Stichting Artist Kom Binne Nieuwsbrief 'De Artist Komt Bij
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Stichting Artist Kom Binne Nieuwsbrief 'De Artist komt bij U Binne' 1 Stichting Artist Kom Binne Colofon Deze nieuwsbrief is een uitgave van stichting Artist Kom Binne. Deze stichting, opgericht 18 juni 2004 en ingeschreven bij de Kamer van Koophandel onder nummer 37112970, is vernoemd naar de uitnodigende tekst op het schilderij 'Artist Kom Binne' van de Duitse schilder Carl Windels. Stichting Artist Kom Binne doet onderzoek naar Volendam als kunstenaarskolonie en houdt een register bij van kunstenaars die in Volendam zijn geweest of werk over Volendam hebben gemaakt. Ook wil de stichting belangstelling bevorderen voor Volendam als kunstenaarskolonie in brede publieke kring, bijvoorbeeld door exposities te organiseren en kunstboeken uit te brengen. Tenslotte zet de stichting zich in voor het bewaren van het Volendamse culturele erfgoed in brede zin. De stichting probeert met zoveel mogelijk organisaties en particulieren samen te werken die de doelstellingen en interesses van de stichting raken. Heeft u vragen over Volendamse kunst, cultuur of geschiedenis? Of heeft u voor ons infor- matie, opmerkingen of toevoegingen? Neem dan s.v.p. contact op met onze redactie via e- mailadres [email protected]. Stichting Artist Kom Binne geeft deze nieuwsbrief per e-mail uit in pdf-formaat. Geïnteres- seerden kunnen zich aanmelden voor deze nieuwsbrief per e-mail naar [email protected]. Eerder uitgegeven versies van deze nieuwsbrief kunnen bovendien gedownload worden vanaf internetadres https://artistkombinne.wordpress.com. Redactie: Klaas Kes; Jannig Kwakman; Lida Kwakman; Siem Smit; Gerrit Woestenburg. Zie voor meer informatie ook onze website op https://artistkombinne.wordpress.com. Nieuwsbrief 'De Artist komt bij U Binne' 2 Stichting Artist Kom Binne Woord van de voorzitter Beste lezers, De twaalfde nieuwsbrief van stichting Artist Kom Binne, deze keer met bijdragen van Klaas Kes, Jannig Kwakman, Lida Kwakman, Jan Schilder (Vik), Siem Smit, Jan Tuijp, Peter Veerman en Gerrit Woestenburg, staat voor het grootste deel in het teken van de schilder Willy Sluiter. Jan Willem Sluiter is één van de schilders die in Volendam met een straatnaam zijn geëerd, meer dan terecht in zijn geval. In 1904 staat zijn handtekening voor het eerst in het gastenboek van Hotel Spaander vermeld en daarna tekende hij het gastenboek tot en met 1931 nog zeven keer. Daarnaast staan er op zijn Volendam-kunstwerken nog zeven andere jaartallen vermeld waarin hij zeer waarschijnlijk Volendam heeft bezocht in de periode 1904 – 1931. Willy Sluiter was een graag geziene gast, zowel voor de familie Spaander en de Volendammers in de kunstscene als voor zijn collega-kunstenaars. Pieter Bond, bijgenaamd 'Kanepiet', één van Sluiters schildersmodellen, wordt in deze nieuwsbrief nader uitgelicht. Tevens is er aandacht voor de grote impressionisten waarvan momenteel bekend is dat zij de schilderskolonie Volendam hebben bezocht tussen 1890 en 1900. De namen van Paul Signac, Camille Pissarro, Auguste Renoir en Théo van Rijsselberghe passeren de revue. Tot slot enkele verslagen van en tips over interessante exposities en TV-programma’s. Mede namens de vrijwilligers van stichting Artist Kom Binne wens ik u weer veel lees- plezier toe! Peter Veerman, voorzitter. Nieuwsbrief 'De Artist komt bij U Binne' 3 Stichting Artist Kom Binne Jan Willem 'Willy' Sluiter (1873 – 1949) De keuze van de naam 'Jan Sluiterstraat' in Volendam heeft tot veel verwarring geleid, omdat een beroemde tijdgenoot en schilder bijna dezelfde naam draagt. Deze Jan Sluijters (1881 – 1957) had wel ongeveer dezelfde schilderstijl als Jan Willem Sluiter en schilderde ook in vissersdorpen, maar Jan Sluijters experimenteerde veel meer en heeft daarmee meer roem verworven. De Jan Sluiterstraat is dus vernoemd naar Jan Willem Sluiter, beter bekend onder de naam 'Willy Sluiter', de naam waarmee hij ook zijn werk signeerde. 1 Een foto van een jongere en een zelfportret van een oudere Willy Sluiter. Willy Sluiter kwam heel vaak in Volendam en heeft daar enorm veel schilderijen en vooral tekeningen gemaakt. Hij was een grote sfeermaker en heeft in zijn tekeningen vooral het vrolijke leven van de schilders in Hotel Spaander vastgelegd. Voorbeelden van karikaturen, waarmee Willy Sluiter de draak stak met zijn collega-kunstenaars. 1 Behalve zijn vroege werk dat hij signeerde met 'J.W. Sluiter'. Nieuwsbrief 'De Artist komt bij U Binne' 4 Stichting Artist Kom Binne In zijn schilderijen worden de Volendammers veelal afgebeeld aan het werk, maar vooral uitbundig kermis vierend. Willy Sluiter, Ochtend op de Zuiderzee, olieverf op doek, 100 x 120 cm, Collectie Hotel Spaander Volendam. Sluiter kon de Volendammers goed typeren, wat ook blijkt uit het volgende citaat van Veurman uit 1979: “...Wanneer men deze afbeeldingen met Volendammers bekijkt, verrassend en verkwikkend zoveel kreten van bijval te horen, de herkenning. De bijnamen schallen en er moeten typerende bijzonderheden worden verteld.” Willy Sluiter, Impressies van de Volendammer Kermis. Nieuwsbrief 'De Artist komt bij U Binne' 5 Stichting Artist Kom Binne Het is uniek zoals Sluiter de feestvierende Volendammers weergaf en het is opmerkelijk dat hij bij deze gelegenheden aanwezig was. Blijkbaar was hij een vertrouwde gast! Op zijn kermistaferelen is de opmerking van de criticus Dekker uit 1952 goed van toepassing: “Willy Sluiters kunst is er een van blijde kleuren, van lente-vergenoegde levensvreugde…” Hij sloot vriendschap met de stoere Volendammer vissers en schone dames als Hille Butter die hij met veel liefde portretteerde. Willy Sluiter, Portret van Hille Butter, Willy Sluiter, Oude Visser, 1917, 1917, pastel, 46,5 x 35,5 cm, olieverf op doek, 50,5 x 41 cm, Collectie Kunsthandel Smit Ommen. Collectie Zuiderzeemuseum. Ook de haven van Volendam legde hij meer dan eens vast, op uiteenlopende en vaak verrassende manieren die zijn schilderachtige virtuositeit bewijzen. Dat komt vooral tot uiting in de vaak grote schilderijen van waterspiegelingen in de haven. Willy Sluiter, Wassende Vrouwen aan de Haven van Volendam, 1910, olieverf op doek, 80,5 x 100 cm. Nieuwsbrief 'De Artist komt bij U Binne' 6 Stichting Artist Kom Binne Willy Sluiter, Moeder en Dochter aan de Haven, olieverf op doek, 65 x 80 cm, Particuliere collectie Volendam. Meer voorbeelden van Willy Sluiters haventaferelen met de voor hem zo typerende waterweerspiegeling. Met zijn Volendamse werken is Sluiter bepaald succesvol. Zijn typering van de Volendamse vissersvrouw in klederdracht wordt zelfs een algemeen bekend beeld, ook al omdat hij het type vaak in zijn reclamewerk gebruikt. Willy Sluiter start zijn loopbaan als kunstenaar in Dordrecht en Zwijndrecht, waar hij opgroeit als de zoon van een notaris. Zijn artistieke talent wordt al snel opgemerkt op het Gymnasium en hij krijgt dan ook het advies naar de kunstacademie te gaan. Zijn vader ziet echter voor hem meer een toekomst als notaris. Maar omdat Willy daarmee alleen akkoord gaat onder de voorwaarde dat hij de akten mag illustreren met boerenkoppen, Nieuwsbrief 'De Artist komt bij U Binne' 7 Stichting Artist Kom Binne wordt het toch de Academie voor Beeldende Kunsten in Rotterdam. Hij sluit deze studie af in 1892 en ontvangt een zilveren rijksmedaille voor de beste leerling in de categorie 'Tekenen naar naakt levend Model'. Toch wil Willy zich verder ontwikkelen en volgt in de winter van 1893/1894 een cursus aan de Haagse Academie van Beeldende Kunsten in 'handtekenen naar model, voorwerpen en klein pleister'. Willy Sluiters typering van de Volendamse vissersvrouw in klederdracht wordt een algemeen bekend beeld, ook al omdat hij het type vaak in zijn reclamewerk gebruikt. Willy Sluiter ontwikkelt zich tot een zeer veelzijdig kunstenaar die op vaak zeer vakkundige en karakteristieke wijze de wereld om zich heen verbeeldt. Hij beperkt zich niet qua onderwerp en evenmin qua techniek. Naast olieverfschilderijen van Katwijk, Volendam en Laren vervaardigt hij ook pastelportretten en humoristische tekeningen. “Sluiter schenkt van nature gaarne zijn aandacht aan den grappigen kant van de dingen om ons heen en zijn gegeven wondertalent van vliegensvlug krabbels maken, gelijkenissen treffen en zelfs chargeeren.” Dat tekentalent exploiteert hij met het maken van affiches, reclame- boodschappen en politieke prenten voor het blad 'De Ware Jacob'. Meer kermistaferelen van Willy Sluiter. Nieuwsbrief 'De Artist komt bij U Binne' 8 Stichting Artist Kom Binne In zijn schilderijen stelt Sluiter geen misstanden aan de kaak. Hij zoekt de monumentaliteit, het stoere en het bonkige en benadert al zijn onderwerpen vanuit een schilderkundig standpunt. Dat komt hem vaak op het verwijt van weinig diepgang in zijn schilderijen te staan. Toch was er gedurende zijn hele loopbaan een goede verstandhouding tussen hem als kunstenaar en zijn publiek en was hij vanaf zijn eerste tentoonstelling succesvol. Willy etaleerde een karaktereigenschap die mede doorslaggevend was voor zijn carrière: Hij was een aimabele man, gemakkelijk in de omgang en bereid om zijn organisatorische kwaliteiten in te zetten voor het culturele leven en de nodige tijd te investeren in zakelijke en vriendschappelijke contacten. In 1893 werd hij bestuurslid van de schildersvereniging Pictura in Dordrecht en het schilderkundig genootschap Pulchri Studio in Den Haag. Willy Sluiter, Visserman met Zuidwester, 1931, olieverf op doek, 100 x 80 cm, Collectie Hotel Spaander Volendam. In Den Haag ontmoette Willy belangrijke schilders als Taco en Hendrik Mesdag en Willem Roelofs. Ook opende Théophile de Bock