De top kijkt om In het project ‘De top kijkt om’ zijn oud-ministers en oud-topambtenaren bevraagd over hun ervaringen. Vooral over zaken die je doorgaans niet terugleest in de departementale archieven. Hun herinneringen zijn bedoeld om vast te leggen, te delen en te benutten.

Inspiratiebron voor ‘De top kijkt om’ is het Britse initiatief waardevol voor bewindspersonen en ambtenaren, maar Ministers Reflect. In de Nederlandse variant kijken tien ook voor historici, politicologen en bestuurskundigen. bewindspersonen en topambtenaren in gefilmde inter- “Oral history vormt een waardevolle aanvulling op ‘papie- views terug op onder andere hun manier van besturen, ren’ geschiedenis, zoals beleidsdocumenten. Natuurlijk, de druk van de media en de kwaliteit van de ambtelijke het menselijke geheugen is niet zonder meer betrouw- dienst. Hoe gingen ze om met hun overvolle agenda? baar, daar zijn we ons van bewust. Maar door een reeks Hebben ze adviezen? Wat moeten hun opvolgers doen en interviews af te nemen laten om zo effectief mogelijk te zijn? Vanaf nu verschij- kunnen we verschillende nen elk jaar tien nieuwe interviews. verhalen naast elkaar leggen en vergelijken. Tjibbe Joustra Oral history Zo verminderen we het Carla van Baalen, directeur van het Centrum voor Parle- manco van de subjec- mentaire Geschiedenis, noemt het een belangwekkend tiviteit.” initiatief. De antwoorden zijn volgens haar niet alleen

Chris Kalden

Laurens Jan Brinkhorst

Marjanne Sint

Dineke Mulock Houwer

Annemarie Jorritsma

Jozias van Aartsen

Jan Pronk Hier alvast een aantal prikkelende citaten:

Zwaar weer Visie op de sector “Als je in zwaar weer zit en er wordt een “Een minister is voor mij iemand met een visie op de extern oordeel gegeven, dan heeft het geen sector. Mijn ervaring is dat ministers die vaak pas hebben enkele zin om stukjes van dat oordeel te ontkennen. aan het eind van hun periode.” Aanvaard het en doe er je voordeel mee. Dit heb ik Laurens Jan Brinkhorst, staatssecretaris BZ in kabinet-Den Uyl, geleerd van Piet Bukman.” minister LNV in kabinet-Kok II en minister EZ in kabinet- Chris Kalden, secretaris-generaal LNV 2002-2007 Balkenende II

Boerenslimheid Paars III “Je moet boerenslimheid hebben, historisch “Er waren allerlei verkenningen, er zou een Paars III besef en een warm hart. Je moet weten waar komen. Dus we zaten op een rijdende trein en die reed Harry Borghouts het probleem in wortelt. Want een probleem over een spoor, maar we hadden ook als SG’s helemaal of een situatie staat altijd in verbinding met niet in de gaten dat daarnaast een trein een compleet het verleden. Dit beschouwende: andere afslag aan het nemen was.” je moet gewoon een mix hebben Marjanne Sint, secretaris-generaal VROM 2000-2006

Cees Veerman van hart en hoofd.” Cees Veerman, minister van LNV in What makes them tick? kabinetten Balkenende I, II en III “Het is heel belangrijk dat je als secretaris-generaal een idee hebt wie je minister is, en daar ook tijd aan besteedt: Tot wanhoop wie heb ik voor me, welke ideeën heeft hij of zij? What “Als je in de politiek haast krijgt, ga makes them tick?” je verliezen. Dus ik heb sommige Jozias van Aartsen, secretaris-generaal BZK 1985-1994, minister collega’s echt tot wanhoop gedre- van LNV in kabinet-Kok I en minister van BZ in kabinet-Kok II ven, door in de onderhandeling elke keer zonder oplossing weer te vertrekken.” Annemarie Jorritsma, minister van V&W in kabinet-Kok I en minister van EZ in kabinet-Kok II

De betrokkenen

Roel Bekker Jouke de Vries Oud-SG VWS, oud-SG Vernieuwing Hoogleraar ‘Governance and public policy’ Rijksdiensten oud-hoogleraar Arbeids­ aan de Rijksuniversiteit Groningen en verhoudingen aan de Universiteit Leiden. voorzitter van het College van Bestuur van deze universiteit.

Paul ’t Hart Erik-Jan van Dorp Hoogleraar Bestuurskunde aan de Promovendus aan de Universiteit Utrecht. Universiteit Utrecht en co-decaan van de Nederlandse School van Openbaar Bestuur (NSOB) in Den Haag.

Caspar van den Berg Guido Rijnja Hoogleraar Bestuurskunde aan de Adviseur communicatiebeleid bij de Rijksuniversiteit Groningen en lid van de Rijksvoorlichtingsdienst, ministerie van Raad voor het Openbaar Bestuur (ROB). Algemene Zaken.

Carla van Baalen Directeur van het Centrum voor Parlemen- taire Geschiedenis (CPG) en hoogleraar Parlementaire Geschiedenis aan de Radboud Universiteit Nijmegen.

Het project ‘De top kijkt om’ is een samenwerkingsverband met : De interviews van ‘De top kijkt om’ bekijken? Ze staan vanaf 19 maart 2020 op de Kennisbank Openbaar Bestuur. Scan de QR-code!