Grzegorz Zych

Miejsca związane z Conradem w Krakowie (1869 - 1874, 1914)

• Kraków, ul. Poselska 12 ― w tym miejscu (wówczas przy Poselskiej 6) młody Konrad Korzeniowski mieszkał ze swoim ojcem Apollem Nałęcz-Korzeniowskim od 20 lutego 1869 do 23 maja 1869 roku; tablica, która znajduje się na budynku, powstała z inicjatywy profesora Uniwersytetu Jagiellońskiego, Romana Dyboskiego w kilka lat po śmierci pisarza; obecnie miejsce to usytuowane jest na tyłach dawnego Pałacu Wielopolskich, w którym od końca lat 50-tych dziewiętnastego wieku mieści się Urząd Miasta Krakowa (stąd budynek ten zwany jest popularnie Magistratem); główne wejście do Magistratu znajduje się od strony Placu Wszystkich Świętych 3/4; w 1850 roku po pożarze pałac zakupiła i odrestaurowała Rada Miasta Krakowa; w latach 1906- 1913 budynek ten przebudowano, wyburzono wówczas kamienicę przy ul. Poselskiej 6, w której mieszkał Apollo Korzeniowski z synem i na tym miejscu powstało tylne skrzydło Magistratu od strony ul. Poselskiej 12.

• Kraków, trasa: ul. Poselska, ul. Grodzka, Rynek Główny, ul. Floriańska, Brama Floriańska, ul. Warszawska aż do Cmentarza Rakowickiego ― tą drogą szedł kondukt żałobny w czasie pogrzebu Apolla Nałęcz-Korzeniowskiego pod koniec maja 1869 roku.

• Kraków, ul. Floriańska w tzw. kamienicy Fajlla (w do dziś niezidentyfikowanej „trzeciej kamienicy od Bramy Floriańskiej”) ― znajdowała się niegdyś prywatna szkoła męska z internatem (pensja), prowadzona przez Ludwiga Georgeona, przyjaciela Apolla Korzeniowskiego; w internacie tym młody Konrad mieszkał po śmierci ojca od czerwca 1869 do listopada/grudnia 1870 roku.

• Kraków, ul. Szpitalna 9 ― Konrad mieszkał tu ze swoją babką Teofilą Bobrowską od listopada lub grudnia 1870 do maja 1873 roku.

• Kraków, ul. Św. Anny 12 ― budynek zwany Kolegium B. Nowodworskiego, naprzeciwko Kolegiaty Św. Anny; znajdowało się tu gimnazjum Św. Anny, do którego najprawdopodobniej uczęszczał Konrad Korzeniowski; obecnie jest to siedziba Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego.

• Kraków, ul. Franciszkańska 43 (według starej numeracji) ― mieszkał tu przyjaciel szkolny Konrada Konstanty Buszczyński oraz rodzina Taube, których Konrad odwiedzał podczas pobytu w Krakowie; jest to dziś budynek niezidentyfikowany; wiadomo, że z okien mieszkania widać było kościół oo. Franciszkanów.

• maj 1873 roku ― Konrad wyjechał wraz ze swym korepetytorem, studentem Wydziału Lekarskiego Adamem Pulmanem na trzy miesiące do Szwajcarii.

• Lwów, ul. Wronowskich 3 ― Konrad przebywał tu na pensji męskiej u Antoniego Syroczyńskiego od sierpnia/września 1873 do września 1874.

• 19 września 1874 ― powrót Konrada ze Lwowa do Krakowa.

• 13 października 1874 ― wyjazd Konrada Korzeniowskiego z Krakowa do Marsylii.

• Kraków, ul. Sławkowska 5 ― Grand Hotel; tu zatrzymał się Joseph Conrad wraz z żoną i synami (Borysem i Johnem) po przyjeździe do Krakowa 28 lipca 1914 roku; Conrad wraz z rodziną został wówczas zaproszony przez Emilię Zubrzycką, matkę Otolii Retingerowej, żony Józefa Retingera, do jej majątku o nazwie Goszcza pod Słomnikami koło Krakowa; majątek ten znajdował się jednak na terenie zaboru rosyjskiego i dlatego Conradostwo nie zdecydowali się tam zatrzymać.

• Kraków: ul. Floriańska, Rynek Główny, Bazylika Mariacka ― to miejsca, które odwiedził Conrad wraz z rodziną 28 lipca 1914 roku.

• Kraków: Zamek Królewski na Wawelu, Cmentarz Rakowicki, Biblioteka Jagiellońska (która mieściła się wówczas w budynku Collegium Maius przy ul. Jagiellońskiej 15) ― to miejsca, które odwiedził Joseph Conrad z rodziną w dniach 29-30 lipca 1914 roku; w Katedrze Wawelskiej żona pisarza, Jessie, modliła się o zdrowie przed Czarnym Krucyfiksem; na Cmentarzu Rakowickim Conrad odwiedził grób swego ojca; zaś w Bibliotece Jagiellońskiej spotkał się z kustoszem Józefem Korzeniowskim, który pokazał mu zdeponowane tam rękopisy Apolla Korzeniowskiego.

• W dniach 29-30 lipca 1914 roku Conrad prawdopodobnie zobaczył w Krakowie także po raz pierwszy budynek Collegium Novum przy ul. Gołębiej 24, wybudowany w latach 1873-1887, oraz ― na placu Na Groblach 9, w pobliżu Wawelu ― nowy budynek dawnego liceum Św. Anny ― teraz im. Bartłomieja Nowodworskiego ― przeniesionego w 1898 roku z ul. Św. Anny 12.

• 31 lipca 1914 roku ― Joseph Conrad z rodziną odwiedził swego przyjaciela ze szkoły Konstantego Buszczyńskiego w podkrakowskiej Górce Narodowej.

• 2 sierpnia 1914 roku ― Conrad wyjechał do Zakopanego; wraz z rodziną zatrzymał się najpierw w pensjonacie „Stamary” nad rzeką Bystrą, u zbiegu ul. Marszałkowskiej (dziś ― ul. Kościuszki) i ul. Sienkiewicza; po kilku dniach przenieśli się do willi „Konstantynówka” (ul. Jagiellońska 30), prowadzonej przez Anielę Zagórską z domu Unrug, matkę przyszłej tłumaczki Conrada, Anieli Zagórskiej, oraz Karoli Zagórskiej.

• 7/8 października 1914 roku ― Conradostwo opuścili Zakopane bryczką; do Krakowa dojechali pociągiem rankiem 9 października; tego samego dnia, po kilkunastu godzinach oczekiwania w poczekalni dworcowej, pojechali dalej pociągiem do Wiednia; dotarli do stolicy Austro-Węgier 10 października wieczorem, stamtąd udali się do Genui i 24 października wsiedli na holenderski statek „Vondel”, który 3 listopada dopłynął szczęśliwie do Anglii. W kilka tygodni po powrocie do domu, 11 grudnia 1914 roku Joseph Conrad zaczyna pisać wspomnienia ze swej niedawnej podróży do Polski zatytułowane Poland Revisited (Jeszcze raz w Polsce). Ukończy je wczesną wiosną 1915 roku.