Jaarverslag 2015
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Jaarverslag 2015 Werkbijdrage Jong Talent Susan Kooi – volledig richten op kunst- praktijk ‘Sinds de academie heb ik altijd bijbaantjes gehad. Door de werkbijdrage van het Mondriaan Fonds kon ik me voor het eerst volledig richten op mijn kunstpraktijk. Het is een intens jaar geweest. Ik heb een boek gemaakt, performan- ces gedaan met mijn band, tentoonstellingen gemaakt met mijn kunstinitiatief, en solo’s gehad in Californië, Amsterdam en Turijn. Gelukkig had ik daarnaast ook nog tijd om aan te klooien, dingen uit te proberen. Ik heb zo kunnen ontdekken wat er allemaal is in de kunstwereld en hoe ik er in wil staan.’ Susan Kooi (beeldend kunstenaar) Meer toekenningen Werkbijdrage Jong Talent op mondriaanfonds.nl Susan Kooi, Nothing thicker than a knife’s blade seperates happiness from melancholy, Foto: 2014. Kyle Tryhorn Werkbijdrage Jong Talent De Werkbijdrage Jong Talent (WJT) is drie verschillende tentoonstellingen in bestemd voor veelbelovende beeldend Nederland. kunstenaars met een startende beroeps- praktijk en bedraagt 18.000 euro voor een Het Mondriaan Fonds kende in 2015 bijna periode van twaalf maanden. Dit bedrag vijftig procent van de WJT-aanvragen kan worden ingezet voor productie van toe. Sinds 2013 moeten kunstenaars nieuw werk, onderzoek, materiaalkos- een jaar professioneel werkzaam zijn na ten, reizen en presentaties in binnen- of het verlaten van de academie voordat buitenland. Doel is artistieke ontwikke- ze een aanvraag indienen. De ontvangen ling en cultureel ondernemerschap te aanvragen zijn mede daardoor van hoog stimuleren zodat werk tot stand komt dat niveau, wat resulteert in percentueel een betekenisvolle bijdrage kan leveren meer toekenningen dan voor 2013. aan de hedendaagse beeldende kunst in Nederland. Eind 2014 stelde minister Bussemaker extra middelen beschikbaar voor talent- De werkbijdrage geeft kunstenaars ontwikkeling. Het Mondriaan Fonds kon vrijheid om nieuw werk te produceren, met deze middelen in 2015 onder meer samenwerkingen aan te gaan, te experi- een extra investering doen in de WJT; van menteren en te investeren in materiaal- de 66 gehonoreerde bijdragen, werden kosten. In hun presentatieplannen geven veertien met dit extra geld mogelijk kunstenaars aan hun werk te versprei- gemaakt. Zonder deze extra middelen den via websites, Facebook pagina’s zouden talentvol beginnend kunstenaars en nieuwsbrieven. Daarnaast doen ze verstoken zijn gebleven van een stimule- mee aan tentoonstellingen, festivals ringsbijdrage. en performances. Hoewel het niet altijd makkelijk is een jaar van te voren een Aantal aanvragen: 145 indicatie te geven, blijkt dat gedurende Totaal gevraagd bedrag: € 2.592.000 de werkperiode kunstenaars vaak meer Gehonoreerd: 66 kansen grijpen dan voorspeld. De flexibel Toegekend bedrag: € 1.188.000 inzetbare werkbijdrage blijkt daarin een onmisbare katalysator. De werkbijdrage blijkt cruciaal voor de ontwikkeling van jonge makers en geeft hun de mogelijkheden de eigen artis- tieke persoonlijkheid en stem versneld verder te ontplooien. Dimitar Genchev bijvoorbeeld nam zijn eigen werkproces onder de loep om complexer werk te gaan maken. In de werkperiode maakte hij gedetailleerde realistische schilde- rijen, waarbij hij experimenteerde met andere materialen. Deze waren te zien in Mondriaan Fonds Jaarverslag 2015 3 Inhoud De oogst van 2015 5 Behandeling aanvragen 19 Pilotprojecten 21 Gezamenlijke activiteiten 25 Partners 31 Activiteiten voor zichtbaarheid en transparantie 35 Fonds achter de schermen 47 Kwaliteitszorg 55 Financiën 63 Continuïteit van het beleid 65 Meester-Gezelregeling Susan van Hengstum en mentor Marijke van Warmerdam ‘Het werk van Marijke van Warmerdam is gelaagd en precies uitgewerkt, maar niet plat geredeneerd. Ze heeft mij in zes maanden tijd geleerd meer op m’n intuïtie te vertrouwen. Dat is bevrijdend. Het werk dat ik nu heb gemaakt is niet plotseling heel anders, maar er zit meer lucht in. Het is niet meer zo dichtgetimmerd. Daarnaast heb ik geleerd dat je beter kritisch en nauwkeurig kunt zijn dan pragmatisch. Als voor een video een bepaalde monitor nodig is, moet je geen genoegen nemen met minder.’ Mentee Susan van Hengstum (beeldend kunstenaar) ‘Het feit dat je ervaringen uitwisselt, is waar het om draait. Het delen van ervaringen is leerzaam. Susan van Hengstum had mij gevraagd haar te begeleiden en omdat ik dat als een compliment aan mijn werk beschouw heb ik meegedaan. Als buitenstaander kun je sommige dingen soms makke- lijker zien dan de maker zelf. Ik heb geprobeerd naast haar te staan en mee te denken over wat zij wil maken. Haar enthousiasme en frisse kijk op kunst werkten voor mij ook stimulerend.’ Mentor Marijke van Warmerdam (beeldend kunstenaar) Een overzicht van mentoren en mentees op mondriaanfonds.nl Susan van Hengstum, Yes, but even when I go, it is unclear where it will lead me, video 2016, still uit tweedelig werk Meester-Gezelregeling Om tegemoet te komen aan de groeiende vraag van beginnende kunstenaars naar begeleiding door ervaren vakgenoten en om de overdracht en uitwisseling van kennis en ervaring te stimuleren, biedt het Mondriaan Fonds een Meester-Gezel- regeling aan. Deze bestaat uit projecten en samenwerkingen die startende kunstenaars koppelen aan meer ervaren collega’s voor inhoudelijke begeleiding, zowel artistiek als praktisch en zakelijk. Het gaat om projecten die in het verleng- de liggen van de verschillende bijdragen en activiteiten van het Mondriaan Fonds. Zo biedt het fonds in samenwerking met Cultuur-Ondernemen de mogelijkheid van mentoring voor kunstenaars met een Werkbijdrage Jong Talent. Het traject bestaat uit een aantal ontmoetingen om de ontwikkeling en de voortgang van het werk te bespreken en te komen tot een uitwisseling van ideeën, inspiratiebron- nen en ervaringen. Ook draagt het fonds bij aan het project Leerling/Meester van Kunstpodium T, dat afstuderende kun- stenaars van verschillende academies koppelt aan meer ervaren vakgenoten. Dit resulteert in een serie tentoonstellin- gen bij verschillende presentatie-instel- lingen, waarbij studenten met elkaar en de meester-kunstenaar exposeren en in de jaarlijkse ‘Dag van de Jonge Kunste- naar’ bij De Pont museum in Tilburg. Via een extra bijdrage van het ministerie van OCW voor talentontwikkeling wordt onder meer bijgedragen aan de projec- ten Kansplaatsen voor erfgoedtalent en de masterclassserie ‘The Drive of…’ van de Jan & Hubert van Eyck Academie in Maastricht. Mondriaan Fonds Jaarverslag 2015 5 adviseurs, waarmee het vermogen wordt bedoeld interesse De oogst van 2015 te hebben voor verschillende achtergronden, behoeften en perspectieven. Veertien adviseurs zwaaiden per 1 januari Voor het Mondriaan Fonds was 2015 een jaar van reflectie 2016 af omdat hun termijn eindigde. >pagina 51 en vooruitkijken. Halverwege de lopende cultuurplanperi- ode blikte het fonds terug op de resultaten van de afgelo- Nieuw in 2015 pen twee jaren en mede op basis daarvan werd het huidige beleid hier en daar aangescherpt en werden de plannen Het Mondriaan Fonds introduceerde in 2015 een aantal gevormd voor de jaren 2017 tot en met 2020. nieuwe mogelijkheden. Zo schreef het fonds een open In dat kader verzorgde het fonds in de eerste helft van oproep uit voor kleinere kunstruimtes en kunstenaars- 2015 een aantal bijeenkomsten. Tijdens een reeks interne initiatieven. Aanleiding was een onderzoek van Maaike evaluaties werden bestaande praktijk van het fonds en Lauwaert in opdracht van het Mondriaan Fonds in 2014, nieuwe ideeën voor het voetlicht gebracht. Tijdens deze naar de rol en de positie van de kleinere kunstruimtes en zogenoemde koffietafels hadden open gedachtenuitwisse- kunstenaarsinitiatieven in Nederland. Deze initiatieven lingen plaats rond relevante thema’s met deskundigen uit zijn al dan niet tijdelijk of nomadisch, klein in termen van het erfgoed- en kunstenveld, zoals vertegenwoordigers uit mankracht en fysieke en organisatorische structuren. het kunstvakonderwijs, medewerkers van erfgoedinstellin- Kunstinitiatieven konden eenmalig een bijdrage van 10.000 gen en ervaren kunstenaars. De onderwerpen varieerden euro aanvragen, flexibel te besteden aan activiteiten in van talentontwikkeling tot een vitale Collectie Nederland. 2015-2016. Het aantal aanvragen was boven verwachting. Jong talent bracht verse ideeën tijdens een bomvolle Maar liefst 150 kunstinitiatieven dienden een aanvraag in; bijeenkomst halverwege 2015 in Paradiso Amsterdam. een heterogene groep aan organisaties, samenwerkings- Gemeente-ambtenaren uit heel Nederland vertelden verbanden en collectieven die zijn ontstaan vanuit een over hun ervaringen met en ideeën voor het fonds tijdens bevlogenheid en de motivatie kunst op een andere manier een bijeenkomst georganiseerd met de Vereniging van te presenteren. Uiteindelijk kon het fonds aan 22 initiatie- Nederlandse Gemeenten in mei. Met deze inbreng, naast ven een werkbijdrage toekennen. Zo ontving Code Rood uiteraard die van de talloze nationale en internationale een Arnhems kunstinitiatief voor eendaagse evenementen aanvragers van het fonds, heeft het Mondriaan Fonds vorm een bijdrage. Een ander voorbeeld is het kunstinitiatief gegeven aan een nieuw beleidsplan 2017-2020. VHDG (Voorheen de Gemeente), dat op wisselende locaties Bovendien deed het fonds in 2015 datgene waarvoor het in en rond Leeuwarden opereert. >pagina 21 bestaat: het stimuleren van relevante initiatieven op het gebied van beeldende kunst en cultureel erfgoed. Een ander initiatief genomen in 2015 is de open oproep in samenwerking met het Stimuleringsfonds Creatieve Indus-