Download PDF ( Final Version , 1Mb )
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Verenigingsnieuws Onder redactie van de secretaris M.J. Sommeijer, Afdeling Sociale Insecten R.U.U. Postbus 80.086, 3508 TB Utrecht mei 1993 Verslag van de 147e zomervergadering van de Nederlandse Entomologische Vereniging, 12-14 juni 1992, te Ansen (Dr.) ALGEMENE INLEIDING bijeenkomst deel: B. van Aartsen, B. Aukema, P.L.T. Beuk, dhr. en mw. Botter, J.G.M. P. Koomen Cuppen, H.T. Edzes, dhr. en mw. Ellis, D.J. Hermes, R. van der Hout, J. Huijbregts, mw. De organisatie van de zomerbijeenkomst R.E. Kooi, P. Koomen, J.C. Koster, J. Krik¬ werd deze keer verzorgd door een commissie ken, J.H. Küchlein, W. Kuijken, S.C. Lange- bestaande uit mw. J.R.M. Schouten-Buisen en veld, J. de Leeuw, V. Lefeber, F.S.A. Mous- de heren J. de Leeuw, L.E.N. Sijstermans, sault, J. van de Nieuwegiessen, H. Nieuwen- R.T.A. Schouten, en namens het NEV-bestuur huysen, T.M.J. Peeters, mw. S.-P. Phoon, C.J. Zwakhals en P. Koomen. H.J. Prijs, B.H. Rietman, J. de Rond, A.L.M. Plaats van samenkomst was groepsaccomo- Rutten, M. Schilthuizen, dhr. en mw. en Wil¬ datie De Olde Kamp, Dwingelderweg 26 te lem Schouten, dhr. en mw. Simon Thomas, J. Ansen. De meeste deelnemers overnachtten in Smit, J. Smit jr., L.E.N. Sijstermans, mw. A. het hoofdgebouw, sommigen in tenten op het Span, dhr. en mw. Teunissen, B.J. van Von¬ het omliggende terrein, in de nabijgelegen del, O.F.J. Vorst, dhr. en mw. Wilmink, "plaggenhutten" of in een hotel. Alle maaltij¬ L.F.A. Witmond, dhr. en mw. Wolschrijn, den, inclusief het koud buffet op zaterdag¬ T.W.P. Zeegers, J.W.A. van Zuijlen en C.J. avond, werden door personeel van De Olde Zwakhals. Kamp verzorgd. Op vrijdagavond hield dhr. R. de Leeuw van Natuurmonumenten een lezing Terreinen over het Plan Goudplevier, dat als doel heeft Er werd vooral binnen twee gebieden verza¬ een aantal natuurgebieden bij Mantinge onder¬ meld. Ansen (gemeente Ruinen) ligt ten eerste ling te verbinden door aankoop van en natuur¬ vlak bij het Nationaal Park "Het Dwingelder- ontwikkeling op tussenliggende akkers en wei¬ veld", waarvan Boswachterij Dwingeloo, het landen (Berris & Gorter, 1991). Lheeder Zand, de Dwingeloosche Heide en de Wederom leverden vele deelnemers een Kraloërheide deel uitmaken. Een uitvoerige overzicht van de tijdens het weekend verzamel¬ historische, geomorfologische, hydrologische, de en waargenomen soorten. Deze gegevens landschapsoecologische en vegetatiekundige be¬ zijn ten behoeve van het verslag gebundeld en schrijving van dit gebied is te vinden in Bakker persklaar gemaakt door P. Koomen, in samen¬ e.a., 1986, waarin ook enige aandacht ge¬ werking met B. Aukema (wantsen), J. Cuppen schonken wordt aan de loopkevers. Verspui (kevers), J. Küchlein (microlepidoptera), J.C. (1991) beschrijft de libellen- en dagvlinderfau- Felton (Hymenoptera Aculeata) en C.J. Zwak¬ na. Verder liggen ca. 15 km ten Oosten van hals (Hymenoptera Parasitica). Ansen het Mantingerbosch, het Balingerzand, het Mantingerzand, het Hullenzand, het Lent- Deelnemers sche Veen en de Martensplek. Deze gebieden De volgende personen namen aan de zomer¬ zijn alle betrokken bij het Plan Goudplevier. Xlll Dankzij toestemming van Staatsbosbeheer res¬ dwii: ijsbaan bij Dwingeloo, ac 221.4*537.2 pectievelijk Natuurmonumenten kon er binnen dwv: Dwingelderveld, gern. Dwingeloo, deze gebieden verzameld worden. Wij zijn de¬ ac 220*535 ze organisaties zeer erkentelijk voor hun wel¬ dww: Westeinde, gern. Dwingeloo, willende medewerking. ac 220*538, utm LD2156 hav: Havelte ten noorden van hunebedden, Vangsten ac 210*534, utm LD 1253 Het voorjaar voorafgaand aan de zomer- huz: Hullenzand, gern. Westerbork, bijeenkomst was droog en zonnig, waardoor ac 235*533 (£ochuz: 235.6*533.4), sommige van de bezochte terreinen een uitge¬ utm LD3750 droogde indruk gaven. Ook op 13 juni was het kre: Kraloër Es, gern. Ruinen, ac 225*534 warm en droog, op 14 juni was het wat koeler krh: Kraloërheide, gern. Ruinen, doordat bewolking optrad. Voor sommige ac 225*533 + 534 fêockrhl: 225.2*533.9, groepen (o.a. Diptera) leverde dit teleurstellen¬ £ oc krh2: 224.2*534.0), utm LD2652/2752 de vangsten op, voor andere (o.a. Aculeata) krv: Kraloër Veld, gern. Ruinen, ac 225*535, juist veel bijzondere soorten. Eén waargeno¬ utm LD2652 men soort was nieuw voor de Nederlandse fau¬ lbz: Lheebroekerzand, gern. Dwingeloo, na: de sluipwesp Neoxorides nitens. ac 226*539 lev: Lentsche Veen, gern. Westerbork, Vindplaatsen ac 235*532 In de hierna volgende deelverslagen zijn de lez: Lheeder Zand ten oosten van brandtoren, vindplaatsen aangegeven met de onderstaande gem. Dwingeloo, ac 224*537, utm LD2555: codes. Vetgedrukte codes hebben betrekking op vrijwel onbegroeide zandgrond onder hoge het Plan Goudplevier, onderstreepte codes op parasolvormige dennen en berkenopslag, Nationaal Park Het Dwingelderveld. mab: Mantingerbosch, gern. Westerbork, ac 236.9*536.6 and: Anserdennen en directe omgeving, gern. ômab: malaiseval geplaatst langs zuidrand Ruinen, ac 220*534 van Mantingerbosch, ac 236.8*536.3 anij: ijsbaan bij Ansen, gem. Ruinen, mar: Martensplek en omgeving, gern. Wester¬ ac 219.7*534.0 bork, ac 234*530 anv: Anserveld, gern. Ruinen, ac 220*534 maz: Mantingerzand, gern. Westerbork, bar: Bargerveen, gern. Emmen, ac 265*524, ac 237*533 + 534, utm LD3851+LD3951 utm LD6839 mev:Mepperveld (naaldbos), gern. Zweeloo, blm: Blauwe Meer (gern. Dwingeloo) bij ac 239.3*531.4 Hoogersmilde, ac 223*544, utm LD2562 old: omgeving groepsaccomodatie "De Olde blv: Blanke Veen en omgeving, Boswachterij Kamp" te Ansen, gem. Ruinen, Dwingeloo, ac 226*537 ac 219.3*534.0, utm LD2151 bvp: Boerenveensche Plassen, gern. Ruinen, olb: Onland Lheebroek, gern. Dwingeloo, ac 228.4*530.8 ac 225*540 dhb: bosrand (open naaldbos met ondergroei) oza: Oosterzand, gern. Havelte, ac 214*537, aan de noordwestelijke kant van de Dwin- utm LD 1655: bos geloosche Heide, gern. Dwingeloo, smv: Smitsveen inclusief aangrenzende zand¬ ac 221.1*535.8 weg tegen Lheeder Zand, gern. Dwingeloo, dhe: Dwingeloosche Heide, gern. Dwingeloo, ac 223*536, utm LD2554: vennetje om¬ ac 221-223*533-536, utm LD2354 zoomd met biezen en hier en daar wat veen- dhw: Dwingeloosche Heide, westelijk gedeelte, pluis of wollegras, grenzend aan een verwil¬ gern. Dwingeloo, ac 220*535, utm LD2353 derd graslandje met berken en braamstrui¬ dpb: bosven ten westen van Davidsplassen, ken, dood hout en boomstobben gern. Dwingeloo, ac 221.3*535.8 uff: Toilet van café De Molensteen langs de dpv: vogelobservatiehut met schermen van ge¬ Drentsche Hoofdvaart bij Uffelte, vlochten loofhout langs toegangspad, bij ac 215*533 Davidsplassen, gern. Dwingeloo, ufv: Uffelterveen, gern. Havelte, ac 213*535, ac 221.5*535.9 utm LD 1455 dro: Drostenveen en omgeving, gern. Ruinen, vla: Vledder Aa bij Doldersum, gern. Vledder, ac 221*534 ac 213*544, utm LD 1664 dwd: Dwingeloo dorp, ac 220*538 wes: plassen Westerveen, gern. Beilen, XIV ac 226*536 LIBELLULIDAE wijs: Wijster, langs Linthorst-Homan Kanaal, Libellula quadrimaculata (viervlek): gern. Beilen, ac 232.8*536.9 krv (16-40) wza: noordgrens van Westerzand, gem. Havel- Orthetrwn cancellatum (gewone oeverlibel): te, ac 213*536 + 537, utm LD1455 ufv (4-6) De verzameldata zijn 12, 13 en/of 14 juni Leucorrhinia dubia (venwitsnuitlibel): 1992, tenzij anders vermeld. krv (41-100) Leucorrhinia rubicunda (noordse witsnuit- Vangmethoden libel): krv (4-6) O: licht Û : malaiseval oc : aasval met vis BLATTODEA-kakkerlakken £ : aasval met humane excrementen R.M.J.C. Kleukers Geslachten en stadia 9 : vrouwtje Met dank aan J.W.A. van Zuijlen voor het â : mannetje vangen van onderstaande soorten. Q: werkster 2: larve/rups/juveniel ECTOBIIDAE C: cocon met eieren Ectobius lapponicus (noordse kakkerlak): hav Literatuur Ectobius sylvestris (boskakkerlak): oza Bakker, T.W.M., I.I.Y. Castel, F.H. Everts & N.P.J. de Vries, 1986. Het Dwingelderveld, een Drents heide¬ landschap. -- Reeks Landschapsstudies 8: 1-198. Pu- doc, Wageningen. HETERO PTERA-wantsen Berris, L. & J. Gorter, 1991. Goudplevier. Natuuront¬ wikkeling op zandgronden bij Mantinge. — Natuurmo¬ B. Aukema, J.G.M. Cuppen & D.J. Hermes numenten, VGravenland. Pp. 1-47. Verspui, K., 1991. Dwingelderveld: libellen en dagvlin¬ Het overzicht omvat naast waarnemingen ders. -- Pp. 1-149. Staatsbosbeheer Drenthe-zuid, Pes- se & Vereniging tot Behoud van Natuurmonumenten, van de auteurs ook gegevens van materiaal ver¬ ’s-Gravenland. zameld door P.L.T. Beuk, H.T. Edzes, J.C. Koster, T.M.J. Peeters en H.J. Prijs. De no¬ menclatuur en volgorde zijn volgens Auke¬ ODONATA-libellen ma (1989). De met een * aangeduide soorten waren tot dusverre niet uit de provincie Dren¬ T.W.P. Zeegers the vermeld. Geschatte aantallen volgens de door EIS-Ne- NEPIDAE derland voor libellen gehanteerde categorieën: Nepa cinerea: and, anij, dpb, dro CORIXIDAE LESTIDAE Cymatia bonsdorffii: dpb, dwij Lestes sponsa (gewone pantserjuffer): Cymatia cole opt rata: and, anij, dpb krv (7-15) Callicorixa praeusta : dpb COENAGRIONIDAE Corixa dentipes: dpb. dro Ischnura elegans (lantaarntje): krv (16-40) Corixa punctata: dpb, dro Pyrrhosoma nymphula (vuurjuffer): ufv (1), Paracorixa concinna: dwii vla (1) Hesperocorixa sahlbergi: anij, dpb, dro Enallagma cyathigerum (watersnuffel): Si gara semi striata: dpb, dro krv (veel), vla (veel) Si gara striata: anij Ceriagrion tenellum (koraaljuffer): krv (41- Si gara distincta: dwii 100). Deze soort is in Nederland tamelijk Si gara scotti: dpb, dro, dwii zeldzaam, maar komt zowel rond Uffelte als NAUCORIDAE rond Dwingeloo in groten getale voor. Ilyocorïs cimicoides: and, anij, dpb. dro. CORDULIIDAE dwii Somatochlora metallica (metaalglanslibel): NOTONECTIDAE ufv (2-3), vla (1) Notonecta glauca: dpb, dro XV Not one eta lutea: an ij, dpb dum sp.) wordt aangevoerd. Notone eta obliqua', dpb. dwii * Fieberocapsus flaveolus: maz. Voor Neder¬ Notone eta viridis: dwii land de eerste vondst in het binnenland. PLEIDAE Verder alleen op de Waddeneilanden, in Plea minutissima: dpb Zuid-Holland (Voorne) en Zeeland (Auke¬ HEBRIDAE ma, 1989). Leeft in vochtige gebieden tus¬ Hebrus ruß ceps: anij, dpv, dro, dwii sen Juncus-, Carex- en grassoorten van eie¬ HYDROMETRIDAE ren en jonge larven van delphaciden (spoor- Hydrometra gracilenta: dro cicaden).