Pracownia Urbanistyczna

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO

DO ZMIANY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY GIŻYCKO

OLSZTYN, 2011R -2014R.

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DO ZMIANY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY GIŻYCKO

E K O P L A N Pracownia Urbanistyczna Wojciech Kwiatkowski 10-603 ul. Metalowa 7A e -mail: [email protected]

O P R A C O W A N I E : inż. Wojciech Kwiatkowski …………………………………………….… mgr inż. Kamilla Górska-Koplioska …………………………………………….

OLSZTYN, 2011 -2014

2

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DO ZMIANY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY GIŻYCKO

Spis treści

1. WSTĘP ...... 5 1.1. PODSTAWĘ PRAWNĄ SPORZĄDZENIA PROGNOZY STANOWIĄ: ...... 5 1.2. CEL I ZAKRES PROGNOZY ...... 6 1.3. METODYKA, MATERIAŁY WYKORZYSTANE PODCZAS SPORZĄDZANIA PROGNOZY ...... 7 1.4. PROPONOWANE METODY ANALIZY SKUTKÓW REALIZACJI POSTANOWIEŃ ZMIANY STUDIUM ORAZ CZĘSTOTLIWOŚĆ ICH PRZEPROWADZANIA ...... 8 2. POWIĄZANIA Z INNYMI DOKUMENTAMI NA POZIOMIE UE, KRAJU I REGIONU ...... 8 2.1. DOKUMENTY UE...... 8 2.2. DOKUMENTY KRAJOWE...... 9 2.3. POZIOM REGIONALNY ...... 14 3. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA GMINY ORAZ OBSZARU OBJĘTEGO OPRACOWANIEM ...... 15 4. CHARAKTERYSTYKA STANU ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO ...... 16 4.1. GEOMORFOLOGIA ...... 16 4.2. BUDOWA GEOLOGICZNA ...... 16 4.3. WARUNKI GLEBOWE ...... 17 4.4. WODY POWIERZCHNIOWE ...... 18 4.5. WODY PODZIEMNE ...... 19 4.6. WARUNKI KLIMATYCZNE...... 21 4.7. KOPALINY ...... 21 4.8. SZATA ROŚLINNA ...... 22 4.9. ŚWIAT ZWIERZĘCY ...... 24 4.10. PRAWNE FORMY OCHRONY PRZYRODY ...... 25 4.11. HAŁAS ...... 29 4.12. STAN POWIETRZA ATMOSFERYCZNEGO ...... 29 4.13. PROMIENIOWANIE ELEKTROMAGNETYCZNE ...... 30 4.14. GOSPODARKA ODPADAMI ...... 30 5. WALORYZACJA OBSZARÓW GMINY ...... 30 6. CHARAKTERYSTYKA STUDIUM UWARUNKOWAŃ ...... 31 7. POTENCJALNE ZMIANY W ŚRODOWISKU PRZY DOTYCHCZASOWYM UŻYTKOWANIU (WARIANT ZEROWY – PRZY BRAKU STUDIUM) ...... 35 8. STAN ISTNIEJĄCY NA OBSZARACH PODLEGAJĄCYCH OCHRONIE W MYŚL USTAWY Z DNIA 16 KWIETNIA 2004 ROKU O OCHRONIE PRZYRODY (DZ.U. 2004 NR 92 POZ. 880 Z PÓZ. ZM.) NA TERENIE OBJĘTYM STUDIUM ...... 36 9. ANALIZA I OCENA PRZEWIDYWANYCH ZNACZĄCYCH ODDZIAŁYWAŃ NA ŚRODOWISKO ZWIĄZANYCH Z REALIZACJĄ STUDIUM UWARUNKOWAŃ ...... 36 9.1. PROGNOZOWANE SKUTKI WPŁYWU REALIZACJI STUDIUM NA POSZCZEGÓLNE ELEMENTY ŚRODOWISKA PODCZAS BUDOWY I EKSPLOATACJI ...... 38 9.1.1. BIORÓŻNORODNOŚĆ ...... 38 9.1.2. LUDZIE ...... 38 9.1.3. POWIERZCHNIA ZIEMI I GLEBY ...... 40 9.1.4. WODY PODZIEMNIE I POWIERZCHNIOWE ...... 40 9.1.5. ZANIECZYSZCZENIE POWIETRZA ATMOSFERYCZNEGO ...... 41 9.1.6. KLIMAT ...... 42 9.1.7. HAŁAS ...... 42 9.1.8. SZATA ROŚLINNA ...... 49 9.1.9. FAUNA ...... 50 9.1.10. KRAJOBRAZ ...... 50 9.1.11. ODPADY ...... 52 9.1.12. ZASOBY NATURALNE ...... 52 9.1.13. ZABYTKI I DOBRA KULTURY ...... 44 9.1.14. DOBRA MATERIALNE ...... 53 9.2. PROGNOZOWANE SKUTKI WPŁYWU REALIZACJI STUDIUM NA POSZCZEGÓLNE ELEMENTY ŚRODOWISKA PODCZAS LIKWIDACJI I NA ETAPIE ROZBIÓRKI ...... 47

3

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DO ZMIANY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY GIŻYCKO

9.3. INFORMACJE O MOŻLIWYM TRANSGRANICZNYM ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO ...... 48 9.4. WPŁYW REALIZACJI ZAPISÓW STUDIUM NA OBSZARY CHRONIONE, W TYM OBJĘTE SIECIĄ NATURA 2000 ...... 48 10. OCENA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWŃ Z PUNKTU WIDZENIA MOŻLIWOŚCI OGRANICZENIA WPŁYWU NA ŚRODOWISKO ...... 49 10.1. ROZWIĄZANIA MAJĄCE NA CELU ZAPOBIEGANIE, OGRANICZENIE LUB KOMPENSACJĘ PRZYRODNICZĄ NEGATYWNYCH ODDZIAŁYWAŃ NA ŚRODOWISKO...... 49 10.2 PROPOZYCJE ROZWIĄZAŃ ALTERNATYWNYCH W STOSUNKU DO PRZEWIDYWANYCH W PROGRAMIE WRAZ Z UZASADNIENIEM ...... 50 11. STRESZCZENIE ...... 51 12. LITERATURA I MATERIAŁY ŹRÓDŁOWE...... 53 13. ZAŁĄCZNIKI GRAFICZNE...... 54 14. SPIS TABEL ...... 55

4

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DO ZMIANY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY GIŻYCKO

1. WSTĘP

1.1. PODSTAWĘ PRAWNĄ SPORZĄDZENIA PROGNOZY STANOWIĄ:  Ustawa z dnia 3 października 2008r. O udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2008r. Nr 199, poz. 1227);  Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2008r. Nr 25, poz. 150 z późn. zm.);  Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2013r., poz. 627 ze zm.);  Ustawa z dnia 27 marca 2003r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2012r. poz. 647);  Ustawa z dnia 18 lipca 2001r. Prawo wodne (Dz. U. z 2013r. poz. 165 z późń. zm.);  Ustawa z dnia 3 lutego 1995 r. O ochronie gruntów rolnych i leśnych (Dz. U. nr 16, poz. 78 ze zm.);  Ustawa z dnia 9 czerwca 2011r. Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. z 2011r. Nr 163, poz. 981);  Ustawa z dnia 14 grudnia 2012r. o odpadach (Dz. U. z 2013r. , poz. 21);  Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 6 czerwca 2002 roku w sprawie dopuszczalnych poziomów niektórych substancji w powietrzu, alarmowych poziomów niektórych substancji w powietrzu, oraz marginesów tolerancji dopuszczalnych poziomów niektórych substancji (Dz. U. 02 Nr 87, poz. 796);  Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. 2007 nr 120 poz. 826);  Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010r. w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko (Dz. U. 2010r. Nr 213 poz. 1397 z późń. zm.)  Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 1.10.2012r. zmieniające rozporządzenie w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. z 2012 poz. 1109);  Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 5 stycznia 2012r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin (Dz. U. z 2012r., poz. 81 z późń. zm);  Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 12 października 2011r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz. U. Nr 237, poz. 1419 z późń. zm);  Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 lipca 2004r. w sprawie gatunków dziko występujących grzybów objętych ochroną (Dz. U. Nr 168, poz. 1765 z późń. zm.);  Rozporządzenie Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 25 kwietnia 2012r. w sprawie ustalania geotechnicznych warunków posadawiania obiektów budowlanych (Dz. U. 2012. 463)

Na szczeblu międzynarodowym stanowią:  Dyrektywa 2001/42/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 czerwca 2001r. w sprawie oceny wpływu niektórych planów i programów na środowisko.  Dyrektywa 2003/4/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28 stycznia 2003r. w sprawie publicznego dostępu do informacji dotyczących środowiska.

Na szczeblu lokalnym stanowi:  Uchwała Rady Gminy Giżycko Nr XLII/452/10 z dnia 29 lipca 2010r.w sprawie przystąpienia do sporządzenia aktualizacji studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego dla całego obszaru gminy Giżycko.

Pisma:  Pismo Znak: ZNS-430/7-1/10 Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Giżycku.  Pismo Znak: RDOŚ-28-WSTŁ-6633-0071-057/10/amk Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Olsztynie.

5

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DO ZMIANY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY GIŻYCKO

 Pismo Znak: WSTŁ.410.23.2011.BT Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Olsztynie.

1.2. CEL I ZAKRES PROGNOZY Niniejsza prognoza oddziaływania na środowisko dotyczy zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Giżycko. Celem prognozy jest określenie skutków wpływu realizacji projektu zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Giżycko na środowisko, a także przedstawienie rozwiązań eliminujących negatywne skutki tych ustaleń na poszczególne elementy środowiska. Za wiodące zasady sporządzania prognozy uznano:  ocenę walorów i warunków środowiskowych obszaru studium;  skutki wpływu dotychczasowego sposobu użytkowania terenu na środowisko;  zagrożenia dla środowiska spowodowane realizacją zamierzeń studium;  sposoby minimalizacji negatywnego wpływu na środowisko;  ocena przewidywanych znaczących oddziaływań na środowisko związanych z realizacją zamierzeń studium. Niniejsza prognoza została opracowana na podstawie art. 51 ust. 2 ustawy „O udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko”:

Zawiera: a) Informacje o zawartości, głównych celach projektowanego dokumentu oraz jego powiązaniach z innymi dokumentami. b) Informacje o metodach zastosowanych przy sporządzaniu prognozy. c) Propozycje dotyczące przewidywanych metod analizy skutków realizacji postanowień projektowanego dokumentu oraz częstotliwości jej przeprowadzania. d) Informacje o możliwym transgenicznym oddziaływaniu na środowisko. e) Streszczenie sporządzone w języku niespecjalistycznym.

Określa, analizuje i ocenia: a) Istniejący stan środowiska oraz potencjalne zmiany tego stanu w przypadku braku realizacji projektowanego dokumentu. b) Stan środowiska na obszarach objętych przewidywanym znaczącym oddziaływaniem. c) Istniejące problemy ochrony środowiska z punktu widzenia realizacji projektowanego dokumentu, w szczególności dotyczącej obszarów podlegającej ochronie na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnie 2004r. o ochronie przyrody. d) Cele ochrony środowiska ustanowione na szczeblu międzynarodowym, wspólnotowym i krajowym istotne z punktu widzenia projektowanego dokumentu, oraz sposoby, w jakich te cele i inne problemy środowiska zostały uwzględnione podczas opracowywania dokumentu. e) Przewidywane znaczące oddziaływania, w tym oddziaływania bezpośrednie, pośrednie, wtórne, skumulowane, krótkoterminowe, średnioterminowe i długoterminowe, stałe i chwilowe oraz pozytywne i negatywne na cele i podmiot ochrony obszaru Natura 2000 oraz integralność tego obszaru, a także na środowisko, a w szczególności:  różnorodność biologiczną,  ludzi,  zwierzęta,  rośliny,  wodę,  powietrze,  powierzchnię ziemi,  krajobraz,  klimat,  zasoby naturalne,  zabytki,  dobra materialne, 6

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DO ZMIANY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY GIŻYCKO z uwzględnieniem zależności między tymi elementami środowiska i między oddziaływaniami na te elementy.

Przedstawia: a) Rozwiązania mające na celu zapobieganie, ograniczenie lub kompensację przyrodniczą negatywnych oddziaływań na środowisko mogących być rezultatem realizacji projektowanego dokumentu, w szczególności na cele i podmiot ochrony obszaru Natura 2000 oraz integralność tego obszaru. b) Biorąc pod uwagę cele i geograficzny zasięg dokumentu oraz cele i przedmiot ochrony obszaru Natura 2000 oraz integralność tego obszaru – przedstawia rozwiązania alternatywne do rozwiązań zawartych w projektowanym dokumencie wraz z uzasadnieniem ich wyboru oraz opis metod dokonywania oceny prowadzącej do tego wyboru albo wyjaśnienie braku rozwiązań alternatywnych, w tym wskazania napotkanych trudności wynikających z niedostatków techniki lub luk we współczesnej wiedzy.

1.3. METODYKA, MATERIAŁY WYKORZYSTANE PODCZAS SPORZĄDZANIA PROGNOZY Prognozę oddziaływania na środowisko sporządzono przy zastosowaniu metody empirycznej i teoretycznej. Metoda empiryczna dotyczyła inwentaryzacji przeprowadzonej w terenie w czasie wizji terenowej. Metoda teoretyczna polegała na analizie tekstów niepublikowanych (Zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Giżycko, Program Ochrony Środowiska Gminy Giżycko na lata 2004-2007 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2008-2011, Plan Gospodarki Odpadami wspólny dla: gminy Banie Mazurskie, gminy Budry, miasta i gminy Giżycko, gminy Kruklanki, gminy Miłki, gminy Pozezdrze, miasta i gminy Ryn, gminy Węgorzewo, gminy Wydminy), analizie map (Hydrogeologicznej Polski w skali 1:500 000, Geologicznej Polski w skali 1 : 50 000, mapy Głównych Zbiorników Wód Podziemnych w skali 1: 50 000) oraz obowiązującego prawa. Ponadto w prognozie uwzględniono informacje zawarte w n/w opracowaniach:  Kondracki J, Geografia regionalna Polski Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1998;  Tomiałojć L, Stawarczyk T., Awifauna Polski, Rozmieszczenie, liczebność i zmiany, Pro Natura, Wrocław 2003;  Kistowski M., 2001, Opracowanie ekofizjograficzne a prognozy oddziaływania na środowisko projektów planów zagospodarowania przestrzennego – zagadnienia wstępne, w: Problemy Ocen Środowiskowych, nr 2 (13);  Kistowski M., 2001, Wybrane problemy metodologiczne i terminologiczne opracowań ekofizjograficznych, w: Problemy Ocen Środowiskowych, nr 3 (14);  Bartkowski T., Zastosowania geografii fizycznej, PWN, Warszawa 1986r;  Racinowski R., Wprowadzenie do fizjografii osadnictwa, PWN, Warszawa 1987r;  Przewoźniak M., Studia przyrodniczo-krajobrazowe w ocenach oddziaływania na środowisko, w Studia krajobrazowe jako podstawa racjonalnej gospodarki przestrzennej, Uniwersytet Wrocławski, Wrocław 1995r;  Przewoźniak M., Teoria i praktyka w prognozowaniu zmian środowiska przyrodniczego dla potrzeb planowania przestrzennego, w: Materiały szkoleniowe do konferencji nt. „Prognoza skutków wpływu ustaleń miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego na środowisko przyrodnicze, jako istotne narzędzie przeciwdziałania powstawaniu zagrożeń ekologicznych”, TUP, Katowice 1997r.;  Sołowiej D., Podstawy metodyki oceny środowiska przyrodniczego człowieka, Wyd. Naukowe UAM, Poznań 1992r;  Przewoźniak M., Podstawy geografii fizycznej kompleksowej, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 1987r;  Hołdyński Cz., Krupa M., Obszary Natura 2000 w województwie warmińsko-mazurskim. Redakcja, Wydawnictwo Mantis, Olsztyn 2009.

7

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DO ZMIANY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY GIŻYCKO

1.4. PROPONOWANE METODY ANALIZY SKUTKÓW REALIZACJI POSTANOWIEŃ ZMIANY STUDIUM ORAZ CZĘSTOTLIWOŚĆ ICH PRZEPROWADZANIA Prognozę oddziaływania na środowisko sporządzono stosując metody opisowe, polegające na analizie tekstu projektowanego dokumentu, obejmujące charakterystyki istniejącego stanu zasobów środowiska z uwzględnieniem przewidywanych znaczących oddziaływań oraz obszarów prawnie chronionych. Studium uwarunkowań nie stanowi prawa miejscowego stąd przewidzenie skutków zamierzeń projektowanego dokumentu nie jest jednoznaczne, gdyż dopiero sporządzenie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego skutkuje możliwością zagospodarowania terenu zgodnie ze studium. Niemniej należy przyjąć, iż określenie w zmianie studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego zamierzeń inwestycyjnych określa wytyczne, które zostaną zrealizowane w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego. Monitorowanie odbywa się przez służby publiczne (jednostki, wydziały) samorządów terytorialnych, które są władne stanowienia, realizacji oraz przestrzegania polityki przestrzennej na terenie swojej właściwości miejscowej. Nie jest natomiast określona instytucja odpowiedzialna za częstotliwość monitoringu. Należy przyjąć, iż monitorowanie winno nastąpić przez podmioty określone w art. 32 ustawy z dnia 27 marca 2003r. ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym w chwili przedkładania analizy o której mowa w w/w przepisie. Jakość i efektywność wdrażanych rozwiązań w dużym stopniu zależeć będzie od monitorowania sposobu realizacji założeń zmiany studium, które będą realizowane poprzez miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego. Nadzór nad wdrażaniem zamierzeń zmiany studium winien szczególnie obejmować poniższe zagadnienia:  monitorowanie przestrzeni przyrodniczej poddanej zagospodarowaniu;  monitorowanie zagrożeń jakie niesie za sobą nowe zagospodarowanie lub jego brak;  monitorowanie zgodności realizacji inwestycji ze studium uwarunkowań;  monitorowanie czynników przyrody w zakresie transgenicznym i możliwości ich migracji.

2. POWIĄZANIA Z INNYMI DOKUMENTAMI NA POZIOMIE UE, KRAJU I REGIONU. Każdy dokument o charakterze kierunkowym wyrażający wolę polityczną dla przyszłych zamierzeń tworzony jest w oparciu, m.in. o uwarunkowania zewnętrzne, na które składają się ustalenia innych dokumentów na szczeblu międzynarodowym, krajowym, regionalnym i lokalnym. W dokumentach tych ważne miejsce zajmują zagadnienia ochrony środowiska i zrównoważonego rozwoju.

2.1. DOKUMENTY UE. Ochrona środowiska jest przedmiotem regulacji wspólnotowej głównie w postaci dyrektyw UE. Jeśli chodzi o zasadę zrównoważonego rozwoju, która jest przedmiotem głównie dokumentów kierunkowych o charakterze politycznym, to pojęcie to nie jest rozumiane jednoznacznie, a jego aktualną interpretację zawierają materiały opublikowane w 2005 r.

Najważniejsze dla tych zagadnień są następujące dokumenty:

Szósty Program Działań Wspólnoty Europejskiej w dziedzinie Środowiska. Szósty Program ustanowiła decyzja 1600/2002/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 lipca 2002r. ustanawiająca szósty wspólnotowy program działań w zakresie ochrony środowiska naturalnego. Program ten obowiązuje na lata 2002 – 2012. Wyznacza cztery główne i priorytetowe obszary związane z ochroną środowiska: przeciwdziałania zmianie klimatu, działania w sprawie przyrody i różnorodności biologicznej, działania w sprawie środowiska naturalnego, zdrowia i jakości życia, zrównoważone wykorzystanie gospodarki zasobami naturalnymi i odpadami. Program ten promuje pełną integrację wymagań ochrony środowiska z działaniami Wspólnoty. Zgodnie z założeniami Programu, wszelkie działania podejmowane na poziomie Wspólnoty cechować powinno całościowe podejście do zagadnień ochrony środowiska i zdrowia ludzi, z uwzględnieniem wymagań zrównoważonego rozwoju.

8

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DO ZMIANY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY GIŻYCKO

Strategia Lizbońska - droga do sukcesu zjednoczonej Europy powstała w 2000r. Głównym celem Strategii Lizbońskiej jest stworzenie w Europie do roku 2010, najbardziej konkurencyjnej gospodarki na świecie. Sama strategia skupia się na czterech kwestiach: innowacyjności, liberalizacji, przedsiębiorczości oraz spójności społecznej.

Zrównoważona Europa dla Lepszego Świata – Strategia Zrównoważonego Rozwoju Unii Europejskiej, tzw. Strategia z Goeteborga. Strategia ta jest uzupełnieniem strategii Lizbońskiej i wskazuje elementy pod kątem środowiska, jakie należy zawrzeć przy realizacji założeń lizbońskich tzn. założenia lizbońskie zostały uzupełnione o elementy trwałego i zrównoważonego rozwoju w kontekście rozwoju społeczno- gospodarczego. Dotyczy ona najpoważniejszych zagrożeń dla zrównoważonego rozwoju w Europie i na świecie, tak zwanych tendencji niezrównoważonych. Należą do nich: zmiany klimatyczne, zdrowie publiczne, transport i wykorzystanie gruntów, zarządzanie zasobami naturalnymi, wyzwania związane ze starzeniem się społeczeństwa, ubóstwo i wyłączenie społeczne.

2.2. DOKUMENTY KRAJOWE. Ochrona środowiska jest obecnie jednym z głównych zadań współczesnego społeczeństwa i państwa.

Fundamentalnym dokumentem w zakresie zrównoważonego rozwoju jest Konstytucja Rzeczpospolitej Polski, która w art. 5 zawiera m.in. zrównoważony rozwój, czyli taki rozwój społeczno-gospodarczy, w którym znajduje się proces integrowania działań politycznych, gospodarczych i społecznych, z zachowaniem równowagi przyrodniczej oraz trwałości podstawowych procesów przyrodniczych, w celu zagwarantowania możliwości zaspokajania podstawowych potrzeb poszczególnych społeczności lub obywateli zarówno współczesnego pokolenia, jak i przyszłych pokoleń.

Ustawa prawo ochrony środowiska oraz ustawy jej pokrewne i rozporządzenia zobowiązującą do kierowania się zasadą zrównoważonego rozwoju w różnych etapach działań: planistycznych, realizacyjnych i zarządzania.

W ostatnich latach powstało kilka dokumentów o charakterze programowym, które wyznaczają politykę państwa w zakresie ochrony środowiska. Są to:

Polska 2025. Długookresowa Strategia Trwałego i Zrównoważonego Rozwoju, to dokument programowy o charakterze ramowym, oparty na koncepcji trwałego, zrównoważonego rozwoju, będący pierwszą próbą określenia wizji Polski do roku 2025 i wskazujący główne kierunki działań w zakresie polityki społecznej, rozwoju gospodarkii polityki państwa w zakresie ochrony środowiska, gospodarki przestrzennej i regionalnej.

II Polityka Ekologiczna Państwa To dokument nawiązujący do Strategii Trwałego i Zrównoważonego Rozwoju określający cel oraz zakres działań na rzecz ochrony środowiska w trzech horyzontach: do roku 2002, do roku 2010 i do roku 2025. Dokument ten wskazuje narzędzia ochrony środowiska: instytucjonalne, prawne, gospodarcze, naukowe, a także problemy związane ze współpracą międzynarodową ze szczególnym uwzględnieniem UE. Dokument zakłada w dziedzinie w przemysłu i energetyki wdrażanie metod czystszej produkcji, poprawę efektywności energetycznej, a także stosowanie alternatywnych surowców oraz alternatywnych i odnawialnych źródeł energii. Zakłada również zmniejszenie energochłonności gospodarki i wzrost wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych. Działaniom w zakresie zmniejszania energochłonności musi towarzyszyć kontynuowanie przedsięwzięć zmieniających sposób zaspokajania istniejących potrzeb energetycznych, przede wszystkim strukturę wykorzystania nośników energii, w kierunku dalszego zwiększania udziału energii elektrycznej w ogólnym zużyciu energii finalnej (a zmniejszania finalnego zużycia energii 9

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DO ZMIANY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY GIŻYCKO pochodzącej bezpośrednio ze spalania paliw), zwiększania udziału w produkcji energii gazu i ropy naftowej (w miejsce węgla) , poprawy jakości węgla i innych paliw, a także wzrostu udziału w produkcji energii elektrycznej i cieplnej energetycznych nośników odnawialnych (energia wody i wiatru, energia geotermalna, energia słoneczna, energia z biomasy) oraz pochodzących z odpadów. Wzrost wykorzystania odnawialnych źródeł energii ułatwi przede wszystkim osiągnięcie założonych w polityce ekologicznej państwa celów w zakresie obniżenia emisji zanieczyszczeń odpowiedzialnych za zmiany klimatyczne oraz substancji zakwaszających. Zwiększenie udziału odnawialnych źródeł energii w bilansie paliwowo-energetycznym kraju będzie także istotnym elementem realizacji zasady zrównoważonego rozwoju, zgodnie z zapisem zawartym w art. 5 Konstytucji RP. Wykorzystanie istniejących zasobów energii odnawialnej i zwiększanie ich potencjału będzie bowiem sprzyjać oszczędzaniu zasobów nieodnawialnych oraz wspomagać działania na rzecz poprawy warunków życia obywateli i rozwoju wielu sektorów gospodarki w sposób łączący efekty ekonomiczne z poszanowaniem środowiska. Rozwój wykorzystania odnawialnych źródeł energii w szczególności:  zwiększy bezpieczeństwo energetyczne kraju poprzez decentralizację wytwarzania energii, zróżnicowanie jej źródeł, wykorzystanie jej lokalnych zasobów oraz wprowadzenie pożądanego elementu konkurencji wobec naturalnych monopoli w sektorze energetyczny  wpłynie na rozwój lokalnych rynków pracy, tworząc miejsca pracy w dziedzinie produkcji urządzeń oraz montażu i eksploatacji instalacji wytwarzających energię ze źródeł odnawialnych;  będzie stymulować rozwój nowoczesnych technologii i modernizację infrastruktury techniczne  ograniczy szkody w środowisku związane z wydobyciem i spalaniem paliw kopalnych;  ułatwi realizację międzynarodowych zobowiązań Polski w zakresie redukcji emisji zanieczyszczeń powietrza. Podstawowe działania w zakresie rozwoju wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych powinny podtrzymać i zintensyfikować dotychczasowe kierunki rozwoju energetyki odnawialnej poprzez:  szerokie wprowadzenie nowoczesnych technologii i urządzeń przetwarzających energię ze źródeł odnawialnych na nośniki użyteczne we wszystkich sferach produkcji, usług i konsumpcji  intensywny rozwój energetyki odnawialnej na szczeblu regionalnym i lokalnym, pracującej w układach zdecentralizowanych na regionalne i lokalne potrzeby;  popularyzację i wdrożenie najlepszych praktyk w dziedzinie wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych, w sferze rozwiązań technologicznych, administracyjnych i finansowych. W celach krótkoterminowych wskazano  harmonizację polityki rozwoju wykorzystania energii odnawialnej z politykami sektorowymi, poprzez wprowadzenie wzrostu wykorzystania odnawialnych źródeł energii do programów wykonawczych polityki ekologicznej, energetycznej, rolnej, transportowej, rozwoju regionalnego oraz polityki zagospodarowania przestrzennego kraju,  opracowanie programów działań krótko-, średnio i długoterminowych, gromadzenie i popularyzacja informacji użytecznych w rozwoju energetyki odnawialnej oraz pomoc samorządom, przedsiębiorstwom, organizacjom pozarządowym i osobom prywatnym w przygotowaniu planów rozwoju i planów inwestycyjnych w dziedzinie wykorzystania energii odnawialnej;  zwiększenie zaangażowania i poprawę efektywności wykorzystania środków publicznych (budżetowych i pozabudżetowych) kierowanych na realizację programów wzrostu użytkowania odnawialnych źródeł energii;  wzmożenie wysiłków na rzecz uzyskania wsparcia finansowego Unii Europejskiej w realizacji wyżej wymienionych programów (w ramach funduszy pomocowych, przedakcesyjnych, strukturalnych i celowych przeznaczonych na energetykę odnawialną), jak również wsparcia międzynarodowych instytucji finansowych.

10

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DO ZMIANY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY GIŻYCKO

Polityka Ekologiczna Państwa w latach 2009–2012 z perspektywą do roku 2016. Jednym z celów dotyczących planowania przestrzennego zawartych w PEP jest przywrócenie właściwej roli planowania przestrzennego na obszarze całego kraju, w szczególności dotyczy to miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, które powinny być podstawą lokalizacji nowych inwestycji. Szczególnie trudne zadania związane z ochroną atmosfery, a właściwie z przeciwdziałaniem zmianom klimatu, wynikają dla RP z przyjętej przez Radę Europejską wiosną 2007 r. decyzji o redukcji emisji dwutlenku węgla z terenu Unii o 20% do roku 2020. Poza tym Rada Europejska przyjęła, że w 2020r. udział odnawialnych źródeł w produkcji energii wyniesie co najmniej 20% i o tyleż samo wzrośnie efektywność energetyczna. Akurat w Polsce, z uwagi na wspomniany bilans energii pierwotnej oparty na węglu, ochrona atmosfery to zarazem ochrona jej zasobów przed zanieczyszczeniem i zmianami klimatu. Kierunki działań w latach 2009-2012. Z przeglądu zadań, jakie stoją obecnie przed Polską w zakresie ochrony powietrza przed zanieczyszczeniem wynika, że największym wyzwaniem jest m.in.:  dalsza redukcja emisji SO2, NOx i pyłu drobnego z procesów wytwarzania energii; zadanie to jest szczególnie trudne dlatego, że struktura przemysłu energetycznego Polski jest głównie oparta na spalaniu węgla i nie można jej zmienić w ciągu kilku lat;  możliwie szybkie uchwalenie nowej polityki energetycznej Polski do 2030r., w której zawarte będą mechanizmy stymulujące zarówno oszczędność energii, jak i promujące rozwój odnawialnych źródeł energii; te dwie metody bowiem w najbardziej radykalny sposób zmniejszają emisję wszelkich zanieczyszczeń do środowiska, jak też są efektywne kosztowo i akceptowane społecznie; Polska zobowiązała się do tego, aby udział odnawialnych źródeł energii w 2010r. wynosił nie mniej niż 7,5%, a w 2020r. - 14% (wg Komisji Europejskiej udział powinien być nie mniejszy niż 15%); tylko przez szeroką promocję korzystania z tych źródeł, wraz z zachętami ekonomicznymi i organizacyjnymi Polska może wypełnić te ambitne cele;  modernizacja systemu energetycznego, która musi być podjęta jak najszybciej nie tylko ze względu na ochronę środowiska, ale przede wszystkim ze względu na zapewnienie dostaw energii elektrycznej; decyzje o modernizacji bloków energetycznych i całych elektrowni powinny zapadać przed rokiem 2010 ze względu na długi okres realizacji inwestycji w tym sektorze; może tak się stać jedynie przez szybką prywatyzację sektora energetycznego i związanym z nią znacznym dopływem kapitału inwestycyjnego;  w latach 2009-2012 także podjęcie działań związanych z gazyfikacją węgla (w tym także z gazyfikacją podziemną) oraz z techniką podziemnego składowania dwutlenku węgla; dopiero dzięki uruchomieniu pełnego pakietu ww. działań można liczyć na wypełnienie przez Polskę zobowiązań wynikających z opisanych wyżej dyrektyw.

Oprócz wymienionych dokumentów o charakterze ogólnym, w Polsce, w nawiązaniu do przepisów ustawy (Prawo ochrony środowiska i Prawo o odpadach) funkcjonuje kilka innych programów szczegółowych w zakresie ochrony środowiska. Są to:

Krajowy Program Zwiększenia Lesistości Program jest jednym z elementów kształtowania przestrzeni przyrodniczej Polski, zawarto w nim wytyczne sporządzania lokalnych planów zwiększania lesistości. Jego założenia są zgodne z ratyfikowanymi przez Polskę konwencjami międzynarodowymi. Program zakłada zwiększenie lesistości kraju do 30% w latach 2001-2020, przy uwzględnieniu czynników wynikających z konieczności ochrony przyrody i krajobrazu oraz preferencji zalesieniowych gmin.

Krajowy Plan Gospodarki Opadami 2014 Konieczność opracowania Krajowego Planu Gospodarki Odpadami jest określona ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 roku o odpadach. Założenia planu są zgodne ze strategicznymi dokumentami Unii Europejskiej i Polski. W programie określono zakres zadań niezbędnych do zapewnienia zintegrowanej gospodarki odpadami w kraju w sposób zapewniający ochronę środowiska, uwzględniający uwarunkowania

11

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DO ZMIANY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY GIŻYCKO ekonomiczne kraju, poziom infrastruktury technicznej. Na potrzeby programu dokonano podziału odpadów na odpady komunalne, niebezpieczne i pozostałe oraz opracowano strategie postępowania z poszczególnymi rodzajami odpadów, preferując redukcję ilości składowanych odpadów i preferując ich wtórne wykorzystanie.

Strategia Rozwoju Energetyki Odnawialnej. Obecnie podstawowym źródłem energii odnawialnej wykorzystywanym w kraju jest biomasa oraz energia wodna, natomiast energia geotermalna, wiatru, promieniowania słonecznego, ma mniejsze znaczenie. W dokumencie postawiony cel jest celem politycznym, wymuszającym dalsze działania, w tak zasadniczej kwestii dla zrównoważonego rozwoju, jaką jest wzrost wykorzystania energii odnawialnej w Polsce. Pierwszy okres realizacji strategii do roku 2010, z uwagi na wieloletnie opóźnienia Polski w stosunku do Unii Europejskiej w zakresie systemowych rozwiązań wspierających rozwój odnawialnych źródeł energii, należy maksymalnie wykorzystać na wdrożenie podobnych rozwiązań jakie istnieją w Unii od wielu lat. W trakcie tego okresu powinno nastąpić sprawdzenie zaproponowanych w dokumencie rozwiązań, łącznie z ich weryfikacją, a także przedstawienie konkretnych programów rozwoju poszczególnych rodzajów energii odnawialnej. Na podstawie przedstawionych w dokumencie danych dotyczących zarówno wykorzystania jak i potencjału technicznego odnawialnych źródeł energii w Polsce można powiedzieć, że w początkowym okresie wzrastać będzie przede wszystkim energetyczne wykorzystanie biomasy.

Polityka Energetyczna Państwa do 2025r. Zgodnie z PEP gminna administracja samorządowa jest odpowiedzialna za zapewnienie energetycznego bezpieczeństwa lokalnego, w szczególności w zakresie zaspokojenia zapotrzebowania na energię elektryczną, ciepło i paliwa gazowe, z racjonalnym wykorzystaniem lokalnego potencjału odnawialnych zasobów energii i energii uzyskiwanej z odpadów. Racjonalne wykorzystanie odnawialnych źródeł energii (OZE) jest jednym z istotnych elementów zrównoważonego rozwoju pastwa. Stopień wykorzystania odnawialnych źródeł energii zależy od ich zasobów i technologii ich przetwarzania. Generalnie można powiedzieć, że biomasa (uprawy energetyczne, drewno opałowe, odpady rolnicze, przemysłowe i leśne, biogaz) oraz energia wiatrowa realnie oferują największy potencjał do wykorzystania w Polsce przy obecnych cenach energii i warunkach pomocy publicznej. W dalszej kolejności plasują się zasoby energii wodnej oraz geotermalnej. Natomiast technologie słoneczne (pomimo ogromnego potencjału technicznego) z powodu niskiej efektywności kosztowej w odniesieniu do produkcji energii elektrycznej mogą odgrywać istotną rolę praktycznie wyłącznie do produkcji ciepła. Celem strategicznym polityki państwa jest wspieranie rozwoju odnawialnych źródeł energii i uzyskanie 7,5 % udziału energii, pochodzącej z tych źródeł, w bilansie energii pierwotnej. Dokonywać się to ma w taki sposób, aby wykorzystanie poszczególnych rodzajów odnawialnych źródeł energii sprzyjało konkurencji promującej źródła najbardziej efektywne ekonomicznie, tak aby nie powodowało to nadmiernego wzrostu cen energii u odbiorców. Stanowić to powinno podstawową zasadę rozwoju wykorzystania odnawialnych źródeł energii. Udział energii elektrycznej wytwarzanej w OZE w łącznym zużyciu energii elektrycznej brutto w kraju powinien osiągnąć 7,5 % w roku 2010. Jest on zgodny z indykatywnym celem ilościowym, ustalonym dla Polski w dyrektywie 2001/77/WE z dnia 27 września 2001r. w sprawie wspierania produkcji na rynku wewnętrznym energii elektrycznej wytwarzanej ze źródeł odnawialnych energii.

Krajowy Program Oczyszczania Ścieków Komunalnych. Opracowanie Krajowego Programu Oczyszczania Ścieków Komunalnych wynika z zapisów ustawy Prawo wodne (Dz.U. Nr 115, poz. 1229 z późn. zm.). Program określa wykazy aglomeracji, które powinny być wyposażone w systemy kanalizacji zbiorczej i oczyszczalnie ścieków, określa wielkość koniecznych do usunięcia ładunków zanieczyszczeń biodegradowalnych w tych aglomeracjach, określa wykaz przedsięwzięć w zakresie budowy i modernizacji zbiorczych sieci kanalizacyjnych oraz oczyszczalni ścieków komunalnych i terminy ich realizacji niezbędne dla realizacji zapisów ustawyi Traktatu Akcesyjnego.

12

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DO ZMIANY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY GIŻYCKO

Krajowa Strategia Ochrony Środowiska przed Trwałymi Zanieczyszczeniami Organicznymi. Nadrzędnym celem strategii jest utrzymanie lub zmniejszenie poziomu emisji trwałych zanieczyszczeń organicznych do środowiska na poziomie wynikającym z porozumień międzynarodowych. Opracowanie strategii wynika z zapisów „Protokołu w sprawie trwałych zanieczyszczeń organicznych do Konwencji w sprawie transgranicznego zanieczyszczania powietrza na dalekie odległości” (Protokół z Aarhus) oraz „Konwencji w sprawie trwałych zanieczyszczeń organicznych” (Konwencja Sztokholmska).

Strategia Ochrony Obszarów Wodno-Błotnych w Polsce wraz z Planem Działań (na lata 2006-2013). Opracowanie Strategii wynika z zapisów Konwencji Ramsar, dotyczącej obszarów wodno- błotnych mających znaczenie międzynarodowe, zwłaszcza jako środowisko życiowe ptactwa błotnego. Polska przystąpiła do Konwencji 22 marca 1978 roku (Dz.U. Nr 7 poz. 24). Nadrzędnym celem Strategii jest powszechna ochrona środowisk wodno-błotnych poprzez: zapewnienie ciągłości istnienia i naturalnego charakteru środowisk zachowanych obszarów wodno- błotnych oraz pełnionych przez nie funkcji ekologicznych, zatrzymanie procesów degradacji tych środowisk oraz restytucji przyrodniczej obszarów zdegradowanych. Osiągnięcie założonych celów wymaga m.in. wdrożenia zasad zrównoważonej gospodarki rolnej, leśnej, rybackiej i zintegrowanego planowania zagospodarowania i ochrony obszarów cennych przyrodniczo, renaturyzacji przeobrażonych obszarów, na których ustało użytkowanie, stworzenie zasad finansowania ochrony systemów hydrogenicznych, wdrożenie zasad racjonalnej gospodarki wodno-ściekowej i racjonalnej urbanizacji uwzględniających sąsiedztwo obszarów wodno- błotnych.

Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030. Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju określa politykę państwa w zakresie przestrzennego zagospodarowania kraju do roku 2030. Koncepcja wyraża politykę przestrzenną państwa, określa uwarunkowania, cele i kierunki zrównoważonego rozwoju kraju, określa zasady, według których należy opracowywać studia uwarunkowań i kierunki zagospodarowania przestrzennego gmin, określa ustalenia, które należy uwzględnić w planach zagospodarowania przestrzennego województw. W koncepcji określono również konkretne elementy struktury przestrzennej oraz wymagania z zakresu ochrony środowiska i zabytków, z uwzględnieniem obszarów podlegających ochronie.

Narodowa Strategia Rozwoju Regionalnego na lata 2007–2013. Dokument diagnozuje stan rozwoju regionalnego kraju i wskazuje problemy wymagające rozwiązania na szczeblu krajowym i lokalnym. Strategia koncentruje się na kluczowych zagadnieniach wpływających na rozwój potencjału poszczególnych regionów i likwidację zróżnicowania rozwoju regionalnego kraju: właściwej polityce makroekonomicznej państwa, poprawie konkurencyjności gospodarczej regionów i całego kraju, pomocy państwa w rozwiązywaniu specyficznych problemów lokalnych, wspieraniu rozwoju infrastruktury podstawowej, poprawie warunków instytucjonalnych oraz sprawności administracji.

Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego 2010-2020: Regiony, Miasta, Obszary Wiejskie. Dokument określa cele i sposób działania rządów i samorządów województw dla osiągnięcia strategicznych celów rozwoju kraju. Strategia wyznacza cele polityki rozwoju regionalnego dla obszarów miejskich i wiejskich i definiuje ich powiązania z innymi planami rozwoju regionów. Jako najważniejsze cele strategii określono: wspomaganie wzrostu konkurencyjności regionów, budowanie spójności terytorialnej i przeciwdziałanie procesom marginalizacji na obszarach problemowych, tworzenie warunków dla skutecznej i partnerskiej realizacji działań rozwojowych ukierunkowanych terytorialnie. Strategia wpisuje się w ramy działań nakreślonych w Traktacie Lizbońskim.

13

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DO ZMIANY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY GIŻYCKO

Krajowa Strategia Ochrony i Umiarkowanego Użytkowania Różnorodności Biologicznej wraz z Programem Działań. Opracowanie strategii wynika z zapisów Konwencji o Różnorodności Biologicznej przyjętej w Rio de Janeiro w 1992 roku. Strategia określa pożądany stan przyrody w Polsce, możliwy do osiągnięcia w określonym czasie. Kierowana jest do administracji rządowej różnych szczebli oraz samorządów lokalnych.

2.3. POZIOM REGIONALNY. Wśród dokumentów na poziomie regionalnym są min.:

Wojewódzki Program Zwiększenia Lesistości na lata 2001-2010. Program został opracowany jako element „Strategii rozwoju społeczno-gospodarczego województwa warmińsko-mazurskiego” i stanowi odniesienie do zapisów zawartych w obszarach strategicznych strategii „Restrukturyzacja obszarów wiejskich” i „Środowisko przyrodnicze”. Głównym celem programu jest zwiększenie lesistości, jako elementu zrównoważonego rozwoju województwa. W ramach głównego celu wydzielono szereg celów priorytetowych, szczegółowych i kierunków działania, które integrują leśne zagospodarowanie gruntów porolnych i nieużytków ze zwiększeniem atrakcyjności obszarów wiejskich, ochroną walorów środowiskowych oraz wzrostem znaczenia obszarów wiejskich w polityce wewnętrznej państwa.

Plan Gospodarki Odpadami dla Województwa Warmińsko-Mazurskiego na lata 2007-2010 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2011-2014. Wojewódzki plan gospodarki odpadami jest częścią Programu Ochrony Środowiska Województwa Warmińsko-Mazurskiego i powstaje na podstawie krajowych i unijnych zapisów prawnych oraz Krajowego Planu Gospodarki Odpadami. Plan umożliwia kreowanie wojewódzkiej polityki gospodarowania odpadami, podejmowanie wspólnych działań przez lokalne administracje, koordynowanie działań podejmowanych wspólnie przez administracje lokalne, jednostki gospodarcze, instytucje i organizacje społeczne oraz opracowania przez gminne i powiatowe samorządy planów gospodarki odpadami.

Plan zagospodarowania przestrzennego województwa. Plan zagospodarowania przestrzennego województwa jest podstawowym dokumentem określającym politykę rozwoju przestrzennego regionu.

Strategia Rozwoju Społeczno – Gospodarczego Województwa Warmińsko – Mazurskiego do roku 2020. Niniejsza strategia rozwoju województwa warmińsko-mazurskiego jest aktualizacją „Strategii Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Województwa Warmińsko-Mazurskiego” na lata 2000-2015. Strategia jest elementem krajowego systemu polityki regionalnej zapewniając kompatybilność z działaniami państwa wobec województwa oraz z działaniami na szczeblu powiatowym i gminnym. Głównym celem strategii jest „spójność ekonomiczna, społeczna i przestrzenna Warmii i Mazur z regionami Europy”. Osiągnięcie celu wymaga realizacji priorytetów strategicznych: Konkurencyjna Gospodarka, Otwarte Społeczeństwo i Nowoczesne Sieci. W ich obrębie wydzielono zintegrowany szereg celów strategicznych i działań operacyjnych, których realizacja pozwoli na zmniejszenie różnic cywilizacyjnych występujących pomiędzy województwem a resztą kraju i innymi regionami Unii Europejskiej.

Uwarunkowania i możliwości rozwoju powiatu giżyckiego - zintegrowany program zrównoważonego rozwoju powiatu. Program zrównoważonego rozwoju powstał w 2003 roku w celu oceny potencjału społeczno- gospodarczego powiatu giżyckiego oraz określenia założeń nowej strategii rozwoju. Program określa mocne i słabe strony powiatu giżyckiego wpływające na jego kierunki rozwoju, opisuje strukturę demograficzną, społeczną, gospodarczą i kulturową regionu. Dalszy rozwój

14

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DO ZMIANY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY GIŻYCKO powiatu ma zostać osiągnięty poprzez realizację celów zawartych w strategii, do których zalicza się: działania na rzecz rozwoju zasobów ludzkich (tj. poprawy warunków bytowych ludności, zwłaszcza grup wykluczonych społecznie i ekonomicznie, działania na rzecz poprawy stanu bezpieczeństwa społecznego w powiecie, tworzenie warunków do rozwoju lokalnego rynku pracy i rozwój systemu oświaty i edukacji), działania na rzecz rozwoju aktywności gospodarczej w powiecie (poprzez poprawę stanu zaplecza infrastrukturalnego powiatu, podjęcie działań na rzecz rozwoju rolnictwa i obszarów wiejskich, wspieranie rozwoju sektora małych i średnich przedsiębiorstw, wspieranie rozwoju różnych form turystyki), wykorzystanie walorów środowiskowych i dziedzictwa kulturowego powiatu w jego promocji (poprzez działania na rzecz ochrony i rozwoju dziedzictwa kulturowego oraz koordynację działań na rzecz ochrony środowiska przyrodniczego).

Program Ochrony Środowiska Województwa Warmińsko-Mazurskiego na lata 2011-2014 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2015-2018. Wojewódzki program ochrony środowiska służy realizacji polityki ekologicznej państwa i regionu. Celem strategicznym programu jest dobry stan środowiska umożliwiający zrównoważony rozwój. W programie określono m.in. cele i kierunki działań z zakresu ochrony przyrody i krajobrazu, bioróżnorodności, ochrony wód podziemnych, kopalin, powierzchni ziemi.

Program Ochrony Środowiska Powiatu Giżyckiego na lata 2008-2011 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2012-2015. Program określa sytuację ekologiczną powiatu giżyckiego. W programie zawarto cele i działania wymagające realizacji przez samorząd powiatowy (zadania własne) oraz koordynacji przez organy powiatu.

Program Ochrony Środowiska gminy Giżycko na lata 2004-2007 z perspektywą na lata 2008- 2011 Gminny program ochrony środowiska określa zadania dotyczące ochrony krajobrazowej i racjonalnego wykorzystania zasobów przyrodniczych, zrównoważonego wykorzystania surowców, wody i energii oraz poprawy jakości środowiska. W programie ustalono harmonogram realizacji działań oraz sposoby ich finansowania.

Inne studia, koncepcje i programy, odnoszące się do obszarów i problemów zagospodarowania przestrzennego i środowiska sporządzane odpowiednio do potrzeb i celów podejmowanych w tym zakresie prac.

3. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA GMINY ORAZ OBSZARU OBJĘTEGO OPRACOWANIEM. Teren objęty granicą opracowania obejmuje całą gminę wiejską Giżycko. leży w północno- wschodniej części Polski, makroregionie Pojezierza Mazurskiego, mezoregionie Krainy Wielkich Jezior Mazurskich, mikroregionie Pojezierza Giżycko-Węgorzewskiego. Kraina Wielkich Jezior Mazurskich sąsiaduje z Pojezierzem Mrągowskim, Pojezierzem Ełckim, Krainą Węgorapy i z Równiną Mazurską. Teren ten jest położony niżej od Pojezierza Mrągowskiego i Ełckiego, najwyżej położonym punktem jest Wieżyca koło Jeziorka – 198 m n.p.m. Jeziora stanowią około 20% powierzchni Krainy Wielkich Jezior Mazurskich. Gmina Giżycko stanowi część powiatu giżyckiego i graniczy z gminami:  Giżycko gm. miejska,  Kruklanki, Miłki, Pozezdrze, Wydminy, Węgorzewo i Kętrzyn – gminy wiejskie,  Ryn gm. wiejsko-miejska. Gmina należy do największych w kraju i zajmuje obszar 296 km2. W 2009 roku gminę zamieszkiwało na stałe 7999 osób. Giżycko jest gminą rolniczo-turystyczną. Znaczną część powierzchni gminy zajmują grunty rolne (49%) i jeziora. Na terenie gminy znajdują się wielkie jeziora: Dobskie, Kisajno, Niegocin, Dejguny, Tajty i oraz mniejsze, np. Tryd, Wojsak, Duże Wilkasy. Lasy pokrywają 15,6% obszarów gminy.

15

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DO ZMIANY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY GIŻYCKO

Sieć osadniczą gminy tworzą wsie o charakterze rolniczym, turystycznym (głównie wsie nadjeziorne) lub mieszanym. Duże wsie zlokalizowane w bezpośrednim sąsiedztwie Giżycka, np. Wilkasy i Piękna Góra, pełnią funkcję przedmieść dla miasta. Na terenie gminy znajdują się zakłady przemysłowe, gospodarstwa rybackie, przystanie jachtowe. Nadrzędny układ komunikacyjny gminy opiera się na drogach krajowych nr 59 (Rozogi – Giżycko) i 63 (granica państwa – Giżycko – Sławatycze – granica państwa). Przez gminę przebiega linia kolejowa relacji Olsztyn – Kętrzyn – Giżycko - Ełk - Białystok. Szlak Wielkich Jezior Mazurskich wykorzystywany jest do lokalnego transportu wodnego. Cały teren gminy Giżycko znajduje się w granicach obszaru funkcjonalnego Zielone Płuca Polski. Celem istnienia ZPP jest promowanie rozwoju proekologicznego, utrzymanie zrównoważonych struktur przestrzennych dla zapewnienia wysokiego standardu środowiska przyrodniczego.

4. CHARAKTERYSTYKA STANU ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO.

4.1. GEOMORFOLOGIA. Obszar gminy Giżycko leży całkowicie w strefie zasięgu stadiału górnego zlodowacenia Wisły. Krajobraz terenu jest urozmaicony, dominujące są formy pochodzenia lodowcowego i wodnolodowcowego. Maksymalna wysokość terenu gminy wynosi ok. 175 m n.p.m. koło Spytkowa. Cechą charakterystyczną regionu są zespoły jezior polodowcowych połączonych kanałami i otoczonych przez wzgórza morenowe. Na wschodnim terenie gminy występują trzy ciągi moren czołowych, pierwszy Upałty - Kożuchy Wielkie – Sulimy – Kruklanki – Żywki i dwa ciągi Sulimy – Giżycko, łączące się z pierwszym w okolicach Spytkowa. Wysokość względna moren wynosi około 10-30 metrów. Pozostałą powierzchnię gminy na wschód od jeziora Niegocin i Kisajno zajmuje falista wysoczyzna polodowcowa oraz obszar równiny sandrowej. W zachodniej części gminy zaczynając od Mażan, poprzez Fuledę do Pięknej Góry występuje ciąg moren czołowych o wysokości do 40 metrów. W rejonie Fuledzkiego Rogu i Doby występują głazowiska morenowe. W otoczeniu jezior Niegocin, Tryd, Kruklin występują tarasy kemowe, wznoszące się do 4-12 metrów nad poziomem wody. Najniższe tarasy jeziorne powstały współcześnie w wyniku sztucznego obniżenia poziomu większości jezior, spowodowanego budową systemu kanałów i rowów melioracyjnych. Z północnej części gminy poprzez Pozezdrze, do Giżycka biegnie dolina, która następnie rozwidla się, jedna odnoga biegnie w stronę Doby, druga w kierunku Miłek. Dolina jest prawdopodobnie wynikiem erozji w dolnym plejstocenie. Zbiorniki wodne gminy wchodzą w skład zespołu Mamr o łącznej powierzchni 102,31km2 oraz systemu jezior i kanałów Niegocin – Tałtowisko o łącznej powierzchni 50,81km2. Na terenie gminy występują też jeziorka o powierzchni powyżej 1km2, bezodpływowe lub odprowadzające wody do systemu Mamry - Śniardwy.

Według danych uzyskanych od geologa wojewódzkiego w gminie Giżycko znajdują się dwa nieczynne osuwiska (Sterławki Małe, Sołdany), dwa czynne obszary osuwiskowe (, Sterławki Małe) oraz kilka obszarów potencjalnych i predysponowanych.

4.2. BUDOWA GEOLOGICZNA. Fundament geologiczny regionu stanowi wyniesienie mazursko-podlaskie platformy wschodnioeuropejskiej. Na głębokości kilkuset metrów występują skały prekambryjskie, których poziom opada poniżej 1500 metrów w kierunku północnym, zachodnim i południowym. Na nich zalegają paleo- i mezozoiczne epikontynentalne osady morskie. Ostatnią warstwę tworzą osady lodowcowe i wodnolodowcowe, których miąższość miejscami przekracza 200 metrów.

Powierzchnia terenu gminy Giżycko wraz z miastem Giżycko jest utworem czwartorzędowym, o podłożu kredowym i trzeciorzędowym. Skały kredowe występują w okolicach Pozezdrza i Sulim, są reprezentowane przez drobnoziarniste piaski i mułki kwarcowo-glaukonitowe. Podścielają one bezpośrednio osady czwartorzędowe biegnące od Pozezdrza poprzez Giżycko do Sterławek

16

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DO ZMIANY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY GIŻYCKO

Wielkich. Osady trzeciorzędowe są reprezentowane przez drobnoziarniste piaski kwarcowe z glaukonitem o miąższości około 10,5 metra pochodzące z eocenu. Podścielają one osady czwartorzędowe w pobliżu Giżycka oraz koło jeziora Dargin i Harsz. Miąższość osadów czwartorzędowych wynosi od 197,5 do 291,6 metra. Budowa pokrywy jest bardzo skomplikowana, uwarunkowana przede wszystkim następującymi po sobie zlodowaceniami. Najstarsze osady plejstoceńskie pochodzą ze zlodowacenia Narwi, następne ze zlodowaceń południowopolskich (Sanu i Wilgi), środkowopolskich (Odry i Warty) oraz zlodowacenia północnopolskiego (Wisły). Osady zlodowacenia Narwi mają miąższość do 15 metrów. Stanowią je głównie piaszczyste gliny zwałowe leżące bezpośrednio na osadach kredowych. Pozostałością zlodowaceń południowopolskich są osady o miąższości dochodzącej do 97 metrów. Są reprezentowane przez iły, mułki i piaski zastoiskowe (dolne i górne) przedzielone piaszczysto-ilastymi glinami zwałowymi (zlodowacenie Sanu) nad nimi występują piaszczysto-ilaste gliny zwałowe oraz iły i mułki wodnomorenowe pochodzące ze zlodowacenia Wilgi. Podczas tzw. interglacjału wielkiego powstały osady piasków i mułków jeziorno-rzecznych o miąższości od 48,6 do 90,9 metrów. Są to osady silnie zdeformowanie glacitektonicznie w wyniku działania zlodowacenia Odry. Pozostałością zlodowaceń środkowopolskich są gliny zwałowe, piaski wodnolodowcowe oraz iły i mułki zastoiskowe o łącznej miąższości miejscami przekraczającej 90 metrów. Gliny zwałowe stadiału górnego zlodowacenia Odry są powszechne na całym obszarze arkusza. Najmłodszą warstwę osadów glacjalnych są osady zlodowacenia Wisły. Stanowią je piaski i żwiry wodnolodowcowe (dolne i górne) przedzielone warstwą glin zwałowych. Na nich zalegają osady naniesione podczas stadiału górnego zlodowacenia, których całkowita miąższość wynosi od 7 do 65 metrów. Są one reprezentowane m.in. przez piaski i żwiry wodnolodowcowe, iły i mułki zastoiskowe, gliny zwałowe, piaski i żwiry moren oraz gliny zwałowe moren, piaski i żwiry kemów. Osady glacjalne miejscami są przykryte prze utwory holoceńskie, do których zalicza się: piaski i żwiry rzeczne, piaski i żwiry jeziorne, gytie i kredę jeziorną, piaski humusowe i namuły oraz torfy. Występują one wzdłuż brzegów jezior lub stanowią osad denny, wypełniają też liczne zagłębienia bezodpływowe.

4.3. WARUNKI GLEBOWE. Użytki rolne zajmują ok. 45,6% powierzchni gminy. Grunty orne stanowią około 71% gruntów rolnych, łąki i pastwiska 28,5%, a sady 0,3%. Pokrywa glebowa gminy jest urozmaicona. Uwzględniając systematykę gleb opracowaną przez Polskie Towarzystwo Gleboznawcze wyróżnia się gleby brunatne, płowe, rdzawe, glejowe. Przeważają kompleksy glebowo-rolnicze pszenne (ok. 60% gruntów ornych), głównie kompleks pszenny dobry, a na terenach pagórkowatych występuje kompleks pszenny wadliwy. Kompleksy o średniej urodzajności (żytni dobry i pszenno-żytni) zajmują około 20% powierzchni gminy. Najsłabsze kompleksy żytni słaby i żytnio-łubinowy, wykształcone na piaskach, pokrywają kolejne 20% powierzchni gminy. Pod względem klasyfikacji bonitacyjnej ok. 50% gleb gminy zalicza się do klasy IVa, a poniżej 20% do klasy III. Generalnie w gminie występują gleby średnie i słabe, podatne na degradację spowodowaną intensywnym użytkowaniem rolniczym oraz zanieczyszczeniami przemysłowymi i komunikacyjnymi.

Stan gleb ze szczególnym uwzględnieniem odczynu, zawartości fosforu, potasu i magnezu jest monitorowany przez Okręgowe Stacje Chemiczno-Rolnicze. Monitoring prowadzony przez OSCR w Olsztynie pokazuje, że w województwie warmińsko-mazurskim ponad 50% użytków rolnych stanowią gleby kwaśne i bardzo kwaśne. Zbyt wysokie zakwaszenie gleb powoduje ich małą przydatność rolniczą, a ich nawożenie bywa nieefektywne. Największe zakwaszenie gleb stwierdza się w powiatach: bartoszyckim (82%), braniewskim (96%), działdowskim (83%), elbląskim (90%), iławskim (88%), lidzbarskim (95%), nidzickim (86%), olsztyńskim (82%), ostródzkim (90%), szczycieńskim (82%). W powiecie giżyckim zakwaszenie jest niskie, zaledwie 17% użytków rolnych zalicza się do gleb kwaśnych i bardzo kwaśnych, 27% stanowią gleby lekko kwaśne, a 56% należy do gleb obojętnych i zasadowych. Zawartość dostępnego dla roślin fosforu, potasu 17

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DO ZMIANY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY GIŻYCKO i magnezu zależy m.in. od odczynu gleby, rodzaju i składu mechanicznego gleby oraz od czynników antropogenicznych, do których zalicza się nawożenie i zanieczyszczenia. Większość gleb powiatu giżyckiego zaliczanych jest do gleb o niskim i średnim poziomie fosforu, potasu i magnezu.

4.4. WODY POWIERZCHNIOWE Gmina jest położona w zlewni zespołu Mamry-Śniardwy. Wody z regionu spływają na północ przez Węgorapę do Pregoły i na południe przez Pisę i Narew do Wisły. Dział wód I-go rzędu przebiega przez miasto Giżycko i przesmyk pomiędzy jeziorem Niegocin a zespołem Mamr. Na obszarze gminy występują jeziora i kanały, krótkie, naturalne cieki wodne oraz źródliska. Wody powierzchniowe zajmują około 25% powierzchni gminy. Głównym elementem hydrograficznym są jeziora polodowcowe typu wytopiskowego, które charakteryzują się łagodnymi brzegami i nierównym dnem. Powstały po wytopieniu się brył martwego lodu pozostawionego przez lodowiec. Do największych jezior w gminie zalicza się jezioro Niegocin, zespół Mamr (jezioro Mamry, Dobskie, Kisajno), jezioro Boczne, jezioro Tajty i Dejguny. W gminie występuje też kilkanaście jezior o małej powierzchni, bezodpływowych lub odprowadzających wody do systemu Mamry - Śniardwy. Zalicza się do nich np. jeziora Kruklin, Duże Wilkasy i Okrągłe. Ze względu na warunki naturalne, to jest płytkość jezior i niekorzystne warunki mieszania wód, jeziora gminy są podatne na degradację i eutrofizację. W wyniku przeprowadzanych prac melioracyjnych i osuszaniu gruntów pod zabudowę mniejsze zbiorniki wodne ulegają wypłycaniu lub wysychaniu. Stan czystości wód w gminie jest oznaczany przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w ramach Państwowego Monitoringu Środowiska. W latach 1989–2008 przebadano stan czystości wód następujących jezior: Boczne, Dejguny, Dobskie, Grajewko, Kisajno, Kruklin, Niegocin, Tajty. Wody większości jezior zaliczane są do II i III klasy czystości. Wyjątkiem jest jezioro Grajewko, w którym stwierdzono wody pozaklasowe.

Tabela 1. Stan fitosanitarny jezior gminy. Jezioro Klasa czystości Klasa podatności Dane za rok na degradację Boczne III III 2002 Dejguny II b.d. 1989 Dobskie II II 2005 Grajewko Pozaklasowe III 2006 Kisajno II II 2005 Kruklin III III 2008 Niegocin II/III, III II 2008 Tajty III II 1992 Źródło: Raport o stanie środowiska województwa warmińsko-mazurskiego w 2008 roku. WIOŚ

Zanieczyszczenia jezior mają głównie pochodzenie miejscowe, spowodowane są dopływem ścieków organicznych z terenów rolniczych, zrzutami ścieków bytowych z gospodarstw domowych i jednostek pływających, przesiąkaniem zawartości nieszczelnych szamb do gruntów oraz opadami atmosferycznymi. Ścieki pochodzące z terenu gminy są oczyszczane w miejskiej oczyszczalni ścieków w Bystrym uruchomionej w 1994 roku. Według danych na 2004 rok 65% mieszkańców miasta Giżycka i gminy wiejskiej jest obsługiwanych przez oczyszczalnię (Wilkasy, Bystry, , , Gajewo, Sulimy, Zielony Gaj, , Upałty Małe, Kożuchy Wielkie, Kożuchy Małe i Bogaczewo). Oczyszczalnia przyjmuje głównie ścieki bytowo-gospodarcze, ścieki przemysłowe stanowią ok. 8% przerobu. Oczyszczone ścieki odprowadzane są do jeziora Niegocin, otrzymywane osady służą do celów rolniczych. Ładunki zanieczyszczeń w ściekach po oczyszczeniu dla gminy Giżycko przedstawiono w tabeli (dane z 2009).

Tabela 2. Ładunek zanieczyszczeń ścieków po oczyszczeniu uzyskiwanych w miejskiej oczyszczalni ścieków. Ładunek zanieczyszczeń ścieków po 18

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DO ZMIANY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY GIŻYCKO

oczyszczeniu [kg/rok] BZT5 15 222 ChZT 154 093 Zawiesina 19 121 Azot ogólny 21 872 Fosfor ogólny 988 Źródło: Opracowanie własne na podstawie raportu GUS

Na podstawie uchwały XVIII/151/2000 Rady Powiatu w Giżycku cztery jeziora na terenie gminy zostały objęte strefą ciszy. Są to jeziora Dejguny, Kożuchy, Kruklin i Tajty.

4.5. WODY PODZIEMNE Północna oraz południowo-zachodnia część gminy znajdują się w obrębie głównego zbiornika wód podziemnych nr 206 (GZWP206) – Zbiornik Wielkich Jezior Mazurskich. Jest to zbiornik typu porowego, w utworach czwartorzędowych, miąższość piasków wodonośnych przekracza 40m i wynosi średnio 60-100m. Piętro wodonośne reprezentowane jest przez cztery poziomy wodonośne: poziom przypowierzchniowy, poziom międzymorenowy, poziom pierwszy i poziom drugi. Piętro wodonośne zaopatrywane jest przez infiltrację wód opadowych. Zasoby dyspozycyjne zbiornika obliczono na 19676m3/h dla obszaru zasobowego 3140,6km2. Zasięg strefy ochronnej zbiornika w większości pokrywa się z wyznaczonym zasięgiem samego zbiornika, za wyjątkiem większego zasięgu strefy ochronnej w północnej części. Obszary gminy położone poza zasięgiem GZWP206 zaopatrywane są w wodę pochodzącą z użytkowych czwartorzędowych poziomów wodonośnych. Zasilanie tych poziomów pochodzi z infiltracji opadów atmosferycznych i z dopływu lateralnego wód podziemnych. Poziomy związane są z piaskami i żwirami wodnolodowcowymi, rzadziej z piaskami i żwirami kemów i są izolowane od powierzchni ziemi warstwą glin zwałowych. Miąższość pokładów wodonośnych mieści się w granicach 20-40m. Komunalne ujęcia wód podziemnych zlokalizowane są w miejscowościach: Gajewo (ujęcie komunalne dla miasta Giżycka i części gminy wiejskiej), Zielony Gaj, Upałty Małe, Wilkasy, Sterławki Małe, Sulimy. Pojedyncze studnie posiadają też indywidualni odbiorcy, w tym ośrodki wczasowe, zakłady przemysłowe i osady leśne. Jakość wód podziemnych określono na podstawie Rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie warunków, jakim powinna odpowiadać woda do picia. Wyróżniono kilka klas czystości wód:  wody klasy I – które bez uzdatniania spełniają wymogi stawiane wodzie pitnej i na potrzeby gospodarstw domowych;  wody klasy IIa – wody wymagające prostego uzdatniania, mogą być lekko zakwaszone;  wody klasy IIb – wody nieznacznie przekraczające wskaźniki jakości, wymagające prostego uzdatniania, np. napowietrzania i filtracji;  wody klasy III – wody niskiej jakości, w szczególności są to wody, w których przekroczone są co najmniej trzy wskaźniki jakości o charakterze nietoksycznym lub jeden o charakterze toksycznym. Przeważająca część wód zbiornika GZWP206 zalicza się do klasy IIb, ze względu na podwyższoną zawartość żelaza i manganu w stosunku do wód pitnych. W ramach prowadzonego przez Państwowy Instytut Geologiczny monitoringu operacyjnego w 2008 roku w niektórych miejscach stwierdzono zanieczyszczenia azotanami, azotynami i amoniakiem. Pomiary wykonano w Dobie, gdzie znajduje się stacja hydrogeologiczna wchodząca w skład krajowej sieci monitoringu jakości zwykłych wód podziemnych oraz w Giżycku.

Tabela3. Stan czystości wód podziemnych. Nr Miejscowość Data pomiaru Stratygrafia Głębokość Klasa wody

846 Doba 16.04.2008 Q 158 IV 846 Doba 27.09.2008 Q 158 II 847 Doba 16.04.2008 Q 58,2 II 19

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DO ZMIANY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY GIŻYCKO

847 Doba 27.09.2008 Q 58,2 II 848 Doba 15.04.2008 Q 0,95 IV 848 Doba 27.09.2008 Q 0,95 IV 1674 Giżycko 14.05.2008 Q 35 II 1674 Giżycko 8.10.2008 Q 35 II Źródło: Raport o stanie środowiska województwa warmińsko-mazurskiego w 2008 roku. WIOŚ

Zagrożenia jakości wód podziemnych związane są głównie z: nieprawidłową gospodarką ściekami komunalnymi, przemysłowymi i rolniczymi, wytwarzaniem i składowaniem odpadów, przechowywaniem i dystrybucja paliw płynnych. Uwzględniając stopień izolacji poziomów wodonośnych i występowania ognisk zanieczyszczeń wyznacza się poziom zagrożenia dla poziomu wodonośnego. Wysoki poziom zagrożenia wynikający z obecności ognisk zanieczyszczeń na terenach o słabej izolacji poziomu wodonośnego wyznaczono w Świdrach, gdzie znajduje się komunalne składowisko odpadów dla Giżycka, w okolicach Spytkowa i Zielonego Gaju, na terenie których znajdują się zbiorniki i stacje paliw, w okolicy Szczybał Giżyckich oraz obszaru pomiędzy Piękną Górą, Kamionkami i Sterławkami Małymi. Również w okolicach Gajewa występuje wysoki poziom zagrożenia, spowodowany sąsiedztwem stacji paliw oraz komunalnej oczyszczalni ścieków w Bystrych. W Gajewie i Zielonym Gaju wyznaczono strefy ochronne wokół ujęć wody. Średni poziom zagrożenia wyznacza się na obszaracho niskiej odporności ale ograniczonej dostępności np. rezerwaty oraz na terenach o średniej odporności poziomu głównego. W gminie średni poziom zagrożenia określono w rejonie Upałt Małych, gdzie znajduje się oczyszczalnia ścieków i zbiorniki paliw. Znajduje się tu również strefa ochronna dla ujęcia wody. Ponadto średni poziom zagrożenia wyznaczono dla obszaru pomiędzy Spytkowem a jeziorem Kruklin, w okolicach Doby, na południe od jezior Tajty i Dejguny, na obszarze od kolonii Szczybały Giżyckie do Półwyspu Kula, oraz w okolicy PGR Rudy. Pozostała część obszaru gminy znajduje się w rejonie o niskim zagrożeniu dla poziomu wodonośnego.

Tabela 4. Obiekty stanowiące zagrożenie dla czystości wód podziemnych i gruntowych. Zagrożenie Lp Miejscowość/Obiekt Rodzaj uciążliwości wód podziemnych Świdry/ 1 Odpady komunalne stałe i płynne X Wysypisko odpadów Świdry/ 2 Nieczynne wysypisko odpadów Odpady przemysłowe X Zakładów Rybnych Spytkowo/ 3 Paliwo X Stacja paliw Zielony Gaj / 4 Paliwo X Zbiorniki paliw Nowe Sołdany/ 5 Paliwo X Zbiorniki paliw Giżycko/ 6 Ścieki pochłodnicze, pokotłowe - Oczyszczalnia ścieków OSM 7, 8, 9, Giżycko / Paliwo X 10, 11 Stacje paliw Bystry/ 12 Paliwo X zbiorniki paliw Giżycko/Bystry 13 Ścieki komunalne - Komunalna oczyszczalnia ścieków Sulimy/ 14 Paliwo X Stacja paliw Upałty Małe/ 15 Ścieki komunalne X Oczyszczalnia ścieków Upałty Małe/ 16 Paliwo X Zbiorniki paliw

20

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DO ZMIANY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY GIŻYCKO

17 Paliwa X Doba/ 18 Paliwa X Przeds.Rolne „Dobrol” Pierkunowo/ Ścieki socjalno-bytowe, pochłodnicze z 19 X Przeds.Rolne „Pierkun” gorzelni, paliwa Antonowo/ Ścieki socjalno-bytowe, odpady z 20 X Ubojnia drobiu ubojni Sterławki Małe/ 21 Paliwa X Dawny PGR Wrony/ 22 Paliwa X Gosp.Rolne S.P. Wronka/ 23 Nieczynne składowisko odpadów Odpady komunalne X komunalnych Wronka/ 24 Dawne Przeds.Tuczu Przyzakł. ZSO Paliwa X POLAM Wilkasy Piękna Góra/ 25 Paliwa do sprzętu motorowodnego X Sailor SC Ścieki socjalno-bytowe, deszczowe, Wilkasy/ pochłodnicze, olej napędowy, olej do 26 X PPB „Prefabet” smarowania form, gruz, lampy rtęciowe, akumulatory Giżycko/ 27 Ścieki socjalno-bytowe, paliwa X Firma eksport/import „Mila” Ścieki socjalno-bytowe, pochłodnicze i deszczowe z odlewni aluminium, Wilkasy/ pochłodnicze ze sprężarkowi, złom, 28 X ES-System Wilkasy Sp.z.o.o. makulatura, drewno, olej przepracowany, świetlówki, polakiernicze Wilkasy/ 29 Paliwa X stacja paliw Wilkasy/ 30 Przeds.Obsł.Ruchu Turystycznego Ścieki socjalno-bytowe, paliwa X „Silnowa” 31 Droga kolejowa Giżycko-Kętrzyn Przewóz materiałów niebezpiecznych X 32 Droga krajowa Giżycko-Kętrzyn Przewóz materiałów niebezpiecznych X 33 Droga krajowa Giżycko-Ryn Przewóz materiałów niebezpiecznych X Źródło: Objaśnienia do mapy hydrogeologicznej Polski w skali 1:50 000.

4.6. WARUNKI KLIMATYCZNE Gmina Giżycko leży w mazurskiej dzielnicy klimatycznej, zaliczanych do najzimniejszych w Polsce. Klimat Pojezierza Mazurskiego jest różnicowany ukształtowaniem terenu, sąsiedztwem zbiorników wodnych i występowaniem lasów. W regionie przeważają wiatry wiejące z zachodu i południowego-zachodu. Średnia roczna temperatura powietrza w regionie wynosiła 7,3 i 7,8oC w latach 1971-2000 i 2000-2005. Roczna suma opadów dla Pojezierza Mazurskiego wynosiła 609mm i 625mm w latach 1971-2000 i 2000-2005. Najcieplejszym miesiącem w roku jest lipiec, a najzimniejszym styczeń. Największe opady atmosferyczne odnotowuje się w czerwcu i lipcu. Warunki klimatyczne w gminie mogą być inne niż ogólne warunki panujące w regionie Pojezierza Mazurskiego. Mają na to wpływ duże zbiorniki wodne, rzeźba terenu, pokrycie terenu.

4.7. KOPALINY Na terenie gminy Giżycko znajdują się złoża kopalin: kredy jeziornej, piasków kwarcowych oraz piasków i żwirów dawniej określanych jako kruszywa naturalne.

21

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DO ZMIANY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY GIŻYCKO

Złoża piasków i żwirów związane są z działalnością lądolodu zlodowacenia Wisły. Wykorzystywane są na skalę przemysłową do produkcji betonów, cegieł oraz na potrzeby drogownictwa. Kreda jeziorna jest osadem czwartorzędowym, związanym głównie z osadami pojeziornymi zlodowacenia Wisły. Wykorzystywana jest do celów rolniczych jako nawóz wapniowy. Zasobność złóż jest stosunkowo niewielka, co powoduje lokalne wykorzystanie kopalin. W tabeli przedstawiono udokumentowane złoża znajdujące się na terenie gminy Giżycko.

Tabela 5. Złoża występujące na terenie gminy. Nazwa złoża Data Data Aktualna pow. Stan zagospodarowania udokumen- rozpoczęcia złoża [m2] towania eksploatacji Bogaczewo II 1994 01.01.1996 3 800 Eksploatacja zaniechana Gajewo I 2003 - 8 736 Złoże rozpoznane szczegółowo, niezagospodarowane Niegocin 1960 01.01.1972 285 000 Eksploatacja zaniechana Niegocin II 1983 01.01.1984 144 147 Złoże eksploatowane okresowo Pierkunowo 1992 - 140 267 Złoże rozpoznane wstępnie Sołdany 1994 - 2 860 Złoże rozpoznane szczegółowo 1990 01.01.2010 9 933 Eksploatacja zaniechana Szczybały 2003 31.12.2005 13 338 Złoże skreślone z bilansu zasobów Kruklin II 1995 01.01.1995 11 840 Złoże zagospodarowane Kruklin III 1995 - 5 660 Złoże rozpoznane szczegółowo Kruklin IV 1998 01.01.1999 61 827 Złoże zagospodarowane Kruklin V 2008 - 183 800 Złoże rozpoznane szczegółowo Kruklin VI 2008 - 19 765 Złoże rozpoznane szczegółowo Kruklin RDP 1977 01.09.1978 66 000 Złoże zagospodarowane Sołdany I 2006 - 58 072 Złoże zagospodarowane Spytkowo 1991 01.01.1992 17 000 Eksploatacja zaniechana Spytkowo II 1992 01.01.1992 5 540 Złoże skreślone z bilansu zasobów Spytkowo III 1998 - 8 167 Złoże skreślone z bilansu zasobów Spytkowo IV 2003 01.06.2009 8 262 Złoże skreślone z bilansu zasobów Spytkowo V 2007 - 9 390 Złoże rozpoznane szczegółowo Spytkowo VI 2007 02.01.2008 14 900 Złoże zagospodarowane Spytkowo VII 2008 - 14 900 Złoże rozpoznane szczegółowo Spytkowo VIII 2009 - 19 077 Złoże rozpoznane szczegółowo Szczybały I 2007 02.01.2008 19 653 Złoże zagospodarowane Świdry 2005 - 55 353 Złoże zagospodarowane Wronka 1984 01.01.1993 32 000 Eksploatacja zaniechana Zielony Gaj I 2009 1996 64 160 Złoże rozpoznane szczegółowo Kruklin 1978 - 3 390 000 Eksploatacja zaniechana Kruklin II 1995 01.01.1995 9 748 (DG) Eksploatacja zaniechana Upałty 2000 - 48 222 Eksploatacja zaniechana Źródło: Uproszczona dokumentacja geologiczna złóż, Archiwum Głównego Geologa Wojewódzkiego w Olsztynie. Stan na dzień 23.12.2010.

4.8. SZATA ROŚLINNA Szata roślinna Pojezierza Mazurskiego jest typowa dla działu subborealnego. W regionie występuje kilkadziesiąt gatunków borealnych roślin zielnych i reliktowych gatunków tundrowych. Znaczne obszary zajmują lasy, występują też torfowiska z roślinnością bagienną. Potencjalna roślinność gminy Giżycko to roślinność ukształtowana przez warunki klimatyczne i glebowe regionu oraz roślinność charakterystyczna dla obszarów wododziałowych. Ze względu na

22

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DO ZMIANY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY GIŻYCKO dużą powierzchnię gruntów rolnych szata roślinna uległa mocnej antropizacji. Na terenie gminy występują siedliska półnaturalne, do których zalicza się fitocenozy łąkowe i pastwiskowe oraz siedliska synantropijne. Obszary leśne w gminie są rozproszone, lesistość gminy jest rzędu 15,6%. Główne kompleksy leśne znajdują się w okolicy Giżycka, pomiędzy kanałem Niegocińskim i Łuczańskim, wzdłuż zachodnich i południowych brzegów Niegocina, wokół jeziora Bocznego oraz w północno- zachodniej części gminy pomiędzy jeziorami Kisajno, Dobskim i Dejguny. W północnej części gminy pomiędzy Spytkowem a Gajewem występuje kompleks leśny. Typy siedlisk i potencjalna roślinność lasów zostały wstępnie zinwentaryzowane przez oddziały Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Olsztynie i w Białymstoku w latach 2006-2008. Na terenie Nadleśnictwa zidentyfikowano siedliska: grądu subkontynentalnego (9170-2), brzeziny bagiennej (*91D0-1), sosnowego boru bagiennego (*91D0-2), borealnej świerczyny bagiennej (*91D0-5), sosnowo- brzozowego lasu bagiennego (*91D0-6), niżowego łęgu jesionowo-olszowego (*91E0-3), łęgowych lasów dębowo-wiązowo-jesionowych (91F0), starorzeczy i naturalnych eutroficznych zbiorników wody ze zbiorowiskami Nympheion, Potamion (3150), zmiennowilgotnych łąk trzęślicowych (6410), niżowych świeżych łąk użytkowanych ekstensywnie (6510), torfowisk wysokich z roślinnością torfotwórczą (*7110), torfowisk przejściowych i trzęsawisk (7140). Do najliczniej reprezentowanych gatunków drzew rosnących na terenie gminy zalicza się: sosna, świerk, dąb szypułkowy, jawor, klon zwyczajny, grab, olsza czarna, jesion, lipa drobnolistna, brzoza. Znaczna część obszaru gminy została objęta różnymi formami ochrony przyrody. Wiele gatunków roślin występujących na obszarze gminy jest objętych ścisłą lub częściową ochroną gatunkową. Wśród ważnych roślin zielnych i wodnych warto wymienić: potocznika wąskolistnego, dzwonka bolońskiego, dzwonka szerokolistnego, konwalię majową, wawrzynka wilcze łyko, rosiczkę okrągłolistną, marzankę wonną, kosaćca syberyjskiego, łuskiewnika różowego, bobreka trójlistkowego, gnieźnika leśnego, podkolana zielonawego, grążela żółtego, grzybienie białe, przetacznika bobownika, przetacznika bobowniczka. Według informacji zawartych w Standardowych Formularzach Danych Ostoi Północnomazurskiej na terenie gminy występują gatunki roślin zagrożone wyginięciem umieszczone w Polskiej Czerwonej Księdze Roślin, są to: ramienica szorstka (Chara aspera), ramienica omszona (Chara tomentosa), nerecznica grzebieniasta (Dryopteris cristata), kruszczyk siny (Epipactis purpurata), krynicznik (Nitella flexilis), krynicznica tępa (Nitellopsis obtusa), sierpowiec błyszczący (Drepanocladus vernicosus), lipiennik Loesela (Liparis loeselii).

Zgodnie z wytycznymi zawartymi w „Kryteriach wyznaczania lasów o szczególnych walorach przyrodniczych HCVF w Polsce” wyznaczono następujące kategorie HCVF w lasach znajdujących się w gminie Giżycko: (1.2) ostoje zagrożonych gatunków, (2.1) kompleksy leśne odgrywające znaczącą rolę w krajobrazie, (3.1) ekosystemy skrajnie rzadkie i ginące marginalne z punktu widzenia gospodarki leśnej, (3.2) ekosystemy rzadkie i zagrożone w skali Europy, (4.1) lasy wodochronne. Ostoje zagrożonych gatunków obejmują strefy ochrony częściowej i ścisłej wokół gniazd ptaków, ostoje głuszca i cietrzewia, ostoje innych gatunków dla których wyznacza się strefy ochronne oraz obszary bytowania gatunków priorytetowych dla UE występujących na danym obszarze (np. wilk, wydra). Obejmują również obszary występowania innych gatunków chronionych, dla których nie wyznacza się stref, ale ich potwierdzone występowanie powoduje modyfikację metod gospodarki leśnej. Jako kompleksy leśne odgrywające znaczącą rolę w krajobrazie traktowane są kompleksy leśne o powierzchni powyżej 10 tys. hektarów obejmujące obszary Natura 2000. Do ekosystemów skrajnie rzadkich i ginących, marginalnych z punktu widzenia gospodarki leśnej zalicza się siedliska priorytetowe dla Unii Europejskiej, w tym: siedlisko 91DO - bory i lasy bagienne, 91DO-1 - brzeziny bagienne, 91DO-2a -sosnowe bory bagienne typowe, 91DO-5 - świerczyny na torfie, 91EOa - łęgi wierzbowe i topolowe, 91EOd - źródliskowe lasy olszowe na niżu.

23

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DO ZMIANY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY GIŻYCKO

Do ekosystemów rzadkich i zagrożonych w skali Europy zalicza się pozostałe siedliska priorytetowe wskazane w Dyrektywie „Siedliskowej” a w jednostkach, w których nie wstępują duże kompleksy leśne inne siedliska wskazane w Dyrektywie „Siedliskowej”.

4.9. ŚWIAT ZWIERZĘCY Zróżnicowanie rzeźby i pokrycia terenu Krainy Wielkich Jezior Mazurskich sprzyja występowaniu licznych gatunków zwierząt. Na terenie powiatu giżyckiego zidentyfikowano około 300 gatunków ptaków, z tego 196 gatunków lęgowych. Wiele gatunków ptaków należy do gatunków rzadkich i zagrożonych w skali kraju lub światowej. Aby je chronić utworzono liczne rezerwaty i wyodrębniono Specjalne Obszary Ochrony Ptaków i Specjalne Obszary Ochrony Siedlisk. Inwentaryzacja przeprowadzona przez Regionalną Dyrekcję Lasów Państwowych wykazała występowanie rzadkich lub chronionych gatunków kręgowców i bezkręgowców w Nadleśnictwie Giżycko. W przypadku wielu gatunków nie jest możliwe dokładne określenie obszaru występowania, gdyż odkryto tylko 1-2 stanowiska tych zwierząt na terenie nadleśnictwa. Jednakże nie można wykluczyć ich obecności w gminie Giżycko. W tabeli przedstawiono wykaz gatunków zwierząt objętych ochroną oraz wymienionych w załączniku II do tzw. Dyrektywy Siedliskowej i załączniku I Dyrektywy Ptasiej, występujących w gminie Giżycko. Tabela 6. Gatunki zwierząt objętych ochroną oraz ważnych dla Wspólnoty występujących na terenie gminy. Gatunek Kod Załącznik II Załącznik I Polska (SOO)1 (SOP) 2 Czerwona Księga Ssaki Mopek (Barbastella barbastellus) 1308 X Bóbr (Castor fiber) 1337 X Wydra europejska (Lutra Lutra) 1355 X Ptaki Bąk (Botaurus stellaris) A021 X X Bocian czarny (Ciconia nigra) A030 X Bocian biały (Ciconia ciconia) A031 X Trzmielojad (Pernis apivorus) A072 X Kania czarna (Milvus migrant) A073 X X Kania ruda (Milvus milvus) A074 X X Bielik (Haliaeetus albicilla) A075 X X Błotniak stawowy (Circus aeruginosus) A081 X Błotniak zbożowy (Circus cyaneus) A082 X X Błotniak łąkowy (Circus pygargus) A084 X Orlik krzykliwy (Aquila pomarina) A089 X X Jarząbek (Bonasa banasia) A104 X Kropiatka (Porzana porzana) A119 X Zielonka (Porzana parva) A120 X X Derkacz (Crex crex) A122 X Żuraw (Grus grus) A127 X Rybitwa rzeczna (Sterna hirundo) A193 X Zimorodek (Alcedo atthis) A229 X Dzięcioł czarny (Dryocopus martius) A236 X Dzięcioł średni (Dendrocopos medius) A238 X Dzięcioł białogrzbiety (Dendrocopos A239 X leucotos) Podróżniczek (Luscinia svecica) A272 X X Gąsiorek (Lanius collurio) A338 X Ortolan (Emberiza hortulana) A379 X Kormoran czarny (sinensis) A391 X (Phalacrocorax carbo sinensis) Płazy i gady

24

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DO ZMIANY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY GIŻYCKO

Traszka grzebieniasta (Triturus cristatus 1166 X X Kumak nizinny (Bombina bombina) 1188 X Ryby Boleń (Aspius aspius) 1130 X Różanka (Rhodeus sericeus amarus) 1134 X X Piskorz (Misgurnus fossilis) 1145 X X Koza (Cobitis taenia) 1149 X Bezkręgowce Zalotka większa (Leucorrhinia pectoralis) 1042 X Czerwończyk nieparek (Lycaena dispar) 1060 X X Jelonek rogacz (Lucanus cereus) 1083 X X Pachnica dębowa (Osmoderma eremita) 1084 X X Zgniotek cynobrowy (Cucujus 1086 X cinnaberinus) Źródło: SFD Ostoi Północnomazurskiej, SFD SOO Jeziora Dobskiego , Obszary Natura 2000 w województwie warmińsko-mazurskim, Polska Czerwona Księga Zwierząt 1 Gatunki ważne dla Wspólnoty, których ochrona wymaga wyznaczenia specjalnych obszarów ochrony (Dyrektywa Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992r). 2 Gatunki ptaków wymienione w Załączniku I, których dotyczy artykuł 4 Dyrektywy Rady 79/409/EWG.

Oprócz wyżej wymienionych zwierząt w gminie występują: łosie, jelenie, sarny, dziki, lisy, zające, borsuki, kuny, piżmaki, jenoty, nornik północny, rzęsorek rzeczek, ryjówki aksamitna i malutka oraz nietoperze –gacek brunatny i mroczek pozłocisty. Na terenie gminy występują takie gatunki ptaków, jak: orzeł przedni (przelotem), łabędź, czapla siwa, perkoz dwuczuby, ślepowron, gęś gęgawa, puchacz, kuropatwa. Wśród gatunków ryb wyróżnia się m.in.: miętusy, sieje, sielawy, węgorze, sandacze, szczupaki, płocie, ukleje, leszcze, karpie, liny, okonie, karasie, stynki, cierniki i sumy. Spośród gadów i płazów wyróżnia się: padalca zwyczajnego, jaszczurkę zwinkę, żmiję zygzakowatą, traszkę zwyczajną, ropuchę zwyczajną (szarą), ropuchę zieloną, rzekotkę drzewną, grzebiuszkę ziemną, żabę moczarową, żabę wodną, żabę trawną. Mniej rozpoznany jest stan gatunkowy i liczebność bezkręgowców. Szacuje się, że jest ich kilkadziesiąt gatunków, większości owadów. Wiele gatunków zwierząt jest objętych częściowa lub ścisłą ochroną gatunkową. Wśród gadów na szczególną uwagę zasługuje jaszczurka zielona (Lacerta viridis) umieszczona w Polskiej Czerwonej Księdze Zwierząt, jako gatunek wymarły na terenie kraju, a obserwowana na terenie Ostoi Północnomazurskiej.

4.10. PRAWNE FORMY OCHRONY PRZYRODY Kraina Wielkich Jezior Mazurskich charakteryzuje się unikalnymi w skali Europy warunkami przyrodniczymi. Powoduje to konieczność ochrony tych terenów oraz gatunków roślin i zwierząt tam występujących. Na terenie gminy Giżycko znajdują się następujące formy ochrony przyrody:  rezerwaty przyrody,  obszary chronionego krajobrazu,  pomniki przyrody,  obszary Natura 2000,  użytki ekologiczne. Na terenie gminy Giżycko nie występują parki narodowe ani parki krajobrazowe.

Rezerwaty przyrody: Rezerwat przyrody obejmuje obszary zachowane w stanie naturalnym lub mało zmienionym, ekosystemy, ostoje i siedliska przyrodnicze, roślin, zwierząt i grzybów, twory i składniki przyrody nieożywionej. W rezerwatach obowiązują zakazy identyczne z zakazami określonymi dla parków narodowych. Zabronione jest m.in.: budowa i rozbudowa obiektów budowlanych i in., chwytanie lub zabijanie dziko żyjących zwierząt, polowanie, zbieranie i niszczenie roślin i grzybów, użytkowanie i niszczenie elementów rezerwatu, zmiana stosunków wodnych, pozyskiwanie bogactw naturalnych, niszczenie gleby i zmiana przeznaczenia i użytkowania gruntów, palenie

25

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DO ZMIANY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY GIŻYCKO ognisk, tytoniu itp., prowadzenie działalności rolniczej, handlowej, przetwórczej, stosowanie chemicznych i biologicznych środków ochrony roślin i nawozów, poruszanie się poza wyznaczonymi trasami, wprowadzanie zwierząt domowych, ruchu pojazdów. Dla rezerwatu sporządza się plan ochrony, w którym dokonuje się charakterystyki i oceny stanu przyrody, identyfikacji i oceny zagrożeń, charakterystyki i oceny uwarunkowań społecznych i gospodarczych, analizy skuteczności dotychczasowych planów ochrony oraz charakterystyki i stanu zagospodarowania przestrzennego. W gminie Giżycko znajdują się następujące rezerwaty:  Jezioro Dobskie, rezerwat faunistyczno-krajobrazowy o powierzchni 1833,22ha. Powołany w 1976 roku w celu ochrony krajobrazu polodowcowego oraz miejsc lęgowych ptactwa wodnego. Rezerwat obejmuje akwen jeziora Dobskiego wraz z wyspami i częścią półwyspu Fuledzki Róg. W szuwarach porastających brzegi jeziora i wysp gnieżdżą się m.in.: perkoz dwuczuby, rybitwa, łyska, kaczka krzyżówka. Swoje kolonie lęgowe zakładają tu kormoran czarny, czapla siwa, mewa srebrzysta, derkacz, żuraw. Półwysep Fuledzki Róg stanowi rezerwat krajobrazu, występuje tu duże nagromadzenie głazów narzutowych (ok. 10 tys.) o obwodzie min. 1,5m.  Jezioro Kożuchy, rezerwat ornitologiczny o powierzchni 28,6ha. Powołany w 1963 roku w celu ochrony miejsc lęgowych ptactwa błotnego. Występują tu m.in.: mewa śmieszka, błotniak stawowy, remiz, cyraneczka, mewa mała, perkoz zausznik, perkozek. Jezioro zostało objęte strefą ciszy.  Perkuny, rezerwat torfowiskowy o powierzchni 3,5ha, obejmujący torfowiska wysokie i przejściowe, chroniący zespoły roślinności torfowiskowej oraz stanowisko rosiczki okrągłolistnej, turzycy bagiennej. Powołany w 1954 roku.  Torfowisko Spytkowo, rezerwat torfowiskowy o powierzchni 2,1ha. Powołany w 1958 roku. Na terenie rezerwatu występuje relikt glacjalny – wierzba lapońska.  Wyspy na Jeziorach Mamry i Kisajno, rezerwat faunistyczny o powierzchni 215,35ha. Powołany w 1957 roku w celu ochrony miejsc lęgowych ptactwa wodno-błotnego oraz miejsc odpoczynku ptaków migrujących.

Obszary chronionego krajobrazu. Podstawą prawną do ustanowienia obszaru chronionego krajobrazu jest Ustawa o ochronie przyrody z dnia 16 kwietnia 2004 roku (Dz. U. z 2013r. poz. 627). Pod względem wymogów ochronności OChK są mało rygorystyczne. W województwie warmińsko-mazurskim znajduje się 66 obszarów chronionego krajobrazu, które ogółem zajmują 949 567,2ha. Gmina Giżycko znajduje się w obrębie OChK Krainy Wielkich Jezior Mazurskich, który zajmuje 85 527ha. Głównym celem powołania OChK było m.in. utrzymanie ciągłości i trwałości ekosystemów leśnych oraz niedopuszczenie do ich nadmiernego użytkowania, opracowanie i wdrażanie programów czynnej ochrony oraz reintrodukcji i restytucji gatunków rzadkich i zagrożonych, przeciwdziałanie zarastaniu łąk, pastwisk i torfowisk, utrzymywanie i w razie konieczności odtwarzanie lokalnych i regionalnych korytarzy ekologicznych, zachowanie i ochrona zbiorników wód powierzchniowych i in. Południowo-wschodnia część gminy znajduje się w obrębie OChK Pojezierza Ełckiego. Cele powołania OChK i ustanowione zakazy są takie same, jak w OChK Krainy Wielkich Jezior Mazurskich. Obszar chronionego krajobrazu obejmuje tereny chronione za względu na wyróżniający się krajobraz o zróżnicowanych ekosystemach, wartościowe ze względu na możliwość zaspokajania potrzeb związanych z turystyką i wypoczynkiem lub pełnioną funkcją korytarzy ekologicznych. Wyznaczenie obszaru chronionego krajobrazu następuje na drodze uchwały sejmiku województwa. Na terenie OChK zakazano:  realizacji przedsięwzięć mogących znacząco wpływać na środowisko w rozumieniu ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko; zakaz ten nie dotyczy przedsięwzięć, dla których przeprowadzona ocena wykazała brak negatywnego wpływu na środowisko;  zabijania dziko występujących zwierząt i niszczenie ich nor, gniazd i innych schronień;

26

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DO ZMIANY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY GIŻYCKO

 likwidowanie i niszczenie zadrzewień śródpolnych, przydrożnych i nadwodnych;  wydobywania skał, skamieniałości, torfu i bursztynu do celów gospodarczych;  wykonywania prac ziemnych trwale zniekształcających rzeźbę terenu;  dokonywanie zmian stosunków wodnych w celach innych niż ochrona przyrody lub zrównoważone wykorzystanie użytków rolnych;  likwidowania naturalnych zbiorników wodnych, starorzeczy i obszarów wodno-błotnych;  lokalizowania obiektów budowlanych w pasie 100 metrów od linii brzegów jezior, rzek i innych zbiorników wodnych. Powyższe zakazy nie dotyczą przedsięwzięć wykonywanych na rzecz obronności kraju i bezpieczeństwa państwa, prowadzenia akcji ratowniczych oraz działań związanych z bezpieczeństwem powszechnym, realizacji inwestycji celu publicznego.

Pomniki przyrody. Pomnikami przyrody są twory przyrody ożywionej lub nieożywionej lub ich skupiska o szczególnej wartości przyrodniczej, naukowej, kulturowej, historycznej lub krajobrazowej. Ustanowienie pomnika przyrody następuje w drodze uchwały rady gminy. Wg rejestru Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Olsztynie z dnia 31 stycznia 2010 roku na terenie gminy Giżycko znajduje się 10 pomników przyrody.

Tabela 7. Pomniki przyrody występujące na terenie gminy Giżycko. L.p. Nr Obiekt Obwód Wysokość Lokalizacja Rok uznania ewid. [cm] [m] 1 108 dąb szypułkowy 616 20 m. Zielony Dwór, N- Ib-156/56 z Quercus robur 458 20 ctwo Giżycko, L-ctwo 26.06.1956 r. 3 szt. 445 22 Zielony Dwór 2 109 dąb szypułkowy 445 30 m. Zielony Dwór, N- Nr 344/68 z Quercus robu 440 ctwo Giżycko, L-ctwo 26.06.1968 r. 2 szt. Zielony Dwór 3 112 lipa 440 23 m. Pierkunowo, przy Dec. WRN w drobnolistna drodze Olsztynie Nr Tilia cordata 357/73 z 15.11.1973 r. 4 113 lipa 350 20 m. Sulimy, 15 km od Dec. WRN w drobnolistna Sulim przy drodze do Olsztynie Nr Tilia cordata parku miejskiego w 358/73 z Giżycku 15.02.1973 r. 5 148 głaz narzutowy 1420 3,1 m. Dziwiszewo, b. R.XII-282/61 PGR Doba, ok. 0,5 km na płn. od wsi Dziwiszewo 6 309 brzoza 282 22 w. Doba, park Dz. Urz. WRN w brodawkowata zabytkowy Suwałkach Nr 7 Betula pendula poz. 26 z 1984 r. 7 991 dąb szypułkowy 350- 20-31 Poganty, Osada Dz. Urz. Woj. Quercus robur 425 Ekologiczna Konnej Warm.-Maz. Nr aleja 6szt. Mazurskiej Straży 152, poz. 2513 z Ochrony Przyrody w 27.12.2001 r. Giżycku 8 992 głaz narzutowy 1460 2,3 N-ctwo Giżycko, L- Dz. Urz. Woj. granit ctwo Streławki Wlk., Warm.-Maz. Nr oddz. 504t (skraj Łąk 152, poz. 2513 z Dejguńskich), 27.12.2001 r. Kronowo 9 996 głaz narzutowy 1410 2,8 N-ctwo Giżycko, Dz. Urz. Woj. granit Dizewiszewo, ok. Warm.-Maz. Nr 500m na płn-zach od 152, poz. 2513 z wsi, na pastwisku 27.12.2001 r. 10 997 głaz narzutowy 760 2,5 N-ctwo Giżycko, L- Dz. Urz. Woj.

27

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DO ZMIANY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY GIŻYCKO

granit ctwo Kamionki, oddz. Warm.-Maz. Nr 492g, przy szosie 152, poz. 2513 z -Doba, 27.12.2001 r. Dziewiszewo Źródło: RDOŚ w Olsztynie

Użytki ekologiczne to zasługujące na ochronę pozostałości ekosystemów mających znaczenie dla zachowania bioróżnorodności. Zalicza się tu: naturalne zbiorniki wodne, śródpolne i śródleśne oczka wodne, kępy drzew i krzewów, bagna, torfowiska, wydmy, płaty nieużytkowanej roślinności, starorzecza, wychodnie skalne, skarpy, kamieńce, siedliska przyrodnicze oraz stanowiska rzadkich lub chronionych gatunków roślin, zwierząt, grzybów, ich ostoje oraz miejsca rozmnażania lub miejsca sezonowego przebywania. W gminie Giżycko ustanowiono użytki ekologiczne jezioro Wilkasy oraz wyspy na jeziorze Niegocin.  Jezioro Wilkasy, o powierzchni 41,59ha z pasem zarośli i trzcin i 15-metrową strefą zarośli wokół jeziora powołano w celu ochrony miejsca występowania raka błotnego. Podstawą prawną było Rozporządzenie Nr 74 Wojewody Warmińsko-Mazurskiego z dnia 30 lipca 2009 r. w sprawie ustanowienia użytku ekologicznego "Wilkasy".  Wyspy na jeziorze Niegocin, podstawą prawną powołania użytku było Rozporządzenie Nr 96 Wojewody Warmińsko-Mazurskiego z dnia 30 lipca 2009r. w sprawie ustanowienia użytku ekologicznego "Wyspy na jeziorach województwa warmińsko-mazurskiego".

Obszary Natura 2000. Europejska Sieć Ekologiczna Natura 2000 służy ochronie zagrożonych składników różnorodności biologicznej Europy. Celem utworzenia sieci Natura 2000 jest zachowanie zagrożonych wyginięciem siedlisk przyrodniczych, roślin i zwierząt oraz zachowanie typowych siedlisk dla danych regionów. W gminie Giżycko znajduje się Specjalny Obszar Ochrony Ptaków Jezioro Dobskie (PLB280012). W 2008 roku zgłoszono na tzw. Shadow List Specjalny Obszar Ochrony Siedlisk Ostoja Północnomazurska (PLH280045).  SOPO Jezioro Dobskie ma powierzchnię 6985,3ha, głębokość średnią 7,6m, max 22,5m. Leży w kontynentalnym regionie biogeograficznym. Obszar został ustanowiony rozporządzeniem Ministra Środowiska w 2007 i powiększony w 2008 roku. W skład obszaru wchodzi jezioro mezotroficzne z wyspami oraz przylegający od południa las. Jezioro jest otoczone przez łąki i pola uprawne. W ostoi występują minimum 23 gatunki ptaków wymienionych w Załączniku I Dyrektywy Ptasiej oraz osiem gatunków wymienionych w Polskiej Czerwonej Księdze. W skład SOPO wchodzi Rezerwat Jezioro Dobskie (1833,2ha) oraz fragment OCK Krainy Wielkich Jezior Mazurskich. W obszarze wyróżniono 9 siedlisk przyrodniczych wymienionych w Załączniku I Dyrektywy Siedliskowej. Występują m.in.: siedliska wodne ze zbiorowiskami Nympheion, Potamion, niżowy łęg jesionowo-dębowy, grąd subkontynentalny. Część obszaru pokrywa się z projektowanym Specjalnym Obszarem Ochrony Siedlisk Ostoja Północnomazurska.  SOOS Ostoja Północnomazurska ma powierzchnię 14 573ha. Leży w kontynentalnym regionie biogeograficznym. Obszar został zweryfikowany przez Wojewódzki Zespół Specjalistyczny i zgłoszony do Komisji Europejskiej, od 2008 roku figuruje na tzw. Shadow List. Projektowany obszar tworzą m.in. kompleks jeziora Mamr (w tym jezioro Dobskie), Dejguny, mniejsze zbiorniki oraz ich bezpośrednia zlewnia. Na obszarze ostoi wyróżniono m.in. siedliska przyrodnicze: jeziora oligo- i mezotroficzne z zachowaną roślinnością podwodną typu ramieniowego (3140) (jez. Dejguny), kompleks jezior eutroficznych ze zbiorowiskami Nympheion, Potamion (3150) (jez. Dobskie, Kisajno, Dargin), grąd subkontynentalny (9170-2), łęgowe lasy dębowo-wiązowo-jesionowe (91F0), lasy łęgowe (91E0), bory i lasy bagienne (91D0), torfowiska przejściowe (7140-1), torfowiska wysokie (7110-1), torfowiska wysokie zdegradowane (7120). 70,5% powierzchni obszaru SOOS zajmują jeziora, z czego 95,3% zajmują siedliska wymienione w Załączniku I Dyrektywy Siedliskowej.

28

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DO ZMIANY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY GIŻYCKO

Obszar Natura 2000 może obejmować część lub całość innych form ochrony przyrody, tj. parków narodowych, rezerwatów itp. Na obszarach Natura 2000 zabrania się podejmowania działań mogących negatywnie wpływać na cele ochrony obszaru Natura 2000, a w szczególności mogących pogorszyć stan siedlisk przyrodniczych lub siedlisk gatunków roślin i zwierząt, wpłynąć negatywnie na gatunki, dla których ustanowiono obszar Natura 2000 lub pogorszyć integralność obszaru lub jego powiązania z innymi obszarami. Powyższe zakazy nie dotyczą przedsięwzięć najwyższego interesu publicznego. Na obszarach Natura 2000 można prowadzić działalność rolniczą, rybacką, leśną oraz związaną z utrzymaniem urządzeń i obiektów służących bezpieczeństwu przeciwpowodziowemu. Jeśli obszar Natura 2000 obejmuje inne formy ochrony przyrody, prowadzenie działalności gospodarczej podlega ograniczeniom wyznaczonym dla tych form ochrony.

4.11. HAŁAS Pomiaru poziomu hałasu w gminie Giżycko dokonuje Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Olsztynie. Kryteria oceny hałasu w środowisku są określone w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz.U. 2007 Nr 120, poz. 826). W 2005 roku przeprowadzono badania poziomu hałasu komunikacyjnego w gminie. Pomiary wykonane w czerwcu i wrześniu na drodze nr 59, w Wilkasach na ulicy Olsztyńskiej oraz w dwóch punktach w Giżycku, wykazały przekroczenie dopuszczalnych norm. Jedynie na drodze nr 63, w punkcie pomiarowym na ul. Królowej Jadwigi w Giżycku odnotowano poziom hałasu w granicach normy.

Tabela 8. Poziom hałasu Lokalizacja punktu pomiarowego Poziom hałasu [dB] wartości średnie z dwóch pomiarów Wilkasy, ul. Olsztyńska 65,0 Giżycko, ul. Obwodowa 67,2 Giżycko, ul. Wiejska 70,4 Giżycko, ul. Królowej Jadwigi 59,5 Źródło: Raport o stanie środowiska województwa warmińsko-mazurskiego w 2009 roku. WIOŚ.

Źródłem hałasu przemysłowego w gminie są zakłady przemysłowe, zakłady przetwórstwa spożywczego, place budów, instalacje i wyposażenie warsztatów rzemieślniczych i usługowych, urządzenia obiektów handlowych, urządzenia klimatyzacyjne oraz głównie w sezonie turystycznym – imprezy organizowane na wolnym powietrzu.

4.12. STAN POWIETRZA ATMOSFERYCZNEGO Województwo Warmińsko-Mazurskie podzielone jest na 9 stref, w których oceniana jest jakość powietrza. Gmina Giżycko znajduje się w strefie ełcko-węgorzewskiej i charakteryzuje się dobrą jakością powietrza. Główne lokalne źródła zanieczyszczenia powietrza w gminie to transport, paleniska domowe i przemysłowe. Dochodzi również do nawiewania zanieczyszczeń z uprzemysłowionych rejonów południowych. Wg danych WIOŚ za 2009 w Giżycku nie stwierdzono przekroczenia normy zanieczyszczeń ditlenkiem siarki, ditlenkiem azotu oraz pyłami zawieszonymi w powietrzu. Jedynie podczas sezonu grzewczego obserwowano wysoki poziom zanieczyszczeń pyłami o średnicy ziaren do 10µm (PM10). W porównaniu z rokiem 2005 odnotowano poprawę czystości powietrza miasta. Wyniki pomiarów poziomu metali ciężkich w pyle PM10 oznaczane w Giżycku na ul. Wodociągowej w 2009 roku wykazują, że zawartość metali ciężkich w powietrzu wynosi ok. 1-2% poziomu dopuszczalnego. Średnioroczne stężenie ołowiu wynosiło 0,002µg/m3, arsenu 0,63ng/m3, niklu 0,46ng/m3, kadmu 0,04ng/m3. Pomiary zawartości wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych wykazały średni roczny poziom rzędu 0,76ng/m3 przy poziomie dopuszczalnym 1ng/m3.

29

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DO ZMIANY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY GIŻYCKO

Poprawę jakości powietrza miasta i gminy dałoby modernizacja lub wyeliminowanie małych kotłowni i palenisk domowych oraz podłączenie jak największej liczby odbiorców do centralnej sieci ciepłowniczej. Wyeliminowanie zanieczyszczeń komunikacyjnych – modernizacja dróg, budowa obwodnic. Lokalną poprawę jakości powietrza może spowodować realizacja zamierzeń Lokalnego Planu Rewitalizacji Miasta Giżycka.

4.13. PROMIENIOWANIE ELEKTROMAGNETYCZNE Ocenę promieniowania elektromagnetycznego dokonuje Inspektorat Ochrony Środowiska w ramach państwowego monitoringu środowiska. Źródłem fal elektromagnetycznych w gminie są urządzenia AGD, telefony komórkowe itp. oraz linie wysokiego i średniego napięcia, stacje bazowe telefonii komórkowych, anteny radiowo-telewizyjne. W 2009 roku i w latach poprzednich w przeprowadzono pomiary promieniowania elektromagnetycznego. Nie stwierdzono przekroczenia wartości dopuszczalnych określonych w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 30 października 2003 roku w sprawie dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku oraz sposobów sprawdzania dotrzymania tych poziomów.

Tabela 9. Poziom promieniowania elekromagnetycznego w gminie. Lokalizacja punktu Współrzędne punktu Wartość pomiaru wielkości fizycznej pomiarowego pomiarowego charakteryzującej promieniowanie elektromagnetyczne [V/m] N E Częstotliwość Częstotliwość 0,1 MHz–1GHz 1 MHz–40 Ghz Giżycko 54°02’29,1’’ 21°45’05,4’’ 0,05 < 0,8 ul. Kajki 1 Giżycko 54°02’09,0’’ 21°46’25,9’’ 0,10 < 0,8 ul. Warszawska 15 Giżycko 54°02’35,5’’ 21°46’58,9’’ 0,07 < 0,8 ul. Wodociągowa 10 Wilkasy 54°00’40,5’’ 21°44’03,8’’ 0,13 < 0,8 Źródło: Raport o stanie środowiska województwa warmińsko-mazurskiego w 2009 roku. WIOŚ

4.14. GOSPODARKA ODPADAMI Z terenu gminy Giżycko odpady wywożone są przez Zakład Usług Komunalnych sp. z o.o. i unieszkodliwiane metodą składowania na Składowisku Odpadów Komunalnych „Świdry” w miejscowości Spytkowo, które jest składowiskiem odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne. Składowisko zajmuje powierzchnie ok. 15 ha i działa na podstawie Decyzji Wojewody Warmińsko-Mazurskiego Nr ŚR.I.6620/00/02. W celu zmniejszenia zagrożeń dla wód wgłębnych składowisko powinno być zmodernizowane stosownie do wymagań obowiązujących przepisów prawa ochrony środowiska. W Giżycku znajduje się jedna stacja demontażu pojazdów.

5. WALORYZACJA OBSZARÓW GMINY W oparciu o warunki geograficzne i przyrodniczo-kulturowe można wyodrębnić cztery regiony gminy: północno-zachodni - W1, północno-wschodni – W2, południowo-zachodni – W3 i południowo-wschodni – W4. Obszar północno-zachodni (W1) charakteryzuje się bardzo słabymi glebami (klasy V i VI), dużym udziałem użytków zielonych i cennymi walorami przyrodniczymi. Jest to obszar, na którym występuje kilka dużych powierzchniowo form ochrony przyrody (patrz punkt 4.10), predysponowany do zalesień i użytkowania rolniczego nieuciążliwego dla środowiska oraz użytkowania turystycznego, zwłaszcza krajoznawczego. W celu ochrony walorów krajobrazowych tego terenu należy unikać intensywnej gospodarki rolnej i koncentrowania bazy osadniczej i turystyczno-wypoczynkowej (z wyłączeniem obszarów położonych bezpośrednio na Szlaku Wielkich Jezior Mazurskich).

30

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DO ZMIANY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY GIŻYCKO

Obszar północno-wschodni (W2) charakteryzuje się wysokim zróżnicowaniem gleb, z przewagą gleb klasy IV, V i VIb oraz największym w gminie udziałem użytków zielonych. Predysponuje to ten rejon do produkcji rolniczej, a na terenach przyległych do Szlaku Wielkich Jezior Mazurskich do pełnienia funkcji turystyczno-wypoczynkowej. Obszar południowo-zachodni (W3) ze względu na gleby o wysokiej przydatności do rolnictwa stanowi rejon predysponowany do produkcji rolnej. Natomiast na obszarach położonych w bezpośrednim sąsiedztwie jeziora Niegocin możliwe jest rozwijanie bazy turystyczno- wypoczynkowej. Na wymienionych obszarach konieczne jest stosowanie właściwych rozwiązań gospodarki wodno- ściekowej. Obszar południowo-wschodni (W4) posiada gleby o najwyższej przydatności dla rolnictwa, co predysponuje go do funkcji rolnej. W celu utrzymania unikalnego krajobrazu gminy korzystne jest zachowanie charakterystycznej mozaikowatości krajobrazu.

6. CHARAKTERYSTYKA STUDIUM UWARUNKOWAŃ Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego jest uchwalane przez gminę z mocy ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Studium określa lokalne zasady planowania przestrzennego przy uwzględnieniu zasad określonych w dokumentach wyższej rangi tj. koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju, strategii rozwoju i planu zagospodarowania przestrzennego województwa oraz strategii rozwoju gminy. Ustalenia studium są wiążące dla gminy, lecz nie jest ono aktem prawa miejscowego. Uchwalenie studium poprzedza opracowanie planu zagospodarowania przestrzennego.

Projekt zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Giżycko zakłada główne kierunki rozwoju gminy, jako: Kierunki ekologiczne i kulturowe oparte o:  ochronę obszarów cennych przyrodniczo przed nadmierną koncentracją funkcji osadniczych i bazy turystyczno-wypoczynkowej;  ochronę cennych elementów krajobrazu kulturowego, w tym układów ruralistycznych poprzez odpowiednie uregulowania prawne i planowanie przestrzenne oparte na zasadach zrównoważonego rozwoju;  wdrożenie właściwych rozwiązań gospodarki wodno-ściekowej na obszarach atrakcyjnych przyrodniczo. Kierunki społeczno-gospodarcze oparte o:  rozwój usług i infrastruktury wspomagających funkcje turystyczne i rolnicze gminy, stanowiących główne źródło dochodów gminy; Kierunki rozwoju infrastruktury technicznej i tranzytowej z uwzględnieniem bezpieczeństwa państwa oparte o:  poprawę warunków bytowych ludności poprzez rozbudowę i modernizację sieci kanalizacyjnej, wodociągowej i gazowniczej.  poprawa połączenia komunikacyjnego regionu poprzez modernizację dróg;  rozwój infrastruktury telekomunikacyjnej i teleinformatycznej;  zapewnienie warunków niezbędnych dla prawidłowego funkcjonowania instalacji i obiektów niezbędnych dla bezpieczeństwa państwa;

W zakresie rozwoju mieszkalnictwa ustala się: Rozwój zabudowy powinien być uwarunkowany zapewnieniem obsługi komunikacyjnej terenów przeznaczonych pod zabudowę, powstaniem infrastruktury technicznej (energetycznej, sanitarnej, wodociągowej) oraz utrzymaniem kompozycji zabudowy miejscowości i ochroną ładu przestrzennego. Podczas planowania zabudowy zaleca się projektowanie przestrzeni publicznych stwarzających możliwość aktywnego wypoczynku (place zabaw, place sportowe i in.), umożliwienie zaspokojenia potrzeb podstawowych ludności (sklepy itp.). Wskazane jest zagospodarowanie terenów popegeerowskich.

31

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DO ZMIANY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY GIŻYCKO

Planowany jest intensywny rozwój zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej w miejscowościach bezpośrednio sąsiadujących z Giżyckiem (Antonowo, Sulimy, Gajewo, Wilkasy) oraz w: Bogaczewie, Grajwie, Kożuchach, Spytkowie i Wronach. Atrakcyjność turystyczna gminy umożliwia powstawanie zabudowy letniskowej i pensjonatowej.

Realizacja zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej, zagrodowej i letniskowej na terenie gminy powinna spełniać wymienione ogólne zasady i standardy:  utrzymanie kompozycji zabudowy wsi, w tym ochrona cennych układów ruralistycznych;  przyjmuje się, że minimalna wielkość działki budowlanej pod zabudowę wolnostojącą to 1000m2, minimalny udział powierzchni biologicznie czynnej na działce budowlanej to 50% powierzchni działki, maksymalny udział powierzchni zabudowy w powierzchni działki budowlanej to 25%;  dopuszcza się maksymalną wysokość zabudowy do trzech kondygnacji, z trzecią kondygnacją w poddaszu użytkowym, przykrytą dachem dwu- lub czterospadowym, o kącie nachylenia 35o-45o.

W zakresie rozwoju funkcji turystycznej ustala się: Walory przyrodnicze warunkują funkcję turystyczno-wypoczynkową i rolniczą jako podstawową dla gminy. Główną formą wypoczynku jest żeglarstwo, wokół którego konieczny jest rozwój odpowiedniej infrastruktury technicznej i usługowej. W zmianie studium dopuszcza się powstawanie nowej zabudowy związanej z obsługą turystyczną w ramach ośrodków sportowo- rekreacyjnych w strefie bliższej niż 100m od linii brzegowej. Położenie w obszarze chronionego krajobrazu i Natura 2000 uniemożliwia lokalizację zakładów przemysłowych, przetwórczych i in. w znacznej części gminy. Ze względu na położenie na szlaku Wielkich Jezior Mazurskich zakłada się dalszy wzrost znaczenia usług turystycznych w gospodarce gminy. W związku z tym zaleca się:  koncentrację bazy turystyczno wypoczynkowej w obszarach przyległych do szlaku Wielkich Jezior Mazurskich oraz w południowym i wschodnim otoczeniu jeziora Dejguny;  uporządkowanie wzrostu i przekształceń istniejącej bazy turystyczno-wypoczynkowej między jeziorami Kisajno i Tajty;  niewielki rozwój nowej zabudowy turystyczno-wypoczynkowej na północnym brzegu jeziora Dejguny i zachodnim brzegu jeziora Niegocin;  ekstensywne formy zagospodarowania turystycznego na pozostałym obszarze gminy (głównie agroturystyka);  koncentrację obsługi tranzytowego ruchu turystycznego w układzie struktury pasmowo- węzłowej zagospodarowania przestrzennego gminy. Na obszarach predysponowanych do rozwoju funkcji agroturystycznych zaleca się porządkowanie i przekształcanie istniejącej zabudowy siedliskowej, rozwój usług zaspokajających potrzeby mieszkańców i turystów, takich jak handel detaliczny, gastronomia i in., wyposażenie w niezbędną infrastrukturę techniczną oraz ograniczenie usług uciążliwych.

W zakresie rozwoju funkcji rolniczej i około rolniczej ustala się: Południowa część gminy stanowi obszar predysponowany do produkcji rolnej, z zachowaniem istniejącej mozaikowatości krajobrazu. Znajdują się tam gleby o wysokiej i bardzo wysokiej przydatności dla rolnictwa. W części północnej przeważają gleby las V i VI, a sąsiedztwo kompleksów leśnych, obszarów chronionych i jezior czyni te tereny atrakcyjnymi dla działalności rekreacyjnej i agroturystycznej. Konieczna jest ochrona gruntów rolnych przeznaczonych na uprawy poprzez:  ograniczenie przekształceń cennych gruntów na cele nierolnicze;  prawidłowe użytkowanie gleb;  zadrzewienia śródpolne, wiatrochronne i nasadzenia wzdłuż dróg i cieków wodnych, co zapobiega erozji gleb. Na obszarach wskazanych do rozwoju funkcji rolniczych i około rolniczych dopuszcza się powstawanie nowej zabudowy mieszkaniowej jedno- i wielorodzinnej, nie naruszającej kompozycji zabudowy wsi.

32

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DO ZMIANY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY GIŻYCKO

Powstawanie nowych budynków i obiektów gospodarczych dla potrzeb produkcji i przetwórstwa rolnego jest możliwe z uwzględnieniem przepisów dotyczących ochrony środowiska. Budownictwo zagrodowe nie powinno naruszać kompozycji zabudowy wsi. Tereny przeznaczone pod zabudowę powinny mieć połączenie z siecią komunikacyjną. Powinno się zapewnić uzbrojenie terenu w infrastrukturę techniczną. Grunty o słabej przydatności rolniczej można przeznaczyć pod zalesienia.

W zakresie rozwoju funkcji przemysłowej ustala się: Ze względu na występowanie obszarów chronionych gmina nie posiada warunków do intensywnego rozwoju przemysłu. Dominują małe zakłady produkcyjno-usługowe, działające na zasadzie przedsiębiorstw rodzinnych. W gminie funkcjonuje kilka większych zakładów: przemysłu spożywczego, ubojnie, stocznia jachtowa, zakład produkujący systemy oświetleniowe, przedsiębiorstwa budowlane. Występujące złoża kopalin wystarczają na pokrycie lokalnego zapotrzebowania. Czynnikiem ograniczającym rozwój przemysłu jest słaba infrastruktura energetyczna. Istniejąca sieć energetyczna jest przeciążona i ulega częstym awariom.

W zakresie gospodarki leśnej ustala się: Lasy stanowią ważny element ekologii gminy, wchodzą w skład korytarzy ekologicznych, chronią bioróżnorodność, zapobiegają erozji gleb, poprawiają warunki hydrologiczne gleb, zwiększają retencję wody i chronią zbiorniki wód podziemnych. Lesistość gminy wynosi około 17%. Wojewódzki program zwiększenia lesistości i plan zagospodarowania przestrzennego województwa zakładają zwiększenia powierzchni lasów. Pod zalesienie proponowane są gleby o słabej przydatności rolniczej (V, VI klasa bonitacyjna), tereny sąsiadujące z istniejącymi kompleksami leśnymi, jeziorami, i ciekami wodnymi, których zadrzewienie umożliwi zachowanie ciągów ekologicznych oraz zwiększy atrakcyjność krajobrazową gminy.

W celu ochrony i rozwoju lasów określa się następujące zasady działania:  zalesianie nieużytków rolnych i gruntów o niższych klasach bonitacyjnych;  ochrona gruntów leśnych przed zmianą sposobu użytkowania;  stosowanie dobrych praktyk w gospodarce leśnej;  pozostawianie stref buforowych na granicy polno-leśnej.

W zakresie zasobów naturalnych wskazano udokumentowane złoża kopalin wraz z wyznaczonymi terenami i obszarami górniczymi oraz złoża perspektywiczne. Podmioty eksploatujące złoża powinny stosować się do wymogów ochrony środowiska, wyznaczać pasy ochronne dla terenów sąsiednich nie objętych eksploatacją oraz wykonać rekultywację złoża po ustaniu eksploatacji. Zakazuje się wznoszenia zabudowy na terenach i obszarach górniczych, z wyłączeniem budynków i infrastruktury bezpośrednio niezbędnej do eksploatacji złoża.

W zakresie komunikacji ustala się: Układ komunikacyjny tworzą drogi krajowe, wojewódzkie, powiatowe, gminne i wewnętrzne. Droga krajowa nr 63 wchodzi w skład nadrzędnego układu komunikacyjnego. Według danych GDDKiA przewidziana jest modernizacja drogi 63, tak aby spełniała parametry techniczne dla dróg głównych ruchu przyspieszonego. Układ podstawowy tworzą droga krajowa (nr 59) i wojewódzkie (nr 665 i 592), łączące miasto powiatowe z drogowym układem nadrzędnym i ośrodkami sieci osadniczej. Planuje się modernizację wymienionych dróg, tak aby spełniały parametry dla dróg głównych. Układ komunikacyjny uzupełniający tworzą drogi powiatowe i gminne. Modernizacja i rozbudowa dróg powinna polegać na: poszerzeniu dróg, odsunięciu drzew od jezdni (usunięciu drzew w skrajni przy jednoczesnym zadrzewieniu w dalszej odległości od jezdni), budowie chodników, poprawie stanu technicznego.

33

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DO ZMIANY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY GIŻYCKO

Wzdłuż dróg o znacznym natężeniu ruchu i przekroczonych normach hałasu obowiązuje zakaz powstawania zabudowy mieszkaniowej lub innej wymagającej ochrony przed hałasem. Wyjątkiem są tereny, na których podjęto działania ograniczające rozprzestrzenianie się dźwięku.

W zakresie komunikacji kolejowej ustala się: Nie przewiduje się rozbudowy istniejącej sieci kolejowej ewentualnie wskazuje się koniczność elektryfikacji istniejącej linii. Lokalizowanie budownictwa mieszkaniowego, usługowego i turystycznego w pobliżu linii kolejowych winno być uwarunkowane spełnieniem odpowiednich wymagań technologicznych.

W zakresie szlaków rowerowych ustala się: Rozwój tras rowerowych wpłynie na uatrakcyjnienie oferty turystycznej gminy i umożliwi wydłużenie sezonu turystycznego. Przez teren gminy biegnie międzynarodowa Trasa Tysiąca Jezior Północnych oraz dwie trasy międzyregionalne. Walory krajobrazowe gminy predysponują do promowania tej formy wypoczynku. Zaleca się tworzenie nowych tras w oparciu o „Studium tras rowerowych na obszarze województwa warmińsko-mazurskiego”.

W zakresie szlaków żeglownych ustala się: Konieczne są konserwacja i modernizowanie obiektów i urządzeń służących do wykorzystania dróg wodnych.

W zakresie infrastruktury technicznej ustala się:  W celu polepszenia standardu życia ludności, przyciągnięcia kapitału oraz ochrony środowiska naturalnego należy rozwijać sieć kanalizacyjną i wodociągową na całym obszarze aglomeracji giżyckiej.  W celu ochrony zasobów wód podziemnych i gruntów konieczne jest zmodernizowanie składowiska odpadów komunalnych. Korekty wymagają rozwiązania dotyczące gospodarki odpadami, postuluje się objęcie całej gminy wraz z gminami sąsiednimi, systemem selektywnej zbiórki odpadów i ich utylizacji.  Infrastruktura elektroenergetyczna całkowicie pokrywa zapotrzebowanie gminy, jednak nie wystarcza na pokrycie potrzeb nowych użytkowników prywatnych i zakładów przemysłowych. Planowana jest budowa nowej stacji elektroenergetycznej 110/15kV w Wilkasach oraz linii energetycznej 110kV do tej stacji oraz budowa rozdzielni w Miłkach z doprowadzeniem do linii 110kV relacji Giżycko - Wydminy. Konieczne jest modernizowanie linii energetycznych i zastępowanie linii napowietrznych kablowymi.

 W celu poprawy stanu środowiska możliwe jest korzystanie z odnawialnych źródeł energii poprzez lokalizację elektrowni fotowoltaicznych i elektrowni biogazowej na terenie gminy. W studium nie wskazuje się terenów pod lokalizację elektrowni wiatrowych o mocy przekraczającej 100 kW. Lokalizacja wskazanych OZE i ich otoczenie powinno spełniać odpowiednie normy określone w ustawie o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko, rozporządzeń ministrów ds. środowiska i ds. infrastruktury oraz przepisów odrębnych.  Dystrybucja gazu w gminie odbywa się za pomocą sieci średniego i niskiego ciśnienia. Siecią gazociągową objęte są następujące miejscowości: Wilkasy, Antonowo, Pierkunowo, Gajewo, Bystry i Spytkowo. Pozostałe miejscowości są zaopatrywane w gaz butlowy. Planuje się rozbudowę sieci i przyłączenie do niej miejscowości: Kożuchy Wielkie, Upałty Małe, Kruklin, , Kąp, Upałty, Bogaczewo, Świdry i Wrony.  Planowana jest rozbudowa sieci telekomunikacyjnych i teleinformatycznych w gminie.

Sposób ochrony dziedzictwa kulturowego gminy określono w formie wykazu zabytków wpisanych do rejestru zabytków nieruchomych, zabytków wpisanych do wojewódzkiej ewidencji zabytków, wykazu stanowisk archeologicznych, zlokalizowanych w trakcie badań

34

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DO ZMIANY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY GIŻYCKO powierzchniowych w ramach Archeologicznego Zdjęcia Polski. Postuluje się ochronę i uporządkowanie cennych elementów krajobrazu kulturowego, objęciem ochroną konserwatorską istniejących układów ruralistycznych oraz utworzenie gminnej ewidencji zabytków.

Do zadań ponadlokalnych wynikających z opracowywanych programów wojewódzkich oraz innych opracowań ujętych w planach rozwoju województwa należą:  rozbudowa drogi krajowej układu nadrzędnego nr 63 na odcinku Bystry – Staświny – do parametrów trasy GP, główna ruchu przyspieszonego;  rozbudowa dróg krajowych układu komunikacyjnego podstawowego nr 59 na odcinku Kanał Niegociński – rondo przy ul. 1 Maja i nr 63 na odcinku rondo przy ul. 1 Maja – Bystry, do klasy GP ;  modernizacja dróg wojewódzkich układu podstawowego 655 i 592 do klasy G;  zwiększenie lesistości gminy;  rozbudowa systemu tras rowerowych;  budowę linii energetycznych wysokiego napięcia oraz modernizacja stacji GPZ;  budowę linii 110/15 kV do projektowanej stacji 110/15 kV Wilkasy;  objęcie działaniami rewaloryzacyjnymi obiektów, zespołów i układów zabytkowych najważniejszych dla zachowania tożsamości kulturowej regionu;  opracowanie planu zagospodarowania przestrzennego obszaru funkcjonalnego Wielkich Jezior Mazurskich pod kątem rozwoju funkcji turystycznej;  rozwiązanie problemu zaopatrzenia w gaz ziemny z rozbudową sieci podstawowej na terenach wiejskich w powiecie giżyckim.  poszerzenie rozpoznania dorobku kulturowego na terenie województwa i uporządkowanie ewidencji;  ujednolicenie zasad ochrony i zagospodarowania obszarów chronionego krajobrazu.

7. POTENCJALNE ZMIANY W ŚRODOWISKU PRZY DOTYCHCZASOWYM UŻYTKOWANIU (WARIANT ZEROWY – PRZY BRAKU STUDIUM). Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego określa warunki polityki przestrzennej gminy. W studium uwzględnia się między innymi uwarunkowania wynikające z konieczności ochrony ładu przestrzennego, stanu środowiska naturalnego i jego ochrony oraz konieczności ochrony dóbr kultury i dziedzictwa narodowego. Na podstawie zapisów zawartych w studium gmina opracowuje miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego, które ustalają przeznaczenie terenu, umiejscowienie inwestycji celu publicznego oraz określają sposób zagospodarowania i warunki zabudowy terenu. W przypadku braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, lokalizowanie niektórych inwestycji zachodzi wg odrębnej procedury, na drodze decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu. Może to powodować nieuwzględnienie wpływu inwestycji na stan środowiska naturalnego i przyczynić się do pogorszenia jego stanu, wystąpienia zagrożeń dla zdrowia ludzi i zwierząt.

Opiniowane studium określa ekologiczne, kulturowe, gospodarcze i infrastrukturalne kierunki rozwoju gminy, wskazuje konieczne inwestycje, które poprawią funkcjonowanie i stan środowiska naturalnego gminy. Nieprzyjęcie studium może skutkować tym, iż opracowywany plan zagospodarowania przestrzennego dla gminy nie będzie uwzględniał uwarunkowań przyrodniczych i kulturowych. Mogą zostać zaniechane konieczne dla rozwoju gminy inwestycje mające na celu np.: uporządkowanie rozbudowy bazy turystyczno-wypoczynkowej, modernizacji dróg, rewitalizacji i rehabilitacji wyznaczonych obszarów, rozbudowy sieci wodno-kanalizacyjnej i systemowe rozwiązania problemu segregacji i utylizacji odpadów.

8. STAN ISTNIEJĄCY NA OBSZARACH PODLEGAJĄCYCH OCHRONIE W MYŚL USTAWY Z DNIA 16 KWIETNIA 2004 ROKU O OCHRONIE PRZYRODY (DZ.U. 2013 POZ. 627 Z PÓZ. ZM.) NA TERENIE OBJĘTYM STUDIUM W myśl ustawy O ochronie przyrody formami ochrony przyrody są:

35

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DO ZMIANY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY GIŻYCKO

1) parki narodowe - na omawianym terenie nie występują parki narodowe;

2) rezerwaty przyrody- na terenie gminy występuje 5 rezerwatów przyrody: Rezerwat „Jezioro Dobskie” ustanowiony zarządzeniem MP nr 24, poz. 108 w 1976 roku, Rezerwat „Torfowisko Spytkowo” powołany w roku 1958 na podstawie zarządzenia MP nr 63, poz. 364, Rezerwat „. Wyspy na jeziorach Mamry i Kisajno” powołanyw 1957 na podstawie zarządzenia MP nr 14, poz. 108, Rezerwat „Perkuny” powołany w 1954 roku na podstawie zarządzenia MP nr 123, poz. 1780, Rezerwat „Jezioro Kożuchy” ustanowiony zarządzeniem MP nr 54, poz. 274 z 1963 roku;

3) parki krajobrazowe- na terenie gminy nie występują parki krajobrazowe;

4) obszary chronionego krajobrazu – na terenie gminy występuje Obszar Chronionego Krajobrazu Krainy Wielkich Jezior Mazurskich w odniesieniu, do którego mają zastosowanie przepisy Uchwały Nr XXII/430/12 Sejmiku Województwa Warmińsko – Mazurskiego z dnia 27 listopada 2012 r. w sprawie wyznaczenia Obszaru Chronionego Krajobrazu Krainy Wielkich Jezior Mazurskich oraz Obszar Chronionego Krajobrazu Pojezierza Ełckiego w odniesieniu, do którego mają zastosowanie przepisy Uchwały Nr VII/126/11 Sejmiku Województwa Warmińsko-Mazurskiego z dnia 24 maja 2011 r. w sprawie wyznaczenia Obszaru Chronionego Krajobrazu Pojezierza Ełckiego.

5) obszary Natura 2000 – na terenie gminy występuje Specjalny Obszar Ochrony Ptaków – Jezioro Dobskie kod: PLB280012, dla którego obowiązuje rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 12 stycznia 2011r. w sprawie obszarów specjalnej ochrony ptaków (Dz. U. z 2011r., Nr 25 poz. 133), Specjalny Obszar Ochrony Siedlisk – Ostoja Północnomazurska kod: PLH280045 (nieustanowiona, wpisana na Shadow List) zatwierdzonym Decyzją Komisji z dnia 10 stycznia 2011 roku w sprawie przyjęcia na mocy dyrektywy Rady 92/43/EWG czwartego zaktualizowanego wykazu terenów mających znaczenie dla Wspólnoty składających się na kontynentalny region biogeograficzny (numer aktu normatywnego K(2010)9669).

6) pomniki przyrody- występuje dwadzieścia pięć pomników przyrody zgodnie z tabelą w pkt. 4.10;

7) stanowiska dokumentacyjne - na terenie gminy nie występują stanowiska dokumentacyjne;

8) użytki ekologiczne - na terenie gminy występują dwa użytki ekologiczne, zgodnie z punktem 4.10;

9) zespoły przyrodniczo-krajobrazowe- na terenie gminy nie występują zespoły przyrodniczo- krajobrazowe.

9. ANALIZA I OCENA PRZEWIDYWANYCH ZNACZĄCYCH ODDZIAŁYWAŃ NA ŚRODOWISKO ZWIĄZANYCH Z REALIZACJĄ STUDIUM UWARUNKOWAŃ.

Do inwestycji przewidzianych w gminie Giżycko, mogących oddziaływać na środowisko w myśl rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010 roku, należą:  wydobycie złóż kopalin;  lokalizacja elektrowni fotowoltaicznych realizowanych jako OZE;  rozbudowa i modernizacja dróg;  budowa sieci i obiektów infrastruktury technicznej;  zalesienie;  rozbudowa infrastruktury turystycznej związanej z wykorzystaniem dróg wodnych czy wyciągu narciarskiego. 36

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DO ZMIANY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY GIŻYCKO

Przeprowadzenie wszystkich działań wymaga uwzględnienia ich w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego. a). Wydobycie złóż kopalin metodą odkrywkową zawsze powoduje zmiany w środowisku naturalnym, są to zmiany rzeźby terenu, zmiany stosunków wodnych itp. Występują też uciążliwości związane z pracą kopalni: hałas, emisja pyłów i gazów do powietrza. Podczas eksploatacji należy dążyć do zabezpieczenia zasobów złoża przed nadmiernym wydobyciem, należy ustanowić pasy ochronne dla terenów sąsiednich, aby nie naruszyć ich integralności i jak najmniej na nie oddziaływać, należy tak prowadzić wydobycie, aby możliwe było chronienie zasobów wód powierzchniowych i podziemnych. Po zakończeniu eksploatacji złoża należy przeprowadzić rekultywację terenu. Najczęściej stosowaną metodą jest zalesienie danego obszaru, które chroni przed wymywaniem powierzchni terenu, możliwe jest również łąkowienie, zatapianie lub przeznaczenie do użytku rolniczego. Kierunki rekultywacji powinny być podporządkowane celom funkcjonalnym gospodarki przestrzennej. Według dokumentacji geologicznej złóż eksploatowanych na terenie gminy kierunki rekultywacji są określone bardzo ogólnie, jako „rolny”, „leśny”, „zalesienie”. b). Elektrownie fotowoltaiczne. Zgodnie ze stanowiskiem Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska przedsięwzięcie inwestycyjne polegające na budowie instalacji fotowoltaicznej o powierzchni zabudowy nie mniejszej niż 1 ha albo 0,5 ha na obszarach objętych formami ochrony przyrody, jest kwalifikowanym zagospodarowaniem terenu zaliczającym się do przepisów dotyczących zabudowy przemysłowej lub magazynowej wraz z towarzyszącą jej infrastrukturą i w przepisach z zakresu ochrony środowiska traktowanym w kategoriach przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko. Elektrownia fotowoltaiczna jest źródłem hałasu i zanieczyszczeń emitowanych do środowiska. W fazie realizacji przedsięwzięcia jak i eksploatacji inwestycja nie wpływa negatywnie na istniejący stan środowiska. d). Rozbudowa i modernizacja dróg spowoduje zmiany w środowisku przyrodniczym, zarówno negatywne np. zmiana stosunków glebowych, jak i pozytywne; jednakże przy zastosowaniu odpowiednich technologii i instalacji można zminimalizować szkody. e). Budowa, rozbudowa i modernizacja sieci infrastruktury technicznej pociąga za sobą krótkotrwałe zmiany w środowisku, występujące podczas budowy. Po zakończeniu budowy negatywne zmiany wywołane przez instalację zazwyczaj znikają, natomiast obserwowany jest pozytywny wpływ na środowisko, np. ograniczenie odprowadzania ścieków gospodarczych do wód powierzchniowych. Trwałą zmianą jest, podobnie jak w przypadku dróg, naruszenie struktury glebowej, wynikające z konieczności przygotowania wykopów. f). Zalesienie wywiera pozytywny wpływ na środowisko przyrodnicze poprzez przyczynienie się do zmniejszenia erozji gleb, zwiększenia akumulacji ditlenku węgla i innych gazów przemysłowych ze środowiska, izolacji akustycznej, poprawy warunków hydrologicznych, poprawy mikroklimatu, poprawy warunków życia w rejonach zurbanizowanych oraz ochrony różnorodności biologicznej. g). Rozbudowa infrastruktury turystycznej związanej z wykorzystaniem dróg wodnych pociągnie za sobą zmiany w środowisku przyrodniczym. Korzystnym wpływem niewątpliwie będzie rozbudowa sieci wodociągowej i kanalizacyjnej, która zmniejszy odprowadzanie ścieków komunalnych do wód powierzchniowych, przyczyni się do zmniejszenia zanieczyszczenia terenów nadwodnych podczas sezonu turystycznego. Częściowo niekorzystne mogą być zmiany wywołane rozbudową i budową portów, budowa wyciągu narciarskiego, udrażnianiem kanałów żeglugowych.

37

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DO ZMIANY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY GIŻYCKO

Dla wymienionych inwestycji konieczne jest sporządzenie raportu oddziaływania na środowisko zgodnie z wymogami ustawy z dnia 3 października 2008 roku o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko. Informacje zawarte w raporcie będą zawierać niezbędne elementy dotyczące wpływu inwestycji na środowiska. Zmiana studium zawiera ogólne zapisy i wskazuje kierunki rozwoju gminy dlatego na tym etapie niemożliwe jest dokładne określenie wpływu proponowanych rozwiązań na środowisko przyrodnicze gdyż nie wiadomo gdzie i w jakiej skali inwestycje dokładnie zostaną zrealizowane.

9.1. PROGNOZOWANE SKUTKI WPŁYWU REALIZACJI STUDIUM NA POSZCZEGÓLNE ELEMENTY ŚRODOWISKA PODCZAS BUDOWY I EKSPLOATACJI

9.1.1. BIORÓŻNORODNOŚĆ Największą różnorodność biologiczną obserwuje się na terenach niezurbanizowanych, pokrytych roślinnością uprawową, łąkową i leśną, zadrzewionych, podmokłych, np. w okolicy oczek wodnych, jezior i in. Zróżnicowanie siedlisk powoduje bogaty rozwój fauny. Przewidziane w studium rozbudowa miejscowości i zagęszczanie zabudowy mogą wywrzeć niewielki wpływ na bioróżnorodność tych obszarów. Dominuje w nich roślinność ruderalna, ogrodowa, ewentualnie uprawna, a więc zróżnicowanie biologiczne tych obszarów jest słabe. Lokalizowanie nowej zabudowy pociąga za sobą uporządkowanie przyległego terenu, nasadzenia roślinności rodzimej i obcej, a więc zwiększa bioróżnorodność. Podobne skutki może wywołać porządkowanie przestrzeni publicznej miejscowości, organizowanie parków itp. Nasadzenia drzew mogą zwiększyć liczbę ptaków, w tym gniazdujących i bezkręgowców. Podczas eksploatacji złóż kopalin dochodzi do miejscowych zmian stosunków glebowych i wodnych, zniszczenia szaty roślinnej i wyeliminowania fauny (poprzez migrację do innych siedlisk). Zgodnie z zapisami ustaw o ochronie gruntów rolnych i leśnych, prawa geologicznego i górniczego i innych, tereny, na których eksploatowano kopaliny przeznaczone są do rekultywacji i rewitalizacji. Rodzaj działań rekultywacyjnych określany jest ogólnie w dokumentacji geologicznej złoża i koncesji na wydobycie oraz planach zagospodarowania przestrzennego. Najczęstszym sposobem rekultywacji jest zalesienie lub przeznaczenie na cele rolnicze. Zalesienie lub łąkowienie terenu, przy odpowiednim doborze gatunkowym roślin może znacząco podnieść bioróżnorodność na danym obszarze. Tereny pod lokalizacje elektrowni fotowoltaicznych zostają wyłączone z produkcji rolniczej, zatem zaprzestaje się w większości użytkowania rolniczego i produkcji monokultur rolniczych jednakże powierzchnia biologicznie czynna terenu w większości zostaje zachowana. Modernizacja i budowa dróg spowoduje zmniejszenie powierzchni biologicznie czynnej wokół dróg, zachwianie stosunków glebowych oraz usunięcie części zadrzewień przydrożnych (w tym drzew chorych i zaatakowanych przez pasożyty). Jednakże spowoduje to nasadzenie nowej zieleni, również w miejscach poprzednio jej pozbawionych, więc w skali gminy w dalszej perspektywie czasowej może spowodować zwiększenie bioróżnorodności. Zalecana jest dbałość o odpowiedni dobór gatunkowy sadzonych roślin, aby uniknąć wprowadzania gatunków obcych siedliskowo, co mogłoby wywołać niepożądane zmiany w ekosystemie. Budowa infrastruktury technicznej na etapie realizacji inwestycji spowoduje miejscowe naruszenie warunków glebowych oraz usunięcie roślinności. Po zakończeniu budowy nastąpi przywrócenie roślinności. Rozbudowa infrastruktury turystycznej związanej z użytkowaniem wód może przyczynić się do miejscowego zmniejszenia bioróżnorodności kanałów i strefy przyportowej i przykanałowej jezior. Udrożnienie kanałów żeglugowych spowoduje usunięcie warstwy dna wraz z żyjącymi tam organizmami, jednakże równocześnie wywoła to zwolnienie procesu eutrofizacji antropogenicznej. Przeprowadzone zadrzewienie terenów gminy powiązane z przemyślanym doborem gatunków roślin, zwiększy bioróżnorodność gminy poprzez stworzenie nowych siedlisk.

9.1.2. LUDZIE Realizacja założeń studium powinna wpłynąć pozytywnie na stan zdrowia mieszkańców gminy.

38

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DO ZMIANY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY GIŻYCKO

Rozwój budownictwa mieszkaniowego i turystycznego wymusi zastosowanie nowoczesnych i ekologicznych technologii, zwiększających komfort życia. Modernizacja i rozbudowa dróg przy zastosowaniu odpowiednich technologii oraz wykonania barier akustycznych, np. zadrzewienia, przyczyni się do zmniejszenia hałasu i zniweluje poziom wibracji mających negatywny wpływ na zdrowie i samopoczucie ludzi mieszkających w pobliżu ciągów komunikacyjnych.

Tabela.10. Dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku powodowanego przez poszczególne grupy źródeł hałasu, z wyłączeniem hałasu powodowanego przez starty, lądowania i przeloty statków powietrznych oraz linie elektroenergetyczne, wyrażone wskaźnikami LAeq D i LAeq N, które to wskaźniki mają zastosowanie do ustalania i kontroli warunków korzystania ze środowiska, w odniesieniu do jednej doby Lp. Rodzaj terenu Dopuszczalny poziom hałasu w [dB]

Drogi lub linie kolejowe1) Pozostałe obiekty i działalność będąca źródłem hałasu LAeq D LAeq N LAeq D LAeq N przedział czasu przedział czasu przedział czasu przedział czasu odniesienia równy odniesienia odniesienia równy odniesienia równy 1 16 godzinom równy 8 8 najmniej najmniej korzystnej godzinom korzystnym godzinie nocy godzinom dnia kolejno po sobie następującym 1 a)Strefa ochronna "A" 50 45 45 40 uzdrowiska b) Tereny szpitali poza miastem 2 a) Tereny zabudowy 61 56 50 40 mieszkaniowej jednorodzinnej b) Tereny zabudowy związanej ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży2) c) Tereny domów opieki społecznej d) Tereny szpitali w miastach 3 a) Tereny zabudowy 65 56 55 45 mieszkaniowej wielorodzinnej i zamieszkania zbiorowego b) Tereny zabudowy zagrodowej c) Tereny rekreacyjno- wypoczynkowe2) d) Tereny mieszkaniowo- usługowe 4 Tereny w strefie 68 60 55 45 śródmiejskiej miast powyżej 100 tys. mieszkańców3)

Konieczność ochrony ludności przed hałasem oraz innymi zagrożeniami wymaga zachowania odpowiednich odległości. Należy przestrzegać zapisów Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 1.10.2012r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. z 2012 poz. 1109), oraz Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 30 października 2003r. w sprawie dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku oraz sposobów sprawdzania dotrzymania tych poziomów (Dz. U. Nr 192 z 2003r., poz. 1883). Ogniwa fotowoltaiczne nie oddziałują negatywnie na ludzi i nie emitują hałasu.

39

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DO ZMIANY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY GIŻYCKO

Modernizacja i rozbudowa sieci wodno-kanalizacyjnej przyczyni się do obniżenia ryzyka zanieczyszczenia wód podziemnych oraz zmniejszy prawdopodobieństwo wystąpienia chorób związanych z brakiem higieny. Podczas realizacji wymienionych inwestycji zdrowie i samopoczucie ludzi może ulec pogorszeniu w wyniku wzrostu natężenia transportu samochodowego urobku i materiałów budowlanych na i z miejsca budowy, zwiększonej emisji spalin, pylenia się z dróg oraz hałasu. Możliwe też będzie zwiększenie liczby wypadków w wyniku zmniejszenia widoczności przejazdu, zmian w organizacji ruchu. Uciążliwości te będą ograniczone do miejsca budowy i jego najbliższego sąsiedztwa. Wydobycie kopalin nie powinno wpływać bezpośrednio na stan zdrowia ludności. Zalesienia powodując zmianę topoklimatu i akumulując zanieczyszczenia obecne w powietrzu oraz zwiększając walory krajobrazowe, stworzą miejsca wypoczynku dla mieszkańców gminy i turystów.

9.1.3. POWIERZCHNIA ZIEMI I GLEBY Powierzchnia ziemi i gleby są zanieczyszczane w sąsiedztwie ciągów komunikacyjnych w wyniku osadzania się spalin, resztek paliw i awarii komunikacyjnych, powstawania dzikich wysypisk śmieci, nielegalnego uwalniania ścieków do środowiska oraz osadzania się pyłów powstających podczas spalania węgla i innych paliw w piecach. W zapisach zmiany studium przewiduje się wykonanie inwestycji, które mogą poprawić stan gleb. Ich realizacja jest uzależniona od wykonania odpowiednich ustaleń w planach zagospodarowania przestrzennego gminy. Podczas prowadzenia prac budowlanych związanych zarówno z modernizacją i budową dróg, budownictwem mieszkaniowym i usługowym, budową elektrowni fotowoltaicznych, rozbudową i modernizacją infrastruktury technicznej i in. dochodzić będzie do zmiany profilu glebowego, w wyniku konieczności wykonania wykopów, wykonania nasypów, naniesienia materiału budowlanego z zewnątrz. Ingerencja w profil glebowy ograniczy się do miejsca budowy i najbliższego sąsiedztwa. W przypadku budowy dróg dochodzi do trwałej zmiany rzeźby terenu. Na etapie eksploatacji i rozbiórki nie przewiduje się znaczącego wpływu na glebę i powierzchnię ziemi. Podczas eksploatacji tereny w sąsiedztwie obszarów zainwestowanych będą wykorzystywane w dotychczasowy sposób. Rozbudowa sieci wodno-kanalizacyjnej spowoduje zmniejszenie ilości nielegalnie uwalnianych ścieków komunalnych do środowiska zarówno z gospodarstw domowych, jak i przystani wodnych (budowa miejsc odbierających płynne nieczystości z chemicznych toalet jachtowych). Eksploatacja złóż kopalin powoduje olbrzymie zmiany w profilu glebowym oraz rzeźbie terenu. Przede wszystkim dochodzi do usunięcia warstwy urodzajnej gleby. Prowadzenie wydobycia podlega przepisom ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych, prawa geologicznego i górniczego oraz prawie ochrony środowiska. Dokładniejsze wymogi dotyczące sposobu wydobycia i rekultywacji terenu zawarte są w dokumentacji geologicznej złoża i koncesji. Zalesienie powinno wywierać pozytywny wpływ na stan gleb przyczyniając się do ograniczenia erozji i wymywania powierzchniowej warstwy gruntu. Wykonanie wykopów pod ewentualne porty bezpośrednio wpłynie na kształt linii brzegowej. Wg wytycznych Ministerstwa Gospodarki i Pracy zawartych w „Rozszerzonym opisie merytorycznym projektu modelowego: budowa lub modernizacja stanicy wodnej” należy wybrać taką metodę budowy, aby jak najmniej ingerować w środowisko wodne. Udrażnianie portów i kanałów wymaga usunięcia warstwy namułów, które po odsączeniu mogą zostać użyte do użyźnienia gleb, rekultywacji składowisk odpadów lub umocnienia brzegów.

9.1.4. WODY PODZIEMNIE I POWIERZCHNIOWE Gmina Giżycko posiada jedną z najlepiej rozwiniętych sieci wodno-kanalizacyjnych wśród gmin wiejskich województwa warmińsko-mazurskiego. Jednakże istniejące w gminie rozwiązania dotyczące infrastruktury wodno-kanalizacyjnej i gospodarki odpadami nie eliminują wszystkich zagrożeń dla jakości wód podziemnych i powierzchniowych.

40

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DO ZMIANY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY GIŻYCKO

W zmianie studium uwarunkowań uwzględniono konieczność rozbudowy infrastruktury wodociągowej i kanalizacyjnej, budowę kanalizacji deszczowej w miejscowościach Pierkunowo i Gajewo, budowę lokalnych systemów oczyszczania ścieków. Realizacja tych założeń pozwoli na zabezpieczenie wód podziemnych i powierzchniowych przed skażeniem. Eksploatacja złóż kopalin może wywołać zmianę stosunków wodnych terenu i może spowodować miejscowe obniżenie poziomu wód gruntowych. Wg zapisów ustaw regulujących wydobycie kopalin (Dz.U. 2008 Nr 25, poz. 150 z późn. zm., Dz.U. 2003 Nr 80, poz. 717 ze zm., Dz.U. 1995 Nr 16, poz. 78 ze zm., Dz.U. 1994 Nr 27, poz. 96 z późn. zm.), wydobywca jest zobowiązany do takiej eksploatacji, aby zabezpieczyć wody powierzchniowe i podziemne. Szczegółowe zapisy dotyczące sposobu realizacji tych wymogów, zgodnych z polityką rozwoju gminy mogą zostać zawarte dopiero na etapie planu zagospodarowania przestrzennego. Budowa elektrowni fotowoltaicznych nie będzie miała wpływu na stosunki wodne gminy. Możliwe jest lokalne ograniczenie infiltracji wody opadowej do gruntu, podobne do obserwowanego przy rozbudowie dróg i budownictwa kubaturowego. Zalesienie i zadrzewienie terenów powinno spowodować poprawę miejscowych stosunków wodnych. Nastąpi akumulacja wody w obrębie brył korzeniowych drzew oraz zatrzymanie części wody przez ściółkę. Na etapie realizacji planowanych inwestycji możliwe jest zanieczyszczenie wód powierzchniowych i podziemnych substancjami ropopochodnymi wykorzystywanymi podczas budowy, jako paliwo itp. Znaczna część gminy położona jest w obszarze chronionego krajobrazu. Zgodnie z uchwałą Nr VII/126/11 Sejmiku Województwa Warmińsko-Mazurskiego z dnia 24 maja 2011 r. w sprawie wyznaczenia Obszaru Chronionego Krajobrazu Pojezierza Ełckiego oraz uchwałą Nr XXII/430/12 Sejmiku Województwa Warmińsko – Mazurskiego z dnia 27 listopada 2012 r. w sprawie wyznaczenia Obszaru Chronionego Krajobrazu Krainy Wielkich Jezior Mazurskich zabronione jest m.in. prowadzenie działań wpływających na stan wód, z wyłączeniem inwestycji m.in. nie wywierających negatywnego wpływu na środowisko oraz służących celom interesu publicznego. Ponadto należy założyć hipotetycznie, iż nieodpowiednio składowane materiały budowlane oraz materiały stosowane w pracach nawierzchniowych, wykończeniowych oraz zanieczyszczenia wód substancjami chemicznymi w szczególności ropopochodnymi wyciekającymi z maszyn, np. w wyniku awarii mogą przyczynić się do lokalnego zanieczyszczenia wód powierzchniowych. Dlatego zarówno na etapie realizacji jak i eksploatacji omawianej zabudowy należy zachować szczególne środki ostrożności, by nie dopuścić do ewentualnego przedostania się zanieczyszczeń do gleb, wód. W wyniku wprowadzenia zapisów przyjętych w projekcie zmiany studium należy się spodziewać nie tylko poprawy jakości wód powierzchniowych, których stan decyduje o walorach krajobrazowych, rekreacyjnych, ale także wód podziemnych w perspektywie długoterminowej.

9.1.5. ZANIECZYSZCZENIE POWIETRZA ATMOSFERYCZNEGO Zmiana studium nie przewiduje powstania dużych instalacji emitujących zanieczyszczenia do atmosfery. Proponowane inwestycje w modernizację i rozbudowę dróg, budownictwo, infrastrukturę techniczną, turystyczną i in. nie spowodują gwałtownego wzrostu emisji zanieczyszczeń. Na etapie realizacji wymienionych inwestycji możliwe będzie intensywniejsze pylenie i emisja spalin spowodowane transportem materiałów budowlanych, urobku. Poprawa stanu dróg może pośrednio spowodować zwiększony ruch samochodowy jednakże jest to proces nie podlegający regulacjom. Podobnie rozbudowana infrastruktura turystyczna może spowodować większy napływ turystów, co będzie skutkować wydzielaniem większej ilości zanieczyszczeń w wyniku spalania paliw płynnych (ruch samochodowy, łodzie, skutery wodne, ogrzewanie wody itp.). Procesy technologiczne związane z eksploatacją kopalin odpowiadają za zanieczyszczenie powietrza pyłami pochodzącym z kopalni oraz spalinami. Nowe zalesienia spowodują większą akumulację ditlenku węgla oraz innych gazów z atmosfery przez rośliny.

41

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DO ZMIANY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY GIŻYCKO

Ogniwa fotowoltaiczne są uważane za bardzo przyjazne źródło energii w porównaniu z wykorzystaniem paliw kopalnych. Z punku widzenia polityki przestrzennej kraju lokalizowanie OZE jest alternatywą dla paliw wysokoemisyjnych, mocno obciążających atmosferę. Do roku 2020 Polska musi zwiększyć do 15%, z obecnych 9,5% udział energii elektrycznej wytwarzanej ze źródeł odnawialnych. Jeśli poziom ten nie zostanie osiągnięty, Polska będzie musiała kupować tak zwane "zielone certyfikaty" od krajów mających nadwyżki w produkcji energii odnawialnej. Krajowe regulacje przewidują, że w latach 2010 – 2014 udział odnawialnych źródeł energii w całkowitym jej zużyciu ma wynosić nieco ponad 10%. W Polsce zdecydowanie największy potencjał rozwoju posiada energetyka oparta o biogaz i wiatr. W sposób pośredni przyczynią się natomiast do ograniczenia szkodliwych emisji ze spalania paliw kopalnych. Energia elektryczna z paneli fotowoltaicznych powstaje w fotoogniwie (element półprzewodnikowy w którym następuje przemiana energii promieniowania słonecznego w energię elektryczną), na skutek zjawiska fotowoltaicznego powstaje przemieszczenie ładunków elektrycznych co powoduje pojawienie się różnicy potencjałów, czyli napięcia elektrycznego. Panele fotowoltaiczne w zespołach tzw. „sekcjach” podłączone są do inwerterów – przetwornic prądu które przemieniają prąd stały (z paneli) w prąd zmienny, które poprzez transformator przekażą energię do lokalnego systemu elektroenergetycznego.

9.1.6. KLIMAT Realizacja zapisów studium nie wpłynie na ogólne warunki klimatyczne gminy. Możliwa jest lokalna zmiana mikroklimatu związana na przykład ze wzrostem wilgotności powietrza w sąsiedztwie terenów zalesionych lub osłabieniem siły wiejących wiatrów w pobliżu lasów. Dyrektywa UE 2009/28/WE w sprawie promocji stosowania energii z odnawialnych źródeł, uznaje instalacje wykorzystujące OZE status narzędzi służących ochronie środowiska poprzez redukcję emisji gazów cieplarnianych oraz innych zanieczyszczeń emitowanych do atmosfery przez konwencjonalne źródła energii. Pomimo wielu dyskusji, sporów wychodzących od zagorzałych przeciwników, to OZE w coraz większym stopniu pozwalają zaspokajać wciąż rosnące zapotrzebowanie na energię elektryczną i jednocześnie walczyć z postępującym w dość szybkim tempie globalnym ociepleniem.

9.1.7. HAŁAS Dopuszczalny poziom hałasu w środowisku jest określony w rozporządzeniu Ministra Środowiska w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku. Poziom dźwięku emitowanego podczas realizacji zaplanowanych inwestycji oraz podczas pracy kopalni nie powinien znacząco wpłynąć na warunki akustyczne. Pogorszenie się warunków będzie zachodziło tylko podczas przeprowadzania prac budowlanych, w godzinach pracy. Zakładane jest zwiększenie hałasu w pobliżu dróg. Obniżenie poziomu dźwięku można osiągnąć poprzez zastosowanie ekranów akustycznych i zadrzewień oraz wykorzystaniu odpowiednich nawierzchni. Ogniwa fotowoltaiczne nie emitują hałasu.

9.1.8. SZATA ROŚLINNA Realizacja zapisów studium wpłynie na szatę roślinną bezpośrednio w miejscach realizacji inwestycji i najbliższym sąsiedztwie. Kopalnie oraz budowy zajmują część gruntu powodując konieczność usunięcia drzew i wierzchniej warstwy ziemi w miejscach usadowienia fundamentów, nasypów pod drogi, wykopach, ale również pod tzw. zaplecze techniczne, miejsce składowania materiałów, drogi techniczne itp. Zgodnie z odpowiednimi przepisami tereny te zostają następnie rekultywowane jednak przywrócenie gęstości pokrywy roślinnej i jej zróżnicowania wymaga czasu. Realizacja elektrowni fotowoltaicznych wymaga wyłączenia terenu z użytkowania rolniczego i zaprzestania produkcji rolniczych w tym głównie monokultur rolniczych. Konserwowanie urządzeń wodnych i kanałów pociąga za sobą usunięcie namułów wraz z roślinnością, powodując jałowienie dna. Zabiegi te są konieczne dla sprawnego funkcjonowania

42

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DO ZMIANY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY GIŻYCKO infrastruktury wodnej, należy jednak uważać aby nie wpłynęły negatywnie na obszary, na których nie ingerowano. Powstawanie nowych budynków czy pokrycia terenu panelami fotowoltaicznymi powoduje zmiany nasłonecznienia terenu, co może spowodować miejscowe zastąpienie roślinności światłolubnej cieniolubną. Przygotowanie terenów pod większe inwestycje, takie jak modernizacje dróg, wymusza nieraz wykarczowanie znacznych fragmentów lasu i zadrzewień w przyszłym pasie drogowym. Powoduje to gwałtowną zmianę w przydrożnej strukturze lasu. Drzewa znajdujące się pierwotnie w głębi, osłonięte przed gwałtownymi zmianami warunków atmosferycznych i emisją zanieczyszczeń, zostaną drzewami skrajnymi. Część z nich może nie zaadaptować się do zmienionych warunków środowiskowych. Nieuniknione jest również odsunięcie się dolnego piętra lasu w głąb. Zadrzewienia i zalesienia terenów wywrą pozytywny wpływ na szatę roślinną gminy jeśli zadba się o odpowiedni dobór gatunkowy roślin. Zalecane są gatunki rodzime, przystosowane do warunków klimatycznych panujących w danym regionie. W dalszym okresie tereny zadrzewione stworzą warunki do rozwoju innych roślin.

9.1.9. FAUNA Realizacja inwestycji przewidzianych w studium wpłynie na faunę. Stopień ingerencji i odwracalność procesu zależy od zastosowania odpowiednich technologii, regulacji prawnych i rekomendacji. Rozbudowa miejscowości w obrębie już istniejących zabudowań i porządkowanie przestrzeni publicznej nie powinno wpłynąć znacząco na miejscową populację kręgowców. Jednak usunięcie takich elementów krajobrazu jak stare budynki, drzewa, uporządkowanie skwerów może wpłynąć negatywnie na bezkręgowce, pozbawiając je siedlisk. Usunięcie szaty roślinnej towarzyszące modernizacjom dróg oraz wznoszenie nasypów spowoduje wypłoszenie zwierzyny oraz uniemożliwienie migracji na miejsce żerowania lub rozmnażania. Jest to szczególnie istotne w przypadku zwierząt chronionych np. pachnicy dębowej, których bytowanie ogranicza się do niewielkiego obszaru. W miejscach przecięcia się dróg ze szlakami migracyjnymi zwierząt konieczne jest wprowadzenie przejść dla zwierząt o odpowiedniej szerokości i wysokości. W przypadku płazów i gadów warto montować bariery uniemożliwiające im wejście na jezdnię. Lokalizacja przejść powinna być przemyślana, aby spełniała swoją rolę. Rozbudowa wodniackiej infrastruktury turystycznej może zmniejszyć liczę przybrzeżnych miejsc lęgowych i żerowisk dla ptactwa wodnego i innych zwierząt wodnych. Podczas eksploatacji kopalin dochodzi to wypłoszenia zwierząt oraz zniszczenia ich miejsc rozmnażania i pobytu. Każda większa inwestycja, ze względu na hałas, obecność ludzi i zanieczyszczeń pociągnie za sobą okresową migrację zwierząt na inne tereny. Zalesienie terenu tworzy nowe miejsca bytowania i żerowania zwierząt.

9.1.10. KRAJOBRAZ Większa część gminy Giżycko znajduje się w obrębie obszaru chronionego krajobrazu, co oznacza że należy zwrócić szczególną rolę na ochronę i kształtowanie środowiska przyrodniczego, kulturowego oraz wizualnego. Projektowana rozbudowa i uporządkowanie zabudowy mieszkaniowej i usługowej winno wpłynąć korzystnie na krajobraz miejscowości. Modernizacja dróg pociąga za sobą zmianę flory oraz rzeźby terenu, co w odczuciu społecznym może powodować obniżenie walorów krajobrazowych regionu. Eksploatacja kopalin związana jest z nieodwracalną zmianą rzeźby terenu. Po zakończeniu eksploatacji podczas rekultywacji przywraca się warstwę gleby i przeznacza teren do wykorzystania jako grunty rolnicze lub leśne lub tworzy się sztuczne zbiorniki wodne. Kierunek rekultywacji określany jest w koncesji na wydobycie. Panele fotowoltaiczne odbijają światło słoneczne i mogą powodować odblask widoczny z wielu kilometrów w zależności od usytuowania elektrowni.

43

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DO ZMIANY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY GIŻYCKO

Zalesienia zwiększają walory krajobrazowe terenu.

9.1.11. ODPADY Proponowane w studium zasady gospodarki odpadami przyczynią się do polepszenia systemu zbiórki, gromadzenia i unieszkodliwiania odpadów. Wraz z powstaniem i funkcjonowaniem nowej zabudowy należy spodziewać się gromadzenia odpadów socjalno bytowych- odpady komunalne o kodzie 20 03 01. Odpady gromadzone będą w odpowiednich pojemnikach, w wydzielonym miejscu, w granicach własnych działki i wywożone przez wyspecjalizowane jednostki. Niewielkie ilości odpadów typu smarów, olejów - kod odpadu 13 02 06 (Syntetyczne oleje silnikowe, przekładniowe i smarowe) bądź ewentualnych odpadów budowlanych powstałych w etapie realizacji inwestycji - kod odpadu 17 01 82 (inne nie wymienione odpady budowlano – remontowe) wg Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r., w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. Nr 112, poz. 1206) będą zgodnie z ustawą z dnia 14 grudnia 2012r. o odpadach (Dz. U. z 2013r. poz. 21), przekazywane do unieszkodliwienia podmiotom gospodarczym posiadającym odpowiednie decyzje administracyjne. Zgodnie z zasadą „zanieczyszczający płaci” koszty działań zapobiegawczych i naprawczych w sytuacji spowodowania szkód w środowisku na etapie realizacji inwestycji ponosił będzie inwestor lub/i podmiot świadczący usługi (np. firmy zewnętrzne wynajęte do realizacji inwestycji). Spodziewany wzrost gospodarczy może przyczynić się do większej niż dotychczas produkcji odpadów komunalnych przypadających na jednego mieszkańca. Obecnie w województwie warmińsko- mazurskim wytwarzanych ok 300kg odpadów rocznie na osobę. Wszystkie odpady powinny być zagospodarowane zgodnie z ustawą z dnia 14 grudnia 2012r. o odpadach (Dz. U. z 2013r. , poz. 21).

9.1.12. ZASOBY NATURALNE Na terenie gminy występują eksploatowane złoża kopalin. W zmianie studium wskazano również lokalizację złóż perspektywicznych. Ich ewentualne wydobycie, będzie mogło nastąpić po spełnieniu wszystkich obowiązujących przepisów w tym uzyskaniu koncesji na wydobycie oraz zostać poprzedzone wykonaniem raportu oddziaływania na środowisko. Podczas eksploatacji złoża następuje zmniejszenie powierzchni złoża oraz dochodzi do gromadzenia nadmiarowych mas ziemnych. Zgodnie z ustawą o odpadach warunki usuwania lub przemieszczania mas ziemnych związanych z eksploatacją kopalin powinien określać miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, lub w razie jego braku decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu.

9.1.13. ZABYTKI I DOBRA KULTURY Na terenie gminy występują obiekty wpisane do wojewódzkiej ewidencji zabytków, liczne stanowiska archeologiczne i cenne układy ruralistyczne. Gmina nie posiada opracowanej gminnej ewidencji zabytków. Zgodnie z zapisami studium zaleca się opracowanie gminnej ewidencji zabytków. Objęcie ochroną układów architektonicznych, ruralistycznych i sakralnych, w celu zachowania specyfiki krajobrazowej regionu powinno zachodzić na etapie opracowania planu zagospodarowania przestrzennego. Odnosząc się do terenów sąsiednich należy zauważyć, że większość badanych składników środowiska kulturowego stanowią dominanty jakościowe, których lokalizacja nie wpływa zasadniczo na konieczność regulowania relacji przestrzennych. Nie stanowią one elementu krajobrazu kulturowego w szerszym ujęciu i nie mogą być rozpoznawane w szerszej skali aniżeli bezpośrednie sąsiedztwo. Pozostałe elementy krajobrazu kulturowego nie posiadają szczególnych wyróżników o wartościach historycznych w analizowanym aspekcie. Wszystkie inwestycje budowlane w obszarach objętych ochroną konserwatorską powinny być uzgadniane z Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków.

44

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DO ZMIANY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY GIŻYCKO

9.1.14. DOBRA MATERIALNE Do dóbr materialnych należy zaliczyć istniejące zabudowania, inne budynki, budowle, drogi i obiekty. W zakresie formy architektonicznej w studium określa się parametry tejże zabudowy, stąd należy wskazać, iż nastąpi kontynuacja zabudowy w zakresie formy architektonicznej zastanej w układzie przestrzennym. Należy liczyć się także z poprawą jakości dróg oraz infrastruktury technicznej.

9.2. PODSUMOWANIE. W poniższych tabelach przedstawiono możliwe skutki oddziaływania poszczególnych inwestycji na komponenty środowiska.

Tabela 10. Typy potencjalnych oddziaływań na środowisko w układzie: źródło – stresor – odbiornik Typy zamierzeń inwestycyjnych – źródła Stresory Odbiorniki oddziaływań Gospodarka wodno-ściekowa budowa i modernizacja systemów kanalizacji ścieki wody budowa i modernizacja kanalizacji deszczowej osady ściekowe powierzchniowe budowa i modernizacja sieci wodociągowej odory i zanieczyszczenia biologiczne powietrze przebudowa stacji uzdatniania wody hałas fauna ograniczenia w użytkowaniu przestrzeni flora stymulowanie wzrostu presji ludzie urbanizacyjnej gleba Gospodarka odpadami modernizacja składowiska odpadów hałas wody budowa instalacji do selekcji, odzysku i dioksyny, furany, pyły NOx, SOx powierzchniowe recyklingu odpadów komunalnych odpady niebezpieczne wody podziemne ścieki powietrze transport odpadów ludzie Gospodarka rolnicza i leśna ochrona gleb użytkowanych rolniczo zmiany sposobu wykorzystania terenu fauna stworzenie rejestrów gleb wyłączanych z zmiana stosunków wodnych flora użytkowania na cele rolnicze i leśne ograniczenia w wykorzystywaniu ludzie ochrona gruntów leśnych przestrzeni klimat zalesianie wody powierzchniowe wody podziemne gleby Układ komunikacyjny modernizacja i przebudowa dróg spaliny ludzie hałas powietrze zajęcie powierzchni flora niwelacja terenu fauna trwałe zanieczyszczenia gleby lokalna zmiana warunków hydrologicznych modernizacja linii kolejowych (elektryfikacja) promieniowanie elektromagnetyczne ludzie zakłócenia krajobrazu awifauna krajobraz Infrastruktura energetyczna rozbudowa i modernizacja sieci promieniowanie elektromagnetyczne ludzie dystrybucyjnych średniego ograniczenia w wykorzystywaniu krajobraz i niskiego napięcia przestrzeni awifauna rozbudowa i modernizacja sieci ciepłowniczych zakłócenia krajobrazu budowa elektrowni fotowoltaicznych zajęcie przestrzeni krajobraz ograniczenia w wykorzystywaniu przestrzeni rozbudowa sieci przesyłowej gazu ziemnego ograniczenia w wykorzystywaniu wody podziemne przestrzeni gleba stymulowanie wzrostu presji ludzie urbanizacyjnej Telekomunikacja rozbudowa i modernizacja infrastruktury promieniowanie elektromagnetyczne ludzie światłowodowej stymulowanie wzrostu presji gleba rozwój systemów telekomunikacyjnych i urbanizacyjnej 45

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DO ZMIANY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY GIŻYCKO

teleinformatycznych przewodowych i bezprzewodowych

Tabela 11. Oddziaływania bezpośrednie, pośrednie, wtórne, skumulowane, długoterminowe, średnioterminowe i krótkoterminowe, stałe i chwilowe oraz pozytywne i negatywne na komponenty środowiska. Komponenty Sposób oddziaływania Rodzaj oddziaływania środowiska Różnorodność Wprowadzenie nowej zieleni Bezpośrednie, stałe, pozytywne biologiczna Zmniejszenie powierzchni gruntów rolnych Bezpośrednie, stałe, negatywne

Prowadzenie infrastruktury technicznej Bezpośrednie, średnioterminowe, negatywne, pozytywne Wykopy pod projektowanymi drogami Bezpośrednie, średnioterminowe, negatywne, pozytywne Eksploatacja złóż kopalin Bezpośrednie, stałe, negatywne, pozytywne

Ludzie Wprowadzenie nowej zieleni Bezpośrednie, pośrednie, stałe, pozytywne

Izolacja akustyczna wzdłuż Bezpośrednie, pośrednie, długoterminowe, modernizowanych dróg pozytywne Roboty budowlane, etap budowy dróg Bezpośrednie, pośrednie, krótkoterminowe, i infrastruktury średnioterminowe, negatywne Powierzchnia ziemi Wykopy pod fundamentami budynków Bezpośrednie, stałe, negatywne i gleby Wykopy pod projektowanymi drogami Bezpośrednie, stałe, negatywne

Prowadzenie infrastruktury technicznej Bezpośrednie, stałe, negatywne

Eksploatacja złóż kopalin Bezpośrednie, stałe, negatywne

Wprowadzenie nowej zieleni Bezpośrednie, pośrednie, długoterminowe, pozytywne Wody podziemne Wykopy pod fundamentami budynków Bezpośrednie, chwilowe, negatywne i powierzchniowe Wykopy pod projektowanymi drogami Bezpośrednie, chwilowe, negatywne

Prowadzenie infrastruktury technicznej Bezpośrednie, chwilowe, negatywne, pozytywne Wprowadzenie nowej zieleni Pośrednie, krótkoterminowe, długoterminowe, pozytywne Eksploatacja złóż kopalin Pośrednie, długoterminowe, stałe, negatywne Zanieczyszczenie Roboty budowlane Pośrednie, chwilowe, negatywne powietrza atmosferycznego Ogrzewanie budynków Wtórne, długoterminowe

Zwiększenie ilości pojazdów Wtórne, długoterminowe samochodowych

Klimat Budowa budynków i dróg Pośrednie, długoterminowe

Zwiększenie ilości pojazdów Wtórne, długoterminowe samochodowych Hałas Etap budowy budynków, dróg Bezpośrednie, średnioterminowe, i infrastruktury negatywne Ruch pojazdów samochodowych Bezpośrednie, długoterminowe, negatywne

Szata roślinna Wprowadzenie nowej zieleni Bezpośrednie, stałe, pozytywne

Roboty budowlane i prowadzenie Bezpośrednie, długoterminowe, stałe, infrastruktury technicznej negatywne, pozytywne

46

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DO ZMIANY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY GIŻYCKO

Eksploatacja kopalin Bezpośrednie, długoterminowe, stałe, negatywne, pozytywne Konserwacja urządzeń wodnych i kanałów Bezpośrednie, chwilowe, negatywne

Powstanie elektrowni fotowoltaicznych Bezpośrednie, długoterminowe

Fauna Ogrodzenie terenu Bezpośrednie, długoterminowe

Wprowadzenie nowej zieleni Bezpośrednie, stałe, pozytywne

Roboty budowlane i prowadzenie Bezpośrednie, długoterminowe, stałe, infrastruktury technicznej negatywne, pozytywne Eksploatacja kopalin Bezpośrednie, długoterminowe, stałe, negatywne, pozytywne Konserwacja urządzeń wodnych i kanałów Bezpośrednie, chwilowe, negatywne, pozytywne

Krajobraz Powstanie nowych budynków, dróg Bezpośrednie, długoterminowe

Eksploatacja kopalin Bezpośrednie, długoterminowe, stałe, negatywne, pozytywne Powstanie elektrowni fotowoltaicznych Bezpośrednie, długoterminowe

Odpady Odpady podczas etapu realizacji zamierzeń Pośrednie, krótkoterminowe, negatywne planu Odpady podczas etapu użytkowania Wtórne, długoterminowe

Zasoby naturalne Eksploatacja złóż Długoterminowe, stałe, negatywne Zabytki Roboty budowlane i prowadzenie Bezpośrednie, pośrednie, chwilowe, stałe, infrastruktury technicznej negatywne, pozytywne Dobra materialne Poprawa stanu technicznego dróg Bezpośrednie, długoterminowe, pozytywne

Obszary Natura 2000 Roboty budowlane i prowadzenie Bezpośrednie, pośrednie, chwilowe, stałe, infrastruktury technicznej negatywne, pozytywne Wprowadzenie nowej zieleni Bezpośrednie, stałe

9.2. PROGNOZOWANE SKUTKI WPŁYWU REALIZACJI STUDIUM NA POSZCZEGÓLNE ELEMENTY ŚRODOWISKA PODCZAS LIKWIDACJI I NA ETAPIE ROZBIÓRKI Precyzyjne oszacowanie wpływu realizacji studium na poszczególne elementy środowiska na etapie likwidacji nie jest możliwe. Wynika to z ogólności zapisów studium oraz niemożliwości przewidzenia stanu prawnego w momencie likwidacji zamierzonych inwestycji. Według obowiązującej ustawy o odpadach wytwórcą odpadów powstających wyniku budowy, rozbiórki, remontu obiektów, czyszczenia zbiorników lub urządzeń jest podmiot świadczący usługi. Podmioty te są zobowiązane do właściwego gospodarowania odpadami i uzyskania odpowiednich decyzji i pozwoleń z zakresie gospodarki odpadami. Podczas rozbiórki obiektów budowlanych, dróg, likwidacji kopalni odkrywkowych i in. powstają odpady, które oddziałują negatywnie na środowisko. Aby zminimalizować szkody w środowisku dopuszczalne jest wtórne wykorzystanie tych materiałów. Wystąpią również zmiany rzeźby terenu (likwidacja nasypów, wyrobiska pokopalniane itp.), szaty roślinnej i in., które wymagać będą odpowiednich działań. Do odpadów powstałych podczas likwidacji inwestycji wymienionych w studium zaliczać się będą m.in.:  odpady betonu oraz gruz betonowy z rozbiórek i remontów;  gruz ceglany;  zmieszane odpady z betonu, gruzu ceglanego, odpadowych materiałów ceramicznych i elementów wyposażenia;  usunięte tynki, tapety okleiny itp.;  drewno;  szkło;  tworzywa sztuczne;

47

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DO ZMIANY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY GIŻYCKO

 asfalt zawierający smołę;  odpadowa papa;  żelazo i stal;  kable;  gleba i ziemia, w tym kamienie;  urobek z pogłębiania;  materiały izolacyjne zawierające azbest;  materiały konstrukcyjne zawierające azbest;  zmieszane odpady z budowy, remontu i demontażu;  odpady ulegające biodegradacji;  niesegregowane odpady komunalne;  odpady wielkogabarytowe.

9.3. INFORMACJE O MOŻLIWYM TRANSGRANICZNYM ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO Na podstawie zapisów zmiany studium można stwierdzić, iż działania przewidujące kierunki rozwoju będą miały charakter lokalny. Ewentualne przeniesienie uciążliwości na tereny graniczące z granicą gminy Giżycko może nastąpić wzdłuż dróg (hałas, spaliny). Nie powinny nastąpić także oddziaływania skumulowane. Wykluczonej jest aby realizacja zapisów studium wywierała negatywny wpływu na obszary położone poza granicami kraju. Poprawa stanu sanitarnego rzek i jezior w gminie może pośrednio przyczynić się do nieznacznego polepszenia parametrów czystości wód Pregoły.

9.4. WPŁYW REALIZACJI ZAPISÓW STUDIUM NA OBSZARY CHRONIONE, W TYM OBJĘTE SIECIĄ NATURA 2000 Zamierzenia i kierunki rozwoju gminy uwzględniają istniejące formy ochrony przyrody. Szczególną uwagę należy zwrócić na inwestycje w obrębie obszaru chronionego krajobrazu, który obejmuje większą część gminy. Wskazuje się, iż zawarte w zmianie studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Giżycko następujące zapisy przyczynią się do poprawy środowiska przyrodniczego: założenia dotyczące gospodarki cieplnej, gospodarki odpadami oraz gospodarki wodno-kanalizacyjnej. W granicach opracowania studium wyznaczono lokalizację 3 farm fotowoltaicznych. W studium określono istniejące zasoby naturalne gminy, do których należą złoża piasków i kredy jeziornej. Określono również lokalizację złóż perspektywicznych, które znajdują się w OChK i kwalifikują się zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2004r. w spawie określenia rodzajów przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko oraz szczegółowych uwarunkowań związanych z kwalifikowaniem przedsięwzięcia do sporządzenia raportu o oddziaływaniu na środowisko do inwestycji mogących oddziaływać na środowisko przy uwzględnieniu uchwały Nr XXII/430/12 Sejmiku Województwa Warmińsko – Mazurskiego z dnia 27 listopada 2012 r.w sprawie wyznaczenia Obszaru Chronionego Krajobrazu Krainy Wielkich Jezior Mazurskich będzie możliwa po uzgodnieniu z odpowiednim organem. Planowana modernizacja dróg krajowych i wojewódzkich nie stwarzają konfliktów dla istniejących rezerwatów przyrody oraz obszarów Natura 2000. Oddziaływanie przedmiotowych inwestycji winno ograniczać się do strefy kilkudziesięciu metrowej od linii rozgraniczającej drogę. Szczegółowe oddziaływanie inwestycji na prawne formy ochrony przyrody, w tym na obszary chronionego krajobrazu winno nastąpić w raporcie o oddziaływaniu inwestycji na środowisko. Nie określono lokalizacji inwestycji związanych z infrastrukturą wodną, niemożliwe jest więc ocenienie ich wpływu na prawne formy ochrony przyrody. Nowe zalesienia przewidywane w studium z uwagi na charakter inwestycji nie powinny negatywnie oddziaływać na prawne formy ochrony przyrody. Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, że oddziaływania skumulowane nie wystąpią.

48

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DO ZMIANY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY GIŻYCKO

10. OCENA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWŃ Z PUNKTU WIDZENIA MOŻLIWOŚCI OGRANICZENIA WPŁYWU NA ŚRODOWISKO

10.1. ROZWIĄZANIA MAJĄCE NA CELU ZAPOBIEGANIE, OGRANICZENIE LUB KOMPENSACJĘ PRZYRODNICZĄ NEGATYWNYCH ODDZIAŁYWAŃ NA ŚRODOWISKO. Przez kompensację przyrodniczą rozumie się zespół działań obejmujących w szczególności roboty budowlane lub ziemne, rekultywację gleby, zalesienie, zadrzewienia lub tworzenie skupień roślinności prowadzących do przywrócenia równowagi przyrodniczej na danym terenie, wyrównanie szkód dokonanych w środowisku przez realizację przedsięwzięcia i zachowanie walorów krajobrazowych. Studium określa działania, które zakładają zapobieganie, ograniczenie lub nie dopuszczenie do ujemnego oddziaływania na środowisko – zapisy dotyczące gospodarki wodno – ściekowej, gospodarki odpadami, gospodarki cieplnej, gospodarowania przestrzenią gminy i in. Należą do nich następujące zapisy studium:  Niezbędne jest wykonanie waloryzacji przyrodniczej gminy oraz wykonywanie stałego monitoringu fauny gminy oraz stosowanie się do zaleceń ochronnych dla poszczególnych gatunków cennych przyrodniczo, w tym objętych ochroną.  Rozwój bazy turystyczno-wypoczynkowej powinien być uwarunkowany odpowiednimi rozwiązaniami gospodarki wodno-ściekowej oraz gospodarki odpadami, aby zminimalizować obciążenie środowiska.  Sytuowanie budynków produkcyjnych, składów i magazynów jest dozwolone poza obszarami chronionego krajobrazu.  Przy eksploatacji złóż kopalin oraz rozpatrywania eksploatacji obszarów perspektywicznego wydobywania kopalin konieczne jest uwzględnienie wymogów ochrony środowiska, w tym ochrony złoża oraz wykonaniu rekultywacji terenu po wyeksploatowaniu w oparciu o ustalony kierunek i warunki prowadzenia rekultywacji.  Wprowadza się zakaz zabudowy w strefie 100 metrów od linii brzegowej jezior i cieków w granicach OChK Krainy Wielkich Jezior Mazurskich i OChK Pojezierza Ełckiego. W studium dopuszcza się wyjątki od tej zasady.  Zaleca się ograniczenie zastosowania nawozów mineralnych i środków ochrony roślin na gruntach rolnych przyległych do cieków i zbiorników wodnych w granicach obszaru chronionego krajobrazu.  Zaleca się wprowadzenie zakazu grodzenia nieruchomości przyległych do powierzchniowych wód publicznych w odległości 5m od linii brzegu.  Zaleca się zaniechanie odwadniania użytków zielonych.  W celu poprawy warunków hydrologicznych gleb, przeciwdziałania erozji wietrznej, powierzchniowej i degradacji ziemi, zwiększenia bioróżnorodności i zwiększenia retencji wody zaleca się stworzenie korytarzy ekologicznych poprzez powiązanie istniejących i planowanych do zalesienia terenów leśnych z ciągami dolinnymi oraz systemem zadrzewień.  W związku z uciążliwością oczyszczalni ścieków na obszarze ograniczonego użytkowania zaleca się dokonanie nasadzeń zieleni oraz przeprowadzania monitoringu hałasu.  Zaleca się wprowadzenie strefy przejściowej, nieużytkowanej rolniczo na granicy polno- leśnej.  Zaleca się objęcie zakazem zabudowy obszaru północnej części półwyspu Fuleda ze względu na słabą izolację wód wgłębnych.  W celu ochrony walorów krajobrazowych należy chronić istniejące układy zieleni, dążyć do przekształcenia krajobrazu rolniczego poprzez wprowadzenie zadrzewień śródpolnych, pasmowych, kępowych, wzdłuż cieków wodnych, rowów melioracyjnych, dróg itp.  Zaleca się wprowadzanie powierzchni o pokryciu naturalnym i maksymalne ograniczenie gruntów pokrytych asfaltem, betonem lub innym materiałem nieprzepuszczalnym za terenie nowej zabudowy.  Zaleca się uzupełnianie zielenią istniejącej zabudowy mieszkaniowej, zalesianie najsłabszych gleb (klasy V, VI) sąsiadujących z kompleksami leśnymi.

49

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DO ZMIANY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY GIŻYCKO

 W celu ochrony zasobów glebowych gminy zakazuje się rolniczego wykorzystania ścieków, zaleca się minimalizację odpływu ścieków do gleb, rekultywowanie gleb zdegradowanych, ograniczenie przemieszczania się poziomów glebowych podczas prac budowlanych.  W celu ochrony powietrza zaleca się przeprowadzenie modernizacji komunalnych systemów grzewczych, zwiększenie wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych oraz ograniczenie emisji spalin poprzez poprawę funkcjonowania układu ruchu drogowego.  Przed przystąpieniem do realizacji przedsięwzięcia, należy sporządzić analizę wpływu przedsięwzięcia na środowisko zgodnie z odpowiednimi przepisami.  Odpady stałe są składowane na Składowisku Odpadów Komunalnych „Świdry” w miejscowości Spytkowo. W celu poprawy stanu środowiska naturalnego zaleca się objęcie całej gminy systemem opartym na segregacji i utylizacji odpadów.  W celu ochrony środowiska jak również podniesienia standardu życia ludności zamieszkałej oraz istniejącej i projektowanej bazy turystycznej, należy dążyć do objęcia całej ludności gminy siecią wodociągową zbiorczą. Należy dążyć do jednoczesnej budowy sieci wodociągowych i kanalizacyjnych.  Obsługa zainwestowanych terenów oraz nowych przedsięwzięć budowlanych powinna być zintegrowana pod względem obsługi komunikacyjnej i infrastruktury.  Gospodarka ściekowa powinna opierać się na odprowadzeniu ścieków do oczyszczalni w ramach gminnego systemu gospodarki ściekowej. Powinno się unikać odprowadzania ścieków do gruntu. Podstawowymi odbiornikami oczyszczonych ścieków powinny być wody płynące. Odprowadzanie ścieków do zbiorników bezodpływowych można przewidywać w zabudowie rozproszonej, w oddaleniu od jednostek osadniczych.  Ochronę czystości wód powierzchniowych, głównie jezior, należy realizować przez zwiększenie reżimów w gospodarce ściekowej, ograniczenie zrzutu zanieczyszczeń do gruntu, tworzenie wokół jezior i rzek stref ochronnych zagospodarowanych trwałą zielenią i niezabudowanych.  Ochronę czystości wód wgłębnych należy realizować poprzez zakaz gnojowicowania na terenach o słabej izolacji, ograniczanie lokalizowania obiektów inwentarskich w systemie bezściółkowym.  Zagrożenie dla krajobrazu stanowią głównie mało estetyczne budowle. Powinno się rewitalizować zabudowania gospodarcze, np. poprzez zabudowę mieszkaniową zlokalizowaną w sąsiedztwie byłych PGR-ów. Należy również zadbać o odpowiedni wygląd architektoniczny nowo wznoszonych budowli. Należy założyć, że zabezpieczeniem realizacji wszystkich w/w celów, zgodnie z zasadą poszanowania potrzeb środowiska przyrodniczego jest zrównoważony rozwój.

10.2 PROPOZYCJE ROZWIĄZAŃ ALTERNATYWNYCH W STOSUNKU DO PRZEWIDYWANYCH W PROGRAMIE WRAZ Z UZASADNIENIEM Przyjęte rozwiązania mające na celu zapobieganie, ograniczenie lub kompensację przyrodniczą negatywnych oddziaływań na środowisko służą ograniczeniu negatywnych oddziaływań na środowisko poszczególnych sposobów zagospodarowania i zainwestowania terenów przewidzianych w studium. W niniejszym dokumencie nie przewidziano dodatkowej analizy alternatywnych rozwiązań minimalizujących lub eliminujących zagrożenia środowiska przyrodniczego przewidywanych planem sposobów zagospodarowania i zainwestowania, gdyż projekt studium był na bieżąco konsultowany w ramach prac zespołu sporządzającego studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Giżycko oraz prac zespołu sporządzającego strategiczną prognozę oddziaływania na środowisko. Niemniej jednak w przedmiotowym dokumencie zawarto konieczność opracowania raportów oddziaływania inwestycji na środowisko, na podstawie których nastąpi rozstrzygniecie o możliwości czy braku możliwości powstania konkretnej inwestycji. Poniższe wnioski mają charakter ogólny:  Prognoza nie jest dokumentem rozstrzygającym o słuszności realizacji zamierzeń inwestycyjnych przewidzianych w studium, a jedynie przedstawia prawdopodobne skutki, jakie niesie za sobą realizacja studium na poszczególne elementy środowiska w ich

50

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DO ZMIANY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY GIŻYCKO

wzajemnym powiązaniu, ekosystemy, krajobraz, a także na ludzi, dobra materialne i dobra kultury.  Wypełnienie wszystkich obowiązków podanych w studium oraz późniejsze ich przestrzeganie pozwoli na zminimalizowanie zagrożeń związanych z nowym zainwestowaniem.

11. STRESZCZENIE Niniejsza prognoza oddziaływania na środowisko dotyczy zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Giżycko. Celem prognozy jest określenie skutków wpływu realizacji projektu studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Giżycko na środowisko oraz przedstawienie rozwiązań eliminujących negatywne skutki tych ustaleń na poszczególne elementy środowiska. Niniejsza prognoza została opracowana na podstawie art. 51 ust. 2 ustawy „O udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko”: Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego jest dokumentem określającym w sposób ogólny planowany sposób zagospodarowania terytorium gminy, zawierający informacje o położeniu obszarów przeznaczonych pod zabudowę i inne funkcje, o przebiegu głównych szlaków komunikacyjnych, terenów chronionych itp. Studium przyjmowane jest jako uchwała rady gminy, nie posiada jednak rangi prawa miejscowego, stanowiąc jedynie podstawę do opracowania miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego jest dokumentem poprzedzającym wykonanie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. W studium formułuje się zasady polityki przestrzennej miasta, wsi, jednostki osadniczej oraz integruje dokumenty programowe i wizje związane z rozwojem gospodarczym i społecznym jednostki osadniczej. Studium nie jest prawem, ale zobowiązaniem władzy lokalnej do prowadzenia działań zgodnie z wyznaczonymi kierunkami. Stanowi więc zespół zapisów, ustalonych i uzgodnionych jako nienaruszalne uwarunkowania i kierunki zagospodarowania, przyjęte jako podstawa do opracowania miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego jednostki osadniczej. Projekt Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Giżycko przewiduje rozwój głownie w kierunku turystyczno-wypoczynkowym i budownictwa mieszkaniowego jednorodzinnego. Na terenie gminy planuje się również lokalizację farm fotowoltaicznych oraz modernizację sieci dróg. Na terenie gminy Giżycko występują następujące prawne formy ochrony przyrody:  Obszar Chronionego Krajobrazu Krainy Wielkich Jezior Mazurskich i Obszar Chronionego Krajobrazu Pojezierza Ełckiego;  Rezerwat Przyrody „Torfowisko Spytkowo”;  Rezerwat Przyrody „Jezioro Dobskie”;  Rezerwat Przyrody „Jezioro Kożuchy (Mewa)”  Rezerwat Przyrody „Perkuny”;  Rezerwat Przyrody „Wyspy na Jeziorach Mamry i Kisajno”  Projektowany Obszar Specjalnej Ochrony Siedlisk „Ostoja Północnomazurska” - Natura 2000;  Obszar Specjalnej Ochrony Ptaków „Jezioro Dobskie” - Natura 2000;  Użytki ekologiczne;  Pomniki przyrody; Zamierzenia i kierunki rozwoju gminy uwzględniają istniejące formy ochrony przyrody, lokalizując większość procesów inwestycyjnych poza prawnymi formami ochrony przyrody. Wskazuje się, iż zawarte w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminny Giżycko zapisy, przyczynią się do poprawy środowiska przyrodniczego w tym założenia dotyczące gospodarki cieplnej, gospodarki odpadami oraz gospodarki wodno – ściekowej. Przedstawiony projekt studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania gminy Giżycko przedstawia istniejące wartości przyrodnicze i kulturowe oraz przewiduje kierunki rozwoju przy uwzględnieniu środowiska przyrodniczego oraz dziedzictwa kulturowego.

51

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DO ZMIANY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY GIŻYCKO

Na etapie realizacji zamierzeń inwestycyjnych zawartych w studium uwarunkowań, które zostaną finalizowane po opracowaniu miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego wystąpią oddziaływania na środowisko, które będą oddziaływaniami typowymi i nieuniknionymi ze wzglądu na samą istotę procesu inwestycyjnego, jak lokalne przekształcenia powierzchni ziemi, likwidacja pokrywy glebowej, likwidacja szaty roślinnej (agrocenozy), okresowe uciążliwości związane z transportem materiałów budowlanych pojazdami samochodowymi. Do inwestycji, które zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2004r. w spawie określenia rodzajów przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko oraz szczegółowych uwarunkowań związanych z kwalifikowaniem przedsięwzięcia do sporządzenia raportu o oddziaływaniu na środowisko należy zaliczyć następujące inwestycje, które zostały określone w projekcie Studium uwarunkowani kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Giżycko: wydobycie złóż kopalin, lokalizacja elektrowni fotowoltaicznych, budowa i przebudowa dróg, budowa sieci infrastruktury technicznej, zalesienia. Oceniając wskazane założenia studium pod kątem zabezpieczenia środowiska i zdrowia ludzi oraz prawidłowego gospodarowania zasobami przyrody należy stwierdzić, że wskazane sposoby zapobiegania i zmniejszania negatywnego oddziaływania na środowisko poszczególnych przedsięwzięć inwestycyjnych są wystarczające. Należy także mieć na uwadze, iż celem przekształceń jest wprowadzenie alternatywnych (ekologicznych) źródeł energii, które są rozwiązaniem systemowym w polityce energetycznej kraju, promowanym w celu zastąpienia tradycyjnych źródeł energii znacznie obciążających atmosferę i pozostałe komponenty środowiska a nie wprowadzenia źródła zagrożenia środowiska. Do roku 2020 Polska musi zwiększyć do 15%, z obecnych 9,5% udział energii elektrycznej wytwarzanej ze źródeł odnawialnych. Jeśli poziom ten nie zostanie osiągnięty, Polska będzie musiała kupować tak zwane "zielone certyfikaty" od krajów mających nadwyżki w produkcji energii odnawialnej. Krajowe regulacje przewidują, że w latach 2010 – 2014 udział odnawialnych źródeł energii w całkowitym jej zużyciu ma wynosić nieco ponad 10%. Przyjęte rozwiązania mające na celu zapobieganie, ograniczenie lub kompensację przyrodniczą negatywnych oddziaływań na środowisko służą ograniczeniu negatywnych oddziaływań na środowisko poszczególnych sposobów zagospodarowania i zainwestowania terenów przewidzianych w studium i pozwalają na stwierdzenie, że w zakresie polityki przestrzennej i kierunków rozwoju, zachowują zasady ochrony obszarów aktywnych biologicznie i zabezpieczenia ciągłości struktur przyrodniczych. W niniejszym dokumencie nie przewidziano dodatkowej analizy alternatywnych rozwiązań minimalizujących lub eliminujących zagrożenia środowiska przyrodniczego przewidywanych w studium sposobów zagospodarowania i zainwestowania, gdyż studium odnosi się do najkorzystniejszych rozwiązań, które uwzględniają postęp technologiczny. Natomiast część istniejących obecnie rozwiązań w gminie Giżycko nie spełnia standardów narzuconych w studium, stąd alternatywą nie może stać się rozwiązanie gorsze od zaproponowanego w studium. Informacje zawarte w prognozie zostały opracowane stosownie do stanu współczesnej wiedzy i metod oceny oraz dostosowane do zawartości i stopnia szczegółowości projektowanego dokumentu oraz etapu przyjęcia tego dokumentu w procesie opracowania projektów dokumentów powiązanych z tym dokumentem. Prognoza nie jest dokumentem rozstrzygającym o słuszności realizacji zamierzeń inwestycyjnych przewidzianych w studium, a jedynie przedstawia prawdopodobne skutki, jakie niesie za sobą realizacja zamierzeń inwestycyjnych na poszczególne elementy środowiska w ich wzajemnym powiązaniu, ekosystemy, krajobraz, a także na ludzi, dobra materialne i dobra kultury.

12. LITERATURA I MATERIAŁY ŹRÓDŁOWE.  Ustawa z dnia 3 października 2008r. O udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2008r. Nr 199, poz. 1227).  Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2008r. Nr 25, poz. 150 z późn. zm.).  Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2013r., poz. 627 ze zm.).

52

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DO ZMIANY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY GIŻYCKO

 Ustawa z dnia 27 marca 2003r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2012r. poz. 647).  Ustawa z dnia 18 lipca 2001r. Prawo wodne (Dz. U. z 2013r. poz. 165 z późń. zm.).  Ustawa z dnia 3 lutego 1995 r. O ochronie gruntów rolnych i leśnych (Dz. U. nr 16, poz. 78 ze zm.).  Ustawa z dnia 9 czerwca 2011r. Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. z 2011r. Nr 163, poz. 981).  Ustawa z dnia 14 grudnia 2012r. o odpadach (Dz. U. z 2013r. , poz. 21).  Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 6 czerwca 2002 roku w sprawie dopuszczalnych poziomów niektórych substancji w powietrzu, alarmowych poziomów niektórych substancji w powietrzu, oraz marginesów tolerancji dopuszczalnych poziomów niektórych substancji (Dz. U. 02 Nr 87, poz. 796).  Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. 2007 nr 120 poz. 826).  Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 1.10.2012r. zmieniające rozporządzenie w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. z 2012 poz. 1109).  Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010r. w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko (Dz. U. 2010r. Nr 213 poz. 1397 z późń. zm.).  Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 5 stycznia 2012r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin (Dz. U. z 2012r., poz. 81 z późń. zm).  Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 12 października 2011r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz. U. Nr 237, poz. 1419 z późń. zm).  Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 lipca 2004r. w sprawie gatunków dziko występujących grzybów objętych ochroną (Dz. U. Nr 168, poz. 1765 z późń. zm.).  Rozporządzenie Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 25 kwietnia 2012r. w sprawie ustalania geotechnicznych warunków posadawiania obiektów budowlanych (Dz. U. 2012. 463).  Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 30 października 2003r. w sprawie dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku oraz sposobów sprawdzania dotrzymania tych poziomów (Dz.U. 2003 Nr 192, poz. 1883).  Dyrektywa 2001/42/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 czerwca 2001r. w sprawie oceny wpływu niektórych planów i programów na środowisko.  Dyrektywa 2003/4/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28 stycznia 2003r. w sprawie publicznego dostępu do informacji dotyczących środowiska,  Konstytucja Rzeczpospolitej Polski.  Uchwała Rady Gminy Giżycko Nr XLII/452/10 z dnia 29 lipca 2010r. w sprawie przystąpienia do sporządzenia aktualizacji studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego dla całego obszaru gminy Giżycko.  Pismo Znak: ZNS-430/7-1/10 Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Giżycku.  Pismo Znak: RDOŚ-28-WSTŁ-6633-0071-057/10/amk Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Olsztynie.  Program Ochrony Środowiska Gminy Giżycko na lata 2004-2007 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2008-2011.  Plan Gospodarki Odpadami wspólny dla: gminy Banie Mazurskie, gminy Budry, miasta i gminy Giżycko, gminy Kruklanki, gminy Miłki, gminy Pozezdrze, miasta i gminy Ryn, gminy Węgorzewo, gminy Wydminy.  Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 21 kwietnia 2006r. w sprawie listy rodzajów odpadów, które posiadacz odpadów może przekazywać osobom fizycznym lub jednostkom organizacyjnym niebędącym przedsiębiorcami oraz dopuszczalnych metod ich odzysku (Dz.U. 2006 Nr 75, poz. 527).  Tomiałojć L, Stawarczyk T., Awifauna Polski, Rozmieszczenie, liczebność i zmiany, Pro Natura, Wrocław 2003.

53

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DO ZMIANY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY GIŻYCKO

 Kistowski M., 2001, Opracowanie ekofizjograficzne a prognozy oddziaływania na środowisko projektów planów zagospodarowania przestrzennego – zagadnienia wstępne, w: Problemy Ocen Środowiskowych, nr 2 (13).  Kistowski M., 2001, Wybrane problemy metodologiczne i terminologiczne opracowań ekofizjograficznych, w: Problemy Ocen Środowiskowych, nr 3 (14).  Bartkowski T., Zastosowania geografii fizycznej, PWN, Warszawa 1986r.  Racinowski R., Wprowadzenie do fizjografii osadnictwa, PWN, Warszawa 1987r.  Przewoźniak M., Studia przyrodniczo-krajobrazowe w ocenach oddziaływania na środowisko, w Studia krajobrazowe jako podstawa racjonalnej gospodarki przestrzennej, Uniwersytet Wrocławski, Wrocław 1995r.  Przewoźniak M., Teoria i praktyka w prognozowaniu zmian środowiska przyrodniczego dla potrzeb planowania przestrzennego, w: Materiały szkoleniowe do konferencji nt. „Prognoza skutków wpływu ustaleń miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego na środowisko przyrodnicze, jako istotne narzędzie przeciwdziałania powstawaniu zagrożeń ekologicznych”, TUP, Katowice 1997r..  Sołowiej D., Podstawy metodyki oceny środowiska przyrodniczego człowieka, Wyd. Naukowe UAM, Poznań 1992r.  Przewoźniak M., Podstawy geografii fizycznej kompleksowej, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 1987r.  Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Giżycko (część A i B).  Analizy map (Hydrogeologicznej Polski w skali 1:50 000, Geologicznej Polski w skali 1:50 000, mapy Głównych Zbiorników Wód Podziemnych w skali 1:50 000).  Raport o stanie środowiska województwa warmińsko-mazurskiego w 2009 roku. Biblioteka Monitoringu Środowiska, Olsztyn 2010.  Raport o stanie środowiska województwa warmińsko-mazurskiego w 2008 roku. Biblioteka Monitoringu Środowiska, Olsztyn 2009.  Raport o stanie środowiska województwa warmińsko-mazurskiego w 2005 roku. Biblioteka Monitoringu Środowiska, Olsztyn 2006.  Roczniki statystyczne. Główny Urząd Statystyczny.  Geografia regionalna Polski. Jerzy Kondracki, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1998.  Obszary Natura 2000 w województwie warmińsko-mazurskim. Redakcja Czesław Hołdyński, Małgorzata Krupa, Wydawnictwo Mantis, Olsztyn 2009.  Koncepcja krajowej sieci ekologicznej ECONET - Polska. Fundacja IUCN , Warszawa 1998.

13. ZAŁĄCZNIKI GRAFICZNE. Załącznik nr 1.  Prognoza oddziaływania na środowisko do Zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Giżycko. Uwarunkowania przyrodnicze.

Załącznik nr 2.  Prognoza oddziaływania na środowisko do Zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Giżycko. Prognoza oddziaływań.

54

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DO ZMIANY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY GIŻYCKO

14. SPIS TABEL Tabela 1. Stan fitosanitarny jezior gminy...... 18 Tabela 2. Ładunek zanieczyszczeń ścieków po oczyszczeniu uzyskiwanych w miejskiej oczyszczalni ścieków...... 19 Tabela 3. Stan czystości wód podziemnych...... 20 Tabela 4. Obiekty stanowiące zagrożenie dla czystości wód podziemnych i gruntowych...... 20 Tabela 5. Złoża występujące na terenie gminy...... 22 Tabela 6. Gatunki zwierząt objętych ochroną oraz ważnych dla Wspólnoty występujących na terenie gminy...... 24 Tabela 7. Pomniki przyrody występujące na terenie gminy Giżycko...... 27 Tabela 8. Poziom hałasu ...... 29 Tabela 9. Poziom promieniowania elekromagnetycznego w gminie...... 30 Tabela 10. Typy potencjalnych oddziaływań na środowisko w układzie: źródło – stresor – odbiornik ...... 39 Tabela 11. Oddziaływania bezpośrednie, pośrednie, wtórne, skumulowane, długoterminowe, średnioterminowe i krótkoterminowe, stałe i chwilowe oraz pozytywne i negatywne na komponenty środowiska...... 45

55