zowaæ w minionym roku? celem dla nas by³o wygranie drobne dzia³ania s¹ za - RB cu wymurowanym w przedsion - ku katedry. 1997 r. - zm. Irena Byrska (96 l.), aktorka, reżyser teatralny i Nowe kilometry kanalizacji sanitarnej pedagog, b. dyrektor dyrektor Teatru im. Juliusza Osterwy w Gorzowie (1963-1966). Zakoñczy³a siê budowa kanalizacji sanitarnej i dwóch przepompowni sieciowych w rejonie ulicy Szczeciñskiej. w 29.01. 1971 r. doszło do zamachu bombowego na budynek Sądu W ramach prac uporz¹dko - do koñca 2021 roku, to stanie nieodp³atnie dostar - Powiatowego przy ul. Mieszka I wano równie¿ sieæ wodo - wzrost liczby u¿ytkowników czony do wszystkich gospo - 42, eksplozja zdemolowała pięć ci¹gow¹ o ³¹cznej d³ugoœci korzystaj¹cych z pod ³¹cze - darstw. Ponadto dostarcza - pomieszczeń na wysokim parte - 2,3 km. Inwestycja zosta³a nia do sieci kanalizacyjnej o my ulotki informacyjne i tam rze. zrealizowana w ramach Pro - 240 osób. s¹ wyszczególnione wszyst - 30.01. jektu pn. „Budowa sieci Zadowoleni powinni byæ kie dzia³ania, jakie nale¿y w 1945 r. oddziały sowieckie za - wodoci¹gowej i kanalizacji jednak wszyscy, gdy¿ za t¹ podj ¹æ, ¿eby siê pod ³¹czyæ. jęły Gor zów miasto zajęte zos - sanitarnej w Gorzowie inwestycj¹ pójdzie poprawa Oczywiœcie w razie pytañ tało przez pododdziały 32 kor - Wlkp.” wspó³finansowanego jakoœci ¿ycia. Koszt realizacji ka¿dy mo¿e siê z nami do - pusu piechoty 5 Armii Uderze - ze œrodków unijnych, w ra - ca³ego zadania wyniós³ datkowo skontaktowaæ i niowej, jego dowódcą był gen. mach dzia³ania 2.3 „Gospo - oko³o 12 milionów z³otych udzielimy dodatkowych wyja - płk. Nikołaj Erastowicz Bierza - darka wodno-œciekowa w brutto. œnieñ - podkreœla i jednocze - rin (1904-45), później pierwszy aglomeracjach” II oœ priory - W tej chwili rozpoczê³a siê œnie przypomina o komendant wojenny Berlina. tetowa „Ochrona œrodowis - procedura przy ³¹czania po - obowi¹zku pod ³¹czenia siê 1995 r. w Gorzowie po raz ka, w tym adaptacja do szczególnych nieruchomoœci do sieci tych gospodarstw, pierwszy obchodzono Dzień Pa - zmian klimatu” Programu do sieci kanalizacji sanitar - które posiadaj¹ zbiorniki mięci i Pojednania. Operacyjnego Infrastruktura nej. Po stronie w³aœcicieli bezodp³ywowe (szamba). K i 2001 r. w hallu Łaźni Miejskiej i Œrodowisko 2014-2020. W nieruchomoœci jest wykona - Sprawdzenie wykonania P

. t ponownie odsłonięto popiersie o

- W paŸdzierniku uzyskali - F nie przy ³¹cza w granicach pod ³¹czenia bêdzie przed - Maxa Bahra, zrekonstruowane œmy wszelkie pozwolenia na W ramach prac uporządkowano sieć wodociągową o łącznej w³asnej dzia³ki na podstawie miotem kontroli prowadzo - przez Jerzego Sobocińskiego z mo¿liwoœæ jej u¿ytkowania - długości 2,3 km projektu przygotowanego nych razem ze Zwi¹zkiem Poznania; w uroczystości mówi Tomasz Czornak , kie - przez PWiK i przekazanego Celowym Gmin MG-6. uczestniczył Jürgen Bahr, praw - rownik Dzia³u Inwestycji i Koszaliñska, Policka, Gry - W sumie na pod ³¹czeniu mieszkañcom bezp³atnie. - Bêdziemy oczywiœcie za - nuk fundatora Łaźni. Rozwoju w Przedsiêbior - fiñska, Ko³obrzeska, Cho - do kanalizacji sanitarnej sko - - Gdyby nie obostrzenia chêcaæ ludzi do jak najszyb - 31.01. stwie W odoci¹gów i Kanali - jeñska, Goleniowska, Py - rzysta 80 gospodarstw, w zwi¹zane z pandemi¹, za - szego skorzystania z mo¿li - w 1948 r. - Państwowe Zakłady zacji. - Najwa¿niejszym rzycka czy Metalowców tym równie¿ budynki us³ugo - pewne byœmy ju¿ zorganizo - woœci w ³¹czenia siê do sieci, Inżynierii nr 3 przejęły obiek - elementem ponad rocz - mog¹ ju¿ pod ³¹czyæ siê do we dzia³aj¹ce w strefie prze - wali z mieszkañcami jedno bo niesie to równie¿ dla nich ty byłej fabryki maszyn i od - nych prac by³o po³o¿enie miejskiej kanalizacji. Je¿eli mys³owej, które dotychczas lub dwa spotkania na temat korzyœci choæby œrodowisko - lewni żeliwa H. Pauckscha sieci kanalizacyjnej na od - chodzi o sieæ nie mia³y takiej mo¿liwoœci. przy ³¹czy - kontynuuje kie - we oraz obni¿enie wydatków między ul. Jerzego i Grobla cinku prawie 8,5 kilometra, wodoci¹gow¹, to ona tam Ponadto kanalizacja ta rownik Tomasz Czornak. - w stosunku do obecnego wy - oraz byłej fabryki Gustava. a¿ do granicy miasta w kie - ju¿ siê znajdowa³a, ale umo¿liwi pod ³¹czenie nieru - Nie mog¹c jednak siê spot - wozu nieczystoœci. W wielu Schrödera przy ul. Prze - runku Baczyny. Dziêki te - trzeba by³o j¹ uporz¹dko - chomoœci po³o¿onych w Ba - kaæ na razie z mieszkañcami przypadkach wykonanie ta - mysłowej 13-16, gdzie znaj - mu mieszkañcy takich ulic waæ, bo nie wszêdzie by³ czynie, gdzie obecnie lokal - wybraliœmy drogê korespon - kiego przy ³¹cz¹ jest spraw¹ dowała się g łówna siedziba jak Szczeciñska, Moryñs - do niej dostêp, poza tym ny deweloper rozpocz ¹³ bu - dencji. Ka¿dy budynek ma prost¹ i wiêkszoœæ w³aœcicieli późniejszych Zakładów Me - ka, Stargardzka, Lipiañs - niektóre jej fragmenty prze - dowê domów. Planowany zaprojektowane przez nas nieruchomoœci robi to samo - chanicznych. n ka, Nowogardzka, Woliñs - chodzi³y przez tereny pry - efekt ekologiczny do osi¹gni - przy ³¹cze i projekt takiego dzielnie - koñczy. ka, P e³czycka, Cedyñska, watne - t³umaczy. êcia w ramach tego projektu przy ³¹cz¹ zosta³ ju¿ lub zo - RB
4 pROSTO z miaSTa Styczeń 2021 r. Styczeń 2021 r. zaKŁad GOSpOdaRKi mieSzKaNiOWej
5 To był trudny rok przy zamianach mieszkania Adresy Pandemia i przeprowadzka, sprawi³y, ¿e Biuro Zamiany Mieszkañ mo¿e mówiæ o trudnym roku. Zak³ad Gospodarki Mieszkaniowej - Mimo tych wszystkich dobrych adresach. Liczy biura dotrzymuj¹ szczegól - ul. We³niany Rynek 3 ograniczeñ, tych trudnych siê, jak osiedle wygl¹da, jak nych zaleceñ zwi¹zanych z 66-400 Gorzów Wlkp. rzeczy, ca³y czas prowadzi - skomunikowane z centrum, pandemi¹ Covid 19. Wów - tel. 95 7387 101, my zamiany, jesteœmy w jakie jest s¹siedztwo. Dlate - czas to pracownicy id¹ z 95 7387 102 kontakcie z naszymi klienta - go te¿ popularna jest ul. maseczkami, nosz¹ rêkawi - [email protected] mi - mówi Marcin Smela, Wawrzyniaka czy Fabrycz - ce jednorazowe, dezynfe - zgm.gorzow.pl kierownik Biura Zamiany na - mówi Marcin Smela. kuj¹ pomieszczenia. Pro - Mieszkañ Zak³adu Gospo - Obecnie te¿ Biuro ca³y sz¹ tak¿e, aby w mieszka - darki Mieszkaniowej w Go - czas przyjmuje oferty za - niu, do którego id¹, nie by³o Program Realizacji rzowie. miany, ale praca wygl¹da zbyt wielu osób, najlepiej Œwiadczeñ Wzajemnych Na sta³e w Biurze Zamiany inaczej - Prosimy zaintere - aby to by³ tylko jeden pomaga tym, którzy nie s¹

Mieszkañ jest oko³o 300 m sowanych, aby przysy³ali w³aœciciel. wstanie sp³aciæ zaleg³ych u w i ofert. Liczba jest p³ynna, bo h nam swoje w³asne zdjêcia - Oczywiœcie, to nie bêdzie nale¿noœci. c r A

. gorzowianie i nie tylko ca³y t swoich domów. Potem, jak norm¹, jak sytuacja wróci Wiêcej na o F czas prosz¹ o pomoc w Skończyły się już mity o złych i dobrych adresach sytuacja siê zmieni, to oczy - do stanu sprzed pandemii, zgm.gorzow.pl/ zmianie lokalu. - W tym ro - wiœcie sami zrobimy doku - znów wrócimy do naszych odpracujdlug ku uda³o nam siê sfinalizo - mentacjê. A jeœli chodzi o sta³ych standardów - zapo - tel. 95 7387 101 wew.4 waæ kilkanaœcie zamian, ale uwa¿am, ¿e i tak wynik jest by³oby jeszcze, gdyby by³o kontakt bezpoœredni, to sta - wiada Marcin Smela. [email protected] proszê pamiêtaæ, ¿e to by³ niez³y - mówi Marcin Smela. blisko do koœcio³a, do ramy siê mocno ograniczaæ. Mimo ekstremalnych wa - rok szczególny. Najpierw Od pewnego czasu nie - du¿ego sklepu i na uboczu - Jeœli ju¿ dochodzi do kon - runków Biuro œwiadczy po - kompletny lockdown, potem zmiennie du ¿¹ popularno - mówi Marcin Smela. taktów bezpoœrednich, bo moc w zamianie mieszkañ Zamiana Mieszkañ zamiana adresu, przepro - œci¹ ciesz¹ siê niedu¿e Okazuje siê, ¿e gorzowia - na przyk³ad ktoœ sobie nie zarówno komunalnych, jak i ul. We³niany Rynek 3 wadzka do nowego lokalu, mieszkania - do dwóch po - nie najchêtniej szukaj¹ radzi z Internetem, to spora - w³asnoœciowych ora tak¿e tel. 95 7387 129 w centrum, do dyrekcji kojów, w czteropiêtrowych mieszkañ w osiedlach, jak dycznie wychodzimy - mówi poza terenem miasta, po - [email protected] ZGM, potem znów jesieni¹ blokach z wszystkimi me - Piaski, Zawarcie czy nawet Marcin Smela. niewa¿ przepisy na to po - zgm.gorzow.pl/ ograniczenie dzia³ania, bo diami, ciep ³¹ woda, jeszcze osiedle S³oneczne. - Sko - I t³umaczy, ¿e w takich zwalaj ¹. zamianamieszkania znów pandemia. Dlatego lepiej z wind¹. - Najlepiej ñczy³y siê ju¿ mity o z³ych i przypadkach pracownicy ROCH

Administracja Domów Mieszkalnych nr 1 ul. Wyszyñskiego 38 Program Kawka przynosi dobre efekty tel. 95 7387 242 [email protected] Ubieg³oroczne podsumowanie programu Kawka w Gorzowie - czystsze powietrze i wiêksza œwiadomoœæ mieszkañców jak zgm.gorzow.pl/adm1 gospodarowaæ ciep³em. Administracja Domów Program Kawka, którego darstw domowych zu¿ycie de wszystkim spe³nienie Mieszkalnych nr 2 celem jest poprawa jakoœci ciep³a w lokalach by³o oczekiwañ oraz poprawê ul. Towarowa 6A powietrza przynosi dobre wy¿sze od prognozowa - warunków i komfortu ¿ycia (budynek przychodni I p.) efekty. W trakcie jego reali - nych zaliczek. Œrednia naszych mieszkañców. Ten tel. 95 7387 150 zacji zlikwidowano w Go - kwota niedop³aty wynios³a element nowej polityki [email protected] rzowie 2927 starych pie - 580,00 z ³. mieszkaniowej miasta po - zgm.gorzow.pl/adm2 ców, utworzono 230 no - Na wy¿szy rachunek winien spowodowaæ, ¿e re - wych wêz ³ów cieplnych, wp³yw mia³ ponadnorma - gulacja stawki czynszu ju¿ 236 budynków pod ³¹czono tywny pobór ciep³a wyni - w przysz³ym roku pozwoli Administracja Domów do sieci ciep³owniczej. To kaj¹cy z indywidualnych na przeprowadzenie pierw - Mieszkalnych nr 3 przyczyni³o siê do znacz - potrzeb zwi¹zanych z wiel - szych remontów budynków. ul. Armii Polskiej 29 nego ograniczenia py ³ów w koœci¹ lokalu mieszkalne - Zniesienie zaœ obo - tel. 95 7387 173

powietrzu oraz do trwa³ej m go, liczb¹ u¿ytkowników wi¹zuj¹cego stanu epide - [email protected] u w i poprawy œrodowiska natu - h czy stanem techniczny lo - mii uruchomi na nowo reali - zgm.gorzow.pl/adm3 c r A

. ralnego i zdrowia mieszka - t kalu i budynku. zacjê wyroków eksmisyj - o F ñców. Zmiana systemu ogrzewania jest też gwarancją niższych cen Bardzo czêsto nych. Wprowadzone przez niedop³aty dotyczy³y osób Maj¹c na wzglêdzie nie - Administracja Domów miasto oraz za wol¹ wspól - zajmuj¹cych lokale bez korzystne rozliczenia i po - Mieszkalnych nr 4 not mieszkaniowych roz - mach programu „Kawka”. prace znacz¹co ograni - tytu³u prawnego, posia - wsta³e niedop³aty, miasto ul. Drzyma³y 10 wi¹zanie, zapewni³o miesz - Te rozliczenia s¹ zbli¿one czaj¹ ewentualne straty daj¹cych zaleg³oœci, ob - nie zapomnia³o o gos - tel. 95 7387 194 kañcom bezpieczeñstwo i do poprzedniego okresu ciep³a i umo¿liwiaj¹ ZGM jêtych prawomocnym wy - podarstwach domowych o [email protected] komfort korzystania z grzewczego. Dostrzegalna wyst¹pienie o zmniejszenie rokiem o eksmisjê, czêsto najni¿szych dochodach, w zgm.gorzow.pl/adm4 ogrzewania i ciep³ej wody jest coraz wiêksza œwiado - mocy zamówionej przewi - zak ³ócaj¹cych porz¹dek tym seniorach, emerytach, przez ca³y rok. Znacznie moœæ mieszkañców i ich ra - dzianej dla budynku. domowy. Wy¿sze ob - rencistach czy rodzinach zmniejszy³o siê te¿ za - cjonalne zarz¹dzanie Wszystkie dzia³ania powo - ci ¹¿enia by³y równie¿ wy - wielodzietnych. Podobnie Administracja Domów gro¿enie zatruciami i wybu - ciep³em, dostosowane do duj¹ obni¿enie kosztów nikiem spadku poboru jak w poprzednim ubieg³ym Mieszkalnych nr 5 chami, obni¿y³y siê op³aty, indywidualnych potrzeb. ogrzewania mieszkania. ciep³ej wody u¿ytkowej miasto wyst¹pi³o do PGE ul. GwiaŸdzista 4 wynikaj¹ce z przegl¹dów Po zakoñczeniu ka¿dego Blisko 800 rodzin otrzyma przez mieszkañców, które Energia Ciep³a Oddzia³ tel. 95 7387 203 technicznych. Zmiana sys - etapu inwestycji pod ³¹cza - zwrot wp³aconych zaliczek. przek³ada³y siê na wy¿sze Elektrociep³ownia w Gorzo - [email protected] temu ogrzewania jest te¿ nia budynków do sieci Œrednia kwota nadp³aty na koszty utrzyman ia uk³adu wie Wielkopolskim o wspar - zgm.gorzow.pl/adm5 gwarancj¹ ni¿szych cen. ciep³owniczej, w porozu - rodzinê wyniesie 510,00 z³. systemu w tym odpowied - cie finansowe dla najbar - Zak³ad Gospodarki mieniu z wspó³w³aœciciela - O wysokoœæ nadp³aty, niej temperatury do pod - dziej potrzebuj¹cych w ra - Mieszkaniowej dokona³ mi nieruchomoœci systema - ka¿dy z u¿ytkowników grzewu wody. mach programu „Dzielmy rozliczenia pobranych zali - tycznie podejmowane s¹ bêdzie móg³ pomniejszyæ Dlatego w mieœcie przyj - siê ciep³em ”. czek i poniesionych kosz - decyzje o przeprowadzeniu wymagane op³aty czynszo - êto now¹ strategiê Dofinansowanie dla ro - tów energii cieplnej za se - remontów budynków w za - we za najbli¿szy miesi¹c dzia³ania. Ma ona pomóc dzin w najtrudniejszej sy - zon grzewczy 2019/2020 w kresie termomodernizacji. kalendarzowy. Pomimo po - w zwiêkszeniu mo¿liwoœci tuacji zaplanowane by³o na budynkach w ³¹czonych do £¹cznie wyremontowano dejmowanego wysi³ku w remontowych zasobów ko - grudzieñ 2020r. ciep³a systemowego w ra - 28 kamienic. Wykonane przypadku 700 gospo - munalnych miasta, a prze - PAWE³ NOWACKI
6 aKademia im. jaKUBa z paRadYŻa Styczeń 2021 r.

Interdyscyplinarność na Wydziale Technicznym AJP

Coraz czêœciej w nauce k³adzie siê nacisk na interdyscyplinarnoœæ badañ.

Prace badawcze, nowe wy - G³ównymi obszarami badañ · nowe metody i narzêdzia w laboratorium to: in¿ynieria nalazki powstaj¹ na styku zespo³u pracowników: do precyzyjnej obróbki, wytwarzania, automatyzacja ró¿nych dziedzin naukowych. Katedry Energetyki s¹: · metodyka kompleksowej produkcji, diagnostyka mate - Interdyscyplinarnoœæ to · procesy utleniania i izome - oceny cech stereometrycz - ria³owa, modelowanie i symu - po ³¹czenie ró¿nych nauk w ryzacji zwi¹zków pochodze - nych powierzchni, lacji procesów celu rozwi¹zania konkretnego nia naturalnego, tzn. otrzymy - · automatyzacja procesów przemys³owych. Zadania po - problemu badawczego. Po - wanych z materia ³ów roœlin - projektowania elementów i stawione przed „Laboratorium dejœcie to opiera siê wiêc w nych, które stanowi¹ zespo ³ów maszyn, Technologicznym” wynikaj¹ z du¿ej mierze na zespole ba - odnawialn¹ biomasê. W syn - · projektowanie specjalnych, analiz prowadzonych wspól - dawczym. Nie jest to oczywi - tezach wykorzystywane s¹ bezluzowych przek³adni i na - nie przez Wydzia³ Techniczny, œcie warunek konieczny, jed - materia³y zeolitowe i zeolito - pêdów, Lubuski Klaster Metalowy, nak w znacznym stopniu sa - pochodne, które mo¿na otrzy - · analiza realizacji przed - Kostrzyñsko-S³ubick¹ Spe - ma istota mywaæ syntetycznie lub wy - siêwziêæ wysokiego ryzyka i cjaln¹ Strefê Ekonomiczn¹, interdyscyplinarnoœci wymu - korzystaæ zeolity naturalne, postêpowania w sytuacjach Zachodni¹ Izbê sza to na badaczach-naukow - dostêpne handlowo i tanie. kryzysowych, Przemys³owo-Handlow¹, Lu - cach. W naukach technicz - Ponadto prowadzone s¹ pra - · modelowanie z³o¿onych busk¹ Organizacjê Praco - nych interdyscyplinarnoœæ jest ce zwi¹zane z optymalizacj¹ procesów decyzyjnych w œro - dawców, Miasto Gorzów oraz

ju¿ koniecznoœci¹. Nie mo¿na parametrów procesu, tj. tem - dowisku matlab. wiele innych podmiotów oto - m u

przecie¿ zrozumieæ wielu pro - peratura, iloœæ katalizatora, w Ponadto na Wydziale znaj - czenia spo³eczno-gospodar - i h c r

blemów, nie mówi¹c ju¿ o no - czas reakcji, które niew¹tpli - A duj¹ siê œwietnie wyposa¿one czego. W ramach dzia³alnoœci

. t o wych odkryciach, bez wie wp³ywaj¹ na wydajnoœci F laboratoria, które w znacznym laboratorium za³o¿ono po ³¹czenia wielu ró¿nych dys - otrzymywanych produktów, stopniu umo¿liwiaj¹ naukow - po ³¹czenie znajomoœci tech - cy plin naukowych. · badania numeryczne i do - · zastosowanie metod czasie ci¹g³ym lub na dyskret - com realizacje swoich prac nologii, organizacji produkcji, Wydzia³ Techniczny Akade - œwiadczalne struktury sztucznej inteligencji, a w nych próbkach tych sygna ³ów, badawczych tj. Laboratorium nowoczesnych metod i tech - mii im. Jakuba z Parady¿a w przep³ywu w pompach, turbi - szczególnoœci metaheury - · zastosowanie technik ge - Systemów Produkcyjnych, nik wytwarzania z wykorzys - Gorzowie Wielkopolskim to nach parowych i sprê¿arkach. stycznych metod optymaliza - netycznych w rozwi¹zaniu Diagnostyki Maszyn i taniem wspomagania kompu - miejsce skupiaj¹ce w swoich Pomiary parametrów cji oraz inteligentnych metod problemu optymalizacji ope - Urz¹dzeñ, Automatyki i Robo - terowego, niezbêdnego do murach naukowców z ró¿nych przep³ywowo-energetycznych analizy danych, do rozwi¹zy - racji ¿¹dañ w bazie danych tyki, Technik CNC, Mechaniki sterowania procesami w celu dziedzin, zajmuj¹cych siê turbin parowych, pomp i wania problemów behawioral - oraz jakoœci sk³adowanych w i Wytrzyma³oœci Materia ³ów, poprawy ich efektywnoœci. W ró¿n¹ tematyk¹, ale maj¹cych sprê¿arek. Modernizacje, pro - nych i technicznych. niej danych multimedialnych, Podstaw Konstrukcji Maszyn, tym kontekœcie obszary sku - ten sam cel, którego istotnym blematyka eksploatacji, usta - Katedry In¿ynierii Wy - · wykorzystanie techniki mo - Termodynamiki i Mechaniki pione w laboratorium koncen - elementem jest praca ze - lanie przyczyn awarii turbin twarzania jest badanie du³owego projektowania algo - P³ynów, In¿ynierii truj¹ siê na innowacyjnych spo³owa, doœwiadczenie oraz parowych, pomp i sprê¿arek. œrodków i procesów produk - rytmu sterowania w modelo - Materia³owej, In¿ynierii Jako - konstrukcjach i technolo - wiedza wszystkich. Naukowcy Katedry Inteligentnych cji oraz ich optymalizacja. W waniu systemów do badañ œci, Modelowania i Nadzoro - giach, systemach nadzorowa - Wydzia³u Technicznego to lu - Systemów Wspomagania tym kontekœcie aktualna te - przep³ywu ruchu drogowego. wania Procesów, Podstaw nia procesów produkcyjnych, dzie nie tylko z ogromn¹ Decyzji s¹: matyka badawcza koncen - G³ównym obszarem badañ Elektroniki i Elektrotechniki, nowatorskich technologiach wiedz¹ merytoryczn¹, ale · integracja Ÿróde³ wiedzy - truje siê na: zespo³u pracowników Kated - Technik 3D, Mechatroniki, Fi - wytwarzania, budowie syste - równie¿ z ogromnym ba - danych empirycznych, opinii i · procesach odlewniczych ry Mechaniki i Konstrukcji zyko-Chemiczne, oraz Odna - mów wspomagania decyzji w ga¿em doœwiadczenia, prak - kompetencji eksperckich, stopów metali, Maszyn jest ³¹czenie znajo - wialnych Źróde³ Energii. przemyœle, nowych metodach tyki. Po ³¹czenie tych wszyst - komplementarnych metod - w · konstrukcji uk³adów wlewo - moœci technologii, organizacji Oprócz prac naukowych reali - i narzêdziach do precyzyjnej kich elementów ma ogromne informatycznym systemie wych, produkcji, nowoczesnych me - zowanych na Wydziale pra - obróbki, automatyzacji proce - znaczenie w tworzeniu nowej wspomagania decyzji, · zarz¹dzaniu jakoœci¹ pro - tod i technik wytwarzania z cownicy intensywnie sów projektowania elemen - nauki, a której rezultaty wi - · in¿ynieria baz wiedzy i sys - dukcji, wykorzystaniem wspomaga - wspó³pracuj¹ oraz uczest - tów i zespo ³ów maszyn, jak doczne s¹ wœród wielu tema - temów zarz¹dzania wiedz¹, · in¿ynierii materia³owej, nia komputerowego, nie - nicz¹ we wspólnych projek - równie¿ mikroin¿ynierii, ze tów prac badawczych na - oparta przede wszystkim na · in¿ynierii produkcji. zbêdnego do sterowania pro - tach z wieloma firmami za - szczególnym uwzglêdnie - szych pracowników. ontologii oraz zastosowaniu Katedry Technik Informa - cesami w celu poprawy ich równo rynku lokalnego, jak i niem nanotechnologii. Klu - Na Wydziale Technicznym dyskretnych metod wielokry - tycznych s¹: efektywnoœci. W tym kontek - krajowego. czowe dzia³ania badawczo- funkcjonuje piêæ katedr: terialnej analizy decyzyjnej, · wbudowane systemy roz - œcie aktualna tematyka ba - Oprócz tego warto wspom - rozwojowe zaplanowano · Katedra Energetyki, · budowa pulpitów decyzyj - proszone, dawcza koncentruje siê na nieæ o najnowszej inwestycji tak¿e w obszarach in¿ynierii i · Katedra Inteligentnych nych (menad¿erskich) wyko - · cyfrowe przetwarzanie ob - nastêpuj¹cych obszarach: realizowanej na AJP, a mia - badania œrodków i procesów Systemów Wspomagania De - rzystuj¹ca techniki grafiki kog - razów i sygna ³ów, · innowacje konstrukcyjne i nowicie budowa „Laborato - produkcji oraz ich optymaliza - cyzji, nitywnej (rodzaj grafiki ma - · metody modeluj¹ce obraz technologiczne, rium Technologicznego”, któ - cji, procesach odlewniczych · Katedra In¿ynierii Wytwa - szynowej konsoliduj¹cej jako dwu- lub wiêcej-wymia - · systemy nadzorowania rego celem jest wzrost stopów metali, konstrukcji rzania, wizualizacjê graficzn¹ z pro - rowy, widzenie komputerowe procesów produkcyjnych, dzia³añ naukowo-badaw - uk³adów wlewowych, · Katedra Technik Informa - cesami kognitywnymi za - zorientowane na analizê scen · nowatorskie technologie czych realizowanych w po - zarz¹dzania jakoœci¹ produk - tycznych, chodz¹cymi w umyœle i obiektów 3D, wytwarzania, wi¹zaniu z lokaln¹ gospo - cji. · Katedra Mechaniki i Budo - cz³owieka w momencie po - · przetwarzanie sygna ³ów i · budowa systemów wspo - dark¹ i biznesem. Kluczowe DR IN¿. ANNA FAJDEK-BIEDA wy Maszyn. dejmowania decyzji), ich analiza odbywaj¹ca siê w magania decyzji w przemyœle, obszary, które rozwijane bêd¹ Prodziekan Wydzia³u Technicznego Styczeń 2021 r. GOSpOdaRKa
7 Miniony rok był bardzo dobrym okresem

Kostrzyñsko-S³ubicka Specjalna Strefa Ekonomiczna wzorem lat ubieg³ych stara³a siê realizowaæ swoje zadania.

G³ównym zadaniem naszej jak: metalowa (3 projekty), ¿ycia naszego i naszych spó³ki od ponad 20 lat jest budowlana (3 projekty) i po 2 partnerów biznesowych. poszukiwanie inwestorów, projekty w chemicznej, mo - Oczywiœcie ten rodzaj którzy zechc¹ zrealizowaæ toryzacyjnej i magazynowej. dzia³alnoœci sprawdza siê w swoje projekty inwestycyjne Obecnie spó³ka prowadzi stu procentach przy organi - w naszym regionie. Od 2018 wiele rozmów z przedsiêbior - zacji konferencji, seminariów roku oficjalnie administruje - cami zainteresowanymi i innych spotkañ o charakte - my terenami inwestycyjnymi wsparciem w ramach Pol - rze gospodarczym, na któ - w 35 powiatach i 5 miastach skiej Strefy Inwestycji. Do rych nie tylko rozmawia siê o o statusie powiatu Pó³nocno- koñca 2020 roku mia³y byæ biznesie, ale tworzy siê Zachodniej Polski. W sk³ad wydane jeszcze co najmniej d³ugo trwaj¹ce wiêzi bizne - naszego obszaru wchodzi 2 decyzje o wsparciu, a w sowe, które stanowi¹ podwa - 238 gmin a ³¹czny area³ za - pierwszym kwartale roku linê pod ka¿dy dobry biznes. rz¹dzanego terenu przekra - 2021 oko³o 4 decyzji. Mowa Rok 2020 zmusi³ nas i na -

cza 4 mln ha. Robi wra¿enie m tylko o obecnie prowadzo - szych inwestorów do przej - u w i i stanowi ca³kiem spore wy - h nych projektach. Prawdopo - œcia do sieci. Seminaria c r A

. zwanie dla 16-sto osobowe - t dobnie w miêdzyczasie poja - zmieni³y siê na webinaria, o F go zespo³u. Pierwsze lata po Dzisiaj cała Polska jest specjalną strefą ekonomiczną, a ulgi otrzymać może każdy inwestor, wi¹ siê tak¿e nowe wnioski, konferencje na spotkania on - ka¿dej reformie s¹ zawsze który spełni stosowne kryteria ilościowe i jakościowe które do nas wp³yn¹ miêdzy line, wywiady na czaty itd., trudne. Wprowadzone zmia - innymi dziêki naszej polityce itp. Poza przyci¹ganiem i za - ny i utworzenie Polskiej Stre - zarz¹dzaj¹cej stref¹. W roku mie ponad 7000 etatów. Cie - nych decyzji. Po zmianach informacyjnej. Jesteœmy w chêceniem przedsiêbiorców fy Inwestycji, prze³o¿y³o siê 2020 spó³ka wyda³a ³¹cznie szy tak¿e, ¿e Polska Strefa przepisów pod koniec 2018 sta³ym kontakcie z samo - do wystêpowania do strefy o na to, ¿e nie ma ju¿ wyod - 19 decyzji o wsparciu, w któ - Inwestycji spowodowa³a bar - wsparcie od strefy mo¿na rz¹dami lokalnymi oraz zrze - uzyskanie wsparcia, strefa rêbnionych terenów, na któ - rej przedsiêbiorcy zadeklaro - dzo du¿y wzrost inwestycji uzyskaæ na ka¿dym wskaza - szeniami i izbami, których pomaga³a firmom podczas rych mo¿na by³o otrzymaæ wali inwestycje na poziomie firm z sektora MŒP, które nym przez przedsiêbiorcê cz³onkami s¹ przedsiêbiorcy. pandemii poprzez organi - prawo do zwolnieñ podatko - przewy¿szaj¹cym 1,1 miliar - stanowi¹ zdecydowan¹ obszarze. Pomog³o to zdecy - Przez spor¹ czêœæ roku pra - zacjê licznych webinarów wych. Dzisiaj ca³a Polska da z³otych. To naprawdê wiêkszoœæ w wydanych dowanie firmom, które cownicy strefy spotykali siê z oraz szkoleñ dla swoich jest specjaln¹ stref¹ ekono - bardzo dobry wynik bior¹c przez Kostrzyñsko-S³ubick¹ zwiêksza³y swoje moce pro - inwestorami w bezpoœredni przedsiêbiorców wraz z to - miczn¹, a ulgi otrzymaæ pod uwagê okolicznoœci mi - Specjaln¹ Strefê Ekono - dukcyjne i po spe³nieniu sposób. Najlepszym sposo - powymi markami doradczy - mo¿e ka¿dy inwestor, który nionego roku, ale co naj - miczn¹ S.A decyzji o wspar - okreœlonych warunków bem na przedstawienie mi w Polsce. Cieszy³y siê spe³ni stosowne kryteria ilo - wa¿niejsze przedsiêbiorcy ciu. Z roku na rok odnotowu - mog³y uzyskaæ wsparcie w dobrej oferty inwestycyjnej one znacznym zaintereso - œciowe i jakoœciowe. zobowi¹zali siê do stworze - jemy coraz wiêkszy udzia³ postaci zwolnienia z podatku jest bezpoœrednie spotkanie, waniem ze strony firm Nale¿y zacz ¹æ od tego, ¿e nie co najmniej 376 nowych polskich firm w programie dochodowego. uœcisk d³oni i szczera rozmo - dzia³aj¹cych w ramach Kost - miniony rok by³ bardzo miejsc pracy oraz co bardzo Polskiej Strefy Inwestycji, W wydanych w roku 2020 wa. Tak robimy zawsze, gdy rzyñsko-S³ubickiej Specjal - dobrym okresem, je¿eli cho - wa¿ne utrzymania dotych - który w tym roku wyniós³ po - decyzjach dominowa³y prze - warunki nie s¹ ograniczone nej Strefy Ekonomicznej. dzi o prace spó³ki czas istniej¹cych na pozio - nad 40% wszystkich wyda - de wszystkim takie bran¿e przez zagro¿enie zdrowia i KSSSE r e k l a m a
8 pROSTO z miaSTa Styczeń 2021 r. Papusza, cygańska poetka z wielką tajemnicą

„Nie bardzo wiem, co to jest poezja. Co to jest bycie poetk¹. To du¿a reklama, ale ma³y interes”. Tak Papusza, Lalka, Bronis³awa Wajs z domu Zieliñska mówi³a o poezji.

Nigdy nie chcia³a braæ pie - on wspomnia³ wieczór po - niêdzy za wiersze, bo jak mó - etycki w Poznaniu, podczas wi³a, ¿e Bóg jej daje te pio - którego wiersze Papuszy re - senki (tak nazywa³a swoje cytowali poznañscy studenci wiersze) i braæ za nie pie - uniwersytetu, a pieni¹dze za ni¹dze to jakoœ nie tak. wieczór sprytnie ukryto w Niby bardzo znana, opisa - kwiatach, bo poetka nie na. Cygañska poetka, autorka chcia³a braæ pieniêdzy za gila. zaledwie ponad 30 wierszy, Papusza banknoty odkry³a ale jak spojrzeæ na ni¹ nieco ju¿ w Gorzowie, kiedy kwiatki szczegó³owiej, okazuje siê zwiêd³y. By³a zaskoczona. byæ wielk¹ i stale nierozpoz - Ciotka dobrze wróżyła nan¹ tajemnic ¹. Władza widziała ją jako - W taborze mówili, nie przywódczynię s³uchajcie jej, to g³upia Cy - ganka - opowiada Edward ¯ycie poetki mo¿na podzie - Dêbicki. Kiedyœ poprosi³, aby liæ na kilka wyraŸnych etapów. go wziê³a ze sob¹ na wró¿bê. Pierwszy to dzieciñstwo i Wziê³a. I co siê okaza³o? Ano m³odoœæ spêdzone w tabo - to, ¿e Papusza mia³a znako - rach Krzy¿anowskich, Waj - mite podejœcie do tych, któ - m m u u w w i i h sów, Dêbickich na wschodzie, h rym mia³a wró¿yæ. Znakomi - c c r r A A

. . t na dawnych Kresach, na Lu - t cie potrafi³a wykorzystaæ o o F belszczyŸnie. Drugi, to okres F drobne niuanse, u³amki infor - Bronisława Wajs, Papusza, której Bóg dawał piosenki Papusza ma swój pomnik w parku Róż, gdzie zażycia często wielkiej smuty, lat II wojny można było spotkać macji „sprzedawanych” przez œwiatowej, Holocaustu Cyga - same zainteresowane, aby nów, Porajmos - jak oni sami wró¿ba wypad³a pomyœlnie. - nazywaj¹ ten czas. Potem ko - przez niego jej wielkiego ta - Karuzela z datami kie panuj¹ w Ÿród³ach, bo po - ne mo¿na znaleŸæ w znako - Kiedyœ j¹ zapyta³em, ciotko, a lejny etap, to czas taborów w lentu. Zap³aci³a za to wielk¹ daje siê lata urodzin 1906, mitych i najbardziej licz¹cych sk¹d wy wiecie, co macie mó - ludowej Polsce do 1964 roku, karê. Spo³ecznoœæ j¹ jeszcze Jeœli siêgn ¹æ do ró¿nych 1907, 1909, 1910 s¹ chyba siê bibliotekach œwiata. Bo to - wiæ. Tak dobrze mówicie… czyli do czasu przymusowego bardziej wyizolowa³a. Pad³y tekstów o Papuszy, to nagle wynikiem tego, ¿e sama poet - miki wierszy znajduj¹ siê w Na co ona mi odpowiedzia³a - osiedlenia i czasy po nim, w s³owa o chorobie psychicznej okazuje siê, ¿e nie bardzo ka podawa³a je ró¿nie . Bibliotece Kongresu w Wa - Wiesz, Edziu, jak ja karty tym te kilkadziesi¹t spêdzo - potwierdzone pobytem w wiadomo, kiedy siê urodzi³a, Podobnie drobiazgowe po - szyngtonie, Bibliotece Uni - roz³o ¿ê, to siê jakoœ tak samo nych w Gorzowie, w odsu - szpitalu psychiatrycznym. bo ró¿ni badacze, a po nich dejœcie do dokumentów po - wersytetu Harvarda, s¹ w mówi… - opowiada Edward niêciu i samotnoœci. W 1964 r., po przymuso - dziennikarze podaj¹ ró¿ne da - zwoli³o ustaliæ, i¿ Papusza zbiorach niemieckich, francu - Dêbicki. I przytacza historiê, W ka¿dym z tych etapów wym osiedleniu Cyganów, po - ty. Podobnie jest i z innymi wziê³a œlub z Dyœkiem Waj - skich, szwedzkich, s³owac - która siê jemu samemu i jego Papusza mia³a odgrywa³a etka zdecydowa³a siê osi ¹œæ szczegó³ami z ¿ycia poetki. sem 28.02.1923 roku w ko - kich, w³oskich. Tak¿e mo¿na ¿onie Ewie, kiedy ¿on¹ jesz - inn¹ rolê. Nie z wyboru, a z w ¯aganiu. Cieszy³a siê ju¿ Ale wydaje siê, ¿e przynaj - œciele w Szumsku. Na zacho - je znaleŸæ w polskiej Bibliote - cze nie by³a, przydarzy³o. - narzucenia. Do czasów wojny uznaniem i s³aw¹. A ówczes - mniej ta tajemnica zosta³a wy - wanym nagraniu sama poet - ce Narodowej, Bibliotece Uni - Jeszcze nie byliœmy ma ³¿eñs - by³o to taborowe dzieciñstwo, na w³adza uku³a na te decyzjê jaœniona. Uda³o siê to dr. hab. ka opowiada, ¿e do œlubu wersytetu Jagielloñskiego, twem, ani nikt za bardzo nie rozpaczliwe próby nauczenia okreœlenie, ¿e jest przywód - Dariuszowi A. Rymarowi, dy - saniami jecha³a, w szeœæ sañ, ró¿nych innych, ale tak¿e od - wiedzia ³, ¿e coœ nas ³¹czy. siê czytania i pisania, za czyni¹ poprawnych postaw rektorowi Archiwum Pañstwo - a w koœciele dywan ze œwiec naleŸæ je przez dwa najwiêk - Ewa z kole¿ank¹ posz³y do „kurkê przyniesion¹ pani Pol - wœród Cyganów. - Taki jest wego, który przyjrza³ siê wni - by³ no i mia³a samych sze katalogi biblioteczne. ciotki po wró¿bê. No i Ewa ce”. Ale te¿ i ju¿ samotnoœæ, jêzyk ówczesnych dokumentów kliwym okiem historyka doku - m³odych œwiadków. - Co pewien czas na nowo us³ysza³a, ¿e chodzi z jakimœ bo Lalka, jak siê na polski - mówi dr. Piotr J. Krzy¿anow - mentom, jakie siê zachowa³y Jednak w taki scenariusz wzrasta zainteresowanie Pa - ciemnym, Cyganem albo Ru - t³umaczy Papusza, od za - ski, znany cyganolog. Ale tak¹ po poetce i ustali³ ponad pow¹tpiewa Edward Dêbicki, pusz¹ w³aœnie za spraw¹ jej munem i œlub z tego bêdzie. A wsze by³a dziwna, inna, ni¿ rolê i takie postrzeganie w œro - wszelk¹ w¹tpliwoœæ, ¿e uro - który z przekazów rodzinnych samej, kobiety z tajemnic¹, kole¿ance ciotka powiedzia³a, romskie dzieci. dowisku romskim Papuszy dzi³a siê ona 18 sierpnia 1908 wie, ¿e nieco inaczej to wy - ale i za spraw¹ jej wierszy - ¿e ona tu w Polsce mieszkaæ Potem przydarzy³o jej siê zdecydowanie neguje Edward roku w Sitañcu pod Zamo - gl¹da³o. - Dyœku zakocha³ siê mówi Leszek Boñczuk, moc - nie bêdzie. I okaza³o siê, ¿e ma ³¿eñstwo, albo i dwa, bo i Dêbicki, blisko z poetk¹ spo - œciem. Znalaz³ w Archiwum w Papuszy. A ona w moim oj - no zwi¹zany z tym œrodowi - rzeczywiœcie mia³a racjê. Ewa takie s¹ tropy. To wówczas krewniony. - W œwiecie cyga - Pañstwowym w Zamoœciu cu, jednak on wola³ moj¹ skiem. On sam zainteresowa³ zosta³a moj ¹ ¿on¹, a kole¿an - przysz³a poetka, która zosta³a ñskim ¿adna kobieta nie mog³a metrykê chrztu, w której zapi - mamê. Dyœku przekona³ ojca, siê Papusz¹, kiedy obejrza³ ka mieszka za granic¹ - mówi. niejako wydana za m ¹¿ za byæ przywódczyni¹ czy kimœ ta - sano, i¿ w³aœnie 18 sierpnia ¿eby wyprowadzi³ mu Pa - na pocz¹tku lat 90. minionego A Ewa Dêbicka tylko z uœmie - du¿o od niej starszego har - kim. To zawsze mê¿czyzna, 1908 roku w parafii w Sitañcu puszê. O i tak siê sta³o. Ojciec wieku film nakrêcony przez chem potakuje, ¿e rzeczywi - fistê Dionizego Dyœku Wajsa nawet g³upszy, mia³ tak¹ rolê - pojawili siê Józefa Popowicz, wyprowadzi³ Papuszê, ten za - m³odego amerykañskiego do - œcie tak by³o. odkry³a, ¿e mê¿a raczej nie t³umaczy. Stanis³aw Bobowicz oraz Ka - bra³ j¹ na wóz i pojechali. kumentalistê Gregory’ego Ko - Edward Dêbicki dodaje, ¿e kocha. Ale du¿o straszniej - Kolejny etapem w jej ¿yciu rol Bogdanowicz, Cyganie,, Wrócili po dwóch dniach ju¿ walskiego. To pod wp³ywem ciotka choæ niezamo¿na, to szym dla niej odkryciem by³o i by³o mieszkanie w Gorzo - którzy okazali tamtejszemu jako ma ³¿eñstwo - opowiada. tego filmu, a w³aœciwie z nie - jednak skrajnie biedna i to, ¿e nie mo¿e mieæ dzieci. wie, ju¿ po œmierci mê¿a, proboszczowi noworodka p³ci Znana na całym świecie dosytu wiedzy zacz ¹³ szukaæ ¿yj¹ca w brudzie nie by³o, jak Przysposobi³a sobie wówczas samej, bo i ukochany Tarza - ¿eñskiej. Oœwiadczyli, i¿ œladów po poetce, tych mate - niesprawiedliwie i krzywdz¹co dziecko, syna W³adys³awa, niu j¹ zawiód ³. ¯y³a przy ul. dziewczynka urodzi³a siê tego - Moim zdaniem Papusza rialnych, listów do Ficowskie - pokaza³o j¹ ma ³¿eñstwo Krau - Tarzania, jak do niego i o nim Kosynierów Gdyñskich 20 dnia oko³o 5.00 rano z matki jest najbardziej znan¹ gorzo - go i Juliana Tuwima, listów od ze w filmie „Papusza”. - Bo te - mówi³a. I jak czas pokaza³, w³aœciwie sama. Czasami Katarzyny Zieliñskiej, lat 20, z wiank¹ w Polsce, a mo¿e i na nich. To on walczy³ i w³aœciwie raz to siê tyle tych cyganolo - Tarzaniu okaza³ siê dla poetki odwiedzali j¹ nieliczni, w niewidomego ojca. Dziecko ca³ym œwiecie, a to za spraw¹ ca³y czas walczy, kiedy trzeba gów i znawców naszej kultury jednak nieszczêœciem. Bo nie tym Edward Dêbicki. - Ona zosta³o ochrzczone, a rodzica - tego, ¿e ci¹gle wychodz¹ jej z pomówieniami dotycz¹cymi zrobi³o, ¿e jest ich wiêcej, ni¿ spe³ni³ pok³adanych nadziei, zawsze siê wszystkim dzie - mi chrzestnymi byli Marianna wiersze, powstaj¹ ksi ¹¿ki o tego, ¿e Papusza sama tych samych Cyganów - kwituje bo zadawa³ siê z ludŸmi, któ - li³a. Nawet jednym cukier - Bogdanowicz i Stanis³aw Bo - niej - mówi Dariusz A. Rymar. swoich gila - piosenek nie na - Edward Dêbicki. rzy mieli z prawem na bakier. kiem. To by³a bardzo dobra bowicz. A jako ¿e Cyganie byli Jak to z t¹ s³aw¹ jest, pisa³a, a uczyni³ to Jerzy Fi - I zdradza jeszcze jedn¹ ta - Bo na staroœæ wcale siê ni¹ kobieta, moja ciotka - mówi niepiœmienni, akt chrztu podpi - sprawdzi³y Gra¿yna Kostkie - cowski. Przypomnia³ te ¿, ¿e jemnicê. - Cygan, gdzie nie interesowa³, choæ Papu - Edward Dêbicki. Ostatnim sa³ proboszcz, ksi¹dz Jan Ba - wicz-Górska i Danuta Zieliñs - za g³upie pomówienia o rze - mieszka, tam jest jego dom. sza kocha³a go chyba najbar - etapem ¿ycie by³ okres dowski. - No i tym samym ka z Wojewódzkiej i Miejskiej komym autorstwie Jerzego Kocha go i szanuje. Tak samo dziej na œwiecie. przed œmierci¹, kiedy miesz - koñcz¹ siê dyskusje o dacie i Biblioteki Publicznej im. Zbig - Ficowskiego przeprosi³ tylko by³o z Gorzowem w przypad - Ju¿ w czasie PRL na jej lo - ka³a u siostry w miejscu urodzenia - mówi dr niewa Herberta. I okaza³o siê, jeden cz³owiek - Kazimierz ku Papuszy - t³umaczy Ed - sach zawa¿y³o spotkanie z Inowroc³awiu. Tam umar³a i hab. Dariusz A. Rymar. I i¿ rzeczywiœcie, tomiki Papu - Furman, który uczyni³ to w ward Dêbicki. Jerzym Ficowskim i odkrycie tam zosta³a pochowana. t³umaczy, ¿e zawirowania, ja - szy oraz teksty jej poœwiêco - specjalnym liœcie do poety. I RENATA OCHWAT Styczeń 2021 r. ROzmOWa
9 Życie po dwóch stronach Odry

Z dr. Maciejem Dudziakiem, antropologiem kultury, autorem „Mesjasza”, pracownikiem naukowym Akademii im. Jakuba z Parady¿a, rozmawia Renata Ochwat

- Powa¿ny naukowiec, nego czasu mamy zastój. nie mam. Ale jest te¿ bardzo autor prac akademickich, Z czego to wynika? du¿a grupa, która korzysta z nagle pisze intryguj¹cy - Z kilku elementów. Jed - tej mo¿liwoœci przemiesz - krymina³. Sk¹d siê wzi ¹³ nym z nich jest nasycenie czania siê - do znajomych, pomys³ na „Mesjasza”, wspó³prac¹. I to jest takie do rodziny, do pracy czy który dzieje siê tu¿ obok trochê naiwne odbieranie wrêcz poznawczo. I to s¹ lu - nas, w Witnicy, Lubnie, pojednania, które siê doko - dzie, którzy nie traktuj¹ tego Miêdzyrzeczu, ale jedno - na³o. Ju¿ nie wykonuje siê obszaru jako pogranicze. czeœnie w Drohobyczu ruchów typu - przebaczmy Uwaga - pojawia siê ostat - Brunona Schultza? sobie, choæ widzimy zw³asz - nio nowy termin - transgra - - Dla mnie rzecz¹ oczy - cza teraz, ¿e mo¿na rozdra - nicze. Pojawi³a siê wiêc sy - wist¹ od zawsze jest to, ¿e pywaæ wci ¹¿ na nowo ju¿ tuacja, w której granica nie jestem cz³owiekiem nauki i zasklepione rany. Zako - istnieje w dotychczas zna - podstawow¹ kwesti¹ poza ñczy³o siê to parcie na to, nej formie i rozumieniu XX mówieniem do studentów aby sobie coœ z Niemcami wieku. Ona co prawda jest jest pisanie. Poniewa¿ jes - wyjaœniæ. Bo to zosta³o ju¿ dostrzegana, ale istnieje tyl - tem antropologiem kultury, wykonane. Natomiast, jak ja ko de jure , nie zaœ de facto . zajmujê siê te¿ analiz¹ teks - to obserwujê, to od przynaj - Co ciekawe, to nie jest tylko tów literackich jako bardzo mniej dziesiêciu lat dokonu - kwestia przemieszczania siê i szczególnych artefaktów je siê wymiana pokolenia. powrotu - jadê po coœ i z tym kultury. Jestem, a przynaj - - Co to znaczy? wracam, ale co ³atwo zaob - mniej próbujê byæ, pisz¹cym - Oznacza to, ¿e na arenê serwowaæ w wielu miejsco - naukowcem, cz³owiekiem ¿yciow¹ wesz³o pokolenie, woœciach po drugiej stronie pióra. Ta ksi ¹¿ka jest zapo - które urodzi³o siê po roku Odry, s¹ ca³e polskie kwarta³y wiedzi¹ cyklu, trylogii, której 90., a które jest kompletnie - ludzi, którzy tam mieszkaj¹ osi¹ s¹ kwestie niewyjaœnio - niezainteresowane, podob - na sta³e. Ten proces ucieka i a k a ne lub trudne do wyjaœnie - i nie jak i ich rówieœnicy w umyka naukowej obserwacji. z d u

nia w œwiecie nauki. Mo¿na D Niemczech, tymi sprawami. Tym siê nikt kompletnie, no

. M zatem powiedzieæ, ¿e na To s¹ ludzie, którzy maj¹ po mo¿e pozna mn¹, nie intere - m u w i

w³asny u¿ytek, jako pewne - h 30 lat, czyli nie jacyœ tam suje. Przesun ¹³ siê komplet - c r A

.

go rodzaju autoterapia, wy - t m³odziankowie, ale ludzie, nie punkt ciê¿koœci. Nie ma o F jaœniam w ten sposób ró¿ne M. Dudziak: Jestem i bywam człowiekiem lokalnym którzy maj¹ zupe³nie indziej ju¿ obszaru przeciêtego historie. Obudowa ca³oœci punkty ciê¿koœci w zaintere - przez Odrê. Sytuacja zwi¹za - jest nieco lub te¿ mocno sowaniu rzeczywistoœci¹. na z Covid-19 po raz pierw - sensacyjna i po czêœci kry - czajnie nie wiem, nie pa - kad jest to metropolia o cha - se Einz Drogi nr 1, która Taki przyk³ad: w tej chwili szy w takiej skali uwidoczni³a minalna, co odpowiada w miêtam, czy j¹ us³ysza³em, rakterze globalnym. Ju¿ prowadzi³a i nadal prowadzi koordynujê czêœæ wiêksze - ten problem gruncie rzeczy rzeczywis - czy te¿ czyta³em, kiedy wró - choæby sam fakt, ¿e to jest z Berlina do Królewca przez go projektu po niemieckiej - Czyli? tym wydarzeniom. No tak ci³em ze studiów na g ³êbo - ogromne miasto, wielka mo - Gdañsk, to siê przez region stronie. W Zamku Trebnitz - Pokaza³a bowiem jak po prostu wysz³o w te 28 kim zachodzie czy pó³nocy zaika kulturowa decyduje o ca³y przeje¿d¿a. To taka spotykali siê nastolatkowie, ogromna liczba osób na co œwitów. Tyle trwa³o pisanie Europy. Myœlê, ¿e prolog, tym. I oddzia³ywanie tego droga, o której mo¿na ale i nie tylko z Polski, w dzieñ, a nie w sposób okaz - (œmiech). Pomys³ na czêœæ który jest w powieœci, to od - miasta przez dziesiêciolecia by³oby napisaæ osobn¹ po - tym z Gorzowa, ale i z jonalny - przy jakichœ projek - pierwsza to kwestia, która wzorowanie historii, któr¹ w na ten fragment obszaru od - wieœæ. To jest jeden z naj - ró¿nych miejscowoœci w tach, ale na co dzieñ od mnie zajmuje. Chodzi tu o jakiœ sposób musia³em wi - rzañskiego, na którym my wa¿niejszych szlaków kultu - Niemczech i oni takimi te - wielu, wielu lat jest zaan - rozwik³anie tajemnicy do tej dzieæ. Ta historia, to zdarze - mieszkamy, jest zwyczajnie rowych Europy. Przy tej¿e matami polsko-niemieckimi ga¿owana w ¿ycie po dwóch pory nierozwik³anej ze œwia - nie musia³o byæ mi opowie - oczywiste. A w³aœnie o tym trasie, miêdzy Kostrzynem a nie s¹ kompletnie zaintere - stronach rzeki. Jak wiele ta literatury, ale nie tylko, dziane przez naocznych przestaje siê kompletnie pa - Berlinem le ¿¹ dwie miej - sowani. Dla nich to jest coœ maj¹ spraw ¿yciowych po czyli zaginionej, a z pew - œwiadków lub musia³em miêtaæ, patrz¹c w kierunku scowoœci obok siebie, z któ - oczywistego. By³o, dokona³o obu stronach Odry. Wcze - noœci¹ istniej¹cej trzeciej, w³aœnie o tym przeczytaæ. wschodnim. Oczywiœcie nie rych jedna nazywa siê Die - siê i koniec. Normalnym jest œniej ten proces by³ kom - ostatniej powieœci Bruno Ale ta historia mia³a miejs - chodzi o to, aby odwracaæ dersdorf a druga Janhnsfel - to, ¿e siê ze sob¹ spotykaj¹, pletnie niewidoczny. Schultza pod tytu³em „Mes - ce. Pewnej nocy zniknê³y proporcje, ale o to, aby mieæ de. Diedersdorf to jest rozmawiaj¹ po angielsku lub - I ostatnie pytanie. W jasz”. Chcia³em to wyjaœniæ, bowiem trumny ze szcz¹tka - pewn ¹ œwiadomoœæ tego, niemiecka nazwa Dziedu - niemiecku, ale historia co „Mesjaszu” pojawia siê a ¿e z tego wysz³a powieœæ mi ostatnich w³aœcicieli gdzie siê jest. Przecie¿ od - szyc, a Janhnsfelde to ina - do zasady jest tylko i bardzo ciekawa postaæ, a to wysz³o. pa³acu w Lubnie. I co dzia³ywanie Berlina do 1945 czej Janczewo. Prawda, ¿e wy ³¹cznie jednym z elemen - mianowicie pan profesor - Wysz³a, ale w niezwykle wiêcej, w tamtym czasie ta - roku to by³a kwestia wypo - to bardzo ciekawa sytua - tów, który siê podejmuje, i Negrowski. Uk³on w umiejêtny sposób z „Mes - kich zdarzeñ by³o w regionie sa¿enia ka¿dej miejscow - cja, której osi¹ symetrii jest tylko tyle. Oczywiœcie, ra - stronê znajomych? jaszem” Schultza po ³¹czy³ wiêcej. I tego raczej nie oœci w pa³ac - co za tym, w Odra? W tych dwóch zem siê fajny koœció³ obej - - Z pewnoœci¹. W ka¿dej pan historiê lokaln ¹. mog³em skonfabulowaæ. rody szlacheckie, a to mia³o miejscowoœciach s¹ arcy - rzy, jakiœ kamieñ, i wystar - ksi ¹¿ce oprócz tego, ¿e pi - - Oczywiœcie. To jest swe - - Czy pana zdaniem tak z kolei prze³o¿enie na ciekawe rzeczy, które ¿yj¹. czy. Interesuje ich teraz. W sarz u¿ywa w³asnej wyobra - go rodzaju, kolejne, autote - ciekawe rzeczy dzia³y siê spo³ecznoœæ lokaln¹. I te ro - No i po tej stronie Odry, w pewnym sensie to, co by³o Ÿni, to konfabuluje i miksuje rapeutyczne wyjaœnienie tej w regionie, o których my dy, ci ludzie pozostawili po wyniku PRL, ale nie tylko, jakimœ masowym ruchem w rzeczywistoœæ. Nie mo¿na historii, bo to siê odbywa w albo wiemy, albo nie wie - sobie œlady. A tego siê nie bo w wyniku jakiegoœ za - latach 90., tu¿ przed i zaraz pisaæ o dalekiej pó³nocy czy okreœlonym kontekœcie, na my, bo jakoœ nie chcemy pamiêta lub siê nie chce pa - cierania wszelkich pozos - po wejœciu Polski do Unii, mojej ulubionej Finlandii bez okreœlonym obszarze, w wiedzieæ? miêtaæ. Lub te¿ po trzecie - ta³oœci po by³ych mieszka - teraz siê kompletnie zmie - dotkniêcia tego osobiœcie, okreœlonym tu i teraz. Jes - - Ka¿dy region jest cieka - zupe³nie siê o tym nie wie, ñcach, o tym siê nie pami - ni³o i jest kompletnym za - choæby tylko przez chwilê. tem i bywam cz³owiekiem wy, a ten region, ten nasz, bo nie. Moim zdaniem na - êta. Natomiast po drugiej przeczeniem oficjalnej reto - Tak samo nie mo¿na pisaæ o lokalnym, zreszt¹ ka¿dy z jest arcyciekawy z czego na le¿y na te znaki spogl¹daæ stronie Odry jest inaczej. ryki centrali w stosunku do jakiejœ postaci, która jest nas jest mniej lub bardziej nowo nikt sobie nie zdaje bez bariery granicy. Bo Tam w czasie wolnym, tego, co siê faktycznie na oczywiœcie wytworem wyob - cz³owiekiem lokalnym. sprawy, bo nie chce sobie go³ym okiem widaæ, jaki to weekendowym poznaje siê pograniczu dzieje. Ciekawe raŸni, bez osadzenia tej - W ksi ¹¿ce pojawia siê zdawaæ sprawy. jest spójny, jednolity region i okolicê, s¹siedztwo, prze - to jest i przekuwam moje postaci w rzeczywistoœci. motyw wykradzenia tru - - Co pan przez to rozu - jak strona niemiecka potrafi sz³oœæ. Bo tam siê o to do - spostrze¿enia na potrzeby Ka¿da postaæ ma jakiœ pier - mien ze zw³okami ostat - mie? z w³asnego dziedzictwa ko - ba, upamiêtnia, choæby mojej kolejnej naukowej wowzór. Przecie¿ Zbigniew nich w³aœcicieli Lubna - - Jesteœmy s¹siadami i rzystaæ. A tak na margine - przez specjalne oznakowa - ksi ¹¿ki. W tym nowym poko - Czarnuch - Negrowski w po - pañstwa von Treichel, jesteœmy w oddzia³ywaniu sie, ja mieszkam w miej - nie. U nas to te¿ siê za - leniu jest bardzo mocne roz - wieœci, odegra³ wielk¹ rolê zreszt¹ gor¹cych zwolen - metropolii o charakterze scowoœci, która nazywa siê czê³o. Warto pamiêtaæ i rzucenie akcentów, czyli jest w moim ¿yciu. Jest z pew - ników nazizmu. W jaki globalnym, czyli Berlina. Nowe Dzieduszyce, w takiej podkreœlaæ, ¿e to s¹ wspól - olbrzymia grupa, która ab - noœci¹ katalizatorem wielu sposób pan trafi³ na tê Warszawa, która jest o 400 leœnej kolonii, a niemiecka ne podstawy do tego, aby solutnie nie traktuje granic moich pomys ³ów, wiêc na historiê? km st¹d jest metropoli¹ o nazwa tej miejscowoœci wspólnie dzia³aæ, wspólnie jako coœ, co jest, co wiêcej, pewno uk³on. - Od kilkunastu lat miesz - charakterze lokalnym. brzmi Neu Diedersdorf. coœ osi¹gaæ. jako coœ, co jest do czego - - Dziêkujê bardzo za roz - kam w okolicy. Przez Lubno - Dla nas? Jad¹c do Gorzowa z Berli - - Do niedawna jeszcze ta kolwiek potrzebne. Jest tam mowê. przeje¿d¿am niemal co - - Tak, ale te¿ i dla tego re - na, i to znów jest rzecz, o wspó³praca na styku pol - jakiœ sobie inny kraj i niech - Równie¿ i zapraszam do dziennie. Natomiast jeœli gionu. Berlin jest nie tyle której siê nie pamiêta, ¿e ko-niemieckim doœæ sobie bêdzie, ja nie chcê lektury „Mesjasza. Rêkopisu chodzi o tê historiê, to zwy - rozpoznawalny, ale od de - Gorzów le¿y na trasie Stras - dobrze dzia³a³a. Od pew - mieæ z nim nic wspólnego i zbrodni ”.
10 OpiNie Styczeń 2021 r. Ten przykład pasuje do dzisiejszych czasów

Poni¿anie i oczernianie Polaków na du¿¹ skalê by³o w historii szczególn¹ domen¹ Krzy¿aków.

Rok 2020 dla Gorzowa by³ niechaniem reform przygoto - 600 lat przed kard. Karolem Premierzy Mateusz Mora - rokiem z jednej strony bardzo wali grunt pod pruskie, ruskie i Wojty ³¹. Przyk³ad rektora wiecki i Viktor Orban podpisali trudnym, w warunkach kryzy - austriackie rozbiory Polski na prof. Paw³a W³odkowica porozumienie, ¿e na dyktat su koronawirusowego, z dru - 123 lata. PóŸniej by³a I wojna oraz rycerza Zawiszy Czar - UE siê nie godz¹ - nawet za giej zaœ bez precedensu, od œwiatowa, która spustoszy³a nego we wspó³pracy z pry - cenê u¿ycia weta. „Traktaty to czasu odbudowy miasta po ziemie polskie, a za 20 lat w masem Polski bpem jak konstytucja UE i ich siê skutkach II wojny œwiatowej, ruinê obróci³a Polskê II wojna Miko³ajem Tr¹b¹ jest w pe³ni trzymajmy. […] tak okresem ogromnych prac in - œwiatowa - obydwie wywo³ane aktualny i powinien byæ sformu³owana warunkowoœæ westycyjno-modernizacyj - znowu przez Niemcy. Tylko, wzorem aktywnoœci na - to kij na ka¿de pañstwo. [ …] ” nych. Zmieniaj¹ siê nasze uli - jak to moim przyjacio³om z szych polityków! mówi³ premier Mateusz Mora - ce, parki, Centrum Edukacji i Niemiec powiedzieæ, ¿e nas Kiedy patrzê na to, co od kil - wiecki. Ani ten obecny, ani wiele innych obiektów ich dziadowie i ojcowie znisz - ku lat dzieje siê wobec Polski ¿aden inny w przysz³oœci pol - u¿ytecznoœci publicznej oraz czyli oraz okradli? Ich tej his - w Brukseli, gdy obserwujê, ile ski Rz¹d nie ma prawa zgo - reprezentacyjny Stary Rynek torii nie ucz¹, a bez tej wiedzy pomyj wylewa siê przeciw dziæ siê na niedoprecyzowany z otoczeniem naszej per³y, maj¹ wypaczony obraz dzi - w³asnemu narodowi w UE i w „mechanizm praworz¹dno - jak¹ jest katedra. siejszej polskiej rzeczywisto - polskim Sejmie, to przychodzi œci”, bo to droga do zniewole - Patrzy³em trochê zazdroœnie œci. Widzê, ¿e maj¹ dzisiaj mi na myœl ta sytuacja na So - nia Polski. Dlaczego Niemcy na 4,2-kilometrow¹ ulicê Piotr - przyjacielskie zamiary, to jed - borze w Konstancji oraz ci pr¹ do mechanizmu prawo - kowsk¹ w £odzi i œródmieœcie nak nasze rozmowy czêsto z obroñcy dobrego imienia Pol - rz¹dnoœci? OdpowiedŸ jest Torunia, na Starówkê i ul. grzecznoœci w po³owie tema - ski. m Potrzebujemy dzisiaj ta - prosta: „D ¹¿ ¹ do hegemonii u w i

Pó³wiejsk¹ w Poznaniu, na tu siê urywaj¹, bo trzeba by h kiego prof. Paw³a W³odko - w Unii Europejskiej ”. Przy - c r A

.

œródmieœcie Gniezna, Gdañs - by³o, gwoli wyjaœnienia, po - t wica, rycerza Zawiszy Czar - najmniej wiemy, co im siê ma - o F ka czy choæby Nysy i Rado - wiedzieæ im wiele bolesnej Augustyn Wiernicki, absolwent Akademii Rolniczej i nego i takiego prymasa rzy! Niczym krzy¿acki scena - mia - i marzy³em, ¿e ten kieru - prawdy. Akademii Ekonomicznej w Poznaniu, od 1982 przedsiębiorca Polski, jakim by³ bp Miko³aj riusz… W efekcie sporu Pol - nek urbanizacji œródmieœæ do - Poni¿anie i oczernianie Po - i właściciel znanej firmy w Gorzowie Wlkp., były radny, Tr¹ba. By³oby zupe³nie ina - ski i Wêgier z UE dosz³o trze i do nas. Dociera…Tam laków na du ¿¹ skalê by³o w doradca wojewody w latach 2000-2001, społecznik, od 1992r. czej nawet wobec sprzeciwu jednak do porozumienia. Pa - postawiono na estetykê, nowe historii szczególn¹ domen¹ prezes i założyciel Stowarzyszenia Pomocy Bliźniemu im. Polski i Wêgier w UE w ñstwa Unii podpisa³y dekla - rozwi¹zania komunikacyjne Krzy¿aków. Teraz na nowo w Brata Krystyna. Prezes Zespołu Koordynacyjnego Związków zwi¹zku z tzw. mechanizmem racjê, tzw. konkluzjê, która i Stowarzyszeń Dzieci Wojny w Polsce (z siedzibą w pogodzono z zabytkowym unijnej narracji od¿ywa przy warunkowoœci i uzale¿nienia rozstrzygniêcie ostateczne Gorzowie Wlkp.). Członek Zespołu Organizacyjnego uk³adem urbanistycznym - u rozprawianiu o tzw. prawo - Narodowego Kongresu Trzeźwości. wyp³at z nowego bud¿etu w przesuwa znacznie w czasie, nas te¿. Nie „zaduszono ” lo - rz¹dnoœci w Polsce - znowu latach 2021-2027 od oceny precyzuj¹c jednak, ¿e mecha - kalnego handlu ani œródmiej - przoduj¹ Niemcy w towarzy - niesprecyzowanej prawo - nizm praworz¹dnoœci dotyczy skiej aktywnoœci gospodar - stwie Holendrów. Takie pod Grunwaldem w 1410 r. rycerz i delegat Zawisza Czar - rz¹dnoœci. Wtedy urzêdnicy tylko wydatków bud¿etowych. czej, nie zapomniano o par - pierwsze spektakularne wcale nie zaniechali ny. brukselscy mogliby nam te George Soros oraz „Süd - kingach, nie zlekcewa¿ono wyjœcie Polski na arenê poni¿ania Polski i najazdów Pobyt na Soborze i obrady œrodki za byle co odbieraæ i deutsche Zeitung” lamentuj ¹, zmotoryzowanych - czego œwiata zachodniego w obro - na jej ziemie. W obliczu tych oraz wyst¹pienia w obronie pomiataæ polskim i wêgier - ¿e Unia w sporze z Polsk¹ i jednak nie mo¿na powiedzieæ nie dobrego imienia Polski zagro¿eñ wczeœniej Polska i Polski trwa³y cztery lata, z skim rz¹dem w zale¿noœci od Wêgrami o tzw. o œródmieœciu Gorzowa Wlkp. odby³o siê podczas Soboru Litwa zawar³y sojusz w Krewie przerwami na konsultacje z swej politycznej woli. „Dlacze - praworz¹dnoœæ ponios³a Modernizowaæ œródmieœcie w Konstancji w latach 1414- (1385r.) i przypieczêtowano to polskim królem. Sam papie¿ go jednym politykom zale¿y klêskê, ¿e teraz niewiele tym trzeba roztropnie oraz w in - 1418. Wtedy to, w obecnoœci œlubem Jagie ³³y z Jadwig¹ w wielokrotnie kontaktowa³ siê na suwerennoœci Polski, a in - pañstwom bêdzie mo¿na zro - teresie jego mieszkañców, kilku tysiêcy przedstawicieli roku 1386r., co by³o listownie z polskim w³adc¹. nym jest to obojêtne?” - na to biæ. Premierzy Polski i Wêgier w³aœcicieli ma³ych kawiare - œwiata chrzeœcijañskiego, Za - pocz¹tkiem chrystianizacji Lit - Ju¿ przez to pozycja Polski na pytanie nale¿y domagaæ siê og³osili swoje zwyciêstwo. nek i sklepów, bo sama es - chód us³ysza³ twarde polskie wy, a Krzy¿acy przez to utraci - Soborze, a póŸniej na Zacho - odpowiedzi. Rozporz¹dzenie Kraj nasz otrzyma 750 mld tetyka nie gwarantuje uzna - stanowisko w sprawach li wobec Litwy cel misyjny. Za - dzie znacznie wzros³a. bud¿etowe zaproponowane z³ na lata 2021-2027. To nia. Œródmieœcie to dzielni - ówczesnej Europy zwi¹zane z kon jednak kontynuowa³ agre - G³ównym mówc¹ w sprawach przez niemieck¹ prezydencjê olbrzymi zastrzyk finanso - ca dzielnic, która ma têtniæ poni¿aniem i rabowaniem Pol - sywn¹ politykê przeciwko Koœcio³a i oskar¿ycielem Za - zosta³o zablokowane oficjal - wy. A w ogóle; to Polska per ¿yciem, to socjologiczny ze - ski przez niemiecki Zakon Polsce i Litwie; napada³, rabo - konu Krzy¿ackiego by³ rektor nym sprzeciwem Wêgier i Pol - saldo zyskuje na swojej obec - spó³ dobrych warunków Krzy¿acki. Ten przyk³ad pasu - wa³ i sia³ propagandê anty - Akademii Krakowskiej prof. ski, obawiaj¹cych siê mo¿li - noœci w UE czy te¿ nie? W na - ¿ycia jego mieszkañców. je do dzisiejszych czasów. polsk¹ na cesarskich, papie - Pawe³ W³odkowic. woœci narzucania ró¿nych stêpnym artykule spróbujê to Stare powiedzenie „jak ciê Oto 29 stycznia 1415 r. na skim i europejskich dworach. Jednak w pewnym momen - ideologicznych rozwi¹zañ wyliczyæ. A jak bêdzie? Czy widz¹, tak ciê pisz ¹” dzisiaj Sobór do Konstancji przyby³a Tej wrogiej propagandzie cie opozycja pro krzy¿acka ca³ej Europie. Polska i Wêgry Niemcy i Francja dotrzymaj¹ tak dos³ownie nie dzia³a, bo 200-osobowa polska delega - przeciwko Polsce przewo - nie chcia³a wpuœciæ delegacji twardo wyst¹pi³y przeciw warunków konkluzji do ³¹czo - do oceny miasta, pañstwa czy cja wykszta³conych w Padwie dzi³ dominikanin Johannes polskiej do pa³acu papieskie - machinie niemiecko-francu - nej do bud¿etu UE? Z t¹ wia - spo³eczeñstwa bierze siê pod i Bolonii profesorów Akademii Falkenberg, Niemiec z go. Polacy dostali siê do niego skiej, tak jak wtedy w Kon - rygodnoœci¹ dotychczas by³o uwagê te¿ jego kondycjê gos - Krakowskiej, polskich bisku - Gdañska. Rozpowszechnia³ si ³¹. Wtedy to Zawisza Czar - stancji przeciwko hegemo - ró¿nie… W Unii tylko twardzi podarcz¹ i finansow¹, szcze - pów, wys³anników króla oraz on po europejskich dworach i ny, 4 maja 1418 r., wraz ze nii Krzy¿aków buduj¹cych gracze nie daj¹ siê ograæ sil - gólnie portfele ka¿dego oby - czo³owych rycerzy z Zawisz¹ wœród biskupów paszkwil pod swymi rycerzami wy³ama³ swe germañskie imperium niejszym i trzeba zawsze mieæ watela i przedsiêbiorcy, a tu Czarnym na czele. Spodzie - tytu³em Satyra przeciw herezji bramê, dosta³ siê do komnat i kosztem m.in. Polski i Litwy. alternatywê, choæby Trójmo - znowu upadaj¹ ma³e gorzow - wano siê tam polskiego nie - i innym nikczemnoœciom Pola - oœwiadczy³ Ojcu Œwiêtemu, Dzisiaj Polska dla dobra UE rze, czy USA. W Unii musimy skie sklepiki w œródmieœciu, a okrzesanego pospólstwa, a tu ków i ich króla Jagie ³³y . Fal - ¿e czci polskiego króla bêdzie przyjê³a na siebie ciê¿ar ata - byæ! Ale czy poza Uni¹, jak centrum jakby siê wyludnia. przybyli delegaci bogaci i wy - kenberg broni³ Krzy¿aków po broniæ „gêb¹ i rêk ¹”. Uzyska³ ków br ukselskiego aparatu Anglia, nie dalibyœmy sobie To jedna z przyczyn naszego kszta³ceni, œwiatli biskupi i klêsce pod Grunwaldem, a wówczas od nowego papie¿a w³adzy, któremu przewodz¹ radê? Myœlê, ¿e to pytanie z³ego wizerunku za Odr¹, ale uczeni z polskiego uniwersy - oskar¿a³ polsko-litewskiego Marcina V potêpienie traktatu Niemcy. Powsta³ dylemat, wcale nie jest banalne… Pa - nie tylko… Ocena Polski tetu, waleczni rycerze, wszys - króla Jagie ³³ ê i ksiêcia Witolda Jana Falkenberga z Gdañska, czy chcemy, ¿eby kraj nasz rafrazuj¹c s³ynne powiedze - przez moich niemieckich przy - cy w dodatku z pe³nymi sa - o to, ¿e popieraj¹ pogan. Na - którego paszkwil zakazano istnia³ jako wolny, czy te¿ na nie, powiem: „Chce mieæ jació³ kszta³towana jest na kiewkami. Wziêli ze sob¹ na - wo³ywa³ do unicestwienia na - publikowaæ i rozpowszech - zawsze ma byæ pod butem Polska pokój, niech siê szy - podstawie ró¿nych tamtej - wet ¿ywnoœæ, miody pitne rodu polskiego oraz ich króla, niaæ, a jego samego skazano nowych „Krzy¿aków” - unij - kuje do gospodarczej woj - szych przekazów medialnych. oraz w beczkach miêso z pol - jako wrogów chrzeœcijañstwa i w 1424 r. na pobyt w klaszto - nych urzêdników. Zdumiewa ny” - w polityce tylko silni i Oni zauwa¿aj¹ nasze auto - skich turów, które gdzie indziej Zakonu Krzy¿ackiego. rze. postawa tych polskich polity - odwa¿ni maj¹ racjê. Kieruj - strady, dobre zmiany, nowe w Europie ju¿ dawno wy - Do Konstancji przyjechali Najwiêkszym sukcesem ków je¿d ¿¹cych do Brukseli, my siê te¿ przyk³adem Paw³a osiedla, remonty ruin powo - ginê³y. wówczas najlepsi polscy polskiej delegacji by³o to, ¿e donosz¹cych na polski rz¹d i W³odkowica, Zawiszy Czarne - jennych, a jednak dalej w ich Polska delegacja przyje - profesorowie prawa Akade - Polska sw¹ tward¹ postaw¹ domagaj¹cych siê nad - go i prymasa Miko³aja Tr¹by na œwiadomoœci pokutuje stereo - cha³a na Sobór w trosce o sy - mii Krakowskiej z prof. w obronie Koœcio³a i Polski rzêdnoœci nad Polsk¹. Trze - Soborze w Konstancji. Niech typ biednej i zacofanej Polski. tuacjê Koœcio³a i wybór nowe - Paw³em W³odkowicem na pokaza³a siê wówczas po ba to zdiagnozowaæ, nawet ten artyku³ bêdzie g³osem z Go - Oni nie wiedz ¹, ¿e nasze go papie¿a, w zwi¹zku z kry - czele; naszej delegacji prze - raz pierwszy w Europie Za - w interesie tej opozycji, która rzowa z pytaniem: „Czy mo¿na opóŸnienia gospodarcze roz - zysem wywo³anym schizm¹ wodniczy ³ œwiat³y arcybis - chodniej jako równoprawny za kilka lat chce przej ¹æ oddaæ suwerennoœæ Polski za poczê³y siê od najazdów nie - Jana Husa i dzia³alnoœci¹ kup z Gniezna Miko³aj partner, z którym powinny w³adzê w Polsce. Czy¿by kilka miliardów euro rocznie mieckich Krzy¿aków, póŸniej dwóch antypapie¿y, ale te¿ Tr¹ba, który podczas soboru siê liczyæ inne królewskie ciê¿ki but niemiecki i unij - wiêcej?”. IdŸmy za g³osem Win - za czasów panowania w Pol - przy okazji postanowili przed - otrzyma³ tytu³ pierwszego dwory. Wtedy te¿ polskiego nych komisarzy by³ im w centego Witosa: „A Polska win - sce dwóch królów saskich, de stawiæ papie¿owi i europej - prymasa w historii Polski. prymasa Miko³aja Tr¹bê za - przysz³oœci obojêtny? Prze - na trwaæ wiecznie”. Ex fructi - facto te¿ Niemców, którzy skim w³adcom, tzw. problem z Ca ³¹ delegacjê polsk¹ chro - proponowano jako kandydata cie¿ to jest pytanie o polsk¹ bus eorum cognoscetis eos. swym dzia³aniem, a tak¿e za - Krzy¿akami, którzy po klêsce ni³ znany ze swego mêstwa na Stolicê Piotrow¹, prawie racjê stanu! AUGUSTYN WIERNICKI Styczeń 2021 r. ROzmOWa
11 A to wszystko z miłości do jazzu

Z Bogus³awem Dziekañskim, dyrektorem Jazz Clubu Pod Filarami, rozmawia Renata Ochwat

- Wyobra¿a³eœ sobie, ¿e ja Kubê Florka, niestety od lat wracali. No i podczas tamtego 40-lecie jazzowych Filarów ju¿ nie¿yj¹cego, który by³ bar - koncertu, a by³a to póŸna je - bêdzie wygl¹da³o w³aœnie dzo mocno zaanga¿owany w sieñ, mieli w sk³adzie jakiegoœ tak? Zamkniêty klub. Zaraza dzia³alnoœæ menad¿ersk¹. Or - w³oskiego perkusistê. No i na - na ulicach? ganizowa³ miêdzy innymi festi - gle widzê, ¿e jakiœ wysoki Af - - Wiesz, ja sobie po pierwsze wal Solo, Duo, Trio w Krako - roamerykanin w czapce z nie wyobra¿a³em, ¿e tyle lat wie i poprzez ten festiwal i na - daszkiem tacha te bêbny. Re - bêdê w Filarach. A ¿e tak to sz¹ znajomoœæ mogliœmy mieæ ne do mnie mówi, ¿e to bêdzie wygl¹da³o, to zwyczaj - w Gorzowie tych samych mu - w³aœnie Billy, to mnie na mo - nie nikt by sobie nie wyob - zyków, którzy pokazywali siê ment zamurowa³o. To by³o nie - ra¿a³. Przecie¿ to jakaœ czarna w Krakowie. zwyk³e wydarzenie. Legenda dziura jest. I my w niej jes - - A potem klub sobie jazzu zawita³a do Gorzowa. teœmy, ale nie ze wzglêdu na dzia³a³ z ró¿nymi k³odami Na tym koncercie by³a te¿ Kry - 40-lecie, tylko ze wzglêdu na rzucanymi mu pod nogi styna Proñko i ona siê upew - to, co siê wokó³ nas dzieje. I przez ró¿nych ludzi. A¿ w nia³a, czy dobrze widzi i za tak naprawdê to my nic nie koñcu przyszed³ wielki pro - bêbnami siedzi sam Cobham. wiemy co do przysz³oœci. jekt, który moim zdaniem - Bogdan, zak³adamy, ¿e ta - Ale wróæmy na chwilê do jest najjaœniejsz¹ gwiazd¹ czarna dziura siê kiedyœ przesz³oœci. Jak ty siê w Fi - na jazzowym firmamencie, skoñczy, ¿e prêdzej lub m u w larach znalaz³eœ? i czyli Gorzów Jazz Celebra - póŸniej jednak z niej wyj - h c r A

- Przede wszystkim z wielkiej t tion. Jak do tego dosz³o? dziemy. Znów bêd¹ koncer - o mi³oœci do muzyki jazzowej. To F - Moim marzeniem by³o, B. Dziekański: Tak po prawdzie na początku byłem mocno zafascynowany rockiem ty z posiadami do bia³ego siê sta³o na prze³omie mojej ¿eby daæ okazjê miesz - rana. Co byœ jeszcze chcia ³? szko³y zasadniczej i techni - kañcom Gorzowa do s³ucha - - Przede wszystkim odbudo - kum. Punktem zwrotnym by³a zak³ada³ w Gorzowie pan montu. Co te¿ siê sta³o i w ¿ycia Klub Pod Filarami, jako nia wielkich gwiazd jazzu waæ potencja³ Ma³ej Akademii obietnica. Mama obieca³a, ¿e W³adys³aw Ciesielski, powsta³ paŸdzierniku 1980 roku prze - wyraz fascynacji ówczesnej w³aœnie tu, bez koniecznoœci Jazzu. Bo przecie¿ wszystko jak zdam do technikum elek - klub muzyczny. Ale to by³ klub kazano klub gorzowskiemu m³odzie¿y rodz¹cym siê big wyje¿d¿ania gdzieœ tam. zosta³o zatrzymane. Dziœ ju¿ trycznego, to kupi mi magne - bez klubu. Mieliœmy spotkania œrodowisku jazzowemu. Pilo - beatem. Pierwszy mój zamys³ by³ taki, widaæ, ¿e wszelkie manipula - tofon szpulowy. No i dosta³em albo na ³awkach, albo w daw - towa³ te prace Zbigniew Si - - I do kiedy trwa ta sytua - ¿eby sprowadziæ do Gorzowa cje edukacyjne, bo tak to trze - taki ZTK 120, szczyt marzeñ w nym Klubie Spó³dzielni Miesz - wek, i tak suma sumarum 29 cja? Joe Zawinula. To siê œwietnie ba nazwaæ, manipulacje przez tamtych czasach. No i sobie kaniowej Profil, gdzie organi - paŸdziernika 1980 roku Filary - Do lutego 1992 roku, kiedy sk³ada³o - 75-lecie Joe na 750- sieæ s¹ s³abe. W naturê nagrywa³em audycje jazzowe, zowaliœmy pierwsze koncerty. zosta³y otwarte. Zbyszek jesz - to ówczesny naczelnik miej - lecie miasta. Nie wysz³o, szko - cz³owieka jest wpisana potrze - p³yty. Biega³em po mieœcie, I co ciekawe, na jednym z cze kilka miesiêcy by³ szefem. skiego wydzia³u kultury Ja - da. Kilka miesiêcy póŸniej ten ba kontaktu bezpoœredniego. I szuka³em pisma Jazz Forum, pierwszych koncertów pojawi³ Zrezygnowa³ wiosna 1981 ro - nusz S³owik oraz inspektor projekt odby³ siê w Krakowie. to przez lata siê w Akademii a dostanie go wówczas by³o siê Janusz Muniak. Potem ku. Ja wówczas zmieni³em wojewódzkiego wydzia³u kul - Potem jakoœ tak w lutym 2005 œwietnie sprawdza³o. Tym bar - trudn¹ spraw¹. Bywa³em w znów coœ siê porwa³o i znów swój zawód. Spotka³em siê z tury Leszek Boñczuk dopro - roku siê obudzi³em i po - dziej zatem trzeba bêdzie pra - Empiku, ¿eby p³yty po znajo - spotkania odbywa³y siê na ówczesnym dyrektorem Woje - wadzili do podjêcia decyzji o myœla³am, ¿e mo¿e wobec te - cowaæ, aby do tych relacji wró - moœci, spod lady za³atwiæ. Ta - ³awkach lub w prywatnych wódzkiego Domu Kultury i on usamodzielnieniu Filarów. I go trzeba zaprosiæ Richarda ciæ, przywróciæ je i wzmocniæ. kie to by³y czasy. Dziœ to mieszkaniach. A¿ przyszed³ mnie zapyta³ - a czy wie pan, zosta³a powo³ana instytucja Bonê. Fajnie by by³o, ¿eby nasz Big wszystko mamy w sieci. A rok 1979 … co robi? kultury o nazwie Jazz Club - No i odby³ siê niezapom - Band siê wzmacnia³. To te¿ wówczas trzeba by³o to jakoœ - Co siê wówczas sta³o? - Co mu odpowiedzia³eœ? Pod Filarami. By³ to te¿ okres niany koncert w Teatrze jest ciekawa historia. Bo to jest za³atwiæ. I wiesz, to siê wziê³o - Od wrzeœnia tamtego roku - No oczywiœcie, ¿e wiem. I zamêtu wokó³ klubu. Ówczes - Osterwy, kiedy wszyscy trzy moje oczko w g³owie na dziœ. te¿ z takiej kultury trzepako - znaleŸliœmy siedzibê w Domu tak siê zaczê³a moja przygoda ny dyrektor WDK nie móg³ godziny czekaliœmy na - Dlaczego akurat to? wej. Kultury Kolejarz. I wówczas z Filarami. Tak zosta³em ster - znieœæ mojej niezale¿noœci. Z gwiazdê, która sobie jecha³a - Wiesz, wiele fantastycz - - To znaczy? ju¿ koncerty odbywa³y siê re - nikiem tego wszystkiego kolei organizacja m³odzie¿owa autobusem … nych rzeczy siê wydarzy³o. - Ano z tego, ¿e latach 70. gularnie, raz w miesi¹cu. I ja wiosn¹ 1980 roku. Przysz³y ci¹gnê³a ko³drê w drug¹ - I zobacz. Ludzie czekali, Wielkie nazwiska zagra³y u ubieg³ego wieku, na takich zacz ¹³em te koncerty bardzo dzia³ania z budowaniem stronê, dyskoteki tam chcieli nikt nie odda³ biletu, nikt nie nas. To jak oœ tak naturalnie osiedlach jak GwiaŸdzista, na mocno moderowaæ. Praco - to¿samoœci klubu, budowa - robiæ. Trzeba by³o to narzeka³. To by³o coœ nie - wysz³o. Ale jeœli siê spotyka którym ja siê wychowywa³em, wa³em w kot³owni miejskiej i niem publicznoœci, wychowy - uporz¹dkowaæ, bo w innym zwyk³ego. A kiedy koncert siê grupa ludzi, która w swojej bio - przy trzepakach dywanowych stamt¹d w fartuchu roboczym waniem publicznoœci do przypadku klubu by nie by³o. w koñcu zacz ¹³, okaza³o siê, grafii ma Ma ³¹ Akademiê Jaz - kwit³o ¿ycie. No i kiedy ja tam wydzwania³em do Polskiego s³uchania jazzu. Potem dosz³a - I co potem? ¿e to by³ jeden z najlepszych w zu, a wiem to od nich, i oni kolegom opowiada³em o jaz - Stowarzyszenia Jazzowego i pierwsza wielka impreza, czyli - Po usamodzielnieniu ju¿ te karierze Bony, bo on lubi ga - chc¹ razem graæ, co wiêcej, zie, to oni siê ze mnie mocno stamt¹d za³atwia³em pierwsze Pomorska Jesieñ Jazzowa w wody sobie p³ynê³y. Dzia³a³a daæ na scenie, a tu siê skupi³ wracaj¹ na te wystêpy do ro - œmiali. I im oni mocniej siê koncerty jazzowe. Wszystko 1986 roku, a jeszcze póŸniej Akademia, normalna dzia³al - na muzyce. To by³ nieprawdo - dzinnego miasta z innych, w naœmiewali, tym mocniej ja w nadal by³o pilotowane przez to, co jest chyba najwa¿nie - noœæ koncertowa, zaczê³y siê podobny pocz¹tek czegoœ nie - których mieszkaj¹, to jest coœ to brn ¹³em. Towarzystwo Muzyczne. W jsze i jest znakiem kulturowym pojawiaæ pierwsze nazwiska zwyk³ego. niebywa³ego. To jest coœ naj - - Ale od razu jazz? tym samym roku w czerwcu tego miasta - Ma³a Akademia amerykañskie …. - Ale wokó³ klubu wyda - piêkniejszego w kulturze, two - - Tak po prawdzie na po - odby³o siê walne zebranie To - Jazzu. To wszystko funkcjono - - Dzisiaj siê to tak ³atwo rza³y siê ciekawe rzeczy. rzyæ coœ nowego na bazie cz¹tku by³em mocno zafascy - warzystwa, na którym podjêto wa³o jeszcze w strukturach mówi. Pierwsze nazwiska Mam na myœli choæby to, ¿e swoich wychowanków. Zamy - nowany rockiem, a dok³adnie decyzjê o pozyskaniu dla go - Wojewódzkiego Domu Kultu - amerykañskie. Wówczas, przyje¿d¿ali ludzie, o któ - ka siê pewne ko³o. Mo¿na po - muzyka Jimmy Hendricksa, rzowskiego jazzu nieczynnego ry, Gorzowskiego Towarzy - pocz¹tek lat 90., to wcale nie rych nigdy nie myœla³eœ, ¿e wiedzieæ, ¿e konsekwencja, który tak naprawdê by³ prekur - wówczas klubu Pod Filarami. stwa Muzycznego i organizacji by³o ³atwe. Jak siê uda³o to - siê zdarz ¹. upór i œwiadomoœæ d ¹¿enia sorem muzyki jazzrockowej. Jak to mam ³adnie zapisane w m³odzie¿owej - Zwi¹zku So - bie œci¹gaæ zagraniczne - Mówisz o koncercie Billy do za³o¿onego celu jednak Potem by³y jeszcze Trzy kwad - mojej pracy magisterskiej - do - cjalistycznej M³odzie¿y Pol - gwiazdy do Gorzowa, w Cobhama - perkusisty Milesa ma sens. To tak¿e kwestia ranse jazzu w radiu, taka moja sz³o do spotkania w³adz skiej, w której budynku Filary koñcu niezbyt du¿ego mias - Davisa. Fakt, pojawi³ siê w ta - choæby tego, ¿e uda³o siê wy - prywatna Ma³a Akademia Jaz - spo³eczno-politycznych istnia³y (i istniej¹ w tym samym ta? kim projekcie Luluk Purvanto - chowaæ ca³kiem sporo muzy - zu. No i nadszed³ rok 1977, ówczesnego miasta Gorzowa i budynku do dziœ). Warto tu do - - Fakt, to nie by³o ³atwe, ale indonezyjskiej skrzypaczki i jej ków, którzy tworz¹ polsk¹ kiedy to przy Gorzowskim To - podjêto wówczas tak¹ de - daæ, ¿e to w³aœnie ta organiza - mieliœmy od samego pocz¹tku mê¿a Rene van Helsdingena. scenê jazzow¹. To ma sens. warzystwie Muzycznym, które cyzjê, aby doprowadziæ do re - cja w 1964 roku powo³a³a do œwietnego przyjaciela, Andrze - Oni polubili Filary i kilka razy - Dziêkujê bardzo. r e k l a m a
12 SpORT Styczeń 2021 r. Piasek to był Piasek, czyli kolarz na medal

26 maja 1985 r. w gorzowskim amfiteatrze t³umy wita³y Leszka Piaseckiego, który w³aœnie wygra³ legendarny w owym czasie Wyœcig Pokoju.

Lech Piasecki niemal z ZSRR Wiktora Kapitanowa. wym kolarstwie trzeba siê W Myœliborzu sekcja siê dnia na dzieñ sta³ siê narodo - Jaroszenko szarpn ¹³ i by³o zdobyæ na coœ wiêcej ni¿ to rozsypa³a i w 1978 roku prze - wym bohaterem. A przecie¿ to jakby uderzenie m³otem, jest wyobra¿alne. ¯eby wy - niós³ siê do Gorzowa, gdzie by³ to dopiero pocz¹tek jego eksplozja, trzêsienie ziemi. graæ, kiedy jest siê trochê zaopiekowa³ siê nim Mie - wspania³ej œwiatowej kariery, Gusiatnikow, stary rywal obok górki, obok formy, trze - czys³aw Szurko, przed laty która eksplodowa³a w³aœnie Szurkowskiego, zajarzy³ siê z ba byæ nie tylko kolarzem dobry kolarz POM-u Strzelce 35 wtedy. Przypominamy tu radoœci. Na czele peletonu lecz tak¿e wspania³ym Krajeñskie, który mia³ na o niej w reporta¿u Têczowy bardzo pracowali Niemcy cz³owiekiem ”. swym koncie tytu³ górskiego kolarz”, który ukaza³ siê Lindnera, k ³êbi³y siê zagony Nic dodaæ, nic uj ¹æ - to mistrza Polski. M. Szurko by³ ksi ¹¿ce „Przygody ze spor - zachodnich wolontariuszy, w³aœnie by³ ca³y Lech Piasec - dla Leszka czymœ wiêcej ni¿ tem” wydanej w 1995 r. czai³y regularne szeregi ki, cz³owiek, który upodoba³ tylko trenerem, szkoleniow - nak³adem Agencji Dejamir. skandynawskich formacji. sobie kolor têczy... cem, managerem. Kiedy do - Tęczowy kolarz Wszyscy zamarli, tyle by³o Od Frańczuka do Szurki jazdy z Lipian do Gorzowa uderzeniowej si³y w ataku Ja - sta³y siê za nadto uci ¹¿liwe, LECH PIASECKI MIST - roszenki. Zanim Szurkowski Kiedy Ryszard Szurkowski Leszek zamieszka³ w domu RZEM ŒWIATA! CAMPIONE odzyska³ g³os bia³o-czerwo - odnosi³ swoje wielkie kolar - Szurki w Strzelcach, gdzie DEL MONDO! Wiwatowali na na sylwetka wyprysnê³a z tej skie sukcesy, Leszek, który mia³ prawo czuæ siê jak w ro - jego czeœæ w³oscy tifosi 31 og³uszonej trwog¹ gromady. urodzi³ siê w 1961 roku, œci - dzinnym gnieŸdzie. Kiedy na - sierpnia 1985 roku wokó³ gó - Serediuk! Szed³ strasznie. W ga³ siê z kolegami na po - sta³ kryzys i na rynku brako - rzystej pêtli Giavera Del skok by³ przy Jaroszence. Na dwórku. Interesowa³ siê ko - wa³o niemal wszystkiego, Montello. grzbiecie „Wielb ³¹da” mieli larstwem, ale potrzebowa³ Szurko hodowa ³ œwiniaki, Nie, to niemo¿liwe... Prze - 40 sekund przewagi. Sere - czasu, by dojrzeæ do ¿ycio - aby tak¿e Leszek móg³ cie¿... Sam nie móg³ w to diuk poprawi³ Jaroszenkê. wych decyzji. Prze³omowym dobrze zjeœæ po wyczer - uwierzyæ. A jednak, on, nikt Szurkowski spojrza³ na Gu - momentem tym impulsem, puj¹cym treningu. Szurko za inny z grona 189 szosowców, siatnikowa. Uœmiech zamar³ który pchn ¹³ go na siode³ko w³asne pieni¹dze kupowa³ m zosta³ mistrzem œwiata ama - na twarzy radzieckiego tre - u wyczynowego roweru by³ czêœci do roweru; Szurko pil - w i h c torów... By³ ostatnim, do któ - nera. Jaroszenko puœci³ r Wyœcig Pokoju. nowa³, by nie sta³a mu siê A

. t rego to dotar³o. korbê. Atak, który mia³ o - Któregoœ roku, za czasów krzywda; Szurko... W ka¿dej F Maciej Biega na ³amach ty - wstrz¹sn ¹æ peletonem, za - L. Piasecki najczęściej jechał z przodu kolarskiego peletonu Czechowskiego, Hanusika i potrzebie by³ przy nim. By³ godnika „Sportowiec” napisa³ koñczy³ siê, nim siê zacz ¹³. Szurkowskiego Wyœcig Po - serdecznym opiekunem i póŸniej: Mo¿e na nieszczêœcie Sere - koju przeje¿d¿a³ przez moje przyjacielem. „Mierzejewskiego i Piasec - diuka, mo¿e na szczêœcie Na ekranie Piasecki i ostat - Bez cienia zawiœci, ¿alu, rodzinne Lipiany - wspomina³ Piasecki, jako junior mia³ kiego mianowano liderami polskiej dru¿yny. /.../ nie dwa okr ¹¿enia /.../ „po - szczerze. po latach na ³amach „Sztan - czym siê pochwaliæ. Dwu - grupy. Serediuka jako libero, Lider, byæ mo¿e g ³ówny, szed³! Zaraz ich z³apie! Popi³, Có¿ za cudowna musia³a daru M³odych”. - Od samego krotnie zdoby³ z³ote medale - wolny strzelec bez wielkich pad³ na drugim okr ¹¿eniu, spokojny, tylko on mo¿e wy - tam byæ atmosfera! No i ten rana by³em tym niezwykle w latach 1979-80 w jeŸdzie dzia³añ defensywnych, szu - jad¹c na przedzie na dzie - graæ! Piêciu to znaczy w sam fenomenalny Piasecki! Bra - podniecony. Wraz z ojcem na indywidualnej na czas. Tylko kaj¹cy swej szansy w ataku, si¹tej pozycji. Tego dnia z raz! Pud³o pewne, choæby wo Szurkowski! Postawi³ na kilka godzin przed przejaz - nieliczni fachowcy przepo - a dla trzech pozosta³ych - ró¿nych powodów udzielono nie wiem co! Kto tu groŸny? „Piaska”, mimo i¿ doskonale dem zawodników wdrapa - wiadali mu wówczas wielk¹ t³uczenie kamieni na szosie - 60 razy pomocy medycznej W³och, Francuz? Z „Pia - wiedzia ³, ¿e ten przechodzi liœmy siê na niewielk¹ górkê, karierê, bo przecie¿ z nie forsowanie tempa, obecnoœæ na trasie. I udar s³oneczny skiem” nie maj¹ szans. Le - katusze, ¿e nie jest w pe³ni fi - sk¹d widaæ by³o doskonale ka¿dego zdolnego juniora w awanturach nawet z góry Murzyna z Afryki i pot³ucze - szek z³ociutki, wolniej, nie zycznych si³ i wcale nie w przeje¿d¿aj¹cy peleton. wyrasta klasowy senior. On skazanych na zag³adê, luto - nia, obtarcia, zranienia, od pracuj tyle, uwa¿aj, któryœ z szczytowej formie. No, ale on Chwila emocji trwa³a bardzo w gronie seniorów zaistnia³ w wanie, spawanie, ³atanie. W³ochów, z mistrzem kraju pó³nocnych mo¿e skoczyæ. zrobi³ z niego œwiatowego krótko. Zaledwie kilka czy kil - zauwa¿alny sposób ju¿ w /.../. Jasku³a, Leœniewski i Pelliconim poszkodowanym Spokojnie, poma³u. Pan zo - formatu kolarza, zna³ go jak kanaœcie sekund. Zapa - 1981 roku. Najpierw otrzyma³ Szerszyñski przyjêli chyba od razu w pierwszej kraksie, baczy, pod górkê pójdzie ma³o kto, wiêc wierzy³, choæ miêta³em jednak wszystko co powo³anie do kadry zaplecza swój los bez specjalnego po Christianssona, który w sam. Solo! „Piasek” solo! O, obaj mieli œwie¿o w pamiêci siê dzia³o. Ró¿nokolorowe Mariana Wiêckowskiego, na - umartwienia. /.../. samotnej ucieczce na jed - ju¿ idzie. Nie dali! Teraz na kraksê na wyœcigu w Belgii, koszulki kolarzy, ryk samo - stêpnie trafi³ do œcis³ej kadry Zenon Jasku³a by³ cz³owie - nym z ostatnich zakrêtów ko³o! Prawie minutê s¹ w gdzie na gorzowianina zwa - chodów, ca ³¹ tê otoczkê. narodowej trenera Zbigniewa kiem, który podczas przed met¹ znalaz³ wredny przedzie. Rozjechali siê. Nic li³a siê góra cia³ i rowerów, Wówczas chyba pomyœla³em Rusina, gdzie prym wiedli pocz¹tkowych okr ¹¿eñ krawê¿nik. Mierzejewskiego nie robi¹. To za wczeœnie. czego konsekwencj¹ by³ wy - o tym, by zostaæ kolarzem. Lang, Sujka i Jankiewicz. Po wyœcigu nie opuszcza³ pierw - lekarz nie opatrywa³. Wytrzy - Z³api¹ ich, z³api¹. By³a taka bity bark, który tutaj pod Najbli¿ej mia³ do Myœlibo - kilku miesi¹cach przygoto - szych pozycji, wtedy gdy po - ma³ uderzenia o asfalt i mo¿e szansa! Co teraz? No, „Pia - w³oskim niebem bola³ jesz - rza, gdzie istnia³a kolarska fi - wañ pojecha³ na mistrzostwa zornie walczy siê o nic, albo walczy³by dalej, gdyby by³ sek” nie puszczaj. „Szerszeñ cze okrutnie. Jeszcze na ty - lia gorzowskich Orl¹t. Zg³osi³ œwiata do Pragi. Tempo zais - o wartoœci tak nieuchwytne biegaczem. Jako kolarz zos - goñ Duñczyka. Strasznie dzieñ przed wielk¹ gal¹ na siê tam w 1976 roku, do Ka - te szalone. Przygotowywany dla obserwatora z zewn¹trz, ta³ spieszony. Rower w pro - idzie. „Piasek” za nim. Ju¿ za Giavera Del Montello ludzie zimierza Frañczuka, który ja - g³ównie z myœl¹ o wyœcigu ¿e prawie ¿adne. O uznanie szku, oba ko³a na z³om. Ro - tym zakrêtem koniec. Le - s³absi duchem pow¹tpiewali ko pierwszy zacz ¹³ ciosaæ z dru¿ynowym bra³ te¿ udzia³ trenera i byæ mo¿e kilka wer i ko³a w rozsypce, a wiêc szek, „Piasek ”. „Piasek” w sens czynienia Piaseckie - niego kolarza. Robi³ b³yska - w zawodach indywidualnych. ¿yczliwych s ³ów. straty sekund i minut, których oberwa³ ich z ko³a, po prostu go liderem. Trener R. Szur - wiczne postêpy, ze startu na Nie osi¹gn ¹³ tam sukcesów, Obok Jasku³y d³ugo na po - nie sposób odrobiæ. /.../ ich oberwa ³!” kowski mia³ wówczas powie - start poprawia³ swoje lokaty, ale trudno te¿ by³o ich ocze - wierzchni wody miota³ siê Spotkaliœmy siê z Mierze - Tak w³aœnie opisywa³ 177 dzieæ: „Piasek” to jest „Pia - odnosi³ efektowne zwy - kiwaæ. - By³em wówczas Jan Leœniewski, zanim jewskim w telewizyjnej salce kilometrow¹ jazdê Leszka sek”, bêdzie go bola³o, ale ciêstwa w rywalizacji m³odzi - ciê¿ko przestraszony - odpo - wci¹gn ¹³ go wir bezlitosny i przydro¿nej gospody, na - Piaseckiego po têczow¹ ko - pojedzie, a inni bêd¹ dla nie - ków. Wrêcz rzuca³o siê w wiada³ nagabywany o przy - morderczy - zmêczenie i przeciw polskiego boksu, aby szulkê mistrza œwiata amato - go pracowaæ. oczy, ¿e ma talent, zapa³ do czyny niepowodzeñ. - Mist - apatia przegranych. popatrzeæ na to, co zrobi Pia - rów Maciej Biega na ³amach Wielki mistrz wiedzia³ co pracy i zdrowie. Nast¹pi³o rzostwa, barwny peleton, ty - Wreszcie Marek Szer - secki. „Mierzej” zapowiedzia³ popularnego wówczas tygod - czyni. Ju¿ od kilku lat Piasec - jednak zdarzenie, które pod si¹ce ludzi, olbrzymi t³ok w szyñski, najszczêœliwszy, bo mi ju¿ na wstêpie, ¿e „Pia - nika „Sportowiec”. Cytat to ki kreowany by³ przecie¿ na znakiem zapytania peletonie. Wszystko to po - najbardziej widoczny. Jecha³ sek” zostanie mistrzem œwia - mo¿e nieco przyd³ugi, ale jego nastêpcê, a on siê nie postawi³o jego rozpoczy - dzia³a³o na mnie depry - obok polskiego mistrza œwia - ta, albo metod¹ odjazdu bez - jak¿e wspaniale oddaj¹cy zapiera³, wrêcz pomaga³, naj¹c¹ siê dopiero karierê. muj¹co. Nie wiedzia³em w ta prawie a¿ do koñca. Naj - poœredniego, co on, Mierze - jeszcze wspanialsz¹ walkê pcha³ go do przodu co si³, Na trening do Myœliborza ogóle jak siê zachowaæ. wierniejszy, to znaczy naj - jewski, poleca³by przede o zwyciêstwo Piaseckiego wiedzy i trenerskiego talentu doje¿d¿a³ z Lipian oczy - W sezonie 1982 rz¹dzi³ ju¿ wytrwalszy pomocnik wiel - wszystkim, albo ostrym fini - ca³ego polskiego zespo³u. mia³ w sobie. Uczeñ nie za - wiœcie rowerem. Pewnego na krajowych szosach, za - kiego wygranego. szem, najlepiej z odleg³oœci Jak¿e piêknie komentowa³ wiód³ mistrza, sam staj¹c siê razu w drodze do domu mia³ cz ¹³ mieszaæ w miêdzynaro - I jeszcze Andrzej Serediuk. 300 metrów. Taki styl jazdy finiszowe metry A. Mierze - mistrzem, I to w jakim stylu! wypadek. Znalaz³ siê w dowym peletonie. Zdoby³ ty - Na czwartym lub pi¹tym na finiszu doradza³ trener jewski, który nie myœla³ o Mimo s³aboœci i bólu. szpitalu, gdzie przeszed³ tu³ indywidualnego mistrza okr ¹¿eniu przy przeskakiwa - Szurkowski. /.../ swoim pechu, nie rozczu - Wspomniany i cytowany tu powa¿n¹ operacjê. Na Polski w kolarstwie szoso - niu owych trzech garbów Mierzejewski ju¿ siedzia³ la³ siê nad sob¹ lecz ser - Maciej Biega, jeden z naj - szczêœcie zdrowy organizm wym ze startu wspólnego po - szarpn ¹³ Jaroszenko. Szur - przy mnie na kamiennej cem, ca³ym swoim jestes - wiêkszych znawców kolar - zniós³ to bardzo dobrze i po konuj¹c m.in. Szczepkow - kowski sta³ wtedy na zboczu pod³odze obok w³oskiego twem by³ przy koledze, stwa wœród dziennikarzy, tak kilkumiesiêcznej rekonwa - skiego, Mytnika, Michalaka, obok Aleksandra Gusiatniko - mistrza „diietanti” - Pellico - ogromnie si ê ciesz¹c, ¿e o tym napisa ³: „Aby wygraæ lescencji Leszek znów BrzeŸnego, Zagajewskiego, wa, który zast¹pi³ w dru¿ynie niego, obdartego ze skóry. ten dokona³ wielkiej sztuki. mistrzostwo œwiata w szoso - wsiad³ na rower. Mierzejewskiego oraz wci ¹¿ Styczeń 2021 r. SpORT
13 Piasek to był Piasek, czyli kolarz na medal

26 maja 1985 r. w gorzowskim amfiteatrze t³umy wita³y Leszka Piaseckiego, który w³aœnie wygra³ legendarny w owym czasie Wyœcig Pokoju.

œwietnie je¿d ¿¹cego Szur - Kry³atskoje do Berlina! Takim ja by³em liderem i wyprze - kowskiego. Zrobi³ to w stylu wyczynem popisali siê przed dza³em Bartkowiaka. Na znamionuj¹cym przysz³ego nim tylko Vesely w 1948 roku ostatnim etapie „posz³a” jed - mistrza, wzbudzaj¹cym za - i Pikkus w 1977. Sta³ siê tym nak ucieczka z Bartkowia - chwyt fachowców, szkole - trzecim w d³ugiej historii kiem i on wygra³ ca³y tour. I niowców, kibiców. Najpierw Wyœcigu Pokoju. To by³ no - nie by³o sprawy. w dziesi¹tkê wspó³zawodni - kaut dla rywali, którzy mimo - Widzia³ pan w ogóle ków odskoczy³ od peletonu a rozlicznych prób nie byli w Wyœcig Pokoju? kiedy Szurkowski zorganizo - stanie mu zagroziæ. Gdyby - Kiedyœ ogl¹da³em, ale nie wa³ pogoñ za nimi, nie zasta - nie zwyciê¿a³ Piasecki, mog - w tym roku. nawiaj¹c siê wiele odjecha³ liby œmy uznaæ ten wyœcig za - To siê zgadza - bo naj - do przodu z dwójk¹ innych nudny - tak niewiele ciekawe - czêœciej jecha³ pan z przodu i zuchów /Œwinog¹ i Podwój - go ze strony innych siê nie widzia³ co siê dzieje w niakiem/, by na finiszu dzia³o. Polacy bowiem peletonie. Jak siê pan czuje m u w d³ugim sprintem pewnie wy - i rz¹dzili w peletonie jak za w roli zwyciêzcy? h c r A

skoczyæ do przodu i zdecy - . najlepszych czasów Szur - - Przyznam siê szczerze, t o dowanie zwyciê¿yæ. F kowskiego i Szozdy. Znów ¿e wszystkie te imprezy orga - Lech Piasecki, Joachim Halupczok i Zenon Jaskuła. Mistrzowie dwóch kółek z tamtych lat… Do tego tytu³u dorzuci³ dru - mieliœmy wspania³ych kola - nizowane po wyœcigach bar - gi - górskiego mistrza kraju, rzy! W ci¹gu kilku, kilkunastu dziej mnie mêcz¹ ni¿ jazda zdoby³ miano najlepszego ta 1983 roku w Szwajcarii polscy sportowcy nie poje - w siebie, któr¹ wpoi³ w nas wyœcigowych dni Lech Pia - na rowerze. „górala” w wyœcigu dooko³a zajê³a czwarte miejsce, prze - cha³ na igrzyska olimpijskie maj¹c ku temu pe³ne podsta - secki sta³ siê niemal bohate - ... Szczery, bezpoœredni, Saksonii, drug¹ lokatê w kla - grywaj¹c do br¹zowych me - do Los Angeles i zadowoliæ wy. Do tego czasu niby mi rem narodowym. Nic zatem uczciwy, skromny i bardzo syfikacji górskiej w Milk of dalistów Norwegów tylko o siê musia³ startem w Zawo - nawet sz³o, niby zdobywa³em dziwnego, ¿e 25 maja w go - nieœmia³y, kiedy nie siedzi na Race oraz wygra³ prolog w piêæ sekund. By³a to najlep - dach PrzyjaŸni w Forst tu i tam tytu³y mistrza Polski, rzowskim amfiteatrze wita³y rowerze. Takim by³, takim po - wyœcigu dooko³a Nadrenii, sza lokata w dotychczaso - /NRD/. Zdoby³ jednak wresz - ale brakowa³o mi tego b³ys - go t³umy ludzi, którzy przyszli zosta³. Po prostu „Piasek ”... gdzie jecha³ po dwutygodnio - wych jego startach, a zara - cie tytu³ najlepszego w kraju ku, który zawdziêczam panu by pogratulowaæ i podziêko - Okrzyczany kolarzem wy - wej przerwie spowodowanej zem najgorsza dla ka¿dego w jeŸdzie indywidualnej na Szurkowskiemu. I Tadeuszo - waæ za ogromn¹ radoœæ, za bitnym przygotowywa³ siê do kontuzj¹. A gdyby nie defekt sportowca z ambicjami, bo czas, ubiegaj¹c po raz pierw - wi Mytnikowi. Ten ostatni ma chwile wzruszeñ i niepowta - pamiêtnych mistrzostw œwia - roweru zwyciê¿y³by te¿ za - najbli¿sza wymarzonego me - szy T. Mytnika, który znalaz³ jak ¹œ zdolnoœæ zara¿ania rzalnych emocji. By³y kwiaty, ta, gdzie by³ jednym z fawo - pewne w mistrzostwach kraju dalu... godnego pogromcê i na - nas swoim optymizmem, za - by³y upominki i puchary, by³o rytów w wyœcigu indywidual - w jeŸdzie na czas /do chwili Debiut w Wyœcigu pokoju stêpcê w tej specjalnoœci. Le - pa³em. To cz³owiek, który chóralne „sto lat”, i by³a te¿ nym. Nic to jeszcze nie zna - defektu jecha³ po najlepszy równie¿ nie by³ taki, o jakim szek jednak by³ ju¿ w tym ¿yje szos¹. Przy Tadeuszu okolicznoœciowa rozmowa, czy³o. Kolarski wyœcig o wynik/. Ukoñczy³ te mistrzo - marzy³. Janusz Zwañ pisa³ w czasie bardziej wszech - Mytniku, nie sposób siê obi - któr¹ publicznie przeprowa - mistrzostwo œwiata jest prze - stwa na wysokiej czwartej „Sztandarze M³odych ”: stronnym kolarzem, co udo - jaæ, g³upio by by³o... Mówi¹c dzi³ Tadeusz Cegielski. cie¿ szans¹ i dla wielkich, i pozycji, ale by³ niepocieszo - „Pamiêtam etap do Taboru wodni³ dobitnie w nastêpnym krótko, mieliœmy szczêœcie - Który etap by³ dla pana dla ma³ych. Nie wystarczy ny, bo marzy³ o zwyciêstwie /.../. Wówczas to nasza sezonie. pracowaæ w oparciu o najlep - najtrudniejszy? byæ mocnym i mieæ wsparcie nad Tadeuszem Mytnikiem, dru¿yna wywalczy³a zwy - Od Szurki do sze wzory. - Ten ostatni, do Berlina. kolegów. Trzeba jechaæ który od lat królowa³ w tej ko - ciêstwo nad ludŸmi Wiktora Szurkowskiego Pierwsze wiosenne starty Strasznie prze¿ywa³em ten m¹drze i szczêœcie woziæ ze larskiej specjalnoœci. Kapitanowa. W sumie nie by³ potwierdzi³y, ¿e bia³o-czerwo - etap. Wiadomo dlaczego. Na sob¹. Wystarczy chwila nie - - Jest kolarzem wszech - to nieudany start dla bia³o- Jesieni¹ 1984 roku nowym nych staæ w tym sezonie na dodatek z³a by³a nawierzch - uwagi, czyjeœ potkniêcie stronnym - charakteryzowa³ czerwonych. Drugie miejsce szkoleniowcem kadry szo - wiele. Tym razem Polacy nia dróg - du¿o bruku, tory obok, efekt... I lidera nie ma, go Mieczys³aw Szurko w zespo³owo w koñcowej klasy - sowców zosta³ Ryszard Szur - przystêpowali do Wyœcigu tramwajowe. W takich wa - jest outsider. Zreszt¹ „Ziemi Gorzowskiej ”. - Œwiet - fikacji wyœcigu, pi¹ta lokata kowski, który jeszcze siê œci - Pokoju bez lêku i obaw, jak to runkach ³atwo o defekt. przyk³ad Mierzejewskiego nie jeŸdzi w górach, na czas Tadeusza Krawczyka - to re - ga³, jeszcze odnosi³ nawet bywa³o w latach minionych. - Na czym polega jazda na starczy za dowód. oraz w dru¿ynie. Jest talen - zultaty godne odnotowania. pewne sukcesy, ale ju¿ w „Ryszard Szurkowski nie tyl - lidera? Pi¹te miejsce w wyœcigu tem najczystszej wody. Na tej¿e czechos³owackiej opinii znawców przedmiotu ko nauczy³ ich solidnie pra - - W³aœnie, trzeba powie - dru¿ynowym nie nastraja³o Znaj¹c jego pracowitoœæ i su - drodze w deszczu i s³ocie by³ tym, który mia³ nawi¹zaæ cowaæ, nie tylko wpoi³ zasa - dzieæ, ¿e na moje zwy - zbyt optymistycznie przed in - miennoœæ twierdzê, ¿e wy - Piasecki przegra³ prawie pó³ do niezapomnianych tradycji dy mistrzowskiego œcigania, ciêstwo pracowa³ ca³y ze - dywidualn¹ prób¹. No i ten roœnie z niego zawodnik wiel - godziny. Najpierw defekt, szko³y trenera Henryka La - ale jeszcze potrafi³ wlaæ w spó³. Chodzi³o zaœ o to, ¿eby bark nieszczêsny... Kto kiego formatu. Leszek jest póŸniej upadek. Zosta³ dele - saka, którego zreszt¹ by³ wy - serca i g³owy przekonania, lider jak najmniej pracowa³ póŸniej o tym pamiêta³?! Tyl - konsekwentny i nadzwyczaj gowany do holowania drugie - chowankiem. Szurkowski z ¿e s¹ najlepsi i jeœli ktoœ ma na trasie, ¿eby oszczêdza³ ko nieliczni obserwatorzy za - bystry, szybko pojmuje za - go pechowca, lidera dru¿yny impetem zabra³ siê do pracy siê baæ, to nie oni lecz rywa - si³y na finisz. uwa¿yli grymas na jego twa - wi³e tajniki taktyki, potrafi Andrzeja Serediuka. Na nie - zara¿aj¹c entuzjazmem le” - stwierdza³ wielki autory - - Kiedy uwierzy pan w rzy, gdy na przedostatnim myœleæ na trasie i umiejêtnie wiele to siê jednak zda³o! swych podopiecznych. Tak tet kolarski, Lech Cergowski. mo¿liwoœæ wygrania ca³ego okr ¹¿eniu, po udanej pogoni rozk³adaæ si³y. A przy tym jest Pod koniec etapu jecha³ z ni - jak to robi³ kiedyœ £asak... Reprezentacyjna szóstka wyœcigu? za W³ochem i Duñczykiem, bojowy, walczy do koñca i sko pochylon¹ g³ow¹. Prze - Ta zima na d³ugo utkwi na Wyœcig Pokoju sk³ada³a - Po zwyciêstwie na Kry³at - siêgn ¹³ po bidon i popija³ po - zawsze starcza mu si ³. grany, zupe³nie zrezygnowa - Leszkowi w pamiêci. Dla nie - siê z Paw³a Bartkowiaka, skoje. Wówczas uwierzy³em, woli. On sam zachowa³ w pa - Mistrzostw œwiata i tym ra - ny. Wóz polskiej ekipy by³ da - go i innych wybrañców nowe - Marka Kulasa, Marka ¿e jestem w stanie dowieŸæ miêci tylko strzêpy wyœcigu i zem nie zaliczy³ jednak do leko z przodu. Zosta³ bowiem go trenera by³a ona szcze - Leœniewskiego, Andrzeja ¿ó³t¹ koszulkê lidera do mety tego co siê na mecie dzia³o. udanych. Po pechowym wy - spisany na straty. Odjecha³y gólnie ostra i d³uga. Ale przy - Mierzejewskiego, Zdzis³awa w Berlinie. Uda³o siê. Zosta³ mistrzem œwiata. stêpie dru¿yny, która a¿ sie - równie¿ wozy sêdziowskie nios³a te¿ rewelacyjne wrêcz Wrony oraz Piaseckiego, któ - - Rywale byli tacy s³abi czy Reszta siê nie liczy³a... dem razy przebija³a gumy, Prawa wyœcigowej kolumny efekty. rego trener Szurkowski tak wy byliœcie tacy mocni? Triumfalny powrót do kraju, równie pechowo pojecha³ w s¹ bowiem bezwzglêdne. - To zas³uga zimy - mówi³ charakteryzowa³ przed star - - Myœlê, ¿e to my byliœmy znowu gratulacje, owacje i wyœcigu indywidualnym - kra - Nikt nie zajmuje siê pechow - póŸniej nieod¿a³owanemu tem: „Dobry w ka¿dej kolar - wyj¹tkowo mocni, ¿e rywale honory. Wszystko to, co ksa na trasie uniemo¿liwi³a cami. Przez kilka kilometrów Lechowi Cergowskiemu z skiej specjalnoœci, naj - wcale nie byli tacy s³abi. zwi¹zane jest z mistrzow - mu walkê o czo³owe lokaty. towarzyszy³em w wozie pra - „Przegl¹du Sportowego”. - wszechstronniejszy z ca³ej - Pan prowadzi³, ale na dru - skim tytu³em, co przynale¿ne Mimo niezbyt imponuj¹cych sowym polskiemu kolarzowi. Zimy dobrze, solidnie prze - grupy. Wybrany zosta³ kapi - giej pozycji jecha³ kolega z jest mistrzowi, a czego on za osi¹gniêæ na arenie miêdzy - Muszê siê teraz przyznaæ, ¿e pracowanej i to z sensem. tanem reprezentacji”. Trener zespo³u. Co by³oby, gdyby bardzo nie lubi. narodowej ówczesny trener próbowa³em nawet go pod - Wie pan, du¿o zrobi³a sama taktownie i taktycznie prze - wicelider mia³ okazjê wygraæ Bardziej odpowiada³ mu po - kadry narodowej, Andrzej ci¹gn ¹æ. Leszek widzia³ na - osobowoœæ trenera. Czasami milcza³ tylko jeden drobiazg, z liderem? wrót do kolarskiej rzeczywis - Ruciñski nie zniechêci³ siê do sze próby. Nie skorzysta³! Da³ mieliœmy ju¿ doœæ, myœle - ¿e Piaseckiego w³aœnie wy - - Od pocz¹tku by³o wiado - toœci. Z rowerem na szosê. niego. Zdawa³ sobie sprawê, nam znaæ rêk¹ byœmy poje - liœmy o odpoczynku, a on znaczy³ na lidera swej grupy. mo, ¿e ja jestem liderem, ale Tu by³ w swoim ¿ywiole. Zwy - ¿e ambitny kolarz z Gorzowa chali do przodu, zostawili go sam na rowerze zwiêksza³ No i ten fantastyczny popis to wcale nie oznacza³o, i¿ nie ciê¿y³ wiêc jeszcze w krajo - ma „papiery” na œciganie siê, sam na sam z jego jeszcze intensywnoœæ trenin - w XXXVIII Wyœcigu Pokoju... móg³by wygraæ ktoœ inny z wym championacie w jeŸdzie posiada rzadk¹ umiejêtnoœæ s³aboœci ¹”. gu. Skoro on mo¿e - g³upio Pierwszy Piasecki, drugi zespo³u. Zawsze jest naj - indywidualnej na czas, w wyjechania siê do koñca, 1984 rok to przede wszyst - gdybyœmy nie równali kroku. Mierzejewski! Druga lokata wa¿niejsze, aby wygra³ ktoœ z jeŸdzie parami - z nowym ko - pracy na rzecz zespo³u. Wy - kim ¿al, ¿e z powodu zapale - To by³a robota solidna. Na zespo³u. Zwyciêstwo w prolo - dru¿yny, jeden z nas. Tak np. leg¹ klubowym, Zenonem korzysta³ to tworz¹c dru¿ynê nia œciêgna Achillesa nie Tour de I’Avenir /jesieni¹ gu i od pierwszego do by³o podczas jednego z Jasku ³¹, który przeniós³ siê z Piaseckim w roli g ³ównej, wzi ¹³ udzia³u w Wyœcigu Po - 1984 roku, wypadli fatalnie - ostatniego etapu - ¿ó³ta ko - wyœcigów we W³oszech, akurat z Poznania do Gorzo - która na mistrzostwach œwia - koju, ¿e podobnie jak inni J.D./ zabrak³o nam tej wiary szulka lidera! Od Pragi przez gdzie przed ostatnim etapem wa.
14 SpORT Styczeń 2021 r. Piasek to był Piasek, czyli kolarz na medal

To by³ dobry rok, jak swego gaj¹ siê wiêc tylko najlepsi, uplasowali siê Stanis³aw Kró - czasu œpiewa³y „Czerwone maj¹cy szansê na medale, lak, Janusz Kierzkowski, Ja - gitary”. To by³ jego dobry se - bo w zawodowym kolarstwie, nusz Kowalski, Czes³aw zon. Zakoñczy³ go na balu a szczególnie w jego wyda - Lang, Tadeusz Mytnik, Jan mistrzów sportu, a w³aœciwie niu torowym liczy siê tylko Jankiewicz i Rajmund Zieli - na dwóch balach. Najpierw w mistrz œwiata i nikt wiêcej. A ñski. Gdyby ten plebiscyt od - Gorzowie, gdzie wybrano go zdecydowanym faworytem w by³ siê dwa lata póŸniej... najlepszym sportowcem re - wyœcigu na dochodzenie by³ Potwierdzeniem jego wyso - gionu, a gratulacje sk³ada³a Anglik Tony Doyle, by³o te¿ kich umiejêtnoœci by³ start w mu m.in. sama Miss Polo - kilku innych pomniejszych wyœcigu Trofeo Baracchi, nia’85 Katarzyna Zawidzka, kandydatów do z³otego me - uznawanym za nieoficjalne nastêpnie zaœ w Warszawie, dalu. Poza tym w mistrzo - mistrzostwa œwiata w jeŸdzie gdzie dowiedzia³ siê, ¿e od - stwach œwiata ka¿dy repre - parami na czas. Piasecki wraz niós³ jeszcze jedno zwyci - zentuje swój kraj, nie grupê z Langiem, jak¿e inaczej, zwy - êstwo - w plebiscycie „Prze - finansowan¹ przez ludzi biz - ciêsko pokonali 96,6 kilomet - gl¹du sportowego” na spor - nesu. Sponsorów, zw³aszcza row¹ trasê w czasie 1:55,19, towca 1985 roku. bardziej opornego pana Del czyli w tempie w jakim je¿d ¿¹ By³ to jego ostatni sezon w Tongo przekona³o dopiero amatorskie czwórki w wyœci - m u w towarzystwie amatorów. i zwyciêstwo „Piaska” w Pu - gach po medale. Polacy byli h c r A

. charze W³och, gdzie w finale najlepsi wœród najlepszych.

Od Szurkowskiego do t o F pokona³ wicemistrza œwiata Dobra passa trwa³a nadal. Langa Jazda na rowerze przyniosła mu medale, sławę i niezapomniane przeżycia. Nic zatem dziw - nego, że po zakończeniu sportowej kariery zajął się rowerowym biznesem Duñczyka Jasperra Werre, Po zwyciêstwie w Trofeo Ba - W dniu kiedy Piasecki przy - który od wielu miesiêcy przy - racchi wygrali z kolegami z wdziewa³ w Giavera Del gotowywa³ siê specjalnie do grupy Del Tongo-Colnago Montello têczow¹ koszulkê Przyzwyczajony do wygry - Tego musia³ siê dopiero nau - ko cenione i op³acalne dla startu na torze. kolejn¹ du ¿¹ i szeroko rekla - mistrza œwiata pojawi³y siê wania i dyktowania swoich czyæ... To tylko sprawa przy - sponsorów, gdy¿ w przypad - W Gandawie Jaspera Wor - mowan¹ we W³oszech im - ju¿ spekulacje o przejœciu na warunków musia³ pokornie zwyczajenia, przejechania ku zwyciêstwa mass media re pokona³ w pó³finale, a To - prezê -Wielk¹ nagrodê Euro - zawodowstwo. Wymieniono odkrywaæ kolarstwo jakby na stosownej porcji kilometrów nie podaj¹ nazwisk zawodni - ny Doyla zwyciê¿y³ w finale. py, rozgrywan¹ po raz 21. nazwy zainteresowanych nowo. Dziêki pomocy Langa we w³aœciwym towarzystwie, ków lecz nazwê grupy, czyli Wyœcig fina³owy trwa³ zaled - Zas³ug Polaków nikt nie stajni, podawano kwoty ³atwiej by³o mu przejœæ przez mówi³ mu Czesiek w chwi - sponsora. wie szeœæ minut, ale by³y to kwestionowa ³. transferu. On nie mia³ nic trudny okres nowicjatu zna - lach zw¹tpienia. Wierzy³ mu, Sprawdzi³ siê równie¿ na minuty, w czasie których, jak To by³ kolejny dobry sezon przeciwko, by zmierzyæ siê z czonego przykrymi rozczaro - bo widzia³ efekty swego przy - torze. 24 sierpnia na torze w sam mówi³, przypomnia³ so - Leszka Piaseckiego. Na - profesjonalistami. Trener waniami, mniejszymi i wiêk - uczania, bo przed ka¿dym Gandawie /Holandia/ wywal - bie ca³e swe ¿ycie. Taki to by³ stêpny nie by³ ju¿ tak udany, Szurkowski te¿ uwa¿a ³, ¿e je - szymi zwyciêstwami, nastêpnym szczytem w czy³ z³oty medal w wyœcigu wysi³ek. Bo wyœcig na docho - choæ pocz¹tek by³ wielce go sukces nale¿y jakoœ wy - dog ³êbnym poznawaniem ka¿dym nastêpnym tourze na 5 kilometrów na docho - dzenie ma wiele wspólnego z obiecuj¹cy. Na wiosnê wygra³ graæ, z po¿ytkiem dla sportu, swej si³y i s³aboœci. Lang mia³ coraz mniej by³o w nim prze - dzenie! Jad¹c w bia³o-czer - indywidualn¹ jazd¹ na czas. kilka wyœcigów i wyst¹pi³ w Gi - kolarstwa, dla samego Pia - wiêc swój udzia³ w zdobyciu ra¿enia, coraz wiêcej zaœ wonym trójk¹cie z niewielkim To samotna pogoñ za czymœ ro d’Italia, gdzie zwyciê¿a³ na seckiego. Zawodowstwo? przez niego, po pierwszym wiary we w³asne si³y, choæ tylko napisem „Del Tongo- co zobaczyæ mo¿na dopiero trzech etapach. PóŸniej mia³ Dlaczego nie? Nikogo wiêc sezonie, miana najlepszego czu ³, ¿e mistrzem górskich Colnago” zdoby³ têczow¹ ko - na mecie. Ale na torze wy - byæ start w Tour de France, nie zdziwi³a kilka tygodni pó - „neoprofi”, czyli najlepszego wspinaczek ju¿ chyba nie szulkê mistrza œwiata! Po raz si³ek jest wiêkszy, bo w zasa - ale grupa tam nie pojecha³a i Ÿniej informacja, ¿e kolarz kolarza debiutuj¹cego wœród bêdzie. pierwszy jako zawodowiec! dzie krótszy... praktycznie uciek³y dwa mie - Orl¹t Gorzów podpisa³ zawo - zawodowców. Ale te¿ od po - W drugim sezonie szykowa³ Jako pierwszy Polak! Po raz Sukcesu gratulowa³ mu si¹ce œcigania. Nie narzeka³, dowy kontrakt z w³osk¹ cz¹tku pozycja Leszka w siê ju¿ do zajêcia miejsca drugi jako kolarz! ca³y zawodowy peleton, gra - choæ liczy³ na wiêcej. grup¹ Del Tongo-Colnago. grupie Del Tongo-Colnago starzej¹cego siê lidera grupy Zapytany o to, któr¹ ze tulowali tak¿e kibice, choæ W 1990 roku powsta³a pol - Tym, który przeciera³ nowe by³a inna ni¿ wielu pozos - Saroniego. Tymczasem se - swych têczowych koszulek nie odegra³ wiêkszej roli w sko-w³oska grupa Diana Col - szlaki, który w 1982 zosta³ ta³ych debiutantów. Godna zon by³ fatalny. Jedyny suk - ceni bardziej, odpar ³, ¿e tê z mistrzostwach na szosie. nago Animex. Znalaz³ siê w pierwszym polskim kolarzem mistrza œwiata „diietanti”. Nie ces jaki odniós³, by³ doœæ Gandawy... Mistrz œwiata to mistrz œwia - niej oczywiœcie Piasecki, ale zawodowym by³ Czes³aw by³ liderem, ale te¿ nie mia³ z ¿a³osny. Wygra³ prolog Tour Nie by³ to jego pierwszy ta! W kraju znaleŸli siê jed - tak¿e i Zenon Jasku³a, który Lang. Zawodnik nie byle jaki. góry na³o¿onego obowi¹zku de France, za³o¿y ³ ¿ ó³t¹ ko - start i pierwszy medal uzys - nak zawodowi malkontenci, pod ¹¿y³ jego œladem. Mimo Srebrny medalista mist - jazdy dla lidera. Pracowa³ na szulkê lidera, któr¹ musia³ kany na torze. W 1984 roku którzy usi³owali deprecjono - intensywnych przygotowañ, rzostw œwiata w 1979 roku w w³asne konto, w zale¿noœci oddaæ po pierwszym etapie, próbuj¹c swych si³, w ¯yrar - waæ jego osi¹gniêcie. nie by³ to zbyt udany sezon. wyœcigu dru¿ynowym /wspól - od rozwoju sytuacji pomaga³ po siódmym zaœ wycofa³ siê dowie, w mistrzostwach kraju - Jest mi ogromnie przykro - Jakby zabrak³o szczêœcia - nie z Janem Jankiewiczem, liderowi albo pozostali - z li - z wyœcigu. Nie da³ rady. Na w wyœcigu d³ugodystanso - mówi³ w wywiadzie dla „Prze - czuli siê mocni, ale brako - Witoldem Pluteckim i Stefa - derem w ³¹cznie - pomagali pewno wp³yw na jego wym na 100 okr ¹¿eñ sprawi³ gl¹du Sportowego” - bo prze - wa³o sukcesów, tych najbar - nem Ciekañskim/ oraz srebr - jemu. postawê mia³a kontuzja, ja - niespodziankê ulegaj¹c jedy - cie¿ wywalczy³em ten z³oty dziej licz¹cych siê w kolar - ny medalista igrzysk olimpij - Znakomity w samotnej je - kiej dozna³ na wiosnê. Ze - nie Leszkowi Stêpniewskie - medal jad¹c w bia³o-czerwo - skim œwiatku. skich 1980 roku w Moskwie, Ÿdzie na czas i dwójkami, rwanie œciêgna Achillesa jest mu. Innym razem w wyœcigu nej koszulce. W Gandawie Z nowymi nadziejami wyje - gdzie na s³ynnym Kry³atskoje motor napêdowy w wyœci - dla kolarza szczególnie przy - na 4 kilometry na dochodze - grano mi Mazurka D¹brow - cha³ na szosê w 1991 roku. przegra³ tylko z legendarnym gach dru¿ynowych. Tu odno - kre. nie by³ czwarty. skiego. Ktoœ chyba z³oœliwie Œciga³ siê jednak tylko do Suchoruczenkowem. Jako si³ presti¿owe zwyciêstwa, tu No i te góry... Dla wielu fa - Bardziej doœwiadczonym chce pomniejszyæ moje suk - kwietnia. „profil” jeŸdzi³ w barwach gru - zdobywa³ autorytet i s³awê, chowców sta³o siê jasne, ze torowcem by³ Lang, który cesy. Zupe³nie tego nie rozu - - By³em zmêczony psychicz - py Carerra, nastêpnie Del któr¹ ugruntowa³y jego harce Piasecki raczej nie wygra przez wiele lat nale¿a³ do miem. Wyœcigi ze startu nie - mówi. Z ¿on¹ rozkrêcili - Tongo-Colnago, w której w peletonie kiedy trzeba by³o któregoœ z wielkich tourów, kadry narodowej tej specjal - wspólnego maj¹ w sobie coœ œmy ju¿ interes w Gorzowie i spe³nia³ rolê cz³owieka do wyjœæ na prowadzenie i daæ bo tam o sukcesach decy - noœci. Obaj wybrali siê wiêc z loterii, a „czasówki” i tor - to trudno mi by³o skoncentrowaæ wszystkiego, by³ opok¹ dla li - tak¹ zmianê, by co s³absi duj¹ przecie¿ góry, powinien w 1987 roku do Pary¿a na nie ma przypadku. siê na œciganiu, a kolarz za - dera Giu seppe Saroniego. przestali podnosiæ g³owy, a wiêc poszukaæ sobie bardziej s³ynna szeœciodniówkê w hali Zwyciê¿aj¹ najlepsi. wodowy nie mo¿e myœleæ o Wybór Piaseckiego nie by³ mocni z szacunkiem zabrali odpowiadaj¹ce mu miejsce „Bercy”. Zaczêli obiecuj¹co, Podobnego zdania byli pol - czymœ innym, bo to natych - wiêc przypadkowy. Zawsze siê do roboty. w zawodowym peletonie, je - ale maj¹cy braki techniczne scy kibice, którzy w plebiscy - miast odbija siê na wynikach. to lepiej mieæ jak ¹œ bratni¹ Wielkie wyœcigi zawodow - œli nie chce zbyt szybko staæ Piasecki dotkliwie siê pot³uk³, cie „Trybuny Ludu” i TVP wy - Postanowi³em, wiêc zako - duszê w obcym, nieznanym ców, jak chocia¿by Giro d,Ita - siê woziwod ¹... jeŸdzi³ ostro¿nie i sponsorzy brali go sportowcem mie - ñczyæ karierê sportow¹ i zaj ¹æ towarzystwie. Lang oka¿e lia czy Tour de France, roz - 1988 rok pokaza ³, ¿e Le - stracili zainteresowanie do si¹ca sierpnia 1985 roku. Za siê wy ³¹cznie interesami. siê jednak dla niego czymœ strzygaj¹ siê na górskich szek takiego miejsca szuka³ i torowych prób Leszka. nim dopiero znalaz³a siê W wieku 29 lat Leszek Pia - wiêcej ni¿ bratni¹ dusz¹, podjazdach, stromiznach, na znalaz³. Nie zrezygnowa³ z Przed mistrzostwami œwiata mistrzyni œwiata w piêcioboju secki zsiad³ wiêc z wyczyno - bêdzie jego wiernym przyja - szczytach niema! niedo - ambicji odgrywania 1988 roku Lang przekona³ nowoczesnym, Dorota Idzi. wego roweru. Od kolarstwa cielem i znakomitym prze - stêpnych amatorom. On, je - znacz¹cej roli w wyœcigach Piaseckiego, by ten Skoro mowa o plebiscytach, nie odszed³ jednak tak wodnikiem po zawodowym den z najlepszych „górali” wieloetapowych i typowych wystartowa³ równie¿ na to - warto w tym miejscu wspom - ca³kiem. Od lat pomaga peletonie, który rz¹dzi siê Wyœcigu Pokoju, mêczy³ siê „klasykach”, ale skoncentro - rze. Trudniej jednak by³o nieæ, ¿e w 1986 roku z okazji Czes³awowi Langowi przy or - ca³kiem innymi prawami, in - tutaj okrutnie, z wa³ siê na tym, w czym zwy - przekonaæ panów Del Tongo 100-lecia kolarstwa polskie - ganizacji Tour de Pologne, a ne obowi¹zuj¹ zasady i re - przera¿eniem patrz¹c, ¿e czajnie by³ dobry. Sta³ siê wy - i Colnago, aby zechcieli sfi - go zorganizowano plebiscyt i od czasu do czasu mo¿na gu³y walki, inne te¿ s¹ wyma - zostaje z ty³u, ¿e inni po pro - bitnym specjalist¹ samotne - nansowaæ to sportowe na najlepszych kolarzy w his - go zobaczyæ na rowerze w gania. Czes³aw musia³ uczyæ stu w zawrotnym tempie od - go œcigania siê na czas, przedsiêwziêcie. ¯aden bo - torii tego sportu. Zwyciê¿y³ okolicach Gorzowa. siê na w³asnych b ³êdach, Le - je¿d¿aj¹. Nawet Czes³aw jazdy dru¿ynowej /tu wraz z wiem sponsor nie lubi wyrzu - Ryszard Szurkowski przed JAN DELIJEWSKI szek móg³ ju¿ uczyæ siê od Lang zdawa³ siê byæ dla nie - Langiem/, co w œwiecie za - caæ pieniêdzy w b³oto, w Stanis³awom Szozd¹ i Le - „Przygody ze sportem”, niego. go niedoœcig³ym profesorem. wodowców jest bardzo wyso - mistrzostwach na torze œci - chem Piaseckim. Za nim Agencja DEJAMIR, 1995 SpORT Styczeń 2021 r.
15 Nie udało mu się tylko zdobyć złotego medalu

Wiadomoœæ o œmierci Zenona Plecha wstrz¹snê³a nie tylko œrodowiskiem ¿u¿lowym.

Nie mieszka³ w Gorzowie dyœ przyzna ³, ¿e zaczê³a od - siê bardzo dobrze i od razu bowiem trochê inne czasy ni¿ od 1977 roku, ale jego wy - bijaæ mu popularna ,,sodó - podpisa³ kontrakt na starty w teraz. Sportowcy nie mogli ot stêpy w barwach Stali od - weczka ’’. Do tego mama nie 1976 roku. W kraju bywa³ ta k sobie przejœæ z klubu do cisnê³y na tyle mocne piêtno, by³a wcale uradowana fak - rzadko, na mecze Stali prak - klubu. Chyba, ¿e za zgod¹ ma - ¿e nawet dzisiaj jego nazwi - tem, ¿e syn chce jeŸdziæ i tycznie nie przyje¿d¿a³. Poja - cierzystego stowarzyszenia. W sko jest TUTAJ na równi sta - nigdy nie podpisa³a mu zgo - wi³ siê tylko w Opolu i Rybni - innym przypadku grozi³a karen - wiane z Edwardem Janca - dy. Uczyni³ to dopiero ojciec, ku. cja. I kiedy zaczêto szukaæ rzem . Obaj zreszt¹ w latach kiedy poprawi³ wyniki w nau - Kiedy wydawa³o siê, ¿e kompromisowego rozwi¹zania siedemdziesi¹tych byli na - ce dosta³ zgodê na ponown¹ ¿u¿lowy œwiat znalaz³ siê u na pocz¹tku maja 1977 roku szymi ¿u¿lowymi ambasado - jazdê. W maju 1970 roku zda³ jego stóp, coœ mu do koñca Plech dosta³ wspomniane wez - rami w œwiecie. egzamin licencyjny i bardzo nie wysz³o. Dok³adnie start w wanie do wojska w Gdañsku. Topienie myszy szybko zosta³ rzucony na finale IMŒ w Chorzowie w Tak naprawdê obie strony w g³êbok¹ wodê. Razem z Bo - 1976 roku, na który mocno tym momencie straci³y. Plech Zenon Plech urodzi³ siê w gus³awem Nowakiem trafi³ do siê nastawi³. Bardzo chcia³ musia³ za³o¿yæ mundur wojsko - Zwierzyniu, niedaleko Strze - ligowej dru¿yny. Od razu za - ponownie stan ¹æ na podium. wy i przez to nie wyjecha³ do lec Krajeñskich. By³o to w cz ¹³ wyró¿niaæ siê nieszablo - Zaj ¹³ pi¹te miejsce, ale kiedy Anglii przez dwa kolejne lata. Sylwestra 1952 roku, choæ now¹ jazd¹. Widowiskow¹ ju¿ och³on ¹³ nie czu³ siê tym Stal straci³a za to œwietnego za - akt urodzenia wystawiono mu dla oka, ale czêsto niebez - wynikiem rozczarowany. Wie - wodnika i ma ³¹ pociech¹ by³o z dat¹ 1 stycznia 1953 roku. pieczn¹. Bywa³o, ¿e na jed - dzia ³, ¿e pomiêdzy polskim a to, ¿e w tym czasie do Gorzo - Lubi³ jeŸdziæ na rowerze, bie - nym treningu le¿a³ siedem ra - œwiatowym ¿u¿lem jest coraz wa przyszed ³ Boles³aw Proch . gaæ, potem jeŸdzi³ na ,,ko - zy, a na innych pogi ¹³ piêæ wiêksza przepaœæ. Sprzêto - Bliski złota marku ’’, czasami podkrada³ kó³. Prawie zawsze wychodzi³ wa oczywiœcie. On sam jesz - ojcu WFM-kê. ¯u¿lowego ca³o z opresji, a pomaga³y cze dysponowa³ niez³ymi mo - Na Wyspy Plech powróci³ w œlizgu uczy³ siê zim¹ na za - mu w tym æwiczenia na batu - tocyklami, gdy¿ startowa³ w li - 1979 roku i o ma³y w³os, a marzniêtym stawie. Dosko - cie, gdzie wypracowa³ dobr¹ dze angielskiej, ale do zosta³by indywidualnym mist - nale wiedzia³, co to jest ¿u¿el, gibkoœæ. nowinek nie mia³ ju¿ dostêpu. rzem œwiata. Ponownie za - m u w interesowa³ siê wynikami i Dlatego by³ pi¹ty. Pozostali brak³o mu niewiele, zosta³

Najmłodszy mistrz h c r A

¿u¿lowców Stali. Cieszy³ siê, jego koledzy z reprezentacji srebrnym medalist¹. Przegra³ . t o kiedy Jancarz zdoby³ br¹zo - W pierwszych latach star - F zajêli odleg³e miejsca, ta - tylko z Maugerem. Znowu za - Z. Plech swoją wielką karierę rozpoczynał w gorzowskiej wy medal w Goeteborgu, ale tów Plech bardzo szybko wpi - plaj¹c siê w krajowym sosie. brak³o mu jednego punktu do Stali, skąd przeniósł się do gdańskiego Wybrzeża a¿ do przeprowadzki do Go - na³ siê po ¿u¿lowych szczeb - Kierunek Gdańsk walki o najcenniejszy laur. rzowa nigdy nie mia³ okazji lach. Zacz ¹³ od czwartego Zenon Plech w trakcie swo - byæ na zawodach. miejsca w finale Prosto z Londynu razem z dalem i odebra³em ten wynik W 1977 roku Zenon Plech jej kariery kolekcjonowa³ me - Po szkole podstawowej za - m³odzie¿owych mistrzostw Waloszkiem uda³ siê do nie - jako sukces - skwitowa ³. sta³ siê bohaterem dale mistrzostw œwiata. Nie mieszka³ w internacie w Go - Polski w Zielonej Górze, w mieckiego Olching i tam œwi - Kiedy 2 wrzeœnia 1973 roku najg³oœniejszego transferu w uda³o mu siê tylko nigdy zdo - rzowie, podejmuj¹c naukê w nastêpnym roku razem ze êtowa³ swój pierwszy miêdzy - ,,Super Zenon ’’ zobaczy³ wy - polskim ¿u¿lu. Jego pocz¹tek byæ z³otego. W sumie mia³ trzy Liceum Ogólnokszta³c¹cym Zbigniewem Marcinkowskim narodowy sukces. Jako 19- pe³niony do ostatniego miejs - mia³ miejsce z chwil¹ wyjaz - srebrne i osiem br¹zowych. nr 19 przy ul. Przemys³owej. ze Zgrzeblarek Zielona Góra i latek poprowadzi³ polsk¹ ca Stadion Œl¹ski w Chorzo - du do Anglii. Spodoba³o mu Na krajowych torach jego Jak potem opowiada³, w pod - Grzegorzem KuŸniarem z reprezentacjê do br¹zowego wie wiedzia ³, ¿e mnóstwo ki - siê tam i chcia³ jeŸdziæ dalej, bilans by³ zdecydowanie lep - stawówce nieŸle siê uczy³, Stali Rzeszów wywalczy³ medalu w dru¿ynowych mist - biców postawi³o na niego, ale kiedy powiedzia³ to w³ad - szy. W IMP zdoby³ piêæ dobrze sz³o mu szczególnie z Srebrny Kask. To by³ jedyny rzostwach œwiata. Zdoby³ sie - choæ by³ debiutantem. Prosi ³ zom klubu us³ysza ³, ¿e nie z³otych medali, a do tego do - przedmiotów œcis³ych. Ale przypadek, ¿eby to trofeum dem punktów w czterech bie - ¿eby nie wywieraæ na niego dostanie wiêcej zgody. Zim¹ rzuci³ jeszcze dwa srebrne. najlepiej wychodzi³y mu pso - trafi³o jednoczeœnie do trzech gach i by³ najlepszy z bia³o- presji. Zakoñczy³ zawody na Plech wylecia³ do Australii na W parach mia³ dwa z³ote, ty, których dopuszcza³ siê ju¿ zawodników. W 2017 roku czerwonych. Tydzieñ póŸniej trzeciej pozycji. Przed nim by - cykl kilkunastu startów, lecz dwa srebrne i jeden br¹zowy w dzieciñstwie. Lubi³ opowia - podobna historia przydarzy³a na torze w Bydgoszczy zosta³ li Jerzy Szczakiel i Ivan Mau - zd ¹¿y³ z³o¿yæ w klubie pismo medal, a w lidze trzy z³ote daæ, jak pewnego dnia zoba - siê w Br¹zowym Kasku, na najm³odszym indywidualnym ger, który sprawê mistrzow - z proœb¹ o skreœlenie go z lis - oraz cztery srebrne. Trzykrot - czy³ w klasie mysz, która skutek przerwania fina³u po mistrzem Polski w historii. skiego tytu³u rozstrzygnêli w ty cz³onków. Argumentowa³ nie siêgn ¹³ po Z³oty Kask i uciek³a do dziury. Postanowi³ trzech seriach. Powracaj¹c - Z Olching wraca³em razem wyœcigu dodatkowym. Plech decyzjê chêci¹ przejœcia do raz po Srebrny. wiêc j¹ utopiæ, wlewaj¹c w to do Srebrnego Kasku w 1971 z Heniem Glücklichem i du¿o te¿ móg³ w nim pojechaæ, ale gdañskiego Wybrze¿a. - Karierê Plech zakoñczy³ do - miejsce mnóstwo wody. Nie roku wszyscy wymienieni za - rozmawialiœmy o zbli¿aj¹cym w ostatnim biegu zosta³ prze - Chcê studiowaæ prawo mor - syæ szybko, bo ju¿ w wieku zauwa¿y ³, ¿e woda w poszu - wodnicy mieli taki sam doro - siê finale IMP. Przez ca ³¹ wrócony przez Grigorija skie na Uniwersytecie Gda - 34 lat. By³o to w 1987 roku, kiwaniu ujœcia przemoczy³a bek punktowy po rozegraniu drogê Heniu zapewnia³ mnie, Ch³ynowskiego i zamiast wy - ñskim - t³umaczy³, choæ kiedy polski ¿u¿el przechodzi³ pod³ogê i z czasem zaczê³a kilku turniejów, a regulamin ¿e nawierzchnia bêdzie twar - granej sêdzia zgodnie z regu - wczeœniej otrzyma³ mo¿li - powa¿ny kryzys. Potem ima³ kapaæ do klasy znajduj¹cej nie przewidywa³ rozegrania da i równa. Dzieñ przed fi - laminem przyzna³ mu dwa woœæ studiowania w Gorzo - siê ró¿nych zajêæ, ale stara³ siê poni¿ej. biegu dodatkowego. na³em tak¿e Stasiu Kasa mó - punkty. wie w filii poznañskiego AWF. siê ca³y czas byæ przy ¿u¿lu. Trenował na batucie Œwietne pierwsze wystêpy wi³ mi to samo, a pojechali - Na talencie Plecha szybko - O ¿adne studia nie cho - W 1996 roku powróci³ do Go - zaowocowa³y powo³aniem œmy na typowej bydgoskiej pozna³ siê ¿u¿lowy œwiat. Ju¿ dzi³o - wspomina pe³ni¹cy w rzowa jako trener. W na - ¯u¿lem na powa¿nie 16-let - Plecha do kadry narodowej kopie. Nie przywi¹zywa³em w styczniu 1974 roku razem z tym czasie funkcjê prezesa stêpnym sezonie zdoby³ na - ni Plech zainteresowa³ siê po oraz prezentem w postaci do tego uwagi, bo nie nasta - Edwardem Jancarzem wy - Stali, Witold G³owania . - wet ze Stal¹ wicemistrzostwo obejrzeniu pierwszego me - wyjazdu na œwiatowy fina³ in - wia³em siê na zwyciêstwo. bra³ siê na tournee do Austra - Kiedy Zenek oznajmi ³, ¿e Polski, a rok póŸniej popro - czu, w którym to Stal wal - dywidualnych mistrzostw Wygra³em, bo Glücklich mia³ lii, a potem z kilkoma zagra - promotor chce podpisaæ z wadzi³ Tomasza Bajerskiego i czy³a z Wybrze¿em Gdañsk. œwiata na Wembley w 1972 defekt w jednym z biegów, nicznymi zawodnikami pole - nim kolejny kontrakt nie zgo - Krzysztofa Cegielskiego do By³ to rok 1969. To wtedy roku. Dla nastolatka by³o to ale taki jest ten ¿u¿el. Z tytu³u cia³ do Stanów dziliœmy siê, poniewa¿ do An - z³otego medalu w parach. W us³ysza³ komunikat o naborze du¿e wydarzenie. Zw³aszcza, oczywiœcie cieszy³em siê, to Zjednoczonych. Z drodze po - glii wyje¿d¿a³ Edek Jancarz. 2001 roku zosta³ trenerem do szkó³ki. Gdy przyszed³ na ¿e móg³ pojeŸdziæ na oficjal - naturalne - tak zrelacjonowa³ wrotnej do Australii podczas Obawialiœmy siê, ¿e zostaj¹c kadry i siêgn ¹³ z ni¹ po wice - zajêcia, ujrza³ 150 chêtnych. nym treningu, co by³o rzecz¹ tamten sukces. miêdzyl¹dowania na Fid¿i ra - bez dwóch najlepszych za - mistrzostwo œwiata. Pracowa³ Nie przej ¹³ siê tym, ale z za - niespotykan¹. Natomiast ju¿ Stracona szansa zem z ekip¹ spóŸni³ siê na wodników nie bêdziemy ju¿ w Bydgoszczy, by³ ekspertem ciekawieniem czeka³ na w trakcie fina³u pomaga³ w samolot. Potem dowiedzieli silnym zespo³em, a dla nas telewizyjnym, prasowym, po - swoj¹ kolej. Najbardziej cie - parkingu Paw³owi Waloszko - W czerwcu 1973 roku cie - siê, ¿e nie dolecia³ on do celu priorytetem by³a polska liga. I maga³ uk³adaæ jednorazowe kawi³o go, jak mo¿na œcigaæ wi. szy³ siê z drugiego medalu w i wszyscy zginêli. wtedy Zenek poszed³ doga - tory w Warszawie i Chorzo - siê przy tak du¿ych prêdko - - To wtedy pozna³em Barry mistrzostwach œwiata. Tym Na dwóch oponach dywaæ siê z Wybrze¿em. wie. Niestety, od lat boryka³ œciach na zamkniêtym torze Briggsa, który sam podszed³ razem pojecha³ z Marcinkow - Wiele mu tam naobiecywano. siê z ró¿nymi chorobami, w bez hamulców. do mnie, przedstawi³ siê i po - skim w szwedzkim Boras w W 1975 roku Plech otrzy - My nie zgodziliœmy siê na tym cukrzyc¹. Do tego dosz³y Ju¿ pierwsze treningi poka - wiedzia ³, ¿e zrobi³em na nim finale par. Z³oto by³o blisko, ma³ propozycjê startów w li - transfer, ale by³ to milicyjny problemy z nerkami, czêsto za³y, ¿e ch³opak mia³ talent. du¿e wra¿enie podczas jazd srebro jeszcze bli¿ej, a sko - dze angielskiej w ekipie Hac - klub i za³atwi ³, ¿e wcielono go musia³ jeŸdziæ na dializy. Po - Prowadz¹cy z nim zajêcia treningowych. Nazajutrz zaœ ñczy³o siê na br¹zowym me - kney Hawsk. Pomimo, ¿e po - do wojska. Do Anglii nie poje - mimo, ¿e chorowa³ kocha³ Andrzej Pogorzelski co w³os je¿y³ mi siê na g³owie, dalu. - Niepotrzebnie stra - jecha³ dopiero pod koniec cha³, my nic odkrêciæ ju¿ nie przyje¿d¿aæ do Gorzowa. chwilê krêci³ g³ow¹ z zachwy - jak us³ysza³em szalej¹cych ci³em dwa punkty w biegu z wrzeœnia zd ¹¿y³ wyst¹piæ w mogliœmy i tak zacz ¹³ starto - Ostatnio by³ na turniejach tu. Najwiêkszym k³opotem kibiców. Atmosfera Wembley Norwegami, a potem jeszcze 17 imprezach. Co ciekawe, waæ w Gdañsku - t³umaczy. Grand Prix. Z naszym mias - by³y s³abe wyniki w nauce. zawsze by³a niepowtarzalna - przegra³em bara¿ z niepoko - uczyni³ to na zaledwie dwóch Nieco wczeœniej GKS¯ tem po¿egna³ siê wiêc na sta - Zenek wola ³ ¿u¿el ni¿ siedze - wielokrotnie potem opowia - nanym tego dnia Ole Olse - oponach. Na krótkich i tech - d³ugo zastanawia³a siê jak dionie. nie nad ksi ¹¿kami. Sam kie - da ³. nem. Medal jest zawsze me - nicznych torach jeŸdzi³o mu rozgryŸæ jego sprawê. By³y to ROBERT BOROWY
16 ReKlama Styczeń 2021 r.

r e k l a m a