STRATEGIA ZRÓWNOWA ŻONEGO ROZWOJU POWIATU EŁCKIEGO

DO ROKU 2016

AKTUALIZACJA ROK 2008

Strategia Zrównowa żonego Rozwoju Powiatu Ełckiego do roku 2016 została opracowana przez Lokaln ą Grup ę Działania „Lider w EGO”

Opracowanie redakcyjne: Anna Wojciechowska Magdalena Kowalewska

2 WSPÓŁAUTORZY AKTUALIZACJI STRATEGII ZRÓWNOWA ŻONEGO ROZWOJU POWIATU EŁCKIEGO

1. Wiesław Abrycki 38. Tomasz Osewski 2. Paweł Arciszewski 39. Teresa Ostrowska 3. Dariusz Baklarz 40. Agnieszka Pacewicz 4. Romuald Baranowski 41. Karol Paszkowski 5. Aleksandra Białobrzeska 42. Agnieszka Pietrowicz 6. Alfons Bobowik 43. Krzysztof Piłat 7. Gra żyna Boroda 44. Piotr Podwojski 8. Andrzej Bujnowski 45. Zenobiusz Potocki 9. Julia Burba 46. Ewa Próchnicka 10. Marek Chojnowski 47. Halina Ptaszy ńska – Plak 11. Monika Cie ślak 48. Barbara Radziewicz 12. Helena Ćwiek 49. Ryszard Rynkiewicz 13. Małgorzata D ąbrowska 50. Renata Samełko 14. Aneta Dobielewska 51. Jadwiga Sankiewicz 15. Maria Gałaszewska 52. Ryszard Skawi ński 16. Konrad Grabowski 53. Aleksy Szewczyk 17. Mariusz Hanulak 54. Barbara Tyszkiewicz 18. Robert Hoffman 55. Edward Tyszkiewicz 19. Mirosław Hołubowicz 56. Michał Tyszkiewicz 20. Michał Jodko 57. Michał Wenda 21. Alojzy Jurczak 58. Jan Wielgat 22. Grzegorz Kacperski 59. Maria Włodkowska 23. Cecylia Kami ńska 60. Wojciech Wocial 24. Witold Kłubowicz 61. Wanda Wojnowska 25. Halina Kowalewska 62. Robert Wnorowski 26. Krzysztof Kozłowski 63. Krystyna Zabielska 27. Krzysztof Kuzynowski 64. Józef Żebrowski 28. Stanisław Liman 29. Sławomir Litwinko 30. Wiesława Małyszko 31. Karol Marchel 32. Mariusz Miakinin 33. Jolanta Mikołajczyk 34. Irena Mizgier 35. Iwona Nowakowska 36. Marta Obrycka – Sieńkowska 37. Urszula Obuchowska

3

SPIS TRE ŚCI

1. Potrzeba aktualizacji strategii 5

2. Zało żenia Strategii Rozwoju Województwa Warmi ńsko – Mazurskiego do roku 2020 15

3. Stan realizacji Strategii Zrównowa żonego Rozwoju Powiatu Ełckiego w latach 2004-2006 17

4. Diagnoza stanu powiatu ełckiego 32

5. Wizja rozwoju powiatu ełckiego w roku 2016 58

6. Syntetyczna ocena uwarunkowa ń i problemów rozwoju powiatu ełckiego 60

7. Cel główny 68

8. Cele strategiczne 69

9. Cele operacyjne i działania 79

10. Zarz ądzanie strategi ą 99

11. Monitoring strategii 101

12. Inwestycje planowane do zrealizowania przez powiat ełcki w latach 2007 – 2013 119

4 1. Potrzeba aktualizacji strategii

„Strategia w znaczeniu ogólnym oznacza naczeln ą orientacj ę gospodarcz ą, społeczn ą i militarn ą, która wyra ża dominuj ący kierunek działania danego systemu. Ta naczelna orientacja jest główn ą lini ą i zarazem wytyczn ą post ępowania kierownictwa systemu w zwi ązku z sytuacjami, jakie zachodz ą w otoczeniu i przy uwzgl ędnieniu własnego potencjału kadrowego, organizacyjnego, finansowego i techniczno – produkcyjnego ( źródło: Wikipedia ). Strategia jest pewnego rodzaju planem. Samo posiadanie dobrego planu nie zagwarantuje nam sukcesu, ale b ędzie pewnego rodzaju przewodnikiem. Pozwoli na weryfikacj ę działa ń ju ż przeprowadzonych i tych zamierzonych. B ędzie wskazówk ą w jakim kierunku powinni śmy zmierza ć i jakie cele wytycza ć do realizacji. Strategia jest jednym z podstawowych instrumentów zarz ądzania. To wła śnie dobrej strategii wiele samorz ądów zawdzi ęcza swój sukces, jakim jest rozwój lokalny. Tak wi ęc dokument strategii jest zbiorem konkretnych, spójnych i celowych decyzji oraz działa ń realizowanych w okre ślonym czasie. Przej ście od intuicji i marze ń do okre śle ń bardziej ścisłych nie jest jednak wcale proste. Dlatego wszyscy uczestnicy procesu opracowania strategii tj. pracownicy Starostwa Powiatowego, Starosta i Rada Powiatu jak równie ż organizacje pozarz ądowe i przedsi ębiorcy powinni wzajemnie si ę uzupełnia ć na rzecz budowy trwałego rozwoju powiatu ełckiego. Prezentowany dokument okre śla najwa żniejsze cele i zadania, które trzeba wykona ć, aby poprawi ć warunki życia mieszka ńców. Jego realizacja doprowadzi do przekształcenia naszego powiatu w miejsce przyjazne mieszka ńcom, turystom i inwestorom, bezpieczne i gościnne z czystym środowiskiem naturalnym. Zapewnienie wysokiego poziomu życia społeczno ści lokalnej jest głównym zało żeniem strategii. Chcemy, aby odegrała ona rol ę czynnika jednocz ącego lokaln ą społeczno ść i podmioty gospodarcze. Współdziałanie ze społecze ństwem powiatu, podmiotami gospodarczymi, organizacjami społecznymi, samorz ądowymi i rz ądowymi pozwoli urzeczywistni ć nasze zamierzenia. Wspólny wysiłek nas wszystkich na pewno zaowocuje szybszymi i lepszymi rezultatami.

Strategia nigdy nie jest dokumentem zamkni ętym i ulega stałym modyfikacjom Strategia musi by ć zaakceptowana przez mieszka ńców powiatu jako ich dzieło i ich własna koncepcja przyszło ści. Mieszka ńcy powiatu powinni wi ęc by ć jej współautorami. W sprawach, które dotycz ą ich samych s ą oni najlepszymi ekspertami i maj ą prawo współtworzenia strategii, s ą tak że materialnie zainteresowani przyszło ści ą swojego powiatu. Dlatego tak wa żną spraw ą jest autentycznie społeczny sposób budowania strategii. Jest oczywiste, że im wi ęcej osób zaanga żuje si ę w proces budowania strategii i im bardziej b ędą si ę one z ni ą uto żsamiały, tym wi ększa b ędzie szansa na jej pomy śln ą realizacj ę. Uspołecznianie strategii, poza samym udziałem przedstawicieli ró żnych środowisk i liderów lokalnych w jej opracowaniu i realizacji jest procesem stale przebiegaj ącym. Mo że ono przybiera ć ró żne formy: od ankietyzowania mieszka ńców poprzez konsultowanie, zbieranie opinii, tworzenie rad grupuj ących liderów gminy lub komisji mieszanych, w skład których wejd ą przedstawiciele społeczno ści, grup biznesu, organizacji pozarz ądowych i władz lokalnych. Chodzi o to, aby zostały stworzone warunki do

5 autentycznego wyra żania opinii i pomysłów mieszka ńców i uwzgl ędnienia ich w przygotowywanej strategii. Uspołecznienie strategii, poprzez uto żsamienie si ę ze strategi ą tak wielu bior ących przy tym udział, zapewnia w ko ńcu rzecz najwa żniejsz ą – oddala niebezpiecze ństwo odrzucenia przez władz ę samorz ądow ą nast ępnej kadencji realizowanych ju ż zada ń i celów strategii, co w młodej polskiej demokracji lokalnej jest do ść powszechnie wyst ępuj ącym zjawiskiem. Praca nad aktualizacj ą strategii powiatu ełckiego została przeprowadzona przy pomocy mieszka ńców powiatu. Jest to ich własna koncepcja przyszło ści. Mieszka ńcy powiatu s ą jej współautorami. Prezentowana strategia udziela odpowiedzi na nast ępuj ące pytania: I. Jaka jest aktualna sytuacja powiatu ełckiego? Na ile powiat mo że by ć atrakcyjny dla potencjalnych inwestorów i osób odwiedzaj ących? II. Jak w przyszło ści ma wygl ąda ć życie mieszka ńców powiatu i jakie s ą oczekiwania mieszka ńców wobec powiatu? III. Jakimi cechami powinien wyró żnia ć si ę powiat ełcki w roku 2016? IV. Jakie produkty, usługi, potencjały, aktywno ści mog ą podwy ższa ć atrakcyjno ść gminy w regionie? V. W jakich kierunkach powinien rozwija ć si ę powiat w wyznaczonym przez siebie horyzoncie czasowym, aby zrealizowa ć wyznaczon ą przez siebie wizj ę? VI. Gdzie wprowadzi ć zmiany i innowacje? VII. Jakimi środkami i w jaki sposób nale ży realizowa ć zało żone cele?

Prace nad aktualizacj ą strategii zrównowa żonego rozwoju polegały na zaanga żowaniu wielu uczestników – liderów lokalnych reprezentuj ących społeczno ść powiatu i samorz ąd. Liderzy lokalni uczestniczyli w warsztatach, które pozwalały na okre ślenie istniej ącej sytuacji, analizie problemów i poszukiwania rozwi ąza ń okre ślonych problemów. Strategia nie jest dokumentem sztywnym. Wyznacza kierunek rozwoju i tworzy ramy do planowanych zmian. W miar ę zmieniaj ącej si ę sytuacji dokument mo że by ć uzupełniany o dodatkowe sposoby realizacji zało żonych celów.

Miejsce strategii w lokalnej Agendzie 21 Podj ęcie prac nad Strategi ą Zrównowa żonego Rozwoju Powiatu Ełckiego oznaczało przyj ęcie przez Rad ę Powiatu oraz społeczno ść lokaln ą okre ślonych zasad post ępowania zwanych Agend ą 21.

Co to jest Agenda 21? Jest to Globalny Program Działa ń na Rzecz Rozwoju Zrównowa żonego (cz ęsto nazywanego Ekorozwojem) przyj ęty w czerwcu 1992 r. na Konferencji ONZ zwanej „Szczytem Ziemi” w Rio de Janeiro przez 153 pa ństwa. Obejmuje światow ą, krajow ą, regionaln ą i lokaln ą skal ę działa ń w perspektywie XXI wieku. Głównym celem jest wymóg równowa żenia rozwoju gospodarczego, społecznego i ekologicznego z uwzgl ędnieniem podstawowych i uniwersalnych zasad rozwoju,

6 w tym m.in. praworz ądno ści, likwidacji zanieczyszcze ń u źródła, uspołecznienia, ekonomizacji i regionalizacji oraz etapowania działa ń. Program zrównowa żonego rozwoju to zbiór zasad harmonijnego i trwałego rozwoju społeczno- gospodarczego, zakładaj ący zaspokajanie współczesnych potrzeb ludzko ści bez ograniczania mo żliwo ści rozwojowych przyszłych pokole ń, zwłaszcza tych, które zwi ązane s ą z potencjałem środowiska. W praktyce oznacza to : ⇒ koncentracj ę na takich zadaniach i sposobach działa ń (gospodarczych, ale tak że np. dotycz ących edukacji, kultury, zagospodarowania przestrzeni, budowy i eksploatacji infrastruktury technicznej), z których ka żde realizuje jednocze śnie i w pewnym stopniu, istotne cele ze wszystkich tych dziedzin. T ą drog ą osi ągn ąć mo żna cz ęsto efekt synergiczny - wy ższy stopie ń spełnienia celów ni ż gdyby realizowane były oddzielnie, ⇒ bardzo du ży udział konkretnej społeczno ści lokalnej w wypracowaniu programu zrównowa żonego rozwoju, a nast ępnie jego realizacji - na bazie akceptacji zakresu i poziomu osi ągania wa żnych dla tej społeczno ści celów, ⇒ oparcie ró żnorakich rodzajów działalno ści na zasobach własnych i jednocze śnie, w miar ę mo żliwo ści, odmiennych lub w odmienny sposób wykorzystywanych ni ż gdzie indziej – je śli pozwala to na uzyskanie konkurencyjnej przewagi wobec innych społeczno ści. Zrównowa żone rozwi ązania daj ą w dłu ższym horyzoncie czasu znaczne efekty w sferze społecznej i ekonomicznej, gdy ż nie niszcz ą struktur i zasobów przyrodniczych i kulturowych, które s ą podstaw ą wielu działalno ści gospodarczych, a tak że s ą podstaw ą zachowania fizycznego i psychicznego zdrowia człowieka, głównego twórcy „rozwoju” i odbiorcy jego efektów.

Lokalna Agenda 21 to uspołeczniony, lokalny, gminny lub powiatowy plan działa ń na rzecz zrównowa żonego rozwoju na przełomie XX i XXI wieku, skoncentrowany przede wszystkim na lokalnej scenie działa ń, ale uwzgl ędniaj ący te ż globaln ą, mi ędzynarodow ą, krajow ą i regionaln ą perspektyw ę. Stara si ę on zintegrowa ć i wprowadzi ć w życie harmoni ę ładów: ekologicznego, ekonomicznego, społecznego i przestrzennego.

7 Schemat struktury Powiatowej Agendy 21

MI ĘDZYSEKTOROWE PARTNERSTWO (LOBBYING) NA RZECZ ZRÓWNOWA ŻONEGO ROZWOJU Powiatowe Forum „ Środowisko i Rozwój” - Powiatowa Rada Ekorozwoju, Rada Ekologiczna Agenda 21, Komitet Społeczny, Ekorada itp.

INFORMACJA O STANIE ZRÓWNOWA ŻONEGO ROZWOJU POWIATU w tym: - Inwentaryzacja zasobów przyrodniczych, kulturowych i społecznych

STRATEGIA ZRÓWNOWA ŻONEGO ROZWOJU POWIATU

Programy zrównowa żonego rozwoju

ochrony środowiska gospodarczego społecznego przestrzennego

Strategie zrównowa żonego rozwoju gmin i regionu (województwa)

SYSTEM ZARZ ĄDZANIA REALIZACJ Ą STRATEGII W tym: monitoring społeczny i aktualizacja strategii Raporty i konferencje monitoruj ące Powiatowy system wska źników zrównowa żonego rozwoju

Lokalna Agenda 21 oznacza w praktyce konieczno ść budowania: lokalnego lobby na rzecz zrównowa żonego rozwoju , czyli współpracy partnerskiej mi ędzy samorz ądami, biznesem, organizacjami pozarz ądowymi i lokalnymi liderami, systemu informacji o zasobach powiatu, programu zrównowa żonego rozwoju, tzn. strategii oraz systemu zarz ądzania realizacj ą strategii z istotnym udziałem społeczno ści lokalnej .

Kluczow ą zasad ą obowi ązuj ącą przy budowie programów wg Agendy 21 jest uspołecznienie procesu podejmowania decyzji, wyra żaj ące si ę:

8  we współdziałaniu, czyli zapewnieniu mieszka ńcom, organizacjom gospodarczym i społecznym wpływu na kształt programu rozwoju oraz mo żliwo ści aktywnego wł ączenia si ę w proces jego realizacji,  w podtrzymywaniu i rozwoju inicjatyw lokalnych – najwa żniejszym zasobem lokalnym są mieszka ńcy, utrzymuj ący tradycje zaanga żowania społecznego i kształtuj ący swoje warunki życia w oparciu o solidn ą prac ę i kwalifikacje zawodowe, lokalne inicjatywy wł ączone w program rozwoju, powinny uzyska ć materialne i organizacyjne wsparcie.

Lokalna Agenda 21 stanowi kierunkowy instrument zarz ądzania powiatem. Wymaga on przeło żenia na plany o charakterze operacyjnym i konkretne przedsi ęwzi ęcia wykonawcze. Równocze śnie, wdra żanie i realizacja programu zawartego w przedstawianym dokumencie strategii, wymaga uruchomienia systemu informacji, słu żą cej do monitorowania i ewentualnego korygowania działa ń strategicznych.

Zasady zrównowa żonego rozwoju stanowi ą główny sprawdzian, czy deklaracja realizacji ZR zawarta w celach strategicznych jest zgodna z istot ą tego rozwoju. Zasady s ą wi ęc jedn ą z form definiowania ZR i podstaw ą tworzenia wska źnikowego systemu monitorowania poszczególnych etapów zarz ądzania ZR. Szczególnie wa żne znaczenie dla polskiego systemu wska źnikowego monitorowania ZR maj ą zbiory zasad przyj ęte w: - Światowej Karcie Przyrody (5 zasad), - Karcie Ziemi (Deklaracji z Rio – 27 zasad), - Unii Europejskiej (7 głównych zasad), - II polityce ekologicznej pa ństwa (12 zasad), - europejskich sieciach miast zrównowa żonego rozwoju (6 zasad)

Zbiór wspólnych zasad ZR tworz ą:

• dwie zasady podstawowe o charakterze filarów ZR , akcentuj ące to, czego nie powinni śmy robi ć (narusza ć), aby ide ę ZR rzeczywi ście realizowa ć:

(1) równego dost ępu do środowiska, w tym sprawiedliwo ści mi ędzypokoleniowej,

(2) wydolno ści środowiska, czyli nie przekraczania granic odporno ści środowiska,

• osiem zasad o charakterze wytycznych , czy zalece ń, które akcentuj ą co i jak nale ży robi ć, aby ide ę ZR wprowadza ć w życie:

(1) wysokiego poziomu ochrony środowiska przyrodniczego,

(2) wysokiego poziomu ochrony środowiska kulturowego,

(3) wysokiego poziomu ochrony kapitału ludzkiego, a zwłaszcza minimalizacji sfer ubóstwa,

(4) integracji ładów (ekologicznego, przestrzennego, ekonomicznego, społecznego),

9 (5) prewencji i przezorno ści,

(6) skuteczno ści prawnej, technicznej i ekologicznej i efektywno ści ekonomiczno- środowiskowej, w tym "zanieczyszczaj ący płaci",

(7) regionalizacji (lokalno ści) i subsydiarno ści,

(8) partnerstwa i uspołecznienia.

10 Zasady zrównowa żonego rozwoju:

Zasada Krótki opis

I. ZASADY - FILARY ZR: czego nie powinni śmy robi ć, przekracza ć, narusza ć

Równego dost ępu do traktowanego w nast ępuj ących kategoriach: środowiska • sprawiedliwo ści mi ędzypokoleniowej, • sprawiedliwo ści mi ędzyregionalnej i mi ędzygrupowej, • równowa żenia szans pomi ędzy człowiekiem a przyrod ą;

Wydolno ści środowiska traktowanej w nast ępuj ących kategoriach: • rozszerzania i umacniania mo żliwo ści odtwarzania si ę zasobów

odnawialnych oraz rewitalizacji i renaturalizacji zdegradowanych

ekosystemów,

• efektywnego korzystania z zasobów nieodnawialnych i d ąż enia do ich zast ępowania dost ępnymi substytutami, • stopniowego eliminowania z u żytkowania substancji niebezpiecznych i toksycznych, • ograniczania skali uci ąż liwo ści działalno ści gospodarczej dla środowiska i nie przekraczania granic jego odporno ści,

• zwi ększenia bezpiecze ństwa prowadzenia procesów z udziałem materiałów

niebezpiecznych i ograniczenia wyst ępowania oraz skutków zagro żeń środowiska o charakterze nadzwyczajnym, • stałej ochrony i odtwarzania, w mo żliwym zakresie, ró żnorodno ści biologicznej na poziomie krajobrazowym, ek osystemowym, gatunkowym i

genowym, • tworzenia podmiotom gospodarczym warunków do uczciwej konkurencji w sferze dost ępu do ograniczonych zasobów środowiska i mo żliwo ści odprowadzania zanieczyszcze ń, • usprawniania procesów podejmowania decyzji dotycz ących środ owiska, zwłaszcza na szczeblu lokalnym, w tym stymulowania udziału społecznego w tych procesach, • dąż enia do zapewnienia poczucia bezpiecze ństwa ekologicznego poszczególnym jednostkom i grupom społecznym;

11

II. ZASADY - ZALECENIA, WYTYCZNE ZR: co i jak nale ży robi ć

Wysokiego poziomu • stosowanie zasad prewencji i przezorno ści powinno by ć ukierunkowane na ochrony środowiska wysoki i bezpieczny dla zdrowia ludzkiego poziom ochrony środowiska przyrodniczego (kapitału przyrodniczego, naturalnego) • przyj ęcie e kosystemowego podej ścia, słu żą cego zminimalizowaniu zu życia naturalnych zasobów, wytwarzania odpadów i emisji zanieczyszcze ń, utrzymaniu biologicznej ró żnorodno ści;

Wysokiego poziomu • utrzymywanie jako ści wytworzonego dziedzictwa kulturowego, tzn. ochrony kulturowego ochrona, utrzymanie i rehabilitacja kultury i wartości architektury, ł ącznie z (kapitału budynkami, pomnikami; zapewnienie atrakcyjno ści przestrzeni i budynków; antropogenicznego)

Wysokiego poziomu • eliminowanie stref ubóstwa i niedopuszczania do ich powstawania ochrony środowiska (bezrobocie, w tym trwałe bezrobocie, aktywno ść zawodowa itp.), społecznego (kapitału • jako ść i społeczny dost ęp do wła ściwych i mo żliwych do osi ągni ęcia ludzkiego) podstawowych usług, takich jak np. edukacja (skol aryzacja), zatrudnienie, energia, ochrona zdrowia, kultura, mieszkanie (schronienie), transport zbiorowy itp. • problemy demograficzne (obci ąż enie demograficzne, migracje, presja gęsto ści zaludnienia;

Integracji ładów (ładu • uwzgl ędnienie w polityki ZR (strategii ZR, programach ZR itp.) zintegrowanego) równowa żenia rozwoju w kategoriach środowiskowych, przestrzennych, gospodarczych i społecznych, • traktowanie środowiska jako nierozł ącznej cz ęś ci procesów rozwojowych;

12

Prewencji i przezorno ści prewencji, czyli likwidacji zanieczyszcze ń, uci ąż liwo ści i zagro żeń u źródła. Oznacza to: • zapobieganie powstawaniu zanieczyszcze ń i innych uci ąż liwo ści, tj. działanie na rzecz przebudowy modelu produkcji i konsumpcji w kierunku zmniejszania presji na środowisko – w szczególno ści poprzez stosowanie tzw. najlepszych dost ępnych technik (BAT), • stosowanie recyklingu i zintegrowanego podej ścia do ograniczania i likwidacji zanieczyszcze ń i zagro żeń, • ci ągł ą ocen ę oddziaływania na środowisko i powstrzymywanie si ę przed real izacj ą projektów (działa ń), które mog ą wywoła ć nieodwracalne zmiany w ekosystemach; przezorno ści , tzn .: • rozwi ązywanie pojawiaj ących si ę problemów powinno nast ępowa ć po „bezpiecznej stronie” (odpowiednie działania powinny by ć podejmowane ju ż wtedy, gdy po jawia si ę uzasadnione prawdopodobie ństwo, że problem wymaga rozwi ązania, a nie dopiero wtedy, gdy istnieje pełne tego naukowe potwierdzenie. Pozwala to unika ć zaniecha ń wynikaj ących z czasochłonnych bada ń, braku środków lub zachowawczego działania odpowiedzialnych osób b ądź instytucji).

Skuteczno ści • ma zastosowanie do wyboru planowanych przedsi ęwzi ęć inwestycyjnych ochrony środowiska oraz oceny osi ągni ętych wyników. W praktyce oznacza - prawnej ona potrzeb ę minimalizacji nakładów na jednostk ę uzyskanego efektu. - technicznej Zwi ązana jest ze przede wszystkim ze stosowaniem nast ępuj ących zasad - ekologicznej szczegółowych: - efektywno ści - klauzul zabezpieczaj ących , która umo żliwia pa ństwo członkowskim UE ekonomicznej stosowanie w uzasadnionych przypadkach os trzejszych środków w porównaniu z wymaganiami wspólnotowego prawa ekologicznego (skuteczno ść prawna ), - stosowania najlepszych dost ępnych technik (BAT) , w tym najlepszych, uzasadnionych ekonomicznie, dostępnych technologii. (skuteczno ść techniczna) , - zasada „zanieczyszczaj ący płaci” (odpowiedzialno ść i efektywno ść ekonomiczna).

Regionalizacji (lokalno ści) regionalizacji oznaczaj ącej m. in.: i subsydiarno ści • rozszerzenie uprawnie ń dla samorz ądu terytorialnego i wojewodów do ustalania regionalnych opłat, norm atywów, ulg i wymogów ekologicznych wobec jednostek gospodarczych, • regionalizowanie ogólnokrajowych narz ędzi polityki ekologicznej w

13 odniesieniu do trzech rodzajów obszarów: • wykorzystanie lokalnej kultury i to żsamo ści mieszka ńców w programowaniu rozwoju lokalnego; subsydiarno ści oznaczaj ącej decentralizacj ę decyzji dotycz ących ochrony środowiska, które powinny by ć podejmowane na szczeblu „jak najbli ższym obywatelowi”;

Partnerstwa • realizowana poprzez stworzenie instytucjonalnych, prawnych i uspołecznienia i materialnych warunków do udziału obywateli, grup społecznych (partycypacji społecznej) i organizacji pozarz ądowych w procesie planowania, podejmowania decyzji i realizacji zrównowa żonego rozwoju (planowanie partnerskie, funkcjonowanie forum społeczne go z udziałem wszystkich sektorów lokalnej społeczno ści itp.), • dost ęp obywateli do informacji o stanie ZR (stanie środowiska przyrodniczego, kulturowego i społecznego);

14 2. Zało żenia Strategii Rozwoju Województwa Warmi ńsko – Mazurskiego do roku 2020

Strategia Zrównowa żonego Rozwoju Powiatu Ełckiego jest spójna ze strategi ą województwa i w pełni uwzgl ędnia cele i priorytety w niej zawarte. Strategia Rozwoju Społeczno – Gospodarczego Województwa Warmi ńsko – Mazurskiego jest podstawowym dokumentem, który tworzy ramy programowe dla Strategii Zrównowa żonego Rozwoju Powiatu Ełckiego do roku 2016.

Dokumenty, które tworz ą ramy programowe dla strategii województwa:

• Narodowy Plan Rozwoju na lata 2007 – 2013,

• Narodowa Strategia Rozwoju Regionalnego,

• Koncepcja Polityki Przestrzennego Zagospodarowania Kraju,

• krajowe strategie sektorowe, które równie ż nie pozostaj ą oboj ętne wobec sytuacji na Warmii i Mazurach,

• priorytety i rozwi ązania europejskiej polityki spójno ści obowi ązuj ące w latach 2007 – 2013,

• Strategia Lizbo ńska,

• Raport Europejskiej Sieci Obserwacyjnej Planowania Przestrzennego (ESPON)

Wizj ą rozwoju województwa warmi ńsko – mazurskiego jest hasło: Warmia i Mazury regionem w którym warto żyć…….. ……. niezale żnie od wieku, ……. niezale żnie od wykształcenia, ……. niezale żnie od stanu posiadania, ……. niezale żnie od pochodzenia, ……. niezale żnie od miejsca zamieszkania, ……. niezale żnie od płci.

Jest to hasło integruj ące wszystkich mieszka ńców naszego województwa z ich aspiracjami, marzeniami i oczekiwaniami wynikaj ącymi z ró żnych kolei życia, zró żnicowanego stanu posiadania i wykształcenia, ale z równymi szansami dla wszystkich.

15 Cel główny strategii województwa brzmi:

Spójno ść ekonomiczna, społeczna i przestrzenna Warmii i Mazur z regionami Europy.

Spójno ść ekonomiczna w kontek ście regionalnym oznacza wzrost gospodarczy – wyrównanie dysproporcji w rozwoju przedsi ębiorczo ści i promocji, tworzenia nowoczesnej infrastruktury technicznej i warunków zdobywania współczesnej wiedzy. Spójno ść społeczna to powstawanie nowych miejsc pracy, zmniejszenie bezrobocia oraz poprawa poziomu życia mieszka ńców zarówno miast jak i wsi. Spójno ść przestrzenna to wł ączenie si ę województwa do głównej sieci infrastruktury transportowej w Polsce oraz w Europie.

Kontekst regionalny wymaga podkre ślenia funkcji trzech najwi ększych miast województwa. Strategia zakłada wzmocnienie metropolitalnej roli Olsztyna oraz jego znaczenia w stosunku do stolic innych województw. w ścisłej współpracy z Elbl ągiem i Ełkiem stanie si ę o środkiem integruj ącym województwo w procesie budowy to żsamo ści regionalnej. Elbl ąg b ędzie specjalizował si ę w rozwoju nowoczesnych technologii oraz współpracował z gospodark ą morsk ą obszaru Bałtyckiego i Obwodem Kaliningradzkim. Ełk b ędzie specjalizował si ę w rozwoju przemysłu rolno – spo żywczego, elektronicznego i innych bran ż rozwojowych oraz współpracował z obszarami Litwy i Białorusi. Priorytety strategiczne s ą obszarami, w których podejmowane b ędą działania zmierzaj ące do osi ągni ęcia celu głównego strategii.

Priorytety strategii województwa: 1. Konkurencyjna gospodarka (polityka wspierania rozwoju gospodarczego). 2. Otwarte społecze ństwo (otwarto ść na idee, innowacje, ch ęć kształcenia i podnoszenia kwalifikacji, podejmowania ryzyka i współpracy). 3. Nowoczesne sieci (poł ączenia komunikacyjne, teleinformatyczne, infrastruktura techniczna).

16 3. Stan realizacji Strategii Zrównowa żonego Rozwoju Powiatu Ełckiego w latach 2004 – 2006

Strategia – to instrument długofalowego zarz ądzania. Wnosi elementy ci ągło ści i trwało ści w poczynaniu władz powiatu niezale żnie od zmieniaj ących si ę układów politycznych. Dokument ten porz ądkuje wiedz ę o powiecie i jest skierowany do ka żdego z mieszka ńców oraz instytucji i przedsi ębiorstw funkcjonuj ących na terenie powiatu. Strategia ukierunkowuje długookresowo rozwój powiatu poprzez wybór priorytetów, celów strategicznych oraz koncentracj ę działa ń i zasobów. Ułatwia podejmowanie kluczowych decyzji w przyszłości, tworzenia planów szczegółowych i kreowania projektów o zasadniczym wpływie na rozwój lokalny. Opracowanie strategii pozwala na odkrycie i uruchomienie niewykorzystanych dotychczas mo żliwo ści i potencjałów i szans rozwojowych. Szanse rozwojowe Polski wzrosły wraz z wej ściem Polski do Unii Europejskiej. Przyst ąpienie Polski do Unii Europejskiej 1 maja 2004 roku poci ągn ęło za sob ą zmiany zarówno w obszarze polityki społecznej, jak i w gospodarce. Nast ąpiło wiele zmian w ró żnych dziedzinach, tym samym przed powiatem ełckim otworzyły si ę równie ż nowe mo żliwo ści rozwoju. Kraje Unii wzajemnie uznaj ą świadectwa szkolne i dyplomy uko ńczenia co uczniom i studentom ułatwia podejmowanie nauki w dowolnym pa ństwie UE. Uproszczona jest tak że procedura uznawania dyplomów przy staraniach o prac ę.

Polityka Unii Europejskiej wobec młodych ludzi zakłada równie ż podnoszenie jako ści kształcenia. Młodzi obywatele Europy nie tylko b ędą mogli ko ńczy ć uczelnie w innych pa ństwach, ale doskonali ć i pogł ębia ć swoj ą wiedz ę na ró żnego rodzaju kursach. Dobrym przykładem jest te ż mo żliwo ść nauki języków krajów UE z mo żliwo ści ą swobodnego przebywania w danym kraju, a co za tym idzie lepszej mo żliwo ści nauki j ęzyka. Po wst ąpieniu Polski do Unii Europejskiej rozszerzyła si ę współpraca pomi ędzy szkołami i uczelniami z ró żnych pa ństw. Ułatwiony został dost ęp do rynków krajów członkowskich Unii Europejskiej. Ma to wpływ na pobudzenie gospodarcze. Oferowane produkty s ą wy ższej jako ści. Został zwi ększony zakres ochrony środowiska. Działania na rzecz ochrony środowiska przyczyniaj ą si ę do wzrostu zainteresowania ekologiczn ą produkcj ą roln ą, a odpowiednio chronione środowisko podwy ższa atrakcyjno ść polskich regionów turystycznych w tym powiatu ełckiego. Du żą szans ą jest mo żliwo ść uzyskania dofinansowania z funduszy Unii Europejskiej na wszelkiego rodzaju inwestycje, które przyczyniaj ą si ę do rozwoju lokalnego czy utworzenia nowych miejsc pracy.

Powiat ełcki w latach 2002 – 2006 realizował cele okre ślone w Strategii Zrównowa żonego Rozwoju Powiatu Ełckiego. Zrealizowano wiele zada ń mi ędzy innymi dzi ęki środkom z Unii Europejskiej w pozyskaniu których powiat ma pozytywne do świadczenie. Pomimo problemów z wyst ępuj ącym bezrobociem powiat cały czas rozwija si ę. Przeprowadzono wiele inwestycji.

17 Projekty zrealizowane w latach 2004 - 2007

Wykonanie

w podziale na źródła Planowane wkład własny środki z Unii Europejskiej Jednostki organizac. realizuj ąca Nazwa zadania inwestycyjnego nakłady na Wykonanie % 2008r. - dotacje/ zadanie 2005 r nie wymagaj ące wymagaj ące ogółem wykonania 2012r. kontrakty środki prefinansowania prefinansowania wojewódzkie/ własne na koniec roku na koniec roku inne bud żetowego bud żetowego dofinansowania Modernizacja obiektów sportowych (sporz ądzenie dokumentacji 24 500 0 24 000 0 0 24 000 97,96% 0 Zespół Szkół Nr 1 technicznej) Modernizacja Bursy II przy ul. Sikorskiego 5A w Ełku, w kierunku Starostwo Powiatowe/ 1 546 759 0 579 652 870 409 0 1 450 061 93,75% 0 uruchomienia O środka Wspierania Bursa Szkolna Inicjatyw Transgranicznych

Przebudowa drogi nr. 498 Starostwo Powiatowe/ 1 449 012 143 891 217 149 1 079 185 0 1 440 225 99,39% 0 Wieliczki - Wysokie Powiatowy Zarz ąd Dróg Przebudowa drogi nr. 302 Starostwo Powiatowe/ 450 939 37 007 105 332 277 556 0 419 895 93,12% 0 Stare Juchy - , w tym: Powiatowy Zarz ąd Dróg Przebudowa dr. nr 302 Stare Juchy-Woszczele 403 359 37 007 57 752 277 556 372 315 92,30% (I etap) - ul. Ełcka w Starych Juchach

Przebudowa dr. nr 302 - II etap (Stare Juchy-Woszczele w km 18+654 – 47 580 47 580 47 580 100,00% 21+633 /2,979 km/) wraz z opracowaniem dokumentacji techn. Starostwo Powiatowe/ Przebudowa dr. Nr. 343 Prostki-Kopijki 1 171 711 156 201 434 273 1 171 507 1 171 507 2 933 489 250,36% 2 Powiatowy Zarz ąd Dróg Przebudowa dr. nr 343 Prostki-Kopijki 1 079 113 107 111 162 973 803 335 1 073 419 99,47% (I etap)

Przebudowa dr. nr 343 Prostki-Kopijki w km 2+929 – 5+529 /2,600 km/ (II 43 920 43 920 43 920 100,00% etap) wraz z opracowaniem dokumentacji techn.

18 Przebudowa dr. nr 343 Prostki-Kopijki w km 0+013-2+929 wraz z przebudową mostu w km 0+483 km /2,916km/ 48 678 48 678 48 678 100,00% (III etap) wraz z opracowaniem dokumentacji techn.

Przebudowa dr. Nr. 336 Sokoły Starostwo Powiatowe/ 366 289 0 0 0 0 0 0,00% 0 Jeziorne - Marchewki - Prostki, w tym: Powiatowy Zarz ąd Dróg

Przebudowa dr. nr 336 366 289 0 0 0 0 0,00% m. Kurz ątki

Przebudowa mostu w m. w ci ągu drogi nr 347 S ędki-Makosieje- Starostwo Powiatowe/ 28 060 28 060 28 060 100,00% Sypitki w km 7+989 wraz z Powiatowy Zarz ąd Dróg opracowaniem dokumentacji techn.

Modernizacja budynku po Szkole Starostwo Powiatowe/ Podstawowej Nr 5 na potrzeby Zespołu 16 219 0 15 291 0 0 15 291 94,28% 0 Zespół Szkół Nr 4 Specjalnych Szkół Nr 4 Specjalnych

Budowa przył ącza kanalizacji Zakład Usług Inwestycyjno sanitarnej z przepompowni ą ściekó w. Projektowych/ Budowa przył ącza kanalizacji 208 478 0 208 478 0 0 208 478 100,00% 0 Starostwo Powiatowe/ Zespół Szkół deszczowej w Zespole Szkół nr 4 Nr 4 Specjalnych w Ełku Specjalnych w Ełku Budowa sali gimnastycznej i Zakład Usług Inwestycyjno modernizacja budynku szkolnego I Projektowych/ 3 247 872 400 000 1 187 035 0 0 1 587 035 48,86% 0 Liceum Ogólnokształc ącego im. St. Starostwo Powiatowe/ Żeromskiego w Ełku, w tym: I Liceum Ogólnokształc ące Budowa sali - I ETAP 1 774 091 400 000 985 063 0 0 1 385 063 78,07% 0

Modernizacja budynku - II ETAP 1 473 781 0 201 972 0 0 201 972 13,70% 0

Modernizacja systemu grzewczego w Starostwo Powiatowe/ 2 512 382 1 265 186 1 247 196 0 0 2 512 382 100,00% 0 Zespole Szkół Nr 1 Zespół Szkół Nr 1

Budowa hangaru na sprz ęt pływaj ący 5 180 0 5 180 0 0 5 180 100,00% 0 Mi ędzyszkolny O środek Sportowy w MOS

19

Wykonanie za 2006 r. w tym: Planowane w tym źródła finansowania Nazwa zadania inwestycyjnego Jednostki organizac. nakłady na dotacje / Wykonanie % 2009- (lata realizacji) środki nie wymagaj ące wymagaj ące realizuj ąca zadanie 2006r. kontrakty ogółem wykonania 2012 wymienione w prefinansowania prefinansowania wojewódzkie / środki własne art. 5 ust. 1 pkt 2 na koniec roku na koniec roku inne i 3 u.f.p. bud żetowego bud żetowego dofinansowania Modernizacja i doposa żenie Specjalny O środek infrastruktury socjalno-bytowej 200 000 0,00 199 971,74 0,00 0,00 199 971,74 99,99% Szkolno - Specjalnego O środka Szkolno- Wychowawczy Wychowawczego w Ełku Starostwo Powiatowe/ Przebudowa drogi nr. 498 1 562 010 156 201,00 234 301,49 1 171 507,49 1 171 507,49 0,00 1 562 009,98 100,00% 0 Powiatowy Zarz ąd Wieliczki - Wysokie (2005-2006) Dróg Przebudowa mostu w m. Makosieje w ci ągu drogi nr 347 Starostwo Powiatowe/ Sędki-Makosieje-Sypitki w km 484 724 100 000,00 384 724,28 0,00 0,00 484 724,28 100,00% Powiatowy Zarz ąd 7+989 wraz z opracowaniem Dróg dokumentacji techn. (2005-2006)

Przebudowa dr. Nr. 308 Stare Starostwo Powiatowe/ Juchy - Zawady Ełckie - 1 202 577 0,00 429 095,78 570 698,78 570 698,78 0,00 999 794,56 83,14% 2 661 923 Powiatowy Zarz ąd Garłówko (2006-2013), w tym: Dróg

Przebudowa dr. nr 308 Stare Juchy-Zawady Ełckie-Gorłówko 1 202 577 429 095,78 570 698,78 570 698,78 999 794,56 83,14% 0 od km 0+000 do km 2+800 I etap

Modernizacja budynku po Starostwo Powiatowe/ Szkole Podstawowej Nr 5 na 882 767 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00% 0 Zespół Szkół Nr 4 potrzeby Zespołu Szkół Nr 4 Specjalnych Specjalnych (2005-2006)

Budowa przył ącza kanalizacji Zakład Usług sanitarnej z przepompowni ą Inwestycyjno ścieków. Projektowych/ 37 868 9 467,00 28 401,00 28 401,00 0,00 37 868,00 100,00% 0 Budowa przył ącza kanalizacji Starostwo Powiatowe/ deszczowej w Zespole Szkół nr 4 Zespół Szkół Nr 4 Specjalnych w Ełku (2005-2006) Specjalnych w Ełku

20 Zakład Usług Budowa sali gimnastycznej i Inwestycyjno modernizacja budynku szkolnego Projektowych/ I Liceum Ogólnokształc ącego im. 2 664 241 659 999,97 1 998 268,29 0,00 0,00 0,00 2 658 268,26 99,78% 0 Starostwo Powiatowe/ St. Żeromskiego w Ełku (2002- I Liceum 2006) , w tym: Ogólnokształc ące Budowa sali - I ETAP 2 454 682 659 999,97 1 794 681,20 0,00 0,00 0,00 2 454 681,17 100,00% 0 Modernizacja budynku - II ETAP 209 559 0,00 203 587,09 0,00 0,00 0,00 203 587,09 97,15% 0 Budowa, rozbudowa i unowocze śnianie bazy szkolnictwa zawodowego, gastronomiczno-hotelarskiego, z 150 000 3 660,00 0,00 3 660,00 2,44% Zespół Szkół Nr 6 uwzgl ędnieniem dostosowania do standardów europejskich w Zespole Szkół Nr 6 i. Macieja rataja w Ełku (2006-2008)

21

Wykonanie za I półrocze rok 2007 w tym źródła finansowania Warto ść Nazwa zadania Łączne zrealizowanych Plan na % inwestycyjnego koszty Wykonanie dotacje / środki 2008r. 2010-2014 nakładów do 2007r. nie wymagaj ące wymagaj ące wykonania (lata realizacji) finansowe ogółem za kontrakty wymienione ko ńca 2006r prefinansowania prefinansowania I półrocze środki własne wojewódzkie / w art. 5 ust. na koniec roku na koniec roku 2007r. inne 1 pkt 2 i 3 bud żetowego bud żetowego dofinansowania u.f.p.

Przebudowa drogi nr. 302 Pietrasze- Stare Juchy - 4 801 048 889 370 1 892 576 0,00 0,00 0,00 0,00 1 118 762 300 670 0,00% 640 496 Woszczele (2004-2013)

Przebudowa dr. nr. 343 Prostki-Kopijki (2004- 6 090 671 2 194 916 1 581 109 0,00 0,00 0,00 0,00 759 983 425 849 0,00% 0 2013) Przebudowa dr. nr 320 Skomack Wielki- (m. Guzki, 3 732 800 0 277 626 0,00 0,00 0,00 0,00 208 220 0 3 732 800 0,00% 0 Mołdzie, Judziki, Bartosze) (2006-2013) Przebudowa dr. nr. 336 Sokoły Jeziorne - 5 401 300 0 498 058 0,00 0,00 0,00 0,00 373 543 0 -1 0,00% 4 903 242 Marchewki - Prostki (2007-2014)

Budowa sali gimnastycznej i modernizacja budynku szkolnego I Liceum 6 182 409 4 282 409 1 837 500 3 657,00 3 657,00 0,00 0,00 1 615 000 0 0,20% 0 Ogólnokształc ącego im. St. Żeromskiego w Ełku (2002-2008)

22 Budowa, rozbudowa i unowocze śnianie bazy szkolnictwa zawodowego, gastronomiczno- hotelarskiego, z uwzgl ędnieniem 10 000 000 3 660 2 146 340 170 740,00 170 740,00 0,00 0,00 1 700 000 0 9 825 600 7,95% dostosowania do standardów europejskich w Zespole Szkół Nr 6 i. Macieja Rataja w Ełku (2006-2008) Budowa zaplecza socjalno bytowego dla potrzeb Specjalnego 3 350 000 0 70 000 49 346,40 49 346,40 0,00 0,00 0 0 3 300 653 70,49% 0 Ośrodka Szkolno Wychowawczego w Ełku (2007-2008)

źródło: Wydział Promocji i Rozwoju Powiatu, Starostwo Powiatowe w Ełk

23 Informacja na temat projektów prowadzonych przez powiat ełcki i współfinansowanych z Unii Europejskiej w okresie od 1 maja 2004 r. do 31 grudnia 2007 r.

Finansowanie projektu

Miejsce Rola powiatu Tytuł Projektu i termin Główne rezultaty projektu (wiod ąca, Całkowity Wkład Wkład krajowy Stan realizacji partnerska) koszt własny Wkład UE w (bud żet projektu powiatu w zł pa ństwa i zaawansowania w zł zł inne) w zł projektu

PROJEKTY „TWARDE” REALIZOWANE Z FUNDUSZY PRZEDAKCESYJNYCH - PROGRAM PHARE powiat ełcki Ośrodek Wspierania Modernizacja Bursy Szkolnej przy ul. Sikorskiego wnioskodawca 1.450.060,68 579.651,57 870.409,11 1. Inicjatyw Transgranicznych - zrealizowany 29.11.2004 – 5A i utworzenie O środka Wspierania Inicjatyw – wiod ąca (40%) (60%) OWIT 30.09.2005 Transgranicznych droga powiatowa Modernizacja drogi nr 308 – powiatowej nr 308 Stare 570.698,78 dł. 2,8 km Poprawa układu komunikacyjnego, udost ępnienie wnioskodawca 429.095,08 2. Juchy-Zawady Ełckie- 999.793,86 (61,78%) - zrealizowany miejsc turystycznie atrakcyjnych – wiod ąca (38,13 %) Gorłówko od km 0+000 do 01.10.2005 km 2+800 30.09.2006

PROJEKTY „MI ĘKKIE” REALIZOWANE Z FUNDUSZY PRZEDAKCESYJNYCH – PROGRAM PHARE

Stworzenie płaszczyzny dialogu i sieci współpracy pomi ędzy przedsi ębiorcami, organizacjami powiat ełcki biznesowymi i samorz ądami w powiecie ełckim Wspieranie wnioskodawca 11.612,00 34.836,00 1. oraz obwodzie kaliningradzkim - zrealizowany przedsi ębiorczo ści wzdłu ż 06.2005 – – wiod ąca 46.448,00 (25 %) (75 % ) (szkolenia, forum biznesowe, powołanie Rady drogi przygranicza 05.2006 Gospodarczej, utworzenie elektronicznego katalogu firm, wydanie folderu) Promowanie warto ści przyrodniczych w powiecie, powiat ełcki badania zasobów środowiska oraz badania jezior, Mi ędzynarodowe Inicjatywy wyznaczenie ekologicznych szlaków wodnych oraz wnioskodawca 51.658,00 154.974,00 2. - zrealizowany na Rzecz Zrównowa żonego 07.2005 – rowerowych i oznaczenie ich w terenie, - wiod ąca 206.632,00 (25 %) (75 %) Rozwoju 06.2006 mi ędzynarodowa konferencja, wydanie folderu oraz mapy przyrodniczej powiat ełcki Promocja sztuki kulinarnej, kulturowej i Szlakiem Jadła turystycznej przygraniczna po obu stronach wnioskodawca 17.814,52 53.443,48 3. - zrealizowany Przygraniczna 01.08.2004 – regionu. – wiod ąca 71.258,00 (25 %) (75 %) 30.06.2005 Kształtowanie tradycji przy wzajemnej

24

Finansowanie projektu

Miejsce Rola powiatu Tytuł Projektu i termin Główne rezultaty projektu (wiod ąca, Całkowity Wkład Wkład krajowy Stan realizacji partnerska) koszt własny Wkład UE w (bud żet projektu powiatu w zł pa ństwa i zaawansowania w zł zł inne) w zł projektu długoterminowej współpracy powiatu ełckiego oraz Miasta Oziersk z Obwodu Kalinigradzkiego.

Nawi ązanie trwałej transgranicznej współpracy System Transgranicznej powiat ełcki społeczno ści lokalnych z powiatu ełckiego i rejonu wnioskodawca 70.192,00 17.548,00 52.644,00 4. Współpracy Obywatelskiej ozierskiego (samorz ąd, organizacje pozarz ądowe, - zrealizowany – wiod ąca (25 %) (75 %) ,,JeSTe śmy z NGO`s” 04.2005 -12.2005 media) w sferze budowania społecze ństwa informacyjnego i obywatelskiego. powiat ełcki i Ekorozwój na terenach Miasto 169.150,00 42.288,00 Zbadanie zasobów i zagro żeń środowiska wnioskodawca 126.862,00 5. atrakcyjnych turystycznie Niemenczyn – (25 %) - zrealizowany przyrodniczego i stworzenie ogólnodost ępnej bazy – wiod ąca (75 %) Ełk – Niemenczyn Litwa o stanie środowiska w powiecie ełckim. PFO ŚiGW 2003 - 2004 Rozwój współpracy kulturalnej i w zakresie 7.000,00 powiat ełcki turystyki w pasie przygranicza (2 sztuki teatralne (11,5 %) Transgraniczny Świat wnioskodawca 8.299,00 45.897,00 samorz ąd 6. „Ksiega D żungli” – tury ści i ełczanie dowo żeni byli 61.196,00 zrealizowany Kultury 04.2005 – zabytkow ą kolejk ą w ąskotorow ą (sztuka w – wiod ąca (13,5 %) (75 %) miasta Ełku – 12.2005 plenerze); „Duch Zamku” – odgrywany wieczorami partner w sierpniu w ruinach ełckiego zamku krzy żackiego powiat ełcki Modernizacja Oferty Zespół Szkół Nr 1 Lepsze przygotowanie absolwentów pod k ątem wnioskodawca 7. - 118.048,00 - zrealizowany Edukacyjnej Szkoły w Ełku potrzeb rynku – wyposa żenie pracowni. – wiod ąca 118.048,00 Zawodowej 2004-2005 172.644,30 Zaktywizowanie 100 młodych ludzi w wieku do 26 Powiatowy Udany Start powiat ełcki lat poprzez zorganizowanie 80 sta ży zawodowych wnioskodawca 383.654,02 211.009,72 8. Urz ąd Pracy - zrealizowany 12.2004 –07.2005 oraz stworzenie i wdro żenie 20 indywidualnych – wiod ąca (55 %) w Ełku planów działania. (45 %)

Monitoring wód powiat ełcki Zespół Szkół nr 1 Monitoring wód powierzchniowych, zakup sprz ętu 60.851,00 zł 11.794,00 49.057,00 9. powierzchniowych wnioskodawca - zrealizowany wyst ępuj ących na terenie w Ełku komputerowego oraz sprz ętu do bada ń wód (2%) (98 %) powiatu ełckiego 2005

1.Koncepcja Rozwoju Infrastrukturalnego Szlaku Koncepcja Rozwoju Szlaku powiat ełcki Tatarskiego i jej wydanie w j ęzyku pol., ros., lit., 87.607,46 21.998,06 65.609,40 10. Tatarskiego ł ącz ącego 12.2005 – ang. Wnioskodawca - zrealizowany (%) (%) Federacj ę Rosyjsk ą, Polsk ę 31.08.2006 i Litw ę” 2. dokumentacja inwestycyjna wokół Szlaku Tatarskiego dla 2 wybranych inwestycji (projekty

25

Finansowanie projektu

Miejsce Rola powiatu Tytuł Projektu i termin Główne rezultaty projektu (wiod ąca, Całkowity Wkład Wkład krajowy Stan realizacji partnerska) koszt własny Wkład UE w (bud żet projektu powiatu w zł pa ństwa i zaawansowania w zł zł inne) w zł projektu techniczne, kosztorysy, studia wykonalno ści) 3. foldery i mapy 4. strona WWW w trzech j ęzykach powiat ełcki Przeno śna stacja monitoringu elementów Zespół Szkół nr 1 Przeno śna stacja monitoringu elementów 23.052,37 36.785,50 11. wnioskodawca zrealizowany środowiska w Ełku środowiska 59.837,87 (25 %) (75 %)

Phare 2003 2005-2006

PROJEKTY „TWARDE” REALIZOWANE Z FUNDUSZY STRUKTURALNYCH – EUROPEJSKI FUNDUSZ ROZWOJU REGIONALNEGO

Droga Powiatowa Przebudowa drogi nr 302 – I nr 302 – dł. 0,851 No śno ść zmodernizowanej drogi 80 kN/o ś; etap (w ci ągu km średni czas wnioskodawca 125.910,33 629.551,61 83.940,21 1. 839.402,15 zrealizowany ul. Ełckiej w Starych 03.09.2004 przejazdu mi ędzy dwoma punktami sieci 1,7 min – wiod ąca (15 %) (75%) (10%) Juchach) - 31.07.2005 droga powiatowa nr 498 – dł. 3,503 Przebudowa drogi No śno ść zmodernizowanej drogi 80 kN/o ś; km powiatowej nr 498 Wieliczki- średni czas przejazdu mi ędzy dwoma punktami wnioskodawca 450.138,45 2.250.692,25 300.092,30 2. 3.000.923,00 zrealizowany Wysokie od km 11+300 do sieci 5,8 min – wiod ąca (15 %) (75%) (10%) 04.2005 km 14-803 - 08.2006 droga powiatowa Przebudowa drogi nr 343 – dł. 4,096 No śno ść zmodernizowanej drogi 80 kN/o ś; powiatowej nr 343 Prostki- km wnioskodawca 2.099.864,48 314.979,67 1.574.898,36 209.986,45 3. średni czas przejazdu mi ędzy dwoma punktami zrealizowany Kopijki 11.10.2004 – wiod ąca (15%) (75%) (10%) sieci 8,2 min (I etap) - 31.07.2005

PROJEKTY „MI ĘKKIE” REALIZOWANE Z FUNDUSZY STRUKTURALNYCH – EUROPEJSKI FUNDUSZ SPOŁECZNY

Pomoc powiatów powiat ełcki 1063 stypendiów na warmi ńsko-mazurskich - 305.756,16 refundacj ę cało ści lub cz ęś ci poniesionych kosztów partnersko- 649.731,84 1. uczniom szkół 955.488,00 (32 %) zrealizowany 19. 10.2004 zwi ązanych z pobieraniem nauki przez ucznia wiod ąca (68)% ponadgimnazjalnych z 31.12.2005 obszarów wiejskich

26

Finansowanie projektu

Miejsce Rola powiatu Tytuł Projektu i termin Główne rezultaty projektu (wiod ąca, Całkowity Wkład Wkład krajowy Stan realizacji partnerska) koszt własny Wkład UE w (bud żet projektu powiatu w zł pa ństwa i zaawansowania w zł zł inne) w zł projektu powiat ełcki Pomoc powiatów 112 stypendiów na - 37.825,50 partnersko- 113.476,50 2. warmi ńsko-mazurskich refundacj ę cało ści lub cz ęś ci poniesionych kosztów 151.302,00 (25 %) Zrealizowany 19.10.2004 wiod ąca (75 %) studentom z obszarów zwi ązanych z pobieraniem nauki przez studenta. zmarginalizowanych 28.02.2006 powiat ełcki Pracownie komputerowe dla ZS nr 1, ZS nr 2, 10 pracowni komputerowych (ka żda z nich szkół ZS nr 3, ZS nr 5, partner- 858.074,00 58.074,00 800.000,00 zrealizowany w 3. wyposa żona w 15 zestawów komputerowych, - ZS nr 6, I LO, wnioskodawca (7,2 %) (92,8 %) grudniu 2005 projektor multimedialny, skaner, drukark ę, serwer) ZSM-E

2004-2005 powiat ełcki Przeszkolenie 12 osób bezrobotnych, skierowanie 64.820,00 na sta ż 114 młodych ludzi w wieku do 25 lat, wnioskodawca (13 %) 430.728,00 4. - zrealizowany Młodzie ż bez barier 01.05.2004 - miejsca pracy refundowane pozyskało 17 – wiod ąca 495.548,00 Fundusz (87 %) 31.05.2005 bezrobotnych. Pracy powiat ełcki Zaktywizowanie 229 osób bezrobotnych w wieku 268.406,27 01.04.2005 Młodzie ż bez Barier - do 25 lat w ramach szkole ń- 60 osób , w ramach wnioskodawca (27,4 %) 772.844,85 5. - - zrealizowany Aktywizacja Młodych sta ży 169 osób. Efektem realizowanych działa ń – wiod ąca 1.041.251,12 Fundusz (72,6%) 28.02.2006 Bezrobotnych 2005 r. będzie pozyskanie zatrudnienia przez 68 osób. Pracy

Objecie ró żnymi formami wsparcia 213 osób bezrobotnych: 85 zostanie skierowanych na szkolenia powiat ełcki 236.032,46 podnosz ące kwalifikacje b ądź daj ące mo żliwo ść Czas na zmian ę - wnioskodawca (27,7%) 615.191,71 6. nabycia nowych umiej ętno ści, 15 pozyska - zrealizowany Aktywizacja Długotrwale 15.03.2005 - – wiod ąca 851.224,17 Fundusz (72,3%) zatrudnienie w ramach prac interwencyjnych, Bezrobotnych 2005 28.02.2006 Pracy 98 zostanie obj ętych przygotowaniem zawodowym,15 otrzyma środki na podj ęcie działalno ści gospodarczej. powiat ełcki Przeszkolenie 224 osób bezrobotnych oraz 159.153,00 skierowanie do prac interwencyjnych 50 osób wnioskodawca 840.917,00 (19 %) 681.764,00 7. Czas na zmian ę - zrealizowany 01.05.2004 - bezrobotnych, 19 udzielono jednorazowe środki na – wiod ąca Fundusz (81 %) 31.05.2005 poj ęcie działalno ści gosp. Pracy Pomoc stypendialna powiat ełcki 1068 stypendiów na powiatu ełckiego uczniom refundacj ę cało ści lub cz ęś ci poniesionych kosztów wnioskodawca 1.046.792,00 492.608,00 8. 1.539.400,00 - zrealizowany szkół ponadgimnazjalnych z 15.08.2005 zwi ązanych z pobieraniem nauki przez ucznia. – wiod ąca (68%) (32%) obszarów wiejskich 31.12.2006 powiat ełcki Pomoc stypendialna 114 stypendiów na 61.032,30 wnioskodawca 183.096,89 9. powiatu ełckiego studentom refundacj ę cało ści lub cz ęś ci poniesionych kosztów - (25%) zrealizowany 15.08.2005 – wiod ąca 244.129,19 (75%) z obszarów zwi ązanych z pobieraniem nauki przez studenta. zmarginalizowanych 31.12.2006

27

Finansowanie projektu

Miejsce Rola powiatu Tytuł Projektu i termin Główne rezultaty projektu (wiod ąca, Całkowity Wkład Wkład krajowy Stan realizacji partnerska) koszt własny Wkład UE w (bud żet projektu powiatu w zł pa ństwa i zaawansowania w zł zł inne) w zł projektu Aktywizacja 115 - 50 sta ży zawodowych, 50 powiat ełcki 138.515,00 przygotowa ń zawodowych, 15 osób przejdzie wnioskodawca- 692.573,00 (20%) 554.058,00 10. szkolenie z zakresu ABC przedsi ębiorczo ści – z - zrealizowany Szansa dla kobiet 11. 2005 – 07. wiod ąca Fundusz (80%) tego 10 kobiet otrzyma jednorazowe środki na 2006 Pracy rozpocz ęcie działalno ści gospod. powiat ełcki 46.460,00 Aktywizacja 60 osób bezrobotnych poprzez - 50 wnioskodawca- 232.298, 00 (20%) 185.838,00 11. przygotowa ń zawodowych oraz stworzenie i - zrealizowany Zacznij jeszcze raz 11. 2005 – 07. wiod ąca Fundusz (80%) wdro żenie 10 Indywidualnych Planów Działania 2006 Pracy powiat ełcki

Zespół Szkół nr 1 Wyrównanie szans edukacyjnych dzieci i partnersko – 42.000,00 14.000,00 12. w Ełku młodzie ży zamieszkuj ącej na terenach wiejskich - zrealizowany Szkoła Marze ń wiod ąca 56.000,00 (75%) (25 %) zagro żonych du żym bezrobociem 21.09.2005- 14.09.2006 Zespół Szkół Nr 3 - im. J. H. Wiedza i nastawienie partnerskie do Europy zrealizowany partnerska 23.397,00 23.397,00 - 13. Sokrates Comenius Małeckich w Ełku

01.VIII.2005 – 31.VII.2006 Internetowe Centrum 780,00 Zespół Szkół Nr 3 Dostawa, instalacja i integracja Internetowego Informacji Multimedialnej w na szkolenie w Ełku, ZSzNr4S Centrum Informacji Multimedialnej w bibliotekach 14. Bibliotekach Szkolnych w partnerska 42.330,36 pracowników 41.550,36 - zrealizowany w Ełku, CKPiU szkolnych 2005r. Wyposa żenie (ZS Nr3, 2005-2006 bibliotek szkolnych. ZSzNr4S) Pracownie komputerowe dla CKPiU w Ełku szkół w 2006r. 30 zestawów komputerowych (Apple Macintosh), 92.808,87 46.404,43 zrealizowany 15. partnerska 139.213,30 - Szkoły ponadgimnazjalne i serwer, 4 zestawy – Centrum Informacji (66%) (34%) 2006 policealne Multimedialnej Otrzymano: - gło śniki aktywne do notebooka 1 szt. - Drukark ę Kyocera FS 920 Powiat ełcki - Monitory Belinea 101715 – 20 szt. 73 673,27 zł

- Projektor NEC VT48 Pracownie komputerowe dla Zespół Szkół nr 1 16. - Skaner HP SJ 3800 partnerska 73.673,27 - - Ministerstwo zrealizowany szkół w Ełku - Zestawy komputerowe -= 19 szt. Edukacji i

- zestaw serwera DELL PowerEdge 1800 – 1 szt. Nauki 11.04.2006 - notebook z myszk ą - krosownica 48 - licencje na oprogramowanie

28

Finansowanie projektu

Miejsce Rola powiatu Tytuł Projektu i termin Główne rezultaty projektu (wiod ąca, Całkowity Wkład Wkład krajowy Stan realizacji partnerska) koszt własny Wkład UE w (bud żet projektu powiatu w zł pa ństwa i zaawansowania w zł zł inne) w zł projektu Pracownie komputerowe dla Zespół Szkół Nr4 6.670,00 szkół w 2006 r. Szkoły 17. Specjalnych, ZS partnerska 206.670,00 na szkolenie 200.000,00 zrealizowany ponadgimnazjalne i 15 stanowisk komputerowych dla ka żdej ze szkół Nr 3 w Ełku pracowników policealne Zespół Szkół nr 2 w Ełku, rok 18. Woda źródłem życia edukacyjne partnerska 15 789,00 - 15.789,00 - zrealizowany szkolny 2005/2006 Szkoła Marze ń powiat ełcki partnersko- Zespół Szkół Nr 3 Wyrównanie szans edukacyjnych dzieci i wiod ąca 24.080,00 6.020,00 - 18.060,00 19. w Ełku młodzie ży zamieszkuj ącej na terenach wiejskich (25%) zrealizowany (75%) 21.09.2005- zagro żonych du żym bezrobociem 14.09.2006 powiat ełcki Zespół Szkół Mech.-Elektryczn. Wyrównanie szans edukacyjnych dzieci i 66.000,00 22.000,00 partnersko- 20. Szkoła Marze ń w Ełku młodzie ży zamieszkuj ącej na terenach wiejskich 88.000,00 - (75%) (25%) zrealizowany wiod ąca 21.09.2005- zagro żonych du żym bezrobociem 14.09.2006

Aktywizacja 380 kobiet - 250 sta ży zawodowych, 50 przygotowa ń zawodowych, 50 osób przejdzie powiat ełcki szkolenie z zakresu ABC przedsi ębiorczo ści – z Powiatowy Urz ąd 509.592,13 tego 50 kobiet otrzyma jednorazowe środki na 21. One si ę odwa żyły Pracy Wnioskodawca (20%) 2.038.368,53 rozpocz ęcie 2.547.960,66 - w trakcie realizacji 01.08.2006- -wiod ąca Fundusz (80%) działalno ści gospod 31.03.2008 Pracy 15 kobiet skorzysta ze szkolenia ksi ęgowo ść komputerowa i 15 –nowoczesny sprzedawca Młodzie ż bez Barier - Zaktywizowanie 245 osób bezrobotnych w wieku powiat ełcki Aktywizacja Młodych do 25 lat w ramach szkole ń- 65 osób , w ramach Fundusz Powiatowy Urz ąd Bezrobotnych 2006 r. sta ży 170 osób., dotacje dla 10 osób. Efektem Wnioskodawca Pracy 881.549,00 22. Pracy 1.263.909,89 - zrealizowany realizowanych działa ń b ędzie pozyskanie -wiod ąca 382.360,89 (70%) 02.01.2006- zatrudnienia przez 70 osób. (30%) 31.12.2006

Czas na zmian ę - Objecie ró żnymi formami wsparcia 216 osób powiat ełcki Fundusz Aktywizacja Długotrwale bezrobotnych: Powiatowy Urz ąd Pracy Bezrobotnych 2006r 85 zostanie skierowanych na szkolenia Wnioskodawca 702.261,40 23. Pracy 988.027,98 285.766,58 - zrealizowany podnosz ące kwalifikacje b ądź daj ące mo żliwo ść -wiod ąca (71%) 02.01.2006 do (29%) nabycia nowych umiej ętno ści, 15 pozyska 31.12.2006 zatrudnienie w ramach prac interwencyjnych,

29

Finansowanie projektu

Miejsce Rola powiatu Tytuł Projektu i termin Główne rezultaty projektu (wiod ąca, Całkowity Wkład Wkład krajowy Stan realizacji partnerska) koszt własny Wkład UE w (bud żet projektu powiatu w zł pa ństwa i zaawansowania w zł zł inne) w zł projektu 86 zostanie 71obj ętych przygotowaniem zawodowym, 30 otrzyma środki na podj ęcie działalno ści gospodarczej Pomoc stypendialna powiat ełcki 506 stypendiów na 257.729,60 powiatu ełckiego uczniom wnioskodawca 547.675,39 24. 14.07.2006 refundacj ę cało ści lub cz ęś ci poniesionych kosztów - (32%) w trakcie realizacji szkół ponadgimnazjalnych z – wiod ąca 805.404,99 (68%) 31.12.2007 zwi ązanych z pobieraniem nauki przez ucznia. obszarów wiejskich Pomoc stypendialna powiat ełcki 468 stypendiów na 280.940,53 wnioskodawca 84.584,24 842.821,59 25. powiatu ełckiego studentom 12.07.2006 refundacj ę cało ści lub cz ęś ci poniesionych kosztów (23%) w trakcie realizacji – wiod ąca 1.208.346,36 (7%) (70%) z obszarów 31.12.2007 zwi ązanych z pobieraniem nauki przez studenta. zmarginalizowanych Aktywizacja i wspieranie powiat ełcki jednostek samorz ądu Poradnia terytorialnego i organizacji Psycholog.- 17.950,00 Zaj ęcia z elementami muzykoterapii wnioskodawca 35.900.00 17.950,00 26. pozarz ądowych w zakresie Peadagog. w Ełku (50%) - w trakcie realizacji – wiod ąca (50%) udzielania uczniom pomocy Wrzesie ń 2006 – Zaj ęcia kreatywno ści materialnej o charakterze Maj 2007 edukacyjnym Projekt „To lubi ę…” w powiat ełcki ramach Działania 2.1a SPO termin realizacji Wnioskodawca 6.000.000,00 4.499.400,00 1.500.600,00 27. Dotacje dla szkół na projekty rozwojowe – 65 szkół - w trakcie realizacji RZL współfinansowany z 01.02.2007 r. powiatu ełckiego - wiod ąca PLN 74,99% 25,01% EFS i bud żetu pa ństwa 31.03.2008 r. „Rz ądowy program wyrównywania szans edukacyjnych dla uczniów z powiat ełcki Wnioskodawca 875.600,00 28. rodzin byłych pracowników stycze ń 2006 r. - - 875.600,00 w trakcie realizacji stypendia dla uczniów - wiod ąca PLN pa ństwowych czerwiec 2008 r. przedsi ębiorstw gospodarki rolnej na lata 2006-2008 powiat ełcki Rz ądowy program poprawy pa ździernik stanu bezpiecze ństwa w 2007r. szkołach i placówkach „Zero czerwiec 2008 r. tolerancji dla przemocy w wnioskodawca 5.514,00 29. – Punkt Wzbogacenie formy pomocy psychologiczno- - - 5.514,00 w trakcie realizacji szkołach – Punkt - wiod ąca PLN konsultacyjny PP- pedagogicznej dla rodziców, uczniów i nauczycieli konsultacyjny PP-P w Ełku P w Ełku umiejscowiony w ZSS w umiejscowiony w Chełchach ZSS w Chełchach Rz ądowy program poprawy powiat ełcki wnioskodawca- 2.500,00 2.500,00 30. wzbogacenie formy pomocy psychologiczno- - - w trakcie realizacji stanu bezpiecze ństwa w pa ździernik pedagogicznej dla rodziców, uczniów i nauczycieli wiod ąca PLN PLN szkołach i placówkach „Zero 2007r.

30

Finansowanie projektu

Miejsce Rola powiatu Tytuł Projektu i termin Główne rezultaty projektu (wiod ąca, Całkowity Wkład Wkład krajowy Stan realizacji partnerska) koszt własny Wkład UE w (bud żet projektu powiatu w zł pa ństwa i zaawansowania w zł zł inne) w zł projektu szkołach i placówkach „Zero 2007r. tolerancji dla przemocy w czerwiec 2008 r. szkołach – Punkt Punkt konsultacyjny PP-P w Ełku konsultacyjny PP- Bursie Szkolnej w Ełku P w Ełku Bursie Szkolnej w Ełku „Wspieranie programów edukacyjnych i profilaktycznych powiat ełcki realizowanych przez MOS w Ełku Bezpiecze ństwo dzieci i młodzie ży w szkołach i placówki wychowania Wnioskodawca 24.000,00 4.800,00 19.200,00 31. placówkach - zako ńczony pozaszkolnego uj ętych w -wiod ąca PLN PLN PLN pa ździernik 2007 Rz ądowym programie r. grudzie ń 2007r. poprawy stanu bezpiecze ństwa w szkołach i placówkach Rz ądowy program wspierania w latach 2007- 2009 organów prowadz ących w zapewnieniu bezpiecznych powiat ełcki Bezpiecze ństwo dzieci i młodzie ży w szkołach i Wnioskodawca 105.000,00 21.000,00 84.000,00 w trakcie 32. warunków nauki, placówkach - -wiod ąca PLN PLN PLN realizacji wychowania i opieki w 2007-2009 publicznych szkołach i placówkach „Monitoring wizyjny w szkołach i placówkach”

PROJEKT FINANSOWANY Z INICJATYWY EQUAL W RAMACH EUROPEJSKIEGO FUNDUSZU SPOŁECZNEGO

Utworzenie 2 spółdzielni socjalnych (w Golubiach i powiat ełcki Prostkach) – 30-40 miejsc pracy, aktywizacja i

mobilizacja osób długotrwale bezrobotnych z w trakcie 1. 04.2005 partner - 1.160.000,00 - Budujemy Nowy Lisków terenów popegeerowskich (szkolenia trójmodułowe 1.160.000,00 realizacji – dla 100 bezrobotnych, pomoc psychologiczna, 03.2008 motywacyjna) opracowanie i aktualizacja: Wydział Promocji i Rozwoju Powiatu, Starostwo Powiatowe w Ełk

31 4. Diagnoza stanu powiatu ełckiego

Poło żenie i podział administracyjny

Powiat ełcki poło żony jest w północno – wschodniej cz ęś ci Polski, w województwie warmi ńsko – mazurskim. Powiat zajmuje obszar ok. 1110 km 2, co stanowi 4,59% powierzchni województwa. W skład powiatu wchodzi miasto Ełk oraz gminy wiejskie: Ełk, Kalinowo, Prostki i Stare Juchy.

Gminy Powierzchnia

Miasto Ełk 20 km 2 Ełk 378,6 km 2 Kalinowo 285,2 km 2 Prostki 230 km 2 Stare Juchy 196,6 km 2

W samym centrum powiatu le ży miasto Ełk spełniaj ące rol ę centralnego o środka miejskiego w podregionie ełckim NUTS III (zgodnie z Nomenklatur ą Jednostek Terytorialnych do Celów statystycznych – NUTS, województwo dzieli si ę na trzy podregiony: elbl ąski, olszty ński i ełcki). W Ełku zlokalizowane s ą mi ędzy innymi delegatury i oddziały: Urz ędu Wojewódzkiego, Urz ędu Marszałkowskiego, Kuratorium O światy, Pa ństwowej Inspekcji Pracy, Pa ństwowej Inspekcji Handlowej, Narodowego Funduszu Zdrowia – podkre śla to ponadlokalny charakter Ełku.

Powiat ełcki graniczy od północy z powiatami oleckim i suwalskim, od zachodu – z gi życkim i piskim, od wschodu – z augustowskim i od południa – z grajewskim.

32 Powiat ełcki na tle województwa warmi ńsko - mazurskiego

Mapa powiatu ełckiego

źródło: www.gminy.pl

33 Zakres działania i zadania powiatu

Powiat wykonuje okre ślone ustawami zadania publiczne o charakterze ponad gminnym w zakresie: • edukacji publicznej, • promocji i ochrony zdrowia, • pomocy społecznej, • polityki prorodzinnej, • wspierania osób niepełnosprawnych, • transportu zbiorowego i dróg publicznych, • kultury i ochrony dóbr kultury, • kultury fizycznej i turystyki, • geodezji, kartografii i katastru, • gospodarki nieruchomo ściami, • administracji architektoniczno – budowlanej, • gospodarki wodnej, • ochrony środowiska i przyrody, • rolnictwa, le śnictwa i rybactwa śródl ądowego, • porz ądku publicznego i bezpiecze ństwa obywateli, • ochrony przeciwpowodziowej, przeciwpo żarowej i zapobiegania innym nadzwyczajnym zagro żeniom życia i zdrowia ludzi oraz środowiska, • przeciwdziałania bezrobociu oraz aktywizacji lokalnego rynku pracy, • ochrony praw konsumenta, • utrzymania powiatowych obiektów i urz ądze ń u żyteczno ści publicznej oraz obiektów • administracyjnych, • obronno ści, • promocji powiatu, • współpracy z organizacjami pozarz ądowymi.

Powiat wykonuje tak że zadania z zakresu administracji rz ądowej, je żeli ustawy okre ślaj ą te sprawy jako nale żą ce do zakresu działania powiatu.

Do zada ń publicznych powiatu nale ży równie ż zapewnienie wykonywania okre ślonych w ustawach zada ń i kompetencji kierowników powiatowych słu żb, inspekcji i stra ży, w stosunku do których Starosta sprawuje zwierzchnictwo. S ą to: • Komenda Powiatowa Policji • Komenda Powiatowa Pa ństwowej Stra ży Po żarnej, • Powiatowy Lekarz Weterynarii, • Powiatowy Inspektorat Nadzoru Budowlanego, • Pa ństwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny.

34

Zarz ąd Powiatu wykonuje zadania przy pomocy jednostek organizacyjnych. S ą to:

• Starostwo Powiatowe,

• Powiatowy Urz ąd Pracy w Ełku,

• Powiatowy Zarz ąd Dróg w Ełku,

• Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie Ełku,

• Dom Pomocy Społecznej w Nowej Wsi Ełckiej,

• I Liceum Ogólnokształc ące im. S. Żeromskiego w Ełku

• Zespół Szkół Nr 1 im. J. Śniadeckiego w Ełku,

• Zespół Szkół Nr 2 im. K.K. Baczy ńskiego w Ełku,

• Zespół Szkół Nr 3 im. J.H. Małeckich w Ełku,

• Specjalny O środek Szkolno-Wychowawczy,

• Zespół Szkół Nr 5 im. K. Brzostowskiego w Ełku,

• Zespół Szkół Nr 6 im. M. Rataja w Ełku,

• Zespół Szkół Mechaniczno-Elektrycznych w Ełku,

• Centrum Kształcenia Praktycznego i Ustawicznego w Ełku,

• Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Ełku,

• Mi ędzyszkolny O środek Sportowy w Ełku,

• Mazurski O środek Doskonalenia Nauczycieli w Ełku,

• Bursa Szkolna w Ełku

Powiat ełcki jest członkiem: • Stowarzyszenia „Euroregion Niemen” w Suwałkach – stowarzyszenie wspieraj ące rozwój współpracy pogranicza polsko – litewsko – białorusko – rosyjskiego, • Stowarzyszenie EGO Kraina Bociana - zwi ązek powiatów, miast i gmin z obszaru Ełk – Gołdap – Olecko, • Zwi ązku Powiatów Polskich - stowarzyszenie powiatów mające na celu wspieranie idei samorz ądu terytorialnego, • Stowarzyszenie „Szesnastka” - współpraca samorz ądów na rzecz budowy trasy ekspresowej nr 16, • Warmi ńsko – Mazurski Fundusz Por ęcze ń Kredytowych - fundusz tworz ący mo żliwo ści otrzymania kredytu w banku komercyjnym na rozpocz ęcie lub rozwini ęcie działalno ści gospodarczej poprzez por ęczenie go przez fundusz.

Powiat ełcki podpisał porozumienia o wzajemnej współpracy z nast ępuj ącymi miastami:

35 • Niemenczyn (Litwa) • Kosiv (Ukraina) • Oziersk (Rosja) • Hagen (Niemcy)

Ogólna charakterystyka gmin powiatu ełckiego

Kalinowo Kalinowo le ży we wschodniej cz ęś ci powiatu, obejmuje obszar 285,17 km2 , z czego 68% stanowi ą u żytki rolne, natomiast 18% u żytki le śne. Gmina Kalinowo stanowi 25,65% powierzchni powiatu i graniczy z gminami: Wieliczki (od północy), Raczki (od północnego wschodu), Augustów i Bargłów Ko ścielny (od wschodu), Rajgród i Prostki (od południa) oraz Ełk i Olecko (od zachodu). Liczba ludno ści na dzie ń 31.12.2006 roku wynosiła 7 114 osób. W skład gminy wchodzi 41 sołectw: Borzymy, Czy ńcie, Dudki, Długie, Dorsze, , , Ginie, Gr ądzkie, Iwa śki, J ędrzejki, Kalinowo, Kucze, Krzy żewo, Kulesze, Laski Małe, Laski Wielkie, Lisewo, Łoje, Makosieje, Milewo, , Ma że, Marcinowo, Pisanica, Pi ętki, , Romanowo, , Skom ętno, Wielkie Szczudły, Sypitki, Stacze, , Sto żne, Turowo, Wierzbowo, Wysokie, Zaborowo, Zanie, . Pierwsza wzmianka o Kalinowie pojawiła si ę w 1499 r. Osadnicy przybyli z pobliskiego Mazowsza, a wi ększo ść wsi gminy powstała do 1525 roku. Przygraniczne tereny zapisały burzliw ą histori ę: najazdy Tatarów, przemarsze wojsk. Kalinowo stanowiło te ż punkt przygranicznej wymiany handlowej. Na terenie gminy warto zobaczy ć: • Ko ściół w Kalinowie z I połowy XX wieku, • Ko ściół w Pisanicy zbudowany w stylu neogotyckim w 1894 roku, • Ko ściół w Prawdziskach zbudowany w stylu neogotyckim w 1921 roku, • Zespół dworski wraz z parkiem w Golubiach z ko ńca XIX stulecia, • Elementy zabytkowe Ełckiej Kolei W ąskotorowej pochodz ącej z lat 1910-1913: budynek stacyjny w Turowie, budynek z nadzoru kolejowego w Kalinowie, mosty: w Sypitkach (stalowy) i mi ędzy Sypitkami a Pisanic ą ( żelbetowy, łukowy), dwa wiadukty mi ędzy Kalinowem a Ma żami. Gmina Kalinowo posiada atrakcyjne tereny turystyczno-rekreacyjne: kompleksy le śne oraz jeziora (m.in. Skom ętno, Białe, Golubie. Stackie, Przepórki, Nieciecz. Gł ębokie, Rudnik, Sernik). S ą tu znakomite warunki dla wypoczynku stałego, turystyki pieszej, wodnej, w ędkarstwa.

Prostki poło żona jest w południowej cz ęś ci powiatu ełckiego. Cały obszar gminy Prostki liczy 230 km 2, z czego 66% to u żytki rolne, 22% u żytki le śne. Gmina stanowi 20,73% powierzchni powiatu i bezpo średnio graniczy z województwem podlaskim i nale żą cymi do niego gminami: Grajewem, Szczuczynem i Rajgrodem. W województwie warmi ńsko-mazurskim graniczy z gminami: Ełk, Kalinowo i Biała Piska.

36 Liczba ludno ści na dzie ń 30.12.2006 wynosi 7 582 mieszka ńców. Na terenie gminy znajduj ą si ę 42 sołectwa: Bobry, Bogusze, Borki, Bzury, Cisy, Czyprki, D ąbrowskie, Długochorzele, Długosze, Dybowo, Dybówko, Glinki, Gorczyce, Guty Ro żyńskie, Jebramki, Katarzynowo, Kobylin, Kobylinek, Kopijki, Kosinowo, Krupin, Krzywe, Krzywi ńskie, Kurcz ątki, Lipi ńskie Małe, Marchewki, Miechowo, Miłusze, Nowaki, Olszewo, Ostrykół, Popowo, Prostki, Ró żyńsk Wielki, Sokółki, Sołtmany, Taczki, Wi śniowo Ełckie (sołectwa: Wi śniowo Ełckie I, Wi śniewo Ełckie II i Wytwórnia Chemiczna), Zawady- Tworki, Żelazki.

Wie ś Prostki została zało żona w roku 1432 i do wybuchu II wojny światowej była to dawna miejscowo ść graniczna, gdzie zbiegały si ę kra ńce Korony Litwy i Prus Ksi ążę cych. Upami ętnia to słup graniczny usytuowany mi ędzy Prostkami a wsi ą Bogusze. Na terenie gminy znajduje si ę pole bitwy Polsko – Szwedzkiej z 1658 r., kiedy to oddziały pospolitego ruszenia, wojsk litewskich i tatarskich pokonały oddziały szwedzko-brandenburskie. Wydarzenia te opisał H. Sienkiewicz w powie ści „Potop". Najcenniejsze zabytki gminy Prostki to: • Słup Graniczny Prostki z 1545 r. • Ko ściół Drewniany Ostrykół z 1667 r. Na terenie gminy Prostki znajduje si ę jedena ście jezior. Najwi ększe z nich to jezioro: Dybowskie - 152 ha, Skrodzkie wraz z Borowym - ł ącznie 232 ha oraz przepi ękne jezioro Rajgrodzkie znajduj ące si ę na granicy z gmin ą Kalinowo. Na wi ększo ści z nich prowadzona jest ekstensywna gospodarka rybacka. Natomiast jeziora Borowe, Dybowskie, Toczyłowskie oraz Rajgrodzkie wykorzystywane są, z racji atrakcyjnego poło żenia, rekreacyjnie.

Stare Juchy poło żona jest w północno – zachodniej cz ęś ci powiatu ełckiego. Obejmuje powierzchni ę 196,55 km 2, w tym 46,87% stanowi ą u żytki rolne, 17,79% - lasy. Gminy s ąsiednie dla gminy Stare Juchy to: Ełk, Orzysz, Świ ętajno oraz Wydminy. Według stanu na dzie ń 31.12.2006 liczba ludno ści w gminie Stare Juchy wynosiła 4 096. W gminie znajduje si ę 26 sołectw: Bałamutowo, Czerwonka, Dobra Wola, Gorło, Gorłówko, Grabnik, Jeziorowskie, Kałtki, Królowa Wola, La śmiady, Liski, Nowe Krzywe, Olszewo, Orzechowo, Panistruga, Płowce, Rogale, Skomack Wielki, Sikory Juskie, Stare Juchy, Stare Krzywe, Szczecinowo, Zawady Ełckie, Grabnik, Skomack Wielki. Za historyczn ą dat ę powstania osady przyj ęto dat ę dokumentu odnowy nadania dóbr poło żonych nad jeziorem J ędzelewskim z 1461 roku, cho ć niewykluczone, i ż osada powstała znacznie wcze śniej, najprawdopodobniej około 1450 roku. Zabytki Gminy Stare Juchy to przede wszystkim dwa ko ścioły: • w Grabniku z XVI w., przebudowany w latach 1730-1739 i 1865 r. (z pierwotnej budowli pozostały pochodz ące z 1565 r. fundamenty i podpiwniczenie wie ży); • w Starych Juchach z XVI w., wielokrotnie przebudowywany, a w nim główny ołtarz, tryptyk gotycki z 1591 r., którego skrzydła przedstawiaj ą sceny z życia Chrystusa. O śmioboczna ambona pochodzi z 1574 r., organy z 1772 r., stoj ący gda ński zegar, dzwon z 1647 r.

37 Jest to gmina o wyra źnym charakterze rolniczo-turystycznym. Od Starych Juch rozpoczynaj ą si ę Mazury Garbate, których pagórki i wzniesienia ci ągn ą si ę a ż pod Gołdap. Jest to gmina z najwi ększ ą liczb ą jezior w powiecie. Najwi ększym zbiornikiem jest jezioro Ła śmiady, wi ększymi jeziorami s ą tak że Szóstak, Ułówki oraz Sawinda Wielka.

Ełk Gmina Ełk poło żona jest w centralnej cz ęś ci powiatu ełckiego, swoim kształtem przypomina pier ście ń otaczaj ący miasto Ełk, jego grubo ść wynosi około 10-15 km. Jest to gmina o powierzchni 378,61 km², z czego 25% stanowi ą grunty le śne oraz 54% u żytki le śne. Gmina Ełk stanowi 34,05% powierzchni powiatu ełckiego i graniczy z nast ępuj ącymi gminami: Stare Juchy, Świ ętajno, Olecko, Kalinowo, Prostki, Biała Piska i Orzysz. Według stanu na dzie ń 30.12.2006 liczba ludno ści w gminie Ełk wynosiła 10 211. Znajduj ą si ę tu 54 sołectwa: , Barany, Bartosze-Judziki-, Białojany-, , Bobry-, Borki- Borecki Dwór, Buczki-Szeligi, Chełchy-Czaple, , Chru ściele-Ełk POHZ, Chrzanowo, Ciernie- , Gi że-Brodowo, Guzki, Janisze-Skup, Kał ęczyny, , Konieczki, , Lepaki, , Malinówka, Małkinie, M ącze, M ąki, , Mołdzie, Mostołty-Tracze, Mrozy, Nowa Wie ś Ełcka, -, Piaski, , Płociczno, , Przytuły-Rydzewo, Regiel, R ękusy, , Ro żyńsk, Ruska Wie ś, , , S ędki-Lega, Siedliska, -Koziki-, , Suczki, Szarejki, Szarek, Śniepie, , Woszczele. Kolonizacja ziem powiatu zacz ęła si ę na przełomie XIV i XV wieku. Pierwszym osiedlem na tym terenie była prawdopodobnie Ruska Wie ś (zało żona przez Rusinów w 1376 roku), poło żona w gminie Ełk.

Podobnie jak w przypadku pozostałych gmin powiatu ełckiego zasadniczym elementem przyrodniczym gminy Ełk s ą jeziora. Wi ększo ść zbiorników wodnych w zale żno ści od poło żenia, szczególnie w obszarach le śnych lub w pobli żu domostw i wiosek, tworzy miejsca o du żej atrakcyjno ści turystyczno-rekreacyjnej. Znaczna ich ilo ść poł ączona jest z du żymi zbiornikami wodnymi poprzez rzeki i cieki wodne, co stwarza doskonałe warunki do uprawiania turystyki kajakowej.

Walory naturalne powiatu ełckiego

Region le ży w bardzo korzystnym geograficzno - rozwojowym obszarze Polski. Jego krajobraz ukształtowany został przez cztery zlodowacenia czwartorz ędowe, a głównie przez ostatnie - bałtyckie. Krajobraz powiatu jest typowy dla krajobrazu moreny czołowej – wy żynny, pagórkowaty teren poprzecinany dolinami rzek, jezior, bagien oraz licznymi kompleksami le śnymi. Do walorów przyrodniczych zaliczy ć nale ży formy przyrodnicze pochodzenia naturalnego, które cz ęsto te ż pełni ą funkcje wypoczynkowe oraz rekreacyjne: jeziora, rzeki, lasy oraz rze źba terenu.

38 Ukształtowanie powierzchni, b ędące wynikiem ostatniego zlodowacenia, wytworzyło na obszarze Ziemi Ełckiej dwa odr ębne typy krajobrazu. Cz ęść północna i wschodnia jest mocno pofałdowana, układaj ą si ę tu na przemian wysoczyzny, ci ągn ące si ę od kilku do kilkunastu kilometrów oraz doliny i kotliny morenowe, wypełnione najcz ęś ciej jeziorami. Odmienny pod wzgl ędem rze źby krajobraz wyst ępuje w cz ęś ci środkowej i południowej. Obni żaj ąc si ę od północy, teren staje si ę coraz mniej pofałdowany, przechodz ący stopniowo w kotliny, a nast ępnie w obszary równinne, stanowi ące cz ęść wielkiej Równiny Augustowskiej. W zagł ębieniach morenowych znajduj ą si ę najcz ęś ciej du że jeziora. Najwy ższe wzniesienie to Płowcza Góra (205 m n.p.m.) le żą ca w okolicy Skomacka Wielkiego. Natomiast obszary poło żone najni żej to pobli ża jezior, m.in.: Przepiórki, Białego, Krzywego, Stackiego, a tak że tereny ci ągn ące si ę wzdłu ż biegu rzek: Ełku, Przepiórki, Małki ń. Obni żenie tych terenów si ęga 120 m n.p.m.

Zasadniczym elementem przyrodniczym okre ślaj ącym krajobraz Ziemi Ełckiej, a tym samym jej turystyczny charakter, s ą jeziora. Jeziora s ą najbardziej charakterystycznymi i cennymi formami jakie utworzyły si ę wskutek działania lodowca i wód roztopowych. Ró żni ą si ę one mi ędzy sob ą kształtem, konfiguracj ą brzegów, budow ą dna, gł ęboko ści ą, wielko ści ą. W powiecie ełckim znajduje si ę 88 jezior rozci ągaj ących si ę w promieniu 15-20 km od Ełku. Niemal cały powiat ełcki znajduje si ę w dorzeczu rzeki Ełk, która jest najwa żniejszym systemem wodnym tego obszaru, nale żą cym do zlewiska Morza Bałtyckiego, z którym ł ączy si ę poprzez Biebrz ę, Narew i Wisł ę. Najwi ększym jej dopływem jest rzeka Lega, nosz ąca w swym środkowym odcinku nazw ę Małki ń, a od Jeziora Rajgrodzkiego do uj ścia płynie jako Jerzgnia.

O uroku Ziemi Ełckiej decyduj ą równie ż lasy. Zajmuj ą one obszar 24 ha, co stanowi 22% obszaru Powiatu. S ą to na ogół pozostało ści dawnej Puszczy Ja ćwieskiej. Jej fragmenty to na północy – Puszcza Borecka, a na wschodzie – Puszcza Augustowska i Lasy Ełckie. Charakterystycznym elementem lasów powiatu ełckiego jest poło żenie ich w Mazursko - Podlaskiej krainie przyrodniczej i obecno ść na tych terenach jezior. Fakt ten powoduje, że du ża powierzchnia lasów spełnia funkcje rekreacyjne i turystyczne. W lasach powiatu przewa żaj ą drzewa iglaste, przede wszystkim świerk i sosna. Ponadto, w drzewostanie wyst ępuj ą: lipa, d ąb, wierzba, brzoza i olcha. Bogata jest te ż ro ślinno ść wodna: turzyce, skrzypy, manna, jaskry, ponadto: trzciny, sitowie, pałka wodna, a na jeszcze gł ębszych wodach: grzybienie i gr ąż el żółty. Nie brak tu rezerwatów przyrody czy jej pomnikowych okazów podlegaj ących ochronie. Przykładem jest rezerwat Ostoja Bobrów w Bartoszach - kompleks otoczony z trzech stron jeziorami, na którym wyst ępuje ponad 270 gatunków ro ślin, a tak że interesuj ące okazy miejscowej fauny.

Ilo ść jezior w poszczególnych gminach powiatu ełckiego

gmina ilo ść jezior łączna powierzchnia jezior w gminie (ha) Ełk 38 3833,39 Stare Juchy 24 2634,33 Kalinowo 17 1024,97 Prostki 9 571,81 źródło: Wydział Rolnictwa i Ochrony Środowiska Starostwa Powiatowego w Ełku

39

Klimat powiatu nale ży do najzimniejszych w Polsce. Ni ższe średnie temperatury roczne wyst ępuj ą tylko na terenach górskich i w s ąsiednim powiecie oleckim. Średnia temperatura roczna w powiecie wynosi około 6,6 st. C, temperatura stycznia –4,2 st. C, lipca 17,8 st. C. Ilo ść opadów jest tu stosunkowo du ża, rzadko wyst ępuj ą posuchy, du ża jest jednak wietrzno ść . W lecie przewa żaj ą wiatry zachodnie i północno-zachodnie, zim ą południowo-wschodnie i zachodnie.

Turystyka w powiecie ełckim

Ziemia Ełcka jest jedn ą z najciekawszych i najpi ękniejszych w Polsce z punktu widzenia sieci hydrograficznej, walorów faunistycznych i florystycznych. Poło żone na obszarze Zielonych Płuc Polski tereny nie s ą ska żone działalno ści ą przemysłow ą. Atutem powiatu jest poło żenie w śród lasów, pagórków i jezior, malownicze, polodowcowe krajobrazy. Pi ęknie poło żone jeziora oraz oczka wodne i stawy, zdecydowanie przewy ższaj ą sw ą atrakcyjno ści ą Wielkie Jeziora Mazurskie, na których pi ętno odcisn ęła cywilizacja. Przybywaj ącego do powiatu ełckiego go ścia oczaruj ą przede wszystkim walory krajobrazowe, odmienne od innych krajobrazów, wyst ępuj ących nawet w s ąsiaduj ących regionach o podobnych cechach geomorfologicznych.

Decyduj ącym ogniwem zagospodarowania turystycznego jest baza noclegowa, której wielko ść jest podstawowym miernikiem zagospodarowania turystycznego terenu. W 2007 r. w obiektach zbiorowego zakwaterowania w powiecie ełckim było 1 129 miejsc noclegowych. W roku 2007 z noclegów tych skorzystało 25 095, w tym 2 961 turystów zagranicznych. Najwi ększe wykorzystanie miejsc noclegowych wyst ępuje w miesi ącach lipiec i sierpie ń, świadczy to o sezonowo ści, jednak nie odbiega od tendencji ogólnokrajowych.

Wykaz miejsc noclegowych w 2007 r. w powiecie ełckim Miejscowo ść Ilo ść miejsc noclegowych

Miasto Ełk 711

Ełk 226

Stare Juchy 96

Kalinowo 42

Prostki 54

Powiat Ełcki 1 129

źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS

Na 1000 mieszka ńców powiatu ełckiego przypada 15,14 miejsc noclegowych, w województwie 26,83 i kraju – 15,07.

40 Ogromny potencjał turystyczny nie jest w pełni wykorzystywany. Barier ę stanowi tu zbyt skromna oferta produktów turystycznych – zwłaszcza poza sezonem letnim, a tak że niedostateczna liczba całorocznych miejsc noclegowych. Na terenie powiatu ełckiego jest dosy ć dobrze rozwini ęta baza agroturystyczna. Oferta gospodarstw nie ogranicza si ę tylko do noclegu i wy żywienia. Niektóre z nich posiadaj ą sprz ęt wodny, sportowy, place zabaw dla dzieci, miejsce na ognisko i grill. W niektórych gospodarstwach agroturystycznych podtrzymywane s ą tradycje kulinarne, menu jest typowo wiejskie i zdrowe, co mo że stanowi ć dodatkow ą atrakcj ę.

Szlaki turystyczne biegn ące przez powiat ełcki

Szlak im. Michała Kajki Ełk - Chru ściele - Tracze - Mostołty - Zdedy - jezioro Zdeckie - Jezioro Kroksztyn - Ogródek - Skomack Wielki - jezioro Orzysz (37 km)

Szlak Mazur Garbatych Ełk - Siedliska - Straduny - Malinówka - Stare Juchy -Szczecinowo - Garłówko - Połom - Olecko - Czerwony Dwór-Gołdap (135 km)

Szlak Tatarski Ełk - Szyba - Tatarska Góra -Chochołki - Ostrykół - Prostki - Bogusze (19 km)

Szlak spacerowy zielony Stare Juchy - Kałtki (ok. 4,5 km)

Szlak spacerowy żółty Stare Juchy - Głaz narzutowy (ok. 1 km) Szlak spacerowy czerwony (okr ęż ny) Stare Juchy - jezioro Garbas - Stare Juchy (ok. 7 km)

Szlak turystyczny zielony Ogródek - Stare Juchy - Tama koło Rajgrodu (ok. 120 km)

Szlak rowerowy zielony Stare Juchy - Zawady Ełckie -Gorłówko - Stare Juchy (19,6 km)

Szlak rowerowy niebieski Stare Juchy - Szczecinowo -Gawliki Małe - Kałtki - Stare Juchy (31 km)

41 Szlak Czerwony Dwór Czerwony Dwór - jezioro i Szwałk Wielki (gmina Kowale Oleckie) - jezioro Pilw ąg - jezioro Ła źno - jezioro Litygajno - rzeka Ła źna Struga - jezioro Ła śmiady - rzeka Ełk - stanica wodna PTTK Ełk (80 km)

Szlak Kajkowski Ełk - jezioro Ełckie - jezioro Sunowo - przewóz kajaków na jezioro Druglin - jezioro Kroksztyn - rzeka Ogródek -jezioro Rostki - jezioro Orzysz (ok. 40 km) - dalej na Wielkie Jeziora Mazurskie

Szlak Mazursko-Augustowski Olecko - jezioro Olecko - rzeka Lega - jezioro Selmęt Wielki - rzeka Małkin - Jezioro Stackie - Jezioro Rajgrodzkie - rzeka Jegrznia - Kanał Augustowski - Augustów.

Szlak Pisanica Pisanica - jezioro Nieciecz - ciek wodny - jezioro Gł ębokie - jezioro Błotniste - jezioro Sernik-jezioro Stackie - rzeka Małkin -jezioro Selm ęt Wielki

Szlak Ła źną Strug ą Mazury-Czerwony Dwór - J. Ła źno- J. Litygajno - rzeka Ła źna Struga - prawym brzegiem J. Ła śmiady - J. Stradu ńskie - rzeka Ełk - J. Haleckie - rzeka Ełk - J. Ełckie (57 km)

Szlak Kajakowy rzek ą Ełk (Połom-Ełk) - ok.30 km Szlak rowerowy żółty "Wokół Jeziora Selm ęt Wielki" (ok. 49 km) Szlak rowerowy czerwony "Morenowych Wzgórz" (ok. 47 km) Szlak rowerowy niebieski "Tatarskim Szlakiem" (ok. 46 km)

Szlak Ełckiej Kolei W ąskotorowej Ełcka Kolej W ąskotorowa (EKW) jest dobrem kultury, dzi ęki któremu Ełk znajduje si ę w gronie zaledwie kilkunastu miast w Polsce posiadaj ących ten niezwykły środek lokomocji, który spełnia jedynie funkcj ę turystyczn ą. Turystyka kolejowa w stylu retro oparta jest o zabytkow ą kolejk ę wąskotorow ą, której trasa biegnie pradawnymi terenami plemienia Ja ćwingów, w śród polodowcowego krajobrazu z licznymi jeziorami, oczkami wodnymi oraz pi ęknymi lasami tworz ącymi specyficzny i niepowtarzalny mikroklimat oraz niespotykane walory widokowe. Kolejka jest zabytkiem techniki, jej trasa liczy ł ącznie ok. 48 km i wiedzie przez miejscowo ści powiatu ełckiego: z Ełku przez Laski Małe (rozjazd torów) do Turowa i z Ełku przez Laski Małe do Zawad.

Zabytki Rol ę wspomagaj ącą walory naturalne powiatu ełckiego stanowi ą walory antropogeniczne. Obszar posiada stosunkowo du żą ilo ść zabytkowych obiektów. Niektóre z nich s ą unikalne na skal ę Polski.

42 Nale ży tutaj wymieni ć przede wszystkim słup graniczny w Prostkach i Ełcką Kolej W ąskotorow ą. Rejestr zabytków powiatu ełckiego obejmuje 135 zabytków, najwi ęcej spo śród nich znajduje si ę w gminie Kalinowo - 49 obiektów oraz w mie ście Ełk - 30 obiektów – w kolejnych gminach: Ełk – 25 obiektów, Stare Juchy – 17 obiektów, Prostki – 14 obiektów. Połow ę tego rejestru stanowi ą cmentarze wojenne z I wojny światowej oraz cmentarze ewangelickie.

Rejestr zabytków powiatu ełckiego Gmina Miejscowo ść Obiekt Nr rejestru Ełk Bajtkowo Cmentarz wojenny z I wojny światowej A-3690 Kwatera żołnierska z I wojny światowej przy Ełk Bajtkowo A-3689 ko ściele parafialnym Ełk Bajtkowo Zespół sakralny (ko ściół, plebania) A-3824 Ełk Bajtkowo Ko ściół parafialny p.w. MB Ró żańcowej A-2761 Zbiorowa mogiła żołnierzy rosyjskich z I Ełk Bajtkowo A-3216 wojny światowej Ełk Chełchy Cmentarz ewangelicki A-2616 Ełk Chrzanowo Cmentarz ewangelicki A-3823 Ełk Karbowskie Cmentarz wojenny z I wojny światowej A-3691 Park dworski z przyległym terenem zabudowy Ełk Lega A-1984 gospodarczej i mieszkalnej Ełk Lega Cmentarz ewangelicki A-3171 Ełk Nowa Wie ś Ełcka Młyn wodny A-3504 Ełk Oracze Dom A-588 Ełk Oracze Dom A-590 Park dworski z przyległym terenem zabudowy Ełk Ruska Wie ś A-2590 mieszkalnej i gospodarczej Ełk Rymki Cmentarz ewangelicki A-3516 Park dworski z przyległym terenem zabudowy Ełk Straduny A-431/S gospodarczej i mieszkalnej Ełk Straduny Cmentarz ewangelicki A-3162 Ko ściół parafialny p.w. MB Królowej Korony Ełk Straduny A-594 Polskiej Ełk Straduny Cmentarz ewangelicki A-3185 Ełk Straduny Zespół dworsko – parkowy A-3885 Cmentarz wojenny z I wojny światowej Ełk Szarek A-3214 łącznie z alejk ą prowadz ącą na cmentarz Cmentarz ewangelicki poło żony na półwyspie Ełk Szeligi A-3167 jez. Selm ęt Wielki Dwie zbiorowe mogiły żołnierzy niemieckich i Ełk Śniepie A-3215 rosyjskich z I wojny światowej

43 Ełk Talusy Cmentarz wojenny z I wojny światowej A-3182 Ełk Woszczele Cmentarz ewangelicki A-3186 Cmentarz wojenny żołnierzy rosyjskich z I Prostki Bobry A-3224 wojny światowej Cmentarz wojenny żołnierzy niemieckich z I Prostki Bobry A-3225 wojny światowej Słup graniczny na granicy Korony i Prus Prostki Bogusze A-586 Ksi ążę cych Prostki Kobylin Cmentarz rodziny Simniok i von Kulesza A-3695 Prostki Kosinowo Dwór A-904 Prostki Kosinowo Cmentarz wojenny z I wojny światowej A-3473 Park dworski wraz z przyległym terenem Prostki Kosinowo A-2582 dawnego sadu Prostki Krzywi ńskie Cmentarz wojenny z I wojny światowej A-3391 Prostki Olszewo Cmentarz ewangelicki A-3522 Prostki Ostrykół Ko ściół parafialny A-585 Cmentarz parafialny rzymsko-katolicki, Prostki Prostki A-3221 dawniej ewangelicki Prostki Ró żyńsk Wielki Ko ściół parafialny p.w. św. Szczepana A-3034 Ko ściół parafialny p.w. Matki Boskiej Prostki Wi śniowo Ełckie A-2974 Gromnicznej Prostki Zawady – Tworki Budynek stacyjny kolei w ąskotorowej A-3194 Kalinowo Borzymy Cmentarz wojskowy z I wojny światowej A-2906 Kalinowo Borzymy Cmentarz ewangelicki A-2874 Kalinowo Długie Cmentarz wojskowy z I wojny światowej A-3028 Kalinowo Dorsze Cmentarz wojskowy z I wojny światowej A-2610 Kalinowo Dorsze Chałupa Mazurska A-593 Kalinowo Dudki Cmentarz wojskowy z I wojny światowej A-2877 Kalinowo Dudki Cmentarz wojskowy z I wojny światowej A-2876 Kalinowo Dudki Cmentarz wojskowy z I wojny światowej A-2875 Kalinowo Golubka Cmentarz ewangelicki A-3027 Kalinowo Gr ądzkie Ełckie Wiata na przystanku kolei w ąskotorowej A-3194 Kalinowo Gr ądzkie Ełckie Cmentarz ewangelicki A-2865 Kalinowo Kalinowo Cmentarz ewangelicki II A-2863 Ko ściół ewangelicki, obecnie parafialny Kalinowo Kalinowo A-3260 rzymsko-katolicki p.w. Wniebowzi ęcia MNP Kalinowo Kalinowo Spichlerz mazurski A-589 Budynek pomocniczy kolei w ąskotorowej, Kalinowo Kalinowo A-3194 obecnie mieszkalny Kalinowo Kalinowo Cmentarz ewangelicki I A-2864

44 Kalinowo Kole śniki Cmentarz ewangelicki A-2866 Kalinowo Krzy żewo Cmentarz ewangelicki II A-2860 Kalinowo Krzy żewo Chata mazurska A-92 Kalinowo Krzy żewo Cmentarz ewangelicki II A-2856 Kalinowo Krzy żewo Chata mazurska A-91 Kalinowo Krzy żewo Budynek gospodarczy (drewniany) A-26/S Kalinowo Laski Wielkie Cmentarz ewangelicki A-3043 Kalinowo Makosieje Cmentarz wojskowy z I wojny światowej A-3026 Kalinowo Marcinowo Cmentarz ewangelicki A-3025 Kalinowo Ma że Cmentarz ewangelicki A-2861 Kalinowo Milewo Cmentarz ewangelicki II A-2843 Kalinowo Milewo Cmentarz ewangelicki I A-2854 Kalinowo Milewo Cmentarz ewangelicki III A-2855 Kalinowo Pi ętki Cmentarz ewangelicki II A-3024 Kalinowo Pi ętki Cmentarz wojskowy z I wojny światowej A-3030 Kalinowo Pi ętki Cmentarz ewangelicki I A-3031 Kalinowo Pisanica Kwatera wojskowa z I wojny światowej A-3228 Ko ściół parafialny p.w. Matki Boskiej Królowej Kalinowo Pisanica A-2967 Polski i św. Stanisława Kostki Kalinowo Romanowo Cmentarz wojskowy z I wojny światowej A-2871 Kalinowo Romanowo Cmentarz wojskowy z I wojny światowej A-3023 Kalinowo Romanowo Cmentarz ewangelicki A-2870 Kalinowo Romoty Cmentarz wojskowy z I wojny światowej A-3233 Kalinowo Romoty Cmentarz ewangelicki A-2868 Kalinowo Skom ętno Wielkie Cmentarz ewangelicki A-2872 Kalinowo Skom ętno Wielkie Cmentarz ewangelicki A-2869 Kalinowo Sto żne Cmentarz ewangelicki A-2862 Kalinowo Sto żne Cmentarz ewangelicki A-2867 Kalinowo Turowo Budynek stacyjny kolei w ąskotorowej A-3194 Kalinowo Turowo Cmentarz ewangelicki A-3029 Pałac wraz z otaczaj ącymi pozostało ściami Kalinowo Wólka Golubska A-318/S zało żenia zieleni Kalinowo Wysokie Cmentarz ewangelicki A-2873 Kalinowo Zanie Cmentarz ewangelicki A-3032 Kalinowo Zocie Chałupa Mazurska A-592 Stare Juchy Dobra Wola Cmentarz ewangelicki A-3392 Stare Juchy Gorło Cmentarz ewangelicki A-3390 Stare Juchy Grabnik Cmentarz wojenny z I wojny światowej A-3183 Ko ściół parafialny p.w. Matki Boskiej Stare Juchy Grabnik A-534/S Cz ęstochowskiej

45 Stare Juchy Jeziorowskie Cmentarz ewangelicki A-3394 Stare Juchy Olszewo Cmentarz ewangelicki A-3396 Stare Juchy Orzechowo Cmentarz ewangelicki A-4005 Stare Juchy Stare Juchy Cmentarz wojenny z I wojny światowej A-3652 Stare Juchy Stare Juchy Szkoła polska, obecnie budynek mieszkalny A-3190 Stare Juchy Stare Juchy Cmentarz wojenny z I wojny światowej A-3562 Park dworski w zespole pałacowym Orla Stare Juchy Stare Juchy A-434/S Jucha Stare Juchy Stare Juchy Park dworski A-591 Ko ściół parafialny p.w. Niepokalanego Serca Stare Juchy Stare Juchy A-587 NMP Stare Juchy Stare Juchy Cmentarz rodziny Gruberów A-3395 Stare Juchy Stare Krzywe Cmentarz ewangelicki A-3400 Stare Juchy Szczecinowo Cmentarz ewangelicki A-3402 Stare Juchy Szczecinowo Cmentarz ewangelicki A-3401 Miasto Ełk Piłsudskiego Budynek szkoły muzycznej A-3566 Miasto Ełk Zespół zamkowy A-3192 Miasto Ełk Wojska Polskiego Budynek mieszkalny A-3195 Miasto Ełk Zespół w ąskotorowej stacji głównej A-3765 Miasto Ełk Wie ża ci śnie ń A-3716 Miasto Ełk Zamkowa Budynek mieszkalny A-3718 Budynek Wy ższego Seminarium Miasto Ełk A-3703 Duchownego Miasto Ełk Budynek siedziby Ełckiej Kurii Diecezjalnej A-3702 Miasto Ełk Pi ękna Cmentarz Katolicki A-3573 Miasto Ełk Teren cz ęś ci miasta Ełk (układ urbanistyczny) A-180 Miasto Ełk Chopina Budynek mieszkalny A-3567 Miasto Ełk Most na jez. ełckim A-3193 Miasto Ełk Kajki Cmentarz wojenny z I wojny światowej A-3555 Miasto Ełk Armii Krajowej Budynek mieszkalno – handlowy A-3039 Miasto Ełk Armii Krajowej Budynek mieszkalno – handlowy A-3038 Miasto Ełk Armii Krajowej Budynek mieszkalno – handlowy A-3037 Miasto Ełk Armii Krajowej Budynek mieszkalno – handlowy A-3036 Miasto Ełk Armii Krajowej Budynek mieszkalny A-3040 Cmentarz wojenny żołnierzy rosyjskich z I Miasto Ełk Kolejowa A-3408 wojny światowej Miasto Ełk Armii Krajowej Park Miejski A-2578 Miasto Ełk Ko ściuszki Ko ściół p.w. św. Wojciecha A-567/S Cmentarz wojenny żołnierzy rosyjskich z I Miasto Ełk 11-listopada A-3572 wojny światowej

46 Miasto Ełk Cmentarna Cmentarz komunalny A-2617 Ko ściół parafialny p.w. NSPJ, dawniej Miasto Ełk Armii Krajowej A-566/S ewangelicki Miasto Ełk Mickiewicza Dom A-4114 Miasto Ełk Małeckich Budynek S ądu Rejonowego A-3811 Miasto Ełk Armii Krajowej Budynek mieszkalny A-3915 Miasto Ełk Wojska Polskiego Budynek mieszkalny A-3937 Ełcka Kolej Dojazdowa – przestrzenny układ Miasto Ełk A-3194 komunikacyjny Miasto Ełk 1-go Maja Ko ściół Baptystów A-2762 źródło: opracowanie własne na podstawie danych Wojewódzkiego Urz ędu Ochrony Zabytków w Olsztynie delegatura w Ełku

Sytuacja demograficzna powiatu ełckiego

Zgodnie z danymi GUS wg stanu na dzie ń 31.12.2007 r. powiat ełcki liczy 85 257 mieszka ńców.

Struktura ludno ści wg płci /wg stanu na 31.12.2007 r./

wyszczególnienie ludno ść ogółem męż czy źni kobiety

Powiat, w tym gminy: 85 257 41 698 43 559

Miasto Ełk 56 344 26 981 29 363

Ełk 10 237 5 214 5 023

Prostki 7 569 3 825 3 744

Kalinowo 7 042 3 611 3 431

Stare Juchy 4 065 2 067 1 998

źródło: Bank Danych Regionalnych

Bior ąc pod uwag ę struktur ę ludno ści wg płci w poszczególnych gminach nale ży stwierdzi ć, że oprócz miasta Ełk we wszystkich gminach powiatu ełckiego kobiety stanowiły mniejszo ść wobec męż czyzn, co odbiega od tendencji krajowych.

47 Struktura ludno ści wg wieku /stan na dzie ń 31.12.2007/

wyszczególnienie ludno ść w wieku

przedprodukcyjnym produkcyjnym poprodukcyjnym

ogółem męż czy źni kobiety ogółem męż czy źni kobiety ogółem męż czy źni kobiety

Powiat, w tym: 19 294 9 918 9 376 55 385 28 423 26 962 10 628 3 334 7 294

Miasto Ełk 12 290 6 298 5 992 37 670 18 747 18 923 6 738 2 050 4 688

Ełk 2 451 1 282 1 169 6 418 3 459 2 959 1 385 465 920

Prostki 1 809 923 886 4 655 2 546 2 109 992 306 686

Kalinowo 1 769 918 851 4 259 2 335 1 924 899 318 581

Stare Juchy 975 497 478 2 383 1 336 1 047 614 195 419 źródło: Bank Danych Regionalnych

Graficzna prezentacja struktury ludno ści powiatu ełckiego wg ekonomicznych grup wieku w latach 2005-2007

60000 54029 54744 55385

50000

40000

30000 20469 19870 19294 20000 10248 10406 10628 10000

0 2005 2006 2007

wiek przedprodukcyjny wiek produkcyjny wiek poprodukcyjny

źródło: Bank Danych Regionalnych

Analizuj ąc struktur ę wieku ludno ści powiatu ełckiego wg grup ekonomicznych mo żna zauwa żyć du ży udział ludno ści w wieku produkcyjnym, wykazuj ący tendencje wzrostow ą. Na przestrzeni ostatnich lat w strukturze ludno ści powiatu maleje liczba osób w wieku przedprodukcyjnym, a ro śnie w wieku produkcyjnym i poprodukcyjnym. Wszystko to jest rezultatem przemian demograficznych. Zmiany te odpowiadaj ą dynamik ą zjawiskom na poziome krajowym.

48 Prognoza liczby ludno ści powiatu ełckiego do roku 2030

90 000

80 000 85 020 84 312 84 310 83 992 82 861 80 909 70 000 60 000 50 000 40 000

30 000 20 000 10 000 0 2006 2010 2015 2020 2025 2030

źródło: Bank Danych Regionalnych

Analizuj ąc sytuacj ę demograficzn ą Polski nale ży zauwa żyć, że społecze ństwo starzeje si ę. Tendencja ta jest widoczna równie ż w powiecie ełckim, co przedstawia powy ższy wykres. Wynika z niego, że maleje liczba urodze ń, zwi ększa si ę za ś liczba osób w wieku poprodukcyjnym. Zgodnie z tymi prognozami liczba ludno ści na terenie powiatu b ędzie wzrasta ć do roku 2010, a nast ępnie odnotujemy systematyczny jej spadek.

Rynek pracy

Według stanu na dzie ń 31.12.2007 r. liczba bezrobotnych zarejestrowanych w Powiatowym Urz ędzie Pracy w Ełku wynosiła 6 552 osób, w tym 3 825 kobiet (58,4% wszystkich zarejestrowanych) oraz 2 727 m ęż czyzn (41,6% wszystkich zarejestrowanych). Z bezrobotnych pozostaj ących w ewidencji PUP w Ełku zdecydowan ą wi ększo ść stanowiły osoby pochodz ące z miasta Ełk – 3 529 (53,8%), zamieszkali w pozostałych gminach powiatu ełckiego byli w mniejszo ści – 3 023 (46,14%). Wska źnik stopy bezrobocia na koniec listopada 2007 roku kształtował si ę na poziomie: 20,9% - powiat ełcki, 18,7% - województwo warmi ńsko - mazurskie, 11,2% – Polska. Ponad 19% wszystkich zarejestrowanych w PUP w Ełku stanowiły osoby poni żej 25 roku życia.

49 Podział osób bezrobotnych powiatu ełckiego ze wzgl ędu na wykształcenie (stan na dzie ń 31.12.2007)

331 1401 2498 670 1652

gimnazjalne i poni żej zasadnicze zawodowe średnie ogólnokształc ące policealne i średnie zawodowe wy ższe

źródło: PUP w Ełku

Oświata

Edukacja przedszkolna Wychowanie przedszkolne w powiecie ełckim jest organizowane w 9 przedszkolach podporz ądkowanych samorz ądom gminnym: 7 w mie ście Ełk, 1 w gminie Prostki i 1 w gminie Stare Juchy. Liczba dzieci korzystaj ących z tych placówek systematycznie ro śnie. W 2005 r. ucz ęszczało do nich 1057 dzieci, o 31 wi ęcej ni ż rok wcze śniej. W 2006 r. do przedszkoli ucz ęszczało 1149 dzieci, o 92 wi ęcej ni ż w 2005 r.

Szkoły podstawowe i gimnazja Na terenie powiatu funkcjonuj ą szkoły podstawowe oraz gimnazja podporz ądkowane samorz ądom gminnym oraz powiatowemu: 7 szkół podstawowych w mie ście Ełk (SP2, SP3, SP4, SP5, SP7, SP9, ZSS), 5 szkół gimnazjalnych w mie ście Ełk (G1, G2, G3, G4, ZS3), Szkoła Podstawowa na Nowej Wsi Ełckiej, Szkoła Podstawowa w Mrozach Wielkich, Szkoła Podstawowa w R ękusach, Zespół Szkół Samorz ądowych w Chechłach (gimnazjum oraz szkoła podstawowa), Zespół Szkół Samorz ądowych w Stradunach (gimnazjum oraz szkoła podstawowa), Zespół Szkół Samorz ądowych w Woszczelach (gimnazjum oraz szkoła podstawowa),

50 Szkoła Podstawowa w Ró żyńsku, Gimnazjum w Nowej Wsi Ełckiej, Szkoła Podstawowa w Kalinowie, Szkoła Podstawowa w Borzymach, Szkoła Podstawowa w Sypitkach, Szkoła Podstawowa w Wysokiem, Zespół Szkół w Pisanicy (gimnazjum oraz szkoła podstawowa), Gimnazjum w Kalinowie, Szkoła Podstawowa w Prostkach, Szkoła Podstawowa w Bobrach, Szkoła Podstawowa w Ró żyńsku Wielkim, Zespół Szkół w Wi śniowie Ełckim (gimnazjum oraz szkoła podstawowa), Publiczne Gimnazjum w Prostkach, Zespół Szkół Samorz ądowych w Starych Juchach (gimnazjum oraz szkoła podstawowa), Szkoła Podstawowa w Skomacku Wielkim, a tak że niepubliczna Szkoła Podstawowa w Prawdziskach, W ostatnich latach liczba absolwentów tych szkół maleje. w roku 2004 do szkół podstawowych ucz ęszczało 7 049 uczniów, rok pó źniej liczba ta kształtowała si ę na poziomie 6 639, w roku 2006 – 6 341. Podobna sytuacja jest w szkołach gimnazjalnych. w 2004 roku gimnazja powiatu ełckiego liczyły 4 466 uczniów, w 2005 – 4 264, natomiast w 2006 – 4 037 (dane dotycz ą równie ż uczniów szkół specjalnych).

Szkoły ponadgimnazjalne

• I Liceum Ogólnokształc ące im. Stefana Żeromskiego w Ełku

• Zespół Szkół nr 1 im. J ędrzeja Śniadeckiego w Ełku III Liceum Ogólnokształc ące – profil/zawód: informatyczno – j ęzykowy, ochrona środowiska, I Liceum Profilowane – profil/zawód: socjalny, usługowo-gospodarczy, kształtowanie środowiska, Technikum nr 1 – profil/zawód: technik technologii żywno ści, technik ochrony środowiska, Zasadnicza Szkoła Zawodowa nr 1 – profil/zawód: operator maszyn i urz ądze ń przemysłu spo żywczego, rze źnik/w ędliniarz, Szkoła Policealna nr 1 – profil/zawód: technik technologii żywno ści, dietetyk.

• Zespół Szkół nr 2 im. Krzysztofa Kamila Baczy ńskiego w Ełku II Liceum Ogólnokształc ące, II Liceum Profilowane – profil/zawód: zarz ądzanie informacj ą, Technikum nr 2 – profil/zawód: budownictwo, Szkoła Policealna nr 2 – profil/zawód: technik budownictwa; technik drogownictwa; technik organizacji reklamy,

51

• Zespół Szkół nr 3 im. Jana i Hieronima Małeckich w Ełku III Liceum Profilowane – profil/zawód: usługowo – gospodarczy, Technikum nr 3 – profil/zawód: technik hotelarstwa, technik technologii odzie ży; technik logistyk; technik architektury krajobrazu, Szkoła Policealna nr 3 – profil/zawód: technik obsługi turystycznej,

• Zespół Szkół nr 5 im. Karola Brzostowskiego w Ełku V Liceum Profilowane – profil/zawód: ekonomiczno-administracyjny, Technikum nr 5 – profil/zawód: technik ekonomista, technik handlowiec, technik informatyk, technik żywienia i gospodarowania domowego, Szkoła Policealna nr 5 – profil/zawód: technik informatyk, technik administracji, technik ekonomista

• Zespół Szkół nr 6 im. Macieja Rataja w Ełku IV Liceum Ogólnokształc ące, IV Liceum Profilowane – profil/zawód: zarz ądzanie informacj ą, Technikum nr 4 – profil/zawód: technik organizacji usług gastronomicznych, technik agrobiznesu, kelner, Szkoła Policealna nr 4 – profil/zawód: technik organizacji usług gastronomicznych; technik rachunkowo ści; technik informatyk

• Zespół Szkół Mechaniczno – Elektrycznych w Ełku Technikum nr 6 – profil/zawód: technik elektronik, technik mechanik, technik elektryk, technik mechatronik, Zasadnicza Szkoła Zawodowa nr 6 – profil/zawód: mechanik pojazdów samochodowych, elektromechanik pojazdów samochodowych, operator obrabiarek skrawaj ących,

• Centrum Kształcenia Praktycznego i Ustawicznego w Ełku (CKPiU) Technikum nr 7 (dla dorosłych) – profil/zawód: technik handlowiec, Szkoła Policealna nr 7 (dla dorosłych) – profil/zawód: technik handlowiec, technik ochrony fizycznej osób i mienia, technik BHP, ślusarz, V Liceum Ogólnokształc ące (dla dorosłych), VII Liceum Profilowane (dla dorosłych) Gimnazjum (dla dorosłych) Zasadnicza Szkoła Zawodowa (dla dorosłych) – profil/zawód: ślusarz, elektryk

• Liceum Ogólnokształc ące Zespołu Szkół Samorz ądowych w Ełku

• Szkoła Policealna w Ełku

52 profil/zawód: ratownik medyczny, asystentka stomatologiczna, asystent osoby niepełnosprawnej, technik masa żysta

Uczelnie wy ższe:

• Wy ższa Szkoła Finansów i Zarz ądzania w Białymstoku z Fili ą w Ełku: Wydział Zarz ądzania i Marketingu: - Zarz ądzanie Wydział Nauk Technicznych: - Informatyka - Elektrotechnika - Budownictwo Wydział Nauk Humanistycznych: - Filologia angielska - Filologia niemiecka - Filologia rosyjska Studia podyplomowe: Bibliotekarstwo i przetwarzanie informacji naukowo-technicznej, Negocjacje i mediacje, Orientacja i poradnictwo zawodowe, Organizacja turystyki, Podyplomowe Studia Rosjoznawcze, Rachunkowo ść i finanse, Zarz ądzanie i organizacja pomocy społecznej, Zarz ądzanie kadrami i doradztwo personalne, Zarz ądzanie o świat ą, Zarz ądzanie bezpiecze ństwem i higiena pracy, Systemy Zarz ądzania Jako ści ą w teorii i praktyce, Audyt wewn ętrzny w teorii i praktyce. Audyt funduszy unijnych.

• Regionalny O środek Edukacyjny w Ełku Wy ższej Szkoły Gospodarki w Bydgoszczy, Kierunek Turystyka i Rekreacja: Zarz ądzanie turystyk ą i hotelarstwo, Zarz ądzanie gastronomi ą i dietetyka, Transport osobowy i logistyka, Studia podyplomowe: Logistyka i Transport

• Uniwersytet Warmi ńsko – Mazurski w Olsztynie z jednostk ą ogólnouczelnian ą pod nazw ą Centrum Studiów Bałtyckich w Ełku,

53 Kierunki kształcenia na studiach dziennych i zaocznych: Administracja, Politologia, Pedagogika, Filologia polska, Edukacja techniczno – informatyczna, Technika rolnicza i le śna Zaoczne magisterskie studia uzupełniaj ące: Szkolny doradca zawodowy, Emisja głosu i retoryka funkcyjna. Studia podyplomowe: Szkolny doradca zawodowy, Emisja głosu i retoryka funkcyjna.

• Wy ższe Seminarium Duchowne Diecezji Ełckiej

Placówki opieku ńcze i o światowo – wychowawcze

• Specjalny O środek Szkolno – Wychowawczy w Ełku Przy placówce tej funkcjonuje 6 jednostek dydaktycznych m.in.: · Szkoła Podstawowa nr 1, · Szkoła Podstawowa nr 2, · Gimnazjum nr 1, · Gimnazjum nr 2, · Szkoła Przysposabiaj ąca do Pracy, · Zasadnicza Szkoła Zawodowa nr 4.

• Publiczna Szkoła Podstawowa Specjalna i Gimnazjum Specjalne Zgromadzenia Sióstr Benedyktynek Misjonarek – „T ĘCZOWY DOM”

Ochrona zdrowia

Według danych Głównego Urz ędu Statystycznego, w roku 2006 w powiecie ełckim funkcjonowało 18 placówek opieki zdrowotnej, w tym 17 to placówki niepubliczne. Zarejestrowano 58 praktyk lekarskich w miastach oraz 7 na wsiach. Jednak podstawowymi placówkami ochrony zdrowia dla powiatu ełckiego s ą: • Mazurskie Centrum Zdrowia Zakład Opieki Zdrowotnej w Ełku – Pro-Medica w Ełku sp. z o.o. Spółka zatrudnia 595 osób, w tym 443 pracowników medycznych oraz 152 pracowników

54 niemedycznych, w tym pracowników administracji. W skład personelu medycznego wchodzi 115 lekarzy, w tym 10 ze stopniami naukowymi, 210 piel ęgniarek, 25 poło żnych, 40 ratowników medycznych, 2 psychologów, 9 fizjoterapeutów. W szpitalu funkcjonuje 12 oddziałów, 2 pododdziały i 2 zakłady. • 108 Szpital Wojskowy z Przychodni ą Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Ełku. Zatrudnionych jest tam 43 lekarzy, 136 piel ęgniarek i poło żnych. W strukturach szpitala funkcjonuje 8 specjalistycznych oddziałów, 4 pododdziały, 25 poradni, 7 pracowni, 4 zakłady i Szpitalny Oddział Ratunkowy.

Infrastruktura techniczna i komunalna

Odprowadzanie i oczyszczanie ścieków Najwi ększym dostawc ą wody w regionie, a tak że odbiorc ą ścieków jest Przedsi ębiorstwo Wodoci ągów i Kanalizacji w Ełku. Zgodnie z danymi GUS w roku 2006 z sieci wodoci ągowej korzystało 75 338 osób z powiatu ełckiego, w tym 55 496 ludno ści miejskiej. Długo ść czynnej sieci kanalizacyjnej wynosiła 484,7 km, natomiast woda dostarczona gospodarstwom domowym kształtowała si ę na poziomie 2807,5 dam3. Według tego samego źródła z sieci kanalizacyjnej korzystało 60 242 osób powiatu, 52 583 osób stanowiła ludno ść miejska. Długo ść kanalizacyjnej czynnej sieci wyniosła 157 km, w danym roku odprowadzono 2 826,7 dam3 ścieków.

Wodoci ągi i kanalizacja w 2006 r. wg danych GUS

ludno ść ludno ść wodoci ągi - długo ść czynnej korzystaj ąca z korzystaj ąca z miejscowo ści długo ść czynnej sieci sieci sieci sieci rozdzielczej kanalizacyjnej wodoci ągowej kanalizacyjnej Miasto Ełk 74,4 km 55 496 64,5 km 52 583 Ełk 130,4 km 7 283 51,2 km 2 672 Kalinowo 146 km 5 410 10,4 km 1 962 Prostki 84,8 km 4 567 16,7 km 1 802 Stare Juchy 49,1 km 2 582 14,2 km 1 223 razem 484,7 km 75 338 157 km 60 242

źródło: opracowanie własne wg danych GUS

Zaopatrzenie w gaz, energi ę elektryczn ą i ciepln ą Długo ść sieci gazoci ągowej w powiecie (GUS, stan na dzie ń 31.12. 2006 r.) wynosi 53 430 m. 43 625 osób w powiecie korzysta z sieci, stanowi to 14 290 gospodarstw domowych, z czego 100% stanowi ą odbiorcy gazu w mie ście Ełk. Zu życie gazu na jednego mieszka ńca wynosi 25,2 m3.

55 W powiecie ełckim odbiorcy energii elektrycznej stanowi ą 28 882 gospodarstw domowych (19 840 gospodarstw domowych w mie ście i 9 042 gospodarstw domowych na wsi). Ogólne zużycie energii elektrycznej na niskim napi ęciu wynosi 53 662 MW*h, w tym 19 233 MW*h na wsi. W przeliczeniu na jednego mieszka ńca stanowi to 613,1 kW*h. Sprzeda ż energii cieplnej w powiecie w ci ągu roku kształtuje si ę na poziomie 416 187,5 GJ, na t ą sum ę składa si ę zu życie energii w budynkach mieszkalnych – 340 931,7 GJ oraz w urz ędach i instytucjach – 75 255,8 GJ.

Gospodarka odpadami W celu uporz ądkowania gospodarki odpadami na terenie powiatu ełckiego został powołany w 2004 roku Zwi ązek Mi ędzygminny „Gospodarka Komunalna”. Celem priorytetowym Zwi ązku jest uporz ądkowanie gospodarki odpadami w tym budowa i modernizacja zakładu unieszkodliwiania odpadów i rekultywacja składowisk oraz pozyskania na ten cel środków z zewn ątrz. Zwi ązek powołany został przez Rady Gmin poło żonych w granicach powiatu ełckiego: Miasto Ełk, Gmina Ełk, Gmina Kalinowo,Gmina Prostki, Gmina Stare Juchy. W 2005 r. do struktur Zwi ązku przyst ąpiły gminy : z powiatu oleckiego: Gmina Kowale Oleckie, , Gmina Świ ętajno, , gołdapskiego: Gmina Dubeninki, Gmina Gołdap, piskiego: Biała Piska.

Transport Przez powiat ełcki przebiegaj ą drogi krajowe oraz droga wojewódzka:: • droga krajowa nr 16: Dolna Grupa – Grudzi ąc – Iława – Ostróda – Olsztyn – Mr ągowo – Ełk – Augustów, • droga krajowa nr 65: granica Pa ństwa – Gołdap – Olecko – Ełk – Grajewo – Mo ńki – Białystok – Bobrowniki – granica Pa ństwa • droga wojewódzka nr 656: Sta świny – Zelki - Ełk

Ełk to wa żny w ęzeł kolejowy, najwa żniejsze dla powi ąza ń zewn ętrznych linie kolejowe to: • Linia (I rz ędna) Pozna ń – Iława – Olsztyn – Korsze – Skandawa – Czerniachowsk, wi ążą ca przej ścia graniczne na północy i zachodzie Polski, • Linie: (I rz ędna) Białystok – Korsze i (II rz ędna) Korsze – Głomno – Kaliningrad, stanowi ące wa żne powi ązanie pomi ędzy Obwodem Kaliningradzkim a Białymstokiem dla Polski Północnej linie: Białystok – Korsze i Korsze – Iława – Pozna ń s ą najwa żniejszymi liniami w powi ązaniach mi ędzynarodowych, krajowych i mi ędzyregionalnych.

56 Drogi publiczne w powiecie ełckim długo ść w km drogi gminne o nawierzchni twardej 57,4 o nawierzchni twardej ulepszonej 38,1 o nawierzchni gruntowej 235,0 drogi powiatowe o nawierzchni twardej 296,7 o nawierzchni twardej ulepszonej 258,7 o nawierzchni gruntowej 108,9 źródło: GUS (stan na dzie ń 31.12.2006)

57 5. Wizja rozwoju powiatu ełckiego w roku 2016

Wizja jest wyobra żeniem stanu rozwoju na koniec okresu realizacji strategii czyli w roku 2016. Wizja powiatu ełckiego oddaje rzeczywisty obraz powiatu ełckiego za lat 8, który jest mo żliwy dzi ęki zrealizowanym zało żonym w strategii działaniom.

Powiat Ełcki „Zielonym Sercem Mazur”:

1. Mądrze wykorzystuj ący wysoki potencjał zasobów naturalnych: poło żenie, środowisko naturalne z bogactwem krajobrazu i rze źby terenu, fauny i flory,

2. Czysty, skutecznie chroni ący swoje zasoby środowiska przyrodniczego i kulturowego; z architektur ą komponuj ącą si ę z przyrod ą, z wysok ą estetyk ą zabudowy i obej ść ,

3. Kształtuj ący (rozwijaj ący) siln ą gospodark ę wielofunkcyjn ą:

a. Przemysł nowoczesny i przyjazny środowisku, oparty na małych i średnich przedsi ębiorstwach,

b. Rolnictwo z silnie zaznaczonym udziałem produktów ekologicznych,

c. Przetwórstwo spo żywcze z wytworzeniem markowych produktów, charakterystycznych dla powiatu,

d. Turystyka kwalifikowana i agroturystyka, dostosowane do specyfiki Mazur,

e. Usługi o zró żnicowanym sektorze, zaspakajaj ące potrzeby mieszka ńców i go ści, z udziałem rzemiosła i r ękodzieła,

f. Wielokierunkowy (wielofunkcyjny) rozwój wsi z wykorzystaniem źródeł dochodów poza rolnictwem,

4. Dysponuj ący sprawnym systemem obsługi mieszka ńców: z odpowiedni ą opiek ą zdrowotn ą, opiek ą społeczn ą i poczuciem bezpiecze ństwa socjalnego, zaspokajaj ący zró żnicowane potrzeby mieszkaniowe i edukacyjne na wszystkich szczeblach, z wy ższymi uczelniami,

5. Stwarzaj ący mieszka ńcom warunki do samorealizacji w zakresie atrakcyjnej pracy, mo żliwo ści kształcenia i dost ępu do kultury, sportu i rekreacji; ze świadomymi i doinformowanymi mieszka ńcami o wysokich kwalifikacjach, z wyrównuj ącym si ę poziomem życia mi ędzy wsi ą i miastem,

6. Kształtuj ący u mieszka ńców i go ści wysok ą świadomo ść ekologiczną,

7. Profesjonalnie zarz ądzany; przyjazny mieszka ńcom, współpracuj ący z innymi samorz ądami, aktywny w kontaktach zewn ętrznych, zabiegaj ący o inwestorów,

58 8. Posiadaj ący ułatwiony dost ęp z zewn ątrz i dobre powi ązania komunikacyjne, sprawny i bezpieczny układ komunikacji drogowej i kolejowej, powi ązany z otoczeniem sieci ą ście żek rowerowych,

9. Posiadaj ący sprawny, dostosowany do standardów Unii Europejskiej i w pełni zabezpieczaj ący potrzeby system infrastruktury technicznej,

10. Posiadaj ący ukształtowan ą to żsamo ść lokaln ą i regionaln ą, integruj ący mieszka ńców przy realizacji wspólnych celów i umo żliwiaj ący identyfikacj ę z Ziemi ą Ełck ą – Zielonym Sercem Mazur.

Mieszka ńcy bior ący udział w III warsztatach dotycz ących aktualizacji Strategii Zrównowa żonego Rozwoju Powiatu Ełckiego okre ślili bardzo ró żnorodne opinie na temat wizji powiatu ełckiego, ale wszystkim przewodziła jedna my śl, aby w przyszło ści ludzie mogli godnie żyć. Według wizji powiat b ędzie rozwini ęty gospodarczo i stanie si ę konkurencyjny dla innych powiatów. Bogactwo urodzajnych, nieska żonych gleb oraz świadomo ść ekologiczna mieszka ńców stworz ą dogodne warunki do produkcji rolnej. Wróci tradycja upraw ekologicznych mi ędzy innymi uprawa lnu – surowca tak bardzo dzisiaj poszukiwanego. Powiat stanie si ę producentem ekologicznej żywno ści, regionem go ścinnym dla turystów. Powstanie baza hotelowo – restauracyjna. Nowi inwestorzy zaoferuj ą brakuj ące miejsca pracy dla lokalnej społeczno ści. Zwi ększony b ędzie nacisk na promocj ę przedsi ębiorczo ści w śród mieszka ńców powiatu. Osi ągni ęcie tego celu wi ąż e si ę bezpo średnio z popraw ą stanu dróg istniej ących i budow ą nowych. Mieszka ńcy b ędą mieli zapewnione wszystkie warunki do dalszego rozwoju. Powiat b ędzie odwiedzany przez licznych turystów, warunki naturalne zostan ą zachowane – czyste powietrze, zwi ększony areał terenów le śnych. Powiat b ędzie estetyczny, ludzie b ędą mieli prac ę dobrze opłacan ą, pozwalaj ącą na godne życie. Dzieci i starsi b ędą mieli zapewnion ą opiek ę. Zostanie powstrzymana emigracja młodych ludzi. Jedn ą z atrakcji regionu stan ą si ę gospodarstwa agroturystyczne, szczególnie interesuj ące dla go ści preferuj ących spokojny wypoczynek z dala od du żych miast i zatłoczonych kurortów. Zostanie wzbogacona oferta kulturalna i sportowa, która umo żliwi aktywne sp ędzanie wolnego czasu. Wszystkie działania samorz ądu b ędą zmierzały w tym kierunku, aby ta wizja urzeczywistniła si ę jak najszybciej. Szkoły i przedszkola pełne szcz ęś liwych dzieci. Wsz ędzie pracuje wykwalifikowana kadra. Uczelnie kształc ące młodych ludzi, którzy zostan ą w naszym regionie i zało żą swoje przedsi ębiorstwa b ędą wielk ą szans ą dla potencjalnych inwestorów na rozwini ęcie swoich firm i przedsi ębiorstw. Powiat ełcki b ędzie go ścinny, przyjazny i otwarty dla wszystkich.

„….. Zielone Serce Mazur moim miejscem na ziemi. Nie ma biedy, jest bogate społecze ństwo, wszyscy maj ą prac ę i doskonale współpracuj ą mi ędzy sob ą. Uprzejmo ść , uczynno ść , wra żliwo ść na drugiego człowieka. Nie ma chorych i cierpi ących, bezdomnych ludzi i zwierz ąt etc… Lokalny Eden, ale otwarty na świat…”

59 6. Syntetyczna ocena uwarunkowa ń i problemów rozwoju powiatu ełckiego

Analiza SWOT

Wszystkie czynniki, zjawiska i procesy wpływaj ące na skal ę oraz tempo rozwoju społeczno – gospodarczego danej jednostki samorz ądowej mo żna podzieli ć na zewn ętrzne (zmiany zachodz ące w otoczeniu) i wewn ętrzne. Klasycznym narz ędziem stosowanym od wielu lat w analizie strategicznej jest zestawienie mocnych i słabych stron analizowanego podmiotu oraz okre ślenie jego szans i zagro żeń rozwojowych w tzw. analizie SWOT. Nazwa SWOT pochodzi z j ęzyka angielskiego i oznacza: S – Strengths (mocne strony), W – Weeknesses (słabe strony), O – Opportuni-ties (mo żliwo ści), T – Threats (zagro żenia).

Przyj ęta metoda pozwala na zebranie i uszeregowanie (usystematyzowanie) informacji o potencjale rozwojowym powiatu oraz o dostrzeganych barierach. Jednocze śnie, zwraca uwag ę na pojawiaj ące si ę zewn ętrzne mo żliwo ści i zagro żenia. W opracowaniu skoncentrowano si ę na ocenie wewn ętrznych zasobów powiatu, atutów i problemów, a tak że relacji mi ędzy tymi elementami. Powiat nie jest samoistnym tworem, lecz funkcjonuje w określonym otoczeniu, które tworz ą inne jednostki samorz ądowe, administracja rz ądowa i słu żby administracji specjalnych oraz ich wzajemne powi ązania o charakterze społecznym, ekonomicznym, organizacyjnym czy środowiskowym. Uwarunkowania zewn ętrzne, które pozostaj ą niezale żne od decyzji władz lokalnych, w istotny sposób determinuj ą rozwój danej społeczno ści, a wpływ ten mo że by ć pozytywny lub negatywny. Władze powiatu mog ą jedynie monitorowa ć zmiany zachodz ące w jej otoczeniu, co pozwoli na identyfikacj ę istniej ących oraz przyszłych mo żliwo ści i zagro żeń rozwoju i zminimalizuje wpływ ewentualnych, negatywnych skutków. Znajomo ść uwarunkowa ń powiatu umo żliwia podjęcie działa ń sprzyjaj ących rozwojowi potencjału lokalnego i wykorzystaniu nadarzaj ących si ę okazji. Analizie poddano priorytetowe obszary funkcjonowania powiatu ełckiego w czterech ładach, a mianowicie: ład ekologiczny, ład gospodarczy, ład społeczny i ład przestrzenny.

ŁAD GOSPODARCZY

Mocne strony: • Poło żenie geograficzne (walory naturalne, sie ć komunikacyjna, s ąsiedztwo) • Funkcjonowanie Podstrefy Ełk Suwalskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej • Przeznaczenie terenów pod Techno - Park • Istnienie Izby Gospodarczej, zrzeszaj ącej M ŚP • Istnienie oddziału Funduszu Por ęcze ń Kredytowych i Regionalny System Wspierania Innowacji

60 • Ełk stolic ą podregionu ełckiego (NUTS III) • Delegatury Urz ędu Wojewódzkiego i Urz ędu Marszałkowskiego • Efektywnie działaj ący Powiatowy Urz ąd Pracy w Ełku (realizacja projektów UE, dotacje na rozwój i promocj ę przedsi ębiorczo ści) • Dobra sie ć szkół ponadgimnazjalnych (zawodowych) • Istnienie uczelni wy ższych w Ełku (WSG, WSFiZ, CSB, WSD) • Wolne tereny pod zabudow ę na terenie powiatu • Dobre warunki do rozwoju turystyki • Funkcjonowanie przedsi ębiorstw produkcyjnych i usługowych, biur podró ży • Las jako źródło surowca (runo le śne, surowiec energetyczny) • Warunki do wykorzystywania alternatywnych źródeł energii • Baza surowcowa produkcji rolnej • Przetwórstwo płodów rolnych • Dobre warunki do rozwoju rolnego, ekologicznego

Słabe strony: • Niezagospodarowane walory krajobrazu • Brak programu produktów markowych i znaków towarowych • Niewykorzystane mo żliwo ści agroturystyczne • Mała ilo ść kwater agroturystycznych • Brak produktu turystycznego • Niezagospodarowane szlaki turystyczne i słaba promocja • Brak spójnej oferty turystycznej i gospodarczej • Zły stan dróg • Słabo rozwini ęta infrastruktura techniczna • Problemy proceduralne zwi ązane z zakładaniem przedsi ębiorstw • Słabe przyci ąganie inwestorów • Mało terenów przygotowanych pod inwestycje • Brak tradycji przedsi ębiorczo ści • Słabo działaj ące instytucje okołobiznesowe • Niskie kwalifikacje zawodowe mieszka ńców • Słaba współpraca samorz ądów • Słabe wykorzystanie oraz przygotowanie przedsi ębiorców do pozyskiwania funduszy UE • Brak programów zagospodarowania PGR • Brak giełdy towarowej • Niezagospodarowane obiekty o znaczeniu historycznym mog ące spełni ć rol ę gospodarczo- rozwojow ą • Mała zaradno ść mieszka ńców dot. życia publicznego • Słaba siła ekonomiczna mieszka ńców powiatu

61 • Brak środków finansowych

Mo żliwo ści: • Przebieg w pobli żu Ełku Via Baltica • Szansa przebiegu w pobli żu Ełku Rail Baltica • Modernizacja drogi krajowej nr 16 • Odtworzenie poł ącze ń kolejowych w subregionie EGO • Środki UE na rozwój gospodarczy i przedsi ębiorstw • Dobra współpraca subregionu EGO • Współpraca trasngraniczna i mi ędzynarodowa • Polityka regionalna pa ństwa • Podnoszenie poziomu kwalifikacji zawodowych poprzez kształcenie ustawiczne

Zagro żenia: • Utrata pozycji trzeciego o środka w regionie • Mała absorpcja środków unijnych • Niestabilna sytuacja polityczna • Utrata wa żnych inwestorów zewn ętrznych • Brak stabilnych przepisów prawnych, w tym podatkowych i ustrojowych • Brak spójnej polityki rolno-gospodarczej pa ństwa • Krótki sezon turystyczny • Przegranie rywalizacji o inwestorów z innymi powiatami • Odległo ść od źródeł zaopatrzenia • Niewła ściwie funkcjonuj ące słu żby weterynaryjne oraz sanepid • Niestabilna opłacalno ść produkcji • Ograniczone środki finansowe w bud żecie samorz ądów

ŁAD SPOLECZNY

Mocne strony: • Poło żenie geograficzne (walory naturalne) • Istnienie Podstrefy Ełk Suwalskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej • Wolne tereny budowlane • Budownictwo socjalne • Aktywna i zaanga żowana młodzie ż • Wzmo żona ch ęć zdobywania wykształcenia • Wyrównywanie szans edukacyjnych • Zaj ęcia pozaszkolne

62 • Do świadczenie w działalno ści o światowej i rozwojowej • Zmiana świadomo ści rodziców dotycz ąca potrzeb rozwojowych • Ci ągłe podwy ższanie kwalifikacji przez osoby pracuj ące • Polityka O światowa Samorz ądu Terytorialnego 2006-2013 • Potencjał administracyjny i organizacyjny w pozyskiwaniu środków zewn ętrznych • Rozwój wiedzy w zakresie pozyskiwania środków zewn ętrznych • Wzrost udziału trzeciego sektora w budowie społeczeństwa obywatelskiego • Dobra baza lokalowo-oświatowa • Rozwój agroturystyki • Działania na polu kultury

Słabe strony: • Poło żenie najdalej na wschodzie województwa warmi ńsko-mazurskiego • Niska świadomo ść potrzeb społecznych w śród studentów lokalnych uczelni – np. wolontariat • Brak przygotowania zawodowego w szkołach • Uboga oferta edukacyjna szkół wy ższych i zawodowych • Zbyt wolne zmiany profili kształcenia • Nie odpowiadaj ąca potrzebom czytelników baza naukowa (biblioteki) • Wyst ępowanie licznych barier architektonicznych • Brak osiedlowych świetlic kultury • Brak centrum organizacji pozarz ądowych • Brak umiej ętności wykorzystywania posiadanego potencjału • Brak współpracy osób aktywnych zawodowo z ładem gospodarczym • Brak współpracy mi ędzy samorz ądami • Brak tradycji przemysłowych • Słabo uzbrojone tereny • Niewystarczaj ąca infrastruktura społeczna (domy pomocy społecznej, dzienne domy pobytu) • Bark świetlic terapeutycznych, opieku ńczo – wychowawczych • Brak o środka wychowawczego dla młodzie ży • Niedostateczna opieka społeczna • Słabe zaanga żowanie MOPS, GOPS i PUP w aktywizacj ę podopiecznych i pozyskiwanie funduszy zewn ętrznych • Wzrost liczby osób żyj ących poni żej minimum socjalnego • Brak zaanga żowania społecze ństwa w życie zbiorowo ści • Brak profilaktyki w opiece zdrowotnej • Brak powszechnego dost ępu do lekarzy specjalistów • Brak perspektyw dla młodzie ży • Migracja młodzie ży ze wsi • Brak środków na rozwój kultury

63 • Starzenie si ę społecze ństwa • Wzrost i pojawianie si ę nowych patologii • Alkoholizm • Brak budownictwa mieszkaniowego i socjalnego • Brak aktywnych form przeciwdziałania bezrobociu • Dziedziczenie bezrobocia • Migracja zarobkowa aktywnych zawodowo • Niewykorzystanie osób starszych w zatrudnieniu • Brak świadomo ści odno śnie sposobów organizowania si ę • Niski stopie ń zaradno ści mieszka ńców w kierunku poprawy własnej sytuacji • Pokoleniowe przyzwyczajenie si ę do usług pomocy społecznej • Nieumiej ętność organizowania wolnego czasu

Mo żliwo ści: • Zmiana polityki społecznej pa ństwa • Rozwijaj ąca si ę baza kształcenie praktycznego i zawodowego • Rozwój Uniwersytety III Wieku – kształcenie ustawiczne • Istniej ąca baza edukacyjna • Wła ściwe wykorzystanie środków zewn ętrznych • Współpraca trójsektorowa • Polityka prorodzinna • Wzrost przyrostu naturalnego • Powstawanie spółdzielni socjalnych • Wolne uzbrojone tereny pod obiekty rekreacyjne i sportowe • Systematyczny rozwój życia kulturalnego • Upowszechnianie zdrowego trybu życia • Coraz wi ększa liczba absolwentów szkół wy ższych i wykorzystanie ich wykształcenia dla potrzeb regionu • Powrót mieszka ńców z pa ństw zachodnich • Współpraca z krajami byłego Zwi ązku Radzieckiego • Upowszechnianie zdrowego trybu życia i dbania o kultur ę fizyczn ą

Zagro żenia: • Nieadekwatna do potrzeb pomoc społeczna • Brak perspektyw dla młodzie ży • Pogorszenie stanu bezpiecze ństwa w wyniku ubo żenia społecze ństwa • Dalszy wzrost dysfunkcji społecznej • Starzej ące si ę społecze ństwo • Niski przyrost naturalny

64 • Brak sytemu łagodzenia społecznych skutków transformacji ustrojowej • Brak opieki pa ństwa nad edukacj ą • Pogorszenie stanu bezpiecze ństwa, środowiska naturalnego w zwi ązku z napływem turystów • Brak wspierania rodziny przez pa ństwo • Emigracja zarobkowa aktywnych zawodowo • Ubo żenie społecze ństwa • Mały kontakt rodziców pracuj ących ze swoimi dzie ćmi • Praca na kilku etatach • Rosn ące bezrobocie przy jednoczesnym nadmiernym wykorzystywaniu ludzi pracuj ących

ŁAD PRZESTRZENNY

Mocne strony: • Poło żenie geograficzne w obszarze Zielonych Płuc Polski • Atrakcyjne walory przyrodniczo-krajobrazowe - du ża ilo ść jezior i lasów • Dobre poło żenie komunikacyjne z innymi regionami, miastami • Istniej ące zabytki architektury i miejsca wydarze ń historycznych • Dobrze zachowany układ urbanistyczny architektury miejskiej i wiejskiej • Istnienie Podstrefy Ełk Suwalskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej i Techno-Parku • Atrakcyjne tereny o małym nasyceniu zabudowy • Dobrze rozwini ęta infrastruktura techniczna na terenie miasta • Zachowany układ urbanistyczny architektury miejskiej i wiejskiej, poł ączenie starej i nowej zabudowy • Lu źna zabudowa wiejska

Słabe strony: • Słaby stan dróg oraz torów kolejowych • Brak obwodnicy • Brak zakładu unieszkodliwiania odpadów • Bark zorganizowanych parkingów • Brak poł ącze ń jezior ze szlakami wodnymi • Brak zorganizowanych k ąpielisk z zapleczem sanitarnym • Brak planów zagospodarowania przestrzennego dla całych gmin • Brak zagospodarowanych i oznakowanych szlaków turystycznych (rowerowych, pieszych, wodnych) • Niski poziom infrastruktury technicznej • Bark całorocznych obiektów turystycznych • Słaba infrastruktura turystyczna i okołoturystyczna

65 • Peryferyjne poło żenie • Ograniczenia w inwestowaniu wynikaj ące z poło żenia • Niska estetyka terenów wiejskich i cz ęś ci miasta • Niewystarczaj ąca czysto ść miasta i wsi • Du że rozproszenie gospodarstw rolnych (zabudowa kolonijna)

Mo żliwo ści: • Zmiana polityki pa ństwa • Funkcjonowanie w ramach Zielonych Płuc Polski • Wykorzystanie funduszy unijnych • Współpraca mi ędzy samorz ądami EGO • Pozyskiwanie zewn ętrznych inwestorów • Zwi ększenie atrakcyjności turystycznej regionu poprzez udro żnienie szlaków turystycznych • Poprawa bazy turystycznej o wysokim standardzie • Wydłu żenie sezonu turystycznego • Budowa Via Baltica w pobli żu Ełku

Zagro żenia: • Brak lotnisk i l ądowisk • Słabe wsparcie ze strony pa ństwa na ochron ę zabytków • Słabe wykorzystanie środków unijnych • Mała siła ekonomiczna ze strony mieszka ńców • Brak wspierania przez pa ństwo form budownictwa

ŁAD EKOLOGICZNY

Mocne strony: • Urozmaicony krajobraz przyrodniczy (jeziora, lasy, rzeki) • Dobry stan środowiska przyrodniczego • Produkcja zdrowej żywno ści • Rozwini ęta edukacja ekologiczna (szkoły i Centrum Edukacji Ekologicznej) • Realizowana polityka zrównowa żonego rozwoju na poziomie gmin i powiatu • Nowoczesna oczyszczalnia ścieków w Nowej Wsi Ełckiej i stacja uzdatniania wody w Przykopce • Dobre postrzeganie działa ń ekologicznych przez społecze ństwo • Ciepłownie w mie ście z systemem monitorowania

Słabe strony: • Niedofinansowanie inwestycji pro środowiskowych

66 • Trudno ści w pozyskiwaniu środków na cele ekologiczne • Brak pomysłów na wykorzystanie walorów przyrodniczych • Zagro żenia wynikaj ące z braku racjonalnego gospodarowania odpadami (brak spełniaj ących wymogów składowisk odpadów, brak selektywnej zbiórki odpadów, dzikie wysypiska) • Niewystarczaj ąca infrastruktura (wodoci ągi i kanalizacja na terenie gmin) • Niska emisja zanieczyszcze ń do środowiska • Wypalanie traw oraz palenie gał ęzi w pasach drogowych • Uci ąż liwa produkcja (zapachy) • Dzikie wysypiska • Niewielka ilo ść jezior o wysokiej klasie czysto ści • Słabo rozwini ęta edukacja ekologiczna dorosłych • Słabo rozwini ęta baza turystyczna • Brak oczyszczalni ścieków lub kanalizacji na wsi • Zła jako ść wody pitnej w studniach na wsi • Niewystarczaj ące zalesienie • Brak czystych technologii w rolnictwie • Niska opłacalno ść prowadzenia gospodarstw ekologicznych

Mo żliwo ści: • Spójno ść działa ń prowadzonych przez gminy i powiat • Osi ągni ęcie efektu ekologicznego w wyniku realizowanych programów i planów • Programy i działania pomocowe • Rozwój gospodarki przyjaznej środowisku bazuj ącej na jego walorach • Wykorzystanie poło żenia geograficznego w obszarze Zielonych Płuc Polski • Wy ższy poziom świadomo ści ekologicznej dorastaj ącego społecze ństwa • Wprowadzenie systemu „zielonych szkół” • Poparcie społeczne dla inicjatyw ekologicznych (ponadpartyjne) • Woda – lokalny produkt markowy • Wykorzystanie słomy i innych odnawialnych surowców energetycznych

Zagro żenie: • Stagnacja gospodarcza lub rozwój przemysłu zagra żaj ący środowisku • Pogorszenie stanu środowiska – efekt ekonomiczny (du że nakłady na wywóz odpadów) • Brak odpowiedniej infrastruktury (wodoci ągi, kanalizacja) na terenie całego powiatu • Pogorszenie stanu powietrza spowodowane nisk ą emisj ą • Brak udziału środków zewn ętrznych na działania ekologiczne • Zagro żenie dla życia biologicznego

67 7. Cel główny

Cele główne strategii odpowiadaj ą na pytanie, jaki rozwój, jakie kierunki działa ń zapewni ą powiatowi realizacj ę celu nadrz ędnego? Przyjmuje si ę, że cele główne - w odró żnieniu od celu nadrz ędnego – osi ągni ęte zostan ą w cało ści, a za ich realizacj ę odpowiedzialno ść ponosi samorz ąd lokalny.

Cele główne strategii zostały ustalone w odniesieniu do poszczególnych ładów. Poni ższy schemat przedstawia cele główne strategii.

POWIAT EŁCKI ZIELONYM SERCEM MAZUR

Ład Ład Ład Ład ekologiczny gospodarczy społeczny przestrzenny Uzyskanie Zachowanie i nowoczesnej Rozwój gospodarczy odnowienie zasobów Podniesienie jako ści infrastruktury zapewniaj ący miejsca środowiska życia mieszka ńców przestrzennej i pełnej pracy naturalnego infrastruktury technicznej

68 8. Cele strategiczne

Ład ekologiczny Ceł główny: Zachowanie i odnowienie zasobów środowiska naturalnego

E. I. Zachowanie wysokich walorów przyrodniczych i krajobrazowych 1. Ochrona zasobów fauny i flory 1.1. Odtworzenie palety gatunków 1.2. Utworzenie nowych rezerwatów i u żytków ekologicznych i utrzymanie istniej ących 1.3. Pozostawienie enklaw i korytarzy ekologicznych umo żliwiaj ących migracje i przetrwanie zwierz ąt 1.4. Przegl ąd i konserwacja pomników przyrody 1.5. Zwi ększenie powierzchni parków i terenów zieleni urz ądzonej 1.6. Ochrona terenów znajduj ących si ę w krajobrazie chronionym 1.7. Kontrola nad budow ą pomostów 1.8. Sprawowanie kontroli przestrzegania przepisów o ochronie przyrody 1.8.1. Doposa żenie i wzmocnienie Społecznej Stra ży Rybackiej 1.8.2. Powołanie społecznych opiekunów przyrody 2. Poprawa jako ści wód i uregulowanie stosunków wodnych 2.1. Poprawa stanu wód w jeziorach i rzekach 2.1.1. Likwidacja zrzutów kanalizacji sanitarnej 2.1.2. Modernizacja kanalizacji deszczowej z podczyszczaniem 2.1.3. Ograniczenie spływu powierzchniowego z pól 2.1.4. Oczyszczenie brzegów jezior i rzek z zanieczyszcze ń mechanicznych 2.1.5. Współdziałanie w zakresie poprawy stanu rzek w górnym biegu poza granicami powiatu 2.1.6. Rekultywacja jezior zdegradowanych i przeciwdziałanie eutrofizacji 2.1.7. Nadzór nad ochron ą brzegów, zbiorników wodnych i jezior oraz umacnianie linii brzegowych 2.2. Porz ądkowanie gospodarki wodno-ściekowej 2.2.1. Modernizacja oczyszczalni ścieków 2.2.2. Sprawny system odbioru ścieków z szamb 2.2.3. Budowa przydomowych oczyszczalni ścieków 2.2.4. Likwidacja nieczynnych uj ęć wody 2.2.5. Uruchamianie oczyszczalni ścieków 2.3. Rozbudowa systemu melioracyjnego i modernizacja istniej ącego 2.4. Egzekwowanie przepisów gospodarki wodnej 2.5. Ochrona przed powodzi ą prowadzona zgodnie z planami ochrony przeciwpowodziowej 2.5.1. Prowadzenie racjonalnej gospodarki wodnej na urz ądzeniach pi ętrz ących

69 2.5.2. Zwi ększenie lesisto ści oraz rozbudowa systemu małej retencji i odpowiednie rozwijanie retencji naturalnej 2.6. Monitoring wód podziemnych i powierzchniowych 3. Ochrona powierzchni ziemi przed zniszczeniem i degradacj ą 3.1. Kompleksowy system zagospodarowania odpadów stałych 3.1.1. Segregacja i odzysk odpadów 3.1.2. Gospodarcze wykorzystanie odpadów 3.1.3. Utworzenie sprawnego system odbioru odpadów 3.1.4. Budowa zakładu utylizacji odpadów 3.1.5. Dostosowanie wysypisk do wymogów unijnych 3.1.6. Kontrola odpadów niebezpiecznych i poprodukcyjnych 3.2. Likwidacja dzikich składowisk odpadów i starych mogilników 3.3. Organizacja grzebowisk i odbiór zwłok zwierz ęcych 3.4. Egzekwowanie przestrzegania i stosowania przepisów w zakresie gospodarki odpadami 3.5. Propagowanie i budowa płyt gnojowych oraz zbiorników do gnojówki 3.6. Wspieranie rolnictwa ekologicznego i zintegrowanego 3.7. Zalesienia nieu żytków i gruntów niewykorzystanych rolniczo 3.7.1. Opracowywanie sukcesywnie planów urz ądzania lasów dla lasów prywatnych i AWRSP 3.7.2. Nadzór nad zalesieniami i gospodark ą le śną 3.7.3. Rozbudowa bazy szkółkarskiej oraz infrastruktury le śnej 3.7.4. Racjonalne gospodarowanie lasami 3.7.5. Pomoc w zalesieniach gruntów słabych i o spadkach powy żej 12% 3.8. Okresowe badania jako ści gleby i ziemi 3.9. Racjonalne zagospodarowanie nieu żytków 3.10.Rekultywacja terenów zdegradowanych i poeksploatacyjnych 3.11.Prawidłowe rolnicze u żytkowanie gleb pod wzgl ędem nawo żenia, hamowanie procesów erozji 4. Ochrona przed zanieczyszczeniem powietrza (zwłaszcza ze źródeł niskiej emisji), hałasem i promieniowaniem 4.1. Zintegrowany plan energetyczny powiatu 4.2. Modernizacja systemu zaopatrzenia w ciepło 4.2.1. Eliminacja lokalnych kotłowni w ęglowych przez podł ączenie do sieci cieplnej 4.2.2. Zamiana kotłowni w ęglowych na kotłownie olejowe, gazowe i biomas ę 4.2.3. Modernizacja istniej ących źródeł ciepła, wzrost sprawno ści 4.3. Zabiegi termomodernizacyjne budynków 4.4. Wzrost wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych 4.4.1. Budowa instalacji umo żliwiaj ących wykorzystanie odnawialnych źródeł energii

70 4.4.2. Podj ęcie działa ń promocyjnych i doradztwa zwi ązanego z wdra żaniem pozyskania energii z odnawialnych źródeł 4.4.3. Opracowanie projektów pilota żowych dla inwestycji finansowanych ze środków UE 4.4.4. Opracowanie powiatowego programu wykorzystania odnawialnych źródeł energii 4.4.5. Utworzenie mechanizmów wspierania wykorzystania odnawialnych źródeł energii 4.5. Okresowe pomiary wielko ści emisji 4.6. Ograniczenie „niskiej emisji” i hałasu pochodzących z komunikacji samochodowej 4.6.1. Modernizacja organizacji ruchu: budowa obwodnicy, ograniczenie wjazdu samochodów ci ęż arowych na osiedla mieszkaniowe, zakaz wjazdu do centrum miasta 4.6.2. Wprowadzenie paliw ekologicznych oraz mało obci ąż aj ących powietrze atmosferyczne w komunikacji miejskiej 4.6.3. Polepszenie i przyspieszenie publicznej komunikacji miejskiej 4.6.4. Dobór środków transportu w zale żno ści od liczby pasa żerów (mikrobusy) 4.6.5. Optymalizacja tras środków transportu w zale żno ści od potrzeb przewozowych i ich cz ęsto ści 4.6.6. Dostosowanie sposobu jazdy do potrzeb danego środowiska – umiarkowane, stałe tempo jazdy, uspokojenie ruchu, wprowadzenie obszarów z ograniczeniem pr ędko ści do 30 km/h 4.6.7. Zastosowanie zabezpiecze ń przed nadmiernym hałasem drogowym i kolejowym 4.7. Sporz ądzanie map akustycznych dla dróg, których eksploatacja mo że powodowa ć przekroczenia dopuszczalnych poziomów hałasów w środowisku 4.8. Wprowadzenie ograniczeń i zakazów u żywania jednostek pływaj ących o nap ędzie spalinowym na wodach płyn ących i stoj ących w celu zapewnienia odpowiednich warunków akustycznych 4.9. Zastosowanie zabezpiecze ń przed nadmiernym hałasem od instalacji w jednostkach gospodarczych 4.10. Prowadzenie okresowych bada ń kontrolnych poziomów pól elektromagnetycznych

E. II. Edukacja ekologiczna dzieci, młodzie ży i dorosłych 1. Opracowanie i realizacja programu edukacji ekologicznej 1.1. Nauka w systemie „Zielona szkoła” 1.2. Organizowanie imprez i konkursów ukierunkowanych na edukacj ę ekologiczn ą mieszka ńców 1.3. Konkurs na „Najczystsz ą zagrod ę” 1.4. Wspólne „Sprz ątanie Świata” przez dzieci i rodziców 1.5. Program szkole ń z zakresu przyjaznego środowisku korzystania i utylizacji środków ochrony ro ślin i nawozów sztucznych 1.6. Organizacja tematycznych kampanii edukacyjnych: efekt cieplarniany, przyjazna energia, sprz ątanie Warmii i Mazur 1.7. Edukacja mieszka ńców powiatu przygotowuj ąca do selektywnej zbiórki odpadów

71 2. Propagowanie zdrowego trybu życia 2.1. Organizowanie targów ekologicznych – „zdrowa żywno ść ” 3. Utworzenie ście żek przyrodniczo-dydaktycznych 4. Ubieganie si ę o środki UE na działania ekologiczne 5. Utworzenie bazy danych o środowisku w powiecie (analiza stanu istniej ącego) 6. Organizowanie praktyk studenckich z zakresu ochrony środowiska 7. Promowanie i rozpowszechnianie zasad dobrej praktyki rolniczej uj ętej w Kodeksie Dobrej Praktyki Rolniczej 8. Rozpowszechnianie i realizacja Powiatowego Programu Ochrony Środowiska oraz Planu Gospodarki Odpadami 9. Promowanie umiarkowanego u żytkowania zasobów biologicznych i praktyki oszcz ędnego i rozs ądnego gospodarowania 10. Udział społecze ństwa i współpraca z organizacjami ekologicznymi przy tworzeniu programów i planów 11. Promocja odnawialnych źródeł energii

E.III. Racjonalne gospodarcze wykorzystanie zasobów przyrodniczych i krajobrazowych. 1. Porz ądkowanie szlaków turystycznych i sprz ątanie lasów 2. Tworzenie gminnych pla ż 3. Rozwój infrastruktury turystycznej 4. Tworzenie całorocznych ofert sportowo-turystycznych 5. Budowa ście żek rowerowych 6. Zagospodarowanie turystyczne lasu i terenów przy zbiornikach wodnych 7. Doskonalenie systemu ochrony po żarowej i przed nadzwyczajnymi zagro żeniami. 8. Opracowanie programów zapobiegania powa żnym awariom przemysłowym, planów operacyjno- ratowniczych oraz opracowanie i wdro żenie systemu bezpiecze ństwa 9. Sporz ądzanie planów ochrony przeciwpowodziowej oraz przeciwdziałania skutkom suszy 10. Wprowadzanie obszaru ograniczonego u żytkowania dla przedsi ęwzi ęć mog ących znacz ąco oddziaływa ć na środowisko 11. Racjonalne u żytkowanie posiadanych kopalni i eksploatacja złó ż w miejscach gdzie mo że dodatnio wpływa ć na ochron ę środowiska 12. Rozpoznawanie zasobów kopalin na terenie powiatu 13. Stosowanie technologii energooszcz ędnych 14. Rekultywacja zdegradowanych gleb 15. Zasadzenia przydro żne 16. Promowanie programów oszcz ędzania wody 16.1. Ograniczenie zu życia wody z uj ęć podziemnych do celów przemysłowych 16.2. Stosowanie zamkni ętych obiegów wody 16.3. Wtórne wykorzystanie mniej zanieczyszczonych ścieków

72 16.4. Stosowanie technologii nie powoduj ących istotnych zmian poziomu wody

Ład gospodarczy Cel główny: rozwój gospodarczy zapewniaj ący miejsca pracy

G.I. Wykorzystanie potencjału gospodarki powiatu 1. Rozwini ęcie produkcji rolnej 1.1. Rozwój produkcji rolniczej wielokierunkowej ekologicznie w dotychczasowej strukturze indywidualnych gospodarstw rolniczych 1.2. Specjalizacja w produkcji rolnej w gospodarstwach maj ących ku temu warunki 1.3. Zach ęta do tworzenia gospodarstw wielkotowarowych na bazie rezerw gruntów AWR SP 1.4. Tworzenie grup producentów rolników i tworzenie na ich bazie lokalnych zakładów przetwórstwa rolno-spo żywczego 1.5. Poprawa struktury obszarowej gospodarstw i trwałe zagospodarowanie u żytków rolnych 1.6. Wprowadzanie nowych technologii w produkcji rolnej, zgodnej z wymogami unijnymi 1.7. Pozyskiwanie dofinansowania z funduszy unii europejskiej do inwestycji i szkole ń 1.8. Nawi ązanie bli ższych kontaktów handlowych z regionami w krajach s ąsiednich (izby rolnicze) 1.9. Wspieranie pozarolnicze źródeł zarobkowania w oparciu o środki unijne 1.10. Centrum logistyczno-magazynowe dla firm ukierunkowanych na Wschód 1.11. Wspieranie upraw ekologicznych i zaniechanych np. len 2. Rozwój przemysłu 2.1. Rozwój przemysłu rolno-spo żywczego ze szczególnym uwzgl ędnieniem rynku wschodniego 2.2. Stworzenie warunków do rozwoju i utrzymania przemysłu istniej ącego 2.3. Promowanie terenów pod nowe inwestycje przemysłowe ze szczególnym uwzgl ędnieniem przestrzegania zasad ekologii 2.4 . Rozwój przemysłu drzewnego, przetwórstwa drewna i runa le śnego 3. Przygotowanie kadr o odpowiednim poziomie i strukturze kwalifikacji 3.1. Dostosowanie kształcenia zawodowego do potrzeb rynku pracy 3.2. Organizowanie kształcenia permanentnego – szkole ń i kursów 4. Rozwój usług turystycznych, r ękodzieła i rzemiosła oraz agroturystyki 4.1. Modernizacja i rozbudowa bazy turystycznej na terenie powiatu 4.2. Wykorzystanie walorów przyrodniczych i krajobrazowych dla rozwoju ekoturystyki i agroturystyki 4.3. Kategoryzacja obiektów turystycznych 4.4. Zagospodarowanie terenów i obiektów nadaj ących si ę do wykorzystania na cele turystyczne 4.5. Wła ściwe oznakowanie tras rowerowych 4.6. Wytyczenie i oznakowanie szlaków kajakowych i konnych 4.7. Utrzymanie i rozwój kolejki turystycznej – w ąskotorowej

73 4.8. Opracowanie systemów wła ściwej promocji walorów turystycznych bazy oraz infrastruktury turystycznej 4.9. Tworzenie nowych i wspieranie istniej ących instytucji kulturalnych na wsi 4.10.Utworzenie sieci autoryzowanych pól namiotowych z pełnym wyposa żeniem

G.II. Wspieranie i inicjowanie rozwoju powiatu 1. Promocja powiatu 1.1. Powstanie Centrum Informacji 1.2. Promocja najwa żniejszych produktów turystycznych regionu 1.3. Prowadzenie i uaktualnienie strony internetowej powiatu 1.4. Wydawanie biuletynów informacyjnych 1.5. Tworzenie i propagowanie towarów i usług charakterystycznych dla powiatu 2. Aktywizacja gospodarcza powiatu i gmin wchodz ących w jego skład 2.1. Nawi ązywanie kontaktów z powiatami sąsiednich krajów-porozumienia o współpracy w kierunku rozwoju gospodarczego 2.2. Zacie śnianie współpracy samorz ądów gminnych i powiatu 2.3. Opracowanie i wdro żenie „Strategii Rozwoju Gospodarczego” 3. Dobra komunikacja powiatu z otoczeniem 4. Wysoka jako ść pracy starostwa i innych jednostek samorz ądów gminnych i urz ędów 5. Utworzenie mechanizmów umo żliwiaj ących osiedlanie si ę w powiecie wykształconej młodzie ży 6. Pozyskiwanie środków pozabud żetowych krajowych i unijnych 6.1. Powołanie wykształconych zespołów do pozyskania środków pozabud żetowych 6.2. Organizowanie spotka ń roboczych, celem pozyskania pomysłów na ciekawe projekty 6.3. Opracowanie projektów i wniosków do Funduszy Strukturalnych UE 7. Wspieranie i pobudzanie aktywno ści gospodarczej małych i średnich przedsi ębiorstw 7.1. Nawi ązanie współpracy na zasadach partnerstwa publiczno-prywatnego 7.2. Stworzenie bazy danych o istniej ących na terenie powiatu przedsi ębiorstwach i ich potrzebach 7.3. Organizowanie targów lokalnych dla M ŚP 7.4. Stałe działania informacyjne o dost ępnych programach na rozwój M ŚP 7.5. Programowanie działa ń innowacyjnych i promocja znaczenia innowacyjno ści w śród małych i średnich przedsi ębiorstw 7.6. Budowa kontaktów pomi ędzy przedsi ębiorcami z regionu i krajów UE 7.7. Tworzenie i poprawa funkcjonowania instytucji okołobiznesowych 8. Umieszczenie informacji o lokalnym rynku pracy w gminach i na stronach internetowych gmin i powiatu

74 Ład społeczny

Ceł główny: Podniesienie jako ści życia mieszka ńców

S.I. Podniesienie poziomu wykształcenia i świadomo ści społecze ństwa

1. Dostosowanie sieci szkół podstawowych i gimnazjalnych do potrzeb mieszka ńców

1.1 Minimalizacja odległo ści dziecka od szkoły

1.2 Zmniejszenie liczebno ści klas

1.3 Podniesienie poziomu kształcenia

1.4 Zapewnienie odr ębnych obiektów na potrzeby szkół podstawowych i gimnazjów

2. Integracja działa ń s ąsiaduj ących powiatów w zakresie kształcenia zawodowego młodzie ży – wykluczenie dublowania si ę profili, zawodów i specjalno ści

3. Bogata, zró żnicowana, atrakcyjna oferta kształcenia zawodowego

4. Ustawiczna edukacja ekologiczna dzieci i młodzieży na wszystkich etapach kształcenia. Planowanie kształcenia ustawicznego dla dorosłych (współpraca z CEE)

5. Dąż enie do poł ączenia o środków doskonalenia nauczycieli

6. Utworzenie sprawnego systemu przepływu informacji: władza-społecze ństwo i odwrotnie (strona www, informator)

7. Wspieranie działa ń organizacji pozarz ądowych (partnerstwo, informacja, promocja)

8. Kontraktowanie usług w organizacjach pozarz ądowych

9. Wspieranie działa ń mieszka ńców powiatu przez organizacje pozarz ądowe m.in. poprzez wydawanie opinii.

10. Poło żenie wi ększego nacisku na kształcenie j ęzykowe i technologii informatycznej

11. Kształtowanie świadomo ści społecznej poprzez wspieranie działa ń kulturalnych

12. Wzbogacenie oferty sp ędzania czasu wolnego dzieci i młodzie ży. Wspieranie finansowe działa ń szkół i placówek w tym zakresie

12.1 Wzbogacenie oferty kulturalnej w powiecie

12.2 Aktywizacja i wspieranie inicjatyw społecznych

12.3 Mo żliwo ści rozwijania zainteresowa ń w klubach i kołach zainteresowa ń

S.II. Sprawny system zabezpieczenia ochrony zdrowia, bezpiecze ństwa socjalnego i publicznego

1. Bezpiecze ństwo zdrowotne

75 1.1 Sprawny system ochrony zdrowia

1.2 Opracowanie planu zabezpieczenia zdrowotnego i zapewnienie powszechniej dost ępno ści do usług medycznych

1.3 Rozszerzenie wysoko standardowych usług lecznictwa o nowe usługi (kardiologia, onkologia i chemioterapia nowotworowa, utworzenie miejsca stacjonowania śmigłowca ZPR). Rozszerzenie ró żnych form opieki długoterminowej. Dzienna opieka psychiatryczna.

1.4 Promocja zdrowia, zdrowego stylu życia, przeciwdziałanie zagro żeniom cywilizacyjnym (wspieranie sportu masowego), tworzenie komórek b ądź stanowisk (koordynator ds. promocji zdrowia).

2. Bezpiecze ństwo socjalne

2.1 Wspieranie aktywno ści w zakresie tworzenia nowych miejsc pracy

2.2 Przeciwdziałanie skutkom bezrobocia

2.3 Wspieranie działalno ści organizacji pozarz ądowych

2.4 Zintegrowane działania na rzecz profilaktyki społecznej

2.4.1 Usługi opieku ńcze

2.4.2 Usługi rehabilitacyjne

2.4.3 Likwidacja barier architektonicznych

2.4.4 Zakład piel ęgnacyjno-opieku ńczy

2.5 Wspieranie inicjatyw w zakresie rozwoju budownictwa – szczególnie socjalnego

2.6 Utworzenie zintegrowanego systemu usług

2.6.1 Dąż enie do tworzenia środowiskowych i dziennych o środków pomocy społecznej

2.6.2 Stawianie na rodzicielstwo zast ępcze

2.6.3 Terapia rodzinna

2.6.4 Poradnictwo specjalistyczne

2.6.5 Utworzenie pogotowia opieku ńczego

2.6.6 Wywieranie nacisku na parlament w kierunku nowego okre ślenia progu ubóstwa uprawniaj ącego do świadcze ń pomocy społecznej

2.6.7 Utworzenie O środka Terapii Leczenia Uzale żnie ń dla dzieci i młodzie ży

3. Bezpiecze ństwo publiczne

3.1 Utworzenie dobrze wyposa żonych i zintegrowanych słu żb działaj ących na rzecz bezpiecze ństwa publicznego

3.2 Zapobieganie patologiom społecznym poprzez działania edukacyjne jednostek działaj ących

76 na rzecz bezpiecze ństwa publicznego

3.3 Usprawnienie systemu alarmowego

3.4 Monitoring szczególnie niebezpiecznych miejsc.

Ład Przestrzenny Cel główny: Uzyskanie nowoczesnej infrastruktury przestrzennej i pełnej infrastruktury technicznej.

P.I. Poprawa dost ępno ści komunikacyjnej powiatu 1. Poprawa jako ści dróg i systemu komunikacyjnego 1.1. Sprzyjanie rozwojowi transportu prywatnego 2. Utrzymanie istniej ących poł ącze ń kolejowych 2.1. Elektryfikacja poł ącze ń kolejowych (w pierwszej kolejno ści na odcinku Ełk - Korsze) 2.2. Wznowienie poł ącze ń kolejowych na trasie Ełk-Olecko-Gołdap i Ełk-Olecko-Suwałki 2.3. Poprawa stanu technicznego torowisk kolejowych 3. Wytyczenie dróg rowerowych (w poł ączeniu ze szlakami europejskimi) 4. Budowa szlaków wodnych 4.1. Budowa kanałów i śluz ł ącz ących Pojezierze Ełckie z Wielkimi Jeziorami mazurskimi 4.2. Udro żnienie poł ącze ń pomi ędzy pobliskimi jeziorami 5. Zmniejszenie strefy ochronnej wód pod zabudow ę do 50m zgodnie z wymogami ochrony środowiska 6. Dąż enie do budowy lotniska i l ądowiska

P.II. Poprawa estetyki powiatu 1. Remont i renowacja obiektów zabytkowych 2. Wdro żenie programu porz ądkowania wsi (elewacje, chodniki, ziele ń, o świetlenie) 3. Likwidacja szpec ących obiektów gospodarczych i ogrodze ń 4. Utworzenie funduszu małych grantów na popraw ę estetyki 5. Uaktywnienie mieszka ńców w zakresie poprawy estetyki otoczenia 6. Rozwój systemów zielonych i dolesianie 6.1. Zalesianie terenów nie nadaj ących si ę do u żytkowania rolniczego 6.2. Zakładanie parków i ziele ńców na terenach zabudowanych 6.3. Wyznaczanie granic rolno-le śnych w planach zagospodarowania przestrzennego 7. Uwzgl ędnianie w zagospodarowaniu przestrzennym zasad krajobrazu i ró żnorodno ści biologicznej 8. Zakładanie parków i ziele ńców na terenach zabudowanych 9. Zagospodarowanie terenów na cele rekreacyjno-sportowe (boiska, place zabaw)

77

P.III. Uzyskanie pełnej infrastruktury technicznej powiatu 1. Budowa, modernizacja i odnowa dróg kołowych 1.1. Program modernizacji i rozwoju dróg wojewódzkich, powiatowych i gminnych na terenie całego powiatu 1.2. Doko ńczenie budowy obwodnicy miasta 1.3. Budowa parkingów, zatok postojowych, chodników, ście żek rowerowych 2. Wodoci ągowanie wsi, modernizacja wodoci ągów miejskich 2.1. Ł ączenie wodoci ągów w wi ększe systemy (np. Prostki-Ełk) 3. Stworzenie powiatowego systemu kanalizacji sanitarnej z oczyszczalniami 4. Poprawa systemu telefonizacji i usług telekomunikacyjnych, w oparciu o najnowsze systemy 5. Doprowadzenie gazu ziemnego w całym powiecie 6. Budowa instalacji umo żliwiaj ących wykorzystanie odnawialnych źródeł energii 7. Budowa wie ż widokowych i rozbudowa infrastruktury na trasach turystycznych 8. Udost ępnienie terenów zb ędnych PKP i EKD do działalno ści gospodarczej 9. Wyznaczanie i zagospodarowanie pla ż i miejsc ogólnodost ępnych 10. Oświetlenie ulic miasta i wsi, monitoring 11. Budowa mieszka ń komunalnych 12. Budowa hipermarketów budowlanych, ogrodniczych

78 9. Cele operacyjne i działania

Termin Działania Odpowiedzialno ść Działania powiatu realizacji

ŁAD EKOLOGICZNY Cel główny: zachowanie i odnowienie zasobów środowiska naturalnego E.I. Zachowanie wysokich walorów przyrodniczych i krajobrazowych 1. Ochrona zasobów fauny i flory Uczelnie wy ższe, jednostki 2008 - 2016 1.1. Odtworzenie palety gatunków Współdziałanie - inwentaryzacja fauny i flory badawcze, powiat, gminy 1.2. Utworzenie nowych rezerwatów i u żytków ekologicznych i Wojewoda, Wojewódzki Proponowanie obszarów pod rezerwaty i u żytki 2008 - 2016 utrzymanie istniej ących Konserwator Przyrody, powiat ekologiczne 1.3. Pozostawienie enklaw i korytarzy ekologicznych Gmina, nadle śnictwa, Wykonanie bezpo średnie na drogach umo żliwiaj ących migracje i przetrwanie zwierz ąt wojewoda, koła łowieckie, powiatowych – promocja, wspieranie działa ń 2008 - 2016 powiat Powiat, Konserwator Przyrody Przegl ąd pomników przyrody, prowadzenie 1.4. Przegl ąd i konserwacja pomników przyrody 2008 - 2016 rejestru i ustanawianie nowych pomników 1.5. Zwi ększenie powierzchni parków i terenów zieleni Gminy, mieszka ńcy, powiat Dofinansowanie lub zakup z PFO Ś i GW drzew i 2008 - 2016 urz ądzonej krzewów 1.6. Ochrona terenów znajduj ących si ę w krajobrazie Wojewoda, gminy, Wojewódzki Wspieranie działa ń 2008 - 2016 chronionym Konserwator Przyrody 1.7. Kontrola nad budow ą pomostów Wojewoda, powiat Wydawanie pozwole ń wodno-prawnych, 2008 - 2016 współdziałanie 1.8. Sprawowanie kontroli przestrzegania przepisów o ochronie przyrody 1.8.1. Doposa żenie i wzmocnienie Społecznej Powiat Powoływanie i doposa żenie SSR 2008 - 2016 Stra ży Rybackiej 1.8.2. Powołanie społecznych opiekunów przyrody Powiat Powoływanie 2008 - 2016 2. Poprawa jako ści wód i uregulowanie stosunków wodnych 2008 - 2016

79

Termin Działania Odpowiedzialno ść Działania powiatu realizacji

2.1. Poprawa stanu wód w jeziorach i rzekach 2008 - 2016 2.1.1. Likwidacja zrzutów kanalizacji sanitarnej Gmina, powiat Współdziałanie – inwentaryzacja zrzutów 2008 - 2016 2.1.2. Modernizacja kanalizacji deszczowej z Zarz ądy dróg, gmina, Odprowadzanie wód opadowych z dróg 2008 - 2016 podczyszczaniem inwestorzy powiatowych, uzgadnianie decyzji przez Starost ę 2.1.3. Ograniczenie spływu powierzchniowego z pól Samorz ądy gmin, PZDR, Wspieranie działa ń 2008 - 2016 Wojewoda, wła ściciele, użytkownicy gruntów 2.1.4. Oczyszczenie brzegów jezior i rzek z Gminy, dzier żawcy jezior Wspieranie działa ń 2008 - 2016 zanieczyszcze ń mechanicznych 2.1.5. Współdziałanie w zakresie poprawy stanu rzek w Gminy, WZMiUW Wspieranie działa ń 2008 - 2016 górnym biegu poza granicami powiatu 2.1.6. Rekultywacja jezior zdegradowanych i Powiat, dzier żawcy jezior, Podejmowanie działa ń wg. kompetencji 2008 - 2016 przeciwdziałanie eutrofizacji RZGW, gmina 2.1.7. Nadzór nad ochron ą brzegów, zbiorników wodnych i Powiat, gminy, inwestorzy, Nadzór nad zachowaniem linii brzegów, 2008 - 2016 jezior oraz umacnianie linii brzegowych wła ściciele pozwolenia wodno-prawne na umocnienie brzegów 2.2. Porz ądkowanie gospodarki wodno-ściekowej 2008 - 2016 2.2.1. Modernizacja oczyszczalni ścieków Gminy Wspieranie działa ń, wydawanie pozwole ń 2008 - 2016 wodno-prawnych 2.2.2. Sprawny system odbioru ścieków z szamb Gminy, PWiK Wspieranie działa ń 2008 - 2016 2.2.3. Budowa przydomowych oczyszczalni Inwestorzy, gminy Wspieranie działa ń 2008 - 2016 ścieków 2.2.4. Likwidacja nieczynnych uj ęć wody Gminy Wspieranie działa ń 2008 - 2016 2.2.5. Uruchamianie oczyszczalni ścieków Inwestorzy, gminy Wspieranie działa ń 2.3. Rozbudowa systemu melioracyjnego i modernizacja Marszałek, powiat, WZMiUW Kontrola wykonania konserwacji urz ądze ń 2008 - 2016 istniej ącego melioracji szczegółowych 2.4. Egzekwowanie przepisów gospodarki wodnej Powiat, gminy, wojewoda Kontrola warunków pozwole ń wodno-prawnych 2008 - 2016 2.5. Ochrona przed powodzi ą prowadzona zgodnie z planami Wojewoda, powiat, gminy, Działania Powiatowego Komitetu 2008 - 2016 ochrony przeciwpowodziowej RZGW, WZMiUW Przeciwpowodziow.

80

Termin Działania Odpowiedzialno ść Działania powiatu realizacji

ochrony przeciwpowodziowej RZGW, WZMiUW Przeciwpowodziow.

2.5.1. Prowadzenie racjonalnej gospodarki wodnej na Powiat, WZM i UW, wła ściciele Kontrola urz ądze ń 2008 - 2016 urz ądzeniach pi ętrz ących elektrowni 2.5.2. Zwi ększenie lesisto ści oraz rozbudowa systemu Marszałek, powiat, Lasy Przyznawanie dotacji na cz ęś ciowe pokrycie 2008 - 2016 małej retencji i odpowiednie rozwijanie retencji Pa ństwowe, wła ściciele kosztów zalesienia na gruntach nie stanowi ących naturalnej gruntów, samorz ądy gminne, własno ści Skarbu Pa ństwa, nadzór nad WZMiUW, RZGW gospodarka le śną 2.6. Monitoring wód podziemnych i powierzchniowych WIO Ś, Inspektor Sanitarny, Badania jako ści wód niektórych jezior i 2008 - 2016 samorz ądy gminne, powiat wspieranie działa ń 3. Ochrona powierzchni ziemi przed zniszczeniem i degradacj ą 3.1. Kompleksowy system zagospodarowania odpadów stałych 3.1.1. Segregacja i odzysk odpadów Gmina, PUK, mieszka ńcy, Realizacja w jednostkach własnych, organizacja 2008 - 2016 powiat szkole ń, współfinansowanie Gmina, przedsi ębiorstwa 2008 - 2016 3.1.2. Gospodarcze wykorzystanie odpadów Wspieranie działa ń

3.1.3. Utworzenie sprawnego systemu odbioru odpadów Gmina, PUK Wspieranie działa ń 2008 - 2016 3.1.4. Budowa zakładu utylizacji odpadów Gminy, PUK Wspieranie działa ń 2010 - 2013 3.1.5. Dostosowanie wysypisk do wymogów unijnych Gminy, PUK, powiat Zatwierdzanie instrukcji eksploatacji wysypisk i 2008 – 2013 kontrola 3.1.6. Kontrola odpadów niebezpiecznych i WIO Ś, powiat Kontrola w zakresie obj ętym wła ściwo ści ą 2008 - 2016 poprodukcyjnych organu 3.2. Likwidacja dzikich składowisk odpadów i starych Gminy, PUK, Inspekcja Inwentaryzacja wysypisk i wspieranie działa ń 2008 - 2016 mogilników Ochrony Ro ślin, powiat gmin 3.3. Organizacja grzebowisk i odbiór zwłok zwierz ęcych Gminy, PUK Wspieranie działa ń 2008 - 2011 3.4. Egzekwowanie przestrzegania i stosowania przepisów w Marszałek, wojewoda, powiat, Kontrola w zakresie obj ętym wła ściwo ści ą 2008 - 2016 zakresie gospodarki odpadami WIO Ś, gminy organu 3.5. Propagowanie i budowa płyt gnojowych oraz zbiorników Gminy, PZDR, Wojewoda, Wspieranie działa ń, organizacja szkole ń i 2008 - 2016 do gnojówki powiat konkursów

81

Termin Działania Odpowiedzialno ść Działania powiatu realizacji

do gnojówki 3.6. Wspieranie rolnictwa ekologicznego i zintegrowanego Powiat, Gminy, PZDR, Izba Promowanie i wspieranie działa ń 2008 - 2016 Rolnicza, Marszałek 3.7. Zalesienia nieu żytków i gruntów niewykorzystanych Marszałek, powiat, Lasy Przyznawanie dotacji na cz ęś ciowe pokrycie 2008 - 2016 rolniczo Pa ństwowe, wła ściciele kosztów zalesienia na gruntach nie stanowi ących gruntów, samorz ądy gminne, własno ści Skarbu Pa ństwa, nadzór nad gospodarka le śną 3.7.1. Opracowywanie sukcesywnie planów urz ądzania Powiat, Wojewoda, AWRSP Opracowywanie planów lasów dla lasów prywatnych i AWRSP 3.7.2. Nadzór nad zalesieniami i gospodark ą le śną Powiat, Nadle śnictwo Kontrola lasów prywatnych 2008 - 2016 3.7.3. Rozbudowa bazy szkółkarskiej oraz infrastruktury Lasy Pa ństwowe, wła ściciele Wspieranie działa ń 2008 - 2016 le śnej lasów , gminy 3.7.4. Racjonalne gospodarowanie lasami Powiat, Lasy Pa ństwowe Nadzór nad gospodark ą le śną w lasach 2008 - 2016 prywatnych 3.7.5. Pomoc w zalesieniach gruntów słabych i o Wojewoda, Powiat, Lasy Przyznawanie dotacji na cz ęś ciowe pokrycie 2008 - 2016 spadkach powy żej 12% Pa ństwowe, Gminy, kosztów zalesienia na gruntach nie stanowi ących Wła ściciele, ARiMR własno ści Skarbu Pa ństwa 3.8. Okresowe badania jako ści gleby i ziemi Powiat, wła ściciele gruntów, Wykonanie bada ń wg kompetencji 2008 - 2016 Stacje Chemiczno – Rolnicze, WIO Ś 3.9. Racjonalne zagospodarowanie nieu żytkow Wła ściciele gruntów, gminy, Wspieranie działa ń 2008 - 2016 PZDR 3.10. Rekultywacja terenów zdegradowanych i Powiat, gminy, wła ściciele Zgodnie z art. 102, pkt 4 i 5, Prawa ochrony 2008 - 2016 poeksploatacyjnych gruntów, Wojewoda środowiska z 27 kwietnia 2001 3.11. Prawidłowe rolnicze u żytkowanie gleb pod wzgl ędem Wła ściciele gruntów, PZDR, Wspieranie działa ń, organizacja szkole ń 2008 - 2016 nawo żenia, hamowania procesów erozji gminy, powiat

4. Ochrona przed zanieczyszczeniem powietrza (zwłaszcza niskiej emisji), hałasem i promieniowaniem 4.1. Zintegrowany plan energetyczny powiatu Gmina, powiat, koordynator przedsi ębiorstwa ciepłownicze

82

Termin Działania Odpowiedzialno ść Działania powiatu realizacji

4.2. Modernizacja systemu zaopatrzenia w ciepło 4.2.1. Eliminacja lokalnych kotłowni w ęglowych przez Gminy, PEC, inwestorzy, Podł ączenie własnych jednostek do sieci 2008 - 2016 podł ączenie do sieci cieplnej powiat cieplnej 4.2.2. Zamiana kotłowni w ęglowych na kotłownie olejowe, Przedsi ębiorstwa ciepłownicze, Wykonanie bezpo średnie we własnych 2008 - 2016 gazowe i biomas ę użytkownicy instalacji, gminy, jednostkach, wspieranie działa ń powiat 4.2.3. Modernizacja istniej ących źródeł ciepła, wzrost Wła ściciele budynków, gminy, Wykonanie bezpo średnie we własnych 2008 - 2016 sprawno ści powiat, przedsi ębiorstwa jednostkach, wspieranie działa ń ciepłownicze 4.3. Zabiegi termomodernizacyjne budynków Spółdzielnie, inwestorzy, Wykonanie bezpo średnie we własnych 2008 - 2016 gminy, powiat jednostkach, wspieranie działa ń 4.4. Wzrost wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych 4.4.1. Budowa instalacji umo żliwiaj ących wykorzystanie Inwestorzy Wspieranie działa ń 2008 - 2016 odnawialnych źródeł energii 4.4.2. Podj ęcie działa ń promocyjnych i doradztwa Powiat, gminy, stowarzyszenia Doradztwo i promocja 2008 - 2016 zwi ązanego z wdra żaniem pozyskania energii z odnawialnych źródeł 4.4.3. Opracowanie projektów pilota żowych dla inwestycji Powiat, gminy Opracowanie powiatowych projektów 2008 -2010 finansowanych ze środków UE pilota żowych 4.4.4. Opracowanie powiatowego programu wykorzystania Powiat, gminy Opracowanie programu 2008 - 2010 odnawialnych źródeł energii 4.4.5. Utworzenie mechanizmów wspierania wykorzystania Powiat, gminy, Wojewoda Utworzenie funduszu małych grantów 2008 - 2016 odnawialnych źródeł energii 4.5. Okresowe pomiary wielko ści emisji Inwestorzy, WI i O Ś Wspieranie działa ń 2008 - 2016 4.6. Ograniczenie „niskiej emisji” i hałasu pochodzącej z komunikacji samochodowej 4.6.1. Modernizacja organizacji ruchu: budowa obwodnicy, Gminy, zarz ądy dróg Wykonanie na drogach powiatowych, 2008 - 2016 ograniczenie wjazdu samochodów ci ęż arowych na współdziała nie z gminami osiedla mieszkaniowe, zakaz wjazdu do centrum miasta

83

Termin Działania Odpowiedzialno ść Działania powiatu realizacji

4.6.2. Wprowadzenie paliw ekologicznych oraz mało Gminy, MZK, przedsi ębiorcy, Wspieranie działa ń 2008 - 2016 obci ąż aj ących powietrze atmosferyczne w użytkownicy komunikacji miejskiej 4.6.3. Polepszenie i przyspieszenie publicznej komunikacji Gminy, przedsi ębiorcy Współpraca 2008 - 2016 miejskiej 4.6.4. Dobór środków transportu w zale żno ści od liczby Gminy, przedsi ębiorcy Współpraca 2008 - 2016 pasa żerów (mikrobusy) 4.6.5. Optymalizacja tras środków transportu w zale żno ści Gminy, przedsi ębiorcy Współpraca 2008 - 2016 od potrzeb przewozowych i ich cz ęsto ści 4.6.6. Dostosowanie sposobu jazdy do potrzeb danego Gminy Współpraca 2008 - 2016 środowiska – umiarkowane, stałe tempo jazdy, uspokojenie ruchu, wprowadzenie obszarów z ograniczeniem pr ędko ści do 30 km/h 4.6.7. Zastosowanie zabezpiecze ń przed nadmiernym Zarz ąd Dróg i Kolei, Wykonanie przy drogach powiatowych, 2008 - 2016 hałasem drogowym i kolejowym Samorz ądy gminne i wspieranie działa ń wła ściciele mieszka ń 4.7. Sporz ądzanie map akustycznych dla dróg, których Zarz ąd Dróg Sporz ądzanie map przez Powiatowy Zarz ąd 2008 - 2016 eksploatacja mo że powodowa ć przekroczenia Dróg dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku 4.8. Wprowadzenie ogranicze ń i zakazów u żywania jednostek Rada Powiatu Uchwała w sprawie ograniczenia lub zakazu 2008 - 2010 pływaj ących o nap ędzie spalinowym na wodach używania jednostek pływaj ących na wybranych płyn ących i stoj ących w celu zapewnienia odpowiednich akwenach wodnych powiatu warunkach akustycznych 4.9. Zastosowanie zabezpiecze ń przed nadmiernym hałasem Jednostki gospodarcze Wykonanie we własnych jednostkach 2008 - 2016 od instalacji w jednostkach gospodarczych powiatowych, wspieranie działa ń 4.10. Prowadzenie okresowych bada ń kontrolnych WIO Ś, inwestorzy Współdziałanie 2008 - 2016 poziomów pól elektromagnetycznych

E.II. Edukacja ekologiczna społecze ństwa 1. Opracowanie i realizacja programu edukacji ekologicznej

84

Termin Działania Odpowiedzialno ść Działania powiatu realizacji

Wprowadzenie systemu w powiatowych 1.1. Nauka w systemie „Zielona szkoła” Oświata, szkoły 2008 - 2016 szkołach, współdziałanie 1.2. Organizowanie imprez i konkursów ukierunkowanych na Powiat, gminy, szkoły, Organizacja konkursów powiatowych i edukacj ę ekologiczn ą mieszka ńców Centrum Edukacji Ekologicznej współfinansowanie innych, edukacja e kologiczna 2008 - 2016 w szkołach powiatowych i innych 1.3. Konkurs na „Najczystsz ą zagrod ę” Powiat, PZDR, Sanepid Organizator 2008 - 2016 Szkoły, Centrum Edukacji Udział szkół powiatowych i wspieranie działa ń 1.4. Wspólne „Sprz ątanie Świata” przez dzieci i rodziców 2008 - 2016 Ekologicznej, powiat, gminy 1.5. Program szkole ń z zakresu przyjaznego środowisku Gminy, Inspekcja Ochrony Bezpo średnie wykonanie w wybranych szkołach korzystania i utylizacji środków ochrony ro ślin i nawozów Ro ślin, PZDR, CEE, szkoły powiatowych, wspieranie działa ń 2008 - 2016 sztucznych 1.6. Organizacja tematycznych kampanii edukacyjnych, efekt Szkoły, Centrum Edukacji Udział szkół powiatowych i Centrum Edukacji 2008 - 2016 cieplarniany, przyjazna energia, sprz ątanie Warmii i Mazur Ekologicznej, powiat, gminy Ekologicznej, wspieranie działa ń 1.7. Edukacja mieszka ńców powiatu przygotowuj ąca do Szkoły, Centrum Edukacji Udział szkół powiatowych i Centrum Edukacji 2008 - 2016 selektywnej zbiórki odpadów Ekologicznej, powiat, gminy Ekologicznej wspieranie działa ń 2. Propagowanie zdrowego trybu życia 2008 - 2016 2.1. Organizowanie targów ekologicznych – „zdrowa żywno ść ” Powiat, gminy Organizowanie targów, współpraca z gminami 2008 - 2016 Gmina, CEE, nadleśnictwo, Wykonanie w szkołach powiatowych, wspieranie 3. Utworzenie ście żek przyrodniczo-dydaktycznych 2008 - 2016 szkoły, powiat działa ń Powiat, gminy, PZDR, prywatni Aplikowanie o środki finansowe unijne 4. Ubieganie si ę o dofinansowanie z UE na działania ekologiczne 2008 - 2016 inwestorzy 5. Utworzen ie bazy danych o środowisku w powiecie (analiza Powiat, gminy Utworzenie bazy danych 2008 - 2016 stanu istniej ącego) 6. Organizowanie praktyk studenckich z zakresu ochrony Powiat, gminy Inicjowanie, nadzór, wspieranie działa ń 2008 - 2016 środowiska 7. Prom owanie i rozpowszechnianie zasad dobrej praktyki PZDR, Izby Rolnicze, Promowanie, szkolenia, wspieranie działa ń rolniczej uj ętej w Kodeksie Dobrej Praktyki Rolniczej Organizacje rolne, powiat, 2008 - 2016 gminy 8. Rozpowszechnianie i realizacja Powiatowego Powiat, gminy Rozpowszechnianie i realizacja, monitoring 2008 - 2016

85

Termin Działania Odpowiedzialno ść Działania powiatu realizacji

Programu Ochrony Środowiska oraz Planu Gospodarki Odpadami

9. Promowanie umiarkowanego u żytkowania zasobów Gminy, PZDR, powiat, Promocja i wspieranie działa ń

biologicznych i praktyki oszcz ędnego i rozs ądnego Organizacje rolnicze 2008 - 2016 gospodarowania 10. Udział społecze ństwa i współpraca z organizacjami Powiat, gminy Wł ączanie społecze ństwa, wspieranie działa ń 2008 - 2016 ekologicznymi przy tworzeniu programów i planów Powiat, gminy, Centrum Wspieranie i promowanie odnawialnych źródeł 11. Promocja odnawialnych źródeł energii Edukacji Ekologicznej energii E. III. Racjonalne gospodarcze wykorzystanie zasobów przyrodniczych i krajobrazowych Szkoły, CEE, nadle śnictwo, Udział szkół 1. Porz ądkowanie szlaków turystycznych i sprz ątanie lasów 2008 - 2016 gminy 2. Tworzenie gminnych pla ż Powiat, gminy Działania wspieraj ące 2008 - 2016 Powiat, gminy, inwestorzy, Działania wspieraj ące 3. Rozwój infrastruktury turystycznej 2008 - 2016 ARiMR ARiMR, ODR, powiat, gminy, Działania wspieraj ące 4. Tworzenie całorocznych ofert sportowo - turystycznych 2008 - 2016 inwestorzy Powiat, gminy Pozyskiwanie dofinansowania z UE, promocja, 5. Budowa ście żek rowerowych 2008 - 2016 działania wspieraj ące 6. Zagospodarowanie turystyczne lasu i terenów przy zbiornikach Gminy, nadle śnictwo Wspieranie działa ń 2008 - 2016 wodnych 7. Doskonalenie systemu ochrony po żarowej i przed Stra ż Po żarna, gminy Podejmowanie działa ń przez Powiatow ą Stra ż nadzwyczajnymi zagro żeniami. Po żarn ą 2008 - 2016

8. Opracowanie programów zapobiegania powa żnym awariom Stra ż Po żarna, zakłady Współpraca Powiatowego Komendanta Stra ży 2008 - 2016 przemysłowym, planów operacyjno-ratowniczych oraz Powiatowego nadzwyczajnym Po żarnej w tym zakresie opracowanie i wdro żenie systemu bezpiecze ństwa zagro żeniu 9. Sporz ądzanie planów ochrony przeciwpowodziowej oraz Powiat, wojewoda, gminy, Sporz ądzanie planów i realizacja zada ń 2008 - 2016 przeciwdziałania skutkom suszy WZMiUW

86

Termin Działania Odpowiedzialno ść Działania powiatu realizacji

10. Wprowadzanie obszaru ograniczonego u żytkowania dla Rada Powiatu Ustalenie obszarów ograniczonego u żytkowania 2008 - 2016 przedsi ęwzi ęć mog ących znacz ąco oddziaływa ć na środowisko 11. Racjonalne u żytkowanie posiadanych kopalni i eksploatacja Powiat, wojewoda, gminy, Wydawanie koncesji na wydobywanie 2008 - 2016 złó ż w miejscach gdzie mo że dodatnio wpływa ć na ochron ę użytkownicy środowiska 12. Rozpoznawanie zasobów kopalin na terenie powiatu Wojewoda, powiat, u żytkownik, Inwentaryzacja, współdziałanie z innymi 2008 - 2016 firmy geologiczne jednostkami 13. Stosowanie technologii energooszcz ędnych Przedsi ębiorcy Wspieranie działa ń 2008 - 2016 14. Rekultywacja zdegradowanych gleb Powiat, gminy Wspieranie działa ń 2008 - 2016 15. Zasadzenia przydro żne Powiat, gminy Wspieranie działa ń 2008 - 2016 16. Promowanie programów oszcz ędzania wody 16.1. Ograniczenie zu życia wody z uj ęć podziemnych do PWiK, inwestorzy Wspieranie działa ń 2008 - 2016 celów przemysłowych 16.2. Stosowanie zamkni ętych obiegów wody Przedsi ębiorcy, firmy Wspieranie działa ń 2008 - 2016 16.3. Wtórne wykorzystanie mniej zanieczyszczonych ścieków Przedsi ębiorstwa Wspieranie działa ń 2008 - 2016 16.4. Stosowanie technologii nie powoduj ących istotnych Przedsi ębiorstwa Wspieranie działa ń 2008 - 2016 zmian poziomu wody ŁAD GOSPODARCZY Cel główny: Rozwój Gospodarczy zapewniaj ący miejsca pracy G.I. Wykorzystanie potencjału gospodarki powiatu 1. Rozwini ęcie produkcji rolnej 2008 - 2016 1.1. Rozwój produkcji rolniczej wielokierunkowej ekolog icznie w Izby rolnicze, PZDR, gminy, Współuczestnictwo i współpraca w zakresie dotychczasowej strukturze indywidualnych gospodarstw powiat, ARiMR, rolnicy opracowania rozwi ąza ń 2008 - 2016 rolniczych 1.2. Specjalizacja w produkcji rolnej w gospodarstwach Izby rolnicze, PZDR, ARiMR, Współudział w organizacji szkole ń 2008 - 2016 maj ących ku temu warunki rolnicy

87

Termin Działania Odpowiedzialno ść Działania powiatu realizacji

1.3. Zach ęta do tworzenia gospodarstw wielkotowarowych na PZDR, ARiMR, Izby rolnicze, Współudział w organizacji szkole ń, współpraca z 2008 - 2016 bazie rezerw gruntów AWR SP gminy innymi jednostkami 1.4. Tworzenie grup producentów rolników i tworzenie na ich Rolnicy, producenci, PZDR, Wspieranie działa ń, współpraca z innymi 2008 - 2016 bazie lokalnych zakładów przetwórstwa rolno-spo żywczego ARiMR, Izby rolnicze instytucjami 1.5. Poprawa struktury obszarowej gospodarstw i trwałe Rolnicy, Izby rolnicze, PZDR, Współdziałanie 2008 - 2016 zagospodarowanie u żytków rolnych ARiMR 1.6. Wprowadzanie nowych technologii w produkcji rolnej, Rolnicy, PZDR, ARiMR, Doradztwo i promocja technik innowacyjno ści 2008 - 2016 zgodnej z wymogami unijnymi powiat, gminy 1.7. Pozyskiwanie dofinansowania z funduszy unii europejskiej Powiat, gminy Aplikowanie wniosków o dofinansowanie do do inwestycji i szkole ń wszystkich mo żliwych źródeł 1.8. Nawi ązanie bli ższych kontaktów handlowych z regionami w Powiat, gminy, przedsi ębiorcy, Udział bezpo średni w realizacji zada ń krajach s ąsiednich (izby rolnicze) izby rolne , samorz ądy współpracy zagranicznej 2008 - 2016 gospodarcze 1.9. Wspieranie pozarolnicze źródeł zaro bkowania w oparciu o Powiat, gminy, PZDR, ARiMR, Promocja i organizacja szkole ń, informacja o 2008 - 2016 środki unijne izby rolne dost ępnych środkach 1.10. Centrum logistyczno-magazynowe dla firm Przedsi ębiorcy, rolnicy Wsparcie działa ń 2008 - 2016 ukierunkowanych na Wschód Powiat, gminy, PZDR, ARiMR, Promocja i wspieranie działa ń 1.11. Promocja upraw ekologicznych i zaniechanych np. lnu 2008 - 2016 izby rolne 2. Rozwój przemysłu 2.1. Rolno-spo żywczego ze szczególnym uwzgl ędnieniem rynku Marszałek, ARiMR, Izby rolne, Współuczestnictwo, współpraca w zakresie wschodniego PZDR, powiat, gminy, opracowania programu rozwoju, doradztwo, 2008 - 2016 inwestorzy promocja, wspieranie działania 2.2. Stworzenie warunków do rozwoju i utrzymania przemysłu Marszałek, Powiat, gminy, Współpraca w zakresie utworzenia i rozwoju Fundacja Rozwoju wsparcia finansowego i nie finansowego M ŚP, istniej ącego 2008 - 2016 Przedsi ębiorczo ści, inicjowanie współpracy pomi ędzy instytucjami Izby gospodarcze 2.3. Promowanie terenów pod nowe inwestyc je przemysłowe ze Powiat, gminy Promocja, umieszczanie informacji na stronie szczególnym uwzgl ędnieniem przestrzegania zasad internetowej powiatu 2008 - 2016 ekologii

88

Termin Działania Odpowiedzialno ść Działania powiatu realizacji

2.4. Rozwój przemysłu drzewnego, przetwórstwa drewna i i Marszałek, Powiat, gminy, Współuczestniczenie i współpraca w zakresie Fundacja Rozwoju opracowania programu rozwoju, doradztwo, runa le śnego 2008 - 2016 Przedsi ębiorczo ści, Izby promocja innowacyjno ści, wspieranie działa ń gospodarcze 3. Przygotowanie kadr o odpowiednim poziomie i strukturze

kwalifikacji 3.1. Dostosowanie kształcenia zawodowego do potrzeb rynku Powiat, gminy, szkoły, Praktyczne i ustawiczne kształcenie pracy Centrum Kształcenia 2008 - 2016 Ustawicznego i Praktycznego 3.2. Organizowanie kształcenia permanentnego – szkole ń i i Powiat, gminy, szkoły Organizowanie szkole ń i kursów przez jednostki 2008 - 2016 kursów powiatowe 4. Rozwój usług turystycznych, r ękodzieła i rzemiosła oraz

agroturystyki 4.1. Modernizacja i rozbudowa bazy turystycznej na terenie Gminy, inwestorzy Wspieranie działa ń 2008 - 2016 powiatu 4.2. Wykorzystanie walorów przyrodniczych i krajobrazowych Powiat, gminy, inwestorzy Promocja, wspieranie działa ń 2008 - 2016 dla rozwoju ekoturystyki i agroturystyki 4.3. Kategoryzacja obiektów turystycznych Gminy Wspieranie działa ń 2008 - 2016 4.4. Zagospodarowanie terenów i obiektów nadaj ących si ę do Powiat, gminy Zagospodarowanie terenów i obiektów 2008 - 2016 wykorzystania na cele turystyczne nale żą cych do powiatu, wsparcie działa ń gmin Gminy, powiat, województwo, Promocja, wspieranie działa ń, współpraca z 4.5. Wła ściwe oznakowanie tras rowerowych 2008 - 2016 inwestorzy organizacjami turystycznymi Gminy, powiat, województwo, Promocja, wspieranie działa ń, współpraca z 4.6. Wytyczenie i oznakowanie szlaków kajakowych i konnych 2008 - 2016 inwestorzy organizacjami turystycznymi MOSiR, Towarzystwo Kolei Wspieranie działa ń 4.7. Utrzymanie i rozwój kolejki turystycznej – w ąskotorowej 2008 - 2016 Wąskotorowej 4.8. Opracowanie systemów wła ściwej promocji walorów Powiat, gminy Promowanie i formowanie strategii w zakresie 2008 - 2016 turystycznych, bazy oraz infrastruktury turystycznej rozwoju turystyki 4.9. Tworzenie nowych i wspieranie istniej ących instytucji Gminy, powiat Wspieranie stowarzysze ń kultury przy kulturalnych na wsi instytucjach kulturalnych 2008 - 2016

89

Termin Działania Odpowiedzialno ść Działania powiatu realizacji

4.10. Utworzenie sieci autoryzowanych pól namiotowych z Powiat, gminy Zbieranie informacji, przetwarzanie i pełnym wyposa żeniem opracowanie projektów 2008 - 2016

G.II Wspieranie i inicjowanie rozwoju powiatu 1. Promocja powiatu 1.1. Powstanie Centrum Informacji Miasto, Gminy, Powiat Utworzenie Centrum Informacji Turystycznej 2008 – 2010 1.2. Promocja najwa żniejszych produktów turystycznych regionu Powiat, gminy Działania promocyjne 2008 - 2016 Powiat Utworzenie i prowadzenie turystycznej bazy 1.3. Prowadzenie i uaktualnienie strony internetowej powiatu 2008 - 2016 danych 1.4. Wydawanie biuletynów informacyjnych Powiat, gminy Biuletyny o powiecie 2008 - 2016 1.5. Tworzenie i propagowanie towarów i usług Powiat, gminy Wykreowanie produktu turystycznego 2008 - 2016 charakterystycznych dla powiatu 2. Aktywizacja gospodarcza powiatu i gmin wchodz ących w jego skład 2.1. Nawi ązywanie kontaktów z powiatami s ąsiednich krajów – Powiat, gminy Koordynowanie i rozwijanie współpracy porozumienia o współpracy w kierunku rozwoju zagranicznej 2008 - 2016 gospodarczego 2.2. Zacie śnianie współpracy samorz ądów gminnych i powiatu Powiat, gminy Współpraca z gminami 2008 - 2016 2.3. Opracowanie i wdro żenie „Strategii Rozwoju Gospodarczego” Powiat, gminy Opracowanie i realizacja 2009 - 2016 3. Dobra komunikacja powiatu z otoczeniem Powiat, gminy Promocja, informacja 2008 - 2016 4. Wysoka jako ść pracy starostwa i innych jednostek Powiat, gminy Akredytacja Starostwa Powiatowego 2008 - 2016 samorz ądów gminnych i urz ędów 5. Utworzenie mechanizmów umo żliwiaj ących osiedlanie si ę w Powiat, Wojewoda, Gminy Współpraca i wspieranie działa ń 2008 - 2016 powiecie wykształconej młodzie ży 6. Pozyskiwanie środków pozabud żetowych krajowych i unijnych 6.1. Powołanie wykształconych zespołów do pozyskania środków Gminy Powołanie zespołu ds. pozyskiwania środków 2008 pozabud żetowych UE

90

Termin Działania Odpowiedzialno ść Działania powiatu realizacji

6.2. Organizowanie spotka ń roboczych, celem pozyskania Powiat, gminy Ins pirowanie, upowszechnianie oraz promowanie 2008 - 2016 pomysłów na ciekawe projekty pomysłów 6.3. Opracowanie projektów i wniosków do Funduszy Powiat, gminy Pilota żowe projekty do Funduszy Strukturalnych, 2008 - 2016 Strukturalnych UE współpraca z gminami 7. Wspieranie i pobudzanie aktywno ści gospodarczej

małych i średnich przedsi ębiorstw 7.1. Nawi ązanie współpracy na zasadach partnerstwa Powiat, gminy, Fundacja Promowanie działa ń, udzielanie wsparcia publiczno-prywatnego Rozwoju Przedsi ębiorczo ści, informacyjnego i lobbingowego, organizowanie 2008 - 2016 szkole ń, doradztwo 7.2. Stworzenie bazy danych o istniej ących na terenie powiatu Powiat Stworzenie, prowadzenie i ci ągłe uaktualnianie 2008 - 2016 przedsi ębiorstwach i ich potrzebach i aktualizowanie jej bazy informacyjno-ofertowej Powiat, gminy, Fundacja Inicjowanie, promocja i wspieranie działa ń 7.3. Organizowanie targów lokalnych dla M ŚP 2008 - 2016 Rozwoju Przedsi ębiorczo ści 7.4. Stałe działania informacyjne o dost ępnych programach na Powiat, gminy, Fundacja Informacja, promocja, wsparcie działa ń 2008 - 2016 rozwój M ŚP Rozwoju Przedsi ębiorczo ści 7.5. Programowanie działa ń innowacyjnych i promocja Fundacja Rozwoju Promowanie innowacji i wsparcie działa ń znaczenia innowacyjno ści w śród małych i średnich Przedsi ębiorczo ści, powiat, 2008 - 2016 przedsi ębiorstw gminy 7.6. Budowa kontaktów pomi ędzy przedsi ębiorcami z regionu i Powiat, gminy, Fundacja Koordynowanie i rozwijanie współpracy 2008 - 2016 krajów UE Rozwoju Przedsi ębiorczo ści zagranicznej przedsi ębiorstw 7.7. Tworzenie i poprawa funkcjonowania instytucji Powiat, gminy, Fundacja Inicjowanie współpracy pomi ędzy wymienionymi 2008 - 2016 okołobiznesowych Rozwoju Przedsi ębiorstw instytucjami, promocja i wsparcie działa ń 8. Umieszczenie informacji o lokalnym rynku pracy w gminach i Powiatowy Urz ąd Pracy, gminy Utworzenie „link” na stronie internetowej dla na stronach internetowych gmin i powiatu Urz ędu Pracy 2008 - 2016

ŁAD SPOŁECZNY Cel główny: Podniesienie jako ści życia mieszka ńców S.I Podniesienie poziomu wykształcenia i świadomo ści społecze ństwa 1. Dostosowanie sieci szkół podstawowych i gimnazjalnych dla Gminy, Powiat Subwencje potrzeb mieszka ńców

91

Termin Działania Odpowiedzialno ść Działania powiatu realizacji

potrzeb mieszka ńców 1.1 Minimalizacja odległo ści dziecka od szkoły Gminy Powiat Subwencje 2008 - 2016 1.2 Zmniejszenie liczebno ści klas Gminy Powiat Wykonanie w szkołach powiatowych 2008 - 2016 1.3 Podniesienie poziomu kształcenia Szkoły, Gminy , Powiat Bezpo średnie działanie w szkołach powiatowych 2008 - 2016 1.4 Zapewnienie odr ębnych obiektów na potrzeby szkół Gminy, Powiat Subwencje 2008 - 2016 podstawowych i gimnazjów 2. Integracja działa ń s ąsiaduj ących powiatów w zakresie Powiat Subwencje kształcenia zawodowego młodzie ży – wykluczenie 2008 - 2016 dublowania si ę profili, zawodów i specjalno ści 3. Bogata, zró żnicowana, atrakcyjna oferta kształcenia Miasto, Gminy subwencje 2008 - 2016 zawodowego 4. Ustawiczna edukacja ekologiczna dzieci i młodzieży na Powiat, Gminy, CEE, szkoły, Szkolenia, kursy, bezpo średnie wykonanie we wszystkich etapach kształcenia. Planowanie kształcenia samorz ądy własnych jednostkach, wsparcie działa ń 2008 - 2016 ustawicznego dla dorosłych (współpraca z CEE) 5. Dąż enie do poł ączenia o środków doskonalenia nauczycieli Ośrodki doskonalenia Inicjator, wsparcie działa ń nauczycieli, powiat 2008 - 2016

6. Utworzenie sprawnego systemu przepływu informacji: Powiat, gminy Podj ęcie odpowiednich działa ń 2008 - 2016 władza-społecze ństwo i odwrotnie 7. Wspieranie działa ń organizacji pozarz ądowych (partnerstwo, Powiat, organizacje Współpraca z organizacjami, wsparcie działa ń, 2008 - 2016 informacja, promocja) pozarz ądowe dotacje Powiat, organizacje Kontraktowanie usług, dotacje 8. Kontraktowanie usług w organizacjach pozarz ądowych 2008 - 2016 pozarz ądowe 9. Wspieranie działa ń mieszka ńców powiatu przez organizacje Organizacje pozarz ądowe Wspieranie działa ń 2008 - 2016 pozarz ądowe m.in. poprzez wydawanie opinii 10. Poło żenie wi ększego nacisku na kształcenie j ęzykowe i Szkoły, gminy i powiat Wykonanie w jednostkach powiatowych 2008 - 2016 technologii informatycznej 11. Kształtowanie świadomo ści społecznej poprzez wspieranie Szkoły, gmina, powiat Podejmowanie działa ń we współpracy z gminami 2008 - 2016 działa ń kulturalnych

92

Termin Działania Odpowiedzialno ść Działania powiatu realizacji

12. Wzbogacenie oferty sp ędzania czasu wolnego dzieci i Powiat, Gminy, szkoły, Bud żet, subwencje, dotacje młodzie ży. Wspieranie finansowe działa ń szkół i placówek w organizacje pozarz ądowe 2008 - 2016 tym zakresie. 12.1. Wzbogacenie oferty kulturalnej w powiecie Powiat, gminy, szkoły, Tworzenie warunków dla rozwoju kultury, stowarzyszenia , organizacje organizowanie działalno ści kulturalnej, 2008 - 2016 wspieranie działalno ści stowarzysze ń oraz innych działa ń 12.2. Aktywizacja i wspieranie inicjatyw Powiat, gminy, stowarzyszenia, Współpraca z samorz ądami i organizacjami społecznych organizacje pozarz ądowymi w zakresie rozwoju kultury, 2008 - 2016 sportu i rekreacji, 12.3. Mo żliwo ści rozwijania zainteresowa ń w Powiat, gminy, organizacje, Organizowanie zaj ęć , zawodów i imprez, stowarzyszenia promocja i wspieranie działa ń, organizowanie klubach i kołach zainteresowa ń 2008 - 2016 bibliotek publicznych.

S.II. Sprawny system zabezpieczenia ochrony zdrowia, bezpiecze ństwa socjalnego i publicznego 1. Bezpiecze ństwo zdrowotne 1.1 Sprawny system ochrony zdrowia Gmina, Miasto, Powiat Dotacje, kredyty 2008 - 2016 1.2 Opracowanie planu zabezpieczenia zdrowotnego i PRO-MEDICA, powiat, gminy, Wspieranie działa ń 2008 - 2010 zapewnienie powszechnej dost ępno ści do usług miasto medycznych 1.3 Rozszerzenie wysoko standardowych usług lecznictwa PRO-MEDICA, Inspektor Wspieranie działa ń 2008 - 2016 o nowe usługi (kardiologia, onkologia i chemioterapia Wojewódzki, powiat, gminy, nowotworowa, utworzenie miejsca stacjonowania miasto śmigłowca ZPR). Rozszerzenie ró żnych form opieki długoterminowej. Dzienna opieka psychiatryczna. 1.4 Promocja zdrowia, zdrowego stylu życia, Szkoły, SANEPID, MOSiR, Współdziałanie, współuczestnictwo w promocji 2008 - 2016 przeciwdziałanie zagro żeniom cywilizacyjnym PRO-MEDICA, powiat, gminy kultury fizycznej jako zdrowego trybu życia (wspieranie sportu masowego), tworzenie komórek b ądź Powołanie koordynatora do spraw promocji stanowisk (koordynator ds. promocji zdrowia) zdrowia w powiecie 2. Bezpiecze ństwo socjalne

93

Termin Działania Odpowiedzialno ść Działania powiatu realizacji

2.1 Wspieranie aktywno ści w zakresie tworzenia nowych Powiat, Gminy, Wojewódzki i Zadanie powiatu, Współpraca i wspieranie 2008 - 2016 miejsc pracy Powiatowy Urz ąd Pracy, działa ń, Bud żet organizacje pozarz ądowe, fundacje 2.2 Przeciwdziałanie skutkom bezrobocia Powiat, Gminy, Wojewódzki i Podejmowanie konkretnych działa ń, Współpraca 2008 - 2016 Powiatowy Urz ąd Pracy i wspieranie działa ń innych, Bud żet Powiat, Gminy, Wojewódzki i Wspieranie organizacji i współpraca, Bud żet 2.3 Wspieranie działalno ści organizacji pozarz ądowych 2008 - 2016 PUP 2.4 Zintegrowane działania na rzecz profilaktyki społecznej 2008 - 2016 2.4.1 Usługi opieku ńcze Powiat, PRO-MEDICA, Bezpo średni udział we własnych jednostkach, Inspektor Wojewódzki, PIOZ, inicjowanie i współpraca, wspieranie działa ń 2008 - 2016 Gminy, PCPR, o środki pomocy społecznej, poradnie 2.4.2 Usługi rehabilitacyjne Powiat, PRO-MEDICA, Bezpo średni udział w jednostkach własnych, Inspektor Wojewódzki, PIOZ, wspieranie działa ń, współpraca, środki PFRON 2008 - 2016 Gminy, PCPR, o środki pomocy społecznej Powiat, gminy, wła ściciele Bezpo średni udział we własnych jednostkach, 2.4.3 Likwidacja barier architektonicznych 2008 - 2016 obiektów, PCPR środki PFRON 2.4.4 Zakład piel ęgnacyjno-opieku ńczy Powiat, PRO-MEDICA, Inicjowanie i współpraca, wsparcie finansowe Inspektor Wojewódzki, PIOZ, działa ń 2008 - 2016 Gminy 2.5 Wspieranie inicjatyw w zakresie rozwoju budownictwa Powiat, gminy, Inwestorzy Wsparcie działa ń 2008 - 2016 – szczególnie socjalnego 2.6 Utworzenie zintegrowanego systemu usług 2.6.1 D ąż enie do tworzenia środowiskowych i Powiat, gminy, parafie, MOPS, Bezpo średni udział we własnych jednostkach, 2008 - 2016 dziennych o środków pomocy społecznej GOPS współdziałanie 2.6.2 Stawianie na rodzicielstwo zast ępcze Powiat, PCPR, MOPS, GOPS, Bezpo średni udział we własnych jednostkach, gminy, parafie, organizacje współpraca z innymi, wspieranie działa ń 2008 - 2016 pozarz ądowe 2.6.3 Terapia rodzinna Powiat, PCPR, MOPS, GOPS, Bezpo średni udział w jednostkach własnych, 2008 - 2016 gminy, parafie, o środki pomocy współpraca, współdziałanie, wspieranie działa ń

94

Termin Działania Odpowiedzialno ść Działania powiatu realizacji

gminy, parafie, o środki pomocy współpraca, współdziałanie, wspieranie działa ń społecznej, organizacje pozarz ądowe 2.6.4 Poradnictwo specjalistyczne Powiat, PCPR, MOPS, GOPS, Bezpo średni udział w jednostkach własnych, gminy, parafie, o środki pomocy współpraca, współdziałanie, wspieranie działa ń. 2008 - 2016 społecznej, organizacje pozarz ądowe 2.6.5 Utworzenie pogotowia opieku ńczego PCPR Powiat, MOPS, GOPS, Inicjator, współpraca, wsparcie działania gminy, parafie, o środki pomocy 2008 - 2016 społecznej, organizacje pozarz ądowe 2.6.6 Wywieranie nacisku na parlament w kierunku Powiat, gminy Inicjator, współpraca, wsparcie działa ń 2008 - 2016 nowego okre ślenia progu ubóstwa uprawniaj ącego do świadcze ń pomocy społecznej 2.6.7 Utworzenie O środków Terapii Leczenia Powiat, gminy, PCPR, o środki Inicjator, wsparcie działa ń 2008 - 2016 Uzale żnie ń dla dzieci i młodzie ży pomocy społecznej, organizacje pozarz ądowe, poradnie, 3. Bezpiecze ństwo publiczne 3.1 Utworzenie dobrze wyposa żonych i zintegrowanych słu żb Województwo, powiat, gminy, Współpraca, wpieranie działa ń działaj ących na rzecz bezpiecze ństwa publicznego organizacje pozarz ądowe, 2008 - 2016 policja, stra ż miejska 3.2 Zapobieganie patologiom społecznym poprzez działan ia Województwo, powiat, gminy, Szkolenia, współpraca z innymi jednostkami, 2008 - 2016 edukacyjne jednostek działaj ących na rzecz organizacje pozarz ądowe, wspieranie działa ń bezpiecze ństwa publicznego policja Województwo, powiat, gminy, Bezpo średni udział we własnych jednostkach, 3.3 Usprawnienie systemu alarmowego 2008 - 2016 policja, 3.4 Monitoring szczególnie niebezpiecznych miejsc Województwo, powiat, gminy, Współpraca, wspieranie działa ń policja , stra ż miejska 2008 - 2016

ŁAD PRZESTRZENNY

95

Termin Działania Odpowiedzialno ść Działania powiatu realizacji

Cel główny: Uzyskanie nowoczesnej infrastruktury przestrzennej i pełnej infrastruktury technicznej Poprawa dost ępno ści komunikacyjnej powiatu Powiat, Gminy, Województwo Powiat, gminy, Dyrekcja Dróg Publicznych, 1. Poprawa jako ści dróg i systemu komunikacyjnego 2008 - 2016 województwo 1.1. Sprzyjanie rozwojowi transportu prywatnego Powiat, Gminy, Województwo Powiat, gminy. 2008 - 2016 2. Utrzymanie istniej ących poł ącze ń kolejowych 2.1.Elektryfikacja poł ącze ń kolejowych (w PKP Wspieranie działa ń pierwszej kolejno ści na odcinku Ełk-Korsze) 2008 - 2010

2.2 .Wznowienie poł ącze ń kolejowych na trasie Ełk PKP Wspieranie działa ń 2008 - 2010 Olecko-Gołdap i Ełk-Olecko-Suwałki 2.3 Poprawa stanu technicznego torowisk kolejowych PKP Wspieranie działa ń 2008 - 2016 3. Wytyczenie dróg rowerowych (w poł ączeniu ze Gminy, powiat Wytyczenie dróg rowerowych przy drogach 2008 - 2016 szlakami europejskimi) powiatowych 4. Budowa szlaków wodnych 4.1. Budowa kanałów i śluz ł ącz ących Pojezierze Ełckie z Gminy, powiaty, województwo Wnioskowanie o środki finansowe i podjecie 2008 - 2016 Wielkimi Jeziorami Mazurskimi działa ń w porozumieniu Gminy, powiat, województwo Wnioskowanie o środki finansowe i podjecie 4.2 Udro żnienie poł ącze ń pomi ędzy pobliskimi jeziorami 2008 - 2016 działa ń w porozumieniu 5. Zmniejszenie strefy ochronnej wód pod zabudow ę do 50m Gminy, Wojewoda Współpraca 2008 - 2016 zgodnie z wymogami ochrony środowiska Powiat, gmina, województwo Pozyskanie dofinansowania z UE, działania 6. Dąż enie do budowy lotniska i l ądowiska 2008 - 2016 wspieraj ące P.II Poprawa estetyki powiatu Konserwator Zabytków, Aplikowanie o środki finansowe 1. Remont i renowacja obiektów zabytkowych 2008 - 2016 wła ściciel, powiat, gminy 2. Wdro żenie programu porz ądkowania wsi (elewacje, chodniki, Gminy, powiat Współpraca z gminami 2008 - 2016 ziele ń, o świetlenie)

96

Termin Działania Odpowiedzialno ść Działania powiatu realizacji

3. Likwidacja szpec ących obiektów gospodarczych i Gminy, powiat, wła ściciele Nadzór budowlany 2008 - 2016 ogrodze ń budowlani 4. Utworzenie funduszu małych grantów na popraw ę Gminy, powiat Utworzenie funduszu małych grantów we 2008 - 2016 estetyki współpracy z gminami 5. Uaktywnienie mieszka ńców w zakresie poprawy Gminy, powiat Wspieranie działa ń 2008 - 2016 estetyki otoczenia 6. Rozwój systemów zielonych i dolesianie Gminy, powiat, inwestorzy Przyznawanie dotacji na cz ęś ciowe pokrycie Nadle śnictwa kosztów zalesienia na gruntach nie stanowi ących 2008 - 2016 własno ści Skarbu Pa ństwa 6.1 Zalesienie terenów nie nadaj ących si ę do u żytkowania Powiat, gminy, Nadle śnictwa Przyznawanie dotacji na cz ęś ciowe pokrycie rolniczego kosztów zalesienia na gruntach nie stanowi ących 2008 - 2016 własno ści Skarbu Pa ństwa 6.2 Zakładanie parków i ziele ńców na terenach Gminy, powiat, szkoły, Bezpo średnie wykonanie w jednostkach zabudowanych powiatowych, wsparcie działa ń 2008 - 2016

6.3. Wyznaczanie granic rolno-le śnych w planach Gminy uzgadnianie 2008 - 2016 zagospodarowania przestrzennego 7. Uwzgl ędnienie w zagospodarowaniu przestrzennym zasad Gminy, powiat uzgadnianie 2008 - 2016 krajobrazu i ró żnorodno ści biologicznej 8. Zakładanie parków i ziele ńców na terenach zabudowanych Gminy, powiat Działania wspieraj ące 2008 –-2016 9. Zagospodarowanie terenów na cele rekreacyjno-sportowe Gminy, powiat Działania wspieraj ące 2008 - 2016 (boiska, place zabaw) P.III. Uzyskanie pełnej infrastruktury technicznej powiatu 1. Budowa, modernizacja i odnowa dróg kołowych 1.1 Program modernizacji i rozwoju dróg wojewódzkich, Gminy, Powiat, Województwo, Program modernizacji dróg powiatowych 2008 - 2016 powiatowych i gminnych na terenie całego powiatu Dyrekcja Dróg Krajowych Gmina, Dyrekcja Dróg Wsparcie działa ń, uzgadnianie inwestycji 1.2. Doko ńczenie budowy obwodnicy miasta 2008 - 2016 Krajowych Gminy, Powiat, województwo Budowa parkingów, zatok postojowych, 1.3.Budowa parkingów, zatok postojowych, chodników, 2008 - 2016 ście żek rowerowych chodników przy drogach powiatowych

97

Termin Działania Odpowiedzialno ść Działania powiatu realizacji

ście żek rowerowych 2. Wodoci ągowanie wsi, modernizacja wodoci ągów Gminy Wsparcie działa ń i współpraca 2008 - 2016 miejskich 2.1. Ł ączenie wodoci ągów w wi ększe systemy (np. Prostki- Gminy Wsparcie działa ń i współpraca 2008 - 2016 Ełk) 3. Stworzenie powiatowego systemu kana lizacji sanitarnej z Gminy Wsparcie działa ń i współpraca 2008 - 2016 oczyszczalniami 4. Poprawa systemu telefonizacji i usług telekomunikacyjnych, Telekomunikacja Wsparcie działa ń i współpraca 2008 - 2016 w oparciu o najnowsze systemy Zakład gazowniczy, gminy, Wsparcie działa ń i współpraca 5. Doprowadzenie gazu ziemnego w całym powiecie 2008 - 2016 inwestorzy 6. Budowa instalacji umo żliwiaj ących wykorzystanie Inwestorzy, Gminy, Powiat zastosowanie w jednostkach powiatowych 2008 - 2016 odnawialnych źródeł energii 7. Budowa wie ż widokowych i rozbudowa infrastruktury na Gminy, Miasto, Inwestorzy, Wsparcie działa ń i współpraca 2008 - 2016 trasach turystycznych Lasy Pa ństwowe, Powiat 8. Udost ępnienie terenów zb ędnych PKP i EKD do działalno ści Gminy, PKP Wsparcie działa ń i współpraca 2008 - 2016 gospodarczej 9. Wyznaczanie i zagospodarowanie pla ż i miejsc Gminy, powiat, sołectwa Wsparcie działa ń i współpraca 2008 - 2016 ogólnodost ępnych 10. Oświetlenie ulic miasta i wsi, monitoring Gminy, sołectwa, powiat Wsparcie działa ń i współpraca 2008 - 2016 11. Budowa mieszka ń komunalnych Gminy Wsparcie działa ń 2008 - 2016 12. Budowa hipermarketów budowlanych, ogrodniczych Inwestorzy Wspieranie działa ń 2008 - 2010

98 10. Zarz ądzanie strategi ą

Opracowanie strategii rozwoju powiatu, zako ńczone Uchwał ą Rady Powiatu o przyj ęciu dokumentu strategii i przyst ąpieniu do jej realizacji, stawia przed władzami powiatu (i gmin – zgodnie z deklaracjami) konieczno ść : − okre ślenia sposobów jej realizacji, − obserwacji realizacji celów i zada ń − aktualizacji strategii.

Okre ślenie systemu zarz ądzania strategi ą jest bardzo wa żnym, lecz cz ęsto niedocenianym elementem Agendy 21. Decyduje on bowiem o tym, czy w miar ę upływu czasu dynamika procesu realizacji Strategii b ędzie rosn ąć czy słabn ąć .

Okre ślenie sposobów realizacji Strategii Jakie zadania stoj ą przed władzami w zakresie ustalenia sposobów realizacji strategii?

1. Nale ży rozstrzygn ąć , czy realizacj ę strategii przejm ą dotychczasowe struktury organizacyjne, czy ze wzgl ędu na stopie ń zło żono ści zada ń, współdziałania mi ędzy ró żnymi podmiotami oraz mo żliwo ść wykorzystania potencjału społecznego, nale ży zaproponowa ć nowe struktury. Wa żne, aby niezale żnie od wyboru nowej czy starej struktury, wskaza ć zespół i koordynatora (osob ę, wydział, referat, komisj ę) realizacji strategii. Zespół ten musi posiada ć wystarczaj ąco siln ą pozycj ę kompetencyjn ą, aby móc wprowadzi ć w życie strategi ę, która – z natury – jest zbiorem działa ń nietypowych, wymykaj ących si ę rutynie funkcjonowania gremiów zarz ądzaj ących i wykonawczych. Dodatkowo, je śli uwzgl ędni ć w realizacji strategii niezale żne przecie ż od powiatu samorz ądy gminne, które przyst ąpi ą do realizacji strategii, konieczno ść koordynacji ro śnie. Okre ślone w strategii zadania musz ą znale źć konkretnych i odpowiedzialnych adresatów. Nale ży te ż rozwija ć zró żnicowane i odpowiednie do zada ń formy współpracy, cz ęsto z administracj ą województwa, innymi gminami i administracj ą rz ądow ą 2. Nale ży rozstrzygn ąć , w jaki sposób b ędą podejmowane decyzje w Radzie Powiatu: − czy uchwalany co roku bud żet stanowi finansowy obraz realizacji zada ń wynikaj ących ze strategii ? − czy pokusi ć si ę o wdro żenie Wieloletnich Planów Inwestycyjnych, które precyzyjnie okre ślą dochody i wydatki, w tym zamierzenia inwestycyjne w perspektywie kilku lat ? − czy wdro żyć bud żet zadaniowy (bud żet programów), umo żliwiaj ący w sposób systemowy wybór najkorzystniejszych działa ń i zamierze ń i popraw ę ?, 3. Nale ży ustali ć stały monitoring realizacji Strategii Zrównowa żonego Rozwoju Powiatu jako narz ędzie oceny stopnia jej realizacji. Monitoring obejmuje systematyczn ą obserwacj ę i ocenianie skuteczno ści strategii oraz warunków zewn ętrznych i wewn ętrznych, w tym zwłaszcza specjalnie dobranych elementów i aspektów. Słu żyć powinien on do:

99 − rozpoznania, wg jakiego scenariusza post ępuje rozwój (zmiany struktur społeczno- gospodarczych i przestrzennych), zwłaszcza ostrzeganiu przed zagro żeniami, − wykrycia sytuacji, wymagaj ącej podj ęcia decyzji o korekcie lub o zmianie strategii, − wykrycia zbli żania si ę momentu „rozwidle ń” dróg rozwoju, ewentualnie innych sytuacji, wymagaj ących podj ęcia decyzji strategicznych. − oceny stopnia realizacji poszczególnych celów strategicznych, co umo żliwia wska źnikowy system monitorowania strategii. 4. W przypadku strategii zrównowa żonego rozwoju jako elementu procesu Agendy 21, niezwykle istotny jest społeczny system monitorowania jako ściowych zmian w powiecie, w tym stopnia społecznej satysfakcji z realizacji celów wyznaczonych przez strategi ę. 5. Proponuje si ę zastosowanie nast ępuj ącego trybu post ępowania: − Raz lub dwa razy w roku Zarz ąd Powiatu zdawa ć b ędzie Radzie sprawozdanie z post ępów w realizacji Strategii − W tym celu ustanowiony b ędzie wska źnikowy system obserwacji (monitorowania) post ępów oraz okoliczno ści zewn ętrznych, które mog ą mie ć wpływ na skuteczno ść wdra żania i realizacji strategii. − Podobnie, co najmniej dwa razy w roku powinien by ć dokonywany - w ramach monitoringu strategii - przegl ąd celów i zada ń strategicznych oraz post ępów i trudno ści w realizacji Strategii przez grup ę, która na warsztatach tworzyła Strategi ę (proponowana jest kontynuacja jej pracy np. jako Komitet (Stowarzyszenie, Rada, Komisja) „Agenda 21”. 6. W procesie wdra żania strategii, poza procesem planowania operacyjnego nale ży: − prowadzi ć działalno ść informacyjno-promocyjna, tj. informowanie opinii publicznej, zwłaszcza aktywnej cz ęś ci powiatowej wspólnoty, − koordynowa ć i organizowa ć działania, ich przygotowanie i wzmacnianie stopnia zaanga żowania uczestników procesu, m.in. poprzez delegowanie zada ń do małych zespołów w celu przygotowania i wdra żania konkretnych projektów i programów. 7. Na efektywno ść procesu realizacyjnego wpływaj ą te ż szkolenia podnosz ące poziom świadomo ści i umiej ętno ści ludzi zaanga żowanych w realizacj ę strategii. 8. Nale ży uwzgl ędni ć system aktualizacji strategii jako działanie wprz ęgni ęte w system: ze wzgl ędu na długookresowy charakter planowania, nast ępuj ące szybkie zmiany prawne, organizacyjne, wreszcie elastyczno ść w dostosowaniu si ę do priorytetów w zakresie uzyskiwania zewn ętrznych środków finansowych.

100 11. Monitoring strategii

Działania Wska źniki Źródła informacji E. I. Zachowanie wysokich walorów przyrodniczych i krajobrazowych 1. Ochrona zasobów fauny i flory - Liczba u żytków ekologicznych i rezerwatów Słu żby gmin i powiatu, - Liczba i powierzchnia zało żonych korytarzy ekologicznych Nadle śnictwo, Wojewódzki - Liczba odrestaurowanych i zabezpieczonych pomników przyrody Konserwator Przyrody - Liczba zakupionych sadzonek drzew i krzewów do parków i ziele ńców - Powierzchnia terenów obj ętych ochron ą w ha - Liczba skontrolowanych pomostów - Wielko ść nakładów na doposa żenie SSR - Liczba Społecznych Stra żników Rybackich - Liczba Społecznych Opiekunów Przyrody 2. Poprawa jako ści wód i uregulowanie stosunków - Liczba nowopodł ączonych gospodarstw do sieci kanalizacyjnej Słu żby gmin i powiatu, WIO Ś, wodnych - Liczba nowowybudowanych separatorów WUS, ZMiUW - Liczba odbiorców podł ączonych do sieci kanalizacyjnej - Liczba zmodernizowanej sieci deszczowej w km - Powierzchnia zmeliorowanych gruntów w ha - Liczba przeprowadzonych akcji oczyszczania brzegów jezior i rzek oraz liczba ich uczestników - Liczba wydanych pozwole ń wodno – prawnych na umacnianie brzegów - Liczba przeprowadzonych kontroli zachowania linii brzegowej - Liczba rekultywowanych jezior - Wska źniki decyduj ące o ocenie sanitarnej jezior - Liczba zmodernizowanych oczyszczalni ścieków - Ładunki zanieczyszcze ń w ściekach oczyszczonych odprowadzanych do odbiornika - Liczba przydomowych oczyszczalni ścieków - Liczba mieszka ńców obsługiwanych przez oczyszczalnie - Ładunek zanieczyszcze ń trafiaj ący z powiatu do odbiorników - Liczba obsługiwanych szamb - Liczba zagospodarowanych osadów ściekowych - Liczba zlikwidowanych nieczynnych uj ęć wody - Długo ść sieci melioracyjnej w km - Długo ść sieci melioracyjnej zmodernizowanej w km - Liczba przeprowadzonych inwestycji melioracyjnych

101 Działania Wska źniki Źródła informacji - Liczba przeprowadzonych kontroli z zakresu gospodarki wodnej - Liczba przeprowadzonych kontroli na urz ądzeniach pi ętrz ących - Liczba gruntów prywatnych zalesionych w ha - Wielko ść przyznanych dotacji na zalesienia gruntów nie stanowi ących własno ści Skarbu Pa ństwa - Wielko ść pobieranych ekwiwalentów za zalesion ą powierzchni ę w powiecie - Liczba jezior w powiecie obj ętych badaniami czysto ści wód - Liczba wykonanych bada ń wód powierzchniowych - Liczba wykonanych bada ń wód podziemnych - Wska źniki zanieczyszczenia wód podziemnych i gleb w relacji do norm krajowych i UE - Udział % wód klasy I i II w długo ści rzek na terenie powiatu - Udział % wód klasy I i II w powierzchni wód stoj ących na terenie powiatu 3. Ochrona powierzchni ziemi przed zniszczeniem i - Liczba mieszka ńców obj ętych programem segregacji odpadów Słu żby gmin i powiatu, degradacj ą - Liczba odzyskanych surowców wtórnych administratorzy wysypisk, - Liczba odpadów wykorzystanych podmioty gospodarcze - Ilo ść odpadów utylizowanych działaj ące w celu odzysku - Powstanie zakładu utylizacji odpadów surowców wtórnych, WUS, - Wielko ść nakładów na inwestycje w dziedzinie zagospodarowania odpadów stałych - Liczba specjalistycznych środków transportu do wywozu nieczysto ści - Liczba przeprowadzonych kontroli z zakresu gospodarki odpadami - Liczba wysypisk odpowiadaj ących normom unijnym w powiecie - Liczba zlikwidowanych dzikich wysypisk odpadów - Liczba odebranych i zagospodarowanych zwłok zwierz ęcych - Liczba płyt gnojowych i zbiorników do gnojówki przy oborach - Liczba gospodarstw ekologicznych - Wielko ść nakładów na wsparcie rolnictwa ekologicznego i zintegrowanego - Liczba opracowanych planów urz ądzania lasów - Liczba wydanych decyzji na zalesienia i ich nadzór - Liczba wydanych decyzji na wycink ę drzew - Liczba nowopowstałych szkółek - Liczba przyznanych dotacji na zalesienia - Powierzchnia zagospodarowanych nieu żytków w ha - % terenów niezagospodarowanych - Powierzchnia terenów zrekultywowanych w ha - Liczba przeprowadzonych szkole ń z zakresu rolniczego u żytkowania gleb

102 Działania Wska źniki Źródła informacji 4. Ochrona przed zanieczyszczeniem powietrza - Plan energetyczny powiatu Słu żby gmin i powiatu, WIO Ś, (zwłaszcza ze źródeł niskiej emisji), hałasem i - Liczba podł ączonych jednostek gospodarczych do sieci CO WUS promieniowaniem - Liczba zmodernizowanych kotłowni przystosowanych do paliw przyjaznych środowisku - Ilo ść kW wytworzonych i oddanych do sieci pochodz ących z odnawialnych źródeł energii - Liczba instalacji umo żliwiaj ących wykorzystanie odnawialnych źródeł energii - Stan zanieczyszczenia powietrza według poszczególnych parametrów - Liczba projektów pilota żowych dla inwestycji finansowanych z Unii Europejskiej - Opracowany powiatowy program wykorzystania odnawialnych źródeł energii - Powstanie funduszu małych grantów wspieraj ącego wykorzystanie odnawialnych źródeł energii - Wielko ść nakładów na inwestycje z zakresu ochrony powietrza - Liczba pojazdów w ruchu dobowym przez centrum Ełku - Powierzchnia zieleni izolacyjnej ulic - Stan poziomu hałasu wzdłu ż głównych ci ągów komunikacyjnych - Liczba obszarów w powiecie z ograniczeniem pr ędko ści do 30 km/h - Liczba mikrobusów w Ełku - Liczba sporz ądzonych map akustycznych przez Zarz ądy Dróg - Liczba jezior obj ętych zakazami u żywania jednostek pływaj ących o nap ędzie spalinowym - Liczba ekranów akustycznych w powiecie - Liczba przeprowadzonych pomiarów pól elektromagnetycznych E. II. Edukacja ekologiczna dzieci, młodzie ży i dorosłych - Liczba Zielonych szkół funkcjonuj ących na terenie powiatu 1. Opracowanie i realizacja programu edukacji Słu żby powiatu i gmin, - Liczba osób korzystaj ących z Zielonych szkół ekologicznej informacje od podmiotów - Liczba imprez i kampanii ekologicznych szkol ących, organizacji - % miesza ńców bior ących udział w imprezach i kampaniach ekologicznych pozarz ądowych, szkoły - Liczba konkursów ekologicznych - Liczba uczestników konkursów ekologicznych - Liczba uczestników szkole ń w zakresie edukacji ekologicznej - % mieszka ńców powiatu obj ętych programem - Liczba wspólnych działa ń ekologicznych na terenie powiatu

103 Działania Wska źniki Źródła informacji - Liczba szkół i uczniów korzystaj ących z edukacji ekologicznej - Wielko ść środków finansowych przeznaczanych na działania ekologiczne przez szkoły ż - Liczba targów ekologicznych 2. Propagowanie zdrowego trybu ycia Słu żby powiatu i gmin, - Liczba osób uczestnicz ących w targach organizacje pozarz ądowe - Liczba wystawiaj ących si ę firm - Liczba wydanych publikacji i wydawnictw ś ż - Liczba korzystaj ących ze ście żki dydaktycznej 3. Utworzenie cie ek przyrodniczo-dydaktycznych Słu żby powiatu i gmin, - Liczba uczestników szkole ń w zakresie edukacji ekologicznej informacje od podmiotów - Liczba szkolnych klubów ekologicznych do Liczba szkół szkol ących , organizacji pozarz ądowych, szkoły, PZDR

ę ś - Liczba aplikacji o środki UE 4. Ubieganie si o rodki UE na działania ekologiczne Słu żby powiatu i gmin, - Wielko ść nakładów na edukacje ekologiczn ą organizacje pozarz ądowe, - Wielko ść pozyskanych środków finansowych samorz ądy gospodarcze, stowarzyszenia

ś - Uruchomienie bazy danych o środowisku 5. Utworzenie bazy danych o rodowisku w powiecie Powiat (analiza stanu istniej ącego) - Ilo ść pozyskanych informacji o stanie środowiska w powiecie - Ilo ść zamieszczonych informacji w bazie o stanie środowiska - Ilo ść uaktualnianych w ci ągu roku informacji o stanie środowiska w powiecie - Liczba osób odwiedzaj ącą baz ę danych w ci ągu roku - Liczba studentów bior ących udział w praktykach 6. Organizowanie praktyk studenckich z zakresu ochrony Powiat i gminy środowiska - Liczba bada ń wykonanych przez studentów - Liczba zinwentaryzowanych zagro żeń środowiska przez studentów - Liczba podpisanych umów współpracy pomi ędzy Starostwem a uczelniami wy ższymi - Liczba szkole ń rolników z zakresu Dobrej Praktyki Rolniczej 7. Promowanie i rozpowszechnianie zasad dobrej Słu żby powiatu i gmin, PZDR praktyki rolniczej uj ętej w Kodeksie Dobrej Praktyki - Liczba przeszkolonych rolników z zakresu Dobrej Praktyki Rolniczej Rolniczej - Liczba zorganizowanych konkursów dla rolników - Liczba rolników uczestnicz ących w konkursach - Liczba materiałów dotycz ąca Dobrej Praktyki Rolniczej rozprowadzona wśród rolników

104 Działania Wska źniki Źródła informacji - Sporz ądzony i zatwierdzony Powiatowy Program Ochrony Środowiska i 8. Rozpowszechnianie i realizacja Powiatowego Powiat, Gminy, Wojewoda Programu Ochrony Środowiska oraz Planu Plan Gospodarki Odpadami Gospodarki Odpadami - Liczba zrealizowanych działa ń zawartych w programie i planie - Ilo ść informacji o stanie powiatu zawartych w programie i planie - Sprawozdanie z realizacji programu i planu - Wielko ść nakładów finansowych przeznaczonych na realizacj ę zada ń zawartych w programie i planie - Liczba osób i jednostek zapoznanych z programem i planem - Liczba wydanych i rozpowszechnionych egzemplarzy programu i planu ż - Liczba wydanych folderów 9. Promowanie umiarkowanego u ytkowania zasobów Słu żby powiatu i gmin, PZDR, biologicznych i praktyki oszcz ędnego i rozs ądnego - Liczba przeprowadzonych szkole ń informacje od podmiotów - Liczba przeszkolonych osób w tym zakresie gospodarowania szkol ących, organizacji - Liczba publikacji i wydawnictw pozarz ądowych ń - Liczba spotka ń i warsztatów z udziałem społecze ństwa 10. Udział społecze stwa i współpraca z organizacjami Powiat i Gminy, Urz ąd - Liczba uczestników przy tworzeniu programów i planów ekologicznymi przy tworzeniu programów i planów Wojewódzki, Urz ąd - Liczba przeankietowanych osób, mieszka ńców powiatu Marszałkowski - Liczba opracowanych programów i planów przy udziale społecze ństwa - % mieszka ńców dostrzegaj ących konieczno ść ochrony środowiska i edukacji ekologicznej ź - Liczba przeprowadzonych spotka ń i szkole ń 11. Promocja odnawialnych ródeł energii Powiat i Gminy - Liczba uczestników

E. III. Racjonalne gospodarcze wykorzystanie zasobów przyrodniczych i krajobrazowych

ą ą - Liczba przeprowadzonych akcji sprz ątania 1. Porz dkowanie szlaków turystycznych i sprz tanie Słu żby powiatów i gmin, - Liczba osób bior ących udział w akcji lasów Nadle śnictwo, organizacje - Liczba miejscowo ści w powiecie obj ętych akcj ą pozarz ądowe, szkoły, stowarzyszenia, CEE

ż - Liczba pla ż 2. Tworzenie gminnych pla Powiat, gminy, sołectwa - Liczba nowopowstałych obiektów turystycznych 3. Rozwój infrastruktury turystycznej Powiat i Gminy - Liczba turystów korzystaj ących - Liczba gospodarstw agroturystycznych

105 Działania Wska źniki Źródła informacji - Liczba ofert 4. Tworzenie całorocznych ofert sportowo-turystycznych Powiat, gminy, sołectwa - Liczba osób korzystaj ących ś ż - Długo ść wybudowanych ście żek rowerowych 5. Budowa cie ek rowerowych Powiat i Gminy - Liczba miejsc zagospodarowanych 6. Zagospodarowanie turystyczne lasu i terenów przy Powiat, gminy, Nadle śnictwo, - Liczba utworzonych pla ż, campingów, przystani, pól namiotowych zbiornikach wodnych podmioty świadcz ące usługi - Liczba uczestników korzystaj ących z infrastruktury rekreacyjnej i turystyczne turystycznej ż - Liczba sprz ętu zakupionego dla potrzeb ratownictwa 7. Doskonalenie systemu ochrony po arowej i przed Słu żby powiatu i gmin, ż - Wielko ść środków finansowych powiatu przeznaczanych na ochronę nadzwyczajnymi zagro eniami. informacje od podmiotów po żarow ą i przed nadzwyczajnymi zagro żeniami szkol ących, Komenda Stra ży - Liczba szkole ń w tym zakresie Po żarnej - Liczba uczestników szkole ń - Liczba przeprowadzonych akcji i ich uczestników

- Liczba zakładów o zwi ększonym ryzyku, posiadaj ących program i plan w Słu żby powiatu i gmin, WIO Ś, 8. Opracowanie programów zapobiegania powa żnym stosunku do wszystkich zakładów Komenda Stra ży Po żarnej, awariom przemysłowym, planów operacyjno- - Liczba zakładów posiadaj ących program zapobiegania powa żnym awariom zakłady pracy ratowniczych oraz opracowanie i wdro żenie systemu przemysłowym bezpiecze ństwa - Liczba zakładów posiadaj ących raport o bezpiecze ństwie - Liczba zakładów posiadaj ących opracowany system bezpiecze ństwa - Liczba zakładów posiadaj ących wewn ętrzny plan operacyjno-ratowniczy

ą - Sporz ądzenie i zatwierdzenie planu ochrony przeciwpowodziowej i 9. Sporz dzanie planów ochrony przeciwpowodziowej oraz Powiat, Gminy, Wojewoda przeciwdziałania skutkom suszy przeciwdziałania skutkom suszy - Liczba zrealizowanych działa ń zawartych w planach - Liczba zakupionego sprz ętu ż - Liczba wprowadzonych obszarów ograniczonego u żytkowania 10. Wprowadzanie obszaru ograniczonego u ytkowania dla Powiat, Gminy, Wojewoda przedsi ęwzi ęć mog ących znacz ąco oddziaływa ć na - Liczba sporz ądzonych przegl ądów ekologicznych dla inwestycji dla których środowisko tworzy si ę obszar ograniczonego u żytkowania - Ilo ść przeprowadzonych post ępowa ń w sprawie utworzenia obszaru ograniczonego u żytkowania

106 Działania Wska źniki Źródła informacji ż - Liczba wydanych koncesji 11. Racjonalne u ytkowanie posiadanych kopalin i Słu żby powiatu i gmin eksploatacja złó ż w miejscach gdzie mo że dodatnio - Liczba wyrobisk eksploatacyjnych i poeksploatacyjnych surowców wpływa ć na ochron ę środowiska - Powierzchnia wyrobisk surowców

12. Rozpoznawanie zasobów kopalin na terenie powiatu ę - Wielko ść zu życia energii elektrycznej, cieplnej i ciepłej wody w powiecie 13. Stosowanie technologii energooszcz dnych Słu żby powiatu i gmin, - Moc zastosowanych alternatywnych źródeł energii ZMiUW, wła ściciele - Liczba przekazanych do u żytku elektrowni wodnych elektrowni, Zakład - Liczba instalacji umo żliwiaj ących wykorzystanie odnawialnych źródeł Energetyczny energii - Liczba zamontowanych punktów świetlnych przy drogach i ulicach posiadaj ących żarówki energooszcz ędne - Liczba technologii z wykorzystaniem kryteriów BAT

- Powierzchnia zrekultywowanych gleb 15. Rekultywacja zdegradowanych gleb Gminy, powiat, NFO ŚIGW ż - Liczba posadzonych drzew i krzewów 16. Zasadzenia przydro ne Gminy, powiat, GDDKiA

ę - Uruchomienie programu oszcz ędzania wody 10. Promowanie programów oszcz dzania wody Słu żby powiatu i gmin, - Liczba zamkni ętych obiegów wody i wtórnego wykorzystania w ZMiUW, informacja od przedsi ębiorstwach podmiotów szkol ących - Promocja zamkni ętych obiegów wody oraz wtórnego wykorzystania - Zmniejszenie zu życia wody z uj ęć podziemnych do celów przemysłowych - Liczba przeprowadzonych szkole ń w tym zakresie - Liczba zakładów uczestnicz ących w szkoleniach

G.I. Wykorzystanie potencjału gospodarki powiatu

ę - Opracowanie programu rozwoju rolnictwa 1. Rozwini cie produkcji rolnej Powiat, gminy, izby - Liczba grup producenckich i członków tych grup gospodarcze, WUS, grupy - Liczba producentów żywno ści uznanej za ekologicznie zdrow ą producencie, PZDR, ARiMR - Liczba znaków towarowych żywno ści ekologicznej - Liczba zakładów przetwórstwa nowopowstałych i zmodernizowanych - Liczba zatrudnionych osób w powstałych zakładach przetwórstwa - Liczba zakładów usługowych zwi ązanych z rolnictwem - Liczba nowych technologii w produkcji rolnej

107 Działania Wska źniki Źródła informacji - Wielko ść gospodarstw - Liczba zawartych porozumie ń w zakresie współpracy zagranicznej - Liczba zło żonych wniosków o środki UE - Liczba i wielko ść budynków słu żą cych do chowu trzody chlewnej i drobiu - Liczba nowych inwestycji w gospodarstwach rolnych - Liczba gospodarstw korzystaj ących z pozarolniczych źródeł zarobkowania - Liczba zało żonych plantacji lnu - Liczba firm przetwórstwa rolno-spo żywczego działaj ących w powiecie 2. Rozwój przemysłu Powiat, gminy, izby - Liczba zatrudnionych w firmach przetwórstwa rolno-spo żywczego gospodarcze, WUS, grupy - Liczba instytucji współpracuj ących z biznesem na terenie powiatu producencie, PZDR - Liczba przeprowadzonych szkole ń dla przedstawicieli M ŚP - Liczba przeszkolonych osób ilo ść M ŚP - Liczba podmiotów korzystaj ących z funduszy celowych - Warto ść udzielonych środków z funduszy celowych - Liczba instytucji wspieraj ących M ŚP - Ilo ść terenów przeznaczonych pod inwestycje w ha - Powierzchnia terenów uzbrojonych i oferowanych do zagospodarowania - Liczba publikacji promocyjnych mo żliwo ści inwestowania w powiecie - Liczba ofert inwestycyjnych podj ętych do realizacji - Liczba stowarzyszonych podmiotów - Liczba wdro żonych innowacyjnych technologii - Liczba zawartych porozumie ń w zakresie współpracy zagranicznej - Liczba powstałych inkubatorów przedsi ębiorczo ści - Liczba firm przetwórstwa drzewnego działaj ących w powiecie - Liczba zatrudnionych w firmach przetwórstwa drzewnego - Liczba szkole ń i kursów 3. Przygotowa nie kadr o odpowiednim poziomie i strukturze Powiat i gminy, organizacje - Liczba przeszkolonych osób kwalifikacji pozarz ądowe, stowarzyszen ia, - Liczba osób korzystaj ących z kształcenia ustawicznego informacje od podmiotów - Ilo ść przeprowadzonych przekwalifikowa ń szkol ących, - Wielko ść funduszy pozyskanych na realizacj ę zada ń edukacyjnych - Liczba organizacji pozarz ądowych w zakresie edukacji - Liczba uczniów i klas ze zmienionym programem kształcenia - Liczba nowopowstałych szkół i uczelni, szkolnictwa niepublicznego

108 Działania Wska źniki Źródła informacji ę - Liczba miejsc noclegowych 4. Rozwój usług turystycznych, r kodzieła i rzemiosła oraz Powiat i gminy, podmioty - Liczba uczestników korzystaj ących z infrastruktury rekreacyjnej i agroturystyki świadcz ące usługi turystycznej turystyczne, grupy - Liczba gospodarstw agroturystycznych i ekoturystycznych producencie, PZDR, - Liczba obiektów turystycznych posiadaj ących kategoryzacj ę stowarzyszenia, organizacje - Liczba obiektów małej infrastruktury turystycznej oddanych do u żytku pozarz ądowe - Liczba przekazanych do u żytku zagospodarowanych k ąpielisk - Liczba utworzonych tras rowerowych i ich długo ść - Liczba utworzonych szlaków pieszych i ich długo ść - Liczba utworzonych szlaków kajakowych i ich długość - Liczba szlaków i tras oznakowanych - Liczba przekazanych do u żytku zagospodarowanych k ąpielisk - Wielko ść nakładów finansowych na utrzymanie i rozwój kolejki turystycznej - Liczba osób korzystaj ących z usług kolejki turystycznej-wąskotorowej - Uruchomienie Centrum Informacji Turystycznej - Liczba folderów promocyjnych - Liczba uaktualnie ń strony internetowej powiatu - Liczba instytucji kulturalnych i stowarzysze ń kulturalnych - Liczba zorganizowanych imprez kulturalnych - Liczba o środków sportowych przekazanych do u żytku - Liczba wypo życzalni sprz ętu wodnego, rowerów itp. G.II. Wspieranie i inicjowanie rozwoju powiatu - Uruchomienie Centrum Informacji w powiecie 1. Promocja powiatu Powiat i gminy, organizacje - Liczba publikacji i wydawnictw pozarz ądowe, redakcje - Liczba materiałów zamieszczanych na stronach internetowych powiatu gazety, radia i telewizji, - Liczba wydanych map i folderów podmioty gospodarcze, - Nakład i liczba tytułów wydawnictw promuj ących powiat podmioty świadcz ące usługi - Liczba zorganizowanych imprez targowych i ilo ść wystawców turystyczne, stowarzyszenia - Cz ęsto ść uaktualnie ń strony internetowej powiatu - Uruchomienie internetowej turystycznej bazy danych - Wielko ść nakładów na promocj ę w bud żetach samorz ądów - Liczba towarów i usług charakterystycznych dla powiatu - Liczba znacz ących imprez promuj ących powiat

109 Działania Wska źniki Źródła informacji ą - Liczba zawartych porozumie ń w zakresie współpracy zagranicznej 2. Aktywizacja gospodarcza powiatu i gmin wchodz cych Powiat i gminy, - Liczba zawartych porozumie ń współpracy pomi ędzy samorz ądem w jego skład przedsi ębiorcy, organizacje powiatowym a gminnymi pozarz ądowe, stowarzyszenia - Liczba inwestycji wspólnie realizowanych - Wielko ść środków finansowych z bud żetu powiatu i gmin przeznaczanych na wspólne inwestycje - Stworzenie i realizacja Strategii Rozwoju Gospodarczego - Ilo ść informacji udzielanych zainteresowanym 3. Dobra komunikacja powiatu z otoczeniem Powiat i gminy - Liczba kontraktowanych usług w organizacjach pozarz ądowych - Liczba form komunikacji samorz ądu z mieszka ńcami - Liczba spotka ń i warsztatów z udziałem społecze ństwa - Liczba przeankietowanych osób, mieszka ńców powiatu - Liczba osób korzystaj ących z internetowej strony powiatu ść - Wdro żenie systemu zarz ądzania jako ści ą 4. Wysoka jako pracy starostwa i innych jednostek Powiat i gminy samorz ądów gminnych i urz ędów - Średni czas realizacji wybranych zada ń w urz ędach - Liczba skarg na prac ę urz ędów - Liczba przeankietowanych osób z zakresu zadowolenia z pracy urz ędu - Liczba przeszkolonych pracowników samorz ądowych i radnych - Liczba pracowników z wykształceniem wy ższym ż ą - Liczba utworzonych nowych atrakcyjnych miejsc pracy 5. Utworzenie mechanizmów umo liwiaj cych osiedlanie Powiat i gminy, Powiatowy ę ż - Liczba nowych kierunków na Uczelniach Wy ższych w powiecie si w powiecie wykształconej młodzie y Urz ąd Pracy, Uczelnie - Liczba powstałych inkubatorów przedsi ębiorczo ści i Liczba obj ętych nimi Wy ższe, WUS uczestników ś ż - Wielko ść pozyskanych środków finansowych pozabud żetowych 6. Pozyskiwanie rodków pozabud etowych krajowych i Powiat i gminy, organizacje - Liczba aplikacji o środki UE unijnych pozarz ądowe, samorz ądy - Wielko ść pozyskanych środków finansowych z UE gospodarcze, stowarzyszenia, - Liczba przeszkolonych osób w zakresie pozyskiwania środków z UE szkoły, Urz ąd Wojewódzki i - Liczba projektów pilota żowych dla inwestycji finansowanych z Unii Marszałkowski Europejskiej - Liczba spotka ń roboczych w celu pisania projektów - Liczba podmiotów gospodarczych, organizacji i stowarzysze ń korzystaj ących z funduszy unijnych - Ocena projektów wpisanych w internetowy system ewidencji kart projektów do Funduszy Strukturalnych

110 Działania Wska źniki Źródła informacji ś - Liczba przeprowadzonych szkole ń dla M ŚP 7. Wspieranie i pobudzanie aktywno ci gospodarczej Powiat, gminy, WUS, ś ę - Liczba uczestników szkole ń małych i rednich przedsi biorstw samorz ądowe organizacje - Uruchomienie bazy danych o istniej ących na terenie powiatu gospodarcze, informacja od przedsi ębiorstwach i ich potrzebach podmiotów organizuj ących - Liczba zorganizowanych imprez targowych i ilo ść wystawców szkolenia, organizacje - Liczba uczestnicz ących w targach podmiotów gospodarczych i zawartych pozarz ądowe transakcji - Liczba instytucji współpracuj ących i wspieraj ących M ŚP - Liczba udzielonych por ęcze ń - Ilo ść podmiotów korzystaj ących z ulg podatkowych - Warto ść udzielonych ulg - Liczba informacji na stronie internetowej powiatu o dost ępnych programach na rozwój M ŚP - Liczba folderów promocyjnych - Liczba zawartych porozumie ń pomi ędzy przedsi ębiorcami w zakresie współpracy zagranicznej - Liczba instytucji nale żą cych do sieci KSU - Liczba spotka ń i uczestników z M ŚP - Ilo ść informacji udzielanych dla M ŚP - Liczba prezentacji mo żliwo ści inwestowania w powiecie - Liczba przedsi ębiorstw korzystaj ących ze środków finansowych UE - Liczba informacji umieszczonych na tablicach ogłosze ń 8. Umieszczenie informacji o lokalnym rynku pracy w Powiat, gminy, Powiatowy - Liczba informacji umieszczonych na stronach internetowych powiatu i gmin gminach i na stronach internetowych gmin i powiatu Urz ąd Pracy - Liczba wydanych ulotek o rynku pracy w powiecie

S.I. Podniesienie poziomu wykształcenia i świadomo ści społecze ństwa

- Liczba publicznych szkół podstawowych i gimnazjum w powiecie 1. Dostosowanie sieci szkół podstawowych i Powiat, gminy, szkoły, WUS, ń - Liczba uczniów w klasie gimnazjalnych dla potrzeb mieszka ców CEE, towarzystwa kulturalne, - Liczba klas w szkole 2. Integracja działa ń s ąsiaduj ących powiatów w organizacje pozarz ądowe, - Liczba nowopowstałych szkół szkolnictwa niepublicznego zakresie kształcenia zawodowego młodzie ży – CKPiU, uczelnie wy ższe wykluczenie dublowania si ę profili, zawodów i - Liczba szkół i gimnazjów w jednym obiekcie specjalno ści - Porozumienie powiatów w zakresie kształcenia zawodowego młodzie ży - Liczba uczniów i klas ze zmienionym programem kształcenia 3. Bogata, zró żnicowana, atrakcyjna oferta - Liczba przyznawanych corocznie stypendiów i wielko ść środków kształcenia zawodowego finansowych przeznaczonych na stypendia - Liczba stanowisk komputerowych w pracowniach komputerowych

111 Działania Wska źniki Źródła informacji 4. Ustawiczna edukacja ekologiczna dzieci i - Liczba klas z rozszerzonym j ęzykiem obcym, młodzie ży na wszystkich etapach kształcenia. - Liczba osób korzystaj ących z kształcenia ustawicznego Planowanie kształcenia ustawicznego dla - Liczba o środków doskonalenia nauczycieli dorosłych (współpraca z CEE) - Liczba informacji umieszczonych na stronie internetowej powiatu z zakresu 5. Dąż enie do poł ączenia o środków doskonalenia kształcenia nauczycieli - Liczba osób korzystaj ących z „ Zielonych szkół” 6. Utworzenie sprawnego systemu przepływu - Liczba organizowanych zawodów i imprez oraz liczba ich uczestników informacji: władza-społecze ństwo i odwrotnie - Liczba uczniów bior ących udział w wymianie mi ędzynarodowej młodzie ży 7. Wspieranie działa ń organizacji pozarz ądowych - Liczba funkcjonuj ących punktów bibliotecznych (partnerstwo, informacja, promocja) - Liczba organizacji pozarz ądowych współpracuj ących z samorz ądami 8. Kontaktowanie usług w organizacjach - Liczba szkół j ęzyków obcych w powiecie pozarz ądowych - Liczba ucz ących si ę w szkołach j ęzyków obcych - Liczba kursów z informatyki i liczba uczestnicz ących Ilo ść kursach 9. Wspieranie działa ń mieszka ńców powiatu przez organizacje pozarz ądowe m.in. poprzez - Liczba zawodów sportowych oraz liczba ich uczestników - Liczba imprez kulturalnych oraz liczba ich uczestników wydawanie opinii - Liczba nowych obiektów sportowych 10. Poło żenie wi ększego nacisku na kształcenie - Liczba klubów sportowych i organizacji językowe i technologii informatycznej - Liczba instytucji kulturalnych oraz stowarzysze ń 11. Kształcenie świadomo ści społecznej poprzez - Nakład i liczba wydawnictw promocyjnych i informacyjnych wspieranie działa ń kulturalnych - Wielko ść nakładów na szkolnictwo, kultur ę, sport i rekreacj ę 12. Wzbogacenie oferty sp ędzania czasu wolnego dzieci i młodzie ży. Wspieranie finansowe działa ń szkół i placówek w tym zakresie S.II. Sprawny system zabezpieczenia ochrony zdrowia, bezpiecze ństwa socjalnego i publicznego ń - Stworzenie i realizacja planu zabezpieczenia zdrowotnego 1. Bezpiecze stwo zdrowotne Słu żby powiatu, gminy, - Liczba oddziałów w szpitalach Narodowy Fundusz Zdrowia, - Liczba przeszkolonego personelu medycznego, WUS, szpital, Pro-Medica - Liczba gabinetów lekarskich i stomatologicznych - Liczba przebadanych osób, mieszka ńców powiatu, - Powstanie miejsca stacjonowania śmigłowca ZPR - Liczba ambulansów w powiecie - Powołanie koordynatora ds. promocji zdrowia - Liczba folderów promuj ących zdrowy styl życia - Wielko ść nakładów na usługi lecznicze

112 Działania Wska źniki Źródła informacji ń - Liczba wywiadów środowiskowych przeprowadzanych przez Opiek ę 2. Bezpiecze stwo socjalne Słu żby powiatu i gmin, PCPR, Społeczn ą organizacje pozarz ądowe, - Liczba dzieci obj ętych do żywianiem fundacje, Dom Pomocy - Kwota pozyskanych zewn ętrznych środków finansowych i liczba Społecznej, Pa ństwowy Dom udzielonych zapomóg Dziecka, Rodzinny Dom - Liczba odbytych zaj ęć terapeutycznych oraz uczestników bior ących w nich Dziecka, świetlice udział terapeutyczne - Liczba świetlic terapeutycznych - Liczba punktów i osób korzystaj ących z pomocy - Liczba klubów osiedlowych i zaj ęć terapeutycznych - Liczba o środków opieku ńczych i pomocy społecznej - Liczba osób przebywaj ących w o środkach opieku ńczych i pomocy społecznej - Liczba domów dziecka - Liczba dzieci mieszkaj ących Ilo ść domach dziecka - Liczba o środków rehabilitacyjnych - Liczba osób korzystaj ących z usług rehabilitacyjnych - Liczba mieszka ń przystosowanych dla osób niepełnosprawnych - Liczba wydanych decyzji budowlanych dotycz ących likwidacji barier architektonicznych - Uruchomienie pogotowia opieku ńczego - Uruchomienie O środka Terapii Leczenia Uzale żnie ń dla dzieci i młodzie ży - Liczba rodzin zast ępczych - Liczba dzieci przebywaj ących w rodzinach zast ępczych ń - Liczba słu żb działaj ących na rzecz bezpiecze ństwa publicznego 3. Bezpiecze stwo publiczne Słu żby powiatu i gmin, Policja, - Liczba zgłosze ń i powiadomie ń Policji i Stra ży Miejskiej Stra ż Miejska, organizacje - Liczba zorganizowanych parkingów strze żonych pozarz ądowe - Liczba punktów monitorowanych w miastach - Liczba organizacji pozarz ądowych działaj ących w dziedzinie poprawy bezpiecze ństwa - Opracowanie i realizacja programu monitoringu niebezpiecznych miejsc - Liczba szkole ń i uczestników z zakresu bezpiecze ństwa publicznego - Liczba i długo ść o świetlonych dróg i ulic

P.I. Poprawa dost ępno ści komunikacyjnej powiatu

113 Działania Wska źniki Źródła informacji ś - Wska źnik ESS – przed i po wprowadzeniu zmian usprawniaj ących 1. Poprawa jako ci dróg i systemu komunikacyjnego Słu żby powiatu i gmin, - % powierzchni dróg obj ętych modernizacj ą i ulepszeniem nawierzchni zarz ądcy dróg - Liczba km dróg oddanych do u żytku - Nakłady wykorzystane na modernizacj ę dróg - Liczba utworzonych tras rowerowych ą ą ń - Liczba zelektryfikowanych poł ącze ń kolejowych 2. Utrzymanie istniej cych poł cze kolejowych PKP, słu żby powiatu i gmin - Liczba nowych wznowionych poł ącze ń kolejowych - Liczba osób korzystaj ących z nowych poł ącze ń kolejowych - długo ść zmodernizowanych tras kolejowych ą - Liczba utworzonych tras rowerowych 3. Wytyczenie dróg rowerowych (w poł czeniu ze szlakami Słu żby powiatu i gmin, - Liczba tras rowerowych poł ączonych ze szlakami europejskimi europejskimi) podmioty świadcz ące usługi - Liczba uczestników korzystaj ących z utworzonych szlaków i tras turystyczne, organizacje - Liczba oznaczonych tras rowerowych pozarz ądowe, stowarzyszenia - Kanał ł ącz ący Pojezierze Ełckie z Wielkimi Jeziorami Mazurskimi 4. Budowa szlaków wodnych Powiat i gminy, podmioty - Liczba jednostek pływaj ących korzystaj ących z Kanału świadcz ące usługi turystyczne - Kanały ł ącz ące pobliskie jeziora oraz liczba ich u żytkowników ę - Liczba stref ochronnych do 50 m uj ętych w planach zagospodarowania 5. Zmniejszenie strefy ochronnej wód pod zabudow do Powiat i gminy, nadzór ś przestrzennego 50m zgodnie z wymogami ochrony rodowiska budowlany

ąż ą - Lotnisko i l ądowisko 6. D enie do budowy lotniska i l dowiska

P.II. Poprawa estetyki powiatu

- % obiektów wyremontowanych w ogólnej ilo ści obiektów zabytkowych 1. Remont zabytkowych renowacja obiektów Słu żby powiatu i gmin, nadzór - % wyremontowanych elewacji budynków w stosunku do wszystkich zabytkowych budowlany, Wojewódzki budynków Konserwator Zabytków

114 Działania Wska źniki Źródła informacji ż ą - Liczba i długo ść o świetlonych dróg i ulic 2. Wdro enie programu porz dkowania wsi (elewacje, Słu żby powiatu i gmin, ń ś - Liczba obiektów na wsi wyró żniaj ących si ę pozytywnie w krajobrazie chodniki, ziele , o wietlenie) zarz ądcy dróg, administrato rzy powiatu osiedli, PUK - Liczba obiektów na wsi wyró żniaj ących si ę negatywnie w krajobrazie powiatu - Długo ść wykonanych chodników w gminach - Ilo ść nasadze ń zieleni przyulicznej w gminach - % mieszka ńców dostrzegaj ących konieczno ść ochrony estetyki i harmonii architektury powiatu - % dróg na terenie gminy o zadowalaj ącym stanie technicznym - uzyskanie katalogu informacji o walorach krajobrazowo – kulturowych - Wielko ść nakładów finansowych na inwestycje wpływaj ących na dobry wizerunek wsi ą - Liczba obiektów na wsi wyró żniaj ących si ę pozytywnie w krajobrazie 3. Likwidacja szpec cych obiektów gospodarczych i Słu żby powiatu i gmin, PZDR ogrodze ń powiatu - Liczba obiektów na wsi wyró żniaj ących si ę negatywnie w krajobrazie powiatu - Liczba wyremontowanych elewacji, chodników - Liczba wydanych decyzji rozbiórkowych ę - Uruchomienie funduszu małych grantów 4. Utworzenie funduszu małych grantów na popraw Powiat, gminy, WUS, - Ilo ść środków finansowych na fundusz małych grantów estetyki samorz ądowe organizacje - Liczba osób korzystaj ących z środków finansowych gospodarcze, grupy - Liczba zło żonych wniosków o dotacj ę i po życzk ę producencie, PZDR - Wielko ść funduszy finansowych pozyskanych z zewn ątrz ń - Liczba konkursów na „Najczystsz ą zagrod ę” 5. Uaktywnienie mieszka ców w zakresie poprawy Powiat i gminy, estetyki otoczenia - Liczba uczestników konkursu na „Najczystsz ą zagrod ę” - Wielko ść środków finansowych przeznaczanych z Funduszy Ochrony Środowiska na estetyk ę otoczenia - Liczba zło żonych wniosków o dotacj ę na popraw ę estetyki otoczenia - Procent lesisto ści powiatu 6. Rozwój systemów zielonych i dolesianie Samorz ąd gminny i - Liczba zalesionych nowych gruntów w ha powiatowy, jednostki - Liczba ha zalesionych w powiecie organizacyjne samorz ądowe, - Liczba zło żonych wniosków o dotacj ę na zalesianie administratorzy osiedli, - Liczba przyznanych dotacji na zalesianie gruntów słabych nadle śnictwo, wła ściciele - Liczba nowozało żonych obszarów zieleni urz ądzonej ( w ha) gruntów - Liczba i powierzchnia zieleni zorganizowanej

115 Działania Wska źniki Źródła informacji - Liczba nasadze ń zieleni przyulicznej jako funkcji ochronnej i izolacyjnej - Liczba organizowanych konkursów zwi ązanych z dolesianiem i zieleni ą - Liczba uczestników konkursów - Wielko ść środków finansowych przeznaczonych na dolesianie i nasadzenia zieleni ę - % pokrycia obszaru powiatu miejscowymi planami zagospodarowania 7. Uwzgl dnianie w zagospodarowaniu przestrzennym Słu żby powiatu i gmin zasad krajobrazu i ró żnorodno ści biologicznej przestrzennego - Liczba uwzgl ędnionych zespołów planach warto ściowych zespołów przyrodniczych i krajobrazowych obj ętych ochron ą docelow ą ń - Liczba parków 8. Zakładanie parków i ziele ców na terenach CEE, gminy, powiat zabudowanych - Liczba ziele ńców

- Liczba placów zabaw 9. Zagospodarowanie terenów na cele rekreacyjno- Gminy, powiat sportowe - Liczba boisk

P.III. Uzyskanie pełnej infrastruktury technicznej powiatu

- % powierzchni dróg obj ętych modernizacj ą i ulepszeniem nawierzchni 1. Budowa, modernizacja i odnowa dróg kołowych Słu żby powiatu i gmin, - Liczba km dróg oddanych do u żytku zarz ądcy dróg - Wska źnik ESS – przed i po wprowadzeniu zmian usprawniaj ących - Procent dróg na obszarze powiatu o zadowalaj ącym stanie technicznym - Liczba parkingów samochodowych i rowerowych, zatok postojowych - Długo ść chodników w km - Nakłady wykorzystywane na modernizacj ę dróg - Doko ńczona obwodnica miasta ą ą - Długo ść w km sieci wodoci ągowych nowych i zmodernizowanych 2. Wodoci gowanie wsi, modernizacja wodoci gów Słu żby powiatu i gmin, WUS, - % powierzchni powiatu obj ętej sieci ą wodoci ągow ą miejskich nadzór budowlany - Liczba stacji uzdatniania wody - Liczba gospodarstw domowych korzystaj ących z podł ączenia do sieci wodoci ągowej - Wielko ść nakładów z bud żetu samorz ądów na budow ę i modernizacj ę sieci wodoci ągowych - Wielko ść środków finansowych pozys kanych z UE przez gminy na

116 Działania Wska źniki Źródła informacji wodoci ągi

- Długo ść w km sieci kanalizacyjnych 3. Stworzenie powiatowego systemu kanalizacji Słu żby powiatu i gmin, WUS, - Ładunek zanieczyszcze ń trafiaj ący z terenu powiatu na oczyszczalnie sanitarnej z oczyszczalniami nadzór budowlany - % powierzchni powiatu obj ętej sieci ą kanalizacyjn ą - Liczba gospodarstw w powiecie z podł ączeniem do sieci kanalizacyjnych w stosunku do wszystkich mieszka ńców - Liczba nowowybudowanych separatorów - Liczba zagospodarowanych osadów ściekowych - Liczba oczyszczalni ścieków - Liczba zmodernizowanych oczyszczalni ścieków - Wielko ść nakładów z bud żetu samorz ądów na budow ę i modernizacj ę sieci kanalizacyjnych z oczyszczaniem - Wielko ść środków finansowych pozyskanych z UE przez gminy na kanalizacj ę i oczyszczalnie ścieków - Liczba mieszka ńców w powiecie posiadaj ących numery telefoniczne 4. Poprawa systemu telefonizacji i usług Telekomunikacja Polska S.A., - Długo ść w km sieci telefonicznej telekomunikacyjnych, w oparciu o najnowsze systemy nadzór budowlany - Wielko ść nakładów na telefonizacj ę powiatu - Liczba nowych systemów telefonicznych - Długo ść sieci gazowej w km 5. Doprowadzenie gazu ziemnego do całego powiatu Słu żby gmin i powiatu, nadzór - Liczba odbiorców podł ączonych do sieci gazowej budowlany, Zakład - Liczba zu żywanego gazu z sieci Gazowniczy - % powierzchni powiatu obj ętej sieci ą gazow ą - Wielko ść nakładów na sie ć gazow ą ż ą - Liczba kW wytworzonych i oddanych do sieci energetycznej pochodz ących 6. Budowa instalacji umo liwiaj cych wykorzystanie Słu żby gmin i powiatu, nadzór ź z odnawialnych źródeł energii odnawialnych ródeł energii budowlany, Zakład - Moc zainstalowanych alternatywnych źródeł energii Energetyczny - Liczba instalacji umo żliwiaj ących wykorzystanie odnawialnych źródeł energii ż - Liczba obiektów małej infrastruktury turystycznej oddanych do u żytku 7. Budowa wie widokowych i rozbudowa infrastruktury Słu żby powiatu i gmin, - Liczba wie ż widokowych w powiecie na trasach turystycznych podmioty świadcz ące usługi - Liczba utworzonych tras rowerowych i ich długo ść turystyczne, nadle śnictwo, - Liczba utworzonych szlaków pieszych i ich długo ść - Liczba szlaków kajakowych

117 Działania Wska źniki Źródła informacji ę ę - Liczba terenów przeznaczonych do działalno ści gospodarczej 8. Udost pnienie terenów zb dnych PKP i EKD do Powiat i gminy, Powiatowy ś - Liczba nowopowstałych podmiotów gospodarczych na terenach PKP i EKD działalno ci gospodarczej Urz ąd Pracy, samorz ądy - Liczba nowych miejsc pracy w w/w przedsi ębiorstwach gospodarcze, WUS ż - Liczba pla ż uwzgl ędnionych w planach zagospodarowania przestrzennego 9. Wyznaczenie i zagospodarowanie pla i miejsc Słu żby powiatu i gmin, ę - Liczba przekazanych do u żytku zagospodarowanych k ąpielisk ogólnodost pnych podmioty świadcz ące usługi - Liczba wyznaczonych miejsc ogólnodost ępnych turystyczne ś - Liczba punktów świetlnych w miejscowo ściach 10. O wietlenie ulic miasta i wsi, monitoring Powiat, gminy - Liczba o świetlonych miejscowo ści - Liczba punktów monitoringu ń - Liczba oddanych do u żytku mieszka ń 11. Budowa mieszka komunalnych Gminy

118 12. Inwestycje planowane do zrealizowania przez powiat ełcki w latach 2007 – 2013

Plan inwestycji planowanych do zrealizowania prze współfinansowaniu środków zewn ętrznych, sporz ądzony na podstawie na podstawie Wieloletniego Planu Inwestycyjnego oraz danych z powiatowych jednostek organizacyjnych, słu żb, inspekcji, stra ży.

ę ci ci ś cia cia

cej cej ę ę ą wzi terenu pod pod terenu

LP ę dzaj ść rodowiskowych rodowiskowych ą ś projektu projektu realizacj inwestycje inwestycje pno Zarz ę przygotowania przygotowania przedsi Nazwa projektu/ projektu/ Nazwa Miejsce realizacji realizacji Miejsce zakres inwestycji inwestycji zakres ródła finansowania finansowania ródła uwarunkowaniach uwarunkowaniach Program; priorytet priorytet Program; Ź Stan zaawansowania zaawansowania Stan Informacje dodatkowe dodatkowe Informacje Studium wykonalno Studium Pozwolenie na na budow Pozwolenie Dost procedury przetargowej przetargowej procedury Dokumentacja techniczna techniczna Dokumentacja Decyzja o o Decyzja Data przekazania wniosku o o wniosku przekazania Data Orientacyjny koszt całkowity całkowity koszt Orientacyjny dofinansowanie do Instytucji Instytucji do dofinansowanie Instytucja odpowiedzialna za odpowiedzialna Instytucja Przewidywany okres realizacji realizacji okres Przewidywany

ą s ą

Przebudowa drogi 2008 ń d Dróg w w Dróg d d Dróg w w Dróg d ą powiatowej nr 302 ą

powiatu powiatu Projekt jest prawie gotowy do

RPO Warmia Pietrasze-Woszczele ą 1. realizacji, Planuje si ę opracowa ć ci brak brak Ełku Mazury pr. V w km 18+654÷21+633 Ełku ś studium wykonalno ści I kw 2008

/II etap/ (nowy nr drogi Uzyskano 2008-2009 2008-2009 budowlane budowlane 4.000.539 zł 4.000.539 Powiat Ełcki, Ełcki, Powiat Opracowana Opracowana

1859N) wiejski Obszar kontrakt -na roboty roboty -na kontrakt własno W trakcie procedury procedury W trakcie Grunty pod drog Grunty pod Marzec-kwiecie Przetarg-III kw 2008, 1 1 2008, kw Przetarg-III Powiatowy Zarz Powiatowy Powiatowy Zarz Powiatowy

ą s ą 2008 2008 ń d Dróg w w Dróg d d Dróg w w Dróg d Projekt jest prawie gotowy do ą Przebudowa drogi ą

powiatu powiatu realizacji, Planuje si ę: opracowa ć

RPO Warmia powiatowej nr 1859N ą 2. studium wykonalno ści I kw ci brak brak brak Ełku Mazury pr. V Pietrasze-Woszczele Ełku ś 2008,uzyska ć pozwolenie na odc. Stare Juchy-Liski 2010-2011 2010-2011 budowlane budowlane 1.440.123 zł 1.440.123 Powiat Ełcki, Ełcki, Powiat Opracowana Opracowana budow ę –II kw 2008 Obszar wiejski Obszar Przetarg I kw 2010, kw I2010, Przetarg własno W trakcie procedury procedury W trakcie Grunty pod drog Grunty pod 1 kontrakt -na roboty roboty -na 1 kontrakt Marzec-kwiecie Powiatowy Zarz Powiatowy Powiatowy Zarz Powiatowy

119

ę ci ci ś cia cia

cej cej ę ę ą wzi terenu pod pod terenu

LP ę dzaj ść rodowiskowych rodowiskowych ą ś projektu projektu realizacj inwestycje inwestycje pno Zarz ę przygotowania przygotowania przedsi Nazwa projektu/ projektu/ Nazwa Miejsce realizacji realizacji Miejsce zakres inwestycji inwestycji zakres ródła finansowania finansowania ródła uwarunkowaniach uwarunkowaniach Program; priorytet priorytet Program; Ź Stan zaawansowania zaawansowania Stan Informacje dodatkowe dodatkowe Informacje Studium wykonalno Studium Pozwolenie na na budow Pozwolenie Dost procedury przetargowej przetargowej procedury Dokumentacja techniczna techniczna Dokumentacja Decyzja o o Decyzja Data przekazania wniosku o o wniosku przekazania Data Orientacyjny koszt całkowity całkowity koszt Orientacyjny dofinansowanie do Instytucji Instytucji do dofinansowanie Instytucja odpowiedzialna za odpowiedzialna Instytucja Przewidywany okres realizacji realizacji okres Przewidywany

ą

Przebudowa drogi s ą 2008 2008 d Dróg Dróg d d Dróg Dróg d ń ą powiatowej nr 1714N ą Projekt jest prawie gotowy do RPO ę ć Wydminy-Węż ówka- powiatu realizacji, Planuje si opracowa

Warmia ą 3. Stare Juchy na odcinku studium wykonalno ści I kw 2008 ci

Mazury brak brak ś w Ełku Ełku w ul. Jeziornej w Starych Ełku w uzyska ć pozwolenie na budow ę –II pr. V I kw 2009, kw I2009, 619.749 zł 619.749 2009-2010 2009-2010 budowlane budowlane Opracowana Opracowana Juchach od km 11+380 Ełcki, Powiat kw 2008 do km 11+936,93 wiejski Obszar własno W trakcie procedury procedury W trakcie Grunty pod drog Grunty pod 1 kontrakt -na roboty roboty -na 1 kontrakt Marzec-kwiecie Powiatowy Zarz Powiatowy Powiatowy Zarz Powiatowy

ą

Przebudowa drogi s ą 2008 2008 d Dróg Dróg d d Dróg Dróg d ń ą powiatowej nr 320 ą RPO

Skomack Wielki- powiatu Projekt jest prawie gotowy do

Warmia ą 4. Bartosze m. Mołdzie, realizacji Planuje si ę opracowa ć ci

Mazury brak ś w Ełku Ełku w Judziki, Bartosze Ełku w studium wykonalno ści I kw 2008

pr. V Uzyskano 2009-2010 2009-2010 budowlane budowlane 1.401.328 zł 1.401.328 Opracowana Opracowana (I etap) (nowy nr drogi Ełcki, Powiat 1852N) wiejski Obszar własno Przetarg-I kw 2009, 2009, kw Przetarg-I W trakcie procedury procedury W trakcie Grunty pod drog Grunty pod 1 kontrakt -na roboty roboty -na 1 kontrakt Marzec-kwiecie Powiatowy Zarz Powiatowy Powiatowy Zarz Powiatowy

ą s ą 2008 2008 d Dróg Dróg d Przebudowa drogi Dróg d ń ą RPO powiatowej nr 320 ą

powiatu powiatu Projekt jest prawie gotowy do

Warmia Skomack Wielki- ą 5. realizacji Planuje si ę opracowa ć ci brak brak

Mazury Bartosze m. Guzki (II 2010 ś w Ełku Ełku w w Ełku Ełku w studium wykonalno ści I kw 2008

pr. V etap) (nowy nr drogi Uzyskano 691.924 zł 691.924 budowlane budowlane Opracowana Opracowana Powiat Ełcki, Ełcki, Powiat

1852N) wiejski Obszar własno Przetarg-I kw 2010, 2010, kw Przetarg-I W trakcie procedury procedury W trakcie Grunty pod drog Grunty pod 1 kontrakt -na roboty roboty -na 1 kontrakt Marzec-kwiecie Powiatowy Zarz Powiatowy Powiatowy Zarz Powiatowy

120

ę ci ci ś cia cia

cej cej ę ę ą wzi terenu pod pod terenu

LP ę dzaj ść rodowiskowych rodowiskowych ą ś projektu projektu realizacj inwestycje inwestycje pno Zarz ę przygotowania przygotowania przedsi Nazwa projektu/ projektu/ Nazwa Miejsce realizacji realizacji Miejsce zakres inwestycji inwestycji zakres ródła finansowania finansowania ródła uwarunkowaniach uwarunkowaniach Program; priorytet priorytet Program; Ź Stan zaawansowania zaawansowania Stan Informacje dodatkowe dodatkowe Informacje Studium wykonalno Studium Pozwolenie na na budow Pozwolenie Dost procedury przetargowej przetargowej procedury Dokumentacja techniczna techniczna Dokumentacja Decyzja o o Decyzja Data przekazania wniosku o o wniosku przekazania Data Orientacyjny koszt całkowity całkowity koszt Orientacyjny dofinansowanie do Instytucji Instytucji do dofinansowanie Instytucja odpowiedzialna za odpowiedzialna Instytucja Przewidywany okres realizacji realizacji okres Przewidywany

ą s ą 2008 2008 d Dróg Dróg d d Dróg Dróg d ń ą Przebudowa drogi ą RPO

powiatowej nr 1852N powiatu Projekt jest prawie gotowy do

Warmia ą 6. Skomack Wielki- realizacji Planuje si ę opracowa ć ci brak brak

Mazury 2010 ś w Ełku Ełku w Bartosze Ełku w studium wykonalno ści I kw 2008 uzyskano uzyskano

pr. V Uzyskano budowlane budowlane 2.001.981 zł 2.001.981 Opracowana Opracowana (III etap) Ełcki, Powiat Obszar wiejski Obszar własno Przetarg-I kw 2010, 2010, kw Przetarg-I Grunty pod drog Grunty pod 1 kontrakt -na roboty roboty -na 1 kontrakt Marzec-kwiecie Powiatowy Zarz Powiatowy Powiatowy Zarz Powiatowy

ą s ą d Dróg Dróg d d Dróg Dróg d ą Przebudowa drogi ą RPO

powiatowej nr 343 powiatu Projekt jest prawie gotowy do 2009 2009

Warmia ą 7. Prostki-Kopijki w km ń realizacji, Planuje si ę opracowa ć ci

Mazury brak ś w Ełku Ełku w 2+929-5+529 /II etap/ Ełku w studium wykonalno ści IV kw 2008

pr. V Uzyskano 2009-2010 2009-2010 budowlane budowlane II kw 2009, IIkw 2009, 1.885.313 zł 1.885.313 Opracowana Opracowana (nowy nr drogi 1874N) Ełcki, Powiat Stycze Obszar wiejski Obszar własno W trakcie procedury procedury W trakcie Grunty pod drog Grunty pod 1 kontrakt -na roboty roboty -na 1 kontrakt Powiatowy Zarz Powiatowy Powiatowy Zarz Powiatowy

ą

Przebudowa drogi s ą d Dróg Dróg d d Dróg Dróg d ą powiatowej nr 343 ą RPO

Prostki-Kopijki w km powiatu Projekt jest prawie gotowy do 2009 2009

Warmia ą 8. 0+013-2+929 wraz z ń realizacji, Planuje si ę opracowa ć ci

Mazury brak ś w Ełku Ełku w przebudow ą mostu w Ełku w studium wykonalno ści IV kw 2008

pr. V Uzyskano I kw 2010, kw I2010, 2010-2011 2010-2011 budowlane budowlane 2.906.945 zł 2.906.945 Opracowana Opracowana km 0+483 /III etap/ Ełcki, Powiat Stycze (nowy nr drogi 1874N) wiejski Obszar własno W trakcie procedury procedury W trakcie Grunty pod drog Grunty pod 1 kontrakt -na roboty roboty -na 1 kontrakt Powiatowy Zarz Powiatowy Powiatowy Zarz Powiatowy

121

ę ci ci ś cia cia

cej cej ę ę ą wzi terenu pod pod terenu

LP ę dzaj ść rodowiskowych rodowiskowych ą ś projektu projektu realizacj inwestycje inwestycje pno Zarz ę przygotowania przygotowania przedsi Nazwa projektu/ projektu/ Nazwa Miejsce realizacji realizacji Miejsce zakres inwestycji inwestycji zakres ródła finansowania finansowania ródła uwarunkowaniach uwarunkowaniach Program; priorytet priorytet Program; Ź Stan zaawansowania zaawansowania Stan Informacje dodatkowe dodatkowe Informacje Studium wykonalno Studium Pozwolenie na na budow Pozwolenie Dost procedury przetargowej przetargowej procedury Dokumentacja techniczna techniczna Dokumentacja Decyzja o o Decyzja Data przekazania wniosku o o wniosku przekazania Data Orientacyjny koszt całkowity całkowity koszt Orientacyjny dofinansowanie do Instytucji Instytucji do dofinansowanie Instytucja odpowiedzialna za odpowiedzialna Instytucja Przewidywany okres realizacji realizacji okres Przewidywany

Przebudowa drogi ą s ą d Dróg Dróg d powiatowej 1921N od Dróg d ą RPO dr. woj. 667 (Rakowo ą

powiatu powiatu Projekt jest prawie gotowy do

Warmia Małe) - Ro żyńsk Wlk. - ą 9. realizacji, opracowanie studium ci brak brak

Mazury Guty Ro żyńskie - po lub 2009. ś w Ełku Ełku w w Ełku Ełku w

ń wykonalno ści IV kw 2008

pr. V Wojtele w km 1+861,46 Uzyskano Uzyskano 2009-2010 2009-2010 budowlane budowlane 3.515.070 zł 3.515.070 Opracowana Opracowana Powiat Ełcki, Ełcki, Powiat

do km 5+560,57 o wiejski Obszar własno Grunty pod drog Grunty pod ogłoszeniu konkursu konkursu ogłoszeniu

łącznej dł. 3699,11 mb roboty -na 1 kontrakt Przetarg- II kw 2009, 2009, II kw Przetarg- Stycze Powiatowy Zarz Powiatowy Powiatowy Zarz Powiatowy

ą s ą d Dróg Dróg d Przebudowa dróg Dróg d ą RPO powiatowych 1905N i ą

powiatu powiatu Projekt jest prawie gotowy do

Warmia 1862N Przykopka – ą 10. realizacji, opracowanie studium ci brak brak

Mazury Płociczno - Oracze o po lub 2009. ś w Ełku Ełku w w Ełku Ełku w

ń wykonalno ści IV kw 2008

pr. V łącznej długo ści Uzyskano Uzyskano 2009-2010 2009-2010 budowlane budowlane 5.111.580 zł 5.111.580 Opracowana Opracowana Powiat Ełcki, Ełcki, Powiat

5682,30mb wiejski Obszar własno Grunty pod drog Grunty pod ogłoszeniu konkursu konkursu ogłoszeniu 1 kontrakt -na roboty roboty -na 1 kontrakt Przetarg- II kw 2009, 2009, II kw Przetarg- Stycze Powiatowy Zarz Powiatowy Powiatowy Zarz Powiatowy

ą s ą d Dróg Dróg d d Dróg Dróg d ą Przebudowa drogi ą RPO

powiatowej nr 336 powiatu Projekt jest prawie gotowy do 2009 2009

Warmia ą 11. Sokoły Jeziorne-Prostki ń realizacji, opracowanie studium ci brak brak

Mazury 2010 ś w Ełku Ełku w m. Kurz ątki (nowy nr Ełku w wykonalno ści IV kw 2008

pr. V Uzyskano 639.475 zł 639.475 budowlane budowlane Opracowana Opracowana drogi 1680N) Ełcki, Powiat Stycze Obszar wiejski Obszar własno Przetarg-I kw 2010, 2010, kw Przetarg-I W trakcie procedury procedury W trakcie Grunty pod drog Grunty pod 1 kontrakt -na roboty roboty -na 1 kontrakt Powiatowy Zarz Powiatowy Powiatowy Zarz Powiatowy

122

ę ci ci ś cia cia

cej cej ę ę ą wzi terenu pod pod terenu

LP ę dzaj ść rodowiskowych rodowiskowych ą ś projektu projektu realizacj inwestycje inwestycje pno Zarz ę przygotowania przygotowania przedsi Nazwa projektu/ projektu/ Nazwa Miejsce realizacji realizacji Miejsce zakres inwestycji inwestycji zakres ródła finansowania finansowania ródła uwarunkowaniach uwarunkowaniach Program; priorytet priorytet Program; Ź Stan zaawansowania zaawansowania Stan Informacje dodatkowe dodatkowe Informacje Studium wykonalno Studium Pozwolenie na na budow Pozwolenie Dost procedury przetargowej przetargowej procedury Dokumentacja techniczna techniczna Dokumentacja Decyzja o o Decyzja Data przekazania wniosku o o wniosku przekazania Data Orientacyjny koszt całkowity całkowity koszt Orientacyjny dofinansowanie do Instytucji Instytucji do dofinansowanie Instytucja odpowiedzialna za odpowiedzialna Instytucja Przewidywany okres realizacji realizacji okres Przewidywany

ą s ą d Dróg Dróg d d Dróg Dróg d ą ą Planuje si ę: opracowa ć RPO

Przebudowa drogi powiatu dokumentacj ę techniczn ą, studium

Warmia ą 12. powiatowej nr 1859N wykonalno ści uzyska ć decyzj ę ci brak brak brak brak

Mazury 2012 ś w Ełku Ełku w Pietrasze-Woszczele Ełku w Środowiskow ą i pozwolenie na pr. V 6.807.437 zł 6.807.437

Powiat Ełcki, Ełcki, Powiat budow ę –2012 Obszar wiejski Obszar Nie opracowano opracowano Nie 2011 r2013 i dalej r2013 2011 własno Grunty pod drog Grunty pod Powiatowy Zarz Powiatowy Powiatowy Zarz Powiatowy

ą s

ą ę ć d Dróg Dróg d d Dróg Dróg d Planuje si : opracowa ą RPO Przebudowa drogi ą dokumentacj ę techniczn ą, studium powiatu powiatu

Warmia powiatowej nr 1680N ą wykonalno ści uzyska ć decyzj ę 13. ci brak brak brak

Mazury Sokoły Jeziorne- 2011 Środowiskow ą ś w Ełku Ełku w pr. V Marchewki-Prostki Ełku w i pozwolenie na budow ę 2012-2013 2012-2013 7.305.000 zł 7.305.000 Powiat Ełcki, Ełcki, Powiat Nie uzyskano uzyskano Nie

Obszar wiejski Obszar –2011 Nie opracowano opracowano Nie własno Grunty pod drog Grunty pod Powiatowy Zarz Powiatowy Powiatowy Zarz Powiatowy

ą s ą d Dróg Dróg d d Dróg Dróg d ą ą Planuje si ę: opracowa ć RPO ę ą Przebudowa drogi powiatu dokumentacj techniczn , studium

Warmia ą 14. powiatowej nr 1857N wykonalno ści uzyska ć decyzj ę ci brak brak brak

Mazury 2010 ś w Ełku Ełku w Sajzy-Piaski-Straduny Ełku w Środowiskow ą i pozwolenie na pr. V 2011-2012 2011-2012 4.387.000 zł 4.387.000

Powiat Ełcki, Ełcki, Powiat budow ę –2010 Nie uzyskano uzyskano Nie Obszar wiejski Obszar Nie opracowano opracowano Nie własno Grunty pod drog Grunty pod Powiatowy Zarz Powiatowy Powiatowy Zarz Powiatowy

123

ę ci ci ś cia cia

cej cej ę ę ą wzi terenu pod pod terenu

LP ę dzaj ść rodowiskowych rodowiskowych ą ś projektu projektu realizacj inwestycje inwestycje pno Zarz ę przygotowania przygotowania przedsi Nazwa projektu/ projektu/ Nazwa Miejsce realizacji realizacji Miejsce zakres inwestycji inwestycji zakres ródła finansowania finansowania ródła uwarunkowaniach uwarunkowaniach Program; priorytet priorytet Program; Ź Stan zaawansowania zaawansowania Stan Informacje dodatkowe dodatkowe Informacje Studium wykonalno Studium Pozwolenie na na budow Pozwolenie Dost procedury przetargowej przetargowej procedury Dokumentacja techniczna techniczna Dokumentacja Decyzja o o Decyzja Data przekazania wniosku o o wniosku przekazania Data Orientacyjny koszt całkowity całkowity koszt Orientacyjny dofinansowanie do Instytucji Instytucji do dofinansowanie Instytucja odpowiedzialna za odpowiedzialna Instytucja Przewidywany okres realizacji realizacji okres Przewidywany

ą s ą d Dróg Dróg d d Dróg Dróg d ą ą Planuje si ę: opracowa ć RPO Przebudowa drogi

powiatu powiatu dokumentacj ę techniczn ą, studium

Warmia powiatowej nr 1919N ą 15. wykonalno ści uzyska ć decyzj ę ci brak brak brak

Mazury Ruska Wie ś-Mostołty- 2010 ś w Ełku Ełku w w Ełku Ełku w Środowiskow ą i pozwolenie na pr. V Bajtkowo 2011-2013 2011-2013 3.070.900 zł 3.070.900

Powiat Ełcki, Ełcki, Powiat budow ę –2010 Nie uzyskano uzyskano Nie Obszar wiejski Obszar Nie opracowano opracowano Nie własno Grunty pod drog Grunty pod Powiatowy Zarz Powiatowy Powiatowy Zarz Powiatowy

ą s ą d Dróg Dróg d d Dróg Dróg d ą ą Planuje si ę: opracowa ć RPO Przebudowa drogi ę ą powiatu powiatu dokumentacj techniczn , studium

Warmia powiatowej nr 1864N ą 16. wykonalno ści uzyska ć decyzj ę ci brak brak brak 2010 2010 Mazury Ełk-Mostołty 2011 ś w Ełku Ełku w w Ełku Ełku w Środowiskow ą i pozwolenie na pr. V m. Mostołty 1.667.060 zł 1.667.060

Powiat Ełcki, Ełcki, Powiat budow ę –2010 Nie uzyskano uzyskano Nie Obszar wiejski Obszar Nie opracowano opracowano Nie własno Grunty pod drog Grunty pod Powiatowy Zarz Powiatowy Powiatowy Zarz Powiatowy

ą s ą d Dróg Dróg d d Dróg Dróg d ą ą Planuje si ę: opracowa ć RPO Przebudowa drogi

powiatu powiatu dokumentacj ę techniczn ą, studium

Warmia powiatowej nr 1846N ą 17. wykonalno ści uzyska ć decyzj ę ci

Mazury Stare Juchy-Zawady 2012 ś w Ełku Ełku w w Ełku Ełku w Środowiskow ą i pozwolenie na pr. V Ełckie-Gorłówko 2013 i dalej 2013 Nie dotyczy Nie 7.150.810 zł 7.150.810

Powiat Ełcki, Ełcki, Powiat budow ę –2012 Nie uzyskano uzyskano Nie Obszar wiejski Obszar Nie opracowane opracowane Nie opracowano Nie własno Grunty pod drog Grunty pod Powiatowy Zarz Powiatowy Powiatowy Zarz Powiatowy

124

ę ci ci ś cia cia

cej cej ę ę ą wzi terenu pod pod terenu

LP ę dzaj ść rodowiskowych rodowiskowych ą ś projektu projektu realizacj inwestycje inwestycje pno Zarz ę przygotowania przygotowania przedsi Nazwa projektu/ projektu/ Nazwa Miejsce realizacji realizacji Miejsce zakres inwestycji inwestycji zakres ródła finansowania finansowania ródła uwarunkowaniach uwarunkowaniach Program; priorytet priorytet Program; Ź Stan zaawansowania zaawansowania Stan Informacje dodatkowe dodatkowe Informacje Studium wykonalno Studium Pozwolenie na na budow Pozwolenie Dost procedury przetargowej przetargowej procedury Dokumentacja techniczna techniczna Dokumentacja Decyzja o o Decyzja Data przekazania wniosku o o wniosku przekazania Data Orientacyjny koszt całkowity całkowity koszt Orientacyjny dofinansowanie do Instytucji Instytucji do dofinansowanie Instytucja odpowiedzialna za odpowiedzialna Instytucja Przewidywany okres realizacji realizacji okres Przewidywany

ą s ą d Dróg w w Dróg d d Dróg w w Dróg d Planuje si ę: opracowa ć ą RPO Przebudowa drogi ą

powiatu powiatu dokumentacj ę techniczn ą, studium

Warmia powiatowej nr 1939N ą 18. wykonalno ści uzyska ć decyzj ę ci Ełku Ełku

Mazury Krzy żewo – Borzymy - 2012 ś Środowiskow ą i pozwolenie na pr. V Lisewo 2013 i dalej 2013 Nie dotyczy Nie 4.387.000 zł 4.387.000

Powiat Ełcki, Ełcki, Powiat budow ę –2012 Nie uzyskano uzyskano Nie Obszar wiejski Obszar Nie opracowane opracowane Nie opracowano Nie własno Grunty pod drog Grunty pod Powiatowy Zarz Powiatowy Powiatowy Zarz Powiatowy

ą s ą d Dróg w w Dróg d d Dróg w w Dróg d Planuje si ę: opracowa ć 2010r., 2 2 2010r., ą RPO ą ń

Przebudowa drogi powiatu dokumentacj ę techniczn ą, studium

Warmia ą 19. powiatowej nr 1933N wykonalno ści uzyska ć decyzj ę ci Ełku Ełku

Mazury 2010 Pisanica-Sypitki ś Środowiskow ą i pozwolenie na pr. V 2011-2013 2011-2013 inwestorski inwestorski Nie dotyczy Nie 3.860.560 zł 3.860.560

Powiat Ełcki, Ełcki, Powiat budow ę –2010 Nie uzyskano uzyskano Nie Obszar wiejski Obszar Nie opracowane opracowane Nie opracowano Nie własno budowlane i nadzór i nadzór budowlane kontrakty -na roboty roboty -na kontrakty Grunty pod drog Grunty pod Powiatowy Zarz Powiatowy Powiatowy Zarz Powiatowy Przetarg-stycze

ą s

Przebudowa drogi ą d Dróg w w Dróg d d Dróg w w Dróg d Planuje si ę: opracowa ć 2011r., 2 2 2011r., ą RPO powiatowej nr 1878N ą ń

powiatu powiatu dokumentacj ę techniczn ą, studium

20. Warmia Sędki-Sypitki-Kucze ą wykonalno ści uzyska ć decyzj ę ci Ełku Ełku 2011 2011 Mazury i drogi powiatowej 2010 ś Środowiskow ą i pozwolenie na pr. V nr 1933 Pisanica-Sypitki inwestorski inwestorski Nie dotyczy Nie 2.193.500 zł 2.193.500

Powiat Ełcki, Ełcki, Powiat budow ę –2010 Nie uzyskano uzyskano Nie

m. Sypitki wiejski Obszar Nie opracowane opracowane Nie opracowano Nie własno budowlane i nadzór i nadzór budowlane kontrakty -na roboty roboty -na kontrakty Grunty pod drog Grunty pod Powiatowy Zarz Powiatowy Powiatowy Zarz Powiatowy Przetarg-stycze

125

ę ci ci ś cia cia

cej cej ę ę ą wzi terenu pod pod terenu

LP ę dzaj ść rodowiskowych rodowiskowych ą ś projektu projektu realizacj inwestycje inwestycje pno Zarz ę przygotowania przygotowania przedsi Nazwa projektu/ projektu/ Nazwa Miejsce realizacji realizacji Miejsce zakres inwestycji inwestycji zakres ródła finansowania finansowania ródła uwarunkowaniach uwarunkowaniach Program; priorytet priorytet Program; Ź Stan zaawansowania zaawansowania Stan Informacje dodatkowe dodatkowe Informacje Studium wykonalno Studium Pozwolenie na na budow Pozwolenie Dost procedury przetargowej przetargowej procedury Dokumentacja techniczna techniczna Dokumentacja Decyzja o o Decyzja Data przekazania wniosku o o wniosku przekazania Data Orientacyjny koszt całkowity całkowity koszt Orientacyjny dofinansowanie do Instytucji Instytucji do dofinansowanie Instytucja odpowiedzialna za odpowiedzialna Instytucja Przewidywany okres realizacji realizacji okres Przewidywany

ą s ą d Dróg Dróg d d Dróg Dróg d 2011r., 2011r., ą ą Planuje si ę: opracowa ć RPO Przebudowa drogi ń ę ą powiatu powiatu dokumentacj techniczn , studium

21. Warmia powiatowej nr 1872N ą wykonalno ści uzyska ć decyzj ę ci brak brak brak

Mazury Ełk-Wi śniowo Ełckie- 2012 ś w Ełku Ełku w w Ełku Ełku w Środowiskow ą i pozwolenie na pr. V Kopijki-gr. woj. (Rajgród) inwestorski inwestorski 2013 i dalej 2013 5.483.750 zł 5.483.750

Powiat Ełcki, Ełcki, Powiat budow ę –2012 Nie uzyskano uzyskano Nie Obszar wiejski Obszar Nie opracowano opracowano Nie własno budowlane i nadzór i nadzór budowlane Grunty pod drog Grunty pod 2 kontrakty -na roboty roboty -na 2 kontrakty Powiatowy Zarz Powiatowy Powiatowy Zarz Powiatowy Przetarg-stycze rodki rodki ś RPO Wentylacja mech. w 2 22. Realizacja: 2008r – 225tys Warmia pawilonach 2009r -150tys- I 2007 I 2007 100 % 100 Mazury mieszkalnych własne 400.000zł 400.000zł Nie dotyczy Nie dotyczy Nie 2007 - 2009 - 2009 2007 opracowana opracowana Nie opracowane opracowane Nie I przetarg w III 2007 III 2007 w I przetarg w Nowej Wsi Ełckiej Ełckiej Wsi Nowej w w Nowej Wsi Ełckiej Ełckiej Wsi Nowej w dokumentacja – – dokumentacja Dom Pomocy Społecznej Społecznej Pomocy Dom Dom Pomocy Społecznej Społecznej Pomocy Dom y y ż Termomodernizacja RPO obiektu stra żnicy przy ul. 23. Warmia Suwalskiej w tym - Ełk brak brak Mazury poprawa efektywno ści własne rodki Ś arnej w Ełku Ełku w arnej ż 2009-2012 2009-2012 II poł. 2009 II 2009 poł. stwowej Stra stwowej

systemu grzewczego zł 1.500.000 Teren własny własny Teren ń Nie ogłoszony ogłoszony Nie Po Nie opracowane opracowane Nie opracowane Nie opracowane Nie Pa 20 % % 20 Komenda Powiatowa Powiatowa Komenda

126

ę ci ci ś cia cia

cej cej ę ę ą wzi terenu pod pod terenu

LP ę dzaj ść rodowiskowych rodowiskowych ą ś projektu projektu realizacj inwestycje inwestycje pno Zarz ę przygotowania przygotowania przedsi Nazwa projektu/ projektu/ Nazwa Miejsce realizacji realizacji Miejsce zakres inwestycji inwestycji zakres ródła finansowania finansowania ródła uwarunkowaniach uwarunkowaniach Program; priorytet priorytet Program; Ź Stan zaawansowania zaawansowania Stan Informacje dodatkowe dodatkowe Informacje Studium wykonalno Studium Pozwolenie na na budow Pozwolenie Dost procedury przetargowej przetargowej procedury Dokumentacja techniczna techniczna Dokumentacja Decyzja o o Decyzja Data przekazania wniosku o o wniosku przekazania Data Orientacyjny koszt całkowity całkowity koszt Orientacyjny dofinansowanie do Instytucji Instytucji do dofinansowanie Instytucja odpowiedzialna za odpowiedzialna Instytucja Przewidywany okres realizacji realizacji okres Przewidywany y y ż

Powiatowy RPO teleinformatyczny 24. Warmia - system zarz ądzania w Mazury własne, rodki arnej w Ełku Ełku w arnej sytuacjach kryzysowych Ś 150.000 zł 150.000 ż 2009-2011 2009-2011 II poł. 2009 II 2009 poł. stwowej Stra stwowej Nie dotyczy Nie dotyczy Nie dotyczy Nie Powiat Ełcki Ełcki Powiat Teren własny własny Teren ń Nie ogłoszony ogłoszony Nie Po Nie opracowane opracowane Nie Pa 20 % % 20 Komenda Powiatowa Powiatowa Komenda gminne oraz powiatowe powiatowe oraz gminne y y ż Poprawa wyposa żenia RPO w sprz ęt stra ży 25. Warmia po żarnej- zakup - Ełk Mazury samochodu rat- własne rodki Ś arnej w Ełku Ełku w arnej 700.000 zł 700.000 ż 2009-2011 2009-2011 II poł. 2009 II 2009 poł. stwowej Stra stwowej Nie dotyczy Nie ga śniczego dotyczy Nie dotyczy Nie dotyczy Nie ń Po Nie opracowane opracowane Nie Pa 20 % % 20 Komenda Powiatowa Powiatowa Komenda Planowany na 2007 r. 2007 na Planowany

Realizacja projektu wynika z cz ęstych awarii dotychczasowej instalacji wykonanej w 1966 r. w aluminium. Okresowe badania RPO Modernizacja instalacji techniczne pomiarów nie spełniaj ą 26. Warmia elektrycznej szkoły i

2008 2008 wymogów bezpiecze ństwa.

Mazury modernizacja budynku Powiat Modernizacja łazienek, korytarzy, 2008-2011 2008-2011 Nie dotyczy Nie 3.066.000zł 3.066.000zł Zespół Szkół Szkół Zespół Zespół Szkół Szkół Zespół Teren własny własny Teren Nie ogłoszono ogłoszono Nie Mechaniczno - Mechaniczno Mechaniczno - Mechaniczno Nie wymagane wymagane Nie klatek schodowych, szatni; Nie opracowane opracowane Nie opracowane Nie wymiana i wymiana okien Elektrycznych w Ełku Ełku w Elektrycznych Elektrycznych w Ełku Ełku w Elektrycznych ogrodzenia.

127

ę ci ci ś cia cia

cej cej ę ę ą wzi terenu pod pod terenu

LP ę dzaj ść rodowiskowych rodowiskowych ą ś projektu projektu realizacj inwestycje inwestycje pno Zarz ę przygotowania przygotowania przedsi Nazwa projektu/ projektu/ Nazwa Miejsce realizacji realizacji Miejsce zakres inwestycji inwestycji zakres ródła finansowania finansowania ródła uwarunkowaniach uwarunkowaniach Program; priorytet priorytet Program; Ź Stan zaawansowania zaawansowania Stan Informacje dodatkowe dodatkowe Informacje Studium wykonalno Studium Pozwolenie na na budow Pozwolenie Dost procedury przetargowej przetargowej procedury Dokumentacja techniczna techniczna Dokumentacja Decyzja o o Decyzja Data przekazania wniosku o o wniosku przekazania Data Orientacyjny koszt całkowity całkowity koszt Orientacyjny dofinansowanie do Instytucji Instytucji do dofinansowanie Instytucja odpowiedzialna za odpowiedzialna Instytucja Przewidywany okres realizacji realizacji okres Przewidywany ty ę Projekt obejmuje: modernizacja dachu, łazienek, korytarzy, klatek ce w Ełku Ełku ce w RPO Modernizacja budynku Ełku ce w ą ą schodowych, szatni; wymiana i Warmia szkolnego I Liceum 27. modernizacja instalacji Mazury Ogólnokształc ącego w elektrycznej, nagło śnieniowej i I Liceum I Liceum I Liceum I Liceum

pr. III Ełku wykonane Powiat, EU Powiat, nie dotyczy nie dotyczy nie 2007 - 2008 - 2008 2007 3.109.317 zł 3.109.317 dzwonkowej, dost ęp do Internetu, Teren własny własny Teren przygotowana przygotowana wymiana okien ogrodzenia. Przetarg rozstrzygni Przetarg Ogólnokształc Ogólnokształc

Projekt obejmuje:- modernizacj ę dachów, w ęzłów sanitarnych, węzła cieplnego, sali Modernizacja budynku gimnastycznej z zapleczem RPO szkolnego i Internatu sportowym, bloku żywieniowego, 28. Warmia brak brak Brak

przy Zespole Szkół nr 3 2007 pokoi sypialnianych, ogrodze ń Mazury w Ełku posesji, elewacj ę, kontynuacj ę 2007-2011 2007-2011 Nie dotyczy Nie dotyczy Nie Własne, UE Własne, Teren własny własny Teren

6.203.360,00zł 6.203.360,00zł wymiany stolarki okiennej i Nie opracowane opracowane Nie drzwiowej, korytarze, klatki Zespół Szkół nr 3 w Ełku Ełku 3 w nr Szkół Zespół Zespół Szkół nr 3 w Ełku Ełku 3 w nr Szkół Zespół schodowe.

RPO Budowa Warmia pełnowymiarowego 29. - brak brak Mazury stadionu wraz z brak brak pr. III zapleczem sportowym 2008 - 2009 - 2009 2008 5.000.000 zł 5.000.000 rodki własne, UE UE własne, rodki Nie opracowane opracowane Nie opracowane Nie projekt techniczne techniczne projekt Ś Teren ZS nr 1 w Ełku Ełku 1 w nr ZS Teren Kosztorysy inwestorskie, inwestorskie, Kosztorysy Zespół Szkół nr 1 w Ełku Ełku 1 w nr Szkół Zespół Zespół Szkół nr 1 w Ełku Ełku 1 w nr Szkół Zespół

128

ę ci ci ś cia cia

cej cej ę ę ą wzi terenu pod pod terenu

LP ę dzaj ść rodowiskowych rodowiskowych ą ś projektu projektu realizacj inwestycje inwestycje pno Zarz ę przygotowania przygotowania przedsi Nazwa projektu/ projektu/ Nazwa Miejsce realizacji realizacji Miejsce zakres inwestycji inwestycji zakres ródła finansowania finansowania ródła uwarunkowaniach uwarunkowaniach Program; priorytet priorytet Program; Ź Stan zaawansowania zaawansowania Stan Informacje dodatkowe dodatkowe Informacje Studium wykonalno Studium Pozwolenie na na budow Pozwolenie Dost procedury przetargowej przetargowej procedury Dokumentacja techniczna techniczna Dokumentacja Decyzja o o Decyzja Data przekazania wniosku o o wniosku przekazania Data Orientacyjny koszt całkowity całkowity koszt Orientacyjny dofinansowanie do Instytucji Instytucji do dofinansowanie Instytucja odpowiedzialna za odpowiedzialna Instytucja Przewidywany okres realizacji realizacji okres Przewidywany

RPO Młodzie żowe Centrum Warmia Projekt dotyczy modernizacji i 30. Biznesu przy Zespole

Mazury 2008 2007 adaptacji budynku szkoły Szkół Nr 5 pr. III 2008-2011 2008-2011 Nie dotyczy Nie Nie dotyczy Nie dotyczy Nie Własne, UE Własne, opracowano opracowano 3.021.600 zł 3.021.600 Do XII 2007 r. r. XII Do 2007 obszar miejski miejski obszar Zespół Szkół nr 5 w Ełku Ełku 5 w nr Szkół Zespół

Modernizacja budynku szkoły oraz zaplecza RPO sportowego w celu 31. Warmia -

poprawy warunków brak brak brak Mazury kształcenia w Zespole 2008-2011 2008-2011 2.000.000zł 2.000.000zł ełcki powiat Szkół nr 2 w Ełku własny teren Nie opracowano opracowano Nie opracowano Nie Zespół Szkół nr 2 w Ełku Ełku 2 w nr Szkół Zespół Zespół Szkół nr 2 w Ełku Ełku 2 w nr Szkół Zespół

ą enie enie ż Rozbudowa i W zwi ązku ze zmian ą koncepcji

modernizacja bazy powiatu modernizacji bazy kształcenia 32. RPO priorytet III kształcenia ą praktycznego zmieniły si ę tytuły i ci UE UE brak brak ś 2009 r. 2009

praktycznego w CKPiU CKPiU, zakres zada ń inwestycyjnych w Starostwo Starostwo Nie dotyczy Nie

w Ełku (budynek W-3) Ełcki, Powiat CKPiU Nie uzyskano uzyskano Nie CKPiU w Ełku Ełku CKPiU w 2008r.- 2010r. 2010r. 2008r.- Nie opracowane opracowane Nie opracowana Nie Powiatowe/CKPiU Powiatowe/CKPiU własno 1.420.000 –budynek, –budynek, 1.420.000 1.010.000 wyposa 1.010.000 Grunty pod budynkiem s budynkiem Grunty pod

129

ę ci ci ś cia cia

cej cej ę ę ą wzi terenu pod pod terenu

LP ę dzaj ść rodowiskowych rodowiskowych ą ś projektu projektu realizacj inwestycje inwestycje pno Zarz ę przygotowania przygotowania przedsi Nazwa projektu/ projektu/ Nazwa Miejsce realizacji realizacji Miejsce zakres inwestycji inwestycji zakres ródła finansowania finansowania ródła uwarunkowaniach uwarunkowaniach Program; priorytet priorytet Program; Ź Stan zaawansowania zaawansowania Stan Informacje dodatkowe dodatkowe Informacje Studium wykonalno Studium Pozwolenie na na budow Pozwolenie Dost procedury przetargowej przetargowej procedury Dokumentacja techniczna techniczna Dokumentacja Decyzja o o Decyzja Data przekazania wniosku o o wniosku przekazania Data Orientacyjny koszt całkowity całkowity koszt Orientacyjny dofinansowanie do Instytucji Instytucji do dofinansowanie Instytucja odpowiedzialna za odpowiedzialna Instytucja Przewidywany okres realizacji realizacji okres Przewidywany

ą

W zwi ązku ze zmian ą koncepcji

Pr. Op. Infrastr. i powiatu modernizacji bazy kształcenia

Termomodernizacja ą 33. Środowisko o ś praktycznego zmieniły si ę tytuły i UE UE ci

budynku W-2 brak ś 2009r. 2009r.

prior. X CKPiU, zakres zada ń inwestycyjnych w 1.120.000 1.120.000 Starostwo Starostwo + VAT 22% + 22% VAT Nie dotyczy Nie

Powiat Ełcki, Ełcki, Powiat CKPiU Nie uzyskano uzyskano Nie CKPiU w Ełku Ełku CKPiU w 2008r.- 2010r. 2010r. 2008r.- Nie opracowane opracowane Nie opracowana Nie Powiatowe/CKPiU Powiatowe/CKPiU własno Grunty pod budynkiem s budynkiem Grunty pod

ą

W zwi ązku ze zmian ą koncepcji

Pr. Op. Infrastr. i powiatu modernizacji bazy kształcenia

Termomodernizacja ą 34. Środowisko o ś praktycznego zmieniły si ę tytuły i ci UE UE

budynku W-4 brak ś 2009r. 2009r.

prior. X CKPiU, zakres zada ń inwestycyjnych w 910.000 910.000 Starostwo Starostwo 2010-2012 2010-2012 + VAT 22% + 22% VAT Nie dotyczy Nie

Powiat Ełcki, Ełcki, Powiat CKPiU Nie uzyskano uzyskano Nie CKPiU w Ełku Ełku CKPiU w Nie opracowane opracowane Nie opracowana Nie Powiatowe/CKPiU Powiatowe/CKPiU własno Grunty pod budynkiem s budynkiem Grunty pod rodek rodek

RPO ś Budowa zaplecza

Warmia ogłoszone

35. socjalno – bytowego dla ą - tak tak tak brak brak Mazury d w Ełku Ełku w ę

potrzeb SOSW w Ełku terminy pr. III Miasto Ełk Miasto Własne, UE Własne, 2008 - 2009 - 2009 2008 8.950.000 zł 8.950.000 Teren własny własny Teren eli b eli Nie opracowano opracowano Nie ż Specjalny O Specjalny Je Szklno – Wychowawczy Wychowawczy Szklno –

130

ę ci ci ś cia cia

cej cej ę ę ą wzi terenu pod pod terenu

LP ę dzaj ść rodowiskowych rodowiskowych ą ś projektu projektu realizacj inwestycje inwestycje pno Zarz ę przygotowania przygotowania przedsi Nazwa projektu/ projektu/ Nazwa Miejsce realizacji realizacji Miejsce zakres inwestycji inwestycji zakres ródła finansowania finansowania ródła uwarunkowaniach uwarunkowaniach Program; priorytet priorytet Program; Ź Stan zaawansowania zaawansowania Stan Informacje dodatkowe dodatkowe Informacje Studium wykonalno Studium Pozwolenie na na budow Pozwolenie Dost procedury przetargowej przetargowej procedury Dokumentacja techniczna techniczna Dokumentacja Decyzja o o Decyzja Data przekazania wniosku o o wniosku przekazania Data Orientacyjny koszt całkowity całkowity koszt Orientacyjny dofinansowanie do Instytucji Instytucji do dofinansowanie Instytucja odpowiedzialna za odpowiedzialna Instytucja Przewidywany okres realizacji realizacji okres Przewidywany

Wniosek nie zło żony. Modernizacja budynku i Podj ęto prace modernizacyjne z wyposa żenia socjalno-

rodki rodki własnych środków.

bytowego ś W 2007 r zmodernizowano 16 RPO Bursy Szkolnej w Ełku pokoi tworz ąc w nich łazienki,

36. Warmia wraz ze zwi ększeniem brak brak

2007 2007 odnawiaj ąc pomieszczenia i Mazury dost ępno ści do Internetu wyposa żenie. Tak że odnowiono 2007-2008 2007-2008 Nie dotyczy Nie Nie dotyczy Nie

osób ze środowisk ofert ramach

Obszar miejski miejski Obszar pom. kuchenne i wymieniono do opracowania opracowania do własne placówki placówki własne

wiejskich i w i przetargowych składania wniosków wniosków składania Powiat ełcki i i Powiat ełcki cz ęść okien. Bursa Szkolna w Ełku Ełku w Szkolna Bursa zmarginalizowanych fazie w Przewidywana

W stadium przygotowania przygotowania W stadium Koszt 208 334 zł

Zapewnienie bezpiecze ństwa socjalnego sprzyjaj ącego integracji RPO oraz zapobieganiu 37. Warmia wykluczeniu - Mazury społecznemu poprzez brak brak brak 500.000 zł 500.000 2007-2010 2007-2010 2007-2009 2007-2009 Nie dotyczy Nie modernizacj ę oferty UE Własne, Teren własny własny Teren

Poradni opracowane nie Psychologiczno- – Pedagogiczna w Ełku Ełku w – Pedagogiczna – Pedagogiczna w Ełku Ełku w – Pedagogiczna Poradnia Psychologiczno Psychologiczno Poradnia Pedagogicznej w Ełku Psychologiczno Poradnia

Budowa i modernizacja bazy materialnej szkoły gastronomiczno- RPO hotelarskiej z Warmia 38. uwzgl ędnieniem - brak brak

Mazury Ełku, dostosowania do pr. III 05.2008 Miasto Ełk Miasto czenia 20.03.08) 20.03.08) czenia Nie dotyczy Nie Powiat ełcki Powiat ełcki zamiennego zamiennego standardów – 2010 2007 ń Teren własny własny Teren Rataja w Ełku w Rataja

europejskich w Zespole zł 15.208.400,00 wykonaniu projektu projektu wykonaniu Potrzebne nowe po po nowe Potrzebne (termin do 20.04.08) 20.04.08) do (termin

Szkół nr 6 w Ełku zako W trakcie wykonywania wykonywania W trakcie Starostwo Powiatowe w w Powiatowe Starostwo Zespół Szkół nr 6 im. M. im. M. 6 nr Szkół Zespół Dokumentacja zamienna zamienna Dokumentacja w trakcie realizacji (termin (termin realizacji trakcie w

131

ę ci ci ś cia cia

cej cej ę ę ą wzi terenu pod pod terenu

LP ę dzaj ść rodowiskowych rodowiskowych ą ś projektu projektu realizacj inwestycje inwestycje pno Zarz ę przygotowania przygotowania przedsi Nazwa projektu/ projektu/ Nazwa Miejsce realizacji realizacji Miejsce zakres inwestycji inwestycji zakres ródła finansowania finansowania ródła uwarunkowaniach uwarunkowaniach Program; priorytet priorytet Program; Ź Stan zaawansowania zaawansowania Stan Informacje dodatkowe dodatkowe Informacje Studium wykonalno Studium Pozwolenie na na budow Pozwolenie Dost procedury przetargowej przetargowej procedury Dokumentacja techniczna techniczna Dokumentacja Decyzja o o Decyzja Data przekazania wniosku o o wniosku przekazania Data Orientacyjny koszt całkowity całkowity koszt Orientacyjny dofinansowanie do Instytucji Instytucji do dofinansowanie Instytucja odpowiedzialna za odpowiedzialna Instytucja Przewidywany okres realizacji realizacji okres Przewidywany

RPO awiony awiony

Warmia ż Szlak Tatarski przy 39. Mazury rodek rodek UE UE jest jest brak brak

MOS w Ełku ś

pr. II dzyszkolny O ę Miasto Ełk Miasto 820.372 zł 820.372 2008-2009 2008-2009 dotyczy Nie dotyczy Nie od Miasta Ełk od Miasta Mi Własne, powiatu, powiatu, Własne, Sportowy w Ełku Ełku w Sportowy Teren dzier Teren

Rozwój i promocja e- usług publicznych i RPO sprawnej administracji w Warmia Powicie Ełckim, 40.

Mazury rozbudowa systemów brak Starostwo Starostwo pr. VII udost ępniajacyh e- Starostwo 2008-2009 2008-2009 Powiatowe Powiatowe Nie dotyczy Nie dotyczy Nie dotyczy Nie działania nie nie działania inwestycyjne inwestycyjne 170.000,00 zł zł 170.000,00 200.000,00 zł zł 200.000,00 Nie dotyczy – dotyczy Nie

usługi publiczne w 2008 Czerwiec Nie opracowano opracowano Nie 30.000,00 zł UE zł– UE 30.000,00 Własne, powiatu – – powiatu Własne, zakresie administracji Ełku w Powiatowe 60.000 60.000

Norweski Projekt czeka na ostateczn ą Mechanizm

2007 2007 decyzj ę zatwierdzenia do

Finansowy i Wirtualny przewodnik po ń

41. zł realizacji; Powiaty Ełcki i gołdapski Mechanizm Krainie EGO są partnerami, Wnioskodawc ą jest EOG; Nie dotyczy Nie dotyczy Nie dotyczy Nie dotyczy Nie dotyczy Nie 2008 - 2009 - 2009 2008 NMF i EOG, EOG, NMF i powiat olecki Goldapii i Ełku Ełku i Goldapii pr. 2.9 Kwiecie 1.2000.001,74 zł 1.2000.001,74 goldapskiego i oleckiego i oleckiego goldapskiego obszar powiatów ełckiego, ełckiego, obszar powiatów Starostwa Powiatowe w: Olecku, Olecku, w: Powiatowe Starostwa Własne, powiat olecki i gołdapski i gołdapski olecki powiat Własne, wkład własny powiatu ełckiego powiatu wkład własny Nie dotyczy – działania nieinwestycyjne nieinwestycyjne – działania dotyczy Nie

132

ę ci ci ś cia cia

cej cej ę ę ą wzi terenu pod pod terenu

LP ę dzaj ść rodowiskowych rodowiskowych ą ś projektu projektu realizacj inwestycje inwestycje pno Zarz ę przygotowania przygotowania przedsi Nazwa projektu/ projektu/ Nazwa Miejsce realizacji realizacji Miejsce zakres inwestycji inwestycji zakres ródła finansowania finansowania ródła uwarunkowaniach uwarunkowaniach Program; priorytet priorytet Program; Ź Stan zaawansowania zaawansowania Stan Informacje dodatkowe dodatkowe Informacje Studium wykonalno Studium Pozwolenie na na budow Pozwolenie Dost procedury przetargowej przetargowej procedury Dokumentacja techniczna techniczna Dokumentacja Decyzja o o Decyzja Data przekazania wniosku o o wniosku przekazania Data Orientacyjny koszt całkowity całkowity koszt Orientacyjny dofinansowanie do Instytucji Instytucji do dofinansowanie Instytucja odpowiedzialna za odpowiedzialna Instytucja Przewidywany okres realizacji realizacji okres Przewidywany cy cy

PO Kapitał ę Aktywno ść szans ą na 42. Ludzki priorytet - unikni ęcie wykluczenia UE

7.2.1 280000 Miasto Ełk Miasto Nie dotyczy Nie dotyczy Nie dotyczy Nie dotyczy Nie dotyczy Nie dotyczy Nie 14 miesi 14 Marzec 2008 2008 Marzec Powiatowe Centrum Centrum Powiatowe Pomocy Rodzinie w Ełku w Rodzinie Pomocy

„Wsparcie osób

niepełnosprawnych z cy

PO Kapitał ę powiatu ełckiego w 43. Ludzki priorytet - zakresie aktywizacji

7.1.2 122000 zawodowej i integracji Miasto Ełk Miasto Nie dotycz dotycz Nie dotycz Nie dotycz Nie dotycz Nie dotycz Nie 7 7 miesi Nie dotyczy Nie UE, PFRON PFRON UE, społecznej” 2008 Marzec Powiatowe Centrum Centrum Powiatowe Pomocy Rodzinie w Ełku w Rodzinie Pomocy

Utworzenie portalu społeczno ściowego ze RPO cy szczególnym ę Warmia 44. uwzgl ędnieniem osób i - Mazury UE środowisk zagro żonych pr. VII 220.000 zł 220.000 Miasto Ełk Miasto Nie dotyczy Nie dotyczy Nie dotyczy Nie dotyczy Nie dotyczy Nie dotyczy Nie wykluczeniem miesi 36 społecznym 2008 Czerwiec Powiatowe Centrum Centrum Powiatowe Pomocy Rodzinie w Ełku w Rodzinie Pomocy

133

ę ci ci ś cia cia

cej cej ę ę ą wzi terenu pod pod terenu

LP ę dzaj ść rodowiskowych rodowiskowych ą ś projektu projektu realizacj inwestycje inwestycje pno Zarz ę przygotowania przygotowania przedsi Nazwa projektu/ projektu/ Nazwa Miejsce realizacji realizacji Miejsce zakres inwestycji inwestycji zakres ródła finansowania finansowania ródła uwarunkowaniach uwarunkowaniach Program; priorytet priorytet Program; Ź Stan zaawansowania zaawansowania Stan Informacje dodatkowe dodatkowe Informacje Studium wykonalno Studium Pozwolenie na na budow Pozwolenie Dost procedury przetargowej przetargowej procedury Dokumentacja techniczna techniczna Dokumentacja Decyzja o o Decyzja Data przekazania wniosku o o wniosku przekazania Data Orientacyjny koszt całkowity całkowity koszt Orientacyjny dofinansowanie do Instytucji Instytucji do dofinansowanie Instytucja odpowiedzialna za odpowiedzialna Instytucja Przewidywany okres realizacji realizacji okres Przewidywany

Utworzenie cy cy

PO Kapitał środowiskowego domu ę 45. Ludzki priorytet samopomocy dla osób z - UE UE 7.2.1 zaburzeniami Ełku Miasto Ełk Miasto Nie dotyczy Nie dotyczy Nie dotyczy Nie dotyczy Nie 36 miesi 36 psychicznymi zł 1.100.000 Marzec 2008 2008 Marzec Pomocy Rodzinie w w Rodzinie Pomocy Powiatowe Centrum Centrum Powiatowe

Wsparcie powiatowych i

wojewódzkich urz ędów Pracy d POKL pracy w realizacji zada ń ą 46. Poddziałanie na rzecz aktywizacji Projekt jest gotowy do realizacji EFS W Ełku W Ełku 6.1.2 osób bezrobotnych Obszar 2008-2013 2008-2013 757.775 zł. 757.775 (projekty konkursowe dotyczy Nie dotyczy Nie dotyczy Nie dotyczy Nie dotyczy Nie dotyczy Nie Marzec 2008 2008 Marzec Fundusz Pracy Fundusz

dla urz ędów pracy) Ełckiego Powiatu Powiatowy Urz Powiatowy d Pracy Pracy d POKL ą Twoja szansa – Twój 47. Poddziałanie Projekt jest gotowy do realizacji EFS

sukces 2008

6.1.3 Ełku w ełckiego ełckiego Nie dotyczy Nie dotyczy Nie dotyczy Nie dotyczy Nie dotyczy Nie dotyczy Nie 4.356.554 zł 4.356.554 Marzec 2008 2008 Marzec Fundusz Pracy Fundusz Obszar powiatu powiatu Obszar Powiatowy Urz Powiatowy

źródło: Wydział Promocji i Rozwoju Powiatu - Starostwo Powiatowego w Ełku

134