TUARASCÁIL OLLSCOIL MHÁ NUAD UM THAIGHDE AGUS NUÁLAÍOCHT 2020 CLÁR NA Nábhar
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
TUARASCÁIL OLLSCOIL MHÁ NUAD OLLSCOIL MHÁ NUAD TUARASCÁIL TUARASCÁIL OLLSCOIL MHÁ NUAD UM THAIGHDE AGUS NUÁLAÍOCHT 2020 UM THAIGHDE AGUS NUÁLAÍOCHT 2020 NUÁLAÍOCHT UM THAIGHDE AGUS CLÁR NA nÁBHAR RÉAMHRÁ ÓN UACHTARÁN AGUS ÓN 2 LEAS-UACHTARÁN UM THAIGHDE AGUS NUÁLAÍOCHT LÉARGAS AR THAIGHDE – GRAFAIC FAISNÉISE 5 TAIGHDE AGUS NUÁLAÍOCHT AG OLLSCOIL MHÁ NUAD 6 DÁMHACHTAINÍ AGUS DUAISEANNA 13 BUAICPHOINTÍ DÁIMHE 23 DÁMH NA nEALAÍON, AN LÉINN CHEILTIGH 24 AGUS NA FEALSÚNACHTA DÁMH NA hEOLAÍOCHTA AGUS NA hINNEALTÓIREACHTA 42 DÁMH NA nEOLAÍOCHTAÍ SÓISIALTA 56 INSTITIÚIDÍ AGUS IONAID TAIGHDE 85 AGUISÍN 101 BUÍOCHAS 102 OLLSCOIL MHÁ NUAD TUARASCÁIL TAIGHDE AGUS NUÁLAÍOCHTA 2020 1 RÉAMHRÁ IS DEAS AN CÚRAM É, FIÚ I dTRÉIMHSÍ DEACRA, TUARASCÁIL BHLIANTÚIL 2020 AR THAIGHDE AGUS AR NUÁLAÍOCHT AG OLLSCOIL MHÁ NUD A CHUR I LÁTHAIR. TARRAINGÍTEAR AIRD SA TUARASCÁIL AR GHNÓTHACHTÁLACHA SUNTASACHA AGUS AR PHOINTÍ MÓRTAIS NA hOLLSCOILE SA TAIGHDE AGUS SA LÉANN AR FUD A RÉIMSE DISCIPLÍNÍ, AGUS INA hOBAIR IDIRDHISCIPLÍNEACH LE TUAIRIM AGUS BLIAIN ANUAS. 2 OOLLSCOILLLSCOIL MHÁ NUAD TUARASCÁIL TAIGHDETAIGHDE AGUSAGUS NUÁLAÍOCHTANUÁLAÍOCHTA 2020 2020 An tOllamh Philip Nolan, An tOllamh Ray O’Neill, Uachtarán Leas-Uachtarán um Thaighde agus Nuálaíocht Agus an domhan ag fulaingt de bharr phaindéim covid-10 agus Bunaíodh Má Nuad mar ollscoil, fhéinrialaitheach, phoiblí in 1997, iarrachtaí á ndéanamh tionchar na paindéime a mhaolú, is cinnte ach téann stair na hinstitiúide siar go dtí bunú Choláiste Ríoga go bhfuil treisiú déanta ar an tábhacht a bhaineann le saineolas Naomh Pádraig in 1795. Is as na fréamhacha doimhne léinn sin dhomhain, ilghnéitheach chun aghaidh a thabhairt ar fhadhbanna a d'fhás ollscoil taighde bhríomhar, ollscoil a bhain amach áit i domhanda. Ina measc sin tá freagairtí ar phaindéim (agus measc an 350 ollscoil is fearr ar domhan sa Rangú Domhanda ullmhúchán do phaindéim amach anseo), neamh-chomhionannas Ollscoileanna de chuid Times Higher Education. Cé go bhféadfaí an sa tsochaí, nó athrú aeráide. Tá ról uathúil ag ollscoileanna maidir luach a bhaineann le rangú den chineál sin a cheistiú, tá an rangú leis sin, agus ní mór go mbeadh an taighde sna hollscoileanna ar áirithe seo bunaithe den chuid is mó ar thomhais infhíoraithe ar thús cadhnaíochta. cháilíocht na ngníomhaíochtaí taighde agus léinn, agus socraíonn sé Má Nuad go daingean sa 3% uachtair d’ollscoileanna ar fud an Is trínár ngníomhaíochtaí taighde a dhéantar saineolas agus domhain. thuiscint domhain a fhorbairt agus a choinneáil ag forbairt. Is trí rannpháirtíocht i líonraí suntasacha náisiúnta agus idirnáisiúnta, agus trí iniúchadh atá forleathan agus oscailte a chinntímid go bhfuil na ceisteanna a dtugaimid aghaidh orthu agus na freagraí a cheapaimid, stuama agus tábhachtach agus ábhartha. Sa tuarascáil seo, tugtar léargas bliantúil ar thaighde ardchaighdeáin, Philip Nolan, Ray O’Neill, Leas-Uachtarán um ar ghnóthachtálacha sa léann agus sa nuálaíocht ar fud na dtrí Uachtarán Thaighde agus Nuálaíocht cinn de Dhámha na hOllscoile, agus inár mórinstitiúidí agus inár mórionaid taighde idirdhisciplíneacha. Cuidíonn taighde Mhá Nuad go mór le hÉirinn agus le pobal idirnáisiúnta an eolais, agus tá sé ríthábhachtach i dtaca leis an oideachas den scoth a chuirimid ar fáil dár gcuid mac léinn. Is foinse bhróid atá cothaitheach agus leanúnach é sin don Ollscoil. Agus, an ní is tábhachtaí ar fad, is trí rannpháirtíocht sa taighde a chinntímid go mbeidh tuiscint mheáite ar an eolas agus ar na modhanna ar thángthas orthu le dua agus is mó a bhfuil luach ag baint leo san oideachais a thugaimid dár gcuid mac léinn. Mar gheall ar ghéarchéim covid-19 is mó ná riamh an tábhacht a bhaineann le céimithe ollscoile, ar saoránaigh iad atá cumasach, eolach agus smaointeach. Is é sin ár mian i Má Nuad. OLLSCOIL MHÁ NUAD TUARASCÁIL TAIGHDE AGUS NUÁLAÍOCHTA 2020 3 CUSPÓIR Ollscoil taighde phoiblí is ea Ollscoil Mhá Nuad atá tiomanta do dhaoine, do smaointe agus don chultúr, pobal léinn atá ag obair le chéile ar mhaithe le fiosrú agus le fionnachtain, chun teagasc agus foghlaim a dhéanamh, chun eolas a chruthú, a chaomhnú, a scaipeadh agus a fheidhmiú agus chun dul i ngleic leis na fadhbanna agus na dúshláin atá roimh shochaí an lae inniu. Má chuirtear na nithe sin ar fad i dteannta a chéile, tá ról lárnach againn maidir le nuálaíocht, fás geilleagrach, forbairt shóisialta agus beogacht chultúrtha agus táimid ríthábhachtach do shochaí atá saor, oscailte, cothrom, daonlathach agus inbhuanaithe. FÍS Cuirfidh Ollscoil Mhá Nuad a seasamh idirnáisiúnta mar phríomhollscoil taighde chun cinn tuilleadh, le pobal bríomhar iarchéime, soláthar sainiúil d'fhochéimithe, cur chuige cuimsitheach agus eiticiúil i leith an idirnáisiúnaithe, agus rannpháirtíocht fhorleathan le comhpháirtithe seachtracha; tabharfar aitheantas dúinn as ár dtiomantas do mhisean poiblí agus sibhialta na hOllscoile, mar cheannaire náisiúnta i dtaca le comhionannas agus éagsúlacht, mar áit iontach i gcomhair foghlama agus oibre, mar phobal ionchuimsitheach ina bhféadann na mic léinn agus an fhoireann bláthú, agus mar ollscoil a chuireann leis an gcóras náisiúnta ardoideachais agus le leas an phobail ar bhealach sainiúil. 4 OLLSCOIL MHÁ NUAD TUARASCÁIL TAIGHDE AGUS NUÁLAÍOCHTA 2020 4 OLLSCOIL MHÁ NUAD TUARASCÁIL TAIGHDE AGUS NUÁLAÍOCHTA 2020 BUAICPHOINTÍ TAIGHDE RANGÚ FORBAIRT TALLAINNE OLLSCOILEANNA 2018/19 300-351 Rangú Domhanda Ollscoileanna de chuid 115 MAC LÉINN TAIGHDE Times Higher Education 2018 IARCHÉIME NU 88 mac léinn PhD and 15 mhac léinn Dochtúireachta AN 50Ú ÁIT SA DOMHAN Gairmiúla 20 Máistreacht Taighde Rangú Domhanda Ollscoileanna Óga de chuid Times Higher Education 2018 86 CÉIMÍ TAIGHDE 70 mac léinn PhD agus 2 mhac léinn Dochtúireachta Gairmiúla 15 Mháistreacht Taighde 66 TAIGHDEOIR IARDHOCHTÚIREACHTA FOILSEACHÁIN & NUÁLAÍOCHT & TIONCHAR 2018 TIONCHAR 2018 34 5 60 Leabhar foilsithe Foilseacháin atá Comhoibriú nua le hEarnáil na luaite go mór ina Tionsclaíochta réimse lena n-áirítear 542 1 pháipéar te: Web 33 Foilseacháin of Science 2018 Líon na gcliantchuideachtaí a liostaithe in Scopus bhfuiltear ag tacú leo sa ghorlann 52.7% 7 Foilseacháin a 15.1% De na foilseacháin gComhaontú Ceadúnais raibh comhoibrithe in 2018 sa10% idirnáisiúnta acu uachtair d’fhoilseacháin 7 bPaitinn comhdaithe 4.7% luaite ar fud an Foilseacháin a domhain raibh comhoibrithe (ualaithe de DEONTAS 12 tionsclaíochta acu réir réimse) Líon na nochtuithe A BRONNADH aireagáin a taifeadadh 102 2018/19 Caibidil leabhair 175 1.71 Deontas taighde Tionchar lua Scopus ualaithe de réir €21,350,595 réimse 2014–18 Luach Iomlán na ndeontas taighde a bronnadh OLLSCOIL MHÁ NUAD TUARASCÁIL TAIGHDE AGUS NUÁLAÍOCHTA 2020 5 TAIGHDE AGUS NUÁLAÍOCHT AG OLLSCOIL MHÁ NUAD 6 OOLLSCOILLLSCOIL MHÁ NUAD TUARASCÁIL TAIGHDETAIGHDE AGUSAGUS NUÁLAÍOCHTANUÁLAÍOCHTA 2020 2020 TAIGHDE AGUS NUÁLAÍOCHT AG OLLSCOIL MHÁ NUAD In 2020, agus an domhan ag fulaingt de bharr phaindéim covid-19 pobal na hEorpa atá ag dul in aois maireachtáil go gníomhach agus agus iarrachtaí á ndéanamh tionchar na paindéime a mhaolú, is go neamhspleách sa bhaile i measc a bpobail féin le tacaíocht ó cinnte go bhfuil treisiú déanta ar an tábhacht a bhaineann le saineolas theicneolaíocht um mhaireachtáil chuidithe. dhomhain, ilghnéitheach chun aghaidh a thabhairt ar fhadhbanna domhanda amhail freagairtí ar covid-19, neamh-chomhionannas sa tsochaí, nó athrú aeráide. Tá ról uathúil ag ollscoileanna maidir leis sin, agus ní mór go mbeadh ár gcláir thaighde ar thús cadhnaíochta. Tharla ceithre cinn d’imeachtaí in Ollscoil Mhá Nuad in 2019, ar across Europe. imeachtaí iad a bhí thar a bheith suntasach maidir le cumas taighde idirdhisciplíneach na hOllscoile a fhorbairt. I mí Dheireadh Fómhair 2019, sheol Ollscoil Mhá Nuad Institiúid Kathleen Lonsdale don Taighde ar Shláinte an Duine, agus an tOllamh Paul Moynagh mar stiúrthóir bunaidh. Glacann an institiúid, atá suite ar champas thuaidh Mhá Nuad, cur chuige comhtháite uathúil chun aghaidh a thabhairt ar chuid de mhórfhadhbanna sláinte an lae inniu, lena n-áirítear otracht agus frithsheasmhacht in aghaidh ábhar fhrithmhiocróbach, chomh maith le taighde a dhéanamh ar mhórán de na galair athlastacha amhail galar Crohn Seoladh SHAPES, an tionscadal taighde sláinte atá á mhaoiniú ag an gCoimisiún Eorpach, i mí na Samhna 2019. agus drólainníteas othrasaithe. Tá sé mar phríomhchuspóir ag an institiúid staidéar a dhéanamh ar chinntithigh shláinte an duine, ón Is iad seo a leanas na baill d'Institiúid ALL ó Mhá Nuad atá duine óg go dtí an duine fásta agus as sin go dtí an seanduine, agus rannpháirteach sa tionscadal: Mac MacLachlan, Michael Cooke, déanfaidh na taighdeoirí san institiúid iniúchadh ar an mbealach a Melanie Labor, Deirdre Desmond, Rebecca McGuire (Síceolaíocht), dtéann tosca comhshaoil, síceolaíochta, iompair agus bitheolaíochta Delia Ferri (Dlí), Rudi Villing (Innealtóireacht), Jamie Saris agus David i gcion ar an tsláinte. Prendergast (Antraipeolaíocht). Cuimsíonn an institiúid 24 grúpa taighde i dtús báire, ina bhfuil 100 Tá saoránaigh i bpobal na hEorpa, ar pobal é atá ag dul in aois taighdeoir ó dhisciplíní amhail Bitheolaíocht, Ceimic, Síceolaíocht go tapa, i mbaol níos mó ó lagú cognaíoch, laige agus ó mhórán agus Ríomheolaíocht chomh maith le taighdeoirí ó ranna eile in riochtaí sláinte ainsealacha a mbíonn drochthionchar acu ar a Ollscoil Mhá Nuad. Cé go mbeidh formhór na ngrúpaí ag díriú ar neamhspleáchas, ar a gcaighdeán beatha agus ar inbhuanaitheacht bhitheolaíocht na ngalar agus ar chóireáil, déanfaidh na taighdeoirí na gcóras sláinte agus cúraim.