Vanylven kommune 2020 Møre og Romsdal fylkeskommune Stab for strategi og styring desember 2020 Innhald/tema: Demografi Folkehelse, barnehage og sjukeheim • Folketal, folketalsvekst og innvandring • Bruttoinntekt, utdanningsnivå og barnehage Næringsstruktur og sysselsetting Bustadar og hushald • Sysselsetting, pendling og næringsstruktur • Bustadar, hushald og bustadbygging Vidaregåande utdanning Kommunal planlegging • Elev- og gjennomføringsstatistikk • Tal på oppstartsvarsel for plansaker Kommunebeskriving Demografi I januar 2019 var folketalet i Vanylven 3 163, det er ei endring på -24 personar (-0,8 prosent) frå året før. Folketalsutviklinga er resultatet av fødselsoverskot pluss nettoflytting. Desse komponentane kan vi bryte ned for å forstå utviklinga enda betre. Fødselsoverskotet er talet på fødde eit år minus talet dødde same år. I 2018 blei det fødd 24 barn samstundes som det dødde 45 personar i befolkninga. Det gav eit fødselsoverskot på -21. I 2017 var talet på fødde 33, døde 37 og fødselsoverskotet -4. Fødselstala er låge både regionalt og nasjonalt, og det er svært få kommunar kor fødselstala er høge nok til å oppretthalde befolkningsstorleiken utan tilflytting eller innvandring. Forutan fødselsoverskotet er det innanlandskflytting og innvandring som vil avgjere om ein kommune opplev vekst eller nedgang. For fylket samla er den innanlandske nettoflyttinga negativ, med eit flyttetap på kring 1000 personar årleg i tidsperioden sida 2012. Av det flyttetapet utgjer om lag 60 prosent personar som tidligare har innvandra til fylket. Den innanlandske nettoflyttinga for kommunen var i 2018 på -3 personar. Det er høgare enn året før, med ei endring på 15 personar. Nettoinnvandringa har vore årsaken til den gode folketalsutviklinga fylket har vore gjennom det siste tiåret. Her har særleg arbeidsinnvandringa vore avgjerande. No er talet innvandrarar til fylket lågare enn tidligare. Talet som utvandrar har auka dei seinare åra som ei følgje av nedturen i oljerelaterte næringar, men det kan sjå ut som det no har snudd. Nettoinnvandringa til Vanylven var på 0 personar. Det er 6 personar lågare enn året før. Det siste tiåret har folketalet i kommunen sunke med 331 personar, som er ei endring på -9,5 prosent. Av dei 35 kommunane i fylket kjem kommunen på 35. plass i befolkningsutvikling i perioden. Folketalsutviklinga handlar om meir enn berre vekst eller nedgang i folketalet. Samansetninga av befolkninga er svært viktig for utviklinga, og ikkje minst for korleis det offentlege skal dimensjonere sitt tenestetilbod. Per 1. januar 2019 hadde kommunen 629 barn og unge under 20 år, noko som tilsvarar 19,9 prosent av befolkninga. Talet på personar 67 år og eldre i befolkninga var 783 og utgjer 24,8 prosent. For fylket er delen barn og unge på 23,9 prosent, medan andelen eldre er 16,9 prosent. Talet kvinner per 100 menn i aldersgruppa 20-39 år har vore lågt i Møre og Romsdal samanlikna med dei andre fylka i lengre tid. I 2019 er det 90,7 kvinner i aldersgruppa 30 til 39 år per 100 menn i Møre og Romsdal, medan det i Vanylven er 87,3. Vanylven kommune Kjelde: SSB Kommunebeskriving Utdanning Den nasjonale utviklinga er at stadig fleire tek høgare og lengre utdanningar, og kvinnar i særleg grad. Utdanningsnivået i befolkninga viser kor mange som har kva som deira høgaste fullførte utdanning. På landsbasis (2018) har 25,8 prosent av befolkninga grunnskole som høgaste utdanning, 40,1 prosent har vidaregåande skule eller fagskule, 24,1 prosent kort høgare utdanning (inntil 4 år) og 10,0 prosent har lang høgare utdanning (4 år eller meir). I Vanylven er fordelinga 29,8 prosent med grunnskole, 51,1 prosent med vidaregåande skule eller fagskule, 16,8 prosent med kort høgare utdanning og 2,3 prosent med lang høgare utdanning. Dei siste ti åra har utviklinga vore -4,7 prosentpoeng for grunnskuleutdanning, 0,5 prosentpoeng for utdanning frå vidaregåande skule og fagskule, 3,6 prosentpoeng for kort høgare utdanning (inntil 4 år) og 0,6 prosentpoeng for lang høgare utdanning (4 år eller meir). I Møre og Romsdal er det fleire som veljar yrkesfaglege enn studiespesialiserande studieretningar når dei startar på vidaregåande skule. Av 2013-kullet i fylket gjennomførte 63,0 prosent av dei som starta på yrkesfag utdanninga si, medan 90,9 prosent av dei som starta på studiespesialiserande studiar same år gjennomførte den. Inntekt Inntekt er eit viktig tema knytt til levekår. Ofte nyttar ein median som sentralitetsmål når ein ser på inntektsstatistikk. Median er midtverdien i talrekke som er rangert (summen av dei to delt på to om det er partal). På denne måten blir ikkje sentralitetsmålet påverka av ekstremverdiar på same måte som gjennomsnitt kan bli. I 2018 var brutto medianinntekt i Vanylven 349 600 kroner. Brutto medianinntekt i Møre og Romsdal var 390 500 i 2018, opp 12 500 kroner frå 2017 (378 000 kroner). I Noreg var den 401 400 kroner i 2018 og 389 300 kroner i 2016, ei endring på 12 100 kroner. Sysselsetting Folketalsutviklinga i Møre og Romsdal er sterkt knytt til utviklinga i arbeidsmarknaden. Den sterke folketalsauka som fylket har opplevd har vore eit resultat av arbeidsinnvandring, samstundes som vi i liten grad ser tilflytting til stader som ikkje har hatt eit arbeidsmarknad med god utvikling. I Vanylven var det i alt 1 357 sysselsette som hadde arbeidsstaden sin i 2018. Endringa i perioden 2008 til 2018 var på -6,6 prosent. Det er den 28 sterkaste utviklinga av dei 35 kommunane i fylket. Av dei sysselsette i kommunen arbeider høvesvis 176 i jordbruk, skogbruk og fiske, 254 i sekundærnæringar, 333 i sørvisnæringar, 60 i off.adm., forsvar og sosialforsikring, 117 i undervisning, 389 i helse- og sosialtenester og 19 i personleg tenesteyting. Merknad til sysselsettingstala: I den registerbaserte sysselsettingsstatistikken til SSB har ein stor del av dei tilsette ved NTNU Ålesund fått arbeidssted i Trondheim i 2017. Anslagsvis er det om lag 250 personar som er omfatta av denne feilen. Dette medfører at sysselsettingstala, særleg innan utdanning i statleg sektor, er underrapporterte for 2017 – både for Ålesund og fylket samla. I tillegg til å påverke talet på og utviklinga i sysselsettinga frå 2016 til 2017 og 2017 til 2018, påverkar dette også pendlarstatistikken. Vanylven kommune Kjelde: SSB Demografi Vanylven kommune Kjelde: SSB Demografi Folketalsutvikling per grunnkrets 2015 til 2020 Vanylven kommune Kjelde: SSB Demografi Folketal per grunnkrets 1. januar2020 80 år eller 0-5 år 6-15 år 16-19 år 20-24 år 25-29 år 30-49 år 50-59 år 60-66 år 67-69 år 70-79 år eldre I alt 15110101 Nordstranda 3 16 6 5 8 23 26 13 3 14 9 126 15110102 Fiskå 36 57 31 40 18 122 46 37 15 48 39 489 15110103 Eide 3 6 10 11 11 17 24 11 5 21 14 133 15110104 Tunheim 10 29 13 14 7 42 23 20 3 22 11 194 15110105 Sylte 6 20 8 7 3 33 22 8 3 24 3 137 15110106 Slagnes 6 25 7 3 3 32 31 20 6 7 9 149 15110107 Åheim 15 22 20 35 17 64 59 18 15 34 27 326 15110108 Thue 5 17 14 13 10 29 22 24 3 15 12 164 15110109 Gusdal 3 7 3 6 4 11 17 8 8 17 6 90 15110201 Øyra 3 6 3 3 3 14 10 14 5 14 7 82 15110202 Eidså 0 13 6 10 0 28 14 23 7 12 7 120 15110203 Løset 3 0 3 9 3 11 11 3 3 7 9 62 15110204 Myklebust 11 23 9 4 6 38 22 11 12 26 24 186 15110205 Vik 6 11 9 15 10 29 29 28 15 36 12 200 15110206 Nordal 3 0 3 3 6 8 10 6 4 11 3 57 15110207 Skår/Eikrem 4 7 6 4 6 15 15 11 6 12 12 98 15110208 Rovde 7 9 4 10 3 27 31 30 3 17 10 151 15110209 Sundnes 0 11 3 3 6 15 13 15 6 22 3 97 15110301 Sørbrandal 3 0 0 8 6 9 7 11 9 12 6 71 15110302 Hakallestranda 10 11 7 4 6 35 20 30 12 36 14 185 15119999 Uoppgitt grunnkrets 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 I alt 137 290 165 207 136 602 452 341 143 407 237 3 117 Vanylven kommune Kjelde: SSB Demografi Vanylven, folketalsutvikling, 2005-2020 4 000 3 500 3 000 2 500 2 000 Tal personar 1 500 1 000 500 0 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 Befolkning utan innvandrarar Innvandrarar Vanylven kommune Kjelde: SSB Demografi Vanylven kommune SSB sitt framskrivingsalternativ MMMM (hovudalternativ) ligg til grunn for framskrivingane. Kjelde: SSB Demografi Folketalsvekst etter type, 2005-2019 80 60 40 20 0 -20 Tal personar -40 -60 -80 -100 -120 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 Fødselsoverskot -14 -19 -9 4 -20 -22 -14 -4 -14 -20 -11 -20 -4 -21 -21 Nettoinnvandring -6 18 15 11 61 17 19 12 6 9 25 4 6 0 10 Nettoinnflyttting, -83 -52 -12 -50 -64 -50 -35 -59 -26 -33 -16 -37 -18 -3 -35 innanlands Folkevekst -104 -53 -6 -36 -23 -54 -29 -52 -34 -44 -2 -53 -16 -24 -46 Vanylven kommune Kjelde: SSB Demografi Vanylven kommune Tal personar 100 -40 -20 20 40 60 80 0 1960 1961 1962 1963 1964 1965 1966 1967 1968 1969 1970 til 1960 2019. frå Fødselsoverskot, 1971 1972 1973 Fødselsoverskot 1974 1975 1976 1977 1978 1979 1980 1981 1982 1983 1984 1985 Tal levandefødde Tal 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 Tal døde Tal 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 Kjelde: SSB Demografi Vanylven kommune Del fødslar av folketal 0,0 0,0 % 0,2 % 0,4 % 0,6 % 0,8 % 1,0 % 1,2 % 1,4 % 1,6 % 1,8 % 1980 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 Relativ del fødde av folketalet av del fødde Relativ 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 Kjelde: SSB Demografi Folketalspyramide år 2020 og 2035 100 år eller eldre -19 2 95-99 år -20 12 90-94 år -47 24 85-89 år -48 58 80-84 år -83 82 75-79 år -115 129 70-74 år -126 137 65-69 år -112 111 60-64 år -104 121 55-59 år -103 124 50-54 år -91 92 45-49 år -87 65 40-44 år -57 70 35-39 år -67 75 30-34 år -58 75 25-29 år -82 125 20-24 år -102 97 15-19 år -66 71 10-14 år -66 74 5-9 år -53 63 0-4 år -12 2 150 100 50 0 50 100 150 200 Tal personar Kvinner 2020 Menn 2020 Kvinner 2035 Menn 2035 Vanylven kommune SSB sitt framskrivingsalternativ MMMM (hovudalternativ) ligg til grunn for framskrivingane.