Revi Rs. 20.00

deklasLALIT Enn Piblikasyon Lagazet Lalit deklas No.103 Mars 2012

KONTENI ANALIZ LOR SEKTER LEPOR Editoryal: Paz 20 SITYASYON POLITIK DAN KAD KRIZ EKONOMIK Paz 3 *** POLITIK OTUR REFORM ELEKTORAL Paz 11 KRIZ EKONOMIK EK RISPONNS MUVMAN SINDIKAL Paz 16 *** KUMANSMAN VIKTWAR PU LANG KREOL Lepor, 1980 (Foto: Zano Couacaud) Paz 29 *** Lepor, 2009 (Foto:Google Earth) SULEVMAN EK MUVMAN 2011 PRINTAN ARAB ZISKA OCCUPY WALL ST. Paz 41 *** MENAS ATAK MILITER KONT LIRAN Paz 48

Alokazyon Fet Lindepandans ek Fet Repiblik LALIT pe organiz enn Konferans lor Stratezi

Tem: Eski Morisyanism li vremem kombat Kominalism? Eski li Nasyonalism ki kombat Inperyalism? Alor, ki stratezi?

Lindi 12 Mars, 9:30 a 3:00 pm, GRNW.

Detay lor paz deryer 1 KONTENI Fevriye-Mars 2012

Revyu: The Prisoner of Paradise par Romesh Gunesekera ...... 2 Editoryal: Sityasyon Politik dan Kad Kriz Ekonomik ...... ………… 3 LALIT an Aksyon ...... …………….. 4 Reform Elektoral ...... …… 4 Seminar LALIT…...... ……...... 4 Lasanble Lafin Lane ...... ……...... 4 2 Intervyu presi manb LALIT dan lapres komersyal ...... 4 Nuvo Travay lor Diego (Kontinyasyonnba) ...... ………...... 4 Tur Dorizon Politik par Rajni Lallah ...... 5 Politik Otur Reform Elektoral: Kontrandi Konferans de Pres e repons a Kestyon Lapres ...... 11 Kriz Ekonomik ek Risponns Muvman Sindikal par Rada Kistnasamy ...... ………………….. 16 INFO INFO ...... ……...... 19 Prosenn Fim: “Queimada”…...... 19 Kur literesi ...... …………. 19 MLF: Konferans lor Lavortman 6 Mars ...... 19 Stazyer pu Dokimantasyon LALIT...... 19 Kozri dan SSS Bon Acceuil par Manb MLF ...... 19 Expo Jean-Claude Baissac ...... 19 Liniversite Popiler fer kone lor “Barefoot Bollege” ...... 19 Lepor 2012, Antan ki Sekter ...... 20 Trazektwar Parti Politik dan Parlman par Alain Ah-Vee ...... 24 Lafwar Surinam: Leta antan ki Destrikter Kiltir ...... 28 Kumansman Viktwar pu Lang Kreol par Rada Kistnasamy, Alain Ah-Vee, Lindsey Collen ...... 29 Jabaljas & Bulbak ...... ……. 34 LALIT an Aksyon (kont) ...... 34 Forum Nasyonal lor CPE ...... 34 Sesyon lor Lepor ...... 34 Sesyon lor “Occupy Movement” dan USA ...... 34 Sesyon lor Problem Dilo ...... 35 Zurne Che ...... 35 Kanpayn Lafis lor prezans solda FAZSOI ...... 35 Nuvo Konfigirasyon politik Rodrig ...... 35 Stratezi, Oryantasyon e Konstriksyon Parti LALIT par Ram Seegobin ...... 36 Kreasyon Zordi: JR ...... 40 Arestasyon Arbitrer Yannick Durhone ………...... 40 Sulevman ek Muvman 2011 depi Printan Arab ziska Occupy Wall St par Lindsey Collen ...... ………………. 41 Lakor Istorik ant Hamas ek Fatah ...... ………………. 47 Menas Atak Militer kont Liran ...... ………….. 48 Prezidansyel Franse: Bann kandida degos ...... ………….. 48 Kongre LALIT lor Stratezi: Remiz ankestyon konsep “Morisyanis” ek “Nasyonalis” ...... ………….. 50

Pu Foto: Remersiman a Socialist Review (paz 40), Lutte Ouvriere

Pibliye ek inprime par LALIT, 153 Rut Rwayal, Port Louis, Repiblik Moris. Pri: Rs 20/- www.lalitmauritius.org 208 2132 ek 208 5551 [email protected]

2 LIV KI VO LAPENN LIR THE PRISONER OF PARADISE par Romesh Gunesekera

Ankor enn liv siper-interesan pu Guvernman kolonyal Britanik ti azute lor lalist literatir lor Moris furni mindev pu tablisman par dimunn de-pasaz ki pa atraver pe amenn prizonye pu fer Morisyen: nuvo roman Romesh travo piblik. Seki Romesh Gunesekera The Prisoner of Gunesekera finn fer se li finn Paradise (Bloomsbury, 2012). swazir kuma personaz prinsipal Li enn roman anmemtan leze, dan so roman bann dimunn ase anmemtan tusan, anmemtan eze dan Moris, me marzinal net. serye. U kapav lir li enn sel tre. Li swazir personaz plito dan E li fantastik pu retruv divan u lespas sosyal ant bann proprieter lizye, Moris an 1825. tablisman ek bann esklav ek Kuma buku sa literatir sitye travayer lib: tradikter ofisyel dan dan Moris, sa nuvo liv la li ranpli reteni enn Prins Sri Lanke exile ar leson lor Moris pu Morisyen. dan Moris par kolonizater Pli zoli ziska ler dan sa zar literatir Britanik (Romesh Gunesekera Poppies, lor dimunn ki vinn la, li sertenman Joseph Conrad enn Sri Lanke, limem, e anfet nu Moris depi Lend akoz lafaminn so “A Smile of Fortune”, enn long tu konn zistwar sa vre exil dan kan Lasinn refiz inport lopyom ti-zistwar ki kapav anseyn nu Moris, Prins Ehelapola maha Angle depi Bihar, apre ki lanpir kiksoz itil pu zordi: kimanyer Nileme, ki so tom St.Andre dan Britanik ti’nn fini obliz tu peyzan reysi sorti dan enn relasyon Lenor); enn esklav ki ti’nn aste laba aret plant lanti ek diri, plant narsisist, enn lamur obsesyonel, so emansipasyon pandan lepok fler lopyom pu furni so bann kuma li-mem li ti reysi fer kan li avan esklavaz par travay lizinn, e li finn fer sa pandan plizir ti Moris e dan sa roman la. (So Dimans, ramas so larzan; enn zenerasyon — plis enn nuvo zistwar li gratis lor internet.) Pli botanist ki ena enn pepinyer e ki roman par li, ki mo pankor lir. koni parmi liv sitye dan Moris, li vann tu kalite plant ek fler; enn Sea of Poppies anseyn nu lor evidaman Bernadin de Saint- inzenyer Britanik koronpi, e sirtu lefet ki vre rezon dimunn Lend, Pierre so Paul et Virginie, ki ti so madam (enn fam ki pa buku nu anset, ti vinn Moris par telman koni partu dan lemond, e konform ditu, e ki pankor rant dizenn de milye, lane apre lane, depi ki li ti ekrir an 1787 ki ena dan sa mul rasist ki pe emerze sete pa telman pu rod lor anba mem referans, par exanp, dan amezir lesklavaz pe al termine) ros, me plito pu evit lafaminn ki enn liv exki ek rar par Victor ek so nyes, enn zenn fam orfelin ti swiv kolaps lindistri ladrog dir Serge, The Case of Comrade ki ariv Moris par navir dan Lanpir Britanik dan lekel zot ti Tulayev, lor enn tem osi diferan premye sapit roman la, san anbrigade pandan bann de sa ki bann pirz Stalin kont okenn lide ki pu atann depi ni zenerasyon. manb so prop parti. Moris, ni lavi, ni naryen. E Me, pu return lor Romesh Lanseynman Paul et Virginie se zistwar, dan enn serten sans, swiv Gunesekera so nuvo roman, The sirman pu swiv dikta u leker dan lezerman dan pa trase par Paul Prisoner of Paradise. Li finn zafer diker. Pli poetik ki tu, et Virginie. swazir sa lepok kot sanzman dan sirman, se Charles Baudelaire, e Finalman, kan u pe lir, u realize ler: Britanik finn ranplas Franse so poem Maskareyn. E ki nu tu, imen, nu prizonye kuma puvwar kolonyal e pe Baudelaire ena enn rekey poem paradi, setadir nu bul later si zoli, negosye zot relasyon ar ki finn tradir an Kreol par e nu pena lot plas pu ale. Alor, proprieter gran tablisman, Emmanuel Richon ek Vimala seki reste se pu persiste rod nu abolisyon lesklavaz dan ler, me Rumasamy, Les poèmes liberte. res ankor 10 an pu li vinn vre. mascarins de Charles Enn must pu lir. Alor, tu an flix. Komers esklav Baudelaire. Tu dernyerman ena finn interdi depi 1807, alor Lindsey Collen Amitav Ghosh so roman, Sea of 3 Editoryal SITYASYON POLITIK DAN KAD KRIZ EKONOMIK

Depi plis ki enn an Ramgoolam Purtan Guvernman Ramgool- ek Bérenger finn reysi monopoliz am ek kapitalist lokal finn latansyon tu dimunn a traver kontinye koz “rezilians”, “reysit lapres ek radio: pu komanse finn bann reform”, set-a-dir: “Busi- ena zafer Medpoint ek tutswit ness as usual”! Dan dernye bidze apre kan MSM finn demisyone X.Duval lafin lane dernyer, ankor depi Guvernman, Ramgoolam ek ti pe koz krwasans plis ki 4%! Berenger finn kumans koz-koze, sipoze lor reform elektoral, kan Reperkisyon nuvo kriz anfet zot ti pe negosye partaz lor Moris puvwar dan kad enn sanzman Depi plis ki 7 an konstitisyonel. Kan zot pa finn Etan done ki preske tu gran sek- tom dakor lor modalite enn Apartir 2005 LALIT ti kumans ter ekonomik dan Moris depann koalisyon PT-MMM, lerla finn lans deba lor kriz sistemik dan lor marse eropein, zordi lindistri kontinye ek diskisyon lor reform lekonomi Moris, kan WTO ti textil, turism, disik, TIC an elektoral. Li pa etonan ki demantel tu bann marse proteze difikilte. Finn fini kumans ena diverzans lor Best Loser finn pu disik ek textil lor lekel bann lisansiman travayer dan plizyer presipit enn lamonte kominalism, kapitalist lokal ti depann. Depi sekter, ek pu ena plis difikilte pli etan done ki pu plis ki 5 an avan lerla nu finn fer bann propozisyon divan. Nomb turist pe diminye sa, finn ena ka dan Lakur isi pu enn “lekonomi alternativ”. Nu akoz kriz ek somaz dan Lerop, mem, ka divan Komite Nasyon ti predir ki lekonomi Moris pa sekter IRS pe ralanti, plizyer Call Zini, ek ka divan Privy Council kapav kontinye dan so striktir Centre pe menas pu ferme, lizinn inikman lor kestyon Best Loser, kolonyal, totalman depandan lor textil pe ralanti. Dan Lindistri sanki sa bann demars la insere marse mondyal. Nu finn mem Sikrier, Guvernman pe lisansye dan enn propozisyon larz ki viz sumet enn dosye konplet a guv- plizyer santenn travayer dan pu aprofondi demokrasi. Pandan ernman: me klerman pa ti ena para-etatik ki ankadre sekter sa 5 an la, media finn pretann ki okenn volonte politik pu met an disik. Ena osi bann retombe pe remet an kestyon Sistem Best kestyon sa depandans la. O- indirek lye ek depresyasyon Ero Loser limem, malgre ki bann ka kontrer, guvernman Ramgoolam ek lamonte pri petrol, kuma finn reprezant pirman enn revan- finn anfons peyi dan plis defisit katastrofik dan Air dikasyon administratif vizavi depandans. Mauritius kot pe bizin eliminn enn Komiser Elektoral. Alor kan finn An 2008 kumans ena enn seri seri destinasyon, ek sirman pu ena enn deba lor enn reform kriz ekonomik o-nivo mondyal: ena destriksyon lanplwa. Deza elektoral pli larz, li pa etonan ki kriz finansye ek resesyon dan dan enn de pli gro limprimri dan finn ena enn krispasyon santre lor USA ek Lerop, kriz petrolye ek Moris, finn ena lisansiman masif. Best Loser. Aster tu paret finn alimanter, ek lerla a-partir 2011 Ena buku posibilite ki bann bloke. kriz landetman dan plizyer peyi gran proze konstriksyon kuma Me seki grav dan tusala, se ki Zonn Euro, kot enn seri peyi finn Jin Fei ek NeoTown pu al lor zafer Medpoint, demisyon lor rebor bankrut, finn rant dan veyez, ek sekter konstriksyon MSM, ek deba lor reform elek- resesyon ek bann nivo somaz san net pu ralanti. toral finn kree enn lekran lafime presedan. Anfet sa seri kriz la Bann menas intervansyon ki finn maske bann problem reprezant esek flagran globaliza- militer par USA ek Israel kont ekonomik byen grav ki pe menas syon kapitalist baze lor deregle- Lasiri ek Liran pe kree enn in- klas travayer, ti planter, ti mantasyon ek lor dominasyon stabilite dan Mwayin Oryan ki komersan, ek tu dimunn mizer. sekter finansye. 4 riske presipit enn nuvo kriz petrolye: deza pri petrol finn LALIT AN AKSYON apros ek 120 dolar.

Klas travayer fas a kriz Reform Elektoral enn rapor brans, rezyonal, An Zanvye, swit a reket Rama komisyon LALIT. Lasanble Fas a kriz byen grav ki pe vini, Sithanen, LALIT ti ena enn LALIT ti termine par enn fet lafin Guvernman PT-PMSD pe rankont avek li, kot biro LALIT lane kot tu manb ti amenn manze menas enn seri privatizasyon: Air pu diskit reform elektoral. pu partaze. U kapav lir kontrandi Mauritius, Lepor, CWA, CEB, Lindsey Collen ek Rajni Lallah lor ek papye ki ti prezante dan CNT. Privatizasyon ule dir nom LALIT finn explik li Lasanble manb lor nu websayt lisansiman. propozisyon LALIT ek nu filozofi dan seksyon news. lor sa kestyon la. Sa rankont la Klas travayer zordi byen mal Intervyu prepare pu reziste sa seri latak reflet travay ki LALIT finn fer kont lanplwa, kont nivo de vi. lor kestyon reform elektoral, ek Li interesan ki finn ena 2 intervyu ase eksepsyonel manb LALIT Muvman sindikal plis fragmante nu partisipasyon onivo nasyonal dan deba lor reform elektoral. dan lapres lafin 2011, dan lesans ki zame li finn ete: lintere LALIT ti parmi bann premye ki zot reflet exakteman seki nu birokratik ek lanbisyon personel parti politik pu komant lor rapor manb finn dir: intervyu Ram serten dirizan ek animater finn Carcassone. U kapav ekut 5 klip Seegobin dan L’Express le 24 amenn sa sityasyon katastrofik odyo kot Ram Seegobin finn Desam 2011 ek intervyu Lindsey la. Li neseser zordi ki klas komant rapor Carcassone Collen dan Le Mauricien le 26 travayer reazir, kumans diskit ki andetay lor nu websayt (klik lor Desam 2011. Tulede intervyu stratezi neseser pu kontre “audio” kote adrwat, lao, lerla demontre kimanyer LALIT antan lofansiv kapitalist ek so klik lor “view” pu tann zot, lor ki enn kuran politik ena enn pwa guvernman. Bizin sirtu ki travayer www.lalitmauritius.org ). LALIT inportan dan politik sirtu dan ranforsi muvman sindikal par finn organiz enn konferans depres moman kot sistem kapitalist ek so bann parti politik an kriz. ogmant nivo sindikalizasyon, an pu komant deba lor reform elek- toral osi byin ki komant rapor mem tan ki konbat minmiz Nuvo Travay lor Diego Sithanen lor reform elektoral. U birokratik ki finn responsab pu kapav lir kontrandi nu konferans LALIT ansam avek Confedera- afeblisman muvman sindikal. depres dan Revi ek lor nu tion Travayer Sekter Prive, Me li sirtu esansyel ki klas websayt dan seksyon news. Centre Idriss Goomany, Elan, travayer kumans met an kestyon Grupman Sosyal Baie du Tom- sa lozik kapitalist ki sel Seminar LALIT beau ek Muvman Liberasyon responsab pu sa seri kriz An Zanvye, LALIT finn organiz Fam finn ekrir Premye Minis pu ekonomik ki pe menas travayer enn seminar pu manb dan lekel dir li rann piblik so stratezi lor dan Moris osi byen ki dan nu finn analiz ek diskit “Sityasyon Chagos. Nu finn osi dir ki Leta bizin piblikman mobiliz sutyin lemond antye. Dan buku lezot politik an 2011 ek kumansman 2012”, analiz trazektwar parti (kuma Palestinyin finn fer) pu peyi dan lemond, sa remiz an politik ki dan Lasanble Nasyonal inskrir dekolonizasyon Diego/ kestyon la finn kumans arive. pu nu kapav predir kot zot pe ale, Chagos lor azanda Lasanble Travayer bizin ralye deryer enn analiz kriz ekonomik ek muvman Zeneral Nasyon Zini pu 2012; platform politik ki viz pu ranplas sindikal, analiz revolt dan Mwayin sumet enn demand formel pu enn sistem kapitalist ki totalman Oryan ek Nor Lafrik ziska inspeksyon par IAEA (Inter- bankrut, par enn sistem sosyalist muvman Occupy Wall Street, ek national Atomic Energy Agency) kot travayer kontrol lekonomi ek debat Stratezi, oriyantasyon ek su Trete Pelindaba dan Diego, ek prodiksyon. konstriksyon nu parti. U kapav lir kuma enn aksyon piblik pu reklam Se sa travay ki Parti LALIT pe bann papye ki finn prezante dan Chagos, organiz vizit ofisyel fer. Revi ek lor nu websayt dan Chagos par bato Trochetia kot seksyon news. reprezantan Leta (inklir Premye Minis, Prezidan, Minis Zafer LALIT Lasanble lafin lane Etranzer) ek enn delegasyon 22 Fevriye 2012 Le 18 Desam 2011, manb ek Chagosyen al Chagos, enn parti sinpatizan LALIT ti zwenn Repiblik, anpersonn. U kapav lir ansam dan Horl Mama Bul Later enn kopi sa let-la lor websayt pu diskit sityasyon politik, fer enn LALIT dan seksyon news. bilan aksyon LALIT 2011, ek osi (Lalit an Aksyon swit, paz pli divan))

5 2011 e kumansman 2012 TUR DORIZON POLITIK par Rajni Lallah

Sityasyon politik li pa separe depi Lerop, 70% lantrepriz exportater ek metro-leze, malgre gran-gran sityasyon ekonomik, e kuma tu ek 65% lantrepriz ICT/BPO zot lanons lane apre lane. Zot kuma dimunn dan lemond e dan Moris reveni sorti Lerop. Pa bizin al bann miraz: zot enn laparans ki, kone, sistem kapitalist dan enn lwin pu kone kriz dan Zonn Ero li kan u koste ar zot, zot al pli lwen. kriz, ubyen plito enn seri kriz, grav pu lekonomi kapitalist isi. Aster Minis Finans Duval pe petet pli pir ki zame dan so listwar Vole apre vole kriz pe kontinye anons proze prive kote liniversite 250 an. depi 2008 kan ti ena kriz finansyer ek lopital, kuma bann nuvo sekter dan Lerop ek US. Kriz dan Lerop Lekonomi kapitalist an kriz ki Guvernman pe ankuraze. pe kontinye agrave. Ena kriz Kan Minis Finans PMSD, Xavier lenerzi osi. Gaz so pri fini og- Siyn konfli politik lor Duval ti prezant so premye Bidze mante. Larsenal militer US finn oryantasyon politik ekonomik an 2011, u pa ti pu dir ki ena enn pwinte ver Iran, Iran pe menas Ena lartik dan medya tulezur ki kriz ekonomik grav pe vini kan u fermtir Detrwa Dormuz, e sa montre gravite kriz ekonomik, ki get so bann mezir ekonomik. Li menas la pe fer pri petrol monte li isi, ki li onivo mondyal. Me pa ti pe reponn a gravite kriz fles lor marse mondyal. Kote pri etonaman, sa bann lartik-la ekonomik ditu. Ariv kumansman manze osi, ena gran-gran prob- dekonekte depi deba lor politik 2012, Xavier Duval anonse ki li lem. Cyril Monty, veritab exper ekonomik. pe fer enn letid lor seki lagazet lor alimantasyon e ki ti ansarz fon Terin kot pe plis truv deba uver finn apel “linpak evantyel eklat- Guvernman pu Sekirite Alimanter ek konfli an piblik se kote sekter man parsyel Zonn Ero”. Lanons ziska so kontra pa ti renuvle, pe finansye. Depi 2005, kan ti ena so “letid” ti vini avan-mem ki predir ki pri manze pu kontiyn guvernman Lalyans Sosyal Ram- Lafrans perdi so 3A Standard ogmante an 2012. goolam, nu finn truv konfli and Poors ki pu vedir ena tu sans Manntra guvernman pa finn Bheenick avek kapitalist export- Lafrans pu bizin pey lintere pli ot sanze dan sa 2 an la, me lekonomi ater ki pe rod depresyasyon rupi pu larzan ki pei la pran prete. Alor li pe kontiyn rant dan petrin. (ek so form politik ti personifye sityasyon finn anpire depi Duval * Manntra lor kimanyer bizin “turn par konfli Bheenick ek Sithanen). anons so letid. Dayer, sa li pa ver Lest”, me pankor ena gran Pli resaman, finn ena konfli uver premye letid lor kriz dan Zonn Ero progre apart lanons, kuma lanons ant Bheenick (ar kudme Moha- ki guvernman finn fer. Minis gro investisman Singapur pu med Vayid) avek banksters, Finans avan li, Pravind Jugnauth mega-proze. sekter labank ki pe fer siper-profi kan li ti ankor dan Guvernman, * Jin Fei pa finn dekole. Tu dan moman kot ena kriz ankor Minis Finans, ti fer enn lot infrastriktir fini mete, me nanye ekonomik, e ki reprezante dan sa letid lor kriz dan Zonn Ero ek sa pa pe buze. deba la par Pipo Forget. Kapital- letid-la ti vinn so zistifikasyon pu * Proze Neo-Town apenn pe ist inportater ki ena lintere ki rupi ERCP (Economic Restructuring montre siyn buze. pa depresye pu li kapav aste and Competitiveness Program). Antretan, bann nuvo sekter pa pe marsandiz pli bomarse finn truv ERCP li, ti enn versyon 3.0 depi fer gran progre non-pli: so reprezantan dan Bheenick ek Stimulus Package Sithanen, * Kote IRS, mem si 336 vila finn Vayid. premye Minis Finans guvernman vande (e zot enn devlopman ase Ena osi lezot terin konfli ki inpe PT an 2005-2010. Apre sa, Sitha- orib), pandan 7 an, ankor ena 573 pli vwale. Par ekzanp ant Minis nen ti introdwir versyon 2.0 apel ki pa pe kapav debarase. ICT Chedumbrum Pillay ek Additional Stimulus Package. * Ena nuvo morl finn monte: Mauritius Telecom. Minis finn Pa bizin fer gran letid pu kone Bagatelle, Cascavelle, ek ankor atak France Telecom ki ena 40% ki kriz Ero pu ena enn gran lefe sipozeman lezot, kuma Neo- aksyon dan Mauritius Telecom lor lekonomi kapitalist Moris. Town. Anmemtan ena morl ki pe dan enn premye tan. Lerla aster, Kuma nu dir, ansyen Minis bizin restriktire parski zot pa finn pe ena konfli direk avek nomini Finans Pravind Jugnauth ti deza marse, kuma Phoenix Les Halles. PT lor bord, partikilyerman Sarat analiz li. Preske tu reveni lindistri * Ena retar dan gran proze Lallah. La osi, malgre ki konfli la sikriyer, li an Ero, 75% turis sorti infrastriktir kuma Bagatelle Dam kapav fer Minis Chedumbrum 6 paret kuma enn gran progresis ki vremem vinn lor azanda dan koz enn “vot lib”, tandi ki MSM pe rod defann travayer ki MT pe medya meynstriym. Sa li ase kareman anfaver. LALIT li tultan refiz anplwaye lor enn baz normal dan labsans enn mobiliz- pran pozisyon kont penndemor. permanan, kan get byin, anplis de asyon klas travayer ki ena kom Lavortman – Medya finn anons kritik France Telecom, Minis la bi pu chalennj sistem kapitalist ek bil pu legalizasyon lavortman lor so bi prinsipal se pu briz monopol so lozik, anmemtan ki chalennj so sertin kondisyon. Sa osi LALIT Mauritius Telecom pu ki lezot lekonomi ankriz. ena enn pozisyon ferm lor neses- konpayni telecom prive kapav ite dekriminalize. Klerman Minis rant dan sa sekter la pu fer biznes. Lezot aktyalite politik Lazistis, Yatin Varma, pe anvi vini Alor la osi, ena enn konfli politik Finn ena enn seri pwin lor lekel avek enn lalwa, sirtu kan DPP ki reflet lintere deklas diferan finn ena deba politik, suvan avek finn anonse ki li difisil purswiv seksyon kapitalis. kontribisyon LALIT: avek enn tel lalwa existan. Dan sekter lenerzi ti ena proze Langaz Kreol – ki finn finalman PMSD finn pran enn pozisyon CT Power lor lekel ti ena gran introdwir dan lekol primer. Tu eklere pu dir ki sa deba la bizin konfli politik ant guvernman dimunn ki nu zwenn partu kot nu fer lor terin drwa, pa lor terin Ramgoolam ek MMM. An ale pe felisit LALIT pu sa. relizye. MMM finn reysi pa dir Zanvye 2011, Kabine Minis ti Palestinn – akoz presyon ki nanye ziska ler. Antretan fam pe pran desizyon pu abandonn sa LALIT ek lezot lorganizasyon ki kontiyn truv lamor. proze la. Lerla an Avril, omilye travay ansam ar nu finn mete, Employment Relations Act finn so diskur dan selebrasyon guvernman PT-PMSD finn bizin kontiyn res lor azanda malgre Varusha Pirapu, Navin Ram- pran pozisyon pli ferm pu sutenir divizyon sindikal ek diverzans lor goolam al anonse ki li pu reget so Leta Palestinyin, e MMM osi finn taktik dan muvman sindikal. pozisyon apre ki Federasyon Tanp bizin swiv. LALIT finn amenn kanpayn kont Tamil finn vinn a-la-reskus CT Diego – Pu premye fwa, su sa 2 lalwa la, e finn denons bann Power. Ep! Ariv Desam 2011, presyon LALIT (ek ankor enn birokrasi sindika ki finn rod tir CEB anonse ki li pe fer proze fwa, nu bann alye pros), lavantaz pu zot mem, antan ki zenerater kot La Mecque, lor guvernman finn met enn ka dan birokrat, ladan. tablisman Medine. Sa vedir enn enn Tribinal internasyonal. Local Government Act – Finn klerman ena tu kalite konfli. Ramgoolam finn anonse ki li ena ena non-deba lor Local Govern- Dan sekter lenerzi tuzur, sa enn stratezi pu regayn Chagos, ment Act sitan finn ena kafuyaz kontradiksyon ant laliyn “protez me ki sa stratezi-la, li pu gard li avek Aimee so bil ki li finn mete, lanvironnman” enn kote, ek “pro- sekre. MMM finn dir (avek lerla retire a plizyer repriz. Deza, dir kuran bomarse” lot kote finn rezon) ki seki guvernman pe fer ti ena problem pu kone ki seksyon vinn byin kler. Ena osi kontra- pa sifi, me MMM pa ti fer nanye lalwa 1989 uswa 2003 aplike ek diksyon ant “lanvironn-man” ek li kan li ti dan guvernman, e li pa lekel seksyon nepli aplike. Seki presyon diferan lobi kapitalist propoze ki bizin fer asterla nonpli. kler se ki nuvo lalwa la pa lokal. Burzwazi istorik, ziska ler, Tuzur, zis LALIT ena enn politik aprofondi demokrasi ditu. Li fer ankor ase for pu kapav etablir ki koeran lor la. lekontrer. Sa osi LALIT finn byen bann sel proze ki al delavan se Reform Elektoral – Ena enn seri inplike dan muvman pu plis proze dan lekel li ete. Si u pa inklir negosyasyon finn ena lor reform demokrasi onivo rezyon- li, u proze pu sibir enn kanpayn elektoral. Kote politik, PT, MMM, al. Asterla MSM finn remet enn orkestre. MSM, PMSD pe kumans presiz demand a SAJ, Prezidan Repiblik, Kote sekter lasante, ena enn ka zot pozisyon, me tuzur gard enn ki anmemtan tuzur sef Sun Trust, dan Competition Commis- flu. LALIT nu pozisyon finn deza pu reget dekupaz pu Minisipal. Li sion kont lasirans BAI akoz li byin kler ek piblik lor sa kestyon paret enn taktik pu fer ranvoy favoriz lopital prive Apollo la depi lontan. Anmemtan ki pe eleksyon minsipal, ziska ki SAJ Bramwell, konpayni lasante ki ena deba lor reform elektoral, ariv lafen so manda (2013), lerla BAI posede. Kote sekter lepor fayit stratezi legalist Rezistans ek kapav ena “re-make 2000” avek osi ena konfli, get nu lartik pli lwen Alternativ pe vinn pli kler, e li pe SAJ e pa zis avek Pravind, ki dan Revi. Konfli ant Belle Vue vinn pli kler ki li enn danze kan tu MMM pa truv ala-oter. ek FUEL lor ki mulin pu gayn dimunn res an konfizyon, e kan kann Mon Loisir kan li ferme, tu dimunn finn amene an bato. Efervesans politik paret finn rezud anfaver Belle (Get Editoryal e lartik pli divan Kote politik, finn ena buku Vue. dan sa Revi la.) efervesans su presyon sa gran Alor ena siyn konfli a-linteryer Penndemor – Finn ena konfli kriz ekonomik la. Dan Bilan klas kapitalist limem. E sa konfli alinteryer Guvernman lor la. MMM, zot gran fyerte se ki zot la, li pran enn form politik osi. PMSD kont penn de mor, finn reysi eklat guvernman, ki zot Anmemtan, remiz ankestyon Ramgoolam menas penndemor ti fer atraver skandal Medpoint – politik ekonomik kapitalist pa finn detanzantan. Par kont, MMM mem si apre zot pe rod re-aliyn 7 zot ar MSM. Finn ena demisyon MSM dan Guvernman; enn guvernman ki ti deza instab depi zur rezilta eleksyon zeneral 2010. Pravind Jugnauth finn tase dan lopozisyon ek pe bizin konpoze avek enn MMM ki anvi enn rimeyk pa ar li, me avek so papa. Nu finn osi konstat rol ek prezans politik SAJ depi Reduit, e sa depi 2011. Nuvo guvernman PT- PMSD pe rule avek enn ti mazorite avek 2 ex-MSM ki Ramgoolam finn reysi lapes ek avek sutyin Mouvement Rod- riguais. Anterm depite dan Parlman, PT finn byin afebli. PMSD li, finn monte an grad. Xavier Duval finn vinn Minis Finans. Lot Minis PMSD, Sik Yuen ti deza gayn portfey minis- teryel plis inportan kan li finn Desin Juan Miro, ‘Fam Revolte’, 1938 ranplas Soodhun kom Minis komers. E sa, byin avan demisyon -Tandans Demokratizasyon Depi lindepandans, blok istorik MSM. Apre, li finn monte ankor, Lekonomi (ki viz pu agrandi ki PT ti batir ti santre lor preske li finn vinn Minis Turism. burzwazi deta ek ki an konfli avek tu klas sosyal dan lindistri sikriyer, Anfet tu sa koz-koze ki Navin burzwazi istorik). Sa tandans-la enn sekter ki alepok ti pilye Ramgoolam finn fer ar Paul sirtu reprezante par Cader Sayed- lekonomi. Dan sa blok istorik la, Berenger lor reform elektoral Hossen (ki finn vinn Minis ti ena enn seksyon burzwazi paret ti ena bi pu atas lame-lipye Komers), Nita Deerpalsing (ki istorik (Claude Lagesse, Didier MMM pandan enn tan. finn ranplas J.Burty David kom Maingard, Sir Claude Noel, enn prinsipal portparol PT). but dan klan Leclezio, klan Guvernman PT-PMSD -Klan Boolell. Arvind Boolell Gujadhur), gran planter kann, Navin Ramgoolam finn etablir so tu dernyeman finn piblikman tiplanter ek meteye (ki ti suvan stil reyn prezidansyel mem si li deklar so lintansyon pu pran azan PT), ek enn seksyon pankor gayn li lor papye dan form lidersip PT “lezitiman” kan muvman sindikal otur MLC ki ti enn 2yem Repiblik. Tu so Minis lemoman vini. Li det pa ditu kapav ris travayer lindistri sikriyer ek depite pa kapav anons naryen, kontan ki Bachoo, ki pa enn ar li (sirtu PWU ek AGWU). Sa mem konstriksyon enn pon, san Travayis pir ek dir, finn devans li blok istorik santre otur lindistri atribiye li ek “vizyon dokter dan yerarsi ministeryel. (Baichoo sikriyer ti inpoz enn kalite reyn ki Navinchandra …” finn vinn no. 4 dan guvernman ti permet Leta Travayis agrandi Ariv kanpayn elektoral 2010, tandis ki Boolell li selman no. 5). ek ranforsi burzwazi deta bann ansyen “MSM” ki ti finn -Klan Baichoo, pros ar (formasyon enn nuvo seksyon zwenn PT e ki ti plis divan-divan lorganizasyon kominalo-relizye. dan gran burzwazi ki depann lor dan guvernman Lalyans Sosyal sutyin Leta pu li etablir limem kuma Sithanen ek Gokhool finn Blok Istorik kuma burzwazi dan lezot sekter bizin ale. Seki finn reste dan bann Pu ki klas dirizan reyne, li oblize lekonomi – inisyalman otur rekri PT ki sorti dan MSM, kuma ris seksyon lezot klas avek li. aksyoner dan L’Express ek Bappoo ek Choonee, relativman Burzwazi li pa kapav reyne tusel. Advance) anmemtan ki li ris trankil, politikman. Dayer MSM- Li bizin etablir enn blok istorik dan sertin kus tiburzwazi ek enn mem finn bizin kit guvernman, ale. lintere tu bann kapitalist an seksyon klas travayer (atraver Bann Travayis “ruz pir ek dir” zeneral. Li bizin fabrik enn blok MLC) avek li. finn kriye viktwar. ki ase stab, e ki ena potansyel pu Depi dernye 10-15 an, avek kriz Me, li enn Parti Travayis ki paret amorti bann lager klan konstan ki sistemik finn ena gran sanzman konpoze de plizyer klan: tultan gayne ant diferan kapitalist. striktirel dan lindistri sikriyer ki -Klan Beebeejaun, ki anmem- E, akoz li enn klas telman tipti, li finn amenn enn gran sanbulman tan reprezant lintere ekonomik bizin ris but-but dan lezot klas ar dan sekter-la ek sa, asontur, finn BAI dan guvernman, ek ki No. 2 li. Tusala, li enn proze politik. sakuy sa ansyin blok istorik la. Sa dan guvernman. 8 dernye 10 an finn marke par bann Roland Maurel (ki li, li form parti dir, ‘Je tiens a rassurer la MSPA gran konfli dan lindistri sikriyer burzwazi deta) ki ti, avan sa, sey que les syndicats sont en amezir ki lindistri sikriyer prodwir etanol san mars ar faveur d’activites productives transforme pu li vinn enn lindistri tablisman, enn zafer ki, kuma mo pour le pays a travers la kann, kuma par ekzanp konfli ant finn mansyone, pa tro posib. Pan- canne….’. Setadir, li fer serman rezim Ramgoolam ek MSPA an dan 2011, finn ena siyn nuvo an piblik ki li dan sa nuvo blok 2007, gran konfli ant CEB ek IPP raprosman ant Navin Ramgoolam istorik, ki pa otur disik sann kut tablisman, ant planter ek tablis- avek “kamarad Jacques” ek osi la, me otur kann. Ariv 2011, man lor pri bagas ek melas. klan Guimbeau dan Lesid, ki finn Ashok Subron sann kut la, An 2011, finn ena osi restriktira- pran prete buku larzan pu devlop alinteryer sa blok istorik la vinn syon sa 6 para-etatik ki ti finanse zot distilri. a-la-reskus Minis Travay Shakeel par lamone CESS (enn tax lor Mem ki Navin Ramgoolam finn Mohamed, akiz patrona lindistri disik) ek lisansiman 400 travayer anons ki negosyasyon anprosesis, sikriyer ki zot pe kas lakor-la “lor ki ti pe travay dan sa bann problem otur pri bagas ek melas ledo Minister Travay”. Ashok paraetatik la. Depi byin lontan ki planter sipoze gayne, li res Subron, atraver UASI, GWF ek tablisman ek planter ti pe dimann antye. Ankor ena litiz ant MSPA JNP paret pe asim mem rol dan rediksyon lamone CESS. ek CEB lor pri CEB pu peye pu blok istorik ki PWU, AGWU ek MLC ti ena tradisyonelman. Ver enn nuvo blok istorik? kuran prodwir par IPP tablisman. Alor bann gran konfli dan lindistri Mem andeor lindistri sikriyer Ena buku siyn ki pe buz ver for- kann ki nu finn truve depi 2007 osi, an 2011, nu finn truve masyon enn nuvo blok istorik ankor antye. kimanyer Ashok Subron ek GWF anmemtan ki lindistri kann ek lez- finn azir dan muvman travayer ot sekter lekonomi pe transforme: Muvman Sindikal ek blok Infinity ki finn permet Minis PT Ti ena an Zin 2011 sa diskur Shakeel Mohamed rant andan istorik bizar Navin Ramgoolam kot tanp dan lagrev lafin travayer Infinity Mama Tookay pu luvertir lakup Anmemtan, finn ena rekonpoz- pu vizit grevis. Ti mem ariv ziska kot li ti dir ki so papa ti pran enn isyon sa seksyon muvman sindikal enn sityasyon ridikil kot Ashok desizyon konsyan pu sutenir ki so rol ti pu ris travayer dan blok Subron ek Serge Jauffret res lor lindistri sikriyer atraver istorik. latab negosyasyon avek Shakeel negosyasyon kota ek pri disik Tradisyonelman, Plantation Mohamed kan Jocelyne Minerve garanti, e ki li osi parey, Workers Union (PWU), Artisan ki ti dan mem negosyasyon pe fer li krwar dan lindistri kann ek li pu & General Workers ki dan workawt. Zordi, li paret kapav sutenir li, mem si li reprezant zis Mauritius Labour Congress ki gayn intervansyon PM Navin 2.9% lekonomi. Navin Ram- ti asim sa rol la. Depi 2007, nu Ramgoolam pu fer Minis Shakeel goolam dan sa mem diskur la finn finn truv siyn ki ena enn nuvo Mohamed intervenir lor kestyon dir ki se pu sa rezon la ki guvern- seksyon muvman sindikal ki pe peser, ubyen fer Ramgoolam man finn negosye “lakor istorik” kumans asim sa mem rol la. An intervenir direk dan lepor. avek MSPA an 2007 pu ki planter, 2007, Union of Artisans of the Onivo politik dan ka legal meteye, laburer ek artizan vinn Sugar Industry (UASI) ek Rezistans ek Alternativ ek Blok “parti prenant” (gayn zot par) dan General Workers Federation ti 104 dan Privy Council, se pa lindistri kann. Li finn anonse avek felisit Nita Deerpalsing, enn bann avoka Leta ki anonse si pa Leta plizyer referans a “kamarad responsab selil “demokratizasyon pu reklam costs ubyen non, se … Jacques” (Jacques d’Unienville, lekonomi” dan PT pu so travay Navin Ramgoolam anpersonn. CEO Omnicane ki dan sekter andefans drwa travayer kan Ondire Leta se li. Me, sa vedir li kann, setadir ki prodwir disik, Guvernman ti pe amand Sugar enn muv klerman politik, ankor kuran ek ena proze prodiksyon Industry Efficiency Act, (SIEA). enn fwa dan kad sa nuvo “blok etanol) ki guvernman aktyelman An 2010, Ashok Subron, istorik” an formasyon. E muv la anprosesis negosyasyon lor negosyater Joint Negotiating azut dan sa prosesis kree enn dernye parti sa “lakor istorik” ki Panel (JNP) sindika lindistri “monark” depi enn Premye Minis, konsern prodiksyon etanol. sikriyer ti pe vante ki Navin enn prosesis ki Navin Ram- Avek restriktirasyon lindistri Ramgoolam finn sonn li lor so goolam pe met an-aksyon. Ashok sikriyer, ena formasyon nuvo portab pu negosyasyon ki finn Subron so reaksyon a sa, se ki li konpayni kuma Omnicane kot pu abuti dan “lakor istorik” ki finn enn desizyon “lozik”. Purtan zame premye fwa SIT ek NPF ena fer travayer lindistri sikriyer gayn Guvernman, ni mem Parti aksyon (35% kote SIT ek 10.09% 20% ogmantasyon lapey. Navin Travayis, finn anons so pozisyon kot NPF) ek zot tulede ena manb Ramgoolam finn intervenir lor konteni zot ka. Zis monark la (mem si li plito sinbolik) lor bord politikman pu ki gayn sa “lakor ki finn fer sa. E, kan Ramgoolam direksyon Omnicane. Omnicane istorik”la. Lerla le dan L’Express pu vinn tir best loser system, li pu finn ramas Alcodis, konpayni 6 Ut 2010 u lir ki A. Subron finn dan kad rod enn 2yem Repiblik 9 kot li pli monark ankor, e se Ashok Zordi pe ena buku spekilasyon par ekzanp, kan li ti Minis Komers Subron ki finn prepar terin, e lor ki negosyasyon lor reform ti pe sey deloz proteze ansyin malerezman dan enn fason ki ti elektoral reprezante. Eski reform Minis Jeetah. Navin Ramgoolam telman an konfizyon ki li finn elektoral pu form parti enn pli finn finalman ranplas Soodhun par permet kominalizasyon isyu la. gran lakor politik ki pu inklir partaz Minis PMSD Sik Yuen. politik ant Prezidan Repiblik ek Ti ena enn lepok pandan bann Agrandisman baz sosyal pu Premye Minis dan kad enn 2yem lane 1983 – 1995 kot ti ena enn nuvo blok istorik Repiblik? Remarke ki Berenger “Leta Jugnauth”, kot Aneerood Anmemtan ki guvernman Trav- resaman finn servi ogmantasyon Jugnauth ti ena so dimunn ki li finn ayis finn fer enn swa konsyan pu puvwar Prezidan Repiblik kuma nome partu dan laparey deta. sutenir lindistri kann ek enn labwet dan bann “vals Kestyon poze ki finn ariv sa “Leta anmemtan ki pe ena enn rekon- lalyans” ki finn ena dernyeman. Jugnauth”-la? Eski so bann nomini pozisyon blok istorik avek enn Me, seki nu kapav dir, se enn finn vinn Travayis? Eski Ram- nuvo lekilib dan sa sekter la, PT 2yem Repiblik, dan enn downturn goolam finn ranplas tu nomini ena osi stratezi pu agrandi kuma nu pe viv zordi, li pa pu Jugnauth dan laparey deta? Eski burzwazi deta ek devlop nuvo baz amenn naryen pozitif pu travayer. Navin Ramgoolam pe rod kree pu sa nuvo blok istorik anform- Li ena gran risk amenn enn so “Leta Jugnauth” pu li? asyon. Sa, li enn lot laspe so lankadreman pu enn nuvo degre politik “demokratizasyon dominasyon. MMM lekonomi”. Dan sekter turism par Avan eleksyon 2010, MMM ti ekzanp, aster ena plis ki 40% MSM paret finn afebli net. Dan turist ki pa res dan lotel. Zot res Dimunn ti ase etone par lakantite eleksyon 2010, li finn fer enn ti dan bengalo. Enn nuvo kus ti- tiket ki MSM ti gayne dan dernye remonte elektoral, sirtu dan lavil, antreprener dan turism finn eleksyon zeneral pu enn very me li finn balye dan lakanpayn. forme. Politik PT, se pu favoriz small party kuma Shakeel Dan lavil, li finn elir tu so depite kreasyon tipti ek mwayin Mohamed ti apel li. MSM ti gayn dan Curepipe, Beau-Bassin- antrepriz dan otan sekter posib. 12 depite ek 5 Min-ister apre Rose-Hill, regayn inpe depite dan Alor guvernman PT-PMSD pe eleksyon 2010. Dan deba lor Port-Louis ek gayn enn depite dan donn tu kalite fasilite permi, Medpoint, li finn enn lokazyon pu Vacoas. Apart Ganoo dan no. 14, laysenns, lonn pu lans PME. Sa analiz kimanyer MSM pwiz so li pa finn kapav elir okenn depite kus ti-antreprener, ti-kontrakter lafors depi Sun Trust. Li ena dan lakanpayn. MMM finn redwir depann lor sutyin Leta Travayis larzan pu tini li antan ki enn parti a enn parti lavil ek li nepli dan enn pu so sirvi. politik. Li ena larzan Sun Trust a pozisyon pu ena pretansyon ki li Agrandisman sekter PME pe so dispozisyon pu rul kanpayn enn parti “nasyonal”. Li selman fer odetriman klas travayer. Dan elektoral. Finn ena osi buku deba kapav ekziste dan kad enn lalyans sekter PME, ena mwins sekirite lor rol Prezidan Repi-blik, politik, omwen ena reprezant- anplwa, pena award, kondisyon Aneerood Jugnauth, ki ankor ena asyon proporsyonel, ubyen enn travay pli ba. Anplis, li pli difisil enn rol politik byin gran mem si li split-a-3. pu travayer dan PME organize dan Reduit, presizeman parski So sel gran lafors se ki li ankor pu defann so lintere. E zordi, su limem sef Sun Trust. ena kapasite pu determinn ki pu inpilsyon PT, ena plis ki 40% Dan dernye kriz politik, MSM lor azanda politik, e li fer sa sirtu travayer travay dan sa bann sek- finn sorti perdan. MSM finn bizin atraver linfliyans ki li ena dan ter osi frazil, osi bankal pu travay. sarye fardo Medpoint li tusel. Li medya. Baz sosyal medya (depi finn demisyone depi guvernman proprieter, CEO ziska zurnalist), PT ek li finn bizin koste avek enn li mem baz sosyal irbin ki MMM Dan dernye eleksyon zeneral, MMM ki pe koz “rimeyk” ar papa ena. Zot partaz enn mem ideolozi. Navin Ramgoolam ti dir li pe rod Pravind Jugnauth, pa ar Pravind Pandan kriz politik ek apre, gayn mazorite 3/4 dan Parlman. Jugnauth limem. Asterla ena ka MMM finn dominn konteni medya Li pa finn gayn so 3/4. Anterm ICAC pe menas Pravind Jug- avek so azanda politik “vals nimerik, lafors PT finn diminye. nauth e nu pa kone ki sa pu lalyans”, rimeyk, ripley, timama An 2005, PT ti ena 36 depite, amene. Anmemtan, MSM pe azir koste ar PT, timama kile. Kan tandi ki ariv 2010, kan li finn fer dan enn fason ki pu amenn MMM ule, lerla koz ka koripsyon. lalyans avek MSM ek PMSD, ranvwa eleksyon minisipal. Kan MMM ule, tuf tu koze lor ka apre eleksyon li finn gayn zis 29 Avan MSM demisyone, so koripsyon. Medya opere kuma depite. Zordi, li ena tu zis enn bann tantativ pu deloz sertin enn take lalimyer ki zis MMM mazorite avek sutyin PMSD, MR nomini Travayis dan pozisyon kle kontrole. ek 2 ex-MSM ki Navin dan Leta pu li kapav met so Gran explwa ki MMM dir li finn Ramgoolam finn reysi lapes. nomini politik finn eswe. Soodhun, reysi fer an 2011, se pu eklat

10 guvernman atraver so kanpayn maynnd pu fer MMM vinn enn lor bann skandal politik, sirtu parti pro-burzwa, dan bann lane Medpoint. So lot gran fyerte, se 1970. Zordi, depi 23 Fevriye, ki li finn reysi fer re-integre Radio One finn sap su kontrol La Rehana Ameer dan MBC. Sentinelle. Gaetan Seneque finn MMM finn reysi fer sa avek nome redakter Le Mauricien ki sutyin enn seksyon muvman pe devlop versyon lagazet onn- sindikal (sirtu sindikalist Bizlall), layn osi, e zordi li dan pre-retret. ek avek kudme medya. E drol- man, prinsipal konserne, Rehanna Kriz dan sosyete otur Leta Ameer finn remersye Berenger Finn ena kriz dan enn seri osi byin ki Ramgoolam pu so lorganizasyon ki ena lyin avek reintegrasyon. Leta. MFPA ankriz: ena gran Dan dernye 2 an, finn ena enn- lager ant Chermenn Bord ek de siyn konfli alinteryer MMM. Direktris. Finn ena lartik pu remet ankestyon Dan MASA, ti ena sityasyon stratezi politik MMM siyne par kot preske bord la net, inklir so enn grup militan MMM apre Prezidan, ti demisyone. eleksyon 2010. Finn ena enn seri Dan seksyon Moris Amnesty lartik siyne par diferan Internasyonal finn ena gran konfli manb Jeunesse Militante, lel Desin Miro, Barcelona Series, 1944 ant Prezidan bord ek Direkter. zenn MMM, dan Forum Le Kote organizasyon sosyal Mauricien ki exprim enn pozisyon depi A.Subron ki pa ti marse, ek finanse par lamone CSR osi, ena diferan depi laliyn Berenger. Ena aster li paret finn balye depi kriz. Larzan CSR finn diminye Obeegadoo ki pe pozisyonn li kom lasenn depi li ti fer so avan- depi ki guvernman finn sanz zeritye politik Berenger. Me dernye aksyon balye divan manyer ki kalkil pursantaz ki anterm deklas, MMM finn vinn Parlman, e plis ankor depi so konpayni peye pu CSR ki vedir deplizanpli inkoeran. lamars konzwen ek Muvman sa bann organizasyon-la pu bizin So bilan 2011 siyne Bhagwan Premye Me le 25 Fevriye, ki ti rule ar mwins larzan, uswa ferm ek Obeegadoo apel “S’indigner enn fyasko total. Alor, li finn sanze zot proze. E sa sistem CSR pe et Resister pour Transformer”, depi enn lalyans avek Subron vinn byen inpopiler parmi bann me kan get konteni, li byin vag ek ziska enn lalyans ek Bizlall, ek dimunn ki donn kudme dan travay flas. MMM dir li pu dan kan tulde finn amenn aksyon ireflesi, sosyal. “vilnerab, travayer, klas mwayenn e san sinifikasyon istorik. pu defann puvwar dasa, sekirite Kriz Sosyal piblik, demokrasi, linzistis ek kont Medya Kriz sosyal ki finn akonpayn kriz koripsyon”. Me, so bann priz Finn ena buku konfli ek sanzman ekonomik finn kontinye. Finn pozisyon byen suvan met li dan dan medya dernye fwa ki nu ti kontinye ena krim atros dan kan burzwazi istorik, kote analiz li kumansman 2011 (get institisyon lafami, e bann dram ki lekonomi, ek dan kan lareaksyon, papye “Medya so rol ek Puvwar vreman trazik. kote sosyal. Politik” par Rada Kistnasamy lor Kan nu byen gete, lirzans enn gran sanzman, enn gran mobiliz- Rodrig websayt LALIT). Depi lerla, finn ena sertin sanzman: Jean-Claude asyon lor baz enn program anti- Finn ena buku efervesans politik de L’Estrac finn anonse piblikman kapitalist ek pro-sosyalist, li pli dan Rodrig osi. Dan eleksyon ki li pe kit L’Express ek inpe apre, neseser zordi ki zame li ti ete parsyel 2011, ti ena enn dror ant La Sentinelle finn perdi kes avan, ki li dan Moris, ki li onivo MR ek OPR. Finn ena forma- Lakur ek retir enn 2yem ka lakur internasyonal. Alor, mo espere syon nuvo parti Johnson Roussety pu chalennj mazorite BAI deba la ed nu al ver aksyon pu sa FPR. Ena osi nuvo parti indepan- reprezante par Hossen, Jean- kalite sanzman realite la. Parski dantist MIR. Pu analiz lor Marie Richard, Fon Sing dan Viva aksyon ki pa baze lor sa kalite eleksyon rezyonal, get nu lartik Voce ki propriyeter Radio One. konpreansyon an komin sityasyon dan sa Revi la. Ofet de L’Estrac finn kit medya politik, li pu aksyon dan vid. Me, aksyon avek sa kalite refleksyon Wanted, 15,000 Youngsters net kan li finn nome Sekreter- Zeneral Komisyon Losean ek partaz lide, ek konpreansyon An 2011, finn ena fenomenn Indyin. Lindsay Riviere finn ateri stratezi politik lezot, li ena sans “Wanted 15,000 Youngsters”. Li L’Express apre ki li finn travay vinn byen for. Kifer? Anparti akoz ti kumanse kuma enn muvman lor Business Magazine. Kuma nu ena telman kriz dan sistem Facebook, kuma enn muvman kone, limem ti enpe master- kapitalist zordi ki li pe dimann virtyel, li ti sibir enn tantativ OPA sanzman, li. 11 POLITIK OTUR REFORM ELEKTORAL

Zedi le 2 Fevriye, Lalit ti fer enn konferans de Pres lor proze Reform Elektoral, e sirtu so lyen ek sityasyon politik.

Ram Seegobin ti fer listorik proze System. Nu ti fer enn tiraz osor lor azanda politik. Kan ena reform reform elektoral ek lalit pu reform pu determinn kominote sakenn nu elektoral, li espere zot deal ar elektoral, lerla Rajni Lallah ti kandida. Dan enn konferans de kestyon best loser system. Apre donn pozisyon Lalit. pres, setadir an piblik, nu ti fer li. eleksyon 2000, guvernman E nu finn fer sa plizir fwa dan MMM-MSM, met dibut Komi- Ram Seegobin: eleksyon zeneral kot nu finn syon Sachs, Robert Ahnee, ek Kot deba inn arive, nu finn truv li partisipe, apre sa. Sinifikasyon sa Tandon (depi Lend). Nu pa finn neseser pu fer sa Konferans de aksyon la, se pu montre ki kestyon al depoze divan sa Komisyon la Pres pu dezanklav nu inpe, li finn kominote enn kandida, li pa pu enn rezon byen sinp. Dan dir. relevennt kan pe swazir enn proze Brief ki MMM ti donn Sachs ti Briyevman nu ti pu kontan zet politik. Sa aksyon la finn ale ziska dir li pa tus best loser system. E enn kudey lor kimanyer sa deba 2000, nu finn fer mem lexersis, e Sachs tir so Rapor, kot li kritik la finn evolye lor enn peryod sannfwa la, enn nome Parvez anver best loser system, san letan. Karrimkan, planton Yousouf tutfwa dir bizin tir li. Lerla Select Buku dimunn pe fer referans a Mohamed, finn amenn nu Lakur Committee Collendavelloo, li vini lefet ki depi 44 an nu finn gayn Siprem pu met an-kestyon seki dir bizin enn doz proporsyonel, me nu Lindepandans. Me, li inportan nu finn inskrir dan Nomination bizin gard best loser system. pu kone deba la, kimanyer li finn Paper kot li dir kominote, delapar Rapor Collendavelloo reprezant evolye, dan sa 40 an la? bann nom ki li ti dir pa korbore enn rekil. Li reprezant enn rekil Premye gran evennman dan sa avek kominote inskrir, dapre li. dan lesans ki li dir pu ena enn lalist deba la, ti an 1982. Ti ena gran, Yousouf Mohamed ti pran ka la. 20 proporsyonel pu retablir ekilib gran manifestasyon dan lari, Ka ti pase divan Ziz Seetulsing. parti, e sa bann kandida la, zot manifestasyon lor long peryod Su kestyon Seetulsing ek sirtu osi, bizin met zot kominote. Nu ti letan, apre eleksyon 60-0. Lalit ti Yousouf Mohamed, nu tu finn konsider sa kuma enn rekil terib. ladan. Lamas dimunn ti dir ki bizin reponn pu nu aksyon dan Lerla, kan eleksyon 2010 vini, elekter finn swazir enn lekip 60- tiraz osor. Kan ena zizman PT-PMSD-MSM dir, dan zot 0, pena nesesite al re-lapes Seetulsing, li dir ki sa sistem manifes elektoral ki pu fer reform dimunn lor bann kriter kominal, klasifikasyon kandida, li nepli elektoral. ni lerla, ni dan lavenir. Lor enn posib. Konstitisyon anfet met Nu dan LALIT, nu finn met semenn, lor dis zur ti ena gran, responsabilite pu determinn dibut enn komite, avek lezist ek gran manifestasyon. Sa kominote, si ena kit kestyon, dan lezot lorganizasyon, e nu finn mobilizasyon la finn prodir enn lame ziz Lakur Siprem. Ziz travay pandan plizir semenn. Nu premye zafer legal ek ka Seetulsing finn dir ki Lakur Sip- vinn delavan ar enn seri propozi- konstitisyonel, me li pa finn tir rem pena okenn fason determinn syon pu reform elektoral, Best Loser System. Guvernman kominote dimunn, baze lor so finansman parti, kod kondwit. Enn MMM-PSM finn pran desizyon “way of life”, ki Konstitisyon dir seri propozisyon ase konplet otur pu retir kestyon lor kominote depi se manyer konn kominote enn reform dan eleksyon zeneral. E resansiman 1983, e pu amand kikenn. Ziz Seetulsing finn pran nu finn sirkil li byen larz dan pei. Konstitisyon pu permet sa. Alor, tu kandida LALIT, ki Yousouf Answit, apre demisyon MSM MMM finn azir. Me, enn aksyon Mohamed finn chalennj, met dan lane dernyer, Ramgoolam ek minimal, ek nu kapav kalifye li enn Popilasyon Zeneral. Berenger kumans enn seri ran- aksyon enpe drol. Me, Seetulsing dir dan so kont pu koz-koze, dimunn pa tro Apartir 1983, nu dan LALIT Zizman an 2000 ki li nepli posib kone lor ki zot pe koz-koze finn fer enn nuvo aksyon pu kontinye ek sa sistem la. E li dir li vreman, me zot dir parmi seki zot expoz laspe ridikil Best Loser konpran ki ena reform elektoral pe koz-koze ena lor reform 12 relektoral. Dimunn septik. Avek Alor, apre demisyon MSM dan lanfaz lor sa mo ‘obligasyon’ la) rezon dimunn ti krwar pe servi Guvernman, nu finn gayn sa bann pu kandida deklar kominote lor size reform elektoral zis pu koz- rankont la. E apre sa, Navin Ram- Nomination Paper. Me zot, zot koze apre ki MSM fini kit goolam solisit Carcassonne ek 2 tultan gard flu,nuri flu, lor eski Guvernman. Me, reform elektoral lezist, fer enn propozisyon kwi personn pa pu deklar so kominote, finn gayn so prop dinamik. vide, prodir enn Rapor avan lafen ubyen eski pa pu ena kestyon la? Malgre ki Paul Berenger ek lane 2011, san konsiltasyon nar- Zot gard flu la. E sa ziska yer. Navin Ramgoolam ti pe zis koz- yen. Kumsa nu gayn Rapor Berenger dir eliminn obligasyon, koze, size reform elektoral finn Carcassonne. Apre premye me gard best loser system. Pu vinn lor azanda. reaksyon, ena dimunn dir “wi, li Berenger, sa li tutafe posib, e La, nu truve ki plizir zafer finn interesan”, me byen vit tu dimunn reyelman li tutafe posib, me li arive, tuto long sa deba resan la. realize ki bizin rezete. Nu ti parmi kontan gard enn flu. Kuma apre - Nu truv enn labsans deba org- bann premye pu etidye sa Rapor Zizman Balancy, 11 dimunn pa ti anize, setadir deba striktire, onivo la, e nu finn prezant nu analiz lor deklar zot kominote, me best loser nasyonal. Par exanp, enn insiti- kimanyer li inapropriye, tandi ki al delavan. Pa ti ena obligasyon, syon kuma liniversite, li ena enn lezot kuma Jocelyn Chan Lau, e Best Loser System al delavan. linyon etidyan, ena enn linyon staf, politikolog, Rezistans ek enn-de Lerla, pli resaman, nu ariv enn me zot pa organiz enn seri deba lezot individi finn dir “Aplik lepok, politikman grav. Li vinn enn eklere, ki kapav fer refleksyon la Carcassonne.” Me, tu lezot moman ase grav. La, pe kumans al pli divan. Sindika osi okenn dimunn truv so rapor enpe farfeli. ena reaksyon lor baz kominal. Nu lintere dan deba la, enn deba ki Apartir ki Rapor Carcassonne finn gayn rasanbleman Plaine purtan lor enn size ase santral. rezete, nu gayn enn nuvo letap. Verte Vandredi dernye, kot ena Li determinn nu striktir demo- Rama Sithanen kumans so depite PT, MSM, MMM, Minis kratik. pelirinaz sitwayen. Komans PT, depite FSM. Zot tu lor mem - Nu finn truv osi enn konfizyon, prepar enn sintez, ki pu konstitye platform, anfaver mentenir sistem enn konfizyon ki anfet enpe drol, enn baz pu kontiyn negosye. best loser. Lerla nu truv enn parski li paret enn konfizyon nuri Deba ant Guvernman ek Lopo- dyalektik ti pe devlope. Berenger - sirtu dan medya - otur zafer zisyon kontiyne lor baz Rapor ti pe dir sirtu ena “enn kominote” obligasyon pu deklar kominote lor Sithanen. Byen vit, Berenger pran ki tromatize, e si tir best loser, sa Nomination Paper, e ki rapor sa pozisyon anfaver retenir Sistem pu kree reaksyon emosyonel. ena avek aplikasyon best loser Best Loser limem, mem si enn Lerla, kan li finn koz sa buku, ena system, ubyen avek so lexistans. serten moman, li dir kitfwa pa sa reaksyon emosyonel la. Lerla Apre eleksyon 2005, zizman bizin kandida deklar zot kominote, Berenger dir “u truve la”. Li ase Balancy ti permet 11 kandida rant e li mem al deter Rapor Banwell malsen. dan eleksyon san deklar pu explike kimanyer sa posib, Mardi dernye rankont ant kominote. Me, best loser system setadir personn pa deklar so Ramgoolam ek Berenger, dan ti aplike, e li al delavan normal- kominote dan Nomination Paper, prezanz Ganoo, Beebeejaun ek man. Me, pandan 6-7an, nu gayn me lerla ena enn korektif kominal Sithanen, Berenger vinn propoz sa konfizyon la, setadir enn fer deside par Komisyon Elektoral! enn zafer inakseptab. Ki li pe sanblan ki sistem best loser li pu Alor, Berenger li ule introdir enn propoze asterla? Li propoz 2 disparet si u ena enn swa, setadir doz Proporsyonel ek gard Best proze de lwa separe. Enn pu si li pa obligatwar pu met u Loser, mem si diminye nomb best etablir Reprezantasyon Propor- kominote lor Nomination Paper, loser a 4,5,6. So argiman li pa enn syonel par parti. Enn lot pu diyl me kestyon la tuzur la pu seki argiman. Li dir pu ena enn reak- ar Best Loser System. Ki exakte- anvi reponn li. Konfizyon ale- syon emosyonel. Lerla sa kapav man li pe propoze lor best loser mem, pandan 6-7 an, sirtu otur ki blok reform elektoral. Ondire, dan system, piblik pa kone. Nu kone linpak ka divan Lakur Lazistis so latet, best loser system li pa zis seki medya rakonte. Nu pa ubyen divan Komite Nasyon Zini form parti dan sistem elektoral. kone zis zis ki li ule dir lor best pu Drwa Imen pu ena lor laspe Navin Ramgoolam so premye loser, parski sa ti dan enn reynion kominal dan nu sistem elektoral. reaksyon sete ki Reprezantasyon prive, e so pozisyon pa kler an Buku dimunn krwar, ubyen fer zar Proporsyonel ek Best Loser piblik. Zurnal pa finn met so zot krwar, ki sa best loser system System zot pa kompatib. Kot u pozisyon presi lor best loser dan ubyen kategorizasyon kominal pu pe sey koriz pu reprezantativite sa reynion la. disparet atraver ruling enn ziz isi, parti, li kapav fos pu kominote, Pu Navin Ramgoolam, swa bann ziz Privy Council swa ek kot pu kominote, pu parti. propozisyon Berenger li divan Nasyon Zini. Dimunn finn Sakenn pu deranz so kamarad. E inakseptab. pretann sa pu disparet. Me, li dan sa li absoliman vre. E Berenger Ded lok. konstitisyon. E se enn lalit politik e Navin Ramgoolam dakor pu Lerla remarke, zis kan fini ena ki pu fer tir li dan konstitisyon. eliminn obligasyon (mo pe met dedlok dan negosyasyon, lerla pu 13 Nu onivo LALIT, depi nu existe an 1982, avek enn konsistans ase remarkab, nu ena e enn pozisyon e enn stratezi pu takul best loser system. Nu finn fer enn travay pu prodir propozisyon, me seki nu mentenir ziska zordi se, dan labsans enn mobilizasyon byen zeneral, ki li reform elektoral ubyen amandman konstitisyonel pu enn 2yem repiblik, tusala pa pu profondi demokrasi la, li pa pu sanz natir puvwar. Nu, nu ule enn reform elektoral ki aprofondi demokrasi ek sanz natir puvwar politik mem, e sa nu gayn li selman dan bann lepok gran mobilizasyon.

Rajni Lallah: Mo pu repran exakteman kot Desin Escher, Reptil, 1943 kamarad Ram finn termine. Dan sa labsans mobilizasyon, dan sa premye fwa Navin Ramgoolam buku lopinyon personel. Alor, li pe labsans deba nasyonal, nu truve vinn pran pozisyon. Tu sa letan la dir dan parti, zot pa finn diskit sa. ki Rama Sithanen finn opere dan chup-chap. Personn pa kone ki li An konklizyon, kot nu finn arive enn kad ase etrwa, enn kad ki panse. Lerla li vinn dir wi li asterla, ni PT ni MMM, pa finn determine par Navin Ramgoolam anfaver propozisyon Sithanen. pran okenn linsyativ pu lans enn ek Paul Berenger e ki zot pe rode, Setadir li anfaver enn doz propor- veritab deba nasyonal lor nesesite politikman. Dan enn serten sans, syonel ek sa lalist parti la li aprofondi demokrasi. Guvernman Rapor Rama Sithanen byen “subsume” bi best loser. Me, ti fasilman kapav dimann MBC minimal. Me, malgre sa, dan sa fransman si Navin Ramgoolam ti organiz bann deba, deba piblik. but ki li finn gete, li finn prodir pran pozisyon depi avan, avan Lagazet, Radyo inn fer enn but, enn Rapor ki dan LALIT nu truv dedlok, nu panse li ti posib evit me li difisil pu ena enn deba byen ase eklere. Nu dir ki kad dan lekel enpe sa porlarizasyon kominal ki striktire dan kad sa kalite pro- li finn opere li ti ase etrwa, parski finn ena. Li ti kapav infliyans gram kotidyen la. E kan nu tande nu, nu dan LALIT, nu truve ki li pozisyon Shakeel Mohamed, seki zot pe dir, pa finn ena deba pa get kestyon aprofondisman mem Yousouf Mohamed. Me, li, alinteryer zot parti. Li klerman demokrasi limem. Mo revinn lor li atann dedlok, lerla li pran pozisyon personel Berenger ek pwen ki kamarad Rada ti fer, li pozisyon. Ramgoolam ki nu pe tande. Pu pa pe adres lefet ki mazorite dim- Kan li pran pozisyon anfaver sa rezon la, Reza Uteem pran unn Moris Rodrig pa kapav, par propozisyon Sithanen, li azut bann pozisyon pa parey kuma so lider, exanp, poz kandida akoz baryer niyans semantik. ubyen Shakeel ti pe sey manz langaz.Nu truv enn sistem Li pe dir, Parti Travayist zame banann dan 2 but. elektoral kot ant 2 eleksyon zene- finn kont best loser system. Best Pu konklir, seki nu kapav dir, ral, elekter dan enn sirkonskrip- loser system, li dir, inn fer so bann seki finn dominn sa deba resan syon pena kontrol lor so prev. Si u krwar li kont, sa fos. la,se anfet reaksyon emosyonel reprezantan ki limem li finn eli. Me anmemtan, li dir ki li posib pu ek irasyonel. Kan nu get manyer Sa vedir si dan enn sirkonskrip- “subsume”, setadir integre bi best best loser system anfet operer lor syon, mazorite elekter anvi tir zot loser dan sa sistem proporsyonel 40 an, li ena enn valer pirman prop reprezantan, zot pa kapav par parti. Sa vedir li azut sa but sinbolik. Dan lefet, li pa sanz gran tir li. Me, sa li pa demokratik. Ena ki Travayis zame kont best loser soz. Li azut enn-de depite isi- sa kalite drwa dan buku pei, par system, par rapor a reynion Van- laba. Ek sa deba resan la, ki ti exanp dan Laswis, dan Kanada, dredi dernye. Anmemtan, kan kumans par koz-koze apre depar e li ede pu gayn enn kontrol Ramgoolam fer sa deklarasyon MSM – kot sakenn so interpret- demokratik lor depite. Nu truv la, li presize ki li pankor diskit sa asyon – nu truve ki byen suvan reform elektoral ti bizin demo- ek so bann koleg. Fransman, sa li ena konsiderasyon partizann ki kratiz lasanble nasyonal, osi. ayurisan. Li pe dir u so pozisyon finn predomine lor prinsip politik Setadir nu ule truv enn li enn pozisyon personel. Li ena kler. demokratizasyon onivo eli osi. 14 Kontrol elekter lor eli, e kontrol depite lor minis, ek lor Premye Minis. Sa ti pu reprezant enn Repons a Kestyon: aprofondisman demokrasi. Nu truv sa lalit pu demokratiz- Q: Le Matinal: Kifer Paul Berenger obsede ar best loser, tase asyon ena enn lirzans, dan kontex ar li. Mo pa konpran ... kot nu pe gayn enn Lasanble nasyonal, kot lexekitif ena enn Ram: Mo krwar li tase ar li dan enn nivo, li ase evidan, me li dan enn pwa imans dan Lasanble nivo ase siperfisyel. Paul Berenger, kan li defann mintyen best loser Nasyonal. Nu ena 25 minis, 10 system kominal, li ena antet reaksyon emosyonel ek irasyonel depi PPS, Depite Speaker, Chief bann minorite, e tanzantan spesifikman li mansyonn enn minorite. Whip, nepli res back bencher Alor, nu krwar ki Berenger so pozisyon lor Best Loser, li niyanse. Dan guvernman. Pwa lexekitif tro for listorik, u truv li. Limem premye dimunn ki pran enn aksyon konkret par rapor a lezislatif. Bizin, nu dir, kont best loser. Premye dimunn, se Berenger. Li finn an 1982 pran deba nasyonal lor kimanyer fer desizyon pu nepli ena klasifikasyon kominal dan resansiman. E sa, lasanble nasyonal vinn enn plas li alabaz best loser system, e li finn tir sa kestyon la. Me, tir sa li pa kot ena demokrasi vivan, e kot enn mezir ki sifi pu fini ar sistem la. Me, si ena kikenn ki finn fer ena pli kontrol lor lexekitif. kiksoz, se sa aksyon an 1983, inisye par MMM-PSM. Alor ki, Berenger, Alor, sa se lexanp, terin kot deba apre sa lepok la, li ena enn rol, apre 1983, kot politikman li finn truv ti bizin ete. li port-parol pu bann minorite. Li finn sufer sa konplex la ziska zordi. Me dan kad pli sere ki Rapor Kan li pe defann best loser zordi, li pa pe defann li antan ki filozofi, Sithanen finn bizin opere, nu me dan so politik partizann, kot li finn vinn port-parol, dan so latet, konstate ki li ena buku propoz- bann minorite. Si li ti kwar li filozofikman valab, li pa ti pu tir kestyon isyon ki resanble propozisyon resansiman la an 1983. E kan ena Zizman Balancy vini, li, Berenger, LALIT. Pu et pli presi, li propoz li dakor. Li ti Premye Minis lepok Zizman Balancy. E li dakor ar Zizman gard 20 sirkonskripsyon, elir first la. Seki Balancy fer se li selman tir obligasyon met u kominote lor past the post, plis 2 depite Rodrig. Nomination Paper. Alor, nu kumans konpran stratezi alonterm Nu dakor avek sa kalite sistem Berenger par sa. Sa 2 aksyon la (tir kestyon resansman, tir obligasyon la, setadir kot ena depite atase ar met kominote pu poze pu eleksyon zeneral), li reprezant enn stratezi sirkonskripsyon, me nu propoze kot u pa pe “eliminn” best loser, me u pe ronz li, atraver enn stratezi ki ena 4 depite par sirkonskrip- sufle-morde. Me, seki li dir se li dir Best Loser sistem pu disparet par syon, 3 depite Rodrig ek enn Cha- limem. Enn granmatin nu pu leve, dapre sa koze la, nu pu uver gos sinbolikman ziska li vinn vre. Konstisiyon, Best Loser, li pa pu ladan. Me, li ti bizin swazir so parol Nu osi propoz parey kuma pli byen. Nesesite pu enn sistem best loser kominal, li ti oredi dir, li Sithanen 20 depite lor enn lalist gradyelman pu disparet kan ena sif resansiman rasi, kan pa oblize parti, enn lalist bloke ek an-ord. deklar kominote, kan finn abitye ek proporsyonel pu enn tan. Me, pu Nu propoze selman ki tu sa 20 tir li, evidaman Parlman bizin vote. Li pa pu ale limem pandan lanwit. lor lalist parti zot dimunn ki finn Berenger so pozisyon li defandab, so pozisyon sufle-morde, de pwen fer fas a elektora dan sirkonskrip- de vi filozofik, me kote politik partizann li bizin res trankil lor ki so bi syon, setadir zot ena dub- ete. Li kwinse. Filozofikman li pa dakor ek klasifikasyon. Me, kandidatir. Mem zot sorti lor lalist politikman parlan, li truv sa neseser pu li menaz siseptibilite kote parti, zot deza atase ar enn sirkon- bann minorite. Li kwinse. E, mem asterla, u truv kimanyer li kwinse. skripsyon kot zot finn fini poze. Kikenn kapav dir la, ena enn sityasyon kot e PT e MMM tulde tom Sithanen, li inklir dub-kandidatir dakor pu tir best loser, enn lokazyon, parski ni enn ni lot pa pu oblize kuma enn swa. Me, ena dimunn sarye pwa la. ki kapav lor lalis parti me ki pa Me, dan kad aktyel, dan Plaine Verte No 3, dan sirkonskripsyon No poze dan Sirkonskripsyon. Lor 2, ena enn 3yem laron: Li pa zis PT ek MMM. Ena FSM, Cehl Meeah, kestyon fam, rezonnman Sitha- osi prezan. Alor, politikman li la. Li ti byen prezan Vandredi dernye, e nen ase bon. Li pa propoz enn laful ti furni par FSM. Si PT ek MMM tulde dakor pu tir best loser, lalwa ki inpoz tan kantite, li pa kanpayn Cehl Meeah, li pu plis rant dan vant Berenger, akoz li pe propoz enn kota legal. Li truv li reklam li kuma lider bann minorite, e sa depi 1983. enn responsabilite, enn pakt, ant Ondire Berenger, olye kombat Cehl Meeah politikman, li tultan bann parti. Onus li lor parti la. Nu kombat li selman elektoralman. Li pa kombat li politikman, me zis truv sa enn bon zafer. Nu osi, nu elektoralman. E li riske perdi. Nu krwar ki ala seki explik pozisyon pa dakor, ek kota dan kad lalwa, Berenger zordi. Istorikman, li enn sityasyon bankrut. Li pu al perdi pu fam. tulde kote. Ena enn zurnalist ki finn dir Ramgoolam dan enn sityasyon Nu osi truve ki lapros Rama win-win, la zordi, mo truve Berenger dan enn sityasyon “lose-lose”. Sithanen, kot li get best loser dan

15 enn fason kot so bi, so rezon det, kapav “subsume” dan Reprezantasyon Proporsyonel. Repons a Kestyon: Li enn bon lapros. Alor, seki li Q: Express.mu: Premye Minis kont lefet ki mansyonn apartenans propoze li ase interesan, mal- kominal, me li dir zame li pa kont best loser. Ena konfizyon lor la. gre li minimalist. Nu swete ki Reyelman mo pa konpran ki li pe dir. ena plis deba pu get aprofondis- Ram: Enn konfizyon depi 7 an; konfizyon ki finn antretenir pandan 7 an. man demokrasi dan enn fason Personn pa pe dir si u eliminn sa seksyon dan Nomination Paper net, si pli larz. Nu dir sa, konsyan ki li personn pa deklar kominote ditu, lerla pu kapav oper Best Loser. Apre inportan, anmemtan, pu ena eleksyon, Komisyon Elektoral, li get bann eli, enn par enn, li gete ki enn mobilizasyon pu amenn sa kominote ena lor zot Nomination Paper, pu li alwe Best Loser par zot kalite reform la dan enn bon kominote. Si li pena sa lalist depite ek kandida la, depi Nomination Paper, direksyon. Nu deza angaze klerman li pa kapav oper sistem best loser. Me, ena niyans semantik. pandan buku lane pu amenn sa Navin Ramgoolam pe dir 3 zafer: mobilizasyon. E nu pe e pu -Li kategorik, li dir li pa dakor ki dimunn ti devet deklar kominote. Exsepte kontiyn fer li. ki li pa presize eski li pe dir sa pu serten ki pa ule deklar kominote (kuma Rada Kistnasamy ki ti prezid bann Rezistans, ki ule enn lot kazye pu zot), ubyen pu personn pa ranpli Konferans de Pres LALIT pu parski pena kestyon dan Nomination Paper. sanz sistem elektoral. Apre 44 Parti Travayis, li dir, zame li ti kont best loser sistem. La, li pe fer mem an Lindepandans, tuzur ena zwe ki Berenger. Li rekonet nesesite Best loser, li dir li finn fer so prev. Li dir plizir restan kolonyal dan sistem best loser li pu “subsume”, li pu rant dan enn lalist parti. Li pu fonn dan elektoral, ena klasifikasyon enn lalist parti. Dayer, Best Loser deza kumsa. Premye 4 best loser nome kominal, ena puvwar santralize zis lor baz kominote, lot 4 nome lor baz retablir ekilib parti, san debalans dan lame exekitif ek Premye kominote. Alor, li pe dir anfet ki bizin integre best loser dan lalist parti, alor Minis, ek lang maternel, Kreol kominote pu nepli dan kad legal. e Bhojpuri, tuzur interdi dan nu Ramgoolam pe dir bann zafer danzere osi. Li al koze Le Morne. Ena 3 sistem demokratik. Alor, bizin kominote, li dir, e tu seki pa ladan zet dan Popilasyon Zeneral. Anfet al ver reform sa sistem la. Depi istorikman, pa kumsa ki li ti arive. Me, li al anflam dimunn dan enn an 2010 kan nu ti ena enn seri rasanbleman Le Morne. Li dir laful: “Eski u dakor lor sa?” Me, la li finn al komite ki finn dres enn lansanb dan enn terin mine. E la, li pe depann lor kot li pe koze, ki li pe dir. propozisyon pu reform elek- Li osi dan mem pyez ki Berenger. toral, nu ena enn pozisyon ase Sithanen pe propoz kiksoz ki kapav integre bi best loser system dan enn kler ek piblik. Nu ti sirkil enn lalist parti, sanki oblize pran kont kominote. Navin Ramgoolam pe al lor dokiman alepok ar tu depite, tu la. “Subsume”, kumsa, li pa enn move pozisyon. Li pa mem pozisyon ki minis, inklir Premye Minis, “aboli best loser sistem!” Remarke ki dan LALIT, nu finn tultan kritik sa inklir Lider Lopozisyon, lapres, laliyn ki zis kriye “tir best loser!” – me ena serten lezot grup ki dir sa . Nu, nu manb Komisyon Elektoral osi tultan dir “Non, best loser, li pu ale dan kad enn reform elektoral,” sinon li byen ki parmi lorganizasyon iresponsab. kuma sindika. Q: Le Mauricien: Kimanyer Berenger kapav ule best loser kontinye, kan li baze lor sif Resansiman 1972. Se bann sif ki pena Prezan pu LALIT: Ram Seegobin, Rajni Lallah, Rada Kistnasamy, sans, zot dat depi 40 an. E Best Loser, li pa pu ale par limem. Dan Lindsey Collen, Seetressen Murday, lefe li la. Me, pe servi li lor baz sa bann ansyen sif la. Alain Ah-Vee, Roland Boussac. Ram: Kan ti pran desizyon an 1983, sa ti inser limem dan enn prosesis kot pu al ver eliminasyon atraver letap, e finalman enn reform elektoral. Prezan pu Lapres: Patrick Yvon (Le Nu panse ki kasir 1983 ki finn vinn bulvers tu. 1983, 2 zafer arive. Ena kasir Mauricien), Claude Cziffra (Radio One), Le Matinal, L’express.mu, Le dan guvernman, kot PSM al enn kote, me ena enn dezyem zafer, pa zis Defi, MBC, Radio Plus. Boodhoo, me Jugnauth ek enn bon parti MMM al enn kote ar Boodhoo. Sa kasir kominal la finn predomine. Lerla, kan eleksyon 1983 arive, ena Le Defi Plus ek MBC ti prezan, me enn kanpayn elektoral infekt. Li ti kominal net. Apartir la, apartir 1983, pa ti fer okenn reportaz. Sa li arive preske tultan avek sa 2 bwat medya sityasyon dezenere. Kan Lalit ti dan MMM, nu ti predir enn tel kasir kominal, la, e sa pandan dezane. Nu pa sir si li kan fer lalyans ar Boodhoo. instriksyon depi lao -- depi swa Eshan An 1982, par milye dimunn ti manifeste kont Best Loser kominal, san ki Khodabux ubyen Dan Callican. Me, li zot per POA, ni get lapolis, 5,000 a 10,000 dimunn re reklam ki revok Best zot responsabilite pu anpes sa kalite pratik Loser System. Li dan sa fule ki MMM al tir kestyon dan resansiman la, li ti regilye la. dan sa vag mobilizasyon la. Me, sa vag la finn kraze lor resif. Enn kraze anonse. Tu sa banane la, depi lerla, nu pa finn re-ena mobilizasyon. E Berenger, li tase ek so rol defann reprezantan bann minorite. 16 Kriz Ekonomik ek Risponns Muvman Sindikal par Rada Kistnasamy

Amizir kriz ekonomik mondyal pran diferan form, lekonomi Moris plonz dan samem kriz. Ki risponns muvman sindikal?

Kumansman sa lane tu indikater Guvernman sa bann pei la, an- 2008 -2011, trwa diferan minis montre ki lekonomi kapitalis pe sam FMI ek Labank Eropeen, pe avek mem politik kontiyn anfonse dan kriz. Seki ti inpoz losterite pu fors lamas Depi 2008 nu finn gayn trwa sinboliz pwisans ekonomik kuma dimunn aksepte, e mem sarye diferan Minis Finans depi trwa Leta Zini ek pei Eropeen pe ek- fardo sa kriz la. Plan ki zot pe parti diferan, Rama Sithanen depi rule ar det, ek Leta li-mem pe al aplike se lisansye, zel ek diminye Travayis, Pravind Jugnauth depi bankrut. Sa kriz sistemik ki ti vinn saler, privatiz servis esansyel, MSM, Xavier Duval depi PMSD. aparan an 2008, finn swiv enn seri inpe kuma losterite ki FMI/ Seki komin dan sa trwa la, se zot lezot kriz ki ti aparet avan. Labank Mondyal ti inpoze lor nu politik ekonomik. Zot finn vini Nu finn travers par enn kriz dan bann lane 78 - 82. avek diferan plan, avek mem alimanter ek so konsekans lor pri Me, lamas dimunn, pe proteste, obzektif, setadir pu sap burzwazi manze, lor furnitir manze. Kriz pe reziste atraver lagrev, manif- dan sa lepok kriz. alimanter ankor la. Dan Lafrik ek estasyon, okipasyon lespas piblik. Zot finn vini avek bann mezir Lazi finn ena manifestasyon, mem Tusa finn debus lor kriz politik kot vizib e parfwa invizib. Bann mezir lemet kont lafen. Apre, nu finn plizyer dirizan dan pei dan invizib kuma kan zot finn gayn kriz lenerzi avek flanbe dan Mwayin-Oryan, Lafrik di Nor, depresye rupi pu permet patrona pri petrol/lesans. Sa kriz lenerzi Lerop, finn bizin kit puvwar, ena fer bann gro “krwasans” lor ledo ki finn kwinsid avek enn seri fwa sove ale. Dirizan ki finn ran- travayer ek dimunn mizer. Kan katastrof natirel. Pei prodikter plase, pe kontiyn politik losterite rupi depresye sa antrenn enn seri enn gran proporsyon sereal dan ki finn inpoze avan, enn dan lot, ogmantasyon pri pu dimunn mizer lemond finn afekte par inond- pe kontiyn aplik represyon kont ek travayer, parkont pu patron asyon ek lasesres, e sa asontur, tu seki pe reziste. etan done zot reset an deviz, finn afekte ankor prodiksyon. Sa kriz ki finn afekte sirtu Leta depresyasyon amenn plis rupi dan Kriz lenerzi byen liye avek kriz Zini ek Lerop, ena lefe lor Moris zot lakes ki explik sa krwasans. alimanter akoz enn parti etan done lyen ekonomik ki finn Rama Sithanen ti lans prodiksyon sereal ti kumans servi egziste ek ranforsi par diferan Additional Stimulus Package pu prodwir biofyuel pu rul masinn, rezim o-puvwar avek Lerop. Li (ASP) an 2009 pu alwe fon ar anplas servi pu nuri dimunn. Nu finn perpetyasyon enn lyin bann lantrepriz dan kriz. Parkont, finn gayn kriz lekolozi, ki pe ekonomik neo-kolonyal ki depann Pravind Jugnauth ti met dibut menas planet dan o-mwen 9 lor marse sa bann pei la pu sekter Economic Restructuring and diferan fason, avek enn seri kata- kuma Textil, Lindistri Sikriyer, Competitiveness Program strof natirel, tranbleman deter, Turism ek BPO. Sa bann sekter (ERCP), nom diferan, me ti pe tsunami, san bliye aksidan nikleer Moris la finn travers kriz avek fer mem fonksyon ki ASP. Kan ki sa finn provoke dan Zapon. lafin marse proteze, sirtu avek Xavier Duval vini, li finn kareman Zordi nu finn rant dan enn lot aplikasyon regleman WTO. aboli tax Capital Gains lor faz kriz ki karekterize par degrad- Guvernman ek burzwazi finn imobilye, tax lor dividenn ek asyon notasyon (anterm solvabi- kontiyn gard sa bann sekter la, lintere, e osi finn prolonz Tax lite) pei Lerop, ki pe andete ek avek enn politik restriktirasyon pu Holiday pu patron Freeport. bankrut, enn apre lot. Sa semenn kontiyn rann zot profitab, e sa Anmemtan li finn diminye innkom lamem nu finn anprann lor odetriman travayer sa bann sekter tax lor reveni, tandi ki pu lamas degradasyon Lafrans par azans la. dimunn li finn ogmant tax lor notasyon Standard and Poor’s. Asterla kriz dan turism pu SMS, labwason ek sigaret. Etan done 30% turist sorti depi anpire ar kriz dan Air Mauritius, Lafrans, nu kapav atann a kriz swit a ogmantasyon ku petrol ek NPC, TUTF, ERA akseler grav dan sa sekter la pli divan. diminisyon valer Ero. dekonpozisyon sindikal 17 Miral Diego Rivera lor ‘Palace of Fine Arts’, Mexico City, 1934ira

Fas-a diferan plan guvernman ek isyon, kase, ranze alinteryer so rol enn monark ki li pe aspir burzwazi pu vinn sap sistem muvman sindikal pu tap sa la- devini. Nu rekonet fasilman ki kapitalis, nu truve ki muvman mone la, pu sa rezon birokratik ena negosyater ki fer apel suvan sindikal demobilize, afebli ek la. Sa fragmantasyon la, li pa dan suvan a Navin Ramgoolam pu li fragmante. Kan lekonomi kapit- lintere travayer, me plito dan intervenir dan relasyon indistriyel alis an kriz nu truve ki guvernman lintere birokrasi sindikal. Ankor enn sekter. ek burzwazi vini avek lezislasyon enn fwa, aksyon Leta finn Dan sa lepok kriz, ena osi ki viz pu akseler dekonpozisyon destabiliz sindika. seksyon Muvman Sindikal ki pe muvman sindikal. Anmemtan zot Lalwa travay ERiA ek EReA, redwir a fer bann diskur plito ranforsi birokrasi sindikal, parski de lalwa ki viz pu rann lisansiman moral kont lamizer individyel sak dan sa lepok kriz, guvernman ek fasil ek revandikasyon travayer travayer, anplas ki get dan enn burzwazi prefer negosye avek pli difisil. Me, ERiA ek EReA finn fason stratezik menas ki ena kont enn-de guru ki avek reprezantan vinn osi rekonet fonksyon klas travayer e propoz bann eli demokratikman, eli par “negosyater” dan lorganizasyon demand dan enn tel lepok. travayer. sindikal. Sa al dan bi burzwazi ek Apre ki guvernman finn Guvernman pu diyl avek enn-de Ki rispons muvman sindikal ranplas tripartit par National Pay negosyater ubyin guru dan muv- dan diferan sekter? Council, finn ena protestasyon man sindikal, olye adres zot a bann Sekter lindistri sikriyer depi muvman sindikal. Guvern- manb eli sindikal. Dan enn lepok Si nu get lindistri sikriyer, li ti pli man finn mintenir NPC, al relativman demobilize, guvern- gran sekter travay dan bann lane delavan nom 5 sindikalis pro- man ek patron prefer gayn enn ’70. Sa sekter la finn raptise. rezim pu syeze. Alor, aksyon “permanan” (kuma dir li an Nomb travayer ki ti otur 50,000 Guvernman kan li met NPC, sa Franse), setadir ki pa enn ziska bann lane ’80, zordi finn destabiliz muvman sindikal e ladireksyon ki ranplase sak reprezant otur 5,000. Kan sekter sa finn amenn kasir alinteryer Lasanble Anyel. Etandone an kriz, guvernman apre federasyon ek konfederasyon. negosyater travay e pran kontrol guvernman finn vini avek diferan NPC fini disparet antretan. Me, sindika – kot enn sel dimunn konn plan pu detrir lanplwa par milye dega fini fer. tu – zot pa ranplasab a kurterm. pu kontiyn rann sekter la rantab Trade Union Trust Fund Pena presyon lor zot pu reponn a pu patron. An 2008 guvernman (TUTF) finn enn lot linstriman ki manb sindika, alor zot, negosyater vini avek so plan pu sap Lindistri finn responsab pu amenn divizyon setadir, kapav siyn tu kalite lakor, Sikriyer avek plan MAAS (Multi sindikal ek kreasyon nuvo mem seki anfaver patron. Ena osi Annual Adaptation Strategy). federasyon. Etan done larzan negosyater ki azir politikman pu Sa li enn plan ki detrir lanplwa TUTF alwe selman a federasyon, ranforsi Navin Ramgoolam dan atraver VRS1 ek VRS2, (swa- nu truve ki ena enn dekonpoz- 18 dizan Voluntary Retirement stratezik interese rante. Alor, Lasante ek ledikasyon pe Scheme, ki fer u enn lof u pa PLHDWU li kont. Par kont, transforme depi servis esansyel kapav refize), enn plan ki konverti PLMEA li, li dakor. Dayer zot dir an sekter ekonomik kot investiser Lindistri Sikriyer an lindistri kann ki sa se zot demand ki zot ti fer a pu vinn investi avek bi pu fer kot met lanfaz lor prodiksyon Premye Minis dan enn let le 12 profi. lenerzi atraver etanol, elektrisite Zanvye. Anfet pa finn gayn enn Ki risponns muvman sindikal depi bagas, olye ki okip, par administrater extern, me enn nuvo fas-a sa transformasyon servis exanp, prodiksyon manze, nuritir sef. esansyel an komodite? Nu truve pu dimunn. Fas-a sa plan la, seki Alor dan lepor, ena enn dezorg- ki muvman sindikal pe truv sa gid Muvman Sindikal se pu gete anizasyon, kot sindika sakenn pe kuma enn drwa pu bann sindike ki but kapav gayne dan sa reform tir so kote, e sa pe amenn zwenn lasirans prive, gayn swin la, sirtu kan ena lamone konpan- divizyon parmi travayer. dan klinik prive. Dan sekter sasyon Lerop pe rantre. Zot pa Kan travayer afebli, divize e ledikasyon, onivo primer, nu truve mem sey gard anplwa. Finn ena dan inkapasite pu ofer rezistans, ki sindika pe revandik drwa pu manifestasyon, menas lagrev, tu sa kree kondisyon pu burzwazi fer leson prive. Enn demann ki kalite mobilizasyon, kifer? Pu inpoz so kontrol atraver pe get inikman lintere manb dan dimann 42% ogmantasyon, pu sa privatizasyon. Li inportan ki nu sa sekter la, lintere strikteman a tigit travayer ki reste. Finalman swiv seki pe arrive dan lepor, sirtu kur-term, san ki gete eski li dan swit-a menas Navin Ramgoolam, par rapor a rol bann birokrat lintere ledikasyon zanfan. Zot MSPA sede lor 20%, peye an plizir sindikal ki pas zot letan lager mem sey koronp paran, par trans, dernye trans an 2013. kuma bann Sherif pu gayn kontrol amenn argiman ki paran bizin ena Evidamman li ti enn ‘Gran lor sekter-la. (Get nu lartik lor “swa”. Viktwar’ pu Joint Negotiating lepor apre sa lartik la.) Panel, enn nuvo instans pli sant- Sekter ICT ralize ankor, e enn so port-parol, Lasante ek Ledikasyon, nuvo Problem travayer Infinity finn A.Subron finn mem dir dan kreno pu kapitalis expoz degre explwatasyon ki ena L’Express 6 Ut 2010 ‘Je tiens a Kan burzwazi ankriz, zot rod nuvo dan sa sekter la. Avek kriz rassurer la MSPA que les sekter pu plas zot kapital. Anparti, ekonomik dan Lerop, sekter ICT/ syndicats sont en faveur sa kriz la, se pena plas pu zot BPO, nu kapav atann ki sa sekter d’activites productives pour le investi zot kapital. Alor, zot la pu travers bann kriz ki pu rann pays a travers la canne….’. prosede par nuri traka individyel kondisyon travay pli difisil ankor. Mem si disik ek kann pena lavenir, sak dimunn lor kestyon ledikasyon Me lot difikilte sa nuvo sekter dirizan sindikal kontiyn defann pa ek lasante. Zot fer sak individi travay, se kapasite pu organize – zis lintere so bann manb ki reste gayn traka kimanyer li pu okip so akoz long lertan travay. Anplis, pu bann gin imedya, me osi lintere famiy. Zot fer dimunn kwar ki ena lefet ki ena nuvo zenerasyon pu ki patron kontiyn rul so mulin servis prive buku pli bon. travayer ki pa finn gayn kudme ek plant so kann. Dan kontex kriz Anmmemtan, Guvernman vini lexperyans lalit lepase. Otur alimanter, eski sindika ti bizin plas avek enn seri mezir ki uver sime problem Infinity, nu finn truv Jeff li dan kan bann ki pe dir ki bizin pu privatizasyon servis lasante ek Lingaya, enn individi ki finn koz kontiyn monopoliz later kann su ledikasyon. Nu truve ki dan bidze enpe nerport, ti vinn enn “sinbol” plantasyon kann? Xavier Duval finn ena mezir pu ki muvman sindikal finn sarye ki travayer kapav transfer so partu partu, pu mobiliz travayer Sekter Lepor larzan depi fon depi Employee’s lezot sekter, fer travayer dibute, Lepor, enn sekter stratezik kot Welfare Fund (enn larzan kolek- aplodi li. Guvernman ek burzwazi pe tif) pu rant dan fon lasirans med- prepar terin pu privatizasyon. ikal prive (enn larzan individyel). Travayer lezot pei Finn ena kriz onivo manejment A son tur, sa lasirans prive, li Nu truve ki avek mitasyon CHC avek depar Archimede ankuraz lopital prive ek swin ekonomik ena plizir sekter travay Lecordier ek Jacques Faustin, prive devlope. Dayer, ena mem ki finn anplway travayer depi swit a enn kanpayn ;amene par enn ka divan Competition Board, lezot pei. Bann travayer ki finn nuvo sindika A. Subron, PLMEA. ki pe akiz enn gro kon-payni vini pu travay, kupe depi tu lavi Sa kriz la, a son tur, finn ena lasirans donn proteksyon enn gro sosyal. Patron byin satisfe, parski reperkisyon onivo sindikal kot lopital prive. prodiktivite pli ot, vedir ki so profi PLHDWU pa pe dakor avek Pu sekter ledikasyon, Guvern- pu pli ot dan sa lepok kriz. nominasyon administrater extern. man pe ankuraz inplantasyon enn Me, ena difikilte onivo langaz, Li kone ki administrater extern seri linversite prive depi partu dan kan ena pu organize. Lot difikilte vedir prepare pu privatizasyon, lemond dan Moris, osi byen ki se latitid mem enn seksyon met lord dan “prodiktivite”, liniversite prive lokal. muvman sindikal ki truve ki “rantabilite”, pu ki enn partner travayer lezot pei pe vinn pran 19 plas travay travayer isi. Sa li enn monark. Me, nu ena pu denons gard zot dan linnyorans, ek dan latitid danzere e zenofob ki al kont birokrat sindikal an proporsyon ki rol figiran. prinsip linite travayer Moris ek nu ena puvwar pu fer zot manb lezot pei. kone rezon kifer nu pe denons zot, Nu finn mem gayn kanpayn e ansam avek enn kanpayn pu kont travayer etranze, suvan sanz dirizan sindika, pu tir seki pe alimante par sindika, kumkwa pe vinn gat kondisyon travay dan INFO INFO INFO Moris. Travayer depi lot pei, parey kuma travayer ki sorti Moris al travay lot pei, zot dimunn Prosenn Fim “Queimada” byen feb, zot viktim enn sistem. Prosenn Fim K-Lib pu vizyonn Queimada (1969) par Gillo Lerla sindika byen suvan kritik Pontecorvo avek Marlon Brando. Fim la rakont enn sulevman zot, kritik viktim la. parmi esklav travayer kann dan Lezantiy Espanyol lane 1844, lepok kan burzwazi Britanik, pu so bezwen komersyal, ti ule Muvman sindikal ek lalit instal rezim “travayer lib” pu ranplas esklavaz. Realizater Gillo politik Pontecorvo ti fer fim Bataille d’Alger ki ti sansire an Frans Li inportan ki ena enn lyen byen ziska lane 1973, me ki ti gayn 3 nominasyon Oscar. Vandredi onet ek o-kler ant parti politik ki 2 Mars. Pu invitasyon, kontakte Alain 208 5551. ena enn program anfaver klas Dernye fwa nu ti get “Lola”, enn fim Filipinn ki ti gayn pri Festival travayer ek sindika, ki reprezant Veniz 2009. klas travayer. E li osi inportan pu Rapel ki enn fim klib li enn plas kot nu pa zis get fim, nu vizyonn konpran ladiferans ant sindika ek li. Suvan nu pe get li pu 2yem fwa, ubyen plis. E apre nu rilax, parti politik. nu diskit fim la. Suvan nu get fim kontribiye dan devlopman Pandan ‘Eta de Lye’ ki LALIT natir lar sinematografik. ti organize an Novam 2011, Reaz Chuttoo, enn parmi dirizan CTSP Kur Literesi finn dir ki li truve ki seki diferansye Ledikasyon pu Travayer ena enn nuvo kur alfa, si ena dimunn enn sindika depi enn parti politik, anvi aprann lir ekrir. Li tule Samdi 10:30 a midi, GRNW. Rann se ki enn sindika ena enn lalis de- enn servis, fer dimunn kone. mann, par kont enn parti politik ena enn program. Li finn osi dir MLF Konferans lor Lavortman ki dirizan sindika, kuma limem, zot Muvman Liberasyon Fam, ena enn konferans lor eli pu enn an, apre zot kapav nepli dekriminalizsyon lavortman dan kad so Nuvo Manifesto Fam, la. Tandi ki enn parti li otur enn Mardi 6 Mars a 6:00pm. program. Me, anfet, kan nu byen gete, pu laplipar sindika ek feder- Dokimantasyon LALIT asyon, zordi seki karekteriz zot Ena enn stazyer pe fer dokimantasyon Lalit, sirtu seki lor plis, se lefet ki ena dirizan ki Diego Garcia. ‘permanan’, ki res portparol dan lapres lane-ale lane vini, ki al dan tu negosyasyon avek patrona e Kozri dan SSS Bon Acceuil guvernman, ki al ILO ek lezot manb MLF, Lindsey Collen ti fer enn kozri dan SSS Bon konferans Internasyonal, e ki li Acceuil lor Nuvo Manifesto Fam dan enn sosyete patriarkal paret travayer pa kapav tire. divan enn santenn zelev HSC. Sa bann dirizan la pa kone par ki prosede demokratik zot finn Expo Jean-Claude Baissac vinn dan enn tel pozisyon, me Pu ena enn expozisyon travay artistik Jean-Claude burzwazi ek leta burzwa satisfe Baissac, enn sinpatizan Lalit, apartir Vandredi 16 Mars, ki li kumsa dan sa lepok kriz la. dan Galri Riviere Noire. Ala travay ki militan politik ek militan sindikal ena divan nu. Nu Liniversite Popiler ena pu kontiyn travay ki al ver Ala kozri 15 minit par enn manb “Barefoot College” dan Lend, linite e ranforsisman klas Bunker Roy. Joseph Cardella depi L’Universite Populaire pe travayer dan sa lepok kriz e sirkil sa fim extra la. http://www.upim.info/coups-de-coeur/ anmemtan denons bann birokrat learning-from-a-barefoot-movement/Ti ena 4 dimunnPlis ena ki travayenn ti-fim diferan lor sindikal ki travay dapre azanda Sanjit Bunker Roy plas lepor ki ti partaz zot burzwazi ek azanda Navin http://www.ted.com/speakers/bunker_roylexperyans .htmldan zot sekter: enn Ramgoolam dan so rol enn apranti 20 Lepor 2012, antan ki Sekter Merkredi 15 Fevriye dan Horl Mama Bul Later, GRNW LALIT ti fer enn tab rond ar travayer sa sekter la ek manb.

travayer Vrak, enn Cargo Hand- navir. Kan ena navir ena travay, MRA. Kumans gayn zesyon ase ling, enn lasante piblik, ek enn dan kan pena navir pena travay. Kriye konplike pu sa sekter lepor la. lizinn pwason. Ram Seegobin ti nimero lor radyo. Avan sa, tu Enn lot but dan lepor, Por Fran, prezide. Ti ena enn 20-enn aktivist travayer al atann dan lasal kot tu marsandiz ki rant laba, li politik partisipan. Caudan, kriye nom, sinon u pran andeor nu sistem ladwann. Nu u manze, u return lakaz. Kondi- gayn sa sekter transbordman la. Intro par Ram Seegobin syon ti kumsa. Ziska, dan bann Alor, travayer zordi ena pu fer Ram ti dir sa sesyon lor lepor, li lane 1970, travayer lepor organize fas a bann nuvo defi. Parey kuma swiv enn seri sesyon lane pase dan sindika, sindika byen aktif, an 1980 reysi fer sekter prive ale, lor diferan pei: nu ti, enn apre lot, byen mobilize, byen for. Ki nu ule zordi sekter prive pe rod re-rant get enn seri pei Lamerik Latinn, dir presizeman par dir sa? Nu ule dan zesyon lepor. A lepok travay- lerla nu ti get lamonte fasism dan dir ki avan travay kumanse, 6er er lepor ti byen inifye, byen diferan pei Lerop, e apre sa, la- granmatin, dirizan sindika, organize, byen for. Zordi kan ena monte kapitalism dan Lasinn. Sa negosyater, fer rasanbleman tule sa bann menas la, travayer la li premye sesyon dan kad enn nu- zur. byen fragmante, byen divize. Ena vo seri sesyon lor diferan sekter Premye gran sanzman, gayn 3 sindika ki preske pa koz ar zot travay. VRAK. Disik nepli lame-lame, kamarad. Ena lezot sindika kuma Sekter lepor byen daktyalite nepli lor latet. Li vinn lepor dan DAWSEA, SAMSEA mwens zordi, Ram Seegobin finn dir. Sa gro kamyon, lerla travayer kuma aktif, osi. E, malgre menas privat- sekter lepor la, li enn-de bann kamarad ki prezan, anbark sa izasyon, anplas truv platform sekter ekonomik dan pei kot finn disik la, atraver enn sistem ponpe komen pu fer fas, nu truv divizyon ena bann pli gran sanzman dan depi kamyon. Kan Vrak vini, ase grav. dernye 30 an. Ziska 30 an desela, 1,500 a 2,000 travayer lisansye. Premye letap, ver privatizasyon kimanyer lepor ti ete? Ti ena enn Tu ti reysi negosye plan retret, deza la. Guvernman pe rod enn gro seksyon debarder ek stividor espes VRS, kot gayn enn lemp- “partner stratezik”. Normalman, ki ti anbark disik ruz dan sak 100 sem, ek enn pansyon a-vi. Mem li sekter prive mem. Parey kuma liv. Sa lepok la disik ruz ti met dan lepok, atraver enn gran kanpayn Ayropor, li zere par enn konpayni, sak kot tablisman, sarze lor par sindika ek travayer, reysi fer zordi dan lepor pe koz enn partner kamyon, debarke tuzur dan sak, sekter prive kit lepor, ale. Reysi stratezik, petet enn konpayni met dan godam lepor, Caudan. fors guvernman nasyonaliz tu lop- etatik mem, lerla sa pu al debus Debarder pran depi godam, met erasyon. Anmemtan kan VRAK lor privatizasyon pli konplet. Alor lor salan, amenn dan bor bato, vini, konpayni prive ale, Cargo sa 30 an, finn truv gran lalit pu tir winchmenn met lor bato, lerla lor Handling (CHC) rantre. Tu sa patron dan lepor, saler garanti, pon, laba, desir sak, disik li tom sanzman, ziska ler, finn fer o- travay tulezur. Zordi ena buku dan lakal bato. Ziska 30 an detriman lanplwa. Me, parski devlopman, me nu regayn menas. desela, diri, lafarinn, zot osi sindika ti byen organize, byen for, VRAK deza li pe pey pri kriz dan debarke dan sak. Lerla ti ena li ti reysi sorti dan sa bann lindistri sikriyer. Moris nepli ex- seksyon pwason. Debark pwa- sanzman la, sanki bizin kurbe. port disik ruz, me blan, e sa dan son depi lor navir. Lerla ti ena enn Buku inn aste pirog, al lapes, servi konteyner. Vrak li lor repor seksyon apel ti-koli. Marsandiz larzan pu fer enn lot lavi. ferme. Dan 30 an, met dibut ariv Moris dan kes, dan bwat, Enn seri lezot sanzman osi vini. VRAK e pe ferm li! Sekter prive debarke lame-lame, lor zepol par Diri-lafarinn, li osi debarke lor baz inn met deor 30 an desela, zordi lekip apel ti-koli. Tu ti zere par vrak. Ti-koli disparet, tu vinn pe rod re-rantre. Kuma franse dir konpayni prive: Scott, Noel, konnteyner. Lepor sanze net. pe boucle la boucle. Me, trav- D’Hotman, etc. Konpayni prive Manejmennt kumans vinn plis ayer pena mem lafors ki lane ’80. ki ti ansarz diferan aktivite. E konplike. Apart CHC, ena Marine Kamarad Jean, Ram Seegobin doker, avan gran muvman sindikal Authority lerla Port Authority, dir, pu explik lepor la, kimanyer li bann lane 1970, ti travay kan ena Ladwann grandi, lerla tom su organize. Li inportan ki nu 21 konpran sekter la. Kumsa nu Enn vi lepor depi Google Earth kapav konpran seki pe pase, kuma Holcim, Indian Oil, prive. Li finn montre diferan amizir li arive. Chantier Naval de L’Ocean In- Terminal ek so bann diferan Ke, dien. Nuvo sekter osi, finn met Moulin La Concorde (gran silos), Lepor, antan ki sekter par anplas, kuma Sea Food Hub, ki lerla kot bato pasaze koste (kuma JeanYann Guvernman pe rod fer vinn enn Mauritius Pride ek Mauritius Jean Yann, ki travay Cargo pilye lekonomi. Anfet li pe pran Trochetia), Froid des Masca- Handling, ti kumanse par dir ki buku lanpler. Nu Zonn Ekonomik reignes, kot bato marsandiz nu tu, kan nu koz lepor, nu pans Exklizif, nu sirfas lamer, li 1.9 zeneral koste ar so feray, dibwa, bato, lapes, larad, konteyner, milyon kilomet kare, lamer otur ek zanimo prinsipalman bef, ek marsandiz, doker, silos. Me, lepor Moris, Rodrig, Tromlin, Chagos konnteyner. Tuzur Terminal 2, li pli konplex ki sa. Li pa zis enn inklir Diego, St Brandon. Li bato sarbon, sima, Holcim ek La sekter, li plito plizir sekter dan enn vreman enorm. Alor, asterla pe Farge, bato gaz, ek koltar. Ter- sel zonn. kumans explwat li. Seki tris ladan, minal 3 li exklizivman konnteyner. Port Louis, Jean Yann, dir, li sel li dan lame zis sekter prive. Li finn osi montre kot 3 lezot por internasyonal Moris. Li sel Anfet, an-tu, ena enn 25-30 travayer prezan dan sa zonn la rantre-sorti maritim e komersyal diferan konpayni dan lepor, dan travay. Li finn indik Oil jetty kot vizavi leres lemond. 99% expor diferan sekter: alimanter, lozistik, desarz lesans. ek inpor tranzite par lepor. E, etan disik, petrol, fret, manitansyon done nu enn pei ki pa otosifizan, konteyner ek marsandiz, etc. Enn Lalis Firm, Operater, nu pa prodir konsomasyon debaz, MPA: Mauritius Marine Authority Konpayni ek zot rol ni mem manze de baz, tu seki dan ki finn vinn Mauritius Port labutik, sipermarse, kinkayri, li pas Jean Yann finn prepar enn zoli Authority, li ansarz, an zeneral, tu par lepor. Tu masinnri osi, li pas map, ki li finn kree baze lor foto infrastriktir, sekirite, servis remorkaz, ravitayman, ponpye. Li osi ansarz par lepor. Samem fer lepor enn Google Earth, liye ar so konesans presi antan ki travayer. Li finn Port Mathurin. Li ansarz arivaz ek plas stratezik pu pei Moris. E nu depar bato. montre nu fizikman, zeografik- finn truv buku sanzman 30 dernye Konpayni Maritim ek Lazans Bato: lane. Tu dernyeman nu finn truv man, kot diferan but lepor truve: Ena MSC, Maersk, CMA-CGM ek enn sanzman adisyonel a sanzman Bulk Sugar Terminal (vrak), PWS, Scott Shipping, Rogers, ek IBL ki Ram finn explike, avek proze Neo-Town, proze Dream Shipping. “demokratizasyon a-la-Parti Tra- Bridge (ki ena tandans res rev), Cargo Handling Corporation vayist” ek osi avek liberalizasyon Caudan, Cruise Jetty kot Pakbo (CHC): Li enn konpayni piblik ki ki guvernman aktyel ek presedan koste, ena divan Plas Darm kot otonom, malgre ki Leta ena aksyon finn met an-aksyon. Sa bann truv seki ansyenman ti apel Larad ladan. Li zere par limem, par so manejmennt. Ena danze privatiza- sanzman la zot finn 100% Port Louis, plas Imigrasyon, Tru Fanfaron, Por Depes, e alinteryer syon sa lane la. Servis ki li done: anfaver sekter prive. Nu finn truv manitansyon konnteyner, marsan- emerzans nuvo konpayni prive, kot ena enn seri konpayni, a 90% 22 diz, zanimo, sarbon, may, li okip lanvironnman. Eski li pa pu kree buku Sea-Food Hub: Enn but inportan tusala. Plis transbordman. Bato X polisyon simik, ek lapusyer. zordi zur dan lepor. Jean finn montre amenn konnteyner ki transite par State Trading, li osi inportater diri. lor so map kot ena Moris, me li pa destine pu Moris, me Me, avek liberalizasyon, STC fer Port de Peche, vizavi Lagar Dinor, dizon pu Lafrans, li res dan yard. amenn zis diri rasyon. Basmati etc, kot Bato Konpayni Hassen Taher, Lerla bato Y pran li pu amenn bann firm prive fer amene. Kote Gaz, Compagnie Thoniere OI (IBL). Kot Lafrans. Lezot servis: livrezon pu in- STC inport 100% gaz. Prodwi por de pes, met direk dan konn- portasyon, ek resepsyon konn- petrolye, 100% se STC. Me, ena 4 teyner, avoy deor, lezot pwason ekule teyner pu expor. konpayni: Shell (Vivo Energy Ltd), lor marse lokal. Avan li ti al pli lwen, Jean finn explik Total, Engen (ex-Caltex), ek Indian Froid des Mascareignes: Terminal dimunn prezan lor bann terminal ek Oil ki distribye dyezel, lesans, 1, enn Ke prive. Li prepar pwason ke. kerozenn. pu exportasyon. Li dan Grup IBL. Terminal STC inport 50% lafarinn, ek Les Li export sirtu ton, ver Lerop, Terminal I: Moulins de la Concorde (LMLC) li Liverpool. Ke D, Mauritius Pride ek Trochetia, inport 50%. Li enn konpayni Food Thon des Mascareignes: Li prekot MPA ek CHCL. and Allied, Espitalier Noel. Rond Pwen Ke D. Li proses ton, li Ke A – bato ki anbark Melas koste, Mauritius Freeport Development fer kanning, tuzur pu Lerop ek US. Mauritius Molasses Ltd (Taylor (MFD): Li enn gran operater, enn Mer des Mascareignes, pre ar Thon Smith ek Tate & Lyle), ver Lerop ek imans konpayni. Li tom prekot des Mascareignes. Proses lezot USA. Estyer Zwazo. So aksyoner Anglo- pwason osi, kuma bekinn. Pu export Lafarinn (LMLC), dible (LMLC), Mauritius, J Kalachand, Fincorp mem. Anplway travayer etranze bu- delwil (Moroil), pwason (FDM). Investment (enn filyal MCB). Li okip ku. Li pre kot Ke D. Terminal II (Mauritius Multi-Purpose kote tranport konnteyner, anpotaz ek Princes Tuna: Li truv Riche Terre, Terminal): depotaz konnteyner, plis stokaz. Li anfet li reprezantan Princes Tuna -Zeneral: feray, dibwa, plis osi ase gran dan Sea Food Hub. Li UK, Liverpool. IBL ena 6%. Proses konnteyner zanimo ena pli gran sanb frwad. Li ena enn ton pu export. E pu marse lokal. later prive pu li dan larad, prekot Tropical. Ti dan Caudan avan. -Sarbon, sima – Holcim ek Lafarge 4 -Gaz ek koltar Terminal III ek depi Oktob 2005, li Sa finn donn tu dimunn prezan ena enn Quay prive, Terminal II. Terminal III (Mauritius Container enn lide lor sekter lepor. Terminal): Velogic/ACS (Grup Rogers): Li kuma -konnteyner; 5 portik, krenn, MFD, anpotaz, depotaz, stokaz, Danze divan manitansyon konnteyner. livrezon, transpor, lozistik. Freeport BPML: Marsandiz ki pa Jean Yann finn kontiyn par dir ki State Trading Corporation (STC): destine a Moris, stoke, re-exporte. lemond pe fer fas enn gran kriz Li okip tu komers deta. Li okip Paking, labeling, met letiket. Re- ekonomik san presedan. Sa pe tus marsandiz esansyel, ubyen seki exporte apre enn ti-prosesing. prinsipalman Lerop pur lemoman. manke. Enn lepok dile ek grin sek ti MCFI: Fertilizan ek deterzan, inpor- Lagres, Lespayn, Portigal, manke, alor STC ti amenn dile Amul, expor. Dan grup Harel Mallac. Lairland, Lafrans mem. Zot an ek gro pwa. Normalman li inport 50% Island Fertilizers Ltd: Li dan bel difikilte. Nu ule, nu pale, li ena sima, Holcim ek La Farge fer lot Omnicane, e li konkiran MCFI. enn reperkisyon lor lekonomi lamwatye. La Farge ti apel Portland Moroil: (Mauritius Oil Refineries): Ciment avan, enn militinasyonal ki Li inporte, rafinn ek plas delwil pu Moris. Nu remark relantisman depi 1957 dan lepor, e ki ti ena vande. aktivite dan Lepor. Kote expor nu monopol pandan 50 an. Ziska lan Chantier Naval de OI: Repar Bato. not enn ralantisman, kote textil 2000 gayn liberalizasyon. Rogers Li dan grup IBL. sirtu. Ton li tuzur buku, me li finn aksyonyer dan La Farge. Holcim, Taylor Smith group: Avan li ti afilye diminye par rapor ek lane enn konpayni Laswis, li inporte ek ar Rogers. Li osi, li fer reparasyon presedan. Moris finn res depann exporte ver Lareynion ek Tamatav bato. Li ena enn ta ti sosyete lor marse Eropyen. Sea Food dan Madagascar. Grup Gamma, Ah- alinteryer: sosyete meyntennens, Hub, kot guvernman ti pe viz buku Teck, li reprezantan Holcim. Ena enn Somim, okip lekipman portyer. lor la, so marse depann 3yem konpayni ki pe rod so lisans, Mauritius Molasses - exportater me- exklizivman lor Lerop. Byen tigit apel Binani Cement Factory, las ver Lerop, an joint venture ar Tate Mauritius. Sa ankor byen flu. Ti ena & Lyle; Lezot ti sosyete dan Taylor ki pa al Lerop, e li al Lamerik, ki inzonksyon par La Farge ek Holcim. Smith se Aqualia, HSDL enn li osi tuse par kriz. Li osi parey, li Binani li enn grup indyen ki pe rod konpayni koltar. pe sibir konsekans sa kriz la. inplant so lizinn sima Moris, fer Mauritius Bulk Sugar Terminal: Travayer ki pe sibir sa kriz la. paking, ek ekul li lor marse lokal osi kot enn kamarad isi travay. Laba ti Spesyalman par lisansiman. byen ki exporte. Li finn fer demars anbark disik ruz ver Lerop. E zordi li Kote CHC, dernye 5-6 an finn permi, e demars gayn 6.5 ektar dan mem fer linvers. Li debark disik depi ena sa menas privatizasyon. Nu zonn portyer. Jean montre lanplas- Brezil. pa finn truv li osi klerman, ziska man lor map, prekot Fort George e Fort George: Li fer kuran ar delwil bidze Xavier Duval lafin lane akote MCFI. Avek enn lizinn sima lurd. dernyer, kot li finn menas dan larad, buku dimunn pe poz Ladwann: asterla MRA. kestyon eski li pu ena inpak lor privatizasyon, swa rod partner

23 stratezik. Disi Zin 2012 bizin rod enn aster, Minis finn anonse. Nu konn danze privatizasyon, kan truv Mauritius Telecom, Lapos, nu finn truve ki pa kapav les li al dan lame sekter prive. Zot bi se pu fer profi lor latet travayer. Lor Cruise Jetty, Navin Ramgoolam ti anonse ki tu seki pu fer li pu dan lintere travayer, me zame privatizasyon anfaver travayer. Guvernman pa pe zis rod privatiz lepor, CHC, me li pe vinn privatiz later otur lepor osi. Lor map, Jean Yann finn montre ki Guvernman Navin Ramgoolam fini sed 56 hektar a Grup Patel, enn grup Indyen, pu so Neo- Town, enn lavil kot ena apartman, Travayer lepor lane ‘80 (Foto: Zano Couacaud) shoping malls, biro, tu komersyal. Apre sa, nu ena osi Jin Fei, avan lepor ti byen prezan, byen PMSD. Anmemtan sindika la, li ti Tian Li, dan Riche Terre – pa organize, byen divan-divan dan kan Mario Flore ti tuzur la, ti osi tro lwen depi lepor. 362 hektar lagrev Ut 79 ek muvman 80. Klas koste ar Labour. later agrikol fini sede. Guvernman travayer limem ti organize, kuma PLMEA: CHC ek MPA. Sa enn finn pus agrikilter, rezidan, pus zot enn sel klas fas a Guvernman ek nuvo sindika met dibut par pu fer lavil Jin Fei. Me valer dizur, fas a patrona. Me, zordi zur, li tris Subron, e li exprim enn dezafek- pena naryen apar lari, kanal, pu dir, nu lwen de sa bann lane syon bann MMM ek seki kolonn pu lalimyer. Alor, anplas la. Pa zis anterm letan, lane ki PLHDWU ti devini, e kiryezman devlop lindistri otur agrikilitir, finn finn pase, me anterm degre li exprim osi enn lyen direk ek bayant enn but Moris. Lor Google mobilizasyon, anterm organiz- bann lider Labour. earth u truv so grander. asyon de klas. Dan lepor, ena MTPEU: Avan li ti regrup Guvernman pa ti bizin sed travayer byen interesan: sofer, travayer Marine ek lerla MPA, Lepor ek later a konpayni stividor, staf, diferan konpayni, tu avek CHC, me asterla li osi etranzer. Kan tir sa but pu Patel, kalite travayer ki ena kapasite pu regrup Froid des Mascareignes, pena plas pu lepor expann. Lepor mobilize, me lepok la pa tro Thon, Trans-Froid, Velogik. aktyel, li satire. Agrandisman propis. Dan CHC ena 3 sindika Dirizan sa sindika la osi okip enn larad byen difisil kan sed sa terin prinsipal: koperativ ki rekrit travayer la pu 99an a kapitalist etranze. PLHDWU, Rama Valaydon ek zurnalye! Enn erer grav Leta finn fer. Jose Francois. CTSP osi prezan: Ena sofer Lezot proze: Por de Peche Bain MTPEU: Moossa Ibrahim ek Velogik manb dan CTSP. des Dames, Dream Bridge. Jean Bizlall. DAWSEA ek SAMSEA inn montre kot li pu ete. Ron Pwen PLMEA: Subron negosyater . preske fonn. Zot inn vinn inaktif. Caudan, kot Tabazi Salick li rantre Ki nu truve pe derule zordi? Anfet Ena problem finn leve dan sindika ziska li fini Ronpwen Ke D. li enn lager ant 3 birokrasi sindika, lepor tu dernyeman, kuma mo ti Enn lot kamarad ti premye piloti ki ena lintere diferan, e zot finn mansyone, Jean dir. Normalman pu Dream Bridge li aparaman met travayer ladan. Li enn lager enn sindika se pu chalenj patrona, tom kare-kare lor terin ki fini sede macho, pu gete kisannla ena pli manejment, Guvernman. Me la, ar Neotown. Guvernman pu buku manb, plis rekonesans opre sindika pe chalenj zot ant-zot sirman bizin pey ser pu regayn patron, pli sutyen premye Minis, mem. Sa depi lane dernyer. Li plas, zis pu met so pon. plis leko dan medya. Angran, se byen danzere dan nerport ki Ram azute ki par sa 2 proze la, sa zot pli gran preokipasyon. moman, me sirtu avek enn menas Guvernman finn anklav lepor. Anu gete kisannla regrup ki privatizasyon pe plann lor lepor, Pena plas pu li expann. travayer, e partikilarite bann kot sindika ti pe bizin mobiliz sindika: lamas travayer, prepar travayer Sindika a bann rezistans presi. Me, ziska PLHDWU: CHC ek MPA: Sa Jean Yann finn poz kestyon ki fas ler, zot bi prinsipal zordi se pu sindika la, ki istorikman ti pro- a danze ki nu finn truve, ki nu finn lager ant zot-mem. MMM net, ti koste ar MR Rama enimere, kuma sindika, kuma klas Valayden, e MR ti rant dan travayer re-azir fasa sa? Sindika 24 TRAZEKTWAR PARTI POLITIK DAN PARLMAN Alain Ah-Vee

Parfwa li inportan get trazektwar a lonterm parti politik burzwa, pu nu gayn enn lide ki pu arive dan lavenir ....

Dan Eta-de-lye ‘Bann parti politik Spektrum pe buz adrwat. Dayer burzwazi pu anvi enn lidersip for? Moris’ ki LALIT ti organize an ena sa danze la pandan kriz E kot sa lider for la pu sorti? Li Novam 2011 nu ti fer enn konsta ekonomik. kapav pran form enn guvernman leta tu bann parti politik dan Trazektwar enn parti depann an linite nasyonal PT-PMSD- Moris. Nu ti get zot lepase e zot gran parti lor lintere de klas li MMM-MSM, me sa fale sitya- trazektwar. Mo’nn panse ki sa reprezante. Zordi sa bann parti syon ekonomik finn byin degrade. konsta la li inportan kuma enn baz la finn vinn reprezant lintere Avan sa ki pu arive? Eski aktyel pu sa papye la parski li kapav ed diferan seksyon burzwazi. E kan Prezidan Jugnauth ki pu al koz- nu konpran dan ki direksyon sa lekonomi an kriz li afekte burz- koze partu dan lemond kuma enn bann parti la pe buze, ubyen kapav wazi, ki asontur servi linfliyans ki sef deta? Eski se Paul Berenger pu buze. San rant tro an detay lor li ena lor dirizan sa bann parti la ki pu fer sa dan kad enn guvern- laspe trazektwar limem mo finn pu ki zot gard zot parti lor enn man PT-MMM? Ubyin eski plito get bann fakter ki kapav trazektwar ki napa menas zot Navin Ramgoolam ki pu ranpli rol infliyans direksyon kot sa bann puvwar, zot reyn ekonomik. Li sa lider for la? Ubyin eski parti la kapav ale. deplizanpli kler ki kriz ekonomik burzwazi pu prefer enn dimunn Dan Eta-de-lye, nu ti konstat pu agrave. Mem si nu ena kuma enn Anil Baichoo parski li inkapasite bann parti, apar referans a so prop fason bankal ena baking kominal? LALIT, pu fer fas a kriz pu mezire: to krwasans 4.2% ki Kan pe get trazektwar ena osi kapitalism; nu ti truve kimanyer guvernman PT-PMSD ti pe kestyon “blok istorik” ki rant tu sa bann parti, ki li so PT, anonse finn re-estime kuma pli ba anze. Kimanyer klas kapitalis pu MMM, PMSD, MSM zot tu nepli 4.0%, e aster zot pe predir sif bizin alye li ar lezot klas pu asir kapav get bann gran problem ki 3.3%. Ondire zot bann predik- kontinyasyon so reyn dan enn tel sosyete Moris pe fer fas, zot pena syon pa ti bon ditu. FMI-Labank kriz kuma seki pe vini? Kan ena analiz, zot pena okenn stratezi, ni Mondyal osi pe bizin reviz so sif kriz ekonomik, li pli difisil pu li tini, okenn tantativ solisyon fas a kriz pu krwasans a la bes onivo parski kriz ekonomik li vedir ek li ekonomik grav, fas a somaz, fas mondyal. Mem Lasinn pe bizin prodir kriz sosyal (kapav ena plis a bulversman sosyal dan pei. Pir, diminye pu li. Kan ena sa kalite rebelyon, par ekzanp). Pu dirizan PT vinn mem fer dimunn ralantisman ekonomik la isi, buku burzwazi stabiliz li politikman, li krwar ki Moris pu kapav tini fas ekonomis pe kumans per enn bizin rod bann alye de klas dan a kriz ekonomik mondyal. Zot apel lamonte somaz. Normal. Dan lezot klas sosyal. Deza nu pe sa ‘rezilyans’ lekonomi Moris. enn tel kontex burzwazi truve kimanyer sertin seksyon Nu ti truv fayit zot politik lor tu normalman swete ki ena enn sindika dan lepor ek lindistri sik- size, pa zis kote ekonomik, me osi lidership for alatet Leta. Pu gard riyer pe aliyn zot ar pozisyon pu konbat problem adiksyon e lepep dan so ran, pasivman. Dan burzwazi tablisman, enn kote, ek trafik ladrog, pu ferm baz bann lane ’90 Aneerood Jugnauth ar dirizan politik dan puvwar, Diego,etc. Zot tu zot politik finn (SAJ) ti ranpli sa rol-la: kot li ti Ramgoolam ek Shakeel Mo- bankrut. E tusa bann parti la finn pe reprim sindika, servi Riot, hamed. ariv enn leta koripsyon byin menas lapres. Dimunn ankor Tusala pu dir ki sa kontex kriz avanse, e sirtu zordi nepli kapav rapel so parol ki li ti abitye servi: ekonomik, li kapav enn lot eleman fye lor zot pu amenn sanzman ‘Ar mwa pena katakata’. E sa ti ki amenn bann sanzman dan sosyete, kuma PT ek MMM ti ena enn lepok kot somaz ti byin for, trazektwar bann parti. pretansyon fer alepok kan zot ti anplin kriz ekonomik. SAJ ti Ki bann fakter ki kapav inflians pran nesans. Anzeneral, nu ti amenn sa rol enn lidership for, trazektwar sak parti? Anu get sa truve ki tu sa bann parti represif, otoriter. Eski zordi usi diferan parti la enn par enn: tradisyonel la pe buz adrwat. 25 Travayis Sa fason azir N.Ramgoolam, li Dan sa dernye 3-4 an-la, Parti Travayis li finn dan puvwar pa zis otokratik ek danzere, me li Ramgoolam finn vinn deplizanpli ant 1967-1982, 1983-1991, 1995- kapav osi amenn fristrasyon otaz tandans kominal, ek lobi 2000, 2005-2012. Sa vedir, li alinteryer Travayis mem; ena ki kominal, ant-ot RSS, VOH, ek preske tultan opuvwar. ti pu kontan ena enn rol pli Sanatan Dharma. Apre insidan Depi dernye eleksyon, so inportan. Ena mem koze ki kup latant lor sime al Gran Basin, lalyans dan Guvernman finn kase N.Ramgoolam pe sakrifye bann sa vinn kler. Kapav problem ki e li finn afebli. Aster PT ena 31 “vre” Travayis kan li nom Mireille pe gayne dan diferan linstans leta depite, PMSD ena 4, MR 2. Martin, enn transfiz, kuma Minis. u para-leta (kuma Liniversite), li Valer dizur, li ena 37 lor enn Sa fer Kalianee Jhugroo, ki krwar anparti akoz pwa sa kalite lobi- Parlman 69, inklir so 2 transfiz. ki limem enn vre Labour, ankoler. la. Baichoo inpe enn reprezantan Sa PT ki nu kone zordi, li pa Arvind Boolell so kote, dan enn sa lel dedrwat-la. samem PT lontan ki ti amenn lalit intervyu dan Capital, dir ki li panse PT pa tro omozenn. Alinteryer sindikal ek lalit pu sifraz iniversel. ki Navin Ramgoolam ti bizin vinn PT ena osi diferan grup ki defann Suvan apel li “New Labour” enn sef deta; kapav akoz li ti pu diferan klas. Ena grup Beebee- (anpasan, mo remarke ki apre kontan vinn Premye Minis. Anfet jaun ki reprezant enn seksyon Eta-de-lye, lerla ki nu kumans li dir li ti pu kontan fer premye burzwazi, atraver relasyon tann N.Ramgoolam dir PT ek minis. Boolell pe pozisyonn limem familyal ki li ena ar grup konpayni MMM ena mem listwar!) me, kuma enn gran lider PT, e otur BAI. Enn lot grup dan PT li suvan Ramgoolam dir li pe Berenger, pu so prop lintere, pe otur lekip “demokratizasyon rekonstrir ansyen Labour. Li finn aksepte li kuma enn lider lekonomi”, kot alatet gayn Nita mem fer gran gran lanons Fet Travayis. Arvind Boolell fer mem Deerpalsing, Cader Sayed Travay lane dernyer ki li pu tir zwe ki so papa, setadir bann Hossen, Patrick Assirvaden ki zot lagazet Advance. chalennj par dimunn interpoze. tu, zot defann lintere sa ase gro PT zordi ena kom lider Navin Rapel lepok 14 kontestater dan tit-burzwazi ki pe rod vinn dan Ramgoolam, ki ena enn fason PT ek kimanyer Satcam Boolell burzwazi deta. Ena enn lot grup byin partikilye diriz so parti, enn ti pe ankuraz zot? Arvind Boolell otur Manou Bheenick avek fason byen partikilye azir kuma ena 2 zafer: enn, se ki li konn Mohamed Vayid, Eric Ng ki Premye Minis. Li tultan pe viz ena lanbisyon PM pu vinn sef deta reprezant bann sekter kapital ki plis puvwar dan desizyon, inpe avek sertin puvwar; lerla pu bizin ankoler ar kapital finansye, alor kuma enn monark, enn stil ala ena enn nuvo lider Travayis. Kan zot finn uvertman, dan lapres, atak prezidansyel, avek so bann diskur, Pravind Jugnauth finn ale, Navin sekter labank prive kuma zame so bindeful ar so lafil madam ki Ramgoolam finn ris Baichoo, fer nu abitye tande. Ena kuran otur vinn anbras li 2 kote lazu. Dan li vinn no. 4 – purtan Baichoo, li Vasant Bunwaree ki pe anvi am- rapor lor Reform Elektoral ki osi, li pa enn “vre” Travayist. enn enn serten progre dan ledi- Ramgoolam finn komandite Klerman Boolell santi inpe fristre kasyon. E finalman, ena enn ku- (Carcasonne) e kot li ki Ramgoolam met Baichoo lor ran ase represif, ki zordi nu ankor personelman finn donn brief, nu so latet dan yerarsi. truve dan MBC, dan konteni nuvo finn truve kuma Premye Minis pu ena puvwar, par exanp, pu nom enn serten nomb minis. Navin Ramgoolam pe fer Premye Minis vinn enn lot zafer net – li koz zis pu li, lor so prop nom; suvan pena Kabine Minis nanye ladan. Li tusel ki deside, par exanp, ki Leta pa pu reklam ‘costs’ ar Blok 104 apre ki zot finn perdi zot ka Privy Council, e li tusel ki finn anonse ki li pa an-faver deklarasyon kominote – pa so parti, pa so Kabine, nanyen. Parey pu introdiksyon langaz Kreol dan lekol, li zis koz-koze ek enn-de dimunn, kuma Dev sipa Legallant, ki li dir finn konvink li, e lerla ep! li deside pu introdwir langaz Kreol! Extre tablo Picasso, ‘The Fisherman’s Farewell, 1902 26 Local Government Act, dan bann PMSD pa tro konn fonksyone (ar MSM). Berenger ti Premye menas kont lapres, etc. andeor Guvernman. Li kontan Minis 2003 a 2005. Alor, sa PT zordi la li pa vre- andan puvwar, li. PMSD finn MMM zordi esansyelman enn mem omozenn, mem si li reprez- ranforsi apre kasir, kan MSM kit parti “Berengist”. Dan lekip ant bann klas ase defini (konpare Guvernman – li finn gayn 2 Mini- MMM eli an 1976, ena zis ar MMM ki finn perdi de-vi ki ster, sirtu enn Minister kle, Berenger ki reste. E telman ena bann klas li reprezante!!). Anfet Finans. Li ena 4 depite dan Parl- zig-zag politik, sel konstan se mem si sertin kontiyn apel li ‘New man. Li finn reprezant, dan Berenger. Labour’, li regrup buku ansyin listwar, lintere burzwazi sikriye ek Li vre ki depi dernye eleksyon mamb MMM, MSM, ek lezot sa tit-burzwazi reaksyoner lavil, ena 2-3 nuvo rekri kuma Satish parti. Ena bann ex-MMM kuma sirtu otur Beau-Bassin-Rose Hill. Boolell, Kee Cheong Lee Kwong Beebeejaun, Abdoollah Hossen, Zordi li reprezant plito bann Wing, Adil Meeah, Kavi Ramano, Cader Sayed Hossen. Ena ex- teknokrat ek tit-antreprener. Josique Radegonde ki finn zwenn MSM kuma Shakeel Mohamed, Aster li ena lemer dan Beau- lekip parlmanter MMM e donn li Sheila Bappoo, Vasant Bunwa- Bassin-Rose-Hill, Norbert enn sertin dinamis. Depi inpe ree, Mookeshwar Choonee, Anil Froget, ki nu remarke pe servi letan ena koze larelev, e Steve Baichoo, Satiadev Mouthia, Mi- represyon kont ti marsan. Obeegadoo, Alan Ganoo ek Ajay reille Martin, Jim Seetaram. Ena Anmemtan konseye indepandan, Gunesh pe sey pozisyonn zot pu ex-PSM Rihun Hawoldar ek Tirvengadum, finn denons laspe sa rol la. Patrick Assirvaden. Kan Navin gaspiyaz ek koripsyon dan Rezilta 2010 fer ki MMM zordi Ramgoolam dir ki li anvi rekree minisipalite, e sa fer nu rapel reprezant sirtu lavil. Sa parti sa ansyin Travayis la, li drol. Li kimanyer lontan PMSD ti pe fer nasyonal ki nu ti truve an 1976, li plito pe ule vinn kuma SAJ ti ete sa kalite gaspiyaz dan Minisipal- finn disparet net. MMM finn bann lane 80-90. Li ule vinn enn ite. Nu osi remarke ki ena plizir repran rol ki PMSD ti zwe lontan, sef deta otoriter, enn espes Bona- dimunn ex-MR Rama Valayden, setadir reprezant lavil ek parte. E dezir Navin Ramgoolam sirtu dan lumpenn ek su- “minorite” kominal. MMM so pu ena plis puvwar li kwinsid avek proletarya, ki finn gayn travay lafors se ki se li ki ena plis opsyon seki burzwazi pe rode osi. kuma gardyin dan bann sant pur lemoman. Samem ki Beren- Fakter ki pe infliyans azisman sosyal ek dan horl sportif dan ger pe demontre ki li kapav fer PT zordi se lefet ki Navin Ram- diferan kartye Rose-Hill. Sa osi lalyans ar PT, MSM uswa al tusel goolam pe per ki lalyans MMM- fer nu rapel PMSD lontan. dan eleksyon. Otur reform elek- MSM (re-make) konkretize. PMSD so problem ki li pu ena: toral ek lor propozisyon Sithanen, Ranvwa eleksyon minisipal enn kan kriz ekonomik vinn pli grav, Berenger ek Ramgoolam pe pran siyn de sa lafreyer la. Nu- pu ena buku presyon depi burz- lapenn montre ki zot pena buku vo Local Government Act osi wazi pu ki ena enn guvernman diverzans, montre ki zot kapav enn lot siyn avek so interdiksyon plis for, par exanp, enn Guvern- travay ansam. Dan lansman liv depite pu poze dan Minisipal, e man ki reyni e PT e MMM. lor tribin PT, Guy Rozemont, ek lefet ki finn redesinn bann ward Lerla, dan sa ka de-figir la pa pu liv par Jayen Cuttaree Behind the pu diminye lafors MMM. ena plas pu PMSD dan guvern- Purple CurtainPaul Berenger ek Lot fakter ki poz problem pu PT man. Alor PMSD pu rod ranforsi Navin Ramgoolam ti flat zot se sa espes vaz kominikant labaz so pozisyon, servi puvwar ki li ena kamarad buku. Anmemtan MSM-PT. Ena mamb PT ki buz dan Leta pu li poste so bann Berenger pe gard opsyon lalyans ver MSM e vis-versa. Ena ex- dimunn tuzur. Li kapav osi itiliz ar MSM avek so plan rimeyk PT kuma Danraj Boodhoo finn lyin ki li tultan antretenir avek sa 2000, kot li insiste ki fode ena SAJ al ar MSM, ek Radhika Jagatsing diaspora Morisyin ase de-drwat ladan, pa zis Pravin. Sa zar koze finn al ar MMSD. Ena koze ki etabli dan Lostrali, Kanada, la, li viz pu afebli Pravind Jugnauth remaniman. Ena tuzur posibilite Langleter, pu ankuraz zot investi so lidership ek pu donn MMM koalisyon ar MMM. Ki Ramgoo- Moris, pu sey rod drwa de vot pu enn rol mazer. Lerla ena enn lam pu met deor? PMSD, Jeetah, zot. PMSD ena osi bann ansyin kuran dan labaz MMM ki pa Martin, Seeta-ram? lyin dan burzwazi istorik, ar dakor ar okenn lalayans ek prefer Zordi akoz li ena enn guvern- Lafrans, ar yerarsi legliz Katolik opsyon ki MMM al tusel. Beren- man avek enn mazoroite feb li ek enn seksyon lapres. Me, li ger pe osi menaz sa kuran la oblize pran kont lobi PMSD ek nepli ena lafors ki li ti ena lontan, parski li kone ki valer dizur MMM demand Mouvement Rodriguais. evidaman. pli gran parti – zot ti gayn 42% tusel (anfet avek UN Ashock PMSD MMM Jugnauth) dan eleksyon 2010. PMSD finn anfet dan puvwar ase Li finn opuvwar 1982-83 pu 9 Dan prosin eleksyon minisipal, buku letan depi Lindepandans: mwa, 1991-1994 (ar MSM), MMM kapav rekonkerir sertin 1969-82, 83-91, 2005-12. 1995-1997 ar PT, ek 2000-2005 lavil, kuma Port Louis (mem si 27 Cehl Meeah fer li per) ek Beau lalyans PT-MMM, uswa enn Bassin-Rose Hill. Li potansyel- guvernman linite nasyonal avek man plis kapav ramas labaz PT-MSM-PMSD-MMM. Parey PMSD. dan Lerop pe truve ki burzwazi Nu finn osi truve dan so mesaz pe bizin guvernman ki kapav lafin lane ki MMM pran lapenn inpoze, sirtu inpoz “losterite”, kit laport uver pu muvman sindikal avek so represyon tu lor klas ek terin kontestasyon. Ladan zot travayer.. flat zotmem ki zot finn fer re- Dan burzwazi istorik, eski zot inegre Rehana Aumeer, ek koz santi zot ena interlokiter valab dan lor nesesite ki dan Moris dimunn Guvernman aktyel? Parfwa, reziste ek azir kuma bann kuma pu luvertir Lakup, “Indiyne” an Espayn. Ramgoolam pretann limem sa MMM so trazedi istorik seki interlokiter la. Me, PT ena enn tultan li finn tro for, ek tro feb. Li laliyn “demokratizasyon finn kondane pu et sa parti lekonomi” tro for pu gu burzwazi. segonder dan enn lalyans, sa Alor, eski PMSD kapav zwe sa junior partner; me pu sa, dan enn rol-la? Li nepli osi for ki avan. serten sans, li ena tro buku sutyin. Suvan kan PMSD truve ki li pa kapav asim sa rol-la, lerla ki li al Extre Miro so ‘Barcelona Series, 1944 MSM rod sutyen dan lumpen. Li finn dan puvwar depi so nesans Lot eleman ki kapav ena lefe, pos alatet Leta pu ed MSM. Par an 1983, ant 1983-95, 2000-05, se etan done okenn sa bann parti exanp dan so mesaz pu Lanwel li 2010-2011. Nu kapav dir li enn la pena enn alternativ ekonomik finn sulev bann isyu ki anbaras parti ki zordi pwiz so lafors depi fas a kriz, alor zot tu oblize defann guvernman Ramgoolam, isyu leritaz SAJ, enn kote, ek depi sistem la kutkekut, e sa pu, a son kuma gaspiyaz dan para-etatik, lexistans so Sun Trust. tur, obliz zot vinn byin represif. problem ladrog ek insekirite dan Apre eleksyon 2010, MSM ti Setadir nu pe bizin petet fer fas a pei. SAJ kone ki Ramgoolam ena 6 Minis ek 6 PPS dan represyon, dan ninport ki form pena 2/3 dan Lasanble pu met guvernman ek PT ek PMSD. Me lalyans ki ena opuvwar dan sa dibut enn Tribinal pu destitiye li. apre kasir li finn afebli buku. bann lane ki pa vini la. Sa li kitsoz Me kan li truv Berenger pe fer Parey kuma PMSD, MSM enn ki tu sa bann parti la ena ankomin: so manigans koste plis ar PT, li parti ki pa kapav fonksyonn byen zot tu finn servi represyon kont finn siyn Local Government Act. dan lopozisyon. travayer kan zot dan puvwar, ki li Li vre ki li difisil pu imazinn SAJ MSM finn marke par reyn SAJ. so A.Jugnauth, Berenger u alatet enn guvernman MMM- Mem zordi ena buku koze ki se Ramgoolam. MSM dan 3-4 an. Sirtu li vo la- SAJ ki alabaz Alliance pour Si fer eleksyon minisipal ase penn rapel ki reyn SAJ pa zis aso- l’Avenir. Zordi MSM pe bizin boner, lerla sa kapav fors bann sye ar mirak ekonomik, me avek kranponn li ek opsyon “rimeyk aliynman. MMM dir li kapav al represyon kont sindika e lapres. 2000” pu anpes dimunn kite dan tusel. Li kapav osi al ar MSM. MSM pena buku marz de so parti. Lanket ICAC ankor pez PT riske perdi plizir lavil si MSM manev zordi. Resaman nu pe lor MSM. Sa li enn eleman ki ek MMM al ansam, petet tu le 5. truve ki li pe rod asosye li ar enn kapav linflians so trazektwar Lerla sa pu favoriz laranzman tipti protestasyon kont ogmant- politik. Ena purswit posib kont Berenger avek MSM pu enn asyon pri dilo. Li pu osi sey Pravind Jugnauth, S. Dowarkas- rimeyk. Me, SAJ tuzur Reduit. griynot dan labaz PT ek mem ing, M..Hanoomanjee. Ena Alor, MSM paret pe rod enn MMM. skandal konntener Bois de Rose ranvwa atraver kestyonn nuvo Anfet MSM li byen suvan ki pez lor enn lot lider. Tusala, pur dekupaz minisipal, e sa, a son tur, redwir a so finansman – Sun lemoman PT finn gard anveyez. kapav fer MMM ankoler. Trust. Me, ICAC li swiv so prop lozik Ki kalite lalyans bann lanbasad ek ritm. Navin Ramgoolam kapav Konklizyon lezot pei ti pu kontan? Lafrans ek servi sa bann eleman la pu ris US paret kontan MMM dan Trazektwar sa bann diferan parti- ankor dimunn depi dan MSM Guvernman. Lasinn ek posib la pu infliyanse buku par lanpler avek li. Sa kapav afebli MSM net. Lenn pu prefer MSM dan kriz ekonomik lor Moris ek lefe Si MSM detripe net, lerla MMM guvernman. US pa paret kontan lanpler sa kriz la. Sa kapav res zis 2 opsyon: al tusel uswa Navin Ramgoolam, sirtu akoz li presipit bann lalyans. Pu ena fer lalyans ar Travayis. finn met enn ka lor zafer Diego, presyon burzwazi pu ki ena enn Ena osi rol SAJ antan ki e li pa tro bes latet divan USA. guvernman pli for, swa avek enn prezidan Repiblik ki pe servi so Zot pli alez ar Berenger so laliyn 28 lor Diego, ek De l’Estrac (ki ti lom pon ant Travayis ek MMM) ek ki finn vinn prezidan COI. LAFWAR SURINAM Enn laspe trazektwar parti dan Lasanble Nasyonal, anaparans LETA ANTAN KI DESTRIKTER KILTIR kitfwa, pe vir otur kestyon reform elektoral ki inklir antot enn reprezantasyon proporsyonel. Dan Surinam ti ena enn lafwar lamur, ki puse amizir gayn sa Kan burzwazi pu rod enn extra-ordiner. Sak Dimans nuritir la, ki grandi organikman. guvernman for, reprezantasyon pandan plis ki 10 an, tu dimunn Li pa ti reprezant kiltir. Lafwar proporsyonel anfet riske amenn dan Surinam, Riambel, Chemin Medine ti enn inpozisyon depi enn guvernman byin-byin feb. Sa Grenier, Souillac, Chamouny ti andeor kiltir lokal. E li pa finn li enn kontradiksyon. Lindsay kongrege otur Balans, lor Rut marse. Malgre tu investiman, tu Riviere dir ki kestyon reform Rwayal dan enn lantant extra- mwayen ki enn tablisman ena. elektoral, li ase segonder, e ki vre ordiner, pe aste-vann legim, linz, Me, lepep Surinam ti’nn reysi kestyon se pu gete kimanyer sulye, gato, fri, ti-kado maryaz, kot tablisman pa ti kapav. MMM ek Travayis kapav partaz anfin tu seki ti-marsan mazine pu E ki ti arive apre? puvwar. Pu MSM tank ki pa sanz vande. Alor, sa bazar ek Vilej Akoz 2-3 konplent, sirtu depi lalwa lor finansman parti politik, Horl, ki tultan enn plas kot dimunn enn-de gran komersan isi-laba, ki li res for akoz reveni so Sun rankontre kamarad, ti konverti sak sirkilasyon lor Rut Rwayal Trust. Dimans dan enn veritab lye Surinam ti enpe bloke ant 7er ek Kote reform elektoral, ki li osi rankont. Li ti kumanse 5:30 a 6:00 8 er, enn realite ki laplipar dimunn enn pretex pu enn koalisyon, tu granmatin ek ver 9-er ti kumans finn aksepte kuma enn zafer pe bit kont best loser system. diminye, e ti fini prop 11:00 am. normal – akoz lafwar – ki Distrik Ramgoolam ule tir li, ranplas li par Tu dimunn ti kontan. U truv tu Kawnsil ek Guvernman finn fer? reprezantasyon proporsyonel ki dimunn rilax, enn vatevyen Zot pa finn organize pu tir nesesite best loser kominal. extraordiner, enn pe koz ek lot, sirkilasyon vinn one-way, par Berenger pe exziz enn “free lot pe aste lagazet, lot lot pe aste exanp, enn direksyon masinn pas vote” pu enn Bil separe lor Best legim bonmarse depi prodikter, par Sime Lakot, pu ki sa rann Loser System, e pu sa li finn fer dimunn mizer pe amene, vann tu sirkilasyon pli fliwid lor Rut 4 propozisyon pu BLS, me san kalite prodwi ki dimunn ule aste. Rwayal. Non. Zot pa finn met 2- dir li pu vot pu okenn ladan. Zame Li ti enn plas kot larmoni, lakorite 3 trafik pu ede kan ena enn dan listwar, dimunn pa finn deza ti reyne. Kot kiltir Moris ti anbuteyaz. Non. fer 4 propozisyon e anmemtan epannwir. Dimunn ti pe aste dal Zot ferm lafwar. suzantand ki li pa pu neseserman puri, partaz manyer kwi legim, Zot tuy li. vot pu okenn ladan! Antretan, aprann lor nuvo prodwi, diskit E ki zot fer, kuma alternativ? lareaksyon kominal vinn lev latet. politik, zwenn kamarad. Zot al met enn kare koltar, ek 2 E depi 7 an ena enn konfizyon E pandan lasemenn, dimunn pe drenaz, dan enn laplenn omilye delibere finn kree lor ki ete best dir, “Kot u finn gayne sa?” ubyen enn espes dezer, andeor Surinam, loser system e lor ki exakteman “Kot u ti zwenn li?”, ubyen “Kot sime Ponpinel, deryer SSS ete demars Rezistans. Dimunn ki mo kapav gayn sa?” ubyen “Kot Sangilee, zot dir ti-marsan vinn kone, kuma Yousouf Mohamed, mo pu zwenn li?” e repons pu tusa travay, expoze a soley mortel, pa finn kritik demars la parski li ti kestyon la ti “Lafwar Surinam.” divan deranzan, ek lapli san plas kone li pa pe atak Best Loser Sys- Ala, lafwar Surinam, ki li ti ete. kasyet. tem. Me, la, kan anfet Ramgoo- E nu kone, par kont, Medine, Pa zis sa. Zot dir u pa kapav lam anvi anlev (subsume) best enn gran gran tablisman, avek tu mem kit u latab bazar laba. Zot loser system, dimunn pe lev enn so mwayen ti sey kree enn dir u pu servi sa plas la enn fwa tole. lafwar. Sa ti resaman. Li finn met par semenn, u bizin pey Rs12,200 Si (reform elektoral ubyen pa) batiman, li finn met parking, li finn par an. U transpor pu Rs300 par PT ek MMM finalman vinn fer bis vire laba, li finn met enn la sak semenn, ubyen enn total ansam, swa dan enn koalisyon, zardin akote, li finn met reklam 15,600 par an. swa dan enn eleksyon antisipe, lor pano piblisiter imans, li finn met Ala, rol Leta Moris vizavi vre zot pu atann enn 60-0, avek zot reklam lor radyo prive. kiltir Moris. Kiltir ordiner. Pa kiltir tulde ase feb. Me, so lafwar finn fware. sipa inporte, deklarer, me kiltir ki Seki inportan pu konstate, se Li pa finn pran. reprezant nu fason amenn nu bankrut politik tu sa bann parti Lafwar Medine, li pa ti enn relasyon sosyal piblik. politik dan Parlman la. zafer ki ti sweyne par imen, ki LC agrandi akoz dimunn nuri li par

29 KUMANSMAN VIKTWAR PU LANG KREOL Alain Ah-Vee, Lindsey Collen, Rada Kistnasamy

LALIT ena plezir pibliye sa lartik baze lor enn let uver ekrir par trwa mamb Ledikasyon Pu Travayer me ki usi mamb LALIT. Let la ti destine a manb Panel pu Hearing Internasyonal ki LPT ti fer an 2009 lor ditor ki fer zanfan kan siprim lang maternel dan lekol.

Dimunn partu dan lemond ki pe ku, par so bonte u swit a sanzman devlopman program, stratezi, milit pu rekonesans zot lang mat- mud Premye Minis, nek desid pu taktik – par tu partisipan dan sa ernel, sirtu pu bann diferan langaz introdwir langaz maternel. lalit la. E sa li oblize, pu li marse, Kreol, pu turn ver Moris an 2012 Kumsa, nu kapav koriz enn lot lide fer dan langaz maternel. pu sey gayn bann hinnts ek erone ki se de-trwa lafors kominal Paralelman, Ledikasyon Pu konsey lor kimanyer militan tit-burzwazi ki finn amenn Travayer ki enn asosyasyon ki langaz isi Moris finn reysi gayn laviktwar, tandi ki zot anfet pas ena obzektif plis etrwa, setadir laviktwar. Parski dan Moris finn zot letan diviz dimunn, rod alfabetizasyon adilt ek promosyon fek kumans gayn viktwar. nominasyon, tandi ki tu seki zot langaz maternel. Me LPT pa truv Mem pandan sa lepok ‘down- fer se tap lestoma, pretann ki se so travay kuma kiksoz teknik, me turn’ kot neo-liberalism pe zot viktwar. Tusala pu dir li vo kuma enn lalit ver liberasyon, ek kontiyn oprim klas travayer, nu lapenn res vizilan, pa kriye pur liberasyon. Alors, se LPT ki finn, malgre sa, kumans gayne lor laviktwar tro boner. finn devlop ek popilariz kote isyu langaz maternel, langaz teknik, pedagozik ek literer langaz Kreol, ek osi lor langaz Bhojpuri. Ki finn reyelman fer viktwar la. Guvernman finn introdwir langaz la? E tandi ki Ledikasyon Pu Kreol an Zanvye 2012 kuma enn Li enn lalit konsyan ki finn amenn Travayer gayn rekonesans size opsyonel dan lekol primer sa kumansman enn viktwar la, e dimunn Moris e osi depi lexteryer guvernman. Ziska zordi nu pa finn li remont a lane 1975-6, kivedir (li finn mem gayn Pri Mondyal kapav kriye “Laviktwar!” tro for ki se 36-an travay politik e sosyo- Alfabetizasyon UNESCO an parski li tuzur pankor vinn med- politik organize, planifye, konstan 2004 avek mansyon pu so kontri- yom. Me, aster bann profeser finn ek suteni. Si ena pu nom de orga- bisyon dan promosyon lang forme, paran finn fer zot swa, e nizasyon, san ki diminye kontrib- maternel), Lalit, dan so kote, pa Kreol Morisyen pe ansenye dan isyon lezot, ki finn kontribye plis gayn sa rekonesans ki li merite la bann lekol. Me li pu zis kuma enn dan sa bann imans gen lor sa 36 pu so imans kontribisyon. Sof size opsyonel. Se akoz sa ki nu banane la, li klerman Lalit ek byensir depi travayer, dimunn pa dir ki li enn viktwar, me Ledikasyon Pu Travayer. ordiner, ki partu dan lari, pe kriye kumansman enn viktwar. Li enn lalit politik, e Lalit se sel ki Lalit finn finalman pa zis gayn Bhojpuri, li, li finn gayn enn ti plas parti politik ki, pandan tu sa tan enn batay, me pe ranport lavik- dan klas Hinndi, ki li osi, enn size la, finn promuvwar langaz twar lor kestyon langaz! Sof osi opsyonel existan. maternel. Li pa finn fer sa aveg- ena artis ki pans diferaman e ki Dan sa lartik la, nu espere leman akoz swadizan “ideolozi” ena enn lot fason vwar, ki rekonet kapav furni enpe eleman pu kuma lezot parfwa pretann, me travay Lalit. Si Lalit pa ti ena dimunn a lexteryer e dan Moris parski litilizasyon sa bann lang la, kuraz ek vizyon pu kree sa “lespas usi, pu ed zot konpran sa li kontribye pu ki travayer ek klas politik”, lezot organizasyon plito derulman konplike listwar kot enn oprime kapav konpran tu deba, e sosyal kuma LPT, ti pu kraze par viktwar pe pran nesans. Sa fason alor pran kontrol zot prop pwa stati-ko. la, kitfwa nu kapav tir leson pu liberasyon, setadir pran puvwar. Nu, trwa sinyater, nu pe ekrir lavenir – pa zis pu lezot ki a E sa Program la li inplik enn antan ki mamb LPT, me nu usi letranze, me usi pu nu-mem. konpreansyon ot-nivo bann size mamb Lalit. E nu ekrir an omaz Kumsa nu kapav koriz sa lide difisil kuma filozofi, politik, a Lalit, nu parti, parski tro suvan erone ki kumkwa Guvernman enn listwar, e konpreansyon ot-nivo lor rol Lalit dan promosyon langaz 30 Kreol finn swa inyore u niye, sirtu kivedir 102,000 revi distribye. Se kontribisyon. Azordi, nu dan LPT, par elit, ki li akademik, politik larezon kifer Lalit finn pibliye 111 nu fer eloz Lalit pa selman pu ubyen mediatik. edisyon so lagazet (an mwayenn montre fraktir me usi kontinwite 1,200 kopi, setadir 133,200 laga- dan listwar, enn listwar ki liye Ideolozi? zet) sis paz A3 ek an mwayenn lesklavaz, langazman, e lalwa Bizin kone ki Lalit, ki laplipar so de 2,000 mo par paz, u enn total travay modern, dan enn flo mamb pa dan LPT, e Ledika- de 1,332,000 mo, lor mem period listwar, afin ki nu kapav konpran syon Pu Travayer, ki laplipar so letan. Se larezon kifer Lalit finn nu pase san ki nu bizin rant dan mamb pa dan Lalit, zot tutfwa pibliye 6 liv ek apepre 200 paz zwe divizyon ras ek kominote. E partaz serten mem lobzektif, lor tu kalite size: lor lokipasyon li finn fer sa, an Kreol. Azordi nu, antan ki organizasyon, an militer Diego Garcia, lor Sistem dan LPT, nu fer eloz tu mamb partikilye liberasyon klas Elektoral ek Kominalism, lor Klas, Lalit ki, kumansman kan ti pe travayer. Lalit prodwir bann lor Leta, lor kuma MMM finn distribye trak an Kreol, finn bizin dokiman ekri (trak, magazinn, vande an 1981-2, e lor imans muv- fer fas bann eleman de-drwat ki revi, liv ek lafis) dan langaz man de grev Ut 79. An mwayenn ti pe bufonn zot, ti pe dir ki langaz maternel presizeman parski nu lamwatye konteni sak liv an Kreol Kreol li sanse vilger, e ki sanse parti anvi ki travayer konpran seki li 1,200/2 paz X 600 mo par paz = manyer ekrir li, li inkonpreansib, inn ekrir ek ki li sinifye, parski nu 360,000 mo, pu enn mwayenn de e tu bann ki finn defye sindikalis anvi ki travayer kontribye 500 kopi lor sa liv kinn pibliye. Sa sipozeman degos ki ti pe dir ki anmemtan dan devlopman bann fer 3,000 liv de 200 paz. Se lefet ki Revi Lalit an Kreol li lide ek program, e bann stratezi larezon kifer Lalit finn distribye sipozeman fatal. Remarke ki ek taktik. Se enn prosesis ki 10,000 a 12,000 trak lor enn mwa- langaz Kreol nepli konsidere derule dan de direksyon. Travay yenn de 3 fwa par an pandan tu kuma vilger, si zame li ti vilger! liberasyon ki Lalit pe rode, sa banane la, avek 1,500 mo u Li nepli konsidere inkonpreansib kontrerman a lezot parti, se enn total de 36 x 3 x 1,500 = an ekri, si zame li ti inkonprean- laliberte pu lamas oprime pu 162,000 mo, pu enn total de sib! Azordi, Revi Lalit tuzur la, kapav kree e lerla integre nuvo 1,188,000 trak. Byen rar kikenn tuzur an plen form, tandi ki lide apartir zot prop pwindevi dan zet enn trak Lalit. Dimunn pliy li, piblikasyon tu lezot parti, ki an- sfer politik. Kumsa travayer ek partaz li dan zot transpor kan zot pasan ki sirtu an Franse, finn dimunn oprime diriz sa lalit pu pe al travay, partaz li dan travay disparet, enn deryer lot. Kisannla liberasyon la. Tu renyon Lalit, so ek lerla lakaz tanto, ek dan so piblikasyon ti ena enn destin minits, so korespondans, so vwazinaz. 3 u 4 fwa plis dimunn fatal alor? Sa kalite pozisyon li invitasyon pu forom, miting, e lir enn trak Lalit ki resevwar enn. enn siyn ki kikenn finn internaliz seminar, tu an Kreol. E Lalit, Tusala donn nu enn lide lor bel kolonyalism. Li enn siyn kaponnri. kontrerman a lezot parti, nuri lanpler prodiksyon Lalit an Kreol Anfet buku oportinism politik, li lekritir Kreol konsyaman kuma – pu enn popilasyon de 1.3 enn form kaponnri. Azordi nu, dan enn nesesite stratezik a lonterm. milyon. LPT, nu fer eloz Lalit, antan enn Lalit finn reziste sa koze defetis Pena enn size lor ki Lalit pa finn parti pu so respe profon pu demo- ki dir Dimunn pa pu lir kreol ekrir. Li pa etonan ki premye krasi ek egalite, pu so lamur parski zot pa abitye ek Kreol. lexamin organize par Mauritius profon pu lamas dimunn ek zot Lalit reziste sa kalite argiman la Institute of Education pu prof- lang ki finn amenn li prodwir lide parski li enn parti politik ki donn eser ki pu anseyn Kreol pu an Kreol dan enn fason kontinyel linportans a konpreansyon presi, premye fwa dan lekol primer, finn ek lor letan, ki li oral ubyen par konpreansyon profon, tu partisip- servi kuma text enn ribrik Lalit ekri, e ki finn kree lespas politik an, e sa li depann lor servi lang de Klas, “Kwin Syantifik”, lor pu sa gran lamas dimunn kapav maternel, koze e ekrit. Ek usi, “Ki ete enn Larkansyel?” pu enn partisipe dan lalit politik, setadir byensir, Lalit kone ki ena enn sel kestyoner byen avanse lor langaz dan zot prop destin. Sa finn ede fason pu abitye lir enn lang, se Kreol Morisyen. An pasan, eski pu dimunn fer fas a bann lafors pu pran kuraz, fer li. Donk Lalit li pa enn bel omaz a seki pli bon retrograd. Azordi nu, dan LPT, nu finn vinn kas sa serk visye la. Sa dan lalit politik ki enn parti politik rann omaz a tu sa mamb Lalit ti esansyel pu laviktwar.. swazir pu ekrir enn ribrik lor “Ki kuma fe Suresh Ramsahok ki finn Alor sa fer nu konpran kifer ete enn Larkansyel?” menn Lalit so mise-en-demeure Lalit finn pibliye 102 edisyon so Travay Lalit suvan pa finn kont MBC dan kad enn kontest- magazinn Revi Lalit an Kreol pu rekonet. Azordi nu, ki pe ekrir lor asyon zidisyer kont lefet ki pa ti popilariz so lide, sak Revi ena an nom LPT, fer eloz tu bann ena okenn biltin nuvel ni an Kreol mwayenn 85,000 mo, pandan sa kamarad dan Lalit ki finn sweyn ni an Bhojpuri. Azordi nu, dan 36-an la, se ki fer enn total de ek kontan langaz Kreol, avek enn LPT, nu fer eloz ex-mamb Lalit 8,500,000 mo, dan enn mwayen tel lamur. Nu, dan LPT, nu finn Rex Stephen ki finn fer fas a 1,000 exampler distribye sak fwa: gayn enn gran rekonesans pu nu vyolans teyn mikro kan li pe pran 31 LALIT finn osi ankuraz enn laparol an Kreol pandan Forum sanz sosyete. Nu form parti kuran parti so manb dedye zot a travay Nasyonal lor Langaz an 1982 dan Paolo Freire dan so pli avanse. plis teknik dan LPT, pu amenaz- Octave Wiehe. Nu tir sapo a Lalit Setadir nu profeser ek zelev man lang Kreol, setadir so langaz ki finn organiz enn sistem inter- literesi zot ekrir zot lemond pa la limem ek so stati. LALIT, an pretasyon similtane pu Konfer- zis ekrir zot mo. Nu fer literesi tan ki parti, li rekonet valer ek ans Internasyonal lor Lokip- pu partisip dan klas oprime so linportans travay LPT. Nu, asyon Diego Garcia, e a bann prop liberasyon. Nu, dan LPT, nu siynater sa lartik-la, nu parmi sa mamb ki finn invant enn kit finn dedye nu pa zis pu montre tigit manb LALIT ki finn dedye interpretasyon artizanal extra- dimunn lir ek ekrir me pu nu, anmemtan, a sa lalit pu langaz. ordiner. Sa kuraz politik ki alabaz promuvwar langaz ki apropriye Anu get aster, LPT limem, lefet ki Lalit ziska zordi li ankor pu nu aprann literesi, lang kreol. antan ki enn lorganizasyon. la malgre tu difikilte ki ena kan Nu finn pibliye pre 100 liv diferan, klas ki li sirtu reprezante (klas ant 500 a 2,500 kopi, lor tu kalite travayer) otan feb pur lemoman. size. Sa ki donn nu nu dinite, antan Zordi, u kapav zet enn kudey par ki pep Morisyin, pa zis enn metriz u-mem e truve ki lor antye teknik literesi. Tusa montre respe internet, mem si internet enn zuti pu nu prop langaz natirel ek nu internasyonal, ena enn sel sit ki prop kiltir. Tusala montre petites les enn gran lespas pu Kreol despri sistem ledikasyon existan Morisyen. Byensir li websayt kot langaz inperyalis obligatwar Lalit www.lalitmauritius.org. ek kot langaz etno-relizyez Anplis par milyon viziter, sayt la opsyonel, ek ziska zordi, kot 2 osi servi kuma enn baz done par lang maternel, Kreol ek Bhojpuri bann lingwis ki pe etidye Kreol. siprime, mem si sa represyon la LALIT, ki finn dan lidership pli pe kumans leve, mem si viktwar gran muvman demas dan listwar, la pe koste. lagrev Ut 79 ek, liye ar li, sulev- Pu promuvwar lang Kreol, man popiler Septam 1980, finn res LPT pa zis finn montre par milye enn parti politik solid ziska zordi, zelev adilt lir ekrir, antrenn par mem si li elektoralman marzinal- santenn profeser volonter, ekrir ize, e li finn kontiyne e pe kontiyne liv pu kur ek ennbuk profeser. Pa kree lespas politik pu tu seki ena zis nu finn pibliye ek inprime an volonte politik pu zot kapav pro- Kreol lor enn varyete inkrwayab muvwar lang Kreol. Sa li partikil- Desin Miro, ‘Barcelona Series’, 1944 size. Pa zis nu finn organiz semi- yerman vre pu nu dan LPT. Si pa nar, forum, expozisyon, renyon, ti ena lafors Lalit pe tini terin LPT: pa zis azir pu fer lasarite konferans anfaver lang Kreol. Pa politik ek ideolozik, MMM ti pu Parey LALIT pa enn parti politik zis nu finn organiz petisyon. Pa fini LPT. An 1984 zom Bérenger ki azir inikman lor enn sel isyu, zis nu finn prepar sart anfaver ti sey detrir LPT ar enn ka divan meki azir pu tu dimunn dan pei lang maternel kot par santenn finn Rezistrar, me pa finn kapav fini gayn dinite ek pran kontrol zot adere. Pa zis nu finn atas pankart LPT akoz lafors Lalit lor terin, destine, nu osi, dan LPT, nu pa lor gayt Lanbasad Lafrans pu ek pli resaman, kan Bérenger ti nek bann teknisyin filantrop ki opoz kolonialism Lafrankofoni. Premye Minis, zot ti re-seye, san montre lir-ekrir. Pa zis nu finn fer kanpayn lafis sikse, akoz LALIT finn donn Nu pa kuma sa bann brigad antye Moris anfaver Kreol ek LPT lespas politik neseser pu enn ‘akonpaynman skoler’ finanse ar Bhojpuri. Pa zis nu finn dan lasosyasyon reziste ek kontiyn larzan CSR, avek dimunn suvan lepase fer walkout depi komite existe. LALIT ti dan lidership enn de bonn volonte ki azir par la- guvernmantal kan zot ti pe sabot muvman demas dan lekel tule sarite, pu ed zanfan adapte ar enn zot prop bi pu konsider itlizasyon 100,000 travayer angrev an 1979 sistem ledikasyon non-fonksyon- lang Kreol. Pa zis LPT finn dan ti pe lir trak angrup anba lalimyer el, destriktif ubyin ki pu montre enn sel vole, reyni 40 ekrivin-poet kolonn aswar, pu sirkil desizyon adilt lir ekrir pu zot kapav obeyir dan enn rekey pu selebre 40 an ki ti’nn pran demokratikman dan instriksyon ekrit depi Lotorite, lindepandans depi kolonizasyon Port Louis pandan lagrev. Sa ti swa ranpli form e ekrir let pu ek apre ena enn rankont sa 40 moman kle kan lepep finn aksepte inplor lotorite. Non! Dan LPT nu poet la avek enn poet Pri Nobel dan zot leker Kreol ekri ek montre ek aprann lir ekrir pa pu Simi. Pa zis nu finn amenn ansam Bhojpuri. E sa ki finn donn Lalit dimunn adapte ek sumet divan skilpter ek artis pu selebre krea- so lafors, ki finn permet lezot realite existan ni divan bann tivite, otur tem: kont lager pu lorganizasyon ek individi evolye yerarsi, me pu devlop kapasite pu lape, kont represyon pu laliberte. dan promosyon lang maternel. Pa zis nu finn inifye lansanb 32 muvman sindikal dan All Work- moman la sa aryergard anti lang Tras ki pran so plas parmi santenn ers’ Conference, ki asontur, finn maternel alinteryer laparey deta lezot pyes teat an Kreol suvan opoz kapital finansye inter- tinn perdi inpe so linfliyans relativ ekrir pu festival teat e ki byin nasyonal ek so bann kondisyon- a dimunn pli eklere dan Leta. Sa suvan zame inn pibliye. Kreasyon alite, anmemtan pibliye “white osi ti dan enn gran mezir, rezilta literer e lezot liv an Kreol ekrir papers” an form ti-liv par san- fayndings, me dan kontex 40 parmi Richard Sedley Assonne , tenn lor size kuma Opoz Privatiz- banane lalit. Lerla Minis ledik- Alain Fanchon, Vijay Naraidoo, asyon, Pu Enn Nuvo Sistem asyon ti anmezir organiz enn Jocelyn Louise, Rishy Bukoree, Transpor, Pansyon kuma Drwa, Forum Nasyonal lor lang Kreol, Krishna Somanah, Michel Drwa fam travayer. Pa zis nu finn ek apre sa, pu tutswit met dibut Ducasse, Rafik Gulbul, Georges pibliye sa zoli poem-proz Le Akademi Kreol Morisyin, dan Legallant, Anil Gopal, Vidya Morne avan mem ki montayn la lekel 2 manb LPT syeze. Dan Golam, Lindsey Collen, Dev gayn stati patrimwann Mondyal. lespas mwins ki enn an, AKM Virahsawmy, Renee Asgar ally , Pa zis LPT finn organiz 5-6 rapidman, gide par Arnaud Car- Khal Toorab ally , Bam Cuttayen, konkur literer, ek permet epanwis- pooran finn prodir enn Lortograf Rajni Lallah, Jean-Claude Bibi, man par santenn nuvo ekrivin. Pa pu Kreol Morisyin, ek gide par Ragini Kistnasamy, Georges zis nu finn reyni ansam plis ki 30 Daniella Police finn prodir enn liv Cheung, Jocelyn Gregoire, amure lang kreol dan Kolok lor gramer pu profeser. Tusala su Bertrand de Robillard, Mansoor Kreol ek pibliye zot papye. chermennship Vinesh Hookom- Lallasaib, Vijay Ram, Shenaz Me LPT ti osi organiz enn sing, dwayin parmi akademik ki Patel, Jameel Chooramun, Hearing Internasyonal lor ditor ki finn travay lor lang Kreol. Marcel Poinen, Alain Ah-Vee, fer zanfan kan lekol siprim zot Me sa lasenn evennman la pa Rene Noyau, Pushpa Lallah, lang maternel. ti pu arive si pa ti ena sa travay Paulo Ninan, Ansu Dilmohamed, preparatwar lor 36 an la. Tu kalite Sharma Ramnarain, Ashok Hearing Internasyonal lor lopozosyon ti leve kont AKM. Ena Subron, Soondeeren Periacarpen, Ditor ki fer kan Siprim Langaz ti mem dimann revokasyon Cher Claude Chiffonne, Kamini Maternel dan Lekol akoz so kominote. Zame pa finn Ramphul, Sobhanund Seeparsad, Fayndings sa Hearing la finn ena enn tel demand osi reaksyon- Ian Maingard, Jeanne Gerval demontre, finn pruve ki ena ditor er dan Moris! Arouff, Charles Baissac, kognitiv ek emosyonel grav ki Me la li inportan ki nu man- Michaella De Souza, Mohun- komet lor zanfan kan siprim zot syonn, apar seki nu finn fini nome, parsad Bhurtun, Deepak Bhoo- lang maternel dan lekol. Sa lezot lorganizasyon ek individi, ki khun, Ramesh Ramdoyal, fayndings la finn etablir par panel akote ek an paralel a LPT ek Philippe Laville, Joe Seetohul, pu sa ‘tribinal’ la kot ena Tove LALIT, finn sutenir lang Kreol, Shyam Ramgoolam, Emmanuel Skutnabb-Kangas, Beban Sam- ubyin Kreol ek Bhojpuri. Richon, Vimala Rungasamy, my Chumbow, Vidya Golam, Bharati Ammigan, Lorens Sofi, Robert Phillipson, Medha Moti, Lorganizasyon ek individi ki Radha Gungaloo, Sham Naarai, Vinesh Hookomsing, Jean Claude finn kontribiye ver Zoze Ogisten, Azize Asgar ally , Bibi apre ki 50 dimunn ti vinn kumansman sa “viktwar” Jacques Latour, Eshan Abdool temwanye, su enn lekip 9 fam akote LPT e LALIT Raman, Patrick Ramdhony, prosekiter. Sa ti an Oktob 2009. Ena Dev Virahsawmy ki finn Fareed Chuttan, Noel Hermann Sa fayndings la finn sumet promuvwar langaz Kreol antan ki Assy, Prakash Rajpaul, Vimal formelman a diferan linstitisyon poet, lider parti politik MMMSP Ramdharrysing, Rashid Bundhoo, Leta, ek pibliye ek sirkile buku e peblisher Bukie Banane depi Rajoo Marianen, Rowin Narai- plas, sirtu parmi seki anfaver ek avan LPT ek LALIT existe. Ena doo, Gaindranuth Seetohul, kont lang maternel. Rama Poonoosamy ek Immedia Woomed Bhewa, Goswami E nu panse ki sa fayndings la, ki finn pibliye enn antolozi zistwar, Seetohul, Ram Seegobin. Ena dapre nu lopinyon, finn direkteman inklir zistwar an Kreol tule lane mem tradiksyon pyes Shake- amenn introdiksyon lang maternel pandan 14 an. Ena enn sinkant- speare par Dev Virahsawmy e kuma size dan lekol an 2012. enn poet e ekrivin shortstori ki finn Richard Etienne. Ena lorganiz- Kuma sa finn arive? Sis mwa ekrir e ankor pe ekrir an Kreol e asyon kuma Federation of Pre- apre fayndings, ti ena eleksyon enn santenn parolye ki konpoz School Playgroups ki rul plizyer zeneral 2010, kot pu premye fwa, sega e lezot sante an Kreol lekol plegrup e prodwir enn e Premye Minis e Lider Lopoz- pandan tu sa bann lane, kuma fe duzenn zoli liv zanfan an Kreol isyon kumans koz anfaver lang Reginald Topize, Kaya. E ena osi byin ki rul zot lasosyasyon ek maternel. Apre eleksyon, LPT peblisher e prodikter ki finn zwe federasyon an Kreol. Zot ti gayn ankor enn fwa ti prezant enn kopi enn rol vital pu ki sa bann travay zizman Lakur Siprem pu fer sa fayndings la ar Minis Ledik- la propaze. Henri Favory finn Minister retir enn kerikilem ki ti asyon nuvo guvernman. A sa ekrir pli zoli pyes teat an Kreol, oprim langaz maternel. Ena lezot 33 lorganizasyon kuma Abaim, zot trak an Kreol parey kuma buku anseyn syans, matematik, Muvman Liberasyon Fam, korperativ, lasosyasyon kartye, zeografi, sosyal stediyz, listwar – MPRB, e Terre de Paix, ki sosyete lamor, PTA e lezot. Finn pu otan lane ki posib me omwin promuvwar e servi langaz Kreol ena manyel lor lasante ek maladi pu premye 8 an lekol. e sa pandan dezane. Ena an Kreol. Ena lalwa travay. Ena Savedir, li kumansman enn kiltir.com, enn sit an Kreol, par piblikasyon fam par MLF. Lalit viktwar me lalit kontinye. Krishna Thirapati-Appadoo. Ena pu ki nu memwar kolektif an ekri Bann lafors reaksyoner pe Bureau Education Catholique, li an Kreol (minits pu Registrar) regrupe, ankor feb e ankor plis e an partikilye Jimmy Harmon, ankor pe kontinye e finn amenn kont prodiktif. Kot u vire dan ki finn introdwir Kreol ekri pu enn duzenn lorganizasyon dan dernye 3 mwa, u truv bann lafors zelev dan kolez Pre-Vokasyonel, Moris ek Rodrig pu siyn enn sart. reaksyoner pe pus pu Franse – enn premyer dan sistem Ena enn gran demand pu servi ena fwa an opozisyon avek Kreol ledikasyon nasyonal. Ena bann Kreol dan Parlman osi byin ki e ena de fwa an paralel avek grup “idantiter” e individi kuma Angle.E osi etranz ki li kapav Kreol. Sa dernye ti forsing li form fe Mario Flore, ki pandan dernye paret, lafors materyel li tel ki parti dan sa lafreyer latan parmi 12 zan parla finn promuvwar mem bann lafors ki pa finn desid frankofil lor ezemoni global Angle, langaz Kreol kuma form parti enn pu promuvwar langaz Kreol finn me osi lafreyer ki langaz Kreol idantite kominal. Tu relizyon dan truve bizin servi li pu zot prop pu marzinaliz Franse dan sertenn pei finn pibliye an Kreol dan zintere, radyo prive kot Kreol inn sfer. Me bann langaz maternel dernye 20 an, depi so Lasanble vinn ezemonik kan dimunn napa an konfli avek lezot langaz. de Dieu ziska diferan etidyan telefone, e bann azans piblisite Lang maternel li esansyel pu Islamik, depi so Arya Samaj dan byin vit realize ki pa zis Kreol oral aprantisaz e akerir bann dezyem lepok frer Bissoondoyal ziska so me Kreol ekri vann zot lartik, depi langaz. Temoins Jehova, depi Bible so lasirans ziska loto, depi so tur Alor, dan LPT nu pe kontinye Society ziska promoter organize ziska bwason gazez. lalit pu enn ledikasyon miltiling Mahabharat. E Legliz Katolik finn Buku patron pu gayn baze lor langaz maternel, pu servi finalman depi 1999 kumans so sertifikasyon ISO finn prodwir lang maternel dan Parlman, pu otokritik lor so rol pu siprim langaz long manyel teknik an Kreol pu servi lang maternel pu gard minits so bann fidel dan lepase. Ena komplay avek norm lasante ek asosyasyon pu Registrar of bann lingwis teorik kuma sekirite dan travay. Lapolis ek Associations, e dan tu sfer lavi. Profeser Dany Adone e Dr. Zidisyer finn servi Kreol depi byin E asterla nu pu kontinye nu lalit Fabiola Henri ki finn kumans byin lontan. E lalis la kontinye. avek konesans ki Leta finn rezud mister gramer langaz Kreol E zordi, Langaz Kreol finn rekonet enn ortograf, enn gramer dan Repiblik Moris pu nu. E introdwir kuma enn size opsyonel e langaz la limem. Sa dan zot mem teoritisyin kuma Derek Bickerton dan lekol. Savedir so ortograf finn zot bann viktwar. Nu selebre zot, ki pa zis finn kontribye pu aksepte par bann lotorite, so kan nu pe akeyir lane 2012. konpran gramer Kreol, me osi gramer osi finn adopte par gramer imin dan so sans plis larz lotorite. Sa finn balye bann Tips e finn kontribiye pu nu konpran dernye pretex ki ti servi pu refiz Nu espere ki sa 2-3 paz pu ed u langaz. Ena lekip par santenn introdir lang Kreol. Enn kerikilem konpran kimanyer kumansman sa etidyan liniversite su lidership pu lane prosenn prepare par MIE viktwar dan Moris inn gayne. Li Arnaud Carpooran, finn devlop su lidership kapab Nita finn enn long batay, dire lor letan, premye diksyoner Kreol, ki swiv Rughoonundun, anliyn ar National konsyan e artikile klerman – batay apre LPT so diksyoner Kreol- Curriculum Framework. Depi politik, batay pli pedagozik-teknik- Angle e Philip Baker–Vinesh Minister Menon Munien, Om literer. Finn dimann kuraz. Finn Hookoomsing zot diksyoner Varma and H.B. Dansinghani tu dimann pasyans. Finn dimann Kreol-Angle-Franse. Liv Philip finn kontribye ansam avek zot konpreansyon. Finn dimann Baker lor Kreol ti vinn dan enn lekip pu met an plas e implemant onete. Finn dimann klarte politik. moman kle dan listwar e finn polisi Minis Vasant Bunwaree pu Tusala finn ed nu pu avans ver dinamiz devlopman Kreol ekri. Fe introdwir Kreol dan lekol. Aster viktwar. Me seki esansyel se sa James Burty David finn pibliye tu finn met an plas pu Kreol rant tandres ki sorti depi enn enn frezbuk Kreol-Franse. Les dan lekol. Sa li nek kumansman angazman politik e lamur pu tu Verts/Fraternel ena enn websayt lafin ditor ki finn fer a zanfan kan dimunn oprime ki form parti nu avek buku lartik an Kreol. Aster ti siprim zot lang maternel. lamur pu limanite. zot ekrir lartik antye an Kreol, Asterla nu bizin byin sir kuma zot kritik lor rapor Truth and kontinye nu lalit ziska langaz Justice Commission. Preske tu maternel vinn medyom dan lekol. sindika ek federasyon usi ekrir Bizin servi langaz maternel pu

34 LALIT AN AKSYON Jabaljas ek Bulbak Forom nasyonal lor CPE Le 19 Desam, Alain Ah-Vee, Lindsey Collen ek Rada Kistnasamy ti al dan forom nasyonal konsiltatif organize par Minister Ledikasyon pu reget CPE. LALIT ti fini avoy nu bann propozisyon pu sanzman dan ledikasyon. Laba, Lindsey Collen lor nom LALIT, finn explik nu propozisyon pu enn sistem ledikasyon plis egaliter kot servi langaz maternel kuma medyom anseyman. Lezot partisipan ki finn koze apre finn sutenir nu demand. Lir kontrandi nu Jabaljas: Alor Bulbak, ki to anvi, ek bann la ena drwa dir seki websayt dan seksyon news. Get panse lor sa zafer melanz politik zot anvi. Kot sa pu fini sa? www.lalitmauritius.org Bulbak: Kestyon ki osi devet ek relizyon? Sesyon lor Lepor Bulbak: To byen kone ki bann poze se de ki drwa Callikan inpoz politisyen tradisyonel pu fer sa kalite maguy la lor popilasyon Le 15 Fevriye dan Horl Mama ninport kwa pu grat inpe vot isi a-traver televizyon nasyonal. Bul Later, manb LALIT ki travay laba. Si zot krwar bondye kapav Larzan piblik servi pu nuri sa lepor ti anim enn sesyon byin ede, normal zot pu tant zot sans. bann sosyete kominalo-relizyez, interesan lor sityasyon dan lepor. Jabaljas: Abe si zot tu fer parey, lerla larzan piblik servi pu propaz Li finn desinn enn map pu explik lerla ki manyer bondye pu deside zot sinema dan tu lakaz dimunn. manb LALIT prezan ki ete lepor kot pu baskil bann vot la. Jabaljas: Ki to panse, Bulbak: pu nu kapav imazinn li, finn explik Bulbak: Ayo Jabaljas, mo pe zis bann minis Ramgoolam ki kimanyer lepor finn satire. Li finn badinn ar twa, ek to finn pran sa partisip dan sa kalite sinema la? explik sityasyon sindikal dan o-serye. Anfet sa deba ki finn Bulbak: Pa ditu, Jabaljas. lepor, e li finn explik pozisyon deklanse lor sa size la, pena Berenger finn fer parey: to pa diferan sindika dan lepor kont nanye pu fer ar bondye sa. Li zis rapel li ti abitye ena enn degizman privatizasyon lepor. Ti ena lezot enn maguy ant sa birokrasi diferan depann lor ki fonksyon manb ek sinpatizan LALIT ki kominalo-relizyez ki zer sa larzan kominalo-relizyez li prezan. Li pa travay dan diferan seksyon lepor sibsid relizyon ki sorti dan nu pos, ti resevwar “Voice of sesi-sela” (VRAC, Seafood hub, saniter) ki ek politisyen ki servi konsyans dan so biro Premye Minis. MSM finn osi partisipe dan sa sesyon- kominal pu gayn vot. kapav et finn fer pir ankor. la. U kapav lir enn kontrandi paz Jabaljas: Sa birokrasi to pe koze Jabaljas: Me Ramgoolam paret 20. la, ki manyer zot gayn sa puvwar fer li ek plis rezilta: li finn gayn marsandaz la: on-dire bann de dernye eleksyon. Sesyon lor “Occupy veritab marsan esklav! Bulbak: Kapav et li finn gayn Movement” dan US Bulbak: To gayn rezon poz sa eleksyon parski MMM nepli reysi An Desam dan Grand Rivyer, kestyon la: kitfwa ti bizin poz sa prezant limem kuma enn sinpatizan LALIT Elsa Wiehe ki kestyon la ar dimunn dan media alternativ, ek enn nuvo proze ti Moris an-vizit ti anim enn ki donn gran kuvertir a tu sosyete. sesyon spesyal kot li finn explik konferans de pres ek priz de Jabaljas: Ala to pe koz ideolozi nu lor “Occupy Movement” dan pozisyon de bann lorganizasyon ar mwa. Atann enn ku to gete: US. Li finn limem partisip dan kominalo-relizyez. Kumsa mem Berenger pe prepar enn stratezi Occupy Movement dan New ki zot paret ena plis linportans ki kot li pu fer enn nuvo lalyans ek York, Boston ek Oakland, e li finn zot merite. kikenn ki “ enn tigit pli tipti ki analiz muvman-la dan enn fason Jabaljas: Aster dan deba, ena bondye”. Lerla nu ava get byin interesan. Sa finn donn manb dimunn pe dir ki politisyen pa ti Ramgoolam ek so bann dirizan LALIT prezan enn lide pli presi devet pran laparol dan sosyo-kiltirel. de sinifikasyon politik sa rasanbleman relizye. Lerla ena Bulbak: Ayo, Jabaljas. Mo ti muvman-la dan US. Ti ena enn dirizan kominalo-relizyez pe dir ki krwar mo ti fini dir twa ki bondye deba byin anime apre so kozri. U zot ena drwa invit politisyen ki zot pena nanye pu fer ek tu sa la. 35 kapav lir enn kontrandi de seki li finn dir lor nu websayt dan seksyon news. Nuvo konfigirasyon politik Rodrig

Sesyon lor problem dilo Rezilta eleksyon Lasanble pe servi lenerzi solar pu trans- Le 7 Desam dan Grand Rivyer, Rezyonal dan Rodrig finn amenn form dilo lamer an dilo potab. LALIT ti organiz enn sesyon enn nuvo konfigirasyon politik. Fas a kriz lekonomi global, fas spesyal pu konpran kifer ena OPR finn fer elir 8 kandida ek a kriz alimanter ki pe menas bul problem dilo dan Moris ek MR 4 e apre nominasyon dapre later, dan LALIT nu truv li nese- Rodrig. Rada Kistnasamy ti fek sistem proporsyonel, OPR finn ser ki dimunn Rodrig ki dan prod- sorti Rodrig kot li finn kapav al terminn avek enn mazorite 11 eli iksyon manze gayn tu sutyin ki vizit proze desalinasyon an- kont enn lopozisyon 10, kot ena bizin. Onivo repiblik Moris nu pe personn. Nu finn analiz sif ek 8 MR ek 2 FPR. Enn mazorite kontiyn nu mobilizasyon pu enn rapor ofisyel ki finn prezante pu byin frazil pu OPR, ki pe pans pu lekonomi alternativ ki viz asir explik problem dilo, ek analiz al ver konteste rezilta Lakur. kreasyon lanplwa, asir sekirite kimanyer politik ekonomik aktyel Tutswit apre eleksyon e avek alimanter ek sekirite lenerzi. an-grand parti responsab pu lefet nominasyon Serge Clair kuma ki ena problem dilo zordi. Par Sef Komiser Von Mally finn ofer Konser ot-nivo grup ekzanp, ena gran retar dan proze so demisyon kuma Minis Rodrig. Nazaret Trankbar Bagatelle, ek dan plan pu amelyor Demisyon ki finn aksepte. Pre- sistem rezervwar Mare-aux- mye Minis ki pe gard portfey-la. Le 24 Desam, enn grup zenes Vacoas, ek ena gran-gran proze Sa sanzman dan Rodrig reflet Trankbar ti organiz enn konser IRS avek terin golf ki nesesit buku mekontman dimunn dan kontex dan kad Lanwel. Konser la ti dilo. kriz ekonomik, enn kriz ki pe afek- komanse 9.00er diswar e inn fini te lavi Rodrige. Problem somaz ver 1.00er dimatin. Zurne Che pe agrave, pri lartik debaz pe og- Ti ena enn 40-enn dimunn ki ti prezan sa swar la parski pa ti ena Dimans 11 Desam, ti ena enn mante, problem dilo tuzur parey. tro piblisite avan. Bizin dir ki dim- sesyon enn zurne lor Che Kote prodiksyon alimanter, unn prezan ti bann privilezye par- Guevera dan Orl Mama Bul sitiasyon finn vinn pli grav. ski nivo mizikal konser la ti ot- Later. Manb LALIT ti gayn Siperfisi agrikol finn diminye, nivo. Lamizik ti layv, e mizisyin ti lokazyon get 2 fim Steven sorti 4,000 arpan pu vinn 2,500. ala oter pu fer piblik apresye zot Soderbergh fer an 2008 baze lor Kote lapes ena enn bes dan nomb bann morso e zot lakor. Che Guevara so dayri. Premye peser, e dan pwason ki lapes. Konser la ti anime par Steeve, fim apel “Arzantinyin-la” montre Dapre dernye statistic ofisyel Essoul ek Jean-Noel, 3 abitan kimanyer finn reysi ena revolisyon (CSO), nomb peser sorti 1,126 an Trankbar. Zot ti gayn sa lide la dan Kiba, lor stratezi ek taktik 2008, pu vinn 1,003 an 2010. Pwa- depi enn bon but tan, ek le 24 politik ki finn reysi. Dezyem fim son ek urit finn sorti 1,757 tonn Desam zot finn reysi gayn kudme “Gerila-la” li lor stratezi ek taktir an 2008 pu vinn 1,555 tonn an lezot grup ki ena inpe lexperyans. ki pa finn reysi dan Bolivi. Sa 2 2010. Proze devlop lindistri lapes Bon nomb dimunn ti panse ki fim-la ti vremem manifik. Ti ena atraver bato Alize finn disparet. landrwa kot pe fer konser la inpe buku deba lor fim ek lor konteni Sekter elvaz pe osi travers par dan fobur e pa an sekirite. Alor dan ler manze kot sakenn ti bann difikilte, e finn ena enn bes ena mem dimunn dan landrwa ki amenn enn piknik. dan prodiksyon bef ek pork. Ena plizir fakter ki responsab kontan lamizik ki pa finn vini. Bu- ku dimunn finn rat sa zoli Kanpayn lafis pu aksantye kriz dan Rodrig. Parmi bann fakter prinsipal: lokazyon pu ekut sa kalite lamizik Lalit pe fer enn kanpayn lafis lor Ena oryantasyon ekonomik la akoz zot prezize lor landrwa kot slogan “Fet Lindepandans: NON Guvernman Santral, enn oryant- ti pe fer konser. a PREZANS KOLONYAL asyon ki met plis lanfaz lor devlop Grup la ti zwe morso rege e ti SOLDA FRANSE.” Li indesan bann sekter kuma, Turis, ICT, pran bann repriz lezot grup. Nu ki guvernman PT-PMSD pe invit Sekter Finansye ek Komersyal e espere ki dan enn pros fitir pu enn reziman solda franse pu fer diminye resurs ki al ver sekter gayn lokazyon reviv sa bann parad dan kad 44yem laniverser agrikol, elvaz ek lapes. morso la ek grup la kontinye dan Lindepandans Moris. Sa bann Ena responsabilite Guvernman lavenir. solda la sorti dan lekip FAZSOI Santral ki pa finn sutenir proze Dapre dernye ranseynman, ki stasyone dan koloni Lareynion desalinasyon dilo. Dan Songes grup Nazaret pu re-organiz enn ek dan Mayotte, setadir enn ena enn sel masinn ki pe travay, konser dan anviron 2 mwa. Nu larme lokipasyon kolonyal. parkont dan Site Patate, finn pu gayn plis detay dan 2-3 abandonn proze avangardis ki ti semenn. ASB 36 STRATEZI, ORYANTASYON E KONSTRIKSYON PARTI LALIT Ram Seegobin

Sa lartik la baze lor enn kozri an Zanvye.

Ram Seegobin finn kumanse par tu pei Tyer Mond finn integre dan Dernye 20 an, depi kan Blok dir so size li byen pratik, alor li pa lozik neo-liberal e.g. Afrik Ostral, Sovyetik finn kolaps an 1989-90, pu koz long, pu ki ena letan pu ti ena pa mal pei ki ti ena enn pu buku dimunn sistem Sovyetik diskite ansam apre, lor kimanyer ideolozi nasyonalist ki ti inklir enn ti reprezant alternativ. Nu, dan kontiyn travay konstrir nu parti. gran eleman anti-inperyalist. A- LALIT, zame pa ti panse ki li ti Efektivman deba apre ti byen ris. traver AGOA tu finn integre dan reprezant sa alternativ la. Li pa ti Li finn koz lor dernye 25-30 an marse USA, e su ezemoni neo- zame alternativ ki nu pe rode. Li kimanyer finn enn downturn dan liberal. ti birokratik, byen represiv, avek lalit de klas, pa zis Moris, me partu Kuma nu finn diskite apre pap- enn Leta for ek dominer. Pa sa dan lemond. Finn ena mwens mo- ye Lindsey, sa ideolozi neo-liberal ki alternativ. Me pu buku dimunn bilizasyon dan klas travayer, to inn favoriz organizasyon dan form sa ti alternativ. Alor dimunn dir li somaz ase ot, travay finn vinn sosyete sivil, single-issue e.g. pa finn reysi. Finn sey met kazyel, tusala finn kontribiye pu u gayn lorganizasyon ki okip sosyalis, zot dir, li pa finn marse. amenn sa downturn la. E sa li drwa imen separe depi politik. E kan zot dir sa, zot pe baz zot inplik mwens aktivite sindikal, U gayn enn lorganizasyon kuma lor inplozyon USSR. mwens aksyon indistriyel. Greenpeace, ki li, li okip zis kon- Kan nu get destriksyon parti Dan sa 25-30 an la, finn ena servasyon espes ek lanvironn- degos dan sa lepok, li montre a ki instalasyon ezemoni ideolozi neo- man, separe depi enn analiz poli- pwen li pa ti fasil. Dan USA, kan liberal, enn ofansiv ki finn kum- tik. Sa kalite organizasyon finn ti ena SWP (Socialist Workers’ anse par thinnk-tennk Hayek- fer odetriman organizasyon Party), enn parti ase for, li finn Friedman, lerla atraver FMI- sosyalist ek revolisyoner. Zot finn disparet net dan lane 1980. Labank Mondyal ek plitar WTO. okip enn terin ki ti tradisyonelman Ezemoni neo-liberal plis Sa finn inplik dereglemantasyon, okipe par bann lorganizasyon represyon finn afebli li, servis kot kapitalist finn re-akapar puv- kareman politik sosyalist ek revol- sekre finn atak li, e li finn disparet war, relans so akimilasyon. Ideo- isyoner. Sa li pa etonan, si nu kon- net. Pli resaman dan Lerop ek lozi neo-liberal finn vinn ezemo- pran sa ezemoni ki mo pe dekrir Ostrali, nu finn truv transform- nik, dan lesans ki li finn dominn la. Si u get aktivite enn parti politik asyon plizir parti politik avangard tu pei. Parski sa ti mem lepok kot agos, sosyalist ek revolisyoner, so an muvman larz. DSP Ostrali finn truv fayit blok birokratik, Blok bi prinsipal se pu met an-kestyon vinn Socialist Alliance, kot Sovyetik de Les, viraz adrwat dan sistem kapitalist, met ankestyon nerport kisannla kapav ladan. Lasinn ver kapitalism, bankrut mod prodiksyon existan, ranvers Dan Lafrans, mem zafer. LCR sosyal demokrasi dan Lerop, manyer ki prodiksyon organize, ki ti enn parti sosyalist revolisyon- bann Parti Sosyaliste ek Labour manyer kapitalist akapar tu er, Trotskyist, li osi finn vinn parti Party, bann parti demas ki ti pros mwayen prodiksyon ek servi sa larz, demas, Nouveau Parti ar klas travayer, tu finn buz ver pu akimil plis kapital pu li. Me Anti-Capitaliste. E nu deza truv sant dan enn premye tan, lerla ezemoni neo-liberalism, inplik lefe sa sanzman la. Ti enn Lalig sant-drwat, ziska pena diferans ki pena okenn alternatif, sirtu Kominist, asterla, li zis anti- ant sosyal demokrasi ek ladrwat ekonomik. Sa koze There is No kapitalist. Li dir seki li pa ete, pa e.g. Dan UK, Travayist finn buz Alternative (TINA) ti finn vinn seki li ete. Parti Travailleur an a drwat ziska lepok Tony Blair enn slogan ezemonik. Sa ezemoni Frans, li osi, vinn POI. Zot fer pena gran diferans ant New la finn kit byen tigit lespas pu bann parti telman larz zot preske Labour ek Parti Konservater ek organizasyon politik. Tu lenerzi ki kuma enn muvman. E partu li Liberal. Sa ti enn lexanp bankrut ti kapav al dan challennj lekonomi enpe enn katastrof, parski li pa sa bann parti Sosyal Demokrat. liberal, li finn al dan bann single lemoman pu fer sa sanzman la. Ti osi, mem lepok, truv bankrut issue, drwa individi, lanvironn- An Frans, LCR tultan finn dan bann parti nasyonalist, anti- man. Alor, li pa etonan ki finn ena kanpayn prezidansyel – Krivin, inperyalist ki ti ena enpe partu sa shift depi aktivite politik ek Besancenot. E zot ti anvi gayn dan Tyer Mond. Ti ena eleman organizasyon politik ver aktivite plis sutyen elektoral. Alor, kan zot anti-inperyalist dan Leta dan bann ek organizasyon ki pa challenj finn vinn pli larz, ep! zot pe gayn lane 70-80, e li finn disparet amizir kapitalism neo-liberal. difikilte. Li paret NPA pa pu reysi 37 partisipe. Purtan li ti vinn larz pu ki li rekolte popilarite Besancenot. Sannkula, li telman larz ek inkoeran, li pa pu reysi partisip dan Presidensyel. Zis LO inn res parey. Zordi port parol Nathalie Artaud. Li fini kumans kanpayn. Li ti vizit nu lane dernye sa lepok la. LO finn mintenir zot koerans, e zot pe reysi rant dan Prezidan- syel. Dan Moris osi, nu finn truv enn nuvo fenomenn, enn form popilis degos, avek Muvman Premye Me ek Rezistans ek Altenativ. Enn form popilist de gos, kot zot pa striktire delibere- man, kot zot enn muvman ek enn Tablo Frida kahlo, ‘The Bus’, 1929 lider. E zot bann metod, bann Avan eleksyon 2010, kan nu Zanvye). LALIT depi 2010 finn metod popilist. Zot fye lor blef, prepar nu bilan 5 an, mem si nu fer enn long travay lor plizir lor pa gran soz. pa ti prezant kandida, nu finn pro- semenn ansam ek lezot lorganiza- Dan enn peryod downturn poz pa zis enn program, me enn syon lor reform elektoral. Depi kuma nu finn traverse, kot ena bilan 5 an aktivite politik. LALIT 2010. Sa finn sirkile buku. Li lor enn ralantisman dan lalit deklas, antan ki parti, ant 2 eleksyon li nu sayt. Nu finn avoy tu depite. kot klas travayer pa telman kontiyn tu sa aksyon la. Nu pa Li dan nu Revi. Lapres kone. E mobilize, enn parti demas pa depann lor eleksyon pu mintenir Lindsey finn dir zurnalist la kopi kapav apropriye. Presizeman nu ritm. Nu bilan ant 2 eleksyon, zur intervyu. Zordi, kan Herman parski ena downturn. Presizeman li ti byen, byen konsekan, byen Assy raport li (ti bwat ar bak- parski ena sa ezemoni kapitalist etofe. Pa nu ki dir. Tu dimunn ki grwand espes mov), li dir enn la. Nu dan LALIT nu finn opte, lir li, dir sa. Malgre sa, ena pa mal zafer kuma “Apre Rezistans, ki finn swazir pu gard natir parti fakter ki anpes devlopman nu par- ti prezant so propozisyon semenn davangard, pandan sa downturn ti. E la nu pu rant ladan an detay. dernyer, LALIT inn pran la. Nu ule agrandi, normal, me pa pozisyon.” Kifer li fer sa erer la? a nerport ki pri. E sa lepok la, Ki anpes devlopman parti? Akoz dan so latet kiksoz pa existe grandi vedir likidasyon enn Ena evidman, dan sa lepok eze- ziska li li kone. Li fek kone, alor program sosyalist. Nu finn deside moni kapitalist, rol medya. sa priz de pozisyon la fek existe. pu gard enn form organizasyon Medya, ki li lapres, radio, TV, zot Parski li pa ti konn li, li pa ti existe. baze lor santralism demokratik, fer enn zefor inkrwayab pu pre- Setadir, medya kuyonn limem. avek nu Komite Santral, nu biro zant LALIT ubyen nu militan Mem li kone sa propozisyon date politik an rotasyon, avek nu kuma “fin observateur de la depi 2010, e li an piblik, se selman Lasanble Manb, avek nu Brans, politique”, parfwa kuma dimunn kan li li pran konesans ki li existe. e kot deba fer dan tu striktir parti, ki fer analiz “interesan”. Delib- E li finn pran konesans propozi- desizyon pran dan brans, reflete ereman, an paralel ek sa, zot pa syon Rezistans 3 zur avan li pran dan Komite Santral, e lerla onivo raport aktivite ki nu fer. Zot evite. konesans pu nu, alor pu li, li swiv.] parti an zeneral, nu aplik sa politik Mem enn konferans de pres, zot Alor, preske tu zurnalist ena enn la, ziska ki met li ankestyon dan kapav vini, pa raporte. Konferans stratezi delibere pu tret nu kuma striktir parti, e lerla, natirelman, lor Chagos, Eta de Lye, enn-de bann dimunn ki analize, me pa ki stratezi parti sanze. E nu finn mansyon isi-laba, me nu aksyon azir. Alor, zot pa raport nu aksyon, mentenir enn program tranzisyon- pa gayn kuvertir apropriye. Pur- e selman seki zot raporte, ki el pu al ver sosyalism, enn tan lapres sipozeman interese dan existe. program ki tuzur kumanse depi evennman! Lapres ek radyo pus Sa li enn pwen zeneral. kot nu ete zordi. Nu finn met buku nu dan direksyon enn thinnk- Lerla, nu ena vre difikilte sa zefor pu mentenir enn oryanta- tennk. Nu analize, reflesi, me lepok la. syon internasyonalist. Sa, nu fer sanse nu pa azir. Alor, mem kan 1. Dan enn kontex kot klas trav- li ase delibereman. Li enn lax nu azir, pu mentenir maskarad, zot ayer pa mobilize ek inifye otur santral dan nu refleksyon. Alor, pa raport li. E pu lapres, zis seki enn program anti-kapitalist, li nu korpere ek parti avek mem zot raporte, li existe. Seki zot pa difisil pu nu expann. Nu defann program ek oryantasyon ek nu. raporte, li pa existe. [An pasan, enn program kot klas travayer an Tultan sey gard enn kontak, get sa reportaz Hermann Assy avangard, alor dan sa lepok la li esanz, ar zot. lagazet zordi (Week-End 22 obligatwarman difisil. Li difisil pu 38 nu program ek nu parti gayn pwa lemond, bann gran, gran rasanble- diferan letaz dan mem batiman. ki li merite. Klas travayer pa man kont losterite dan Lerop - Sa apel krwasans? Alor, sa ti vinn anmezir, pur lemoman, pu sutenir Lagres, Itali, Portigal, Lespayn, enn sityasyon inposib. E li finn enn program sosyalist, setadir muvman Indinye - gran gran ras- kreve. Me, ki li Obama, ki li UK, program ki nu propoze. Sa li anbleman dan pei Arab depi Lafrans, Lalmayn, sel fason zot kapav pa vre dime, me zordi, eze- Lalibi, Tinizi, Lezip, Yemenn, truve pu anpes enn kolaps total, moni neo-liberal asire ki sa li vre. Bahrain, Lasiri, eski zot pe donn se pu servi larzan piblik pu plan 2. Nu mank enpe mwayen ek sinnyal ki sa lanpriz ideolozi neo- sovtaz pu sa bann labank la. Donn striktir pu propaz nu program. Nu liberal, ideolozi TINA, pe al kase? enntel 10 milyar, lot 25 milyar, ena program, nu ena aktivite, me Klerman tu sa bann imans lamas ubyen si pa kapav, leta kareman nu mank mwayen ek striktir, mo dimunn pe deza azir lor baz ki ena nasyonaliz labank. Tusala, exak- pe koz mwayen militan pu fer enn alternativ dan zot latet. teman lekontrer de enn lekonomi dimunn konn nu program, konn Kapav zot pa finn byen reflesi lor neo-liberal. Enn lekonomi neo- nu parti, konn nu stratezi, e mo so konteni, me zot pe azir kum- liberal dir Leta fode pa fur so pe koz striktir pu fer dimunn konn kwa ena enn alternativ. Sa muv- nene. Nasyonaliz labank? Sa nu program. Enn brans dan sak man Occupy Wall Street ki finn kominis!! landrwa pei, par exanp, e u pu fane dan 800 lavil dan USA, li pe Deza sa ti kree bres dan edifis deza ena mwayen militan ek kontiynye. Li enn fenomenn ki, neo-liberal, depi 2008. Pu sov zot striktir, u ena u prop “medya” pu dan enn sans, enpe aveg; li pa prop posteryer zot ti bizin fer apel propaz program la. kone kot li pe ale, me omwen laba, a Leta, kan zot prop ideolozi neo- 3. Onivo brans, rezyonal, nu pe zot pe met ankestyon kapital liberal dir u ki fode pa Leta rant gayn ase buku difikilte rekrit nuvo finansye, zot pe remet ankestyon dan lekonomi. manb. Sa li reperkite lor striktir rol bann labank, konpayni lasirans, Eski sa vedir lafen downturn? santral, e a son tur, lor nuvo rekrit- konpani investisman, stok ex- Klerman pu ena, e finn ena man. Li enn kalite serk visye ki chennj. Dan Lafrans, apre buku mobilizasyon. Sa li enn siyn. Me nu kapav atann dan sa downturn banane kanpayn par ATTAC, pankor ena gran mobilizasyon ki la, dan sa lepok kot ezemoni finalman Sarkozy pe met enn Tax ena enn stratezi kler Finn ena kapitalis finn osi ranforsi. Me, nu Tobin. Kan ti propoz sa an plen gran mobilizasyon pu zet Ben Ali, bann brans pe tenir. ezemoni neo-liberal, ti paret Hosni Mubarak, Khadaafi, zet 4. Malgre sa, nu finn fer enn inposib. Pa pu kapav kontrol ek Sali, zet Assad. Zet diktater. Li serten nomb aksyon ase remark- taxe tranzaksyon, zot ti dir. Leker pa exakteman enn program. Get ab - lor Chagos, lor Sosyalism, nu ideolozi liberal dir u ki fode pa ena ki pe arive apre ki u finn zet Eta de Lye lor parti politik zordi, okenn restriksyon, okenn regle- Khadaafi. Diferan lavil, dimunn Gaza ek Palestinn - aktivite byen mantasyon, okenn taxasyon. As- pe antre-tuy zot. Premyerman, larz, aktivite avek buku sikse. terla, Sarkozy, ladrwat de ladrwat, personn pa ule rann zarm, me pu Malgre ki nu resurs ase limite pe vinn dir u kitfwa bizin tax rekonstrir pei, bizin al ver enn anterm militan, anterm striktir. Tobin. Li pe dir bizin kontrol larme inik. Me, personn pa ule 5. Nu finn reysi devlop enn form sirkilasyon kapital, investisman. rann zarm. Me, li pa ti enn mobil- koperasyon ek serten lorganiza- Sa li ti inpansab omilye sa gran izasyon ek enn program ek enn syon. Ena CTSP, e pandan enn ezemoni la. Alor, li reprezant enn stratezi, li ti zis bann gran lepok ek federasyon Kuppan ek gran shift. Seki nu kritike buku, rasanbleman kont diktater. Li Ramjuttun, Centre Idriss seki LALIT ek lezot parti rezonab. Me, li ule dir, kan fini Goomany, parfwa ICP, MAA, sosyalist revolisyoner dan lemond ranvers diktater la, lerla u pa kone alor nu reysi travay ek lorganiza- finn denonse, enn ku finn vinn kot u pe ale asterla. Alor, sa vedir syon demas, apart MLF, LPT ek kiksoz ki Sarkozy kapav kritike. nu pe truve ki pu ena enn espes lezot lorganizasyon pros. Ena enn Kifer? Akoz gran labank etc finn taym-lag ant ezemoni neo-liberal travay extra-ordiner pe fer Be di gayn problem, zot mem, akoz ekrule, ek kan enn up-turn Tombo. Nu pe reysi – malgre pena ase reglemantasyon. Alor, komanse. Pur lemoman, nu dan resurs limite. enn ku sa pe anfet remet sa taym-lag. 6. Nu osi reysi mentenir nivo ankesyon. Li nepli posib pu zot Dan Moris, nu finn gayn kontak internasyonal rezonab - kontiyn servi larzan pu prodir fenomenn Wanted, ki finn enpe mwens onivo rezyonal. Sid larzan, pran sa pu fer lot larzan, rasanbleman 15,000 internot, lerla Afrik, Lareynion, relasyon feb. anfet kree gro “bil” larzan. Zot enn individi, Noor Adam Essack Pa tro nu lafot, sityasyon dan ogmant valer later, les li monte, finn fer enn shoping lis bann larezyon ki pa propis. monte, lerla anonse kumkwa sa revandikasyon, e kan u get lalist, Lerla, kestyon se, “eski nu pe vedir ena krwasans. Ki krwa- u realize ki li enn lalist pu kumans truv kumansman lafin sa sans? Kree “bil”, lerla dir li enn ”Muvman nu ule tu kor- downturn?” Eski evennman dan krwasans? Dan City London, ¾ ek!” Li pa exakteman enn dernye enn an enpe partu dan tranzaksyon anfet zot fer ant program. Tu dimunn ule tu korek. 39 Me, Wanted, kanmem li finn enpe Apre sa, Jameel Peerally inn Klerman onivo serten rezyonal, enn katastrof, dan lesans tu kalite deside pu kontiyn travay-la su tit onivo Ebenn, ena enn agrandis- drol dimunn ti pe rul sa – “Azir Moris”, e zot al vizit dimunn man, rekritman, nuvo manb pe biznesmenn dan marketing dan pov, dan BMW, lerla intervyue zot, zwenn, onivo Kirpip enn nuvo lavi, internet, avek tantativ manipil- filme zot, met lor CD, donn enan. Me, li pa sifi - pu enn tel asyon par A Subron ek Ramano, Premye Minis. Apre zot ti pu al lepok dinamik divan nu. enn de bann individi kuma Jameel distribiye gro-pwa, konserv, etc. Ki bann metod pu agrandi ek Peerally ki sapot e pran tu Zot ti ale dan BMW avek pavyon ranforsi parti? puvwar. Ena kuma Nilen Venka- Moris. Enn lot aktivite zot ti fer, Li evidan. Metod rekritman, li dasmy ek Shimanda Mungar ki zot ti 11 dimunn balye sime divan klerman inklir kontak individyel. byen pros ar RA. Lerla, zot Lotel Guvernman, ti sanse pe Enn-pu-enn. Pa enn kestyon 20 deside pu fer lamars 11 Septam, balye puritir. Jameel Peerally, finn dimunn vinn enn reynion, 10 laniverser 10 an Twin Towers. Pa rant dan zafer dilo, etc. So swivi rekrite. Li enn pu enn. zis sa, me li zur Maiden. Final- sa evennman la, enn katastrof Ena posibilite rekritman, kuma man, kan tu dimunn, mem lapolis, absoli. Me, mo repet li, finn fer nu finn kumans realize, otur inn dir zot zot latet pa bon, lerla 3,000 dimunn desann dan lari. distribisyon Revi. Li deza pe zot finn sanz dat, met li enn zur marse. Dan nu Rezyonal, avan, le 10. Alor, lerla zot lans zot distribisyon revi li mars byen. Li lapel. Zot ena zot 20 pwen Nu enn subasman. Li enn bon zuti. ule tu korek! Lerla zot fer enn Al donn dimunn so Revi, dimann lamars byen patriotik, 3-4 fwa zot li ki li finn truv interesan. arete dan lakrwaze pu sant Mo- Nu pu planifye Kongre Uver, therland. Alor, li enn rasanbleman petet, dan diferan rezyon, sa osi eteroklit, kot sakenn laba antan li pu interesan. Lor bann size ki enn individi, sakenn ek so maws byen politik. Nu bizin tultan pe dan so lame finn adere, tusel. seye. Kapav-et li enn moman dan Lerla, pena mem diskur pu listwar kot dimunn interese vinn explike kifer zot la. Ena bann Dan Lerop, USA, pei Arab, dan ekut analiz, angaz li. Li posib. Nu diskur ki ti totalman dekuzi, USA, dimunn par milye pe ti abitye lwen lasal Sinema. konteni enpe roder deler. Dayer ariv remet ankestyon Wall St dan Setadir, al ver dimunn. Rozbel. zot finn swazir pu demar zot Lerop zot pe remet ankestyon Flak. Lor bann size pli politik, olye lamars kan Legliz Imakile pu sonn losterite, somaz (dan Lespayn lor size pre-politik. midi, lor 12yem tok, e zot planifye somaz depas 21%). Amizir zonn Anmemtan, nu pe kontiyn ariv Katedral lor premye tok 1:00 Ero antye rant an kriz sa pu organiz aktivite demas lor tem er. Kan zot swazir pu fer enn la- agrave, e mobilizasyon pu spesifik, kuma nu pe deza fer – mars ant enn legliz ek enn kontinye. Dan UK finn ena gran Chagos, Palestinn, sekirite ali- katedral, li pa kler ditu ki sa manifestasyon, plis bann lemet, manter. Seki nu ti fer La Tour, sinbolism la ule dir. E lerla zot gran lamars etidyan, pu premye Phoenix, lor Palestinn, ti byen arete, sant Motherland sak ler, fwa depi lontan, dan UK. marse. Me, li pa direkteman ondire, lor ladrwaze zot kas koko. Nu, antan ki LALIT, nu ena pu amenn rekritman. Seki li amene Sorti enn legliz al kot enn prepar nu pu sa lepok kot tu pe se posibilite rekritman. katedral. Anfendekont, li plito kumans buze la. Nu bizin batir nu Onivo brans, inplik manb brans anfantin. Kan u ekut but-but dan parti, rekrit nuvo manb, ranforsi dan aktivite lokal – kumsa rekrit fim kan zot ti arive kot Katedral, onivo brans, onivo santral. Nu nuvo manb. dan You Tube, li bann diskur finn fer buku travay 5-10 an onivo Kan dimunn deza dan enn aflizan. Nilen, Shimanda, Jameel program, kapav-et an-paralell nu sindika, enn lasosyasyon, li kapav- totalman dekuzi. Zot pa explike pa finn met ase zefor pu agrandi et interese pu gayn sa vizyon, sa kifer ena sa evennman la. Lerla, nu parti. Kanmem komye u langazman pli zeneral ki enn parti u truve ki Rezistans ti pe manipil program byen reflesi, si u pena politik kuma Lalit pu donn li. tusala. Ashok Subron ek Veena lemwayen militan, striktir aktif Nu deza pe fer buku travay, me Dholah pe dir zot travay, sa. Sa ti agradisan, li difisil pu propaz sa asterla, bizin met plis lanfaz pu vinn telman flagran ki serten program dan lekel u finn met ankuraz plis dimunn vinn aktif dan zurnalist finn reazir, finn denons telman zefor. Priorite asterla, se Parti. sa manipilasyon la. Khal pu reflesi onivo striktir, onivo Apre ki Ram Seegobin ti fini Toorabally, lerla Jean-Marc brans, Komite Santral, lor ki prezant so papye, ti ena enn long Poche, Finlay Salesse. manyer agrandi rekritman nuvo deba, ek buku nuvo propozisyon Malgre tusa finn ena enn 3,000 manb aktiv dan nu striktir. Sa li otur konstriksyon parti ek dimunn ki finn desann dan lari. finn vinn enn priorite absoli. rekritman. Petet pu 3,000 rezon. Pa kone. 40 KREASYON ZORDI J.R.

JR enn artis ek aktivis Franse ki amenn lar dan lari. Li finn tultan ARESTASYON ARBITRER swazir pu res anonim. Li koni pu so bann imans foto, sirtu portre YANNICK DURHONE dimunn ordiner ki li instale dan bann kartye klas travayer. So Mardi 21 Fevriye, enn lekip arestasyon arbriter la. Apre bann foto finn deza expoze lor ADSU finn aret artis Yannick anviron enn ertan, Yannick finn miray bann flat dan kartye pli Durhone dan lantre Rose-Hill depi libere san okenn sarz. Yannick mizer otur Paris, dan favela Brezil Lebenn, avek lintansyon pu fuy fini met enn konplint kot Com- ek mem lor miray Aparteid ki so loto. Zot kriye “Lafuy! Lafuy!” plaints Investigation Bureau, separ Palestinn ek Israel. avek enn bann insilt ladan. Rose Hill e pe al delavan avek JR tultan pe chalenj lide pre- Yannick finn dir Revi Lalit ki li ti enn lot koplint kot Komisyon etabli ek so zimaz redikter ki dir sa bann ofisye la ki li espere Drwa Imin. piblibiste ek medya propaze. zot kone ki zot pe fer, e li inform Dan enn deklarasyon a Revi Atraver so lar JR ule provok zot usi ki li kone ki li ena pu fer, li. LALIT, Yannick finn dir ki sa fer deba, e invit piblik kestyonn Zot finn kontiyn insilteYannick, 3yem fwa ki enn insidan parey realite zot lavi tulezur. ki enn abitan Camp Le Vieux e finn ariv li. Li dir ki, kan sa ariv li, Foto ki nu pe prezante li enn profeser kolez Le Bocage, e zot li pans tu bann viktim abi lotorite skilptir ki finn fer ar bann premye finn kumans rod bann lezot par ofisye leta. Yannick dir ki ena loto lapolis ki manifestan ti brile pretex, sipa viynet lasirans pa finn nesesite pu fer enn travay pu fer pandan revolisyon dan Tinizi an afise. Yannick finn poz zot nu tu konn nu drwa, sirtu kan ena 2011. kestyon lor depi kan ADSU fer arestasyon arbitrer kuma li finn Revi LALIT dan Nimero 101 chek rutinn. Sa finn araz zot plis sibir. ti introdir Banksy, artis grafiti ankor ek zot finn dir, “Nu fer seki Nu rapel lekter ki sa insidan la petet pli koni dan lemond, e zordi nu anvi ... Si nu anvi ferm twa, finn arive le 21 Fevriye, enn zur nu pe introdir JR. Sa kalite artis nu ferm twa ...”. Anfet vinyet ti ki mark komemorasyon lamor pe uver enn nuvo espas kreativite dan loto, ti inn sape, e Yannick Kaya dan selil Lapolis le 21 an piblik, kot zot pe defye lar finn montre li. Enn ofisye dir “Bez fevriye1999. Dimunn antye komersyal. Zot travay li piblik, li sa amenn sa stasyon!”. Enn Moris ti revolte kont Lotorite, kont gratis, e zot pa tus enn su. Zot pa ofisye ADSU fons dan so loto, Lapolis. Ti ena plizir stasyon dan “le marse”, par expre. Okon- dir li al stasyon Rose Hill pli lapolis ti anflam pu zisteman trer zot riske met antray pu divan. kondann abi puvwar ek britalite trespas, pu damajinng properti, pu Antretan Yannick finn telefonn polisyer. lezot deli. so frer ki finn anons lapres sa 41 SULEVMAN EK MUVMAN 2011 PRINTAN ARAB ZISKA OCCUPY WALL ST PAS PAR WANTED 15,000 YOUNGSTERS

Avan, - Pu sanz sa realite la, li enn - ki ena enn parti dimunn ki avan u angaze, u ezite, evidans ki nu pu bizin organize anfaver sistem kapitalist kuma li u kapav sanz lide. politikman, setadir, dan enn ete, sa li realist, e zot ena zot parti Me, dimoman u angaze lorganizasyon politik ki ena enn politik; anmemtan ena enn lot Dimoman u deside sir sir pu pran enn bon demokrasi intern, ek ki kree parti dimunn ki zot, zot anfaver linisyativ, pu kree kiksoz, pu sanz kiksoz, enn zar program ki ena ase dina- enn-de retus dan sistem kapitalist, ena enn laverite elemanter ki kumans mik intern, setadir, ki kapav evolye opere. zot enpe agasan, me zot osi, zot E linnyorans sa verite la, avek sak viktwar ubyen defet, e ena zot parti politik; e tulde li riske tuy komye lide, komye zoli plan: ki li kler divan tu aderan kimanyer finanse par diferan seksyon sa program la pu kapav evolye, kapitalis, ubyen dan diferan Sa moman kot u angaz u, enn fwa pu tut, pu ki zot osi, zot kontribiye dan Li tu. proporsyon par diferan seksyon; Apre sa, Providans buze, li osi. konstrir program ek parti la. alor u ena “swa”, me tuzur Tu kalite zafer arive pu ed u, - Me, ideolozi burzwa finn nati- alinteryer lozik kapitalist. Zafer ki zame pa ti pu arive si u ti res san relman vinn dominan - akoz sis- - si lamas dimunn oprime sey fer naryen. tem kapitalist o-puvwar dan enn organize politikman, lor baz enn Enn laflot evennman pran nesans depi fason total, san kontestasyon poli- program, zot pu obligatwarman - sa enn desizyon ki u finn pran, tik for depi omwen dernye 30 an, dapre ideolozi burzwa - vinn kuma kot u gayn lasans dan tu kalite fason ki u e klas dominan dan sistem la finn bann pro-kapitalist alor prefer pa ti predir devlop enn ideolozi ezemonik. Al- pena lorganizasyon, ubyen si zot kot u zwenn dimunn ki ed u or, ant-ot, so ideolozi propaz lide: ena enn lorganizasyon poli-tik - kot u gayn kudme - kumkwa sel aksyon politik nese- dan fason ki zame u pa ti pu reve posib. tuzur dapre ideolozi burzwa - zot Alor, seki u kapav fer, ser depi lamas dimunn se pu pu oblize zwenn tase akoz zot ubyen mem seki u reve pu fer, sakenn al vote. Sa li arive enn marzinal. Fode fwa sak 4 u 5 an. Byen suvan li - alor, zot dir, pu ki u infliyans gran Kumans li. ena divan li enn swa ant 2 gran parti politik ubyen Guvernman ant Andan dan u prop kuraz parti (ubyen lalyans) politik, ki 2 eleksyon, fode u organize dan ena zeni, ena pwisans, ena mazi. tulde anfaver sistem kapitalist; ONG, sindika, sosyete sivil – pa Alor, kumans seki u anvi fer asterla mem. lerla sak parti fer so kanpayn par politikman. - atribiye a poet Goethe, enn sistem advertayzing, market- Alor: Ideolozi burzwa dir u me kapav pa par li. ing, kot bi la se pu kuyonn u ki li fode pa u fer sel zar aksyon ki pli bon ki lot-la (ar so gadjet, Introdiksyon ena posibilite remet ankestyon oriflam, pavyon, gran foto, ban- sistem kapitalist li-mem. Mazinn enn seri fraz, ase evidan, drol, baz, deba siperfisyel, rakont E realite kapitalist ki nu viv pu nu kumans nu refleksyon zistwar, anbras ti-baba, fer tulezur, li ranforsi sa ideolozi ansam: bonnfam anbras li divan kamera, burzwa la, dan letan normal. Alor, - Sistem kapitalist li o-puv-war surir, donn lame solda, pompye, serk la paret ferme. Paret pena zordi, partu dan lemond (preske). fer u gayn lafreyer, insekirite ki posibilite sanzman andeor sa Sa vedir, bann konpayni prive sa parti pu kapav “geri”, etc) e sistem orib la. (kapital, bann korporasyon prive) seki fer so marketing pli byen, li kontrol Leta ek, enn-dan-lot, mem ki ranport laviktwar, li ek so Parti Politik, Program, politik osi. parti vinn “sef” dan Leta pu 4-5 Aderans, Aksyon politik, - Sa sistem la pe provok buku an. Lerla zot reyne, enn dan lot, tu an-mem-tan sufrans: lamizer pu enn gran dan lintere zot bayer-de-fon Me, nu pa dan “letan normal”. Sa proporsyon sosyete, insertitid pu (kapital prive) ki finn finans sa realite kapitalist ki nu fek dekrir tu dimunn, lager pu buku dimunn, kanpayn reklam ki finn fer zot eli. la, zordi li an kriz. Mari kriz. enn form esklavaz kot nu vann - kumkwa (an-paralel ek sa E sa vedir li enn bon moman pu nu kuraz (lwe nu letan dan lavi a premye pwen la) tu parti politik atak ezemoni ideolozik. E nu pu nu prosin) pu 90% dimunn, koronpi. E dayer tu lezot ki ena bizin fer li politikman. Kuma inegalite pu nu tu, linzistis pu nu ubyen ki kapav pran nesans zot Lalit pe fer. tu, tortir pu seki pa konform, ant- “parey” u pu parey, zot osi. ot. 42 Enn Seri Kriz Alor, enn sistem kapitalist, ki kalite yerarsi ek represyon, sinon Nu pe viv dan enn lepok kot sis- tultan bizin expann pu satisfer so totalite sivilizasyon imen pu tem kapitalist zordi – enn sistem vorasite inneran pu pli investi, pu termine, e pli grav ankor, nu planet ki inn ariv dan so stad pli avanse, pli vann so marsandiz, li pe bizin, pu ireparableman desekre. Ka- setadir kot kapital finansye reyne dan enn sans, manz li-mem aster- pav lavi lor planet pu nepli posib, lor kapital agrikol, minnyer, la: par det, ek par destriksyon. sirtu pu spiyshiyz kuma mamals, indistriyel osi byen ki lor lezot klas Ala kriz aktyel. Nepli ena nuvo ki ase sansib a buku diferan sanz- sosyal, e sa li vre pu quasi totalite koloni. Nepli ena sistem peyzann man simik, termik, etc. Alor, dan pei dan lemond – pe rant dan enn okenn par (ubyen preske). Nepli sa sans la li enn “end-game”. seri kriz kot personn pa kapav ena sistem “kominis” birokratik Alor, tu an-muvman konstan predir ki pu arive. Sistem la pe dan lamwatye lemond (Blok Sov- dan nu lepok. Nu baskil depi enn bat fol. Sa li realite zordi. E sa yetik ek Lasinn). Alor, expansyon biskilad isi ziska enn sambardman realite la pe rann so ideolozi pli li pe arive “andan” dan limem. Li laba, depi enn sulevman isi ziska feb. Normal, li pu rann li pli feb. pe manz limem. E sa kriz la, li enn lager sivil laba. E sa sityasyon Zordi kriz dan Lerop ek USA, sakuy ideolozi dominan, ideolozi ki mo pe dekrir li tutafe nuvo. Li li kriz det suvrin. Parey kuma ezemonik kapitalist. nuvo depi Zanvye 2011. Dan le- pase zame li pa ti lor enn tel lesel depi bann lane 1970 vini-mem Sulevman ziska bann 1990, enn apre lot, ti mondyal.Inn deza gayn enn ena kriz det dan tu pei Tyer Mond, Anmemtan, e sa li size mo papye sityasyon sanblab dan Lerop, swivi par SAPs (structural zordi, kriz ki sistem kapitalis Balkan ek Mwayenn Oryan otur adjustment programs) ki kapital provoke, li pa zis rann ideolozi Premye Ger Mondyal, kan revol- finansye ti pe exzize (aret sibsid dominan pli feb, me li prodir, a isyon kumanse dan Larisi, a lindistri lokal, bayant dibyen son tur, sulevman popiler. Dimunn Lalmayn, ek mitinnri dan latrup piblik, privatiz tu servis, devalye pa kontan u fer zot vinn pli mizer. Britanik. E lerla sa sulevman popiler, tanki larzan, uver lekonomi a investis- “Sosyete sivil”, anti-politik, man deor, etc). Kimanyer inn li pa konsyan, e tanki li pa reysi pandan 20-30 an gayn sa det la? Kapital finansye ariv ranvers puvwar anplas, li internasyonal, li pret larzan lor provok represyon dan serten pei, Avan Zanvye 2011, pandan profi, ziska li bankrut pei an antye, lager sivil dan ka pli extrem dan dernye 20-30an, nu finn truv muv- lerla li pran kontrol labank santral, lezot pei, bombardman ek inva- man mondyal kontestater vinn fors Leta dezinvesti dan lekonomi zyon par inperyalist dan ankor prizonye sa sema anti-politik ki nu e fors li bayant tu so dibyen; lerla lezot pei, avek tu so barbari kuma ti montre lao - setadir politik li korporasyon prive gayn nuvo tortir, balans kadab dan losean, sipozeman pro-kapitalis, e plas pu investi, nuvo marse pu so irine lor kadab, met prizonye lor muvman ki konteste stati ko, li prodwi. Dan Leta Zini ek Lerop, lasenn lisyen, etc. Sa rann sistem bizin abandonn terin politik, aban- kapital finansye finn osi nuri det kapitalist pli inpopiler ankor. donn terin ekonomik osi, e kon- prive (det bann partikilye, setadir Tusala vedir ezemoni fini sa- santre zis lor raliman sosyal individi ek korporasyon prive). Sa kuye. Ideolozi burzwa pe kumans avans “le sosyal”. Azut a sa lozik li pli grav ankor. Lerla, pu anpes tranble, perdi so konfyans. intern, bann lider popilist kuma bankrut sa bann gro konpayni Alor, nu dan enn parti politik Khadaffi ti, li osi, prodir bann lasirans ek finansye, kan buku kuma LALIT, nu bizin konpran muvman anti-politik enpe partu individi ek ti-konpayni finn fini tu bann difikilte, e nu bizin osi dan lemond, inklir Moris, kot tan- bankrut, e apre ki Lehmann Bros, konpran ki sa bann kriz la pa pu dem Eshan Khodabux ek Jack enn gro labank institisyonel, finn arete par zotmem, e zot afebli Bizlall ti epuz tez anti-parti, anfet deklar fayit, lerla Leta dan klas dirizan - par zot mem. Tusala kumansman bann lane 1980. tu sa bann pei la finn servi larzan bizin donn nu plis determinasyon Sa badinaz fer lalit politik fonn, tax pu re-flot gro gro labank ek pu reysi dan nu lalit. Setadir, nu abandonn lalit ekonomik, e ranplas lasirans bankrut. Sinon sistem bizin reysi dan nu lalit pu ras zot par rod enn but “le sosyal” ti kapitalist ti pu tonbe an gran plan. kontrol depi bann korporasyon vinn ezemonik pandan World Alor, bann Leta pe pran lonn an prive e zot Leta a zot, e kree kon- Summit for Social Development lavenir, depi so lepep, pu li ranpli disyon pu puvwar o-pep, avek (1995) dan Kopenhag. Laba finn tru det konpayni prive. Lot zafer partisipasyon konsyan tu dimunn anfet konsakre kasir ant “lekono- zot fer pu sorti ladan, se kareman dan sa prosesis la. Pa fasil. Me, mi” ek “le sosyal”, laba finn detrir (par bombardman, ek lager pa inposib. Lepok la li grav. Li aksepte ki patrona okip “lekono- an zeneral) pu asir komann pu zot enn lepok dir. Me, li interesan. An mi” (anyelman li organiz enn lindistri zarm ek pu furnitir pu zot esek, apel sa “end-game”. Nu Forum mondyal pu fer sa dan larme, plis pu tennder pu rekon- oblize reysi amenn enn sistem Davos, Laswis, apel World Eco- striksyon pei kot zot finn bombard nuvo, enn sistem pli rasyonel, pli nomic Forum - depi 1987); poli- infrastriktir. demokratik, pli egaliter, san tu tik se elir enn guvernman enn fwa 43 4-5 an pu rul enn but demokratik kont MAI, kont WTO, kont bann Socialist Alliance. WOSA zame dan Leta; ek pov sos-yete sivil, diferan GATS, etc dan WTO. pa finn reysi pran nesans vre- ONG, sindika mandyan enn but - SAPSN e tu kalite rezo NGO, mem, dan sa lepok difisil. Mem ladan. Model fini vinn konsan- sosyete sivil, etc. dan Lafrik ek LCR, enn parti degos for, finn syel. Setadir politik, li korek. ayer. disud li dan NPA, enn organiza- Lekonomi, patron pe okipe. Nu - Seattle (1999) kont WTO. syon pli larz, mwen striktire, san nu pe get bann “exkli”, fer zot (Dimunn ti pe “donn biye” pu nu enn program fix. Nu finn deza vinn “inkli”. Apel sa fer bann elit ale – nu finn refize.) prodir dokiman lor buku lezot parti pran kont “le sosyal”. E tusala ti vinn ansam dan ki finn likid zot mem dan mem Plitar enn nuvo instans formel World Social Forum (premye la lepok. apel World Social Forum ti met ti 2001), ki fini aksepte ki ena 3 Alor, sa finn amenn enn kasir dibut pu fer zisteman sa. WSF ti realite disteng: realite ekonomik dan transmisyon konesans, sipozeman enn rezo pu okip (ki patron okipe, dan so World lexperyans, ek konpreansyon, lor kontestasyon onivo mondyal net, Economic Forum), realite politik kimanyer konstrir enn parti politik parfwa ti mem dir li kontestasyon ki demokrasi burzwa okipe dan pli demokratik, pli perkitan, ek pli anti-kapitalist. E sa formil WSF sak pei, ek realite sosyal – ki abil pu ranvers sistem kapitalist, la finn exklir muvman kontestater sosyete sivil pu sanse okipe. E e kimanyer anbark lor prosesis depi sfer lekonomi e ti exklir bann gran gran ONG kuma Ox- kree enn sistem sosyalist dan so militan politik depi li. Plis li finn fam, Greenpeace, ek lezot finn plas. Ki manyer batir pa zis enn anprizonn muvman la dan enn mastermind sa bann “forum parti, me so program, enn pro- mod kare-kare “defansiv”, kont sosyal” la, e zot finn kareman gram ki kapav devlope dan letan enn globalizasyon ki pe tir nu bann interdir partisipasyon parti politik. e avek bann viktwar. drwa aki lepase. Alor, muvman Mem si zot ti opere dan siyaz bann Alor, transmisyon finn tanporer- kontestasyon mondyal finn pran gran parti politik kuma PT Brezil man sibir enn interipsyon. rol protez ek defann sistem kapi- dan Porto Allegre. E sa bann WSF Seki Marx, Lenin, Rosa Lux- talist - kuma li ti ete avan - avek paret ti finanse, direkteman ek embourg, Gramsci finn aprann par so kumansman welfer steyt, avek indirekteman par kapital non- seki zot finn traverse, seki avan so nasyonalism tyer mondist – ala finansye, kont kapital finansye, e zot bann Kominard dan Pari finn Nasser, Nerhu, etc. Parfwa osi par serten Leta. Nu ti ena sa traverse, tusa memwar kolektif LALIT ti bizin disud limem, akoz spektak orib kot dan Lafrik ser- finn al tufe par ideolozi burzwa nu enn lorganizasyon politik, pu ten sef ONG ti pe marsand biye kan bann reyn birokratik Stalinyen nu ladan (e.g. dan Konferans avyon ek plas dan lotel! finn inploze an 1990, kan finn ena 1995, dan All Workers’ - 1996- Pandan sa lepok la, LALIT ti priz di puvwar neo-liberalism 99, dan WSF, kan nu ti al Mumbai organize ansam ek lezot enpe partu. 2004). Sinon WSF, li, li pa mem lorganizasyon, dan siyaz WSF, pu Lenin ti’inn byen explike anrezistre nu! Nu ti bizin an- met anplas rezo NO BASES, enn kimanyer malgre ezemoni ideolozi rezistre kuma manb lezot lasosya- rezo ase politize, pu permet burzwa lor klas travayer, bann syon non-politik, u pa ale ditu. muvman anti-lager gayn enn seksyon klas travayer, atraver zot Tu sa muvman anmemtan de- program pli politik – setadir kont lexperyans lavi, zot prop veki, zot fansiv, anmemtan alinteryer lozik bann baz militer, kont prodiksyon rezet sa ideolozi la, zot kas sa kapitalist, parfwa nasyonalist zarm, — pu expoz mekanism ezemoni la, mem kan zot tuzur burzwa, finn ase predominan ant lager an-permanans. Kote inter- dan klas travayer. Zordi, bann 1980 – 2010. Parfwa LALIT finn nasyonal, li pa ti fasil pu organiz muvman kontestater pankor re- partisip enpe ladan, akoz kapital- sa rezo la, me nu finn fer li. gayn akse a sa lexperyans la. ism ti telman pe reysi so lofansiv, Muvman pu liberasyon ek Gramsci, dan enn diferan fason, e parfwa nu manb finn bizin emansipasyon fam, dan sa mem ki pa an kontradiksyon, explik partisip atraver lezot lasosyasyon, lepok anti-politik la, li redwir a enn mem fenomenn la, atraver enn akoz politik ti interdi!!: ket pu “gender equity”, seki an konsep “intelektyel organik” dan - 50 years is Enough – kont FMI- Kreol nu dir “jennder-jennder” klas travayer, ki reysi teoriz Labank Mondyal, sinbol kapital parski nu pa kone ki li ete, ni kot lexperyans anti-kapitalist antan ki finansye ek lanpir Washington. li sape. travayer, mem kan li tuzur dan - Jubilee South, CADTM – Rey Antretan, buku parti degos enpe klas travayer. Tusala ti byen koni det Tyer Mond, sa osi kont kapital partu dan lemond finn disud zot- parmi militan partu dan lemond. finansye, me dan enn fason mem net, literalman, dan bann E se sa konesans ki rezud sa relizye-NGO. program pli dilye ek dan bann problem ki nu ti pe gete dan - Kont MAI (Multilateral Agree- parti pli larz. Ena PC finn premye but sa papye la: kimanyer ment on Investments – 1995) kareman ferm labutik, kuma dan ranvers enn sistem kan so ideolozi - Isi Moris, All Workers’ Lostrali. Ena DSP, osi dan ezemonik. Transmisyon sa kone- Conference – kont privatizasyon, Lostrali, ki finn disud li dan sans la finn kase tanporerman. 44 Pakistan kont atak USA par dronn (avyon robo) ziska lagrev ek manifestasyon tule semenn dan Lasinn, kan ena lisansiman par milyon akoz kriz. Depi lemet an Angleter ziska gran lagrev ek manifestasyon dan Lagres. E antretan, pandan sa bann manifestasyon (kuma nu pa finn truve depi pre 40 an), USA ek Lerop pe rwine par zot prop det, pe degringole kuma pwisans ekonomik, tandi ki Lend, Brezil, Larisi, me sirtu Lasinn, pe monte kuma veritab zean ekonomik, avek bann imans klas travayer indistriyel. Kriz partu. Kriz dan preske tu pei. Ogmantasyon pri, peniri alimanter, lisansiman, somaz, travay preker, tusala kontiyn prodir protestasyon, lagrev, manifestasyon, parfwa lemet. Parwa lager sivil. E tu pe al dan tu direksyon anmemtan. Li kuma enn marmit ki pe bwi, bwi, bwi. E, an-kontreparti, represyon pe innch isi, pe donn bal laba. Bann gran think-tennk pro- kapitalis pe travay overtaym pu sey kont-kare bann sulevman kont sistem. Ala nu lepok. Tu ekonomis burzwa, ki abitye Pareyman, buku dimunn dan Alor, pandan 30 an pa ti mem ena vinn koze kuma akter lor TV, pe muvman “Occupy Wall Street” lide Keynes ubyen Fabian. Sa grat zot latet, begeye, koz nerport, zordi, zot dir zot pa ule enn bann lide la, par kont, pe byen vit pa pe kone ki pu dir: mansonz ki program, parski si zot gayn kit re-vinn dan diskur bann reformist. zot abitye gargarize – parfwa an viktwar ladan, sa riske amenn konesans ki li mansonz, parfwa 2011 tu kumans vinn fliwid demobilizasyon. Sa vedir zot akoz dimunn pwisan kontan tann innyoran ki ete enn Program Me ariv 2011, nu gayn tu kalite sa bann betiz la, alor li bon pu Tranzisyonel. Pu zot, konsep la devlopman buku pli politik, buku promosyon sak ekonomist dan so pankor invante. Purtan Trotsky ti pli alabaz, amizir ki kriz ekonomik travay – tusala li nepli tini dibut. invant li – ubyen pofinn li – 100 mord dimunn dan klas travayer Syans sosyal dan tu liniversite an- an desela. Me, muvman la pu re- ek mem dan ti-burzwazi intelek- tray. Zot ni ti kapav predir seki gayn li – mem si avek enn retar. tyel. Pri monte, lisansiman, finn arive, ni kapav explik seki pe Sa enn-de nu bann devwar, antan somaz. Zot reazir. arive, ni kapav propoz okenn alt- ki enn sa bann rar parti degos ki Depi manifestasyon tir Ben Ali ernativ a sa dezast an-zestasyon finn sirviv sa bann lane kot dan Tinizi ek okip Tahir Square, la pu lavenir. Anmemtan, medya kapitalism debride ti trionfalist. zet Hosni Mubarak dan Lezip an internasyonal diskredite. Zot Mem bann lide ek demand Zanvye, ziska “Occupy Wall St” fabrik rezon pu lager, enn lager Keynes, Fabian Society, Labour partu dan 800 lavil dan USA an ki tuy enn milyon dimunn (sif Party dan Langleter PS dan Desam. Depi servi Twitter ek British Medical Association), zot Lafrans, tusala finn tufe, li osi, kan Facebook pu organiz manifesta- frabrik dosye pu zistifye bombard Thatcher ek Reagan met opuv- syon (mem si servis sekre USA Lalibi. Medya vreman enn kurwa war enn reyn represif kapitalist, servi sa zuti la 10 fwa pli byen pu propagann pu bann konpayni ki kumans inpoze partu – mem deray ubyen kontrol sulevman la) prive, ki deplizanpli zot reprezan- dan Labour par Blair depi 1997, ziska gran sulevman popiler kon- te. Dan Lafrans lapres finn akile, dan PS par Mitterand (opuvwar verti avek kudme OTAN an lager parski zot protez dimunn pwisan, ziska 1995) ek so bann sikseser. sivil Lalibi. Depi sulevman dan donan-donan, kasyet zot pese, 45 e.g. zot finn kone ki li kumsa, e sistem kapitalist li sistem pli pu resevwar dimunn ki pe bizin zot finn maske lefet ki kandida avanse ki zame kapav ena, li osi, fwir bombardman.) pli for pu eleksyon prezidansyel, li totalman diskredite. “Clash of Antuka, dan sa Rapor Dominic Strauss-Kahn, li enn Civilizations” (“Lager ant difer- Komisyon Trilateral, zot ti konstat predater sexyel an-seri. Erezman an sivilasyon”) par enn Profeser enn zafer “grav” pu seki o- enn fam finn konfront li. Medya Harvard Samuel Huntington, puvwar: avek sulevman popiler dan UK akile, de lot kote, akoz pibliye an 1996, kot li dir lager kont lager Vietnam, sulevman zot servi tab-de-kut dan enn fason lavenir ti pu baze lor relizyon ek fam pu zot drwa, sulevman Black rutinn, pu gayn linformasyon lor kiltir, pa politik, li osi expoze kuma Panthers kont kapitalism ek kont tu kalite dimunn – zis pu ogmant pir propagann asterla. Ezemoni stati ko, avek enn muvman zot lavant ubyen zot odimat pu ki ideolozi burzwa pe kumans fele. etidyan ki ti pe fer sit-inn partu, zot kliyan reklam pey plis larzan. Alor, dan enn sans, ankor enn demokrasi ti pe sanse “al tro Zot finn trak viktim vyol, lafami fwa, nu divan sa swa kler “sosyal- lwen” dan bann lane 65-75, dapre Rwayal, akter, Minis. E, sa mem ism ubyen barbari”. E lalit pu zot. Alor sa-mem zot met tit zot medya (grup Rupert Murdoch) li sosyalism li pa fasil. Me, par kont, “rapor”, sa liv la, “Kriz Demo- finn preske deside kisannla nu oblize amenn li, parski barbari krasi”. Ala, enn-de zafer zot ti dir, Premye Minis dan Langleter. Si ki menas nu zordi li pu grav net. e ki finn petet alabaz sa viktwar enn politisyen pa mars ar zot, zot Parksi, enn kote, nu tu inn abitye ideolozik ki pro-kapitalis finn detrir li. Asterla, sa finn deor. ar enn lavi ki depann lor nu prop gayne pandan dernye 30 an, avan Alor, bann bastyon, bann pilye dominasyon ek explwatasyon – 2011, e ki depi 2011 finn kumanse ideolozi burzwa: akademik ek alor, nu ena, kan nu pe atak sistem de-fer. A lepok zot ti pran traka lapres, tulde inn diskredite. la, pu fer enn gran pa an-avan “kimanyer guverne dan bann E tusala, kont enn twal de-fon anterm analiz, langazman, ek demokrasi” kot buku dimunn pe ki klima nu bul later li pe degrade, redefinisyon nu limanite dan enn partisipe. Zot konstate ki bizin plis ek ki lanvironnman nu bul later sans pli larz. E, nu ena pu fer li, “moderasyon” dan demokarsi, an zeneral, li ena omwen 9 sey ki anmemtan ki kontiyn viv nu lavi bizin pena “exse demokrasi” pe aprose, ki, kan travers zot, sa alinteryer sistem aktyel. E lot kuma finn sanse ena dan bann pu amenn dega ireversib pu tu seki kote, letan pe fer defo: planet su lane 1965-75. Fode pa gayn vivan lor nu zoli planet ble, menas. dimunn kuma Allende eli an Chili. tirkwaz, ver – riske fer li vinn enn Me, isi mo ti pu kontan get enn Sa, non. Bizin plis “pasivite” e planet som, gri. liv par samem Samuel Huntington “non-partisipasyon delapar serten Sistem kapitalis, ki fek-la ti sel mo fek mansyone (enn li ti ekrir individi ek grup”. Tu sa, sirtu zot ek inik sistem ki sanse kapav ansam ar 2 lezot, Michel Crozier, pe dir pu Leta Zini. Sa lide ti baze, marse, sa sistem la zordi inn akile ek Joji Watanuki) apel The Crisis a son tur, lor enn tez dedrwat zis – e tu komantater, akademik, of Democracy (1975). Li ti avan sa ki deza ti epuze pu met ekonomist, politisyen meynstriym, komandite par enn espes thinnk- anpratik dan pei Tyer Mond zurnalist, mem seki pli konplezan, tennk apel “Trilateral Com- (Vietnam, Congo, etc), kot US ti pe kumans aksepte ki tu pa korek mission” dan lekel ti ena enn ta pe dir “lord depann lor obliz bann ar sistem kapitalis – swa bizin CEO, bankye, profeser liniversite, kus sosyal, kuma peyzannri, ki fek reform li dirzans, swa bizin rod delege gran firm avoka, etc depi finn mobilize, re-rant dan zot enn lot sistem. Zot pe dir li uvert- dan 3 sant inperyal (USA, Zapon, pasivite ek defetism abityel”. Pu man. Depi so pli gran ekonomist EU), e ki ti premye gran “plan” sa, Komisyon Tripartit ti krwar ki flat bann korporasyon apre “plan Marshall” etc kumans- bizin kontrol medya (plis ki avan), kapitalist ziska komantere ordiner man Lager Frwad. Sa Komisyon rekiper bann “grup” ki pe kuma editoryalis Moris, mem Trilateral la ti literalman kontrol mobilize dan sosyete, ek “okip” kolonn “op-ed” (lopinyon-edito- ladministrasyon Jimmy Carter sa zar intelektyel ki anplas li ryal) dan Leta Zini kot lide (Prezidan USA 1977-81), setadir ankuraz obeysans a institisyon de indepandan byen difisil pase, zot lepok kan bann gran muvman puvwar li “demaske ek de- tu pe konsede ki li posib ki bizin alabaz dan (sirtu) Leta Zini ek lezitimiz institsyon etabli”. Sa remet ankestyon sistem kapitalist. Lafrans ti’nn fek menas ezemoni kont-ofansiv ladministrasyon “There is no alternative” de ideolozik kapitalist. (Samuel Carter finn zet baz pu 30 an Margaret Thatcher (TINA) dan Huntington, zis pu nu gayn enn “depolitizasyon”, “sosyete sivil”, bann lane 1980, kan li ti opuvwar lide seki kalifye li pu koz lor “pa fer naryen san fennding, dan UK, finn tom dan dilo. “Lafin “demokrasi”, li ti responsab invant ONG, okip zis “le sosyal”. Setadir, listwar” (The End of History, taktik pu “servi militer pu devid li ti enn plan depi Carter (travers 1992) enn liv par enn nome lakanpayn” dan Vietnam, kot Reagan plis Bush I, Clinton, Bush Francis Fukuyama, enn profeser National Liberation Front ti for, 2, Obama) pu diminye lespas Amerikin dan Foreign Policy pu ki lerla USA organiz politik dan demokratik. Akoz zot ti dyagnoz Institute dan Leta Zini, ki ti dir lavil otur bann muvman pro-USA, enn “kriz demokrasi” dan bann 46 lane 1965-75, ideolozi burzwa finn enn bann insirze dan Lalibi, e dan travay kont sa demokratizasyon Wanted ena lider ki truv Israel relativ la. Finn ena enpe “lapolis kuma zot Lamek. lide”: u pa ti gayn drwa (san perdi u repitasyon) koz sistem kapital- Seki nu ena pu fer, ant-ot ist, ubyen ekrir li san met li an- Definir/konstrir enn bon parti gime “sistem kapitalist”, ti bizin politik – so demokrasi intern, so dir “demokrasi liberal” ubyen relasyon ar lavan-gard dan klas “sistem lib antrepriz”; u pa ti gayn travayer (ki relativman lib depi drwa koz “klas kapitalist” (bizin ideolozi burzwa, akoz so lalit dir “elit”, mem li pa ditu mem Manif Fam dan Lezip lepase), so relasyon ar aksyon- zafer). U pa ti gayn drwa koz “Reagan-Fascell Democracy de-mas (kuma nu pe truve enpe “klas travayer”, me ti bizin dir Fellow”, ek lanfaz lor so Reagan. partu tu dernyeman: Tinizi, Lezip, “klas mwayenn” sipaki. U pa ti E sa NED, limem ki master- Occupy Wall Street) ek bann la- mem gayn drwa koz “inperyalist”. maynd sa bann espes revolisyon parans bann aksyon-de-mas Mem bann akademik sipozeman “oranz” sipa “roz”, etc dan Lerop (Wanted, etc). Rekrit manb lor de-gos, kuma Nalini Burn, ki ti de Les. baz program. manb dan dan premye Komite Pandan sa lepok la, nu finn ena Kree devlop/aprofondi program Anti-Lager (KAL) an 1990, ti larwinn klas travayer indistriyel otur seki bizin sanze asterla, ziska obzekte ki servi term “inperyal- dan USA ek EU, ek so ranforsis- seki pu kree enn pon pu ariv ist” pu dekrir sa lager ki ti man dan Lasinn, Lend, Kore, lavenir ki nu ule: sosyalism. Apel inperyalist mem. Tu departman Brezil, dan lepok neo-liberal. E, sa enn program tranzisyonel: li liniversite (apar syans natirel, anmemtan, seki nu pe diskite zordi bann demand ki reprezant enn petet) finn vinn pli dedrwat. Inn- se nu finn ena larwinn repitasyon tranzisyon depi kot nu ete zordi, telijentsya finn kareman vande. bann parti demas klas travayer – ziska kot nu anvi ete, e li an 3 dan preske tu pei. Enn kote bann parti: enn analiz kot nu ete zordi, Politik Represiv Inpoz Nuvo PC (dan USSR, parey kuma dan enn lalist sa bann demand apro- Reyn Kapitalism Neo-liberal Lafrans, Itali, Sid Afrik) finn perdi priye pu zordi me ki amenn nu pli Alor, an retrospek, nu truve ki zot repitasyon net, kuma enn lwen pu dime aprofondi zot, ek nu finn gayn Margaret Thatcher lafors pu sanzman (pu nu kuran, enn rekritman ek enn mobiliz- 1979 ek Reagan 1981, ki finn pran zot ti perdi zot kredibilite depi asyon lor baz sa bann demand la. ladevan lor lasenn mondyal pu omilye bann lane 1925!!), e bann Definir sa seksyon klas travay- aplik enn politik sever, pu regle parti sosyal demokrat (British er ki tultan pe transand sa sa problem “tro demokrasi” ki Labour Party, Parti Sosyalist), zot ezemoni ideolozi burzwa la – Carter finn dyagnoze, la, dan UK osi finn perdi zot repitasyon net. delapar so lexperyans lalit de klas ek USA. Alor, zot aplik neo-liber- E, akoz klas travayer finn afebli – e gard lyen ar li, parey kuma li, alism, globalizasyon, privatiz- (par menas so plas travay dan li tuzur dan klas travayer an- asyon avek enn seri nuvo lalwa Loksidan, par represyon surnwa antye. anti-sindika, setadir seki bann e kri tulde, e par perdi lalit ideo- Definir aksyon politik dan ekonomist kuma Friedrich von lozik, e par pir represyon lezot pei lapratik – li pa zis vote. Nu finn Hayek ek Milton Friedman finn partu dan lemond), pa finn kapav fer x, y, z pu ki langaz Kreol rant prekonize, e ki finn met an-pratik gayn nesans bann nuvo parti de- dan lekol. Nu finn fer a, b, c pu kuma enn premye seyaz dan Chili mas. Kumsa ki Venezuela, kan kontribiye pu fini avek apartheid, su diktatir Pinochet, apre ki Hugo Chavez vinn opuvwar, li e finn fer, pe fer e pu fer m, n,o Allende ti ranverse par enn kumans konstrir enn gran parti pu fini avek kolonizasyon kudeta an 1973. E apartir 2001, demas pu defann so revolisyon. Palestinn ek Chagos. Nu finn, pe avek 9/11 kuma pretex, repre- Pa ti ena enn avan. Ti ena enn ek pu fer x, y, z pu atak ideolozi syon onivo mondyal finn aksantye espes muvman popilist. dominan, pu gayn plis drwa buku, avek lalwa kuma POTA isi Alor, bann muvman ki sorti dan travayer, fam, somer, ti-marsan ek PATRIOT Act dan USA. sa lepok “le sosyal”, “anti- pu zot kapav aport zot kontribi- Anfet dan Leta Zini, finn met politik”, etc zot tuzur inpreyne par syon dan lalit politik, etc etc. dibut enn zafer apel “National sa ideolozi kapitalist la, depi lepok E nu kone ki lamas dimunn, par Endowment for Democracy” kan li ti ezemonik. Kumsa, apre limem, li pu fer sulevman detan- depi an 1983, pu fer demokrasi muvman demas dan Tinizi ek zantan. Sa bann moman aksyon vinn pli pasiv, pli santrist, mwen Lezip, bann integris kapav sorti la, si zot spontane e san ki partisip- partisipatif, pli muton. E li tuzur pli for. Larme dan Lezip tuzur an konsyan seki zot pe fer, byen pe konksyone. Dayer ena Mori- opuvwar. Kumsa nu gayn inplik- suvan zot provok represyon, me syen kuma Roukaya Kasenally asyon CIA, etc direkteman dan si sulevman li form parti enn finanse par zot, e osi par le Printan Arab, L’OTAN pe diriz stratezi ki pe emerze konsyaman 47 parmi sa lamas la, lerla li manyer ki revolisyon fer. Anu termine ar enn lot sitasyon, LAKOR ANT HAMAS EK FATAH sannkut la, Trotsky ki pe sit Rosa Luxemburg: Le 26 Zanvye 1917, Rosa Luxemburg ti ekrir enn let depi so selil prizon a enn ami fam: “Sa zafer al nway u dan rutinn banal tulezur, li kiksoz ki, an zeneral, mo ni pa konpran ni pa kapav siporte. Get Goethe, par exanp, kimanyer li finn monte lao sa bann zafer materyel la avek otan serenite kalm, siperyorite. Panse ki lepok li ti pe viv: gran Revolisyon Fransez, ki a-lepok ti sirman paret enn fars sanglan san okenn bi, swivi par lager san-ses 1793 ziska 1815. Mo pa dimann u ekrir poezi kuma Goethe, me so fason vwar lavi, inversalite so lintere, larmoni intern sa bug la, tusala u kapav kree pu u, ubyen omwen vize. E, si zame u dir, abe Goethe pa ti enn gerye politik, mo mintenir ki se presizeman nu, bann gerye politik, ki pli bizin mont lao tu sa bann zafer banal la, ubyen nu nene pu tase dan tu sort kalite salte – mo pe pans enn geryer gran-stil.” Bann parol kuraze. Mo ti lir zot pu premye fwa lot zur la, e tutswit zot finn Miray ki Israel pe kontiyn konstrir dan Palestinn ramenn Rosa Luxemburg pli pre ar mwa, Prezidan Fatah Mahmoud Abbas Ladireksyon Hamas pe aksepte fer li pli pros ar mo leker ki zame avan. sa lakor la pu protez limem fas a Proudon, li osi, sa Robinson Crusoe ek dirizan Hamas Khaled sanzman politik dan larezyon ek pu sosyalism, mem si so fason vwar, so Mechaal finn siyn enn lakor le 5 karakter, so vizyon, li etranz pu mwa. Me, Fevriye dan Doha su patronaz pu asir enn rol politik dan plan Proudhon, li osi, ti ena sa natir gerye la li, emir Qatar. Dan lakor la zot finn enn fitir Palestinn ki Fatah pe kot li truv lao lavi materyel, kot li ena sa desid pu kontiyn plan reform pu prepare. Fatah finn deza anons kapasite ayir lopinyon piblik ofisyel, e revitaliz ek devlop OLP, pu form so lintansyon pu dekret lindepan- finalman, kot li ena enn kiryosite telman enn guvernman nasyonal tranzi- dans Palestinn. Dirizan Fatah so vivas lor tu kalite size ki finn res briye tut twar Palestinyin su direksyon kote bizin sa diyl la pu integre long so lavi. Sa finn permet li travers lao M.Abbas ki pu ansarz organiz Hamas dan sistem politik ki li pe so prop lavi, avek so bon ek so move so prosin eleksyon prezidan Lotorite planifye pli divan e redwir lepok. disansyon potansyel ek rezistans Proudhon, li osi ti ekrir enn ami depi Palestinyin ek eleksyon lezislatif. depi Hamas. Zot pe fini osi antisip prizon. Sa ti 26 Avril, 1852: “Muvman Zot finn osi deside ki bizin kumans listwar sandut li iregilye e traver, me rekonstriksyon Gaza e re-aktiv bann konplikasyon evantyel avek tandans la li konstan. Seki sak guvernman dosye deteni dan prizon Israel, enn rezim plis pros ar muvman fer anfaver enn revolisyon li sakre, seki liberte pu Palestinyin vwayaze, islamis dan Lezip. zot sey fer kont, li pase kuma enn nyaz: retur bann eli e kad nasyonal Pena okenn dut ki sa lakor la mo kontan get sa spektak la, kot mo Gaza ek pu kontiyn prosesis dan lintere tulede muvman fas a konpran sak foto ki pase; mo obzerv sa rekonsilyasyon. bann sanzman politik dan sa bann sanzman dan lavi dan sa lemond la Sa muv inifikater la li pa izole rezyon la. Me sirtu avek sa fron kumsi mo finn gayn explikasyon depi depi vag sulevman dan Mwayin Fatah-Hamas aster ena enn blok lodela; bann mem zafer ki oprim lezot politik inifye ki reprezant Pales- dimunn, suvan inspir mwa, donn mwa Oryan ki alafin pe sanz larealite tinn antye. Apre lofansiv ladirek- kuraz. Alor, kimanyer u kapav krwar mo pu tulede muvman. Dan Lezip pu akiz destin ubyen pleyn dimunn, ubyen lafin reyn Mubarak finn les Fatah syon Palestinyin dan Nasyon Zini, zur lezot dimunn? Destin – mo riy li. E dan enn pozisyon vilnerab avek apre viktwar rekonesans Pales- anseki sazi de dimunn – suvan zot tro posibilite enn nuvo rezim potan- tinn kuma manb UNESCO sa innyoran, tro sumiz, tro esklav pu mo syelman pli pros ar Hamas. Alor nuvo lakor la pu sertennman sanz ankoler ar zot.” ki Hamas, so kote, kapav plis rapor de fors ankor plis anfaver Mem si sa bann parol Proudhon la ena afebli avek lafin rezim Lasiri. Palestinn fas a Israel so lokipa- enn ti-gu fler eklezyastik, zot bann gran Anmemtan Hamas ena pu fer fas syon ek kolonizasyon. parol. Mo pran zot pu mwa. Leon Trotsky, dernye paz My Life presyon dan Gaza depi parti Salafis ki truv Hamas tro modere. 48 pe kontribiye pu radikaliz retorik MENAS ATAK MILITER KONT LIRAN de tu kote. Enn move kalkil kapav antrenn enn konfrontasyon militer avek konsekans grav. Tu pe indik ki nu pe al ver enn Liran ki pa pe poz enn danze a Eski enn frap militer par Israel 3em lager dan Mwayen Oryan lepep US u lepep Lerop? Eski li avek konplisite US ek EU pu dan lespas 10an. Rezon ki pe pa enn zarm ekonomik pu bann anfet amenn kitsoz? Instalasyon avanse pu sa lager la se “akoz pei inperyalist gayn kontrol petrol? nikleer dan Liran fann-fane e Iran pe menas US, UK, Israel ek Kestyon poze. antere anba later. Li riske vinn Lape mondyal atraver so prog- Liran ena 12.7% rezerv petrol enn lot long lager, avek buku ram nikleer”. Les nu get enn de mondyal, 4em mondyal, 2em apre danze radyoaktivite - dan Liran, fe ki suvan medya pa expoze. Larabi Saudit dan Mwayin Oryan me osi kote Kuwet, Larabi Saudit, e pli gran ki rezerv Lirak. Enn Bahrenn, Katar ek Emira. Nikleer sivil ek militer lager kont Iran ki lefe pu ena lor Dapre lalwa internasyonal, Liran lekonomi mondyal? PREZIDANSYEL FRANSE ena drwa devlop lenerzi nikleer Nuvo sanksyon Lerop kont Iran sivil. Program lenerzi nikleer Iran al pli lwin ki sanksyon UN, interdi KANDIDA DEGOS monitor par International Atomic tu diyl avek Labank Liran e Energy Agency (IAEA). konpayni lasirans, anpes investis- man dan sekter petrol. Iran 5em Lamerik li posed nikleer militer prodikter petrol brit me li pena e li sel pei ki finn deza servi zarm rafinnri, li inport 40% so nikleer kan li ti bombard Nagas- konsomasyon lokal. Alor, Liran aki ek Hiroshima, 2 lavil Zapon finn riposte, finn lans enn ilti- ki pa ti ena okenn linportans mili- matem a bann rafinnri Lerop pu ter. Par santenn milye sivil mor u swa siyn enn kontra 2 a 5 an u brile par radyasyon. sinon li pu aret furni zot petrol brit. Israel li ena zarm nikleer e li Ena 27 pei EU ki import 18 % 6em pwisans nikleer. Li refiz siyn petrol depi Liran. Nathalie Arthaud, Lutte Ouvriere Nuclear Non-Proliferation Ki lefe sa flanbe pri petrol? Treaty, li refiz inspeksyon IAEA. Dan kad eleksyon prezidansyel ki Rezon kifer Israel refiz divilge so Non a lager imperyalist pu ena Lafrans an Me, ena program nikleer se parski lalwa Israel pa ti donn Lirak okenn ennkandida “Lutte Ouvriere USA anpes li finans pei ki fabrik avertisman avan li atak sit nikleer (LO)” Nathalie Arthaud. Li enn zarm destriksyon masif. Purtan an 1981 (operasyon Babylon), ni profeser ki dan politik depi plis ki Israel pli gro benefisyer led depi mem admet so atak kont fasilite 20an. Li enn militan byen aktiv Lamerik – $3.1 milyar an 2012. nikleer Lasiri an 2007 (Opera- dan LO, enn parti kominis revol- isyoner avek ki Lalit ena lyen. Sanksyon Ekonomik syon Orchard). Pandan lager Iran-Irak (1980-1988), Iran Nu inn aprann konsep “Biltin US ek UK ti servi sanksyon suvan ti menas ferm Detrwa Sayt” depi LO. Anfet Nathalie ekonomik pu ranvers guvernman D’Hormuz me zame pa finn met Arthaud li-mem ti rann Lalit vizit Dr Mohammad Mosaddegh eli sa menas an pratik. Kifer zordi Desam 2010. demokratikman dan Iran an 1953. Israel pe fer lanons piblik? Eski Nathalie Arthaud dir ki Lutte Mosaddegh ti’nn nasyonaliz enn atak militer “inevitab” ubyin Ouvriere pena enn program elek- Anglo-Iranian Oil Company, ki li zis onivo retorik? Teheran usi toral me zot ena enn program plitar vinn British Petroleum inn rispond par retorik – pe menas delit, enn program sosyalis ki pu (BP), dan enn kanpayn pu servi ferm Detrwa Hormuz, pasaz baze lor mobilizasyon masiv e profi petrol pu konbat lamizer dan stratezik pu transport ¼ petrol konsyan laklas travayer. Li usi dir Liran. CIA e Servis Sekre UK mondyal. li pa sifi pu zis sanz guvernman. formant enn ku deta ki ranvers li, Sa menas enn eskalad li dan Dan sa eleksyon la ena ankor re-met Shah Iran opuvwar. Li enn peryod instab dan Mwayin 3 kandida de gos. Jean-Luc privatiz petrol Liran, return li a Oryan, Lezip, Lalibi, Lasiri, Melanchon ki pe poz pu Front de konpayni petrol US ek UK. Rezim Bahrenn. Li usi enn lane elektoral Gauche (enn fron ki ralye Parti Shah ti reprim tu kontestasyon. - eleksyon prezidansyel dan US Communiste Francais, Parti de Eski zordi sanksyon ekonomik an Novam, eleksyon lezislativ dan Gauche et Gauche Unitaire). UN, US ek Lerop pa pe al ankont Liran an Me (aktyel presidan Philippe Poutou kandida lalwa internasyonal, eski sa bann Mahmoud Ahmadinejad pa Nouveau Parti Anti-Capitaliste sanksyon ekonomik pa konstitye kandida); kapav pu ena eleksyon (NPA) et Eva Joly kandida enn blokis u enn ak de ger kont dan Israel usi. Eski lane elektoral Europe Ecologie/Les Verts. 49 Alokazyon Fet Lindepandans ek Fet Repiblik LALIt pe organiz enn

Konferans lor Stratezi lor tem Eski morisyanism li vremem kombat kominalism? Eski li nasyonalism ki kombat inperyalism? Alor, ki stratezi?

Lindi 12 Mars 2012 9:00 am a 3:00 pm Hall LPT GRNW (pre kot Pon

Ena dimunn byen suvan gob slogan, kapte klise kuma: “morisyanism, weh!” . ubyen “enn sel lepep enn sel nasyon!” tandi ki nu dan LALIT nu byen mal-alez avek sa bann slogan nasyonalist la. Nu ena buku dut lor ki stratezi sa bann slogan la pe promuvwar. Evidaman, nu realize ki lintansyon dimunn ki koz “morisyanism” se sirman pu exprim zot volonte anti-kominal, tandi ki lintansyon bann ki koz “linite nasyonal” se pu exprim enn vre volonte anti-inperyalist. Me, lintansyon pa sifi. Slogan nayonalist byen problematik, mem danzere, dan lapratik. Sa “Morisyanism”, “linite nasyonal”, sa slogan “Mwa, mo 100% Morisyen, twa ki to ete, twa?” etc, eski tusala pa an-fend-kont enn sime ki, kontan-pa-kontan, amenn nu direk ver gard dominasyon kapitalist anplas? Alokazyon selebrasyon Lindepandans ek Repiblik, nu Konferans lor Stratezi li pe vinn dekortik sa bann konsep otur “nasyonalism” la, pu ki nu pa tom dan zot pyez. Vinn zwenn nu, Lindi 12 Mars, 9.00 am, GRNW.

Program Sesyon Granmatin 9:00 Dite, kafe, zi. 9:30 Introdiksyon Lindsey Collen & Yannick Jean 9:45 Listorik deba Moris lor Nasyonalism dan dernye 35 an: Rada Kistnasamy & Kisna Kistnasamy 10:05 Eski Morisyanism li vremem kombat Kominalism? Ram Seegobin & Alain Ah-Vee 10:25 Diskisyon an Grup. 11:00 Rapor 2-3 minit sak grup 11:15 Diskisyon plenyer.

12:30 Manze (sakenn amenn dipin- kiksoz, akoz labutik pu ferme)

Sesyon Lapremidi

1:00 Introdiksyon Alain Ah-Vee & Anne-Marie Joly 1:15 Eski li Nasyonalism ki kombat Inperyalism? Rajni Lallah & Lindsey Collen 1:35 Deba plenyer. 3:00 Diskur klotir par Prezidan Seyans.

50