'Laveren in Zwaar Weer' Uijterwijk, JG

Total Page:16

File Type:pdf, Size:1020Kb

'Laveren in Zwaar Weer' Uijterwijk, JG Tilburg University 'Laveren in zwaar weer' Uijterwijk, J.G. Publication date: 2015 Document Version Publisher's PDF, also known as Version of record Link to publication in Tilburg University Research Portal Citation for published version (APA): Uijterwijk, J. G. (2015). 'Laveren in zwaar weer': De wisselwerking tussen overheidsbeleid en bestuurlijk optreden in het HBO. NRIT Media. General rights Copyright and moral rights for the publications made accessible in the public portal are retained by the authors and/or other copyright owners and it is a condition of accessing publications that users recognise and abide by the legal requirements associated with these rights. • Users may download and print one copy of any publication from the public portal for the purpose of private study or research. • You may not further distribute the material or use it for any profit-making activity or commercial gain • You may freely distribute the URL identifying the publication in the public portal Take down policy If you believe that this document breaches copyright please contact us providing details, and we will remove access to the work immediately and investigate your claim. Download date: 29. sep. 2021 ‘LAVEREN IN ZWAAR De wisselwerking tussen WEER’ overheidsbeleid en bestuurlijk optreden in het HBO HANS UIJTERWIJK ‘ L A V E R E N I N Z W A A R W E E R ‘ De wisselwerking tussen overheidsbeleid en bestuurlijk optreden in het HBO Proefschrift ter verkrijging van de graad van doctor aan Tilburg University op gezag van de rector magnificus, prof. dr. E. H. L. Aarts, in het openbaar te verdedigen ten overstaan van een door het college voor promoties aangewezen commissie in de aula van de Universiteit op maandag 21 september 2015 om 10.15 uur door Johannes Gerardus Uijterwijk, geboren op 22 februari 1952 te ’s-Gravenhage. Promotor: Prof. dr. A. de Ruijter Copromotor: Dr. J. C. Zonneveld Overige leden Promotiecommissie: Prof. dr. R. Pinxten Prof. dr. P. Verweel Prof. dr. B.E. van Vucht Tijssen Dr. A. A. B. van Bemmel Dr. L. Lenssen WEER’ 3 COLOFON LAVEREN IN ZWAAR WEER De wisselwerking tussen overheidsbeleid en bestuurlijk optreden in het HBO Hans Uijterwijk Proefschrift Universiteit Tilburg ISBN: 978-90-5472-337-0 Uitgever: NRIT Media FOTOVERANTWOORDING: Vooromslag: Shutterstock Achteromslag: Studenten NHTV, Andy van Tilborg Niets van deze uitgave mag op enigerlei wijze worden overgenomen zonder voorafgaande toestemming van de uitgever. De inhoud van deze publicatie is onder verantwoordelijkheid van de auteur tot stand gekomen. NRIT Media is niet verantwoordelijk voor eventuele schade die daaruit kan voortvloeien. 4 LAVEREN IN ZWAAR WEER De wisselwerking tussen overheidsbeleid en bestuurlijk optreden in het HBO INHOUDSOPGAVE Voorwoord 7 Dankwoord 7 HOOFDSTUK 1 Het onderzoek: achtergronden en aanpak 11 1.1 ACHTERGRONDEN 12 1.2 HET METHODOLOGISCH KADER 18 1.3 HET GEBRUIK VAN DE DATABRONNEN 23 1.4 DE DATATRIANGULATIE VAN DE BRONNEN 27 1.5 DE EIGEN ROL EN HET POSITIONEREN DAARVAN 28 1.6 TUSSENBALANS 29 HOOFDSTUK 2 De politiek-maatschappelijke context van het HBO 31 2.1 INLEIDING 32 2.2 DE VIER FASES 34 2.3 HET BINAIRE STELSEL, EEN HISTORISCH GEFUNDEERD DOGMA 50 2.4 DE TRANSITIE VAN ONDERWIJSINSTELLING NAAR KENNISINSTELLING IN HET HBO 58 HOOFDSTUK 3 NHTV en de rechtsvoorgangers, fase I 67 3.1 HET RELEVANTE ONDERWIJSBELEID 68 3.2 OPRICHTING EN UITBOUW VAN HET NEDERLANDS WETENSCHAPPELIJK INSTITUUT VOOR TOERISME EN RECREATIE (NWIT) TE BREDA 75 3.3 OPRICHTING EN UITBOUW VAN DE VERKEERSAKADEMIE TILBURG (VAT) 87 HOOFDSTUK 4 NHTV en de rechtsvoorgangers, fase II 95 4.1 HET RELEVANTE ONDERWIJSBELEID 96 4.2 VAN NWIT EN VAT TOT DE NATIONALE HOGESCHOOL VOOR TOERISME EN VERKEER (NHTV), 1 AUGUSTUS 1987 108 4.3 HET FUSIEPROCES BELICHT DOOR ENKELE HOOFDROLSPELERS 117 4.4 CONCENTRATIE IN TILBURG OF BREDA? 120 4.5 OPRICHTING VAN DE CONTRACTSTICHTING DIENSTENCENTRUM TOERISME EN VERKEER (DTV-CONSULTANTS) 122 4.6 KORT-HOGER BEROEPSONDERWIJS (KHBO) 124 HOOFDSTUK 5 NHTV en de rechtsvoorgangers, fase III 133 5.1 HET RELEVANTE ONDERWIJSBELEID 134 5.2 FINANCIËLE HUISHOUDING VAN NHTV 136 5.3 HET FUSIETRAJECT MET DE ICHTHUS HOGESCHOOL 143 5.4 HET AFSTOTEN VAN HET DIENSTENCENTRUM DTV-CONSULTANTS 149 HOOFDSTUK 6 NHTV en de rechtsvoorgangers, fase IV 153 6.1 HET RELEVANTE ONDERWIJSBELEID 154 6.2 UITBOUW TOT THEMAHOGESCHOOL 162 6.3 HET STRATEGISCH PLAN ‘DE TOEKOMST VAN EEN BOEIENDE ONDERWIJSWERELD’ 168 INHOUDSOPGAVE 5 HOOFDSTUK 7 NHTV en de rechtsvoorgangers, fase V 171 7.1 HET RELEVANTE ONDERWIJSBELEID 172 7.2 NHTV ACCELEREERT NAAR ACADEMISCHE HOGESCHOOL 175 7.3 HET CRUCIALE JAAR 2012 178 7.4 ‘MODEL VAN EEN ACADEMISCHE HOGESCHOOL’ 180 HOOFDSTUK 8 NHTV een specifieke positie in het HBO 187 8.1 INLEIDING 188 8.2 DE PROFILERING VAN NHTV IN HET HBO 188 8.3 SPECIFIEKE POSITIE 193 8.4 EINDCONCLUSIE 203 8.5 HET HBO ALS ‘HOOG BETROUWBARE ORGANISATIE’ 204 HOOFDSTUK 9 Historiografie NHTV: conclusies en slotwoord 213 9.1 INLEIDING 214 9.2 DE OPRICHTING VAN NWIT EN VAT 214 9.3 HET FUSIEPROCES IN HET KADER VAN DE STC-OPERATIE 218 9.4 DE WHBO EN KORT-HBO TOERISME EN RECREATIE 220 9.5 DE VERKREGEN AUTONOMIE DOOR HET OVERHEIDSBELEID 223 9.6 DE FINANCIËLE HUISHOUDING EN HET MISLUKTE FUSIEPROCES MET DE ICHTHUS HOGESCHOOL 226 9.7 MARKTWERKING EN CONCURRENTIE 227 9.8 HET BINAIRE STELSEL 230 9.9 NHTV ALS ‘ACADEMISCHE HOGESCHOOL’ 236 9.10 HET LEVENSCYCLUSMODEL EN DE ONDERWIJSORGANISATIE NHTV 238 9.11 GENERALE EINDCONCLUSIE 246 9.12 REFLECTIES OVER HET METHODOLOGISCH KADER, DE INSPIRATIEBRONNEN EN HET POSITIONEREN VAN DE EIGEN ROL 248 9.13 SLOTWOORD 253 HOOFDSTUK 10 Samenvatting/Summary 255 10.1 SAMENVATTING 256 10.2 SUMMARY 259 BIJLAGE 264 BRONNEN 266 EINDNOTENLIJST 306 OVER DE AUTEUR 313 6 LAVEREN IN ZWAAR WEER De wisselwerking tussen overheidsbeleid en bestuurlijk optreden in het HBO VOORWOORD Studeren is altijd mijn passie geweest en het was dan ook een teleurstelling, dat bij het aan- vaarden van een functie in de schooldirectie dat niet goed meer mogelijk was. Vele jaren voor het bereiken van mijn veertigjarig ambtsjubileum in 2012 had ik mij al voor genomen om op dat moment mijn actieve onderwijsloopbaan te beëindigen en opnieuw te gaan studeren. Den Haag kent daartoe mogelijkheden door het aanbod van de Universiteit van Leiden en de Open Universiteit. Een studie bestuurskunde, politicologie of rechten behoorde tot de moge- lijkheden. Door de contacten tussen NHTV en de Universiteit van Tilburg in het kader van de wetenschappelijke bacheloropleiding ‘Vrijetijdswetenschappen’, kwam ik opnieuw in contact met mijn vroegere leermeester - mijn promotor - op het gebied van de culturele antropologie. In overleg met hem ontstond het plan om te promoveren. Na allerlei voorbereidende gesprek- ken en literatuurstudies in 2011 heb ik mij vanaf de zomer van 2012 volledig aan het onder- zoek en aan het schrijven van deze dissertatie gewijd. Als bestuurder van onderwijsorganisaties had ik zelf ervaren op welke wijze het overheidsbe- leid de koers van een instelling beïnvloedt. Bij elke nieuwe bewindspersoon kwamen er weer andere stokpaardjes tevoorschijn. Het was laveren om het schip op koers te houden. Daarom uiteindelijk de keuze voor een onderzoek naar de wisselwerking tussen overheidsbeleid en bestuurlijk optreden in het HBO. Deze case study behandelt de historiografie van één instelling, namelijk van NHTV internatio- naal hoger onderwijs Breda. Deze hogeschool is ontstaan uit een fusie tussen het Nederlands Wetenschappelijk Instituut voor Toerisme en Recreatie (NWIT) te Breda en de Verkeersaka- demie (VAT) te Tilburg. In 1987 werd de naam van de gefuseerde instelling: Nationale Hoge- school voor Toerisme en Verkeer (NHTV). Later veranderde de naam nog twee keer. In deze studie wordt op meerdere plaatsen aandacht besteed aan de achtergronden van die verande- ringen. Aangezien de aanduiding NHTV/NHTV Breda steeds bleef bestaan, wordt in voorko- mende gevallen deze gehanteerd. Onderkend wordt dat de aanduiding Hoger Beroepsonderwijs (HBO) niet in de gehele be- schreven periode valide is, maar voor de herkenbaarheid en beeldvorming wordt deze aandui- ding toch steeds gehanteerd. De verwijzingen zijn opgenomen in de eindnoten. Dankwoord De medewerking die ik de afgelopen drie jaar van allerlei zijden heb mogen ontvingen, was buitengewoon. Welke persoon of instantie ik ook benaderde, direct was er de bereidheid om aan het door mij gevraagde te voldoen. Op deze wijze kon inderdaad een ‘kijkje achter de schermen’ worden verkregen en over allerlei materialen worden beschikt. Op de eerste plaats een dankwoord aan copromotor Sjaak Zonneveld. Met zeer grote toewij- ding en heel consciëntieus heeft hij de verschillende concepten doorgenomen en met mij bladzijde voor bladzijde geanalyseerd en doorgesproken. Steeds was hij beschikbaar om mijn vragen te beantwoorden. Hij hield mij kritisch en heel scherp. Elke zinformulering werd door hem gewikt en gewogen. Ook mijn promotor Arie de Ruijter ben ik dank verschuldigd. Hij be- waakte vooral het methodologisch kader en voorkwam dat ik verdwaalde in allerlei theorieën. De verschillende versies van dit proefschrift werden door hem van kritische opmerkingen VOORWOORD 7 voorzien. Zijn aanwijzingen zorgden er op het juiste moment voor om weer een stap verder te komen in de analyse en de theorie. Van de zijde van het ministerie van OCenW noem ik in het bijzonder Bert Broerse. Van zijn ruim veertigjarige kennis en ervaring heb ik dankbaar gebruik gemaakt. Geen moeite was hem te veel. Steeds kon ik ook een beroep doen op verschillende personeelsleden van NHTV. In het bijzonder op Gonnelies Trossel die alle gevraagde stukken uit het archief opzocht en mij zeer behulpzaam was om de stukken te ordenen. Daarnaast noem ik Anneke Hoogelander, Erika de Vrieze-Ver- schuure, Woutje de Zeeuw, Moniek Hover, Pierre Wielders, Hans Steenvoorden, Frits Harteveld, Koert de Jager, Jan Willem Proper, Wicher Meijer en Henk Nijboer, die bereid waren al mijn vragen te beantwoorden.
Recommended publications
  • Sources and Literature
    Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/44272 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Hijzen, Constant Title: Vijandbeelden : de veiligheidsdiensten en de democratie, 1912-1992 Issue Date: 2016-11-16 453 Bronnen en literatuur geraadpleegde arcHIeven Nationaal Archief 2.02.05.02 Archieven van de Raad van Ministers (Ministerraad) 1823-1988 2.03.01 Kabinet Minister-President (KMP) 2.04.26.02 Archief van het Ministerie van Binnenlandse Zaken: Kabinetsarchief, 1817-1949 2.04.53.21 Kopiecollectie De Meijer 2.04.76 Archief van de ministeries van Binnenlandse Zaken en Algemene Zaken te Londen 1940-1945 2.04.80 Archief Bureau Nationale Veiligheid 2.13.15.01 Archief Generale Staf Landmacht, 1813-1914 2.13.25 Archief Militair Gezag 2.21.231 Archief bescheiden privécollectie Einthoven [levensjaren 1896-1979] 1938- 1979 3.02.42 Archief van het kabinet van de Commissaris der Koningin in Zuid-Hol- land 3.09.25 Archief Stelling Hollands Diep Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis Communistische Partij Nederland (CPn) Joop van Santen Nederlandse Vereniging van Journalisten Partij van de Arbeid. Tweede Kamerfractie Verbond van Wetenschappelijk Onderzoekers Vereniging Dienstweigeraars (1971-1997) Nederlands Instituut voor Militaire Historie H.A.C. Fabius, nummer toegang 488 454 BRonnen en lIteRAtuuR National Archives (Londen) Records of Special Operations Executive, 1945, HS6/731 Semi-Statisch Archief Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst Archieven Centrale Veiligheidsdienst en Binnenlandse Veiligheidsdienst Online archieven Archief van de Centrale Inlichtingendienst (op de website van het Huygens ING) Brill Cold War Intelligence Online Digitaal repositorium Nederlandse politieke partijen Rijksuniversiteit Groningen Londense dagboeken van jhr.ir.
    [Show full text]
  • Novum 30 Omslag 1 17-12-2012, 21:38 ■ Colofon
    30 2012 novum nieuwsbrief van het Historisch Documentatiecentrum voor het Nederlands Protestantisme (1800-heden) 1 Novum 30 omslag 1 17-12-2012, 21:38 ■ Colofon Novum 30 verscheen in december 2012 Het is een uitgave van het Historisch Documentatiecentrum voor het Nederlands Protestantisme (1800-heden) Universiteitsbibliotheek vu Amsterdam Adres Hoofdgebouw Vrije Universiteit Amsterdam Kamer ib-34 De Boelelaan 1105 108i hv Amsterdam Stichting ter ondersteuning van het hdc Postbank 1168001 (t) 020 59 85270 (e) [email protected] (i) http://hdc.vu.nl (twitter) @hdcvu Afbeeldingen omslag A.S. Talma, foto uit Nos contemporains. Album illustré biographique, ca. 1900 2 Novum 30 omslag 2 17-12-2012, 21:38 ■ ten geleide ■ reorganisatie en verbouwing Voor u ligt novum, de nieuwsbrief van Het jaar 2012 was een roerig jaar, het Historisch Documentatiecentrum waarin het Documentatiecentrum te voor het Nederlands Protestantisme maken kreeg met discussies over re- (1800-heden) van de Vrije Universi- organisaties aan de Vrije Universiteit. teit Amsterdam. Via deze nieuwsbrief Verschillende media hebben daaraan informeert het hdc zijn donateurs en aandacht besteed en wellicht heeft ook relaties over zijn activiteiten. u daarover het een en ander verno- In het verleden deed het Documentatie- men. centrum twee maal per jaar een novum Het College van Bestuur van de vu uitgaan, dit jaar slechts eenmaal. Een concludeerde in 2010 dat de bedrijfs- belangrijke reden daarvoor is dat er be- voering van de universiteit efficiënter zuinigd moet worden. Bovendien com- moest. In de loop van 2012 werden de municeert het Documentatiecentrum bezuinigingsplannen concreet. Vooral meer en meer via internet en email. Zo op de zogenaamde ondersteunende kan het zijn donateurs en andere be- diensten wil het College miljoenen langstellenden relatief snel op de hoogte euro’s bezuinigen.
    [Show full text]
  • Biography Institute 2014
    Biography Institute An n ual Re po r t Bio g r ap h y Institute 2014 Postal address Biography Institute University of Groningen p.o. Box 716 Annual Report 2014 nl-9700 AS Groningen The Netherlands Visiting address Faculty of Arts Oude Kijk in ’t Jatstraat 26 nl-9712 EK Groningen Room 13.12.128/132 Telephone +31 50 363 5816/9069 +31 6 53216666 E-mail [email protected] Website www.biografieinstituut.nl www.rug.nl/biografieinstituut Annual Report Biography Institute University of Groningen, The Netherlands 2014 GRONINGEN UNIVERSITY PRESS GUP Table of Contents Preface 6 Biography Institute 1.1 Employees 7 1.2 PhD positions 7 1.3 Advisory committee 8 1.4 Finance 8 1.5 Funding 9 1.6 Website and Newsletter 9 Projects 2.1 Biography projects 10 2.2 Completed projects 19 2.3 Conferences and Edited Volumes 25 2.4 Digitization projects 26 2.5 Publications 27 2.6 Editorships and advisory committees 39 Education and partnerships 3.1 Education 40 3.2 Partnerships 40 3.3 Dutch Biography Portal 40 Preface On 1 September 2004 the University of Groningen established the Biography Institute. This annual report provides an overview of the principal activities, developments and activities of the Biography Institute in the calendar year 2014. Previously our annual reports provided an overview of the academic year. The Biography Institute is associated with the Faculty of Arts. Its founding was financially made possible by Stichting Democratie en Media (SDM, Democracy and Media Foundation). However, the institute applies a strict policy of autonomy.
    [Show full text]
  • De Norm Tegen Vreemde Krijgsdienst
    De norm tegen vreemde krijgsdienst Nederlands regeringsbeleid tegenover vrijwilligers in de Boerenoorlog, de Eerste Wereldoorlog en de Spaanse Burgeroorlog Masterscriptie van Maurits Kok – 5493307 Begeleiding door prof. dr. Jan Hoffenaar Tweede lezing door prof. dr. Beatrice de Graaf Master Internationale Betrekkingen in Historisch Perspectief 15 ECTS 24 november 2016 Universiteit Utrecht Inhoud Inleiding ............................................................................................................... 2 1. Conformeren aan de norm .................................................................................. 8 Naar een nationaal leger ..................................................................................... 9 Norm tegen vreemde krijgsdienst ........................................................................10 Interactionisme .................................................................................................12 2. Stamverwante strijders in de Boerenoorlog (1899-1902) .......................................16 Stamverwantschap ............................................................................................16 Krugers Hollanders ............................................................................................18 Samen ten strijde ..............................................................................................20 Nederland neutraal ............................................................................................23 Kortstondig stateloos .........................................................................................25
    [Show full text]
  • University of Groningen Jelle Zal Wel Zien Harmsma, Jonne
    University of Groningen Jelle zal wel zien Harmsma, Jonne DOI: 10.33612/diss.67125602 IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please check the document version below. Document Version Publisher's PDF, also known as Version of record Publication date: 2018 Link to publication in University of Groningen/UMCG research database Citation for published version (APA): Harmsma, J. (2018). Jelle zal wel zien: Jelle Zijlstra, een eigenzinnig leven tussen politiek en economie. Rijksuniversiteit Groningen. https://doi.org/10.33612/diss.67125602 Copyright Other than for strictly personal use, it is not permitted to download or to forward/distribute the text or part of it without the consent of the author(s) and/or copyright holder(s), unless the work is under an open content license (like Creative Commons). Take-down policy If you believe that this document breaches copyright please contact us providing details, and we will remove access to the work immediately and investigate your claim. Downloaded from the University of Groningen/UMCG research database (Pure): http://www.rug.nl/research/portal. For technical reasons the number of authors shown on this cover page is limited to 10 maximum. Download date: 26-09-2021 Jelle zal wel zien Jelle zal wel zien_150x230_proefschrift.indd 1 31-10-18 17:41 Jelle zal wel zien_150x230_proefschrift.indd 2 31-10-18 17:41 Jelle zal wel zien Jelle Zijlstra, een eigenzinnig leven tussen politiek en economie Proefschrift ter verkrijging van de graad van doctor aan de Rijksuniversiteit Groningen op gezag van de rector magnif cus prof.
    [Show full text]
  • ACTA UNIVERSITATIS UPSALIENSIS Studia Historica Upsaliensia 252 Utgivna Av Historiska Institutionen Vid Uppsala Universitet Geno
    ACTA UNIVERSITATIS UPSALIENSIS Studia Historica Upsaliensia 252 Utgivna av Historiska institutionen vid Uppsala universitet genom Margaret Hunt, Jan Lindegren och Maria Ågren Cover photograph: The bombing of Mortsel, Belgium, on 5th April 1943, photographer unknown. From the book Tranen over Mortsel (Tears over Mortsel) by Pieter Serrien, reprinted with permission of the author. Cover layout: Camilla Eriksson Susanna Erlandsson Window of opportunity Dutch and Swedish security ideas and strategies 1942–1948 Dissertation presented at Uppsala University to be publicly examined in Universitetshuset, Sal X, Biskopsgatan 3, Uppsala, Friday, 8 May 2015 at 13:15 for the degree of Doctor of Philosophy. The examination will be conducted in English. Faculty examiner: professor Thomas Jonter (Stockholms universitet, Ekonomisk-historiska institutionen). Abstract Erlandsson, S. 2015. Window of opportunity. Dutch and Swedish security ideas and strategies 1942–1948. Studia Historica Upsaliensia 252. 284 pp. Uppsala: Acta Universitatis Upsaliensis. ISBN 978-91-554-9200-7. The period treated in this thesis is one which is often characterized as a transition between World War II and the Cold War. By approaching it instead as a window of opportunity – a period in which the governments of small states perceived both an unusual space and an urgent need to reevaluate security – the security policies of two small northwestern European countries, the Netherlands and Sweden, are subjected to a critical reappraisal. Through a systematic comparison of the security ideas and strategies in two countries that ended up with different positions on alignment/non-alignment during the Cold War, this dissertation sheds new light on the reasons for the development of those security policies as well as on their significance.
    [Show full text]
  • By Analyzing the Daily Routines and the Organization Of
    RECENSIES By analyzing the daily routines and the organization of institutions such as planta- tions, Roberts can point to a convergence between different regions within the Atlantic that lasted until the abolition of the slave trade in 1807. Through compar- ison, the author unfolds connections. Even more significant is the value of the study for management history. Until very recently, scholars have typically placed the origins of labor management within the modern period of industrial capital- ism. Roberts provides the first large-scale study within an Atlantic scope that depicts highly evolved management techniques in the early modern plantation societies of the Americas. This is a powerful perspective, because it expands the chronological as well as the geographical scope within the discipline of manage- ment history. Roberts exposes the Enlightenment, expands the history of manage- ment and integrates slavery in a general history of labor relations. The fact that he is able to do so while operating in an Atlantic context, is the greatest merit of his study and a surely a groundbreaking one. However, despite the ambitious scope of the study, some fundamental components are left out too easily. While Roberts’ analysis of the micro level and meso level is accomplished in an excellent fashion, the connection of these two levels to the macro level is often not that clear. Roberts argues that scholars can avoid debating whether slavery is consistent with capitalism, by focusing on labor systems. Yet, a labor system is part of a larger socio-economic system. This system goes largely unnoticed in the book, where it could have provided a framework to connect all regions of the Atlantic, as other authors have demonstrated.
    [Show full text]
  • Europa Als Oplossing
    HOOFDSTUK 1 1945-1957: Europa als oplossing Jan Willem Brouwer en Johan van Merriënboer 1.1. HET PROEFREFERENDUM VAN BOLSWARD EN DELFT Op woensdag 17 december 1952 organiseerde de Nederlandse Raad der Eu- ropese Beweging proefreferenda in Delft en Bolsward in het kader van ‘de internationale campagne voor een Europees politiek gezag’. De twee steden vormden een nauwkeurige politieke en religieuze afspiegeling van de Ne- derlandse bevolking en konden volgens de organisatoren als maatstaf gel- den voor het hele land. De stemming was vooral een publiciteitsstunt om de Nederlandse burger aan het denken te zetten over Europese integratie. De federalisten van de Europese Beweging hoopten op een massabeweging die meer vaart in het integratieproces zou brengen. Twee maanden daarvoor was een Assemblée ad hoc, een speciale commissie van het parlement van de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal (EGKS, zie 1.4) in Straats- burg, begonnen met het formuleren van een ontwerpgrondwet voor een verenigd Europa. In juli 1950 hadden de West-Duitse stadjes Breisach en Castrop-Rauxel al de primeur met een vergelijkbare Europa-Abstimmung. Bij een opkomst van respectievelijk 87,5% en 73% stemden 95,6% en 95,7% voor het opruimen van economische en politieke grenzen en voor ‘den Zusammenschluss aller europäischen Völker zu einem Europäischen Bundesstaat.’ Kort voor het re- ferendum kregen de kiezers in Delft en Bolsward de volgende vraagstelling thuisgestuurd: Meent u, dat de Europese volkeren bepaalde gemeenschappelijke belan- gen voortaan gezamenlijk dienen te behartigen, en wenst u daartoe: een verenigd europa onder een europese overheid en met een democratische vertegenwoordiging te omschrijven in een europese grondwet? 23 1 | 1945-1957: EUROPA ALS OPLOSSING ∆ Ja ∆ Neen In de weken voorafgaand aan het referendum hadden vooraanstaande po- litici campagne gevoerd voor een ‘ja’.
    [Show full text]
  • Extraordinary Ordinary Men Biographies of Dutch Post-War Premiers Reviewed
    THE EUROPEAN JOURNAL OF LIFE WRITING VOLUME V(2016)R3–R15 Extraordinary ordinary men Biographies of Dutch post-war premiers reviewed Marieke Oprel VU University, Amsterdam Cees Fasseur, Eigen meester, niemands knecht. Het leven van Pieter Sjoerds Gerbrandy. Minister-president van Nederland in de Tweede Wereldoorlog (Balans; Amsterdam 2014). Herman Langeveld, De man die in de put sprong. Willem Schermerhorn 1894–1977 (Boom; Amsterdam 2014). Hans Daalder & Jelle Gaemers, Premier en elder statesman. Willem Drees 1886–1988. De Jaren 1948–1988 (Balans; Amsterdam 2014). INTRODUCTION According to American historian Arthur Schlesinger, authors Richard E. Neustadt and Ernest R. May in their Thinking in Time. The Uses of History for Decision-Makers (1986), state that reading history may help in learning lessons from the past.1 They argue that books are a storehouse of vicari- ous experience, the ready source of reference points for inventory and context, and that especially those who govern can gain proficiency by reading history. As history never repeats itself, and studying the causes and solutions to past problems that are similar or close to problems we face today does not always help us to avoid making the same missteps again, this statement about history teaching lessons is not uncontested. Opinions differ widely on whether history can indeed teach us lessons from the past. However, as Neustadt and May recommend (auto)biog- raphies – in particular by or of politicians – as a pre-eminently valuable source, a reference to the still often used handbook Thinking in Time may European Journal of Life Writing, Vol V, R3–R15 2016.
    [Show full text]
  • Bedankt Voor Het Downloaden Van Dit Artikel. De Artikelen Uit De (Online)Tijdschriften Van Uitgeverij Boom Zijn Auteursrechtelijk Beschermd
    Bedankt voor het downloaden van dit artikel. De artikelen uit de (online)tijdschriften van Uitgeverij Boom zijn auteursrechtelijk beschermd. U kunt er natuurlijk uit citeren (voorzien van een bronvermelding) maar voor reproductie in welke vorm dan ook moet toestemming aan de uitgever worden gevraagd. Behoudens de in of krachtens de Auteurswet van 1912 gestelde uitzonderingen mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch door fotokopieën, opnamen of enig andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikelen 16h t/m 16m Auteurswet 1912 jo. Besluit van 27 november 2002, Stb 575, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoeding te voldoen aan de Stichting Reprorecht te Hoofddorp (postbus 3060, 2130 KB, www.reprorecht.nl) of contact op te nemen met de uitgever voor het treffen van een rechtstreekse regeling in de zin van art. 16l, vijfde lid, Auteurswet 1912. Voor het overnemen van gedeelte(n) uit deze uitgave in bloemlezingen, readers en andere compilatiewerken (artikel 16, Auteurswet 1912) kan men zich wenden tot de Stichting PRO (Stichting Publicatie- en Reproductierechten, postbus 3060, 2130 KB Hoofddorp, www.cedar.nl/pro). No part of this book may be reproduced in any way whatsoever without the written permission of the publisher. [email protected] www.boomuitgeversamsterdam.nl 156 Cees Meijer Jan de Quay (1901-1985). Een biografie Boom | 2014 | 512 pp. | ¤ 34,90 | ISBN 9789461055552 De Quay: veel meer christen dan democraat door Alexander van Kessel als oorlogspremier in Londen en werd na de oorlog minister van Staat.
    [Show full text]
  • B BOOM105 Parlementaire Geschiedenis 2015
    Jaarboek Parlementaire Geschiedenis 2015 De Eerste Kamer De Eerste Kamer Jaarboek Parlementaire Geschiedenis 2015 Redactie: Anne Bos Jan Willem Brouwer Hans Goslinga Jan Ramakers Hilde Reiding Jouke Turpijn Centrum voor Parlementaire Geschiedenis Nijmegen Boom – Amsterdam Foto omslag: [invullen] Vormgeving: Boekhorst Design, Culemborg © 2015 Centrum voor Parlementaire Geschiedenis, Nijmegen Behoudens de in of krachtens de Auteurswet van 1912 gestelde uitzonderingen mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektro- nisch, mechanisch door fotokopieën, opnamen of enig andere manier, zonder vooraf- gaande schriftelijke toestemming van de uitgever. No part of this book may be reproduced in any way whatsoever without the written permission of the publisher. isbn 9789089536594 nur 680 www.uitgeverijboom.nl INHOUD Ten geleide 7 ARTIKELEN Hans Goslinga, Eerste Kamer 1815-2015. Een onverlangd cadeau 11 Bert van den Braak, Hoe moeilijk soms ook, uiteindelijk gaat het in 20 de politiek om resultaten. Het laatste woord aan de senaat? Anne Bos, Gevallen in de Eerste Kamer. Hoe de terughoudende senaat 31 vier bewindslieden naar huis stuurde, 1918-2015 Jouke Turpijn, Van een deftige edelman tot een duidelijke tante. 42 De voorzitters van de Eerste Kamer (1815-2015) Carla van Baalen, De Eerste Kamer vergadert. Een impressie van regels, 52 conventies, rituelen en symbolen Douwe Jan Elzinga, Moet er een ander tweekamerstelsel komen? 64 De weeffout uit 1983 breekt het stelsel nu structureel op Inger Stokkink en Kees van Kersbergen, Waarom en hoe de Deense senaat 72 werd afgeschaft SPRAAKMAKEND DEBAT Jan Ramakers en Hilde Reiding, ‘Een nacht van Wiegel, maar dan met drie 85 daders.’ De ‘Kerstcrisis’ in de Eerste Kamer rond de Wet marktordening gezondheidszorg BRONDOCUMENT Anne Bos, De herverkiezing van Eerste Kamervoorzitter Ankie 97 Broekers-Knol UIT DE NOTULEN VAN DE MINISTERRAAD Jan Willem Brouwer, ‘Voor de mannen moet dan het ergste worden 98 gevreesd’.
    [Show full text]
  • Indonesian Propaganda Abroad ¤
    UvA-DARE (Digital Academic Repository) Voluntary participation, state involvement: Indonesian propaganda in the struggle for maintaining independence, 1945-1949 Zara, M.Y. Publication date 2016 Document Version Final published version Link to publication Citation for published version (APA): Zara, M. Y. (2016). Voluntary participation, state involvement: Indonesian propaganda in the struggle for maintaining independence, 1945-1949. General rights It is not permitted to download or to forward/distribute the text or part of it without the consent of the author(s) and/or copyright holder(s), other than for strictly personal, individual use, unless the work is under an open content license (like Creative Commons). Disclaimer/Complaints regulations If you believe that digital publication of certain material infringes any of your rights or (privacy) interests, please let the Library know, stating your reasons. In case of a legitimate complaint, the Library will make the material inaccessible and/or remove it from the website. Please Ask the Library: https://uba.uva.nl/en/contact, or a letter to: Library of the University of Amsterdam, Secretariat, Singel 425, 1012 WP Amsterdam, The Netherlands. You will be contacted as soon as possible. UvA-DARE is a service provided by the library of the University of Amsterdam (https://dare.uva.nl) Download date:06 Oct 2021 CHAPTER 4 Beyond National Boundaries: Indonesian Propaganda Abroad ¤ CHAPTER 4 Beyond National Boundaries: Indonesian Propaganda Abroad Pro-Indonesian propaganda had thus far for the most part only been distributed in Indonesia itself. The Dutch-Indonesian conflict was fought in Indonesia, and that is where the belligerents were. Additionally, the Republic’s claim of sovereignty were not directly recognized by the major powers.
    [Show full text]