Bemiddelen of Netwerken?
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
Bemiddelen of netwerken? Een onderzoek naar het voortbestaan van Buurtbemiddeling in Rotterdam-Charlois vanuit een netwerkperspectief Afstudeerscriptie Bestuurskunde/ Public Administration Erasmus Universiteit Rotterdam Datum: 21-08-11 Versie: Eindversie Naam: Adriaan Liefaard Studentnr: 268112 E-mail: [email protected] Onderwijs: Erasmus Universiteit Rotterdam Opleiding: Bestuurskunde Begeleider: Dr. F.B. van der Meer E-mail: [email protected] Tel: +31 (0)10 4089099 Tweede begeleider: Prof. dr. Walter Kickert E-mail: [email protected] Tel: +31 (0)10 4082640 Bezoekadres: Burgemeester Oudlaan 50, 3062 PA Rotterdam Postadres: Postbus 1738, 3000 DR Rotterdam 2 Voorwoord Na een respectabel aantal studiejaren (een decennium klinkt zo lang) ingeschreven te zijn geweest aan de enige echte Rotterdamse universiteit is het, hoewel het op dit moment nog bijzonder surreëel voelt, dan eindelijk zover: ik rond mijn studie alsnog af. Opluchting en toch ook wel een beetje trots zijn de woorden die het best omschrijven hoe ik me voel. Het was geen gemakkelijke beslissing om het werkzame leven (tijdelijk) op te geven om mijn scriptie en daarmee mijn studie af te kunnen ronden, maar achteraf gezien wel een hele goede… Mijn dank gaat uit naar Dan de Haan (de opdrachtnemer/ coördinator van het project Buurtbemiddeling Charlois) die zijn medewerking heeft verleend aan dit onderzoek en wiens netwerk van grote waarde is geweest. Verder natuurlijk veel dank aan mijn begeleider Frans-Bauke van der Meer die wat mij betreft alles heeft wat je als student bij je afstudeertraject maar kan wensen, werkelijk fantastisch! Adriaan Liefaard Rotterdam, augustus 2011 3 Samenvatting Onderdeel van het pakket aan maatregelen om de (woon)overlast aan te pakken in de Rotterdamse deelgemeente Charlois is het project Buurtbemiddeling. Dit project is een constructie waarin burgers als vrijwilliger worden in gezet om te bemiddelen in conflicten tussen buren in hun wijk. Ondanks lovende kritieken uit verschillende hoeken ten aanzien van de meerwaarde van dit project, is het voortbestaan ervan allesbehalve vanzelfsprekend. Dit onderzoek heeft als primaire doelstelling om het gegeven dat het voortbestaan van dit project op losse schroeven staat te verklaren, en daarnaast aanbevelingen te formuleren om het voortbestaan van het project te bevorderen. Met behulp van een theoretisch perspectief op complexe horizontale netwerken (Koppenjan & Klijn, 2004) is de dynamiek binnen het netwerk aan organisaties, waar het project Buurtbemiddeling onderdeel van is, in kaart gebracht. Deze exercitie heeft als doel om het verband tussen de dynamiek in het netwerk en het voortbestaan van het project Buurtbemiddeling Charlois te toetsen. Met behulp van deze theoretische bril is het empirische onderzoek uitgevoerd en is met de onderzoeksstrategie gevalsstudie (case study) door inhoudsanalyse van relevante documenten, maar met name interviews met de betrokken organisaties, het netwerk en de dynamiek binnen het netwerk in kaart gebracht. De belangrijkste conclusie is dat op basis van dit onderzoek het verband tussen de dynamiek in het netwerk en het voortbestaan van het project Buurtbemiddeling op dit moment maar in beperkte mate kan worden aangetoond. De dynamiek binnen het netwerk zal echter naar verwachting op langere termijn meer invloed krijgen op het voorbestaan van het project. Tenslotte is er een aantal aanbevelingen geformuleerd richting (de opdrachtnemer/ coördinator van) het project Buurtbemiddeling Charlois om het voorbestaan van het project te bevorderen. 4 Inhoudsopgave Voorwoord ..................................................................................................................................................... 3 Samenvatting ................................................................................................................................................. 4 Inhoudsopgave............................................................................................................................................... 5 Lijst met gehanteerde afkortingen ................................................................................................................ 6 1. Inleiding ...................................................................................................................................................... 7 1.1 Aanleiding voor dit onderzoek .................................................................................................... 7 1.2 Probleemstelling .......................................................................................................................... 9 1.3 Doel- en vraagstelling .................................................................................................................10 1.4 Wetenschappelijke relevantie ....................................................................................................13 1.5 Maatschappelijke relevantie ......................................................................................................13 1.6 Leeswijzer ...................................................................................................................................14 2. Achtergrond Buurtbemiddeling en/ in Charlois .......................................................................................15 2.1 Inleiding ......................................................................................................................................15 2.2 Deelgemeente Charlois ..............................................................................................................15 2.3 Opkomst en opzet van Buurtbemiddeling in Rotterdam en Charlois ........................................19 2.4 Buurtbemiddeling in de praktijk – een casus .............................................................................23 3. Theoretisch kader .....................................................................................................................................26 3.1 Inleiding ......................................................................................................................................26 3.2 Theoretisch perspectief voor complexe horizontale netwerken ...............................................26 3.2.1 Onzekerheid en complexiteit als vertrekpunt .......................................................................26 3.2.2 Introductie analysemodel voor complexe horizontale netwerken .......................................28 3.2.3 Actoranalyse ..........................................................................................................................29 3.2.4 Spelanalyse ............................................................................................................................34 3.3 Conceptueel model ....................................................................................................................41 3.4 Operationalisering ......................................................................................................................42 4. Methodologische verantwoording ...........................................................................................................45 4.1 Inleiding ......................................................................................................................................45 4.2 Onderzoeksstrategie ..................................................................................................................45 4.3 Onderzoeksmethoden en –technieken ......................................................................................46 5. Analyse ......................................................................................................................................................50 5.1 Inleiding ......................................................................................................................................50 5.2 Actoranalyse ...............................................................................................................................50 5.2.1 Afhankelijkheidsrelaties Buurtbemiddeling...........................................................................50 5.2.3 Factoren .................................................................................................................................57 5.2.4 Percepties en strategieën ......................................................................................................59 5.3 Spelanalyse – interactie in het netwerk .....................................................................................69 5.3.1 Een momentopname op een kritiek moment .......................................................................69 5.3.2 Interactie in het netwerk nader beschouwd .........................................................................70 5.3.3 Cruciale actoren .....................................................................................................................75 6. Conclusies en aanbevelingen ...................................................................................................................77 6.1 Inleiding ......................................................................................................................................77 6.2 Conclusies ...................................................................................................................................77 6.3 Aanbevelingen ............................................................................................................................79