Tom Specjalny Wydany Z Okazji Wizyty Papieża Jana Pawła II W Bydgoszczy

Total Page:16

File Type:pdf, Size:1020Kb

Tom Specjalny Wydany Z Okazji Wizyty Papieża Jana Pawła II W Bydgoszczy Towarzystwo Miłośników Miasta Bydgoszczy KRONIKA BYDGOSKA Tom Specjalny wydany z okazji wizyty papieża Jana Pawła II w Bydgoszczy Bydgoszcz 1999 Towarzystwo Miłośników Miasta Bydgoszczy KRONIKA BYDGOSKA Tom Specjalny wydany z okazji wizyty papieża Jana Pawła II w Bydgoszczy Bydgoszcz 1999 KOLEGIUM REDAKCYJNE: Henryk Dubowik Włodzimierz Jastrzębski - przewodniczący Jan Malinowski PRZEWODNICZĄCY TMMB: Jerzy Derenda OPRACOWANIE GRAFICZNE: art. plastyk Jerzy Stróżyk Biblioteka Główna WSP w Bydgoszczy Zbiory Czasopism R 14502 Skład i montaż: Przedsiębiorstwo Marketingowe „LOGO” tel. (0-52) 340-18-52 Druk: Zakład Poligraficzny „DUO-DRUK” tel. (0-52) 381-02-32 ISSN 0454-5451 Nakład 250 egz. Ark. wyd. 20,0 SPIS TREŚCI ZAMIAST WSTĘPU Stefan Pastuszewski: Kalendarium bydgoskie Jana Pawła I I .................................................. 9 STUDIA I SZKICE Lech Łbik: Narodziny bydgoskiej parafii. Średniowieczne świątynie, parafialny laikat, dekanat............................................................................................................... 17 Jacek Maciejewski: Recepcja kultu Św. Mikołaja w Bydgoszczy na tle początków tamtejszej parafii farnej.................................................................................50 Ks. Kazimierz Śmigiel: Z dziejów obrazu i kultu Matki Pięknej Miłości w kościele kolegiackim (farnym) w Bydgoszczy.....................................................................57 Aleksander Jankowski: Kościół Klarysek pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Bydgoszczy.....................................................67 Barbara Janiszewska-Mincen Rola duchowieństwa katolickiego w Bydgoszczy w obronie narodowości polskiej od połowy XIX wieku do roku 1920........................................................................................... 81 Janusz Umiński: Katolickie Towarzystwa Robotników Polskich w Bydgoszczy w latach 1892-1939 ............................................................................................. 91 Mariusz Guzek: Kościół a film w Bydgoszczy w dwudziestoleciu międzywojennym (1920-1939)................................................................................................... 115 Elżbieta Alabrudzińska: Katolicy niemieccy w Bydgoszczy wiatach 1920-1939 ....................................................................................................................... 121 Daniel Bernard Rudnicki: Prasa parafialna w Bydgoszczy (1989-1998) ......................... 129 MATERIAŁY Lech Łbik: Gotycki obraz Matki Boskiej z Różą z bydgoskiej F ary.................................... 149 Ryszard Kabaciński: O rzekomym opactwie norbertańskim w Strzelnie ........................168 Zbigniew Zyglewski: Materiały do dziejów Bractwa Św. Anny przy kościele Św. Mikołaja w Fordonie ...................................................................................173 W łodzimierz Jastrzębski (opr.): Fragmenty raportu kardynała Hlonda ze stycznia 1940 r. na temat sytuacji kościoła w okupowanej Polsce, ze szczególnym uwzględnieniem Bydgoszczy ...................................................................... 204 SYLWETKI BIOGRAFIE - WSPOMNIENIA Roman Mikczyński: Ks. Stanisław Dobromił Pażątko Lipiński (1877-1940) - katecheta i duszpasterz...............................................................................................................211 Janusz Kutta: Wikariusz biskupi prymasa Polski w Bydgoszczy (1982-1996) ................ 213 Witold Stankowski (opr.): Mało znane postawy pomorskich Niemców we wspomnieniach świadków. Pastor niemiecki z Górnej Grupy ratuje Polaków we wrześniu 1939 r. przed rozstrzelaniem..................................................221 PRZEGLĄDY - OMÓWIENIA - RECENZJE Zenon Jarkiewicz: Wstęp do historii parafii Matki Bożej Fatimskiej na bydgoskich Wyżynach .............................................................................................................229 Roman Mikczyński: Omówienie pracy zbiorowej pt. Kościół katolicki w Bydgoszczy. Kalendarium .......................................................................................................236 ZAMIAST WSTĘPU Stefan Pastuszewski KALENDARIUM BYDGOSKIE JANA PAWŁA II Niniejsze kalendarium obejmuje te poczynania Jana Pawła II, które bezpośrednio dotyczą Bydgoszczy i bezpośrednio związane są ze sprawowanym przez Papieża urzędem. Nie odnotowano więc tych faktów, w których - w imieniu Ojca Świętego - uczestniczyły poszczególne dykasterie Kurii Rzymskiej. sierpień - wrzesień 1953 roku Ks. Karol Wojtyła przypłynął do Bydgoszczy spływem kajakowym Brdą. sierpień 1966 roku Drugi spływ Brdą do Bydgoszczy. 29-30 maja 1966 roku W godzinach popołudniowych 29 maja, w dzień Zielonych Świąt, przybył do Bydgosz­ czy kardynał Stefan Wyszyński, prymas Polski. Towarzyszyli mu: arcybiskup Karol Wojtyła, metropolita krakowski i bp Bernard Czapliński - sufragan chełmiński, a także bp Lucjan Bernacki - sufragan gnieźnieński, bp Kazimierz Kowalski - sufragan chełmiński. W kościele pw. Sw. Wincentego a Paulo hierarchowie spotkali się z dziećmi, które przyjęły w tym roku Pierwszą Komunię Świętą. Następnie udali się do parafii pw. Matki Boskiej Nieustającej Pomocy na Szwederowie. Na tamtejszym placu przykościelnym odbyła się uroczystość koronacji obrazu Matki Bożej Pięknej Miłości z bydgoskiej fary. Mszę św. odprawił abp Karol Wojtyła. Na podstawie odpowiedniego dekretu papieża Pawła VI, ks. prymas Stefan Wyszyński, w asyście licznie zgromadzonego duchowieństwa bydgoskiego, arcybiskupa Karola Wojtyły i biskupa Bernarda Czaplińskiego, dokonał aktu koronacji. Obraz na uroczystość został przewieziony z fary prywatnym samochodem. Władze państwowe pod groźbą sankcji praw­ nych zabroniły bowiem procesyjnego przeniesienia obrazu, a nawet udekorowania samo­ chodu, w którym był on wieziony. O realizacji pierwotnego zamysłu - odbyciu uroczystości na Starym Rynku - nie było oczywiście mowy. W czasie koronacji kazania wygłosili księża bydgoscy: Kazimierz Warda i Mieczysław Skonieczny, a na zakończenie przemówił ks. prymas Stefan Wyszyński. Władze Państwowe szacowały, że w uroczystościach, które zakończyły się w godzinach wieczornych, wzięło udział około 10 tys. wiernych. Abp K. Wojtyła i bp K. Kowalski spotkali się wieczorem na kolacji na plebanii farnej u ks. kanonika F. Hanelta. 10 Abp K. Wojtyła podczas uroczystości 29 maja 1966 roku w Bydgoszczy-Szwederowie Z tego balkonu domu parafialnego parafii pw. Matki Boskiej Nieustającej Pomocy abp Karol Wojtyła pozdrawiał wiernych po uroczystości 29 maja 1966 roku 11 Karol Kardynał Wojtyła pozdrawia Prymasa Polski podczas „bydgoskiej” uroczystości w Częstochowie (5 sierpnia 1974 r.). Kardynałowie - Karol Wojtyła i Stefan Wyszyński mpĘlm 12 Następnego dnia rano hierarchowie wzięli udział we mszach św. w bydgoskich kościo­ łach - prymas Stefan Wyszyński o godz. 8.30 w farze pw. Św. św. Marcina i Mikołaja, abp Karol Wojtyła w kościele pw. Sw. Wincentego a Paulo, a bp Bernard Czapliński w kościele pw. Miłosierdzia Bożego i wygłosili kazania nawiązujące do odbytej poprzedniego dnia koro­ nacji obrazu oraz przypadającego właśnie drugiego dnia świąt Zesłania Ducha Świętego. Wydarzenia te były głównym akcentem bydgoskich obchodów 1000-lecia chrztu Polski. Centralne uroczystości Milenium Chrztu Polski odbyły się 3 maja w Częstochowie. 23-24 września 1967 roku Udział Stefana Kardynała Wyszyńskiego i Karola Kardynała Wojtyły w zakończeniu Ty­ godnia Soborowego Modlitw. 23 września Karol Kardynał Wojtyła odprawił mszę świętą i wygłosił homilię w kościele pw. Św. Wincentego a Paulo. 24 września w kościele pw. Matki Boskiej Nieustającej Pomocy kard. K. Wojtyła odprawił mszę św. pontyfikalną, a kazanie wy­ głosił kard. S. Wyszyński. Obecność obydwu kardynałów na uroczystościach dowodziła braku rozbieżności między nimi. Władze komunistyczne lansowały bowiem następującą hierarchię: ,dobry” Karol Kar­ dynał Wojtyła, ,zły” Stefan Kardynał Wyszyński. 24 września Karol Kardynał Wojtyła odwiedził bydgoski klasztor sióstr Karmelitanek Bosych. 11 września 1971 roku Odwiedziny ciężko chorego proboszcza parafii farnej pw. Św. św. Marchia i Mikołaja - ks. Franciszka Hanelta (2.06.1892-18.12.1971). Karol Wojtyła przybył na plebanię przy ul. Ks. Malczewskiego 1 jadąc do Torunia na ślub syna swego ciotecznego brata. 5 sierpnia 1974 roku Częstochowa, Jasna Góra, kaplica Matki Bożej - uroczystość 50-lecia kapłaństwa Stefana Kardynała Wyszyńskiego zorganizowana przez parafię pw. Św. Wincentego a Paulo. Słowo na początku mszy św. odprawionej przez bp. Lucjana Bernackiego wygłosił Karol Kardynał Wojtyła, mówił m.in.: , Tutaj na Jasnej Górze, przed tym Obrazem, o którym młodzi śpiewają, że 13 wszystkie serca więzi, tutaj zostało uwięzione Twoje serce w dniu, w który ni odprawiłeś pięćdziesiąt lat temu dokładnie swoją pierwszą mszę św., prymicje kapłańskie. Nie nazajutrz, ale na trzeci dzień po swoich kapłańskich święceniach ”. 15 października 1980 roku Jan Paweł II błogosławi w Bazylice św. Piotra budowę nowych kościołów w Bydgoszczy. 20 czerwca 1983 roku Papież Jan Paweł II podczas swojej II Pielgrzymki Apostolskiej do Polski, po mszy świę­ tej na Łęgach Dębińskich w Poznaniu poświęcił kamień węgielny pod budowę kościoła pw. Matki Boskiej Królowej Męczenników w Bydgoszczy-Fordonie. Kamień pochodził z piw­ nic matki fordońskich świątyń - kościoła pw. Św. Mikołaja. Papież poświęcił również ka­ mień węgielny pod budowę kościoła pw. Chrystusa Króla. Kamień pochodził z fundamen­ tów bazyliki prymasowskiej w Gnieźnie. 14 czerwca 1987 roku Beatyfikacja biskupa Michała Kozala,
Recommended publications
  • Bibliografia Polska Karola Estreichera (1827–1908)
    UNIWERSYTET JAGIELLOŃ SKI BIBLIOGRAFIA POLSKA KAROLA ESTREICHERA (1827–1908) DYREKTORA BIBLIOTEKI JAGIELLOŃSKIEJ CZĘŚĆ PIERWSZA – WYDANIE DRUGIE TOM XVIII KOR.—KOSKOWSKI KRAKÓW MMXII CENTRUM BADAWCZE BIBLIOGRAFII POLSKIEJ ESTREICHERÓW KAROL ESTREICHER BIBLIOGRAFIA POLSKA XIX STULECIA WYDANIE DRUGIE TOM XVIII KOR.—KOSKOWSKI Redaktor tomu STANISŁAW SIESS-KRZYSZKOWSKI KRAKÓW 2012 WYDAWNICTWO UNIWERSYTETU JAGIELLOŃSKIEGO UNIVERSITE JAGELLONNE BIBLIOGRAPHIE POLONAISE PAR KAROL ESTREICHER (1827–1908) ANCIEN DIRECTEUR DE LA BIBLIOTHEQUE JAGELLONE A CRACOVIE PREMIERE SERIE – SECONDE EDITION TOM XVIII KOR.—KOSKOWSKI CRACOVIE MMXII CENTRE DE BIBLIOGRAPHIE POLONAISE KAROL ESTREICHER BIBLIOGRAPHIE POLONAISE DU XIXème SIECLE SECONDE EDITION TOME XVIII KOR.—KOSKOWSKI préparé par STANISŁAW SIESS-KRZYSZKOWSKI CRACOVIE 2012 EDITIONS DE L’UNIVERSITE JAGELLONNE © Copyright by Centrum Badawcze Bibliografi i Polskiej Estreicherów Uniwersytet Jagielloński Wydanie II, Kraków 2012 All rights reserved Żadna część Bibliografi i Polskiej Estreicherów nie może być kopiowana ani udostępniana inną drogą bez pisemnej zgody Uniwersytetu Jagiellońskiego Zespół redakcyjny: Wacław Walecki (przewodniczący), Beata Grzybek, Tomasz Nastulczyk, Stanisław Siess-Krzyszkowski, Magdalena Sokołowska, Marian Zaczyński (do roku 2007) Praca naukowa fi nansowana w ramach programu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego pod nazwą „Narodowy Program Rozwoju Humanistyki” w latach 2012–2016 Skład i łamanie Krzysztof Marek Szwaczka ISBN 978-83-233-3486-6 www.wuj.pl Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego Redakcja: ul. Michałowskiego 9/2, 31-126 Kraków tel. 12-631-18-81, tel./fax 12-631-18-83 Dystrybucja: tel. 12-631-01-97, tel./fax 12-631-01-98 tel. kom. 506-006-674, e-mail: [email protected] Konto: PEKAO SA, nr 80 1240 4722 1111 0000 4856 3325 KOR. — KOSKOWSKI KOR. J. (krypt.), ob. Korsak Juliusz.
    [Show full text]
  • The Catholic Church in Polish History
    Palgrave Studies in Religion, Politics, and Policy Series Editors Ted G. Jelen University of Nevada, Las Vegas Las Vegas, Nevada, USA Mark J. Rozell George Mason University Fairfax, Virginia, USA A generation ago, many social scientists regarded religion as an anachronism, whose social, economic, and political importance would inevitably wane and disappear in the face of the inexorable forces of modernity. Of course, nothing of the sort has occurred; indeed, the public role of religion is resurgent in US domestic politics, in other nations, and in the international arena. Today, religion is widely acknowledged to be a key variable in candidate nominations, platforms, and elections; it is recognized as a major influence on domestic and foreign policies. National religious movements as diverse as the Christian Right in the United States and the Taliban in Afghanistan are important factors in the internal politics of particular nations. Moreover, such transnational religious actors as Al-Qaida, Falun Gong, and the Vatican have had important effects on the politics and policies of nations around the world. Palgrave Studies in Religion, Politics, and Policy serves a growing niche in the discipline of political science. This subfield has proliferated rapidly during the past two decades, and has generated an enormous amount of scholarly studies and journalistic coverage. Five years ago, the journal Politics and Religion was created; in addition, works relating to religion and politics have been the subject of many articles in more general academic journals. The number of books and monographs on religion and politics has increased tremendously. In the past, many social scientists dismissed religion as a key variable in politics and government.
    [Show full text]
  • Spis Treści U N I W E R S Y T E T J a G I E L L O Ñ S K I
    BIULETYN BIBLIOTEKI JAGIELLOÑSKIEJ Spis treści U N I W E R S Y T E T J A G I E L L O Ñ S K I BIULETYN BIBLIOTEKI JAGIELLOÑSKIEJ R. LXII N A K £ A D E M B I B L I O T E K I J A G I E L L O Ñ S K I E J REDAKCJA BIULETYNU BIBLIOTEKI JAGIELLOÑSKIEJ Redaktor naczelny: A n d r z e j O b r ê b s k i (e-mail: [email protected]) Redaktorzy tematyczni: J e r z y G r y g i e l (historia), M o n i k a J a g l a r z (bibliotekoznawstwo), Z d z i s ³ a w P i e t r z y k (historia, bibliologia), K r z y s z t o f Z a m o r s k i (historia) Redaktorzy jêzykowi: J o a n n a P y p ³ a c z (jêzyk angielski), D a n u t a P a t k a n i o w s k a (jêzyk polski) RADA NAUKOWA L i d i j a S n i c a r c z u k, Lwowska Naukowa Biblioteka, Lwów, Ukraina H a n a B o è k o v á, Uniwersytet Masaryka, Brno, Czechy M a r i a W i c h o w a, Uniwersytet £ódzki RECENZENCI p r o f. d r h a b. W a l d e m a r K o w a l s k i, Uniwersytet Jana Kochanowskiego, Kielce p r o f.
    [Show full text]
  • Chojnickie Gimnazjum - Historia, Wartości I Wychowankowie
    Chojnickie Gimnazjum - historia, wartości i wychowankowie Redakcja Janusz Gierszewski Wiesław Śmigiel Bogdan Kuffel CHOJNICE 2015 Redakcja Naukowa Janusz Gierszewski Wiesław Śmigiel Bogdan Kuffel Recenzenci Prof. dr hab. Juliusz Jundziłł dr hab. Paweł Mąkosa Korekta Żaneta Brieger Projekt okładki Mateusz Włoch Copyright by Powszechna Wyższa Szkoła Humanistyczna „Pomerania” Wydawca Certus s.c. Janusz Szczepański, Rafał Wełninski, ul. Angowicka 53, 89-600 Chojnice na zlecenie Powszechnej Wyższej Szkoły Humanistycznej „Pomerania” ul. Świętopełka 10, 89-620 Chojnice ISBN 978-83-941893-3-4 ISSN 2080-6183 Spis treści Wprowadzenie ......................................................................................................................................... 5 Rozdział I. Perspektywa historyczna Paweł Piotr Mynarczyk Od rezydencji do kolegium. Jezuici chojniccy i ich szkoła w latach 1623 – 1780 .............................. 13 Mariusz Brunka Tło instytucjonalno-historyczne decyzji o odnowieniu w 1815 r. Królewskiego Katolickiego Gimnazjum w Chojnicach ..................................................................................................................... 21 Zdzisław Ossowski Relektura korespondencji pastoralnej Jerzego Jeschke (1808-1881), biskupa sufragana chełmińskiego ............................................................................................................................................................... 46 Jan Mechliński Koło Filomatów w Chojnicach .............................................................................................................
    [Show full text]
  • Zeszyty Naukowe Xxviii
    XXVIII ZESZYTY NA ZESZYTY W ZESZYCIE Jacek Emil Szczepański (Legionowo) Niemieckie wojska okupacyjne w Ostrołęce 1915–1918 Jerzy Kijowski (Ostrołęka ) Budowa Ostrołęckiej Fabryki Celulozy i Papieru Zbigniew Chojnowski (Olsztyn) Bieg życia Alojzego Śliwy (p rzyczynek do biografii działacza warmiń sko-polskiego ) Maria Ankudowicz-Bieńkowska (Olsztyn) Koncert ku czci św . Cecylii w katedr ze łomżyńskiej w 1949 roku Miłosz Babecki (Olsztyn) Problematyka monetyzacji wirtualnej mediasfer y. Potencjał, modele, konsekwencje Renata Trejnowska-Supranowicz (Olsztyn) Barbara Honigmann Auf Der Suche Nach Dem Ererbten Judentum UK D. Juan A. Ruiz Domínguez (Seville – Hiszpania ) The first partition of P oland in the Grimaldi letter s Henryk Stroński (Olsztyn) OWE 2014 OWE Polacy na Ukrainie i Ukraińcy w Polsce, jako czynniki w stosunkach polsko-ukraińsk ich Wadim Ryżkow (Kijów , Ukraina) Экономическая ку льтура: теория и практические аспекты развития рыночных отношений zeszyty naukowe OSTROŁĘKA 201 4 IS SN 0860-9608 XXVIII OstrOłęckie tOwarzystwO NaukOwe im. adama chętnika zeszyty NAUKOwe XXViii redaktor naczelny Janusz Gołota OstrOŁĘKA 2014 Naukowa Rada Redakcyjna prof. dr hab. andrzej skrzypek, prof. dr hab. andrzej staniszewski, prof. dr hab. Henryk stroński – ukraina, ks. prof. dr hab. wojciech Guzewicz, prof. dr hab. Norbert kasparek, prof. roman zorin – Białoruś, prof. dr Juan antonio ruiz Dominguez – Hiszpania, prof. alvydas Nikžentaitis – Litwa, dr adam Białczak, dr wiesław Breński, dr Gerhard Doliesen – Niemcy, dr simon Helms – Niemcy, dr Barbara kalinowska, dr Jan Mironczuk, dr inż. ireneusz Żuchowski Sekretarz Redakcji dr inż. Mirosław rosak Recenzenci dr hab. adam Dobroński, prof. uwB (uniwersytet w Białymstoku) dr hab. andrzej szmyt, prof. uwM (uniwersytet warmińsko-Mazurski w Olsztynie) dr hab. Paweł Mickiewicz, prof.
    [Show full text]
  • Klerycy Z Ziem Polskich, Litewskich I Pruskich Święceni W Rzymie (XVI – Pocz
    Klerycy z ziem polskich, litewskich i pruskich święceni w Uniwersytet Wrocławski Klerycy z ziem polskich, litewskich i pruskich święceni w Rzymie (XVI – pocz. XX w.) Clerici ex terris Poloniae, Lithuaniae et Prussiae Romae seu Urbe ordinati (saec. XVI ad init. XX) opracował Stanisław Jujeczka na podstawie kwerendy rzymskiej wykonanej wspólnie z ks. Henrykiem Gerlicem Rzymie (XVI – pocz. XX w.) ISBN 978-83-65653-32-1 (druk) ISBN 978-83-65653-33-8 (online) Wrocław 2018 Klerycy_z_ziem_polskich_litewskich_i_pruskich_A4_cover_03.indd 1 31-08-2018 13:27:59 Klerycy z ziem polskich, litewskich i pruskich święceni w Rzymie (XVI – pocz. XX w.) Clerici ex terris Poloniae, Lithuaniae et Prussiae Romae seu Urbe ordinati (saec. XVI ad init. XX) Klerycy z ziem polskich, litewskich i pruskich święceni w Rzymie (XVI – pocz. XX w.) Clerici ex terris Poloniae, Lithuaniae et Prussiae Romae seu Urbe ordinati (saec. XVI ad init. XX) opracował Stanisław Jujeczka na podstawie kwerendy rzymskiej wykonanej wspólnie z ks. Henrykiem Gerlicem Wrocław 2018 Recenzenci: prof. dr hab. Bogdan Rok (Uniwersytet Wrocławski) prof. dr hab. Marian Chachaj (Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie) © Copyright by Uniwersytet Wrocławski and Stanisław Jujeczka Współpraca wydawnicza Uniwersytetu Wrocławskiego, Wydziału Nauk Historycznych i Pedagogicznych oraz iKontekst.pl Tomasz Kalota Skład i opracowanie techniczne: Bartłomiej Siedlarz ISBN 978-83-65653-32-1 (druk) ISBN 978-83-65653-33-8 (online) Wydawnictwo eBooki.com.pl ul. Obornicka 37/2 51-113 Wrocław tel.: +48 602 606 508 email: [email protected] WWW: http://www.ebooki.com.pl Spis treści Wstęp . 9 Skróty bibliograficzne . 30 Katalog . 37 Clerus ritus latini . 37 Clerus ritus graeci .
    [Show full text]
  • Ecclesia T. 2.Pm6
    ECCLESIA STUDIA Z DZIEJÓW WIELKOPOLSKI Tom 2, 2006 2 FELIKS LENORT Vacat 3 ECCLESIA STUDIA Z DZIEJÓW WIELKOPOLSKI Tom 2, 2006 UNIWERSYTET IM. ADAMA MICKIEWICZA · WYDZIA£ TEOLOGICZNY REDAKCJA FELIKS LENORT (REDAKTOR), PIOTR FRANCISZEK NEUMANN, ALICJA SZULC, ANZELM WEISS RECENZENT TOMU: ANZELM WEISS KATOLICKI UNIWERSYTET LUBELSKI Spis treci Contents FELIKS LENORT Iosepho Nowacki post obitum anno quadragesimo 7 HANNA KÓC#KA-KRENZ Archeologiczne wiadectwa o najstarszych wi¹tyniach na Ostrowie Tumskim w Poznaniu 23 Archaeological Evidence of the Oldest Churches in Ostrów Tumski in Poznañ HANNA KÓC#KA-KRENZ Pochówki królewskie w katedrze poznañskiej 39 Royal Interments in the Poznañ Cathedral MAGDALENA LANGE Fundacja i dzia³alnoæ kapitu³y kolegiackiej wiêtego Jakuba Aposto³a w G³uszynie od roku 1296 do pocz¹tku XVI wieku 57 Foundation and Activity of the Chapter of the Collegiate Church of St. James the Apostle in G³uszyna from 1296 to the Beginning of the 16th Century MARTA CZY¯AK Fundacje i fundatorzy kaplic w katedrze gnienieñskiej w II po³owie XIV wieku 99 The Foundations and Founders of Chapels in the Gniezno Cathedral in the Second Half of the 14th Century KRZYSZTOF R. PROKOP Sakry ordynariuszy i sufraganów poznañskich w XVIII stuleciu 119 Episcopal Consecrations of Poznañ Ordinaries and Suffragans in the 18 th Century DOMINIK KUBICKI Treci teologiczne o³tarza g³ównego w katedrze poznañskiej (proweniencji z Góry, Guhrau / Niederschlesien) 151 Theological Content of the High Altar in the Poznañ Cathedral (of Góra Guhrau) PIOTR GO£DYN Pierwsi
    [Show full text]
  • Aufklärung Habsburgisch. Staatsbildung, Wissenskultur Und
    Franz Leander Fillafer Aufklärung habsburgisch Franz Leander Fillafer Aufklärung habsburgisch Staatsbildung, Wissenskultur und Geschichtspolitik in Zentraleuropa 1750–1850 WALLSTEIN VERLAG Veröffentlicht mit Unterstützung des Austrian Science Fund (FWF): PUB-734-G Bibliografische Information der Deutschen Nationalbibliothek Die Deutsche Nationalbibliothek verzeichnet diese Publikation in der Deutschen Nationalbibliografie; detaillierte bibliografische Daten sind im Internet über http://dnb.d-nb.de abrufbar. Der Band ist gemäß der Förderrichtlinien des Wissenschaftsfonds FWF im Open Access unter der Creative-Commons-Lizenz CC-BY-NC 4.0 lizensiert. DOI: https://doi.org/10.46500/83533745 © Wallstein Verlag, Göttingen 2020; zugl. teilw. Universität Konstanz, Diss., 2012. www.wallstein-verlag.de Vom Verlag gesetzt aus der Stempel Garamond Umschlaggestaltung: Susanne Gerhards, SG-Image, Düsseldorf, unter Verwendung von Hieronymus Löschekohl, Kaiser Leopold II. vor Minos’ Richterstuhl, kolorierter Kupferstich von 1792, Wien Museum, Inv.-Nr. 38671. Lithografien: SchwabScantechnik, Göttingen ISBN 978-3-8353-3745-9 Inhalt Einleitung . 11 I. Von der Vaterlandsliebe zum Völkerfrühling, 1770-1848 . 23 1. Der Patriotismus des Joseph von Sonnenfels . 24 2. Der Landespatriotismus: Vom mehrsprachigen Vaterland zu den rivalisierenden Vergangenheiten seiner Nationen . 30 3. Revolutionsabwehr, Sprachnationalismus und dynastische Loyalität: Joseph von Hormayr als Historiker . 39 4. Zwischenresümee . 49 5. Das Weltbürgertum der Völkerfreundschaft . 51 6. 1848 und die Krise der liberalen Völkerfreundschaft . 57 Ergebnisse . 64 II. Die katholische Aufklärung . 67 1. Der Josephinismus als »große Erzählung« der österreichischen Geschichte . 67 2. Die theresianischen Reformen . 71 3. Zwischen Barock und Aufklärung: Gelehrsamkeit, Kunst und Lebenspraxis . 76 4. Die katholischen Reformer und das landesfürstliche Kirchenregiment . 83 5. Barockbewältigung: Scholastiksatire und Patriotismuskonkurrenz im maria-theresianischen Prag . 96 6.
    [Show full text]
  • Studia Gnesnensia
    STUDIA GNESNENSIA STUDIA GNESNENSIA TOM XXIV Gniezno 2010 RADA NAUKOWA „STUDIA GNESNENSIA” ks. prof. zw. dr hab. Jerzy Szymik ks. prof. dr hab. Jerzy Stefański ks. prof. zw. dr hab. Henryk Wejman ks. prof. UAM dr hab. Bogdan Czyżewski o. prof. UAM dr hab. Bogusław Kochaniewicz OP REDAKTOR NACZELNY ks. prof. dr hab. Marek Pyc RECENZENCI TOMU ks. prof. zw. dr hab. Kazimierz Śmigiel ks. prof. zw. dr hab. Henryk Wejman o. prof. UAM dr hab. Bogusław Kochaniewicz OP POMYSŁ OKŁADKI Radosław Karbowiak SKŁAD KOMPUTEROWY Prymasowskie Wydawnictwo Gaudentinum Sp. z o.o. ISSN 0239-9407 Za zezwoleniem władzy duchownej REDAKCJA STUDIA GNESNENSIA PL, 62-200 Gniezno, ul. Seminaryjna 2, tel. +48 061 426 46 61 WYDAWCA: Prymasowskie Wydawnictwo Gaudentinum Sp. z o.o. 62-200 Gniezno, ul. Kancl. J. Łaskiego 11, tel. (061) 426 36 51, www.gaudentinum.pl DRUK: Gaudentinum (Drukarnia cyfrowa) PISMO ŚWIĘTE I PATROLOGIA Dariusz ADAMCZYK Studia Gnesnensia Tom XXIV (2010) 5–41 Interpretacja sceny sądu Bożego po grzechu pierwszych rodziców Po opisie pokusy i grzechu w Rdz 3 następuje scena sądu Bożego nad wi- nowajcami. Autor wzoruje się w tym opisie na rozprawach sądowych. Najpierw jest prowadzone dochodzenie (w. 9 n). Dalej następuje przesłuchanie (w. 11- 13). Następstwem tego jest ogłoszenie wyroku (w. 14-19) oraz jego wykonanie (w. 20-24). We fragmencie zawartym w 3,9-24 autor ukazuje sytuację po grzechu pierwszych rodziców1. To plastyczne opowiadanie zawiera istotne i ponadczasowe treści, które są aktualne również dla współczesnego człowieka. 1. Dochodzenie W wersecie 6 opisu upadku zarówno niewiasta, jak i mężczyzna, okazali nieposłuszeństwo Bogu, przekraczając Jego zakaz spożycia owocu z drzewa po- znania dobra i zła (por.
    [Show full text]