Medi 2015 Rhif 411 Canlyniadau’r 6ioe...... 7udalen 

tud 3 tud 4 tud 14 tud 15 Pobl a Phethe Priodasau Teyrnged Y Gair Olaf Cadair Meifod i Hywel SUR¿DGKHQǒUPHZQ\VE\W\DIXSDQRHGG\QLIDQF\Q ¿OZUJZLUIRGGRO\Q\5K\IHO&DUWUHI\Q6EDHQ0DHPHGGZO DPEUR¿DG\PLOZUKZQQZ¶QJZQHXGL¶UEDUGGIHGGZODP ryfeloedd diweddar, fel yr un yn Gaza y llynedd, pan oedd lluoedd Israel yn bomio rhannau o’r ddinas gan ladd degau o bobl ddiniwed, sy’n dangos nad oes dim yn newid yn y bôn. Yr oedd y beirniaid yn credu fod dau ymgeisydd yn agos iawn at gipio’r gadair eleni, ond ar ôl pwyso a mesur, penderfynwyd mai gwaith Hywel a oedd yn haeddu mynd â hi. Mae’r gadair a enillodd yn gadair hardd a gafodd ei chynllunio a’i gwneud gan Carwyn Owen, saer coed ifanc 20 oed o’r Foel yn Nyffryn Banw – yr ifancaf i lunio cadair yr Eisteddfod Genedlaethol erioed. Mae noson wedi’i threfnu yn y Neuadd Goffa yn Nhal-y- bont i longyfarch Hywel ar nos Sadwrn, 17 Hydref am 7.00 o’r gloch, a bydd croeso i bawb.

Cau Ysgol gam yn nes

Yn dilyn cyhoeddi ymateb awdurdod addysg Cyngor Sir i’r ymgynghoriad statudol ynghylch yr argymhelliad i gau Ysgol Llangynfelyn, a throsglwyddo’r SODQWL\VJROLRQ7DO\ERQWD&KUDLJ\U:\OIDR¿V0HGL 2016 ymlaen, mae’n edrych yn debygol fod ffawd yr ysgol wedi’i selio. Er bod y Llywodraethwyr a nifer o ymgyrchwyr OOHROZHGLF\ÀZ\QRW\VWLRODHWKIHOUKDQR¶U\PJ\QJKRULDG mae’r awdurdod wedi ymateb i bob un a gellir gweld yr holl Pan gyhoeddwyd ar lwyfan yr Eisteddfod Genedlaethol sylwadau a’r ymatebion ar y ddogfen hon a geir ar y ddolen mai ffugenw enillydd y Gadair oedd ‘Ceulan’, yr oedd ganlynol: http://www.ceredigion.gov.uk/Cymraeg/Preswyliwr/ hynny’n ddigon o gliw i rai mai’r Prifardd Hywel Ysgolion-Addysg/Cynllunio-Ddarpariaeth-Addysg/Pages/ Grif¿ths, y Garth, 7alyEont, a fyddai’n sefyll ar ei draed default.aspx ar ganiad y corn gwlad. Chawsom ni ddim mo’n siomi. Does dim arwydd fod yr awdurdod wedi newid ei feddwl. Hywel, wrth gwrs, oedd enillydd y Goron yn Eisteddfod 0DH¶UF\QQLJLJDX¶U\VJROZHGLHLJ\ÀZ\QR¶QIIXU¿ROL Genedlaethol Caerdydd a’r Fro yn 2008, a mater o amser Gabinet y Cyngor Sir erbyn hyn, a’r disgwyl yw y bydd y oedd hi cyn y Eyddai’n ciSio cadair y %rifwyl. Cabinet yn cyhoeddi ei benderfyniad erbyn 21 Medi. Os Darlithydd yn Adran Ddaearyddiaeth Prifysgol caiff y cynnig ei dderbyn gan y Cabinet, bydd hysbysiad yw Hywel, ac mae’n briod ag Alaw ac yn dad VWDWXGRO\QFDHOHLJ\KRHGGLDE\GGF\ÀHJDQEREOLJ\ÀZ\QR i Lleucu. Dyfarnwyd y gadair iddo am lunio cyfres o gerddi gwrthwynebiadau pellach cyn 18 Hydref. Bydd disgwyl i’r ar y thema ‘Gwe’, a’r hyn y mae’n ei wneud yw trafod Cyngor wneud ei benderfyniad terfynol ym mis Rhagfyr. 1 Dyddiadur

MEDI HYDREF  %ethel 2 Oedfa  %ethel 2 Gweinidog (C) Nasareth 10 Terry Edwards Nasareth 10 Bugail – 5ehoEoth 10 Bugail (C) Cwrdd Diolchgarwch, Eglwys Dewi Sant 11 Bethel yn uno Boreol Weddi RehoEoth 5 Bugail (C) Eglwys Sant Pedr, Elerch Eglwys Dewi Sant 11 2.30 Gwasanaeth Saesneg Boreol Weddi Eglwys Sant Pedr, Elerch  Sefydliad y Merched 2.30 Cymun Bendigaid 7alyEont Dathliadau’r Canmlwyddiant  Sefydliad y Merched 7aliesin ‘Gofal y Croen’ (Kelly 20 %ethel 10 Cwrdd teulu Milverton) 5ehoEoth 10 W.J. Edwards Eglwys Dewi Sant 11 11 Nasareth 2 Judith Morris Hyfforddiant Dif¿briliwr Cymun Bendigaid Eglwys Sant Pedr, Elerch Mae Glenys Edwards wedi Yn dilyn llwyddiant yr ymgyrch godi arian i sicrhau cyfarpar 2.30 Hwyrol Weddi rhoi’r gorau i fod yn olygydd DGI\ZLR¶UJDORQEUDIPHGUXFDGDUQKDXERG\SHGZDUGLI¿EULOLZU y Dyddiadur. Hoffem ddiolch bellach wedi’u gosod yn eu lle yn Nhal-y-bont a Bont-goch. 2 %ethel 10 Oedfa Undebol o galon i Glenys am ei holl 

Os ydych am gyfrannu at yr arolwg, neu am fynychu’r cwrs, GoheEyddion 7re’rdd{l F\V\OOWZFKDJ$UWKXU'D¿V0XU0DZU7DO\ERQW$UWKXU'D¿V# Mae Susan Lewis, googlemail.com / 07841979452. Maesgwyn, Tre’r-ddôl wedi rhoi’r gorau o fod yn ohebydd GOLYGYDDION y pentref wedi blynyddoedd Golygyddion y rhifyn hwn hir o wasanaeth. Diolch yn oedd Bleddyn a Delyth, gydag fawr Susan. Mae Janet Evans, Iolo yn dylunio. Golygyddion Cefngweiriog, yn parhau i mis Hydref fydd Helen, Ceri gasglu newyddion ar ein rhan, a Rhian gyda Ceri yn dylunio ond byddai’n ddymunol petai ([email protected]). modd cael gwirfoddolwr/ Y dyddiad cau ar gyfer derbyn wraig ychwanegol i newyddion fydd dydd Gwener gynorthwyo. A fyddai modd i 2 Hydref, a bydd y papur ar unrhyw un sydd â diddordeb werth ar 9 Hydref. mewn ymgymryd â’r gwaith gysylltu â’r golygydd cyffredinol cyn gynted â phosib, os gwelwch yn dda? ([email protected]). 2 Y camau nesaf 6\OYLD\PPLV0HKH¿Q\Q Llongyfarchiadau i bawb o bobl 104 oed. Roedd Mrs Welling yn ifainc yr ardal a dderbyniodd arfer byw yn Oak Cottage, Tre eu canlyniadau TGAU a Safon Taliesin cyn symud i Gartref Uwch dros yr haf ac a fydd yn Pobl a Tregerddan ychydig yn ôl. mynd ymlaen i’r cam nesaf yn Trist hefyd yw cofnodi eu gyrfaoedd. Dymunwn yn marwolaeth Mrs Enid Williams, dda i bawb a fydd yn mynd i’r Phethe Brondirion, Taliesin gynt, ym brifysgol, i’r coleg neu i fyd mis Awst eleni. Roedd hi’n gwaith. 102 oed ac yn byw bellach yng Nghartref Tregerddan. Rydym Llenor ifanc yn cydymdeimlo â’i theulu ym Llongyfarchiadau i Esther Ifan, Machynlleth. Tal-y-bont, am ennill Tlws y Drwg oedd clywed hefyd Llenor Ifanc dan 25 oed yn am farwolaeth Mrs Fanw Eisteddfod Dyffryn Conwy, Griff Jones, James Street. Ein /ODQUZVW¿V0HKH¿QDP cydymdeimlad â’r teulu. ysgrifennu stori fer. Yn sgil ei Estynnwn ein OOZ\GGLDQWFDIRGGJ\ÀHLJDHO cydymdeimlad hefyd ag Evan ei holi gan Twm Morys yng Jenkins, Pengwern, Tal-y- nghwmni nifer o egin lenorion bont, a gollodd ei frawd, Enoc ifainc eraill yn y Lolfa Lên yn yr Jenkins, Pwll-pridd, , yn Eisteddfod Genedlaethol. ddiweddar. Cydymdeimlwn â Ceris Dathliadau SenElwydd Williams, Penrhos, Tal-y-bont, Llongyfarchiadau i’r canlynol DUJROOLHLWKDGVHI*ULI¿WK ar gyrraedd eu deunaw oed *ULI¿WKVR)IRV\JUDIHO8FKDI \QGGLZHGGDU)¿RQ-RQHV . %HUWKOZ\G+H¿Q-RQHV/O\V\ Bryn; Gwenno Evans, Tanllan; Llongyfarchiadau Carwyn Hughes, Maesyfelin; Llongyfarchiadau mawr i Maddy ac i Medi Evans, Neuadd Fawr, 6SHQFHUJ\QWR'ǔ0DQFHLQLRQ Llongyfarchiadau i Peter Jones, gynt o Faesyderi, Tal-y-bont, ar a fydd yn ddeunaw yn ystod y Taliesin, a’i phartner Matthew dderbyn anrhydedd yn ei barêd diwedd tymor yng ngwesyll yr RAF mis hwn. Dymuniadau da hefyd Falvey ar eu priodas yn Norwich \Q+DOWRQ6Z\GG%XFNLQJKDP\PPLV0HKH¿Q i Dilys Morgan, Alltgoch, a 15 Gorffennaf. ddathlodd ben-blwydd arbennig ym mis Awst. Croeso Priodas Ruddem Dafydd ar y ddrama newydd ar Croeso cynnes i David ac Llongyfarchiadau i Dilwyn a S4C, ‘Lan a Lawr’. Anni Dafydd Canmol Nofel Angharad sydd wedi symud Carys, Llys Eleri, Tal-y-bont, yw enw llwyfan Elliw Dafydd Cafodd nofel ddiweddaraf o Dre’r-ddôl i Gerdd y Nant, ar ddathlu eu Priodas Ruddem o Silian, Llambed, sy’n wyres i Geraint Evans adolygiad ffafriol Taliesin a llongyfarchiadau ganol Awst. Fe fuon nhw yn Gwilym ac Ann Jenkins, Llety’r iawn ar raglen Nia Roberts ar hefyd iddynt ar enedigaeth eu dathlu yn La Rochelle, Ffrainc Bugail. Radio Cymru dros yr haf. Y gyda’r teulu. Pob dymuniad da mab Owain yn ddiweddar. Gelyn Cudd yw’r bedwaredd iddynt. Genedigaeth nofel dditectif mewn cyfres sy’n Graddio mewn meddygaeth Croeso i Bess, merch fach Jon olrhain hanes achosion y Ditectif Llongyfarchiadau i Siona Y %ugail Each a’i Dad a Jen, Hen Ysgol yr Eglwys, Insbector Gareth Prior a’r Laverty ar raddio gydag Daeth llwyddiant mawr i ran y Bont-goch, a aned ar 1 Medi, Ditectif Sarjant Clive Akers a’r anrhydedd mewn Meddygaeth, o bugail bach, Hari Williams a’i yn chwaer fach i Minnie. criw. Roedd y tri adolygydd ar Brifysgol Caeredin. Dechreuodd Dad, Dafydd Williams o Dal-y- Dymuniadau gorau i’r teulu y rhaglen yn cytuno fod hon yn ar ei swydd yn Ysbyty bont yn Sioe Môn eleni. Cipiodd cyfan. nofel ddarllenadwy iawn wedi’i Hari, sy’n dair oed, y wobr Addenbrooke, Caergrawnt ym chynllunio’n ddyfeisgar, a bod mis Gorffennaf. gyntaf yng nghystadleuaeth Symud tǔ yr awdur erbyn hyn yn un o brif y tywysydd ifanc o dan wyth Ddiwedd mis Gorffennaf, awduron llyfrau ditectif Cymru. Priodas oed am dywys oen fanw brid symudodd Elgan, Mared, Leusa Mae’r nofel a gyhoeddwyd gan Dymunwn yn dda i Eleri James, Torwen. Enillodd Dafydd y a Mostyn o’r Gorlan, Taliesin i Y Lolfa ar werth am £8.95. Cwmudw, Tal-y-bont ac Owen wobr gyntaf ac ail wobr gyda fyw i Rydyfelin. Hefyd, y mis Jewell o Langwyryfon yn dilyn defaid Torddu, a chipio’r yma mae Matt, Hayley a Hannah Sioe Gwydion eu priodas yn Eglwys Sant Pedr, bencampwriaeth am y famog Willis, Ystordy, Taliesin wedi Dyna braf oedd gweld wynebau Elerch ar Ddydd Sadwrn, 5 orau o fewn dosbarth y defaid symud i dyddyn yn Llanilar. cyfarwydd ar y sioe gerdd o’r Medi. Torddu. Aeth y ddafad honno yn Byddwn yn gweld eu heisiau’n Eisteddfod Genedlaethol ar y ei blaen wedyn i ennill y gilwobr fawr ond yn dymuno pob teledu, sef Anwen Howard a’i ym mhrif gystadleuaeth bridiau KDSXVUZ\GGLGG\QW\QHXFDUWUH¿ mab Geraint, Barrie Jones a’i defaid y Sioe. Llongyfarchiadau newydd. chwaer Claire, a Rhian Nelmes. i’r ddau fugail. Yr oedd pob tocyn ar gyfer Cydymdeimlad y perfformiad ar nos Sadwrn :yneE newydd ar ‘Lan a Rydym yn cydymdeimlo agoriadol yr Eisteddfod wedi Lawr’ â Sylvia, Jeremy a James gwerthu allan. Efallai ichi weld wyneb actores Cartwright a gweddill y teulu ar dalentog ifanc o’r enw Anni golli Mrs Leila Welling, mam 3 Y Wisg Werdd Priodasau¶r haf

Llongyfarchiadau i’r parau priod canlynol ar eu priodas yn ystod misoedd yr haf

Llongyfarchiadau i Megan Mai, Maesyfelin, Tal-y-bont, ar gael Llongyfarchiadau i Colin ac ei hurddo i’r Wisg Werdd yn yr Ann Evans sydd wedi priodi ar Eisteddfod Genedlaethol ym ôl bod yn gwmni i’w gilydd am Meifod. Ei henw yng Ngorsedd 20 mlynedd oddi wrth Anabelle yw ‘Megan Mai’. a’r teulu.

(P\U/OHZHO\Q5HHV*ULI¿WKV a Lauren Gwenith Davies a Sara Morgan, sy’n athrawes Dafydd Williams a Vivan Ching briododd yng Nghapel y Morfa, yn Ysgol Tal-y-bont, a Dylan Yuen Ho a briododd yn Eglwys Aberystwyth, ac sydd wedi Hughes o Faesyderi. Llandre ac a fydd yn ymgartrefu ymgartrefu yn Tegfan, Tal-y- ym Mhenywern, Tal-y-bont. bont. Llun: http://fancyphotos.co.uk

4 ..... rhagor o Bobl a Phethe O¶r Cynulliad Croeso Ebenezer, 2 Maesyfelin, Tal- Mae tymor yr haf wastad yn Croeso i Marc a Shân Evans y-bont, a gafodd driniaeth yn J\ÀHLI\Q\FKXUKDLR¶UVLRHDXD sydd newydd symud o Lanilar Ysbyty Gobowen yn ddiweddar, digwyddiadau sydd mor bwysig L'ǔ¶Q\%HUOODQ7DO\ERQW DFL*OHQ\V(GZDUGV&DUWUHÀH i Geredigion. Rwy’ wedi cael gyda’u merched Cara a Bethan. Tal-y-bont, sydd yn Ysbyty \F\ÀHHOHQLLI\Q\FKXQLIHUR Hefyd i Iwan Ellis a Catherine Bron-glais ar hyn o bryd. sioeau bach. Trueni na chafwyd O’Hanlon sydd wedi symud i gwell tywydd, ond serch hynny fyw i Gwmcerwyn, Tal-y-bont. 7estun traethawd PhD braf oedd gweld bwrlwm Llongyfarchiadau iddynt ar Mae’r Archddiacon D. J. enedigaeth eu mab, Gruffydd Davies (1879–1935), a aned torfeydd a safon cystadlu uchel. Ellis, a aned ar Awst y 7fed. ym Mhantgwyn, Bont-goch, ac a ddaeth ymhen amser yn Ond mae mynychu’r sioeau yng nghefn gwlad hefyd yn atgyfnerthu Swyddi newydd brifathro dylanwadol iawn ar IRGHOHQL¶QÀZ\GG\QDQRGGLDPDHWK\QHLQVLU0DHSULVLDX Pob dymuniad da i Lowri Evans, Goleg Diwinyddol yn Awstralia, F\QQ\UFKIHOOODHWKDFǒ\Q\QSDUKDXLIRG\QLVHOLDZQ5Z\¶ Tanllan, Llangynfelyn, sydd wedi bod yn destun traethawd wedi codi’r materion yma yn y Cynulliad sawl gwaith yn ystod wedi ei phenodi yn Gydlynydd PhD llwyddiannus o Brifysgol y misoedd diwethaf. Mae rhesymau cymhleth dros y problemau Ieuenctid De Ceredigion, ac i New South Wales yn ddiweddar. yma – cryfder y bunt, ansefydlogrwydd yn Rwsia, a grym yr Steffan Nutting, Tyhen Henllys, (Cyhoeddwyd hanes D. J. archfarchnadoedd. Ond mae rôl gan Lywodraethau ar lefel Gymreig sydd wedi’i benodi yn athro yn Davies yn Papur Pawb, 343, a Phrydeinig i helpu’r diwydiant i oroesi’r amrywiaethau yma Ysgol Gynradd Glantwymyn ger Tachwedd 2008, tudalen 10 – mewn prisiau. Mae mwy y gallwn ei wneud i sicrhau marchnadoedd Machynlleth. ysgrif sydd ar gael ar wefan i gig safonol Cymreig, ac i weithio gyda First Milk yn enwedig i y papur). Awdur y traethawd ZQHXG\QVLǒUIRG\GLZ\GLDQWOODHWK\QII\QQX\Q\W\PRUKLU Genedigaethau PhD yw John Alan McIntosh, a Llongyfarchiadau i Caryl, merch thestun ei bwnc oedd ‘Anglican Pwnc arall sydd wedi bod yn hawlio’r sylw yr haf yma yw cau Ceris ac Alun Williams, Penrhos, evangelism in Sydney, 1897- canghennau banciau. Y llynedd, caeodd NatWest ei changhennau Tal-y-bont ar enedigaeth ei mab WKHWKRXJKWDQGLQÀXHQFH yn a Chei Newydd, a nawr mae cynlluniau tebyg yn EDFK2ZHQVHIǒ\UF\QWDIL of three Moore College , a Chastellnewydd. Mae Barclays hefyd yn Mam-gu a Dad-cu Penrhos. principals – Nathaniel Jones, D. cwtogi oriau agor rhai o’i changhennau gwledig. Rwy’n gwybod Llongyfarchiadau hefyd i Mark J. Davies and T. C. Hammond’. fod pobl yn gynyddol yn bancio ar-lein, ond dydy’r wasanaeth Ebenezer, 2 Maesyfelin, Tal-y- rhyngrwyd ddim yn ddigon da o hyd mewn sawl lle, ac mae’n bont ar ddod yn dad-cu unwaith GwoEr er cof llawer gwell gan rai fancio wyneb-yn-wyneb. Cefais gyfarfod yn eto. Ganed bachgen bach, Zach, Cafodd Llinos Lewis, chwaer ddiweddar lle gwnes i’r pwyntiau yma i swyddogion NatWest. i’w ferch hynaf. Gwyndaf Evans, Maesyderi, Tal- Mae’n cymunedau ni’n haeddu gwell – yn enwedig gan fanciau lle \ERQWD¶LJǒU'RQV\¶QE\Z bu’r trethdalwr yn hael pan aethant i drafferthion yn 2008. Dyweddïo \Q\7UDOOZQJJ\ÀHLGGHUE\Q Elin Jones AC Llongyfarchiadau i Hollie JZREU\Q1Kǔ¶U$UJOZ\GGLHU Morgan a Wayne Aubrey, The cof am eu mab, Ian, a fu farw Gleanings, Tal-y-bont, ar eu o ganser yn gynharach eleni. YSGOL SUL BETHEL dyweddïad. Mae’n debyg mai Derbyniodd Llinos a Don wobr draw yn Ffrainc y gofynnwyd y ‘Arwr y Sector Cyhoeddus’ cwestiwn pwysig! ar ran eu mab i gydnabod ei gyfraniad i’r sector cyhoeddus Priodas a gwirfoddol. Yr oedd Ian Yn Eglwys Sant Matthew Lewis yn brif weithredwr yn y ar 25 Gorffennaf cynorthwyol a chyfarwyddwr priodwyd Andrew Ross Birch, partneriaethau gyda Chyngor Goetre Fach, Llangynfelyn â Hackney yn Llundain. Gwnaeth Jennifer Yoeman o Lerpwl. lawer o waith da i hybu a gwella Dymuniadau gorau i’r ddau sydd ansawdd bywyd pobl drwy greu wedi ymgartrefu yng Nghaer. partneriaeth rhwng y sector cyhoeddus a’r sector gwirfoddol. Gwellhad Euan Dymunwn y gorau i Dilys Cyfarchion SenElwydd Morgan, Alltgoch, a fu yn Pen-blwydd hapus i Paul Wat- Ysbyty Bron-glais yn ystod kin, Heulfor, Tal-y-bont, a fydd yr haf ac a fydd yn cychwyn yn ddeunaw oed ar 29 Medi. Pob triniaeth yn Abertawe yn yr hwyl iddo ar y dathlu. Cynhaliodd yr Ysgol Sul wasanaeth yng nghapel Bethesda, Tynant wythnosau nesaf; i Mark DU0HKH¿Q7KHPD¶UJZDVDQDHWKRHGGµ,HVX¶U&HLGZDG¶ Roedd y capel bach yn llawn dop wrth i bawb wrando ar y plant, ieuenctid a’r rhieni yn darllen,actio, canu a pherfformio gyda graen. Yna, wedi’r oedfa deulu ar 12 Gorffennaf ym Methel aeth nifer ar daith gerdded trwy goedwig Erglodd draw i’r Wildfowler DPJLQLR6XOK\QRGRÀDVXVF\QFDHOKRHKDHGGLDQQROGURV\UKDI Bellach rydym wedi ailddechrau tymor newydd gyda sesiwn o gêmau. Croeso cynnes i blant, ieuenctid ac oedolion i ymuno â ni – cewch lot o hwyl yn ein cwmni. 5 CANLYNIADAU SIOE TAL-Y-BONT

Cafwyd diwrnod eithriadol lwyddiannus yn y Sioe eleni, ac fe fu’r tywydd yn garedig. Daeth y torfeydd, ac nid oedd y derEyniadau wrth y giât ond rhyw 0 yn llai nag ydoedd y llynedd, a’r llynedd oedd yr ail Àwyddyn orau erioed. Cadeirydd y Sioe oedd Dafydd Jenkins, 7anrallt, ac yr oedd yn ddiolchgar iawn i EawE a oedd wedi cynorthwyo i wneud y Sioe yn llwyddiant. Y Llywyddion oedd Arvid a Gwenllian ParryJones, Isallt, 7alyEont. Yr oedd y ddau wedi mwynhau yn ystod y dydd ac yn llawn canmoliaeth i safon y cynnyrch a’r arddangoswyr ymhoE un o’r dosEarthiadau. Roedd yn Eraf gweld Dilys Morgan yno yn derEyn Elodau fel arwydd o werthfawrogiad Pwyllgor y Sioe iddi am ei gwasanaeth fel Ysgrifennydd y %aEell Fawr yn ystod y 1 mlynedd ddiwethaf. I goroni digwyddiadau’r dydd, daeth cannoedd o EoEl i wylio’r cystadleuwyr o Eell ac agos yn y Cnei¿o CyÀym ar y Patsyn Glas. Dylem longyfarch SawE a fu wrthi’n Saratoi at drefniadau’r noson mewn modd mor Eroffesiynol. ErEyn hyn, mae Cnei¿o CyÀym 7alyEont yn ddigwyddiad o Ewys yng nghalendr Elynyddol Gogledd Ceredigion.

Dafad Oen Fenyw CEFFYLAU 7ywysydd Ifanc 1 Dafydd Williams 2 a 3 Huw Davies Hurfeirch 11 oed ac iau Dafad Flwydd CilwoEr 1 Natasha Davies, 80 2 Ynyr Siencyn, Tanrallt, 3 1 a 3 Dafydd Williams Huw Davies Maesyderi Carys Watkin, Henllys Oen Fenyw Ceffyl Marchogaeth 121 oed 1 a 2 Dafydd Williams Suffolk 2 Natasha Davies 1 Bedwyr Siencyn, Tanrallt PencamSwr a ChilwoEr Hwrdd Gwisg Ffansi Dafydd Williams 2 Dylan Morgan a’r teulu, %HFFD)ÀXU'{O3LVW\OO Defaid Mynydd Cymreig Alltgoch Caseg neu geffyl Gwedd Hwrdd 7orwen 3 Paul a Lowri Fleming, 1 Teulu Tanrallt, 2 Enoc a Dewi Hwrdd Charollais Penygraig, Tre’r-ddôl Jenkins, Tyngraig, 3 Teulu 2 Dafydd Williams Oen Hwrdd Tynant Oen Hwrdd )¿RQ-RQHV%HUWKOZ\G G:AR7HEG Hwrdd %lwydd 2 Dafydd Williams Holstein 1 a 2 Enoc a Dewi Jenkins Dafad 7e[el Heffer Ifanc Oen Hwrdd 2 a 3 Dafydd Williams Hwrdd 1 Teulu Cerrigcaranau, Tal- 1 a 2 Enoc a Dewi Jenkins, 3 Dafad Flwydd 1 Dylan Morgan a’r teulu y-bont, 2 a 3 G a R Watkin, Teulu Tanrallt 2 a 3 Dafydd Williams Dafad Flwydd Henllys, Dôl-y-bont 2 Ddafad Oen Fenyw 2 a 3 Dylan Morgan a’r teulu Heffer GyÀo 1 a 3 Enoc a Dewi Jenkins, 2 2 Dafydd Williams Oen Fenyw 1 Teulu Cerrigcaranau, 2 a 3 G Tanrallt GrǒS 3 Dylan Morgan a’r teulu a R Watkin 2 Ddafad Flwydd 1 Dafydd Williams CilwoEr %uwch GyÀo 1 a 2 Enoc a Dewi Jenkins Dylan Morgan a’r teulu 1 a 2 Teulu Cerrigcaranau Oen Fenyw Mynydd Arall Heffer Odro 1 Enoc a Dewi Jenkins, 2 Teulu Hwrdd Dorset Moel a Chorniog 2 a 3 Teulu Cerrigcaranau Tanrallt, 3 Teulu Tynant 2 Gwion Evans, Tanllan Hwrdd %uwch Odro GrǒS Oen Hwrdd *ULI¿WKVD'DYLHV'ROFOHWWZU 1 G a R Watkin 1 Enoc a Dewi Jenkins, 2 Teulu 2 a 3 Gwion Evans Oen Hwrdd 2 a 3 Teulu Cerrigcaranau Tanrallt Dafad *ULI¿WKVD'DYLHV Pâr Pâr o Hyrddod 3 Gwion Evans Dafad Oedranus 1 a 2 Teulu Cerrigcaranau, 3 G 2 Enoc a Dewi Jenkins, 3 Dafad Flwydd D*ULI¿WKVD'DYLHV a R Watkin Steffan a Garmon Nutting, 3 Gwion Evans Dafad Flwydd PencamSwr Tyhen Henllys Oen Fenyw D*ULI¿WKVD'DYLHV G a R Watkin PencamSwr 3 Gwion Evans Oen Fenyw CilwoEr Teulu Tanrallt *ULI¿WKVD'DYLHV Teulu Cerrigcaranau CilwoEr JacoE PencamSwr Enoc a Dewi Jenkins Hwrdd *ULI¿WKVD'DYLHV Da Duon 1 Huw Davies, Lletyifanhen Heffer a aned ar {l 11 Defaid 7orddu Oen Hwrdd 2 Teulu Cerrigcaranau Hwrdd 2 Huw Davies =wartEles Llo a aned yn 2015 1 a 3 Dafydd Williams, Dafad Hwrdd 1 Huw Jones, Llety Cynnes Morawel, Maesyderi 2 a 3 Huw Davies 1 Susan Rowlands, Erglodd Oen Hwrdd Dafad Flwydd Oen Hwrdd %uwch a Llo mewn lloc 3 Dafydd Williams 3 Huw Davies 2 Susan Rowlands 1 Trefor Jones, Cwmcae 6 Anifail Anwes Penfrith 2 Heledd Davies, Gwynfryn 7RP(YDQV/ODQ¿DQJHO\ 3 Sion Myring-Thomas, Creuddyn Croesawdy %ryd Mynydd Arall $OHG/OǔU7KRPDV Cnei¿o Swyddffynnon Peiriant JacoE 1 Dewi Jenkins 0DUN:DNHOLQ/ODQGGHZL%UH¿ 2 Rhydian Evans Suffolk 3 Gwion Evans 7HL¿RQ0RUJDQ$EHUWHL¿ CFfI Charollais 2 Dewi Jenkins Geraint a Esyllt Price, Llanilar 7e[el PENCAMPWYR Y SIOE $OHG/OǔU7KRPDV Ceffylau %alwen CoEiau Adran D Meinir Howells, Capel Isaac Glyn Jones, Aberhosan %elte[ CoEiau Adran C +H¿QD5XWK+XJKHV Gillian a Ioan Evans, Derwenlas Llanbadarn %ridiau Pur Eraill Merlen Mynydd Gymreig ac Mrs J Hurst, Stourport on Dafad PencamSwr Ǒyn Mynydd EEol Severn 1 Susan Rowlands Enoc a Dewi Jenkins Felicity Willis, Banc y Darren Prin Oen Fenyw Arddangosiad gorau Keith Davies, Felin Fach 2 Susan Rowlands Ieir dosEarthiadau 12) Ǒyn 7ewion GrǒS Unrhyw croesfrid Slant 15 Hannah Parr, Tregaron Dai Evans, Cefnllwyd 1 Susan Rowlands oed ac iau) Dan 2 Àwydd oed PencamSwr D%HFFD)ÀXU'{O D G Morgan & D A Lewis, PencamSwr y Defaid Susan Rowlands Pistyll Blaenplwyf Geraint a Esyllt Price Merlen Mynydd (Charollais) %elte[ Hwyaid Hannah Parr CilwoEr Oen Fenyw %rid ysgafn Merlen Mynydd Adran % 7HL¿RQ0RUJDQ 6XIIRON 1 Gwion Evans, Tanllan 2 John Jenkins, 12 Dôl Pistyll D G Morgan & D A Lewis CilwoEr Plant Ceffylau Merlota Ieir Gwion Evans, Tanllan D%HFFD)ÀXU Megan Williams, Borth Rhys James, Bronant 2 Elen Lloyd Williams, Helfarch Hwyaid %ridiau Pur Eraill Moelgolomen Eiry Bonner, Llanbadarn C Cookson, Drenewydd Hwrdd Arddangosyn gorau o dan 1 Hurfeirch 3 Susan Rowlands, Erglodd oed M J Muir, Geifr Oen Hwrdd %HFFD)ÀXU Lliw a Palomino /OǔU*LI¿WK/ODQJXULJ 3 Susan Rowlands Eiry Bonner Dafad Flwydd Cǒn Mynydd a Gweundir Cǒn 2 Dylan Morgan a’r teulu, Ci neu ast 12 modfedd) Hannah Parr M Lewis, Alltgoch 1 Nick Bryan, Minafon %ridio Merlod Marchogaeth Liz Mathias, Aberaeron $QQLH-DPHV7ǔ7ZW 3LSSD*ULI¿WKV)IDLU5KRV Tywysydd Ifanc: Bunny Defaid Prin Ci neu ast heElaw am gi hela Adran y Plant a PhencamSwr 0DWKLDV)IRV\I¿Q Hwrdd 1 Natasha Davies, Maesyderi y Sioe 3 Elfed Jones, Berthlwyd Ci Defaid Hannah Parr Cnei¿o Dafad 3 Becca Davies, Lletyifanhen Ceffylau Gwedd Llaw 1 Trefor Jones, Cwmcae Ciast dan 12 modfedd Elfed a Louise Davies, Castell Gwynros Jones, Dolwyddelan Dafad Flwydd )¿RQ6RXWKJDWH Newydd Emlyn Peiriant CFfI 1 Trefor Jones, 2 a 3 Elfed Maesyderi Ceffylau Gwedd: Stalwyn Dion Huws, Llangwm, Corwen Jones Dros 12 modfedd David Davies, Aberffrwd Oen Fenyw 3 Nick Bryan 2 Trefor Jones 7ywysydd Dan 12 oed Gwartheg CilwoEr 3 Brandon Kelly, Maesyderi Da Duon Trefor Jones Dros 12 Ken Ellis a’i feibion, Bryncrug 2 Nick Bryan Da %vff Ǒyn 7ewion CyÀwr Gorau Dafydd Guto Davies, Dan 32 Kg 3 Nick Bryan 3 Dylan Morgan a’r teulu, Mwngrel neu gi croes Alltgoch 2 Nick Bryan Defaid Dros 32 kg 3 Nicola Myring Thomas, Defaid Duon 3 Gwion Evans, Tanllan Croesawdy Glenda Hughes, Nantlle Ǒyn Mynydd Cynffon yn siglo fwyaf 7orwen 1 a 3 Enoc a Dewi Jenkins 1 Steve Clarke, Davmor Garage Rhydian Davies, Llanfynydd 2. Dylan Morgan a’r teulu 7 CANLYNIADAU SIOE TAL-Y-BONT Canlyniadau’r Babell – enillwyr lleol yn unig

COGINIO FFLAN SAWRUS JAR O %ICL CYMYSG 1 Beti Wyn Davies, 2 Marion 1 Helen Hicks, 2 Janet Jones, 3 S%WNG WEDI EI Evans, 3 Janet Jones Sharon Lewis, Tre’r-ddôl HADDURNO 7AR7EN FFRWY7HAU DYSGL FACH O PA7E 1 Liz Roberts, Maesyderi, 2 Jo 1 a 2 Marion Evans, 3 Betsan 1 Jane Bailey, Nia Evans Fothergill Siencyn PO7EL O GORDIAL CACEN FFRWY7HAU 4 FFLAPJAC 1 Jo Fothergill, 2 Sharon Lewis, 1 Nia Evans, Rhiwlan, 2 Janet 1 a 2 Siwan Haf Evans, 3 Nia Evans Jones, Llwynglas Pantcoch, 3 Quentin Cruse, PO7EL O WIN GWYN CACEN LEMWN Cerrig Mawr, Bont-goch MELYS 1 Mai Leeding FY HOFF %WDIN 1 Sharon Lewis CACEN FORON 2 Beti Wyn Davies, 3 Jane PO7EL O WIN COCH 1 Liz Roberts, 3 Mai Leeding Bailey, Bontgoch MELYS S%WNG SIOCLED CYS7ADLEUAE7H I 3 Sharon Lewis 3 Janet Jones WRYWOD PO7EL O WIROD %ARA %RI7H 1 Marc Richards, Rhiwlan, 3 FFRWY7HAU 1 a 2 Janet Evans, Tre’r-ddôl, 3 Elgan Evans, Pantcoch 1 Betsan Siencyn 3 Sharon Janet Jones Lewis 7OR7H GAR7REF CWPAN AM YR CWPAN AM YR 2 Cathryn Lloyd Williams, 1 Mick Fothergill, Tal-y-bont ARDDANGOSFA ORAU YN ARDDANGOSFA ORAU Llancynfelyn, 3 Rebecca ac 4 SGON YR ADRAN GOGINIO Janet Jones Arthur, Mur Mawr 1 a 2 Janet Evans, Tre’r-ddôl Claire Fowler, Tal-y-bont 3 PEREN FWY7A PICE AR Y MAEN GWREIDDIAU A 1 Elizabeth Evans, Taliesin, 3 1 a 2 Betsan Siencyn, Tanrallt CYFFEI7HIAU GRONYNNAU David Jones L 3 EIRINEN۽Beti Wyn Davies, Taliesin MARMALED %ELEN O WAIR D 3 PEI MERINGUE LEMWN 1 Nia Evans 3 Ynyr Siencyn, Tanrallt 3 Mai Leeding 1 a 2 Marion Evans JAR O JAM FFRWY7HAU 7YWARCHEN ORAU  EIRINEN DDU CACEN GAWS HE% EI MEDDAL 1 Martin James, Cerrigcyrannau 1 Sarah Reisz a Barry Wise, 2 CHOGINIO 1 Janet Jones Isaf Elfed Jones, 3 David Jones 2 Nia Evans, 3 Valerie Deaville, JAR O JAM FFRWY7HAU Tal-y-bont GYDA CHARREG CYNNYRCH GARDD GOSOD %LODAU 6 LEICEC 2 Mair Rowlands, Erglodd 1 SYPYN O DOMA7OS PA7AGONIA ± Dathlu Canrif 1 Janet Jones JAR O JELI FFRWY7HAU 2 Jenny Fothergill a Hanner FY HOFF GACEN 2 Helen Hicks, Llancynfelyn 2 GIWCYM%YR 1 Christien Gilbert, Tre’r-ddôl 1 Claire Fowler, Tal-y-bont, 2 JAR O GEULED LEMWN 2 Betty Jenkins, Pengwern MEWN CRAGEN Nia Evans 2 Janet Jones CASGLIAD O %ERLYSIAU 1 Liz Roberts, 2 Chritine 1 a 2 Helen Hicks Gilbert, 3 Beti Wyn Davies 3 COR%WMPEN Arddangosfa ar Deilsen 1 Mai Leeding, 2 Gwen 1 Christine Gilbert, 2 Beti Wyn Hughes, Coetmor, 3 Elfen Davies Jones, Berthlwyd S7OROM AWS7 4 7A7EN 1 Christien Gilbert, 2 Beti 1 a 2 Helen Hicks, 3 Gwen :\Q'DYLHV)¿RQ+LFNV Hughes Llancynfelyn 3 COESYN RIW%O% FY ARWR 1 Mai Leeding, 2 Helen Hicks, 1 Beti wyn Davies, 2 Christine 3 Elfed Jones Gilbert 4 FFA DRINGO MEWN %ASGED 1 a 2 David Jones, Berthlwyd, 3 1 Beti Wyn Davies 2 Christine Jenny Fothergill Gilbert CASGLIAD O LYSIAU AR 7refniant i gynnwys dim HAM%WRDD Elodau 1 Claire Fowler, 2 Helen Hicks, 1 Beti Wyn Davies, 2 Christine 3 Jenny Fothergill Gilbert ELFEN O SYNDOD ± i’w FFRWY7HAU Earatoi fore’r sioe 3 AFAL %WY7A 1 Ceri Farrah, Tal-y-bont 2 2 Sarah Reisz a Barry Wise, Daisy Leonard d/o Bronygan, 3 Tal-y-bont, 3 Mai Leeding Sandra Laverty 3 AFAL COGINIO 8 Davies 3 Myfanwy James, Tal-y-bont Gwynfryn, Elinor Edwards MACHLUD UNRHYW EI7EM MEWN Davies, Gwynfryn 1 Owain Hammonds, Rhodri CO7WM CROSIO PLAN7 YSGOL Lloyd-Williams, Moelgolomen, 1 a 2 Dilys Morgan UWCHRADD Bontgoch, 3 Nia Williams, UNRHYW EI7EM MEWN SAIG YN DEFNYDDIO REIS Maesyderi. GWAI7H CYNFAS D)¿RQ1HOPHV'RODX 7EULU 1 Dilys Morgan, 2 Betty Gwyn 1 a 2 Catrin M S Davies, 3 Alun Jenkins, 3 Jenny Fothergill %OCS 7OCYN IACH Elidyr ADDURN NADOLIG D)¿RQ1HOPHV%HWVDQ PLAN7 YSGOLION 1 a 2 Dilys Morgan Siencyn CYNRADD EI7EM MEWN GWAI7H 4 CACEN FACH 1 Glain Llwyd, 3 Mirian Llwyd, CYFRIF )¿RQ1HOPHV+HOHGG Pentan, Llandre 1 a 3 Betty Jenkins, 2 Dilys Davies FFO7OGRAFFIAE7H DU A Morgan EI7EM O EMWAI7H GWYN CERDYN CYFARCH %WY7ADWY 1 Elwyn Hammonds, Bontgoch, 1 a 2 Dilys Morgan, 3 Betty D)¿RQ1HOPHV%HWVDQ %LODAU +H¿Q-RQHV3ULIDWKUR7DO\ Jenkins Siencyn  MA7H O FLODAU’R bont CWPAN AM YR FFO7OGRAFF ARDAL Y ARDD WEDI’U HENWI 7YWYDD ARDDANGOSFA ORAU YN SIOE 1 Rhian Nelmes, Dolau Gwyn, 1 Rhodri Lloyd-Williams, 2 YR ADRAN GWAI7H LLAW D)¿RQ1HOPHV(OZ\Q 3 Sarah Reisz a Barry Wise Owain Hammonds, 3 Beti Wyn – Betty Jenkins Hammonds CYNHWSYDD O FLODAU Davies CWPAN AM Y MARCIAU CERDYN CYFARCH %LYNYDDOL CWPAN AM YR UCHAF YN YR ADRAN )¿RQ+LFNV+HOHGG'DYLHV 2 Mai Leeding ARDDANGOSFA GWAI7H LLAW – Dilys 7EILSEN WEDI EI SUDDLON MEWN PO7 ORAU YN YR ADRAN Morgan HADDURNO 3 Barry Thomas, Eglwys Fach FFO7OGRAFFIAE7H D)¿RQ1HOPHV PLANHIGYN DAIL Y 7Ǔ Owain Hammonds CYNNYRCH LLAE7HDY EI7EM WEDI EI GWNEUD MEWN PO7 4 ǑY %AN7AM YN YR YSGOL 2 Mai Leeding MÊL 1 Margaret Jenkins, Tyngraig )¿RQ1HOPHV%HWVDQ PLANHIGYN 7Ǔ MEWN Jar 2Ewys o FÊL YSGAFN Siencyn PO7 YN EI FLODAU 1 Owain Hammonds CWPAN AM YR 3 Mai Leeding ARDDANGOSFA ORAU – %EGONIA Æ GWRAIDD CREFF7AU )¿RQ1HOPHV ODDFOD ARWYDD 7ǔ CWPAN AM Y MARCIAU 1 a 2 Sarah Reisz a Barry Wise 3 Heledd Davies, Gwynfryn UCHAF±)¿RQ1HOPHV FFIWSIA YN EI FLODAU EI7EM O WAI7H COED 2 Sarah Reisz a Barry Wise 1 Barry Wise, 2 Michael CLW% FFERMWYR IFAINC GARDD FACH AR %LÆ7 Deaville, Tal-y-bont PICNIC 1 DDAU )¿RQ+LFNV1LD%HQKDP 7EGAN I %LEN7YN 1 Betsan Siencyn Llancynfelyn 1 Jenny Fothergill 4 SGON GAWS CASGLIAD O FLODAU EI7EM MEWN 3 Dylan Wyn Benjamin GWYLL7 CROCHENWAI7H FY HOFF %WDIN )¿RQ+LFNV 2 Rhian Williams-Watkins, 1 a 2 Siwan Haf Evans, 3 7USW YSGWYDD Henllys, 3 Jo Fothergill Betsan Siencyn 2 Beti Wyn Davies, PAEN7IAD MEWN QUICHE LORRAINE %ASGED GROG YN EI UNRHYW GYFRWNG 1 a 2 Siwan Haf Evans, 3 %LODAU 1 Cath Maguire, Tal-y-bont PLAN7 YSGOL Betsan Siencyn %HFFD)ÀXU)OHPLQJ-HQNLQV PAEN7IAD MEWN CYLCH MEI7HRIN CERDYN CYFARCH 2 Sarah Reisz a Barry Wise, 3 UNRHYW GYFRWNG 1 Swyn Jones, Tal-y-bont, 2 3 Betsan Siencyn Mai Leeding (LLEOL) Martha Cosson, Taliesin, Lela EI7EM GWAI7H COED %LWCH FFENES7R YN EI 1 Mick Fothergill, 2 a 3 Cath Jenkins, Tal-y-bont 1 a 2 Gareth Jenkins, Ynyseidol FLODAU Maguire DOS%AR7H DER%YN FFO7OGRAFF ± ANIFAIL %HFFD)ÀXU0DL/HHGLQJ CWPAN AM YR 1 Hopcyn Cosson, Taliesin, 1 Betsan Siencyn CWPAN AM Y MARCIAU ARDDANGOSFA ORAU YN 2 Bleddyn Lewis, Talybont, EI7EM GWAI7H ME7EL UCHAF YN YR ADRAN YR ADRAN GREFF7AU 3 Rhodri Edwards-Davies, 1 Betsan Siencyn FLODAU ± LLEOL Barry Wise Gwynfryn EI7EM O EMWAI7H Sarah Reisz a Barry Wise %LWYDDYN 1 YN DEFNYDDIO CWPAN AM YR GWAI7H LLAW 3 Carys Watkins, Henllys DEUNYDDIAU WEDI EU ARDDANGOSFA ORAU YN SAMPLER %LWYDDYN 2 HAILGYLCHU NOS%AR7H 4±%HFFD)ÀXU 1 Betty Jenkins, 2 a 3 Dilys 1 Ryan Evans, Tal-y-bont, 2 1 Betsan Siencyn Morgan, Alltgoch Glain Jones, Tal-y-bont, Noah CWPAN AM Y MARCIAU FFO7OGRAFFIAE7H UNRHYW EI7EM MEWN Berry, Taliesin UCHAF LLIW GWAI7H PWY7H CROES %LWYDDYN 3 a 4 Betsan Elenid Siencyn ARFORDIR 1 Betty Jenkins, 2 Dilys Morgan 1 Leon Foulston, Tal-y-bont, CWPAN AM YR 1 Owain Hammonds, Bontgoch, CLUS7OG Beca Llwyd, Poppy Roberts ARDDANGOSFA ORAU 2 Beti Wyn Davies, 1 Dilys Morgan, 3 Betty Jenkins %LWYDDYN 5 a  Gareth Jenkins ADEILADAU DILLEDYN WEDI EI WEU 1 Ruby Indeka, Tre’r-ddôl, 1 Owain Hammonds, 2 R Æ LLAW 2 Heledd Edwards Davies, Haynes, Tal-y-bont, 3 Beti Wyn 9 Penillion i Afon Leri Trafod Salwch Meddwl Un o’r llyfrau newydd a gyhoeddwyd ym mis Awst oedd Gyrru Yn cychwyn tymor yr hydref eleni, Eydd Elwyddyn gron o Drwy StoromDJDIRGGHLRO\JXJDQ$ODZ*ULI¿WKV<*DUWK7DO weithgareddau creadigol yn cael eu cynnal yn ardal 7alyEont. \ERQW&DVJOLDGR\VJULIDXJDQQLIHUREREOV\¶QWUDIRGHXSUR¿DG Enw’r cynllun arEennig hwn yw Cymerau, ac mae wedi ei o ddelio ag iselder a salwch meddwl ydyw, ac mae gan Alaw ei drefnu gan nifer o Erifysgolion, gydag AEerystwyth a %angor yn KXQ\VJULIV\¶QWUDIRGHLSKUR¿DGKLRIUZ\GUR\QHUE\Q\ULVHOGHUD eu Slith. Y nod yw comisiynu nifer o artistiaid lleol i archwilio brofodd yn sgil geni ei merch, Lleucu. Mae sawl un o’r cyfranwyr ein Serthynas ni gyda dǒr. \QWUDIRGSUR¿DGDXSHUVRQROHLWKDIGLUG\QQRO0DHJDQ\UDZGXUHV Felly dyma ofyn am ychydig o gymorth gan frodorion yr ardal. Caryl Lewis, sy’n byw yng Ngoginan, ysgrif yn y llyfr lle mae’n Canu a chwarae gitâr ydi fy mhethau i, ac fel llawer o artistiaid trafod yn onest y cyfnod anodd yr aeth drwyddo ar ôl geni ei hail ‘gwerinol’ y dyddiau yma rwyf ar adegau wedi tynnu ar ein EOHQW\Q$UXQDGHJ\URHGGF\ÀZUHLPHGGZOPRUGGUZJIHOHL cynhysgaeth o hen benillion a chaneuon traddodiadol i ysbrydoli bod yn cael pyliau o deimlo ei bod eisiau niweidio’i merch. gwaith newydd. Mewn geiriau eraill, rwy’n hen gyfarwydd â chanu *REDLWK$ODZIHOJRO\J\GG\Z\E\GGUKDQQXSUR¿DGDXIHOK\QR geiriau pobl eraill. A dyna yn ei grynswth yw nod fy mhrosiect i, sef gymorth i bobl eraill sy’n dioddef o iselder, ac yn help i’w ffrindiau galw am eiriau, am benillion newydd i’w canu. a’u teuluoedd ddeall natur y salwch. Beth mae’r llyfr yn ei ddangos Oes yna rai ohonoch chi fydd â diddordeb cyfrannu ambell yw fod iselder yn salwch llawer mwy cyffredin nag yr ydym yn ei bennill neu ddau am y Leri? I’r rheini ohonoch chi sydd erioed wedi feddwl, gan fod un o bob pedwar ohonom, yn ôl un amcangyfrif, gwneud ond sydd awydd rhoi tro arni, mae cyfansoddi penillion \QGLRGGHIR¶UF\ÀZU1HJHVJDGDUQKDRO\OO\IUKZQ\ZIRG\QD yn beth haws na’r disgwyl, yn enwedig yn y dull traddodiadol. Os gymorth ar gael a bod modd gwella o’r salwch. Mae’r llyfr ar gael o ewch chi i wefan y cynllun, gwilmor.com, fe welwch chi wahanol wasg Y Lolfa a’i bris yw £6.95. ymarferiadau i’ch tywys chi drwy’r broses o lunio pennill syml. A dyna ydi’r peth, fel y cewch chi weld mae llawer o’r hen benillion \QEHWKDXV\POF\IIUHGLQDSKREG\GGFRIQRGLRQREUR¿DGDX beunyddiol pobl. Dim byd rhy ffansi. I’r rheini ohonoch chi sy’n hen lawiau ar farddoni, oes rhywbeth yng nghefn y drôr fyddai’n addas? Neu hoffech chi lunio rhywbeth newydd, efelychiad efallai o Yr Eneth Gath ei Gwrthod, neu Tra Bo Dau"0DHIIXU¿DX¶UGHO\QHJ\QSHUWK\Q\Q agos i’r hen bennill, ac mae rhai o hoff gerddi’r genedl yn pwyso’n drwm ar arddull a naws y traddodiad canu penillion. Does dim yn HUE\QF\ÀZ\QRGDUQDXFDHWKFKZDLWKL¶UUKHLQLV\¶QJLDPVWDUVDU englynion a chwpledi’r cywydd. Sefydliad Y Merched Taliesin Mae hefyd yn fwriad trefnu cyfres o deithiau cerdded ar hyd Bu’r merched yn brysur yn ystod y misoedd diwethaf yn mwynhau glannau’r Leri ar bnawniau Sadwrn ym mis Hydref y 10fed a’r nifer o weithgareddau gyda’n gilydd. Ymweld â stad yr Hafod i 24ain, a Thachwedd y 7fed a’r 21ain (gweler y wefan gwilmor. gael blas ar fywyd yno 100 mlynedd yn ôl, yng nghwmni yr is- comDPIDQ\OLRQ 

DosEarth  Ras olaf y diwrnod Ffarwél i Anti Shân Ras i unrhyw frid arall coes 1af Kate O’Callaghan – Pippa Byddwn yn ffarwelio gyda Mrs Shân Evans cyn diwedd mis Medi. Mae Anti Shân wedi bod yn gweithio gyda’r Cylch a’r Ysgol dros 13 mlynedd bellach a byddech yn cytuno y bydd y ddau le yn dipyn gwahanol hebddi. Bydd y plant, staff a’r rhieni yn gweld ei heisiau yn fawr. Dymunwn y gorau iddi yn ei swydd newydd. Rydym am gynnal parti ffarwél iddi ar y cyd gyda’r Ysgol bore Iau, 17 Medi (ei diwrnod olaf) yn neuadd yr Ysgol rhwng 10.30yb ac 11.30yb. Estynnir gwahoddiad cynnes i bawb sydd am ddod i GGZHXGIIDUZpOLGGLDFLKHODWJR¿RQ'HZFK\QOOX Byddai’r Ysgol a’r Cylch Meithrin yn falch o dderbyn unrhyw roddion neu gyfraniadau i ddangos gwerthfawrogiad i Anti Shân am HLEO\Q\GGRHGGRZDVDQDHWKDI\GG\QFDHOHXF\ÀZ\QR\Q\VWRG\ parti.

CyÀwyno siec

Y LLEW GWYN TAL-Y-BONT Mae Gareth, Bev a Carl yn edrych ymlaen i’ch croesawu i’r Gwyn. Ar agor bob dydd Bwyd ar gael 7 diwrnod yr wythnos 12.00 tan 9.00 Nos Fawrth: Pei a Peint 6.00 tan 9.00 £8.50 Nos Iau: Cyri a Peint 6.00 tan 9.00 £8.50

Cinio Dydd Sul 12.00 tan 3.00 (Un cwrs: £7.95 Dau gwrs £9.95) Ystafelloedd ar gael Diolch yn fawr iawn i deulu’r diweddar Steven Southgate am y siec 01970 832245 hael a dderbyniwyd yn dilyn twrnament dartiau coffa Steven. Yn y [email protected] OOXQJZHOLU/HODD+DULVHIGDXRRUQHLDLQW6WHYHQ\QF\ÀZ\QRVLHF o £270 i’w ffrindiau yn y Cylch Meithirn. 11 Seiclo i godi arian Yn ystod mis Awst fe wnaeth Ysgol Iwan Jones Steffan Roberts, Mynydd *RUGGXD+H¿Q-RQHV Gweithgareddau Diwedd 7ymor Gwasanaethau Pensaerniol pennaeth yr ysgol seiclo

Cynlluniau ar gyfer adeiladau newydd, bron i ddau gan milltir dros estyniadau ac addasiadau dridiau i Sir Benfro ac yn ôl er mwyn codi arian i Apêl Elain sydd bellach wedi codi Gellimanwydd, Talybont, Ceredigion SY24 5HJ dros £100,000 i elusennau [email protected] dros y blynyddoedd diwethaf. 01970 832760 Proms Ceredigion Llongyfarchiadau mawr i blant Blwyddyn 6 am berfformiadau cerddorol a lleisiol arbennig yn y Proms blynyddol. Cafwyd cyngerdd Mae’n amlwg fod plant Ysgol Tal-y-bont wrth eu bodd yn gwisgo gwirioneddol wych gyda dillad ffansi. Fel rhan o’r thema, cafodd plant y Cyfnod Sylfaen Chanolfan y Celfyddydau yn EDUWLP{UODGURQRHGGKHI\G\QJ\ÀHLJR¿RERGHOHQL\QJDQ llawn dop. mlynedd ers geni’r awdur poblogaidd T Llew Jones. Ac yna ar ddiwrnod olaf y tymor, dymuniad plant Blwyddyn 6 oedd cael parti gwisg ffansi wrth ffarwelio gyda ni – da iawn chi am eich Priodas HaSus ymdrechion. Llongyfarchiadau mawr i Pob hwyl i blant Blwyddyn 6 y llynedd wrth iddyn nhw Miss Morgan a Dylan ar ddechrau yn yr ysgolion uwchradd a llongyfarchiadau mawr i’r eu priodas dros yr haf. Pob cyn-ddisgyblion ar lwyddo mewn gwahanol arholiadau dros yr haf. dymuniad da i chi oddi wrth Llongyfarchiadau mawr i bawb sydd wedi ennill gwobrau mewn bawb yn yr ysgol. sioeau ac eisteddfodau dros yr haf hefyd.

T5EIALON CǑN DE)AID TAL-Y-BONT.

Cynhaliwyd ein treialon, fel arfer, ar y dydd Mercher cyntaf yn Awst ac unwaith eto yn Llety Ifan Hen drwy ganiatâd parod y teulu. Roedd y diwrnod yn ddigon tebyg i’r hyn rydym wedi ei gael drwy Ysgol ¿V$ZVW±\QZ\QWRJDFK\GDJDPOJDZRGGURPRQGIHJDGZRGG\ MaEolgamSau a %arEeciw Ffarwelio niwl i ffwrdd. Dechreuwyd y treialon yn fuan wedi wyth o’r gloch y bore Cynhaliwyd ein a bu’r cystadlu yn gyson dan wedi naw yr hwyr. Roedd nifer y mabolgampau a barbeciw F\VWDGOHXZ\UF\PDLQWIHO\EXUDLGLUDLDGDHOKHEJDHOF\ÀHLUHGHJ blynyddol ar ddiwedd tymor HXFǒQ8QZDLWKHWRURHGGQLIHUIDZUZHGLGRGR¶U&\IDQGLU±R¶U yr haf. Tîm Mochno oedd yn Eidal, Ffrainc, yr Iseldiroedd a Norwy. fuddugol eleni. Capteiniaid Ein beirniad eleni oedd Mr. Daniel Jarman o Langwyryfon Mochno oedd Harvey Brown, gyda Mrs. Jarman yn cofnodi’r pwyntiau. Ar ddiwedd y dydd Poppy Kerridge a Ruby diolchodd ein cadeirydd, Dafydd Jenkins Tanrallt iddynt a Indeka. Enillwyr y tariannau FK\ÀZ\QRGG\OO\Z\GGLRQVHI'LOZ\QD0DULRQ(YDQV7\QDQWD am y pwyntiau uchaf oedd: JZDKRGGRGGKZ\QWLJ\ÀZ\QR¶UJZREUDX Enillydd y cawg rhosynnod er cof am Richard Edwards Alice Groves a Maisie Lletyllwyd am y rhediad gorau yn ystod y dydd oedd Irwel Evans Foulkes (Merched Cyfnod o gyda’i gi Bob yn rhedeg yn y dull cenedlaethol. Sylfaen), Dylan Kerridge Enillwyd y chwech dosbarth arall i gyd gan Dewi Tyngraig, pump (Bechgyn Cyfnod Sylfaen), RKRQ\QW DJRUHGD¶UQR¿VGXOO'H&\PUXQR¿VGXOOFHQHGODHWKRO Grace Davies a Ruby Indeka dosbarth cyfyngedig i Geredigion a’r dosbarth i aelodau Clybiau (Merched Cyfnod Allweddol Ffermwyr Ieuanc) gyda’i gi Moss, ac yna y dosbarth lleol a 2) a Finn Langley (Bechgyn gynhaliwyd y noson cynt, gyda’r llywyddion yn beirniadu, gyda Cyfnod Allweddol 2). Ar Ffarweliwyd hefyd â Miss Nel. ôl y mabolgampau cafwyd )ÀXU(GZDUGVDUGGLZHGG 

weithio gyda chwmni pypedau Vagabondi i ddysgu am y gylchred GGǒUGDHWK(XULJ6DOLVEXU\L weithio cerdd gyda dosbarth Miss Morris, a chawsom ymweliad 0Z\QKDRGGSDZEHLQWULSLDX\VJROHOHQLHWR$HWKSODQWKǔQ\U arbennig gan Barbra o Malawi a ysgol i Fferm Folly yn Sir Benfro a phlant y Cyfnod Sylfaen i Frank o Ghana i ddysgu ychydig Quackers. Diolch yn fawr iawn i Gymdeithas Rieni’r ysgol am am fywyd ac addysg yn y QRGGL¶UWULSLDXK\Q$HWKSODQWKǔQ\U\VJRODU\PZHOLDGDUEHQQLJL gwledydd hynny. Wersyll yr Urdd Caerdydd hefyd. Buom yn ymweld ag Amgueddfa Lofaol Big Pit, Y Cynulliad, Dr Who Experience, Techniquest, PresenoldeE MaEolgamSau a %arEeciw’r Ysgol Llongyfarchiadau mawr i dîm Ceulan am ennill y mabolgampau blynyddol. Llongyfarchiadau hefyd i Cai, Seren, Hollie, Miriam, Emily, Tyler, a Lewys. Roedd hi’n brynhawn hyfryd gyda llawer iawn o rieni a ffrindiau’r ysgol yn cefnogi. Diolch yn fawr i Wyn %HQMDPLQDPGGHFKUDX¶UUDV\VDFL$QLWD6D\FHOODPJ\ÀZ\QR¶U gwobrau. Yna, gyda’r nos cynhaliwyd ein barbeciw, gyda phlant Blwyddyn 6 yn serennu wrth gynnal cyngerdd hyfryd yn neuadd yr ysgol. Diolch yn fawr i aelodau o’r Gymdeithas Rieni am yr holl waith Llongyfarchiadau mawr i paratoi ac i Mrs Jones a staff y gegin am bob cymorth ar y noson Kelsey, Celsea a Becca am hefyd. gael tystysgrifau presenoldeb o Aeth llawer o blant yr ysgol i gystadlu ym Mabolgampau’r Cylch ar GURV\UKROOÀZ\GG\Q± ddiwedd y tymor hefyd. Llongyfarchiadau mawr i’r enillwyr. arbennig ferched. Llangynfelyn 7riS Ysgol Aethom ar ein trip blynyddol eleni i Fferm Ffantasi. Cafwyd diwrnod arbennig o dda yn chwarae yn y sied chwarae, yn EZ\GR¶Uǒ\QEDFK\QP\QGDU y cychod a’r go-cartiaid a mynd o amgylch y fferm ar y trelar. Diolchwn yn fawr iawn i’r Gymdeithas Rhieni ac Athrawon am dalu am y trip.

Llwyddiant Jasmin Ysgol Llangynfelyn MaEolgamSau’r Cylch

Ymweliad â LerSwl Aeth deg o blant Blynyddoedd 4, 5 a 6 gyda Mrs Nelmes a Mr Jones ar ymweliad deuddydd â Lerpwl. Buont yn ymweld ag ardal Llongyfarchiadau i Jasmin Aeth criw o’r plant i gaeau yr Albert Dock, y Cavern a’r ddwy gadeirlan yn y ddinas. Ar ôl Foster Leslie am ennill Ysgol Penweddig i gystadlu bowlio 10 a swper hyfryd yn Frankie and Benny’s cafwyd noson cystadleuaeth Garddwr Ifanc y ym Mabolgampau Cylch dda o gwsg yn y gwesty. Y diwrnod canlynol aethant i ymweld â’u Flwyddyn (Cyfnod Allweddol Aberystwyth. Bu cystadlu brwd IIULQGLDX\Q\VJRO$Q¿HOG5RDG'DHWKGLVJ\EOLRQ$Q¿HOG5RDGL 2) gyda’r RHS. Aeth Jasmin drwy’r dydd a’r uchafbwynt Ysgol Llangynfelyn ym mis Tachwedd gan fod plant o’r ysgol wedi a’i mam i ardd yr RHS yn oedd ennill y Ras Gyfnewid i bod yn ifaciwis yn ardal Llangynfelyn yn ystod yr Ail Ryfel Byd. Wisley i dderbyn ei gwobr o ysgolion dau athro. Da iawn Cafwyd bore hyfryd yn ymweld â’r ysgol gyda phlant o’r ddwy P&\IQHZLG ysgol yn paentio darn mawr o gelf mewn siâp jig-so i fynd yn ôl i’rۺoffer garddio a £250 o dalebau FKL¶U7 garddio i’r ysgol. Da iawn ti \VJRO&\QP\QGDGUH\PZHOZ\GkVWDGLZPSrOGURHG$Q¿HOG

13 Colli cymwynaswr bro

Daeth y newydd am farw P\QQRGGHLFK\ÀDZQL\G\GG0HUFKHUF\QHLIDUZ 

Llun: o’r chwith i’r dde, Martin David, Rhydian Evans, ac Ian Jones.

Llwyddiant ar fy meic Mae beicio wedi dod yn arfer poblogaidd iawn erbyn hyn, ac mae llawer o bobl leol wedi cymryd at y gamp o gystadlu mewn rasys beiciau. Un wraig a lwyddodd i gipio’r wobr gyntaf yn ei ras feiciau gyntaf un ar y ffordd yw Anita Saycell o Ddôl Pistyll, Tal-y-bont. Daeth yn gyntaf mewn ras feiciau ffordd yn Swydd Rydychen ym mis Mai eleni. Mae Anita’n aelod o Glwb Seiclo Aberystwyth,a G\PDDGURGGLDGJDQGGLDUHLSKUR¿DG  µ<SUR¿DGF\QWDIDJHIDLVRJ\PU\GUKDQPHZQUDVIHLFDU\ ffordd oedd yn ras y ‘Woodstock Classic’ yn ôl ym mis Mai yng Y Gair Olaf nghategori 3 a 4 ar gyfer merched. Yr oeddwn yn nerfus iawn cyn dechrau, ond edrychwn ymlaen hefyd at gael reidio yng nghwmni 5RHGGZQ\QGDUOOHQ*DLU2ODIPLV0HKH¿Q\QPapur merched eraill. Yr oedd 50 o feicwyr yn cystadlu, a’r sawl oedd Pawb am waith Cyfoeth Naturiol Cymru yn gwarchod ein yn cychwyn y ras yn swyddogol oedd Nicole Cooke, y Gymraes hadnoddau naturiol. Ac fe ddes i i’r casgliad na chaiff Lisa’r sy’n enillydd pencampwriaethau beicio’r byd ac yn fedalydd aur gair olaf y tro yma! \*rPDX2O\PSDLGG/OZ\GGDLVLDURVJ\GD¶USULIJUǒSRIHLFZ\U Mae’r adnoddau naturiol o’n cwmpas yma i ni eu a chadw i fyny â nhw ar hyd y daith 50 cilomedr. Ar y drofa olaf defnyddio’n gyfrifol er lles y gymdeithas. Ffermwyr ac llwyddais i fynd ar y blaen a chyda fy holl nerth mi lwyddais anifeiliaid pori sydd wedi creu a llunio ein tirwedd hyfryd, LJURHVL¶UOOLQHOOGHUI\Q5RHGG1LFROH&RRN\QRLJ\ÀZ\QR¶U a’r amaethwr sydd yn bennaf gyfrifol am ddiogelu ‘cyfoeth gwobrau ac i lofnodi copïau o’i llyfr. Dyna ddiwedd anhygoel ar y QDWXULRO&\PUX¶

15 Ennill yng Nghaerfyrddin Chwaraeon Gǒyl Brl-Droed Lwyddiannus

Llongyfarchiadau mawr i dîm merched Teigars Tal-y-bont dan 14 DUHQQLOOF\VWDGOHXDHWK*ǒ\O3rOGURHG&DHUI\UGGLQDK\QQ\KHE ildio’r un gôl. Llwyddodd y merched i ennill yn erbyn timau o ardal Abertawe, gan guro tîm Sanclêr yn y ffeinal o 4 i 0. Diolch i’r hyfforddwyr Karen Evans a Nikki Myring-Thomas am eu gwaith caled.

(OHQLF\QKDOLZ\G*ǒ\O%rOGURHG7DO\ERQWGURVGGDXGGLZUQRG Noson Ddartiau DU0HKH¿QDU*DH¶U2G\Q*DOFK5RHGG\F\IDQZHGL¶L drefnu’n effeithiol gan Glwb Pêl-droed Ieuenctid Tal-y-bont, dan ofal medrus Ceri Jones. Eleni roedd 68 tîm yn cystadlu. Roedd cystadlaethau ar gyfer plant dan 7, dan 9, dan 11, dan 12, dan 14, a dan 16. Teigars Tal-y-bont, dan hyfforddiant Paul Kelly a Gareth Norris, DHQLOORGG\FZSDQ\Q\JUǒSGDQRQGGRHGGGLPOZFL¶UWLPDX eraill yn eu hadrannau. Sicrhawyd nawdd ar gyfer y dydd gan Aberdovey Boat Charter, E&M Motors, Little Italy, Chris Byrne, Woods, Anthony )RXONHV*ULI¿WKV(YDQV$XWR5HSDLUV7KH:LOGIRZOHU/OR\G Herbert & Jones, Lee Jones, Aled Ellis, Ow’s Cabs, Morgans, Plas Cwmcynfelin, The Jewellery House, John Bishop, BBC Radio 2, Karen Walsh, Wynford Williams, Expresso Cafe, Shakers, Teiars Huw Lewis , a Trevor Evans. Noddwyd y medalau dan 7 gan Statkraft Energy Ltd. &\QKDOLZ\GQRVRQGGDUWLDXÀ\Q\GGRO\Q\/OHZ*Z\Q\Q\VWRG Hefyd rhaid diolch i’r Dafarn Datws, Waunfawr, Salon Leri, a Mike yr haf, er mwyn codi arian er cof am y diweddar Stevan Southgate. Putt am noddi’r Ras Lwcus. Diolch hefyd i Debbie Benjamin a’r Dyma rai o’r buddugwyr: Dafydd Williams, Dafydd Southgate, merched ac i’r holl wirfoddolwyr a fu’n cynorthwyo. Hebddynt )¿RQ:LOOLDPVD)¿RQ6RXWKJDWH I\GGH¶Uǒ\OGGLP\QERVLE

Teiars Aliniad Olwyn Ecsôsts Batris Brêcs Hongiad Bar tynnu Gwasanaeth MOT HUWLEWISTYRES.COM Glanyrafon Rhodfa’r Parc Am y pris gorau a dewis eang o deiars cysylltwch â ni drwy’r wefan neu galwch heibio am gyngor. Am docyn disgownt ar gyfer alinio eich car ewch i’n gwefan ALIGNMYCAR.CO.UK Archebwch eich MOT nesaf ar ein gwefan. ABERYSTWYTH 01970 611166 MACHYNLLETH 01654 700000 LLANBED 01570 422221

16 pp medi 15 - lluniau lliw.qxp_Layout 1 09/09/2015 11:57 Page 1 Hwyl yr Haf

ATODIAD LLIW PAPUR PAWB MEDI 2015

Elgan Evans wrthi yn y cneifio cyflym, mwy o luniau oddi mewn Sioe Tal-y-bont

Gerald Watkin yn derbyn y gwpan am y fuwch Holstein orau gan Llywydd y Sioe, Arvid Parry Jones

Janet Jones gyda’r gwpan am yr arddangosfa orau yn yr adran cyffeithiau ‘Ludo’ gyda’i berchnogion Mr a Mrs Hutton, Tre’rddôl pp medi 15 - lluniau lliw.qxp_Layout 1 09/09/2015 11:58 Page 2

Teulu Jenkins Tynygraig a Tanyrallt yn fuddugol yn yr adran Defaid Mynydd Cymreig

Chris Gilbert a Beti Wyn Davies a enillod nifer o wobrau yn yr adran flodau Y llywyddion Arvid a Gwenllian Parry Jones yn derbyn tusw o flodau gan Alaw Grug

Liz Roberts un o fuddugwyr yn yr Betsan Elenid Siencyn yn derbyn y gwpan am y marciau uchaf yn adran y Clwb adran goginio Ffermwyr Ifainc

Cyflwynwyd blodau i Dilys Morgan am ei gwasanaeth hir i’r Sioe Claire Fowler enillydd cwpan am yr arddangosfa orau yn yr adran goginio

Gwen Hughes, ail am ei chorbwmpen Susan Rowlands, pencampwr yn yr Rowland Davies, Dolclettwr gyda’i hwrdd buddugol adran Zwartbles pp medi 15 - lluniau lliw.qxp_Layout 1 09/09/2015 11:58 Page 3

Sioe Arddwriaethol Llangynfelyn

Chris Gilbert a enillodd wobr am eu threfniant blodau

Cystadleuaeth Bwgan Brain

Glen Griffiths gyda’i chacen spwng

Elinor Davies a Becca Fflur, buddugol yn adran y plant Jasmine Foster Leslie gyda’r ffrwythau buddugol

Geraint a Dewi y sylwebwyr

Y rhes flaen

Gwion a Rhys 3 pp medi 15 - lluniau lliw.qxp_Layout 1 09/09/2015 11:58 Page 4

Gˆwyl Pêl-droed Tal-y-bont

Teigars Tal-y-bont enillwyr grãp dan 7

Ffotograffau gan: Gwyn Jenkins, Ruth Jên a Fal Jenkins Noddwyd yr atodiad lliw hwn gan Y Lolfa 01970 832304