Gola Dla Uczniów Klasy 3 Zadzwonił Ostatni Dzwonek Przed Weekendem, Rozpoczęła Się Nasza Wycieczka

PRZYRODA UCZY NAJPIĘKNIEJ

Edycja 2009

ROK DZIECI I MŁODZIEŻY 2

SKKT ,, ŁAZIKI’’‐ KL.III SZKOŁA PODSTAWOWA W GOLI WOJ.WIELKOPOLSKIE EDYCJA 2009r. 3

Do realizacji w II edycji wybraliśmy zadania

DZIEDZICTWO KULTUROWE

SKKT ,, Łaziki’’ SP w Goli

ul. Szkolna 2

63-233 Jaraczewo woj. wielkopolskie

ZARZĄD GŁÓWNY PTTK

Ul. SENATORSKA 11

,, Przyroda uczy najpiękniej’’ edycja 2009 00-075 Warszawa 6

ZIELONY CERTYFIKAT‐ KLASA III‐ 2008/2009

1. Aspekt przyrodniczy

• Dzieci kl.3 poznały zasady ochrony zwierząt dziko żyjących na naszym terenie‐ spotkanie z myśliwymi z KOŁA ŁOWIECKIEGO i z leśnikiem w Nadleśnictwie Jarocin. Treści zajęć zintegrowanych: PRAWA ZWIERZĄT, TAJEMNICE LASU.

• Edukacja przyrodnicza, ekologiczna, na rzecz zrównoważonego rozwoju prowadzona jest w kl.3 w sposób szczególny (i poza zakresem narzuconym przez podstawy programowe) dzieci realizowały w ramach ,, ROKU PRZYRODY’’ w PTTK 2008 zadania projektu ,, Przyroda uczy najpiękniej’’ . Uzyskały wyróżnienie na szczeblu ogólnopolskim,.,, ROK DZIECI I MŁODZIEŻY W PTTK’’‐2009r realizacja zadań II edycji projektu ,, Przyroda uczy najpiękniej’’

• Dzieci brały udział w akcji zbierania baterii w szkole

2. Aspekt ekonomiczny

• Dzieci uczą się oszczędzania energii elektrycznej‐ podczas przerw wyłączane jest światło w sali. Ma to wpływ poziom zużycia energii przez szkołę. • Podczas zaj. zintegr. pogadanki nt. oszczędzania wody, zakręcania kranów; właściwego korzystania z wody w WC. • W ciągu roku szkolnego otrzymywałam nowe pomoce dydaktyczne do nauczania zintegrowanego. • Szkoła znajduje się w pięknym parku. Dzieci dbają , by było wokół czysto. Budynek w którym dzieci uczą się jest odremontowany. Sale są jasne, czyste, zadbane. Na parapetach w naszej sali jest dużo kwiatów doniczkowych , które zasadziły dzieci i one o nie dbają.

3. Aspekt kulturowy

• W okolicy szkoły są miejsca pamięci narodowej. Jest to obelisk w Jaraczewie poświęcony poległym i pomordowanym mieszkańcom w I i II wojnie światowej. Dzieci były na wycieczce i zapaliły znicz 1 Listopada. Brały udział w obchodach Święta Niepodległości, składały wiązanki kwiatów. • W Jaraczewie , miejscu zamieszkania uczniów jest kościół zabytkowy. Jedno z zadań realizowanego projektu w II edycji ,, Przyroda uczy najpiękniej’’ dotyczy tego zabytku. Dzieci pracowały wokół kościoła,. wykonywały prace pielęgnacyjne i porządkowe przy roślinach ozdobnych. • Ucz. kl.3 brali udział w realizacji zadań projektu ,, Poznajemy historię, sztukę i kulturę ludowa regionu’’: ‐spotkaniu z rzeźbiarzem ludowym i warsztatach rzeźbiarskich, wyszywały serwetki , które eksponowane były na wystawie w szkole, poznawały tradycje i zwyczaje wielkanocne. • Dzieci podczas rajdów, wycieczek autokarowych po bliższej i dalszej okolicy poznają swoją ,, Małą Ojczyznę’’. • Dzieci kl.3 prezentowały programy artystyczne dla środowiska,: program z okazji Dnia Papieskiego i jasełka w jaraczewskim kościele, program bożonarodzeniowy dla pracowników szkoły i emerytów, program z okazji dnia Dziadka i Babci. • Podczas ,,Rajdu pod parasolami’’ dla uczniów powiatu jarocińskiego uczestnicy przemierzają trasy po gminie Jaraczewo, Na mecie rajdu odbywa się konkurs z wiedzy o Gminie Jaraczewo. • Ucz.kl.3 brali udział w szkolnych i gminnych uroczystościach , np. z okazji Święta niepodległości. Na zaj. zintegrowanych poznawali PIĘKNO POLSKIEJ WSI, POLSKIE OPOWIEŚCI, • Podczas zaj. zintegrowanych wpajany jest szacunek do wartości narodowych i religijnych: NASZE MAŁE OJCZYZNY, MÓJ KRAJ,

4. Aspekt społeczny

• Ucz.kl.3 realizowali zadania zawarte w Programie Profilaktyki dla nich zaplanowane. Rodzice wysłuchali pogadanek podczas zebrań, np. ,,Wolność oddechu, zapobiegaj astmie’’ • Jako wych. kl.3 , a od m‐ca kwietnia też kl.2 mam rozeznanie o warunkach socjalnych moich uczniów. Oprócz informacji uzyskanych od rodziców w opr. kwestionariuszu prowadzę rozmowy z rodzicami, uczniami. Odwiedzam ich w domach rodzinnych. • Dzieci podczas pogadanek są informowane o zasadach bezpieczeństwa w szkole, podczas zajęć pozalekcyjnych, wycieczek, rajdów, podczas jazdy autobusem ( zapisy w dzienniku lekcyjnym). Ucz.kl.3 brali udział w spotkaniu z przedstawicielami policji, w m‐cu grudniu. Otrzymały specjalne opaski odblaskowe ufundowane przez Urząd Gminy w Jaraczewie. Brały udział w konkursie plastycznym KRUS Ostrów Wlkp. ,, BHP w gospodarstwach rolnych”. Brały udział w projekcie ,, Laurka dla Mamy’’‐ Mamo , bądź zdrowa. Zbadaj się’’.

Wysłuchały pogadanek higienistki szkolnej ( zapisy dziennik lekcyjny). Biorą udział we fluoryzacji.

• Pomoce dydaktyczne i urządzenia dla dzieci z nauczania zintegrowanego są sprawne. Ich stan techniczny nie wzbudza zastrzeżeń. • Monitory w sali komputerowej mają odpowiednie zabezpieczenia, by nie szkodziły zdrowiu dzieci podczas zajęć z informatyki. • Dzieci korzystają z dożywiania‐ obiady –dofinansowanie z GOPS‐u‐ 6 ucz. z mojej klasy korzysta bezpłatnie. Wszyscy ucz.kl.3 korzystają z ciepłego napoju –herbata oraz mleka. P. dyrektor dostarcza uczniom zdrowych przekąsek; jabłka, jogurty, soki… • Ucz.kl.3 zostali włączeni do prac SU. Wdrążają się do pracy wraz z kolegami z klas IV‐VI. • Dzieci kl.3 brały udział w akcji ,, Sprzątanie Świata’’, ,,Dniu Ziemi’’. Odwiedziły weterynarię w Jaraczewie i dowiedziały się jak mają dbać o swoje zwierzaki domowe. Wykonały plakaty w których pokazali innym kolegom jak o zwierzaki mają dbać, by nie robić im krzywdy , a zwierzaki by były dobrze zadbane i miały właściwą opiekę. • Podczas zajęć zintegrowanych : teksty czytanek, lektury , spektakle teatralne, pogadanki treści: KOLEGA NA WÓZKU, JESTEŚMY TACY SAMI, LOS TAK CHCIAŁ, W POSZUKIWANIU DOBRA 9

• Dzieci dbają o park w którym mieści się szkoła. Pracowały wraz z rodzicem p. Mikołajczakiem i wychowawcą przy skalniku , przyniosły rośliny na skalniak.

• Dzieci kl.3 korzystają z zajęć pozalekcyjnych. Współpraca z rodzicami , z instytucjami, np. biblioteka w Jaraczewie, Odział PTTK Jarocin, wizyty w zakładach pracy , GOK, NZOZ w Jaraczewie, weterynaria, nadleśnictwo Jarocin, Koło Łowieckie w Jaraczewie ułatwia‐ realizację tych zajęć. • Informacje o działaniach moich i uczniów umieszczam na stronie WWW naszej szkoły. • Do realizacji wielu zadań włączam rodziców moich uczniów, którzy pomagają finansowo, są opiekunami podczas wycieczek, rajdów. Pomagają w przygotowaniu strojów do przedstawień. Pozyskuję sponsorów, gdyż nie wszystkich uczniów stać, by brali w płatnych imprezach.

SZCZEGÓŁOWE ZAPISY W DZIENNKU LEKCYJNYM, DZIENNIKU ZAJĘĆ ŚWIETLICOWYCH, SZKOLNEJ STRONIE WWW

KWIECIEŃ 2009r. Elżbieta Grześkowiak

• Zabytek środowisko kulturowe.

• Historia zapisana w przestrzeni.

• Co zostawili po sobie nasi przodkowie?

Przedstaw w dowolnej formie zabytek, który Cię zachwyca.

Jest to zabytkowy kościół pw. Św. Marii Magdaleny, który znajduje się w Jaraczewie

Obecny nasz proboszcz kanonik, dziekan ks. Stefan Czarnecki

Plebania obok kościoła-i poł. XIX w. 13

Plebania w Jaraczewie

Widok kościoła od strony parku im. Powstańców Wielkopolskich

• Jak chronimy zabytki?- możliwości i formy ochrony dziedzictwa kulturowego

Wybrany przez nas zabytek to kościół pw. św. Marii Magdaleny. Jest to dla nas i naszej społeczności lokalnej miejsce bardzo ważne, dlatego należy je chronić.

Wykonaliśmy prace pielęgnacyjne wokół niego.

Praca nasza polegała na zbieraniu śmieci, połamanych gałązek…

Pomogli nam w sprzątaniu także rodzice…

Wokół dębu pomnika przyrody…

Z prawej strony dęby pomnik ks. Ignacego Andersza

Po sprzątaniu… 21

Przed wejściem głównym…

Niżej dziewczynki sprawdzają obwód dębu pomnika przyrody…

W sobotę kolejne prace porządkowo-pielęgnacyjne…

Pracujemy obok dębu pomnika przyrody…

Michał i Hubert grabią, dziewczynki pieliły chwasty…

Przed wejściem, gdzie jest umieszczona tablica, że nasz kościół jest obiektem zabytkowym…

ZDROWIE

My -podczas Dnia Ziemi ucz. kl. II ... zadania kontynuujemy jako trzecioklasiści 29

Na gazetce w szkole i naszej stronie WWW informujemy o naszych poczynaniach…

RÓŻNE RODZAJE AKTYWNOŚCI WPŁYWAJĄ NA JAKOŚĆ ŻYCIA

Zinterpretuj znane polskie powiedzenie ,, W zdrowym ciele zdrowy duch’’ i na przykładzie własnych doświadczeń przedstawiamy , w jaki sposób dbamy o zdrowie i kondycję fizyczną.

W jaki sposób zdrowy styl życia jest propagowany przez gminę, w której mieszkamy, czyli przez Gminę Jaraczewo?

Z młodymi ornitologami na łąkach w Jaraczewie

24 IV 2009 - siedemnastu uczniów Szkoły Podstawowej w Goli uczestniczyło w wycieczce ornitologicznej na łąki w okolicy Jaraczewa. Opiekunem grupy była pani Elżbieta Grześkowiak.

Tuż po godzinie 13, kiedy w SP Gola dla uczniów klasy 3 zadzwonił ostatni dzwonek przed weekendem, rozpoczęła się nasza wycieczka. Plany były ambitne, bo z Goli do Jaraczewa mieliśmy dotrzeć w niecałe dwie godziny, co się później okazało nierealne.

Celem naszego spotkania było poznanie kilku podstawowych gatunków ptaków. Już na samym początku obserwowaliśmy bardzo popularnego ptaka krajobrazu rolniczego jakim była jaskółka dymówka.

Później było już tylko lepiej ... Zaczęło się od błotniaka stawowego, a skończyło na bocianie czarnym , którego majestatem mogliśmy się cieszyć przynajmniej kilkanaście minut. 34

Z racji na fakt, iż dzieci z tej klasy nie raz już brały udział w prelekcjach, a ich świadomość ekologiczna jest wysoka, postanowiliśmy zbierać nylonowe sznurki, które są bardzo dużym zagrożeniem dla młodych bocianów. Uczniom tematyka ta jest dobrze znana, bo szkołę od gniazda dzieli zaledwie kilkadziesiąt metrów. Jak pokazuje fotka zebraliśmy ich całkiem sporo.

liczba odsłon: 56

Opracował: Bartosz Skrzypczak, Południowowielkopolska Grupa OTOP, [email protected]

INFORMACJA O NASZEJ WYPRAWIE UKAZAŁA SIĘ W INTERNECIE

NAPISALISMY TEŻ O NIEJ NA NASZEJ SZKOLNEJ STRONIE WWW

Podczas spaceru zobaczyliśmy i obserwowaliśmy jaskółki bociana czarnego kosy kaczki krzyżówki myszołowa żurawie słowika błotniaka stawowego

jaskółki bocian czarny

kos kaczki krzyżówki

myszołów żurawie

słowik błotniak stawowy

bocian biały

Gmina Jaraczewo położona jest we wschodniej części województwa wielkopolskiego, jednocześnie stanowi jedną z czterech gmin powiatu jarocińskiego.

Powierzchnia gminy Jaraczewo wynosząca 133 km2 plasuje Jaraczewo w grupie gmin średnich obszarowo w województwie wielkopolskim. Gminę tworzą 22 wsie sołeckie: Bielejewo, Brzostów, Cerekwica Nowa, Cerekwica Stara, Gola I, Gola II, Góra, Łobez, Łobzowiec, Łowęcice, Łukaszewo, Niedźwiady, Nosków, Panienka, Parzęczew, Poręba, Rusko, Strzyżewko, Suchorzewko, Wojciechowo, Zalesie oraz Jaraczewo, stanowiące siedzibę władz gminnych.

Gminę zamieszkuje ogółem 8.339 osób co statystycznie plasuje Jaraczewo również w grupie gmin średnio zaludnionych.

Gmina posiada dobre powiązania komunikacji drogowej. Przez gminę przebiega droga krajowa Nr 12 relacji Łęknica - Dorohusk. Przez 38

gminę przebiega także trasa kolejowa drugorzędowa Jarocin - Leszno.

Pod względem ukształtowania powierzchni teren gminy jest obszarem typowo nizinnym, z rzadka tylko urozmaiconym ostańcami morenowymi. Rzeźba terenu jest pochodzenia polodowcowego Obejmuje obszar Niziny Południowowielkopolskiej na styku Wysoczyzny Leszczyńskiej i Kaliskiej rozciętych Pradoliną Żerkowsko - Rydzyńską.

Pod względem ukształtowania powierzchni najbardziej urozmaicona jest północna cześć gminy leżąca w Pradolinie Żerkowsko - Rydzyńskiej, gdzie zachowały sie cztery ostańce morenowe, a różnice wysokości względnych sięgają 20 m. Są to:

- tzw. Pagór Góry o długości około 500 m i szerokości około 200 m, osiągający 112 m n.p.m. oraz około 20 m wysokości względnej

- tzw. Pagór Panienki o długości około 3 km i szerokości do 1 km, zbudowany z piasków, o kulminacji 107 m n.p.m. i wysokości względnej dochodzącej do 15 m;

- tzw. Pagór Zalesia, dwa ostańce osiągające kulminacje 97 m n.p.m. i wysokość względną 5 m.

Mniej urozmaicona jest południowa cześć gminy. Dominuje tutaj jeden poziom opadający ku północy i południowemu zachodowi.

Najniżej położony punkt gminy leży nad Kanałem Obry pomiędzy Górą i Panienką, a jego wysokość wynosi 91,2 m n.p.m.. Zaś najwyższym punktem gminy jest wzniesienie około 1 km na południe od Ruska, osiągające 135,6 m n.p.m..

Najważniejszym ciekiem wodnym gminy jest rzeka Obra, lewobrzeżny dopływ Warty. Całkowita długość Obry wynosi 253 km, a powierzchnia dorzecza 4021 m2. Wypływa w okolicach Wałkowa na wysokości 140 m n.p.m., wpada natomiast do Warty w Skwierzynie na wysokości 24 m n.p.m.. Na terenie byłego województwa kaliskiego płynie około trzydziestokilometrowy odcinek początkowy Obry, z czego 2/3 na terenie gminy Jaraczewo. Drugim ciekiem wodnym, przecinającym wschodni kraniec gminy jest rzeka Lubieszka, będąca lewym dopływem Lutyni.

Pokrycie glebowe gminy jest bardzo zróżnicowane. W południowej części występują gleby brunatne wytworzone z glin zwałowych i bielic nagliniowych a w północnej i zachodniej słabsze gleby pseudobielicowe oraz brunatne wyługowane. Na terenie gminy znajdują sie bogate złoża żwirów, iłów oraz gytii wapiennej ( wysokiej jakości wapno nawozowe ) 39

Z kart historii…

Udokumentowane historyczne dzieje terenów gminy sięgają okresu panowania Kazimierza II Wielkiego i Władysława Jagiełły. Najwcześniejsze wzmianki dotyczą wsi Góra. Udokumentowane jej dzieje rozpoczynają sie od 1324 roku. Natomiast Jaraczewo, obecna siedziba władz gminnych, było rodzinnym grodem Jaraczewskich herbu Zaremba. Jednakże osadnictwo na tym terenie jest znacznie wcześniejsze, o czym świadczyć mogą znaleziska archeologiczne, zwłaszcza groby skrzyniowe datowane na V- III wiek p.n.e. Na podstawie dokumentów historycznych stwierdzić należy, iż od najdawniejszych czasów centrum tych terenów była wieś Jaraczewo, dlatego też najwięcej przekazów historycznych dotyczy tej właśnie miejscowości. Za datę założenia Jaraczewa uważany jest rok 1394, kiedy to w aktach sądowych pojawiło sie nazwisko jednego z członków wpływowego wówczas rodu Zarembów, Beniamina z Jaraczewa. Imię to było bardzo charakterystyczne dla rodu Zarembów.. Nosił je również syn wspomnianego wyżej Beniamina, zwany Beniaminem Młodszym lub krócej Benkiem z Jaraczewa. W aktach kościelnych informacji o Jaraczewie można szukać około sto lat wcześniej. Pełniący godność biskupa poznańskiego w latach 1294- 1317 Andrzej Zaremba być może już wtedy erygował jaraczewski kościół pod wezwaniem św. Marii Magdaleny, o czym świadczy może fakt nadania tutejszej plebanii dziesięcin kmiecych ze wsi Gola, Jaraczewo, Wojciechowo. Nie można również pominąć wydarzeń roku 1369. W obliczu spodziewanej śmierci króla Kazimierza Wielkiego, który nie pozostawił po sobie męskiego potomka, w kraju zastanawiano sie nad sukcesją. W kręgach rycerstwa wielkopolskiego pojawiła się myśl, by na tron wynieść księcia oleśnickiego z rodu Piastów, Konrada II. 9 września 1369 roku w Miliczu dwudziestu panów wielkopolskich zobowiązało sie udzieliła zbrojnego wsparcia Konradowi. Jednym z tych dwudziestu panów był Beniamin z Jaraczewa. Jednak w 1370 roku na tronie polskim zasiadł Ludwik Węgierski i dokument z 1369 roku, jako epizodyczny, poszedł w zapomnienie. Gdy po latach ponownie zwrócono na niego uwagę, okazało sie, że stanowi on cenne źródło dziejów regionu. W wiekach XIV i XV Jaraczewo było wsią należącą do rodu Zarembów. Z biegiem czasu przyjęli oni nazwisko Jaraczewscy z herbem Zaremba. Posiadali Jaraczewo do XVII wieku. Za ich przyczyną na miejscu dziedzicznej wsi powstało miasto. Przywilej lokacyjny od króla Zygmunta I Starego otrzymał w 1519 roku Tyburcy Jaraczewski. Jaraczewo jest jednym z dwóch miast wielkopolskich lokowanych w XVI wieku, dla których zachował sie oryginalny dokument, sporządzony w języku łacińskim, a napisany w kancelarii królewskiej na pergaminie z przywieszoną do niego pieczęcią. Mimo iż Jaraczewo było niewielkim miasteczkiem, dla okolicznych miejscowości stanowiło centrum, gdzie można było załatwia wszelkie sprawy. W 1789 roku liczyło 322 mieszkańców, a liczba ich dynamicznie rosła, ale tylko do roku 1871. 40

Wówczas osiągnęła wielkość 1105 osób. W latach następnych nastąpiło zahamowanie rozwoju i spadek liczby mieszkańców. W 1900 roku było ich tylko 861. Przyczyn upadku miasta pod koniec XIX wieku było wiele, ale jedną z najważniejszych stanowiło to, że Jaraczewo znalazło sie poza bezpośrednim zasięgiem dynamicznego czynnika urbanistycznego, jakim był rozwój kolejnictwa. Jaraczewo było miastem przez 415 lat, do roku 1934, kiedy to Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 28 maja 1934 roku zmieniony został ustrój miejski w 19 miastach wielkopolskich, w tym również w Jaraczewie. W wyniku III rozbioru Polski Jaraczewo zostało wciągnięte w granice państwa pruskiego. Okres pruskiej niewoli, to okres kształtowania się silnej odrębności narodowej Polaków. Jak w całej Wielkopolsce, tak i w Jaraczewie ludność polska starała się jednoczyć w walce z zaborcą o narodowe przetrwanie. W tym czasie powstawało wiele stowarzyszeń mających na celu umacnianie polskiej działalności na niwie gospodarczej. Ostoja polskości stały się cechy rzemieślnicze. Na tle wszystkich zrywów narodowych, jakle miały miejsce w Jaraczewie, nie sposób nie wspomnieć również o fali strajków szkolnych w latach 1901/1902, 1906/1907. Siłą polskich organizacji, dzięki którym przetrwał język i kultura narodowa, było to, że miały one charakter masowy. Okres II wojny światowej, podobnie jak w całej Polsce, zapisał wiele bolesnych kart także w dziejach ludności Jaraczewa. Wielu mieszkańców zginęło walcząc w szeregach Armii ,,POZNAŃ’’, w hitlerowskich obozach i więzieniach. Czarną datą w dziejach miejscowości był 11 październik 1939 roku, kiedy to wysiedlono około 90 % polskiej ludności. Po wyzwoleniu nastąpił okres odbudowy i rozbudowy miejscowości. Powstało wiele nowych obiektów użyteczności publicznej oraz zakładów pracy. Do dnia dzisiejszego Jaraczewo pozostało centrum gminy. Tutaj właśnie mieści się siedziba władz gminnych. Z tej też racji Jaraczewo jest wsią najbardziej zaludnioną i rozwiniętą, wokół której toczy się życie całej gminy.

Obiekty zabytkowe na terenie Gminy Jaraczewo to w przeważającej mierze obiekty sakralne. Niemalże każda miejscowość gminy może poszczycić się takim zabytkiem. Obok kościołów, duże walory architektoniczne prezentują pałace i dworki wraz z krajobrazowymi parkami podworskimi. Poniżej prezentujemy najciekawszy naszym zdaniem, bo znajdujący się w Jaraczewie .

Kościół p.w. Św. Marii Magdaleny Nad Obrą w Jaraczewie wznosi się jeden z najciekawszych zabytkowych kościołów parafialnych w gminie. Początki powstania parafii sięgają 1422 roku, chociaż wielu historyków kościoła sądzi, że erygowana została na przełomie XIII i XIV wieku. Na miejscu pierwotnego kościoła drewnianego w 1671 roku z fundacji Stanisława Jaraczewskiego wzniesiono drugą, również drewnianą świątynie. do niej w 1774 roku dostawiono pó1nobarokową wieże z kruchtą w przyziemiu. Do tej wieży, po rozebraniu kościoła drewnianego, dostawiono w 1843 roku z fundacji Edwarda Jaraczewskiego obecną świątynie. Jest to budowla późnoklasycystyczna, jednonawowa, nakryta stropem. Do nawy przylega nieco niższe i węższe prezbiterium. W wyposażeniu wnętrza ołtarz główny i dwa boczne, późnoklasycystyczne z 1843 roku. W ołtarzu głównym rzeźby św. Wojciecha i Stanisława z XVII wieku. Późnogotycki krucyfiks z początków XVI wieku oraz płaskorzeźbiona predella ze sceną " Złożenie do grobu " z tego samego okresu, pochodzą najprawdopodobniej z nieistniejącego kościoła św. Krzyża. We wnętrzu można podziwiać marmurowy, neogotycki nagrobek Józefa i Eleonory Jaraczewskich oraz epitafium Hieronima Jaraczewskiego ( zmarłego w 1822 roku ).

Nasz zabytek kościół p.w. Św. Marii Magdaleny

Jaraczewo… co mówią kroniki…

Wieś datowana we wzmiankach historycznych od 1394 roku. W latach 1519 - 1934 posiadała prawa miejskie. Miejscowość należała do rodu Jaraczewskich herbu Zaremba. W pierwszej wzmiance z 1394 roku, wymieniony został Benek de Jaraczewo. Przywilejem Zygmunta I Starego z 1519 roku, wystawionym dla Tyburcego Jaraczewskiego, wsi nadano prawa miejskie na prawie magdeburskim. Warto w tym miejscu wspomnieć, że Jaraczewo jest jednym z dwóch wielkopolskich miast lokowanych w XVI wieku, dla którego zachował się oryginalny dokument sporządzony w języku łacińskim, a napisany w kancelarii królewskiej na pergaminie z zawieszona do niego pieczęcią. Sięgając jednak do akt kościelnych początków samej miejscowości upatrywać można około 100 lat wcześniej. W okresie 1294- 1317 pełniący godność biskupa poznańskiego Andrzej Zaremba, prawdopodobnie erygował jaraczewski kościół pod wezwaniem św. Marii Magdaleny. Świadczyć o tym może fakt nadania tutejszej plebanii dziesięcin kmiecych ze wsi Gola, Jaraczewo i Wojciechowo. W latach 1789- 1871 miasto rozwijało sie dynamicznie i osiągnęło wielkość w mieszkańcach około 1.105. W kolejnych latach nastąpiło zahamowanie rozwoju, liczba ludności zaczęła spadać, a miasto i jego rozwój został zahamowany. Ogromne znaczenie na spowolnienie rozwoju miały czynniki urbanistyczne, m.in. brak dostępu do węzła kolejowego. Jaraczewo było miastem przez 415 lat, do roku 1934, kiedy to Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 28 maja 1934 roku został zmieniony ustrój miejski. Pozostałością założenia miejskiego jest zwarta zabudowa wsi z prostokątnym rynkiem /100x75 m/ o ośmiu wlotach ulicznych. Niektóre domy przy rynku pochodzą z pierwszej połowy XIX wieku. Na Obrą wznosi sie kościół parafialny pod wezwaniem św. Marii Magdaleny. Parafia jaraczewska wzmiankowana jest po raz pierwszy w 1422 roku. W wyposażeniu wnętrza ołtarz główny i dwa boczne, późnoklasycystyczne z 1843 roku. W ołtarzu głównym rzeźby św. Wojciecha i Stanisława z XVII wieku oraz późnogotycki krucyfiks z początków XVI wieku. We wnętrzu można podziwiać marmurowy, neogotycki nagrobek Józefa i Eleonory Jaraczewskich oraz epitafium Hieronima Jaraczewskiego wystawione w 1844 roku. Obok kościoła, na cmentarzu, lapidarium krzyży żelaznych i nagrobków kamiennych. Zespół ten obejmuje około 60 obiektów, głównie z XIX wieku. Plebania pochodzi z pierwszej połowy XIX wieku.

Przy kościele dwa pomnikowe dęby o obwodach 380 i 494 centymetrów.

Od północy do Jaraczewa przylega Chytrów - dawniej oddziela wieś - z dworem z 1813 roku. Jest to budynek parterowy, murowany, z dachem naczółkowym i nowszym, piętrowym skrzydłem dostawionym od zachodu. Na osi ganek, połączony obecnie z nową werandą. Dwór w 1967 roku został przebudowany. W skład dawnego zespołu dworskiego wchodzą także zabudowania folwarczne:

• gorzelnia z 1830 roku • neogotycka stajnia wjazdowa z neogotyckimi okienkami z 1830 roku • spichrz zbożowy z roku 1880

Przy dworze park krajobrazowy, obecnie im. Powstańców Wielkopolskich /nazwa nadana uchwałą Rady Gminy Jaraczewo XV/97/2003 z dnia 30.12.2003 r./. Pierwotnie park obejmował 9,6 ha .Obecnie obszar parku zajmuje powierzchnie około 5 ha. Dominuje tu drzewostan liściasty z przewagą klonów, jesionów i grabów. Z ciekawszych drzew zwraca uwagę siedmiometrowy jałowiec chiński rosnący naprzeciwko wjazdu. W parku znajduje się staw o powierzchni 1 ha. Obecnie miejsce to stało się centrum dla odbywających się uroczystości oraz imprez kulturalno-rozrywkowych i sportowych. Przy trasie z Jaraczewa do Gostynia znajduje się dawna synagoga, przebudowana na sale widowiskową GOK - u. Jest to budynek neoromański wzniesiony na początku XX wieku, z elewacją dekorowaną półkolumienkami. Za synagogą obejrzeć można trzykondygnacyjny młyn z początków XX wieku, ze starszą kamienno - ceglaną częścią magazynową z 1883 roku. W wyniku III rozbioru Polski Jaraczewo znalazło się pod zaborem pruskim. W tym okresie narastały wśród mieszkańców silne więzi mające charakter narodowościowy. Dużą uwagę przywiązywano do powstawania stowarzyszeń, których celem było umacnianie polskości. W 1873 roku powstaje w Jaraczewie Bank Ludowy, a w roku 1897 rozpoczyna działalność Kasa Oszczędności i Pożyczek. Obie spółki łączą się w 1918 roku. Dla wzmocnienia polskiego stanu posiadania w 1907 roku zostaje zawiązana Spółdzielnia Kupna i Sprzedaży Płodów Rolnych ROLNIK. Więzi narodowościowe w Jaraczewie miały bardzo silny charakter, zważając na fakt, że rozwijały się tylko na podłożu lokalnym. Na terenie Jaraczewa istniały również:

• Jaraczewskie Bractwo Strzeleckie / 1860/, • Towarzystwo Przemysłowców / 1883/, • Towarzystwo Gimnastyczne SOKÓL /1912/, • Towarzystwo Czytelni Ludowych, • Koło Włościanek . Ostoją polskości był również cechy rzemieślnicze. Wśród wszystkich zrywów narodowościowych na szczególna uwagę zasługuje również fala strajków szkolnych w Jaraczewie, która miała miejsce w latach 1901/ 1902 i 1906/ 1907. W drugiej połowie XIX wieku działał na terenie Jaraczewa teatr amatorski. 11 października 1939 roku wysiedlono z ziem jaraczewskich około 90 % ludności. Obrona wsi w 1945 roku nie przysporzyła jednak Niemcom sukcesu. Okres II wojny światowej zapisał sie w kartach jaraczewskiej historii boleśnie. Wielu mieszkańców tego terenu zginęło walcząc w szeregach Armii ,,Poznań.’’ Przy wyjeździe z Jaraczewa w kierunku Gostynia usytuowano w 1979 roku głaz - pomnik ku czci ofiar obu wojen światowych 45

Miejscowość w której mieści się nasza szkoła to:

GOLA

Wieś położona w odległości 3 km na zachód od Jaraczewa, licząca 510 mieszkańców. Wieś znana od 1400 roku. W XIX wieku majątek ten należał do Jaraczewskich. Po I wojnie światowej znalazł się w rękach Stanisława Plucińskiego, a następnie aż do 1945 roku - Aleksandra Boruszczaka. Dawny pałac typu willowego obecnie zaadaptowany jest na szkołę. We władaniu szkoły jest również ponad czterohektarowy dawny park przypałacowy, założony w stylu naturalistyczno - krajobrazowym. W parku zwraca uwagę grupa siedmiu jesionów o pierścieniach od 203 do 270 centymetrów. Dawniej Gola znajdowała się na szlaku dojściowym powstańców z okolic Jarocina, Krotoszyna i Borku do obozu w Książu w 1848 roku. Według tradycji jeden z głazów na grobie Floriana Dąbrowskiego w Śremie pochodzi z Goli i został przyciągnięty przez 27 koni. Na granicy z Golą 1 / 2,5 km na południe/ odkryto w 2003 roku kurhan /kopiec kamienny/ sprzed 4 tysięcy lat i cmentarzysko grobów popielcowych sprzed 2 tysięcy lat.

NASZ KOŚCIÓŁ …

Miejsce ważne dla nas dzieci…wpisaliśmy się w jego dzieje…

VIII Dzień Papieski 16 X 2008r.

„Jan Paweł II –Wychowawca młodych” Bądźmy uczniami Chrystusa w szkole życia i otaczającym świecie w świetle nauczania Wielkiego Polaka…

Program połączony z prezentacją multimedialną‐ (pomógł ją wykonać i zaprezentować p. D.Andraszak) odbył się w jaraczewskim kościele 16 X o godz. 16.00. Była tam też wystawiona gazetka przygotowana przez ucz.kl.3.

Występ był zakończony zaśpiewaniem i zatańczeniem‐ rapowaniem przez dzieci z kl.3 ,,Barki’’‐ ulubionej pieśni JPII. Widzami i słuchaczami byli uczniowie naszej szkoły wraz z rodzicami i najbliższymi.

W szkole na dolnym korytarzu kl.3 pod okiem wychowawcy wykonała okolicznościową gazetkę oraz prace dzieci nt. Papież Polak ph. ,, I Ty nam błogosław’’… Dzieci z kl.3 czytały ,, Listy dzieci do Papieża’’ oraz same napisały list do nieżyjącego już JPII. Listy będą zaprezentowane na kolejnej szkolnej gazetce. 47

Kolęduje Tobie moje serce…

02.02.2009r. Po mszy św. o godz.16.00‐ na zakończenie czasu bożonarodzeniowego ucz. kl. III wystąpili w jaraczewskim kościele , by przedstawić jasełka pt. ,, Kolęduje Tobie moje serce’’.

WSPOMNIANA GAZETKA W SZKOLE…

Dzień Papieski w jaraczewskim kościele…I my…

Dbamy o nasze zdrowie…

Mleczne przetwory dostarczyli rodzice Huberta Sobockiego. Julka i Agata przygotowują do degustacji…

Degustacja przetworów mlecznych… nasz gość wizytator p. mgr Barbara Milecka i dyr. naszej szkoły p. mgr Helena Jakrzewska 52

„PRZYRODA UCZY NAJPIĘKNIEJ”

KARTA SPRAWOZDANIA

Działanie II

Akcja „Czyste lasy, czyste wody, czyste góry”

1. Dane kontaktowe: Nazwa organizacji: Szkoła Podstawowa-,, SZKOLNE KOŁO TURYSTYCZNO-KRAJOZNAWCZE ,, ŁAZIKI’’ ulica, numer: .ul. Szkolna 2 miejscowość: GOLA kod: 63-233 Jaraczewo województwo: wielkopolskie telefon:62 740 85 55 e-mail:[email protected] strona www:gola.ovh.org osoba odpowiedzialna za kontakty: mgr Elżbieta GrześkowiaK email:[email protected] telefon kontaktowy:62 740 84 18 lub 723 762 967

2. Opis działań podjętych w ramach realizacji projektu „Przyroda uczy najpiękniej”. (Opis prosimy przygotować według poniższego schematu. Prosimy o niesugerowania się ilością miejsca, dla każdego przedsięwzięcia, opis należy przygotować w odrębnej tabelce)

Tytuł przedsięwzięcia: DZIEDZICTWO KULTUROWE

1.Zabytek i środowisko kulturowe. Historia zapisana w przestrzeni. Co zostawili po sobie nasi przodkowie?

• Przedstaw w dowolnej formie zabytek, który Cię zachwyca. Jest to zabytkowy kościół pw. Św .Marii Magdaleny, który znajduje się w Jaraczewie 2.Jak chronimy zabytki?- możliwości i formy ochrony dziedzictwa kulturowego

• Zabytkowy kościół w/w. Jest to miejsce ważne dla nas i dla naszej społeczności lokalnej, które należy chronić. Nasz program ochrony to dbanie o teren wokół niego. My dzieci, wykonaliśmy prace pielęgnacyjne i porządkowe wokół niego wraz z naszymi rodzicami zgodnie ze wskazówkami obecnego gospodarza ks. St. Czarneckiego. 53

Termin: kwiecień, maj , czerwiec 2009r., inne działania w roku szkolnym 2008/9

Miejsce: JARACZEWO, GOLA

Liczba uczestników w wieku szkolnym: 27, Liczba uczestników dorosłych: rodzice uczniów,

Działania przeprowadzono we współpracy następującymi organizacjami (wymienić wszystkie):

Ks. Stefan Czarnecki –proboszcz naszej parafii, rada rodziców naszej szkoły

Nasze działania miały następujący przebieg (etap przygotowawczy, etap realizacji, podsumowanie akcji):

-Dzieci zostały zapoznane z historią jaraczewskiego kościoła…

-Napisały prace nt. kościoła , jego historii i dnia dzisiejszego korzystając z dostępnych źródeł. ( załączniki)

-Wykonały prace plastyczne – nasz kościół w NASZEJ MAŁEJ OJCZYŹNIE ( załączniki)

-W dniach 30 IV br. po lekcjach 3 godz. i 02.05.2009r. sobota -3 godz. dzieci wykonywały prace porządkowe, które polegały na zebraniu śmieci, suchych lub połamanych gałązek, które szpeciły teren wokół kościoła oraz pieliły chwasty wrastające w płytki chodnikowe wokół kościoła…( zdjęcia z prac)

W jakim zakresie przeprowadzone działania, wpłynęły na poprawę środowiska naturalnego?

W posprzątanym terenie widać krzewy, kwiaty, trawę bez śmieci… Teren wokół dębów –pomników przyrody też został posprzątany.

Osiągnięto następujący efekt edukacyjny:

Dzieci poznały bliżej przeszłość swojej MAŁEJ OJCZYZNY, zapoznane zostały z historią swego kościoła, mogły swe wrażenia ukazać w pracy plastycznej oraz literackiej.

Wzorując się na naszych działaniach, inne organizacje mogą:

Mogą brać z nas przykład, ponieważ niekiedy dorośli w ciągłym pośpiechu życia codziennego nie mają czasu na sprzątanie, a sam proboszcz nie jest w stanie sam wykonać wszystkich prac. W parafii jest zwyczaj, że rodziny sprzątają kościół 1x w tygodniu. My naszymi pracami pokazaliśmy , że kościół to nie tylko wnętrze, ale i miejsce wokół. Tydzień po nas dalsze prace pielęgnacyjne wykonali rodzice dzieci klas II.

Przeprowadzone działania promocyjne (telewizja, prasa, radio, Internet, inne.)

Informacje o naszych pracach umieściliśmy na naszej szkolnej WWW, kronice szkoły, kronice kościoła parafialnego.

Tytuł przedsięwzięcia: ZDROWIE

• Różne rodzaje aktywności wpływają na jakość życia . Zinterpretuj znane polskie powiedzenie „W zdrowym ciele, zdrowy duch” i na przykładzie własnych doświadczeń napisaliśmy, wykonaliśmy prace plastyczne LUBIMY SPORT I RÓŻNE JEGO FORMY oraz pokazaliśmy w jaki sposób dbamy my o zdrowie i kondycję fizyczną. • W jaki sposób zdrowy styl życia jest propagowany przez gminę w której mieszkamy, czyli gminę Jaraczewo‐ praca literacka. Nasza gmina – przedstawiliśmy ją, aby pokazać w jakiej części Polski znajduje się NASZA MAŁA OJCZYZNA. Dzieci opisały co w naszej gminie się dzieje w/w tematyce • UKAZALIŚMY INNE ZADANIA( np. testy sprawności fizycznej w załączeniu) PRZEZ NAS WYKONYWANE W CIĄGU ROKU, aby podkreślić , że nasze działania nie realizujemy okazjonalnie

Termin: kwiecień, maj , czerwiec 2009r., inne działania w roku szkolnym 2008/9

Miejsce :szkoła , sala gimnastyczna w Jaraczewie, nasza najbliższa okolica, zalew w Panience

Liczba uczestników w wieku szkolnym:27, Liczba uczestników dorosłych: rodzice uczniów, organizatorzy imprez

Właściwą liczbę trudno określić, my uwypuklamy pracę naszą , ale w imprezach brali udział nasi koledzy ze szkoły, w rajdzie dzieci i młodzież z innych szkół itd.

Działania przeprowadzono we współpracy następującymi organizacjami (wymienić wszystkie):

Radą Rodziców, PTTK Jarocin . Południowowielkopolska Grupa OTOP, Urząd Gminy w Jaraczewie, Szkolny Związek Sportowy w Jaraczewie, Koło Wędkarskie w Jaraczewie

Nasze działania miały następujący przebieg (etap przygotowawczy, etap realizacji, podsumowanie akcji):

Działania nasze rozpoczynały się często podczas zajęć zintegrowanych, dalsze wykonywaliśmy po lekcjach, w dni wolne od nauki .

W jakim zakresie przeprowadzone działania, wpłynęły na poprawę środowiska naturalnego?

Przede wszystkim działaniami tymi poprawiamy naszą kondycję fizyczną , nasze zdrowie i odporność.

Osiągnięto następujący efekt edukacyjny:

Aktywny wypoczynek wpłynął korzystnie na zdrowie dzieci ( bardzo wysokie wyniki testu sprawności fizycznej ) poznawanie zjawisk przyrody przy okazji spacerów w najbliższej okolicy dzieci pokazanie, że dzieci mają wpływ na otaczającą przyrodę- spacer po łąkach, Dzień Bociana-zbieranie plastikowych sznurków, 55

rozwijanie ekspresji twórczej dzieci-prace plastyczne, aktywne spędzanie czasu dzieci wiejskich w dni wolnych od nauki-wycieczka autokarowa do Kościana

Wzorując się na naszych działaniach, inne organizacje mogą:

W dalszym ciągu organizować różne formy aktywnego wypoczynku , aby dzieci wolny czas spędzały przy komputerze.

Przeprowadzone działania promocyjne (telewizja, prasa, radio, Internet, inne.)

Informacje o naszych pracach umieściliśmy na naszej szkolnej WWW, kronice szkoły. Napiszemy też informację do ,, Gazety Jarocińskiej’’.

Wszystkie opisane działania potwierdzi przygotowane SPRAWOZDANIE-KRONIKA, przesłana pocztą jako dowód naszych działań.

ORGANIZATOROM BARDZO DZIĘKUJEMY ZA KOLEJNE CIEKAWE ZADANIA, KTÓRE STARALIŚMY SIĘ REALIZOWAĆ. Był to krótki czas, ale uważamy, że inni mogą się na nas wzorować.

PRZESYŁAMY SERDECZNE POZDROWIENIA -,, ŁAZIKI;’’ SP GOLA

Prosimy o przesyłanie sprawozdań w wersji elektronicznej na adres: [email protected] Znacznie ułatwi to zamieszczanie ich na stronie internetowej projekt, w dziale „dobrych praktyk”.

mgr Elżbieta Grześkowiak

(pieczęć, podpis osoby upoważnionej

do reprezentowania organizacji/instytucji)

Gola, 11 czerwca 2009r.

Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (Dz. U. 2002 r. Nr 101, poz. 926 z późn. zm.) oraz ustawą z dnia 2 marca 2000 r. o ochronie niektórych praw konsumentów oraz odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny (Dz. U. Nr 22, poz. 271 z późn. zm.) wyrażamy zgodę na wykorzystanie i przetwarzanie powyższych danych w systemach informatycznych i w innych zbiorach danych, przez Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze Zarząd Główny, z siedzibą w Warszawie przy ul. Senatorskiej 11, obecnie i w przyszłości w celach związanych z działalnością Towarzystwa.

Wyrażamy zgodę na otrzymywanie informacji drogą elektroniczną zgodnie z ustawą z dnia 18 lipca 2002 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną (Dz.U. nr 144, poz. 1204).